franciscanen.nl JAARGANG
10 |
MEI/JUNI
2015 |
NUMMER
5 Vrede veraf en dichtbij 6 ‘De natuur is mijn kapel’ Duits-Nederlandse ontmoeting 8 FRANCISCAANSE VREDESWACHT
GESPREK MET FRANS GERRITSMA
JONGE BROEDERS BIJEEN
3
VOORAF
Instrumenten van vrede Op 18 december 2010 begon het: een golf van opstanden en protesten in de Arabische wereld tegen onderdrukking en corruptie: revoluties in Tunesië, Egypte en Jemen, burgeroorlogen in Libië en Syrië, demonstraties in Jordanië, Marokko, Algerije, Irak en de Palestijnse Gebieden. Regimes werden ten val gebracht en er kwam mondjesmaat meer vrijheid en democratie. Maar ook raakten religieuze groeperingen en burgermilities slaags en probeerden legers een eind te maken aan de onlusten.
Foto omslag en hieronder: “De Heer geve je vrede.” (foto’s: Ramon Mangold) Franciscanen.nl is het tweemaan delijkse contactblad van de minder broeders franciscanen in Nederland. Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het franciscaanse denken en doen.
Wat begon als de ‘Arabische lente’ is eigenlijk dood gebloed en van het aanbreken van een ‘heilzame zomer’ is geen sprake! Wat is het toch in ons mensen dat we maar zo moeilijk tot vrede kunnen komen, dat we eigen gedachten en plannen zo absoluut stellen, dat er geen ruimte is voor andere overtuigingen en visies op het ontwikkelen van een vreedzame samenleving? Er is een gebed om vrede dat lange tijd aan Franciscus werd toegeschreven. Het begint als volgt: “Heer, maak mij een instrument van uw vrede. Laat mij liefde brengen waar haat is. Laat mij vergeving brengen waar schuld is. Laat mij eenheid brengen waar tweedracht is. Laat mij waarheid brengen waar dwaling is. Laat mij geloof brengen waar twijfel is. Laat mij hoop brengen waar wanhoop is. Laat mij licht brengen waar duisternis is. Laat mij vreugde brengen waar verdriet is.” Zijn wij zulke instrumenten?
Oplage: 6500. Abonnement:
Ton Peters ofm
Gratis aan te vragen via tel.: 030 2324080 en e-mail: provincialaat@franciscanen.nl. Vrijwillige bijdragen ter bestrijding van de onkosten zijn welkom op rekeningnummer 41.62.44.181
FRANCISCUS DE VREDEBRENGER
t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, Utrecht. IBAN: NL52ABNA0416244181 Redactie: Ton Peters ofm (hoofdredacteur), Peter van Zoest (eindredacteur), Ariejan Kuin (redactiesecretaris), Lars Frendel ofm, Maarten Lemmers ofm. Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl Contact: Franciscanen.nl, Deken Roesstraat 13, 3581 RX Utrecht, tel.: 030 2324080, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl. ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658
De mindere zijn, bescheiden, vriendelijk en nederig en dienaar van allen. “De Heer geve je vrede.”
2
AC T U E E L
Op 8 april kwamen ruim tachtig franciscanen en clarissen bijeen in Alverna (Wijchen) voor een bezinningsdag over het ‘Jaar van het Godgewijde Leven’ (29 november 2014 - 2 februari 2016). Paus Franciscus heeft dit jaar uitgeroepen om de betekenis van religieuzen voor kerk en samenleving tot uitdrukking te laten komen. “Wij vinden het belangrijk dat wij dit jaar samen optrekken en duidelijk laten blijken dat ons franciscaanse religieuze leven een leven is in broeder- én zusterschap”, aldus Rob Hoogenboom, provinciaal van de franciscanen en Ria van Dinther, presidente van de federatie van Nederlandse clarissen in hun uitnodiging.
Beeld van de bijeenkomst in Alverna.
Het eigene van het religieuze leven Jozef Wissink, emeritus-hoogleraar Praktische Theologie aan de Faculteit Katholieke Theologie te Tilburg, de huidige Tilburg School of Catholic Theology, zou een inleiding houden, maar was wegens omstandigheden verhinderd. Oud-provinciaal Jan van den Eijnden sprak zijn tekst uit. De titel van de inleiding luidde: ‘Het eigene van het religieuze leven binnen de kerk’.
Omgang met God Over het eigene van het religieuze leven is niet zoveel geschreven. Ook in de documenten van het Tweede Vaticaans Concilie is niet méér te vinden dan een aanzet. Waar de roeping van het hele volk van God ter sprake komt, wordt van de religieuzen gezegd dat zij bijdragen aan de ‘schoonheid’ en de ‘gezondheid’ van de kerk. Wie zich eenmaal heeft toegewijd aan het geheim van alle leven dat God is, draagt medeverantwoordelijkheid voor de manier
waarop God geschiedenis maakt met de wereld. Religieuzen huwen niet, bezitten niets, en ze zijn niet autonoom in hun beslissingen. Binnen een cultuur waarin het er steeds maar weer om gaat de betere of de beste te zijn, zijn zij ‘buitenstaanders’ vanwege hun omgang met God. De structuur van hun gemeenschapsleven heeft vorm gekregen door de geloften en hun leefregel. De religieuzen zijn blij met de huidige lekenbewegingen die rondom de ordes en congregaties zijn ontstaan. Maar dat laat onverlet dat binnen het geheel van de kerk het oorspronkelijke religieuze gemeenschapsleven van onvervangbare waarde is.
kwam. Wat velen bezig hield was de vraag naar het eigene van de franciscaanse traditie. Misschien moet die wel worden gezocht in de wereldwijde betekenis die Franciscus heeft gekregen omdat hij ook buiten de kerk van zijn dagen toenadering zocht tot alle mensen van goede wil. In de huidige tijd zou het wel eens de opdracht van de volgelingen van Franciscus en Clara kunnen zijn om in een open contact en op een broederlijke en zusterlijke manier alle mensen tegemoet te treden, ieder van dienst te zijn die op hun pad komt, en te proberen allen dichter te brengen bij het geheim van hun leven.
Open contact
Maarten Lemmers ofm
Na de inleiding was er gelegenheid om in groepsgesprekken door te gaan op hetgeen ter sprake werd gebracht. Jan van den Eijnden reageerde op wat uit de gesprekken naar voren
3
VERTELLING
Plastiek bij de kerk van Santa Maria della Vittoria, Gubbio.
Ze hadden het goed voor elkaar, de inwoners van Gubbio. Het was in de dagen dat elke stad zo nu en dan in oorlog was met een naburige stad. Wanneer er een vijandige legermacht werd samengetrokken, heerste er angst onder de belegerde stedelingen. Niet in Gubbio! Daar hoefden ze niet bang te zijn. Want ze hadden hun stad gebouwd tegen een hoge bergketen aan.
Vrede maken? Van achter en van opzij konden ze niet worden aangevallen. En aan de voorkant zagen de stadswachten al van verre of er onraad dreigde. De weerbare mannen van Gubbio waren altijd in het voordeel, want de vijandige troepen zouden de grootste moeite hebben zich vanuit de vlakte een weg naar boven te banen. Totdat er een vijand kwam waarop niemand had gerekend: een hongerige wolf. Hij stortte zich op de schapen die buiten de stadsmuren graasden. Wanneer de herders probeerden hun kudden te beschermen, schrok hij er niet voor terug ook hen aan te vallen. De wolf maakte in korte tijd heel wat slachtoffers. Niemand waagde zich nog ongewapend buiten de stadspoort. De burgers zaten lelijk in de val. Hoe moest het verder? Op een dag kwam Franciscus in Gubbio. Hij hoorde van de terreur die de grimmige wolf uitoefende. Hij besloot er zelf op af te gaan. “Waar begin je toch aan?”, werd hem van alle kanten toegeroepen. Ze hielden hun adem in toen Franciscus op zoek ging naar de wolf. Het woeste beest zag hem al van verre aankomen. Het stormde met opengesperde muil op hem af. Toen ze oog in oog met elkaar stonden, maakte Franciscus een kruisteken over het dier en begon hem aan te spreken: “Wat heb je gedaan dat de mensen zo bang voor je zijn? Je hebt heel wat aangericht! Waarom toch? Had je
4
niet genoeg te eten?” Het dier ging schuldbewust aan de voeten van Franciscus liggen. En opeens legde het zijn rechterpoot in zijn handen. Daarna zijn ze naar het stadsplein gegaan, Franciscus en de wolf die gedwee achter hem aan liep. Daar hield Franciscus voor de samengestroomde menigte een toespraak: “Broeder wolf bekent zijn schuld. Maar aan zijn kwalijke gedrag hebben jullie allemaal schuld. Jullie gunden hem geen voedsel. Hij had bij jullie geen leven. Geef hem voortaan te eten. Dan belooft hij zich van nu af te gedragen.” Weer legde broeder wolf gedwee zijn rechterpoot in de handen van Franciscus. Een oud geschrift vertelt hoe blij de mensen van Gubbio waren. En het eindigt: “De wolf leefde nog twee jaar in Gubbio. Rustig ging hij van deur tot deur, zonder iemand kwaad te doen. Er was geen hond die tegen hem blafte. Ten slotte stierf de wolf van ouderdom. Dat vonden de mensen heel jammer.” In 1872 werd bij een spelonk in de omgeving van Gubbio het skelet van een wolf gevonden. Zou het dan toch waar zijn dat je vijand je vriend kan worden als je hem het leven gunt? Maarten Lemmers ofm (vrij naar Fioretti 21)
GERECHTIGHEID
Vrede veraf en dichtbij Niet alleen gerechtigheid en eerbied voor de schepping, maar ook vrede vormt een belangrijk thema in de franciscaanse spiritualiteit. Franciscus roept zijn broeders op om als vredebrengers door de wereld te gaan. De ‘Franciscaanse Vredeswacht’ brengt dit vanaf 1983 in praktijk door op verschillende plaatsen in het land ‘wakes’ te houden: een stille en biddende aanwezigheid op plekken waar onrecht heerst of ‘zomaar’ in de publieke ruimte. Peter Stoffers en Marian Meijering zijn er al jaren actief bij betrokken.
Wake op het Plein in Den Haag op 13 december 2014.
‘Vrede en alle goeds!’ Een simpele boodschap op de hesjes waarmee we tijdens onze wakes mensen tegemoet treden. Daar wordt verschillend op gereageerd. Het nodigt uit om het gesprek met ons aan te gaan. Maar ook schrikt het af. Je ziet dan ook mensen die op ons afkomen en mensen die met een boogje om ons heen lopen. Maar uit de oude verhalen weten we dat Franciscus dit ook mocht ervaren.
Dialoog Is vrede nog van deze tijd? Er is overal geweld en oorlog om ons heen: onvrede alom. Maar dat zijn dingen, die voor de meesten ‘veraf’ gebeuren. Tijdens gesprekken met mensen ervaar je soms een onverschilligheid. Al dit geweld in de wereld is al zo lang aanwezig, dat die onvrede mensen steeds minder raakt. Maar vrede en onvrede zijn ook dichtbij.
Hoe ga je om met je buren, vrienden, medemensen? Vrede veraf en dichtbij. De Franciscaanse Vredeswacht probeert een steentje bij te dragen aan een toekomst van vrede. Er wordt tijdens de vredeswakes in stilte gestaan, maar ook gebeden en gezongen en er worden flyers uitgedeeld. Door dit laatste kom je in gesprek met mensen. Zo beweeg je hen om even bij vrede stil te staan. Het belangrijkste is dat je de ander in zijn/haar waarde laat. Het is een dialoog. Dat is een voorwaarde voor vrede. Ook in het klein. En als maar een paar mensen er over nadenken en het meenemen en vervolgens weer met anderen delen, dan komt het uiteindelijk goed.
‘Waakvlamlijst’
hoort God ons. We mogen erop vertrouwen, dat Hij ons bij zal staan met het opbouwen van zijn Rijk van Vrede. Alle wakes worden afgesloten met het zingen van ‘Vrede en alle goeds!’ om zo de vrede aan elkaar mee te geven, ongeacht wie of hoe je bent. Door middel van een ‘Waakvlamlijst’ waken meerdere mensen mee, ook als ze niet lijfelijk aanwezig kunnen zijn. Ze steken een kaars aan en zijn zo met ons verbonden. Wie op de hoogte wil worden gehouden van de wakes, kan een mailtje sturen naar vredeswacht@hetnet.nl. Kijk voor meer informatie op www.franciscaansevredeswacht.nu. Peter Stoffers en Marian Meijering
Men vraagt wel eens ‘Heeft waken wel zin?’. Net als bij het branden van een kaarsje ziet en
5
DE BINNENKANT
‘De natuur Frans Gerritsma (71) heeft zijn hart aan Amsterdam verpand. Hij houdt van de stad en de wijde omgeving ervan. Vaak is hij te voet op pad, wandelend naar musea, naar het Amsterdamse Bos of zijn geliefde Waterleidingduinen. Wandelen als een soort hobby, maar tevens als therapie. Het is voor hem een ‘medicijn’ om te herstellen van de gevolgen van ingrijpende gezondheidsproblemen en om zijn conditie op peil te houden. Frans Gerritsma in zijn element als schilder.
Geboren in Bolsward is Frans een echte Fries. Dat laat hij ook zonder moeite vaak zien en horen: directheid en duidelijkheid, geen woord te veel. Hij trad jong in, woonde in een hele reeks van communiteiten en verrichtte uiteenlopende werkzaamheden. In Voorhout, Delft en Amsterdam heeft hij in parochies gewerkt. Maar met name gevangenis- en ziekenhuispastoraat waren hem op het lijf geschreven. Mensen bijstaan die in moeilijke en eenzame crisissituaties verkeren, en dit niet slechts met gesprekken. Door met hen te mediteren en te schilderen hielp hij hen dieper bij hun binnenkant te komen. In de gevangenis leverde het mediteren met gedetineerden hem wonderlijke ervaringen op.
Bestuurder Frans maakt deel uit van het bestuur van de Nederlandse provincie van de franciscanen. Eerder was hij ook al bestuurslid en negen jaar
6
lang vice-provinciaal. Dat hij door medebroeders hiervoor werd gekozen was voor hem een bevestiging dat hij er goed aan had gedaan zich hiervoor beschikbaar te stellen. Het bracht in hem een ontwikkeling op gang en nieuwe kwaliteiten kwamen naar boven. Hij ervoer het bestuur als een team. Gezamenlijk stonden de leden ervan voor een klus, voor hem met duidelijke en overzichtelijke doelen. Frans groeide uit tot een betrokken bestuurder die zijn rol goed wist te vervullen. Na zijn tijd als vice-provinciaal en nadat hij de AOW-leeftijd al enige tijd is gepasseerd, zit Frans nog niet stil. Behalve provinciaal bestuurslid is hij ook gardiaan van de Amsterdamse communiteit, delegaat voor de clarissen, werkzaam als verantwoordelijke voor de broeders in vorming en als begeleider van een groep van de Orde van Franciscaanse Seculieren. Hij geeft regelmatig cursussen over spiritualiteit en in meditatief schilderen
en soms valt hij in als voorganger in zondags vieringen. Maar hij heeft nu ook meer tijd voor zichzelf en kan zich uitleven met wandelen en fotograferen. Frans daarover: “Bij het wandelen laat ik mijn hoofd leeglopen. Ik luister naar de stilte. Ik zie onverwachts nieuwe dingen en ik kan ze soms vastleggen op een foto. Het is zeker ook een heel meditatief gebeuren.” Liefst wandelt hij alleen, om zich goed te kunnen concentreren en nieuwe energie op te bouwen. En hij wandelt in omgevingen met weinig mensen om zich heen. Zodoende laten zijn foto’s meer bloemen, bomen, dieren en ongerepte natuur zien dan mensen.
Onheilstijding In 2007 werd Frans door zijn huisarts opgebeld: “Ik heb je iets mee te delen.” Er was bij hem leukemie geconstateerd. “Het klonk als een doodvonnis ”, aldus Frans. Tijdens zijn werk als ziekenhuispastor had hij heel wat mensen zien
is mijn kapel’
“De vrije natuur is mijn meest geliefde kapel.”
sterven aan leukemie. Gelukkig bleek zijn type een doodvonnis, nu werd er meteen bij gezegd het gevoel en het bewustzijn dat ik ernstige van deze ziekte, chronisch lymfatisch leukemie, dat het goed te verhelpen was. Een operatie ziektes overleefd heb.” niet dodelijk te zijn. Geen akelige behandeFrans heeft geleerd met kwalen verder te werd snel uitgevoerd en de controles erna lingen, maar een gezond leven leiden was de leven. Het lukt hem op een wat ‘luchtiger’ mawaren positief. kuur. Frans: “Maar de angst dat de ziekte zich nier er mee om te gaan. “Meditatie helpt mij Verlossing verder zou ontwikkelen bleef in mijn hoofd daarbij”, beklemtoont hij. “Meer dan bidden is Een gevoel van dankbaarheid vervult Frans. hangen.” mediteren mijn manier om dieper tot de Kern, Hij is er zich bewust van geworden wat het Hoe verwerk je zoiets? Frans deed het door te en de Bron en het Licht te komen.” In een interbetekent te leven, te hebben overleefd, te schilderen. Hij heeft in een dertigtal schilderview met hem dat al 27 jaar geleden verscheen mogen genieten van een goed leven. “Mijn stukken zijn gevoelens en de ontwikkelingen in een voorganger van Franciscanen.nl staat in eigen sterfelijkheid is heel uitdrukkelijk present dit verband: “Je hoeft helemaal niet stoer te van zijn angst in kleur op papier gezet. Alle in mijn gevoelens en gedachten”, geeft hij aan. doen. Maak jezelf open en ontvankelijk voor de fasen van zijn confrontatie met zijn persoon“Ik kan terugkijken op een goed leven. Ik ben lijke eindigheid werden uitgewerkt. Maar na elementaire dingen, die iedereen gegeven zijn, dankbaar voor wat ik heb mogen meemaken, ik zoals water, lucht, vuur, aarde, bomen, bergen, verloop van tijd drong het tot hem door dat kan genieten van de dagen die me nog gegund geuren.” Hij voegt er aan toe: “De vrije natuur zijn leven nog niet af was. De leukemie bleef, zijn. Het accepteren van mijn situatie komt en blijft stabiel, en de gedachte van ‘ziek zijn’ is nu, nog meer dan toen, mijn meest geliefde ook als een verlossing over; verlossing van het raakte voor hem op de achtergrond. kapel geworden.” krampachtig vasthouden, niet meer alles te Toen gebeurde er nog iets onverwachts: in 2014 werd bij Frans darmkanker geconstateerd. hoeven doen, te moeten doen, te wíllen doen. Lars Frendel ofm Ik leef meer en meer van dag tot dag, deels Deze tweede onheilstijding kwam bij hem Wim Potheftig als geestelijk vanToen de Orde van Franciscaanse in Nederland tijdens het landelijk keuzekapittel in 2014. vanwege mijnSeculieren leeftijd maar zeker ook vanwege minder over danassistent de eerste. leek het
7
I N T E R N AT I O N A A L
Duits-Nederlandse ontmoeting geprofest). Tot deze laatste groep behoort Roland Putman. Ondergetekende hoopt binnenkort zijn tijdelijke professie te doen. De deelnemers in de groep kenden elkaar in het begin nog niet zo heel goed, maar dit veranderde snel naarmate het weekend vorderde.
Uitdagingen
De Nederlandse en Duitse deelnemers aan de vormingsbijeenkomst.
Van 20 februari tot en met 22 februari waren vijf Nederlandse franciscanen te gast in het Duitse Grosskrotzenburg op een vormingsweekend samen met de Duitse broeders in vorming. Naast Hans-Peter Bartels, Jan ter Maat en Joachim Oude Vrielink, die voor hun noviciaat in Duitsland zijn, namen Roland Putman en Emile Gerards aan de bijeenkomst deel. We kwamen samen om het thema preventie tegen seksueel misbruik te behandelen onder deskundige begeleiding van dr. Elisabeth Eicher. Zij is medewerkster van het bisdom Mainz en gespecialiseerd in dit onderwerp. Aan de hand van een PowerPointpresentatie, daarbij behorende uitleg, groepsgesprekken en ook oefeningen in het aangeven van grenzen, werden we ons meer bewust van wat dit thema inhoudt en hoe we er als religieuzen nu en in de toekomst professioneel mee om kunnen gaan. Ieder ontving aan het einde van de sessies een
8
certificaat van deelname, dat ook voor de Nederlandse provincie geldt.
Leuke ervaring Naast de behandeling van dit thema was de ontmoeting en het gesprek met de Duitse broeders in vorming een ontzettend leuke en motiverende ervaring! De groep bestond uit achttien broeders in verschillende vormingsf asen en leeftijden. De vormingsfasen bestaan uit het postulaat, noviciaat (onze drie Nederlandse novicen), junioraat (tijdelijk geprofest) en mentoraat (plechtig
Net als de Nederlandse, worstelt de Duitse provincie met uitdagingen, nu en in de toekomst. Ook in Duitsland loopt het aantal broeders terug en moeten huizen worden gesloten. In Nederland zijn we al jaren bekend met de situatie dat er af en toe broeders bij komen, maar ook weer weggaan. In Duitsland zijn de laatste jaren jonge en veelbelovende broeders vertrokken. Daarbij komt dat er het komend jaar geen postulant verwelkomd kan worden. Dit gegeven houdt de Duitse broeders nu het meest bezig. Daarnaast merkte ik in de gesprekken met de broeders in vorming dat zij soms ook een andere en nieuwe weg willen inslaan. De jonge garde zoekt een balans tussen vernieuwing en continuïteit, individualiteit en gemeenschap en tussen bestaande projecten en opdrachten en nieuwe initiatieven en vormen van franciscaanse betrokkenheid.
Enthousiasmeren Het gezamenlijk optrekken, bidden en goed eten en drinken, maakte de bijeenkomst tot hoopvolle en inspirerende dagen. Het is goed dat jonge broeders elkaar treffen, sterken en enthousiasmeren voor wat Franciscus eens begonnen is. Zijn uitspraak “laten we opnieuw beginnen, want tot nu toe hebben we nog niet veel gedaan”, blijft voor ieder van ons actueel zolang we leven! Emile Gerards ofm
DIERBAAR
Dit beeldje van Sint Jozef is door mijn ouders nagelaten. Het was hen dierbaar. Zij eerden Jozef in een levende devotie en gaven deze beeltenis een centrale plaats in huis. Ook gingen zij meerdere malen naar Smakt bij Venray, de enige bedevaartplaats van Sint Jozef in Nederland. Thans heeft het beeldje al vele jaren een goed zichtbare plaats in mijn woonkamer. Een aandenken is het voor mij. En aandenken is aandacht schenken, in herinnering bewaren en eens doorgeven aan een ander in mijn familie. Van Jozef weet ik dรกt wat het evangelie van hem meedeelt. Dat hij rechtschapen, gewetensvol was en met een diep vertrouwen. Voor mij is vertrouwen de kracht waar ook mijn - franciscaans - leven het steeds weer van moet hebben. Niets kan dit vertrouwen vervangen. Het is de eerste en eigenlijk de enige deugd, want alle andere deugden zijn er slechts de ontplooiing van. Van Sint Jozef, eenvoudig maar steeds intens aanwezig, heb ik te leren.
Theo Moorman ofm
9
NIEUWS
Generaal kapittel
Nieuwe ambtelijk secretaris
Van 10 mei tot 7 juni wordt het generaal kapittel van de orde van de minderbroeders franciscanen gehouden in het Italiaanse plaatsje Santa Maria degli Angeli (Assisi). Hoofdthema is het uitzetten van beleid voor de komende zes jaar. Ook wordt de minister generaal en het generaal bestuur gekozen. Minister provinciaal Rob Hoogenboom neemt aan het kapittel deel. Via het weblog van de Nederlandse franciscanen (franciscanen.wordpress.com) houdt hij medebroeders en geïnteresseerden op de hoogte van wat er gebeurt.
Zoekers ontmoeten jonge religieuzen
De scheidende secretaris (links) en de nieuwe op het kantoor van de provincialaat in Utrecht.
Jonge mannen en vrouwen die willen onderzoeken of het leven in een religieuze gemeenschap iets voor hen is, kunnen op 20 juni inspiratie opdoen in Megen. In het klooster van de franciscanen wordt een middag gehouden met als motto ‘Wake up - Zoekers ontmoeten jonge religieuzen’. De organisatie is in handen van de Konferentie Nederlandse Religieuzen en de roepingencommissie van de Nederlandse franciscanen. Aanleiding vormt het ‘Jaar van het Godgewijde Leven’ dat van 29 november 2014 tot en met 2 februari 2016 in de katholieke kerk wordt gevierd om de aandacht te vestigen op het belang van het religieuze leven. De bijeenkomst begint om 14.00 uur met een eucharistieviering. Van 15.30 tot 16.30 is er een forum onder leiding van Thomas Kremer (Broeders van Sint Jan, Den Haag). Hiervoor uitgenodigd zijn Monica Raassen (kanunnikessen, Maarssen), Bernardus Peeters (abt trappistenklooster Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven, Berkel-Enschot) en Jos Moons (jezuïeten, Amsterdam). De middag wordt besloten met een barbecue.
10
Arjan Kuin (55) is per 1 april Joost van Heijst opgevolgd als ambtelijk secretaris van het bestuur van de Nederlandse provincie van de m inderbroeders franciscanen. Hij is gehuwd en vader van twee z onen. Hij was pastoraal werker in de regio De Waterkant, Spanbroek en De Weere. Als vrijwilliger was hij acht jaar penningmeester van La Verna, het ‘Franciscaans Centrum voor Spirituele Ontwikkeling’ in Amsterdam. Joost van Heijst heeft met een bezoek aan de communiteiten zijn 22-jarig dienstverband bij de franciscanen afgesloten. Ariejan Kuin neemt ook zijn taak als redactiesecretaris van Franciscanen.nl over.
‘Franciscus, troubadour van God’ De komende maanden beginnen de repetities voor de musical Franciscus, troubadour van God. Tekst en muziek zijn van Edwin Schimscheimer (schreef ook liedjes voor onder anderen Paul de Leeuw en Ruth Jacott). De musical ging op 4 oktober 2009 in de Sint-Jansbasiliek te Laren in première. Monique van den Hoogen van ‘De Zangzaak’ was onder de indruk van het muziektheater en kreeg toestemming om drie voorstellingen te produceren en op 18, 19 en 20 december dit jaar door een gelegenheidsgezelschap uit te laten voeren in de Sint-Franciscuskerk in Oudewater. Tot 15 april konden koorleden, instrumentalisten en acteurs zich aanmelden. Ga voor meer informatie naar www.dezangzaak.nl.
AC T I V I T E I T E N
LA VERNA
Franciscaans Centrum voor Spirituele Ontwikkeling La Verna ‘on tour’
Fer van der Reijken, coördinator van La Verna, is beschikbaar om over Franciscus van Assisi en franciscaanse spiritualiteit te komen spreken in parochie, gemeente, jongeren- of studentengroep, serviceclub, vereniging, enzovoorts. Neem telefonisch contact op of stuur een e-mail (zie infor matie hieronder). Open Dag
Gelegenheid om te proeven van de sfeer in La Verna en van de activiteiten in het najaar. Verschillende cursusleiders presenteren hun aanbod in de vorm van een workshop. Meer informatie over de open dag is vanaf begin september te vinden op de website van La Verna. datum 19 september tijd 14.00-17.00 uur prijs gratis
FRANCISCAANS JONGERENWERK
STOUTENBURG
‘Mijn burcht in een hectische tijd’
Kruidentuinweek
Franciscaans Milieuproject
18-30 jaar
We leven in een hectische tijd met allerlei verwachtingen. Wat is jouw anker, haven, burcht te midden van al die hectiek? We laten ons in dit weekend inspireren door enkele bijbelse psalmverzen en het bewerken van speksteen. locatie minderbroedersklooster, Megen data 12-14 juni prijs € 70,-
De kruidentuin levert ons het hele jaar geurige en smakelijke kruiden. Je leert hoe je kruiden kunt toepassen en je leeft mee in het dagritme van de communiteit. ‘s Morgens wordt er in de kruidentuin gewerkt en ‘s middags maken we kennis met de verschillende kruiden en hun werking. data 22-26 juni prijs € 180,Tuinweekend
Jongerenpelgrimage naar Ierland
In juli organiseren de franciscaanse jongeren in Vlaanderen een pelgrimage naar het paradijselijke en tegelijk mysterieuze Ierland. We reizen per bus, maar gaan ook wandelen. We verblijven in gastvrije franciscaanse huizen. Leeftijd: 15-27 jaar. data 16-23 juli prijs € 399,-
Oproep
Onze bloemrijke, biologische moestuin is een essentiële voedingsbron voor zowel het lichaam als de ziel. Tijdens dit tuinweekend kun je dit zelf ervaren. Er wordt op vrijdag en zaterdag gewerkt in de rust en kracht uitstralende tuin. Je leeft mee in het dagritme van de communiteit. data 2-5 juli prijs € 90,Koken met de seizoenen
Wilt u de digitale nieuwsbrief van La Verna ontvangen? Stuur een mailtje naar administratie@laverna.nl of meld u aan op http://laverna.nl/aanmelden-digitalenieuwsbrief.
Jongerenreis naar Assisi
Een bezinnende reis naar Assisi en andere franciscaanse plekken in de wijde omgeving. Zo gaan we in de voetsporen van Franciscus en Clara en komen hun verhalen tot leven. We reizen met een busje en overnachten op de heen- en terugweg in een franciscaans klooster. Leeftijd: 18-30 jaar. data 27 juli - 4 augustus prijs € 500,-
Vegetarisch koken met biologische groenten van het seizoen uit de tuin van Stoutenburg. Samen oogsten, groenten schoonmaken, een maaltijd bereiden en genieten van het (h)eerlijke eten. De workshop begint met ontvangst met koffie en thee en een korte inleiding en kennismaking. data 16 juli tijd 15.00-20.00 uur prijs € 18,-
Informatie en opgave: Fer van der Reijken ofm Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam tel.: 020 3467530 e-mail: info@laverna.nl website: www.laverna.nl
Informatie en opgave: Theo van Adrichem ofm Kloosterstraat 6, 5366 BH Megen tel.: 0412 465779 / 465770 e-mail: fjwmegen@hetnet.nl website: www.franciscanen.nl > samen op weg
Informatie en opgave: Guy Dilweg ofm Stoutenburgerlaan 5, 3835 PB Stoutenburg tel.: 033 4945500 e-mail: post@stoutenburg.nl website: www.stoutenburg.nl
Voor meer activiteiten in franciscaans N ederland: www.franciscaanseweg.nl
11
FR A N C I S C A A N S J O N G E R E N W E R K
g n i r a v r e e t r a Een ap
ollege orbertusc N t e h p o n ik zit iaan, tien jaar, e de-paroch f e ij m v l, n e e v d u n ang. de vrie n den He Stille Omg n, een goe e Amber va o d is m n a a m R v a t a e id n Mijn genhe men m n. st, ter gele l. Ik ben sa e a e a w d e n anciscane g e s fr o m s r a e d r d e e in Ro t o s Am derbr ndje naar van de min r e t richting s o lo een weeke k het bus vertrokken e ij d b et t m s e a w g jn e zi t dam. Eerst was el aan We waren um van Amster ken, kwam je w
g den het centr et bisschop er je wat verder gin ov t h ac ed aristieviering m m ag ch n ar eu w er n n d ee er ee a w er n e ok programma egen w twintig. O a een jongeren erbelicht wad rn et on h aa Bij aankomst kr r d n ie oo en h d t, sc g n is in er Pu rte rondleid talenten die m as erg mooi, en een paar w k lij et en H on . p so lo ek welkom een ko t er ili p m as ij b ko m in de tmoeting. van buiten aan ren. Dit gaf voor er na te denken en n r ruimte voor on va ee gebouw. Als je r w aa k ov m oo , ot om as ro w en g g a was er heel erg mooie din het programm ik deze dingen w n oe ou va h lijkt het niet zo eb op op g i lo ën af oo a ee m . Dit N et wel: een er kwamen id n bij m’n oor het centrum se d g as p an . g en m binnen is dat h n en n O d e id ku ill m zou de St msterdam is tige tuin in het misschien toe ezet, arochie, bij de arte ervaring. A g p met een prach ap e eg d n w in ee k en as d er w ad sw h moet dan spullen vrijwilliger de stad, en het en bij Amnesty l en aa is d Nadat we onze ke ru n b lij se g en er oo en R n am ee lekkere gez ineens honderd Diaconale Stad ijk niks om el jn zi am el n er ik d om hadden we een d on as n w ijz vi Zelf dat heel b k gelegenheid zien lopen. International. sen helpen, en stilte voorbij te lunch, waarin oo en, voor degenen die en in m n e se er d en m an de nnen mooier dan bent van gelegenheid om st . ijk u n el te g ew ra b kaar te leren ke el p lf w te ze af ij je g b Dit den! , weer even gaat beter als je zenkrans te bid d in bent. ro oe e g kt t ie aa n elkaar al kenden je em r g waa nieuw met de bus waar je wel en in mgang zijn we en O e ije ill b St e e w d a en N er, en na auze kwam hop rozenting het kloost ks r ch or ri aa w n w n , Na een korte p aa er ee eg st as g g oo w d htend teru te van het kl Daarop volgen enzijn, en de oc ala aan m sc sa ot lig ro g el n ez een andere ruim van de verjaardag g ee n was nog ee ruggekeerd heid krans maken. Er , zijn we weer te ts. Door elkaar ijt van or tb we, ter gelegen vo en on ot zo a en en rn g es s aa tj d er n hartedeelnem kralen, bedel l. Ik wil iederee redelijk snel aa je d sn tu se am er van één van de oo kw d R , n g O en n . p ti el rich ie weekend! n! vlaai en koffie een beetje te h n voor het moo een leuk om te doe een lekker stuk ke g en er an jk ei ed as R b w k er et lij d h n er Fer va op weg, en dgebed in sen had broed en van al volgde het avon ak m op h je ks st or lij w n e ee d wat Na Heuvel soort opdracht: lijk avondeten, en De eerste . am g ti ez Amber van den g in tw en l , , el aa as p im w ka n in e d m aa , n ed je talente de afwas g en van amen de meest lekker was! Toen g kw er n te u in m r an aa p als je d dan vijf, maar ons niet verder