INHOUD
Voorwoord ������������������������������������������������������������������������������������� 1
Colofon Copyright © 2021 Tuncay Çinibulak, MA / Tulpia Media & Maatschappij Redactie John de Graaff Taaladvies & correcties Drs. Guus Bal Omslag Ontwerp Mustafa Özbek Omslagfoto Tulpia Media Team Vormgeving Binnenwerk Mustafa Özbek Druk Publishers Services bv OSS ISBN 9789082807110 NUR 813 Tulpia Media & Maatschappij (tulpia.nl)
1.
Politiek maakt je strijdbaar ������������������������������������������3
2.
Een jongensdroom ���������������������������������������������������������15
3.
Een warm nestje ������������������������������������������������������������ 29
4.
Droombaan ���������������������������������������������������������������������� 43
5.
Met andere ogen ����������������������������������������������������������� 61
6.
De mens achter de advocaat ��������������������������������������� 71
7.
Dames en heren: de burgemeester van Amsterdam ����������������������������������������������������������������������93
8.
Toekomstmuziek ����������������������������������������������������������107
9.
Terugblikken, vooruitkijken ������������������������������������ 119
Curriculum Vitae ��������������������������������������������������������������������124 Bibliografie ���������������������������������������������������������������������������������126 Over de auteur ������������������������������������������������������������������������ 128
VOORWOORD
S
51
ommige gesprekken blijven je altijd bij. Voor mij was dat ruim 20 jaar geleden het gesprek met Nazmi TĂźrkkol op de verjaardag van zijn medevennoot Jan-Paul de Wit. Al snel kwamen we te spreken over de doorslaggevende rol die ouders en onderwijzers spelen bij de kansen van kinderen. Nazmi heeft groot geluk gehad met verstandige, zelfbewuste ouders die zich niet van de wijs lieten brengen door onderwijzers die bevooroordeeld waren en dachten dat kinderen van nieuwe Nederlanders vooral niet te hoge ambities moesten hebben. Ik zal helaas niet de enige zijn die zijn verhaal herkent. Toen ikzelf voor de klas stond werden biculturele kinderen, vooral de meisjes, te snel naar het lbo verwezen. Toen, maar ik vrees ook nu nog, worden kinderen niet beoordeeld naar hun mogelijkheden, maar naar hun afkomst. Sommigen vinden dat je bij kinderen van laagopgeleide ouders of ouders die niet van oorsprong Nederlanders zijn, vooral de lat niet te hoog moet leggen. Als dochter van twee onderwijzers vind ik dat onverdraaglijk. Mijn ouders leerden me dat goed onderwijs kinderen helpt om hun talenten maximaal te ontwikkelen en hen uitdaagt om alles eruit te halen wat erin zit. Goede leraren moedigen hun leerlingen juist aan hun dromen te volgen. 1
Nazmi neemt je in zijn boek mee op zijn lange, succesvolle reis door onderwijs en opleiding. Niets ging vanzelf, maar hij gaf zijn droom ‘advocaat worden’ nooit op. Daarom kan dit boek een bron van inspiratie zijn voor alle jongeren met een biculturele achtergrond, maar ik denk dat ook ouders en docenten veel kunnen leren van de tegenslagen die Nazmi heeft moeten overwinnen. Ik heb het boek om drie redenen met veel plezier gelezen. De eerste is dat de succesvolle jonge advocaat die ik leerde kennen op de verjaardag van mijn buurman het zo ver heeft geschopt en toch zo trouw aan zichzelf is gebleven. De tweede is dat ik in het boek onverwacht de naam van een succesvolle oud-leerling van mezelf tegenkwam. Deniz Köker kwam als jongen van 12 bij mij in de klas en ik mocht hem Nederlandse les geven. Maar het allermooist vind ik dat Nazmi zijn talent, opleiding en ervaring wil inzetten voor de publieke zaak. Ik denk dat hij een goede volksvertegenwoordiger zal zijn omdat hij zowel verbonden is met de gemeenschap waaruit hij voortkomt als met onze open vrije samenleving die is gebaseerd op respect voor andersdenkenden. En omdat hij pal staat voor de democratische rechtsstaat waarin iedere burger voor de wet gelijk is en waarbij de politieke meerderheid ook rekening houdt met standpunten van minderheden. Ik hoop dat de levensloop van Nazmi Türkkol u inspireert en aanmoedigt, of u in ieder geval veel leesplezier geeft.
Gerdi A. Verbeet Oud-voorzitter Tweede Kamer
1
51
POLITIEK MAAKT JE STRIJDBAAR
3
Ċ G
limlachend stapt hij het café binnen op deze eerste vrijdag van februari in Amsterdam-West. Nerveus of opgejaagd oogt hij niet. Wel verwachtingsvol. We praten over koetjes en kalfjes en bestellen koffie. Met zijn vragende blik toont de Nederlandse advocaat van Turkse huize meteen ter zake te willen komen. Natuurlijk moet dat, maar niet meteen. In zijn stem hoor ik nog niet voldoende warmte en rust. Bovendien wil ik eerst de gevoelsmatige afstand tussen ons dichten voordat we met het vraaggesprek beginnen. Anders laat een gast je niet zo snel zijn innerlijke landschap en denkwereld verkennen, zo weet ik uit ervaring. Maar als verwacht komt Nazmi Türkkol al vrij snel woorden tekort als hij over de waan van de dag vertelt. Eerder die week heeft hij namelijk twee gecompliceerde zittingen gehad die hem slapeloze nachten hebben bezorgd, zegt hij. En weldra praten we over de actualiteit en de maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland en Turkije. De sfeer wordt algauw zomers en hij voelt zich helemaal op zijn gemak. Dan steekt hij zijn hand op om nogmaals de ober te wenken. Nazmi Türkkol heeft in meer dan een kwarteeuw advocatuur zijn sporen ruimschoots verdiend. Daarnaast heeft de Amsterdammer heel wat functies bij maatschappelijke 4
NAZMI TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
organisaties bekleed. En nu is hij bezig een nieuw hoofdstuk aan zijn leven toe te voegen. Dat gaat over zijn zoektocht en zijn ambities in de Nederlandse politiek. De vraag is in welke rol hij de arena wil betreden: koerst hij aan op een functie als wethouder, burgemeester, staatssecretaris of minister? Of wil hij Europarlementariër in Brussel worden?
Wespennest Nazmi hapt in zijn brownie en neemt een slokje cappuccino. Omdat hij nooit met volle mond praat, maak ik daar gebruik van en vraag: “Nazmi, wat bezielt jou om de veilige toga van de advocatuur te verruilen voor een plek in een wespennest?” Terwijl hij nog aan het kauwen is, peil ik zijn reactie. Hij slikt zijn cake glimlachend door en zegt: “Zoet eten is zoet spreken, nietwaar?”, verwijzend naar een Turkse uitdrukking, die vrij vertaald zoiets betekent als: ‘Gaan we zoete broodjes bakken?’ of ‘Gaan we mooi weer spelen?’ “Wrange vragen zijn vaak bedoeld om zoete antwoorden uit te lokken”, vervolgt hij. “Nu verwacht je van mij zeker een sterk verhaal”, gaat hij al gesticulerend verder. “Ik hoop je daarin niet teleur te stellen, maar een narratief van puur moralisme en grote woorden kan ik je helaas niet geven.” Achteroverleunend kijk ik hem enigszins teleurgesteld aan. “Ik begrijp dat jij een vurig betoog verwacht, maar het ligt niet in mijn aard de zaken groter voor te stellen dan ze in werkelijkheid zijn.” Dan drukt hij zijn vingertoppen tegen elkaar. “Ik kan je alles in de juiste bewoordingen en proporties vertellen, dus over mijn leven en mijn beroep als advocaat, maar de gids uithangen in de politieke doolhofjes, nee, daar pas ik beleefd voor.” Eerlijk gezegd had ik verwacht dat hij zijn gedrevenheid meteen met verve uit de doeken zou doen, maar ik hoor eerder een waakzame advocaat dan een vurig politicus. Op zich niet gek, want Nazmi is zich bewust van het gewicht van zijn woorden. Elk 5
NAZMİ TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
woord weegt hij als het ware op een goudschaaltje. Als geen ander weet hij dat niet-doordachte uitlatingen, misplaatste woorden of beelden als een boemerang naar hem terug kunnen komen. “Liever vertel ik in hoofdlijnen waarom ik actief politiek wil bedrijven en waarom ik dit wisselspoor neem dan dat ik mezelf vastnagel aan loze beloftes. Nee, dat moet je niet willen. Beloftes die niet uitkomen, blijven je altijd achtervolgen. Of ze komen eerder aan op je plaats van bestemming dan jijzelf.”
Levensdoelen Mijn enthousiasme bekoelt enigszins. Nazmi leest de teleurstelling op mijn gezicht en kijkt me aan met de begrijpende blik van een goede vriend. “Natúúrlijk heb ik een verhaal”, benadrukt hij, om met een ruk overeind te komen. “Natúúrlijk heb ik een visie. Natúúrlijk weet ik wat ik wil en welke missie ik me heb toegedacht, maar dat het niet zo gemakkelijk zal gaan als de zaken die ik heb gewonnen in de rechtbank besef ik maar al te goed.” Nu gaan we spijkers met koppen slaan, denk ik en schuif het opnameapparaat nog een stukje dichter naar hem toe. “Actief politiek bedrijven betekent zichtbaar partij kiezen, kleur bekennen, standpunten innemen, vijanden maken en hopelijk enkele fijne vrienden erbij krijgen.” Dan laat hij doorschemeren dat zijn politieke verkenningen niet vrijblijvend zullen zijn, dat die afbreuk kunnen doen aan zijn reputatie als advocaat of dat zijn positieve levenshouding eronder gaat lijden. “Natuurlijk ga ik de politiek in met het risico op stigma en imagoschade. Zonder enige vorm van fatalisme en sentimentalisme besef ik dat ik een prijs ga betalen door mijn ziel en zaligheid op de politiek-maatschappelijke weegschaal te leggen.” De toon van het interview is eindelijk gezet. Nazmi is eerder een goede luisteraar en een waarnemer dan een flitsende spreker. Bovendien is hij niet iemand die meteen het achterste van zijn tong 6
NAZMI TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
laat zien. En dat doet hij niet vanuit een vorm van achterdocht of wantrouwen, maar omdat hij de krenten over de pap van het hele interview strooit teneinde het gesprek spannend en plezierig te houden. Aan de andere kant realiseert hij zich meer dan ooit dat hij het met die voorzichtige houding niet ver zal schoppen in de politiek en dat hij zijn statements sneller zal moeten ventileren. “In de politiek geldt inderdaad de stelregel, zo heb ik geleerd: spreken is goud, mits op het juiste moment en op de juiste plaats. Zwijgend toekijken levert daarentegen hooguit zilver op, als het al geen brons is.”
Partij Nazmi is sinds het najaar van 2018 voorzitter namens D66 in het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West. In die rol maakt hij politieke machtsverhoudingen op een kleinere schaal mee en oefent hij zich in het vinden van een gezonde balans tussen zijn persoonlijke ambities en de rol die de partij hem heeft toebedeeld. “Alhoewel teamspel in zekere zin beperkend kan zijn voor je persoonlijke vrijheid, wordt een en ander gecompenseerd door de collegiale steun en de warme band binnen de partij.” Ook als hij hoger in het politieke zenuwcentrum zou komen, hoopt hij met een flinke dosis gezond verstand, levenservaring, kennis en inzicht het politieke spel op grotere schaal mee te kunnen spelen. “In de politiek ben je uit tactische of strategische overwegingen soms scheidsrechter, soms verdediger en soms aanvaller. We zullen zien wat de partij nodig heeft en wat ikzelf wil. Pas dan kan ik iets concreets zeggen over de rol of functie waar jij zo benieuwd naar bent.” Ik merk dat hij niet opgejaagd wil worden en laat hem even met rust. Toch had ik meer elan verwacht in de manier waarop hij zijn verhaal overbrengt. “Politiek maakt je niet alleen strijdbaar en een acteur, maar ook voorzichtiger”, vervolgt hij. 7
NAZMİ TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
In de rechtbank staat alles in het teken van de verdediging van één persoon of groep. Verder wordt het spel gespeeld tussen de rechter, zijn geweten en de advocaat, legt hij uit. “In de politiek is het ingewikkelder. Als je geen goede balans weet te houden tussen de verschillende belangen kun je het wel schudden. Een goede politicus is dus een jongleur die veel ballen tegelijk in de lucht weet te houden.”
Jongetje We gaan even naar buiten om een frisse neus te halen en bestellen daarna nog een glaasje sap. “Door mij te binden aan het politieke zenuwcentrum besef ik dat ik het jongetje - mijn beter ik - voor de leeuwen gooi.” Het jongetje in hem noemt hij zijn geweten, zijn innerlijke weegschaal. “Hij zal mij corrigeren mocht ik iets doen dat tegen mijn natuur in gaat. Dankzij hem zal ik dus de mens in de massa niet uit het oog verliezen.” Op de vraag of hij niet bang is dat de politiek in duistere momenten al het slechte in hem naar boven haalt en dat hij dan vatbaar is voor de zoete smaak van de macht? “Macht kan inderdaad van handen klauwen maken. Dat gevaar is natuurlijk aanwezig, maar mezelf kennende lig ik daar niet wakker van, al weet ik dat het Binnenhof of het stadhuis een heel andere arena is dan de rechtbank of de deelraad.” Daarna stelt Nazmi dat hij in de politiek bereid is te zigzaggen en waar nodig zijn wil te temperen. Blindvaren op succes is echter niet zijn stijl. Dat maakt hem tegelijkertijd wel kwetsbaar, beseft hij, want in de politiek gaat het vaak om scoren en tamtam maken voor eigen gewin. “Natuurlijk ga je forceren om te kijken of er rek in de oplossingen zit of waar nodig water bij de wijn doen, maar als advocaat heb ik vaak genoeg meegemaakt dat de oplossing soms in het geduld zelf zit.” Geduld is een belangrijk wapen in de politiek, stelt hij, en elk proces heeft zijn eigen dynamiek en rijpingsproces. “Gras groeit ook niet harder door eraan te trekken”, zegt hij met een 8
NAZMI TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
waar cliché, om dan een blik te werpen op zijn rinkelende mobieltje. Hij excuseert zich en loopt even wel zo discreet naar buiten.
Samenleving Nazmi Türkkol heeft iets van zijn denkwereld laten zien, maar de hamvraag is en blijft, waarom hij zo graag de politiek in wil. “Van kinds af aan heb ik de drang om iets te doen voor de samenleving, voor mijn medemens”, vertelt hij als hij weer terug is. “Welbewust heb ik een beroep gekozen dat daarbij paste.” Peinzend: “Misschien is het puur egoïsme, maar het voelt aan als brandstof voor mijn levenslust en arbeidsethos als iemand mij zijn dankbaarheid laat blijken.” Van huis uit heeft hij meegekregen dat dankbaarheid de sleutel tot persoonlijk succes en geluk is; dat hij dankbaar moest zijn voor alles wat hij in zijn leven had bereikt en dat hij zijn geluk ook moet delen met anderen die het misschien niet zo breed hebben. “Geluk wordt méér wanneer je deelt en verdriet wordt navenant minder, nietwaar?” Zijn persoonlijke geluk en dankbaarheid plaatst hij in een breder perspectief. “Al tijdens mijn studie besefte ik dat mijn geluk deels ook van de samenleving is.” Het zou de samenleving zijn die hem kansen had geboden en hem had gevoed om te worden wie hij wilde worden. “Dan is het dus niet te veel gevraagd om ook iets dat van de samenleving zelf is een beetje terug te laten vloeien naar de bron.” Die roep om zijn geluk te delen of te zorgen voor meer geluk en welvaart voor de samenleving vereist volgens hem wel dat hij niet langer vanaf de zijlijn kan blijven roepen. “In tegenstelling tot mijn werk in de advocatuur hoop ik in de politiek grotere groepen gelukkiger te kunnen maken.” Nazmi gaat telkens uit van een positief scenario. Stel dat het politiek-maatschappelijke klimaat in Nederland totaal omslaat en het gitzwarte gedachtegoed van extremisten voet aan de Nederlandse veengrond krijgt? Of dat er straffe winden vanuit 9
NAZMİ TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
Brussel gaan waaien die onrust en burgerlijke ongehoorzaamheid veroorzaken? Is hij dan ook bereid de schouders eronder te zetten? “Ook dan ben ik zonder meer bereid alle verworvenheden van ons tulpenlandje met hand en tand te verdedigen, zelfs al zou ik daarvoor offers moeten brengen.”
Twijfel Het eerste interview is misschien wat stroef begonnen, maar wel goed afgesloten. Bij een drankje praten we nog wat na. Nazmi vertelt dat hij vooralsnog alle opties in de politiek open houdt. Hij wil zich niet opdringen, maar eerst eens kijken wat er mogelijk is binnen zijn partij, welke deuren er voor hem opengaan of op welke deur hij moet kloppen. Dat hij nog geen afslag neemt, kan in mijn optiek simpelweg te maken hebben met zijn eigen twijfels. Als ik hem ernaar vraag, reageert hij ontkennend. Verwijzend naar een uitspraak van oud-premier Ruud Lubbers (1939-2018) zegt hij dat twijfel op zich niet per se een teken van zwakte hoeft te zijn. “Twijfel zuivert de geest.” Alvorens we voor vandaag afscheid nemen bemerkt Nazmi een lichte teleurstelling in mijn blik. Hij zegt dat hij aanvoelt dat ik meer concrete antwoorden op mijn vragen had gewild, maar dat ik nog even geduld moet oefenen. “Geduld is een bittere boom, zoals de Fransman zegt, maar zijn vruchten zijn zoet. Binnen de partij zijn er bepaalde ontwikkelingen gaande die eveneens bepalend kunnen zijn voor mijn keuze en voor wat de partij van mij wil.”
Idealen Een week later treffen we elkaar opnieuw in de hoofdstad. Ik bel aan bij zijn kantoor op de Middenweg in Amsterdam-Oost. De deur springt met een klik van het slot. Op de eerste verdieping groet ik zijn collega’s Jan-Paul de Wit en Ineke Lattmann. Dan lopen we 10
NAZMI TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
naar de bovenste verdieping waar Nazmi kantoor houdt. Staand drinken we nog even koffie en staren wat naar buiten. Zijn kantoor biedt uitzicht op Park Frankendael en de drukke Middenweg. In de verte schittert de Rembrandt-toren aan de rivier de Amstel. Dit keer voelt Nazmi zich meer op z’n gemak, valt me op, en komt hij wat zelfverzekerder over. Dit heeft waarschijnlijk te maken met deze plek, zijn kantoor. Hij is nu de gastheer en ik ben de gast. Van meet af aan stelt hij dat hij de politiek in gaat om zijn idealen te verwezenlijken. Wat die concreet inhouden zegt hij er niet meteen bij. Wel laat hij doorschemeren dat het verwezenlijken van idealen een hels karwei is. Naar de bomen langs de weg en het park wijzend vervolgt hij op opgewekte toon: “Toch vrees ik niets, zoals de populieren die naar het zonlicht reiken zonder de hoogte en de ijzige wind te vrezen.” Dan snijdt hij een paar onderwerpen aan om die tijdens het gesprek verder uit te diepen. Zo vindt hij het jammer dat veel mensen tegenwoordig het grote, dat is het gemeenschappelijke plaatje uit het oog zijn verloren. “Als we als partij, land of continent geen gemeenschappelijke idealen meer hebben, hoe kunnen we dan eigenlijk samenleven vraag ik me weleens af.” Ook betreurt hij het dat mensen elkaar maar al te snel in het verdomhoekje zetten. “Als de autochtone Nederlander bijvoorbeeld een voorliefde heeft voor een land of cultuur, dan wekt dat sympathie op. Toont de Turkse of de Marokkaanse Nederlander een band met zijn land van herkomst, dan komt meteen de loyaliteitskwestie om de hoek kijken.” Aan de andere kant maakt hij ook mee dat het ongenoegen of de kritiek van deze groepen op de Nederlandse samenleving op onbegrip stuit. “Men vraagt zich niet af waar dat gevoel van ontevredenheid vandaan komt, maar wijst het af met een flauwe reactie: ‘Als je je hier niet thuis voelt, dan ga je toch lekker terug naar je eigen land?’ Ze beseffen niet dat Nederland inmiddels hun thuisland is en dat dit soort reacties ze vervreemdt van de 11
NAZMİ TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
samenleving en ze het gevoel geeft er niet bij te horen.” Met de kanttekening dat moslims op hun beurt niet overtrokken moeten reageren als er kritiek op hen of de islam wordt geuit.
Angst Hij zet zijn halflege kopje op de houten tafel en gaat zitten. Dan benoemt hij een ander probleem dat uit de samenleving verbannen zou moeten worden: het zaaien van angst. In zijn ogen gebruiken de bestuurlijke elite, politici en opiniemakers angst maar al te vaak als instrument om de massa te bespelen. De media op hun beurt zouden al te veel inzoomen op deze ‘boosdoeners’, vindt hij. “Neem de eurosceptici of mensen die tegen de komst van vluchtelingen zijn. Door al die overmatige media-aandacht voor deze schreeuwers overschaduwen de veelgehoorde meningen de realiteit van het probleem zelf.” De man in de straat zou door al die bombarie het idee hebben overspoeld te worden door de komst van migranten naar Nederland. Hij wil niet in het kip-of-ei-probleem belanden, maar dat er een wisselwerking is tussen bepaalde gevoelens in de samenleving en tendensen in de politiek mag duidelijk zijn. “Monniken in Thailand bijvoorbeeld worden almaar dikker als gevolg van de mentaliteitsverandering in de samenleving”, redeneert hij. “Vroeger gingen ze dorp voor dorp langs voor een aalmoes, maar nu komen de stedelingen en buitenlandse toeristen naar hen toe. Ze geven hun te eten of wat geld, maken een selfie en willen dan dat de monniken voor hen bidden. Doordat de monniken dan vaak in hun klooster blijven, minder lopen en meer eten komen ze flink aan. Met als gevolg dat ze hun geloofwaardigheid in de maatschappij verliezen.” Je kunt dit fenomeen volgens hem niet alleen de monniken verwijten. “Als de ecologie in de zee verandert, dan moet je niet raar opkijken als de vissen ineens ander gedrag gaan vertonen. Het één hangt dus sterk samen met het ander.” 12
NAZMI TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
Jongeren Mijn gastheer daalt af naar de eerste verdieping om koffie te halen. Zo naar hem luisterend, valt het mij op dat de advocaat in hem een stapje terug heeft gedaan en de politicus een flinke stap vooruit. Hij bespreekt vandaag liever sociaal-maatschappelijke onderwerpen dan dat hij het over zijn eigen idealen heeft. Vlak voordat hij de kamer verliet, liet hij nog even doorschemeren dat de kansenongelijkheid in de samenleving hem parten speelt. Veel mensen die door de economische crises en de vele bezuinigingen nog verder in het nauw zijn geraakt, zouden zich de laatste jaren in de steek gelaten voelen door de overheid. Vooral jongeren. “Ongelooflijk veel jongeren kampen met uitzichtloosheid of een burn-out”, stelt hij als hij terug komt met twee kopjes koffie. “Ze worden simpelweg weggezet als zwakkelingen die hun situatie aan eigen luiheid of gedrag te wijten hebben.” Dit is veel te kort door de bocht, vindt hij. Aan de andere kant betreurt hij het dat er vandaag de dag weinig inspirerende leiders zijn om grote groepen jongeren uit hun malaise te halen. “Ik ben geneigd te zeggen dat het ras van de wereldverbeteraars zowat uitgestorven is en dat de jongeren aan hun lot worden overgelaten.” Op de vraag waarom hijzelf die jongeren niet gaat activeren om aan hun eigen toekomst te gaan werken, antwoordt hij: “Dat is juist één van mijn speerpunten als ik de politiek in ga. Ik wil jongeren inspireren om hun eigen kracht te hervinden, zich niet afhankelijk op te stellen van wie dan ook en politiek actief te worden. Want politiek maakt je strijdbaar en wakkert je wil aan.” Verder noemt hij de armoedebestrijding als een andere topprioriteit wanneer hij het voor het zeggen krijgt. “Vroeger kon je gemakkelijk zeggen: ieder voor zich en God voor ons allen”, beklemtoont hij. “Prima, maar dan moet er wel eerst sprake zijn van een gelijke verdeling van welvaart en betere onderwijskansen voor iedereen.” De ongelijkheid tussen man en vrouw in de samenleving is hem eveneens een doorn in het oog. “Wanneer je als regering dertig 13
NAZMİ TÜRKKOL OP WISSELSPOOR
procent van de hoogopgeleide vrouwen niet op de topposities weet te benoemen, terwijl ze er wel geschikt voor zijn, dan laat je zien dat het recht van de sterksten nog altijd geldt en dat het idee van gelijke kansen een fabeltje is.” Die vrouwen halen de top niet, stelt hij, omdat een clubje grijze mannen niet bereid is een stap opzij te doen. Dat percentage hoeft wat hem betreft niet per se via quota omhoog, maar moet wel gedreven worden door idealisme en door open kaart te spelen. “En we weten dat het goed voor ons allemaal is als we de gekwalificeerde potentie van elke sekse weten te benutten voor onze kostbare Nederlandse samenleving.” Zijn collega’s op de onderliggende verdiepingen zijn al een tijdje vertrokken. Het verkeer op straat is nu hoorbaar op gang gekomen. Nazmi wil het gesprek afronden, maar broedt nog op een conclusie, een uitsmijter. Hij bladert even op zijn mobieltje. Met een glimlach haalt hij een tekst tevoorschijn van zijn partijgenote, wijlen Els Borst (1932-2014). Om te illustreren hoe kwalijk de welvaartsongelijkheid is, citeert hij de oud-bewindsvrouw: “Een rijke natie die zijn welvaart niet wenst te delen, gaat er niet op vooruit. Als materialisme en kortzichtig eigenbelang beetje bij beetje worden gevoed, maakt dat geen gelukkige burgers.”
14
“Wie in de toekomst geen muziek hoort, zal er ook niet naar luisteren”, zegt Nazmi Türkkol, een Nederlandse advocaat van Turkse komaf. Na meer dan een kwart eeuw gewerkt te hebben in de advocatuur maakt deze pionier de overstap naar de Haagse politiek om de waarden te verdedigen die hij als inwoner van Nederland zo van harte blijft koesteren. “Nazmi heeft een goed verhaal en veel idealen”, vindt advocaat Peter Plasman. Psychiater Zeynel Erkut noemt hem een unieke persoonlijkheid in Nederland. “Hij heeft geen geheime agenda en zijn uithoudingsvermogen kent geen grenzen totdat hij zijn doel heeft bereikt.” Confrère Jan-Paul de Wit: “Hij haalt de kastanjes uit het vuur voor zijn cliënten, al lijken hun zaken soms een gelopen race.” Volgens oud-collega Sinan Beşli heeft Nazmi de gave om boven de partijen te staan. Zakenman Deniz Köker: “Zijn talent voor leiderschap heb ik in hem altijd al herkend. Hij excelleert als hij aanvoerder kan spelen.” Nazmi’s partijgenote Elise Moeskops van D66 vindt dat zijn karakter wel bij de post van burgemeester past, maar evenzogoed bij de betrekking van Kamerlid. “Ik zie hem de overstap naar Den Haag nog wel maken. Zijn gedrevenheid gaat zó veel verder dan enkel lokale belangen.” In het voorwoord zegt Gerdi A. Verbeet, oud-voorzitter Tweede Kamer ten slotte: “Dit boek kan een bron van inspiratie zijn voor alle jongeren met een biculturele achtergrond, maar ook ouders en docenten kunnen veel leren van de tegenslagen die Nazmi heeft moeten overwinnen.”