Wandelen met kyra

Ervaar... het Limburgse heuvellandschap

limburg is onze meest ‘buitenlandse’ provincie. langs de maas in het noorden en midden glooit het landschap licht, in het zuiden ‘heuvelt’ het stevig. Op de hellingen liggen soms prachtige boomgaarden en er zijn zelfs wijngaarden! een schitterend gebied om te voet te ontdekken, zo leert deze nieuwe aflevering van de serie ‘wandelen met Kyra Kuitert’.

vele miljoenen jaren overspoelde de zogeheten Krijtzee grote delen van West-Europa. In die tijd, het valt nu moeilijk voor te stellen, vormde Zuid-Limburg de kust. Schelpen en kalkrijke zeedieren vormden op de bodem een dikke laag kalk. Later zou het land langzaam omhoog worden gedrukt. Rivieren en beken zochten zich daar een weg door en slepen dalen uit. In de langgerekte, smalle hellingbossen en op de rotsige dalwanden leven planten- en dierensoorten die nergens anders in Nederland worden aangetroffen, zoals orchideeën en bijzondere vlindersoorten.

Het golvende landschap bedekt bodemschatten als steenkool en mergel. Dat had helaas minder fraaie gevolgen: de vestiging van steenkolenmijnen, met bijbehorende donkere steenbergen en fabriekscomplexen, en grote mergelafgravingen hebben hun sporen in het Limburgse land achtergelaten. Daarnaast heeft de winning van grind, bruinkool en zilverzand enorme gaten in het gebied achtergelaten. Ook de winning van kalksteenblokken ten behoeve van de huizenbouw had gevolgen voor het landschap.

Eerst begon men dit gesteente aan de oppervlakte te winnen maar al vanaf de Middeleeuwen werden er ondergrondse, soms zeer complexe, gangenstelsels aangelegd. Er zijn 170 ondergrondse labyrinten geteld, waarvan de grootste in de SintPietersberg, met een totale ganglengte van ongeveer 200 kilometer. Een aantal van deze onderaardse stelsels, zoals in het toeristische Valkenburg, worden geregeld opgesteld voor bezoekers. Ze zijn zeker een bezoek waard.

Tijdens het Pleistoceen (het tijdperk dat 2,5 miljoen jaar geleden begon) zijn grote delen van Zuid-Limburg nog eens afgedekt met een laag fijnkorrelige leem, die door de wind vanuit noordelijker streken werd aangevoerd. Dit is de bekende vruchtbare lössgrond. Agrarisch gezien is Limburg onze meest evenwichtig gemengde provincie. Van alles is er ongeveer evenveel: tuinbouw, akkerbouw, intensieve veehouderij en melkvee. Het noorden van Limburg heeft eigen specialiteiten als asperges, champignons en aardbeien. Er zijn veel boeren die fruit te koop aanbieden. Ga er beslist eens langs, al was het maar om de spreekwoordelijke Limburgse gemoedelijkheid en gastvrijheid te ervaren!

Op een mooie voorjaarsdag lopen wij in Zuid-Limburg een deel van het Pelgrimspad. De naam van dit pad verwijst speels naar de oude pelgrimsroute naar Santiago de

‘Het pelgrimspad heeft een totale lengte van 465 kilometer’

Compostella in Spanje. Het volledig gemarkeerde Pelgrimspad heeft een totale lengte van 465 kilometer en loopt van Amsterdam, via ’s-Hertogenbosch naar de Belgische grens onder Maastricht. De route voert langs een aantal (kleinere) bedevaartsplaatsen en andere plaatsen van religieus belang in de provincies Brabant en Limburg.

Wij beginnen de route bij het station van Voerendaal en lopen in zuidelijke richting. De route is goed te volgen met behulp van het wandelgidsje van het Pelgrimspad, dat we bij de bibliotheek hebben gehaald, en via de roodwitte markeringen onderweg. Onze 10-jarige medewandelaar vond het een leuk spelletje om te zien wie als eerste deze merktekens opmerkte. Nadat we onder de snelweg door zijn, wordt het rustig en lopen we langs een heuvelachtig open terrein. Vanaf het plaatsje Ubbachsberg wordt het landschap

Fachbau-huis in Limburg

afwisselender, met prachtige uitzichtpunten. Wij hebben het geluk dat de vele fruitbomen in volle bloei staan. Geregeld lopen we dan ook langs een wolk van witte bloesem.

In Gulpen kunt u in elk café van een glaasje Gulpener bier geniet. Dat wordt traditiegetrouw gebrouwen met water uit de lokale beek en milieuvriendelijk geteelde hop en gerst van de boeren uit Limburg. In Gulpen is een station, dus als u vindt dat het na ongeveer 15 kilometer welletjes is geweest, dan kunt u hier de bus nemen. De liefhebber loopt verder richting Wijlre, waar het pad niet alleen langs de watermolen en het kasteel van Wijlre loopt, maar ook pal langs de Gulpener bierbrouwerij. Hierna volgt een lekkere klim waarbij het weidse uitzicht het bijbehorende gezweet ruimschoots goed maakt. Na een afdaling volgt de route een groen wandelpad langs het riviertje de Geul richting Schin op Geul. In dit dorpje is niet alleen een bushalte maar ook een treinstation, vanwaar wij een trein terug richting Voerendaal hebben genomen. Er komen hier veel toeristen, dus een leuke horecagelegenheid voor een verdiend hapje en drankje is snel gevonden. En dan merken we dat we in het Bourgondische zuiden zijn; het eten is erg smakelijk en de porties ronduit royaal… nOG meer wanDeLen Dit is de laatste aflevering van de serie ‘Wandelen met Kyra’. Ik hoop dat het inspiratie heeft gebracht om het mooie, afwisselende landschap van Nederland eens te voet te verkennen. Meer inspiratie en voorbeelden van wandelingen zijn te vinden in de fraai uitgevoerde Capitool Wandelgidsen, complete boxen met gidsen en kaarten van wandelingen in Nederland. Daarnaast bieden ook steeds meer websites kantenklare fiets en wandeltochten aan, meestal gratis te downloaden. Een nieuwe aanvulling is dat ook GPSinformatie van routes is te downloaden, zoals op www.fietsenwandelweb.nl. Op deze site moet je begin en eindpunt van je route invullen en je kunt desgewenst de bezienswaardigheden toevoegen die je onderweg wilt zien. Vervolgens wordt de mooiste (dat is overigens niet altijd de kortste) route uitgezocht met routebeschrijving, routekaart en eventueel ook met GPStrack. Over De auteur Kyra Kuitert studeerde landschapsarchitectuur en heeft een passie voor wandelen. In een serie artikelen heeft ze de lezer van Tulpia meegenomen op een ontdekkingsreis door het Nederlandse landschap.