InZicht
Uitgave van Talant jaargang 16 - nr 58
Zomer 2017
AndrĂŠ helpt en wordt geholpen met kennis over syndroom Gezamenlijke
nieuwbouw in Koudum
Olga Wolberts in het midden
Voorwoord
Steeds meer meedoen Cliënten van Talant doen steeds meer mee in de samenleving. Dat is precies wat we graag willen – voor degenen die dat zelf ook willen uiteraard.
Inhoud
3 4 5 6
Kort Nieuws Van de Centrale Verwantenraad André helpt en wordt geholpen met kennis over syndroom
Zo deden er cliënten van Talant mee aan het prestigieuze Oranjewoudfestival. Een groep zangers en muzikanten bracht een bijzondere muziekvoorstelling, samen met professionele muzikanten. Zelfs het publiek kreeg een rol toebedeeld.
6
In Koudum wordt gewerkt aan een nieuw woonzorgcomplex waar ook cliënten van Talant zijn uitgenodigd als bewoners. De woningen worden namelijk niet alleen prachtig, er komt ook gelegenheid voor ontmoetingen met allerlei mensen. De afdeling Vastgoed van onze overkoepelende Zorggroep Alliade is aangeschoven bij het plannen maken, waardoor de kennis goed wordt benut. Wat we al jaren doen, is werk en dagbesteding creëren waar cliënten van betekenis kunnen zijn en waar ze anderen kunnen ontmoeten. De locaties die daarbij een arbeidsmatig karakter hebben, dragen nu het label ‘Ondernemend Talant’. Met nieuwe websites krijgen deze locaties ook online een gezicht. Na de
7 Talant biedt draadloos internet 8 Olga Wolberts in het midden 10 Gezamenlijke nieuwbouw
eerste vijf, zijn er weer drie websites klaar.
in Koudum
10
In deze InZicht leest u ook het verhaal van een moeder, over haar zoon bij wie dit voorjaar een nog vrij onbekend syndroom is vastgesteld. Op een manier die bij hem past, doet ook hij mee in zijn samenleving. Verder heeft de Centrale Verwantenraad vlak voor het uitkomen van deze InZicht ingestemd met de nieuwe medezeggenschapsstructuur waarin samenwerking in de driehoek een belangrijke plaats inneemt. Daarover volgende keer meer.
ook namens Erik Kuik, Raad van Bestuur
12 13 14 14 15 16
Sound Trip Talant Edition Talant doet mee aan 2018 In het zicht: Sandra Westerlaan Gerrit: Participatie Ander nieuws Tweespraak: Jifke van der Wal en Janny Hendriks
Foto voorpagina Olga steekt graag de handen uit de mouwen bij dagbestedingscentrum Middelséhiem. Lees over Olga Wolberts in het midden, op pagina 8 en 9.
2
Zomer 2017
KORT
Nieuwbouw Damwoude van start
Cliënten aan de slag bij tennisclub Joure
Cliënten van Talant kunnen aan de slag bij Tennisvereniging Joure, zoals banen rollen, Toekomstige bewoners sloegen 8 mei
grasmaaien en baan vegen. 17 Mei is een intentieverklaring getekend als begin van
in Damwoude de symbolische eerste
een mooie samenwerking. De hoop is dat anderen het voorbeeld volgen.
paal op de plek waar locatie ‘De Klimmer 2’ van Talant komt. Begin 2018 wordt de locatie in gebruik genomen.
Ook SKIK (Kinderopvang en BSO), MIKS Welzijn, Friesland College Heerenveen en sportopleiding CIOS hebben hun handtekening gezet. De samenwerking met de tennisvereniging moet uiteindelijk resulteren in een makkelijk dupliceerbare blauwdruk voor andere sportverenigingen die zich open willen stellen voor kwetsbare inwoners.
De huidige woningen op de Nije Hale, locatie de Wynbrekker en de Heerke locatie krijgt 24 appartementen, een
De Stal collecteert voor Oranjefonds
centrale ontmoetingsruimte, een kantoor
Cliënten en begeleiders van Brasserie De Stal, een locatie van Talant
en een ruime tuin. Het is vlakbij het
in Nieuweschoot, hebben in juni gecollecteerd voor het Oranjefonds.
Ateswei zijn verouderd. De nieuwe
winkelcentrum en de school. ”Midden in de samenleving, dat vinden we belangrijk”, aldus Auke Jelle Kingma, directeur bij Talant.
Meer nieuws? Kijk ook eens op
De helft van de opbrengst mag De Stal naar eigen keuze besteden. De andere helft gaat naar sociale organisaties in Friesland, geselecteerd door het Oranjefonds.
De Jister feestelijk heropend De Jister in Burgum heeft een verbouwing ondergaan en werd op donderdag 8 juni feestelijk heropend. De Jister is een locatie van Talant met onder andere horeca-, arbeidsmatige, creatieve en
www.talant.nl
belevingsgerichte activiteiten.
Facebook: /TalantOnline
Arend, cliënt bij Talant, kreeg de eer
Twitter: @TalantOnline
om de locatie officieel te openen met het doorknippen van een lintje.
InZicht
3
NIEUWS
Bekijk de website van De Omswaai
Friesland en Talant; een expertisecentrum op
Nog meer websites van Ondernemend Talant
het terrein van locatie De Wissel in Beetster-
Ook Pand 30, Kleurryk, De Bascule
zwaag, met een kliniek en ambulante zorg.
(allen cadeauwinkels met ateliers) en
De samenwerking stopte noodgedwongen
De Verkleedkoffer en hebben nu een
in januari 2017 wegens blijvende onzeker-
nieuwe website. Deze locaties vallen
Behalve een nieuwe naam heeft De Omswaai – voorheen De Swaai - nu ook een nieuwe website. De kliniek voor mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek is al jaren een begrip in Noord-Nederland. De Swaai was een samenwerking van GGZ
heden in de financiering. De kliniek bleef in
De nieuwe naam voor de kliniek vroeg ook
Beetsterzwaag, als onderdeel van Talant met
om nieuwe middelen. Daarom is onder
de naam De Omswaai. De ambulante zorg
andere een moderne website ontwikkeld.
wordt nu geboden door GGZ Friesland,
Nieuwsgierig? Neem snel een kijkje op
buiten Beetsterzwaag.
www.deomswaai.nl.
onder het label Ondernemend Talant.
Talant maakt met UMCG basismethodiek voor begeleiding cliënten Bij het ontwikkelen van een nieuwe basismethodiek voor begeleiders werkt Talant nauw samen met het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Talant wil in 2018 met de basismethodiek gaan werken. De basismethodiek moet begeleiders helpen om cliënten nog beter te kunnen ondersteunen. In de gehandicaptenzorg zijn er in
basismethodiek die zich richt op het
Nederland maar liefst meer dan honderd
versterken van de eigen regie van de
verschillende methodieken om cliënten te
cliënt en de inzet van zijn sociale netwerk.
begeleiden. Dit blijkt uit onderzoek dat het
4
Ondernemend Talant staat
UMCG vorig jaar samen met Talant heeft
Uniek project
voor dagbestedingslocaties waar
uitgevoerd. Binnen Talant wordt met vijftien
Bij de ontwikkeling worden vanuit Talant
producten worden gemaakt en
van deze methodieken gewerkt, denk
onder meer gedragskundigen, hoofden en
verkocht of waar diensten worden
bijvoorbeeld aan oplossingsgericht werken,
begeleiders betrokken. Het voordeel van
aangeboden. Op hun websites laten de
het Sociaal Competentiemodel, LACCS en
de basismethodiek is dat er onderdelen uit
teams vol trots zien wie zij zijn en wat
TRIPLE-C. Uit het onderzoek heeft Talant
bestaande methodieken in worden verwerkt
ze doen. Ook zijn ze online nu makkelij-
geleerd dat ze met goede methodieken
die voor alle cliënten van belang zijn en
ker vindbaar; voor (potentiële) klanten
werkt. Tegelijkertijd ziet Talant in dat een
die door alle begeleiders kunnen worden
en ook voor cliënten en hun verwanten
aantal methodieken grote overlap met
toegepast. Vanuit de basismethodiek
die op zoek zijn naar een fijne dagbeste-
elkaar heeft en dat teams soms nog met
kunnen begeleiders cliënten op een
dingsplek. Eerder dit jaar lanceerden
te veel verschillende methodieken werken.
eenduidige manier ondersteunen. Het is
Kado en Sa, Passiflora vaste planten,
Om die reden ontwikkelt Talant samen met
een uniek project waar de rest van het
dierenpension Matu, pottenbakkerij De
dr. Danielle Jansen van het UMCG een
land met grote nieuwsgierigheid naar kijkt.
Diggel en Brasserie De Stal hun websites.
Zomer 2017
Van de CVR
Video laat bedrijfsplan 2017 zien in praktijk In een video laat Talant met mooie voorbeelden uit de dagelijkse praktijk de tien doelstellingen zien uit het zogenoemde bedrijfsplan 2017. Centraal staat ‘de bedoeling’: een gewoon, goed leven, waarin je je kunt blijven ontwikkelen. In een bedrijfsplan zet een organisatie wat de doelen en plannen zijn voor dat jaar. Tijdens themabijeenkomsten hebben cliënten, verwanten en medewerkers een waardevolle bijdrage geleverd aan het bedrijfsplan van Talant. Ook waren zij actief betrokken bij het maken van deze video. We hopen dat deze video inspireert om samen verdere invulling te geven aan de doelstellingen van Talant.
Ik ben blij…… Met deze drie woorden, in combinatie met zijn eeuwige lach stal Churandy Martina uit Curaçao tijdens de Olympische Spelen in Londen de harten van velen. Met zijn gouden voortand als handelsmerk heeft hij de bijzondere gave om met een lach over zijn sportieve teleurstellingen heen te stappen. Ik ben blij om te mogen vertellen dat in de laatste vergadering voor het zomerreces, de Centrale Verwantenraad (CVR) met een paar kleine kanttekeningen, uiteindelijk een positief advies over de nieuwe Medezeggenschapsstructuur binnen Talant heeft kunnen geven. Ook ben ik blij dat naar aanleiding van onze achterbanraadpleging over medezeggenschap, zich inmiddels 3 nieuwe leden voor de CVR hebben aangemeld, die zich direct beschikbaar hebben gesteld om de belangen van de cliënten in Talant te behartigen. Ook word ik er blij van dat wij in 2017 daadwerkelijk met de nieuwe structuur, op basis van de Wet Medezeggenschap
U vindt de video op www.youtube.com/talantonline
Cliënten Zorginstellingen (WMCZ), aan de slag kunnen gaan, en dat de cliënten en verwanten dan weer volop de gelegenheid krijgen om in verschillende raden over het beleid van Talant mee te praten. In het begin van dit jaar vroeg ik in een overlegvergadering
Tweede bijeenkomst Kernteam Alliade en cliëntenraden Net zoals vorig jaar is er dit jaar een bijeenkomst geweest van het Kernteam Alliade en de cliëntenraden van Talant, Reik en WIL. Het thema was ‘Slimme zorg’, oftewel zorginnovatie. Het Kernteam Alliade bestaat uit afgevaardigden van medezeggenschapsraden van dochterorganisaties van Zorggroep Alliade. Na een inleiding over zorginnovatie bij Alliade konden de ongeveer dertig aanwezigen tijdens workshops kennismaken met onder andere beeldzorg, Route Online, Jouw Omgeving en Mattie. Verder konden de Virtual Realitybril, de tovertafel, beweegfiets
aan één van de directeuren waar hij blij van kon worden. Directeur Auke Jelle Kingma vertelde toen dat hij heel blij is geworden van cliënten, die vorig jaar het toneelstuk Sneeuwwitje hebben opgevoerd, en waar zij dingen lieten zien die niemand van hen kende en voor mogelijk hield. Ik word nog blijer als verwanten zitting gaan nemen in de nieuwe raden. Want meepraten over belangrijke onderwerpen, zoals bijvoorbeeld voeding, veiligheid, huisvesting en kwaliteit van zorg, kan zowel voor de organisatie Talant als voor de cliënten en verwanten van meerwaarde zijn. Vriendelijke groeten, Wally Brouwer (út Damwâld), lid van de Centrale Verwantenraad
en de Buzz Buddy getest worden.
InZicht
5
André helpt en wordt geholpen met kennis over syndroom Met haar dochter is ze deze zomer in Amerika, wegens hun bijzondere zoon en broer. Al kan André zelf niet mee, hij speelt een belangrijke rol op een wereldwijd congres in de Verenigde Staten over het SATB2-syndroom. Sinds kort is bekend dat de 34-jarige André dit syndroom heeft. Suze Overdijk is blij dat ze het weet. André Sijtsma is opgetogen als hij zijn moeder Suze Overdijk ziet,
soomafwijking ontstaat tijdens de zwangerschap en die kans is
buiten bij zijn dagbesteding in Stiens. Met zijn collega’s en begelei-
klein. We hadden ons dus heel wat minder zorgen hoeven maken
ders komt hij net terug van een ronde was ophalen bij woningen
tijdens haar twee zwangerschappen."
van Talant. André knuffelt zijn moeder en kijkt innig tevreden. Eenmaal binnen zitten ze even gemoedelijk naast elkaar. Plotseling
Vrolijk en onvoorspelbaar
vertrekt zijn moeder haar gezicht. André heeft haar been in een
Zelf had ze na Andrés geboorte al gauw in de gaten dat er iets aan de
stevige pijnlijke greep. Zo kalm mogelijk haalt ze Andrés hand weg.
hand was, maar er werd niets gevonden. Toen hij een jaar was, werd
André staat op, loopt onrustig rond en tikt op de glazen deuren.
wel een verstandelijke beperking vastgesteld en hij liep pas met 3½
“Hij is nog steeds niet in orde”, stelt ze vast met een begeleider.
jaar. Als kind sprak hij een paar woorden, hij was vrolijk en ondeugend, maar had ook heel plotselinge gedragsveranderingen, was
Nieuw onderzoek
soms agressief en ’s nachts kwam hij steeds uit bed. André, die een
André heeft vermoedelijk nog last van zijn gebit. Hij was al twee
ontwikkelingsniveau heeft van anderhalf jaar, had constant toezicht
voortanden kwijt en nu kon ook een derde pijnlijke tand niet
nodig. Vanaf zijn vierde ging hij naar kinderdagcentrum It Kampke.
behouden blijven. Gebitsproblemen is een kenmerk van het
Toen Andrés gedrag steeds moeilijker werd, ging het thuis niet meer.
SATB2-syndroom (ook wel Glass-syndroom genoemd), net als
Hij was toen negen jaar. Na een korte periode bij een andere
opvallend grote voortanden, niet of weinig praten, een laag gewicht,
zorgorganisatie, woont hij sindsdien bij Talant in Stiens. Zijn moeder
grote kans op botontkalking en een verstandelijke beperking. In maart
is heel betrokken. "Natuurlijk. Ik hou van hem. Hij is mijn zoon."
is dit syndroom bij André vastgesteld. Eerdere erfelijkheidsonderzoeken hadden niets opgeleverd, maar een nieuwe onderzoeksmethode
Ramen en deuren
bracht eindelijk uitkomst. Suze Overdijk: “Ik kan bepaald gedrag nu
Begeleider Marijke Dijkstra kent André al jaren. "Hij kan heel lief
beter plaatsen en rekening houden met bijvoorbeeld botontkalking,
zijn. En hij wil graag contact, maar meestal zit hij in zijn eigen
zoals de voeding aanpassen. Je weet beter wat je te wachten staat
wereld. Hij loopt door de woonkamer, klopt op ramen en deuren,
en kunt bepaalde problemen voorkomen of verminderen.”
komt even kijken wat je doet en loopt weer verder.” Suze Overdijk: "Hij zit vaak in de woonkamer op de bank, met een boekje of
6
Wat dat betreft had ze het graag eerder geweten. Ook voor haar
bijvoorbeeld met een van zijn auto's. Als ik er ben, komt hij lekker
dochter. "We weten nu dat alleen degene die het heeft, het kan
tegen me aan zitten. Iets doen wat niet mag vindt hij ook erg leuk!”
doorgeven. Mijn dochter is dus niet erfelijk belast. De chromo-
Marijke: “Het lastige is dat als iets hem niet zint of als er iets aan de
Zomer 2017
André Sijtsma met zijn zus en zijn moeder Suze Overdijk, bij Andrés woning in Stiens.
"Je weet beter wat je te wachten staat en kunt bepaalde problemen voorkomen"
hand is, hij ineens behoorlijk boos kan worden. Door teveel prikkels,
deur op slot wilde. Kennelijk voelt dat veilig." Inmiddels hebben
pijn of misschien uit frustratie. Hij praat niet en kan daardoor moeilijk
Andrés moeder en een oom een andere oplossing gevonden, door
aangeven wat hij bedoelt."
een soort bedstede te maken. "Toen André het bed voor het eerst zag, ging hij er meteen in zitten. Hij vindt het er heerlijk."
Gesteund Suze Overdijk is bij dat ook Talant er voor ijvert te weten te komen wat
Verreweg de oudste
iemand precies mankeert. Dit laatste onderzoek bij André was zelfs op
Deze zomer zal Suze Overdijk meer kinderen met het SATB2-syndroom
initiatief van Talant. Ook afgezien daarvan is altijd moeite gedaan uit te
en hun ouders ontmoeten, tijdens een congres in de Verenigde Staten.
zoeken wat André wil en wat hij nodig heeft om zich goed te voelen.
Ook een professor die zich heeft toegelegd op het syndroom zal er zijn.
Zo loopt André graag. De was ophalen aan de Ieleane sluit daar mooi
Het spijt hem dat hij André niet zal ontmoeten; de reis zou te veel van
op aan. En al kunnen zijn huisgenoten net wat meer dan André,
het goede zijn. Bijzonder is dat André met zijn 34 jaar verreweg de
hij trekt zich er ook aan op, vertelt Marijke Dijkstra. "Ik stond laatst
oudste is bij wie het syndroom is vastgesteld. André is daarmee een
versteld", vult Andrés moeder aan. "Hij kwam met de koffiekan,
belangrijke informatiebron. Suze Overdijk: "Er zijn vast meer mensen
om aan te geven dat hij koffie wilde!" "Hij blijkt zich inderdaad toch
van zijn leeftijd met dit syndroom. Probleem is dat de ouders ook ouder
te blijven ontwikkelen", zegt Marijke Dijkstra verheugd.
zijn en vaak niet meer de behoefte hebben aan allerlei onderzoeken. Maar ook bij oudere cliënten heeft het nog zin." Elke persoon bij wie
Bedstede
een syndroom wordt vastgesteld, draagt bij aan de kennis, wat deze
De begeleidster staat er wel vaker van te kijken hoe duidelijk André
en andere personen vervolgens kan helpen. Suze Overdijk kan niet
soms aangeeft wat hij wil. "André is snel overprikkeld. Tegelijk
genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om de oorzaak te achter-
zorgt hij zelf voor prikkels voor anderen, door het rondlopen in huis
halen van een stoornis - en de te verwachten gevolgen.
en het tikken, wat erger wordt wanneer hij zich niet goed voelt. Daarom hebben we in de hal een bank gezet, van waaruit hij de
Dochter
anderen wel kan zien in de woonkamer. Hij kan er rustig zitten of
Op de dag dat de fotograaf naar Stiens komt, gaat het een stuk beter
toch lopen door de hal en gang. Om dezelfde reden - rust voor
met André. Hij is vrolijk. Bovendien is niet alleen zijn moeder er,
André en ook voor de anderen – was vroeger ’s nachts zijn deur op
maar ook zijn zus. Voor haar is het ook niet makkelijk geweest. Suze
slot, maar dat doen we eigenlijk niet meer. Maar soms kwam André
Overdijk: "Het is spijtig dat André niet meekan naar het congres in
ons net zo lang halen tot hij duidelijk wist te maken dat hij toch zijn
Amerika. Maar ik ben zo blij dat ik samen ga met mijn dochter."
InZicht
7
i a n het g l O midden Vrolijk, lief en enthousiast, soms een beetje verlegen, maar toch niet bang voor nieuwe dingen. Bij dagbestedingscentrum Middelséhiem steekt Olga dan ook de handen uit de mouwen en heeft ze plezier met personeel en collega's. Ze doet allerlei werkzaamheden en activiteiten. Thuis houdt ze het liever bij lekker chillen. Middelséhiem Olga gaat vijf dagen per week naar Middelséhiem in Leeuwarden. Een mooie plek, vonden haar ouders, omdat er zoveel te doen is. En al praat Olga niet veel, ze vindt het fijn om bij anderen te zijn.
Creatieve groep 's Ochtends gaat Olga naar de creatieve groep. Wat ze graag doet is kralen rijgen, woonaccessoires schilderen - het liefst roze - en ze heeft meters feestvlagjes aan koorden geregen. Er wordt rekening gehouden met haar visuele beperking. En het is altijd gezellig met begeleider Wytske!
Kado en Sa De producten worden verkocht in het aangrenzende winkeltje Kado en Sa in Middelséhiem. Olga staat graag in de winkel. De producten zijn ook op andere plekken te koop. Kijk maar eens op de gloednieuwe website www.kadoensa.nl
8
Zomer 2017
Spoelkeuken Drie middagen werkt Olga in de spoelkeuken, met haar favoriete collega Sofia. Ze is ook altijd te porren voor het klaar zetten van kopjes, thee en koffie in de pauzes.
Rienk Om 4 uur naar huis. Ook dat is een klein
Activiteiten
feestje, want ze kan
Muziek, volksdansen,
het goed vinden met
wandelen; bij allerlei
chauffeur Rienk. Ze kennen
activiteiten is Olga
elkaar al jaren, van het
van de partij.
taxibusje naar school.
Thuis Olga woont in Franeker bij haar ouders en broer Erik. En hond Pipi.
Ontspanning
Olga Chatapp
Thuis doet Olga het graag rustig aan.
Olga wilde graag Whatsappen,
Computerspelletjes of chillen op de
net als haar broer Erik. Zo geweldig:
bank met haar telefoon.
studenten van de NHL hebben de Olga Chatapp ontwikkeld. Met plaatjes en icoontjes appt Olga met een aantal mensen, die de berichten via Whatsapp ontvangen. Ook met begeleider Wytske.
Boekje Het boekje van Olga. Haar ouders, Jannie (van het logeren) en begeleider Wytske schrijven hierin wat Olga heeft gedaan en beleefd.
Logeren Regelmatig logeert
Pake
Olga bij Jannie en André
En haar grootste vriend?
in logeerhuis Út en Thús.
Dat is pake.
InZicht
9
Nieuwe woningen voor cliënten in woonzorgcomplex De Finke
Gezamenlijke nieuwbouw in Koudum De tafel ligt bezaaid met tekeningen; bouwtekeningen van nieuwbouwplannen in Koudum, voor een woonzorgcomplex waarin ook Talant een plek krijgt. “Dit is de hemel in vergelijking met wat de cliënten nu hebben”, vertelt Titia Hooghiemstra enthousiast. “Straks hebben onze cliënten een eigen keuken, slaapkamer, huiskamer en berging. En dat op een plek waar volop ruimte is voor ontmoeting.”
Integratie met het dorp vindt Talant
dige en diëtiste. Hierdoor krijgt het
Inwoners uit de regio, mantelzorgers,
heel belangrijk. Kennelijk hebben andere
zorgcomplex een regiofunctie voor zorg.
vrijwilligers en bewoners van het nieuwe
Koudumers daarover dezelfde gedachten:
zorgcomplex kunnen de kas gebruiken
Dorpsbelang Koudum heeft samen met
Ontmoetingsruimte de kas
en elkaar hier ontmoeten. “Onze cliënten
Patyna (ouderenzorg) de nieuwbouw
“In de kas, een ontmoetingsruimte, gaat
kunnen straks een dagbestedingsplek
van zorgcomplex De Finke geïnitieerd.
straks van alles gebeuren“, legt Titia uit.
krijgen in het restaurant en de mensen
Samen met Talant en de afdeling Vastgoed van Zorggroep Alliade werken ze de ideeën voor de nieuwbouw uit. Titia Hooghiemstra zit namens Talant in de bouwcommissie. Regiofunctie Het nieuw te bouwen complex bestaat uit meerdere gebouwen met elk een aantal wooneenheden. In een aantal gebouwen kunnen ouderen wonen, in andere cliënten van Talant. Alle woningen hebben dezelfde indeling. En mocht de vraag naar zorg veranderen, dan kunnen de woningen ook gebruikt worden voor andere doelgroepen of zelf sociale woninghuur. Centraal op het terrein komt een gebouw voor eerstelijnszorg zoals fysiotherapie, logopedie, een verloskun-
10
Zomer 2017
Titia Hooghiemstra zit namens Talant in de bouwcommissie van het woonzorgcomplex.
Alliade Vastgoed en de ontwikkelingen van woonzorgcomplex De Finke
bedienen.” Andere mogelijkheden voor
gevonden in Bolsward. Titia: “Sommige
dagbesteding zijn het werken in de aan
cliënten zijn inmiddels gewend in Bolsward
te leggen moestuin en het onderhoud
en blijven daar, maar de meesten willen
van het terrein. “Door al die verschillen-
terug naar Koudum. Met deze cliënten en
de samenwerkingen helpt iedereen
hun familie kijken we nu heel kritisch naar
elkaar en dat is nu juist zo mooi.”
hun persoonlijke situatie. We bespreken
Alliade Vastgoed heeft met
wat ze nodig hebben, maar ook hoe hun
Patyna en architectenbureau
leven er over vijf jaar uitziet. Daarnaast
KAW onderzocht wat de best
vragen we wat ze willen doen als
mogelijke huisvesting is voor
dagbesteding. Want met de komst van
cliënten van Patyna en Talant.
een nieuw complex ontstaan veel
De gebouwen moeten betaal-
nieuwe kansen en dus ook nieuwe
baar zijn en moeten voldoen
mogelijkheden voor dagbesteding.”
aan de eisen en regels van de
"Door al die verschillende samenwerkingen helpt iedereen elkaar en dat is nu juist zo mooi"
huidige bewoners en zorgvraVolop participeren
gers. Niemand weet echter hoe
Tijdens een speciale informatieavond
de toekomst eruitziet, dus er
stapten de cliënten in een virtuele
is samen ook nagedacht over
wereld al even over de drempel van
toekomstige ander gebruik.
hun nieuwe huis. De driedimensionale
Daarom zijn alle zorgwoningen
Nieuwe dagbestedingsmogelijkheden
opnamen gaven een goed beeld van de
in principe hetzelfde. De
De cliënten van Talant zijn al een paar
nieuwe woningen. “Het wordt prachtig”,
woningen zijn ruim, flexibel
jaar gelden vertrokken uit woonvorm
zegt Titia. “Cliënten krijgen een compleet
en grondgebonden en kunnen
Galamahiem in Koudum. Galamahiem
huis met veel privacy, maar vooral ook
zelfs eenvoudig worden
voldeed niet meer aan de huidige eisen
veel mogelijkheden om volop te
gebruikt voor of omgebouwd
en is gesloopt. Tijdelijk onderdak werd
participeren in Koudum.”
tot ‘gewone’ woningen.
InZicht
11
Geluidsreis maakt iets los tijdens Oranjewoudfestival
Sound Trip Talant Edition Het publiek luisterde ademloos. In een volle tent op het Oranjewoud Festival gaven cliënten van Talant een bijzondere muziekvoorstelling – misschien is geluidsreis een betere omschrijving - waarbij het publiek werd uitgenodigd om mee te doen. En het publiek dééd mee, had plezier en een enkeling pinkte zo nu en dan zelfs een traantje weg. De Sound Trip Talant Edition maakte iets los. “Onze cliënten noemen en voelen zich echte ’Sound Trippers’,” vertelt Minke Aardema vlak voor het optreden enthousiast. Minke Aardema werkt als hoofd bij Talant en was samen met Pieter Jan Struik van het Heerenveense kunstencentrum Atelier Majeur initiatiefnemer van de Sound Trip Talant Edition. Deze voorstelling is speciaal gemaakt voor het Oranjewoud Festival. Geluidsreis Onder leiding van dirigent Carlos Balemans had een twintigtal cliënten van Talant en professionele musici van Atelier Majeur hard gewerkt voor de Sound Trip Talant Edition. Online deelden de Rotterdammer dirigent en de Friese muzikanten hun muzikale ideeën. Vier avonden oefenden zij samen. Het werd niet zomaar een muziekstuk,
Inspiratie
maar een geluidsreis waarbij behalve voor de zangers, muzikanten
Inspiratie voor de voorstelling kwam van de poster van het Oranje-
en hun instrumenten ook een grote rol was toebedeeld voor
woud Festival; al snel was duidelijk dat de natuur, dierengeluiden,
technische vondsten en voor het publiek.
de lucht en een gouden poort - de zon achter de trompettist op de poster - een rol moesten krijgen in de muzikale compositie. Samen werd er gecomponeerd en geïmproviseerd. Iedereen deed waar hij goed in is; ieders talenten en passie werden gebruikt. Zo ontstond de verhaallijn voor de Sound Trip Talant Edition en zo maakten muzikanten en dirigent zich klaar voor hun opvallende optreden. Metafoor Na een korte introductie en uitleg voor het publiek begint de muzikale reis met een vertelling: "Er was eens een muzikant, die zoveel van muziek maken hield..." De muzikant wil samen muziek maken, want samen muziek maken is het allerleukst. Hij ontmoet een vogel en ze worden vrienden. En zolang ze samen muziek maken, kunnen ze samen vliegen. De muzikant en de vogel hebben dezelfde passie en ze versterken elkaars talenten.
12 Zomer 2017
Talant doet mee aan 2018 In 2018 is het in Friesland één en al cultuur, want dan zijn we Culturele Hoofdstad van Europa. In iedere stad of dorp zijn er dan bijzondere evenementen. En Talant doet ook volop mee! Als bezoeker, vrijwilliger en artiest, bij kleine en bij grote initiatieven. Talant producties in 2018, nu in voorbereiding:
1. Wommels-Under de Toer Het verhaal is een mooie metafoor
Talantlocatie Tywerthiem gaat het podium op in Wommels. Met het 'halve' dorp
voor wat er op het podium gebeurt: de
maken zij een unieke voorstelling. Dit is een officiële Culturele Hoofdstad productie!
interactie tussen de muzikanten met én zonder beperking. Tijdens de voorstelling is
2. Mata Hari
er ook nog eens de interactie met het publiek.
Sneeuwwitje was in juni 2016 een groot succes, maar onze Mata Hari
Iedereen leert van elkaar en iedereen kan meedoen.
voorstelling wordt nog mooier, voorjaar 2018, Lawei Drachten, vier avonden. Maar opgelet: dit is een plan, het is nog niet zeker!
Ananas Met borden worden instructies gegeven. Praktisch en duidelijk. Zodra het bord met de P omhoog gaat, is het de
3. Lân fan Taal Dichters, rappers, verhalenvertellers meld je aan! Want in 2018
beurt aan het publiek. Er was al even geoefend, dus iedereen weet wat hem te doen staat. Afgaande op het geluid is het alsof er een zomerse regenbui op het tentdoek van het Rabo Paviljoen valt. In werkelijkheid is het het publiek dat door handen wrijven,
hebben we in de week na de zomervakantie een eigen podium in de Prinsentuin in Leeuwarden.
4. Het KH2018 lied
vingers knippen, klappen op bovenbenen en stampen op de
Zingt straks heel Friesland met ons mee? Op dit moment wordt
grond de regenbui indrukwekkend goed imiteert. In omgekeer-
er door velen druk geoefend, onder andere drie koren met veel
de volgorde laten ze de geluiden nogmaals klinken en waait
‘Talanters’. Ook komt er een videoclip.
'de bui' weer over. Met bijzondere elektronica worden geluiden en muziek herhaald. Opvallend zijn ananassen en meloenen, verspreid in de tent. Ze zijn verbonden met snoeren. Door aanraking met een pinnetje op een met aluminiumfolie bedekt stukje van het fruit, maakt elke ananas en meloen een bepaalde pianotoon. Zo ontstaat een ritme en een niet te voorspellen melodie. Op het podium niets anders dan vrolijke gezichten. Hetzelfde geldt voor het publiek. "Het is toch geweldig wanneer je zo in de belangstelling staat," merkt een mevrouw op. ‘So beautiful’ De vertelling eindigt ermee dat de muzikant en de vogel altijd
Cadeau van de Vrienden van Talant
samen muziek blijven maken. Juist omdat het zo leuk is. In de volle
De Stichting Vrienden van Talant maakt het cliënten en locaties
tent geniet ook iedereen van het samen muziek maken. Het nummer
nu al heel gemakkelijk om ook deze zomer een evenement te
‘So beautiful’ triggert om spontaan te gaan dansen.
bezoeken. Zo kunnen medewerkers 4 uur extra begeleidingsuren inzetten voor een uitstapje samen met cliënten. Ook kan er gratis
Iedereen in de tent deed mee aan de geluidsreis en dat maakte de
een bus geregeld worden via vervoer@alliade.nl. De uren en
Sound Trip bijzonder. Dirigent Carlo Balemans zorgde samen met de
het gebruik van de taxi is het cadeau van de Stichting Vrienden
cliënten van Talant, de professionele muzikanten van Atelier Majeur
van Talant en maakt het samen op stap gaan makkelijker.
en het publiek voor een muzikaal feest. Minke Aardema: “Het is mooi om te zien wat er gebeurt als je mensen bij elkaar brengt. Iedereen
Locaties van Talant ontvangen per post meer informatie over
kan meedoen en iedereen kan zich ontwikkelen.”
het cadeau van de Vrienden.
InZicht
13
In het Zicht Column
Gerrit Participatie Ik vind dat iedereen met of zonder beperking mee moet kunnen doen. Zonder drempels. Hierover gaat ook mijn column. Een moeilijk woord voor meedoen is participatie. Soms is het moeilijk, wanneer je een beperking hebt, om er tussen te komen. Om mee te kunnen doen. Door wat te organiseren, kunnen mensen met en zonder beperking als het ware tot elkaar komen. Voorbeelden hiervan zijn prokkelen. Vorig
Sandra Westerlaan met Ryan Idsardi in kinderdagcentrum It Lytshûs.
jaar heb ik ook geprokkeld en ik vond het heel leuk. Ik
Sandra Westerlaan
ging naar de Tweede Kamer. Ik heb hier lekker gewerkt en we kwamen echt tot elkaar. Ik heb genoten. Klik
WIE
Als je alleen woont, en je hebt een beperking, dan
De begeleiders van It Lytshûs brengen haar graag in het zicht: Sandra
kun je voorzichtig kennis maken met je buren. Als
Westerlaan is elke donderdagochtend van de partij in dit kinderdagcentrum
dat is gelukt, kun je eerst wachten totdat er een klik
in Damwâld.
komt. Is die klik er dan kun je vaker bij elkaar op bezoek gaan en aan elkaar doorgeven wanneer
WAT
je jarig bent. Dan kun je bijvoorbeeld ook eens
Een beetje extra aandacht is altijd welkom. En dat geeft Sandra Westerlaan aan
afspreken voor een barbecue. Buren kunnen je
de kinderen van de zogenoemde combigroep. Dit is een samenwerking van It
ook van dienst zijn als je niet thuis bent. Zelf laat
Lytshûs en De Wingerd, een school voor speciaal onderwijs. Waar de begeleiders
ik liever mijn zus komen als ik er niet ben. Zij past
het accent leggen op ontwikkeling, speelt Sandra met de kinderen, helpt eens
dan op de poes. Buren kunnen het ook doen.
iemand naar de wc, en vooral: ze gaat naar buiten. “Dat in ieder geval! Vaak ga ik met Jonah en soms gaan er ook andere kinderen mee om bijvoorbeeld een
Van elkaar leren
eindje te wandelen.”
Mensen met én zonder beperking kunnen wel van elkaar leren. Door vaker met elkaar om te gaan kun
WAAROM
je van elkaar leren door te zeggen wat je wel kunt
“Ik zag een oproep op Facebook voor vrijwilligers. Het rare is, ik had er nog
en wat je niet zo goed kunt. Waar je goed tegen kunt
nooit over gedacht om iets met mensen met een verstandelijke beperking te
en waar niet. Als ik bijvoorbeeld met iemand naar
doen. Maar ik zag het en ik dacht direct: dit is het!” Haar gevoel was juist. Nu haar kinderen groter worden, heeft ze er ook wel tijd voor naast haar werk als kapster. Maar dat ze het zó leuk zou vinden… “Als ik vroeger iemand
een kermis ga, leg ik hem uit dat ik niet in het spookhuis ga. Dit vanwege de geluiden. Ook ga ik niet in een attractie over de kop. Dit vanwege mijn evenwicht.
zag met een beperking, dacht ik misschien: ‘O, wat erg’. Ik vind het soms nog steeds wel erg, maar het is geen medelijden. Ik zie nu juist dat ieder kind heel veel wél kan en een goed leven kan hebben. Leg ik dat goed uit? Het komt er denk ik op neer dat ik deze kinderen leer kennen. En ik vind ze geweldig.” Dat vinden ze bij It Lytshûs van Sandra. Zoals Ryan altijd zegt: “Moarn is it tongersdei, dan komt Sandra wer!!”.
Rekening met elkaar houden Ik doe veel zelf en ik ga veel zelf op pad. Meestal ga ik naar vrienden in Drachten. Zij hebben ook een beperking. Ik ga wel eens met hun mee naar vrienden van ons die in Den Haag wonen. Dan rijdt Herman. Hij is fotograaf en chauffeur van mijn vriend Rinus. Hij kent ons heel goed en
Wilt u iemand in het zicht brengen die veel voor een cliënt van
let ook goed op ons en houd rekening met ons. Dat is fijn.
Talant doet, bijvoorbeeld een familielid of een vrijwilliger? Stuur een mailtje naar communicatie@talant.nl.
14
Zomer 2017
Gerrit Miedema krijgt ondersteuning van Talant
ANDER NIEUWS ‘Met zijn allen’ weer fantastische toertocht Omrin en Talant Een imposante stoet van vrachtwagens, politiemotoren, rolstoelbussen, een brandweerauto en een politiebusje reed zaterdag 20 mei luid toeterend een mooie route door Friesland. Omrin en Talant organiseerden de toertocht ‘Met zijn allen’ voor de zevende keer. Foppe de Haan gaf het startsein in Heerenveen. Daarna kon het genieten beginnen. De chauffeurs bezorgden ruim honderd cliënten van Talant een topdag. "Ik zie vooral een kilometerslange sliert van happy gezichten", zei een toeschouwer. Vele sponsoren droegen hier aan bij. Lees meer over ‘Met zijn allen’ op www.talant.nl/nieuws
Cliënten laten talent zien op Talentendag Bijna 50 cliënten van Talant, Wil en Reik deden maandag 12 juni mee aan de Talentendag. Ze volgden workshops in Ontmoetingscentrum Carré, bij Talant in Drachten. Tijdens de workshops konden ze ontdekken of laten zien of ze talent hebben. Cliënten die opvallen worden geselecteerd om misschien mee te doen aan een grote theater-voorstelling van Talant en Special Arts in 2018. Deelnemer Henk weet te vertellen dat er wel genoeg geld moet zijn. Maar als dat lukt kunnen cliënten een jaar lang samen oefenen. Net als Talant, horen ook Wil en Reik bij Zorggroep Alliade. Een beetje zenuwachtig waren de cliënten die meededen aan de talentendag wel. “Maar dat is ook wel goed,” vertelt Jurjen. Hij is ook één van de deelnemers. Trots vertelt hij dat hij heeft gedanst. “Normaal durf ik dat niet, maar nu heb ik het wel gedaan. Iedereen neemt je hier zoals je bent en dan durf ik meer.”
Een week vol Prokkels(tages) bij Talant Tijdens de landelijke Prokkelweek waren dit jaar opvallend veel Prokkelstages. Cliënten van Talant konden een dag meedraaien in een bedrijf. Prokkels zijn prikkelende ontmoetingen tussen mensen met en zonder beperking. De Prokkelweek was dit jaar van 12 t/m 17 juni 2017. Samen iets doen en zo elkaar beter leren kennen, dat is waar het om draait. Er zijn allerlei leuke activiteiten georganiseerd en ook Prokkelstages. Bij Houthandel Jan Sok bijvoorbeeld, Dierenpension Matu, Voetbalclub SC Heerenveen, XL Carwash, Gemeente Fryske Marren, Peters Party Service en Speelbos Joure. De Grote Hoogstraat in Leeuwarden was zelfs een dag Prokkelstagestraat. Zes horecabedrijven deden hier aan mee.
Talant heel blij met duofiets van fietsclub Stiens Fietsclub FTC Stiens heeft een elektrische duofiets geregeld voor de bewoners van Hege Hearewei en Venusskulp in Stiens. De bewoners zijn er heel blij mee. Teun Dijkstra heeft het eerste ritje gereden met Piet Jansma van FTC Stiens. Teun is cliënt bij Talant en helpt al heel lang bij fietstochten van FTC. Dat wordt zeer gewaardeerd. Daarom heeft de fietslcub gespaard voor een duofiets.
Colofon InZicht is het blad voor familie van cliënten van Talant. InZicht verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties en locaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Redactie Cecile Huitenga en Hilde Koopmans, Marketing & Communicatie Zorggroep Alliade, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, e-mail communicatie@talant.nl Teksten Cecile Huitenga en Hilde Koopmans Foto’s Het Hoge Noorden, Team Horsthuis en KAW Columns Centrale Verwantenraad en Gerrit Miedema Ontwerp De Bey communicatie & vormgeving bv Druk Drukkerij van der Eems Social Media Twitter @TalantOnline, Facebook /TalantOnline Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie Adreswijziging? Stuur uw oude en nieuwe adres naar communicatie@talant.nl.
Talant maakt deel uit van Zorggroep Alliade.
InZicht
15
2spraak
In 2praak vertellen twee mensen over hun band. Mail voor aanmeldingen naar communicatie@talant.nl
Jifke van der Wal en Janny Hendriks
"Je weet alles en kunt alles" Jifke van der Wal en Janny Hendriks zijn collega’s. Ze werken samen in de catering van het kantorenpand van Alliade in Heerenveen. In een klein en gezellig team zorgen ze voor de catering tijdens vergaderingen en de lunch in het bedrijfsrestaurant.
JANNY: “Dat hoor ik nu voor het eerst. Dat hoeven we eigenlijk niet te doen hier. Voor rammenwassen komt er iemand langs.” JIFKE: “Ja, dat vind ik wel jammer. Vind ik leuk om te doen. Soms ga ik ook wel naar de bakker.” JANNY: “Ja, inderdaad. Ik zou het doen, maar toen zei jij: “Ik kan
JIFKE: “Ik werk elke dinsdag en woensdag en dat blijft zo”, zegt
het ook wel even doen.” Dat is zo mooi hier, we doen het met
Jifke stellig.
elkaar. We vinden het ook erg belangrijk dat we het gezellig
JANNY: “Ha, ha, ik moet altijd zo om je lachen. Jij kunt zo duidelijk
hebben.”
jouw mening zeggen.
JIFKE: “En niet moeten, maar mag. Vind ‘moeten’ niet leuk.”
Je werkt twee dagen, zodat je ook thuis je dingen kunt doen, hè.”
JANNY: “Tussen 9 en 15.00 uur moet je wel werken Jifke, maar
JIFKE: “Ja, bij de beestjes. Een hondje, twee vogeltjes en vissen.”
we doen het in overleg. Zoals je het vandaag doet is ook super.
JANNY: “En als je hier bent werken we goed samen. We doen
Je begint wat eerder, omdat we het interview hebben.”
de koffie, de afwas en vullen de pantry’s bij. Het bijvullen van de
JIFKE: “Joop vroeg al wat ik hier zo vroeg deed. Als ik kom begin
koffiemachines ben je ook goed in.”
ik direct met werken in de keuken.”
JIFKE: “Ik kan alles wel.”
JANNY: “Dat is super. Ik ben ook wat eerder begonnen, want
JANNY: “En met elkaar letten we erop dat je niet de hele ochtend
dan kunnen we nu ook rustig zitten.”
staat af te wassen.”
JIFKE: “En straks weer aan het werk. Iedereen kent mij hier wel.
JIFKE: “Joop, een andere collega, wil me hier net kwijt.”
Dat vind ik leuk.”
JANNY: “Ik ook niet hoor. Het is zo fijn, ik kan je overal inzetten.
JANNY: “Jij maakt graag een praatje en bent altijd vrolijk.”
Je weet alles en kunt alles. En als iets niet gaat, geef je het ook
JIFKE: “Ja!”
goed aan.”
JANNY: “Maar je let ook altijd op dat alles wel goed komt.
JIFKE: “In de keuken werken vind ik leuk. Zou ook wel eens
Als wij iets vergeten, dan merk jij het meteen.”
kantoortjes willen schoonmaken. Stofzuigen en ramen wassen.”
JIFKE: “Tuurlijk, maar ik heb ook veel ervaring. Dat kan ik wel.”
InZicht Zomer 2017