InZicht
Uitgave van Talant jaargang 17 - nr 63
Herfst 2018
Gezond oud en gelukkig Medezeggenschap: ieders mening telt
Feiko Walinga in het midden
Voorwoord
Ouder worden
Inhoud
3 4 5 6
Kort Nieuws Bouwen Gezond ouder worden
In deze Inzicht is ouder worden een belangrijk thema. Daarbij gaat het niet alleen om de ouder wordende cliënt met alle uitdagingen die dat biedt, of de medewerker die na haar pensioen nog met liefde doorwerkt. We nemen daarnaast afscheid van de Inzicht in de huidige ‘oude’ vorm
6
en gaan naar een nieuwe Inzicht. In 2019 zullen we nog één keer per jaar een Inzicht uitbrengen. Deze wordt dikker, mooier en vol verhalen van en over cliënten. Het is de bedoeling om aan de hand van onder andere levensverhalen te laten zien en voelen waar Talant voor staat. Wat we met elkaar dag in dag uit doen om het leven van cliënten beter te maken en ruimte te bieden voor ontwikkeling waar dat kan. Het tijdschrift wordt breed verspreid onder iedereen die interesse heeft in het leven van kwetsbare mensen met een beperking. De verhalen worden het hele jaar door ook los gedeeld via sociale media en de website, omdat we graag willen dat zoveel mogelijk mensen weten wat Talant doet en waarom. En omdat we trots zijn. Trots op iedereen binnen Talant - medewerker, vrijwilliger of verwant - die zich inzet voor mensen met een verstandelijke beperking.
8 Feiko Walinga in het midden 10 Medezeggenschap: Ieders mening telt!
12 SPAT lost crises op in leefomgeving cliënt
13
Dit nummer gaat dus over ouder worden, wat vaak ook weer een nieuw begin betekent. Ouder wordende cliënten hebben andere vormen van zorg nodig. Hier hebben we bij Talant veel aandacht voor. We zorgen dat medewerkers voldoende kennis hebben en leiden medewerkers op tot verpleegkundige. Waar nodig passen we de woon- en leefomstandigheden aan. Om gezond oud te worden investeert Talant veel in leefstijl, zodat ook voor mensen met een verstandelijke beperking de oude dag een goede, betekenisvolle en vooral zo gezond mogelijke oude dag wordt.
13 Oproepkracht Hanny van der Bij (70) 14 In het zicht: Vrijwilligers in Wommels 14 Column Gerrit: Ouder worden 15 Ander nieuws 16 Tweespraak: Marinus en Feikje
Directieteam Talant Auke Jelle Kingma, Joke van Leeuwen, Oedo Zwart en Silvia Vuist Foto voorpagina Feiko Walinga vierde onlangs een bijzondere mijlpaal: zijn 75e verjaardag! Lees meer over meneer Walinga op bladzijde 8 en 9.
2
Herfst 2018
KORT
Talantkoor treedt op in Palermo
Jubilea Talant Woonlocatie Gritmûne in Dokkum vierde hun 25-jarig jubileum met een week vol festiviteiten. Dit deden ze samen met verwanten, vrijwilligers en buren. In Kollum vierde Talant het 10-jarig jubileum van de samenwerking met Meckema State. Een dagbestedingsgroep ondersteunt bij Meckema State de keukenmedewerkers en de medewerkers van de facilitaire dienst. Dit met name door te helpen bij tafel dekken, afwassen en koffie schenken. Verder is er een groep voor wonen en dagbesteding voor
Palermo is dit jaar Italiaanse Culturele
ouderen van Talant.
Hoofdstad en nodigt artiesten uit de beide Europese Culturele Hoofdsteden uit voor een groot cultuurevenement. Het Talantkoor is voorgedragen om samen met een band uit
In gesprek over de driehoek en medezeggenschap
Leeuwarden Leeuwarden-Fryslân
Voor verwanten en cliëntvertegenwoordigers van Talant zijn vier bijeenkomsten gehouden
te vertegenwoordigen. Ook
over driehoekskunde en medezeggenschap. De bijeenkomsten waren een succes.
komen er artiesten uit Malta.
Er kwamen mooie gesprekken op gang
Met muziek als gezamenlijke passie,
over de relatie en samenwerking tussen
hebben de Leeuwarder band en het
cliënten, verwanten en medewerkers.
Talantkoor enorm veel zin in hun
Maar ook over de rol van de medezeggen-
eerste optreden samen. Het optreden
schapsraden. De bijeenkomsten waren een
is vrijdagavond 7 december. Ze
initiatief van de Centrale Cliëntvertegen-
vinden het een eer om Culturele
woordigers Raad (CCVR) en zijn samen
Hoofdstad Leeuwarden-Fryslân te
met de directie van Talant georganiseerd.
vertegenwoordigen. En daarnaast is het natuurlijk een hele bijzondere kans om als artiest naar Italië te mogen reizen.
Talant in talenpaviljoen MeM In het kader van ‘iedereen doet mee’ presenteerde Talant zich in het talenpaviljoen MeM in de Prinsentuin van
Meer nieuws?
Leeuwarden. Van 10 tot en met 14 oktober
Kijk ook eens op
kunstenaars, poëzie, koren en muziek.
www.talant.nl
Donderdagavond 11 oktober droegen
Facebook: /TalantOnline
dichters van Talant en daarbuiten voor uit
Twitter: @TalantOnline YouTube: TalantOnline
was er een gevarieerd programma met
eigen werk op de beats van het IepenUp soundsysteem. Bekijk een impressie van deze avond op Youtube/Talantonline.
InZicht
3
NIEUWS
De profylfoto fan Klaas Een Ode aan Wommels. Dat is De Profylfoto fan Klaas in Wommels. De productie is
Muziek, toneel, dans, zang, foto’s en
gebaseerd op de verbeelding en eigenzinnige kijk van cliënten van Talant uit Wommels
projecties wisselen elkaar af. Hierdoor
op de verzamelde verhalen over hun dorp. Samen met de toneel- en muziek-
kon iedereen op zijn eigen manier zijn
vereniging en vele vrijwilligers laten ze zien wat echt belangrijk is in het leven.
talent laten zien. Iedereen doet vol overgave mee en geniet. Ook het publiek, dat de ene keer kippenvel heeft en het andere moment uitbundig lacht. “De profylfoto fan Klaas maakt duidelijk waar het bij LF2018 echt om gaat; een dorp in beweging krijgen, mensen die soms wat minder zichtbaar zijn in onze maatschappij meer bij de gemeenschap betrekken en verbinding zoeken op vlakken die niet meteen voor de hand liggen,” schreef de Leeuwarder Courant in haar recensie. Dat je samen mooie dingen kunt bereiken, bewijst deze unieke productie van Under de Toer in Wommels ruimschoots.
"De profylfoto van Klaas maakt pas echt duidelijk waar het bij LF2018 echt om gaat"
Cliëntervaringsonderzoek ‘Cliënten over Kwaliteit’ bij Talant Het landelijk steunpunt medezeggenschap (LSR) startte in september in opdracht
vragenlijst die online of schriftelijk
van Talant het cliëntervaringsonderzoek ‘Cliënten over kwaliteit’. De resultaten
ingevuld kan worden. De uitkomsten
van dit onderzoek laten zien hoe cliënten en hun wettelijk vertegenwoordigers
van deze vragenlijsten worden in een
de zorg en ondersteuning van Talant ervaren; wat goed gaat en wat beter kan.
rapport per locatie gepresenteerd en
Het onderzoek loopt tot 1 maart 2019. Om een zo goed mogelijk beeld te
tijdens het ‘goede gesprek’ samen
krijgen, hopen we dat veel mensen aan het onderzoek willen meewerken.
met cliënten, verwanten en medewerkers besproken en omgezet naar concrete acties.
4
Voor zowel cliënten als wettelijk vertegen-
Vragenlijsten en acties
woordigers zijn er vragenlijsten opgesteld.
De cliënt vult de vragenlijst samen met
Resultaat
Wanneer het onderzoek is afgelopen,
zijn persoonlijk begeleider in. Tijdens de
Met de resultaten uit het samengesteld
worden de uitkomsten van het onderzoek
bespreking van het Ondersteuningsplan
rapport heeft Talant een duidelijk beeld van
op locatieniveau besproken. De uitkom-
worden de antwoorden doorgenomen. Op
hoe klanten de zorg ervaren. Op basis van
sten worden ook anoniem verwerkt in
deze manier kunnen de uitkomsten direct
wat cliënten en wettelijk vertegenwoordigers
een samengesteld rapport voor geheel
omgezet worden naar individuele doelen.
vinden en willen, wordt ingezet op verbeterin-
Talant.
Wettelijk vertegenwoordigers krijgen een
gen. Zo gaan we samen voor de beste zorg.
Herfst 2018
Kwaliteit van wonen, kwaliteit van leven Bij nieuwbouwprojecten bij Talant werken de afdeling vastgoed en de zorg intensief
voorzieningen als beeldzorg of aanpassin-
met elkaar samen. Niet de vierkante meters en lage kosten zijn leidend, maar vooral de
gen om geluid te dempen, dragen bij aan
kwaliteit van leven en zorg. De laatste jaren is er een beweging naar meer concentratie
een betere kwaliteit van leven. Volgens
van vormen van zorg en van woonmogelijkheden. “Daarbij moet je niet per sé denken
Oedo Zwart zorgt een rustige leefomgeving
aan grote gebouwen, maar ook aan kleinschalige woonvormen dicht bij elkaar, of in
voor minder prikkels en daarmee neemt
hetzelfde gebouw en dicht bij goede voorzieningen of mogelijkheden voor dagbeste-
vaak de ondersteuningsbehoefte af waardoor
ding of werk”, vertelt Talant-directeur Oedo Zwart. “We noemen dit woonleefzones”.
cliënten meer regie op het eigen leven kunnen ervaren. Deskundigheid Specialisatie in woonleefzones kan ook bijdragen aan betere kwaliteit van zorg voor specifieke doelgroepen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de doofblinde cliënten die bij elkaar wonen in Stiens. “Door de combinatie van beperkingen is voor deze groep cliënten heel specifieke zorg en begeleiding nodig. Die deskundigheid kunnen we bieden, omdat ze bij elkaar wonen. Wanneer deze zeventien cliënten verspreid over heel Talant zouden wonen, zouden we die kwaliteit niet kunnen bieden.”
De nieuwe woonlocatie aan de Oude Oppenhuizerweg in Sneek werd vrijdag 19 oktober geopend.
Soms is het voor cliënten wel even slikken
In een video vertellen de cliënten over hun nieuwe huis. Bekijk de video op Youtube/TalantOnline.
wanneer ze van hun oude (en vooral vertrouwde) woning naar een nieuwe
Meedoen in de samenleving
Levensloopbestendig
woonvorm verhuizen. Dit was bijvoorbeeld
Zoveel mogelijk meedoen in de samenle-
Er wordt groter gebouwd, maar daarbinnen
het geval bij een aantal cliënten die in
ving is een belangrijk uitgangspunt in de
is er sprake van kleinschalige eenheden voor
Sneek moesten verhuizen naar de Oude
zorg. Dat kan alleen door op grotere schaal
groepen van maximaal acht tot tien cliënten.
Oppenhuizerweg. “Nu de verhuizing een
en in samenhang met soms al bestaande
“Daarbij hebben cliënten meer eigen ruimte
feit is, is iedereen echter tevreden. Alles is
voorzieningen te bouwen. Oedo Zwart noemt
gekregen en hoeven ze sanitair niet meer
nieuw met goede eigen voorzieningen, en
de wijk Maartenswouden in Drachten als
te delen zoals vroeger het geval was”,
bovendien staan cliënten met hun nieuwe
voorbeeld. “Daar hebben we Carré, een
zegt Johan ten Cate, manager vastgoed.
woning midden in de Sneker samenleving.”
mooie voorziening waar we voor cliënten
Ook proberen we levensloopbestendig te
en de buurt activiteiten organiseren. Ook
bouwen. “Wij kunnen, wanneer cliënten
Iets voor elkaar betekenen
is er een zwembad en wordt er jaarlijks
ouder worden, de woning makkelijk
Bij nieuwbouwplannen en verhuizingen
bijvoorbeeld een lampionnenoptocht of een
aanpassen voor bijvoorbeeld een rolstoel
worden volgens Johan ten Cate verwanten
winterwandeling door de wijk gehouden.
of andere voorzieningen.”
en waar dat kan ook cliënten nauw betrokken.
Als je met kleine groepen cliënten ver weg
“Zorg dat je groot genoeg bent, dan kun je
zit van alles, is meedoen aan activiteiten
Woningen zijn zo ingericht dat cliënten veel
ook wat betekenen voor de omgeving en
vaak niet mogelijk. Dat kan leiden tot
privacy hebben, maar er vanuit centrale
de omgeving voor jou. Dan raak je goed
vereenzaming.”
ruimtes of huiskamer toch contact kan zijn
ingebed in de samenleving. En dat is voor
met cliënten, en ze snel geholpen kunnen
zowel cliënten als medewerkers fijn”,
worden als er iets is. Ook technologische
besluit Oedo Zwart.
InZicht
5
Gezond oud en gelukkig Talant heeft te maken met een groeiende groep ouder wordende cliënten. Dit vraagt om aanpassingen in de zorgverlening. Hiervoor heeft Talant uitgangspunten geformuleerd die de zorg kunnen verbeteren. Deels zijn deze gebaseerd op de ervaringen van medewerkers met ouder wordende cliënten. Daarnaast was de GOUD studie (Gezonder Ouder met een verstandelijke beperking) van invloed. Deze studie van het Erasmus Medisch Centrum en drie zorgorganisaties bestaat uit meerdere onderzoeken naar factoren die van invloed zijn op de gezondheid van mensen met een beperking, ouder dan 50 jaar.
Feiten en cijfers De groep mensen met een verstandelijke
Cobi Vellinga tijdens de gymles op locatie.
56% 44% jonger dan 50 jaar
beperking boven 65 jaar groeit. 44% van de cliënten van Talant is ouder dan 50 jaar.
ouder dan 50 jaar
Risico Het ouder worden van mensen met een beperking kenmerkt zich door een grotere kans op een ‘slechte oude dag’.
Doelgroep ouderen Mensen met een verstandelijke beperking krijgen eerder te maken met ouderdomsproblemen dan mensen zonder verstandelijke beperking. De mate van de beperking kan een indicatie zijn voor de leeftijdsgrens voor veroudering.
60
Mensen met een beperking:
Lichte verstandelijke beperking en overige cliënten met een lichamelijke/zintuiglijke beperking
jaar
Herfst 2018
• sociaal-emotioneel.
Oorzaken
jaar
50
6
• lichamelijk;
jaar
Verstandelijke beperking waarvan het niveau niet bekend is
Ernstige verstandelijke beperking
• cognitief;
65
Matige verstandelijke beperking
Syndroom van Down, ongeacht niveau van beperking
Dit door achteruitgang;
• bewegen minder; • eten minder gezond; • zijn vaker angstig en depressief; • hebben vaker een chronische
40 jaar
aandoening; • gebruiken vaker medicijnen; • zijn kwetsbaarder.
Omdenken in bewegen Uitgangspunten Talant voor ouder wordende cliënten
Meer bewegen voor ouderen Het kost veel geduld om cliënten zelf de knoopjes van de blouse te laten sluiten. We zijn als begeleiders verzorgend aangelegd en helpen nu eenmaal graag. Goed bedoeld, maar we helpen pas echt wanneer
Visie
we mensen zoveel mogelijk dingen zelf
Onze visie is voor
laten doen. Dat is de overtuiging van Cobi
iedereen hetzelfde,
Vellinga. Cobi is hoofd van De Omloop in
dus ook voor ouder
Dokkum: een woonlocatie met ouder
wordende cliënten:
wordende cliënten die sinds het voorjaar
Iedereen heeft recht op een gewoon, goed
actief aandacht heeft voor meer bewegen.
leven, waarin je jezelf kunt blijven ontwikkelen. Voor ouder wordende cliënten wordt bewegen steeds moeizamer en door pijnklachten vanwege artrose worden ze vaak nog passiever. “Het vraagt van
Kennis
begeleiders een andere manier van denken en doen”, zegt Cobi. “Wij moeten
Talant zorgt dat medewerkers
omdenken om mensen in beweging te krijgen.” Samen met Talants leefstijlcoach
kunnen leren over ouder
Gretha Boonstra zijn er extra beweegmomenten gecreëerd voor de cliënten.
wordende cliënten. Talant leidt mensen op tot verpleegkundige.
Meer zelf doen “We geven bijvoorbeeld niet automatisch meer de koffiemelk aan, maar laten mensen deze zelf pakken. Verder helpen cliënten nu veel actiever mee met
Preventie Talant heeft continu aandacht voor gezonde leefstijl voor cliënten: regelmatig bewegen; gezonde voeding.
tafeldekken en afruimen. En wanneer we in de zomer buiten gingen koffiedrinken, hielp iedereen mee om de spullen naar buiten te brengen.” Door anders te denken komt er in de dagelijkse dingen meer beweging. Gymnastiek Gretha stelde ook gymnastiek voor. Hiervoor voelden de cliënten van De Omloop in eerste instantie niet zoveel. ‘Daar zijn we te oud voor’, zeiden ze.
Huisvesting De locaties van Talant voor wonen en dagbesteding moeten passen bij de ouder wordende cliënten. Denk aan:
Maar nu Nynke langskomt voor een uur bewegen, zijn ze enthousiast. “Nynke komt speciaal voor de gymles en dat helpt.
"We helpen pas echt wanneer we mensen zoveel mogelijk dingen zelf laten doen"
Vreemde ogen dwingen. Zodra ze eraan komt, gaan ze al rechter op zitten.” Ook sporten er nu twee
geen drempels, brede gangen en ruime kamers.
cliënten bij De Waadwente, het nabijgelegen verpleeghuis. Behalve dat ze hier actief bezig zijn, vergroot het ook hun wereld en zelfvertrouwen. “Het levert zoveel op, dat hadden we vooraf niet kunnen bedenken.”
Samenwerken
Meer heldere momenten
Talant werkt samen
“Onze grootste wens is het tegengaan van achteruitgang bij cliënten.
met ouderenzorg.
Hiervoor is het belangrijk dat mensen zoveel mogelijk dingen zelf blijven
Medewerkers kunnen
doen. Het geeft het leven extra waarde; ik zie dat mensen gelukkiger zijn
van elkaar leren en er
en vaker heldere momenten hebben. Dat vind ik erg waardevol.”
wordt samen gebouwd.
InZicht
7
'Ouwe seun' Feiko Walinga in het midden
“Meneer Walinga is altijd in voor een grapje,” geeft begeleidster Marianne van Martenahiem aan. “Hij is standvastig, maar ook een hele warme, zorgzame man.” Zaterdag 29 september werd hij 75 jaar. Een hele bijzondere mijlpaal die hij samen met familie en vrienden in zijn geliefde Harlingen vierde. “Mooi feest,” vertelt Walinga. “Met muziekkorps.” Speciaal voor hem regelde zijn schoonzus Wil een optreden door het Stedelijk Muziekkorps. En hoewel hij niet meer voor de muziek uit kan lopen, zoals hij vroeger graag deed, was het echt genieten.
8
Rolstoelfiets
Kleine jongen
Kerk
Met mooi weer kan meneer Walinga genieten van een fietstochtje. Als het maar niet te ver van huis is en in een rustig tempo.
Meneer Walinga is de jongste uit een gezin van tien kinderen. Met zijn schoonzus Wil heeft hij een bijzondere band. Zij komt ook elk week een keertje langs.
Elke zondag gaat meneer Walinga naar de gereformeerd vrijgemaakte kerk in Franeker. De taxi haalt hem op en bij de kerk staat er altijd iemand klaar om hem naar zijn plek te brengen. Hij zingt alle liederen uit volle borst mee en iedereen van de kerkgemeenschap kent hem.
Herfst 2018
Was opvouwen Na de koffie vouwt meneer Walinga zijn wasgoed op. Dit is altijd vaste prik. En als alles netjes op stapels ligt, zorgt hij dat de begeleidster de was op de juist plek in de kast legt. Hierin is hij heel precies. Hij wil graag dat het allemaal op zijn manier gebeurt.
Dieren Meneer Walinga is gek op dieren. Zo knuffelt hij graag met het hondje van begeleidster Marianne. Ze hebben een bijzondere klik met elkaar.
Post Meneer Walinga ontvangt graag post. Vooral kaartjes zijn geliefd. Maar ook naar de Harlingen Courant kijkt hij altijd reikhalzend uit. Zaterdagochtend bij het opstaan vraagt hij al hoe laat de krant komt. Als de krant er is, bladert hij hem altijd helemaal door. Wilt u meneer Walinga ook blij maken met een kaartje? Zijn adres is: Jan Vlietstrastraat 4, 8802 TG Franeker
InZicht
9
"Hier sta ik, hier ben ik, dit vind ik."
Medezeggenschap: ieders mening telt! Voor Talant is de mening van cliënten en hun vertegenwoordigers van groot belang. Het directieteam weegt de adviezen van de centrale medezeggenschapsraden voor cliënten en cliëntvertegenwoordigers dan ook altijd mee als er besluiten genomen worden.
10
Meedenken, meepraten en adviseren. Dat zijn de belangrijkste
invulling van dagbesteding.” Medezeggenschap van cliënten van
taken van de centrale cliëntenraad (CCR) en de centrale cliëntverte-
zorginstellingen is formeel geregeld via de Wet Medezeggenschap
genwoordigersraad (CCVR). “Op verzoek van de directie van Talant
Cliënten Zorginstellingen (WMCZ), maar voor Talant is samenwerken
brengen de raden gevraagd en soms ongevraagd advies uit over
met cliënten en hun vertegenwoordigers, zoals verwanten of
allerlei zaken”, vertelt Joke van Leeuwen, directeur bij Talant. “Dat
mentoren, sowieso vanzelfsprekend. Joke: “Het sluit goed aan bij
kan variëren van advies over nieuwbouwplannen en de aanschaf
onze visie. We hebben samen één doel: een zo goed mogelijk
van een beeldhorloge tot de inhoud van leefstijlprogramma’s en de
leven voor onze cliënten.”
Herfst 2018
Volwaardig adviesorgaan
“Ik faciliteer de CCVR-leden in hun besluitvorming; de leden
De CCR bestaat uit zes leden en komt elke twee weken bij
nemen de adviesbesluiten. Deze raad is een mooie plek om voor
elkaar. De CCVR telt zeven leden en vergadert tien keer per jaar.
de cliënt op te komen. De ene cliënt kan dat prima zelf, maar de
Vier jaar geleden verdwenen cluster- en regioraden na een
andere niet. Daarom is het goed dat er vertegenwoordigers zijn.
verandering in de managementstructuur van Talant. Tegenwoor-
Als raad houden we nauw contact met de centrale cliëntenraad.”
dig vertegenwoordigen beide centrale raden de belangen van de circa drieduizend cliënten van de organisatie. De centrale
De samenwerking tussen de raden en directie staat zelfs zwart op
cliëntenraad heeft zich ontwikkeld tot een volwaardig advies-
wit. Binnenkort zullen alle betrokkenen hun handtekening zetten
orgaan. Zo’n tien jaar geleden kregen alleen de cliëntvertegen-
onder een vernieuwde samenwerkingsovereenkomst. Daarin ligt
woordigers alle adviesaanvragen, en de cliëntenraad slechts enkele.
onder andere vast dat de centrale raden elkaar twee keer per jaar
Nu gaan alle aanvragen naar beide raden. Joke: “We hoorden steeds
ontmoeten en welke overlegmomenten er zijn tussen de directie
vaker van cliënten dat ze graag over meer zaken hun mening wilden
en de raden.
geven. We hebben hen daarom in de loop der tijd met steeds meer adviesvragen benaderd. Nu krijgen beide raden op hetzelfde moment
Gebiedsraden
dezelfde adviesaanvraag, alleen de begeleidende brief is een beetje
Maar er is meer! Talant wil naast de centrale raden óók regionale
anders. De brief voor de cliëntenraad heeft - op verzoek van de leden
raden aanstellen; voor (bijna) elk van de 21 woon-leefzones een
- bijvoorbeeld meer pictogrammen en een groter lettertype.” Talant
gebiedsraad en voor elke locatie een locatieraad. Joke: “We streven
ondersteunt de cliëntenraad met een coach, die de adviesaanvraag
ernaar dat deze raden er eind 2018 zijn. We leiden nu begeleiders
met de raadsleden bespreekt. De coach besluit niet mee, maar
op tot coach en werven cliënten en cliëntvertegenwoordigers voor
helpt bij de besluitvorming en zet het besloten advies op papier.
de functie van raadslid. Het is een fijn idee dat de raden in deze structuur dichter bij de achterban zitten en op locatieniveau kunnen
Belangrijke stem
adviseren.” De naam ‘gebiedsraad’ is overigens door de centrale
Beide raden hebben geen beslisrecht. Maar de leiding van Talant
cliëntenraad bedacht. Stefan: “Ja, daar hebben wij een beetje voor
weegt de adviezen van de raden altijd mee in de besluitvorming.
gezorgd. Dankzij ons gaat het gebeuren; dat geeft een goed gevoel!”
Het kan gebeuren dat de ene raad positief adviseert, en de andere negatief. Joke: “Voor ons weegt het advies van de centrale cliëntenraad het zwaarst. Het gaat ons om de cliënt, die heeft een belangrijke stem.” Een van die stemmen is van cliënt Stefan Caron uit Leeuwarden. Stefan is al zeker tien jaar actief in de cliëntenraden bij Talant en sinds twee jaar is hij voorzitter van de CCR. Het voorzitterschap past wel bij hem, vindt hij zelf. “Ik ben vrij rustig, ik luister meer dan ik praat. Als iedereen door elkaar heen praat, vraag ik of ze met één persoon tegelijk willen reageren.” Denken vanuit de cliënt Stefan vindt het werk voor de raad leuk en belangrijk. “We zijn er voor alle cliënten als ze ons nodig hebben. Als we een adviesaanvraag krijgen, bespreken we wat we ervan vinden. Is iets nodig of juist niet? Ik vind het mooi dat we iets kunnen betekenen”, aldus Stefan. “Ik heb veel waardering voor jullie inbreng en opstelling”, reageert Joke. “De organisatie kan iets belangrijk vinden, maar jullie stellen een belangrijke andere vraag: wat betekent dit voor de cliënten? Daarbij verplaatsen jullie je ook in cliënten die in een andere situatie zitten, bijvoorbeeld cliënten die een rolstoel hebben. Wat ik ook mooi vind, is dat jullie - naast een advies - vaak ook een tip geven; een goed idee of iets wat jullie belangrijk vinden.” Samenwerkingsdriehoek Naast de CCR is ook de cliëntenvertegenwoordigersraad onderdeel
Weetkrant medezeggenschap
van de ‘samenwerkingsdriehoek’ met de Talant-directie. Martinus
In deze Weetkrant wordt uitgelegd hoe de medezeggen-
Stollenga is kortgeleden aangetrokken als onafhankelijk voorzitter
schap bij Talant is geregeld. Bekijk de Weetkrant op
van de raad. Zijn broer is cliënt bij een zorginstelling elders en
www.talant.nl/clienten.
Martinus was daar voorzitter van de centrale familieraad. Martinus:
InZicht
11
SPAT lost crises op in leefomgeving cliënt Het nieuwe SPAT - specialistisch ambulant team - vervult vanuit kliniek De Omswaai binnen én buiten Talant een grote behoefte. Zitten begeleiders op woonlocaties met de handen in het haar bij crisisgevallen? Dan kunnen ze het SPAT inschakelen om de situatie een andere wending te geven. Het effect: cliëntopnames in de kliniek kunnen korter of zijn zelfs niet meer nodig. Mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek kunnen voor hun omgeving een hele uitdaging zijn. Zelfs binnen woongroepen waar ze passende professionele begeleiding krijgen. Soms raken cliënten zó uit hun doen dat begeleiders niet meer weten wat ze ermee aan moeten. Dan lijkt een tijdelijke behandelopname de beste oplossing, alleen al voor rust in de groepsdynamiek. Maar is dat ook het beste voor de cliënt? Het SPAT biedt een alternatief met flexibele
"Bij twijfel
ondersteuning binnen de eigen leefomgeving van cliënten.
altijd
‘Een frisse blik kan wonderen doen’, merkt Chantal Tolman, één
bellen"
van de SPAT-professionals. ‘Wij kijken vanuit onze specialisaties naar de situatie, maar de grootste winst is dat wij als buitenstaanders objectief zijn. De betrokkenen draaien vaak rond in een vicieuze cirkel of zitten te dicht op de cliënt. Wij komen niet om te oordelen, maar om open mee te kijken en te luisteren.
De zes bevlogen teamleden - vier gespecialiseerde verpleeg-
Om samen te reflecteren op wat er speelt. Soms kunnen kleine
kundigen/begeleiders, een behandelaar en projectleider Irene
veranderingen al een groot verschil maken. Het belangrijkste is
- verwachten dat er door hun inzet in de toekomst minder vaak
dat de cliënt centraal blijft staan. Van daaruit kijken we wat
opnames nodig zijn. ‘Dat zal na de pilotfase blijken, maar we
nodig is en bieden we handreikingen.’
zien nu al dat - als opname toch nodig is - een verblijf door onze betrokkenheid korter duurt en soepeler verloopt’, vertelt Chantal.
Het SPAT kan worden ingehuurd binnen Talant, maar ook door
‘Terwijl de cliënt in de kliniek is, treffen wij op de woonlocatie
collega-instellingen en particulieren die zelf de zorg voor familie
voorbereidingen door onder andere scholing en oefening.
op zich nemen. ‘Bij twijfel altijd bellen’, adviseert projectleider
Na terugkeer coachen wij hen op de vernieuwde aanpak totdat
Irene Hoekstra. ‘Als ons team van betekenis kan zijn, starten we
ze de draad zelf weer vol vertrouwen oppakken.’
standaard met een aantal uren observatie en gesprekken op locatie, plus overleg binnen ons multidisciplinaire team. Wat volgt, is maatwerk. De ene keer is een advies genoeg, de andere keer komen we met regelmaat op locatie om naar een stabiele en veilige situatie toe te werken.’
12
Herfst 2018
Meer weten of het SPAT inschakelen? Bel 0512 – 726 502 of mail naar info@deomswaai.nl. www.deomswaai.nl
"Werken in de nacht voelt bijzonder"
Oproepkracht Hanny van der Bij (70):
"Gevoel hoort erbij, daarom doe ik dit werk zo graag" Op je zeventigste nog werken in de nachtzorg? Hanny van der Bij uit Drachten vindt het heel gewoon. Nog steeds ziet ze het regelmatig licht worden na een dienst bij de Zorgcentrale of een nacht vol rondes op Talant-locaties. “Zolang ik mijn vak nog goed kan uitoefenen, blijf ik met plezier van dienst.” Haar zeventigste verjaardag was een mijlpaal,
vak en de contacten met collega’s en
gehouden. Als de wereld slaapt en jij bent
maar dat is geen reden om te stoppen met
cliënten zijn me dierbaar. Omdat flexibele
bezig mensen te helpen, dat voelt bijzonder.
het oproepwerk voor Talant. “Wat zegt een
krachten in de nachtzorg een welkome
Ook bouw je met collega’s een intiemere
getal? Belangrijk is dat ik mijn werk goed kan
achtervang zijn, heb ik toen een nul-uren-
band op tijdens nachtdiensten.”
doen, er plezier in heb en zelf gezond ben”,
contract gekregen. Ik wil geen werk van
zegt Hanny, die al bijna overgrootmoeder is,
anderen innemen, dus ze bellen mij alleen
De afwisseling tussen de Zorgcentrale en de
maar nog zeer vitaal overkomt. “Met collega’s
om gaten in het rooster te dichten of bij
rondes op locatie bevalt Hanny goed. “De ene
grappen we dat ik zelfs nog met een rollator
ziekte en vakantie. En die constructie werkt
keer sta ik zelf bij Talant-bewoners aan het
naar de Zorgcentrale kom. Voor mij is het heel
al tien jaar naar ieders tevredenheid.”
bed, de andere keer kan ik op basis van beeld
gewoon om met enige regelmaat te blijven
en geluid collega’s naar de locaties sturen
werken. En ik ben daarin geen uitzondering;
Haar man vindt het prima dat ze af en toe
waar het nodig is. Vroeger maakten we
deze week stond in de krant dat steeds meer
wat nachten werkt. “Hij weet hoe graag ik
cliënten standaard twee keer ’s nachts
gepensioneerden dat doen.”
het doe en zegt soms gekscherend: je bent
wakker, nu weten we hoe belangrijk een
weer aan een nachtje werken toe. Ik zit
goede nachtrust is. Maar zodra er iets is,
Zelf ging Hanny op haar zestigste al met
intussen al meer dan dertig jaar in de
dan staan we klaar. Met zorg en natuurlijk
de VUT. “Dat bleek toen het meest gunstig,
nachtzorg, dus we zijn er beide aan gewend.
ook met aandacht, humor of een warme
maar ik vond het werk te mooi om
Zelf kan ik het fysiek nog steeds goed aan
knuffel waar nodig. Gevoel hoort erbij,
helemaal te stoppen. Het is zo’n prachtig
en ik heb altijd van de sfeer van nachtwerk
daarom doe ik dit werk nog zo graag.”
InZicht
13
In het Zicht Vrijwilligers bij de voorstelling
'De profylfoto fan Klaas' WIE Wij, team en cliënten van Tywerthiem Wommels, zijn erg blij met alle vrijwilligers die meehielpen om de voorstelling ‘De profylfoto fan Klaas’
Column
Gerrit Ouder worden
tot een succes te maken. Deze column voor Inzicht gaat over ouder worden.
WAT
Wat ouder worden inhoudt en wat je nog wel kunt en
Met elkaar en voor elkaar; dat is waar de Wommelser mienskip voor staat.
wat niet. Bij sommigen kun je dat zien dat ze al wat
En dat hebben we gemerkt. De lokale toneelvereniging, het korps en de
ouder zijn. Anderen kunnen alles nog als ze 70 jaar
koren van Wommels; ze deden allemaal mee. Ook waren er heel veel
zijn. Zelf word ik 2 december 54 jaar. Dit vier ik met
vrijwilligers voor en achter de schermen actief. Ze hielpen mee in de
een leuk feest. Mijn vrienden komen 1 december
bouwploeg, bij de catering, de kaartcontrole en de kap en grime. Maar
als ze kunnen. Mijn familie komt op de dag zelf.
ook als verkeersbegeleider, runner en bij de EHBO. Het waren er zoveel, dat we ze hier niet allemaal persoonlijk kunnen noemen. Fantastisch!
Kan ik minder dingen doen als ik toen jong was? Ik kan me nog goed redden in het leven. Ik reis
VAN WAARDE
nog met de bus naar de kermis en naar mijn
Deze voorstelling laat zien dat je vanuit het niets een hele bijzondere productie
vrienden. Wel is mijn bloeddruk af en toe
kunt neerzetten waarbij iedereen, met en zonder een beperking, kan meedoen.
wat hoog, maar verder voel ik mij niet oud.
Het zorgt voor een nieuwe ervaring en de cliënten hebben veel nieuwe mensen
Ik studeer nog en ga naar het Digitaal huis
leren kennen. Dit heeft hun zelfvertrouwen een enorme boost gegeven en het proeft naar meer. Daarom zijn we erg blij met al het moois wat nu al is
voor Nederlandse les. En mijn koppie werkt nog goed.
ontstaan door de nieuwe contacten. Zo wordt er nu gitaarles gegeven, is er binnenkort een workshop gedichten maken, zijn er carpoolafspraken gemaakt én we zitten met elkaar in de kroeg. We zijn echt enorm trots op dit resultaat!
Wat ik belangrijk vind voor oudere mensen? Ik vind het belangrijk dat ouderen liefdevol worden opgevangen en dat ze nog plezier kunnen beleven. Ook als ze in het bejaardentehuis komen. Dat deze mensen goede zorg krijgen en dat het personeel ook aardig is. En dat ze nog leuk bezig kunnen zijn. Of ik mensen ken die ouder zijn? Op de Vrijheidshof zijn ook veel oude mensen die bij ons op dagbesteding komen. Ik vind het leuk dat deze mensen er zijn en nog dingen willen doen zoals puzzelen, breien of borduren. Ik vind dat niet eng of zo. Oude mensen horen er ook bij. Op de Rikkingahof woont de moeder van mijn zwager. Als het feest is en er is muziek mag ze graag nog dansen.
Wilt u iemand in het zicht brengen die veel voor een cliënt van Talant doet, bijvoorbeeld een familielid of een vrijwilliger? Stuur een mailtje naar communicatie@talant.nl.
14
Herfst 2018
Veel oudere mensen kunnen best nog wel veel doen.
ANDER NIEUWS Database vaste planten op website Passiflora De website van dagbestedingslocatie Passiflora in Drachten is uitgebreid met een database voor vaste planten. Zelfs voor mensen zonder groene vingers wordt het zeer eenvoudig de juiste plant te selecteren. Passiflora is onderdeel van Ondernemend Talant. Dit zijn dagbestedinglocaties waar cliënten actief bezig zijn en producten maken of diensten leveren, waar ze trots op zijn. De locaties hebben naast een fysieke werkplaats met deels een verkoopfunctie, ook allemaal een eigen website. www.talant.nl/ondernemendtalant.
Talant Franeker exposeert in Kening State Cliënten van Talant exposeren hun schilderkunst van 19 oktober tot eind januari in woonzorgvoorziening ECR Kening State. De expositie is tijdens kantooruren open voor publiek. De veelal kleurrijke schilderijen zijn gemaakt op dagbestedingslocatie It Fûgelpaad in Franeker. De schilderijen variëren van bloemen en gebouwen tot patronen met heldere kleuren.
Speciale editie Dopper met kunstwerk Joke Wester Het kunstwerk van Joke Wester prijkt op een speciale editie van de bekende waterfles Dopper. Haar schilderij met vissen past perfect bij het thema water. En het gebruik van een duurzame waterfles past weer goed bij het thema duurzaamheid van Alliade. De verkoopprijs is 15 euro. Verkooppunten Bascule
Winkel Talant
Blauwe Roek
Restaurant, kantoor
Peperstraat 1
blokhuispoort
Moleneind zz 69B
Alliade Trambaan 10
Sneek
Leeuwarden
Drachten
Heerenveen
Expositie Talant in dependance Museum Belvédère Kleurrijke schilderijen, bloemrijke taferelen en eigenzinnige beelden van klei zijn het decor van de bijzondere expositie in afslag BLV; een dependance van Museum Belvédère. De kunstwerken zijn gemaakt door cliënten van De Diggel en Atelier Heidewoud. Zij lieten zich op verzoek van museum Belvédère inspireren door het thema flora en fauna. Wanneer: 24 november tot en met 9 december 2018
Waar: Afslag BLV, Minckelersstraat 11 in Heerenveen.
Vakantie bij Marissa Marissa Friso emigreerde samen met haar ouders naar Spanje om hier hun droom te realiseren; het runnen van een vakantiecentrum op het Spaanse platteland. Voorheen woonde en werkte Marissa bij Talant. Nu is ze gastvrouw van het vakantiecentrum en dat bevalt goed. In oktober was ze gastvrouw voor haar oud collega’s van 2e han(d)s en grietjes. “We hebben echt ontzettend leuke dagen gehad,” vertelt begeleidster Astrid. www.vakantiebijmarissa.com
Colofon InZicht is het blad voor familie van cliënten van Talant. InZicht verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties en locaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Redactie Hilde Koopmans, Marketing & Communicatie Zorggroep Alliade, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, e-mail communicatie@talant.nl Teksten Hilde Koopmans, Gerard Akkerman, Esther van Opzeeland, Amber Boomsma Fotografie Team Horsthuis, Hoge Noorden, Piet Douma Column Gerrit Miedema Ontwerp De Bey communicatie & vormgeving bv Druk Drukkerij van der Eems Social Media Twitter @TalantOnline, Facebook /TalantOnline YouTube Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie Adreswijziging? Stuur uw oude en nieuwe adres naar communicatie@talant.nl.
Talant maakt deel uit van Zorggroep Alliade.
InZicht
15
2spraak
In deze rubriek vertellen mensen over hun band. Mail voor aanmeldingen naar communicatie@talant.nl
"We maken deel uit van elkaars leven" Ze kennen elkaar al meer dan veertig jaar en dat voelt als familie. Vanaf het moment dat Marinus Smeding (54) in haar leven kwam, is Feikje Smit-Krans (60) gek met hem. Om dichterbij zijn maatje te wonen, verhuisde Marinus in september naar een nieuwe Talant-locatie in Sneek.
oude koeien ophalen, dan weet ik het niet eens meer. Wat heb je vanmiddag gedaan, bij De Stipe?” MARINUS BLIJ: “Volksdansen geweest, muziek bij.” FEIKJE: “Ah, als er maar muziek bij is, dat vindt ie prachtig. Marinus is graag onder de mensen, maar luistert ook alleen op zijn kamer naar muziek. Om tot rust te komen.”
FEIKJE: “Marinus moet hier nog een beetje ‘landen’ want alles is
MARINUS: “André Hazes dood.”
nieuw, maar hij heeft het gelukkig goed naar zijn zin. Dichtbij het
FEIKJE: “Nee, die leeft niet meer. Gelukkig is zijn muziek er nog wel.”
water wonen, dat vind je mooi, toch?”
FEIKJE: “De band met Marinus is echt eentje van ‘tot de dood ons
MARINUS KNIKT: “Ja! Kollum afgelopen. Hier blijven. Dichtbij Feikje.”
scheidt’. En hopelijk hoef ik hem niet alleen achter te laten...”
FEIKJE: “Inderdaad, we kunnen elkaar nu elke week zien. Wat doen
MARINUS: “Terschelling vakantie?”
we ook alweer graag samen?”
FEIKJE: “Dat is volgende zomer weer hè, je gaat al jaren met TOF
MARINUS: “Koffie drinken. Wandelen. Bril kopen.”
naar Terschelling.”
FEIKJE: “Speciaal voor de foto gekocht hè, deze nieuwe bril.
MARINUS: “Nu winter. Sinterklaasboot.”
Gewoon samen zijn is voor Marinus vaak al genoeg. Hij is heel
FEIKJE: “Vaart die hier langs? Dat ga ik straks eens uitzoeken.”
makkelijk en met een beetje tevreden.”
Marinus rommelt intussen in de kast met dvd’s en laat wat
Marinus zit intussen genoeglijk naast Feikje. De lichaamstaal
ingelijste foto’s zien die hij pasgeleden voor zijn verjaardag kreeg.
tussen beide spreekt boekdelen over hun band. Ze pakken elkaars
FEIKJE: “We nemen hem met de hele familie altijd mee uit eten op
hand en wisselen blikken uit die zeggen: wij begrijpen elkaar.
zijn verjaardag. Hij hoort er echt bij en is al van twee generaties oom.”
FEIKJE: “Meestal heb ik aan een woord genoeg, al spreekt hij soms
MARINUS: “Wonen is hier leuk. Dichtbij.”
in raadselen.”
FEIKJE: “We kunnen niet meer zonder elkaar hè, we maken deel uit
MARINUS GRINNIKT: “Oude poes! Poepte in de gang!”
van elkaars leven.”
FEIKJE: “Komt er weer een herinnering boven? Hij is een ster in
MARINUS ROEPT ENTHOUSIAST: “Ja! Feikje familie!”
InZicht Herfst 2018
