NR 07 (55)/2015 (lipiec)
ukazuje się na terenie ŚLASKA I ZAGŁĘBIA
ISSN 20082-1417
M AG A Z Y N B E Z P Ł AT N Y
Mam naturę bardzo przekorną i lubię iść pod prąd
Śląsk alternatywą stoi
wywiad z Arturem Rojkiem
str. 12
str. 09
Zawsze są dwa wyjścia str. 03 fot. Jacek Poremba
WWW.PANORAMASILESIA.PL
znajdź nas w sieci
facebook.com/panoramasilesia
www.panoramasilesia.pl
Reklama
SIERPIEŃ w Planet Cinema nem i Jackiem Nicholsonem. Maraton szczególnie dla tych, którzy nie mogą się doczekać najnowszej produkcji: „Batman v Superman: Świt Sprawiedliwości”. Bilety w cenie 25 PLN do 7 sierpnia br., później 28 PLN (ulgowy) i 29 PLN (normalny). TANIA SOBOTA
15 sierpnia – dotyczy wszystkich seansów MULTIMEDIALNY WERNISAŻ
5 sierpnia – godzina 18.30
KINO KOSMOS Centrum Sztuki Filmowej ul. Sokolska 66, Katowice tel. 32 351 12 20 kasa@kosmos.katowice.pl www.kosmos.katowice.pl
KINOTEATR RIALTO ul. Św. Jana 24, Katowice tel. 32 251 04 31 rezerwacja@rialto.katowice.pl www.rialto.katowice.pl
Wystawa multimedialna w Planet Cinema to połączenie slide showu ze spotkaniem autorskim, które umożliwia oglądanie zdjęć pod przewodnictwem i z komentarzem fotografików. Projekt realizowany jest w kinie przez ZPAF – Okręg Śląski. Spotkania zostały zaplanowane na każdą pierwszą środę miesiąca do września 2015 r. Wstęp wolny. MARATON BATMANA
14/15 sierpnia – godzina 21:45 W Planet Cinema będzie można poczuć się jak w Gotham City! Kino opanuje kultowa postać człowieka-nietoperza podczas czterech seansów filmowych. W sierpniową noc na kinomaniaków będzie czekać trylogia Mrocznego Rycerza Christophera Nolana oraz Batman w reżyserii Tima Burtona z Michealem Keato-
W tę sobotę Planet Cinema przygotowało specjalną promocję dla wszystkich widzów – bilety na każdy seans obowiązują w cenie 13 zł. Na widzów będą czekać m.in. takie filmy jak: „Mission: impossible – Rouge Nation”, „Fantastyczna Czwórka” czy dokumentalny film o Amy Winehouse. NIEDZIELA Z KULA KATO
każda niedziela miesiąca Kino praktykuje rytuał Kula Kato, który zrzesza najgościnniejsze miejsca w Katowicach. Miejsca te wzajemnie polecają się poprzez specjalne bony – rytualną nie walutę, wydawaną swoim gościom. W każdą niedzielę z rytualną niewalutą w Planet Cinema można zakupić bilet na dowolny seans w cenie 15 zł. Jedna Kula to jeden tańszy bilet. ZAJĘCIA KREATYWNE DLA DZIECI W sierpniowe weekendy Planet Cinema zaprasza dzieci na zajęcia kreatywne przy okazji hitowych animacji, jak „Mały Książę” i „Bystry Bill”. Szczegóły na: www.planetcinema.pl/katowice
KINO ŚWIATOWID ul. 3 Maja 7, Katowice tel. 32 258 74 32 kino_swiatowid@wp.pl www.swiatowid.katowice.pl
02
li pi ec 2015 nr 07
www.panoramasilesia.pl Doświadczamy tego na każdym kroku, gdy musimy podjąć jakąś decyzję. Alternatywa pojawia się w sprawach błahych, jak wybór programu telewizyjnego i w kwestiach ważnych, jak choćby decyzja, którą drogą ma się potoczyć nasze życie zawodowe, osobiste. Alternatywa to tak naprawdę synonim wolnego wyboru. Jest jednym z ważniejszych elementów, na których budujemy swoją osobistą wolność. Co prawda, Hegel stwierdził, że wolność to świadoma konieczność uwarunkowana środowiskiem, w którym żyjemy, momentem dziejowym, w którym uczestniczymy, ograniczeniami osobowościowymi, charakterologicznymi czy też obciążającym nas dziedzictwem kulturowym czyli tradycją. Alternatywa daje nam jednak szansę, by w mniejszym lub większym stopniu wyrwać się z tego ogólnie obowiązującego szablonu. Właśnie tak powstała choćby muzyka alternatywna, którą dziś reprezentuje każdy rodzaj muzyki nie promowanej przez komercyjne stacje radiowe.
fot. Archiwum Panorama Silesia
ZAWSZE SĄ DWA WYJŚCIA…
W pewnym dowcipie juhas pyta bacy, co ma robić: żenić się czy pójść do wojska? Baca filozoficznie odpowiada, że juhas ma dwa wyjścia. Żart jest długi, a puenta zaskakująca. Jednak tym razem, nie o błyskotliwość góralskich mądrości chodzi. Ważne jest stwierdzenie bacy, że zawsze są dwa wyjścia. Zawsze jest możliwość wyboru. Zawsze jest alternatywa.
Alternatywność to zatem z jednej strony cecha tego, co dopuszcza jedną z przynajmniej dwóch możliwości, kwestia ich wyboru, ale to także przeciwstawienie się temu, co tradycyjne i oficjalnie uznane. To zatem rodzaj bycia w opozycji. Alternatywą jest więc zarówno ruch Kukiza w polityce, dzięki któremu przełamany został monopol takich politycznych tuzów, jak PO czy PiS. Alternatywą jest również wegetarianizm jako odmienny styl życia. Przykładów występowania alternatywnych rozwiązań jest mnóstwo, bo życie składa się właśnie z ciągłego dokonywania wyborów, z procesów decyzyjnych, w których rozważamy najbardziej odpowiadające nam rozwiązania w zasadzie na wszystkich płaszczyznach życia osobistego i zawodowego. Czy zatem są w ogóle sytuacje bez wyjścia? Wydaje się, że w cywilizowanym świecie trudno ich szukać. Jednak w historii kilka mogłoby się znaleźć. I zgodzić się trzeba z Heglem, że czasem ta nasza wolność to świadoma konieczność. Konieczność, od której trudno uciec, jak nie uciekli Żydzi mordowani przez hitlerowców w Treblince czy polscy oficerowie w Katyniu zabijani przez sowietów strzałem w tył głowy. Tam nie było miejsca na alternatywę, ponieważ tam nie było wolności, humanizmu, człowieczeństwa. Zostały one wyparte przez dewiację pierwotnych instynktów. Dlatego warto w sobie pielęgnować alternatywę, bo póki ją mamy w zasięgu ręki, choćbyśmy nawet z niej nie korzystali, jesteśmy wolnymi ludźmi, nawet jeśli ta wolność oznacza świadomą konieczność. Mariusz Szczygielski reklama
Fundusz Pożyczkowy ARL S.A. działa od 1998 r., udzielił przedsiębiorcom ponad 650 pożyczek na łączną kwotę prawie 45 mln zł.
Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. Sosnowiec, ul. Teatralna 9 tel. 32 266 50 41, 32 293 36 10 fax 32 293 37 31 e-mail: arl@arl.org.pl www.arl.org.pl
Pożyczki do 120 tys. zł z okresem spłaty do 5 lat. Możliwość karencji do 12 miesięcy. Oprocentowanie już od 3,36% *. Prowizja od 1%. Profesjonalna obsługa oraz indywidualne podejście. Szybka decyzja i proste zasady. Elastyczne formy zabezpieczenia pożyczki. Szeroki zakres przeznaczenia pożyczki. Finansowanie do 90% wartości przedsięwzięcia. * Oferta dotyczy stałych klientów, zgodnie z regulaminem Lokalnego Funduszu Pożyczkowego ARL S.A. Informacja nie stanowi oferty regulowanej w Kodeksie Cywilnym.
lipiec 2015 nr 07
03
www.panoramasilesia.pl
KINA PLENEROWE
śląscy i zagłębiowscy kinomaniacy pod chmurką W okresie wakacyjnym na brak rozrywek w naszym regionie nie możemy narzekać. Praktycznie każdy tydzień wypełniony jest różnego rodzaju wydarzeniami, które pozwalają się zrelaksować i spędzić czas w interesujący sposób. Od kilku lat wakacje na Śląsku i Zagłębiu upływają również pod znakiem kin plenerowych. Gdzie warto zajrzeć, by obejrzeć film „pod chmurką”?
fot. Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu
PATELNIA I GÓRKA ŚRODULSKA W SOSNOWCU W Sosnowcu mieszkańcy mogą korzystać z jednego kina plenerowego, które działa w dwóch miejscach. W każdy piątek i sobotę lipca filmy wyświetlane były na Placu Stulecia, znanym bardziej jako Patelnia, a mieszkańcy mogli zobaczyć między innymi „Życie Pi”, „Tajne służby” czy też „Podziemny krąg”. Z kolei w sierpniu letnie kino przenosi się na Górkę Środulską, będącą kompleksem sportowo-rekreacyjnym. W CHORZOWIE OGLĄDAMY NA DUŻEJ ŁĄCE Swoje seanse plenerowe ma również Chorzów. To za sprawą organizowanej przez FilmBox, Antyradio i cyfrowy Polsat akcji „Kino Letnie”. W jej
ramach w trzech miastach w Polsce w każdy czwartek lipca i sierpnia prezentowany jest jeden film. W Chorzowie, na Dużej Łące Parku Śląskiego, sezon otworzył „Rejs”, a oprócz tego w repertuarze znalazły się między innymi: „Zapaśnik”, „Transporter 3” oraz „Asterix i Obelix”. RYNEK, KLUB ORAZ KINO SAMOCHODOWE, CZYLI FILMOWE KATOWICE W Katowicach ze swoją ofertą wyróżnia się Plenerowe Kino Perła w klubie Bavitto przy placu Karola Miarki 6. Jego mocną stroną jest częstotliwość seansów, bo filmy wyświetlane są tu aż 5 razy w tygodniu. Co więcej, podzielono je na bloki tematyczne trwające od środy do niedzieli. Repertuar jest tu na tyle zróżnicowany, że każdy znajdzie nim coś dla siebie. Z jeszcze
innymi tytułami możemy zapoznać się na Placu Kwiatowym. W piątkowe wieczory, od 10 lipca do 7 sierpnia, na rynku wyświetlane są polskie filmy ostatnich lat. Widzowie mogli zapoznać się między innymi z: „Jestem Bogiem” oraz „80 milionów”. Na koniec zostaną natomiast wyświetlone „Czarny czwartek” oraz „Ida”. Seanse organizowane są również w najbardziej charakterystycznym miejscu Katowic. Od kilku lat miłośnicy filmów mogą wziąć udział w kinie samochodowym pod Spodkiem i oglądać wybrane produkcje w wygodnym fotelu naszego auta. Co ciekawe, nie musimy obawiać się o jakość dźwięku, gdyż ten nadawany jest za pośrednictwem radia. Tymczasem obraz wyświetlany jest na telebimie. Tegoroczna edycja kina
samochodowego rozpoczęła się 21 lipca, a seanse odbywają się we wtorki i czwartki o godzinie 21.00. ŚLĄSKI OGRÓD BOTANICZNY W MIKOŁOWIE Park Śląski nie jest jedynym „zielonym miejscem”, w którym możemy skorzystać z plenerowego kina. Seanse organizowane są również w Śląskim Ogrodzie Botanicznym w Mikołowie – dwa w lipcu oraz dwa w sierpniu. Ci, którzy do tej pory nie odwiedzili tego kina, mają szansę 15 i 29 sierpnia. Wtedy to na ekranie wyświetlane będą dwa filmy: „Iluzja” oraz „Idy marcowe”. Dawid Kwiecień
„Panoramę Silesia” znajdą Państwo w takich miejscach, jak: Altus, Katowice, ul. Uniwersytecka 13
Renault Pietrzak, Katowice, ul. Bocheńskiego 125
Hala na Skarpie, Bytom, ul. Frycza Modrzewskiego 5a
Energomontaż-Południe, Katowice, ul. Mickiewicza 15
Pro-Moto, Katowice, ul. Rzepakowa 6
Teatr Dzieci Zagłębia, Będzin, ul. Teatralna 4
Biuro Centrum Katowice, ul. Mickiewicza 29
Regionalna Izba Gospodarcza, Katowice, ul. Opolska15
Urząd Miejski, Będzin, ul. 11 Listopada 20
Rektorat Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, ul. Bankowa 12
Fundusz Górnośląski, Katowice, ul. Sokolska 8
Zamek, Będzin, ul. Zamkowa 1
Rektorat Uniwersytetu ekonomicznego, Katowice, ul. 1 Maja 5
Filharmonia Śląska (HalaGallus), Katowice, ul. Pszczyńska 6
Centrum Handlowe Pogoria, Dąbrowa Górnicza,
Cogitatur, Katowice, ul. Gliwicka 9a
Tauron PE, Katowice, ul. Lwowska 23
ul. Jana III Sobieskiego 6
Jazz Club Hipnoza, Katowice, pl. Sejmu Śląskiego 2
Księgarnia Matras, Katowice, Stawowa 10
Nemo, Dąbrowa Górnicza, Aleja Róż 1
Panorama trafia także do najlepszych szkół
MG Centrum, Katowice, ul. Kolejowa 54
Księgarnia Matras, Katowice, pl. Wilhelma Szewczyka 1 (dworzec PKP)
Galeria Secesja, Gliwice, ul. Grodowa 5A
średnich w regionie:
Hotel Arsenal Palace, Katowice/Chorzów, ul. Paderewskiego 35
Księgarnia Matras, Katowice, Chorzowska 107 (Silesia City Center)
Siłownia Dublet, Gliwice, ul. Warszawska 35
LO Filomata, Gliwice, ul. Bojkowska 20A
Centrum Informacji Turystycznej, Katowiceul. Rynek13
Geszeft, Katowice, Morcinka 23-25
Squash Ball Club, Gliwice, ul. Robotnicza 2
II LO, Gliwice, ul. Wróblewskiego 9
Lorneta z Meduzą, Katowice, ul. Mariacka 5
Złoty Osioł, Katowice, Mariacka 1
Biurowiec GZUT, Gliwice, ul. Kościuszki 1C
Technikum nr 1, Gliwice, ul. Chorzowska 5
Flow Club, Katowice, ul. 3 Maja 23
Longman, Katowice, Gliwicka 10
Autostrada A4, Punkt Obsługi Klienta,
III LO, Katowice, ul. Adama Mickiewicza 11
Kato Bar, Katowice, ul. Mariacka 13
Dentim Clinic, Katowice, ul. Opolska 7
Mysłowice, ul. Piaskowa 20
I Społeczne lo, Katowice, ul. Mikołowska 26
Tommed, Katowice, ul. Fredry 22
Dębowe Tarasy, Dentim Clinic, Katowice, ul. Baildona 12
Śląski Klub Golfowy, Siemianowice Śląskie, ul. Sowia
I LO, Katowice, ul. Sienkiewicza 74
Oko Miasta, Katowice, Rondo im. Gen. Jerzego Ziętka 1
Centrum Kultury Katowice, Katowice, pl. Sejmu Śląskiego 2
Hotel Vacanza, Siemianowice Śląskie, ul. Olimpijska 4
Centrum na Mariackiej, Katowice, ul. Mariacka 10
Śląski Urząd Wojewódzki, pl. Sejmu Śląskiego 1
WSZOP, Katowice, ul. Bankowa 8
Renault Pietrzak, Świętochłowice, ul. Bytomska 39
Zespół Szkół Plastycznych, Katowice, ul. Ułańska 7A
Biuro ESK 2016, Katowice, pl. Sejmu Śląskiego 2
Dobra Karma, Katowice, ul. Św. Jacka 1
Urząd Miasta, Piekary Śląskie, ul. Bytomska 84
Śląskie techniczne Zakłady naukowe, Katowice,
Quality Hotel Katowice, ul. Szybowcowa 1A
Urząd Miejski, Bytom, ul. Parkowa 2
MBP w Rudzie Śląskiej, ul. Dąbrowskiego 18
ul. Sokolska 26
WSZMOIJO Gallus, Katowice, ul. Gallusa 12
Auto-Boss, Chorzów, Drogowa Trasa Średnicowa 51
Centrum Informacji Miejskiej, Sosnowiec, pl. Stulecia
Technikum nr 1, Katowice, ul. Techników 7
Bawaria Motors, Katowice, al. Roździeńskiego 204
teKlimaty, Czeladź, ul. Wojkowicka 13
Agencja Rozwoju Lokalnego, Sosnowiec, ul. Teatralna9
Technikum nr 2, Katowice, ul. Raciborska 3
Opera Śląska, Bytom, ul. Moniuszki 21/23
Salon Berendowicz&Kublin, Sosnowiec, ul. Warneńczyka 2
Katolickie LO, Zabrze, ul. Tarnopolska 3
Biblioteka Śląska, Katowice, pl. Rady Europy 1
Peugeot Lubos, Bytom, ul. Strzelców Bytomskich 82C
Urząd Miasta Sosnowiec, al. Zwycięstwa 20
III LO, Zabrze, ul. Sienkiewicza 33
Lexus, Katowice, al. Roździeńskiego 208A
renault Bamarko, Bytom, ul. Strzelców Bytomskich 51
EXPO SILESIA, Sosnowiec, ul. Braci Mieroszewskich 124
IV LO, Sosnowiec, pl. Zillingera 1
Autokopex, Katowice, al. Roździeńskiego 208
Centrum Działalności Podwodnej „Nurek-Bytom”,
Środula, Sosnowiec, ul. Zuzanny 24
I LO, Chorzów, ul. Dąbrowskiego 36
B.Fit, Katowice, ul. Dąbrówki 10
Bytom, ul. Chorzowska 28A
Urząd Miasta Radzionków, ul. Męczenników Oświęcimia 42
I LO, Bytom, ul. Strzelców Bytomskich 9
Cyferblat, Katowice, ul. Damrota 6
Jazz Club Fantom, Bytom, ul. Żeromskiego 27
Centrum Kultury Karolinka, Radzionków, pl. Jana Pawła II 2
IV LO, Bytom, pl. Sikorskiego 1
Teatr Śląski, Katowice, Rynek 10
Muzeum Miejskie, Tychy, ul. Katowicka 9 Tyskie Browarium, Tychy, ul. Mikołowska 5 Mera, Tychy, ul. Przemysłowa 70 Kopalnia Guido, Zabrze, 3 Maja 93 Muzeum Górnictwa Węglowego, Zabrze, ul. 3 Maja 19
Centrum Sztuki Filmowej, Katowice, ul. Sokolska 66
Music republic Museum, Bytom, pl. Jana III Sobieskiego 2
Muzeum Chleba, Radzionków, ul. Z. Nałkowskiej 5
Technikum nr 2, Bytom, ul. Powstańców Śląskich 10
Galeria Szyb Wilson, Katowice, ul. Oswobodzenia 1
Agora Bytom, pl. Kościuszki
Zamek Tarnowice Stare, Tarnowskie Góry, ul. Pyskowicka 39
Technikum nr 8, radzionków, ul. Knosały 113
Kolejnej Panoramy szukajcie w lipcu PANORAMA SILESIA Adres redakcji: ul. Szpitalna 3, 41-250 Czeladź, redakcja@panoramasilesia.pl Redaktor Naczelny: Dawid Kwiecień / d.kwiecien@panoramasilesia.pl / Zespół: Monika Pacukiewicz, Tomasz Adamiec, Łukasz Respondek, Izabela Suliga, Rafał Barteczko, Mariusz Szczygielski, Sebastian Zamiejski / Fotoreporter: Łukasz Kaliszewski, Adrian Larisz / Skład: Kaja Halszka Modrzejewska / Layout: Edyta Bagińska / Wydawca: Panorama Silesia Sp. z o.o. / ul. Szpitalna 3/ 41-250 Czeladź / Reklama i Promocja: Rafał Bura, reklama@panoramasilesia.pl, / tel. 668 355 248 / Kolportaż: Erwin Sławik / Druk: POLSKA PRESS Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, Drukarnia Sosnowiec
04
li pi ec 2015 nr 07
Panorama wydarzeń
DĄBROWSKIE WODOCIĄGI
Lato w mieście nie musi być uciążliwe,
e i c ś e i m w e i ochładzają ż yc
nawet w przypadku tropikalnych upałów.
Przynajmniej tak jest w Dąbrowie
Górniczej, gdzie stanęły 3 stanowiska
z dystrybutorami z dąbrowską wodą i 3 kurtyny wodne. To kontynuacja akcji „Piję wodę z kranu” i zarazem pomysł Dąbrowskich Wodociągów na ochłodę podczas gorących dni. fot. Archiwum Dąbrowskich Wodociągów
DĄBROWSKA WODA OCHŁODY DODA Dystrybutory wody i kurtyny wodne uruchamiane są w każdy ciepły dzień lata, kiedy temperatura powietrza przekroczy 20 stopni Celsjusza. Woda pochodzi z Dąbrowskich Wodociągów. Na stoiskach z dystrybutorami serwowana jest woda gazowana i niegazowana: – Woda czerpana jest bezpośrednio z wodociągów. To ta sama woda, która płynie w kranach mieszkańców Dąbrowy Górniczej. Dąbrowską wodą można się nie tylko ochłodzić w upalny dzień, ale także pić ją bezpośrednio z kranu, ponieważ jest bardzo dobrej jakości. Jest zdrowa. Pochodzi w ponad 80 procentach z ujęć głębinowych z obszaru jurajskiego, bogatego w składniki mineralne, wśród nich wapń i magnez. Jest też bezpieczna. Każdego miesiąca wykonujemy ok. 1300 badań jej jakości – mówi Andrzej Malinowski, Prezes Zarządu Dąbrowskich Wodociągów. ORZEŹWIAJĄCA MGIEŁKA WODY Stoiska Dąbrowskich Wodociągów orzeźwiającą wodą znajdują się przy Centrum Sportów Letnich i Wodnych na Pogorii 3 (7 dni w tygodniu,
w godz.: 10-18) oraz w centrum miasta (poniedziałek-piątek, w godz.: 9-17) na Placu Wolności przy Pałacu Kultury Zagłębia oraz przy wejściu do Parku Hallera. Kurtyny wodne czynne cały tydzień i postawione przy dwóch ostatnich lokalizacjach oraz na Placu Bema swoim wyglądem przypominają bramę, do której możemy wejść
po wodną dawkę orzeźwienia. – Te miejsca tłumnie odwiedzają dąbrowianie. Dystrybutory z dąbrowską wodą i kurtyny wodne zdają egzamin przystankach autobusowych, gdzie promienie słońca są szczególnie uciążliwe. Nic więc dziwnego, że cieszą się one ogromnym zainteresowaniem – tłumaczy Andrzej Malinowski.
FALA UPAŁÓW SZCZEGÓLNIE DOKUCZLIWA W MIEŚCIE Upały z jednej strony podnoszą poziom endorfin w organizmie, z drugiej jednak, jeśli nie będziemy ich dawkować, mogą okazać się niebezpieczne dla naszego zdrowia. Gdy temperatura dochodzi do 36 stopni Celsjusza warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach, zwłaszcza w mieście, gdzie duży ruch uliczny i nagrzewające się mury, asfalt i beton potęgują odczucie gorąca. – Podczas wysokich temperatur nasz organizm potrzebuje więcej wody – dorośli powinni pić jej 2-2,5 litra na dobę. Szczególnie narażone na upały są dzieci oraz osoby starsze. Wychodząc z domu nie zapominajmy o nakryciu głowy, czas spędzony na słońcu ograniczmy do niezbędnego minimum. Dobrze też mieć okulary przeciwsłoneczne i ograniczyć wysiłek – mówi Karolina Dziwak, instruktor fitness z jednego z klubów sportowych w Dąbrowie Górniczej. AKCJA: PIJĘ WODĘ Z KRANU Instalacja dystrybutorów i kurtyn wodnych to kontynuacja akcji „Piję wodę z kranu”, którą w kwietniu br. rozpoczęły Dąbrowskie Wodociągi. Wówczas podczas Dąbrowskiego Półmaratonu, a być może i po raz pierwszy w tego typu zawodach, zamiast wody butelkowanej, zawodnicy otrzymali wodę prosto z kranu: – Chcemy przekonać mieszkańców Dąbrowy Górniczej do wysokiej jakości naszej wody – mówi Andrzej Malinowski i dodaje: – Picie wody z kranu jest bezpieczne i zdrowe, to duża oszczędność i ekologia. Jeden litr wody w Dąbrowie Górniczej kosztuje niespełna 1 grosz (0,007 zł), a przy okazji chronimy środowisko nie zużywając plastikowych butelek.
Biznesowa playlista EXPO Kraków Niemal 3 tysiące firm oraz 300 tys. gości z Polski i zagranicy. To bilans pierwszego roku funkcjonowania
Międzynarodowe Centrum Targowo-Kongresowe EXPO Kraków. Co czwarta firma, która przyjechała do stolicy Małopolski, by nawiązać kontakty biznesowe, swoją siedzibę ma za granicą. Targi, kongresy, konferencje, eventy oraz wiele ciekawych i różnorodnych wydarzeń towarzyszących. Tak prezentuje się jesień przy Galicyjskiej 9. To adres najważniejszego miejsca spotkań biznesowych w południowej Polsce. KALENDARZ WYPEŁNIONY PO BRZEGI Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie uznawane są za jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w naszym kraju. W ubiegłym roku gościliśmy w EXPO niemal 600 autorów z Polski i zagranicy reprezentujących czołowe polskie wydawnictwa oraz rekordową liczbę 60 tysięcy odwiedzających. Nieco mniej, ale za to mocno wyspecjalizowanych gości z całej Europy Środkowo-Wschodniej, zgromadzą jesienne targi przemysłowe: związane z magazynowaniem materiałów sypkich Targi SyMas, targi utrzymania ruchu Maintenance, targi obrabiarek EUROTOOL®, Targi Blach-Tech-Expo, Targi Izolacji Przemysłowych 4INSULATION oraz Targi materiałów kompozytowych KOMPOZYT-EXPO®. Na tych ostatnich dojdzie do historycznego, bo pierwszego spotkania najzdolniejszych polskich inżynierów z czołowych uczelni technicznych w kraju, których bolidy F1 zdobywają pole position na prestiżowych światowych konkursach.
EXPO SPRZYJA FREESTYLE’OWI W wielofunkcyjnym obiekcie należącym do firmy Targi w Krakowie można zorganizować niemal każde wydarzenie. I tak, jesienią odbędą się, prezentujące wina z każdego zakątka świata, Targi ENOEXPO®, targi hotelarsko-gastronomiczne HORECA, GASTROFOOD, oraz towarzyszące im Ogólnopolskie Mistrzostwa Polski Kelnerów. Nieco wcześniej, bo jeszcze w wakacje, odbędzie się największe wydarzenie związane ze sceną YouTube oraz gamingiem – meetYT3, a już we wrześniu freestyle organizacyjny przemieni się w… werbalny – w hali EXPO zaprezentują się czołowi artyści związani z polskim hip-hopem w ramach Kraków Hip-Hop Festival. Na te dwa wydarzenia obiekt został wynajęty przez zewnętrznych organizatorów.
Krakowski Bieg Kelnerów 2014
Kilometrowa kolejka podczas 18. Międzynardowych Targów Jesień w EXPO Kraków to także targi przemysłowe
lipiec 2015 nr 07
Książki w Krakowie
05
Panorama przedsiębiorczości
Nowe życie
terenów zdegradowanych
W tym roku w dniach 6-8 października Chorzów stanie się centrum spotkań naukowców i ekspertów z całego świata. Wszystko za sprawą IX Międzynarodowej Konferencji „Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych”. Tematem przewodnim tegorocznej konferencji jest przekształcanie terenów zdegradowanych w prawdziwą, skupiającą lokalną społeczność przestrzeń publiczną. Organizatorami konferencji
MIĘDZYNARODOWI EKSPERCI, WYZWANIA REWITALIZACJI UNIKALNA WIEDZA Rewitalizacja terenów przemysłowych i zdeTegoroczna konferencja „Innowacyjne rozwią- spotkania jest przekazanie wiedzy na temat gradowanych stanowi jedno z poważniejszych zania rewitalizacji terenów zdegradowanych” sposobów realizacji nowych obowiązków dot. wyzwań stojących przed tzw. starymi okręgapoświęcona będzie głównie przywracaniu ochrony powierzchni ziemi. mi przemysłowymi. Jednym z ważniejszych żywotności terenów zdegradowanych i podczynników rozwoju każdego regionu, który noszeniu jakości życia mieszkańców w wyni- Jak co roku Organizatorzy spodziewają się oko- przeszedł proces restrukturyzacji przemyku rewitalizacji, tak aby przestrzeń publiczna ło 100 krajowych i zagranicznych naukowców, słu, jest kompleksowa rewitalizacja terenów zachęcała do dłuższego pozostania i była za- przedstawicieli administracji państwowej i sa- i obiektów postindustrialnych pozostałych po korzeniona w lokalnej kulturze oraz sprzyjała morządowej oraz przedsiębiorstw produkcyj- tym procesie. W ramach Konferencji odbędzie integracji mieszkańców i tworzeniu relacji spo- nych i usługowych zaangażowanych w proce- się również sesja terenowa ukazująca obszary łecznych. sy rewitalizacji. Jest to wyjątkowe wydarzenie, przykładowych rewitalizacji prezentujących dzięki któremu w jednym miejscu można spo- dziedzictwo kulturowe i przemysłowe, tereny W trakcie konferencji odbędzie się finał i pre- tkać wielu europejskich specjalistów, prakty- zanieczyszczone, obszary sukcesji przyrodnizentacja laureatów IV edycji ogólnopolskiego ków, ekspertów, doradców, zajmujących się na czej oraz obiekty postindustrialne w przestrzekonkursu dla studentów i młodych pracowni- co dzień problematyką rewitalizacji. ni miejskiej ków nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Międzynarodowa Konferencja „Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji – REVITARE.
są Centrum Badań i Dozoru Górnic- Przed rozpoczęciem konferencji 5 października, twa Podziemnego Sp. z o.o w Lędzinach oraz Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach.
Organizatorzy przewidzieli warsztaty pt. „Nowe przepisy w remediacji terenów zdegradowanych. Wprowadzenie oceny ryzyka”. Podczas warsztatów uczestnicy dowiedzą się jak interpretować wyniki oceny ryzyka zdrowotnego i na ich podstawie podejmować decyzje. Celem
terenów zdegradowanych”, organizowana od 2007 r., to forum wymiany wiedzy i doświadczeń z zakresu remediacji i rewitalizacji. Corocznie podczas konferencji pojawiają się naukowcy, eksperci i specjaliści z całej Europy. Więcej informacji na: www.revitare-conf.pl
reklama
06
li pi ec 2015 nr 07
Reklama
lipiec 2015 nr 07
07
Panorama architektur y
ALTERNATYWNE ZWIEDZANIE: moderna katowicka
fot. Tomasz Kiełkowski
Oprócz Katowic, tylko Gdynia może pochwalić się takim nagromadzeniem realizacji z okresu międzywojnia. Nowoczesne i przemyślane rozwiązania konstrukcyjne, najdroższe materiały wykończeniowe oraz olbrzymie mieszkania przyciągają coraz większe rzesze swoich miłośników.
Willa mec. Kaźmierczaka, ul. Bratków To najbardziej dojrzała realizacja Tadeusza Michejdy. Jednorodzinna willa posiada praktycznie wszystkie zasady nowoczesnego budownictwa Le Corbusiera.
Zwiedzając katowicką modernę pamiętajmy, że lata międzywojenne to wielki rozwój architektury modernistycznej
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe Aby wypełnić lukę w nauczaniu technicznym na poziomie średnim, władze województwa powołały do życia Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe. Obecnie znajduje się tutaj jeden z wydziałów Politechniki Śląskiej.
na świecie. Architekci korzystają z nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych. Wprowadzają na szeroką skalę użycie stalowych konstrukcji, dzięki czemu mogą budować znacznie wyższe obiekty niż kiedykolwiek wcześniej. Z kolei ówczesne władze autonomicznego województwa śląskiego chcą pokazać nowoczesność regionu i wykorzystują architekturę do wyrażenia tej idei.
tmk
Dom Wędlikowskich, ul. PCK Charakterystyczny budynek w biało-czarne pasy znajdujący się na rogu ulicy PCK. To prywatna kamienica wybudowana przez rodzinę Wędlikowskich. Przez miłośników katowickiej moderny uważany za najlepiej zachowaną kamienicę z tamtego okresu. Świetnie zachowana klatka schodowa z oryginalną windą firmy Sowitch, oryginalna drewniana stolarka okienna i mnóstwo innych odrestaurowanych detali z lat trzydziestych sprawiają, że budynek wygląda imponująco. Budynek mieszkalny ZUS, ul. Skłodowskiej-Curie Bardzo masywny budynek, który odznacza się w panoramie międzywojennych Katowic. Budowany z przeznaczeniem na mieszkania dla pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przez przechodniów mylnie uważany jest za budynek z lat siedemdziesiątych XX. Jego budowę ukończono w 1941 roku.
Drapacz Chmur, ul. Żwirki i Wigury W momencie wybudowania najwyższy budynek w Polsce. Znajdowały się w nim bardzo luksusowe mieszkania przeznaczone dla urzędników Izby Skarbowej. Ukończony w 1934 roku budynek był największą chlubą międzywojennych Katowic.
Polskie Radio Katowice, ul. Ligonia To pierwszy w Polsce budynek zaprojektowany na potrzeby rozgłośni radiowej. Architekci konsultowali rozmieszczenie biur, studia nagraniowego i pomieszczeń technicznych z radiowcami, tak aby znajdowały się w najlepszych miejscach. Warte uwagi są przeszklona klatka schodowa oraz niedawno odtworzony neon.
Sanepid, ul. Raciborska Świetna realizacja Tadeusza Kozłowskiego. Uwagę przyciąga półokrągła szklana klatka schodowa. Budynek stworzony jest z prostych geometrycznych form, które nadają budynkowi lekkość.
08
li pi ec 2015 nr 07
Panorama osobowości
wywiad z Arturem Rojkiem fot. Jacek Poremba
Przez wiele lat związany z zespołem
z innych rejonów Polski. Czy kultura jest Tegoroczna edycja Off Festivalu jest
sienie go do Katowic dodało nam wiary
Myslovitz oraz Lenny Valentino, od- naszą mocną stroną?
już dziesiątą w historii tej imprezy. Jak
znaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu
przez dekadę zmieniło się to wydarze- dumni z tego, że w tym roku obchodzi-
Kultura zawsze jest mocną stroną i daje
i stworzyło możliwości rozwoju. Jesteśmy
Odrodzenia Polski, pomysłodawca i dy- ogrom korzyści przy niewielkim wkła- nie, pomijając inne miejsce i rosnącą
my jubileusz dziesięciolecia i w ciągu tej
rektor artystyczny Off Festivalu – impre- dzie w porównaniu z innymi sektorami
z roku na rok popularność?
ostatniej dekady osiągnęliśmy wiele zna-
zy, którą serwis Pitchfork umieścił na
OFF rozwijał się bardzo konsekwentnie
czących sukcesów w promowaniu mu-
liście 20 najważniejszych festiwali let- jak mocno zmienił się wizerunek Katowic i dzisiaj uznawany jest za jeden z kilku
zyki w Polsce i na świecie, a co za tym
życia publicznego . Wystarczy spojrzeć
nich świata. Artur Rojek to człowiek or- od 2010 roku do dzisiaj. Kiedyś miasto
najważniejszych festiwali w Europie pro- idzie promowaniu samego miasta oraz
kiestra, z którego możemy być dumni.
mujących muzykę alternatywną. Przenie- regionu.
kojarzone tylko z przemysłem ciężkim i bluesem, a dzisiaj miejsce najważniej-
Motywem przewodnim tego numeru
Rozmawiał Dawid Kwiecień
szych festiwali w Europie i na świecie, wy-
Panoramy Silesia jest szeroko rozumia- bitną salą koncertową NOSPR-u, architekna alternatywa. Czym ona jest dla Pana?
tonicznymi cudami w postaci Muzeum
Czy uważa się Pan za artystę offowego? Śląskiego i przyjazną atmosferą. Mam naturę bardzo przekorną i lubię iść pod prąd. Interesuje mnie szukanie swo- W programie otwarcia katowickiego jej drogi, poza głównym i popularnym
klubu „Galop” znalazł się pański dj’ski
nurtem.
set. Choć wielu ludzi dziwiła taka forma występu, to nie był to Pana pierw-
Nasz region cały czas rozwija się kul- szy koncert zza konsoli. Jakie są różnice turalnie. Powstają nowe miejsca jak
pomiędzy dj’skimi setami a koncertami,
NOSPR, organizowane są wydarzenia, z którymi Artur Rojek kojarzy się fanom? które przyciągają nie tylko mieszkań- Ogromne. Stresuje mnie to bardziej niż ców Śląska i Zagłębia, ale również ludzi
moje koncerty :) fot. Jacek Poremba
lipiec 2015 nr 07
09
Panorama sztuk i fotograficznej
LUTNIK
Lisowice – niewielka wieś w województwie śląskim. Typowa ulicówka. Wzdłuż głównej drogi dwa sklepy i przejazd kolejowy. Przejechanie przez całą wioskę, nawet dla mniej wprawionych kierowców, trwa mniej niż minutę. Zapewne niewielu o Lisowicach by słyszało, gdyby nie odnalezienie w pobliskiej cegielni szczątków pierwszego polskiego dinozaura. Były artykuły w gazetach, telewizja przyjechała – tak właśnie lokalny krajobraz został uzupełniony o muzeum, na którego straży stoi wielki pomnik dinozaura. Nie wszyscy jednak wiedzą, że kilkaset metrów dalej mieszka człowiek którego „produkty” są obiektem pożądania i westchnień niejednego gitarzysty.
fie: otogra f i t s k Te IEW DMITR L E I N DA anie w w w.d
10
ldmitr
i e w.c o
m
Pod angielskim słowem custom kryje się produkt specjalnie zaprojektowany i zbudowany dla konkretnego odbiorcy. Takie właśnie gitary wytwarza w swoim warsztacie Bogumił „Bogu” Sklarczyk. Muzyka i gitary to całe jego życie. Wszystko zaczęło się lata temu, kiedy to niezadowolony z brzmienia własnej gitary 13-letni Boguś postanowił ulepszyć swoją Jolę-2 – używaną gitarę, zakupioną w komisie za pieniądze zarobione podczas wakacji. Udał się do pobliskiej manufaktury, produkującej gitary i futerały, w celu podrasowania Joli. Po kilku ulepszeniach wprowadzonych przez zawodowców, nastąpił okres określony jako „totalna fascynacja”. Bakcyl połknięty w latach 80’ przetrwał upadek komuny, denominację, kolejne rządy i napędza Pana Bogumiła do dziś. Pierwszą gitarę, zbudował samodzielnie w wieku 16 lat. Co ciekawe, po kilkunastoletnim rozstaniu, udało się niedawno odzyskać pierwsze dzieło, które pomimo upływu czasu dalej wygląda całkiem dobrze. Potem było już tylko lepiej. Powstawały kolejne gitary, a do niewielkiego warsztatu zawitały gwiazdy wielkiego formatu. Do dziś zbudował ponad 150 gitar sygnowanych swoją marką BS-Guitars. Jedną gitarę buduje się około 2-3 miesiące, co dla laika wydaje się bardzo długim okresem czasu. Ludzie przyzwyczajeni do otrzymywania wszystkiego „od ręki”, muszą uzbroić się w cierpliwość. Sytuacja zmienia się, kiedy odbiera się wykonaną według swojego projektu gitarę – wtedy na własne uszy można się przekonać, że warto było poczekać. Określając poziom wykonania tych dzieł jako wysoki, popełnilibyśmy gafę. To istne dzieła sztuki, zdobione masą perłową z inkrustracjami, intarsjami – specjalnie na życzenie klienta. Choć Pan Bogumił mówi o sobie, jak o rzemieślniku, dla wielu – dzięki temu, co robi – pozostaje artystą. Jak sam twierdzi, zawód lutnika to wspólny mianownik dla wielu innych zawodów. Budując gitarę musi być przede wszystkim muzykiem, ale i stolarzem, elektronikiem, a nawet jubilerem. Oprócz powoływania do życia nowych gitar, reanimuje również te ledwie grające lub uszkodzone. Podczas naszej rozmowy usłyszeliśmy pukanie do drzwi. W progu – widok dla Pana Bogumiła typowy. Ojciec, córka i gitara, która miała bliskie spotkanie z asfaltem – futerał się rozbił, a zawartość wypadła. Gitara potrzebna
li pi ec 2015 nr 07
Panorama sztuk i fotograficznej
będzie za trzy tygodnie – młoda jedzie na tournee z licealnym zespołem. Krótkie ustalenia na kiedy będzie naprawiona i już zapisana zostaje w kolejce, by trafić na stół operacyjny w warsztacie. Tournee uratowane. Zapewne małemu Bogumiłowi nawet nie marzyło się, że gwiazdy polskiej muzyki będą go odwiedzać, zamawiając i kupując jego gitary. Darek Kozakiewicz – zespół Perfect, Drako z Huntera czy Andrzej Urny znany z Dżemu, Perfectu czy współpracy z Martyną Jakubowicz i Józefem Skrzekiem. Pierwsza liga, a to tylko początek bardzo długiej listy. Współpracę z tak uznanymi muzykami określa tak: im większy artysta tym normalniejszy człowiek. Z uśmiechem wspomina historie takie jak odwiedziny muzyka, który przyjechał po odbiór gitary, a do domu wrócił z dwiema. Na początku była trema – muzyk przyjeżdża na przymiarkę. A dziś to nie tylko klienci, ale również znajomi i przyjaciele. Jak sam twierdzi, kluczem do sukcesu jest budowanie każdej gitary tak, jakby robił swoją pierwszą. Cechy dobrego lutnika? Nieograniczona cierpliwość. Słowa te stają się jasne po wizycie w warsztacie, spędzeniu czasu wśród maszyn, pilników i wielu specjalistycznych narzędzi. Dopiero wśród zapachu drewna i klejów, widzę jak precyzyjna jest to praca. Jesion, olcha, klon, jawor, topola, orzech, mahoń. Progi osadzone co do dziesiętnych części
lipiec 2015 nr 07
milimetra. Wszystko na wysoki połysk, a praca ta nie lubi pośpiechu, ponieważ jakość wykonania przekłada się na końcowe brzmienie instrumentu. Jak nietrudno się domyśleć, całe życie Pana Bogumiła związane jest z muzyką. W domu gitary, w warsztacie gitary. Nawet na ogrodzeniu posesji wisi czerwona gitara. „W piwnicy rzempolimy ze znajomymi”, syn Marek gra na gitarze. Panie Bogumile, a wakacje w tym roku będą? – pytam. Tak, jadę na festiwale bluesowe Biesczad Blues i Blues nad Bobrem – odpowiada z uśmiechem. Zawsze zastanawiam się, czy wypada pytać ludzi o ich marzenia. Niektórzy uważają, że te ujawnione, mogą się nigdy nie spełnić. Po kilku próbach Pan Bogumił odpowiada, że jeśli już tak koniecznie chcę wiedzieć, to chciałby zbudować gitarę Keithowi Richardsowi z Rolling Stones. Na koniec naszej rozmowy pytam, czy kiedyś przestanie, powie „to moja ostatnia, już więcej nie buduję”. Nic z tych rzeczy, ponieważ w odpowiedzi słyszę: Panie Danielu, ja je będę budował aż do śmierci. Zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej pracowni Pana Bogumiła Sklarczyka: www.bs-guitars.com.
11
Panorama rozr ywk i
ŚLĄSK ALTERNATYWĄ STOI FESTIWALE SZTUKI NIEZALEŻNEJ W REGIONIE Ze sztuką alternatywną możemy spotkać się w wielu miejscach. Kina, kluby, teatry czy też galerie organizują spotkania z kulturą offową. Prawdziwą gratką dla tych, którzy nie przepadają za mainstreamem, są festiwale, na których można nie tylko zapoznać się z twórczością wielu artystów, ale także poznać osoby o zbliżonych zainteresowaniach. Najpopularniejszym wydarzeniem tego typu w naszym regionie jest Off Festival. Warto jednak wiedzieć również o innych festiwalach. Ulica Piłsudskiego w Częstochowie, z racji licznie rozmieszczonych tu budek, nazywana jest Aleja Frytkową. Nazwą tą zainspirowali się organizatorzy Częstochowskiego Festiwalu Kultury Alternatywnej FRYTKA OFF, który od czterech lat odbywa się w czerwcowe weekendy. Wydarzenie jest okazją do zapoznania się z twórczością nie tylko częstochowskich artystów, ale również twórców z innych regionów, a nawet krajów. Ci przedstawiają publiczności głównie muzykę, spektakle teatralne oraz sztukę plastyczną. To jednak nie wszystko. Organizatorzy po raz drugi umieścili w programie warsztaty filmowe, które w tym roku poprowadził Piotr Żukowski.
fot. Piotr Chlipalski
dniowe wydarzenie rozmieszczone w dwóch lokacjach. Organizatorem festiwalu jest Łukasz Prajer, a podczas czterech edycji wzięło w niej udział kilkadziesiąt artystów i zespołów. Wśród nich znaleźli się między innymi Muchy, Fair Weather Friends, Kumka Olik, Mikromusic, Peter J. Birch, Coals, Jóga, Małe Miasta, xxanaxx, Sjón, Czary mary koszmary i ćmy, Rebeka. Dawid Kwiecień
Nieco bliżej Katowic, bo w Gliwicach, od 2007 roku odbywa się Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy „Ulicznicy”. Kuglarskie występy, koncerty, projekcje filmowe, warsztaty fotograficzne – oferta wydarzenia jest bardzo różnorodna, a poszczególne elementy programu rozłożone są na cały miesiąc. Co ważne, udział w „Ulicznikach” jest bezpłatny, dzięki czemu każdy ma szansę posmakować tej nieco innej, ale interesującej kultury. Off Festival, który przez pierwsze kilka edycji odbywał się w Mysłowicach, w 2010 roku został przeniesiony do Katowic. Nie oznacza to jednak, że rodzinne miasto Artura Rojka zostało bez wydarzeń związanych z muzyką alternatywną. W 2012 roku odbył się tam po raz pierwszy AlterFest – początkowo niemal dziesięciodniowa impreza organizowana w pubach oraz w Mysłowickim Ośrodku Kultury, dziś trzy-
Czym właściwie jest ta ALTERNATYWA? Gdy muzyka serwowana przez popularne ra- Oczywiście nie. W przeciwnym wypadku wpadiostacje zaczyna być nudna i nijaka, kiedy dlibyśmy w paradoks hipstera, który jak ognia w ofercie telewizji nie możemy znaleźć dla unika wszystkiego, co chociaż częściowo otarło siebie żadnego interesującego filmu, coraz czę- się o mainstream. W tej całej alternatywności ściej zadajemy sobie pytanie – co z tą kulturą? nie chodzi w końcu o bunt przeciwko kultuCzy już nikt nie tworzy niczego, co zaskakuje, rze masowej, ale przekazanie własnych myśli zmusza do myślenia i rozwija? Otóż tworzy, a ku i spojrzenia na twórczość. zaskoczeniu takich artystów jest całkiem sporo. Wielu jednak nie zdaje sobie sprawy z ich ist- Te spojrzenia są różne. W wielu przypadkach, nienia, a to dlatego, że twórcy Ci zamknęli się w muzyka prezentowana przez zespoły alternadziedzinie zwanej kulturą alternatywną. Czym tywne (jak na przykład „xxanaxx”, „Coals” czy ona tak właściwie jest? „Czary Mary Koszmary i Ćmy”) nie wymaga specyficznego gustu, by wpadła w ucho. Z poNajprościej rzecz ujmując to całokształt twór- wodzeniem mogą bawić się przy niej nawet czości, która swym charakterem odbiega od ci, którzy do tej pory nie mieli do czynienia tego, co popularne i szeroko dostępne. Defini- z twórczością niszową. W przypadku kina sycja ta jest bardzo prosta, ale jednocześnie nie tuacja wygląda nieco inaczej. Filmy niszowe do końca jasna. No bo czy pojawienie się da- w zdecydowanej większości przypadków nie nego utworu w środkach masowego przekazu są produkcjami na lekki i przyjemny wieczór, automatycznie pozbawia go alternatywności? przy których można się pośmiać i odstresować.
12
Festiwal Muzyki Alternatywnej AlterFest w Mysłowicach
Niskobudżetowe i amatorskie kino nierzadko skupia się na trudnych tematach, a do tego sama technika realizacji może nie przypaść do gustu przeciętnemu odbiorcy. I w tym tkwi cały urok szeroko rozumianej alternatywy. W tym ogromnym zbiorze rozmaitych
spojrzeń na kulturę – zarówno odbiorca, jak i twórca – mogą znaleźć swoją niszę, która będzie rozwijała, skłaniała do przemyśleń, bawiła, sprawiała przyjemność, a przede wszystkim nie będzie poddana żadnym ograniczeniom „narzucanym” przez mainstream. Dawid Kwiecień
li pi ec 2015 nr 07
Panorama ludzk ich spraw A ZATEM ROZWÓD Powody rozwodów, przynajmniej te deklarowane, są w większości bardzo podobne, czyli zdrada, niezgodność charakterów, dzieci z poprzedniego małżeństwa, kłopoty finansowe, choroby, w tym alkoholizm i bezpłodność przede wszystkim. Można mieć jednak wrażenie, że takie stwierdzenia to już skutek, a nie przyczyna rozwodów. Przecież w momencie zawarcia związku małżeńskiego 99,9% nowożeńców emanuje szczęściem, snuje plany na przyszłość, zaraża swoje otoczenie pozytywną energią. Oczywiście można w tym miejscu poddać się dywagacjom na temat chemicznych reakcji organizmu, gdy dopamina, zwana też noradrenaliną zaczyna szaleć wokół neuronów mózgu. Tak niektórzy naukowcy definiują wielką, gorącą miłość. Przyznają jednocześnie, że taki stan nie może trwać długo, bo nasz organizm tego nie wytrzyma. Tak, jak nie można non stop wciągać amfy. A zatem to okresowe mocne uczucie, zauroczenie, podniecenie, które porównać można do sztormu na oceanie, przechodzi w pewnym momencie w spokojne i równomierne uderzenia fal o brzeg. I dopiero wtedy zaczyna się rzeczywisty związek dwojga ludzi. To ten moment, w którym zaczynamy dostrzegać wady naszej drugiej połówki i jednocześnie odczuwamy skutki kompromisu wynikającego z bycia we dwoje. Dane dotyczące rozwodów pokazują, że coraz częściej ten kompromis, wyrzeczenie się w jakiejś części własnych przyzwyczajeń czy przyjemności nie jest do zaakceptowania. I to jest początek alternatywnych rozwiązań pobudzonych myślą, że przecież żyjemy tylko raz i nie chcemy przez całe życie wyrzekać się samych siebie. Alternatywą jest więc bycie w zgodzie z samym sobą, a zatem rozwód.
fot. kobieta.onet.pl
Druga połówka, albo nawet trzecia Rozwody stały się codziennością. Nikogo już nie dziwią. Według statystyk w 2013 roku na 181 tysięcy zawartych związków małżeńskich rozwiodło się w Polsce 66 tysięcy par. A zatem wskaźnik rozwodów będący proporcją w stosunku do nowo zawartych małżeństw, wyniósł 36,4%. W 2010 roku przekroczył 26,6%. Liczba rozwodów z roku na rok rośnie. Wynika z tego, że ludzie i w tej sferze życia szukają… alternatywy.
Nadająca z Katowic telewizja szykuje niespodziankę dla
TVS KRĘCI SERIAL
widzów. Jest szansa, że jeszcze jesienią 2015 roku widzo-
Alternatywa dla „Świętej wojny”?
fot. wikipedia.org
Reżyserzy nowego serialu zapewniają, że nowa produkcja stylistycznie bardziej zbliżona będzie do popularnego serialu „Ranczo” niż do losów Bercika. –„Hotel Silesia” jest serialem, który będzie opowiadał historię dwóch braci. Jeden jest rodo-
lipiec 2015 nr 07
witym Ślązakiem, drugi jest człowiekiem, który przybywa zza wschodniej granicy. I tak zaczyna się ich historia rodzinna. Dwie kultury, dwie różne osobowości spotykają się, muszą mieszkać razem, prowadzić razem Hotel Silesia, który jest takim sło-
A MOŻE ZDRADA? Jeśli weźmiemy pod uwagę jedynie aspekt takiego wypalenia się namiętności i tęsknoty za dopaminą, to okaże się, że alternatywą dla rozwodu może być po prostu zdrada czyli jakieś nowe zauroczenie. Kochanek lub kochanka, którzy dostarczą odpowiednią dawkę wrażeń, zaspokoją ów głód pragnień. Zdrada to zjawisko będące zupełnie odrębnym tematem rzeką. Może mieć charakter seksualny i sprowadzać się do przygodnego seksu, ale może też oznaczać silne emocje, gdy nasza połówka odkrywa uczucia do tego lub tej trzeciej. Jednakże zawsze i w każdej postaci jest to poszukiwanie alternatywy do podstawowego związku, w który nie wszystko jest w idealnym porządku. Bywa, że krótkotrwały, choć bardzo gorący romans, paradoksalnie poprawia relacje w małżeństwie. Najczęściej jednak jest przyczyną pogłębienia się kryzysu pomiędzy mężem i żoną. Jeszcze bardziej wyostrza i przejaskrawia wszystko, co w związku postrzegamy negatywnie. A zatem jeśli już szukamy alternatywy w stosunku do naszego małżeństwa lepszym i uczciwszym wyborem wydaje się rozwód niż zdrada. A najlepiej, jeśli uda nam się takich wyborów w ogóle nie doświadczyć. Mariusz Szczygielski
wie TVS będą mogli oglądać nowy serial śląski – „Hotel Silesia”. Nowa produkcja ma opowiadać historię dwóch braci, którzy spotykają się po latach i okazuje się, że mają wspólny majątek, czyli tytułowy hotel.
wem kluczem. Nie umiesz- tego roku. – To będzie fajny pretekst do pokazania czamy go w konkretnym naszej rzeczywistości, zderzenie różnych kultur – miejscu – specjalnie, żeby mówi Gerwazy Reguła. Zderzenia różnych kultur, symbolizował on cały Śląsk bo przecież jak to w hotelu bywa, spotykają się – mówi Gerwazy Reguła, tam przyjezdni z różnych stron. Według planów reżyser serialu. „Hotel Silesia” ma składać się z 11 odcinków. Obok śląskich mają się w nich pojawić także W castingu, który odbył akcenty zagłębiowskie i beskidzkie. Jeśli serial się w siedzibie telewizji przypadnie do gustu widzom, telewizja TVS plawzięło udział kilkanaście nuje produkcję kolejnych sezonów. Premiera osób. Byli to dwudzie- serialu „Hotel Silesia” planowana jest na jesień stokilkulatkowie i eme- 2015 roku na antenie TVS. ryci, osoby mieszkające od urodzenia na Śląsku W maju TVS była 23 najpopularniejszym kanaczy Zagłębiu, a nawet łem tematycznym w naszym, kraju (z udziałem pochodzące z Małopol- w rynku 0,47%). Bywało już nawet lepiej (mniej ski. Niektórzy mieli już więcej rok temu miejsce 14, a jeden z grudniodoświadczenie w roli np. wych „Koncertów życzeń” zanotował 435 tysięcy statystów, dla innych był widzów), ale wtedy stacja ze Śląska nie musiała to dopiero debiut. Serial rywalizować z premierami w ramówkach naj„Hotel Silesia” powstaje większych programów ogólnopolskich. Być w błyskawicznym tempie. może na jesieni TVS będzie jednak miała w tej Jak mówi Gerwazy Reguła, od samego pomysłu nierównej walce jakąś szansę. Wszystko za sprado castingu minęło zaledwie kilka miesięcy. I wą nowego serialu „Hotel Silesia”. plany realizacji też są bardzo ambitne, bowiem produkcja na antenie TVS Silesia miałaby pojaRafał Barteczko wić się – w wersji optymistycznej – już jesienią
13
Panorama wolnego wyboru
ALTERNATYWY 4 a może więcej... PAWEŁ KUKIZ – antysystemowa alternatywa dla wyborców zniechęconych obecnym układem politycznym JOW-NIĘCIE KUKIZA W wyborach prezydenckich Paweł Kukiz, muzyk i wokalista, były lider zespołu „Piersi”, uzyskał znakomity wynik 20,5% i zajął trzecie miejsce za Andrzejem Dudą i Bronisławem Komorowskim. Niektórzy twierdzą, że to zapowiedź poważnych zmian na scenie politycznej, a już na pewno wyraz niezadowolenia z obecnej rzeczywistości.
fot. wiadomosci.pl
Wielu politologów wieszczy nadejście w Polsce epoki dwupartyjnej. Dwa potężne żarna PO i PiS mielą polityczną scenę, miażdżąc przy tym słabsze ugrupowania. Lewica z SLD i Ruchem Palikota z każdą chwilą staje się słabsza. Nawet niezniszczalne PSL w sondażach ma coraz gorsze notowania i choć zawsze wychodzi z wyborów obronną ręką stając się przy tym koalicjantem każdego, w najbliższych wyborach może mieć kłopot z wejściem do Parlamentu. Ale to problem Eugeniusza Kłopotka i jego kolegów. Monopol polityczny i brak… alternatywy, to problem wielu Polaków, którym nie po drodze z par-
Paweł Kukiz w kampanii wyborczej zbliżył się do ludzi, utożsamiał się z nimi, mówił zupełnie innym językiem, niż pozostali politycy. Mówił też bardzo ostro o istniejącym układzie politycznym, czym wyrażał poglądy wielu niezadowolonych z likwidacji OFE, zwiększenia wieku emerytalnego i innych zjawisk uderzających bezpośrednio w wyborców. Kukiz jako antysystemowy kandydat uzyskał poparcie nie tylko frustratów. Ludzie zagłosowali za zmianą dotychczasowego układu politycznych sił w Polsce. Wyborcy wyrazili oczekiwanie na wręcz pokoleniową zmianę warty i zastąpienie twarzy polityki znanych od kilkudziesięciu lat. Kukiz stał się personifikacją takiej alternatywy, choć trudno uznać, że wszyscy, którzy oddali na niego głos są zwolennikami Jednomandatowych
tią Ewy Kopacz czy Jarosława Kaczyńskiego.
Jest połączeniem piłki nożnej i squasha, a do Polski trafił z Francji. Jorkyball, bo o nim właśnie mowa to zyskująca coraz większą popularność odmiana piłki nożnej. Co więcej Polacy należą do światowej czołówki jorkyball. Kosmata piłka do jorkyball. fot. archiwum prywatne Piotra Ślimaka
W jorkyball rywalizują dwa dwuosobowe zespoły, w których jeden z zawodników jest obrońcą, drugi napastnikiem. Mecze toczą się na boisku o wymiarach 10x5 m. Całość otoczo-
NORMALNY KRAJ Chętnie narzekamy na państwo, władzę odnosząc naszą wizję demokracji do jakiegoś bliżej nie określonego „normalnego kraju”, w którym na pewno coś takiego czy tamtego nie mogłoby mieć miejsca. A jednak w badaniach przeprowadzonych w 2005 roku w 29 demokratycznych krajach, w których zadano jedno pytanie: „Czy jesteś zadowolony z tego, jak w twoim kraju działa demokracja?”, Polska znalazła się na 15 miejscu przed Niemcami, Francją czy Węgrami. Na samym szczycie obywateli zadowolonych z demokracji są niezmiennie kraje skandynawskie, w których istnieją systemy wielopartyjne, a ugrupowania, by skutecznie rządzić, muszą wchodzić w koalicje. Wydaje się zatem, że alternatywność w wyborach większa niż ograniczona do dwóch partii, lepiej się sprawdza, niż model amerykański czy angielski. Czy tak sądzi większość Polaków przekonamy się już jesienią. Mariusz Szczygielski
już znacznie wyższy szczebel drabiny... – podkreśla zawodnik Jorkyball Sosnowiec.
Jorkyball nie dla „drewniaków”
Wszystko rozpoczęło się w 2009 roku, kiedy to rodzina Siejaków sprowadziła tę mieszankę futbolu i squasha do Sosnowca. Sześć lat temu były Prezes Stowarzyszenia Jorkyball Polska, śp. Arkadiusz Siejak wraz z synem Adrianem otworzyli pierwsze boisko do jorkyball w Polsce. – Ten z pozoru bardzo ryzykowny pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę! W szybkim tempie przybywa miłośników tej dyscypliny. Mamy w naszym kraju dobrze rozwiniętą ligę jorkyball’a, Jorkyball Sosnowiec zdobył klubowe Mistrzostwo Świata w 2013 roku, a kadra narodowa dwukrotnie była wicemistrzem świata. – mówi Piotr Ślimak – zawodnik Jorkyball Sosnowiec, dwukrotny najlepszy zawodnik klubowych mistrzostw świata oraz wicemistrz świata z kadrą narodową z 2013 roku.
Okręgów Wyborczych. Fakt, że na Kukiza zagłosował co piąty wyborca, świadczy też o tym, że społeczeństwo nie chce dwupartyjności w polskiej polityce, a przynajmniej nie w obecnym wydaniu.
na jest wysoką na 3 metry ścianą z pleksiglasu. Gra się kosmatą piłką, wielkości tej, którą rzucają szczypiorniści. Każdy mecz rozgrywany jest do trzech wygranych setów, a każdy set kończy gdy jedna z drużyn zdobędzie 7 bramek. – Ten sport to doskonała możliwość do poprawienia swojej techniki i umiejętności piłkarskich, przy równoczesnej poprawie kondycji i koordynacji ruchowej. – dodaje Piotr Ślimak.
– Zawodowa dwójka piłkarzy (np. „drewniany” Grzegorz Rasiak z kolegą) z góry może mieć łatwiej dzięki swoim umiejętnościom z boiska. Jednak jeśli tacy zawodowcy trafią na dwójkę ogranych „jorkyballowców” z doświadczenia wiem, że nie będą mieli zbyt dużych szans. Osobiście chciałbym kiedyś rozegrać seta w jorkyballa z Panem Rasiakiem. Może mógłbym go czegoś nauczyć albo on mnie… – dodaje z uśmiechem Piotr Ślimak. Wszystkich, którzy chcą spróbować swoich sił w tej niezwykłej odmianie piłki nożnej, odsyłamy na stronę www.jorkyballsosnowiec.pl mj
Reprezentacja Polski w jorkyball. fot. archiwum prywatne Piotra Ślimaka
Czy zatem jorkyball jest dla każdego? Czy w jorkyball poradziliby sobie piłkarze, najdelikatniej rzecz ujmując „drewniani”? - Tutaj ważna jest przede wszystkim współpraca dwóch grających ze sobą zawodników, która na najwyższym poziomie ma ogromne znaczenie. Wtedy decydować będą niuanse, jak dobre zagranie od bandy do kolegi czy wzajemne uzupełnianie się w grze obronnej. Każdy kto grał w piłkę, na pewno sobie poradzi, ale to czy będzie dobrym graczem jorkyball zależy już tylko od tego czy potrafi rozpoznać cel i sens tej gry. To Piotr Ślimak (w środku) – dwukrotny najlepszy zawodnik klubowych mistrzostw świata! fot. archiwum prywatne Piotra Ślimaka
14
li pi ec 2015 nr 07
Panorama miejsk a
NEET-sy i wegetarianie Co może mieć wspólnego człowiek z fryzurą irokeza zwany punkiem ze zdeklarowanym antymięsożercą? Okazuje się, że jest wspólny mianownik dla tych zupełnie odmiennych postaw. Przedstawiciele obu tych odmiennych zachowań tworzą bowiem kulturę alternatywną do ogólnie przyjętych zasad funkcjonowania społecznego.
ALTERNATYWA W PRZESTRZENI Kilka kontenerów i piasek pod stopami. Tylko tyle wystarczyło by w ubiegłym roku przyciągnąć tłumy do Parku Śląskiego. Przed rokiem powstała tam konstrukcja pod nazwą Kontenery Kultury. Ten rok przyniósł już oblegane i chwalone Sztauwajery. Mamy zatem do czynienia z swego rodzaju nowym trendem w imprezowym życiu miasta: miejscami, które
ODMIEŃCY wobec ówczesnej rzeczywistości. O ile wtedy Kultura to pojęcie wywodzące się z łacińskie- ich twórcom towarzyszyła chęć wypełnienia go „cultus agri” czyli uprawiać rolę. Powszech- próżni po wartościach, które się nie sprawdziły, nie przyjmujemy, że w tym pojęciu mieści się o tyle dziś w kolejnych pokoleniach skinów, wszystko, co jest materialnym i duchowym, sym- gotów czy punków ideologia ma mniejsze bolicznym wytworem człowieka. Kultura wyzna- znaczenie. Nabrała go bardziej sama odmiencza pewne wzorce postępowania, myślenia. Z ność, bo kontestowanie jest cool. każdym pokoleniem człowiek nosi na plecach coraz większy bagaż owej cywilizacji, w której E-SUBKULTURA wyrasta, którą wyssał z mlekiem matki, i którą Tworzenie się kultur alternatywnych to efekt od najmłodszych lat wbija mu do głowy obo- alienacji, szczególnie ludzi młodych. Dziś wiązujący system kształcenia i wychowawczy. to osamotnienie przybrało jednak zupełnie Zdarza się jednak, że dla niektórych ów bagaż nową postać, szczególnie za sprawą internejest za ciężki, uwiera w plecy, albo też chcą się tu. W 2012 roku unijna instytucja Eurofound w jakiś sposób wyróżnić, wybić na wyjątkowość. opublikowała raport przedstawiający rosnąWówczas tworzą swoją własną kulturę bycia, za- cą liczbę młodych ludzi zaliczanych do tzw. chowania, ubierania się czy odżywiania. Tworzą grupy NEET (not in education, empalyment or kulturę alternatywną. W pewnym sensie są od- training) czyli osób w wieku 15-24 lata, które mieńcami, jak człowiek, który czuje, że zwierzę nie pracują, nie uczą się i w żaden sposób się czuje, więc dlatego nie będzie go zjadać lub też nie dokształcają. Największy problem z tym przeciwny jest wszelkim modowym trendom, zjawiskiem mają Bułgarzy, gdzie na ogólną popowej muzyce i globalizacji, dlatego strzyże liczbę bezrobotnych jest aż 21,8% NEET-sów. się na irokeza i zakłada wysokie czarne glany. Wielu jest też we Włoszech (19%) czy w Irlandii Niektórzy swoją alternatywną postawę opierają (18,5%). Polska, gdzie liczba NEET-sów stanona zasadzie „róbta, co chceta, byle zszokować”. wi 11% wobec ogółu bezrobotnych, znalazła Inni dorabiają do swojego zachowania bardziej się w połowie tego niechlubnego rankingu. Warto przy tym wiedzieć, że NEET-sy w Polsce lub mniej logiczną ideologię. kosztują rocznie 5 mld euro, a realny koszt ich utrzymania wynosi 1,5% polskiego PKB. Jest PRÓŻNIA WARTOŚCI CZY PRÓŻNOŚĆ? Współczesne czasy, w których zanikają trady- to mimo wszystko ogromna grupa młodych cyjne wartości i nie ma ugruntowanych auto- ludzi, którym społeczeństwo nie ma nic do zarytetów to poważny problem egzystencjalny oferowania. Ich środowiskiem wydaje się być
powstają tylko na wakacje.
Nowe, ciekawe miejsca w Katowicach W tym roku miejsc, które otworzyły się tylko na sezon letni, jest jeszcze więcej. Ale powracają też te, które w ubiegłym sezonie cieszyły katowiczan, jak Lato w Kato. Ogródek działa przy ulicy Ceglanej, na terenie centrum sportowego. Można tu zagrać w siatkówkę, zrelaksować się na leżaku i zjeść coś z grilla, sałatkę albo naleśniki. Dla łasuchów: desery i lody, a na ochłodę piwo i lemoniada. Lato w Kato często zaprasza na imprezy. fot. Archiwum prywatne Galop
Hitem sezonu może się stać bar, który powstaje w dawnym Domu Służewca przy ul. Kościuszki. Chociaż remont generalny baru Galop zaplanowano dopiero na listopad, to będzie on tętnił życiem już w te wakacje. Będą piątkowe imprezy z DJ-ami, sobotnie koncerty, a do tego kino plenerowe, występy teatralne i warsztaty. W niedziele będzie można wpaść na leniwe bruche na leżakach i hamakach, bo przed lokalem powstanie sporych rozmiarów ogródek. Galop zaczął działać na początku lipca.
fot. Archiwum Park Śląski
NEET-sy w Polsce stanowią 11% bezrobotnych. Czy tworzą odrębną kulturę alternatywną? fot. kangurek24.flog.pl
dla wielu osób. Niejako w odruchu obronnym przed moralną i ideową pustką tworzą się różnego rodzaju subkultury, w których istotną rolę odgrywa wolność jednostki, swoboda w kształtowaniu swojego życia i niezależność myślenia. Swój świat mają antyżydowscy i rasistowscy skini, kontestujący różnice między płciami hipsterzy, mroczni i niezwykle emocjonalni goci, zagłuszający rzeczywistość mocnym rockiem metalowcy. Są jeszcze niedobitki hippisów, punki, anarchiści czy choćby potrząsający dredami w rytm reggae rastafarianie. Większość tych subkultur czy kultur alternatywnych powstała w drugiej połowie XX wieku w formie buntu
lipiec 2015 nr 07
internet, w którym realizują oni swoją życiową aktywność. Internet kształtuje ich tożsamość i gdyby go im odebrać, to tak, jakby dokonać amputacji ich osobowości. Dowodem na to były protesty przeciwko ACTA, w których przede wszystkim wzięli udział NEET-sy. Potrafili skrzyknąć się w internecie i wyjść na ulicę w obronie swoich życiowych wyborów, a przede wszystkim środowiska. Taka zorganizowana forma działania, a także wspólne cechy powodują, że być może dziś możemy mówić o nowej kulturze alternatywnej, która powstała w efekcie starcia się analogowego świata hierarchii z nowym cyfrowym światem sieci. Mariusz Szczygielski
Nowością w tym roku są Sztauwajery, czyli kolejna odsłona pop-up baru, zorganizowanego w Katowicach przy okazji festiwalu Tauron Nowa Muzyka. Tym razem nie powstał on przy ul. Mariackiej, ale w Dolinie Trzech Stawów. Stanęło tam siedem kontenerów, w środku jest bar i meksykańska kuchnia, a na dachu strefa chillout. Można usiąść na leżaku bądź na trawie.
fot. Archiwum prywatne Galop
W tym roku w odświeżonej formie działają też Kontenery Kultury na wyspie na kanale regatowym w Parku Śląskim. Program koncertowy jest bogaty, w lipcu zagrali tu m.in Miuosh czy The Dumplings. W sierpniu lineup uzupełniają: 4Szmery (7.08), Krzysztof Zalef Zalewski (14.08) i Marcelina (21.08), Paulina Przybysz (5.09), Mikromusic (12.09) i Jan Gałach Band (18.09). Kontenery działają codziennie, można zjeść tam burgera od Mad Micka i napić się piwa, siedząc na leżaku, z nogami w piasku.
fot. Rafał Barteczko
W okolicach Muchowca działa kolejny kontener – Sezonovo. Rządzi w nim dwóch szefów kuchni – Przemek Błaszczyk z Mańana Bistro & Wine Bar oraz Witold Wróbel z Blęder – Kulinarnie. Serwowana jest tam głównie pizza z pieca opalanego drewnem, ale znajdą się też kanapki czy koktajle z sezonowych owoców. W przerwie między szaleństwami na rolkach czy rowerze będą jak znalazł. Rafał Barteczko
15
Panorama historii fot. HuBar/wiki fot. Julo/wiki
Swoje początki miała w latach 80. we Wrocławiu, jej głównym symbolem stały się krasnoludki i była alternatywą dla szarej i pełnej absurdów rzeczywistości Polski ówczesnego ustroju. Pomarańczowa Alternatywa zaczynała jako grupa, by szybko przerodzić się w ruch happeningowy, a w organizowanych przez nią wydarzeniach nierzadko brały udział setki przypadkowych osób.
POMARAŃCZOWA ALTERNATYWA, czyli krasnoludki istnieją naprawdę Pomarańczowa Alternatywa narodziła wówczas był towarem deficytowym. O tym się dzięki osobom udzielającym się we wydarzeniu napisał wtedy między innymi wrocławskich organizacjach opozycyj- amerykański magazyn The Village Voice, a taknych, ale jej liderem stał się torunianin że media ze Zjednoczonych Emiratów Arab– Waldemar Fydrych, pseudonim Major. skich. W tej sytuacji nie dziwią wcale słowa O organizacji zrobiło się głośno, gdy jej Waldemara Fydrycha, który powiedział: „Luczłonkowie zaczęli malować na ścia- dziom na Zachodzie więcej powie o sytuacji nach... krasnoludki. Miejsca malunków w Polsce informacja o tym, że zamknięto mnie nie były przypadkowe. Członkowie w areszcie za rozdawanie kobietom podpaPomarańczowej Alternatywy umiesz- sek, niż czytanie książek i artykułów pisanych czali je tam, gdzie wcześniej milicjan- przez innych opozycjonistów”. Pisząc o hapci zamalowywali antykomunistyczne peningach Pomarańczowej Alternatywy należy napisy. Krasnoludki, które stały się również wspomnieć o łódzkiej akcji, w której wtedy symbolem ruchu, pojawiały się organizację włączył się Krzysztof Skiba. Na nie tylko we Wrocławiu, ale także w ulicy Piotrowskiej uczestnicy wydarzenia bieinnych miastach. To jednak nie jedyna gali z tabliczkami, na których widniał napis głośna akcja Pomarańczowej Alterna- „Inflacja”. Po kilkunastu minutach happening tywy. W 1987 roku podczas Festiwalu został zakończony przez milicję, któa po raz Teatru Otwartego we Wrocławiu zaczę- kolejny nieświadomie stałą się uczestnikiem to rozdawać papier toaletowy, który spektaklu. Podczas interwencji członkowie
Pomarańczowej Alternatywy gratulowali funkcjonariuszom, że udało im się powstrzymać galopującą inflację. Choć po zmianie ustroju działania Pomarańczowej Alternatywy straciły na swojej intensywności, to ta nie zawiesiła całkowicie swojej działalności. Aktywiści wspierali Pomarańczową Rewolucję na Ukrainie, startowali w wyborach samorządowych i parlamentarnych, podejmowali szereg różnych działań. Jednak najważniejsze jest to, że przez te wszystkie lata osoby związane z ruchem pokazały jak szukać alternatywy w każdej sytuacji. W 2001 roku na ulicy Świdnickiej we Wrocławiu, gdzie rozpoczynały się akcje organizacji, stanął pomnik Krasnoludka. Dawid Kwiecień fot. Olaf Brzeski/wiki
reklama fot. Kula Kato
KATOWICE MIASTO GOSPODARZ ROZGOŚĆ SIĘ NA MIEŚCIE W sierpniu katowiczanie ponownie przywitają gości festiwali muzycznych. Podobnie jak rok temu mieszkańcy wystawią przed swoje domy, firmy i lokale kanapy. Tym razem oprócz specjalnych atrakcji na przyjezdnych będą czekały „pieniądze”, które będą mogli wydać w miejscach biorących udział w II edycji obywatelskiej kampanii społecznej Katowice – Miasto Gospodarz.
Katowiczanie rozdadzą pieniądze podczas OFF Festivalu i Tauron Nowa Muzyka
Obywatelska kampania Katowice – Miasto Gospodarz nie jest obca tym, którzy przyjechali w ubiegłym roku na sierpniowe festiwale muzyczne. Podczas OFF Festivalu i Tauron Nowa Muzyka przed domy, biura i lokale wystawiono kilkadziesiąt kanap, będących znakiem tego, że w tych miejscach na festiwalowiczów czekają atrakcje czy inne niespodzianki. Wówczas można było wziąć udział w śniadaniu na dachu, warsztatach kulania klusek śląskich czy wycieczce szlakiem murali.
Kula Kato. Rytuał Kula Kato jest praktykowany od początku 2015 roku przez kilkadziesiąt podmiotów wzajemnie polecających swoje produkty i usługi. Wiele z nich wystawiło swoją gościnną kanapę w czasie ubiegłorocznej edycji kampanii Katowice – Miasto Gospodarz. Każdy, kto zdobędzie rytualną niewalutę może liczyć na zniżkę, rabat lub coś specjalnego w miejscu deklarującym praktykę rytuału.
Nowością tegorocznej edycji będzie rytualna niewaluta, czyli „pieniądze”, którymi posługuje się sieć gościnnych miejsc zrzeszona w projekcie
– Kula Kato to propozycja dla tych, którzy szukają rekomendacji, gdzie winni się rozgościć w Katowicach. W sieci, która praktykuje nasz niezwykły
16
rytuał, znajdziemy tak pyszny obiad, designerskie cacka, jak i świetną książkę – opowiada Justyna Barańska – koordynatorka Kula Kato. Podczas OFF Festivalu i Tauron Nowa Muzyka katowiczanie biorący udział w społecznej kampanii obywatelskiej pod hasłem „Rozgość się na mieście” nie tylko wystawią kanapy, zapraszając przyjezdnych na kawę, ciasto i opowieść o Katowicach, ale także obdarują przyjezdnych Kula Kato, które będzie można wymienić na zniżki i rabaty w całej gościnnej sieci.
Do działań może dołączyć każdy: zarówno lokale gastronomiczne, jak i te oferujące inne produkty i usługi. Do udziału zapraszani są także mieszkańcy, instytucje oraz organizacje pozarządowe, każdy, kto śląskim zwyczajem będzie chciał ugościć ludzi przybywających do jego miasta. Kampania odbędzie się w dwa sierpniowe weekendy: 0709.08 (OFF Festival) oraz 20-23.08 (Tauron Nowa Muzyka). Zeszłoroczną edycję współtworzyło kilkanaście organizacji pozarządowych. Aby dołączyć do kampanii należy przesłać zgłoszenie na adres: justyna.b@panpikto.pl
li pi ec 2015 nr 07
Panorama sztuk i
AWANGARDAALTERNATYWY
ne oraz kontynuatorów, którzy doprowadzali dany nurt artystyczny do perfekcji tworząc dzieła klasyczne dla danej epoki. W momentach przełomu, czy to w okresie, gdy średniowiecze przechodziło w renesans czy romantyzm zastępował realistyczny pozytywizm pojawiali się twórcy szukający alternatywy dla utartych ścieżek sztuki. W ten właśnie sposób powstał impresjonizm, ekspresjonizm i stojący do niego nieco w opozycji nurt zwany surrealizmem.
„Płonąca żyrafa” Salvadora Dali. fot.talent.pl
Sztuka, jak żadna inna dziedzina ludzkiej działalności, opiera się na innowacyjności, poszukiwaniu przez każdego artystę nowych środków wyrazu, jakiejś artystycznej niszy, dzięki której obraz, rzeźba czy inny efekt twórczego działania staje się jego znakiem firmowym. W historii malarstwa artystów można podzielić na dwie grupy: awangardę, która wprowadzała nowe rozwiązania, tworzyła nowe nurty artystycz-
OD ROMANTYZMU DO EKSPRESJONIZMU Wiek XIX obfitował w nowe kierunki malarskie w bardzo dynamiczny sposób. Zaczął się romantycznymi wielkimi płótnami, na których w emocjonalny sposób artyści przedstawiali wielkie i dramatyczne sceny batalistyczne czy polityczne. Po nim, wraz z epoką pozytywistyczną w literaturze nastąpił realizm stojący na zupełnie innym biegunie niż romantyzm. Twórcy realizmu ukazywali życie codzienne, trud pracy żniwiarzy czy murarzy, zwykłych ludzi. Na tej kanwie dość szybko pojawił się impresjonizm, a jego wyznawcy rozpoczęli przede wszystkim zabawę z kolorem i światłem. Ukazywali ulotne
chwile, tzw. impresje i zmysłowość danego miejsca w jego konkretnej atmosferze. Impresjoniści często stosowali metodę dywizjonizmu polegającą na nakładaniu na obraz plam czystego koloru, które dopiero z pewnej odległości zlewały się tworząc różnorodne odcienie. Nie wszyscy artyści zdecydowali się jednak ulec pokusie malowania sielskich obrazów życia plamkami. Część z nich na zasadzie twórczej kontestacji postanowiła stworzyć nurt alternatywny – ekspresjonizm. Był to rodzaj protestu przeciwko kopiowaniu rzeczywistości, co miało miejsce w naturalizmie i impresjonizmie. Ekspresjonizm gloryfikował bunt przeciw wszystkim symbolom ustalonego porządku, a jednocześnie sięgał głęboko do jaźni artysty i eksponował jego uczucia, lęki. Swymi korzeniami ekspresjonizm sięgnął do eksperymentów artystycznych z końca XIX wieku, gdy swe dzieła tworzyli tak wybitni malarze, jak Vincent van Gogh, Edward Munch czy Paul Gaugain. Cechą charakterystyczną ekspresjonizmu jest deformacja i ostre zamalowywanie konturów przedmiotów, co doskonale widać w „Krzyku” Muncha. POZA GRANICAMI ZWYKŁEJ WYOBRAŹNI O ile ekspresjoniści poszukiwali natchnienia w mrocznych zakamarkach własnej duszy, o tyle przedstawiciele surrealizmu uznali, że istniejący świat nawet wyrażony poprzez subiektywne odczucia, to za mało. Surrealizm zwany też nadrealizmem spowodował, że na malarskich płótnach pojawiły się znane nam przedmioty, ale w okolicznościach absolutnie nietypowych czy wręcz nierealnych. Surrealizm to nurt w malarstwie sięgający głęboko w niczym nie skrępowaną wyobraźnię, albo korzystający z retrospekcji
sennych, w których nic nie jest zwyczajne, choć pochodzi z rzeczywistych doświadczeń. Do najwybitniejszych przedstawicieli tego nurtu należeli Salvador Dali, Giorgio de Chirico, Max Ernst czy Francais Picabia.
Jak widać wiek XIX i XX obfitował w ogromne zróżnicowanie stylów i nurtów malarskich. Często jeden z nich stawał się przyczynkiem do powstania kolejnego. Trochę na zasadzie kontestacji, ale częściej w wyniku poszukiwania artystycznej alternatywy. Dzięki temu to jeden z najbarwniejszych stylistycznie okresów malarstwa w historii. Zaowocował on powstaniem takich dzieł, które po dziś dzień budzą zachwyt i są obiektem pożądania koneserów sztuki. Mariusz Szczygielski
„Krzyk” Edwarda Muncha. fot. wikipedia.org
reklama
lipiec 2015 nr 07
17
Panorama motor yzacji
Tesla Model S P85D. fot. www.thesupercarkids.com
ELEKTRYCZNA REWOLUCJA
Nikola Tesla – genialny inżynier i wynalazca, zwykł mawiać, że to przyszłość zawsze mówi prawdę i ocenia pracę oraz dokonania każdego z nas. Bardzo często bywa tak, że to co dziś określane jest mianem alternatywnego, jutro staje się kanonem. Sam Tesla jest doskonałym przykładem takiej przemiany w rozumowaniu otaczającego nas świata. To właśnie dzięki niemu świat dostrzegł zalety i ogromne korzyści stosowania prądu przemiennego, zamiast stałego, którego użycie forsował mistrz oraz pracodawca Tesli, Thomas Edison. Tym samym serbski emigrant pokonał słynnego na cały świat Edisona w jego własnej „grze”. W świecie motoryzacji póki co nadal mianem alternatywnych, można określić pojazdy napędzane silnikami elektrycznymi. Być może niebawem i to będzie motoryzacyjnym kanonem. Niemal każda z wiodących marek ma w swojej ofercie pojazdy, w większym lub mniejszym stopniu wykorzystujące silniki elektryczne. Bezsprzecznie jednak prym w tej materii wiedzie Tesla Motors. ELON MUSK – WSPÓŁCZESNY TESLA Geniusz, wizjoner, ekscentryk – tak z pewnością można określić Elona Muska, południowoafrykańskiego przedsiębiorcę i filantropa, założyciela firm PayPal, SpaceX i Tesla Motors. Podobnie zresztą jak Nikolę Teslę. Zarówno Tesla, jak i Musk to ten rodzaj ludzi, którzy zdecydowanie wyprzedzają swoją epokę. Tak jak Nikola Tesla pozostawił po sobie mnóstwo odkryć, które napędzają świat do dziś, tak i działalność Elona Muska na pewno nie pójdzie szybko w zapomnienie. Zarządzana przez niego i nazwana w hołdzie Nikoli Tesli marka Tesla Motors rozpoczęła elektryczną rewolucję w motoryzacji. TESLA ROADSTER – ELEKTRYCZNY REWOLUCJONISTA! Powstał w 2008 roku i był pierwszym seryjnie produkowanym, w pełni elektrycznym pojazdem. Co więcej, Tesla Roadster był autem
sportowym o bardzo przyzwoitych osiągach. Inżynierowie Tesla Motors wykorzystali w nim trójfazowy silnik prądu przemiennego, wywodzący się bezpośrednio z projektu Nikoli Tesli z 1882 roku. Osiągał moc 250 KM i pozwalał na przyspieszenie Roadsterem od 0 – 100 km/h w zaledwie 3,9 sek. Według producenta, na jednym ładowaniu Tesla Roadster mógł przejechać dystans 352 km. Od początku produkcji sprzedano ponad 2400 egzemplarzy Roadstera, a zysk pozwolił Muskowi kontynuować motoryzacyjną rewolucję… MODEL S – RODZINNY SEDAN PRZYSPIESZAJĄCY LEPIEJ NIŻ FERRARI Rewolucja Elona Muska zakłada dostarczenie niedrogich, acz ekskluzywnych elektrycznych samochodów do masowego klienta. Tesla Roadster był jej pierwszym stadium. Skierowany do zamożnych odbiorców samochód, pozwolił na sfinansowanie badań i projektowanie kolejnych modeli. W efekcie tego powstał Model S – pięciodrzwiowy rodzinny sedan, który w najtańszej wersji kosztuje połowę tego ile Roadster. Auto, które w założeniu ma konkurować z BMW M5, Jaguarem XF i Astonem Martinem Rapide dostępne jest w wersji z dwoma silnikami i jednym. W najbogatszej wersji P85D rozpędza się do 100 km/h w zaledwie 2,8 sek. To szybciej niż 950-konne Ferrari LaFerrari. Cud techniki
inżynierów z Maranello do setki rozpędza się o 0,1 sek. wolniej. Silniki w P85D mają łączną moc 762 KM i na jednym ładowaniu pozwalają przejechać dystans 480 km. Dodatkowo Model S wyposażony jest w system odzyskiwania energii podczas hamowania (KERS), bardzo dobrze znany z wyścigów Formuły 1. Futurystyczny charakter pojazdu podkreśla duży 17-calowy tablet multimedialny umieszczony w centralnej części deski rozdzielczej.
Elon Musk – geniusz, wizjoner, ekscentryk. fot. www.cleantechnica.com
Tesla Motors to niewątpliwie pionier w świecie motoryzacji. Czy ten póki co jeszcze alternatywny świat pojazdów całkowicie elektrycznych, stanie się z czasem kanonem? Czy pozwoli na to lobby paliwowe? Odpowiedzi na te pytania z pewnością da przyszłość. mj
Imponujące wnętrze Modelu S. fot. www.bmwblog.com
MODEL X I MODEL 3 – NASTĘPNE W KOLEJCE Plany Tesla Motors i Elona Muska sięgają znacznie dalej niż Model S. Już wkrótce rozpocznie się produkcja Modelu X – siedmioosobowego crossovera z napędem na cztery koła. Podobnie jak Model S P85D, będzie on wyposażony w dwa silniki umieszczone pomiędzy kołami każdej osi. „Smaczkiem” wyróżniającym Model S na rynku będą z pewnością tylne drzwi otwierane do góry. Pierwsze egzemplarze mają trafić do klientów w 2016 roku. Następny w kolejce na taśmy montażowe ma być Model 3 – pojazd klasy średniej, mający konkurować z BMW serii 3, Mercedesem klasy C i Audi A4. Model 3 ma kosztować około 30 000 dolarów i oferować zasięg 320 km na jednym ładowaniu. Prototyp auta ma być zaprezentowany przez Teslę w przyszłym roku.
Tesla Roadster. fot. pl.wikipedia.org
18
Oprócz tego inżynierowie Tesli już pracują nad następcami Roadstera i Modelu S. W planach są także produkcja minivana i ciężarówki.
Nikola Tesla – jego odkrycia napędzają świat do dziś. fot. pl.wikipedia.org
li pi ec 2015 nr 07
Panorama smaku
Panorama Gastronomiczna powstaje we współpracy z portalem www.facebook.com/warzymy
fot. Archiwum prywatne restauracji
OmNomNom ul. Skibińskiego 3 Dąbrowa Górnicza
Promyk słońca Toskanii w Dąbrowie Górniczej! Z czym kojarzą się Włochy pod względem kulinariów? Na pewno mozzarella, pomidory, bazylia, rukola i szynka parmeńska – toż to istna klasyka wśród składników. Gotowymi daniami też można sypać z rękawa: pizza, panini, pesto, carpaccio - długo by wymieniać. Ale przecież Włosi, oprócz tych dań, jedzą także mniej efektowne strawy. Czy nie można zatem otworzyć lokalu w stylu włoskim z… zapiekankami? Można. I stało się to właśnie w Dąbrowie Górniczej! Słoneczna Italia zagościła w sercach mieszkańców tego miasta dzięki sympatycznemu Panu Bagiettowi, który z problemami językowymi, ale za to z wielkim sercem i polską gościnnością zaprasza wszystkich do spróbowania jego specjałów. O nim samym nie dowiadujemy się za wiele. Twierdzi, że pochodzi z Toskanii, że dobrze mu było u mamy, jednak odziedziczył w spadku lokal w Dąbrowie i był zmuszony go jakoś zagospodarować. A że jest wielkim fanem
Pana Bagietta. Oprócz niej mamy do wyboru 9 innych wersji, w tym specjalną, z samodzielnie dobranymi składnikami. Wszystko oczywiście z obfitą ilością sera i sosu. Ale to nie wszystko – Pan Bagiett pomyślał także o osobach dbających o linię i każdą zapiekankę oferuje w dwóch wersjach – na białym i ciemnym pieczywie. Jeśli jednak ktoś preferuje bardziej kompaktową formę jedzenia, może wybrać te same pozycje w formie tostów, które, choć są pokaźnych rozmiarów, kosztują mniej niż główne danie.
Dla spragnionych też znajdzie się co nieco. Poczynając od własnoręcznie przygotowywanej lemoniady, przez soki ze świeżych owoców i warzyw, na klasyce w postaci napojów z rodziny Fritz-Kola, John Lemon, Yerbata i Wostok kończąc. To jednak nie koniec. Jest jeszcze jezapiekanek – postanowił uraczyć Polaków swo- den zawodnik w ringu Pana Bagietta. To Koleś – imi recepturami. Twierdzi co prawda, że przyj- napój gazowany, do złudzenia przypominający dzie dzień, w którym ujawni swoją aparycję, na klasyczną oranżadę, w 4 wersjach smakowych razie pozostaje nam jednak zadowolić się czub- – klasyczna oranżada biała i czerwona, ananas kiem jego głowy, który wystaje gdzieniegdzie i grejpfrut. Właściciele zgodnie przyznają, że to na materiałach reklamowych lokalu. właśnie Koleś cieszy się największą popularnością. Może to ze względu na sentyment do dzieCzym w takim razie postanowił podbić serca ciństwa, a może dlatego, że to nowość na rynku Polaków? Przede wszystkim swoją hojnością w południowej Polski. przygotowywaniu creme de la creme zakładu – czyli zapiekanek. Składników nie żałuje, nie Lokal sam w sobie, choć mały, zawsze jest czyprzebiera także w środkach i chętnie umieszcza sty i schludny. Na ścianie wiszą doniczki z zielew przepisach włoski składniki. Mamy zatem su- niną, a w środku zawsze gwarno – od rana do szone pomidory, szynkę parmeńską, pastę ba- wieczora. Wszyscy chcą spróbować Słońca Tokłażanowo-ziołową, oliwę z oliwek i rukolę. Ta skanii, Szwagra albo Ostrego Hiszpana. Prawda, ostatnia jest dostępna przy każdej zapiekance, że urocze nazwy? Więcej odkryjecie w samym gdyż filozofią lokalu jest oferowanie Klientom sercu Dąbrowy Górniczej, dosłownie rzut bedodatku w postaci dowolnie wybranego „zioła”. retem od Pałacu Kultury Zagłębia, przy ul. SkiCiekawe kiedy ktoś się tym zainteresuje! Pasta bińskiego 3. A uwierzcie nam – zdecydowanie bakłażanowo-ziołowa to ponoć specjalność warto! zakładu, wraz z firmową zapiekanką – Bagietą Rafał Barteczko fot. Archiwum prywatne restauracji
Rodzinka Caffe
dla małych i dużych wielbicieli słodkości Będzin, osiedle Zamkowe. Tu przy ulicy Bursztynowej mieści się „Rodzinka Caffe”, kawiarnia specjalizująca się w ciastach i deserach, w której każdy – zarówno mały, jak i duży – czuje się jak w domu. Taki zresztą był zamysł tego miejsca. Jego właści- kładany kremem budyniowym) z bezą, orzechaciele chcieli stworzyć kawiarnię inną niż wszyst- mi włoskimi i śliwkami nasączonymi w alkoholu, kie, przeznaczoną dla rodzin z dziećmi. Przygo- a także ciasto „Chmurka” z owocami, bezą i migda z deserami ma swój początek jednak kilka dałami. Trudno przejść obojętnie obok tortów lat wcześniej. Państwo Brzezińscy zaczęli robić Państwa Brzezińskich. Te przyjmują najrozmatorty dla rodziny i najbliższych znajomych. Od itsze kształty ku uciesze małych smakoszy. Są samego początku stawiali jednak na niepowta- więc torty w kształcie zwierząt, samochodów, rzalność nie tylko smaku, ale też kształtu. Wieść koparek czy postaci z bajek i filmów. o przysmakach rozchodziła się pocztą pantoflową, zamówień przybywało i powstał pomysł Na uwagę zasługuje również szeroki wybór kaw na stworzenie pracowni, w której można byłoby – od espresso, latte i cappuccino, po takie wyprzyjmować gości. szukane pozycje jak hiszpańskie leche y leche czy włoskie bicerin. Jeśli chodzi o inne napoje, Czym częstuje swych gości „Rodzinka Caffe”? to „Rodzinka Caffe” oferuje kilkanaście gatunW menu znajdziemy między innymi serniki, szar- ków herbat NewBy oraz masala chai podawaną lotki, ciasta z bezą oraz lody. Klienci szczególnie w formie latte. Ponadto w menu znajdziemy upodobali sobie sernik dekadencki z karmelem napoje mleczne typu shake, smoothie, soki wyi słonymi orzeszkami, łącki przekładaniec (prze- ciskane oraz gorącą czekoladę.
Rodzinny charakter będzińskiej kawiarni nie ogranicza się tylko do nazwy. Sposób urządzenia lokalu sprzyja temu, by zaglądać tu razem z dziećmi i czuć się swobodnie. Znajdziemy tu między innymi kojec oraz kącik relaksu z leżakami, balonami i poduszkami, który urządzono tak, by przypominał plażę. Jeśli chodzi o pozostałą część wystroju, to w „Rodzinka Caffe” dominuje prostota w dobrym tego słowa znaczeniu. Nie ma tu przepychu ozdób, są za to kolorowe meble i dużo przestrzeni. Przestrzeni, w której można czuć się swobodnie i nic nie przeszkadza w delektowaniu się tutejszymi przysmakami. Dawid Kwiecień
Rodzinka Caffe Będzin, ul. Bursztynowa 19 tel. 668 822 633
lipiec 2015 nr 07
19
Panorama świata
Biały kościół. Bogactwo i przepych bijący z wnętrz i frontonów starych kościołów dużo mówi o specyfice czasów kolonialnych (Granada)
Stragan z owocami. Barwny kraj, dosłownie i w przenośni (Granada)
W SAMYM ŚRODKU AMERYKI ŚRODKOWEJ
NIKARAGUA
stów zdjęć i tek Autorem z Król, który s jest Toma lat podróżuje u st a n u glejsze od kilk je najodle fu ra g to i fo iata. zakątki św i z Czeladz Pochodzi ż ponad ju ił i odwiedz jów. 100 kra
Nikaragua to największy kraj Ameryki Środkowej, jednak o powierzchni wciąż mniejszej niż połowa Polski. Ta coraz bardziej popularna turystycznie destynacja to interesująca mieszanka kolonialnej historii i jej architektonicznych pozostałości, krajobrazów usłanych wulkanami i uroków wybrzeży dwóch oceanów.
Wulkan. Nikaragua pełna jest wystrzeliwujących w górę stożków. Najciekawszymi są dwa wulkany Siedząca kobieta. Zdecydowana większość mieszkańców Nikaragui to metysi (Leon)
wyłaniające się ze środka wielkiego jeziora (Ometepe)
Żółty kościół. Najbardziej rzucająca się w oczy pozostałość kolonialnej przeszłości to architektura sakralna (Leon)
dowym na mieszkańca około pięciokrotnie niższym niż dochód Polski (Granada)
Koń z wozem. Jak większość krajów Ameryki Środkowej Nikaragua jest biedna z dochodem naro-
20
li pi ec 2015 nr 07