Vlam 1

driemaandelijks magazine van Jong Groen

E D I T I E J U L I /A U G U S T U S / S E P T E M B E R 2014 ERKENNING P702077 V.U. Lies Corneillie, Sergeant De Bruynestraat 78-82, 1070 Brussel

PB- PP B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

VLAM

DOSSIER

No protest

DOSSIER

Critical Mass

Bie Vancraeynest: “De strijd maakt gelukkig”

Imade, Evita en An: “Fantastisch dat we zo jong dit ambt mogen invullen”

GROENLAND

OPSTAND Wikileaks Document POU127bis Primary language: Dutch (vernacular) File type: audio transcript, zip file Description: Een geheime bijeenkomst van bestuursleden van Jong Groen in de Jeugdherberg van Poupehan, vlakbij de Franse grens.

Participants: B, W, E, I, J, C, X, G-J, L, F Time code: 20140627 23:34

J: “…en zo is dus zwart op wit bewezen dat planten gevoelens hebben.”

B: “Allez, J, dat is toch geen serieus verhaal.”

J: “Het is ook geen verhaal, dat is experimentele wetenschap.”

W: “Ik vond al dat ge fameus aan de graanjenever had zitten nippen…

Trouwens, wat dat betreft: bij wie schenk ik nog ’s vol?”

I: “Yep, doe maar.”

F: “Ben blij dat uw verkiezing in ’t parlement u nog niet heeft veranderd!”

I: “Santé!”

L: “X, ’t is aan u om een verhaal te vertellen. En straffer dan dat van J, alstublieft!”

X: “Eigenlijk wil ik ook geen verhaal vertellen.”

B: “Ah bon?”

Stilte. Glazen tikken op tafel.

X: “Ik zou een verhaal willen beginnen.

Een lang verhaal. Eentje dat voorbij de muren van de jeugdherberg zal gaan.

Een verhaal dat zelf nieuwe verhalen schrijft.”

I: “Een glas dat zelf nieuwe glazen schenkt – santé!”

E: “Ssst, I, onderbreek haar nu niet altijd... En trek uw t-shirt aan, onnozelaar!”

X: “Binnenkort zijn ’t bestuursverkiezingen bij Jong Groen. En zoals jullie weten, spreken we dan ook de nieuwe richtlijnen af voor het volgende werkjaar. Ik stel voor dat we dat ditmaal achter gesloten deuren doen.

Met alle Jong Groenen, maar zonder pottenkijkers.”

B: “Maar dat kunnen we toch niet maken? De Moederpartij moet toch weten wat wij zeggen en denken, wat we gaan doen? Trouwens: waarom zoudt ge dat doen, zo achter gesloten deuren?”

X: “Om af te spreken hoe we die ‘Moederpartij’, zoals jij ze noemt, over te nemen. Niet helemaal, natuurlijk, maar wel stevig.”

C: “Hmm, niet slecht… Maar hoe dan, door onze macht uit te spelen?”

X: “Nee.” E: “Hoe dan?”

2

X: “Nee: de macht van een ‘nee’. Niet macht op zich, maar de macht van onafhankelijkheid, van geen angst te hebben, van weerbarstig te zijn, af en toe gewoon tegen te zijn. Om mensen wakker te schudden, om onszelf te verplichten na te denken. Om moeilijk te doen, maar moeilijk voor onszelf, moeilijk om sterker te worden. Om opstandig te zijn.”

J: “Opstandig, balsturig, weerspannig!”

W: “Rebels, balorig…”

C: “Vrolijk anarchistisch.”

E: “Het beleefd oneens zijn!”

F: “Recalcitrant!”

L: “Tegendraads. En beginnen we meteen op het Zomerweekend?”

I: “Santé!”

Iedereen: “Santé!”

Klinkende glazen, jouwende medeklinkers.

B: “Zeg, wie ligt daar nog? G-J, wakker worden!”

G-J: “…huh?”

auteur: Simon Horsten

EDITO

INHOUD

NA DE VERKIEZINGSKOOR T S, DE ZOMERKRIEBELS Het is putje zomer, het moment om uit te rusten, maar ook om inspiratie op te doen, even out of the box te denken. Daar draagt deze allereerste Vlam toe bij, met een blik op verzet voor verandering. Zijn jonge mensen inderdaad zo apathisch als men hen aanwrijft? En waaraan zouden we dat te danken hebben? In het dossier op p 4 lees je een interessante analyse.

Bij de Critical Mass in Antwerpen (p 16) is er alleszins verzet zichtbaar.

25 mei 2014 was een moment waar menig politiek geïnteresseerde burger naar uitkeek. Overigens ook een moment waarna heel wat campagnevoerders de riem eventjes afgooiden na dagen, weken en maanden de boer op gaan. Het resultaat mag gezien worden. Jonge kandidaten vielen op door een goed resultaat en veel jongeren kiezen Groen. Niet alleen gaat Groen erop vooruit, we hebben er ook extra jonge parlementsleden bij. Op p 20 lees je wat hen drijft.

Ondertussen hebben we ook al een tijdje onze zomervijfdaagse achter de rug… ‘Stad als motor’ bracht wat het beloofde, een intensieve en interessante focus op de stad als hefboom voor ecologische uitdagingen, die ook kansen kunnen zijn. We fietsten langsheen betrokkenheid van alle burgers en de uitdagingen die een jonge bevolkingsgroei met zich meebrengen.

Tegelijk biedt de stad dé mogelijkheden om een ecologische omwenteling mogelijk te maken. Waar wachten we nog op?

Lees meer op p 8.

p4

DOSSIER I No Protest – Een verklaring voor de hedendaagse apathie

p8

IN BEELD Stad als motor

p 10

GE VAT Oosterweel: een stand van zaken

p 12

I N T E R V I E W Bie Vancraeynest

p 16

DOSSIER II Critical Mass: fietsers eisen de weg op in Antwerpen

p 18

CULT UUR Street art

p 19

AFDELING IN DE KIJKER Studentenafdelingen

p 20

J O N G Aan tafel met de toekomstige gezichten van Groen

Het is je misschien opgevallen, maar ons magazine heet ook niet langer ‘Peper’, maar ‘Vlam’. De restyling van Jong Groen zorgt niet alleen voor een nieuw logo, maar voor een heel nieuw jasje en dus ook een nieuwe naam voor dit magazine. Nog steeds gevuld met dynamiek en passie en… vuur.

Veel leesplezier!

B r a m Va n B r a e c k e v e lt, v o o r z i t t e r J o n g G r o e n

n bezoek ee or ot m s al ad St s en jd Jong Groen bracht tin diepen boomgaard. Ze leveren aan bioboerderij De in de stad en vervullen daarbij ook groentepakkettenor mensen tewerk te stellen die elders een sociale rol do uit de boot vallen. op de arbeidsmarkt 3

DOSSIER I

NO PROTEST Een verklaring voor de hedendaagse apathie

4

DOSSIER I

Waarom is er na zes jaar crisis zo weinig protest? Gezien de voortdurende berichtgeving over de corrupte financiële wereld, de graaiende elite, speculerende semi-publieke instellingen en groeiende sociale ongelijkheid is de huidige apathie op zijn minst opmerkelijk. Hoe is ze te verklaren?

Hieronder probeer ik een antwoord te formuleren op deze vraag. Samen met heel wat anderen denk ik dat het gebrek aan protest samenhangt met een gebrek aan een ideologisch kader, een Groot Verhaal, dat de huidige misstanden met elkaar in verband kan brengen en tot actie aanzet. Maar die conclusie werpt nieuwe vragen op: naar de redenen waarom een dergelijk verhaal zich niet vestigt.

Groen Europarlementslid Bart Staes legde dit thema tijdens een Europese verkiezingsbijeenkomst voor aan een publiek van Nederlandse en Vlaamse jonge groenen. Er zijn toch meer dan genoeg redenen om in opstand te komen, stelde hij, vooral voor de jongste generatie: hoge jeugdwerkloosheid, van stage naar stage, de afbraak van sociale zekerheid, een onzeker toekomstperspectief. Voor jonge groenen komt daar komt nog bij: de steeds onontkoombaarder gevolgen van klimaatverandering, en het uitblijven van ecologische transitie.

Hoe is de apathie verklaarbaar? Het gros van de reacties bij Staes had

een onzekere, bijna defaitistische toonzetting. Men was het erover eens dat verandering moest komen van de nieuwe generatie, dat er gevochten moest worden voor een betere wereld. Maar hoe precies? Welke ideologische kapstok heeft iemand die protest wil voeren tegen een markt en een beleid die zichzelf als ‘neutraal’ presenteren?

Dat er zo weinig maatschappelijk protest op gang komt tegen de toch zo reële misstanden, kan komen doordat zich (nog) geen alternatief Groot Verhaal heeft gevestigd – of althans niet over de hele maatschappelijke breedte. Maar hoe komt dat dan?

D E U T O P I E VA N D E V R I J E MARKT: DE OORZA AK VA N G E B R E K A A N PROTEST Niet dat de Grote Verhalen achter ons liggen: er bestaat wel degelijk iets dat de samenleving uitlegt, richting geeft, en onze moraal bepaalt: de utopie van de vrije markt.

De Gentse psycholoog Paul Verhaeghe noemt het geïdeologiseerde beeld van de vrije markt het neoliberale Grote Verhaal, dat inmiddels bijna alle aspecten van onze samenleving beheerst: behalve onze moraal ook onze religieuze beleving, de kunstwereld, en natuurlijk de economie. Het neoliberale discours is zo aanwezig, dat vrijwel de hele samenleving het (onbewust) als politiek neutraal en onvermijdelijk is gaan aanvaarden.

Dat is de reden waarom we niet in opstand komen: precies de aanname van deze ‘realiteit’ is de reden voor het gebrek aan protest. Ik beantwoord de vraag van Bart Staes dus

5

graag als volgt: het is de alomtegenwoordigheid van de neoliberale orde die ervoor zorgt dat we niet meer in opstand komen!

I S T H I S T H E R E A L L I F E? Hoe steekt deze maskerade van neoliberalisme als ‘realiteit’ nu precies in elkaar? Onder historici is het onderzoek naar Grote Verhalen of master narratives de laatste jaren sterk in opkomst. In een recent artikel definieert de Nederlandse geschiedsfilosoof Herman Paul het master narrative als een samenhangend interpretatief kader, dat de verbeelding zó sterk beheerst dat een alternatieve zienswijze nauwelijks nog voorstelbaar is. Het verhaal voltrekt zich niet in de werkelijkheid, maar de blik op de werkelijkheid wordt er volledig door bepaald.

Volgens Herman Paul zijn Grote Verhalen te herkennen door de overheveling van de terminologie van één bepaald veld naar allerlei andere maatschappelijke sectoren. In het huidige neoliberale Grote Verhaal staat het financieel-economische veld centraal, met name de Angelsaksische managementliteratuur, waarvan we de begrippen inmiddels overal terugvinden: zelfs in de zorg en het onderwijs spreekt men over het zetten van targets en het monitoren van performance; het gaat over flexibility, transparancy, output, rendement, competenties, product, efficiency.

Over ‘investeren in jezelf’.

Daarnaast hechten Grote Verhalen zich aan andere prominente woorden, zoals het neoliberale Verhaal dat doet aan ‘vooruitgang’ en ‘groei’. Zo vervaagt op den duur het onderscheid tussen de ideologie en de werkelijkheid zèlf. De ‘realiteit’ van het

DOSSIER I

neoliberalisme en de eigenlijke werkelijkheid zijn des te sterker verward geraakt nadat in 1989 de muur viel, en het socialisme als master narrative van de aardbodem verdween. Sindsdien presenteert het neoliberalisme zich als het enige correcte wereldbeeld, en bovendien als onontkoombaar: als het Einde van de Geschiedenis.

Daarbij moeten we ons realiseren dat master narratives losstaan van de werkelijkheid, maar wel degelijk ingrijpen in de werkelijkheid. Taalgebruik heeft een performatieve dimensie. Herman Paul: “In deze performatieve dimensie is de taal, om zo te zeggen, actief aan het werk. Ze verwijst niet slechts naar de werkelijkheid, [...] maar treedt er handelend in op – al was het maar door de kaders te definiëren waarbinnen mensen hun wereld ervaren en waarbinnen ze concreet aan de slag gaan.” Binnen de huidige kaders behoort opstand niet tot de mogelijkheden. Sterker nog, het hedendaagse master narrative is zó dominant dat de maatschappelijke misstanden – tezamen met het wegvallen van kwaliteit, empathie en ‘de menselijke maat’ – vaak verkeerdelijk worden toegeschreven aan een gebrek aan vermarkting.

Verhaeghe laat zien dat de gelijkgeschakeling van neoliberalisme met de werkelijkheid zelfs letterlijk gebeurt; als men zienswijzen aandraagt die van dit kader afwijken is het antwoord al snel: “get real”. Het is een veelgehoorde reactie op heel wat ideeën vanuit de groene beweging, en op de utopistische ideeën zoals de Nederlandse historicus en journalist Rutger Bregman die propageert.

Deze dynamiek verklaart het uitblijven van opstandigheid: de meeste mensen geloven niet dat er tegenover de ‘realiteit’ iets te beginnen valt.

Een uitgesproken goed voorbeeld hiervan is het basisinkomen, dat door idealisten met enige regelmaat is aangedragen, maar keer op keer door ‘realisten’ wordt getorpedeerd. Dat gebeurt niet op basis van de eigenlijke werkelijkheid, waarin experimenten met het basisinkomen vrijwel zonder uitzondering heel succesvol zijn, maar op basis van de heersende ideologie, die zich als ‘realiteit’ maskeert.

GROEN EN GROENLINKS Als Brusselse Nederbelg, die bij zowel GroenLinks als Groen betrokken is, denk ik te kunnen stellen dat de ‘realistische’ neoliberale modus zich in Nederland veel dieper heeft genesteld dan in Vlaanderen.

Nadat GroenLinks vorig jaar een catastrofale nederlaag leed, gingen er heel wat stemmen op de partij meer ‘efficiënt’ als een ‘professioneel’ bedrijf te ‘runnen’. Weg met die geitenwollensokkenmentaliteit!

Ik geloof dat precies het omgekeerde moet gebeuren. De representanten van de geitenwollensokkengeneratie zijn de afgelopen decennia geëvolueerd tot ‘team-builders’, managers en communicatiestrategen. Vervolgens is de frustratie met stroperige, onbereikbare managementlagen natuurlijk niet meer dan terecht. Maar om dat op te lossen met meer ‘new public management’ of ‘bedrijfsmatige efficiëntie’ verergert de boel juist. We hebben deze trend net te keren, en zeker niet voort te zetten.

Dergelijke trends zijn natuurlijk niet geheel aan Groen voorbij getrokken, maar ze is er iets minder vatbaar voor gebleken dan GroenLinks. Waar GroenLinks onder Femke Halsema geacht werd de Vlamingen wat aan ‘realisme’ te kunnen bijbrengen, zijn

6

het daarom nu de Vlamingen die de GroenLinksers heel wat kunnen laten (her)ontdekken: een meer collectieve geest; een open instelling wars van partijhiërarchie; geen afwijzing van ambitie, maar wel van carrièrisme; gezamenlijke aandachttrekkende acties op straat; activisme binnen de bewegingen; zeggen wat je denkt en voelt, in plaats van het discours van spindoctors en communicatiestrategen. Het zijn die punten waarmee Groen de winst behaalt. En dat is niet voor niets: het grote publiek heeft schoon genoeg van hol sloganisme, en prikt er bovendien zo doorheen.

W AT T E D O E N? Als verandering van beleid in Brussel – of in welk machtscentrum dan ook – de doelstelling is, is een nieuw Groot Verhaal nodig: een nieuwe ideologie, zoals de groenen het ecologisme uitstekend kunnen aanbieden. Dat wil zeggen dat we het taalgebruik en maatschappelijk discours moeten veranderen, en daarmee het interpretatief kader, de moraal, en het raamwerk voor ons doen en laten. Als dat niet lukt, is zowel weerstand en protest als het teweegbrengen van daadwerkelijke maatschappelijke verandering ondenkbaar. Als dat wèl lukt, gaat protest tegen de bestaande orde daar automatisch mee samen.

Dat heeft met framing te maken – maar dan niet met het politieke effectbejag op korte termijn, waarmee deze term vaak wordt geassocieerd. Het gaat om het scheppen, aanjagen en geaccepteerd krijgen van een nieuwe visie op de samenleving, en een nieuwe uitleg van de werkelijkheid.

Maar de ontwikkeling van nieuwe kaders kan niet op zichzelf staan. Een Alternatief Verhaal kan zich moeilijk vestigen als er een Groot Verhaal

DOSSIER I

bestaat dat vrijwel de gehele samenleving beheerst – en dat men bovendien niet meer als Verhaal herkent. De belangrijkste voorwaarde voor de vestiging van een Nieuw Verhaal is daarom dat we het bestaande neoliberale Verhaal opnieuw als ideologie accepteren – en niet langer onbewust verwarren met de ‘realiteit’. Pas daarna kan het Grote Verhaal van het neoliberalisme, dat vandaag ons leven beheerst, daadwerkelijk plaatsmaken voor iets anders, en kunnen we constructief weerstand bieden aan de zo reële misstanden van vandaag. Hoe vreemd het ook moge klinken: we zullen dus eerst geaccepteerd moeten krijgen dat het neoliberale verhaal bestaat, een Verhaal dat zo dominant is dat het zich tot ‘realiteit’ heeft verheven, maar dat ondermijnd, aangevallen en omvergeworpen kan worden – en moet worden als we deze wereld aangenamer willen maken. De weerbarstige houding van veel ‘realistische’, ‘post-ideologische’ of ‘post-materiële’ groenen tegenover de noodzaak of het bestaan van Grote Verhalen, werkt in dit verband averechts; het doet dienst als een mystificatie of zelfs als masker van de bestaande status quo.

Aan de verwerping van een master narrative, en de vestiging van een nieuw Verhaal, gaat in de eerste plaats herkenning en een beschouwende positie vooraf. Daarom is het misschien een goed idee om het huidige neoliberale Verhaal te historiseren: we zouden ons niet moeten afvragen of de huidige ‘realiteit’ waar is of niet, maar hoe het komt dat iedereen deze ‘realiteit’ voor waar aanneemt. Zoals Herman Paul benadrukt, vereisen historisering en verwerping dezelfde beschouwende positie van buiten het discours in kwestie. De twee liggen dan ook vaak in elkaars verlengde.

Vanuit de erkenning van het dominante master narrative is er voor

groene partijen een belangrijke rol te spelen in het politiseren van eenieder die de dupe is van de huidige ‘realiteit’.

Daarbij kunnen groenen zich niet alleen richten op het aanbieden van ‘een alternatief’, hoewel dit zeker van belang is. Ze moeten óók, met een beroep op de eigenlijke werkelijkheid, laten zien dat het bestaande neoliberale model geen onontkoombare realiteit is maar een ideologie – en bovendien een ideologie met perverse gevolgen. Dat betekent een breed proces van maatschappelijke bewustmaking en brengt met zich mee dat groene partijen zich moeten (her)uitvinden als een verlengstuk van een maatschappelijke beweging; dat men groene partijen als instrument ziet, en niet als doel op zichzelf; dat de groene partijen intern kritisch blijven ten opzichte van ‘realisten’ en ‘professionele’ structuren; en dat groenen betrokken blijven bij buitenparlementaire systeemkritische bewegingen.

Zeker nu is het belangrijk verandering te brengen in de acceptatie van de ‘realiteit’ – dat is: de neoliberale orde.

Alleen op deze manier kunnen we populistisch links en nieuw rechts de wind uit de zeilen nemen, en voldoende kritische massa ontwikkelen voor de verandering die we zo hartgrondig nodig hebben.

MEER LEZEN? –– Rutger Bregman: artikels over o.a. het basisinkomen, de behoefte aan een nieuwe utopie en waarom we niet in opstand komen op decorrespondent.nl –– Jean-François Lyotard: La Condition Postmoderne (over het zogenaamde einde van de Grote Verhalen) –– Paul Verhaeghe: Identiteit (2012) en, beknopter, de Oikoslezing van 2011 –– Herman Paul: Ziektegeschiedenissen: de discursieve macht van secularisatieverhalen (2013) –– Een uitgebreidere versie van dit artikel: www.bit.ly/1pISEjW

7

A u t e u r : P e p i j n va n E e d e n

IN BEELD

STAD ALS MOTOR Tijdens de eerste week van juli trok Jong Groen op vijfdaagse. Waar steden nogal eens worden geassocieerd met anonimiteit, eenzaamheid, geweld of armoede, wil Jong Groen de stad bekijken vanuit haar sterktes. De stad vormde dus vijf dagen de rode draad van onze activiteiten. Stad als motor gemist? Geen nood, we geven je een verslag in geuren en kleuren.

1. De eerste dag brengen we een bezoek aan ‘Den Diepen Boomgaard’ in Grimbergen, een boerderij waar ze biologische groenten telen. Dat betekent dat ze een drieslagstelsel hanteren om de grond niet uit te putten. Centraal staat het optimaal benutten van de aanwezige mineralen. Zo gebruikt de biolandbouw de mineralen die zijn opgenomen door planten via de compost en niet mineralen uit kunstmest, die werden uitgegraven uit rotsen.

2. Tijdens de eerste avondactiviteit laten we ons inspireren door filmpjes van Victoria Deluxe die verschillende maatschappelijke thema’s aankaarten. Aan de hand van een collage geeft iedereen een mogelijke oplossing voor een evenwichtigere maatschappij. Het moet niet altijd een stadsspel, een fietstocht of een debat zijn. Geef de jongens en meisjes van Jong Groen pritt en enkele scharen en ze amuseren zich evengoed. Ook dat is ‘Stad als motor’: samen gas terugnemen, rustig vooruitblikken of achteromkijken.

3. Onderzoeker Pascal Debruyne geeft uitleg over de rol van het middenveld in de steden: hun invloed op het Gentse beleid, de huidige demografie en de ruimtelijke ordening. Op de sprekerslijst staan overigens ook nog Eric Corijn, die het heeft over de

2

2

1

3

8

IN BEELD

rol van steden in een internationale context en staatssecretaris Bruno De Lille, die ons tijdens een boottocht de ontwikkelingen in de Brusselse Kanaalzone uit de doeken doet.

4. Tijdens Stad als motor is er inhoud en debat, maar ook plezier en vertier.

De beste moppen tap je aan het kampvuur, de fijnste gesprekken heb je op de fiets of in de zon, al dan niet bij een milde kater van het feestje de dag voordien.

5. La Baraque is een gemeenschap die ontstond onder de impuls van Franstalige studenten architectuur, die na splitsing van de Leuvense Universiteit eind jaren 60 naar ‘het nieuwe Leuven’ moesten verhuizen.

Zij zagen het niet zitten om in een artificiële stad te gaan wonen en creëerden hun eigen gemeenschap.

Hun krakersterrein is luttele meters verwijderd van een gigantische berg uitgegraven zand, met daarachter de werf van een nieuw bouwcomplex, klimmen dus.

4

4

7

6. De zomeractiviteit, dat is ook socializen met toevallige passanten.

In dit geval dertig dolenthousiaste Brusselse ketjes, die gelijktijdig met ons in Hanenbos verblijven. Samen schreeuwen we de Rode Duivels op een haar na richting halve finale.

5

7. Fietsen in de stad, niet voor doetjes.

Voor wie Brussel niet gewend is met de fiets, is het wel even aanpassen: semi-snelwegen, geïmproviseerde fietspaden, langs dubbelparkeerders, hier en daar het getoeter van een niet zo overtuigde automobilist,… Al zijn er ook een pak Brusselaars die ons – “tous ensemble!”– warm onthalen.

Net buiten Brussel wacht ons de beloning: in een pittoresk kader een pak rustiger fietsen.

6 auteurs: Eline Debl aere en

9

P i e t e r J a n ss e n s

GEVAT

DOSSIER OOSTERWEEL: EEN STAND VAN ZAKEN

Weinig thema’s hebben de afgelopen verkiezingen zo gedomineerd als het debat rond de Oosterweelverbinding.

Het dossier over de Antwerpse mobiliteitsknoop sleept al sinds de jaren negentig aan, maar is levendiger dan ooit.

4 mei 2014, een zondag zoals er zoveel zijn. In Nederland staat de Nationale Dodenherdenking op het programma en in het voetbal deelt de latere kampioen Anderlecht aan rivaal Club Brugge een stevige tik uit door blauw-zwart met 0-1 te verslaan. Maar in Antwerpen hebben ze andere dingen aan hun hoofd. Daar verzamelen 12.000 mensen zich in de

verschillende districten en omliggende gemeentes om in groepjes naar Park Spoor Noord te stappen en te fietsen, als statement voor de overkapping van de Antwerpse ring.

“4 mei was in de afgelopen verkiezingscampagne een keerpunt” “4 mei was in de afgelopen verkiezingscampagne een keerpunt”, blikt Wim van Hees van actiegroep Ademloos terug. “Toen kon je echt merken dat het thema leefde bij de bevolking, zodat

10

een krachtig signaal werd uitgezonden naar de politiek. Ook al spraken politici als Bart De Wever publiekelijk weinig over het dossier, ze konden het niet langer negeren. Helemaal onverwacht was het succes van die actie trouwens niet.

Na het beruchte Valentijnsakkoord van de Vlaamse regering enkele maanden eerder (Kris Peeters en co besloten toen om halsstarrig vast te houden aan de Oosterweelverbinding op basis van een milieueffectenrapport waarin de verschillende voorstellen niet op gelijke voet vergeleken werden, red.) was er al veel animo ontstaan. De opkomst op onze info-avond enkele weken later was ongezien. De geïnteresseerden stonden zelfs recht tot tegen de muren.

Daar is de kiem gelegd voor 4 mei.”

GEVAT

Ringland, de Antwerpse organisatie die ijvert voor een overkapping van de Antwerpse ring, was de afgelopen maanden ook een opgemerkte speler in het debat. “Zij hebben tijdens de campagne zeker opnieuw meer zuurstof gegeven aan het thema”, vindt Wim van Hees. “Met drie – vergeet zeker ook niet het burgercollectief stRaten-Generaal – staan we ongetwijfeld sterker in deze strijd.

Zonder Ringland hebben we evenwel ook al een groot deel van het werk gedaan. We zijn al jaren bezig met dit dossier en de actie van 4 mei hebben Ademloos en stRaten-Generaal zonder hen op poten gezet.”

“In 2008 hadden we vier maanden de tijd nodig om 15.000 handtekeningen te verzamelen om zo spreekrecht in het Vlaams parlement te kunnen afdwingen. Nu is dat ons in vier dagen gelukt.”

Desondanks de partijen die zich tegen de Oosterweelverbinding hebben uitgesproken goed scoorden in de verkiezingen, lijken momenteel op het Vlaamse niveau vooral CD&V en N-VA aan zet, de partijen uit de vorige Vlaamse regering die het meeste vasthouden aan het BAMtracé. “Indien zij samen een regering vormen, zou dat natuurlijk geen goede zaak zijn voor het verwerpen van de huidige plannen, maar zover is het nog niet”, stelt Van Hees.

“Veel hangt af van het geblokkeerde federale niveau. Open VLD, dat ook

het Oosterweeltracé heeft verworpen, verklaarde al niet in de Vlaamse regering te willen stappen wanneer ze federaal uit de boot vallen. Er is dus nog niets beslist.”

Op het vlak van de verschillende regeringsvormingen is er weliswaar een impasse, maar het dossier staat niet stil. Op 14 februari koos de Vlaamse regering formeel voor de Oosterweelverbinding om de Antwerpse ring te sluiten op basis van een betwistbaar milieueffectenrapport. “Zo’n MER-studie heeft echter enkel maar een adviserende functie”, legt Wim van Hees uit.

“Momenteel loopt er nog een openbaar onderzoek over het voorlopig goedgekeurde Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan, waardoor burgers formeel bezwaar kunnen aantekenen tegen de plannen. We hebben al een bezwaarschrift opgesteld, dat massaal is ondertekend. Dat is sowieso al een sterk signaal dat er geen draagvlak is voor het beleid dat Vlaanderen een stad oplegt. Als de Raad van State ons uiteindelijk gelijk geeft, kan dat op termijn leiden tot een nieuwe volksraadpleging, maar dat is slechts één van de wettelijke middelen.

Veel liever zouden we gewoon met z’n allen rond de tafel gaan zitten, maar daarvoor staat de politiek niet te springen. Dat zou nochtans het begin van alle wijsheid kunnen zijn.

De Vlaamse regering beschouwt ons echter op voorhand al als ordinaire actievoerders. We willen niet in een conflictmodel worden gestopt.”

Ademloos is reeds sinds 2008 actief rond het mobiliteitsdossier, maar van enige metaalmoeheid is er geen sprake. “Natuurlijk vergt dit werk een groot uithoudingsvermogen, maar op elke vergadering wordt het duidelijk dat opgeven geen optie is”, zegt Wim Van Hees. “Wat ons extra motiveert is

de soms ronduit grove manier waarop de overheid dit dossier aanpakt. Hoe de Vlaamse regering bijvoorbeeld zomaar een gevangenis liet bouwen in Beveren, pal op ons alternatief Meccanotracé, was ongezien. De groeiende achterban bezorgt ons bovendien ook extra motivatie. In 2008 hadden we vier maanden de tijd nodig om 15.000 handtekeningen te verzamelen om zo spreekrecht in het Vlaams parlement te kunnen afdwingen. Nu is dat ons in vier dagen gelukt.

De bevolking geeft het dus ook niet op en weet wat er op het spel staat.”

“Dit dossier is er een uit de vorige eeuw” Zelf blijft Wim van Hees optimistisch over de kansen om de Oosterweelverbinding af te blokken en het Antwerpse mobiliteitsvraagstuk op te lossen. “Dit dossier is er een uit de vorige eeuw”, aldus Van Hees.

“De gezondheid van 70.000 mensen staat op het spel en 40 ha groen dreigt te verdwijnen, terwijl dat laatste er al zo weinig is in de stad. Bovendien blijft de factuur van dit project maar stijgen. Ik blijf ervan overtuigd dat er nog verstandige politici zijn die de juiste beslissing zullen nemen.”

A u t e u r : Th o m a s L a m m

11

INTERVIEW

“DE STRIJD MAAKT GELUKKIG”

“Ik zou het niet kunnen: gezellig radicaal links zijn in een commune”

12

INTERVIEW

“We practice living together.”

Dat is in ’t kort wat gebeurt in Jeugdhuis Chicago, in het hart van de Brusselse Chicagowijk. Coördinator Bie Vancraeynest werkt er al zes jaar en heeft het jeugdhuis stevig zien veranderen. Intussen lopen haar werk en leven zowat samen. Zoals alles hier samenloopt. Wanneer een vrijwilliger temidden van een uitgelaten groep jongeren per se nog wat muziek wil laten spelen, roept iemand lachend: “Maar seriously, les enfants ils s’en foutent!”

Het werkjaar zit er bijna op, straks gaan ze bowlen. Bie gaat graag mee, maar heeft nog te veel werk voor de boeg.

Iedereen is moe op de voorlaatste werkdag, maar daarvan merk je niets meer van zodra ze begint te praten.

“Officieel is ons jeugdhuis een WMKJ, een Werking voor Maatschappelijk Kwetsbare Kinderen en Jongeren.

Maar ik hou niet zo van die naam. Wat is dat, ‘maatschappelijk kwetsbaar’?

We doen gewoon aan emancipatorisch jeugdwerk, gericht op de wijk.

Om jongeren van 6 tot 25 te activeren, het woord te doen nemen.”

© Filip Meutermans

“Om dat te doen zijn we heel bewust niet neutraal. Bij Jeugdhuis Chicago geloven we in de multiculturele samenleving, we gaan uit van diversiteit en la mixité – gemengde groepen van jongens en meisjes.

We zijn ook niet commercieel; heel wat jeugdhuizen hebben chiquere televisieschermen of gaan paintballen. Dat trekt natuurlijk ook jongeren aan… Wij gaan dan weer op kamp naar een biodynamische boerderij en eten

weinig vlees. Maar vóór alles willen we kinderen en jongeren versterken, hen in de eerste plaats zien als burgers.”

FIE T SEN REPA REREN “De leeftijden lopen door elkaar, maar voor de kinderen bieden we wel een ander programma aan dan voor tieners.

Het dagelijks onthaal bestaat voor kinderen tot twaalf jaar uit het helpen bij huiswerk, spelen, de kinderen meer zelfvertrouwen geven. Van twaalf tot vijftien hebben we een ruim aanbod aan ateliers, gebaseerd op vier pijlers: taal, sport, sociaal-artistiek en de fiets.”

“Dat laatste is meer dan alleen maar fietsen, we stimuleren iedereen ook om zelf een fiets te hebben en te onderhouden en als eerste verplaatsingsmiddel te gebruiken.

En we hebben een atelier om fietsen te leren herstellen, waar regelmatig ook buurtbewoners en sans-papiers langskomen voor reparaties. Voor de plus-vijftienjarigen is er geen specifiek programma, we stimuleren hen in de eerste plaats als individu en als potentiële vrijwilliger. Ook dát versterkt jongeren: dat ze verantwoordelijkheid nemen, kinderen begeleiden of zich op een andere manier inschrijven in de werking van Chicago.”

“Naast het onthaal organiseren we met de jongeren vaak de meest uiteenlopende evenementen: van reizen, waarnaar bij veel jongeren een enorme honger is, over manifestaties tot themadagen. Dit jaar werkten we bijvoorbeeld mee aan het eerste Cycle Power Parcours: honderden Brusselse jongeren die vanuit verschillende delen van de stad samenkwamen in het centrum. Volgend jaar hopen we nog op een pak meer deelnemers, en op termijn willen we er de grootste fietstocht van Brussel van maken.”

13

PA S DE DI V ER TISSEMENT “Zo doen we op heel wat niveaus aan politiek. Soms expliciet, door bijvoorbeeld een onderwijsdag te organiseren met Brusselse jongeren en politici. Maar vaker door samen naar buiten te komen of de jongeren uit de Chicagowijk een megafoon voor te houden.”

“Op zes jaar tijd hebben we het jeugdhuis een plek kunnen geven in de wijk.

Toen ik begon, was het een ontzettend gewelddadige omgeving: jongeren die hier kwamen, deden dat vooral om het uit te hangen. Intussen hebben we echt iets opgebouwd, al moeten we wel nog werken aan het spanningsveld tussen de evenementen die we organiseren, onze grootste sterkte, en le quotidien, waarop soms te weinig de nadruk ligt.”

“Ook veel ouders voelen aan wat Jeugdhuis Chicago onderscheidt van andere jeudwerkingen in de buurt. We

“Versterken wat goed is in plaats van te repareren wat foutloopt” willen méér doen dan enkel kinderen animeren: pas de divertissement. Aan een paar ouders hebben we eens gevraagd hoe zij Chicago zagen. Daar kwamen erg gevarieerde antwoorden uit, ouders die ons in de eerste plaats beschouwden als bemiddelaar met de school, of dankbaar waren dat we hadden geholpen bij het inschrijven van hun kind op school. Maar het strafste vond ik een moeder die zei dat wij de enigen waren die haar kind als volwaardige burger aanzagen.”

INTERVIEW

NIEMAND BUITENGOOIEN “Ik heb zelf in die zes jaar bij Chicago veel geleerd, we hebben onze werking ook regelmatig bijgesteld of vanuit de praktijk gekeken naar wat het beste werkte. Dat is niet altijd even makkelijk. Neem nu jongeren die écht moeilijk doen of over de schreef gaan. Je zit al snel in de logica van vele scholen of jeugdbewegingen: schors die jongere twee maanden, en hij zal wel gekalmeerd terugkomen.”

“Maar zo werkt het niet. Meestal drukt zo’n tiener gewoon twee maanden op pauze en sta je bij terugkomst precies even ver. Dus hebben we een tijd geleden besloten: we sturen niemand meer weg. Wie wil komen, mag komen, wie weg wil, kan dat ook altijd. En eigenlijk is dat een veel beter uitgangspunt om tot oplossingen te komen: je bent hier nu, er is een crisis, hoe pakken we dat samen aan? Ik denk dat veel scholen hun werking en leerlingen een enorme dienst zouden bewijzen door niemand meer buiten te gooien, maar te blijven luisteren en te praten.”

“Onlangs hoorde ik van een jongen uit de buurt die op zijn vijftiende door een scholengemeenschap werd bestempeld als ‘onschoolbaar’. Hoe kan je als school iemand nu opgeven? Wat voor boodschap of waarden geef je mee door iemand al zo jong af te schrijven?

Veel jongeren hebben in de eerste plaats nood aan aandacht en vertrouwen. Het brengt geen zoden aan de dijk hen louter als probleem te zien.”

“In feite geldt dat voor een hele generatie in Brussel. Ik doe dit werk niet omdat er zogezegd een tikkende tijdbom ligt in Brussel, omdat we met een verloren generatie zouden zitten.

Ik doe het gewoon omdat ik het graag doe, omdat ik weet dat we met

14

Chicago een verschil kunnen maken voor enkele jongeren en vooral omdat ik er zelf gelukkig van word.”

S TA D B O V E N C O M M U N E “Ken je Pierre Pirard? Dat was jarenlang een topmanager bij multinationals als Procter & Gamble.

Op zijn 45ste besloot hij zijn job in de privé te laten voor wat het was en aan de slag te gaan als leraar in een lastige school in Molenbeek, in de richting ‘bureau’, een opleiding die meestal competenties aanleert die helemaal niet meer nuttig zijn op de arbeidsmarkt, zoals klasseren. Hij ontdekte al gauw dat moeilijke leerlingen vooral nood hebben aan zelfvertrouwen, kwaliteitsvolle leerkrachten en aandacht. Hij publiceerde het boek Vous n’êtes pas des élèves de merde en scout nu aan universtiteiten in Franstalig België gedreven nieuwe leerkrachten voor knelpuntvakken, vooral Frans, wiskunde en wetenschappen. Hij zoekt goede studenten die graag een paar jaar naar het buitenland zouden gaan en overhaalt hen om in de plaats daarvan enkele jaren les te geven op een concentratieschool.”

“Mensen leven zo gescheiden van elkaar”” “Wat ik zo boeiend vind aan Pirard is dat hij niet het hele onderwijssysteem wil omgooien. Hij gelooft niet dat een revolutie de beste weg is naar verbetering – ook al omdat zo veel mensen baat hebben bij een status quo, dat die revolutie er toch niet snel kan komen.”

“In plaats van te repareren wat foutloopt, wil hij versterken wat goed is. Dat is ook wat ik probeer te doen, waar Chicago aan werkt. Als je in het

INTERVIEW

“Ik vind het zot te zien dat er zo’n consensus is over hoe wij leven. Er is geen ruimte om op lange termijn te denken. We zijn te gejaagd, hebben te veel stress en bovendien zijn velen zo teruggeplooid op het eigen kerngezin. Mensen leven zo gescheiden van elkaar. Terwijl het toch common sense is: samenleven, elkaar kennen, het komt jezelf ten goede. Veel mensen zouden in paats van een commentaar te typen op HLN.be, naar buiten moeten komen, een pintje gaan drinken, eens gaan babysitten op het kind van iemand anders.”

SYRIË EN COMPUTERS onderwijs of na schooltijd kinderen een referentiekader kan meegeven, vertrouwen, tijd, zelfbewustzijn, dan geraak je vaak verder dan door enkel op de barricaden te gaan staan.”

“Pas op, ook ik schrijf wel eens columns en doe mee aan betogingen. Maar die dienen toch vooral om te weten dat je niet alleen bent, dat nog mensen denken zoals jij. Je gaat niemand overtuigen door een artikel, een optocht.

Hoogstens kan je medestanders helpen hun argumenten te verfijnen of te benoemen wat ze toch al aanvoelden.”

“Ik wil volop in de realiteit staan, zelf dingen in beweging zetten, zoeken naar concrete oplossingen. Ik zou het niet kunnen: gezellig radicaal links zijn in een commune. Geef mij maar de stad.”

“Dag na dag werken aan iets als Chicago, aan een betere samenleving is gewoon plezant, althans voor mij.

De strijd, in de brede zin van het woord, maakt veel mensen gelukkig.”

R E C H T S E P R A AT “Je voelt in debatten vaak een pessimisme dat ik niet helemaal volg. Is het echt zo dat de samenleving rechtser denkt dan een paar jaar geleden? Ik weet het zo nog niet.”

“Wat wel waar is, is dat politici weinig voeling hebben met de realiteit. Als over Brusselse jongeren gepraat wordt, herken ik bij politici zelden wat ik zelf alle dagen beleef bij Chicago.

En ook de media… Ik kijk al lang niet meer naar Het Journaal en ik merk bijvoorbeeld aan mijn ouders, die dat wel doen, hoezeer dat een negatieve invloed kan hebben op hoe je de wereld ziet. Daar komt veel pessimisme vandaan. Ook De Standaard online bezoek ik niet meer, dat is beter voor de gezondheid.”

“Maar die rechtse uitspraken, vaak is dat toch vooral profilering, denk ik. Neem nu Unizo dat oproept om nepsollicitanten aan te geven, pure verkettering van werknemers. Zou zo’n Karel Van Eetvelt dat nu echt geloven als hij zoiets zegt?”

15

“Onlangs vroeg ik iemand langs te komen van het sociaal-economisch bedrijfje dat mijn computer in elkaar heeft gestoken. Handige service, voor iemand als ik. Het bleek een Syriër te zijn die nog maar drie jaar in België woonde. Hij sprak uitstekend Nederlands en omdat ik zelf een jaar in Syrië heb geleefd, begonnen we tijdens de reparatie over zijn thuisland. Een zin over computers, een zin over Syrië, telkens opnieuw.”

“Aan het eind van het gesprek zei hij: “Maak je geen zorgen, het komt wel goed met je computer.” Ik dacht: hoe bizar, dat iemand die uit een gesloopt land komt en niet eens meer weet of zijn familie nog in leven is, mij hier moet komen zeggen dat het wel in orde komt met m’n computer…”

“Het is niet moeilijk gescheiden van elkaar te leven. Maar even snel kan je mensen leren kennen.”

Auteur: Simon Horsten

DOSSIER II

CRITICAL MASS:

FIETSERS EISEN DE WEG OP IN ANTWERPEN Elke laatste vrijdag van de maand merken veel Antwerpenaren iets ongewoons op in de binnenstad: een grote groep fietsers die op een ontspannen en ludieke manier de straten doorkruist.

Het fenomeen ontstond in San Francisco en is sindsdien overgewaaid naar vele andere steden. Ook in België zijn enkele groepen actief die elke laatste vrijdag van de maand verzamelen. Het is een beweging die op een geweldloze maar actiegerichte manier wil strijden voor een andere mobiliteit en leefbaarheid. Uw dienaar sprong op zijn stalen ros en fietste voor de eerste keer mee in een ‘bike ride’.

CONCEPT De voorlopers van Critical Mass waren fietstochten met honderden deelnemers in Stockholm in de vroege jaren zeventig. De eerste editie van de huidige generatie had plaats op vrijdag 25 september 1992 om 6 uur in de namiddag in San Francisco.

Kort erna gingen deelnemers naar een plaatselijke fietswinkel voor de vertoning van ‘Return of the Scorcher’, een documentaire over wereldwijde fietscultuur. In die film merkt men op hoe in China autobestuurders en fietsers een ‘overeengekomen’ methode hebben om te manoeuvreren op kruispunten zonder verkeerslichten. Het verkeer schuift aan bij die kruispunten tot de wachtenden een ‘kritische massa’ bereiken, op dat punt beweegt de massa over het kruispunt. Deze term in de ondertiteling van de film werd de nieuwe naam van het initiatief.

Critical Mass heeft een gedecentraliseerde structuur. Het wordt soms ‘georganiseerd toeval’ genoemd, met geen leiding of lidmaatschap.

De routes van sommige rides worden spontaan beslist door degene die op dat moment voorop rijdt, terwijl andere vooraf democratisch worden

16

bepaald op gefotokopieerde kaarten.

Deze ‘ongeorganiseerde’ modus operandi voorkomt repressieve maatregelen door autoriteiten die de rides als een vorm van georganiseerd protest kunnen zien.

Het iconische gebaar bij bijeenkomsten is het met beide handen opheffen van de fiets boven de schouders.

“Fietsers hebben recht op ruimte. Een keer per maand maken wij dat duidelijk!”

Een deelnemer beschreef een ride in Portland als volgt: “De combinatie van kameraadschap en het gevoel van complete veiligheid is een krachtige mix, en lijkt een kosmische eenheid van beweging te inspireren tussen onze gevarieerde menigte van fietsers. Het lijkt dat zelfs de escorterende agenten op de fiets het voelen.”

De evenementen van Critical Mass variëren in vele opzichten, bijvoorbeeld qua frequentie en aantal deelnemers. In veel kleine steden vinden er

DOSSIER II

maandelijks rides plaats met minder dan twintig deelnemers. Het andere uiterste is Budapest, waar slechts twee rides per jaar doorgaan (op Earth Day en International Car Free Day) met tienduizenden deelnemers.

“De combinatie van kameraadschap en het gevoel van complete veiligheid is een krachtige mix.”

ANT WERPEN De eerste Critical Mass in Antwerpen vond plaats in januari 2009 met 15 ‘early adopters’. Sindsdien groeit het intiatief gestaag, met als voorlopig hoogtepunt de editie met ongeveer 400 aanwezigen.

Ons doel is een kritische massa te verzamelen om op een positieve manier onze boodschap door te geven. We willen fietsen zichtbaar maken en aanmoedigen. Daarnaast willen we ook het stadsbestuur aanmoedigen om te investeren in de nodige infrastructuur. Onze ambitie is om te blijven groeien, er is nog veel potentieel. Daarom moedigen we de aanwezigen aan om vrienden mee te brengen. Het is ook een sociaal gebeuren, je komt er mensen tegen die je in de week niet ziet. We maken er iets ludiek en plezant van met thema’s en muziek.”

De groep fietsers kwam vrijdag samen op het Theaterplein en maakte daarna een fietstocht van ongeveer een uur. Een stukje daarvan ook langs de Turnhoutsebaan. Het was een kleine tegenvaller dat de politie de groep deze maand niet meer wilde begeleiden. Als reden daarvoor werd aangehaald dat er te veel aanwezigen waren bij de laatste editie. De organisatoren gaan op zoek naar een manier om in de toekomst alles veilig te laten verlopen.

Mede-organisator Nathan (23) vertelt: “Ik ontdekte Critical Mass via een vriend. Toen de vorige organisatie was gestopt heb ik het in december vorig jaar terug opgestart. We zijn klein begonnen met acht mensen. Het groeide maand na maand, we hebben onze groep systematisch opgebouwd.

We willen een gevarieerde groep mensen bereiken en gebruiken daarom ook sociale media als Facebook.”

“Er leeft veel rond mobiliteit tegenwoordig, Ringland is een goed voorbeeld. De nood is groter dan ooit als je ziet hoeveel auto’s rondrijden.

17

Auteur: Steven Leysen

CULT UUR

Door de muur Er zijn zo van die mensen die nauwelijks iets verkeerd kunnen doen. De status van goden nabij, ergens tussen de pispot (of fontein, zo je wil) en de wolkenmeter. Geef ze een muur en opeens kijkt heel de wereld mee. ©Roa

Banksy is zo iemand. Zijn werken sieren niet alleen de straten van Londen, Rio de Janeiro, Cuzco enz., maar vallen zelfs te bewonderen op de Grote Muur. Die tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever welteverstaan. Een draadversperring van een goede 600 km, afgewisseld met massieve betonnen platen. Doorbroken met valse vergezichten van een graffitikunstenaar. Een kind dat met een emmertje zandkastelen bouwt, een idyllisch alpenlandschap door een venster naar het paradijs… dat er niet is. Zijn boodschap bij het aanbrengen in 2005 was overduidelijk: doe die muur weg. Ondertussen zijn we bijna tien jaar later en staat ze er nog steeds. Weinig is veranderd. De onderhandelingen lopen zo nu en dan nog eens uit op een sisser en de internationale vredesacties blijven doorgaan. Net als het menselijk leed. Er is maar weinig dat een mens niet kan begrijpen. Maar dat een conflict ontstaan tijdens de eerste wereldoorlog niet kan opgelost worden op een luttele 100 jaar, dat tart toch elke verbeelding. Ondertussen kreeg Banksy’s werk op de muur gezelschap van het werk van zowel andere kunstenaars als dat van schoolkinderen. Ze leren omgaan met de aanwezigheid van iets wat er niet zou moeten zijn, maar er nu eenmaal staat. Adaptatie als een manier van overleven.

©Bonom Doel moet gelezen worden als het aan de kaak stellen van de ooit genomen overheidsbeslissing om het dorpje op Linkeroever plaats te laten maken voor de uitbreiding van de Antwerpse haven, kunnen wij als publiek onmogelijk met zekerheid verkondigen. De boodschap blijft – bij gebrek aan uitdrukkelijker communicatie van de kunstenaar – voor interpretatie vatbaar. En daar kiest de kunstenaar zelf voor.

Bij ons is er Roa. Zijn kunst siert de gevels van onder andere Brussel en Hasselt, maar ook de vervallen ruïnes in Doel.

Misschien een aanklacht tegen de vergankelijkheid of net het vieren ervan. Niets blijft, de mens al evenmin. We zijn dieren, net als Roa’s ontbindende olifanten, krokodillen, eekhoorns, en everzwijnen. Een confrontatie met de allesoverheersende natuur. Wat we niet kunnen tegenhouden, daar moeten we mee verder, maar er mag wél bij stilgestaan worden. Voor wie nog twijfelt of Street Art kunst is (of toch maar vandalisme): laat het duidelijk wezen dat deze Street Artists het niet doen uit louter verveling of uit sociale apathie. Ze verkondigen net erg uiteenlopende maatschappelijk geëngageerde boodschappen, al zijn die voor de toeschouwers – wij die over straat lopen – op het eerste zicht niet altijd zo duidelijk. Of Roa’s werk in

En dan is er nog zo’n ingeweken Belgische trots: Bonom.

Deze keer niet anoniem, een Parijse Brusselaar die graag tegen de schenen van de goegemeente trapt. Een expliciet seksuele vrouwelijke figuur gevleid over de gevel van een groot gebouw midden in de stad. Enkele straten verder sieren reptielen de hoge gevels en wijst een dinoskelet de weg naar het museum van natuurwetenschappen. Absoluut de moeite waard om eens op te letten de volgende keer dat je door de hoofdstad trekt, zijn werk is werkelijk overal. De grijze gevels van de Belgische zomer worden wat minder mistroostig als je let op de kleine én grote kunstwerken op elke straathoek.

18

A u t e u r : S o e t k i n H o e ss e n ,

AFDELING IN DE KIJKER

JONG GROEN STUDENT In verschillende steden schieten er studentenafdelingen als paddenstoelen uit de grond.

Afdelingsmedewerkers Gert-Jan en Lene gingen op pad en spraken met de voorzitters in spe.

JONG GROEN S TUBX L

JONG GROEN S TUA NT Alban: “Elke dinsdagavond vind je ons in ons stamcafé De Kleine Hedonist.

Er kan al eens een boeiende spreker uitgenodigd worden of een heftig debat losbarsten! Kom zeker eens langs. Iedere laatste dinsdag van de maand schotelen we je een film voor mét inhoud, op een groot scherm.

Jong Groen StuAnt is een heerlijke cocktail van politiek en plezier!”

JONG GROEN S TUGENT s tefanie: “In de verkiezingstijd organiseerde ik een debat en zo kwam ik in contact met Jong Groen. Volgend academiejaar start ik niet alleen mijn opleiding politieke en sociale wetenschappen in Gent, maar start ik ook met een groep jongeren ‘Jong Groen StuGent’ op. Wist je dat 25 procent van de Gentse studenten Groen stemmen?

Heel wat studenten zullen dus bij ons hun gading vinden. We trappen af met een mix van ontspanning en inhoud: een startfeest, Kubb-tornooi, filmavond, debat,… Kom zeker eens langs!”

e va: “Met een aantal Brusselse VUB-studenten starten we Jong Groen StuBxl op. Al de Brusselse studenten zijn welkom! We willen het woord ‘politiek’ weer in politieke studentenvereniging plaatsen. We zijn van mening dat universiteiten een voorbeeldfunctie hebben in onze maatschappij. Daarom schrijven we een manifest met werkpunten voor de VUB, dat we via ludieke acties onder de aandacht zullen brengen.

Daarnaast organiseren we filmavonden, uitstapjes en een maandelijkse caféavond met de Franstalige studenten van écolo j. Heel de maand november zal in het teken staan van het thema ‘voeding’: we bezoeken het Europese parlement, krijgen een lobbytour in Brussel en leren bij over GGO’s en TTIP.”

JO N G G R O E N S T U L E U V E N sar ah: “Samen met enkele enthousiaste jonge mensen start ik volgend academiejaar Jong Groen StuLeuven op. We willen het groene gedachtengoed op de kaart zetten bij de Leuvense student, zonder meteen een enorme politieke lading met ons mee te dragen. Of je nu volledig Groen-minded of slechts een beetje nieuwsgierig bent: in onze studentenvereniging is iedereen welkom. Iedere 2de dinsdag van de maand ben je welkom in het Wereldcafé, iedere 4de dinsdag organiseren we een filmavond.

Kom het vooral zelf ontdekken!”

Contact Ben je student en heb je interesse? Neem dan contact op met de voorzitter van jouw studeerstad en mis het grote startfeest ‘Café Verde’ niet, bij de start van het academiejaar!

–– –– –– –– ––

Antwerpen: albanpols@hotmail.com StuAnt Gent: stefanie_de_bock@hotmail.com StuGent Brussel: evabreuer@hotmail.com StuBxl Leuven: sarah.verstrepen@student.kuleuven.be StuLeuven Hasselt: pieterhuy@gmail.com

19

A u t e u r : L e n e Va n S t e e n w i n k e l

JONG

AAN TAFEL MET DE TOEKOMSTIGE GEZICHTEN VAN GROEN Een babbel met Imade Annouri, Evita Willaert en An Moerenhout

Op een zomerse ochtend brengen we drie jonge, groene nieuwelingen in het Vlaamse en federale Parlement samen voor een gesprek over de afgelopen campagne en hun toekomstplannen.

Imade Annouri, 30 jaar jong en adviseur aan de KULeuven in verband met de instroom van allochtone studenten, haalde in Antwerpen een zetel binnen voor het Vlaams Parlement en heeft de intentie om z’n stem te laten horen. “Teveel mensen zijn meegestapt in de sanctioneringslogica van rechts, wij moeten een alternatief bieden.” Evita Willaert, 32, kersvers federaal parlementslid voor Oost-Vlaanderen, ondervoorzitster bij het Gentse OCMW, en onderzoekster aan de UGent: “Mensen zien de kleine misbruiken maar blijven blind voor de fundamentele onrechtvaardigheden in onze maatschappij.” An Moerenhout, 30 en verkozen tot het Vlaams Parlement voor Vlaams-Brabant was tot voor kort werkzaam als woordvoerder voor de Groenfractie in datzelfde parlement en is van plan zich, na een bevalling die steeds dichterbij komt, volledig te smijten voor de partij. “Ik heb energie voor twee!”

20

JONG

Op welk thema willen jullie vooral wegen? an: “Wonen moet opnieuw betaalbaar worden. Nu de staatshervorming dit domein heeft overgebracht naar Vlaanderen, hebben we de kans iets te veranderen. Als het van mij afhangt, is wonen binnen vijf jaar opnieuw betaalbaar. Vandaag gaat een ontzettend groot percentage van ons loon naar huur. Dit oplossen is een eerste stap, kijken naar de vastgoedmarkt een tweede. Voor de meeste jongeren is kopen momenteel volkomen ondenkbaar.” e vita: “Binnen de Groen-fractie in de Kamer wil ik madame sociale worden, ik zal armoedebestrijding, werk en gelijke kansen opvolgen. Het eerste wat ik op tafel wil gooien is het optrekken van de vervangingsinkomen tot boven de armoedegrens.

Tijdens de campagne merkte ik dat ook andere politici vragende partij zijn en in bijna elk politiek programma is het idee opgenomen. Maar regering na regering is er niks veranderd. Als mensen hun campagnebeloftes houden, zou er geen tegenstand mogen zijn. In een welvarend land als België kunnen we echt niet verder met vervangingsinkomens onder de armoedegrens.”

An: “Als het van mij afhangt, is wonen binnen vijf jaar opnieuw betaalbaar.”

Im ade: “Voor mij is werk belangrijk.

Momenteel zitten we in Vlaanderen met een gigantisch probleem van jeugdwerkloosheid. Hogere studies achter de rug of niet, jongeren kampen ermee. Werk moet een positief verhaal zijn, niet iets waar je

simpelweg van 9 to 5 geld mee verdient. Mensen moeten geluk putten uit hun job en zich kunnen ontplooien.

Vandaag is er enerzijds een tekort aan jobs maar anderzijds staat de kwaliteit van werk ook onder druk. Mensen kampen met burn-outs, depressies, noem maar op. Daar waar onderwijs het hart is van de samenleving, is werk de motor. En die motor sputtert.”

Bij wie ligt daarvoor de schuld? im ade: “We hebben nood aan een banenpact voor jongeren, Europa vraagt dat ook, maar we schieten tekort. Wanneer jongeren afstuderen moeten we ze sneller begeleiden, we moeten ervoor zorgen dat er stages komen voor iedereen, dat bedrijven een bepaald aandeel jongeren aannemen. Let op, wij willen ook dat de loonkosten verlaagd worden.

Maar dan wel als deel van een breder verhaal, waar een belasting op grote winstvermogens en betere milieufiscaliteit ook bijhoren. Daarnaast mag interim-arbeid geen circuit blijven waar misbruik wordt gemaakt van mensen. Er moet strenger en beter gereguleerd worden. De kwaliteit van jobs moet ook beter worden.

Voldoende tussentijdse evaluaties en doorgroeimogelijkheden, daar moet over gewaakt worden.”

BANG AF WACHTEN Hoe kijken jullie naar de regeringen die momenteel gevormd worden? e vita: “Ik hou m’n hart vast, ook al was de nota van Bart de Wever een afgezwakte versie van zijn verhaal tijdens de campagne. Toch lees ik dat men de werkloosheidsuitkering nog degressiever wil maken in de tijd. Nu al zien we in het OCMW in Gent een

21

grote groep jongeren op ons afkomen en die groep zal dan enkel groeien.

Ook verwacht men van werklozen en leefloners dat ze gemeenschapsdienst zullen doen; daar zijn enorm veel valkuilen bij. Zo kunnen laaggeschoolde jobs verdwijnen door dat werk. Maar ik denk ook dat mensen niet goed weten hoeveel leefloners al moeten doen. Je wordt opgevolgd, zit in een opleidingstraject, volgt Nederlandse les, zit in een artikel 60 tewerkstelling, enz. (nvdr, Artikel 60 van de OCMW-wet geeft het OCMW de kans om als werkgever op te treden. Mensen in dit traject worden ter beschikking gesteld van organisaties en bedrijven in samenspraak met het OCMW.)”

Evita: “Ze hangen niet in hun hangmat.”

“Er wordt dus al heel wat gedaan om die mensen terug op de arbeidsmarkt te krijgen, ze hangen niet in hun hangmat, maar worden begeleid en hebben verplichtingen. Gemeenschapsdienst aan hun to-dolijstje toevoegen is nutteloos. Mensen bevinden zich in zo’n situatie net omdat er voor hen geen gepast werk is of omdat ze met problemen kampen die werken (tijdelijk) onmogelijk maakt.” an: “Als we Vlaams toch een coalitie CD&V/N-VA zouden zien, mogen we een regering verwachten met weinig verandering. Het grijze beleid dat wordt voortgezet, en dan zullen wij veel werk hebben in de oppositie!”

Wordt het niet eenvoudiger met sp.a aan de zijde van Groen in de oppositie? an: “Het gaat makkelijker zijn omdat we een links front kunnen vormen, maar het wordt natuurlijk ook minder

JONG

fijn want we staan tegenover een rechtser beleid. En uiteindelijk is het toch het beleid waar je op wil wegen.

Maar geen zorgen, ik heb energie voor twee!” (lacht)

OPPOSITIE TEGEN EEN BLIND SANCTIONERINGSBELEID im ade: “Het zijn bovendien politiek interessante tijden. De links-rechts breuklijn staat opnieuw centraal en is springlevend. De afgelopen jaren, federaal en Vlaams, is er een sanctioneringsbeleid gevoerd. Hier wordt geen traject aan gekoppeld, we bestraffen zonder te weten wat het einddoel is. Wij willen mensen kapstokken geven om uit penibele situaties te raken en het potentieel van onze samenleving volledig laten ontluiken. Teveel mensen zijn meegestapt in de sanctioneringslogica van rechts, wij moeten een alternatief bieden.”

En zullen de kiezers volgen?

Het merendeel lijkt momenteel voor die sanctioneringslogica te kiezen… im ade: “Er is enorm veel misinformatie. Vraag mensen hoeveel procent van de bevolking momenteel langdurig werkloos en werkonwillig is, niemand antwoordt 1,01 procent.

Mensen zeggen 20, 30, of zelfs 60 procent. En dat is ook het beeld dat we momenteel voorgeschoteld krijgen.

Er wordt teveel op gevoel gewerkt.” evita: “Er zijn nu eenmaal stromingen in de maatschappij die er alle belang bij hebben mensen tegen elkaar op te zetten. Kijk naar de vermogensbelasting, die helemaal niet zo absurd is maar wordt afgedaan als polariserend en waar iedereen in eerste instantie voor op z’n achterste poten gaat

staan. Je moet uitleggen aan mensen dat zij er niet door getroffen zullen worden, integendeel. Mensen zien de kleine misbruiken, maar blijven blind voor de fundamentele onrechtvaardigheden in onze maatschappij, die een veel grotere impact hebben.

Ik denk daarbij aan de afkoopwet voor grote bedrijven die jarenlang fraudeerden.”

Imade: “Daar waar onderwijs het hart is van de samenleving, is werk de motor. En die motor sputtert.” im ade: “Mensen hebben terecht problemen met die misbruiken. Groen bestaat niet uit naïevelingen die vinden dat iedereen een aai over z’n bolleke verdient. We willen misbruik hard aanpakken. Maar het systeem van sociale zekerheid moet daarvoor niet worden afgebroken. Dat systeem is er net om in crisistijden zoals vandaag volop te werken. Het continue polariseren, dat neem ik bepaalde partijen, met de N-VA op kop, kwalijk.”

een reden waarom we op de plaatsen stonden waar we stonden. We hebben die zetels ook binnengehaald! Mensen zullen zeker nieuwsgierig zijn maar ik voel ook vertrouwen dat we het goed zullen doen.” an: “Ik voel dezelfde verantwoordelijkheid die ik de voorbije twee jaar ook voelde als persmedewerker. Dat gevoel maakt het net heel tof; je bent dag en nacht bezig met je job, je stopt er al je energie in en krijgt er zeker evenveel van terug. Je bent maar één keer jong, die druk is simpelweg een reden om je volledig te smijten en alles eruit te halen wat erin zit. Hoe fantastisch is het wel niet dat we zo jong dit ambt mogen invullen?

En wordt het ons allemaal even teveel, komen de jonge snotneuzen terug samen om crisisvergadering te houden! (lacht)”

an: “We moeten ook aantonen dat rechtse remedies niet werken. Mensen stappen mee in het sanctioneringsdiscours omdat ze denken dat daar de oplossing ligt. Ze geloven dat de slachtoffers geholpen zullen worden, maar dat is al te vaak niet het geval.”

VERTROUWEN Jullie zetelen met z’n drieën voor de eerste keer, brengt dit druk met zich mee? e vita: “Het is een hele eer en verantwoordelijkheid maar er was

22

A u t e u r : J a g o Ko s o l o s k y

STARTDAG

AGENDA

Kennismaking, vorming, ideologie en discussie Zaterdag 27 september

Vrijdag 29 tot zondag 31 augustus Zomerweekend Groen in Nieuwpoort

Dinsdag 9 september Bestuursverkiezing Jong Groen

Zaterdag 27 september

www.jonggroen.be/startdag

Startdag

Jong Groen is een politieke jongerenorganisatie die jongeren de kans geeft mee te bouwen aan een betere wereld. Een wereld met aandacht voor de problemen van alle mensen en het milieu.

Jong Groen wil zoveel mogelijk jongeren bij groene politiek betrekken. Dit doen we door een fris en gevarieerd activiteitenaanbod. We bouwen mee verder aan het groen-progressieve gedachtegoed en verspreiden het.

Standpunten, activiteiten en meer info over Jong Groen op www.jonggroen.be.

DOE MEE

Werk ten mee aan dit nummer:

Je kan ook lid worden van Jong Groen.

Zo ontvang je niet alleen gratis dit tijdschrift, maar blijf je via de ledennieuwsbrief ook op de hoogte van alle activiteiten. Lid worden van Jong Groen kost je helemaal niets en doe je heel eenvoudig op www.jonggroen.be/ikdoemee

Soetkin Hoessen, Simon Horsten, Pieter Janssens, Jago Kosolosky, Thomas Lamm, Steven Leysen, Femke Meeusen, Ruth Noyens, Bram Van Braeckevelt, Pepijn van Eeden, Lene Van Steenwinkel, Imke Vanderlinden, Sien Verstraeten

Volg ons op twitter (@jonggroen) en facebook, of lees meer via #jonggroenleest

Eindredactie: Sien Verstraeten Fotoredactie: Sien Verstraeten Vormgeving: MadebyHanna.com Heb je interesse om de redactie te vervoegen? Mail dan vliegensvlug naar sien@jonggroen.be.

Gedrukt op 100% post-consumer recyclagepapier met vegetale inkten.

GROENE SMOEL

In de groene smoel tonen we telkens een ander gezicht van Jong Groen.

BRAM Ik ben altijd al erg geïnteresseerd geweest in politiek, maar had nooit gedacht dat ik er zo snel aan zou beginnen. Toch ben ik er vlak na mijn secundair meteen ingestapt. Ik behaalde mijn diploma in juni 2012 en in oktober stond ik op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen in Zemst. Mijn campagnefoto’s zijn genomen tussen twee examens door! Omdat ik er in volle campagne ben ingerold waren die eerste maanden bijzonder leerrijk én heftig. Daarom heb ik de stap gezet naar Jong Groen: hier kan ik met leeftijdsgenoten bezig zijn met politieke en actuele thema’s zonder dat partijpolitieke erbij te moeten nemen.

Nelle, Femke, Caroline, Liesbeth, Rinus, Elisa en Silke

Momenteel ben ik met enkele andere jongeren uit de regio aan de slag in de lokale afdeling Jong Groen Noordrand. Die regio ligt in het hart van de mooie Brabantse Kouters en strekt zich tussen Mechelen en Brussel uit van Londerzeel tot Zaventem. Onze activiteiten zijn heel gezellig en iedereen brengt zijn of haar eigen thema’s mee. Met Jong Groen Noordrand spreken we af in jeugdhuizen, op café of op een originele locatie (zoals hier, op Heirweg I, voor een kampvuur bijvoorbeeld). We toeren door de hele regio, elke gemeente komt dus wel eens aan de beurt. Bij dezen doe ik een oproep aan alle jongeren uit de buurt om gewoon eens te komen kijken. In mijn stoutste dromen krijgen we alle Jonge Groenen uit onze regio bijeen voor een massabetoging van meer dan honderd man.

Buiten de politiek gids ik regelmatig, ben ik actief bij Natuurpunt en bij Heirweg I. Dat is een vereniging waarin we met een aantal jongeren de lokale geschiedenis tot leven brengen. Geen saaie voordrachten maar toegankelijke workshops, historische marktjes en Romeinse kampementen. Op ons Viking-evenement deze zomer komen ruim 150 Viking-ambachtslui bijeen. Samen werken we aan onze historische droom om een openlucht-amfitheater te graven, een Keltische boerderij met bio-groentjes op poten te zetten en een multifunctioneel Romeins fort te bouwen!

Tip Volg Jong Groen Noordrand op Facebook!