franciscanen.nl J A A R G A N G 12 | J U L I /A U G U S T U S 2 017 | N U M M E R 4
3 Klooster ’s-Hertogenbosch 5 Jonge broeders bijeen ‘Je anker uitwerpen in God’ 6 PROJECT KRIJGT VORM
VORMINGSWEEKEND IN DUITSLAND
GESPREK MET ANGELA HOLLEBOOM
VOORAF
Bidden: een levensbehoefte! Al een tijdje hoor of lees ik berichten over directieteams van grote bedrijven of over afdelingshoofden van instellingen voor dienstverlening die zich terugtrekken in een of ander bezinningscentrum of zelfs in een klooster om zogenaamde ‘woestijndagen’ of ‘eilanddagen’ te houden. Ze willen zich bezinnen op hun ‘missie’ of op aspecten van onderlinge verhoudingen of samenwerking. Dat kan het beste op plekken die van nature ruimtes zijn waar - vaak in alle rust en stilte - openheid naar elkaar mogelijk is én waar iedere deelnemer persoonlijke groei kan doormaken. Het resultaat is soms verbluffend: de effectiviteit van de onderneming of instelling neemt toe, en buiten de werksfeer wordt ieder meer zichzelf. Foto’s: Foto omslag: de ‘Carceri’, een kluizenarij, even buiten Assisi, waar Franciscus zich regelmatig terugtrok voor gebed. Foto onder: grot van Franciscus in de Carceri. Franciscanen.nl is het tweemaan delijkse contactblad van de minder broeders franciscanen in Nederland. Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het franciscaanse denken en doen. Oplage: 5500. Abonnement:
Van Franciscus is bekend dat hij een grote ijver aan de dag legde voor het gebed en zich bewust was van de machtige werking die daarvan uitgaat. Soms trok hij zich daarvoor terug, maar ook in het leven van alledag wist hij zich in gebed verbonden met zijn Heer. Zo schrijft Bonaventura in zijn Legenda maior (zijn ‘Grote levensbeschrijving’ van Franciscus): “Franciscus wilde de vertroostende aanwezigheid van zijn Beminde geen ogenblik ontberen en deed daarom zijn best zonder ophouden te bidden en zich in zijn geest voortdurend in tegenwoordigheid te stellen van God. En zonder twijfel vond hij in dat gebed zijn troost wanneer hij zich overgaf aan de beschouwing. Maar ook wanneer hij actief aan het werken was, vond hij in het gebed zijn steun. Bij alles wat hij ondernam, richtte hij zich steeds eerst in een vurig en dringend gebed met zijn zorgen tot de Heer om ze Hem in handen te leggen. Hij verzekerde ook dat een kloosterling vóór alles moest verlangen naar de genade van het gebed. Zonder deze genade kon niemand in de dienst van God ook maar enige voortgang maken.” Bidden: een levensbehoefte! Ook voor ons?
Gratis aan te vragen via tel.: 030 2324080 en e-mail:
Ton Peters ofm
provincialaat@franciscanen.nl. Vrijwillige bijdragen ter bestrijding van de onkosten zijn welkom op rekeningnummer 41.62.44.181 t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, Utrecht. IBAN: NL52ABNA0416244181 Redactie: Ton Peters ofm (hoofdredacteur),
JEZUS, DE BIDDENDE IN DE CARCERI
Peter van Zoest (eindredacteur), Hans-Peter Bartels ofm (redactie secretaris), Maarten Lemmers ofm, Marcel Paulissen ofm, Marijn van Zon. Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl Contact: Franciscanen.nl, Deken Roesstraat 13, 3581 RX Utrecht, tel.: 030 2324080, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl. ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658
2
Dikwijls trok Franciscus zich terug in een grot in de buurt van Assisi. Daar raakte hij dan in geestvervoering en in het verborgene richtte hij zich tot zijn hemelse Vader. Niemand mocht weten waar hij in die grot op uit was. Dat was een geheim tussen hem en God. (naar Verhaal van de drie gezellen)
AC T U E E L
Op 22 augustus komt een twintigtal minderbroeders, clarissen en leden van de Orde van Franciscaanse Seculieren (OFS) bijeen in het kapucijnenklooster in ’s-Hertogenbosch. Het begin van een uniek project: samen vorm geven aan de franciscaanse inspiratie. Hoe kunnen de pastorale inzet van de broeders, de contemplatieve inslag van de zusters en de maatschappijbetrokken spiritualiteit van de leken elkaar versterken in een gezamenlijke presentatie?
Project ’s-Hertogenbosch krijgt vorm De kiem van dit project ligt een paar jaar terug. De kapucijnen besloten hun broeders te gaan concentreren in Tilburg en hun klooster in ’s-Hertogenbosch te koop aan te bieden. Vanuit de OFS werd geopperd dat dit een unieke gelegenheid zou kunnen zijn om het franciscaanse leven in die stad voort te zetten, maar nu gedragen door de drie franciscaanse ordes. Rob Hoogenboom, provinciaal van de franciscanen, had er wel oren naar en kreeg het kapittel zo ver dat het met (bijna) algemene stemmen besloot het klooster voor dit doel te gaan verwerven.
Plan Een nogal onverwachte wending. De franciscanen waren al op zoek naar een geschikte locatie in een middelgrote stad van waaruit een groep jongere broeders als communiteit pastoraal werk zou kunnen gaan doen. Het klooster in ’s-Hertogenbosch paste in dat plan. De groep broeders die gevraagd is voor het pastorale project maakt er deel van uit. Verder is een aantal oudere broeders gevraagd om naar het klooster te verhuizen en is er ruimte gereserveerd voor een kleine communiteit van clarissen en een groep leden van de OFS. Bij het vormgeven aan de gezamenlijke franciscaanse presentie in ’s-Hertogenbosch wordt ook de Franciscaanse Beweging betrokken. Deze houdt kantoor in het naastgelegen Franciscushuis en wil graag meedenken en waar mogelijk meedoen met dit breed opgezette project.
Uitwerking Tot nu toe zijn er twee groepen aan de slag met de uitwerking van het project. Er is een werkgroep voor de organisatorische opzet: wie komen er wonen, hoe verdeel je de ruimtes, hoe houd je het project betaalbaar, wat moet er verbouwd worden enzovoorts. Daarnaast zijn de jongere broeders van de pastorale poot al een tijdje bezig met het in de grondverf zetten van hun project: hoe willen we samenleven met elkaar en met de andere bewoners, hoe gaan we de kerk gebruiken, welke pastorale activiteit willen we ontplooien. Wat het laatste betreft mikt men sterk op diaconale taken in samenwerking met Bossche organisaties. Nog dit jaar zullen de eerste
broeders van deze startgroep naar het klooster verhuizen. De overdracht moet in de zomer van 2018 rond zijn.
Avontuur Met dit project gaat de orde een groot avontuur aan. Het werd mogelijk omdat de orde jongere broeders heeft die hun schouders eronder willen zetten. Maar zeker ook omdat het bestuur van de kapucijnen deze onderneming een goede kans van slagen wilde geven door mee te denken en bereid was het pand aan hun medebroeders franciscanen te verkopen. Guy Dilweg ofm, voorzitter werkgroep
Klooster in ’s-Hertogenbosch: voorzijde met entree.
3
VERTELLING
Cel van Franciscus in Portiuncula, momenteel gelegen in de basiliek van Santa Maria degli Angeli, Assisi.
Niet storen! Op een bankje zitten ze bij elkaar, de armen om elkaar heen geslagen, lieve woordjes fluisterend, zich helemaal niet bewust van hun omgeving. Ze zijn zich ook niet bewust van die vreemdeling, een man die helemaal de weg kwijt is. Moest hij hier nou naar links? Of misschien toch naar rechts? Wat was ook al weer het adres dat hij had meegekregen?
Hij keek in het rond, maar nergens vond hij iemand aan wie hij het kon vragen. Alleen dat verliefde stel op het bankje. “Zeg, mag ik jullie even storen?” Kon hij eigenlijk wel binnendringen tijdens zo’n intiem moment? Nee, natuurlijk niet. Die twee waren met z’n tweeën één. Maar een mens alleen kan ook wel eens met z’n tweeën één zijn. Als iemand, in gedachten verzonken, bezig is met wat echt van belang is. Als iemand helemaal opgaat in gebed. Er zijn mensen die zo innig opgaan in het gebed dat ze met z’n tweeën één zijn: één met God. Mag je zo’n biddende mens op dat moment storen? Nee, natuurlijk niet. De bisschop van Assisi kwam voor een vriendschappelijk bezoek bij de kluizenarij waar broeder Franciscus zijn celletje had. Hij klopte op de deur. En toen hij niets hoorde, liep hij maar gewoon door. Daar trof hij Franciscus in gebed. De bisschop deinsde terug. Alsof een onzichtbare hand hem naar buiten drukte. De bisschop was helemaal sprakeloos. Hij ontdekte dat het helemaal geen pas gaf om Franciscus te storen bij zijn gebed. En pas daarna kon hij weer spreken. Ja, ook al ben je iemand van de kerk, je bent en blijft een buitenstaander bij alles wat er speelt tussen een mens en zijn God. Maarten Lemmers ofm
4
Het franciscanenklooster met de ‘Suppen küche’ van de broeders, waar ze dagelijks honderden warme maaltijden aan daken thuislozen en andere behoeftigen verstrekken. Hier waren de broeders bijeen.
I N T E R N AT I O N A A L
Vormingsweekend in Duitsland Ieder jaar vindt een ontmoeting plaats van Duitse en Nederlandse franciscanen die bezig zijn met hun vorming. Van 25 tot en met 28 mei werd ‘das Große Ausbildungstreffen’ gehouden in Berlijn-Pankow. Er waren twaalf deelnemers. Onder hen vier Nederlanders: Hans-Peter Bartels, Jan ter Maat, Joachim Oude Vrielink en Roland Putman.
Ontmoeting staat steeds centraal tijdens de driedaagse bijeenkomst. Begonnen wordt met een uitwisselingsronde, waar gespreksonderwerpen uit voortkomen. Er is meestal een vooraf bepaald inhoudelijk thema. In plaats daarvan was er dit keer voor gekozen aan te sluiten bij de tweejaarlijkse ‘Kirchentag’ die dat weekend in Berlijn werd gehouden. Daarop presenteerden zich allerlei kerkelijke instanties, van boekwinkels en scholen tot groepen rond interreligieuze dialoog, milieu en ethische thema’s. Verder waren er in de stad concerten, discussiefora en gezamenlijke maaltijden. Het was zeer bemoedigend om te zien hoeveel er vanuit de diverse kerken in Duitsland gebeurt en mooi hoe we de franciscaanse aanwezigheid (samen met enkele franciscanessen en leden van de Orde van Franciscaanse Seculieren) tijdens de kerkendag vorm konden geven.
De broeders op weg naar de ‘Kirchentag’.
Toekomst
Lastige keuzes
Een centraal gespreksonderwerp tijdens de ontmoeting was de toekomst van de orde in beide landen. Dat mag logisch klinken wanneer jonge broeders samen zijn, maar het lag ook voor de hand omdat het een belangrijk thema in beide provincies is. Denk in Nederland aan het nieuwe project in ’s-Hertogenbosch, het sluiten van Delft en het streven om de communiteiten in Megen en Amsterdam te behouden. In Duitsland gaat het om de nieuwe communiteit bij het project ‘Omnibus’ (zie Francis canen.nl, 2017/1 ) en het project ‘Emmäus’. De Duitse provincie - nu 35 gemeenschappen met 280 broeders - is bezig met een ‘witte lijst’ van plekken waar men wil investeren in de toekomst. Uitgangspunt is daarbij niet welke locaties de provincie belangrijk vindt, maar of er (jonge) broeders bereid en in staat zijn om ze te bemannen. Als er niemand is die verantwoordelijk kan zijn voor een gaarkeuken, school of bijvoorbeeld bedevaartsoord, dan houdt het simpelweg op.
De deelnemers aan de ontmoeting bleken, met accentverschillen, op veel vlakken dezelfde visie te hebben. Met het oog op de toekomst moeten lastige keuzes gemaakt worden, uitgaande van franciscaanse bronnen (Franciscus en Clara), de tijdgeest en de huidige (jonge) broeders met hun talenten en (on-)vermogens. Teruggrijpen op het verleden (“we zijn hier al driehonderd jaar”) zou daarbij geen rol moeten spelen. Verder lijkt het beter bij projecten van anderen aan te sluiten, dan eindverantwoordelijkheid te dragen. De orde heeft het charisma daar heen te gaan waar broeders iets kunnen betekenen voor de ‘minderen’, om zich vervolgens overbodig te maken en weer verder te trekken, vertrouwend op de heilige Geest. Die is volgens Franciscus de echte ‘leider van de broederschap’. Hans-Peter Bartels ofm
5
DE BINNENKANT
‘Je anker uit Angela Holleboom (61) werd geboren in Steenwijk. Na het gymnasium studeerde ze theologie in Utrecht. Eenmaal afgestudeerd ging ze twee weken met vakantie en trad vervolgens op haar vijfentwintigste in bij de clarissen van het klooster Sint-Josephsberg in Megen. Ze benadrukt openhartig de relatie met God als kern van haar leven. Angela Holleboom osc.
“Tijdens mijn studieoriëntatie kwam ik bij Kees Bak ofm, de studiesecretaris van de toenmalige ‘KIWTO’s’ (Katholieke Instellingen voor Wetenschappelijk Theologisch Onderwijs). Hij nodigde een Haags meisje en mij uit bij zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort te komen wonen om deel te kunnen nemen aan activiteiten in zijn leefgemeenschap, vlak bij het station in Amersfoort. Iedere ochtend hielden we samen meditatie. Elke vrijdagavond had hij in brede kring een bijbelgroep, op een soort joodse wijze. Hij was een ontzettend goede verteller en leraar. Als hij bijbelles ging geven bij de clarissen in Megen nam hij vaak studenten mee, om te laten zien dat dit ook bestond. Op een keer ging ik ook mee. Terwijl ik bij de zusters in de kerk zat, dacht ik: dat wil ik ook! Dat heb ik in Amersfoort nooit gehad. De clarissen maakte ik gezamenlijk mee met de kern van hun leven. Dat vond ik geweldig! Ik had wel tijd nodig om te beslissen en ben eerst afgestudeerd. Ik ben Kees Bak - momenteel wonend in Alverna - nog steeds dankbaar.”
Contemplatief “Ik zie de relatie met God als de kern van mijn leven. Of ‘de relatie van God met mij’, want Hij houdt die uiteindelijk trouwer in stand dan ik. Het gebed is een uiting daarvan. Maar ik kan ook in de tuin werken en die daar beleven. De relatie met God kleurt als je deze de kans geeft alles. Het is de weg die je als mens aflegt om steeds meer met God te leven. Er is niets dat daar buiten valt: of je nou wc’s poetst, kookt,
6
studeert, in de communiteit iets met elkaar bespreekt of in de tuin bezig bent. Samen maakt dat het contemplatieve leven.” “Het religieuze leven kent drie vormen: actief, vita mixta (mengvorm) en contemplatief. Wij als clarissen horen bij de contemplatieve vorm. Mensen herkennen dat aan het besloten leven, het bidden van het gehele getijdengebed en
het leven in stilte (Clara zegt: ‘Wat nodig is, kan kort en zacht gezegd worden.’) Maar als je naar de binnenkant kijkt, zouden ook de franciscanen contemplatief moeten zijn. Het is in deze tijd heel moeilijk om religieus te leven zonder de contemplatieve dimensie te voeden. Franciscanen en clarissen staan bloot aan allerlei invloeden en krijgen met allerlei
Zicht op clarissenklooster Sint-Josephsberg in Megen.
werpen in God’ situaties te maken. Het vraagt veel van je, om je toewijding aan God trouw te blijven.” “De contemplatieve dimensie is in onze tijd nog harder nodig dan vroeger om de weg van je religieuze leven te blijven gaan. Om te proberen het anker van je leven uit te werpen in God en zo stabiliteit, beslotenheid en geborgenheid te vinden. Wij hebben gelukkig nog redelijk wat mensen die onze levenswijze actief ondersteunen. Ik vind het ontroerend dat wij als franciscaanse mensen afhankelijk zijn van mensen om ons heen. We zijn immers een bedelorde.”
Gebed “Ons gezamenlijke gebed bestaat uit de eucharistieviering, het getijdengebed en de vigilieviering, een vrij vormgegeven voorbereidende viering op de zondag. Sinds een paar
jaar houden we op een aantal zondagmiddagen eucharistische aanbidding; de deelname daaraan is vrij. Het persoonlijke gebed bestaat uit meditatie en geestelijke lezing.” “Het getijdengebed is mij dierbaar. Het mooie vind ik, dat mensen kunnen aansluiten. Dat geldt ook voor de eucharistieviering, maar die is er niet dagelijks. Het getijdengebed - vijf keer per dag - begint ’s morgens vroeg en loopt door tot de dagsluiting. Het hangt niet af van onze zin, stemming, of we druk zijn of niet. Mensen hoeven niet bang te zijn dat het niet door gaat. Zeker in onze tijd, waar steeds meer plekken van God wegvallen, vind ik het heel waardevol er als persoon aan bij te dragen zo een plek overeind te houden, waar mensen zich kunnen aansluiten en ook enkele dagen kunnen meeleven.” “Persoonlijk gebed vind ik ook belangrijk. Het
getijdengebed kan soms iets zijn ‘wat je doet’: je gaat bidden, eten, afwassen. Het persoonlijke gebed is een confrontatie met jezelf; dat je alleen voor God staat en er iets van moet proberen te maken met Hem. Daar kom je jezelf tegen en dat is niet altijd gemakkelijk, maar wel heel belangrijk, ook om contact te houden met jezelf, je drijfveren, verlangens, behoeftes. Als ik een tijdje niet aan persoonlijk gebed toe kom, ga ik het missen.”
Stilte “Ik hou van de stilte. In de auto heb ik nooit de radio aan. Ik vind het heerlijk in mijn eentje te zitten en niets te horen. Als je altijd bij elkaar bent zoals wij, dan is stilte ook fijn. Zo eten we - niet alleen voor de bewuste beleving - in stilte. Zoveel belangwekkends heb je elkaar niet de hele dag te vertellen! Dus ik vind het fijn dat stilte in ons leven een rol speelt. Het is belangrijk in de stille tijden echt stil te zijn. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor de ander: ons huis is gehorig.” “Stil zijn betekent ook, dat je het weer kunt waarderen als je wel met elkaar in gesprek bent. We besteden veel aandacht aan communicatie: huiskapittels, groepsgesprekken, lessen. Ik moet dan oppassen niet te veel te zoeken naar woorden die hout snijden. Als je niet oppast kom je er niet meer toe wat te zeggen! Je moet niet te streng zijn: als je iets zegt, kan de ander daar weer verder mee. Woord en stilte hebben een verband met elkaar. Als je in stilte werkt is het fijn dat je iets hebt om je geest voeding te geven. Als ik in de tuin ben, blijft soms een antifoon uit het koorgebed door me heen gaan. Daarvoor zijn ze vast op melodie gezet.” Hans-Peter Bartels ofm
7
DIERBAAR
Op de kast in mijn kamer ligt een boomtak uit onze tuin. Twee werelden: de kast is vierhoekig net als onze huizen, steden en ons denken dat in laatjes moet passen. Een boom heeft niets daarvan. Dat raakt me heel diep. Aan zijn werken kent men de schepper.
Marcel Paulissen ofm
8
VERDIEPING
Het gebed van een arme Franciscus was een man van gebed. Hij bad dikwijls en lang. Doorwaakte nachten lang soms. Hij en zijn broeders verbleven graag in kerken, schrijft hij in zijn ‘Testament’. Hij werd om de intensiteit van zijn bidden bewonderd. Broeder Bernardus van Quintavalle, een van zijn eerste volgelingen, had zich bij Franciscus aangesloten nadat hij hem had gadegeslagen bij zijn nachtelijk gebed. Bidden was voor Franciscus het bijna fysieke ervaren van Gods aanwezigheid. Het deed hem wonen in de kracht en de troost die God is als wij ons zwak en verdrietig voelen. Het was ook het genieten van de liefde van God en de rijkdom daarvan, die voor Franciscus genoeg bleek om van te leven. En dit genot was groot. Zo groot dat Franciscus zich begon af te vragen of het niet zijn roeping was om van en voor het gebed te leven. Anders dus dan wat zijn eerste roeping was, die hij had ontdekt toen hij had horen voorlezen uit het evangelie, waar Jezus de leerlingen twee aan twee uitzendt om het Rijk Gods te verkondigen. Toen had hij toch uitgeroepen: “Dit is wat ik wil!”?
en die zich niet toe te eigenen. Franciscus krijgt dus te horen dat hij serieus moet nemen wat hijzelf zegt: dat er geen hogere deugd is dan de armoede. De rijkdom die het gebed je geeft is niet je bezit.
laten zich er door sterken en troosten. Maar daar blijft het niet bij. Franciscaans gebed is gebed om je tot een mens te laten maken die anderen ten goede kan komen. Het is een oefening in vrijgevigheid door je niet al het goede en weldadige dat je in het gebed ervaart toe te eigenen maar het te delen met wie minder heeft. Een franciscaans mens leeft immers niet om te bidden, maar bidt om te kunnen leven van God en daardoor vrij te zijn voor ieder die een beroep op haar of hem doet. Franciscaans gebed is het gebed van een vrijgevige arme, zoals Franciscus dat had leren zijn, dankzij zijn vele bidden.
Oefening
Jan van den Eijnden ofm
Natuurlijk kunnen franciscaanse mensen niet zonder gebed, en dat willen ze ook niet. Ze genieten van de voldoening die het geeft, en Grot van Franciscus in de ‘Carceri’, een kluizenarij, even buiten Assisi.
Dilemma Franciscus laat raad vragen aan zuster Clara en aan broeder Silvester. Slim. Clara leefde in de beslotenheid van San Damiano een leven van gebed en toewijding, en broeder Silvester was, voordat hij Franciscus achterna was gegaan, pastoor geweest en wist uit ervaring dat het werken in Gods wijngaard je zo in beslag kan nemen dat je aan bidden nauwelijks nog toekomt. Zij konden een goede afweging maken in het dilemma waarin Franciscus zich bevond. Het bijzondere is dat beiden aan Franciscus laten zien dat het geen dilemma is. Hij hoeft de ene roeping niet in te ruilen voor de andere, want het is één roeping. Franciscus heeft zijn roeping niet alleen voor zichzelf gekregen, maar ook om de mensen op het goede pad te brengen, zeggen ze. Anders gezegd, Franciscus is geroepen om de rijkdom van wat Hij ervaart in het gebed, de kracht en de troost die hij daaruit put te delen
9
NIEUWS
Eigen website Franciscaans Jongerenwerk Op 1 juni is de website van het Franciscaans Jongerenwerk (FJW) online gegaan: www.franciscaansjongerenwerk.nl. De organisatie wilde naast de ruimte voor het FJW op de landelijke site van de franciscanen (www.franciscanen.nl) een eigen plek op internet om jongeren meer rechtstreeks te bereiken. Tijdens het bouwen van de site heeft een aantal jongeren meegekeken en feedback gegeven. Er is een aanbod voor de diverse doelgroepen van het FJW, zoals scholen, parochies en individuele jongeren. Aan de hand van ‘menukaarten’ kan de inhoud van ‘kloosterdagen’ worden samengesteld. Ook kunnen deelnemers voor FJW-weekenden en het Franciscaans Jongerentreffen zich via de website aanmelden. Daarnaast biedt de site onder meer algemene informatie over het FJW, het laatste nieuws en worden geregeld inspirerende teksten geplaatst.
Activiteit voor jongeren in de tuin van het minderbroedersklooster te Megen.
Glossy ‘Klooster!’ Medio mei verscheen bij Adveniat de glossy Klooster!. “Stap in de wereld van kloosters nu: de mensen, de plekken, het mysterie”, zo is te lezen op de site van de uitgeverij die is gespecialiseerd in geloofseducatie. “Maak kennis met abdissen en abten, met de dagorde en de arbeid van kloosterlingen. Verder: 10 kloosterbieren, kloostermode, bekende mensen als Herman Finkers, Elsbeth Gruteke, Annemiek Schrijver, Henk Kroes, Jan Marijnissen en Antoine Bodar. Met onwaarschijnlijk mooie fotografie en teksten om stil van te worden.” Voor elf religieuze groeperingen die worden belicht, zijn speciale covers gemaakt. Ook de franciscanen hebben een eigen omslag gekregen. Te zien is provinciaal Rob Hoogenboom. Hij gaat in de glossy ‘op zoek naar God in Amsterdam’. De uitgave verscheen mede met het oog op de Open Kloosterdagen die 10 en 11 juni werden gehouden. Bijna veertig kloosters zetten hun deuren open om bezoekers te verwelkomen. Rob Hoogenboom nam op 20 mei in de Amsterdamse communiteit van de franciscanen de glossy in ontvangst van Adveniat-directeur Leo Fijen. “De makers van deze kloosterglossy slagen er in om een verborgen schat in onze samenleving te laten zien”, zei de provinciaal. “De verhalen van kloosterlingen en mensen die hen hebben leren kennen, ademen een atmosfeer van eenvoud, humaniteit en aandacht die weldadig aan doet en die in mijn ogen broodnodig is in onze maatschappij. En dat zeg ik niet omdat we als religieuzen zo bijzonder of uitzonderlijk zijn. Juist niet: we zijn zo gewoon. Mensen die werk maken van de relatie met God, leren hun plaats kennen, erkennen dat het niet allemaal om henzelf draait, leren de Ander en de ander een plaats te geven in hun leven en dragen bij aan een klimaat waarin mensen De ‘franciscaanse’ zich erkend en aangenomen voelen met hun sterke kanten en hun zwakke cover van de glossy met Rob Hoogenboom. kanten. Je mag er zijn.” De glossy Klooster! kost € 8,95. Het magazine is te koop in de boekhandel en via de website van Adveniat (www.adveniat.nl). De magazines met de ‘franciscaanse’ cover zijn verkrijgbaar bij de communiteiten in Amsterdam en Megen. Bestellen kan door een mailtje te sturen naar provincialaat@franciscanen.nl.
10
AC T I V I T E I T E N
La Verna Stadsklooster
Franciscaans Jongerenwerk
Clarissen
Franciscaans Jongerentreffen 2017
Christelijke meditatie in gebaar en beweging
Van 29 september tot 1 oktober vindt in Megen weer het jaarlijkse Franciscaans Jongerentreffen plaats. Een weekend door en voor jongeren met een afwisselend programma van vieringen, gemeenschappelijke programma’s, een variatie aan workshops, een feestelijke avond en tussendoor gelegenheid voor ontmoetingen met andere jongeren of om je even terug te trekken of een wandelingetje te maken. Thema van dit jaar is: ‘Anders kijken’. Aanmelding op www.franciscaansjongerenwerk.nl.
Wij proberen in de meditatie tot bewustwording te komen en een antwoord te vinden op vragen zoals: Wie ben ik eigenlijk? Wat verlang ik of wat is de zin van mijn leven? In deze meditatie proberen wij, om naar lichaam en geest in harmonie te komen en te zijn bij God. locatie clarissenklooster, Megen data 15-20 augustus, 13-15 oktober prijs € 125,- (weekend), € 310,- (vijfdaagse)
Megen - Nijmegen
12-30 jaar Open Dag
Je krijgt de gelegenheid om te proeven van de sfeer in La Verna en van een aantal activiteiten waaraan je dit najaar kunt deelnemen. Meerdere cursusleiders presenteren hun aanbod in de vorm van een workshop. Je kunt aan enkele hiervan meedoen. Tussendoor geven we je informatie over het volledige najaarsprogramma en over ons centrum. datum 16 september tijd 14.00-17.00 uur Feestweek
La Verna bestaat twintig jaar en dat wordt gevierd met een feestweek. Programma: zondag 1 oktober: Franciscusfeest met franciscaans Amsterdam; maandag 2 oktober: avond met sacrale dans; dinsdag 3 oktober: herdenking van het sterven van Franciscus; woensdag 4 oktober: Franciscus-avond met film; donderdag 5 oktober: open gespreksbijeenkomst over compassie; vrijdag 6 oktober: avond over het stadsklooster; zaterdag 7 oktober: een natuurwandeling met aansluitend maaltijd.
Met een groep of alleen naar Megen
In ons klooster in Megen ben je met een groep, met enkelen of alleen van harte welkom om enkele dagen mee te leven met de communiteit. Voor groepen hebben we verschillende programma’s waar je uit kunt kiezen. De kloostertuin, de omgeving én de stilte krijg je er allemaal zomaar bij. prijs: € 30,- per etmaal
Meebidden met de broeders
Themaweekends
Het is mogelijk om mee te bidden met de franciscanen in La Verna: maandag-vrijdag: ochtendgebed om 7.30 uur (dinsdag met eucharistie); avondgebed: maandagzaterdag 17.45 uur, zondag 17.00 uur (donderdag met eucharistie). De gebeden duren 25 minuten. Graag uiterlijk 5 minuten vóór het begin aanbellen bij de voordeur.
Drie keer per jaar organiseert het Franciscaans Jongerenwerk een thema weekend. Specifieke inspiratiebronnen zijn daarbij bijbelteksten en woorden en verhalen van Franciscus en Clara. Thema en data van deze weekenden staan ruim van tevoren op www.franciscaansjongerenwerk.nl.
Informatie en opgave: Fer van der Reijken ofm Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam tel.: 020 3467530 e-mail: info@laverna.nl website: www.laverna.nl
Informatie en opgave: Theo van Adrichem ofm Kloosterstraat 6, 5366 BH Megen tel.: 0412 465779 / 465770 e-mail: fjw@franciscanen.nl website: www.franciscaansjongerenwerk.nl
Lichtvoetig weekend
Het leven in het ritme van je agenda; je moet veel doen, maar is er ook tijd om te landen? Even met beide benen op de grond en opgaan in het moment. Dit weekend proberen we je op verschillende manieren uit te dagen om de teugels te laten vieren. Neem een voorwerp, tekst, lied of afbeelding mee van datgene wat jij meer zou willen loslaten. locatie clarissenklooster, Nijmegen data 29 september-1 oktober prijs € 66,-
Informatie: Klooster Sint-Josephsberg Clarastraat 2, 5366 AK, Megen tel.: 0412 462314 website: www.clarissen.nl/megen/ bezinning.html Klooster De Bron Waterstraat 141, 6541 TE Nijmegen tel.: 024 3782904 e-mail: clarissen.nijmegen@zrs-clarissen.nl website: www.clarissen.nl/nijmegen
Voor meer activiteiten in franciscaans N ederland: www.franciscaanseweg.nl
Speel je wel eens met de gedachte om franciscaan te worden? Neem contact op met roepingenbroeder Hans van Bemmel ofm, roepingenwerving@hotmail.com. 11
FR A N C I S C A A N S J O N G E R E N W E R K
Even een totaal andere wereld Ik ben Marlies Hugo, 26 jaar, en ik kom uit Ede. Ik ben gevraagd om deel te nemen aan de voorbereidingen voor het Franciscaans Jongerentreffen (FJT) 2017. Ik zei volmondig ‘ja’ en we zijn inmiddels al even op weg. Het was voor mij wel wat zoeken naar mijn rol binnen het FJT, aangezien ik zelf niet katholiek ben. Desalniettemin ben ik niet voor niks gevraagd en voelt het alsof ik de jongeren representeer die, net als ik, niet deze achtergrond hebben en wel geïnteresseerd zijn in spiritualiteit.
Mijn ervaring is dan ook dat het FJT een fijne plek is om dit aandacht te geven. Het voelt als een warm bad zonder dat het verstikkend is. Vrij om te zeggen wat je denkt en voelt, zonder oordelen. Daarbij hebben de thema’s geen overtuigende toon, maar wordt er meer gekeken naar jou als mens in deze wereld. Ieder is vrij om te interpreteren hoe het passend is in je leven. Om deze reden neem ik dan ook graag deel aan de voorbereidingen, zodat er voor ieder iets is wat aanspreekt. Even een totaal andere wereld, andere mensen en een scala aan activiteiten die je laten nadenken over thema’s waar je in het dagelijkse leven niet bij stilstaat. Zo was mijn ervaring met het FJT ook, en ik wil anderen de kans geven dit ook mee te maken. Zo merk ik ook dat er tijdens de voorbereidingen telkens weer wordt gekeken naar wat beter en/of anders kan ten opzichte van voorgaande weekenden. Het FJT groeit mee met wat de bezoekers graag willen en staat open voor vernieuwing. Ook tijdens de voorbereidingen ben ik bezig met wat het thema van dit jaar - ‘Anders kijken’ - in mijn eigen leven voor rol speelt. Ik denk dat ik daardoor nog meer uit het weekend kan halen. Al met al is het een leerzame, gezellige ervaring om, naast mijn deelname aan het weekend, ook te mogen helpen bij de invulling hiervan. Marlies Hugo