franciscanen.nl JAARGANG
15
|
M A A R T/A P R I L
2020
|
NUMMER
2
VREDE OMARMEN
3 Mantelzorg 5 We behoren tot een wereldorde! Soms mis ik de mantel van Franciscus 6 EEN BLIJVENDE ZORG
NIEUWE LEIDINGGEVENDEN IN ROME TEZAMEN
‘ VREDE EN ALLE GOEDS’ IN DE PRAK TIJK
VOORAF
Sportief de vrede omarmen Op maandag 6 april wordt voor de zevende keer de Internationale Sportdag voor Ontwikkeling en Vrede gehouden. Met deze dag wil initiatiefnemer de VN het sporten stimuleren en zo onderstrepen dat sport helpt bij het creëren van vrede door verbroedering. Op erepodia staan de medaillewinnaars vaak omarmd, welke landen ze ook vertegenwoordigen. Ik ben ervan overtuigd dat sportwedstrijden de vrede bevorderen. Sportieve, vreedzame krachtmetingen tussen landen (of steden) vormen een soort van bliksemafleider.
Foto omslag: Oorlogsmonument in Hedel (gemeente Maasdriel), ter nagedachtenis aan alle burgers uit de Bommelerwaard die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen, John Grosman, 1956. Franciscanen.nl is het tweemaande lijkse contactblad van de minderbroeders franciscanen in Nederland. Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het franciscaanse denken en doen. Oplage: 4750.
Een voorbeeld van de vrede omarmen dat mij trof, zag ik begin dit jaar. Het jaar begon stevig met de liquidatie van de Iraanse generaal Soleimani en de vergeldingsactie van Iran. En dan was er dat incident met het neergehaalde Oekraïense vliegtuig met onder meer 63 Canadezen aan boort. Na enkele dagen gaf Iran schoorvoetend toe dat ze het vliegtuig per ongeluk uit de lucht hadden geschoten. De Canadese premier Trudeau reageerde daarop niet met dezelfde boze taal of sancties, waarmee de Amerikaanse president Trump en de Iraanse ayatollah Khamenei elkaar eerder hadden bestookt. Trudeau begon ook niet meteen genoegdoening te eisen, zoals de Oekraïense president Zelensky. Trudeau koos een andere aanpak. Hij was wel woedend, maar vroeg desondanks enkel rustig om algehele openheid van Iran en hij bood aan te helpen bij het onderzoeken van het ongeluk en het bergen van de lichamen en het vliegtuig. In plaats van tegenover de Iraniërs te gaan staan, bleef hij naast hen staan om de zaak niet verder te laten escaleren. Hij omarmde de vrede op een wijze, zoals ook Franciscus van Assisi dat vaak deed: door de-escalerende woorden te gebruiken, of het nu de boze wolf van Gubbio of een arme man dichtbij Collestrada betrof. Welke woorden kiezen wij als ons onrecht wordt aangedaan: dreigende of de-escalerende?
Abonnement: Gratis aan te vragen via
Hans-Peter Bartels ofm
tel.: 073 6875615 en e-mail: provincialaat@franciscanen.nl. Vrijwillige bijdragen ter bestrijding van de onkosten zijn welkom op IBAN NL52ABNA0416244181 t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, ‘s-Hertogenbosch. Redactie: Hans-Peter Bartels ofm (hoofdredacteur en redactiesecretaris), Theo van de Kerkhof (eindredacteur), Ben van Bronkhorst ofm, Maarten Lemmers ofm, Marcel Paulissen ofm, Ton Peters ofm. Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl
“Ga gerust in vrede heen want je hebt een goede geleide. Want Hij die je geschapen heeft, heeft je tevoren geheiligd en toen Hij je schiep, heeft Hij de heilige Geest in je gelegd.”
Contact: Franciscanen.nl, Van der Does de Willeboissingel 12, 5211CB ‘s-Hertogenbosch, tel.: 073 6875615, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl. ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658
2
- Clara van Assisi (Het heiligverklaringsproces 3,72)
AC T U E E L
We worden met zijn allen steeds ouder. De ouderen zijn het sterkst groeiende deel van de bevolking. Bij religieuzen is dat al een tijdje zo en deze ontwikkeling legt veel druk op iedereen die met zorg te maken heeft, zeker op de mantelzorger. Marcel Paulissen sprak met Tonny van den Heuvel, sinds 2012 zorgcoördinator van de minderbroeders franciscanen, en resumeert enkele punten uit dat gesprek.
Mantelzorg: een blijvende zorg Enkele jaren geleden is de zorg op de schop genomen. De verzorgingstehuizen gingen dicht en ouderen moesten, met behulp van thuiszorg, zolang mogelijk op hun vertrouwde plek blijven wonen. Kostendruk en streven naar efficiëntie heeft de thuiszorg sterk gerationaliseerd. Er is weinig tijd voor de ‘cliënt’. Moet iemand uiteindelijk toch naar een zorgcentrum, dan is dat alleen mogelijk met een indicatie. Maar het blijkt steeds moeilijker een indicatie te krijgen: je moet dan al bijna 24-uurs toezicht nodig hebben zijn. Het aantal vrije plekken in zorgcentra is bovendien beperkt. Zorg komt zo voor een belangrijk deel op familie en/of andere mantelzorgers neer, een flinke klus. Bovendien is niet iedereen op de hoogte van alle wet- en regelgeving, zoals de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Je hebt daar onder bepaalde voorwaarden recht op, maar je moet het maar net weten. Woongroep voor senioren Ondertussen gebeurt er veel. Bij nieuwbouw wordt vaker rekening gehouden met de mogelijkheid van later intredende zorg. Veel verbouwingen gaan ook daarover. Zorg is echter nooit eenvoudig. Natuurlijk, het is beter wanneer de zorg op meerdere schouders rust, wanneer er een netwerk van familie en bekenden is, die zo nu en dan de vaste mantelzorger kan ontlasten. Maar een netwerk opbouwen is makkelijker gezegd dan gedaan. Enige tijd geleden hebben de franciscanen zoiets geprobeerd. Het was geen groots succes. Er zijn ook nieuwere initiatieven: kleinschalig
Foto: Mabel Amber/Pixabay
wonen met gelijkgezinden, een soort van woongroep voor senioren. Je leeft dan niet alleen in elkaars nabijheid, onder één dak met gemeenschappelijk maaltijden, maar ook kun je zo op elkaar letten, wanneer iemand hulp nodig heeft. Voor religieuzen is dat niets nieuws, ze doen dit al sinds jaar en dag. Legpuzzel Het zal duidelijk zijn dat de zorg een blijvend maatschappelijk thema is. De situatie van de mantelzorger krijgt de laatste tijd meer aandacht. Vaak is het slechts één persoon op wie alles neer komt. Die persoon is uitermate belangrijk, maar ook zeer kwetsbaar. Ziekenfondsen zien dit probleem en willen op hun manier hulp bieden, bijvoorbeeld door bekostiging van een mantelzorgcursus. Ook
gemeenten doen iets. Ze geven soms een financiële vergoeding voor bepaalde vormen van zorg, of ze organiseren uitstapjes voor mantelzorgers. Het gaat ook om een stukje waardering. En daar is de persoon die verzorgd wordt ook bij gebaat. Wat kan een beetje waardering en dankbaarheid niet aan motivatie doen opleven bij de mantelzorger. En deze laatste zal ook moeten leren voor zichzelf te zorgen: hij of zij hoeft zich niet schuldig te voelen tijdens een uitstapje of in de vrije tijd. Mantelzorg is zo gezien een legpuzzel geworden. Er zijn vele stukjes die afhankelijk van een momentane noodzaak bij elkaar moeten passen. Soms past het, soms wringt het. Mantelzorg blijft een altijd actuele zorg. Marcel Paulissen ofm
3
GERAAKT
Bekend bij God Een paar jaar geleden bezocht Ton Peters, samen met zijn medebroeder Herman Piek, tijdens een vakantie in West-Vlaanderen, de stad Ieper. Het is de plaats waar zich in de Eerste Wereldoorlog van 1914 tot 1918 de meest afschuwelijke oorlogstaferelen hebben afgespeeld. Tijdens de volledige duur van de Eerste Wereldoorlog was de stad Ieper aan drie zijden omringd door Duitse troepen. Ondanks een aantal groots opgezette veldslagen die aan 500.000 soldaten het leven kostten bleef Ieper uit handen van de Duitsers. Een herinnering aan deze veldslagen rond Ieper vormt De Menenpoort, een stadspoort aan de oostzijde van de oude stad. De poort werd gebouwd als Brits oorlogsmonument, en draagt de namen van 54.896 vermiste soldaten. Elke dag om acht uur ‘s avonds wordt er de Last Post gespeeld, als herinnering aan de gesneuvelden in Ieper. Een aangrijpend gebeuren. Duizenden jonge mannen zijn bij dat oorlogsgeweld gesneuveld: 18, 19, 20 jaar oud, zowel aan Duitse zijde als aan de kant van de geallieerden. In de omgeving van Ieper vind je dan ook maar liefst 27 militaire begraafplaatsen. Zowel Belgische, Britse, Franse als Duitse begraafplaatsen tekenen het West-Vlaamse landschap als eerbetoon aan de gesneuvelden in de Grote Oorlog. Eén van de militaire begraafplaatsen die we bezochten was Tyne Cot Cemetery te Passendale, een indrukwekkend én ingetogen baken van rust dat zich uitstrekt over het voormalige oorlogslandschap. Met zijn
4
Tyne Cot Cemetery in Passendale.
11.956 graven – Britten, Canadezen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders – is dit de grootste Commonwealth-begraafplaats ter wereld, de stille getuige van de bloedige Slag bij Passendale. Tijdens dit Britse offensief van 1917 vielen hier in 100 dagen tijd bijna 600.000 slachtoffers voor een terreinwinst van amper acht kilometer. Op de meeste grafstenen stond een naam, met geboortedatum en datum van sneuvelen. Op vele grafstenen stond geen naam, geen datum. Wat er wel op stond was: “Known unto God”. Ik werd daar zeer door geraakt: “Bekend bij God”. Een formulering waarschijnlijk ontleend aan Paulus’ brief aan de Galaten (4,9): “Nu echter, nu u God hebt leren kennen, of liever, door God bent gekend, hoe kunt u zich nu weer keren tot die zwakke en armzalige machten?” Voor mij reiken die woorden over de dood heen. Als iemand gestorven is als ongekende, als onbekende, als iemand zonder naam, dan nog is hij of zij bekend bij God. Maar zijn we niet allemaal – dood of levend – bekend bij God, gekend door God? Naast ons gekend worden bij onze naam, zijn wij gekend door God, staan onze namen geschreven in de palm van Gods hand – Known unto God. Ton Peters ofm
I N T E R N AT I O N A A L
“We behoren tot een wereldorde” De Nederlandse minderbroeders behoren tot een wereldorde. Dat ondervond provinciaal Theo van Adrichem afgelopen januari weer eens toen hij op het Generalaat in Rome was. Eén keer per jaar komen daar alle broeders samen die in het voorafgaande jaar in de leiding van hun provincie of custodie zijn gekozen. Dit jaar telde het gezelschap 29 broeders: 10 uit Europa, 4 uit Azië, 5 uit Afrika en 10 uit Midden- en Zuid-Amerika. We kregen veel informatie over verschillende aspecten en manieren van leiding geven aan onze broederschappen, in samenwerking met het eigen bestuur en met ondersteuning van interne en externe medewerkers en deskundigen. Persoonlijke aandacht en zorg voor broeders, met name voor degenen die in moeilijke omstandigheden verkeren, werd benadrukt. Er was een bijzondere bespreking over situaties van seksueel misbruik: over een zorgvuldige en adequate omgang daarmee, met name ook met de slachtoffers én over preventie.
Specifieke zending Natuurlijk werd er aandacht besteed aan onze specifieke zending als minderbroeders in onze tijd. De basis van ons leven is en blijft het samenleven in religieuze gemeenschappen. Dat gaat niet vanzelf en vraagt steeds de nodige tijd en aandacht, van iedere broeder afzonderlijk en ook van degenen die verantwoordelijkheid dragen. Afgelopen jaar is als hulp daarbij een handboek voor gardiaans samengesteld onder leiding van het generaal secretariaat voor vorming en studie. Die gemeenschappen zijn er niet omwille van zichzelf, maar dienen gericht te zijn op kerk en wereld rondom. Bij die dienst wordt bijzondere aandacht gevraagd voor betrokkenheid op jongeren, op de zorg voor milieu en klimaat (in de geest van ‘Laudato si’, een encycliek van paus Franciscus), op de situatie van migranten en vluchtelingen en op een inzet voor vrede. Op al deze terreinen is het goed om samen te werken met anderen, te beginnen met
de brede franciscaanse familie. Het is uitermate boeiend om te horen hoe broeders daar concreet mee bezig zijn in heel verschillende situaties zoals in Marokko, Zuid Soedan, Filippijnen, Indonesië. En uiteraard kon ik daarbij ook onze Nederlandse en Vlaamse situatie inbrengen.
Aantal broeders In veel regio’s is, zoals in de onze, het aantal broeders dalend. Daar dient zich de noodzaak én uitdaging aan tot samenwerking over grenzen heen, regionaal of ook breder internationaal. Een aantal landen in Azië en Afrika daarentegen laten een sterke toename van broeders zien. Daar is nood aan broeders die de vorming en opleiding van nieuwe broeders op zich kunnen nemen. Een bijzonder aspect van dergelijke bijeenkomsten zijn de informele contacten. En dan blijkt het missionaire verleden van onze eigen provincie een waardevol aanknopingspunt voor voortgaand contact. Zo had ik de gelegenheid om met de provinciaal van Indonesië te spreken over vormen van uitwisseling en samenwerking tussen onze provincies. Hij had daar zelf al concrete gedachten over, die we verder zullen gaan uitwerken. Belangrijk is de wederkerigheid, de wederzijdse verrijking in dergelijke nieuwe vormen van samenwerking. Theo van Adrichem ofm
Leidinggevende broeders in Rome bijeen.
5
E R VA R I N G
Deze jaargang van Franciscanen.nl heeft als overkoepelend thema ‘Franciscus man van vrede’. Dit tweede nummer gaat over ‘vrede omarmen’. In zijn tweede levensbeschrijving vertelt Thomas van Celano erover. Maarten Lemmers vertelt het na. Mattie Jeukens verbindt het verhaal met zijn eigen ervaring.
VREDE OMARMEN Het gebeurde dichtbij Collestrada, in de omgeving van Perugia. Daar liep Franciscus een man tegen het lijf die hij al lang niet meer had gezien. Kennelijk was er indertijd zoveel vertrouwelijkheid tussen die twee ontstaan dat Franciscus hem aansprak met de woorden: “Hé, broer, hoe maak je het tegenwoordig?” “Ach man, wat zal ik zeggen: ik heb er geweldig de pest over in dat mijn baas, die ellendeling, me alles heeft afgepakt wat ik had. Het is allemaal zijn schuld dat ik er nu zo beroerd voor sta. God allemachtig, zeg ik wel eens, vervloek toch die rotvent!” Franciscus zag dat de man bepaald niet in welstand leefde. Erger nog, dat hij er geestelijk aan kapot ging. De haat had zijn leven vergiftigd en zijn hart verkild. “Ach, broer”, zei Franciscus, “er is maar één remedie: wil je in geestelijk opzicht weer een vrij mens worden, dan zul je die man toch echt moeten vergeven. Doe het maar omdat het God zelf is die van jou houdt. Misschien krijg je van hem wel terug wat je is afgenomen. Er zit niets anders op. Want zoals het er nu bijstaat, gaat niet alleen je bezit maar ook je hele ziel en zaligheid eraan.” De man gaf zich nog niet gewonnen: “Dat is echt teveel gevraagd. Hij is degene die eerst over de brug moet komen. Hij moet me teruggeven wat hij me afgenomen heeft.” Toevallig had Franciscus over zijn pij een mantel aan. “Alsjeblief, ik hang je mijn warme mantel om de schouders. En nu, kom op! Vergeef je baas, ter liefde Gods.” De man nam het geschenk aan. Het omarmende gebaar van Franciscus had hem geraakt en zacht gemaakt. Al zijn verwensingen trok hij in. Maarten Lemmers ofm
6
Wittevrouwenveld Maastricht-Oost.
VREDE EN ALLE GOEDS? “Jij ook altijd met je vrede en alle goeds. Schei toch uit. Dat soft en wereldvreemd gedoe. Je zweeft. Je staat niet met twee voeten op de grond”. Beduusd en overrompeld kon ik alleen nog uitbrengen: “Maar ik heb het helemaal nog niet over ‘Vrede en alle goeds’ gehad.” Waarna ik te horen kreeg dat ik er ook echt niets van snapte. En dat klopt wel. Zoveel boosheid en verdriet, zoveel teleurstellingen bij mensen. Ik snap soms echt niet wat er aan de hand is. Waarom zijn mensen toch zo boos? Maar soms snap ik het ook wel. In onze buurt, het Wittevrouwenveld in MaastrichtOost, willen mensen zich nog weleens ongepolijst uitdrukken. “De enige goede Marokkaan is een dode Marokkaan!” Boem, dat wordt er zo even uitgegooid. Een buitenstaander denkt dan meteen: daar heb je weer zo’n PVV’er. En ja, in onze buurt stemmen veel mensen PVV. Forum voor Democratie kunnen ze niet zo goed volgen. Maar wat zit erachter? Nulurencontract Degene van wie bovenstaande uitspraak afkomstig is, is de moeder van een mooie, talentvolle, hardwerkende dochter, die op de meest onmogelijke uren achter de kassa bij de Aldi zit. Dit meisje, haar dochter, had een relatie met een Marokkaanse jongen. Zij woonden samen en hij was trots op haar, want hij had mooie foto’s van haar opgehangen in hun kamer. Alleen als er familie uit Marokko kwam dan moesten de foto’s van de muur. Eens per jaar ging hij naar Marokko op vakantie. Dan mocht zij niet mee. Zij had een nulurencontract en werkte onregelmatig zo’n 30 uur per week. Hij werkte niet, maar blowde wel. En dan ben je de moeder van zo’n mooie meid. Dan droom je toch van een mooi gezinnetje en dat je oma mag worden van een paar leuke kinderen, of niet? Is het vreemd dat je iemand die je dochter ingepakt lijkt te hebben naar de hemel wenst? En dat meisje, dat in onze buurt tegen zo’n op het eerste gezicht leuke jongen oploopt? In ‘witte buurten’ lopen meisjes niet zo snel tegen dit soort jongens op. “En toch”, zei de moeder, “ik laat hem altijd binnen, want hij is de vriend van mijn dochter.” Mantel Na een jaar kwam de moeder vertellen dat de relatie uit was. “Gelukkig”, zei ze, “maar je raadt het nooit. Nu heeft ze een Italiaan met twee kinderen.” Vrede en alle goeds? Je legt het neer bij de ander, maar wat doe je zelf? Het maakt me onmachtig en vaak sta ik met lege handen. Dan mis ik die omarmende mantel van Franciscus, die ik om de ander heen kan slaan. Maar tegelijkertijd is het soms genoeg dat je er bent, stil, zonder veel te zeggen, dat je luistert en kijkt. Als je dat doet, dan blijken mensen zelf die mantel in handen te hebben, om zelf de eerste stap te zetten. Met verwondering en verbazing luister en kijk ik het aan en zie hoe vrede en alle goeds zich baan breekt door onmacht heen. Mattie Jeukens ofm
7
NIEUWS & TIPS
Opening twintigste seizoen Hof van Lof Op 24 april om 14.00 uur wordt het twintigste seizoen van de Hof van Lof geopend. De opening van deze Megense kloostertuin zal dit jaar worden verricht door mevrouw An Rouw. Zij is al 20 jaar rondleidster in de tuin. In haar inleiding, getiteld ‘Heilige Anna, grote moeder’, staat de heilige Anna centraal, de moeder van Maria en daarmee de oma van Jezus. Aanmelden voor de opening is niet nodig. In de Hof van Lof staan ruim 150 verschillende planten die allemaal hun ‘lof aan hun en onze schepper’ zingen. Ze staan daarnaast symbool voor kerkelijke feesten, symbolen en kleuren of voor een persoon aan wie de Hof van de Lof wil helpen de gedachte levend te houden. Het seizoen van de kloostertuin loopt tot begin oktober. In de tussenliggende maanden zijn er op (de meeste) vrijdagen rondleidingen en op zaterdagen ‘scharrelmiddagen’ voor vrij bezoek. De exacte data en meer informatie over de Hof van Lof is te vinden op: www.hofvanlof.nl.
‘Huize de Berg’, de laatste huisvesting van de communiteit Heerlen
Communiteit Heerlen opgeheven Het provinciaal bestuur heeft zich genoodzaakt gezien de communiteit Heerlen op te heffen. Tot ruim een jaar geleden woonde deze communiteit in Valkenburg in een vleugel van het kloosterverzorgingshuis van de Zusters Franciscanessen van de Heilige Joseph. Vanwege problemen met de zorgverlener daar werd de communiteit verhuisd naar een vleugel van het kloosterverzorgingshuis van de Kleine Zusters van de Heilige Joseph, genaamd ‘Huize De Berg’ in Heerlen. Vier broeders gingen daarheen. De twee andere broeders verhuisden toen al naar andere communiteiten. De verwachte rustigere tijden voor de broeders braken helaas niet aan. De zorgaanbieder in ‘Huize De Berg’ ging in de loop van 2019 failliet. Daarom is er nu voor gekozen de communiteit in zijn geheel op te heffen. De broeders Piet Weijs en Huub Hodzelmans verhuizen naar de communiteit Alverna (Wijchen), de broeders Toon van Griensven en Hans van der Rijt verhuizen naar de franciscaanse gemeenschap in Nijmegen.
Maria met Jezus en haar moeder Anna op de achtergrond.
8
Het aantal communiteiten van franciscanen in Nederland komt hierdoor op zeven: Alverna (Wijchen), Amsterdam, ‘s-Hertogenbosch, Megen, Nijmegen, Voorhout en Weert. Er wonen nog drie broeders alleen in Maastricht die geen eigen communiteit vormen. De franciscanen hebben de regio Zuid-Limburg dus niet geheel verlaten.
Reizen met de Franciscaanse Beweging De Franciscaanse Beweging (FB) organiseert elk jaar enkele reizen. Deze zomer staan een bezinningsreis naar Assisi en een voettocht over het Elisabethpad in Duitsland op het programma. De nieuwste voettocht langs het Elisabethpad loopt van Eisenach naar Marburg. Het pad loopt langs plekken die met het leven van Elisabeth van Thüringen, patrones van de derde orde, van doen hebben. Ook komen we de hervormer Luther tegen en zien we de oude grens die tot 1989 West- en Oost-Duitsland van elkaar scheidde. Deze reis is inclusief bagagevervoer. DATA: 16 t/m 29 augustus 2020. DE KOSTEN BEDRAGEN: € 900,- (voor leden van de FB € 865,-) op basis van halfpension, exclusief heen- en terugreis. DEELNEMERS: maximaal 10. Tijdens de bezinningsreis naar Assisi treden de deelnemers in de voetsporen van Franciscus. Zowel letterlijk, door in de ochtend in de omgeving van Assisi de plekken te bezoeken waar Franciscus ook kwam, alsook figuurlijk door een bezinningsprogramma in de middag. Elke dag staat een thema centraal. Na het avondeten is er gelegenheid voor rust, ontspanning, ontmoeting of een avondwandeling in Assisi. DATA: 23 t/m 30 oktober 2020. KOSTEN: € 895,-. Minimaal 10 tot maximaal 18 deelnemers. Meer informatie over de reizen is te vinden op de website franciscaansebeweging.nl/reizen, of via het Dienstencentrum van de Franciscaanse Beweging: info@franciscaansebeweging.nl, telefoon: 073-6131340.
Foto: Franciscaanse Beweging
Mensen Overleden Op 29 november 2019 is te Porto Alegre (Brazilië) overleden Gregório Wolfkamp, 89 jaar oud, 66 jaar minderbroeder en 60 priester. In 1952 vertrok hij naar Brazilië om in te treden in de provincie Santa Cruz. Later werd hij lid van de nieuwe provincie Sao Francisco. Vrijwel heel zijn werkzaam leven is hij betrokken geweest bij de opleiding en vorming van jonge broeders. De laatste jaren woonde hij in Porto Alegre.
9
VERSTILLING
Gebed om vrede (ooit toegeschreven aan Franciscus) Heer, maak mij tot instrument van uw vrede: laat mij liefde brengen waar haat is, eenheid waar mensen verdeeld zijn, vergiffenis aan mensen die zwak zijn, laat mij hoop geven aan wie niet meer hoopt, geloof aan wie twijfelt; laat mij licht brengen waar het duister is en vreugde waar mensen bedroefd zijn. Heer, help mij niet zozeer om zelf gelukkig te zijn als anderen gelukkig te maken; niet zozeer om zelf begrepen te worden als anderen te begrijpen; niet zozeer om zelf getroost te worden als anderen te troosten; niet zozeer om bemind te worden als te beminnen; want als ik geef, zal mij gegeven worden, als ik vergeef, zal mij vergeven worden, als ik sterf, zal ik voor eeuwig leven.
Foto: Gerd Altmann/Pixabay.
10
AC T I V I T E I T E N
LA VERNA STADSKLOOSTER AMSTERDAM
FRANCISCAANS JONGERENWERK
LEZING – DE WERELD IS BUITEN: OVER ELI CONTENT
STIL WORDEN EN BIDDEN
Kunsthistorica Everdien Hoek houdt een lezing naar aanleiding van de overzichtstentoonstelling van de Amsterdamse kunstenaar Eli Content in het Joods Historisch Museum. Zijn inspiratiebronnen zijn: zijn Joodse identiteit, de Tenach en andere joodse teksten, maar ook filosofie en poëzie. DATUM donderdag 16 april TIJD 20.00 - 22.00 uur PRIJS € 10,-. ZING VAN VREDE EN VRIJHEID!
Al 75 jaar herdenken we het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. We gaan onder leiding van broeder Fer van der Reijken liederen van vrede en vrijheid zingen, uit diverse tradities, religieus en seculier, in het Nederlands en in andere talen. Geef uiting aan je verlangen naar vrede en vrijheid, en zing mee! DATUM zaterdag 25 april TIJD 10.00 - 12.30 uur PRIJS vrijwillige bijdrage. LOOPYOGA IN HET REMBRANDTPARK
Leer je te verwonderen over de natuur en je contact ermee te versterken. Dat kan door middel van loopyoga, onder leiding van yogadocent Vera Boon. Het wordt een stille tocht in verschillende loopritmes met elementen van staande yogahoudingen. Ervaring met yoga is niet nodig. Je moet wel goed ter been zijn. DATUM zaterdag 16 mei TIJD 10.30 - 12.30 uur PRIJS € 10,-.
Een weekend met veel tijd en aandacht voor stilte en gebed: twee sporen naar verdieping en verrijking van je leven. We gaan stilte ervaren in het gebed met de broeders en de zusters in Megen. Maar ook op momenten dat je alleen bent kun je de stilte wat ‘harder’ zetten. We laten je kennismaken met allerlei gebedsvormen en wisselen onze ervaringen uit. Gods Geest doet de rest... LOCATIE Franciscanenklooster Megen DATA 1 mei 20.00 uur - 3 mei 14.00 uur PRIJS € 65,- (of minder) BEGELEIDING broeder Fer van der Reijken ofm en zuster Elisabeth Luurtsema osc. ASSISIREIS
Ook dit jaar gaan we weer naar Assisi met twee broeders en maximaal zeven jongeren. Wie gaat er mee? We reizen met een busje. Op de heen- en terugreis overnachten we bij broeders in Italië en Zwitserland. We bezoeken een week lang de heilige plekken in en rond Assisi. We kijken, bezinnen, bidden, lachen, delen onze (geloofs-)ervaringen, eten ijs, ervaren stilte en nog veel meer. Vertrek en aankomst: Franciscanenklooster Megen DATA 15 juli t/m 25 juli PRIJS € 500,BEGELEIDING broeders Wim Pot ofm en Fer van der Reijken ofm.
INFORMATIE EN OPGAVE
Wim Pot ofm, Kloosterstraat 6, 5366 BH Megen, telefoon: 0412-465770, e-mail: FJW@franciscanen.nl, website: www.franciscaansjongerenwerk.nl
INFORMATIE EN OPGAVE
Fer van der Reijken ofm, Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam, telefoon: 020-3467530, e-mail: info@stadskloosterlaverna.nl, website: www.stadskloosterlaverna.nl
CLARISSEN MEGEN INSPIRATIEWEEKEND ‘DE VEGETARISCHE KEUKEN’
SPEEL JE WEL EENS MET DE GEDACHTE OM FRANCISCAAN TE WORDEN?
Neem contact op met roepingenbroeder Hans van Bemmel ofm, roepingenwerving@hotmail.com.
In zijn encycliek Laudato Si’ roept paus Franciscus op tot zorg voor de aarde, ons gemeenschappelijk huis, en zorg voor de meest kwetsbaren. Die zorg kan in basale dingen tot uitdrukking komen, zoals in onze omgang met voedsel. Dit weekend is bedoeld om daartoe inspiratie op te doen. We beginnen met een presentatie en voorbeelden uit de praktijk. We werken ’s morgens in de biologische moestuin van ons klooster, ’s middags is er een kookworkshop en koken we samen een volwaardige vegetarische maaltijd aan de hand van de ‘Vegachecklist’. DATA 5-7 juni BEGELEIDING zuster Emmanuël, max. 10 deelnemers.
INFORMATIE EN OPGAVE
VOOR MEER ACTIVITEITEN IN FRANCISCAANS NEDERLAND: WWW.FRANCISCAANSEWEG.NL
Emmanuël Maas osc, klooster Sint-Josephsberg, Clarastraat 2, 5366 AK Megen, telefoon 0412-462314, e-mail: devegetarischezuster@gmail.com, website: www.clarissenmegen.nl
11
FR A N C I S C A A N S J O N G E R E N W E R K
Het laatste nieuws Voor een opdracht van hun opleiding bezochten Jenita Baars en haar studiegenoten eind vorig jaar de franciscanen en clarissen in Megen. Tot haar verrassing ontdekt Jenita dat kloosterlingen met beide benen in de samenleving staan.
Vanuit ons beboste landschap reden mijn studiegenoten en ik in november het glooiende Megen binnen, op weg naar de franciscanen en clarissen in Megen. Samen volgden we namelijk de minor ‘Expeditie Benedictus’ op de Christelijke Hogeschool Ede. Tijdens deze minor maakten we kennis met het monastieke bestaan. Hiervoor bezochten we verschillende kloosters, waaronder het minderbroedersklooster Sint Antonius. In dit klooster startten we met een college van zuster Angela. Ze nam ons mee in de wereld van Franciscus en Clara. Al onze overgebleven brandende vragen stelden we aan broeder Roland en zuster Johanna. Wat mij persoonlijk het meest bijgebleven is, is hoe beiden met beide benen in de samenleving staan. Misschien klinkt dit knullig als je dit zo leest, maar ik dacht dat kloosterlingen alleen een lijntje met God hadden, niet met de buitenwereld! Toen het bleek dat zij net zo op de hoogte zijn van het laatste nieuws als wij, kreeg ik steeds meer inzicht in hun levensstijl. Een mooie ontdekking was dat het leven in vrijwillige armoede een beroep doet op anderen, dat het verbindt en dat het opbouwend werkt voor de gemeenschap. We sloten de dag af met een rondleiding door het klooster, een eucharistieviering en een gezamenlijke maaltijd. Toen we in het donker weer terug reden naar Ede was de autorit gevuld met rijke gesprekken. Ook namens mijn studiegenoten bedank ik de broeders en zusters via deze weg nogmaals voor hun hartelijke ontvangst! Jenita Baars