franciscanen.nl J A A R G A N G 16 | S E P T E M B E R /O K T O B E R 2021 |
NUMMER 5
BEZIELEND LEVEN
3 Alles op zijn kop Het heilige aanduiden 7 Generaal Kapittel in Rome 11 NA DE VERBOUWING KWAM HET CORONASPOOK
GOD VERKONDIGEN ALS GROTE GEVER
GELIJKWAARDIGHEID EN MISSIONAIR ELAN
VOORAF
Bezielend leven
Foto omslag: Franciscus luistert, Rik Van Schil ofm (Bezielend leven) Franciscanen.nl is het tweemaandelijkse contactblad van de minder broeders franciscanen in Nederland. Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het franciscaanse denken en doen.
Vlak voor de zomervakantie was ik te gast als ‘biebboek’ op een middelbare school in Veghel. Ze hadden daar stichting ‘de Mensenbieb’ op bezoek: een bibliotheek van mensen. In hun eigen woorden op de website: “Bij ons ‘leen’ je levende boeken. De boeken zijn mensen die je normaal niet zo snel zou spreken. Denk aan een transgender, veganist, imam of vluchteling. Iemand die afwijkt van de ‘norm’ en daardoor de kans loopt anders benaderd, buitengesloten of gediscrimineerd te worden.” In dat rijtje hoor je als broeder dus ook, blijkbaar. Maar afijn. Als ik ergens bezielende mensen heb gezien, dan is het daar. De passie van de bibliothecarissen om de verhalen van deze mensen over het voetlicht te brengen is groot. En hetzelfde geldt voor de ‘biebboeken’. Niemand zat daar om te overtuigen. Iedereen wilde slechts de leerlingen een bredere kijk op de wereld geven.
Oplage: 4750. Abonnement: Gratis aan te vragen via tel.: 073 6875615 en e-mail: provincialaat@franciscanen.nl. Vrijwillige bijdragen ter bestrijding van de onkosten zijn welkom op IBAN NL52ABNA0416244181 t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, ‘s-Hertogenbosch. Redactie:
Zelf had ik mooie gesprekken. Een meisje worstelde met de vraag of ze wel of niet geloofde. Samen (drie jaargenotes, zij en ik) gingen we op zoek naar woorden om ‘God’ te omschrijven. Het werd een zeer bezielende uitwisseling voor ons allemaal. Veel mensen hebben een passie, waarover ze begeesterd kunnen spreken. Zeker wanneer het raakt aan idealen. Hun spreken komt dan vanuit hun hart. Op die wijze kunnen preken, was een gave die onder andere Franciscus, Antonius, Bernardinus en de tot een gezegde geworden Nederlandse pater Johannes Brugman bezaten. Bij hen kun je met recht zeggen dat ze daardoor bezielend leefden.
Hans-Peter Bartels ofm (hoofdredacteur en redactiesecretaris), Theo van de
Lukt het ons om met passie te spreken en zo anderen te bezielen?
Kerkhof (eindredacteur), Ben van Bronkhorst ofm, Maarten Lemmers ofm, Marcel Paulissen ofm, Ton Peters ofm. Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl Contact: Franciscanen.nl, Van der Does de Willeboissingel 12, 5211CB ‘s-Hertogenbosch, tel.: 073 6875615, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl. ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658
2
Hans-Peter Bartels ofm
AC T U E E L
Alles op zijn kop De bewoners van klooster Bonaventura in de Vermeerstraat in Nijmegen beleefden roerige tijden. Een noodzakelijke verbouwing doorbrak de orde en regelmaat. Nauwelijks daarvan bekomen overviel hen de coronapandemie. Ben van Bronkhorst sprak erover met enkele bewoners.
Hoe ga je om met ziekte en verlies? Het blijkt moeilijk om erover te praten.
Het voormalige studiehuis van de franciscanen – sinds 1927 onderkomen voor professoren en studenten aan de Katholieke Universiteit Nijmegen – werd afgelopen jaren grondig verbouwd. De nogal kleine kamers werden samengevoegd en voorzien van toilet en badgedeelte. Het was een stoffige, maar fantasierijke periode. De hele tent stond op z’n kop en toch vond ieder zijn eigen plaatsje. Gelukkig keerde na een tijdje de rust weer. Iedere broeder kreeg zijn eigen, aan moderne eisen aangepaste ruimte. En enkele nieuwkomers namen hun intrek, zodat alle kamers weer bewoond waren en er nog drie gastenkamers overbleven. Ieder was tamelijk gelukkig met de nieuwe situatie en het hervonden normaal. Coronaspook Maar helaas, toen kwam het coronaspook opeens binnen. Het hele huis werd getroffen: iedereen in quarantaine. Het ging allemaal zo snel! Onverwacht moest afscheid worden genomen van drie broeders zonder dat hun huisgenoten erbij konden zijn. Weer stond alles op z’n kop! En dit was veel ingrijpender dan de verbouwing. Hoe ga je om met de ziekte en het verlies van je medebroeders? En wat moet je doen als je zelf getroffen wordt en misschien wel afscheid moet nemen van dit leven? Dat had een geweldige impact op ieders eigen bestaan en dat van de gemeenschap als geheel. En het bleek zo moeilijk om erover te praten. Vitaal Het coronaspook houdt zich momenteel wat rustiger en op 1 mei 2021 werd Hans van Bemmel benoemd tot nieuwe gardiaan. Het klooster in Nijmegen biedt onderdak aan nog vitale medebroeders,
vertelt hij. Er is veel aandacht voor het communiteitsgebeuren in de dagelijkse gebedsmomenten en in de goed verzorgde eucharistievieringen tweemaal per week. De huisgenoten treffen elkaar bij de koffie, de maaltijden, het wekelijks overleg en in de recreatie. Het zijn allemaal broeders met eigen verhalen, mensen die hun leven lang hard gewerkt hebben, hier of in missiegebieden. Hun taak is volbracht. Tot nu toe zijn de broeders met elkaar nog vitaal genoeg om een aantal zaken op te pakken. Maar de neergang nadert onherroepelijk en dan komt het moment dat er professionele hulp nodig is. Een wensdroom is daarom dat de leefgemeenschap kan worden uitgebreid met twee broeders. De verhoudingen moeten in evenwicht blijven, anders wordt het klooster een verzorgingshuis. Contacten met de buurt Klooster Bonaventura staat midden in de stad en contacten met de buurt staan hoog in het vaandel. De broeders zijn van plan die contacten met de omgeving nog uit te breiden om zo elkaar te verrijken en te ondersteunen. Een aantal groepen dat gebruik maakte van een ruimte in het klooster voor meditatie, bezinning, overleg of koorrepetitie kan langzamerhand weer terugkeren. Dat kan ook de zin van het leven in het klooster verhogen. Er is in ieder geval nog van alles te doen. Orde en regelmaat zijn weergekeerd. Niets staat meer op z’n kop. Ben van Bronkhorst ofm
3
GERAAKT
Bezielend leven Zomer 1968. Een medebroeder vraagt aan Guy Gilweg of hij zin heeft om in de vakantie mee te werken in een kamp voor gehandicapte kinderen. Zonder veel na te denken, zegt hij ja. Het wordt een belangrijke levensles. Guy Dilweg
Werken voor gehandicapte kinderen: het lijkt me een mooie vakantiebesteding. Maar als ik me later bij de Leemkule in Hattem meld, schrik ik me een hoedje. Er gaat net een groep gehandicapte jongeren vertrekken. Rolstoelen, krukken, wilde bewegingen, kromgegroeide mensen, onverstaanbaar geroep. Lieve help, waar ben ik aan begonnen…?
In mijn werk bij Pax (toen nog Pax Christi) kreeg ik te maken met mensen die me politiek of religieus gezien helemaal niet lagen. Maar ik probeerde daar doorheen te zien en contact te leggen met de ander als mens. Opvattingen kunnen verschillen, daden kunnen me enorm tegenstaan, maar het blijft de uitdaging voor die ander een naaste te zijn.
Als ik ruim vijftig jaar later op die kampen terugkijk, kan ik niets anders zeggen dan dat het een grote genade was. Heel de tijd speelt nu de zin uit het Testament van Franciscus door mijn hoofd over hoe de Heer hem onder de melaatsen had gebracht en dat toen alles veranderde in zoetheid naar ziel en lichaam. Nou zo radicaal ging het met mij niet. Maar in die elf dagen dat ik met de jongelui optrok, hen waste en verzorgde, plezier had, ze steeds beter leerde verstaan wanneer ze met eindeloos geduld en blijmoedigheid mij iets probeerden duidelijk te maken, in die elf dagen is mijn hart opengegaan en ben ik veel van ze gaan houden.
Later in ons franciscaans milieuproject Stoutenburg kreeg ik te maken met vogels van allerlei pluimage. En daar waren vreemde vogels bij. Mensen bij wie ik een spontane afkeer voelde en de neiging had ze te vermijden. Maar dan kietelde de levensles van de Leemkule weer aan mijn ziel: laat je niet afleiden door hoe die ander zich voordoet. Maak contact. Geef de ander de kans om zich aan jou te openbaren.
Het werd een les voor het leven. Voor mij was vóór die tijd de ‘buitenkant’ best wel belangrijk. En nog. Maar de jongeren van de Leemkule hebben mij geleerd door die buitenkant heen te kijken. Om de schittering van hun ziel in hun ogen te zien; de moed om het leven te aanvaarden zoals dat hun gegeven was; de omgang met een lichaam dat niet kan of wil. Het heeft mijn franciscaanse leven kleur gegeven.
4
Die beweging heeft in de loop der jaren een sterk religieuze kleur gekregen. Ik ging mezelf de vraag stellen: hoe doet God zich aan mij voor in die ander? In de jaren dat ik in het koetshuis van Stoutenburg vormingswerk deed, speelden we al met dit thema: ‘God, hoe heet je ook al weer?’ Een vraag die van iedere deelnemer een eigen persoonlijk antwoord vroeg. Hoe doet God zich aan mij voor; hoe doet God zich aan mij in de ander voor? Ja, hoe doet God het met jou? Het opende me voor de ziel van het leven, in jou, in mij, in wat niet al. Guy Dilweg ofm
80 0 JA A R R E G E L - B R O N VA N I N S P I R AT I E
Deze jaargang van Franciscanen.nl heeft als overkoepelend thema ‘800 jaar regel - een bron van inspiratie’. Dit vijfde nummer gaat over ‘bezielend leven’. De Fioretti (kleine verhalen over Franciscus) vertelt hoe de eerste broeders dat in praktijk brachten. Ben van Bronkhorst vertelt het na. André Jansen schreef er een reflectie bij. Regel van de Minderbroeders, voorlopige redactie • DEEL 5
21, 1-9
1 En deze of een dergelijke aansporing en lofprijzing mogen al mijn broeders, telkens als zij dat willen, met de zegen van God onder ieder slag mensen verkondigen: 2 Vrees en eer, prijs en zegen, dank en aanbid de almachtige Heer God, in drievuldigheid en eenheid Vader, Zoon en Heilige Geest, schepper van alle dingen. 3 Doe boete, breng waardige vruchten van boetvaardigheid voort, want wij zullen spoedig sterven. 4 Geef en u zal gegeven worden. 5 Vergeef en u zal vergeven worden. 6 En als u de mensen hun zonden niet vergeeft, vergeeft de Heer u uw zonden niet; belijd al uw zonden. 7 Gelukkig wie in boetvaardigheid sterven, want zij zullen in het koninkrijk der hemelen wonen. 8 Wee degenen die niet in boetvaardigheid sterven, want zij zullen kinderen van de duivel zijn wiens werken zij doen en zij zullen het eeuwige vuur ingaan. 9 Kijk uit, houd u ver van alle kwaad en volhard tot het einde in het goede.’
5
VERTELLING
Hoe je anderen kunt bezielen Het aantal volgelingen van broeder Frans groeit gestaag. Hij weet er zelf niet zo goed raad mee en leeft in een soort tweestrijd. Wat moet hij doen? Welke kant moet hij met zijn aanhang op? Kunnen ze zich het best uitsluitend wijden aan gebed of mogen ze ook rondtrekken om te preken? Dag en nacht is hij ermee bezig; hij slaapt er slecht van. Om te ontdekken wat God van hem wil, besluit hij uiteindelijk anderen te vragen of zij de Heer willen smeken om duidelijkheid. Hij roept broeder Masseüs bij zich en vraagt hem in vertrouwen: “Alsjeblieft, vraag zuster Clara en enkele van haar veelgeliefde zusters of ze over die kwestie God om inzicht willen bidden. En ga daarna naar broeder Silvester en vraag hem hetzelfde.” Hij noemt hem omdat hij hem graag mag en omdat hij weet dat Silvester hele gesprekken met God voert. Ook heeft hij begrepen dat God hem altijd verhoring schenkt. In één woord: Silvester is een heilig en godvruchtig volgeling.
Bezielend rondgaan Masseüs gaat op pad, brengt de boodschap eerst aan Clara en vervolgens aan Silvester. Die begint meteen met bidden en zegt: “Heer God, ik heb te doen met broeder Frans omdat hij niet weet welke weg hij moet kiezen. Schaf hem, alstublieft, raad.” En God antwoordt: “Ik heb Franciscus niet alleen om zijn eigen heil geroepen voor dit werk, maar met de bedoeling dat hij bezielend rondgaat en dat hij zó veel mensen zal inspireren.” Met die woorden in zijn hoofd gaat Masseüs terug naar Clara om te horen welk antwoord zij en haar zusters ingegeven hebben gekregen. Dat luidt precies hetzelfde.
6
De grot op Carceri waar broeder Silvester bad tot God.
Als Masseüs terugkomt bij Franciscus, ontvangt die hem zeer hartelijk, wast zijn voeten en nodigt hem aan tafel. Na het eten vraagt hij Masseüs mee naar buiten te gaan. Daar knielt hij voor hem neer, doet zijn kap af en kruist zijn armen. En dan vraagt hij: “Vertel mij nu wat de opdracht is die de Heer mij geeft.” “Het is Gods wil”, zegt Masseüs, “dat je door de wereld trekt om te preken en zo heil en zegen te brengen aan alle mensen.” Als Franciscus dat hoort staat hij vol geestdrift en bezieling op en roept: “Kom op! Dat gaan we doen in naam van God!” Ben van Bronkhorst ofm Tekst: Vrij naar Fioretti, Gottmer, 1999 blz. 77-78,
BEZINNING
Het heilige aanduiden
Een uitspraak van het Vierde Lateraans Concilie (1215) bracht de rondtrekkende broeders uit de begintijd in verwarring: mochten ze nu wel of niet zich met een bezielend woord tot de mensen richten? Hoofdstuk 21 van de voorlopige regel geeft een antwoord. Grote Gever
Het leven zelf is al een lofzang tot God.
In de beginperiode van de orde trokken de broeders twee aan twee door het land en richtten regelmatig enkele opwekkende, bemoedigende en vermanende woorden tot de mensen. Het Vierde Lateraans Concilie had in 1215 bepaald dat alleen mocht preken wie uitdrukkelijk toelating van de bisschop had ontvangen. Dit was een reactie tegen ketterse bewegingen, waarvan de leden tot het volk preekten zonder enige bevoegdheid. Die bepaling bracht de broeders in verwarring. Mochten zij nu niet langer meer een opwekkend woord tot de mensen richten? Het 21e hoofdstuk van de voorlopige regel geeft een antwoord op die vraag. Het bevestigt dat ze dat mogen blijven doen en geeft bovendien een model voor een dergelijke aansporing.
In dat model staat de lofprijzing voorop. Zij bepaalt de sfeer van het geheel, ook van de oproep tot bekering. De oproep tot boete doen en bekering is dan ook tegelijk een oproep zich te keren tot die God, die alle lof waardig is. In die bekering staan daarom twee houdingen centraal: geven en vergeven. Samenvattend mag je zeggen dat de broeders God moeten verkondigen als de Grote Gever. Zo moeten ze Hem loven door Hem na te volgen in zijn vrijgevigheid. De broeders konden dat model uiteraard op een creatieve manier uitwerken. Zulk een creatieve uitwerking horen we in het Zonnelied van Franciscus, dat trouwens duidelijk het zelfde schema volgt. Ook met het traditionele slot van zegening en vervloeking. Met dit verschil dat bij Franciscus de zegen het laatst staat. En nog een opvallend verschil, de actieve oproep tot loven is geëvolueerd naar een passieve vorm: God wordt al geloofd door het bestaan zelf van zijn schepselen en vooral door hun verbondenheid van geven en ontvangen.
Lofzang De aansporing tot de mens nu is zijn plek in te nemen in deze alomvattende melodie van geven en ontvangen. Dat maakt het leven zelf al een lofzang tot God, een sacraal gebeuren. We verwijzen met dit laatste naar een uitspraak van onze vroegere minister-generaal Giocomo Bini, die de zending van de broeders als volgt omschreef: ‘Je hoeft het heilige niet te brengen, je hoeft het alleen maar aan te duiden’. André Jansen ofm
7
NIEUWS & TIPS
Tips voor de herfstvakantie Voor wie in de herfstvakantie erop uit wil langs franciscaanse kloosterwegen is een bezoek aan het vestingstadje Megen de moeite waard. Daar bevinden zich twee eeuwenoude kloosters. Het ene wordt bewoond door zusters clarissen, het andere door broeders franciscanen. Tegenover het minderbroederklooster staat het gemeenschapshuis Acropolis, waar men u graag een Everardusbier schenkt, vernoemd naar het ‘heilig bruurke’ Everardus Witte. Broeder Everardus werd geroemd om zijn luisterend oor. Hij ligt begraven in de kapel naast het klooster van de franciscanen. Nog altijd komen bezoekers daar om zijn bijstand bidden. Vóór zijn intrede in 1891 had Everardus de kunstacademie bezocht. Een klein museum toont enkele van zijn schilderijen. In de tuin van het klooster ligt de ommuurde Hof van Lof met planten, bloemen en struiken die vernoemd zijn naar heiligen of naar heilige tijden van het kerkelijk jaar. Voor openingstijden en rondleidingen, zie: hofvanlof.nl Broeder Everardus ligt begraven in de kapel naast het franciscanenklooster.
Gaat uw reis door Zuid-Holland, vergeet dan niet eens een bezoek te brengen aan de bedevaartskerk van Den Briel, gewijd aan de Martelaren van Gorcum. Aan de Rikweg, even buiten de stad, liggen nog de fundamenten van de turfschuur waarin in 1572, negentien katholieke geestelijken door ophanging om het leven werden gebracht omdat ze weigerden het eigen geloof af te vallen. Elf van de negentien mannen waren minderbroeders. Voert uw tocht door België, dan vindt u in Sint-Truiden een museum dat in beeld brengt hoe de eerste volgelingen van Franciscus neerstreken in de Lage Landen. In Hasselt treft u bij het minderbroederklooster aldaar een kapel aan ter ere van ‘het heilig paterke van Hasselt’.
Kloosterweekenden Tijdens een kloosterweekend verblijf je in een franciscaans klooster en leef je mee op het ritme van de broeders of zusters. Tussen de gebeden en maaltijden door maak je kennis met, of verdiep je je verder in het leven van Franciscus en Clara van Assisi. Het aanbod aan kloosterweekenden is verdeeld in introductie- en themaweekenden. Tijdens een introductieweekend maak je kennis met het leven in een klooster en met het leven van Franciscus. Hoe werkt zijn spiritualiteit nog door in deze tijd? Je leeft mee op het ritme van het klooster, woont gebedsdiensten bij, je gaat aan tafel bij de broeders en zusters en je bewaart de sfeer van rust en stilte in het klooster. Je maakt deel uit van een groep van maximaal tien personen, die onder leiding staat van twee deskundige begeleiders. Iedere deelnemer heeft een eigen kamer. Douche en toilet worden gedeeld. Hof van Lof van het franciscanenklooster in Megen.
8
Als de kennismaking met Franciscus naar meer smaakt, dan ben je welkom bij de themaweekenden. In deze
weekenden spiegel je je aan Franciscus en Clara van Assisi aan de hand van een aantal specifieke thema’s, zoals: Zoeken naar God, Verbondenheid ervaren, Vrede ontdekken, Schepping, Leven in Eenvoud, Spiegelen aan Clara, Franciscus in je Werk. Ook in een themaweekend leef je mee op het ritme van het klooster.
KLOOSTERWEEKENDEN NAJAAR 2021 - 8 t/m 10 oktober, bij de broeders franciscanen in Megen, kennismakingsweekend. - 22 t/m 24 oktober, bij de zusters clarissen in Megen, thema: Zoeken naar God. - 29 t/m 31 oktober, bij de broeders franciscanen in Megen, thema: Verbondenheid ervaren. - 19 t/m 21 november, bij de zusters clarissen in Megen, thema: Leven in Eenvoud. Meer informatie: franciscaansebeweging.nl/kloosterweekenden
Welkom bij de Franciscusvieringen Ook dit jaar bent u weer van harte welkom bij de Franciscusvieringen in de verschillende communiteiten. Op 3 oktober gedenken we in een gebedsviering het sterven van Franciscus en daarmee zijn overgang (transitus) naar het Eeuwig Leven bij God. Op 4 oktober vieren we hem als heilige, als voorbeeld, als dierbare medebroeder in een eucharistieviering. Traditiegetrouw zijn er op die dag ook dierenzegeningen, waarbij we de wederzijdse band tussen ‘begeleider’ en dier zegenen.
AMSTERDAM, Derkinderenstraat 82 Zondag 3 oktober 19.00 uur Transitusviering Opgave hiervoor via laverna@franciscanen.nl is noodzakelijk!
’S-HERTOGENBOSCH, Van der Does de Willeboissingel 12 Zondag 3 oktober 19.30 uur Transitusviering Maandag 4 oktober 10.30 uur Eucharistieviering 16.00 uur Dierenzegening (kan wellicht iets eerder beginnen) Meer informatie: www.stadskloostersandamiano.nl
MEGEN, Kloosterstraat 6 Pij op de grond tijdens transitusvieringen symboliseert (stervende) Franciscus.
Zondag 3 oktober 19.30 uur Transitusviering Maandag 4 oktober 09.30 uur Eucharistieviering Op of rond 4 oktober Dierenzegening Meer informatie: www.assisiaandemaas.wordpress.com
NIJMEGEN, Vermeerstraat 7 Maandag 4 oktober 11.00 uur Dierenzegening Meer informatie: 06-12946265 (gardiaan)
WEERT, Biest 43 Zondag 3 oktober 19.30 uur Maandag 4 oktober 10.30 uur 16.00 uur
Transitusviering Eucharistieviering Dierenzegening
Mensen Op 8 augustus werd postulant Steven Cauchie (34) in de kloosterkerk in Megen ingekleed. Uit handen van minister-provinciaal Theo van Adrichem ontving hij onze ordespij en werd zo lid van onze orde. Dat vormde de afsluiting van zijn postulaatsjaar in het stadje. Nu vertrekt de in Edegem (provincie Antwerpen) geboren broeder Steven naar het Internationale Noviciaat in Killarney (Ierland) om zijn noviciaat te maken. Op 15 augustus legde broeder Koen van Durme (44) in de handen van minister-provinciaal Theo van Adrichem in de kloosterkerk in Megen zijn tijdelijke professie af. Het afgelopen jaar woonde Koen in het Internationale Noviciaat in Killarney (Ierland). Met zijn tijdelijke professie begint de van oorsprong uit Gent afkomstige Koen aan zijn junioraat.
SPEEL JE WEL EENS MET DE GEDACHTE OM FRANCISCAAN TE WORDEN? Neem contact op met roepingenbroeder Hans van Bemmel ofm, roeping@franciscanen.nl.
9
9
DUURZAAM
Zuster moeder aarde kreunt en scheurt in Groningen. Ze wil graag haar bewoners blijven dragen. Maar doordat er meer van haar gevraagd is dan ze aankan, kan ze niet meer het betrouwbare fundament zijn. Ze kan niet anders dan huizen op hun grondvesten doen schudden. Tot afgelopen juli hebben meer dan 88.000 mensen meervoudige schade aan hun huis gemeld door gasbevingen. Beschadigd laten de huizen wonden zien die niet meer genezen. Zij verbeelden de littekens in de zielen van de bewoners. De Groningers dragen het veelal in stilte, laat de wereld wakker worden! Elisabeth Luurtsema osc Foto: Nationaal Coördinator Groningen
10
I N T E R N AT I O N A A L
Het Generaal Kapittel van de franciscaanse orde, van 3 tot 18 juli in Rome bijeen, koos Massimo Fusarelli (58) tot de nieuwe minister-generaal. Tevens werd een nieuw generaal-bestuur gekozen en werden beleidslijnen voor de komende zes jaar uitgezet. Namens de Vlaamse en Nederlandse broeders was minister-provinciaal Theo van Adrichem aanwezig.
Massimo Fusarelli, nieuwe ministergeneraal van de franciscanen Massimo Fusarelli (58) was tot aan zijn benoeming tot ministergeneraal provinciaal van de Romeinse provincie en werkzaam in het roepingenpastoraat. Van 2003 tot 2009 was hij secretaris-generaal voor vorming en studie. Het bestuur bestaat verder uit vice-generaal Isauro Covili (60), voorheen minister-provinciaal van Chili, en uit acht generaaldefinitoren die elk een regio vertegenwoordigen. Namens de COTAF (de regio waartoe de Nederlands-Vlaamse provincie behoort) werd de Zwitser Albert Schmucki (58) gekozen. Hij werkt al vele jaren in Rome op het spiritualiteitscentrum van het Antonianum (de pauselijke universiteit van de franciscanen).
Gelijkwaardigheid priesters en lekenbroeders Het Generaal Kapittel behandelde een aantal thema’s die door de aftredend minister-generaal, Michael Perry, in zijn slotrapportage waren benoemd; kernthema’s voor de komende zes jaar. Zo benadrukte Perry het belang van gelijkwaardigheid tussen lekenbroeders en priesters. In een flink aantal landen is dit nog geen dagelijkse praktijk. Een van de nieuwe generaal-definitoren is een lekenbroeder: de Colombiaan Joaquin Echeverry, zo meldt Theo van Adrichem tot zijn tevredenheid.
Missionair engagement Een ander thema vormde Missie en Evangelisering. De bestaande kerkelijke taal vindt bij velen, vooral jongeren, weinig gehoor. Er is vernieuwing en een voortgaand missionair engagement nodig. Daarvoor kunnen we in de leer bij Jezus zelf. Die sprak eenvoudig: “Kom naar beneden, Zacheüs, ik wil bij jou te gast zijn.” Of: “Geef mij te drinken.” Jezus begaf zich tussen de mensen en gebruikte eenvoudige en alledaagse middelen, zoals brood en wijn. Eenvoudig, maar met een diepe betekenis.
Seksueel misbruik Het meest ongemakkelijke onderwerp was seksueel misbruik. Via videoboodschappen kwamen slachtoffers aan het woord. In de generale statuten van de orde werden enkele paragrafen met algemene richtlijnen over hoe te handelen in het geval van seksueel misbruik, opgenomen.
Massimo Fusarelli
Financiële crisis In de afgelopen jaren is gewerkt aan de oplossing van de geweldige financiële crisis, waar de orde zes jaar geleden middenin zat. Met medewerking van velen binnen en buiten de broederschap is de crisis bijna geheel overwonnen. De huidige economisch adviseur van onze provincie, Wilmer Smeenk, heeft daar een rol in gespeeld. Nog steeds zit hij een internationale commissie met externe deskundigen voor. Er zijn afspraken gemaakt om een herhaling van een dergelijke crisis te voorkomen.
Slotverklaring en contacten In de slotverklaring van het kapittel werd naast deze en andere thema’s ruim aandacht gevraagd voor ‘digitale communicatie’. We kunnen niet meer zonder, dus dit moet wereldwijd gedegen worden opgepakt. Hans-Peter Bartels ofm
11
VERSTILLING
Gelukkig wie vredelievend zijn, want zij zullen kinderen van God genoemd worden. Zij zijn echt vredelievend die bij alles wat zij in deze wereld te lijden hebben, omwille van de liefde van onze Heer Jezus Christus in gemoed en lichaam de vrede bewaren.
Foto: Khoa Võ
Wijsheidsspreuk 15, Franciscus van Assisi