TULPIA 2 door Tuncay Çinibulak fotografie Uygar Özel
Tulp, tulpomanie, In Nederland groeiden er oorspronkelijk niet veel bloembollen. En zeker onze bekendste Nederlandse bloem, de tulp, kwam hier niet voor. Bloembollen leerde men pas goed in Nederland kennen in de 16de eeuw. De eerste bloembol die echt de aandacht trok was de tulp en die groeide in Turkije.
D
e ambassadeur van Oostenrijk in Turkije kreeg een paar tulpenbollen van de Ottomaanse sultan cadeau. Deze gaf de bollen aan de Leidse hoogleraar Carolus Clusius [1526-1609], de grondlegger van de Hortus Botanicus in Leiden. Juist tijdens het leven van deze Vlaming (die eigenlijk Charles de l’Écluse of Karel van der Kluis heette) ontwikkelde de botanie zich tot een gespecialiseerde wetenschap. Clusius kreeg de tulpenbollen omdat hij heel veel onderzoek naar bloemen en kruiden deed. De tuin waarin Clusius proeven met tulpenbollen deed, bestaat overigens nog steeds. Deze heet de Clusiushof en hoort bij de hortus van Leiden. Overigens wilde Clusius zijn tulpen niet verkopen; hij wilde er 14 Tulpia / jaargang 06 / nr 21
alleen maar proeven mee doen. Maar op een keer werden al zijn bollen gestolen uit de hof. De bollen waren namelijk heel veel waard en dat trok natuurlijk volk aan dat alleen maar snel rijk wilde worden! Alleen de puissant rijken konden bloembollen kopen. Deze werden in de 17de eeuw enkel door apothekers verkocht, omdat men meende dat ze geneeskrachtig waren. Rond de belangrijkste steden, zoals rond Amsterdam, waren landgoederen waar de rijken uit de 17de en 18de eeuw hun zomerverblijf hadden en graag wilden opscheppen met hun dure tulpen. Veel van die oude landgoederen zijn inmiddels verdwenen. Een paar namen van bekende landgoederen zijn: Huys ter Spekke, Huys te Manpad en Huis Sandvliet.
‘Alleen de puissant rijken konden bloembollen kopen’
