TULPIA ACTUEEL tekst en beeld TUNCAY ÇINIBULAK
Gebroken moederhart door Hasibe Ürer rijdt elke dag in haar elektrische rolstoel naar de patatboer op het Plein 40-45 in Amsterdam-West. Alleen zo kan ze haar zoontje Mohammed (13) even vergeten. De jongen werd negen jaar geleden ontvoerd naar Egypte en hij zit daar nog altijd. “Ik ben in dat land drie maanden opgesloten en ik mocht mijn zoon niet eens vasthouden.”
H
asibe Ürer (54) trouwde in 1995 met de Egyptenaar İbrahim. Uit dat huwelijk werd twee jaar later Mohammed geboren. Vier jaar later bedacht haar man een list om Mohammed naar Egypte te krijgen, want hij was bang dat zijn kind hier een decadente westerse opvoeding zou krijgen. “In 2001 zei hij tegen mij dat zijn moeder stervende was en dat haar laatste wens was om Mohammed een keer te zien,” vertelt zij in haar huis, dat zij deelt met haar kat. “İbrahim vroeg of ik het goed vond dat hij onze zoon zou meenemen naar Egypte. Inmiddels waren we gescheiden en de rechter had het kind aan mij gegeven, maar toch stemde ik in.” İbrahim nam het kind dus met toestemming van Hasibe mee, maar keerde alleen terug in Nederland. Volgens hem ging de gezondheid van zijn moeder snel vooruit en om die reden moest Mohammed nog een tijdje daar blijven. Hasibe kon het moeilijk accepteren, maar zij onderdrukte haar emoties door te zeggen dat hun zoon haar schoonmoeder leven gaf. Voor dat goede doel moest zij geduld opbrengen. Intussen ging het weer goed tussen Hasibe en İbrahim en hij trok weer bij haar in. Ze bleven drie jaar samen. “Ik drong er wel elke keer op aan om mijn zoon te zien, maar hij kalmeerde mij steeds en zei dat het kind daar naar school ging en gelukkig was en dat ik geduld moest hebben. Op een gegeven moment kon ik er echter niet meer tegen. Ik heb het vliegtuig gepakt en ben zonder İbrahim in te lichten naar Alexandrië gevlogen.” Wat zij daar aantrof, was onverstelbaar. “Mohammed was ondervoed en lag ziek in bed. Ik stortte mij op het kind, rook aan hem, streelde hem en bleef aan hem vastgeplakt. Ik huilde van geluk en van verdriet tegelijk. De 6-jarige zag er niet uit. Drie jaren van zijn leven zijn mij ontstolen.” Hasibe werd aan haar eigen kind voor-
14 Tulpia / jaargang 05 / nr 18
gesteld als een tante. “In al die drie maanden mocht ik hem niet één kus geven en al helemaal niet aanraken, terwijl ik niets liever wilde. Het kind begreep mijn houding niet. Een tante die zo opdringerig is. Ik heb hem uiteindelijk verteld dat ik zijn ware moeder ben, maar hij kon het niet geloven. Hij zei tegen mij dat iedereen een moeder, een tante voor hem was.” Zij mocht hem niet voeden, strelen of met hem alleen zijn; laat staan dat ze samen mochten slapen. “Het kind ging naar school en als hij werd opgehaald, bracht men hem meteen naar zijn eigen kamer. Ik kon dat met de dag slechter verdragen. Zij behandelden mij als een stuk oud vuil. Ik mocht niets. We sliepen apart en zij sliepen nooit voor drieën in de ochtend, terwijl zijn kamer altijd werd bewaakt.” Haar paspoort was al ingenomen en contact met de buitenwereld werd verboden. Hasibe werd opgesloten in haar kamer. “Toen ben ik in hongerstaking gegaan. Ik heb overwogen om de hele flat op te blazen, inclusief mijzelf en al die familieleden van mijn exman. Ik zette het gas aan en wachtte de explosie al af. Ik heb de daad niet verricht, omdat de buren net een kind hadden gekregen. Als moeder kon ik hen dat niet aandoen.” Ze maakte al die tijd plannen om te vluchten. Haar zoon zou ze dan meenemen, zeg maar ontvoeren. Na drie maanden lukte het om weg te glippen, maar zonder haar kind. “Ik rende naar de markt, wisselde de vijftig euro die ik had en nam een taxi naar het Franse consulaat in Alexandrië. Uiteindelijk kwam ik in het Nederlandse consulaat in Caïro terecht. Ik had geen geld, geen paspoort, het was tegen vieren en het kantoor ging dicht. Ik werd in een hotel ondergebracht. De volgende dag kreeg ik een paspoort, mijn eerste zoon uit mijn eerste huwelijk stuurde geld en een ticket en ik vloog terug naar Nederland.” Door de ontberingen
was ze trouwens sterk vermagerd: toen ze naar Egypte ging woog ze 65 kilo, daarvan waren er bij terugkeer in Amsterdam nog maar 40 over. In Nederland deed ze aangifte bij de politie en begon ze een juridische procedure om haar zoontje terug te krijgen. Zij laat de brieven van haar advocaat zien. “Maar dat heeft niets opgeleverd, omdat Nederland en Egypte geen verdrag met elkaar hebben. De politie oefent ook geen druk uit op İbrahim. Als ze hem hier drie dagen zouden vastzetten of een boete zouden opleggen, haalde hij vast en zeker meteen het kind uit Egypte terug… Hij is een lafbek en geld is zijn zwakke kant.” Het benaderen van Nederlandse en Turkse media leverde ook niets op. “Niemand durft zijn nek uit te steken. Ze vinden het prima om je emoties te tonen, maar om het kind in Alexandrië te gaan filmen, gaat ze te ver.”
‘Ik huilde van geluk en van verdriet tegelijk’ Hasibe denkt elke dag met pijn aan haar zoon. “Het kind wordt strikt islamitisch opgevoed. Hij weet niet eens wat mayonaise of cola is. Zijn leeftijdgenootjes krijgen tussendoortjes als koekjes of snacks, maar hij lijdt honger. Als hij thuis komt, moet hij bidden, huiswerk maken, een beetje eten en dan meteen naar bed. Dat is toch geen leven voor een kind. Hij weet niet eens dat er speeltuinen bestaan en is er zelf nooit heen geweest. Hij wordt met de auto naar een speciale school gebracht en weer opgehaald. Mijn kind leeft als een kasplantje, de vrolijke en speelse kinderjaren gaan hem allemaal voorbij. Hoe kan een moederhart dit verdragen? Wat zijn dat voor mensen? Je kunt dit een kind toch niet aandoen?” Hasibe ziet haar man wel eens op straat, want hij woont twee straten verderop. “Mijn ex zegt dat alles goed zal komen en dat dit
