Franciscanen.nl 14-3 mei/juni2019

franciscanen.nl JA ARGANG 14 | MEI/JUNI 2019

| NUMMER 3

BEVRIJDEND

3 Belevingscentrum Meersel-Dreef 5 ‘Franciscans International’ Silvester 6 RUIMTE VOOR FRANCISCAANSE SPIRITUALITEIT

R ECHT D O EN A AN M ENSEN I N SCH R IJ N EN D E SITUATI ES

EEN BEVRIJDENDE ONTMOETING

VOORAF

Geld en bezit

Illustratie omslag: Franciscus ontmoet broeder Silvester (illustratie: Philippus Philippus ofmcap) Franciscanen.nl is het tweemaan­de­lijkse contactblad van de minder­ broeders franciscanen in Nederland.

Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het ­franciscaanse denken en doen.

Oplage: 4750.

Abonnement:

Als je iemand vraagt iets voor je te doen, dan kan het soms gebeuren – meestal is dat het geval bij jongeren – dat je als antwoord een wedervraag krijgt, zo in de trant van “wat krijg ik er voor?” of “wat schuift het?” Geld is zo een drijfveer om iets voor een ander te doen.

Dat past ook eigenlijk wel in ons maatschappelijk systeem, waarin geld en bezit kennelijk bepalend zijn voor je welbevinden. We lopen ook niet voor niets koopjes af en zijn zeer gespitst op reclamekreten als: “Drie halen, twee betalen” of “Bij ons altijd 10% korting”.

Of wat dacht je van die ‘gouden handdruk’ bij een afscheid of een extra ‘bonus’ omdat dat zo de regel is in het bedrijf of afgesproken bij aantreden. Maar er zijn ook mensen in onze samenleving die overal buiten vallen, mensen die moeten leven van de bijstand, laat staan dat ze weten wat een ‘bonus’ is. Armen worden steeds armer en rijken steeds rijker.

Maar aan wie ligt dat?

Voor Franciscus is geld een macht die mensen uit elkaar drijft en hen aanzet alleen maar aan hun eigen materiële voordeel te denken. In het achtste hoofdstuk van de voorlopige regelredactie schrijft hij: “De Heer schrijft in het evangelie voor: ‘Let op, kijk uit voor alle kwaadaardigheid en hebzucht’. Daarom mag een broeder, waar hij ook is of waar hij ook gaat, op geen enkele wijze geld of munten meenemen, ontvangen of laten ontvangen; want wij mogen van geld en munten geen groter profijt hebben of verwachten dan van stenen.” Het kan bevrijdend en verrijkend zijn iemand te ontmoeten die zo leeft, ook vandaag de dag.

Gratis aan te vragen via tel.: 073 6875615 en e-mail:

Ben jij misschien zo iemand?

provincialaat@franciscanen.nl.

Vrijwillige bijdragen ter bestrijding

Ton Peters ofm

van de onkosten zijn welkom op IBAN NL52ABNA0416244181 t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, ‘s-Hertogenbosch.

Redactie: Ton Peters ofm (hoofdredacteur), Theo van de Kerkhof (eindredacteur), Hans-Peter Bartels ofm (redactie­ secretaris), Maarten Lemmers ofm, Marcel Paulissen ofm.

Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl Contact: Franciscanen.nl, Van der Does de Willeboissingel 12, 5211CB ‘s-Hertogenbosch, tel.: 073 6875615, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl.

ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658

“De geboden hebt u onderhouden.

Maar om het eeuwig leven te verwerven”, zegt Jezus: “ontbreekt u nog één ding.

Verkoop alles wat u hebt, deel het uit aan de armen en kom dan terug om mij te volgen.”

(Lucas 18, 20-22)

2

AC T U E E L

In Meersel-Dreef, een Vlaams dorp tien kilometer onder Breda, wonen sinds 1687 kapucijnen. De Vlaamse kapucijnen hebben, onder leiding van gardiaan broeder Kenny Brack ofmcap, in het klooster ruimte gemaakt voor een franciscaans belevingscentrum.

Belevingscentrum toont franciscaanse spiritualiteit met de kosmos..., zo meldt de website van de lokale parochie.

Vesperdienst

Opening ‘belevingscentrum’ Meersel-Dreef.

Het centrum heeft op de begane grond van het klooster een ervaringsruimte (experience) ingericht. Er zijn gastenkamers voor mensen die er even tussenuit willen en zich willen aansluiten bij het ritme van de kloostergemeenschap.

Maar ook bijvoorbeeld een klas met leerlingen die een bezinnings-meerdaagse plant is welkom. Vervolgens is er een activiteitenaanbod dat is samengebracht in een activiteitenboekje.

Zo proberen de kapucijnen de franciscaanse spiritualiteit door te geven, ook in een tijd dat er minder kapucijnen zijn. Met het belevingscentrum beschikt de franciscaanse familie nu over een unieke proeftuin van franciscaanse spiritualiteit.

Ontdekkingstocht De opening van het belevingscentrum vond plaats op vrijdagavond 8 maart. De experience is ingericht in de verschillende ruimten rondom de pandgang en binnentuin. Je kunt zo op ontdekkingstocht gaan langs zeven thematische plekken. Zo is er het thema ‘verbonden-

heid’ en het thema ‘eenzaamheid’. Het zijn stuk voor stuk thema’s gegrepen uit het leven van alledag. Begeleidende lichtpanelen aan de muur geven een doelbewust summiere uitleg. Zij helpen de bezoekers om een link te leggen tussen hun eigen dagelijkse leven en de franciscaans spiritualiteit. ­Franciscus vormt de gids op de route.

Leischilfers In het zogenoemde pandhof, de binnentuin van het klooster, waar vroeger de overleden broeders werden begraven en dat het midden van het eeuwenoude klooster vormt, ligt de grond bezaaid met leischilfers die eveneens de eeuwen getrotseerd hebben. De massieve betonnen gedachtenisplaat nodigt uit om een leischilfer te nemen en de naam van iemand die je aan God wil toevertrouwen met de scherf op het beton te krassen. Eén van de eerste bezoekers omschreef het pandhof als een bijna ‘metafysische plaats’ waar hemel en aarde elkaar raken en waar je je één voelt

Broeder Kenny vertelt over de opening: “De eerste onwennige gasten die waren uitgenodigd voor de opening van het franciscaans belevingscentrum vroegen: ‘Waar is het feest?’

Geheel in stijl, passend bij een kloostergemeenschap, hebben wij het centrum geopend met een vesperdienst. Misschien ongewoon om zo een festiviteit te beginnen. Maar het maakt direct duidelijk waar het om gaat. Diezelfde onwennige feestvierders vertelden later dat het hun deugd had gedaan om een half uur samen biddend door te brengen in de kloosterkerk. Bij de opening en eerste bezichtiging van het belevingscentrum gonsde het van kreten van blijheid en verwondering, want wat er gerealiseerd is in de benedenverdieping van het oude klooster hadden de bezoekers niet verwacht.”

Het belevingscentrum is zeker een bezoekje waard. Vaste openingstijden zijn er nog niet; daarover moeten de inwonende kapucijnen nog afspraken maken met de kerngroep van het belevingscentrum. Voorlopig is het centrum alleen op afspraak te bezoeken.

Broeder Kenny laat weten graag bereid te zijn nadere informatie te verstrekken. Het is ook mogelijk om bij een uitstapje naar het klooster de begeleiding te krijgen van één van de kapucijnen. Iedereen is van harte welkom.

Info: www.sintfranciscus.com.

Dreef 38, B-2328 Meerle-Hoogstraten.

Hans-Peter Bartels ofm

3

G E T R O FFE N

Altijd nabij Zuster Cecilia Klein-Gunnewiek, franciscanes van Asten, is nog steeds een begrip op het eiland Aruba, waar ik geboren ben. Zij was klein van stuk, maar maakte grote indruk. Zij gaf veel jonge mensen die aan haar waren toevertrouwd een diep-religieuze grondslag mee. Dat geldt zeker ook voor mij.

Op de middelbare school heb ik een jaar les van haar mogen ontvangen. Tijdens het doceren getuigde zij van haar diepe geloof. Na mijn vormsel in 1987 kwam zij een maand later bij mijn moeder langs en vroeg ze naar mij. Ze was goed bekend met mijn familie en leefde altijd belangstellend mee. Ze vertelde mijn moeder over haar jongerenactiviteiten en zei dat ik me kon aansluiten. Het was een leuke groep.

We hielden onder andere diaconale acties en maakten uitstapjes. Zij had ook een koor en ze begeleidde ons tijdens bezinningsdagen in haar klooster. Daar ging voor mij een wereld open.

In 1992 – ik was toen 18 – organiseerde zij een weekend voor jongeren op weg naar volwassenheid. Daar hoorde ik voor het eerst van de vermaningen van Franciscus. Vermaning 19.2 luidde: “Zoveel als een mens in de ogen van God is, zoveel is hij en meer niet.” Dat was heel confronterend.

Ik heb toen apart met zuster Cecilia over deze vermaning gesproken. Er was sprake van een echte ontmoeting tussen ons: we deelden onze harten in geloof, een heel bijzondere ervaring.

Zij keek mij in de ogen en ik ervoer dat zij echt bij mij stilstond. Ik voelde me begrepen in mijn confrontatie met die vermaning. Daar nu ligt de oorsprong van mijn roeping, op dát moment.

Daar in het klooster van Cecilia kwam ik Franciscus tegen, een omslag in mijn leven.

Vanaf dat moment heb ik contact gezocht met de franciscanen in Nederland. In 1994 keerde

4

Cecilia voorgoed terug naar Nederland. We bleven schrijven en zij verwees mij naar medezusters op Aruba die mij verder begeleidden.

In die tijd zijn er veel brieven over en weer gegaan, totdat ik in 1995 koos voor een sabbatjaar bij de franciscanen in Nederland. Vanaf die tijd kon ik haar regelmatig bezoeken. Wanneer ik soms mijn emoties niet kon verwoorden, kon zij mij dat precies vertellen. Toen ik intrad in de orde (1997) is zij mij in mijn noviciaatsjaar twee keer komen bezoeken. Maar ook daarbuiten deelden wij elkaars lief en leed.

gewerkt. Deze vlag lag op de kist tijdens de uitvaartdienst. Een week na de begrafenis kreeg ik van de overste van de zusters van Asten te horen dat het haar wens was dat ik die vlag zou krijgen. Ik bewaar hem nu als een dierbare herinnering en als dankbaar eerbetoon aan haar.

Rangel Geerman ofm

Het heeft mij getroffen – en dat doet het nog steeds – dat ze mij altijd zo nabij is geweest. Zij was aanwezig bij mijn inkleding en plechtige professie. In 2003 kwam zij te overlijden. Ik mocht als één van de laatsten bij haar sterfbed zijn. Haar vrolijkheid en optimisme heeft zij altijd behouden. Eén dag na mijn laatste bezoek is zij gestorven. Als blijk van waardering had zuster Cecilia bij haar terugkeer naar Nederland een vlag van het dorp Santa Cruz ontvangen. In dat dorp heeft zij 37 jaar als missiezuster Rangel Geerman

I N T E R N AT I O N A A L

De ‘stoel van FI’ voor het gebouw van de VN in Genève.

Van 14 tot 17 maart vond de jubileumviering plaats van dertig jaar ‘Franciscans International’. Vanuit de commissie Gerechtigheid, Vrede en Eerbied voor de Schepping waren Hans van Bemmel en Roland Putman naar Genève afgereisd om deel te nemen aan deze jubileumviering.

Dertig jaar ‘Franciscans International’ ‘Franciscans International’ (FI) is een organisatie van samenwerkende religieuzen die zich als advocaten voor de mensenrechten, de gerechtigheid en het milieu inzetten. FI is een initiatief van de franciscanen. De organisatie heeft als doel mensen in schrijnende situaties bij te staan en hun zorgen op een hoger plan te brengen om hen zo recht te doen. Momenteel zijn naast de minderbroeders ook leden van de OFS en de dominicanen betrokken, alsmede zo’n 34 congregaties.

Franciscans International - de naam zegt het al - richt zich vooral op internationale zaken. Als Non Governmental Organisation heeft FI spreekrecht bij de Verenigde Naties. Maar om via de VN succesvol invloed te kunnen uitoefenen zijn de informele contacten met vertegenwoordigers van landen en organisaties minstens even belangrijk.

Lange adem Het is vaak een zaak van lange adem. Zo heeft het na de giframp in Bopal (India) jaren geduurd, voordat men de schuldigen op hun juridische verantwoordelijkheid kon wijzen. Voor de oorzaak en gevolgen van een dambreuk in Brazilië heeft men een grote Duitse organisatie verantwoordelijk kunnen stellen.

Ook voor het overlijden van mensen in door Israël bezet gebied heeft men een Nederlandse bouworganisatie medeverantwoordelijk kunnen stellen. Het lijkt op het dempen van de put nadat het kalf verdronken is of op de bekende druppel op een gloeiende plaat, maar de resultaten hebben een veel diepere impact dan je verwacht. Het feit dat buitenlandse - met name westerse - organisaties aansprakelijk kunnen worden gesteld en

dat de publieke opinie in westerse landen kan worden beïnvloed omwille van mensenrechten in derdewereldlanden, maakt dat de internationale organisaties hun verantwoordelijkheid ten aanzien van schade aan het milieu of schending van mensenrechten serieus nemen. Franciscans International kan daarin, dankzij haar vele wereldwijde contacten, veel betekenen.

Jubileumviering Bij de jubileumviering was een grote groep van vrijwilligers en betrokkenen uit bevriende en samenwerkende organisaties aanwezig. Nog maar een paar jaar geleden heeft het voortbestaan van FI door financiële problemen bij de grootste donateur (de franciscanen) aan een zijden draadje gehangen. Michael Perry, minister-generaal van de franciscanen, benadrukte hoe belangrijk de aanpak was vanuit de nabijheid op lokaal niveau.

Zo houd je het gezicht voor ogen van hen die onrecht lijden, van de concrete mens als beeld van God, die lijdt en vraagt om recht gedaan te worden en die roept om zorg voor Gods schepping. In de Eucharistieviering uit dankbaarheid voor dertig jaar FI kwam Michael Perry hier nog op terug. Aartsbisschop Ivan Jurkovic was als ambassadeur van het Vaticaan bij de VN in Genève als hoofdcelebrant aanwezig. Zijn aanwezigheid onderstreept de goede samenwerking van FI met de Heilige Stoel.

Roland Putman ofm

5

ONTMOETING

Deze jaargang van Franciscanen.nl heeft ‘ontmoeting’ als overkoepelend thema. Dit derde nummer staat in het teken van de ontmoeting van Franciscus met Silvester. In ‘het verhaal van de drie gezellen’ staat die ontmoeting beschreven. Maarten Lemmers vertelt het na en Marcel Paulissen beschouwt de tekst nader.

BEVRIJDEND Bernard was een welgesteld heer. Op een dag deelde hij aan de armen alles uit wat hij bezat. Franciscus was er bij en zag God zelf aan het werk. Met groot enthousiasme loofde hij God. Opeens kwam er ook een priester aangelopen. Silvester was zijn naam.

Vroeger had Franciscus al eens met hem te maken gehad toen hij bij hem stenen kwam kopen die hij nodig had voor het herstel van de San Damianokerk.

De priester zag dat al het geld van Bernard werd uitgedeeld op aanwijzing van Franciscus. Hij dacht: Dit is mijn kans! Ik kan hier een beetje van mee profiteren. Begerig keek hij Franciscus aan: “Zeg, weet je nog dat ik indertijd een partij stenen aan jou heb verkocht?

Toen heb je me daar eigenlijk maar een schamel bedrag voor gegeven.”

Die klacht was beslist niet terecht. Maar Franciscus had een hekel aan alle hebberigheid. Daarom liep hij naar Bernard toe. Die had zijn mantel in een punt bij elkaar geknoopt rondom het vele geld dat hij wilde verdelen. Driftig deed Franciscus een greep in de mantel van Bernard en gaf een handvol geld aan de mopperende priester. En nog eens deed hij een greep in die massa geld en gaf het aan Silvester: “Hier, eerwaarde. Zo goed? Zijn je stenen nu helemaal afbetaald?” “Ja hoor, jawel, broeder”, antwoordde de man: “Ja, ‘t is veel beter zo.” Hij was er echt mee in zijn schik. En opgewekt ging hij naar huis.

Na enige tijd begon Silvester zich af te vragen: Wat heeft Franciscus toch gedaan? Had God daar misschien de hand in? Hij bedacht dat hij eigenlijk zelf maar een armzalig mannetje was. “Ik ben te beklagen”, zei hij bij zichzelf. “Want ik ben al behoorlijk op jaren, nog steeds zit ik helemaal vast aan alles wat aards is. Daar blijf ik maar naar verlangen. En moet je die jongeman eens zien! Omdat zijn hart naar God uitgaat, hecht hij helemaal geen waarde meer aan geld. Hij gooit ‘t zo maar te grabbel.”

Het werd nacht. Silvester viel in slaap en had een droom. Er was een geweldig groot kruis. Van boven reikte het tot in de hemel.

Van onder stond het stevig geplant. In de grond? Nee, in de mond van Franciscus. En de twee dwarsbalken van het kruis?

Die strekten zich uit tot daar waar de wereld ophoudt.

Toen de priester wakker werd, begreep hij dat Franciscus met heel zijn hart in dienst stond van God. En de gemeenschap die hij aan het stichten was, zou zich wel eens over de hele wereld kunnen uitbreiden. Hij kreeg ontzag voor God. In zijn persoonlijk leven kwam hij helemaal tot inkeer. Het duurde niet lang of hij zette een punt achter wat geweest was om zich openlijk aan te sluiten bij de broederschap. Daarin heeft hij op een voortreffelijke manier zijn leven voortgezet. Tot hij glorieus aan zijn einde kwam.

Maarten Lemmers ofm

6

ONTMOETING MET ZICHZELF Het was niet de eerste ontmoeting tussen Franciscus en Silvester. Silvester kende hem wel. Trouwens, heel Asissi kende hem wel na hetgeen openlijk op de markt tussen Franciscus en zijn vader gebeurd was. Na die familiaire breuk leefde hij als een soort kluizenaar en begon hij kapelletjes te herstellen. Ten behoeve hiervan had Franciscus bij Silvester stenen gekocht. Ze ontmoetten elkaar dus wel, maar het werd nooit een gebeurtenis. Totdat Franciscus met een nieuwe metgezel, een rijke vriend verschijnt. Een vreemde macht maakt zich van Silvester meester: de hebzucht beheerst hem. Pas na enkele dagen ontluikt er iets. Hij had het in het ongewetene kunnen laten, maar kiest ervoor het uit te spreken. Hij ziet zijn handelwijze in, hij ziet zichzelf…

Bovendien stelt hij zijn eigen handelen naast dat van Franciscus, naast diens manier van leven. De waargenomen tegenstelling wordt nog versterkt door het leeftijdsverschil. Mag je niet van de oudere verwachten dat hij beter prioriteiten kan stellen, dat hij degene is met meer levenswijsheid, die weet waar het op aankomt? Silvester heeft dubbel gefaald. Het achtervolgt hem, ook ’s nachts.

Naakt als Adam Silvester is tot de kern van de zaak doorgedrongen. Het lijkt me eenzelfde ervaring te zijn als die van Adam nadat hij van de boom gegeten had: hij zag dat hij naakt was, dat hij niets in handen had, niets voorstelde. Voordat Adam en Eva naar de boom lonkten was het de Heer met wie zij door de tuin wandelden, die hen met zijn aanwezigheid omkleedde.

Hun ongehoorzaamheid veranderde alles. Angst komt in het spel. Als een klein kind zegt Adam: “Ik was het niet” en wijst met zijn vingertje naar Eva. De angst voor zijn eigen niets wordt de drijfveer van zijn en ons handelen, van onze pogingen ons beter voor te doen dan we werkelijk zijn. Met de angst komt de hebzucht: heb je wat, dan ben je wat.

En toch: pet af voor Silvester! Hij wijst niet naar iemand anders, hij ziet zichzelf en vlucht niet! In een droom ziet Silvester het leven van Franciscus in het teken van het kruis. Diens schamele doen en laten getuigen van Gods deemoed en barmhartigheid. Een nieuw begin en een nieuw leven liggen binnen bereik en Silvester grijpt die kans.

Een open deur Niemand zal zijn eigen naaktheid en armzaligheid graag onder ogen zien, zeker niet na een vergrijp of een zonde.

We doen alles om ons imago op te poetsen. Het eigen ik blijft een donkere plek die je het liefst mijdt. En toch ligt juist hier de mogelijkheid tot een ander leven. Die donkere plek is de drempel van een openstaande deur naar een ontmoeting met iets, wat altijd weer als nieuw en bevrijdend ervaren wordt: barmhartigheid. Zelfs zonder vergrijp of zonde, in de stilte van ons hart, bij het zien van ons schamele zelf is er die open deur naar wat nauwelijks in woorden te vatten is: liefde en God zelf.

Marcel Paulissen ofm

7

NIEUWS & TIPS

Duits provinciekapittel benoemt ‘toekomstplekken’ Net als onze Nederlandse provincie hebben onze Duitse mede­broeders dit jaar een provincie­kapittel (zie het vorige nummer van Franciscanen. nl). De Duitse provincie staat aan de vooravond van grote verande­ ringen. Zij heeft momenteel nog 32 huizen en heeft besloten twaalf gemeen­schappen tot toekomst­plekken te benoemen: Berlijn-Pankow, Dortmund, Düsseldorf, Fulda, Hamburg, Hülfensberg, Mannheim, München, Pader­born, Vierzehnheiligen, Wangen en in ieder geval een van de beide cursus­centra/retraite­huizen Ohrbeck of Hofheim.

Verder heeft de Duitse provincie mede daarom het besluit moeten nemen binnen zeer afzienbare tijd (maximaal 1,5 jaar) afscheid te nemen van zeven communiteiten, te weten: de Engelberg, GarmischPartenkirchen, Halber­stadt, Keulen, Neviges, Waren en Wiedenbrück.

Vooral het laatste klooster is ook voor onze Nederlandse broederschap een begrip: tot de instelling van het internationale noviciaat in Ierland, was het in gebruik als noviciaats­huis. Ook vier Nederlanders hebben hier hun noviciaat gedaan.

Franciscaanse communiteit van Wiedenbrück, een van de zeven Duitse communiteiten die binnen afzienbare tijd worden opgeheven.

Pinkstervoettocht in 2017.

50 jaar Pinkster­voettochten De Franciscaanse Beweging organiseert jaarlijks in het pinksterweekend de zogenoemde ‘Pinkstervoettocht’, dit jaar voor de vijftigste maal. De wandelingen lopen ditmaal rondom de badplaats Wijk aan Zee. Het weekend duurt van vrijdagavond 7 juni, 18.00 uur tot maandagmiddag 10 juni, 15.30 uur. Je loopt in groepjes van acht tot tien deelnemers door prachtig natuurgebied. De afstanden variëren van vier tot zeventien kilometer. Er zijn groepen voor volwassenen, kinderen, tieners en twintigers. Overnachting vindt plaats in: Natuurvriendenhuis Banjaert. Tijdens de inspirerende momenten van ontmoeting, gesprek, viering, bezinning en natuurlijk de wandelingen staat een jaarthema centraal: ‘de ontmoeting van Franciscus en de sultan’. De Pinkstervoettochten staan bekend om de goede sfeer die er tussen de deelnemers heerst. Meer informatie en opgave: www.franciscaansebeweging.nl

8

De Hof van Lof is weer geopend In de zomermaanden is de Hof van Lof, de tuin van het Megense minderbroedersklooster, weer te bezoeken. In de tuin, waar eeuwenlang het nut voorop heeft gestaan, mogen de planten nu hun lof tot God zingen. Alle planten binnen de borders van de Hof van Lof hebben namelijk een betekenis. Zo vormt een cirkel het kerkelijk jaar en een andere cirkel gedenkt vijftig mensen met diverse (religieuze) achtergronden. Verder zijn er planten te zien die symbool staan voor de seizoenen, voor religieuze symbolen, ordestichters, of Maria, etc.

Nieuw dit jaar is een herdenkingsplantje voor de karmeliet Titus Brandsma. Deze (nu nog) zalige is een oudleerling van het gymnasium dat de franciscanen hadden in Megen. Zijn heiligverklaring komt steeds dichterbij, vandaar dat een plantje voor hem niet langer mag ontbreken, aldus de vrijwilligers van de Hof van Lof. De tuin is (bijna) elke vrijdag- en zaterdagmiddag geopend tot eind september. Op zaterdagen kan men zelf in de tuin ‘scharrelen’ en zijn er gastvrouwen of -heren aanwezig om vragen te beantwoorden; op vrijdag zijn er meestal rondleidingen. Hiervoor moet u zich aanmelden. Meer informatie over de tuin, de rondleidingen en het aanmelden vindt u op de website: www.hofvanlof.nl. De Hof van Lof is zeker een bezoek waard.

De Hof van Lof.

Mensen Eén dag na zijn 91e verjaardag overleed op 19 februari te Maastricht Henk Pot, 70 jaar franciscaan en 63 jaar priester. In verschillende functies is hij dienstbaar geweest aan de Kerk en de franciscaanse broederschap in Nederland: liturgisch apostolaat in het bisdom Roermond, secretaris gemeenschapsopbouw van de franciscanen, pastoor te Leiden, gardiaan in Noord-Holland, Amsterdam en Valkenburg. Vanaf april 2018 woonde hij in Maastricht.

Op 3 april overleed – niet helemaal onverwacht – te Sneek, Rieks Andela, 93 jaar oud, 73 jaar franciscaan en 68 jaar priester. Na zijn priesterwijding is hij op verschillende plaatsen werkzaam geweest als godsdienstleraar en moderator, het laatst in Rotterdam. Vanaf 1981 was hij medewerker van het archief van de franciscanen en van 1986 tot 1996 bekleedde hij de functie van provinciearchivaris.

In 2000 verhuisde hij naar Sneek.

9

DIERBAAR

Te midden van de vele kruisjes op de kloosterbegraafplaats van Alverna staat een bankje. Jaren geleden is het geschonken door een nicht van een van de broeders. Wanneer ik daar zomaar stil neerzit, denk ik wel eens aan de honderden medebroeders die ik gekend heb. Voor velen van hen heb ik een necrologie geschreven, een mooie bezigheid. Hoe groot of hoe klein de levens ook waren, op onze begraafplaats krijgen ze allemaal eenzelfde kruisje. Aan de broeder die, via zijn nicht, mij nodigde om zo nu en dan even hier te gaan zitten, bewaar ik een dierbare herinnering.

Kees Bak ofm

10

AC T I V I T E I T E N

LA VERNA STADSKLOOSTER AMSTERDAM

FRANCISCAANS JONGERENWERK

FILM: THE SULTAN AND THE SAINT

TAIZÉDAGEN OP DE HÜLFENSBERG

Engelstalige film van Alex Kronemer uit 2016 (zonder Nederlandse ondertiteling!) over de bijzondere ontmoeting tussen Franciscus van Assisi en de Sultan van Egypte Melek al-Kamil. Beide mannen inspireerden elkaar. De film toont tevens interviews met wetenschappers en religieuze leiders en duurt 60 minuten. Achteraf is er gelegenheid tot napraten voor wie wil. DATUM woensdag 29 mei. TIJD 20.00-22.00 uur. PRIJS vrijwillige bijdrage.

In het Franciscaanse klooster op de Hülfensberg in Duitsland worden in de zomer enkele Taizédagen aangeboden. De dagorde is die van Taizé: gebedstijden, deelmomenten rond een Bijbeltekst of dagthema, activiteiten, corvee. Dagthema’s zijn: barmhartigheid, eenvoud en vreugde. Jongeren (16 tot 35 jaar) uit verschillende landen zijn van harte welkom. Organisatie: broeder Hans-Peter Bartels. DATA 7–11 augustus. PRIJS € 50,00 plus (mee)reiskosten.

VOORSTELLING: DRIE SCHONE JURKEN EN EEN SCHULDGEVOEL

FRANCISCAANS JONGEREN TREFFEN 2019

Deze beproefde en prachtige voorstelling van Veronieke Schrickx en Josette Vos laat zien hoe personeel, cliënt en familie elkaar in de zorg tegenkomen. De verzorgende wil afstemmen op de bewoner, terwijl de familie op zoek is naar de juiste afstand en betrokkenheid.

De voorstelling laat zien hoe het goed kan gaan, maar ook hoe zwaar en moeilijk zorg kan zijn. Door en door herkenbaar theater! DATUM vrijdag 7 juni. TIJD 20.00-22.00 uur. PRIJS € 20,-.

OPEN DAG

Wil je proeven van de sfeer in Stadsklooster La Verna en van een aantal activiteiten uit het najaarsprogramma 2019, dan ben je van harte welkom op de Open Dag. Verschillende cursusleiders presenteren hun aanbod in de vorm van een workshop. Je kunt aan enkele hiervan deelnemen. Je kunt het stadsklooster bekijken en er is volop gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Eind augustus staat het programma van de dag op de website. De toegang is gratis. DATUM zaterdag 14 september. TIJD 14.00-17.00 uur.

INFORMATIE EN OPGAVE

Eind september is het Franciscaans Jongeren Treffen in Megen.

Dit jaar voor de twintigste keer en dus bijzonder feestelijk. FJT is een weekend door en voor jongeren met een afwisseling van vieringen, gemeenschappelijke programma’s, workshops, tijd voor ontmoeting en om je even terug te trekken. Én een feestelijke avond op zaterdag. DATA 27–29 september. PRIJS € 55,00.

WIJ KOMEN GRAAG NAAR JULLIE TOE!

Jongerengroepen zijn deze maand wellicht bezig met het maken van een programma voor het volgende seizoen. Misschien is het een idee om een van de franciscaanse jongerenwerkers een keer uit te nodigen. We komen graag naar jullie toe. Op onze website vind je onder ‘Wat bieden wij?’ een aantal suggesties. Maar er is meer mogelijk dan daar staat. Neem gerust contact op voor verder overleg.

INFORMATIE EN OPGAVE

Theo van Adrichem ofm, Kloosterstraat 6, 5366 BH Megen, tel: 0412 465779 / 465770, e-mail: FJW@franciscanen.nl, website: www.franciscaansjongerenwerk.nl.

Fer van der Reijken ofm, Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam tel.: 020 3467530, e-mail: info@stadskloosterlaverna.nl, website: www.stadskloosterlaverna.nl.

SPEEL JE WEL EENS MET DE GEDACHTE OM FRANCISCAAN TE WORDEN? Neem contact op met roepingenbroeder Hans van Bemmel ofm, roepingenwerving@hotmail.com.

VOOR MEER ACTIVITEITEN IN FRANCISCAANS N ­ EDERLAND: WWW.FRANCISCAANSEWEG.NL

11

FR A N C I S C A A N S J O N G E R E N W E R K

“Kloosterleven bewijst de samenleving een dienst” Ieder jaar organiseert het Groninger Studenten­pastoraat een verblijf in het klooster van de minder­broeders te Megen.

Ook dit jaar, van 8 tot 11 maart, was een klein groepje te gast. Nathan Jansen en Arjen Zijderveld delen hun ervaringen.

“Heel bijzonder die rust en regelmaat.”

Deelnemers aan het weekend v.l.n.r. Nathan Jansen, Arjen Zijderveld en Yoël Koster met broeder Theo van Adrichem, coördinator van het Franciscaans Jongerenwerk.

Nathan: “Ik was nog nooit eerder in een klooster geweest. Vroeger ging ik met mijn ouders naar de gereformeerde kerk.

In het dagelijks leven houd ik mij op dit moment niet veel bezig met geloof of religie, maar toen ik hoorde dat vanuit het Groninger Studentenpastoraat een kloosterweekend zou worden georganiseerd, heb ik mij snel aangemeld. Ik was benieuwd naar het leven binnen de muren van een klooster. Ik heb erg genoten van mijn verblijf in het franciscanenklooster van Megen.

De structuur en ritme van de dagen vond ik fijn. In het dagelijks leven houd ik meestal ook vast aan een strakke structuur.

Wat dat betreft voelde ik mij in het klooster als een vis in het water. Wat ik in het dagelijks leven soms mis is een goede balans tussen gezamenlijke momenten en tijd voor mezelf. In het klooster was deze balans juist wel terug te vinden. Ik heb genoten van de goede gesprekken en de gezellige gezamenlijke maaltijden.”

Ook Arjen heeft genoten van het verblijf tussen de broeders: “Net als Nathan ervaar ik de rust en de regelmaat als iets heel bijzonders. Ik vind het heel bijzonder dat er vandaag de dag nog mensen zijn die hun leven willen afzonderen voor God om zo een plek te creëren waar je spiritualiteit en rust kan beleven.

Ik denk dat het kloosterleven de samenleving hiermee een enorme dienst bewijst, zeker in tijden van toenemende stressgerelateerde klachten.

Mensen mogen op adem komen en ervaren hoe goed het is een paar stapjes langzamer te lopen.

Ik ben dit weekend ook wel weer onder de indruk geraakt van de persoon van Franciscus van Assisi. Wat ik in het bijzonder meeneem is de manier waarop Franciscus spiritualiteit en de schepping met elkaar verbindt.

We zouden als mensheid met de schepping niet anders moeten omgaan, dan zoals we met elkaar omgaan. Zoals je een ander mens niet mag gebruiken als instrument, zo geldt dat ook voor de schepping. Franciscus is een ‘eco-theoloog avant la lettre’ en daarmee uiterst actueel. Dit soort gedachten kunnen zomaar bij je opkomen, wanneer je een paar dagen te gast bent in een klooster.”

Nathan Jansen en Arjen Zijderveld