Tulpia nr. 5, Juni 2007 by Tulpia

Nederlands / Turks business- & cultuurmagazine • juni / september 2007 • € 4,95

Twee werelden één blad

Ontdek een wereld in Turkije

Máxima’s onvergetelijke bezoek Unieke pelgrimage naar Spanje

r e m o Z editie

Hoe de koningin de tulp terugbracht Proef wijn met Mezopotamya De tweede natuur van Iris Travel Columns • Boeken • Business • Agenda

Een heerlijk zorgeloos gevoel: vakantie in Turkije. Verheug u alvast op adembenemende landschappen en de overblijfselen van eeuwenoude culturen. De Lycische kust met zijn vele schilderachtige stranden nodigt uit tot een verkwikkende duik in kristalhelder water. Dit allemaal en nog veel meer vindt u bij ons: www.welkominturkije.nl TULPIA Verkeersbureau, Tel.: 070 - 346 99 98 / 070 - 346 77 67 Turks juni - september 2007

iristravel

Iris Travel is dé specialist voor Turkije. Wij hebben oog voor kwaliteit en prijs. Wij brengen u naar de mooiste en meest bijzondere plekjes in Turkije. Onze accommodaties zijn zorgvuldig geselecteerd en dankzij onze scherpe inkoop en efﬁciente organisatie kunnen wij u dit alles bieden tegen de laagste prijs.

“Oog voor Turkije”

3 9 9 ,v.a.

Grand Iskandil



All Inclusive

La Blanche



Ultra All Inclusive

Bodrum /Gümbet Turgutreis

51 6 , v.a.

www.iristravel.nl

 030 - 29 30 700 ma t/m vrij 9.00-20.00 zat 10.00- 16.00 uur

TULPIA juni - september 2007

In deze zomereditie tulpia actueel 8 Strijd om de Turkse beller 10 Turks toerisme terug van weggeweest

13 TULPIA breidt uit met Marc Guillet

14 Tulp keert terug naar Turkije Business 28 Güler Sabancı ‘First lady’

van het Turkse zakenleven

34 Iris Travel: De missie

van een Turkije-liefhebber

38 Business kort 40 De familie gaat Turkse wijn promoten

44 Ada Accountancy drijft

Een onontdekt paradijs in Oost-Turkije, p. 62

op vertrouwen en expertise

cover story 50 Turkije ontdekken en herontdekken

REIZEN 18 De prikkelende geuren

en kleuren van Istanbuls bazaars

62 Onontdekt paradijs in OostTurkije wacht op toeristen

Cultuur 72 Turkse pelgrimage naar Spanje

wat ons bindt 68 In het kielzog van de koningin

TULPIA juni - september 2007

Fotoreportage met prinses Máxima, p. 82

Business • Expertise

Politiek

Wat ons bindt

In het kielzog van

de koningin

76 Verkiezingen Turkije Een kleine driehonderd ondernemers in het midden en kleinbedrijf wordt bediend door ADA, maar ook grote bedrijven als Turkish Airlines en de Döner Company.

Koningin Beatrix, prinses Máxima en prins Willem-Alexander waren dit voorjaar op staatsbezoek in Turkije. Zij werden daarbij

Ada Accountancy drijft op vertrouwen en expertise

vergezeld door minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen, minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven en een aantal prominente Nederlandse industriëlen. Het was een historisch bezoek, omdat Turkije voor het eerst na vierhonderd jaar zulke hoge Nederlandse gasten mocht ontvangen. TULPIA’s

TeksT John de Graaff FoTo’s TULPIa MedIa TeaM

hoofdredacteur had de eer om in het kielzog van H.M. de koningin mee te reizen naar Ankara,

Drie vestigingen heeft ADA Accountancy inmiddels, maar het zullen er spoedig meer zijn. Ondernemers van Turkse afkomst zijn namelijk blij met de organisatie. ‘Wij doen hun administratie en zodat zij kunnen doen waar ze goed in zijn: ondernemen.’

Buiten klinkt het harde, ritmische gehamer van de scheepswerven in Amsterdam-Noord. In ADA Accountancy heerst juist een bijna serene rust, die alleen wordt verstoord door het indringende geluid van een mobieltje of de doffe klik van een stempelautomaat. Zo, weer een zaak afgehandeld. Het dossier kan een plek krijgen tussen de tientallen kleurrijke ordners, die

TULPIA juni - september 2007

ADA accountancy, p. 40

de langste wand van het kantoor de speelse uitstraling van een mozaïek geven. De huidige onderneming van de broers Adnan (42), Atalay (40) en Mehmet Mutlu (37) en hun account-manager Ali Ay (44) is bijna de tienerjaren ontgroeid en mag zich binnenkort een jonge twintiger noemen. Met 21 personeelsleden, verdeeld over vestigingen in Amsterdam, Den Haag en

Kayseri en Istanbul en geeft hier zijn indrukken

Arnhem. Wie in de jaren negentig van de vorige eeuw deze ontwikkeling zou hebben voorspeld, toen Adnan Mutlu na een heao-studie bedrijfseconomie in Zutphen aan de slag ging als zelfstandig administrateur, zou waarschijnlijk voor gek zijn uitgemaakt. en het eind is nog niet in zicht, stellen Adnan en Ali, die vandaag als woord- > TULPIA juni - september 2007

van die reis weer. “Toen Máxima glimlachte, lachten in haar stem duizenden kinderen mee.” TeksT Tuncay Çinibulak FoTo’s TulPia MEDia TEaM

ankaRa / aMSTERDaM - omdat ik voor Radio 1 van de evangelische omroep verslag zou doen vanuit Ankara kwam ik twee dagen eerder in de Turkse hoofdstad aan dan de koningin. snel peilde ik even de stemming onder de Turken. Daarbij viel het mij weldra op dat het vroegere beeld van Nederland allang niet meer bestond. Van het sprookjesachtige koninkrijk, de tolerante natie en wereldberoemde buitenlandersvriendelijkheid was bitter weinig overgebleven. Zo konden de Turken hier maar niet begrijpen hoe het toch mogelijk was dat islamitische scholen en moskeeën in brand gestoken waren als reactie op de moord van Theo van Gogh. evenmin konden ze vatten waarom Nederlanders zich zo druk maakten om de Armeense kwestie en zij vroegen zich af waarom de kandidatuur van drie Turkse politici was gedwarsboomd. en zo werden er nog wat kleine en grote kwesties aangeroerd. Behalve de Nederlandse voetbalsterren Ruud Gullit, Marco van Basten, Johan Cruijff en Pierre van Hooijdonk kende men eigenlijk niemand meer. Aan dat beeld kwam gelukkig een abrupt einde toen het regeringsvliegtuig in Ankara landde. Nederland maakte hier een heuse comeback. Althans, die kant leek het wel op te gaan. De belangstelling van de Turkse media was overweldigend en iedere taxichauffeur herinnerde zich ineens weer dat oude beeld van Nederland. Ik dacht bij mezelf:

TULPIA juni - september 2007

In het kielzog van de koningin, p. 68

tulpia divers 6 Wat u zegt 7 Colofon 80 Cultuur Service 81 Business Service 82 Fotopia 84 Culturele Agenda 85 Business Agenda column

Duik in de proefkelder van Mezopotamya wijn, p. 40

Van de hoofdredactie

26 Marc Guillet 49 Jan Heemskerk 61 Süleyman van den Broek 79 İlhan Yücel Advertenties 2 Turks Verkeersbureau Istanbuls bazaars prikkelen zintuigen, p.18

3 Iris Travel 16 Helpdesk 27 Agis Verzekeringen 32 BOSE 38 Seper Advocaten 39 Kaya Finance 48 Telegoedkoop

Strijd om de Turkse beller, p. 8

60 Demet TV 86 Döner Company 87 Restaurant Saray 88 Efe Rakı TULPIA juni - september 2007

Wat u zegt Prachtig

Wat een prachtig blad heb je gemaakt. Leuke verhalen en het papier ruikt nog eens lekker ook. Ik groet je en wens je alle succes. Frenk der Nederlanden, Amsterdam Het Parool

Professioneel

Ik wil je langs deze weg complimenteren met TULPIA. Ik heb het voor het eerst gelezen en moet zeggen dat het blad er professioneel uitziet, niet alleen journalistiek maar ook qua uitstraling. Ga zo door. Turhan Özgüner, ING Bank

Ongeloof

Ik heb in Istanbul het maart/aprilnummer van TULPIA in handen gekregen. Toen ik jullie motto las, kreeg ik een raar gevoel: Twee werelden - één

blad. Er zijn inderdaad twee werelden, maar er kan geen een blad zijn dat deze bij elkaar brengt. Nederlanders en Turken zijn onverenigbaar. Ik ben juist weggegaan uit Nederland, omdat ik die minachtende, afkeurende blik van de Nederlanders op straat, op het werk en in cafés niet langer kon verdragen. Ik werkte bij een Nederlandse bank, maar na 11 september 2001 werd iedere buitenlander met argusogen bekeken. Ik ben een seculiere Turk, geboren en getogen in Nederland, maar dat land was zo vervreemd van zijn eigen kinderen dat ik mijn vaderland Nederland niet meer kon herkennen. Nederland jaagt eigenhandig kennis, talent en expertise weg. Daarom ben ik naar Istanbul vertrokken. Hier ben ik een eigen bedrijf begonnen dat succesvol loopt. En als

ders te slaan en uit bepaalde functies te weren. Terug naar TULPIA. Hoe nobel je streven ook is, je zult door de Nederlander niet beloond worden voor deze missie. Ik vind het een prachtig blad, daar niet van, maar jouw missie om een brug te slaan tussen Nederlanders en Turken of de integratie te bevorderen zal niet werken. Mijn advies is: richt je op Turken en verschijn in het Turks. Richt je op Turkije of kom hier werken. Er zijn veel meer Turkse lezers in Nederland en Turkije, dan dat handjevol Nederlanders. Ik wens je toch succes en hoop dat je de aanval op jouw gedachtegoed en missie mij niet kwalijk neemt. Ik hoop van harte dat Nederland voor Turken en Turkije vriendelijker wordt en dat jij gelijk krijgt. Sadri, Istanbul

Nederlands / Turks business- & cultuurmagazine • maart / april 2007 • € 4,95

Twee wereldeN ééN blad

Sezen Aksu kwam, zong en overwon Turkey Now van start Koningin beatrix en prinses Máxima naar Turkije UNeSCO roept 2007 tot Mevlana jaar Het best bewaarde geheim van Prinseneiland de hemel is van iedereen Culinair • columns • Istanbul • business • uitgebreide agenda

Nederlanders hier op bezoek komen, kijken zij wel erg op tegen mij. Dan zeggen ze dat ik het in Nederland nooit zover geschopt zou hebben. In Nederland is de Nederlander bang geworden voor zijn eigen schaduw en ziet die aan voor een moslimterrorist. Ik geloof niet in al die terreurverhalen. Dat is een stok om buitenlan-

Neem een abonnement op Tulpia voor

ber rmagazine • novem business- & cultuu Nederlands / Turks

06- januari 07 •

€ 4,95

€ 14,85

: TentoonstellingDam Istanbul op de

€ 14,85 € 29,70 € 23,-

Stuur uw gegevens naar:

Postbus 56822, 1040 AV AMSTERDAM Per e-mail naar: abonnementen@tulpia.nl Naam Adres

: :

Telefoon : E-mail : Rekeningnummer: Hierbij machtig ik TULPIA eenmalig het bovenstaande bedrag van mijn rekeningnummer af te schrijven. Handtekening :

TULPIA juni - september 2007

ééN blad

de carrièredrang lı van Gülsüm Dağ

Abonneren Halfjaar (3 nummers) Jaarabonnement (6 nummers) Studentenabonnement (6 nummers)

Twee wereldeN

k rlands / Turks business- & cultu Bloei Fortis Ban urmagazine • maart / april 2007 • € 4,95 in Turkije Nede

Alanya Huizenmarkt iness booming busin

Opstelten leidt ar Izmir handelsmissie na

Twee werel deN

Sezen Aks kwam, zonu en overwo g n

Turkey Now van start Koningin be en prinses Matrix naar Turkije áxima UNeSCO ro tot Mevlanaept 2007 jaar Het best be geheim vanwaarde Prinseneiland de hemel is

van iederee n

Culinair • columns • Istanbul • business

• uitgebre ide agenda

ééN blad

twee werelden ÉÉn blad Colofon TULPIA NEDERLANDS/TURKS BUSINESS- & CULTUURMAGAZINE JUNI/SEPTEMBER 2007 Hoofdredactie Tuncay Çinibulak, MA Redactie John de Graaff, Erhan Gürer, Sonja Havermans, Ellen de Vries Foto’s TULPIA MEDIA TEAM, Turkse Ministerie van Cultuur en Toerisme, Plantain Images, Slawomira Kozieniec, Patrick van de Luijtgaarden, Yavuz Meyveci, Sabri Varan Columns Süleyman van den Broek, Marc Guillet, Jan Heemskerk, İlhan Yücel Eindredactie Mahir Karamanlis Grafisch ontwerp & Art Direction Mustafa Özbek, TULPIA MEDIA TEAM Vertegenwoordiging Turkije Yusuf Deniz Çinibulak (Istanbul) Correspondentie Turkije Marc Guillet (Istanbul) Yavuz Meyveci (Istanbul) Cindy van Vliet (Alanya) Correspondentie-adres Postbus 56822 1040 AV AMSTERDAM E-mail: info@tulpia.nl Tel: 020-7522937 / 2221982 Uitgever Uitgeverij Sohbet www.tulpia.nl e-mail: info@tulpia.nl © Tulpia 2007

Coverfoto: Turkse Ministerie van Cultuur en Toerisme

Nederlands / Turks business- & cultuurmagazine • juni / september 2007 • € 4,95

Twee wereldeN ééN blad

Ontdek een wereld in Turkije

Máxima’s onvergetelijke bezoek Unieke pelgrimage naar Spanje Hoe de koningin de tulp terugbracht

Proef wijn met Mezopotamya Zomer editie

de tweede natuur van Iris Travel Columns • Boeken • Business • Agenda

Een aangename zomer

et ziet ernaar uit dat wij een aangename zomer tegemoet gaan. Het aantal boekingen naar Turkije heeft weer een hoge vlucht genomen en dat warme land verwelkomt ons met open armen om zijn gastvrijheid, prachtige stranden, turkooizen zeeën, veelzijdige cultuur en rijke keuken aan te bieden. Deze uitnodiging mogen wij niet zomaar aan onze neus voorbij laten gaan, vind ik. Om alvast enigszins in de stemming te komen, hebben wij de zomereditie van TULPIA grotendeels gewijd aan reizen naar onze favoriete vakantiebestemming. In deze special kunt u lezen hoe de reisorganisatie Iris Travel zich inzet om het toerisme naar Turkije te bevorderen. Daarnaast krijgt u door het coververhaal in vogelvlucht een kijkje in toeristisch Turkije. Speciaal voor dit nummer hebben wij een reis gemaakt naar het uiteinde van Klein-Azië om de onontdekte delen ervan voor u te verkennen. Ten slotte hebben wij in onze vaste rubriek ‘Blik op Istanbul’ twee bijzondere bazaars in kaart gebracht en geven wij verder nog wat handzame tips. In onze vaste rubriek ‘Wat ons bindt’ treft u impressies aan van het koninklijke bezoek aan Turkije en in Fotopia een exclusieve fotoreportage over prinses Máxima. Aangezien wij een businessmagazine zijn, kunnen wij niet om de zaken heen. Zo leest u een interview met de ‘first lady’ van het Turkse zakenleven, hoe een Nederlands-Turkse familie van Mezopotamya zich inzet om de Nederlander kennis te laten maken met Turkse wijnen en hoe Ada Accountancy handen tekort komt om de groeiende vraag het hoofd te bieden. Ten slotte leest u een nieuwsartikel over de strijd om de Turkse beller in Nederland. Op cultureel gebied hebben wij voor u een interessante pelgrimage van een Turkse zakenman naar Santiago de Compostela in Spanje. Wat drijft iemand om 800 kilometer te voet af te leggen? Verder hebben wij vier interessante columns. Vanaf deze plaats heet ik allereerst onze nieuwe columnist Marc Guillet van harte welkom. In zijn column gaat hij in op zijn onvoorwaardelijke liefde voor de wereldstad Istanbul. Ilhan Yücel beschrijft vanuit Rotterdam zijn worsteling om vooruit te vluchten en Jan Heemskerk in Den Haag onthult zijn haat-liefdeverhouding met souvenirs. Süleyman van den Broek ten slotte is in Amsterdam nu al in de ban van alles dat naar groen ademt. Deze zomereditie wil u als gids vergezellen op uw vakantie. Daarom mag u hem niet thuis laten. Verder wens ik u een fijne zomer en prettige vakantie toe. Of op z’n Turks: İyi tâtiller! Tuncay Çinibulak, MA Hoofdredactuer

TULPIA juni - september 2007

Actueel

Strijd om de Turkse beller Door redactie TULPIA

AMSTERDAM – De Turkse gemeenschap in Nederland is buitengewoon interessant als consument, ondernemer, werkgever en werkkracht. Dat blijkt maar weer eens uit de inspanningen van een groeiend aantal telefoonmaatschappijen dat de Turkse gemeenschap als speerpunt heeft gekozen. Maar door de nieuwe grote en kleine spelers op deze markt is de onderlinge concurrentie heviger dan ooit. De vraag hierbij is of er nog rek in zit voor nieuwe aanbieders en of de Turkse consumentenmarkt niet verzadigd is. “De concurrentie is hevig, net niet moordend,” vindt Yurtsever Doğan van Lebara Mobile. “Wij ondervinden die concurrentie dagelijks. Wij zijn het grootste mobiele telefoniebedrijf van ons soort en wij hebben waarschijnlijk de

TULPIA juni - september 2007

meeste klanten en zijn razend populair onder onze doelgroepen.” Wat het werkelijke marktaandeel van Lebara Mobile is en hoeveel klanten gebruik maken van hun prepaid systeem en abonnementen wil Doğan echter niet prijsgeven. Wel wordt er op de website van deze aanbieder geafficheerd met een jaarlijkse groei van 50 procent met een jaaromzet van 80 miljoen euro. Mobiele telefoniebedrijven ontdekten eerst allochtoon Nederland als een lucratieve doelgroep, maar al snel raakte de markt verzadigd doordat velen zich begaven in deze winstgevende sector. Grote spelers als Lebara Mobile, Lyca Mobile en Ortel hadden de gekleurde consument al eerder ontdekt. Maar toen zij erachter kwamen dat de Turkse consumenten in

Nederland relatief meer naar de telefoon grepen, richtten zij aparte units op om deze doelgroep te bedienen. In september vorig jaar lanceerde KPN zelfs een eigen merk dat speciaal voor deze doelgroep bestemd is: AY YILDIZ (maan-ster, naar deze symbolen op de Turkse vlag). Dat de concurrentie hevig is, beaamt ook een andere belangrijke aanbieder van mobiele telefonie. “De markt wordt steeds krapper,” zegt Stephen Hufton, woordvoerder van KPN/ AY YILDIZ. “Wij hebben negen maanden geleden AY YILDIZ in Nederland geïntroduceerd, maar de resultaten hebben onze verwachtingen niet overtroffen. Wij zijn niet teleurgesteld, maar ook niet helemaal tevreden. Steeds meer kleine spelers snoepen een deel van je potentiële klanten af,” aldus Hufton.

AY YILDIZ

AY YILDIZ hanteert vaste tarieven voor bellen naar Turkije met een prepaid kaart, maar ook voor onderling bellen met andere klanten van AY YILDIZ in Nederland. Bellen naar Turkije kan al vanaf 17 cent per minuut. Klanten van AY YILDIZ in Nederland die elkaar onderling bellen, betalen standaard 7 cent per minuut. SMS-berichten kosten 15 cent. AY YILDIZ werd vorig jaar september in Nederland op de markt gebracht. Deze introductie volgde op eerdere succesvolle introducties van AY YILDIZ door KPNdochters BASE in België in 2003 en E-Plus in Duitsland in oktober 2005. “Als wij eenmaal een campagne starten, dan zie je dat wij bij wijze van spreken de volgende dag al door de concurrentie op de voet worden gevolgd”, constateert Yurtsever Doğan van Lebara Mobile. Om haar bewering kracht bij te zetten, komt zij met een concreet voorbeeld. “Wij gaven bijvoorbeeld € 10 weg als je een prepaid kaart van ons kocht of als jij je beltegoed bij ons liet opwaarderen met € 20. Wat doet de concurrent? Die komt al snel met iets dergelijks. Blijkbaar geldt ook hier: goed voorbeeld doet goed volgen.” Doğan wil de naam van deze concurrent niet noemen, maar het ligt voor de hand dat er hier om een van de twee andere spelers gaat. “Wij zijn niet gelukkig met dit goedkope kopieergedrag, maar het geeft wel aan dat wij de trend zetten en weten hoe wij onze klanten moeten bedienen of nieuwe aan ons kunnen binden.” Ondanks de tegenvallende resultaten, blijft AY YILDIZ niet bij de pakken neerzitten en treft nu voorbereidingen om na de zomervakantie met een grootscheepse campagne te komen. “Wij hebben een prima product. Dat promoten wij vooral door veel activiteiten te sponsoren.” AY YILDIZ was de sponsor van het popconcert van megaster Tarkan in de Rotterdamse Ahoy. “Maar blijkbaar is dat niet voldoende en daarom gaan wij ons product nog zichtbaarder maken.” Over de inhoud en de vorm van de campagne wil Hufton nog niets loslaten. “Dat zou de concurrent maar op ideeën brengen en dat kan nooit onze bedoeling zijn.” AY YILDIZ is een bekend merk onder Turken. Velen kennen het van de mediacampagnes in Duitsland en België. De introductie van dit merk in Nederland volgde op eerdere succesvolle introducties van AY YILDIZ in die landen. Desondanks is de concurrentie om de gunst van de Turkse consumenten voor deze aanbieder goed voelbaar. Toch gelooft Hufton dat de markt nog niet helemaal verzadigd is. “Als je met een aanbod komt dat de consument al kent, maak je geen schijn van kans om tussen de Grote Vier te komen, maar er is altijd ruimte voor nieuwe en aantrekkelijke producten en diensten. Mensen zijn altijd benieuwd naar nieuwe en betere producten.”

AY YILDIZ is naast de voor de hand liggende verkooppunten als Primafoon en het internet ook verkrijgbaar bij specifieke Turkse verkooppunten zoals belhuizen, moskeeën en Turkse winkels. Alle communicatiemiddelen worden in het Nederlands en Turks aangeboden. Ook bij de helpdesk worden klanten zowel in het Turks als in het Nederlands te woord gestaan. www.ayyildiz.nl

Marketing Executive Yurtsever Doğan

Lebara Mobile

Lebara Mobile is een Brits bedrijf dat in zeven landen zijn producten en diensten aanbiedt. In Nederland richt het zich sinds zijn intrede in 2005 vooral op allochtonen en op nieuwkomers. Volgens eigen opgave bedraagt de groei in het klantenbestand jaarlijks 50 procent met een jaarlijks omzet van 80 miljoen euro. Deze aanbieder van mobiele telefonie, die sinds kort gebruik maakt van het KPN-netwerk, heeft een prepaid en abonnementensysteem. Lebara Mobile prepaid kaarten worden bij meer dan 7000 verkooppunten in heel Nederland aangeboden. Je kunt via Lebara Mobile al vanaf 9 cent per minuut bellen. Naar Turkije bellen kost 14 cent per minuut. Informatiemateriaal is in vele talen verkrijgbaar, waaronder Turks, Arabisch, Pools, Roemeens en Chinees. Lebara Mobile verwelkomt niet alleen Turkse en andere allochtone bellers, maar iedere potentiële mobiele beller in Nederland. www.lebara-mobile.nl

TULPIA juni - september 2007

Turks toerisme terug van weggeweest Door redactie TULPIA

AMSTERDAM – Het toerisme naar Turkije is weer helemaalterug van weggeweest. Het aantal boekingen steeg in het eerste kwartaal van dit jaar tot 10 procent. Volgens de reisorganisatie ANVR lijkt Turkije qua boekingen tot nu toe het voortouw te nemen als het gaat om populaire Middellandse-Zeebestemmingen. Ook Griekenland doet het goed met 3 procent toename, maar het aantal toeristen naar Spanje zakte met 2%. “2006 was voor de Turkse zuidkust een slecht jaar,” zegt Murat Karakuş (34), de nieuwe directeur van het Turks Verkeersbureau in Den Haag. “Alleen Istanbul deed het goed met ruim 208.000 Nederlandse toeristen.” Karakuş verwacht dat deze toename zich heel het jaar zal voortzetten tot 15 procent naar Istanbul en eventueel naar de rest van het land.

TULPIA juni - september 2007

Turkije beleefde vorig jaar een dramatische terugval in de toerismesector. Deze val werd door een aantal factoren veroorzaakt. De negatieve publiciteit over de chartermaatschappij Onur Air en de cartoonaffaire over profeet Mohammed waren toen de kennelijke boosdoeners. Om het tij te keren kwam het Turkse ministerie voor Cultuur en Toerisme dit voorjaar met een grootscheepse reclamecampagne in heel Europa. Het Turks verkeersbureau in Nederland heeft op zijn beurt eveneens grote advertentiecampagnes geïnitieerd om Nederlanders enthousiast te maken voor een vakantie in Turkije. Deze publieke actie bestaat uit 7800 billboards door het hele land, op bussen en trams in de grote steden en advertenties op vier reuzereclamemasten langs de snelwegen. Dit alles bovendien

ondersteund met spotjes op televisie, advertenties in landelijke dagbladen, weeken maandbladen, reisvakbladen en banners op internetsites. Het aanbod van vakantiebestemmingen werd dit jaar ook gevarieerder. In het verleden werden alleen stranden en moskeeën ingezet om de toerist te lokken. Dit jaar gooide Turkije het over een totaal andere boeg. Naast thema’s als strand en zee worden golfen, het culturele erfgoed, actieve vakanties, zeilen, historische monumenten, bijzondere landschappelijke bezienswaardigheden en vooral Istanbul als schakel tussen oost en west geëtaleerd. Sinds enkele jaren zijn de Turkse stranden immens populair bij Nederlanders. Gemiddeld gaan een miljoen landgenoten richting de Turkse stranden en naar andere toeristische bezienswaardigheden.

TULPIA juni - september 2007

Nederlands / Turks business- & cultuurmagazine

TWEE WERELDEN ÉÉN BLAD nederlands-Turk

Nederlands-Turks business- & cultuurmagazine • mei - augustus

r 06- januari

e • novembe urmagazin ess- & cultu s / Turks busin Nederland

s business- &

cultuurmagazine • februari/m aart 2006 € 3.95

2006 € 3,95

07 • € 4,95 Twee werelden

één blad

Twee wereldeN ééN blad

• agazine cultuurm ess- & busin s / Turks derland

2007 / april maart

deN Twee werel

5 • € 4,9

N blad deN éé werel Twee

ééN blad

Istanbul: de hoofdstad van moskeeën

Crisisberaad Turkse reisorganisaties

Aksu Sezen , zong m a w n k erwo en ov Now Turkey rt van sta atrix a gin be Konin nses Máxim ri p n e urkije naar T t 2007 O roep S e UN Cevlana jaar tot M aarde st bew Het be van d geheim neilan Prinse reen n iede

rang de carrièred ğlı Da van Gülsüm

lling: Tentoonste de Dam Istanbul op

Topconferentie Hotiad: Turkije nieuw investeringsparadijs

Bank Bloei Fortis in Turkije kt in Alanya Huizenmar siness booming bu

In de ban van Istanbul Kulsan marcheer t voor cultuur Deloitte en KO Turkse onderneBI trainen mers

Doruk Akın voor Tulpia

HandHistorisch el tussen e Neband derlandtussen en Turkije groeit f, Keukenho

tulpen en Turken

Turken kIezen hun raadsleden

Turkse uiTzen db faillieT T door kom ureaus sT Polen s Word

abonnee

MobiLe siMkaarten • nieuwe vacatures 50 gratis Lebara Mobi

leidt Opstelten sie naar Izmir handelsmis

va siness mel is l • bu de he tanbu ns • Is

nda e age ebreid • uitg

lum air • co Culin

TULPIA business- & cultuurmagazine Het blad over business, toerisme, vastgoed en cultuur

Kijk voor abonnementen en advertentiemogelijkheden op onze website:

www.tulpia.nl 020 – 222 19 82 info@tulpia.nl 12

TULPIA juni - september 2007

TULPIA breidt uit met Marc Guillet Marc Guillet is onze nieuwe columnist en correspondent, gestationeerd in Istanbul. In zijn eigen journalistieke stijl doorkruist hij heel Turkije, maakt hij exclusieve reportages voor de lezers van TULPIA en beschrijft hij in elke aflevering de vele gezichten van dit betoverende land. Zo bericht hij in dit nummer over de herintrede van de tulp in Istanbul, beschrijft hij een onontdekt deel van Turkije en interviewt hij de “First Lady” van het Turkse zakenleven. Marc Quillet: “Na een correspondentschap van zeven jaar in Amerika (1999-2006) heb ik de moderne havenstad New York verruild voor de ruim 2600 jaar oude havenstad Istan-

“Istanbul is een oude liefde. Ik kom hier al sinds 1983, toen ik als ANP-verslaggever berichtte over de eerste parlementsverkiezingen na de militaire staatsgreep van 1980.” bul. Daarmee is een lang gekoesterde droom in vervulling gegaan. Waarom Istanbul? Ik sluit me aan bij de woorden van de Engelse dichter John Ash, die 20 jaar geleden naar New York vertrok en sinds 1996 in Istanbul woont: “Ik hou nu eenmaal van steden op de rand van de chaos. Istanbul is een van de weinige plaatsen die niet saai zijn na New York.” Istanbul is een oude liefde. Ik kom hier al sinds 1983, toen ik als ANP-verslaggever berichtte over de eerste parlementsverkiezingen na de militaire staatsgreep van 1980. De zoektocht van de Turken naar hun eigen identiteit en de politieke strijd onder de nazaten van het Osmaanse rijk over democratie, de rol van de staat en de islam fascineren me al jaren. Na mijn eerste bezoek aan Turkije was ik verkocht. De warme gastvrijheid, de medi-

terrane culinaire cultuur, de melancholische muziek, de resten van de vele oude beschavingen en de sporen van het vroege christendom. En dan heb ik het nog niet eens over het natuurschoon en de oriëntaalse bekoring van paleizen, karavanserais, bazaars en moskeeën.

Het leven in deze dynamische en fascinerende wereldstad maakt allerlei emoties in mij los: opwinding, melancholie, geestdrift, woede en droefheid. Wat overheerst, is de verwondering waarmee ik het leven in ‘mijn’ Istanbul observeer.” TULPIA juni - september 2007

Tulp keert terug naar Turkije Door onze correspondent Marc Guillet Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Slawomira Kozieniec & Yavuz Meyveci

In Istanbul zijn dit jaar 8 miljoen Turkse tulpen geplant. Hier staan ze in bloei bij de ruĂŻnes van de stadsmuren rond het oude Constantinopel.

TULPIA juni - september 2007

ISTANBUL - Jaren lang heeft Turkije tulpen - nota bene het symbool van de Osmaanse sultan Ahmet III - uit Nederland geïmporteerd. Turkije, het land van de herkomst van de tulp, heeft nu een tegenoffensief ingezet en is zelf begonnen met de bollenteelt. Het resultaat is momenteel te zien in de metropool Istanbul. Net als vierhonderd jaar geleden bloeien de tulpen in overvloed in de paleistuinen aan de oevers van de Gouden Hoorn en in de parken van de stad. “We hebben dit jaar niet minder dan 8 miljoen tulpen in Istanbul geplant,”

spelt dat Turkije binnen 10 tot 15 jaar voor zo’n 4,5 miljard euro kan exporteren aan bloemen, pot- en tuinplanten. “We kunnen marktleider Nederland zelfs voorbijstreven”. Turkije verdient nu ongeveer 30 miljoen euro aan de export van bloemkwekerijproducten.

Gratis

De tuinders, arme boeren zonder eigen grond, krijgen materiële en technische steun van de gemeente. Zij krijgen bollen, planten en plastic kassen voor een oppervlakte van 300 tot 400 vierkante meter per

Voor moslims symboliseert de tulp Allah, omdat de Arabische letters voor het woord Laleh (tulp) en Allah hetzelfde zijn. zegt burgemeester Kadir Topbaş. “We hebben de tulp weer teruggebracht in ons leven. En we hebben de tulp geherintroduceerd in Istanbul.” De gemeente Istanbul begon in maart 2006 met een bloemen- en plantenteeltproject voor 30 tuinders. Salih Bekaroğlu, directeur van het gemeentelijke groenvoorzieningsbedrijf Agaç dat het project coördineert, is zeer optimistisch en voor-

persoon gratis. Experts van de gemeente bezoeken de tuinders elke week om de planten op ziekten te controleren. “De bollen en planten worden onder supervisie van het gemeentebedrijf Agaç geteeld in Silivri, Çatalca en Şile, ten noorden en zuiden van Istanbul aan de oevers van de Zwarte Zee en de Zee van Marmara,” aldus Ismail Akköy, hoofd productie en logistiek. “De totale productie van bollen

in de directe omgeving van Istanbul is op dit moment ruim 1 miljoen. Alles is gericht op de uitbreiding van het areaal dat een gunstige ligging heeft dicht aan zee en in een gematigd klimaat. We gaan langzaam en met zorg te werk,” benadrukt Akköy. “In Nederland hadden we tijdens een tulpenfestival ontmoetingen met drie bollenkwekers die hun expertise over tulpen met ons deelden.” Behalve in de buurt van Istanbul worden er ook tulpen geteeld rond de provinciestad Konya. In totaal produceert Turkije nu ongeveer 14 miljoen tulpen. Burgemeester Topbaş van Istanbul is zeer optimistisch over de toekomst van de tulp, niet alleen voor de inkomsten uit de export, maar ook voor het scheppen van werkgelegenheid. “Op termijn zal de tulpenteelt zeker 230.000 banen creëren”. In Turkse geschiedenisboeken heeft de tulp een negatieve bijklank. Het tulpentijdperk (1703-1730) was een periode waarin de sultans plezier boven politiek stelden. Volgens Mustafa İsen, staatssecretaris voor cultuur en toerisme, moet de tulp echter ook gezien worden als symbool van beschaving. Voor moslims symboliseert de tulp Allah, omdat de Arabische letters voor het woord laleh (tulp) en Allah hetzelfde zijn. “Ik hoop dat deze nieuwe periode van de tulp in Turkije langer duurt dan die in de 18de eeuw,” aldus de staatssecretaris.

•

De wedergeboorte van de tulp is ook niet onopgemerkt gebleven in de Turkse muziek. De beroemde popgroep MFÖ (Mazhar - Fuat - Özkan) heeft zelfs een prachtig nummer gemaakt dat maanden niet van de hitlijsten weg te slaan was. Hun nummer Sarı Laleler (gele tulpen) klinkt nog altijd door in de Istanbulse straten. Uykulu gözlerle döndüm rüyamdan Sana sarı laleler aldım, çiçek pazarından Sen olmasan buralara gelemezdim ben Sevemezdim bu şehri, anlamazdım dilinden Met slaperige ogen keerde ik terug van mijn droom Ik heb voor jou gele tulpen gekocht op de Bloemenmarkt Als jij er niet geweest was, zou ik hier nooit gekomen zijn Had ik nooit van deze stad gehouden, of haar taal verstaan.

TULPIA juni - september 2007

De Helpdesk is een erkend professioneel opleidingsinstituut dat sinds 2001 in de Zaanstreek allochtonen en inburgeraars die (weer) willen werken, een beroepsopleiding willen volgen of als vrijwilliger actief willen worden adviseert, traint en begeleidt. Gebruikmakend van onze jarenlange expertise en ervaring bieden wij onze diensten ook in Amsterdam en Alkmaar e.o.

Voor wie is de Helpdesk?

De Helpdesk richt zich op allochtone vrouwen en mannen van 16 jaar en ouder die willen inburgeren, hun taalniveau willen verhogen en (weer) willen werken of van baan willen veranderen. Wij adviseren, trainen en begeleiden onze deelnemers naar werk en ontwikkelen duale, aan werk gerelateerde trajecten. Daarnaast brengen wij onze deelnemers in contact met de werkvloer door middel van stages en excursies. Bij alle trainingen werken wij individueel of in groepsverband aan het verbeteren van het taalniveau en aan beroepsgerichte vaardigheden. Daarnaast biedt de Helpdesk persoonlijke begeleiding aan deelnemers om effectief uit te kunnen stromen naar werk of opleiding.

Wat maakt de Helpdesk tot een succes?

De Helpdesk is een laagdrempelige organisatie waar veel inburgeraars een passend traject kunnen volgen op weg naar werk of opleiding.

TULPIA juni - september 2007

Helpdesk opent vestigingen in Amsterdam en Alkmaar e.o

U kunt bij de Helpdesk terecht voor advies, training en coaching op het gebied van: • • • • • • • • • •

Individuele inburgering; Nederlandse taallessen; Het afnemen van een beroepskeuzetest of een capaciteitenonderzoek; Beroepenoriëntatie, sollicitatietraining, zakelijke dienstverlening; Coachingstrajecten voor nieuwe medewerkers in een bedrijf; Computervaardigheden; Opleiding Zorghulp; Beveiliging en Coachingstraject Vrouwen aan het werk. Installatie en elektrotechniek

Een volledig overzicht van onze diensten staat op onze website.

Wilt u zich inschrijven voor een van de trajecten, trainingen en opleidingen neem dan direct contact met ons op via ons hoofdkantoor in Zaandam of onze vestiging in Amsterdam: In Amsterdam T 020 – 222 48 01 I www.helpdesk-allochtonen.nl E info@helpdesk-allochtonen.nl In Zaanstad T 075 - 653 10 00 F 075 – 653 10 09

TULPIA juni - september 2007

Blik op Istanbul

De prikkelende geuren

TULPIA juni - september 2007

en kleuren van

Istanbuls bazaars In elke aflevering van onze vaste rubriek Blik op Istanbul gaan we op zoek naar een interessant thema in de stad. In het vorige nummer van TULPIA hadden we in verband met het koninklijke bezoek aan Turkije enkele unieke paleizen in Istanbul belicht. In deze aflevering staan we stil bij de twee bazaars die de stad rijk is: de Grand Bazaar (Kapalı Çarşı) en de Kruidenbazaar (Mısır Çarşısı). Tekst Yusuf Deniz Çinibulak Foto’s Yavuz Meyveci & TULPIA MEDIA TEAM

ISTANBUL – Als inwoner van Istanbul ga ik niet elke dag naar de bazaars die de stad rijk is. Wel als ik wil verdwalen in het labyrint van straatjes en steegjes met hun geuren en kleuren om oude tijden op te snuiven die daar herleven. Mijn wandeling begint bij de Blauwe Moskee, waar ik een ontmoeting heb gehad met een oude bekende uit Amsterdam. Ik loop langs de Çemberlitaş Hamamı waar ik geregeld baad, richting de Grand Bazaar. De koopwaar in de Grand Bazaar (Kapalı Çarşı) is meestal bedoeld voor toeristen. Je kunt daar souvenirs, sieraden, tapijten, lampen, handgeknoopte kelims en nog veel meer koopwaar vinden. Kapalı

Çarşı, letterlijk overdekte bazaar, is een gezellig megamarktplein, waar ik graag een kopje Turkse koffie drink, kleurrijke vitrines bekijk en mijn gasten uit Nederland rondleid. Als ik meer tijd heb, loop ik naar de winkel van mijn vriend Halil. Hij verkoopt authentiek-Ottomaanse spullen en verzamelt oude boeken, prenten, miniaturen, platen, schilderijen, ansichtkaarten, platenspelers, zwaarden, waterpijpen en nog veel meer. Bij hem heb ik het gevoel alsof Ottomaanse tijden weer tot leven komen. Bij hem staat de tijd stil. Op de achtergrond klinkt krakende muziek uit het verleden. De Grand Bazaar is de oudste en de grootste overdekte bazaar ter wereld.

> TULPIA juni - september 2007

De Grand Bazaar is de oudste en de grootste overdekte bazaar ter wereld. De populariteit en de centrale rol van de Grand Bazaar waren niet meer weg te denken uit het Ottomaanse Istanbul, maar er was een grote vijand: vuur.

TULPIA juni - september 2007

Deze doolhof van steegjes bevat bijna 3500 winkels, 65 straten, een aantal moskeeën, kleine gebedshuizen, 21 handelshuizen, 2 opslagruimtes voor kostbare goederen en antiquiteiten, en fonteinen. Je kunt dit winkelcomplex via acht grote en tien kleine poorten binnengaan. Na sluitingstijd rond 19.00 uur wordt de bazaar bewaakt door vijftig wachters.

Onmisbaar

Kapalı Çarşı werd in 1461 door Fatih Sultan Mehmet (1432-1481), Mehmet de Veroveraar, gesticht. De Sultan die acht jaar daarvoor Istanbul op de Byzantijnen had veroverd, vond dat het voortbestaan van een stad staat of valt met de handel. En om de handel tot bloei te laten komen, bood hij handelaren een veilige en ordelijke plek. Zo kon de sultan bovendien mooi toezicht houden op het zakenleven en ook zijn belastingcentjes niet mislopen. Er werden ook een school, vijf moskeeën en veertig herbergen gebouwd. Kapalı Çarşı werd op een gegeven moment een stad op zich, waar de handel heilig werd verklaard. Er was van alles te koop: van verse groenten, fruit en vlees tot wapens, goud en vee. Dit winkelcomplex ontwikkelde zich in de eeuwen erna tot een onmisbaar centrum van het Ottomaanse rijk. Door de toename van de handel werd de bazaar dan ook voortdurend uitgebreid en kwamen er nieuwe steegjes en winkeltjes bij. > TULPIA juni - september 2007

De populariteit en de centrale rol van de Grand Bazaar waren niet meer weg te denken uit het Ottomaanse Istanbul, maar er was ook een grote vijand: vuur. Omdat toen olielampen voor licht zorgden, veroorzaakten deze ook vijf grote en talloze kleine brandjes. De allesverwoestende brand van 1546 en 1651 waren het ernstigst. Een groter onheil trof de bazaar echter in 1894 en in 1954. De eerste was een aardbeving en het tweede weer vuur. Hierdoor is het traditionele uiterlijk van de bazaar totaal verloren gegaan en werd alles opnieuw gebouwd. Het hele complex kreeg een modern uiterlijk, een andere indeling en veel hout werd vervangen door beton en ijzer. Daardoor was het branden aardbevingbestendig.

Kapalı Çarşı, letterlijk overdekte Bazaar, is een gezellig megamarktplein, waar ik graag een kopje Turkse koffie drink, kleurrijke vitrines bekijk en mijn gasten uit Nederland rondleid.

TULPIA juni - september 2007

Egyptische Bazaar

Als mijn koffie bij Halil op is, groet ik hem vriendelijk en neem ik afscheid. Ik loop richting de gezellige Egyptische Bazaar, de kruidenbazaar. Deze bevindt zich niet ver van de Grand Bazaar in de wijk Eminönü, pal naast de bloemenmarkt (Çiçek Pazarı). Hier komen niet alleen toeristen, maar ook de gewone Istanbuller. Je kunt hier allerlei kruiden en specerijen, gedroogd fruit, honing, noten, vis en kaviaar vinden. Maar je treft er ook huishoudelijke artikelen en exotische etenswaren. Ik word verwelkomd door de uitnodigende stemmen van de marktkooplui en de lekkere geuren. Dit gebouw is in de huidige vorm in 1660 door sultane Hatice Turhan (16271682), de moeder van Sultan Metmet IV, >

Sultane Turhan Hatice financierde de bouw van de kruidenbazaar Mısır Çarşısı met de belastingopbrengsten uit Caïro en de opbrengsten van Egyptische kruiden en specerijen.

TULPIA juni - september 2007

gebouwd. De Egyptische Bazaar is met de belastingopbrengsten uit Caïro en de opbrengsten van Egyptische kruiden en specerijen gefinancierd. Kruiden waren in die tijd dure en schaarse koopwaar. De kooplui profiteerden van de ligging van Istanbul tussen Oost en West en specialiseerden zich in de import en de verkoop van kruiden en specerijen uit het oostelijke deel van het Ottomaanse rijk, zoals Egypte, Palestina en Libanon. Deze kruiden werden ook naar het Westen geëxporteerd.

Delicatesse

Het marktcomplex is L-vormig en spelonkachtig. Deze vorm werd bij de restauraties in 1943 intact gehouden. De houten façades en toonbanken van de winkels werden grotendeels vervangen door moderne

TULPIA juni - september 2007

winkeldeuren. Om een beeld te kunnen vormen van die oude sfeer werden zes winkels in de oude vorm bewaard. De voorgevel werd geheel vernieuwd, waardoor de bazaar een elegant uiterlijk heeft gekregen. Deze heeft zes ingangen en 86 winkels. Ondanks de restauratie, moderne producten en kleding van de marktkooplui heeft de bazaar zijn oriëntaalse ambiance niet helemaal verloren. Dankzij talloze kleurrijke kruiden en specerijen in grote onverpakte zakken en de fruit- en groentewinkels heeft de bazaar zijn marktfuncties weten te behouden. Een van de populairste en oudste koffiehuizen van Istanbul is de Kuru Kahveci Mehmet Efendi, dat zich aan de Hasircılar Caddesi bevindt. Kuru Kahveci Mehmet Efendi is in de afgelopen honderd jaar uitgegroeid tot een van de beste produc-

In Sabuncu Hanı kom je nog altijd marktkooplui tegen die knoflook, lente-uien, verse kastanjes, (hazel)noten, amandelen en vijgen verkopen. ten van Turkse koffie. In deze straat loop ik een pastırma-winkel binnen. Pastırma, een Turkse delicatesse, is gedroogd rundvlees met fenegriek. In Sabuncu Hanı kom je nog altijd marktkooplui tegen die knoflook, lente-uien, verse kastanjes, (hazel)noten, amandelen en vijgen verkopen. Zij prijzen hun producten nog altijd luidkeels aan om de aandacht van de voorbijgangers te trekken. Deze bazaar is veel kleiner dan de Grand Bazaar. Meestal ben ik hier in een halfuur al klaar.

Ik koop een paar teentjes knoflook, een handvol kruiden en loop naar huis om een diner te gaan bereiden voor mijn lang verwachte gast die vanavond oriëntaals bij mij wil eten. Via het mausoleum van de stichter van deze bazaar, Turhan Hatice Valide Sultan, loop ik richting de moskee Yeni Camii. Deze hoort ook bij dit complex. Hiervandaan wandel ik over de Galata-brug naar de wijk Beyoğlu en het Taksimplein. Vanavond wil ik als een vorst genieten van mijn maaltijd en de waterpijp.

•

TULPIA juni - september 2007

Column

Marc Quillet • Aan de Bosporus

Stad van mijn dromen

at hadden we zonder Tahsin moeten beginnen? Zijn gastvrijheid, zijn warmte en zijn muziek waren gedurende onze eerste 44 dagen in Istanbul onontbeerlijk om te overleven. Tahsin ziet eruit als een oude hippie. Lang, sluik haar dat grijs is. Zijn kruin begint kaal te worden. Vriendelijke ogen in een ingevallen, rimpelig gezicht met een baardje en dunne lippen waarin altijd een brandende peuk te vinden is. In zijn linkeroorlel glinstert een sieraadje. Op de hoek van ons straatje heeft hij in een souterrain een koffiehuis dat een hangplek is voor alternatieve jongeren. Oza heeft Tahsin zijn etablissement genoemd, naar een vrouwelijk karakter in het werk van de Russische dichter Andrej Voznesenski, die op jonge leeftijd zelfmoord pleegde. Tahsins koffiehuis staat niet bekend om de Nescafé die hij schenkt of de sterke thee in kopjes uit grootmoeders tijd, maar om de sfeer die hij schept met zijn aanwezigheid en zijn uitgebreide collectie jazz, blues en oude rock. Er hangen posters van Charlie Parker en Dizzy Gillespie, nostalgische zwart-wit foto’s en er staan beeldjes van Che Guevara, Lenin en Atatürk. Zijn grijze, oude kat laat zich

graag aaien. En wanneer er geen gasten zijn is Tahsin buiten bezig met zijn planten. Kortom een plek waar we ons meteen thuis voelden. Tahsin spreekt geen woord over de grens en ons Turks reikte in die eerste weken niet verder dan merhaba (hallo), teşekkürler (bedankt) en çay lütfen (thee alsjeblieft.). Toch kwamen wij er elke dag. Want Tahsin had alles wat wij niet hadden: tafels, stoelen, een gasfornuis, een koelkast en muziek. Heel onze huisraad zat in een container op een Chinese vrachtvaarder die van New York onderweg was naar Istanbul. Mijn correspondentschap van zeven jaar in de Verenigde Staten zat er op en het was tijd om mijn zwerversbestaan in Klein-Azië voort te zetten. Op weg naar een andere opwindende, kosmopolitische havenstad: Istanbul. Een stad die me tijdens mijn eerste bezoek in 1983 had betoverd en waarvan ik sindsdien had gedroomd om er te wonen en te werken. Op 23 juni stonden Jacek en de andere Poolse verhuizers in Brooklyn voor de deur. Binnen vier weken zou de container in Istanbul arriveren. Dat gaf ons de tijd om een laatste reis door Amerika te maken en die staten te bezoeken die nog ontbraken op ons lijstje. Voor ons vertrek naar Turkije wilden we ze alle 50 gezien hebben. Op 17 juli, onze trouwdag, vlogen we naar Istanbul. Een appartement hadden we al – in Kadıköy aan de Aziatische oever van de Bosporus - maar het huisraad liet op zich wachten. Het wachten

“Mijn correspondentschap van zeven jaar in New York zat er op. Ik wilde mijn zwerversbestaan in Istanbul voort te zetten; Een stad die me had betoverd en sindsdien droomde ik om er te wonen en te werken.” duurde 44 dagen. De strijd met de bureaucratie was slopend. Een ongelofelijke hoeveelheid papieren moest worden ingevuld, gekopieerd, gefaxt, opnieuw ingevuld, vertaald en op authenticiteit worden geverifieerd door een notaris en opgestuurd naar diverse kantoren en instanties. Van onze buren kregen we een stoel. We hadden een luchtbed en we kochten een mat zodat we op de grond konden slapen. Tussen de bedrijven door zat ik driftig op mijn laptop te tikken aan het manuscript van mijn boek ‘Exotisch Amerika’ dat ik vóór eind augustus moest inleveren. Ons leven was in die eerste weken een wervelwind aan nieuwe indrukken, geuren en kleuren. Een chaotisch begin van een nieuw avontuur. We sloegen ons er doorheen met de hulp van onze nieuwe buurtgenoten, die allen vriendelijk en behulpzaam waren. En altijd was er weer die vanzelfsprekende gastvrijheid van Tahsin.

TULPIA juni - september 2007

>PdLSL_P XT*

6\^h! I g`^nZÉYZ YZ WZc^b h^\dgiVbYég

?L_TWTYTeT dL[L]VPY OZV_Z]L aPdL OTā OZV_Z]`YL X TS_TdLN Y e ZWLNLV* : eLXLY TdT VT ,RT^v_P ^TRZ]_LW ^ Y e ET]L ,RT^vTY ?Þ]VTdPvOPVT STeXP_ XP]VPeT TWP T]_TML_ V`]LMTWT] SLQ_LOL " RÞY aP ^LL_ ?Þ]VÉP aP 3ZWWLYOLNL OTWWP]TYOP VZY`āLMTWT]^TYTe ,NTW ZWXLdLY _POLaTWP] ?Þ]VTdPvOPVT TWV ^LþW V ^TRZ]_L^ V`]`W`ā` ZWL]LV VL_L]LV_ OTe VLWÉL aP ]LSTX LXPWTdL_WL] TÉTY MTeP MLāa`]LMTWT]^TYTe ,d] NL OTā _Lā _PXTeWTþT OZWR` V]ZY aP VØ[]Þ RTMT Lþ e ^LþW þ _POLaTWP]T TÉTY OP MTeP MLāa`]LMTWT]^TYTe >Z]`WL] Y e aL] X * >Z]`WL] Y e TÉTY ?Þ]VTdP SL__ X e STeXP_TYTeOP% $ " 3ZWWLYOL TWP TWRTWT OTþP] ^Z]`WL] Y e TÉTY% ##

-P]LMP]TYOP LWXLY e RP]PVPYWP]T `Y`_XLd Y e% y ;L^L[Z]_`Y`e y >TeTY PāTYTeTY aP ÉZN`VWL] Y e Y ,RT^ VL]_

y QZ]X` _PWPQZY L]LN W þ dWL aPdL ,RT^ OÞVVÄYWL] YOLY OL _PXTY POTWPMTWT] y >PdLSL_ aP T[_LW ^TRZ]_LY e _L_TWP É VXLOLY TVT RÞY ØYNP^TYOPY ,RT^v_P dL[_ ]LMTWT]^TYTe y 034. ^LþW V VL]_ bbb PSTN YWvOPY ^Z]LMTWT]^TYTe y -LYVL VL]_ Y e y >PdLSL_ TÉTY TWLÉ ÉLY_LY e

6TUV Z[

bbb LRT^bPM YW ZQ MPW ##

,RT^ ^TeP YPāPWT aP ^Z]`Y^`e MT] _L_TW OTWP]

TULPIA juni - september 2007

Business • Interview

Güler

Tekst Marc Guillet Foto’s Slawomira Kozieniec & TULPIA MEDIA TEAM

TULPIA juni - september 2007

Sabancı ‘First lady’ van het Turkse zakenleven

Istanbul – Wat een spectaculair uitzicht! Hier, op de 25ste verdieping van de ‘twin towers’ van het Sabancı-hoofdkwartier, geniet Güler Sabancı (51) van het schitterende panorama van haar geboortestad. “Kijk eens hoe modern en dynamisch deze metropool is” zegt de Turkse zakenvrouw trots over deze oude havenstad aan de Bosporus. Op de achtergrond klinkt klassieke muziek. Aan de muur hangt een geschilderd bord met de beeltenis van haar kleurrijke, ongeschoolde oom Sakıp, die van de familieholding een wereldbedrijf maakte. Hij lijkt goedkeurend toe te kijken hoe zijn favoriete nicht, die hij kort voor zijn dood in 2004 als opvolger aanwees, zijn erfenis beheert en moderniseert. Een conglomeraat van 65 bedrijven, 10 joint ventures en 46.600 werknemers in 11 landen. Met een eigen bank, de Akbank, die fungeert als vlaggenschip en de op twee na grootste bank van Turkije is met 35,8 miljard dollar aan bezittingen en beheerd vermogen. Andere kernactiviteiten zijn auto’s, levensmiddelen, cement, textiel en energie. Vrijgezel Güler Sabancı is een celebrity van formaat; een vrouw met een enorm privé-vermogen en volgens het Amerikaanse tijdschrift Forbes de machtigste vrouw in Turkije.

Cocktailjurk

Foto’s van haar staan bijna even vaak in de bladen als die van soapsterretjes. We zien Güler in

cocktailjurk op weg naar een concert van Andrea Bocelli. Met een honkbalpetje op bij de opening van haar Toyota-fabriek. Tijdens een toespraak tot studenten van haar Sabancı- universiteit. Genietend van vakantie in haar favoriete Italiaanse regio: Umbrië. Met koningin Beatrix bij de opening van de tentoonstelling ‘Istanbul – De Stad

Güler Sabancı is een celebrity van formaat; de machtigste vrouw in Turkije en negende in Europa.

en de Sultan’ in De Nieuwe Kerk in Amsterdam met onder meer uit het Sabancı-museum. Als de superchef van SA behoort de ‘first lady’ van het Turkse zakenleven tot de internationale jetset. Pronken met dure juwelen, auto’s of kleding, zoals veel Turkse ondernemers graag doen, is echter aan haar niet besteed. Qua kleding en gedrag past ze eerder in de Hollandse calvinistische traditie: doe maar gewoon, werk hard en wees spaarzaam. > TULPIA juni - september 2007

Qua kleding en gedrag past ze in de Hollandse calvinistische traditie: doe maar gewoon, werk hard en wees spaarzaam.

Vandaag gaat ze gekleed in een donker broekpak. Ze draagt pretentieloze gouden oorbellen, heeft amper make-up en haar sluikvallende lichtbruine haar zit in een gemakkelijke, zakelijke coupe. “Zorg er wel voor dat ik er een beetje en profil en gesticulerend op sta”, regisseert ze de fotograaf. Want hoewel alles aan haar ‘no nonsense’ uitstraalt, is ze wel degelijk ijdel. Zoals altijd is ze bang dat ze ‘te dik’ op de foto overkomt, zo zegt ze met haar donkere, doorrookte stem.

Doortastend

Een vrouw op deze toppositie is extra bijzonder in deze patriarchale samenleving. Toch werd ze niet zo maar op de troon gezet. Güler studeerde bedrijfskunde, had haar sporen als manager verdiend en een reputatie opgebouwd als doortastende zakenvrouw die geen onnodige risico’s neemt en strategisch denkt. Vanaf de 25ste verdieping bestuurt zij haar zakenimperium. Dezelfde verdieping waar op 9 januari 1996 een bloedbad werd aangericht toen twee communistische extremisten de directiekamer binnenvielen en Özdemir Sabancı en twee aanwezigen met kogels doorzeefden.

TULPIA juni - september 2007

De moord op de Turks-Armeense journalist Hrant Dink riep bij haar weer herinneringen op aan de koelbloedige executie van haar oom, zo geeft zij toe. Hoewel de moord op Dink een extreem voorbeeld is van het groeiende nationalistische verzet tegen moderniseringen, is Sabancı niet pessimistisch. “Turkije is op weg naar de EU en is druk bezig om de weten regelgeving aan te passen aan de EU-criteria. Vertragingen zijn onvermijdelijk. Het belangrijkste is dat Turkije op koers blijft. De reis is misschien van groter belang dan het reisdoel. En op reis leer je je vrienden het beste kennen.”

Ego

Kiezers in Nederland en Frankrijk horen op dit moment niet tot de vrienden van Turkije. Een meerderheid stemde in 2005 in beide landen tegen de Europese Grondwet, onder meer uit verzet tegen een mogelijke toekomstige toetreding van Turkije. Sabancı vindt de argumenten van de Nederlandse tegenstanders – moslims hebben andere normen en waarden dan wij, en we kunnen zo’n groot, arm land er niet bij hebben – getuigen van een gebrek aan kennis van zaken. “Er wonen en werken

“Vast staat wel dat vrouwelijke managers en ondernemers een hoger EQ hebben. Daarom zijn wij beter in teamwork.”

lijke managers en ondernemers een hoger EQ hebben. Daarom zijn wij beter in teamwork. We hebben meer organisatietalent, meer inlevingsvermogen en we zijn beter in de omgang met mensen. Mijn stijl kenmerkt zich door participatie en teamwork.”

Picasso

al 15 miljoen moslims in Europa. EU-landen profiteren inmiddels van de enorme handel met Turkije. Politici in Nederland en Frankrijk gebruiken angst en onwetendheid bij de burgers over Turkije om op de korte termijn stemmen te winnen.” Het streelt haar ego dat The Financial Times haar met stip op 9 heeft gezet in de top van de machtigste vrouwen in Europa. “Liever zou ik de meest succesrijke vrouw worden genoemd,” zegt Sabanci. “Ik geloof in succes en in de macht van succes. Ik ben iemand die sterk resultaatgericht is.” Al zo’n 20 jaar bekleedt zij nu managementfuncties. Van dichtbij heeft zij kunnen observeren hoe mannen en vrouwen leiding geven. “Van generaliseren hou ik niet. Vast staat wel dat vrouwe-

Hoewel haar dagen gevuld zijn met vergaderingen, strategiesessies en conferenties heeft Sabancı toch nog tijd voor haar liefhebberijen. “Ik hou van kunst. Ik sta aan het hoofd van het Sakıp Sabancımuseum dat vorig jaar een Picasso-tentoonstelling had. Privé verzamel ik Seldzjoekse en hedendaagse Turkse kunst. En ik hou ervan om naar concerten te gaan.” Duizenden jaren geleden begonnen boeren ten zuiden van de Kaukasus en in Oost-Turkije wijn te maken. Desondanks is Turkije er nooit in geslaagd om wijnen van wereldklasse te produceren. (Over die Turkse wijn leest u elders in dit nummer een reportage.) “Dat heeft niets te maken met het feit dat wij moslims zijn”, zegt Sabancı fel, “maar alles met het verstikkende overheidsmonopolie op wijnproductie.” “Elf jaar geleden begon ik in Thracië met mijn eigen wijn, Gülor. Het staatsbedrijf Tekel wordt eindelijk geprivatiseerd. In de toekomst moeten wij in staat zijn wijnen te produceren die kunnen concurreren met de beste van de wereld. We hebben een zonnig klimaat en goede grond, dus waarom niet?”

•

TULPIA juni - september 2007

â&#x20AC;&#x153;Een geweldige surroundsound ervaring uit slechts twee kleine luidsprekers... Typisch een uitvinding die je van Bose mag verwachten.â&#x20AC;? April 2007

Voor een demonstratie bezoekt u een geautoriseerde Bose-dealer. Voor dealer-adressen, bel +31 (0)299 390111, email consumenteninfo@bose.com of bezoek www.bose321.nl

TULPIA juni - september 2007

Overtuig uzelf. Vraag om een demonstratie van een 3·2·1 DVD home entertainment-systeem ™

Drie kabels

Twee luidsprekers

Eén compact systeem

Uit het zicht te plaatsen ACOUSTIMASS -module niet afgebeeld. Quote gebruikt met toestemming, HiFi Test TV, 04/2007. ®

TULPIA juni - september 2007

Business • Toerisme

De missie van Turkije-liefhebber

Michiel Plazier Tekst John de Graaff Foto’s Patrick van de Luijtgaarden & TC TKB

TULPIA juni - september 2007

Nog even wachten en we kunnen op reis naar het ‘andere’ Turkije. Want Michiel Plazier, de jonge directeur van het evenzo jonge Iris Travel, werkt aan een heuse kwaliteitsslag. “Iedereen heeft zich veel te lang gericht op kwantiteit. Alles was prijs, prijs en nog eens prijs.”

Hij is pas 42, maar al een leven lang bezig met toerisme. Eerst als student, daarna als medewerker van gerenommeerde ondernemingen als Arke, Holland International en Neckermann, sinds kort als directeur van touroperator Iris Travel in Utrecht. Via deze jonge organisatie wil directeur Michiel Plazier de Nederlandse markt gaan veroveren door kwalitatief hoogstaande vakanties in Turkije, Griekenland en Egypte aan te bieden. Want er is, stelt de inwoner van het Overijsselse Borne, in de reisbranche veel te lang gekeken naar kwantiteit, naar volume. Hij wil het roer drastisch omgooien, al kun je via hem natuurlijk straks ook lekker en niet al te duur naar de Turkse zon gaan. Eerst maar even wat geschiedschrijving, om heden en toekomst beter te kunnen begrijpen. “Pas zo’n veertig jaar geleden werd de toeristische markt ontwikkeld,

met busreizen naar Spanje. De kuststrook werd in no time ontwikkeld, zeker toen het vliegtuig betaalbaar werd en er charters kwamen. Al snel volgden de Canarische Eilanden en Griekenland als populaire

Op die manier werd Turkije het grootste vakantieland. Maar het ging alleen maar om kwantiteit, 90 tot 95 procent waren zon-/zeevakantie en men bood ze ook op die manier aan. Binnen de kortste keren

“De markt voor Turkije trekt weer aan, iedereen stort zich opnieuw op het land, ook de grotere organisaties.” bestemmingen. Vijfentwintig, dertig jaar geleden kwam daar ook Turkije bij, met badplaatsen als Alanya en Kuşadası. Rond de eeuwwisseling ging een enorme massa naar dat land, door de opkomst van Turkse charters en het concept van all inclusive.

werd de zuiden westkust volgebouwd. En wat is de huidige status? Een enorm land met een potentie voor kwaliteit, maar daar is niemand nog aan toe gekomen. Alles was gericht op kwantiteit. Op prijs, > prijs en nog eens prijs.” TULPIA juni - september 2007

Zijn favoriet

Voor mensen die een weekje met de kinderen naar Turkije willen, heeft Michiel Plazier een gouden tip. Club Voyage Sorgun, gelegen bij Belek. “Werkelijk top! Echt 5 sterren. Een grote accommodatie, veel laagbouw, een gezellige sfeer en een goede keuken. Zelfs met drieduizend gasten en tweeduizend personeelsleden lijkt het er nooit druk. Bovendien, alles op basis van all inclusive, dus ook merkdranken kunnen hier naar believen worden besteld!”

TULPIA juni - september 2007

Imagoprobleem

En wat er in zo’n geval kan gebeuren, bewees 2006. “Door de ontdekking van de vogelgriep, de problemen met chartermaatschappij Onur Air en een kritisch verslag in het tv-programma Radar over hotelvoedsel en hup, de toeristische markt zakte met 40 procent in!” zegt Plazier. “Turkije heeft een imagoprobleem,” vervolgt de directeur, die zich hierin overigens gesteund weet door het ContinuVakantieOnderzoek van TNS NIPO en het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC). “Alleen zon en zee werd aangeboden, maar cultuur bijvoorbeeld nooit.” Daar komt verandering is, als het aan

hem ligt. “Wij gaan ook het ‘andere’ Turkije aanbieden. Volgend jaar staan de ZwarteZeekust en het oosten op het prwogramma.” (Een reisverslag over Oost-Turkije kunt u elders in dit nummer lezen. ) Tot die tijd proberen Plazier en de twaalf medewerkers van Iris Travel vanuit hun onderkomen aan de Niasstraat het ‘bekende’ Turkije zoveel en zo goed mogelijk aan de man te brengen. De dikste reisgids van ons land, met meer dan 300 pagina’s speelt hierbij een belangrijke rol. “Wij leggen direct uit en laten ook zien wat Turkije te bieden heeft. Zoek je vertier? Ga naar Marmaris. Wil je je laten verwennen? Kies dan voor Antalya, Side of

Belek. Dat onderscheid brengen wij bewust in onze gids aan. Op die manier hopen we meer kwalitatief ingesteld publiek te trekken, want Turkije-liefhebbers zijn er helaas nog niet genoeg.”

Kritieken

Die groep moet onder meer binnengehaald worden door een aantrekkelijke prijs-/kwaliteitsverhouding en een goede service. Zo ligt het klachtenpercentage momenteel op minder dan één. Hoe anders was dat een paar jaar geleden toen het bij het kersverse bedrijf - een initiatief van een Turkse Nederlander - nog niet echt lekker liep, getuige de stevige kritieken op

“Wij willen een echte Turkije-specialist zijn. De zonaanbidder kan hier terecht voor het beste advies, maar we gaan ook rondreizen in Turkse sfeer aanbieden, een echt wellness-programma opzetten.” het internet. Iris Travel, met aandeelhouder DeHa Turizm, is echter volwassen aan het worden. “De opstart was inderdaad lastig. Er moet veel worden gerepareerd. Maar het gaat nu goed, we mogen niet ontevreden zijn. De markt voor Turkije trekt weer

aan, iedereen stort zich opnieuw op het land, ook de grotere organisaties.” En dus bestaat de kans dat het échec van vorig jaar zich gaat herhalen? “Dat risico bestaat,” reageert Plazier. “Maar zoals gezegd, wij gaan ons ook richten op het ‘andere’ Turkije, op het bijzondere Turkije, voor de liefhebber. Wij willen een echte Turkije-specialist worden. De zonliefhebber kan hier terecht voor het beste advies, maar we gaan ook rondreizen in Turkse sfeer aanbieden, een heus wellness-programma opzetten en – in de verdere toekomst – rondreizen verzorgen in oostelijk Turkije, gecombineerd met Griekenland en Egypte. In die hoek van de wereld gaat het toeristisch toch gebeuren.”

•

Iris Travel Niasstraat 1 3531 WR Utrecht 030 – 293 07 00 www.iristravel.nl

TULPIA juni - september 2007

Business • Kort Nederlandse verzekeringsmaatschappij wint strijd om Garanti Sigorta

AMSTERDAM - De Nederlandse verzekeringsgroep Eureko is erin geslaagd om een groot belang in handen te krijgen van de Turkse verzekeraar Garanti Sigorta. Eureko, deels in handen van Rabobank, betaalt 365 miljoen euro voor een deelneming van 80 procent. Eureko heeft een lange strijd gevoerd om de hand van de Turkse verzekeraar. Aanvankelijk waren er meer dan tien geïnteresseerden, in een later stadium bleven er vier gegadigden over. Fortis kreeg eerder al een positie in Turkije door de overname van een groot deel van de Disbank. Er is al enige tijd een felle overnamestrijd aan de gang om Turkse banken en verzekeraars. In ruil voor kredieten van onder meer het IMF voert het land sinds 2000 markthervormingen door. Daardoor ontstond

voor buitenlandse bedrijven de mogelijkheid Turkse ondernemingen over te nemen. De belangstelling voor de Turkse markt is groot. Het land telt circa zeventig miljoen inwoners en maakt kans om lid te worden van de Europese Unie. Verder groeit de Turkse economie harder dan die in andere landen. (Het Verzekeringsblad)

Turkije opent zijn grootste gasproductiefaciliteit

AkÇakoca - Turkije’s eerste en de grootste natuurlijke gasproductiefaciliteit in de Zwarte-Zeeregio, in Akçakoca, is op 21 april ceremonieel geopend door de minister van Energie Hilmi Güler. De Akçakocafaciliteit, ontstaan uit een gezamenlijk initiatief van Turkish Petroleum Corporation (TPAO), Torea-

der Turkey en Strategic Energy Turkey, kost 300 miljoen dollar inclusief de uitgaven voor onderzoek. De dagelijkse productie van de faciliteit zal 1,5 miljoen m³ zijn, met een jaarlijkse productie van 350 miljoen m³. 20% van de 9 biljoen m³ wordt gebruikt in de industrie die geproduceerd wordt in de Akçakocafaciliteit. Degenen die hadden gehoopt dat de regio de grootste natuurlijke gasreserves van Turkije zou hebben, zijn niet teleurgesteld. “De faciliteit gaat elke dag 350 duizend dollar bijdragen aan de Turkse economie zodra deze van start gaat,” zegt Erol Kanmaz, hoofd van de TPAO Production Group. Het belang van lokale productie heeft de problemen van Turkije vergroot ten opzichte van het importeren van natuurlijk gas vanuit Rusland en Iran. Hoewel Turkije hoofdzakelijk energie op dit punt importeert, is het gestart met gebruik te ma-

ken van de natuurlijke gasreserves in de Zwarte-Zeeregio. De Akçakocafaciliteit is het eerste project van de vier onderzoeksgebieden tussen de Karadenizen Marmararegio’s die dit productieniveau bereiken. “Als deze projecten succesvol blijken te zijn, heeft Turkije genoeg binnenlandse energieproductie om immuun te worden voor enige gasafsluiting van Iran en Rusland,” beweert Kanmaz. Vermeldenswaard is dat de productie in de faciliteit geleidelijk wordt verhoogd, zoals Kanmaz zegt. “We zullen starten met de productie van ons natuurlijke gas met twee platforms die we op 21 april in de Zwarte Zee gaan plaatsen. De productie heeft in het begin een limiet tot 1 miljoenm³. Twee maanden later zullen we starten met het bedienen van een derde productieplatform. Daardoor zullen we in staat zijn om 1,5 miljoen m³ per dag te produceren.”

Beleef Turkije

Koop- en woongids Turkije met 1001 tips De geheel herziene tweede editie van de koop- en woongids ‘Beleef Turkije’ bevat de recente wetgeving over kopen van woningen en wonen in Turkije, tips over het leven aldaar en handige vertalingen. De allerlaatste ontwikkelingen treft u aan op de website www.sepersadvocaten.nl Deze geïllustreerde gids bestaat uit 158 pagina’s en behandelt onder andere de volgende onderwerpen: • • • • • • • • •

-NIEUWE DRUK-

Het kopen of huren van een woning in Turkije Turkije en de Europese Unie Rendement uit verhuur Fiscale aspecten van een woning in Turkije Wonen en werken in Turkije Uw auto meenemen Gezondheidszorg en verzekeringen Geschiedenis, politiek en economie Gewoonten en gebruiken

De koop- en woongids ‘Beleef Turkije’ kost € 19,50 (plus € 2,50 verzendkosten in Nederland en € 5,50 naar het buitenland). U kunt de gids direct bestellen via telefoonnummer 0181 – 41 10 20 of www.beleefturkije.com.

Over de auteurs Henk Sepers, advocaat te Brielle en beëdigd tolk-vertaler Turks, is al bijna 20 jaar actief

Esmeralda G. Sepers is turkologe (Universiteit Leiden) en makelaar voor woningen

op het gebied van zakelijk verkeer tussen Nederland en Turkije. Hij beschikt over een

in Turkije (www.esmare-turkey.com). Haar specialiteit is het adviseren van

zeer uitgebreid netwerk binnen het Turkse bedrijfsleven, de overheid en de advocatuur.

projectontwikkelaars op de Turkse markt en het begeleiden van particulieren op zoek

Sinds 1987 heeft hij ook een vestiging in Istanbul (www.sepersadvocaten.nl).

naar een woning.

Beleef Turkije met Sepers Advocaten: uw juridisch adviseur in Turkije 38 TULPIA juni - september 2007

Payroll via Kaya Finance Bij payrolling via Kaya Finance verzorgt u zelf de werving en selectie van uw medewerkers. Wij zorgen verder voor het gehele proces, waarbij u alleen betaalt voor de gewerkte uren van de medewerker! En dat kan voor slechts 1.00 euro per gewerkt uur. Kaya Finance is juridisch werkgever en dus verantwoordelijk voor o.a. loondoorbetaling bij ziekte en alle andere zaken die bij het in dienst hebben van personeel een rol spelen. Payroll is met name interessant voor bedrijven in branches met een hoog verloop en flexibel arbeidspatroon. De voordelen van Payroll op een rijtje: • Kaya Finance zorgt voor administratieve lastenverlichting; • U blijft in de praktijk “de baas”, Kaya Finance wordt formeel werkgever; • Een centrale backoffice en een waterdichte automatisering stelt ons in staat om de scherpste uurtarieven aan te kunnen bieden; • Ook uw medewerkers profiteren van een samenwerking met ons; • Wij hebben een gratis helpdesk waar al uw vragen omtrent arbeidszaken deskundig worden beantwoord; • Wij bieden u de mogelijkheid om de urenregistraties te versturen via het internet. Hiervoor heeft Kaya Finance een speciaal softwarepakket ontwikkeld; • Op uw verzoek geven wij geheel kosteloos voorlichting aan uw medewerkers overpayroll via Kaya Finance. Meer info: www.kayafinance.com

CleanService

Vastwerk

CleanService is een landelijk opererend bedrijf, dat zich gespecialiseerd heeft in het dagelijks schoonmaken en onderhouden van kantoren en publieke gebouwen. CleanService staat garant voor professionele en persoonlijke dienstverlening en duurzame relaties, kwalitatief hoogwaardig onderhoud van kantoren, fabrieken, scholen, hotels en andere openbare ruimtes.

Vastwerk is een wervingen selectiebureau gericht op functies binnen zakelijke dienstverlening en arbeidsbemiddeling. Bij Vastwerk zijn wij altijd bezig om de perfecte ‘match’ te maken. Uitzendwerk is immers mensenwerk. Persoonlijk contact vinden wij daarom erg belangrijk. Vertel ons wie je bent en waar jouw ambities liggen, dan vinden wij de geknipte baan voor je.

Wilt u een vrijblijvende offerte vragen of met ons in contact komen, kijk dan eerst op onze website: www.cleanservice.nu

Kijk voor meer op onze website: www.vastwerk.com/ TULPIA juni - september 2007

Business • Promotie

De familie gaat Turkse wijn promoten Tekst John de Graaff Foto’s Plantain Images / Mezopotamya BV

Nooit meer een feestje zonder bijzondere Turkse wijn. Met dank aan het familiebedrijfje Mezopotamya. ‘We steken het echt hoog in.’

TULPIA juni - september 2007

Het heeft wel iets. Praten over het in-cultuur-brengen van de wijnstok, nu zo’n 8000 jaar geleden, in de bovenloop van de Eufraat en de Tigris, aan de keukentafel van een vrijstaande woning in Zeewolde, een jonge gemeente in de provincie Flevoland. Maar Bert Verhoek, Jaap W. Vos en Orhan Dede springen net zo gemakkelijk van Mesopotamië, waar we het natuurlijk over hebben, naar het 21ste eeuwse Nederland. En weer terug. De drie kennen elkaar al vrij lang. Bert (74) is namelijk de schoonvader van Orhan (45) en Jaap (37) op zijn beurt is weer een volle neef van Bert (‘de zoon van mijn zus’). Sinds kort hebben ze elkaar ook zakelijk ontdekt: gedrieën zijn ze bezig met het importeren van Turkse wijn. En niet zomaar een alcoholische versnapering: met hun besloten vennootschap Mezopo-

Bert Verhoek, Orhan Dede en Jaap W. Vos toosten met Turkse wijn.

“Wijn is een emotieproduct en dat geldt zeker voor deze kwalitatief goede producten die wij uit Turkije importeren.” tamya richten ze zich op de top, want ze willen Nederland laten kennismaken met Doluca en Melen.

Import

Zoals bij zoveel initiatieven voor een nieuw bedrijfje heeft het toeval een aangename rol gespeeld. “Ik wilde altijd al iets in de markt zetten,” bekent Verhoek, gepensioneerd ingenieur civiele techniek uit Hilversum en wijnliefhebber. “Met de vader van Orhan, die in Turkije een hazelnootkwekerij heeft, hebben we bijvoorbeeld al eens gesproken over de export naar Nederland.” Maar het liep anders. “Een jaar of vier geleden wilden we hier een Turks feestje geven, waarbij we Turkse wijn wilden schenken. Maar die bleek niet te vinden. Toen hebben we besloten om de import zelf op te pakken.” Op dat

> TULPIA juni - september 2007

“We willen in Nederlandse toprestaurants liggen. Over enkele jaren moet heel Nederland goede Turkse wijnen drinken.”

moment kwam Jaap Vos als financieel adviseur in beeld. En de accountant uit Zeewolde, eveneens geïnteresseerd in wijn, wilde zelf ook wel meedoen. Mezopotamya bv was geboren.

Lekkernij

Het was ook het begin van reizen door Turkije, het bezoeken van producenten, het leggen van contacten en meer van dat soort zaken. In een hal in Nijkerk liggen inmiddels vijfduizend flessen en twintigduizend zijn er onderweg. “Het is ons eerste jaar waar het serieuze import betreft,” stelt Verhoek. “De jaren ervoor hebben we besteed aan het opbouwen van een netwerk. Want het is niet makkelijk hoor, zakendoen in de Turkse wereld. De weten regelgeving, de mentaliteit, het is allemaal heel anders dan hier. Waren we drie

TULPIA juni - september 2007

Nederlanders geweest, dan was het niet gelukt. Nu wel, dankzij Orhan, die niet alleen de taal spreekt, maar ook de cultuur van de Turken kent.” En zo stonden ze begin dit jaar gebroederlijk op de Vakantiebeurs in Utrecht, om het Nederlandse publiek kennis te laten maken met deze jongste lekkernij uit het oosten. “De reacties waren heel positief,” zegt Vos. “We zijn nu op zoek naar een groothandel waarmee we zaken kunnen gaan doen. Inderdaad, vraag creëren. Bevestiging vinden voor het feit dat ze in Turkije prachtige wijnen kunnen maken en niet alleen de goedkope wijnen die in sommige restaurants worden aangeboden. We steken het echt hoog in, we willen in Nederlandse toprestaurants liggen. Business-to-business, voor een prijs vanaf 10 euro. In 2010 moet heel Nederland dan

“Tijdens de receptie ter ere van het koninklijk bezoek aan Turkije hebben wij de wijn mogen leveren.” weten dat er goede Turkse wijnen op de Nederlandse markt zijn. En een deel moet het product dan ook drinken!”

Staatsbezoek

Een eerste horde om dat te bereiken, is inmiddels genomen. Bij het recente bezoek van een handelsdelegatie aan Turkije, in het voetspoor van koningin Beatrix, heeft Mezopotamya de wijnen mogen leveren, die in het Nederlands Instituut in Istanbul werden geschonken. Het is volgens Jaap het opstapje naar het uiteindelijke doel: elke maand een container naar ons land verschepen, zodat hij zijn huidige baan

eraan kan geven om zich volledig op de wijn te storten. Want de Melen en vooral de Doluca, met als uitschieters de twee rode en drie witte in het segment Sarafin, zijn het volgens hen meer dan waard om in Nederland te worden ontdekt. “Wijn is een emotieproduct en dat geldt zeker voor deze kwalitatief goede producten,” constateert Orhan Dede, die op jonge leeftijd naar Amsterdam toog en zich op hbo-niveau bekwaamde in het welzijnswerk. “Dat komt vooral,” vult Verhoek aan, ”omdat de Turkse wijnmakers – in tegenstelling tot bijvoorbeeld producenten in Hongarije en Bulgarije - hebben

gekozen voor blending, het mengen van druivenrassen. Aan bekende rassen als de cabernet sauvignon, merlot en chardonnay voegden zij Turkse rassen toe, wat bijvoorbeeld heeft geleid tot een topper als de Karma Cabernet Sauvignon-Öküzgözü.” Nu zal hij als mededirecteur wel enigszins bevooroordeeld zijn, maar kenners in het buitenland onderschrijven zijn stelling. Op het concours Vinalies Internationales 2004 werd de wijn onderscheiden met een gouden medaille. Zo snel mogelijk op de Nederlandse keukentafel, zullen we maar zeggen. En gelukkig, er is genoeg voor iedereen. Doluca produceert jaarlijks zestien miljoen liter wijn, precies een litertje per persoon.

•

www.mezopotamya.nl of www.turksewijn.nl TULPIA juni - september 2007

Business • Expertise

Ada Accountancy drijft op vertrouwen en expertise Drie vestigingen heeft ADA Accountancy inmiddels, maar het zullen er spoedig meer zijn. Ondernemers van Turkse afkomst zijn namelijk blij met de organisatie. ‘Wij doen hun administratie en zodat zij kunnen doen waar ze goed in zijn: ondernemen.’

TULPIA juni - september 2007

Een kleine driehonderd ondernemers in het midden en kleinbedrijf wordt bediend door ADA, maar ook grote bedrijven als Turkish Airlines en de Döner Company.

Tekst John de Graaff Foto’s TULPIA MEDIA TEAM

Het team van ADA Accountancy in Amsterdam

Den Haag en Arnhem. Wie in de jaren negentig van de vorige eeuw deze ontwikkeling zou hebben voorspeld, toen Adnan Mutlu na een heao-studie bedrijfseconomie in Zutphen aan de slag ging als zelfstandig administrateur, zou waarschijnlijk voor gek zijn uitgemaakt. En het eind is nog niet in zicht, stellen Adnan en Ali, die vandaag als woord- > TULPIA juni - september 2007

voerders van de ADA groep optreden. Er zijn plannen om nog dit jaar in Utrecht of Rotterdam een vierde vestiging te openen. “We hebben inmiddels contacten met de Rabobank, die ons in Rotterdam-West wil hebben. Ja, zo’n samenwerking is logisch: de bank en wij richten ons op dezelfde doelgroep,” stellen ze. “Het aantal allochtone ondernemers is in die bewuste stadsregio wellicht zo’n zeventig procent. Ook het aantal starters ligt er heel hoog. Kortom, een combinatie die Rabobank en ADA wel zien zitten!” De uitbreiding in de Maasstad ligt duidelijk in het verlengde van de al bestaande activiteiten. “Tachtig tot negentig procent van onze klanten, we hebben er inmiddels

een kleine driehonderd, is van Turkse afkomst,” stelt Adnan. “Wat wij hen kunnen bieden? Vertrouwen en goede dienstverlening. Daar gaat het om, dat komt echt op de eerste plaats. Je verkoopt vertrouwen en adviezen.” Daar komt nog bij dat hun vriendelijke en sympathieke benadering van klanten een extra bindmiddel en gratis reclame is voor hun bedrijf. Wie eenmaal bij ADA binnenloopt, heeft de neiging om langer te blijven. Door de hechte band met de klanten, wordt er niet alleen over zaken gesproken, maar ook ervaringen in privé-sfeer.

Langjarig

Zoals gezegd, een kleine driehonderd on-

“We hebben inmiddels contacten met de Rabobank, die ons in Rotterdam-West wil hebben. Het aantal allochtone ondernemers is in die bewuste stadsregio wellicht zo’n zeventig procent.”

TULPIA juni - september 2007

dernemers in met name het midden- en kleinbedrijf (mkb) voelt zich zodanig tot ADA aangetrokken dat er in veel gevallen al sprake is van een langjarige zakelijke band. Maar niet alleen de kleine zelfstandige in de kledingreparatie, de mensen achter de vele stedelijke supermarktjes of de initiatiefnemers van uitzendorganisaties dingen naar de gunst van ADA, ook grote ondernemingen hebben de weg gevonden naar het middelgrote accountantskantoor. “Zo begeleiden we onder meer ook Turkish Airlines en de Döner Company, bekend van de winkels op de stations van de Nederlandse Spoorwegen,” zegt Ali Ay over de bekendste twee accounts. ADA staat al deze ondernemingen,

Naam: Ali Ay Geboren: 1 januari 1963 in Yozgat (Centraal-Turkije) Loopbaan: lyceum in Turkije, in 1980 naar Nederland. Sociale academie, consultant in de arbeidsvoorziening. Sinds 1994 eigen onderneming in relatiebeheer/contacten met ondernemers.

van klein tot groot, onder meer bij in het doen van belastingaangifte, het begeleiden bij belastingzaken, het maken van de jaarbalans en het verwerken van de salarisadministratie. “Wij regelen in feite het formele gedeelte. Op die manier kan een ondernemer doen wat hij of zij moet doen: ondernemen,” stellen de woordvoerders. Maar ADA doet meer. Ook ondernemers in Nederland of Turkije, die eens over de grens willen kijken, kunnen bij Adnan, Ali en de anderen terecht. “We hebben een link met Turkije. Voor bedrijven die in het andere land iets willen opzetten, kunnen wij bemiddelen. Waar we het dan in de praktijk over hebben? Over confectie, de bloemenindustrie, technische bedrijven,

Naam: Adnan Mutlu Geboren: 1 februari 1965 in Ankara Loopbaan: middelbare school in Turkije, in 1980 naar Nederland. Opleiding mbo, hbo, heao bedrijfseconomie.

en meer van dat soort zaken. Een ondernemer zoekt nu eenmaal avontuur. En meer winst, natuurlijk!” En dan is het maar goed dat er bedrijven zijn zoals ADA. Want het wordt de Nederlandse ondernemer, allochtoon én autochtoon, soms wel heel erg lastig gemaakt. Neem de belastingaangifte. Die moet vanaf dit jaar elektronisch worden gedaan. “Het is of digitaal of niet,” stelt Adnan. “Op zich is dat prima, maar dan moet het bij de Belastingdienst wel perfect zijn geregeld. En dat is het vandaag de dag nog niet, en die problemen zijn hier merkbaar. Ik zie het nut van digitale aangifte echt wel, want dan wordt het voor iedereen makkelijker. Maar wij mer-

ken dat het rommelt bij het UWV en de Belastingdienst. Veel klanten krijgen bijvoorbeeld onnodige brieven en andere correspondentie. En dat moeten wij dus allemaal uitzoeken.” Maar ja, de groei moet ergens vandaan komen, zullen we maar zeggen. Het is dan ook niet meer dan logisch dat ADA Accountancy nog altijd op zoek is naar (vooral) nieuwe boekhouders van met name Turkse afkomst. “Op die manier creëren wij ook nieuwe werkgelegenheid voor ondernemers op dit gebied,” stellen de woordvoerders.

•

Meer informatie is te vinden op www.ada-accountancy.nl

Assistent account manager Asiye Yüksel ordent dossiers van klanten.

TULPIA juni - september 2007

Column

Jan Heemskerk • KPN

Gadgets “Het verzinnen van gadgets is een vak apart. Je moet in staat zijn om de meest onzinnige combinaties te maken. De afzetmarkt voor gadgets is tegenwoordig extreem groot waardoor voor een paar euro’s al heel wat leuks is te fabriceren.“

edereen die wel eens een congres of workshop bezoekt, kent het verschijnsel: als lekkermakertje worden gratis gadgets uitgedeeld. Gadgets zijn kleine en nutteloze, maar wel aantrekkelijke voorwerpen. Waar je vroeger als relatiegeschenk nog wel eens een echt goede fles wijn ontving, moet je het tegenwoordig maar al te vaak doen met nutteloosheden. Eenmaal thuis belanden ze al gauw in een stoffige doos. Maar wat is dat toch met die gadgets? Ook al heb je er niets aan, je wordt er toch blij van! Het aanreiken van een gadget maakt vaak een soort oergevoel los: “Ik wil het en ik wil het nu!”. “Mijn collega heeft het dus wil ik dat ook!”. En dat terwijl je weet dat dit gevoel vaak maar van korte duur is. Zodra je een gadget in bezit neemt, is de lol er snel af. Een blik in mijn persoonlijke gadget-opbergdoos levert een dergelijke reeks. Zo heb je de badhanddoek van het formaat waar een muis zich nog voor zou schamen, talloze key-chains, pennensets, anti-stressballetjes en klokjes. Vaak combineert de gadget verschillende functies. Wat dacht je van de onderzetter met ingebouwde opener, de visitekaartjeshouder met kompas, de drinkbeker met een deuntje? De combinatie van functies slaat meestal nergens op. Neem bijvoorbeeld de pen met het ingebouwde lampje. Je moet er maar op komen. Eindelijk is het nu mogelijk om te schrijven met verlichting! De mijne was trouwens al na een week uitgeput omdat ik hem had laten branden terwijl de pen in mijn tas zat opgeborgen. Tegenwoordig ontvang ik gemiddeld één gadget per week. De nieuwste gadgets zijn verassend en hebben een hightech-imago. Zo ontving ik laatst een miniventilator voor op de laptop. Hij wordt aangedreven via de USB-poort. De motor ziet eruit als een vliegtuig-jet met propellers. Deze gadget kwam samen met een aantal andere in een heus gadgetpakket. Daarin trof ik ook een zogenaamde USB-hub aan, waardoor het in theorie mogelijk is om maar liefst vier ventilatoren aan te drijven! En die wil je dan natuurlijk meteen hebben! De ventilator is een leuke gadget. Dat hij niet goed werkt (veel herrie, weinig wind) neem je op de koop toe. Het verzinnen van gadgets is een vak apart. Je moet in staat zijn om de meest onzinnige combinaties te maken. De afzetmarkt voor gadgets is tegenwoordig extreem groot waardoor voor een paar euro’s al heel wat leuks is te fabriceren. Plak er een bedrijfslogo op en klaar is kees. Helaas ben ik geen gadgetmaker. Wel wil ik hieronder nog een aantal ideeën aan de hand doen: de tv-afstandsbediening met ingebouwde flessenopener, de druipkaars met automatische ontsteker, de zonnebril met ingebouwde radio, de opwindbare cdspeler, en als klap op de vuurpijl: het draadloze verlengsnoer! Wie de schoen past, trekke hem aan. Ik kijk er al naar uit om binnenkort mijn eigen gadgets te mogen ontvangen! TULPIA juni - september 2007

Cover Story â&#x20AC;˘ Beleving

Turkije

ontdekken

TULPIA juni - september 2007

en herontdekken Turkije is een veelzijdig vakantieland. De verschillende regio’s bieden het hele jaar door eindeloze mogelijkheden. Dit Euraziatische

vakantieland wordt steeds populairder onder de toeristen uit de hele wereld. In Nederland kiezen gemiddeld 1 miljoen mensen Turkije als hun favoriete vakantiebestemming. In deze toerismespecial leidt TULPIA u in vogelvlucht rond door de wereld die Turkije heet. Tekst Tuncay Çinibulak Foto’s TCTKB *

* De foto’s zijn afkomstig van het Turkse Ministerie van Cultuur en Toerisme. Voor de achtergrondinformatie is tevens geput uit de gegevens van hetzelfde ministerie en uit de informatie op de site van het Turks Verkeersbureau in Den Haag, waarvoor onze hartelijke dank.

TULPIA juni - september 2007

Iedere keer als ik in de Turkse vakantieoorden kom, lijkt het wel alsof ik in een mum van tijd in een nieuw continent ben gekomen. Turkije is namelijk een waanzinnig en veelzijdig vakantieland. Klein-Azië heeft schitterende zeeën en stranden, prachtige steden en dorpen, gastvrije mensen, een veelzijdige keuken, een aangenaam klimaat, adembenemende landschappen, een rijke historie en een mozaïek van culturen. Meer dan twintig verschillende beschavingen die hun wortels in Anatolië hebben, hebben dan ook de afgelopen tienduizend jaar het karakter van het huidige Turkije vormgegeven. Elk van die oeroude beschavingen heeft zijn sporen achtergelaten in de vorm van tempels, antieke theaters, kerken, moskeeën, graftombes, paleizen en forten. Slechts een klein deel hiervan is pas ontdekt door de (Nederlandse) toeristen of door de Turken zelf. Tijdens je vakantie hoef je maar goed om je heen te kijken, of je bevindt je temidden van de overblijfselen van duizenden jaar oude

beschavingen. Na een week in de zon te hebben gelegen, word ik bijvoorbeeld geroepen door die culturen. Soms zit ik uren weg te dromen tussen de ruines van vergane glorie en luister ik naar de stemmen uit het verleden: de vrolijke kinderstemmen, de lieflijke woorden van twee geliefden in de maneschijn, oorlogskreten en geweeklaag die de hemel doet huilen.

Culturen

Turkije is een groot land met sterk van elkaar verschillende regio’s. Je ziet deze verschillen niet alleen met blote ogen, maar voelt het ook aan het klimaat, de mensen en hun leefpatronen. Er is een wereld van verschil tussen Oost en West, Noord en Zuid, het binnenland en het kustgebied, hoge vlaktes en wadi’s. Elke regio heeft zijn specifieke kenmerken, geschiedenis, landschap en zelfs een eigen keuken. De meest toeristische gebieden zijn de westen zuidkust en de metropool Istanbul. De Zwarte-Zeeregio in het noorden, Oost-,

Zuidoost- en Centraal-Anatolië behoren tot de minder bekende en zelfs tot onontdekte vakantieregio’s. In deze delen van het land kun je niet alleen terecht voor cultuurreizen en religietoerisme, maar kun je ook skiën, bergbeklimmen en nog onaangetaste lokale culturen en gebruiken met eigen ogen zien. Denk maar aan de uithoek van het land in het noordoosten, bij de Azerbeidjaanse en Armeense grens, waarover je in dit nummer een reportage kunt vinden. Turkije is voor driekwart omgeven door zeeën. In het noorden is dat de Zwarte Zee (Kara Deniz), in het noordwesten de Zee van Marmara (Marmara Denizi), in het westen wordt Turkije omgeven door de Egeïsche Zee en tussen Afrika en Turkije ligt de Middellandse Zee (Ak Deniz). Turkije heeft achtduizend kilometer zonnige zandstranden. Er is bovendien een rijk geschakeerde flora en fauna waar je kunt kamperen en rondtrekken in de vele Nationale Parken die er overal in het land zijn.

Elk van die oeroude beschavingen in Klein Azië heeft zijn sporen achtergelaten in de vorm van tempels, antieke theaters, kerken, moskeeën, graftombes, paleizen en forten. Slechts een klein deel hiervan is ontdekt door de (Nederlandse) toeristen of door de Turken zelf.

TULPIA juni - september 2007

Turkse Rivièra

De Turkse Rivièra is het hart van het Turkse toerisme. In de zuidelijke MiddellandseZeeregio heerst er een warm tot tropisch klimaat. De zon laat 300 dagen per jaar zijn gezicht zien in dit deel van het land. Hierdoor kun je bijna heel het jaar de zee en de witte zandstranden delen met de zon. Denk maar aan de vakantiebestemmingen Antalya, dat ook wel het Miami van Turkije wordt genoemd, Alanya, Belek, Side en Kemer. In deze regio kun je vooral zonnebaden, zwemmen en allerlei sporten beoefenen zoals windsurfen, waterskiën, zeilen, bergbeklimmen en speleologie (grotonderzoek). In de maanden maart

en april kun je er bijvoorbeeld ‘s morgens skiën en ‘s namiddags een duik nemen in het warme water van de Middellandse Zee. Niet alleen de meeste hotels zijn gehuisvest in het zuiden, maar ook de grootste en de zeer luxueuze vakantiedorpen. In de maanden juli en augustus neem ik geen uitnodiging aan van deze regio, omdat het voor mij er soms te warm is. Dan krijg ik snel heimwee naar de Hollandse regen, waardoor ik niet meer geniet van mijn vakantie. Voor de rest van het jaar kom ik graag in deze regio en maak ik in het voor- en najaar en in de winter urenlange wandelingen over de stille en poëtische stranden.

Van oudsher is Antalya de voornaamste vakantiebestemming in Turkije. Het is een aantrekkelijke stad met boulevards omgeven door palmbomen, een indrukwekkende zeehaven en een pittoresk oud stadsgedeelte, Kaleiçi. De smalle steegjes en houten huizen geven de stad een typisch mediterraan karakter. Elk najaar vindt hier ook het geliefde Antalya Altın Portakal-filmfestival plaats. De stad wordt dan ingenomen door beroemdheden van het witte doek, fotomodellen, journalisten, presentatoren en zakenlieden. Prachtig is het om een keer een defilé van deze sterren van dichtbij te zien en je idolen een > handje te geven. TULPIA juni - september 2007

In dit deel van Turkije heb ik altijd het gevoel dat deze regio en de Griekse kustplaatsen samen één land vormen.

Egeïsche Zee

Een andere slagader van het Turkse toerisme vormt de Egeïsche-Zeeregio. De Egeïsche kust vormt een van de mooiste landschappen van Turkije. Hier is het klimaat en het zeewater in de zomer iets aangenamer omdat het er minder warm is. De trekpleisters Kuşadası, Marmaris, Bodrum en Çeşme zijn dan in deze maanden een prima vakantiebestemming. Ook hier maken de lieflijke vissershaventjes, overblijfselen uit de Griekse oudheid, cultuur en mythologie deze regio extra aantrekkelijk. Het is zeker de moeite waard om Izmir, de parel van de Egeïsche Zee, te bezoeken. Dit is de derde belangrijke stad van Turkije met een mediterrane ambiance. In deze westelijke regio hebben de bewoners een typisch ‘Egeïsche cultuur’: een Grieks-Turkse mix van motieven en gewoontes. De mensen hier zijn echte levensgenieters. In dit deel van Turkije heb ik altijd het gevoel dat deze regio en de Griekse kustplaatsen samen één land vormen. Dat merk je niet alleen in Turkije, maar ook op de Griekse eilanden Rhodos, Kos en Kreta. Overal heb ik op dezelfde manier en met dezelfde gastvrijheid lekker kunnen genieten van de al even lekkere maaltijden, ouzo, raki, mediterrane muziek en dans. De wandelingen zowel in de Turkse als de Griekse olijftuinen dwingen je haast te dichten, verliefd te worden en je betrekkelijk korte leven op deze wereld meer te waarderen.

TULPIA juni - september 2007

Zwarte Zee

Zo bekend als deze twee regio’s zijn, zo onbekend is het noordelijke Zwarte-Zeegebied. Deze regio is toeristisch nog maar nauwelijks ontwikkeld. Dit deel wordt terecht vergeleken met Zwitserland en Oostenrijk vanwege zijn vochtige, groene en bergachtige landschap. De temperatuur in deze regio verschilt in de zomer zeker 10 graden van die in het zuiden. Van de Europese grens met Bulgarije tot de grens met Georgië zijn de bergtoppen bedekt met dichte pijnboombossen, terwijl er op de lager gelegen hoogten en in de valleien een weelderige vegetatie met een oneindig aantal verschillende gewassen bestaat. Langs de kustlijn strekken zich kilometerslange prachtige stranden uit waar men ongestoord kan zonnen, zwemmen en ontspannen. In de lente zijn de glooiende weides op de heuvels aan de oostkant bedekt men een tapijt van wilde bloemen. De houten huizen in de vissersdorpen en berggehuchten hebben hun inheemse en traditionele architectuur nog bewaard.

Het vochtige klimaat en de vruchtbare bodem zetten aan tot het verbouwen van een grote verscheidenheid aan gewassen zoals thee, tabak, graan en hazelnoten. Deze regio is geschikt als zonnige vakantiebestemming in combinatie met een uitstapje naar de onweerstaanbaar groene natuur. Maar je kunt hier ook bergbeklimmen, kanovaren, fietsen of safaritochten maken. Archeologische opgravingen uit het laat-chalcolithische tijdperk in İkiztepe in de provincie Samsun hebben aangetoond dat er reeds omstreeks 5000-4000 voor Christus mensen leefden in dit gebied. De Hettieten, Milesiërs, Phrygiërs en volgens Homerus ook de Amazones hebben allemaal delen van de kust gekoloniseerd. Tijdens zijn veroveringspogingen van de wereld heeft Alexander de Grote dit gebied onder zijn soevereiniteit geplaatst. Uiteindelijk werd het bij het Romeinse Rijk ingelijfd en daarna bij het Byzantijnse Rijk. In de 15de eeuw kwam het grootste deel van dit gebied onder de Ottomaanse heerschappij van Sultan Mehmet II. >

TULPIA juni - september 2007

Niet alleen de filmindustrie, televisiestudio’s, musea, universiteiten, theaters, bioscopen, cafés, restaurants en concertpodia hebben hier een thuishaven gevonden, maar ook het financiële, industriële en zakelijke hart van het land klopt hier.

Istanbul en Marmara

Een derde deel van het toeristische hart vormen Istanbul en de Marmararegio. Dit gedeelte van Turkije wordt wel de Randstad van het land genoemd vanwege de concentratie van industrie, rijkdom en cultuur. In dit gebied is vooral Bursa, de vroegere hoofdstad van het Ottomaanse Rijk, bekend om zijn winterskigebied Uludağ. Deze streek trekt uit binnen- en buitenland wintervakantiegangers aan. In de zomer kun je met de skilift naar de zuurstofrijke en koele hoogvlaktes stijgen. In de zomermaanden is het een waar paradijs op aarde. Midden in de vrije natuur, met stromende beken, borrelende waterbronnen, zingende vogels en fladderende vlinders, kan een natuurliefhebber besluiten om niet meer af te dalen naar de bewoonde wereld. Het is vaak genoeg voorgekomen dat ik de laatste rit van de lift nog haalde of ik gaf geld aan de beheerder om op mij

TULPIA juni - september 2007

te wachten, mocht ik wat laat aankomen. Er zijn natuurlijk ook hotelfaciliteiten in de zomer en je kunt er ook kamperen.

Venetië

Ten noorden van Bursa liggen in de Zee van Marmara kleine badplaatsen die niet zo bekend zijn. Hier zijn de prijzen van hotels, eten en uitgaan relatief laag. Ören, waar de Istanbulse elite regelmatig komt, moet je zeker zien als de zon ondergaat. Nergens heb ik zo om de zon getreurd als hier. Een paar kilometers verder op ligt het stadje Erdek. Hotel Agricento is wat mij betreft het mooiste hotel, geheel ingericht in Romeinse stijl. Als je een boottocht langs de kust maakt, merk je dat de huizen aan de kust wel iets weg hebben van Venetië. En als je een avond iets te vieren hebt, neem dan de pont naar het eilandje dat honderd meter verderop drijft. Daar heb je een heel stijlvol restaurant.

Nog verder naar het noorden ligt de allesomvattende stad Istanbul. Al ga je honderd keer naar dit stadsimperium, het blijft je elke keer opnieuw boeien met zijn rijke historie, diverse culturen, architectuur, spirituele centra, markten, pleinen, parken en paleizen. Niet voor niets besteedt TULPIA in elke aflevering heel wat pagina’s aan deze stad. Istanbul is de culturele hoofdstad van Turkije. Niet alleen de filmindustrie, televisiestudio’s, musea, universiteiten, theaters, bioscopen, cafés, restaurants en concertpodia hebben hier een thuishaven gevonden, maar ook het financiële, industriële en zakelijke hart van het land klopt hier. Er zijn twee moderne vliegvelden in deze unieke stad die twee continenten met elkaar verbindt en er zijn tal van hotels in diverse grootten en prijsklassen.

Festivals

Je kunt het hele jaar door genieten van Istanbul. In de zomermaanden kun je vooral genieten van het buitenleven, openluchtconcerten en festivals. Maar je kunt sinds kort ook in de Zee van Marmara zwemmen. In het voor- en najaar verandert Istanbul van gedaante en karakter. Wie een week wil genieten van de stad bij aangenaam weer kan beter kiezen voor deze tijd van het jaar. In dit nummer van TULPIA kun je een reportage lezen over de bazaars van Istanbul. Als wij het dan toch hebben over Istanbul, dan moet je zijn ‘kinderen’ natuurlijk niet vergeten: de Prinseneilanden, Adalar. Dat is een groep autoloze eilanden in de Zee van Marmara, waar de vroegere architectuur en cultuur grotendeels nog intact is. In ons vorige nummer nam een TurksNederlandse bewoonster ons mee naar haar eiland Büyük Ada, waar zij geboren en getogen is.

Deze streek heeft veel musici, dichters en schrijvers voortgebracht zoals Orhan Pamuk. De mensen zijn hier erg zacht van karakter, behulpzaam en relatief vrijzinnig.

Oostanatolische regio

Nu maken wij een overstap naar het andere uiterste van Turkije: de Oostanatolische regio, Doğu Anadolu. Het Taurus-gebergte, dat parallel loopt aan de zuidgrens van Turkije, en het Zwarte Zee-gebergte komen hier samen en vormen met een indrukwekkende keten de oostgrens met Georgië, Armenië, Azerbeidzjan en Iran. De enorme diversiteit van het landschap in het oosten en het zuiden van het land verrast iedere reiziger. Zie het okerkleurige plateau van Erzurum, de wouden, watervallen en groene weiden van Kars en Ağrı, de eeuwige sneeuw op de bijbelse berg Ararat en het enorme Van-meer met zijn diepblauwe water. In dit uitgestrekte gebied is er ook een groot verschil in behuizing en levenswijze. In Kars bijvoorbeeld zijn de huizen met platte lemen da-

ken smal en laag gebouwd. Ondanks de barre wintermaanden zijn de bewoners van Kars vriendelijk en gastvrij. Deze streek heeft veel musici, dichters en schrijvers voortgebracht zoals Orhan Pamuk.

Beschavingen

De lange en turbulente geschiedenis van deze regio heeft monumenten achtergelaten van verschillende beschavingen: Byzantijnse kloosters en kerken, Seltsjoekse mausoleums en karavanserais, elegante Ottomaanse moskeeën en citadels. Voor de verstokte reiziger en natuurliefhebber is deze regio fascinerend, verbazingwekkend en informatief. Sla tijdens je reis vooral het paleis van Ishak Paşa Sarayı in Doğu Beyazıt niet over. Een theehuis of restaurant binnenstappen of een wandeling in de vrije na-

tuur maken doet wonderen in deze streek, wanneer je je laat vergezellen door de imposante berg Ararat. De tuinen van Iğdır en Tuzluca bieden je bovendien vers fruit, koele stromende beken en borrelende waterbronnen. De mensen zijn hier erg zacht van karakter, behulpzaam en relatief vrijzinnig. Zeg wat je wilt proeven en je krijgt het. Telkens als ik de Ararat zie, word ik bevangen door nostalgische gevoelens. Ik denk aan mijn jeugd in deze streek, de bergen en de heuvels, bomen en tuinen die in bloei staan, hoe de levensblije lammetjes en kalfjes uit vreugde ronddartelen en hoe de geuren van het voorjaar iedereen verzaligde. Het was de Ararat die altijd op een afstand dit allemaal in zijn dagboek noteerde. Als ik weer in mijn geboortegebied kom, is het alsof ik mijn jeugd in dat dagboek van de Ararat opnieuw lees. > TULPIA juni - september 2007

Zuidoostelijk Anatolische Regio

Honden blaffen maar de karavaan trekt verder. Als je vanuit hier verder naar het zuiden afdaalt, kom je in de Zuidoostanatolische regio (Güneydoğu Anadolu). Deze godvergeten regio heeft een rijke geschiedenis en culturele erfenis, zoals men kan zien op de schitterende historische plaatsen. De geschiedenis van deze regio begint rond 7000 voor Christus. In de nieuwe steentijd tussen 2000 v.Chr. en 1500 v.Chr. kwamen de Hurrieten, rond 1200 v.Chr. gevolgd door de Hittieten.

Bijbels

In het gebied rond de bijbelse rivieren Fırat (Eufraat) en de Dicle (Tigris) leefde de profeet Abraham, die door drie wereldreligies als aartsvader wordt beschouwd. Sommigen geloven dat Abraham werd geboren in de plaats die nu Şanlı Urfa heet (het vroegere Ur van de Chaldeeën) en dat hij later naar het zuiden, de stad Harran, is getrokken. In Harran, dat een belangrijk geschiedkundig en cultureel centrum van Mesopotamië is geweest, kan men nog de ruïnes van een van de grootste en oudste islamitische universiteit bezichtigen. Wanneer je over de Mesopotamische vlakte

naar het zuiden reist, is de eerste hoge berg die je verwelkomt, de mythische berg Nemrut, met het mausoleum van de Comagenen-koning Antiochus, op de 2150 meter hoge top. De voornaamste plaatsen in de regio die je kunt bezoeken zijn Diyarbakır, waarvan de stadsmuren een schitterend voorbeeld zijn van middeleeuwse militaire architectuur. Andere steden zijn Mardin, dat beroemd is om zijn regionale architectuur en Gazi Antep, een groot handels- en industriecentrum met vele overblijfselen van oude steden van de Hittieten. En natuurlijk mag in dit rijtje de bijbelse Antakya niet ontbreken.

In het gebied rond de bijbelse rivieren Fırat (Eufraat) en de Dicle (Tigris) leefde de profeet Abraham, die door drie wereldreligies als aartsvader wordt beschouwd.

TULPIA juni - september 2007

Ankara en de regio Centraal-Anatolië

Tenslotte reizen we vanaf de zuidoostelijke regio terug naar het westelijk gelegen Centraalanatolische deel (Orta Anadolu). Deze okerkleurige hoogvlakte, doorsneden met ravijnen en gedomineerd door vulkanische toppen, vormt het hart van Turkije. De kale reliëfrijke steppen die bedekt zijn met graanvelden en omgeven door populierbossen hebben zich tot een landschap ontwikkeld dat wordt gekenmerkt door een overweldigende leegte. Dit plateau was ooit de wieg van de menselijke beschaving. In Çatalhüyük bijvoorbeeld zijn overblijfselen van nederzettingen blootgelegd die teruggaan tot 8000 voor Christus. Dit was het grondgebied van vele volkeren en het strijdgebied waar oost en west elkaar ontmoetten. Hier vochten de Hattiërs, Hettieten, Frygiërs, Galaten, Romeinen, Byzantijnen, Seltsjoeken en Osmanen voor hun soevereiniteit en heerschappij. In de 11e eeuw namen de nomadische Turken uit oostelijk Azië het plateau in. Gedurende de turbulente geschiedenis was Centraal-Anatolië steeds het toneel van invasies door grote veroveraars, zoals Alexander de Grote en Timurlenk. Gedurende de 10.000 jaar van menselijke aanwezigheid hebben de bewoners van het gebied door middel van kunstuitingen een indrukwekkend stempel op het landschap gedrukt. De voorbeelden zijn divers en lopen uiteen van krachtige muurschilderingen in Çatalhüyük en strakke lijnen van de Seltsjoek-architectuur tot meer recentelijk de moderne vorm van het mausoleum van Atatürk.

en de grotwoningen van Cappadocië. Op de hoogste heuvel van stad is verder een Seltsjoek-kasteel te vinden. Daarnaast behoort de Kurşunlu-moskee, gebouwd voor de grootvizier Damat İbrahim Paşa, tot een van de overgebleven historische gebouwen. Deze maakt deel uit van een complex waartoe een medresse (koranschool), een gastenkwartier en een bibliotheek behoren. Ik kan me de busreizen of de tochten met de Ford Transit-bestelwagens van Istanbul naar Kars, Iğdır en Tuzluca nog goed herinneren. De reis door de kronkelige en smalle wegen door het bergachtige landschap duurde wel een etmaal. Je kwam weliswaar gaar aan op je eindbestemming, maar dan had je ook veel van het leven in de binnenlanden gezien. Deze verschillen als dag en nacht van de kuststreken, het noorden, het oosten en het westen van Turkije. Mensen leven er afgezonderd van de rest van de wereld. De beroemde componist en shrijver Zülfü Livaneli heeft na een busreis door de bin-

nenlanden een populair nummer geschreven: Doğdukları yerde ölenler. “Hier sterven mensen waar ze geboren zijn. Hun vermoeide ogen turen naar een verdwaalde bus die aan komt rijden. Zo stilletjes, zo geduldig kijken ze, mensen die sterven waar ze geboren zijn” Turkije is een veelzijdig vakantieland. Ik heb slechts een kort filmpje kunnen laten zien. Een aanrader is om de zonnige strandvakanties te combineren met tochtjes naar de onbekende en onontdekte delen van Turkije. Uiteindelijk zul je zelf je eigen Turkije moeten ontdekken en getuige zijn van de levende historie, de veelkleurigheid van de Turkse cultuur, mensen en natuur. Je zult dan verbaasd zijn waarom je deze fascinerende wereld die Turkije heet niet eerder hebt ontdekt. Ik zou willen besluiten met te zeggen: beter laat dan nooit.

•

Cappadocië

In deze regio bevinden zich zeker twee belangrijke bezienswaardigheden. Het mausoleum van de Turks-Perzische dichter en mysticus Mevlana Rumi in de stad Konya TULPIA juni - september 2007

TULPIA juni - september 2007

Column

Süleyman van den Broek • Levenskunstenaar

Zomer doet vrouwen ontluiken

it jaar heb ik de overgang van lentegroen naar zomergroen van zeer dichtbij meegemaakt. Door mijn hunkering naar de zomer was mijn innerlijke behang allang omgeverfd in groen en verlangde ik naar een bloemrijk vrouwenlandschap. Ook thuis heersten er alle schakeringen van groen. Alles wat jaloers werd op groen heb ik eigenhandig vervangen. Ik heb een nieuw dekbedovertrek, een nieuwe zitbank, nieuwe gordijnen, kaarsen, (wand)tapijt en andere kleren gekocht. Allemaal groen. De gifgroene planten op mijn balkon en het plantsoen ervoor ademen eveneens groen. Ik raak in het bos alles aan dat maar naar groen wijst. Groen weerspiegelt mijn levenslust. Met een variant op Descartes’gezegde: Ik ben groen dus ik leef. Met de naderende broei van de zomer komen er zomaar twee meesterlijke gedichten geruisloos mijn wereld binnen. Het ene is van de nog onbekende Nederlands-Turkse dichter Aras Ferman, als opgenomen in zijn bundel “De waslijn van mijn gedachten” en dit luidt: NADER TOT MIJ nader mij schone vrouw wees niet bang want in de zomer staan gelovigen dichter bij de godheid ver verder van de godsdienst en dat was goed zei de heer en liet liefde neerdalen was ook hijzelf niet bang nader tot mij

Mijn andere favoriet is het gedicht van Ivo van Strijtem uit de bundel “Het broeien van de zomer”. Hierin wordt komst van de zomer als volgt aangekondigd: ZOMER wat zijn de vrouwen toch weer mooi gelukt dit jaar deze zomer vouwt ze open geuren kleuren fruit in zwaar beladen bomen peren pruimen krieken kersen zo rijp sappig en helder de ogen de lucht de lange blote benen de gele groene rode truitjes en de borsten daaronder bij elke stap hier zijn we weer wat is dit toch een wondere wereld vol vrouwen geuren en kleuren Zo’n zomer hoop ik tegemoet te gaan, of het nou in Turkije is of in Nederland! TULPIA juni - september 2007

Reizen • Ontdekking

Onontdekt paradijs in Oost-Turkije wacht op toeristen Tekst Marc Guillet Foto’s Slawomira Kozieniec

TULPIA juni - september 2007

Links boven: Resten van de eeuwenoude burcht buiten de stad Van Links onder: Heilig-Kruiskerk op eiland Akdamar in het Van-meer

KARS / VAN - Wat een vreemde gewaarwording! Na twee uur vliegen vanaf de Bosporus in oostelijke richting, en al 1200 km in Azië maakt de stad die opdoemt een Europese indruk. Veel oude huizen in het slaperige provinciestadje Kars hebben een onmiskenbaar Baltisch uiterlijk. Met dank aan de Russen die hier de baas waren van 1878 tot 1918. Ze huurden een Nederlandse architect die het rechthoekige stratenplan ontwierp en gebruikten het indrukwekkende, eeuwenoude fort bovenop de heuvel om het gebied militair onder controle te houden, zoals talloze heersers vóór hen, inclusief sultan Süleyman de Prachtlievende, die het in 1548 liet restaureren. Kars, genoemd naar het gelijknamige riviertje, is ongetwijfeld een van de armste en meest vergeten stadjes

Boven: Akdamar eiland

in Noordoost-Turkije. De meeste toeristen laten het links liggen. Ten onrechte, want Kars is een goed vertrekpunt voor een reis door het ‘wilde’ oosten van Turkije, volgens een reisgids ‘de interessantere helft van Turkije’. De schrijvers hebben gelijk. De landschappen zijn mysterieus en variëren van heuvelachtig tot ruig berggebied. Resten van de bloedige, recente geschiedenis en oude beschavingen zijn er in overvloed. Dorpjes en stadjes hebben een exotische charme. De inwoners – van Turkse, Koerdische en Kaukasische origine - zijn vriendelijk en gastvrij. En het is heerlijk om tijdens de ontdekkingsreis door het ‘andere Turkije’ niet voor de voeten gelopen te worden door drommen andere toeristen.

Poesjkin

Het stoffige garnizoensstadje Kars met officiersverblijven, soldatenbarakken en exercitievelden is ook de plaats waar de Russische dichter Poesjkin verbleef en de roman ‘Sneeuw’ van Orhan Pamuk zich afspeelt. Sommige ondernemende types, zoals Vedat Akcayöz die overal in de wereld optreedt als een soort culturele ambassadeur van Kars, bereiden een toeristische plattegrond voor met plaatsen waar de hoofdfiguur Kar uit ‘Sneeuw’ zijn avonturen beleeft. Ook burgemeester Naif Alibeyoğlu ziet het toeristische potentieel van de stad en doet met zijn karige budget wat hij kan om Kars te verfraaien en om wat van de vergane glorie op te poetsen. Yavaş yavaş (“kalmpjes aan, dan breekt het lijntje niet”), zegt hij om duidelijk te > TULPIA juni - september 2007

Links boven: Oude Russische herenhuizen geven Kars een Baltisch uiterlijk Rechts boven : De burgemeester van Kars probeert ondanks een karig budget zijn stad te verfraaien

maken dat de vooruitgang hier met een lage versnelling gaat. Tot de hevige en allesvernietigende gevechten tussen Armeniërs, Turken en Koerden in 1915 en 1916 trokken veel Armeniërs hals over kop weg uit dit gebied. Overal zijn nog littekens van die tragedie te vinden. Zoals de verwaarloosde, ruim duizend jaar oude kathedraal van de Heilige Apostelen. Het vervallen godshuis zit op slot en is overwoekerd door onkruid. Op zo’n 45 km ten oosten van Kars ligt de spookstad Ani, eens een belangrijke metropool en hoofdstad van Armeense koningen (961-1020) waar ooit meer dan 100.000 mensen woonden. In 1319 werd de stad door een aardbeving verwoest. De gedeeltelijk ingestorte kerken zijn nog altijd indrukwekkend. Het gezang van enkele leeuweriken is het enige dat de stilte op de vlakte verbreekt. De spookstad eindigt bij een ravijn waar de rivier Arpaçay de grens met Armenië markeert, die sinds 1993 gesloten is als vergelding voor de Armeense bezetting van de Azerbeidzjaanse enclave Nagorno Karabach. Bij het verlaten van de spookstad Ani wenkt een oud vrouwtje met plakken gedroogde koeienvlaai als brandstof voor de kachel onder de arm naar de toeristen. Binnen vijf minuten is er verse thee met warm pitabrood en zelfgemaakte kaas. Ze laat de onverwachte gasten niet gaan voor ze geproefd hebben van haar zelfgedroogde pruimen.

TULPIA juni - september 2007

Reliefversiering met rechts een tronende Christus die op zijn linkerknie een boek met kruis toont

Boven: Spectaculair is het op 2100 meter hoog gelegen paleis van İshak Paşa buiten Doğubeyazıt

Links: Gedroogde koeienpoep wordt in Oost-Turkije gebruikt als brandstof voor de kachel

Ararat

Via Tuzluca met zijn zoutgrotten gaat de provinciale weg zuidwaarts richting Iğdır. De helft van de Turkse gemeenschap in Den Haag komt uit deze twee steden. Een overnachting daar werd aanbevolen, om de volgende dag vóór het ochtendgloren op weg te gaan naar het dorp Aralık. Het is de beste tijd en locatie om mooie foto’s

te maken van de legendarische berg Ararat, waarop volgens het zondvloedverhaal uit het Oude Testament de Ark van Noach vast kwam te zitten. Eigenlijk gaat het om twee bergtoppen, de Grote en de Kleine Ararat, waarvan de hoogste 5165 meter hoog is. Het spectaculaire beeld wordt enkele uren na zonsopgang aan het oog onttrokken, doordat zich door

de warme zonnestralen op de sneeuw wolken vormen. In dit oudtestamentische landschap, dat door de moderne tijd lijkt te zijn overgeslagen, duikt opeens een stadje op dat nog maar 70 jaar oud is: Doğubeyazıt. Het werd uit de grond gestampt nadat het even verderop gelegen oorspronkelijke bergdorp Beyazıt was verwoest tij- > TULPIA juni - september 2007

dens de Koerdische opstand van 1928-30. Doğubeyazıt ligt dichtbij de grens met Iran en daarom is er in de bazaar veel goedkope smokkelwaar te vinden, van Koreaanse elektronica tot sieraden aan toe. De levendige handel en de talloze mannen en vrouwen in islamitische, Koerdische en moderne westerse kledij dragen bij aan het exotische straatbeeld. Er is ook schreeuwende armoede, zichtbaar aan de vele venters en bedelende oude vrouwen. De werkloosheid bedraagt volgens de Koerdische burgemeester, mevrouw Mukkades Kubilay, zeker 75 procent. “Talloze dorpen zijn tijdens de oorlog platgebrand en verwoest. De dorpelingen vluchtten naar hier en hebben geen werk”. Een taxichauffeur wijst op een tuin buiten het stadje waar achttien Koerdische leiders van de opstand in 1928 werden opgehangen. “Hier in de buurt hield PKK-leider Öcalan zijn eerste samenkomst met dorpelingen”. Spectaculair is het 2100 meter hoog gelegen paleis van İshak Paşa. Het werd gebouwd in de zeventiende eeuw door een dynastie van plaatselijke krijgsheren en lijkt wat de uitbundige decoraties betreft op de keizerlijke paleizen van Istanbul en Isfahan. Toeristen hebben een schitterend uitzicht op de bergen en de vallei aan hun voeten.

Armeens

Eenzelfde soort ervaring volgt na het beklimmen van de eeuwenoude burcht van de stad Van – eveneens geheel nieuw nadat de stad na de Armeense opstand in 1915 volledig werd vernietigd en de bewoners werden uitgeroeid. De recente geschiedenis en het natuurschoon naast elkaar: het turkooisblauwe Van-meer en de

TULPIA juni - september 2007

Links en rechst boven: Ruïnes van kerken in de spookstad Ani.

ruines van de Armeense stad Van. Een bezoek aan het Akdamar-eiland in het Van-meer is een van de hoogtepunten van deze reis. De onbewoonde rots ligt een kwartier varen uit de kust. Langzaam komt het eiland dichterbij, met de middeleeuwse Heilig-Kruiskerk als vroom en historisch uitroepteken tegen de blauwe lucht. Het is een wonder dat deze parel van Armeense architectuur nog overeind staat, want de Turkse autoriteiten hadden in 1951 opdracht gegeven het unieke godshuis met

de grond gelijk te maken. Alle sporen van Armeense cultuur op Turks grondgebied dienden te worden uitgewist. De Koerdische schrijver Yaşar Kemal – toen een jonge verslaggever – hoorde bij toeval van een soldaat op de veerboot van Tatvan naar Van over het sloopplan en sloeg alarm. De soldaat gaf de slopers die al met het afbreken van de kapel waren begonnen opdracht hun werk te staken, in afwachting van een besluit van hogerhand. Zo bleef de kerk voor het nageslacht bewaard.

Niet dat de autoriteiten zich bekommerden om het gebouw dat de Armeense koning Gagik I in de tiende eeuw liet bouwen, samen met een paleis en een klooster. De kerk werd in 921 ingewijd op het eiland dat door de koning tot zijn hoofdstad was gekozen. Gedurende de deportaties van de Armeniërs tijdens de Eerste Wereldoorlog werden de monniken op het eiland gedood, de kerk geplunderd en het klooster verwoest. Tientallen jaren was Akdamar verboden gebied voor

buitenlandse toeristen. Toen de kerk eind jaren ‘50 weer mocht worden bezocht, zagen ze weinig meer dan een ruïne. De fresco’s waren bijna vergaan, het dak lekte en overal op en rond de kerk tierde het onkruid welig. Gelukkig was een deel van de reliëfversieringen nog intact.

Andere Turkije

Toen de Europese Unie enkele jaren geleden besloot subsidie te geven voor de restauratie lieten de Turkse overheid we-

ten dat ze het werk zelf ter hand wilde nemen. Afgelopen anderhalf jaar is er gewerkt aan het opknappen van het kerkje en aan archeologische opgravingen. Enkele dagen na ons bezoek werd het kerkje officieel heropend. Zijn beperkte omvang wordt ruimschoots goedgemaakt door de prachtige reliëfversiering op de zandstenen buitenmuren. Daarop zijn ruim zestig menselijke figuren te zien, van wie er zeker veertig als bijbelse figuren zijn te herkennen. Maria-met-Jezuskind, Johannes de Doper, David en Goliath, een met leeuwen vechtende Daniël en Abraham met een mes in zijn hand die op het punt staat zijn zoon te offeren. En er zijn taferelen met koning Gagik die een model van het kerkje aanbiedt aan Christus, en met de man die de Armeniërs tot het christendom bekeerde, Gregorius de Illuminator uit Kayseri. Dat deze oostelijke grensstreek nog steeds het ‘wilde westen’ van Turkije is, wordt duidelijk tijdens de identiteitscontroles door de zwaarbewapende paramilitaire politie bij de vele wegversperringen tussen Van, Yüksekova en Şemdinli. Toeristen zijn hier op de slingerende wegen van het adembenemende hooggebergte een zeldzaamheid en de meeste Turken raden iedereen af deze streken te bezoeken wegens de guerrillaoorlog tussen het Turkse leger en Koerdische rebellen. Gevaar dreigt er echter zelden. De schermutselingen spelen zich meestal in de bergen af, over een zeer uitgestrekt terrein en hebben een lage frequentie. Avontuurlijke toeristen die wat ongemakken voor lief willen nemen, kunnen verzekerd zijn van een fascinerende ontdekkingsreis door het ‘andere Turkije’.

•

TULPIA juni - september 2007

Wat ons bindt

In het kielzog van

TULPIA juni - september 2007

de koningin

Koningin Beatrix, prinses Máxima en prins Willem-Alexander waren dit voorjaar op staatsbezoek in Turkije. Zij werden daarbij vergezeld door minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen, minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven en een aantal prominente Nederlandse industriëlen. Het was een historisch bezoek, omdat Turkije voor het eerst na vierhonderd jaar zulke hoge Nederlandse gasten mocht ontvangen. TULPIA’s hoofdredacteur had de eer om in het kielzog van H.M. de koningin mee te reizen naar Ankara, Kayseri en Istanbul en geeft hier zijn indrukken van die reis weer. “Toen Máxima glimlachte, lachten in haar stem duizenden kinderen mee.” Tekst Tuncay Çinibulak Foto’s TULPIA MEDIA TEAM

ANKARA / AMSTERDAM - Omdat ik voor Radio 1 van de Evangelische Omroep verslag zou doen vanuit Ankara kwam ik twee dagen eerder in de Turkse hoofdstad aan dan de koningin. Snel peilde ik de stemming onder de Turken. Daarbij viel het mij weldra op dat het vroegere beeld van Nederland allang niet meer bestond. Van het sprookjesachtige koninkrijk, de tolerante natie en wereldberoemde buitenlandersvriendelijkheid was bitter weinig overgebleven. Zo konden de Turken hier maar niet begrijpen hoe het toch mogelijk was dat islamitische scholen en moskeeën in brand gestoken waren als reactie op de moord van Theo van Gogh. Evenmin konden ze vatten waarom Nederlanders zich zo druk maakten om de Armeense kwestie en zij vroegen zich af waarom de kandidatuur van drie Turkse politici was gedwarsboomd. En zo werden er nog wat kleine en grote kwesties aangeroerd. Behalve de Nederlandse voetbalsterren Ruud Gullit, Marco van Basten, Johan Cruijff en Pierre van Hooijdonk kende men eigenlijk niemand meer. Aan dat beeld kwam gelukkig een abrupt einde toen het regeringsvliegtuig in Ankara landde. Nederland maakte hier een heuse comeback. Althans, die kant leek het wel op te gaan. De belangstelling van de Turkse media was overweldigend en iedere taxichauffeur herinnerde zich ineens weer dat oude beeld van Nederland. Ik dacht bij mezelf: TULPIA juni - september 2007

“Majesteit, reusachtig bedankt! U brengt deze twee naties dichter bij elkaar, wat ook het streven van TULPIA is: ‘Twee werelden - één blad’.” Tegen de middag van diezelfde dag kreeg ik een telefoontje uit Izmir. Het was mijn oude vader die met mijn moeder Nederland vaarwel had gezegd om na een arbeidzaam bestaan in Nederland de rest van hun leven in Turkije door te brengen. Hij vroeg mij om vooral veel foto’s van de ‘dochter van onze koningin Juliana’ te maken. De naam Juliana sprak hij met veel passie en warmte uit alsof zij een dierbaar familielid was. Eigenlijk was dat ook niet gek, want veel Turkse gastarbeiders beschouwden koningin Juliana als de moeder van de natie en denken nog altijd met warmte aan haar terug als ware zij hun moeder geweest. In het Turks klinkt Juliana inderdaad ook warm. Mijn vader had mij dat een keer in aanwezigheid van zijn Turkse vrienden in Deventer uitgelegd. “Juli is een warme maand en ana betekent

TULPIA juni - september 2007

in het Turks moeder. Juli-ana. Betekent dus ‘warme moeder’. Haar persoonlijkheid is in haar naam gegrift.” Met deze gedachte ben ik in het kielzog van onze koningin in Ankara meegegaan naar het mausoleum van Atatürk, het presidentiële paleis en het Turkse parlement. Het waren vluchtige, maar intense en historische impressies. In Kayseri bezochten wij het Kayseri-huis en de werkplek van de meubelgigant van Turkije, de familie Boydak. Hier ging het meer om zaken en culturele banden met de Turkse remigranten. Het bezoek aan Istanbul had vooral een cultureel karakter, zoals de bezoeken aan de moskee-kerk Aya Sofya en de boottocht aan de Bosporus. Hoogtepunt van dit staatsbezoek was voor mij het galabal in het vroegere Çırağan-paleis in Istanbul. Daar werden wij, leden van de Nederlandse pers, één voor één aan koningin Beatrix voorgesteld. Zelf was ik doodgemoedereerd tot ik eenmaal oog in oog kwam te staan met Hare Majesteit.

Beelden uit een lang vervlogen verleden kwamen voor mijn geestesoog. Vanuit haar linkeroog keek koningin Juliana mij glimlachend toe. Zij omhelsde de Turkse gastarbeiders - waaronder mijn vader - die veertig jaar geleden naar het koude kikkerlandje waren gekomen. Zij was hen nog altijd dankbaar voor hun inzet voor de wederopbouw van Nederland. Mijn vader passeerde eveneens de revue. Hij verrichtte zwaar werk in de metaalfabriek Nefit in Deventer. Als jonge vent zwoegde hij in de hoop zijn gezin een betere toekomst te kunnen bieden. Ineens begreep ik de onvoorwaardelijke liefde van mijn vader voor koningin Juliana. Prins Claus glimlachte vanuit het rechteroog van koningin Beatrix, de wereld aanschouwend. Hij genoot van de gedachte dat hij wereldwijd in de harten van de mensen voortleefde alsof de hele mensheid zijn eigen familie was. Trots maar met een zekere afstandelijkheid keek hij naar zijn zoon Willem-Alexander en zijn

schoondochter Máxima. Zijn bezorgdheid over Nederland, Europa en de wereld probeerde hij te verbergen, maar deze was dwars door die glimlach heen zichtbaar. Ik begroette hem vriendelijk, gaf de koningin een hand en liep door. Na haar toespraak begaf de majesteit zich onder het publiek en liet door haar betrokken houding de Turkse remigranten aldaar voelen dat zij nog altijd hun koningin is. Jong en oud deed zijn verhaal bij koningin Beatrix en er werden heel wat ervaringen in Nederland en Turkije uitgewisseld. Geduldig luisterde ik naar haar en toen er zich een geschikt ogenblik voordeed, begroette ik haar nogmaals en overhandigde haar een exemplaar van TULPIA. Ter ere van dit bezoek hadden wij alle paleizen van Istanbul voor de koningin op een rijtje gezet en uitvoerig beschreven. Een andere ster op het galabal was prinses Máxima. Zij leek zich helemaal in haar element te voelen, zo onder de mensen. Zij straalde de vreugde van een

moeder in blijde verwachting uit. Toen zij glimlachte, klonken in haar stem de vrolijke stemmen van miljoenen kinderen die dit jaar het levenslicht zagen of nog zullen zien. Zij leek in Istanbul oprecht gelukkig en genoot zichtbaar van haar gesprekken met de remigranten. Onderwijl streek zij – hoogzwangere vrouw – met haar handen geregeld over haar buik. Zo lopend in de lege straten van Istanbul op weg naar mijn hotelkamer was ik vervuld

van een warm gevoel. Dat gevoel wilde ik delen met mijn vader. Met de komst van de koningin, de kroonprins en de prinses keerde ook de tulp terug naar zijn oorspronkelijke vaderland en markeerde een nieuw begin in de Turks-Nederlandse betrekkingen. Mijn onvoorwaardelijke liefde voor Istanbul kreeg hiermee een nieuwe dimensie. Koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima maakten deze stad door hun officiële bezoek nog mooier.

•

400 jaar betrekkingen: van tulp tot Máxima Nederland onderhield ongeveer vierhonderd jaar lang goede betrekkingen met het Ottomaanse Rijk (1281-1923) en zijn latere erfgenaam Turkije. Die bijzondere band begon al in 1612 met een tulpenbol en kreeg - net als de tulp - vele soorten en kleuren. Dit gemeenschappelijke symbool van beide landen is inmiddels als water, lucht en aarde met elkaar verbonden. Nederlanders hadden al eeuwen daarvoor Turkije doorkruist op weg naar het Midden of Verre Oosten, maar in 1612 was Cornelis Haga de eerste Nederlandse ambassadeur die officieel de Lage Landen ging vertegenwoordigen in Istanbul. De betrekkingen zijn sindsdien altijd heel goed geweest, op twee korte onderbrekingen na. Tussen 1798 en 1802, toen de Bataafse Republiek als bondgenoot van Frankrijk gestraft werd voor de Franse aanval op Egypte. De Nederlandse ambassadeur uit Istanbul werd toen naar Boekarest verbannen. Een ander geval was tijdens de inlijving van het Koninkrijk Holland door Napoleon van 1810 tot 1813. Toen waren de betrekkingen helemaal bekoeld. Het zou tot 1804 duren voordat het Ottomaanse Rijk een diplomatieke post kreeg in Nederland. De enige missie ervoor was in 1709. Deze moest schadevergoeding vorderen voor koopwaar die door Zeeuwse muiters uit een Frans schip gekaapt was. Pas een eeuw later, in 1804, werd onder sultan Selim III (1789-1807) de in Amsterdam gevestigde Griekse koopman Petro Marcella benoemd tot Ottomaanse consul. De eerste permanente diplomatieke vertegenwoordiger werd pas in 1855 naar Den Haag gestuurd. De betrekkingen zijn sindsdien altijd goed onderhouden. Ook de Eerste Wereldoorlog had weinig gevolgen voor de Nederlands-Ottomaanse betrekkingen, doordat Nederland neutraal was in die oorlog. De goede betrekkingen zetten zich ook na de stichting van de Republiek Turkije in 1923 gewoon door. De periode erna kenmerkt zich door hechtere banden tussen de beide landen en in Europees verband. Turkije vroeg begin jaren zestig van de vorige eeuw het lidmaatschap van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) aan, tekende er een associatieverdrag mee en stuurde vervolgens gastarbeiders naar Nederland en andere delen van Europa. In 1996 werd Turkije kandidaat-lid van de Europese Unie die in 2004 onder Nederlands voorzitterschap de onderhandelingen voor het volledige lidmaatschap opende. In 2001 bezocht de Turkse president Ahmet Necdet Sezer Nederland waarbij hij koningin Beatrix uitnodigde om zijn land te bezoeken. Na vierhonderd jaar kreeg Turkije voor het eerst dit voorjaar hoog bezoek vanuit Nederland. Over vijf jaar zullen beide landen hun vierhonderdste jubileum feestelijk vieren. Inmiddels is er in Nederland een heuse Turkse gemeenschap van zo’n 365.000 zielen ontstaan, laat de handel tussen Nederland en Turkije een groeiende lijn zien en verkiezen jaarlijks een miljoen Nederlandse vakantiegangers Turkije boven alle andere landen. Turkije heeft één ambassade, twee consulaten en een honorair consulaat in Nederland. Andersom heeft Nederland drie diplomatieke vertegenwoordigingen in Turkije. Naast de ambassade in Ankara is er het consulaat-generaal in Istanbul en een honorair consulaat in Izmir.

TULPIA juni - september 2007

Cultuur â&#x20AC;¢ Missie

Turkse pelgrimage naar Spanje Door redactie TULPIA

TULPIA juni - september 2007

HAARLEM /AMSTERDAM – De Nederlands-Turkse zakenman Sedat Çakır maakt een unieke bedevaart naar het katholieke bedevaartsoord Santiago de Compostela in Spanje. Çakır legt bijna 800 kilometer te voet af en hoopt half juni aan te komen op zijn eindbestemming. Sedat Çakır (46) is de eerste Turk die de bedevaart naar het graf van de apostel Jacobus in Santiago de Compostela maakt. Zijn pelgrimage valt samen met de achthonderdste verjaardag van de TurksPerzische dichter en mysticus Mevlana en het UNESCO-jaar van Mevlana. Door het lopen van deze middeleeuwse boetetocht wil hij de tolerantie van Mevlana ten opzichte van andere godsdiensten tot uitdrukking te brengen, meer begrip kweken tussen christenen en moslims en opkomen voor de wereldvrede en meer wederzijds respect tussen culturen. Çakır is zijn tocht op 5 mei gestart vanuit het Zuid-Franse Saint Jean Pied de Port.

Mijn pelgrimage valt samen met de achthonderdste verjaardag van de Turks-Perzische dichter en mysticus Mevlana en het UNESCO-jaar van Mevlana.

Sedat Çakır loopt in de bollenstreek warm voor zijn lange mars.

Hij hoopt per dag gemiddeld vijfentwintig kilometer af te leggen. “Ik hoop dat het lukt,” lacht hij tijdens zijn wandeling door de bollenstreek. “Want mijn voorbereidingen zijn al maanden geleden begonnen. Ik heb intussen evenveel kilometers afgelegd als de bedevaartstocht lang is.” Çakır is erg gemotiveerd en hoopvol. Zijn eenzame mars ziet hij ook als een lang gebed, als meditatie, als een spirituele tocht. “Ik wil samen zijn met mezelf en terugblikken op mijn verleden, mijn zegeningen tellen en vooruitblikken.” Van zijn dagelijkse inspanning en gedachten houdt hij op zijn website www.webisrehberi.com en http:// santiagowalk2007.blogspot.com een logboek bij en hoopt na zijn terugkeer genoeg stof te hebben om deze in boekvorm te gieten. > TULPIA juni - september 2007

Koran

Çakır loopt ook voor een goed doel. Zijn bedevaart wordt gesponsord door de touroperator Komfor Tours en de zorgverzekeraar Agis. Deze laatste stuurt hoorapparaten voor de gehandicapte kinderen in de Turkse stad Amasya. Bij het vertrek vanuit Amsterdam op 4 mei kreeg de zakenman van de voorzitter van de Unie van Europese Turkse Democraten (UETD), Veyis Güngör, een Spaanstalige Koran mee voor de bisschop van Santiago de Compostela. Tot op heden dankt de Spaanse koning Juan Carlos jaarlijks de apostel voor zijn hulp in de reconquista op de moslims. Juist in Santiago wordt de apostel als Morenslachter vereerd. Per jaar maken meer dan een half miljoen mensen uit de hele wereld en tienduizend gelovigen uit Nederland deze be-

Mevlana is ‘de tegenpool’ van de karikatuur die katholieken in Spanje van de heilige Jacobus hebben gemaakt.

devaart. Çakır speelde al vijf jaar met de gedachte om in hun kielzog de bedevaart te wagen, maar had het telkens voor zich uit geschoven. “Toen ik las dat de UNESCO dit jaar tot het Mevlana-jaar van verdraagzaamheid had uitgeroepen, dacht ik: ‘Nu of nooit!’” Hij benaderde bisschop Jozef Marinus Punt van Haarlem.”Die was verrast door mijn initiatief en bereidde mij voor.” De brief van de bisschop is hiernaast afgedrukt.

Missie

Çakır heeft zich verdiept in zijn missie en zijn missiedoel. Hij komt tot de conclusie dat Mevlana ‘de tegenpool’ is van de karikatuur die katholieken in Spanje van de heilige Jacobus hebben gemaakt. “Het is natuurlijk treurig om te zien hoe schandalig de kerk een heilig man heeft misbruikt tegen de Moren en Joden,” stelt de pelgrim. “Sint-Jacob heeft nooit een moslim gezien, laat staan afgeslacht. Hij leefde in de eerste eeuw, moslims zijn pas sinds de zevende eeuw ten tonele verschenen. Ja-

TULPIA juni - september 2007

cob werd volgens de bijbel in Jeruzalem onthoofd. Engelen transporteerden hem naar Santiago in Noordwest-Spanje waar hij een onafhankelijk afterlife zou hebben geleid en de Katholieke Koningen van Spanje vanaf de wolken zou hebben opgehitst tegen de moslims en de joden. Juist omdat deze heilige als de Morendoder wordt vereerd hebben ze in Santiago Mevlana het hardst nodig.” In de middeleeuwen werd Santiago na Rome en Jeruzalem de belangrijkste bedevaartplaats van de christelijke wereld. “Het geloof in heiligen vormt een wezenlijk onderdeel van de katholieke geloofsbelijdenis. Santiago is een belang-

rijke heilige. Deze sint staat met een eigen Hoogfeest in de Canon van Heiligen op 25 juli. Of Sedat Çakır zelf de traditionele ‘ambrazzo’ boven het hoogaltaar zal verrichten weet hij nog niet. Wat hij zeker wil zien is het roemruchte beeld van de heilige als El Matamoros. Het staat in de zijkapel. In het donker. Alleen op flitsfoto’s zie je de vertrapping van de moren onder de hoeven van het paard van Jacobus de Veroveraar van Spanje. “Ik hoop met mijn verdraagzaamheidsmissie dat mensen uit verschillende religies dit als voorbeeld zien en elkaar meer gaan waarderen.”

•

Geachte heer Çakır,

13 april 2007

Dank voor uw bezoek. Het heeft mij getroffen dat u de openheid van hart en geest bezit om als Moslim aan een katholieke bisschop de pelgrimszegen te vragen voor een tocht naar Santiago de Compostella. U wilt hiermee een teken stellen van dialoog en vrede tussen onze godsdiensten. Ik heb dit zeer gewaardeerd. Zelf heb ik enkele jaren geleden zo’n teken gesteld door aanwezig te zijn bij een ramadan-maaltijd van de Turkse gemeenschap in Amsterdam, waaraan ik goede herinneringen bewaar. Echte dialoog en vrede kan alleen gebouwd zijn op wederkerigheid in alle opzichten. In Nederland, maar ook elders. Onze tijd vraagt moedige getuigenissen tegen fundamentalistische onverdraagzaamheid. We delen de mening dat respect en verdraagzaamheid iets heel anders is dan het opgeven of zelfs relativeren van de eigen overtuiging. Integendeel, het sluit juist de vrijheid in om deze uit te dragen. Een pelgrimstocht naar Santiago de Compostella heeft binnen de katholieke traditie een bijzondere betekenis. Christelijke kerken zijn naar het Oosten gericht, de kant van de opgaande zon, van het Heilige, van Christus. Het Westen staat voor de plaats waar de wereld eindigt en de dood begint. Aan de westkant heeft een kerk dan ook traditioneel een toren, als een burcht die de gelovigen moet beschermen tegen de duivel. Het roosvenster in de westtoren van veel kerken beeldt daarom vaak het Laatste Oordeel uit. In deze symboliek heeft een reis naar Santiago de betekenis van een tocht naar het uiterste westen van het Avondland, en daarmee van een bezinning op het einde van alle dingen en van het leven. In de middeleeuwen werd deze pelgrimstocht opgelegd aan misdadigers om hen te herinneren aan het Laatste Oordeel en hun zonden uit te boeten. Volgens overlevering heeft de apostel Jacobus de Meerdere hier gemissioneerd. Hij was de eerste apostel die gestorven is, als martelaar onder Herodes Agrippa (42 na Chr.) in Jeruzalem. Zijn relieken zouden later naar Santiago zijn overgebracht. In onze tijd maken steeds meer mensen deze pelgrimstocht. Zij doen dat niet alleen uit boete, maar ook om rust en bezinning te vinden, om nieuwe inspiratie op te doen of hun geloof te verdiepen. U voegt daar een nieuwe reden aan toe: Het stellen van een teken van verzoening en dialoog tussen christendom en Islam. Het is een bijzonder en overtuigend initiatief. Ik wens u een pelgrimage toe die ook uzelf veel voldoening schenkt, nieuwe kracht en zegen. Pelgrim wordt men, zo hoor ik vaker, pas onderweg. Met mijn gebed zal ik u begeleiden. Graag zal ik bij terugkomst uw ervaringen vernemen. Met vriendelijke groet, Jozef Marianus Punt Bisschop van Haarlem

TULPIA juni - september 2007

Vooruitblik - Prognose

Turkse verkiezingen:

Turkije gaat op 22 juli 550 nieuwe volksvertegenwoordigers kiezen. Nu al worden alle zeilen bijgezet en de messen geslepen. Inzet is deze keer namelijk het secularisme (de scheiding van moskee en staat) versus de islam. Het nieuwe parlement zal ook de nieuwe president kiezen. Maar wat gebeurt er wanneer de regerende, conservatieve AK-Partij (Partij voor rechtvaardigheid en ontwikkeling) de verkiezingen wint en alsnog een pro-islamitische president kiest? Maakt het leger dan zijn dreigementen van ingrijpen waar of verliest het zijn geloofwaardigheid en wordt zijn speelruimte beperkt tot de kazernes? Een analyse van de actuele Turkse politiek. tekst tuncay çİnİbulak foto’s tulpia media team

TULPIA juni - september 2007

secularisme versus islam

De parlementaire impasse in Turkije eind april, begin mei van dit jaar mondde uit in vervroegde verkiezingen voor een nieuw parlement. Aanleiding was de kanshebbende kandidatuur van de conservatieve minister van Buitenlandse Zaken Abdullah Gül voor het presidentschap. Maar zijn kandidaatschap stuitte het Turkse leger tegen de borst. Dit beschouwt zich namelijk als hoeder van de seculiere republiek van grondlegger Mustafa Kemal Atatürk en vreesde dat de scheiding tussen moskee en staat in het geding zou komen. Het leger snauwde de regering via een verklaring op zijn eigen website toe

in te zullen grijpen mocht er in het presidentiële paleis, “in het huis van Atatürk” een islamist zijn intrek nemen. De oppositiepartij CHP (Republikeinse Volkspartij), oorspronkelijk opgericht door Atatürk zelf, zette van meet af aan de voet dwars door de stemming in het Turkse parlement te boycotten en naar de rechter te stappen. Het Constitutionele Hof gaf haar gelijk en oordeelde dat de verkiezing van Gül ongeldig was omdat het minimaal vereiste aantal parlementsleden van 367 niet aanwezig was geweest bij de stemming. Uiteindelijk trok Gül zich terug en schreef de regerende AK-Partij vervroegde verkiezingen uit. Op de valreep nam deze ook

nog een grondwetswijziging aan die het mogelijk moest maken om de president rechtstreeks door het volk te laten kiezen. Dit wetsvoorstel is door de huidige president Sezer geblokkeerd. Daarmee is het gevaar van een pro-islamitische president in Ankara voorlopig afgewend. Maar de vraag is of de vrees van het leger daarmee wel weggenomen is.

Fuseren

Direct na de bekendwording van de verkiezingsdatum vond er in Ankara een heuse politieke aardverschuiving plaats. Politieke partijen sloegen de handen ineen om de macht van de AK-Partij te breken. De TULPIA juni - september 2007

Wie van de drie overleeft de aankomende verkiziengen: Premier Erdoğan, stafchef van het Turkse leger Yaşar Büyükanıt of voorzitter van het parlament Bülent Arınç?

conservatief-liberale ANAP (Moederlandspartij) van wijlen president Özal en de conservatieve DYP (Partij van het Rechte Pad) fuseerden tot een nieuwe partij met een oude naam: DP (Partij van de democratie). Zo is deze partij een factor van betekenis geworden die zeker veel kiezers van de AK-Partij zal trekken. Ook de sociaal-democratische CHP (Republikeinse Volkspartij) en DSP (Democratisch-Linkse Partij) zochten toenadering tot elkaar, maar dit leidde slechts tot een lijstverbinding. Beide partijen willen de kiezer mobiliseren om tegen “het oprukkende gevaar van een politieke islam” te stemmen. Koerdische politici zijn dit keer vastbesloten om zitting te nemen in het Turkse parlement. Om te voorkomen dat hun partij DTP (Partij voor een democratische samenleving) verboden wordt, gaan sommigen daarnaast als onafhankelijke kandidaten de verkiezingen in. Zij kunnen goed overweg met de sociaaldemocraten. Aan de rechterkant van het politieke spectrum trekken twee rivaliserende extreem rechtse partijen zich niets van deze krachtenbundeling aan en dingen alleen maar mee om de kiezersgunst. Het doel van hun inzet bij de verkiezingen is vooral de voorkoming van een onafhankelijk Koerdische staat in buurland Irak.

Mooi weer

De rechts-conservatieve AK-Partij van Tayyip Erdoğan krijgt het steeds moeilijker. Deze heeft op zijn beurt de tegenaanval ingezet om te voorkomen dat zijn partij verdeeld raakt. Heimelijk roepen

TULPIA juni - september 2007

politici van andere partijen namelijk hun oud-partijgenoten binnen de AK-Partij op om naar hun oude thuisbasis terug te keren. Ze bieden hun zelfs steekpenningen aan om de AK-Partij te doen splijten. De AK-Partij krijgt ook de wind van voren door de aanhoudende massademonstraties. Progressieve Turken strijden zij aan zij met de sociaaldemocraten om antiseculiere partijen weg te stemmen. Aan de andere kant lijken de zegeningen van deze regering overschaduwd te worden door de aanhoudende tegenslagen vanuit Brussel, de vorming van een Koerdische staat in buurland Irak en het herontwaakte Koerdische terrorisme. De oppositie beschuldigt de regering ervan dat deze een knieval heeft gemaakt voor Brussel en daarmee de landsbelangen heeft verkwanseld. Ondanks de tegenslagen en vernederingen in Brussel blijft deze regering mooi weer spelen, schrijft de Turkse pers dagelijks. Het ziet ernaar uit dat door de oplaaiende nationalistische gevoelens in Turkije deze kwestie de AK-Partij veel stemmen gaat kosten. Hoe al deze ontwikkelingen het stemgedrag van de Turken zullen beïnvloeden, weet niemand nog precies. De belangrijkste vraag is, wat er gebeurt als de AK-Partij toch veel macht behoudt en de president levert. Volgens de opiniepeilingen zal de AK-Partij met een licht verlies vooralsnog de grootste blijven en zal zij een coalitieregering met een conservatieve partij, bijvoorbeeld de DP (Partij voor de democratie), vormen. Dan zal de AKPartij alsnog haar beleid van islamisering

in Turkije door kunnen voeren. En dan is alles terug bij af. Grijpt het leger direct in, of ziet het met lede ogen aan hoe de erfenis van Atatürk, de seculiere rechtsstaat, meer en meer afbrokkelt?

Genadeklap

De interne en externe gevolgen van zo’n ingreep zullen enorm zijn. Turkije kan zich in het buitenland niet langer meer afficheren als volwassen democratie en het land zal internationaal in het verdomhoekje gezet worden. Dat zal bovendien leiden tot afschrikking en een uitstroom van buitenlandse investeerders en het zal de genadeklap betekenen voor de toerismesector. Het is enkel te hopen dat het nooit zover zal komen. Maar één ding is zeker: de Turkse democratie gaat opnieuw een hete zomer tegemoet. Er komt een einde aan de regering van twee partijen en links en rechts zullen opnieuw lijnrecht tegenover elkaar staan. In het recente verleden (met name gedurende de jaren ‘80) leidden dit soort polarisaties steevast tot felle straatgevechten en een nietsontziende terreur. De maatschappelijke onrust zal bovendien ook doorsijpelen onder brede lagen van de Turkse bevolking. Als het leger de macht naar zich toe trekt, kan het besluiten om Noord-Irak te bezetten. Een andere consequentie is dat er – al dan niet tijdelijk – een einde komt aan de onderhandelingen met Brussel over het aangevraagde EU-lidmaatschap. Om dit doemscenario te voorkomen, geeft de Turkse pers nog maar één advies: “Stem niet op anti-laïcisten!”

•

Column

İlhan Yücel • Publicist

Lafaard

n de ogen van Mijn Lieftallige Echtgenote ben ik een naïeveling. Ze zegt het niet met zoveel woorden, maar ook: een lafaard. Ik zou me achter mijn zogenoemde ‘universele principes’ verschuilen wegens gebrek aan ruggengraat om wezenlijke keuzes te maken. Zoiets doet een huwelijk geen goed. De bron der ellende van ons echtelijke geschil zijn de perikelen rond de mislukte pogingen in het Turkse parlement een president te kiezen. De enige kandidaat – die van de islamistische AK-Partij – mocht het niet worden. De oppositie bleef weg bij de stemming in het parlement en verzocht vervolgens het Turkse gerechtshof om de stemming ongeldig te laten verklaren omdat niet het gewenste aantal parlementariërs zijn stem had uitgebracht.

Deze mensen – zo noemt ze neerbuigend de ‘zogenaamde islamitische’ AK-Partij – misbruiken de islam voor hun politieke doeleinden. ‘Nou en,’ wierp ik haar tegen. ‘Dat doet toch iedereen. Christelijke politici spannen de bijbel voor hun politieke karretje, communisten doen dat met het communisme, liberalen met het liberalisme enzovoort. Van politici hoef je niets anders te verwachten.’ Nee, zo bedoelde ze het niet. Volgens Mijn Lieftallige Echtgenote monopoliseren deze mensen de islam. Alsof zij moslims zijn en de rest kafirs, ongelovigen die voor hun dwalingen zullen branden in de hel. Als het om de islam gaat, zei ze, dan zijn wij allemaal moslims. En de AK-Partij mis-

“Mijn leven lang ben ik een slaaf geweest van mijn progressieve gevoelens en dus een lafaard: ik vluchtte vooruit.” Jean-Paul Sartre Een schooldirecteur die klaagt dat het niveau van het onderwijs zo achteruit gaat, terwijl hij niet voldoende leerkrachten aanstelt om de lessen te verzorgen. Zoiets. Politici die hun werk niet doen waarvoor ze door de kiezers zijn ingehuurd, gaan uithuilen bij de rechter. Niet alleen plichtsverzuim, meende ik tijdens de vele discussies met Mijn Lieftallige Echtgenote, maar ook lafheid. Parlementariërs zetten hun rechterlijke zetbazen in bij een politiek conflict. En, zei ik, een aanzienlijk deel van de Turkse kiezers heeft de AK-Partij zo veel macht gegeven dat die in z’n eentje een regering kan vormen. De wil van het volk dient te worden geëerbiedigd, riep ik terwijl ik nog een fles ontkurkte. ‘Jij begrijpt er ook niets van,’ beet Mijn Lieftallige Echtgenote mij toe. Ze zou het me nogmaals uitleggen. Eerst schonk zij de glazen vol. En ging er toen goed voor zitten.

bruikt de ‘zuivere religieuze gevoelens van mensen’. Het zijn wolven in schaapskleren, riep Mijn Lieftallige Echtgenote uit. Dacht ik nou werkelijk dat het de AK-Partij om de democratie ging? ‘Na eenmalig gebruik van de democratie, willen ze hun sharia invoeren. Wég democratie en wég vrijheid van meningsuiting waar je zo vol van bent.’ Demonstratief vulde ik haar glas bij, maar niet dat ze zich daardoor liet afleiden. ‘Dat je dat niet inziet! Zo naïef kan iemand als jij toch niet zijn!’ Oeps. Zij nam een slok en leek wat te bedaren. ‘We moeten opkomen voor de democratie,’ zei ze. Ik bespeurde de wanhoop in haar stem. ‘İnşallah,’ zei ik. Lachend proostten we op de Almachtige. En ieder van ons had daar zo zijn/haar eigen wens bij. TULPIA juni - september 2007

Cultuur • Service Ömer Zülfü Livaneli Bevrijding

In Bevrijding laat Ömer Livaneli de levens van deze drie personages samenkomen. Djemal is niet in staat Meryem te vermoorden en ze monsteren aan op de boot van Irfan. Hun reis voert hen niet alleen over de Egeïsche Zee, maar geeft ze ook weer hoop en maakt ze vrij. Livaneli vertelt niet alleen het verhaal van zijn drie personages, maar ook dat van Turkije. Hij kruipt achter het stereotype van de islam en onthult geheimen en leugens, wreedheid en liefde in familieleven en vriendschap. Bevrijding geeft een aangrijpend en levend beeld van Turkije, verscheurd tussen traditie en het moderne leven. Ömer Livaneli (1946) is een van de grootste schrijvers van Turkije. Zijn roman Bliss beleeft haar 44e druk(!) en is onlangs verfilmd en een groot succes op het festivalcircuit en in bioscopen door heel Turkije. Zijn nieuwste roman ‘Bevrijding’ gaat over eerwraak, liefde, vrijheid en geloof in het moderne Turkije. Livaneli behandelt op subtiele en knappe wijze de tegenstellingen die bestaan in het Turkije van nu tussen traditionele waarden en de moderne wereld. Door het lezen van de roman krijg je als lezer meer begrip voor de verscheurdheid en moeilijke keuzes waar vooral de jongere generaties mee te maken hebben in hun dagelijks leven. Livaneli leefde acht jaar in ballingschap vanwege zijn politieke overtuigingen. Nu is hij onafhankelijk parlementariër in het Turkse parlement en Goodwill Ambassador voor Unesco en een gevierd musicus en filmregisseur Bevrijding kwam eerder uit in Turkije, Israël, Noorwegen, Zweden, Griekenland, Italië, Frankrijk en Amerika en heeft ook in het buitenland verschillende prijzen gewonnen, zoals bijvoorbeeld de Barnes en Nobles Great Author Prize in 2006. Prometheus, Paperback, 256 p., € 18,95 ISBN: 9789044609813

Orhan Pamuk De heer Cevdet en zonen

Het verhaal van De heer Cevdet en zonen in deze vertaalde debuutroman van Orhan Pamuk, begint in 1905, aan het eind van het bewind van de Ottomaanse sultan Abdülhamit de Tweede, en geeft een prachtig beeld van Istanbul en zijn inwoners door een kleine eeuw heen. Cevdet, een van de eerste moslimkooplieden, handelaar in lampen en ijzerwaren, staat op het punt met Nigân te trouwen. Hij droomt ervan zijn zaak uit te breiden en fortuin te maken, een gezin te stichten en met zijn familie een modern, op westerse leest geschoeid leven te leiden. De koopman, telg van een familie uit de provincie, slaagt erin een flink kapitaal te vergaren en de gedroomde plek te veroveren als vooraanstaand burger in de nieuwe wereld van de republiek Turkije. Aan de hand van de wederwaardigheden van Cevdet, zijn kinderen en zijn kleinkinderen (met name zijn kleinzoon Ahmet) wordt er een beeld geschetst van het proces van modernisering in het twintigsteeeuwse Turkije. De roman eindigt in 1970. Pamuks debuut heeft de vorm van een klassieke negentiende-eeuwse familiekroniek, waarin de thema’s uit zijn latere werk al ingenieus aangeraakt en bespeeld worden. Met deze roman legde Pamuk een stevige basis voor zijn latere werk. Orhan Pamuk (1952) studeerde architectuur en journalistiek in Istanbul. Het duurde acht jaar voordat een uitgever bereid was zijn eerste roman, Cevdet Bey ve Ogullar, uit te geven. Inmiddels is hij de belangrijkste Turkse schrijver van dit moment en worden zijn romans vergeleken met die van grootheden als Marcel Proust, James Joyce, Italo Calvino, Jorge-Louis Borges en Umberto Eco. De Arbeiderspers, Amsterdam, 709 p., €29,95 ISBN: 978 90295 64656.

TULPIA juni - september 2007

Business • Service

CoachingGids

De CoachingGids is erop gericht om afnemers van professionele coaches een instrument te geven bij het formuleren van hun coachingvragen. De gids is een goed instrument bij het maken van de juiste match tussen vraag en aanbod en de keus voor persoonlijke of werkgerelateerde coach. In de inleiding van de gids staat een slimme zoekwijzer, die de gebruiker snel de juiste coach laat selecteren. Aan de orde komen o.a.: de vraag waarop men gecoacht wil worden, de kosten, specialiteiten van de coach, coachingstijl, professionaliteit en de persoonlijke kenmerken van de coach. De CoachingGids is dit jaar aangevuld met een hoofdstuk Opleidingen (www.coachingopleidingen.nl), waarin verschillende aanbieders van opleidingen op het gebied van coaching zich presenteren. Eveneens presenteert de CoachingGids een keur aan redactionele artikelen, die zich deels richten op de actualiteit en het thema van het jaarlijks terugkerende CoachingCongres “De Coach Approach”. Prijs € 12.50 incl. BTW excl. € 2.22 portokosten ISBN 9789-078-123-033

Huub Evers, Carmelita Serkei (red.) Naar een interculturele journalistiek Beschouwingen over media en multiculturele samenleving

De essays in deze bundel, geschreven door wetenschappers en journalisten, gaan over twintig jaar journalistiek in onze multiculturele samenleving. Hoe is in de loop van de jaren in het publieke domein, vooral in het opiniërende deel van de media, over migratie en integratieproblematiek gedacht en gedebatteerd? En is er inhoudelijk echt iets veranderd? Is de journalistiek echt ‘kleurrijker’ geworden? Bart Top schetst waar zich in de loop van de jaren de veranderingen hebben voorgedaan. Hebben journalisten nu meer oog en oor voor wat er in kringen van etnische minderheden aan de hand is? Is de kwaliteit van de berichtgeving over de multiculturele samenleving over de hele linie toegenomen? Mark Deuze bekijkt het mediagebruik van jongeren, vooral allochtone jongeren. Hij vraagt zich af welke rol internet speelt en of de gevestigde media hier de slag gemist hebben. Annelies Moors gaat in op de rol van religie, vooral de islam, in het debat. Huub Evers beschrijft naar aanleiding van een aantal opzienbarende zaken uit heden en verleden het spanningsveld tussen uitingsvrijheid en godsdienstvrijheid. Volgens Halleh Ghorashi heeft het publieke optreden van Ayaan Hirsi Ali, vooral ook in de media, de ruimte voor migrantenvrouwen om te emanciperen er bepaald niet groter op gemaakt. Uitgevrij Aksant (www.aksant.nl/boeken/boek_580.asp) In samenwerking met Mira Media (www.miramedia.nl) Jaar van uitgave: 2007 Aantal pagina’s: 96 ISBN: 978-90-5260-239-4

TULPIA juni - september 2007

Fotopia

Tuncay Çinibulak

Argentijnse tango van een tulp Met het bezoek van prinses Máxima, prins Willem-Alexander en koningin Beatrix beleefde heel Turkije een warm voorjaar. Niet alleen de temperatuur was ongekend warm voor de maanden februari en maart, maar ook de belangstelling van de Turken. Zij hadden al jaren geen prinses meer in Turkije verwel-

TULPIA juni - september 2007

komd en al helemaal niet een als Máxima die meer was dan de Argentijnse tango en de tulp samen. Al vanaf de eerste dag sierden haar foto’s de Turkse bladen en schitterde zij op de Turkse televisie. Ondanks haar zwangerschap straalde zij blijdschap, geluk en passie voor het land en

zijn mensen uit, maar tijdens het eerbetoon aan Atatürk in het Mausoleum in Ankara werd die vreugde overmand door een droevige bui. Als hoofdredacteur van TULPIA mocht ik meereizen met de koninklijke familie. In het kielzog van Máxima heb ik een

korte fotoreportage kunnen maken voor onze lezers. Met haar sympathieke en nieuwsgierige persoonlijkheid belichaamde Máxima voor mij de vierhonderd jaar oude banden tussen mijn moederland Turkije en mijn vaderland Nederland. Nooit eerder stonden deze twee landen zo dicht bij elkaar als dit voorjaar.

TULPIA juni - september 2007

Cultuur • Agenda Jaarlijks vinden er in Turkije honderden evenementen en festivals plaats. Behalve kleinere bijeenkomsten en evenementen die in vrijwel iedere plaats in Turkije gehouden worden, worden er in grote steden als Istanbul, Ankara, Izmir en Antalya grote evenementen, tentoonstellingen en festiviteiten van internationale allure georganiseerd. Hier volgt een bloemlezing daarvan.

juni

film Informatiebijeenkomst Zinafilmvertoningen voor mannen najaar 2007 Vrijdag 22 juni 15.00 in de Balie Programma: 14.30 Inloop 15.00 inleiding over het idee achter de Zina filmvertoningen voor mannen door Yaşar Üstüner, Malika al Fahmi en Dasha van Amsterdam 15.30 Filmvertoning ‘Shadya’ (Roy Westler, Israël, 2005, 50 min) 16.30 Informele samenzijn en uitwisselen van gedachten, borrel 17.30 Eind Graag van te voren aanmelden telefonisch 020-5535151 of per mail dasha.van.amsterdam@balie.nl ook kun je hier met eventuele vragen terecht de Balie bevindt zich op Kleine-Gartmanplantsoen 10 in Amsterdam te bereiken met tram 1, 2, 5, 6, 7 en 10. Halte Leidseplein

muziek International Istanbul Music Festival 2007 Het International Istanbul Music Festival vindt dit jaar plaats van 2 tot en met 30 juni. Het festival werd voor het eerst georganiseerd door de Istanbul Foundation for Culture and Arts in 1973 en is in de afgelopen 31 jaar uitgegroeid tot een muziekfestival van formaat. Voor het programma en nadere inlichtingen zie www.iksv.org/muzik/english.

juli Aspendos Opera and Ballet Festival 2007 Iedere zomer staat het Aspendos-theater in Antalya in het teken van opera en ballet. Daar vindt ieder jaar in de maanden juni en juli het International Aspendos Opera and Ballet Festival plaats. Dit antieke theater, gebouwd tussen 161-180 na Christus, is één van de best bewaard gebleven theaters ter wereld en biedt plaats aan zo’n 20.000 toeschouwers met zicht op de Middellandse Zee. Dit jaar zijn er 13

TULPIA juni - september 2007

augustus uitvoeringen, waaronder Verdi’s Aïda, de 9e symfonie van Beethoven en Prokofievs Romeo en Juliet. Nadere informatie op: http://www.efa-aef.org

juli

sport Formula 1 Races Liefhebbers van autoraces komen aan hun trekken tijdens de Formule 1 races die van 24-26 augustus plaatsvinden in het Istanbul Park Circuit aan de Aziatische zijde van Istanbul. Het circuit heeft een lengte van 5,3 km en – uitzonderlijk voor Formule 1 tracks – de rijrichting is tegen de klok in, met 14 bochten en er kunnen snelheden van 320 km per uur behaald worden. Er is plaats voor 130.000 bezoekers. Nadere info op www.formula1-istanbul.com/f1/en/ Voor meer inlichtingen zie http://www.iksv.org www.welkominturkije.nl

september - november International Istanbul Jazz Festival Van 3 tot en met 15 juli vindt het International Istanbul Jazz Festival plaats. Dit is op 8 juli 1984 begonnen met een optreden van Chick Corea en Steve Kujala als onderdeel van het Istanbul Festival. Sinds 1994 wordt het voortgezet als een speciaal jazzfestival. Inmiddels traden de grootste namen uit de jazzwereld er op, waaronder Keith Jarrett, Herbie Hancock en Jan Garbarek, Dead Can Dance, Massive Attack, Björk, Eric Clapton, Marcus Miller, David Sanborn, Joe Sample en Steve Gadd. Het definitieve programma wordt in mei 2007 bekend gemaakt. Nadere inlichtingen via: http://www.iksv.org/ International Izmir Festival Het International Izmir Festival wordt jaarlijks georganiseerd door de Izmir Culture, Art and Education Foundation en vindt plaats in het antieke theater van Efes, in de Celcius- Bibliotheek en het Huis van de Heilige Maagd Maria. Kamermuzikanten, balletgroepen, jazzmusici en popgroepen uit de hele wereld treden er op. Zie voor verschillende data en meer informatie: http://www.iksv.org/

kunst International Istanbul Biennial De International Istanbul Biennial wordt dit jaar voor de 10e keer georganiseerd door de Istanbul Foundation for Culture and Arts en vindt plaats van 8 september tot 4 november onder auspiciën van curator Hou Hanru – thans directeur tentoonstellingen bij het San Francisco Art Institute. Deze Biënnale zal niet een traditionele thematische tentoonstelling omvatten, maar opgebouwd worden uit inzendingen van kunstenaars. Het accent zal liggen op architectuur en stedenbouw. Geïnteresseerde kunstenaars kunnen hun portfolio indienen bij Hou Hanru, Kültür Sanat Vakfı, Uluslararası Istanbul Bienali, Istiklal Cad. No. 146 Beyoğlu, Istanbul – Turkey, e-mail: ist.biennial@iksv.org. Nadere info vindt men op http://www.iksv.org

Business • Agenda

juni

Zakelijk Handelsmissie Milieutechnologie naar Turkije 19 t/m 22 juni 2007 In opdracht van de EVD organiseert VLM (Vereniging van Leveranciers van Milieuapparatuur en -technieken) een handelsmissie voor de sector milieutechnologie naar Turkije tijdens de ‘3rd Recycling, Environment and Waste Management Trade Fair’. De Turkse markt voor milieutechnologie is veelbelovend door de snelle industrialisatie en verstedelijking. EU-gelden worden ingezet voor omvangrijke investeringen in luchtkwaliteit, waterkwaliteit en afvalmanagement. Er liggen dus zeker kansen voor Nederlandse aanbieders van milieutechnologie, vooral in waterzuivering en afvalverwerking. Na een gedegen intake worden voor deelnemers individuele afspraken gemaakt bij mogelijke opdrachtgevers en partners. Ook staan er collectieve activiteiten op het programma en een beursbezoek. Inlichtingen bij: Trudi van Spankeren, telefoon: (079) 353 12 85. E-mail: tsp@fme.nl www.vlm.fme.nl Handelsmissie Istanbul en Izmir 24 t/m 28 juni 2007 ABN AMRO, MKB-Nederland en TIC Turkey organiseren van 24 tot en met 28 juni een multisectorale handelsmissie naar Turkije waarbij de steden Istanbul en Izmir worden bezocht. De Turkse economie groeit al enige jaren. Het land ligt geografisch gunstig als opstapje naar andere landen in de regio. Het heeft een grote binnenlandse markt met een traditioneel sterke industriële-private sector. Personeel is goed opgeleid, de salarissen zijn zeer concurrerend. Nederland is een van de grotere Turkse handelspartners. Ons land exporteert voornamelijk chemische producten, machines, transportmiddelen en landbouwproducten. Vanuit Turkije komt vooral textiel, kleding, machines en verwerkt voedsel. Ook Nederlandse toeristen zijn een belangrijke inkomstenbron. Toetreden tot de Turkse markt is echter niet eenvoudig. Een goede voorbereiding en juiste contacten zijn belangrijk.

Voor het binnenhalen van opdrachten dient een bedrijf bekend te zijn bij de opdrachtgever. De ondernemers moet zichzelf daarom al in een vroeg stadium laten zien. Deelname aan deze handelsmissie vormt dankzij de combinatie van individuele gesprekken met potentiële handelspartners en collectieve activiteiten een goede eerste stap op de Turkse markt. Inlichtingen: mevrouw I.J. Olivier, telefoon: (015) 219 14 08, e-mail: i.olivier@mkb.nl www.ticturkey.com ‘Sta voor jezelf!’ Op 12 juni as. organiseert FORUM in samenwerking met het DIVAZ netwerk een bijeenkomst om studenten, starters op de arbeidsmarkt en werkgevers bij elkaar te brengen zodat zij elkaar in een informele en inspirerende omgeving kunnen ontmoeten. Tijdens een interactief programma met interessante gasten kunnen zowel jongeren als werkgevers elkaar hun stem en standpunten laten horen en door te netwerken elkaar beter leren kennen. Het doel van de bijeenkomst is om kleurrijke jongeren en werkgevers te laten ervaren wat voor dynamiek en creativiteit ontstaat door het samenbrengen van mensen met verschillende achtergronden en opvattingen. Belangstellenden kunnen zich via Mohammed Mahdi (m.mahdi@forum.nl) of Fatma Kaya (info@divaznetwerk.nl) aanmelden. Na aanmelding volgt een week voor de bijeenkomst een bevestiging met het programma en een routebeschrijving. 12 juni 2007 in Podium Mozaïek (Amsterdam) Ontvangst: 13:30 uur Borrel: 16:30 uur

juli Dag van het Eigen Bedrijf & Media-ondernemerstraining Dag van het Eigen Bedrijf – laat je informeren & inspireren! Op woensdag 4 juli a.s. organiseren de NFTVM & Mira Media / Mediashakers de ‘Dag van het Eigen Bedrijf’.

Wil je je eigen mediabedrijf opzetten, maar weet je niet waar te beginnen? Ben je al gestart als media-ondernemer en wil je je ondernemerskwaliteiten verhogen? Of ben je werkzaam als freelancer en wil je je zakelijke vaardigheden ontwikkelen? Laat je dan informeren en inspireren op de ‘Dag van het Eigen Bedrijf’. Inschrijving is verplicht want het aantal plaatsen is beperkt. Wie het eerst komt die het eerst maalt! Datum: woensdag 4 juli a.s. Tijd: 11:30 tot 17:00 uur met aansluitend een netwerkborrel Inschrijving: I.v.m. beperkt aantal plaatsen verplicht via dveb@nftvm.nl Kosten: € 5,- voor NFTVM & Mira Media leden € 7,50 voor niet -leden Locatie: Nederlandse Film en Televisie Academie, Markenplein 1, Amsterdam

augustus Media-ondernemerstraining – verdieping 6 dagdelen tussen medio augustus en medio oktober 2007 Kosten: € 195,- voor NFTVM & Mira Media leden, € 250,- voor niet -leden Aansluitend op de ‘Dag van het Eigen Bedrijf’ organiseren de NFTVM & Mira Media / Mediashakers voor ondernemers en freelancers die al zo’n twee a drie jaar bezig zijn een mediaondernemerstraining. Deze training bestaat uit 6 dagdelen en is toegankelijk voor slechts 15 gemotiveerde nieuwe ondernemers. Tijdens de training ontwikkel je zakelijke vaardigheden en ondernemerskwaliteiten, word je gecoacht en wordt er dieper ingegaan op zaken als ‘hoe krijg ik mijn bedrijf financieel gezond?’ en ‘hoe pitch ik mijzelf en mijn bedrijf’. Meedoen? Schrijf je dan nu in! Inschrijven: Verwoord in MAX. 1 A4 (dus short & sweet!) wie je bent, wat je doet & hoe lang je bezig bent, waar je heen wil met je bedrijf & waarom het voor jouw onderneming juist nu belangrijk is om mee te doen met de training. Mail deze motivatie plus je CV en alle relevante contactgegevens aan dveb@nftvm.nl Deadline: 25 juni a.s.

TULPIA juni - september 2007

Constantinopel Constantinopel is een unieke winkel en groothandel in Amsterdam, gespecialiseerd in decoratie en design, vervaardigd vanuit het aloude turkse ambacht. Van wandtegel tot hanglamp, van sieraad tot en met schaakspel. Constantinopel heeft een rijk assortiment aan kleurrijke, originele en betaalbare interieuren cadeau-artikelen. 86

TULPIA juni - september 2007

Constantinopel Van Woustraat 151 1074 AJ Amsterdam 020-6767727 www.constantinopel.nl

rest

ant r au

30 jaar

Moeder van alle Turkse restaurants Als oudste Turkse restaurant in Amsterdam garanderen wij oude smaken met nieuwe varianten. Vraag ons aan de kenners. Kom liever u zelf overtuigen. Gerard Doustraat 33/HS 1072 VK Amsterdam T 020 - 6719216

TULPIA juni - september 2007

CY CMY