franciscanen.nl JAARGANG
16
|
M E I/J U N I
2021
|
NUMMER
EENVOUDIG LEVEN
3 Einde van stichting La Verna Leven tussen armoedzaaiers 7 Ambassadeurs land van Jezus 11 COMMUNITEIT AMSTERDAM BLIJFT OPEN HUIS
EENVOUD TOEN EN NU
600 JA AR COM MISSARIATEN VAN HET HEILIG L AND
3
VOORAF
‘Eenvoudig leven’ is niet armoedig
Foto omslag: Franciscus op de rots, Rik Van Schil ofm (Eenvoudig leven). Franciscanen.nl is het tweemaandelijkse contactblad van de minder broeders franciscanen in Nederland.
De laatste jaren zijn ‘tiny houses’ (letterlijk ‘micro huizen’) populair. Het lijkt daarbij wel een sport op een zo klein mogelijke oppervlakte te leven. Hoe minder vierkante meters, hoe beter. Vast omschreven is het niet, maar 50 m2 is voor velen het maximum om van een ‘tiny house’ te spreken, maar flink daaronder, rond de 15 m2, komt ook voor. Op die oppervlakte moet gekookt, gegeten, gewerkt, gerelaxt, geslapen kortom: geleefd worden. Vele tiny houses doen van buiten hun naam eer aan: het zijn vaak echt huisjes, met een schuin dak en ‘dakramen’ alsof er een eerste etage in zit. Deze klein-wonen-beweging is te beschouwen als een levensstijl, als een verzet tegen de alsmaar groter, mooier en een ‘meer, meer, meer-mentaliteit’, die nog altijd de overhand heeft. Kiezen voor minimalistisch wonen is ook een poging om goed en ecologisch om te gaan met zuster moeder aarde.
Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het franciscaanse denken en doen. Oplage: 4750. Abonnement: Gratis aan te vragen via tel.: 073 6875615 en e-mail: provincialaat@franciscanen.nl. Vrijwillige bijdragen ter bestrijding van de onkosten zijn welkom op IBAN NL52ABNA0416244181 t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, ‘s-Hertogenbosch.
Dat hebben we vaker gehoord. Zo dacht Franciscus ook al. Al zou een tiny house voor hem nog te veel zijn geweest, voor zijn leven in armoede, waartoe hij zijn broeders in zijn regel opriep. Nu spreken we eerder van ‘eenvoudig’ leven omdat het begrip ‘armoede’ tegenwoordig vaak geïnterpreteerd wordt als ‘leven onder het bestaansminimum’. Franciscus roept niet op tot een ‘armoedig leven’. Hoe vaak heb ik al niet gehoord, gelezen, gezegd of geschreven dat minderbroeders een ‘eenvoudig leven’ willen leiden. Dat is… eenvoudig gezegd. Maar hoe geef je dat vorm in de praktijk? Leven met dat wat je echt nodig hebt. En eerlijk is eerlijk, als ik om mij heen kijk in mijn mooie kamer in het Stadsklooster in ’s-Hertogenbosch, dan zie ik best dingen die strikt genomen overbodig zijn. Het zijn veelal zaken die ik gekregen, gekocht of gevonden heb en die dienen om mijn kamer meer sfeer te geven. Met alle respect voor de gevers, want ik ben dolblij met mijn spullen. Ik zou ze niet willen missen.
Redactie: Hans-Peter Bartels ofm (hoofdredacteur en redactiesecretaris), Theo van de Kerkhof (eindredacteur), Ben van
En toch... mensen van buiten beschrijven mijn leven als ‘eenvoudig’. Zeker als ik ze vertel dat al mijn meubels bijvoorbeeld ‘krijgertjes’ zijn of ‘aangetroffen in de orde’. Eenvoudig leven? Het blijft lastig er een vinger achter te krijgen.
Bronkhorst ofm, Maarten Lemmers ofm, Marcel Paulissen ofm, Ton Peters ofm.
Wat is voor u eenvoudig leven?
Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl Contact: Franciscanen.nl, Van der Does de Willeboissingel 12, 5211CB ‘s-Hertogenbosch, tel.: 073 6875615, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl. ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658
2
Hans-Peter Bartels ofm
AC T U E E L
Afscheid stichting La Verna: geen punt, maar een komma Na 24 jaar houdt de stichting La Verna op te bestaan en komt er een einde aan het cursusprogramma dat de stichting verzorgde binnen de communiteit Amsterdam, samen beter bekend als Stadsklooster La Verna. Met de stichting verdwijnt deze naam. De Amsterdamse communiteit bezint zich nu op nieuwe initiatieven. Stadsklooster La Verna. (Foto: Fer van der Reijken)
We berichtten al eerder over het beëindigen van het cursusaanbod van Stadsklooster La Verna. Na de verhuizing van broeder-coördinator Fer van der Reijken naar de communiteit van ’s-Hertogenbosch werd duidelijk dat er geen opvolger voor hem zou zijn. Het stichtingsbestuur achtte daarmee de toekomst te onzeker. In de eerste maanden van dit jaar is nog geprobeerd enkele activiteiten te plannen. Helaas moesten die vanwege de coronamaatregelen - afgezien van enkele online-activiteiten - worden afgezegd. Afscheid in dankbaarheid De coronamaatregelen maken helaas ook een groots afscheid onmogelijk. In zeer beperkte kring zal er, zodra de coronamaatregelen het toelaten, voor de vrijwilligers wel een ‘fysiek’ afscheidsmoment komen. Velen van hen ervoeren het Stadsklooster na al die jaren als tweede thuis. Natuurlijk blijven zij welkom bij de broeders, maar het contact zal anders worden: minder frequent misschien en ook onderling zullen de vrijwilligers elkaar niet of minder vaak zien. Een afscheidsbijeenkomst voor een bredere kring zal noodgedwongen online via Zoom plaatsvinden en wel op Tweede Pinksterdag, 24 mei. Daarmee wordt een punt gezet achter de stichting La Verna, al spreken de broeders liever van een komma. Het programma tijdens de digitale bijeenkomst bestaat onder meer uit muziek, interviews en een ‘afscheidsritueel’. Omdat er een interactief onderdeel in ‘kleine groepjes’ op het programma staat, is het deelnemersaantal beperkt. Daarom is opgave verplicht. Dit kan via de website www.stadskloosterlaverna. nl. Naderhand zal via deze site ook een registratie van het programma beschikbaar komen. Doel van de middag is in dankbaarheid terugkijken op 24 mooie jaren.
Iets nieuws Dat er inderdaad sprake is van een komma en niet van een definitieve punt, willen de broeder op Tweede Pinksterdag benadrukken, want niet alles verdwijnt. De stichting staakt dan wel haar activiteiten, de communiteit blijft wonen aan de Derkinderenstraat. De broeders blijven een open huis bieden aan groepen als ‘Franciscaans Amsterdam’ en de ‘OFS Amsterdam’. Ook de kamerverhuur aan stagiair(e)s van hospice Curia blijft doorgaan. Bovendien komt er ruimte voor iets nieuws: de communiteit, van vier broeders, wil – samen met huisgenoot Kees Zwart V.D.M. – op kleinere schaal activiteiten blijven aanbieden. De communiteit bezint zich in de zomer op een aanbod. Gedacht wordt aan wandelingen, muziek, lezingen en franciscaanse spiritualiteit. Dit aanbod kan hopelijk in het najaar van start gaan. Op de hoogte blijven Om belangstellenden te informeren over de activiteiten wil de communiteit een (onregelmatige) nieuwsbrief doen uitgaan. Vanwege de privacywetgeving mag de communiteit niet zomaar de lijsten met contactgegevens van Stichting La Verna overnemen. Daarom vragen de broeders iedereen die op de hoogte wil blijven van de toekomstige activiteiten en het wel en wee van de communiteit zich te melden via laverna@franciscanen.nl. De activiteiten zullen ook vermeld worden op de provinciewebsite franciscanen.nl. Hans-Peter Bartels ofm
3
GERAAKT
Eenvoudig leven “Eenvoud heeft te maken met mijn innerlijk en krijgt gestalte in de manier waarop ik leef. Geleidelijk aan werd ik me daarvan bewust.” Broeder Loek Bosch overweegt wat eenvoudig leven voor hem betekent. Loek Bosch
In het jaar na mijn priesterwijding (1977) ben ik, vanuit de Biltse parochie waar ik toen werkte, vier weken naar Burkina Faso geweest. Die reis was een keerpunt in mijn leven. De zestienjarigen van De Bilt onderhielden een vormingscentrumpje in dat land - ‘Centre de Bilt’ - en organiseerden daarvoor elk jaar een inzamelingsactie. Ik mocht het geld, dat de jongeren bijeen hadden gebracht, gaan brengen. Ik heb toen in Burkina Faso mijn ogen uitgekeken en kwam heel onrustig en vol vragen terug naar Nederland. Vragen als: wat is armoede, wat is rijkdom en wie ben ik in dat verhaal? Ik kwam mensen tegen, zo arm als de mieren, maar met een familie- en vriendschapszin waar je ‘u’ tegen zegt. Ik heb mensen ontmoet die op het land aan het oogsten waren. Ze zagen ons komen, zetten hun werktuig neer en hadden tijd voor ons, hun gasten. Tijd hebben…, hoe arm was ik: ik kwam altijd tijd te kort. Tijd hebben voor elkaar. Ervaringen van stilte en rust van leven. Dat was wat ik daar tegenkwam. Wie zijn nu eigenlijk de armen van deze wereld? Wie zijn de rijken? Zij, wij? Teruggekomen bleef het aan me knagen. Natuurlijk was ik al gauw weer terug in mijn oude werkritme. Natuurlijk was het weer hollen in het pastoraat. Als je maar hard genoeg werkt, heb je geen tijd om kritisch naar jezelf te kijken, zeg ik terugkijkend. De onrust bleef. Moest ik werkelijk die grote jongen zijn, waartoe
4
de samenleving me uitdaagde? Of is de opdracht, die ik bij mijn geboorte meekreeg: worden wie je bent? Niet meer en niet minder, gewoon in alle eenvoud. Je bent niet meer, omdat je een titel hebt en niet minder omdat je geen miljoen bezit. Durf te leven met jezelf, gewoon, transparant, zoals je bent. Dan kun je ook met anderen leven. Zo heeft God je gewild! Ik had tijd nodig om te groeien, om helderheid te krijgen. Gelukkig leefde ik in een parochie die me die tijd ook gunde. Ik ging op tocht, drie keer, te voet. Naar Assisi, naar Santiago en naar Rome, telkens met tussenpauzes van drie jaar. Ik kwam tot de ontdekking dat je maanden genoeg kon hebben aan enkel een gevulde rugzak. Dat was alles wat ik nodig had om te leven. Alles achterlaten, jezelf zijn en vrij worden. Te voet onderweg zijn is durven leven in afhankelijkheid. Zo ervaar je de vrijheid van de ontmoeting. Je wordt teruggebracht tot de essentie van je zijn, in alle eenvoud: een vrij, afhankelijke mens. Kind van God. Niet meer en niet minder. Loek Bosch ofm
80 0 JA A R R E G E L - B R O N VA N I N S P I R AT I E
Deze jaargang van Franciscanen.nl heeft als overkoepelend thema ‘800 jaar regel - een bron van inspiratie’. Dit derde nummer gaat over ‘eenvoudig leven’. De Fioretti (kleine verhalen over Franciscus) vertelt hoe de eerste broeders dat in praktijk brachten. Ben van Bronkhorst vertelt het na. André Jansen schreef er een reflectie bij. Regel van de Minderbroeders, voorlopige redactie • DEEL 3
9,1-6
1 Laten alle broeders met ijver de nederigheid en de armoede van onze Heer Jezus Christus volgen en ter harte nemen dat wij niets anders van de hele wereld hoeven te hebben dan, zoals de apostel zegt: “Voedsel en iets om ons mee te bedekken, laten we daarmee tevreden zijn.” (1 Tim. 6,8) 2 En zij moeten zich verheugen, wanneer zij leven tussen waardeloze en verachte mensen, armen en gebrekkigen, zieken en melaatsen en bedelaars langs de weg. 3 En als het nodig is, mogen zij om aalmoezen gaan. 4 En zij mogen zich niet schamen, maar moeten veeleer ter harte nemen, dat onze Heer Jezus Christus, de Zoon van de levende, almachtige God, zijn gezicht als een zeer harde steen heeft gemaakt (Jes. 50,7) en zich niet geschaamd heeft. 5 En Hij was een arme en een vreemdeling en Hij leefde van aalmoezen, Hijzelf en de zalige Maagd en zijn leerlingen. 6 En wanneer de mensen hen te schande zetten en hun geen aalmoes willen geven, dan moeten zij God dank brengen; want voor die schande ontvangen zij grote eer voor de rechterstoel van onze Heer Jezus Christus.
5
VERTELLING
In alle eenvoud… (Illustratie: José Segrelles. Tekst: vrij naar Fioretti, Gottmer 1999, blz. 46.)
Om een van zijn grote wensen in vervulling te laten gaan krijgt Egidius van Franciscus verlof om vanuit Portiuncula, samen met een medebroeder, op reis te gaan naar Jeruzalem. Daar willen zij het Heilig Graf bezoeken en andere heilige plaatsen.
Na een lange tocht komen ze in de havenstad Brindisi. Helaas moeten ze een paar dagen wachten voordat er een boot richting het Heilig Land zal vertrekken. Weet je wat, denkt Egidius, ik ga wat geld zien te verdienen voor eten en drinken en onderdak voor mezelf en mijn reisgenoot. Hij vindt een aardewerken kruik, vult die met water en trekt daarna Brindisi in. En steeds roept hij maar: “Water, water; wie dorst heeft kan bij mij water kopen!”
Kost en onderdak Aan het einde van de dag heeft hij zo voor zichzelf en zijn medebroeder de kost en onderdak verdiend. Dat werkje blijft hij volhouden tot de boot richting Jeruzalem vertrekt. Daar aangekomen bezoeken zij vol vrome toewijding het Heilig Graf en andere bekende heilige plaatsen. Voordat ze teruggaan zijn ze enkele dagen in Akko. Omdat Egidius het normaal vindt zelf te zorgen voor zijn levensonderhoud vlecht hij rieten manden en probeert die te verkopen. “Nee, geld wil ik er niet voor, maar – alstublieft – geef me er eten en drinken voor!” En zo komt hij, samen met zijn reisgenoot, aan de kost. In ruil voor voedsel begraaft hij soms ook gestorven mensen. Als dat alles hem niet genoeg oplevert, gaat hij als bedelaar van deur tot deur. Ter liefde Gods vraagt hij dan om een kleinigheid. Zo keert Egidius na hard werken, en in armoede en eenvoud, terug naar Portiuncula. Ben van Bronkhorst ofm
6
BEZINNING
Leven tussen armoedzaaiers
Als de broeders de wereld verlaten hebben, dat wil zeggen hun gewone sociaaleconomische plek in de samenleving, dan rijst de vraag: wat is nu hun nieuwe sociaaleconomische plek? Waar gaan ze wonen? Hoe geraken ze aan hun dagelijks brood? Met wie gaan ze om? Antwoorden op deze vragen vinden we in de regel van 1221, hoofdstuk 7. Over arbeid en arbeidsloon hebben de broeders een duidelijke stelling: “En voor het werk kunnen ze alles aannemen wat nodig is, behalve geld.” (7,7) Verder staat er: “En als het nodig is, mogen zij om aalmoezen gaan, zoals andere armen.” (7,8) Deze korte bepaling wordt verder ontwikkeld in hoofdstuk 9. Vooral de drie laatste woorden riepen heel wat wakker bij sommige broeders. Als je eerst een gewaardeerde plek had in de samenleving en je opeens gelijkgesteld wordt met de armen, woog dat voor sommigen blijkbaar zwaar. Dit betekent ook dat hoofdstuk 9 relatief oud is en stamt uit de periode waarin de broeders nog geen maatschappelijk aanzien hadden. Opeens werden ze gezien zoals de armoedzaaiers tussen wie zij leefden. Vers 4 voegt er nog aan toe: “Ze mogen zich niet schamen”. Zij moeten hun gevoel van waarde bouwen op iets anders dan hun sociale positie. Hier wordt Jezus als model aangereikt. Hij, de waardigste van alle mensen, heeft zich toch niet geschaamd om op zo’n plek te staan. “Hij was een arme en een vreemdeling en leefde van aalmoezen.” Het valt op hoe uitvoerig over de ervaren schande wordt gesproken. Het zat bij sommige broeders blijkbaar hoog.
en dan staan wij altijd met onze mond vol tanden. We weten te weinig; we kunnen ons geloof niet duiden.” Dat maakt hen innerlijk onzeker. Ik zie dat ook bij sommige broeders: zij verschansen zich achter ‘doen’ of blijven in een veilige, vertrouwde omgeving. Dat laatste is zeker niet de keuze van de eerste broeders geweest. Zij leefden tussen alle soorten mensen, zelfs tussen Saracenen en andere ongelovigen.
Innerlijk sterk We moeten in onze tijd aanwezig durven zijn tussen de huidige geseculariseerde mensen en nu en dan de ‘schande’ van de religie maar op ons nemen. We moeten dan wel innerlijk sterk staan om het gesprek te kunnen aangaan, ook intellectueel. André Jansen ofm
Schande Dergelijke schande is in onze tijd, voor ons minderbroeders, nauwelijks aanwezig. Er is wel een andere schande, namelijk de minachting die je in bepaalde kringen krijgt alleen al door het feit dat je een religieus bent. De weinig gewaardeerde plek van de religie in onze samenleving komt dan concreet op jou neer. Of minder negatief: jouw keuze geeft mensen die innerlijk onzeker zijn over religie een ongemakkelijk gevoel. Een belangrijk element daarin is de vraag naar authenticiteit, zeker bij jongeren. Hun redenering klinkt ongeveer als volgt: wie zich met huid en haar aan een instituut heeft gebonden (voor hen al heel bedenkelijk), spreekt de taal van dat instituut; die spreekt dus niet meer zijn eigen taal; die heeft voor ons geen boodschap. In bepaalde milieus vertrek je met 1-0 achterstand. Een tijd geleden heb ik een bijbelgroep van pas afgestudeerde jongeren begeleid. Die zeiden: “Op ons werk komt regelmatig godsdienst ter sprake
Waar is onze plaats in de wereld?
7
NIEUWS & TIPS
Rondleidingen en scharrelmiddagen Dit jaar durven broeders en vrijwilligers het weer aan voor kleine groepjes rondleidingen te geven door de kloostertuin ‘Hof van Lof’ in Megen. Uiteraard worden daarbij de coronarichtlijnen gevolgd. Kijk voor de exacte data en andere informatie op www.hofvanlof.nl. Er zijn ook middagen waarop bezoekers gewoon vrij rond mogen kijken, de zogenoemde scharrelmiddagen. Er is een nieuwe tuingids verschenen, getiteld Een weelde aan groen. Daarin is naast de kruidentuin van Museum Krona (birgitinessenklooster in Uden), de kloostertuin van het voormalige kapucijnenklooster in Velp en de landschapstuin van het kruisherenklooster St. Agatha (bij Cuijk), ook de Hof van Lof in Megen opgenomen. Het boek laat de lezer door de tuinen van de kloosters wandelen en zit boordevol verhalen. Om de tuinen te verbinden is er een fietsroute in het boek opgenomen. De teksten zijn echter zo geschreven dat het ook mogelijk is de tuinen ‘thuis op de bank’ te beleven. Het boek, uitgegeven door BerneMedia, is voor € 16,95 te verkrijgen in de deelnemende tuinen en via de boekhandel.
Een meditatieve tuingids De broeders in Megen hebben ook een eigen meditatieve tuingids gemaakt met zestien ‘stops’ in de kloostertuin, variërend van de tuinpoort tot de kruidentuin en van het kloosterkerkhof tot de groentetuin. Het boekje wil de lezer helpen te mediteren rond woorden uit de Bijbel, van Franciscus van Assisi en van paus Franciscus (veelal uit de encycliek Laudato Si’). Het boekje wil gasten van het klooster en bezoekers van de tuin de mogelijkheid bieden zelf een of meerdere thema’s uit te kiezen om bij te mediteren. Ontdek de Hof van Lof (www.hofvanlof.nl).
SPEEL JE WEL EENS MET DE GEDACHTE OM FRANCISCAAN TE WORDEN? Neem contact op met roepingenbroeder Hans van Bemmel ofm, roepingenwerving@hotmail.com
8
Mensen Op 13 februari overleed in Sentani, Papoea, Indonesië Jan Sjerps, 81 jaar oud en 46 jaar minderbroeder. In 1964 trad hij in als tertiaris. Al in 1969 vertrok hij naar Papoea, waar hij in 1975 zijn plechtige professie aflegde. Jan heeft daar zijn landbouwachtergrond ingezet. Daarnaast heeft hij veel betekend voor de opleiding en vorming van jongeren. Hij werd verschillende keren benoemd tot gardiaan, zowel in Moanemani als in Sentani. Hij is op 15 februari 2021 begraven op het kloosterkerkhof in Sentani Op 15 maart overleed in Ouagadougou (Burkina Faso) Jan Beekman, 84 jaar oud en 55 jaar minderbroeder. Na zijn priesterwijding was hij drie jaar godsdienstleraar in Bolsward en tien jaar jongerenpastor in Delft. In 1980 verhuisde hij naar Haren (bij Megen), waar hij een ‘Emmausgemeenschap’ oprichtte. Daar ontstonden contacten met Burkina Faso. In 1997 verhuisde hij ‘voor tijdelijke ondersteuning’ naar dat land. Het werd ‘voor de rest van zijn leven’. Hij zette zich, gesteund door een grote achterban in Nederland, in voor de eenvoudige mensen. Hij is begraven in Yorgho (Burkina Faso). Op 21 maart overleed in Alverna (Wijchen) Jan Kortstee, 83 jaar oud en 54 minderbroeder. Na zijn priesterwijding in 1973 werkte hij lang als pastor achtereenvolgens in de Bommelerwaard, Delft, UtrechtZuilen, Oudewater en ten slotte Alverna. Na de periode van pastoraat werd hij gardiaan in Alverna. Met toewijding gaf hij aandachtige zorg aan oudere en zieke medebroeders. Hij bleef gardiaan tot 2016. Hij is begraven op het kloosterkerkhof in Alverna (Wijchen). Op 11 april werd in de Kloosterkerk in ‘s-Hertogenbosch Jan ter Maat (42) door mgr. Gerard de Korte priester gewijd. Ondanks de coronamaatregelen was het toch mogelijk er op kleine schaal een gedenkwaardige dag van te maken. Er konden in ieder geval meer mensen bij zijn dan bij zijn diakenwijding. Begin dit jaar rondde Jan zijn theologiestudie af. Ministerprovinciaal Theo van Adrichem heeft Jan benoemd voor het pastoraat en de liturgie van de kloosterkerk. Als coördinator zal hij dit samen met de andere bewoners van het Stadsklooster gaan uitbouwen.
Franciscaanse Voettochten Deze zomer organiseert de Stichting Franciscaanse Voettochten onder leiding van broeder Mattie Jeukens weer enkele voettochten. Alles natuurlijk onder voorbehoud van de maatregelen en gevolgen rond het coronavirus.
Van Stroncone naar Assisi Vertrekpunt: Venlo In negen wandeldagen trek je door het groene hart van Italië, de plek waar de meeste voetstappen van Franciscus te vinden zijn. Een uitdaging voor de primitief ingestelde wandelaar. Op 6 mei is er een infoavond in Venlo. DATA: Dinsdag 6 juli tot en met dinsdag 20 juli LENGTE: 180 kilometer AANTAL: 16 tot 18 deelnemers PRIJS: € 895,-.
Vanuit Bologna langs Mariabedevaartsoorden Vertrekpunt: Maastricht Zeven wandeldagen te beginnen in het minderbroeders-klooster te Bologna. Omdat het een nieuwe tocht is, is er verder nog niet veel bekend. Op maandag 17 mei is een infoavond in Maastricht. DATA: Maandag 23 augustus tot en met donderdag 2 september LENGTE: 140 kilometer AANTAL: 16 tot 18 deelnemers PRIJS: € 795,-.
Kapellentocht van Beersdal naar Rolduc Vertrekpunt: Heerlen Een wandeling langs de groene rafelrand van Parkstad Limburg. DATUM: Zaterdag 11 september TIJD: 08.30 tot 18.00 uur LENGTE: 24 kilometer AANTAL: onbeperkt aantal deelnemers PRIJS: €10, - (gepast te voldoen bij vertrek).
INFORMATIE EN AANMELDEN Broeder Mattie Jeukens ofm Voltastraat 45, 6224 EK Maastricht 043-3634348 of 06-51910217 jmpp.jeukens@planet.nl www.franciscaansevoettochten.nl.
Met Franciscaans Jongerenwerk naar land van Franciscus Land van Franciscus. Foto: Hans-Peter Bartels
In de zomer gaat het Franciscaans Jongerenwerk weer met een negenpersoonsbusje naar Assisi en omgeving. Het is een bezinningsreis met natuurlijk ook vakantieachtige elementen. De broeders Wim Pot en Fer van der Reijken gaan mee als begeleiders. Op de heen- en terugreis overnachten we bij broeders in Duitsland en Oostenrijk (matje en slaapzak meenemen). In Assisi logeren we in een groot appartement van de familie Gambacorta (tweepersoonskamers met bedden, douche en toilet). LEEFTIJD: 18-30 jaar. DATA: zondagavond 25 juli – woensdagmiddag 4 augustus. PRIJS: € 500,-. Mocht dit een probleem zijn, dan is in overleg een gereduceerd tarief mogelijk. AANMELDEN: fjw@franciscanen.nl. 9
9
DUURZAAM
Foto: Markus Distelrath / Pixabay
Onder de brandende zon, van de nodige regendruppels verstoken, zijn in onze wijk, Nijmegen-Oost, meerdere coniferen bezweken, ook in onze kloostertuin. Drie droge zomers hebben hun tol geëist. De klimaatverandering komt nu wel erg dichtbij. Droogte. De vegetatie snakt naar water. “Als droge grond dorst mijn ziel naar U” (uit Psalm 63). Ook een mens kan dorsten: naar een woord en een gebaar van een ander. In een duurzame relatie zijn dit de levenschenkende dauwdruppels, tot de middagzon de dagelijkse stress weer doet ontbranden. Marcel Paulissen ofm
10
I N T E R N AT I O N A A L
Het is 600 jaar geleden dat paus Martinus V de pauselijke bul “His quae pro ecclesiasticarum” (“Die worden beschouwd als de kerkelijke wetenschappen”) uitvaardigde. Met deze bul gaf de paus extra inhoud aan de franciscaanse opdracht om de christelijke heiligdommen in het Heilig Land te beschermen.
600 jaar Commissariaten van het Heilig Land: ambassadeurs van het land van Jezus
De Bul ‘’His quae pro ecclesiasticarum”, getoond bij de officiële herdenking in de Verrijzeniskerk in Jeruzalem. (Foto: Christian Media Centre van de Custodie van het Heilig Land)
De bescherming van de christelijke heiligdommen in het Heilig Land lag al sinds 1328 in de handen van de minderbroeders. Om deze taak goed uit te voeren stichtten de franciscanen een provincie met een speciale status: de Custodie van het Heilig Land. De bul intensiveerde de franciscaanse opdracht. In elke franciscaanse provincie, waar ook ter wereld, werd een Commissariaat van het Heilig Land opgericht. Doel van deze commissariaten was - en is tot op de dag van vandaag - de interesse en de aandacht voor het Heilig Land onder katholieken te wekken en waar mogelijk ook geld in te zamelen. De bul is dus te beschouwen als de geboorteakte van deze commissariaten van het Heilig Land.
Eerst leken, later broeders De broeders delegeerden deze taak aanvankelijk aan leken; onder meer omdat de broeders in die tijd volgens de orderegel zelf geen geld mochten aanraken. Zo ontstond de rol van procurator, de voorloper van de huidige commissaris. In de loop der eeuwen werden deze leken, door de orde en met steun van de paus, door broeders vervangen. Zo ontstonden de 67 commissariaten van het Heilig Land zoals de orde die nu kent. Hun centrale taak is nog steeds een brug te slaan tussen de missie van de Custodie het Heilig Land en de plaatselijke kerken. De lokale minister-provinciaal stelt, na overleg met de Custos (overste) van het Heilig Land, de commissaris aan. In onze provincie is dat broeder Wim Pot. Vicecommissaris is broeder Gerard van Buul. Samen vormen zij in onze provincie het Commissariaat van het Heilig Land.
Brief van de paus Ter ere van de verjaardag van de bul schreef paus Franciscus begin februari een handgeschreven brief aan de Custos van het Heilig Land, broeder Francesco Patton. Deze brief is daarna verspreid onder de commissariaten. Hij luidt in verkorte vorm: Beste broeder, Op 14 februari is het 600 jaar geleden dat paus Martinus V de commissariaten van het Heilig Land heeft opgericht. Na al die eeuwen is de missie van de commissariaten nog steeds relevant: het ondersteunen, promoten en ontwikkelen van de missie van de Custodie van het Heilig Land, door een netwerk van kerkelijke, spirituele en liefdadigheidsrelaties mogelijk te maken met als middelpunt het land waar Jezus leefde. Ik steun en zegen deze gewaardeerde dienst en ik hoop dat het in toenemende mate een zaadje van broederschap kan zijn. Ik zegen u allen vanuit mijn hart en vergeet alsjeblieft niet voor mij te bidden. Broederlijk, Franciscus De complete brief is te vinden op de website van de Custodie van het Heilig Land: custodia.org. Dit artikel is gebaseerd op een bericht van Giovanni Malaspina, medewerker communicatie van de Custodie van het Heilig Land.
Hans-Peter Bartels ofm
11
VERSTILLING
Gelukkig de dienaar die zich niet beter vindt, wanneer de mensen hem prijzen en verheffen, dan wanneer ze hem waardeloos, eenvoudig en verachtelijk vinden. Want zoveel als een mens is in de ogen van God, zoveel is hij en meer niet.
Foto: Vethon.picq.fr
Franciscus, Wijsheidsspreuk 19