franciscanen.nl JA A R G A N G 10 | M A A R T/A P R I L 2015 | N U M M E R 2
3 Staffunctionaris jongerenwerk 6 ‘Je eigen weg vinden’ De mindere zijn met Christus 8 HAN N EKE TER MA AT BEN O EM D
GESPREK MET ED VAN LIEMT
KERSTBRIEF MINISTER GENERAAL
VOORAF
Vrijmoedig
Foto omslag: ‘Wat je hebt, is je gegeven om te delen met de armen.’ Voedselbank Breda (foto: Ramon Mangold). Franciscanen.nl is het tweemaan delijkse contactblad van de minder broeders franciscanen in Nederland. Het heeft tot doel een breed publiek op de hoogte te brengen van het franciscaanse denken en doen. Oplage: 6500.
De discussie over de vrijheid van meningsuiting is na de afschuwelijke terreur in Parijs en Kopenhagen hoog opgelaaid. Het roept herinneringen op aan de tijd na de moord op Theo van Gogh. En dan gaat het er niet alleen om of die vrijheid er mag en moet zijn, maar veeleer staat de vraag centraal hoe ver je daarin mag gaan. Mag je anderen beledigen, kwetsen tot in het diepst van hun ziel? Mag je anderen krenken in wat voor hen heilig is: geloofsovertuiging, rechtsgevoel, gelijkwaardigheid van mensen? Natuurlijk is het ieders goed recht om een mening te uiten, ook al staat deze lijnrecht tegenover die van een ander. Maar gaat daarbij provocatie niet een stap te ver? En dan heb ik het al helemaal niet over het gebruik van geweld om een einde te maken aan de schending van wat voor iemand heilig is. Dat is natuurlijk volstrekt verwerpelijk! Misschien is het in dit verband goed het woord ‘vrijmoedig’ in te voeren. Voor mij heeft dat woord ermee te maken dat je openhartig getuigt van wat je bezielt. Je blijft bij jezelf en je respecteert de mening van de ander. Hoe dat kan, liet Franciscus zien bij zijn bezoek aan de sultan. Hij sprak daar openhartig, zonder beledigend te zijn, “over de drie-ene God en over Jezus Christus, de Zaligmaker van alle mensen”. Hij getuigde van zijn bekering om in zijn leven “de leer en de voetstappen van onze Heer Jezus Christus te volgen”. Een voorbeeld om na te volgen in ónze tijd? Ton Peters ofm
Abonnement: Gratis aan te vragen via tel.: 030 2324080 en e-mail: provincialaat@franciscanen.nl. Vrijwillige bijdragen ter bestrijding
Op 20 januari overleed plotseling Ton van Oosterhout, redactielid van Franciscanen.nl. Zie verder pagina 10, onder ‘Mensen’.
van de onkosten zijn welkom op rekeningnummer 41.62.44.181 t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde der Minderbroeders, Utrecht. IBAN: NL52ABNA0416244181
FRANCISCUS DE BONDGENOOT
Redactie: Ton Peters ofm (hoofdredacteur), Peter van Zoest (eindredacteur), Joost van Heijst (redactiesecretaris), Lars Frendel ofm, Maarten Lemmers ofm, Ontwerp en drukwerk: Artis. online en offline communicatie www.art-is.nl Contact: Franciscanen.nl, Deken Roesstraat 13, 3581 RX Utrecht, tel.: 030 2324080, e-mail: redactie@franciscanen.nl, website: www.franciscanen.nl. ISSN 1871-7217 - TNT reg.nr. 135658
Wat je hebt, is je gegeven om te delen met de armen. Dat is hun recht. Hun bondgenoot ben jij.
2
De kerngroep van het Franciscaans Jongerenwerk bijeen in Megen. V.l.n.r.: Theo van Adrichem, Hanneke ter Maat, Fer van der Reijken.
AC T U E E L
Staffunctionaris voor Franciscaans Jongerenwerk Per 15 februari is Hanneke ter Maat werkzaam als staffunctionaris voor het Franciscaans Jongerenwerk. Zij heeft een aanstelling voor tien uur per week en maakt sindsdien deel uit van de kerngroep van dit project van de Nederlandse minderbroedersprovincie. Tot haar komst bestond die uit Theo van Adrichem ofm (coördinator) en Fer van der Reijken ofm. Hanneke ter Maat is 37 jaar oud, woonachtig in Ede en lid van de Evangelisch Lutherse Gemeente in die plaats. Ze volgde een HBO-opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, en begeleidde jongeren die in aanraking met justitie zijn gekomen. Ze was actief als jeugddiaken in haar kerk en zette zich in voor het jongerenpastoraat. Vijf jaar geleden kwam ze in contact met de franciscanen, toen haar broer Jan overwoog om minderbroeder te worden. Hij is op 6 september ingetreden. “Ik ben een aantal keren met hem meegegaan naar Megen om eens te ervaren waar hij voor wilde kiezen”, vertelt ze. “Het maakte mij enthousiast. Ik ben betrokken geraakt bij de Franciscaanse Beweging en maak deel uit van de Franciscaanse Vredeswacht.”
Tweerichtingsverkeer Toen ze in franciscaanse kring te kennen gaf interesse te hebben in professionele betrokkenheid, kwam Hanneke in beeld als staffunctio naris voor het Franciscaans Jongerenwerk.
“Ik verwacht dat ik, met mijn achtergrond, een wezenlijke bijdrage kan leveren aan het zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor het jongerenwerk”, aldus de staffunctionaris. “Ik zal mij met name richten op het opbouwen en onderhouden van een netwerk, zowel met de jongvolwassenen zelf als met ‘collega’s’ in den lande. Ik krijg een ‘pelgrimsfunctie’ en zal veel onderweg zijn om mensen en groepen te bezoeken.” Hanneke ter Maat ziet het jongerenwerk als tweerichtingsverkeer. “Franciscanen en jonge mensen kunnen veel voor elkaar betekenen. Ik geloof dat de broederschap jongvolwassenen kan ontmoeten in het zoeken naar identiteit in de diepte, ook in religieuze zin. Ik ben ervan overtuigd dat er volop enthousiaste jonge mensen zijn die zich willen laten inspireren door de franciscaanse spiritualiteit. Ze zijn van harte welkom! We gaan elkaar vinden. Dat is de bedoeling. Daar ga ik voor.”
Het Franciscaans Jongerenwerk kwam medio jaren negentig, op verzoek van het provinciebestuur, in Megen van de grond als vervolg op eerdere activiteiten voor jongeren in Stoutenburg bij Amersfoort. Het Megense minderbroedersklooster ontving al gasten, maar ging zich sindsdien nadrukkelijker richten op jongeren. In aansluiting hierop werden ook in Amsterdam en Delft activiteiten voor jongeren aangeboden. In 2000 werd in Megen het eerste ‘Franciscaans Jongerentreffen’ georganiseerd: een weekend met workshops, theater, gebedsdiensten, vieringen en ruimte voor ontmoeting en ontspanning. Het werd een jaarlijkse manifestatie rond de feestdag van Franciscus, 4 oktober. Vanuit het jongerenwerk worden verder reizen georganiseerd naar Assisi, Europese franciscaanse jongerenontmoetingen en de Wereldjongerendagen. Meer info: www.franciscanen.nl.
Peter van Zoest
3
VERTELLING
Wie hou je te vriend? Het was druk in de zaak van Pietro Bernardone. Iedereen wilde zich nieuw in de kleren steken vanwege het grote volksfeest. “Signor Pietro”, riep één van de klanten toen hij zich met moeite een weg naar de balie had gebaand. Eindelijk keek Bernardone even zijn kant op. Voor iedereen hoorbaar riep de klant: “U moet de groeten hebben van ridder Gautier van Brienne. Hij wil graag een lap scharlaken rode stof.” Op zachte toon voegde hij eraan toe: “Het mag niet teveel kosten.” Tja, een ridder moet je ter wille zijn. Dat kan je altijd nog van pas komen. Het duurde niet lang of de zaak was beklonken. Standbeeld in Assisi van Pietro Bernardone, de vader van Franciscus.
Vanwege de drukte had Bernardone deze keer ook zijn oudste zoon ingeschakeld. Ook hij was druk in de weer. Een klant vroeg hem om goudgerande fluwelen stoffen. “lndigo blauw moet het zijn, zei mijn heer. U weet wel, het is voor hertog Corradus. Wilt U er ook een paar fraaie flossen aan maken? Het is voor een feest! Mijn heer zal u betalen zodra de wijnoogst binnen is.” Franciscus kende de meeste klanten wel. Hij wist ook dat ‘op afbetaling’ nogal eens betekende dat de rekening misschien nooit zou worden voldaan. Maar hij had nu eenmaal een zwak voor ridders en hertogen. Het ging hem goed af in de zaak. En hij wilde het de klanten graag naar de zin maken. Opeens drong zich uit de menigte een onguur type naar voren. Hij stak een groezelige magere hand naar hem uit: “Asjeblieft, ter liefde Gods! Help me. Geef me wat geld. Ter liefde Gods!” “Man, schiet op”, brieste Franciscus, “zie je dan niet dat ik het veel te druk heb. Ga toch weg!” Hij had er zomaar uitgeflapt. Bedremmeld ging de bedelaar de straat op. Misschien zou hij daar iemand tegenkomen die wel een beetje medelijden had. Als in een flits besefte Franciscus wat er gebeurd was. Voor ridder Gautier van Brienne wilden we alles doen wat we maar konden. Met zo’n belangrijk man wil je immers goede maatjes zien te worden. Je kan nooit weten. En voor hertog Corradus heb ik ook wel mijn hand over het hart gestreken. Misschien kan ik later nog eens samen met die edelman optrekken wanneer er slag moet worden geleverd. Maar voor iemand die ter liefde Gods iets vraagt, geef ik niet thuis. Wil ik dan geen goede maatjes zijn met God zelf? “Als die arme je uit naam van een machtige graaf of baron iets gevraagd had, had je hem zeker iets gegeven.” Van toen af stond het voor Franciscus vast: tegen iemand die uit naam van God een beroep op me doet, zeg ik nooit meer ‘nee’, wat er ook van komt. Maarten Lemmers ofm
4
GERECHTIGHEID
De Amsterdamse franciscaan Emile Gerards bezoekt regelmatig uitgeprocedeerde asielzoekers om hen van kleding, voedsel en andere noodzakelijke spullen te voorzien. In een onderkomen, dat ‘vluchtelingenkantoor’ wordt genoemd, verblijft een aantal van hen. “Van tevoren bel ik steeds of het uitkomt en ik vraag wat er nodig is”, zegt hij. “Tegelijkertijd is dit een gelegenheid om hen te ontmoeten en te praten over hun situatie.” Emile kwam op die manier in contact met een Somalische asielzoekster.
Verbondenheid en respect
De Amsterdamse franciscaan Emile Gerards in gesprek met Ilhaam Awees.
Het begrip ‘uitgeprocedeerde asielzoekers’ roept bij de meeste mensen niet bepaald warme gevoelens op. Met de chaotische beelden van ‘vluchtkerken’ in Den Haag en Amsterdam nog op het netvlies, hebben veel Nederlanders argwaan gekregen. “Wat doen die lui hier nog”, klinkt het dan.
Ontmoeting Hoe anders is het als je de mensen zelf ontmoet. Je begint in het Engels, maar krijgt op vriendelijke toon in het Nederlands antwoord. Het gevoel dat je met iemand uit een andere wereld te doen hebt, valt weg. Ik praat met Ilhaam Awees. Zij is arts, geboren in Saoedi Arabië, opgegroeid in Jemen, maar komt uit Somalië. In 2009 vluchtte ze voor het geweld in haar land naar Nederland. Sinds een paar jaar volgt ze twee keer per week Nederlandse taalles. De aanleiding voor de ontmoeting is
dat ik levensmiddelen kom brengen. Ze nodigt me uit om iets te blijven drinken. Met zeilen, lakens en dekens zijn delen van het kantoor afgeschermd, zodat mensen wat privacy hebben. Vanwege de beperkte elektra is het behelpen; je moet er niet aan denken dat hier brand uitbreekt. Nadat ze informeert hoe het met me gaat, krijg ik de kans om zelf ook wat te vragen.
Respect Je valt bijna van je stoel als je hoort wat asielzoekers allemaal moeten doen om legaal in Nederland te mogen blijven. En dan wordt hun vluchtverhaal door de overheid niet erkend als schrijnend genoeg! Terugkeer naar het land van herkomst betekent echter een zekere dood. Ilhaam coördineert de hulp in hun tijdelijke onderkomen in het kille Amsterdamse kantoorcomplex. Ze vertelt hoe de bewoners met
onder meer een theaterproductie, via media (bijvoorbeeld de Facebookpagina ‘Wij zijn hier’) en demonstraties om steun vragen voor een oplossing van hun slepende en uitzichtloze situatie. Ze nodigt uit om mee te doen. De ontmoeting roept gevoelens van sympathie, verbondenheid en respect op. Onbewust moet je denken aan Franciscus. Hij was bondgenoot van de armen, mensen die steun nodig hadden. In zijn ogen geen zielige maar respectabele mensen. In hen herkent hij iets van Christus, die hem vraagt om naast Hem te gaan staan. Wie ook bondgenoot wil worden, kan terecht op www.vluchtelingenwerk.nl. Onder ‘Steun ons’ kun je kijken hoe jij met asielzoekers op kunt trekken en mee kunt werken aan een betere toekomst voor hen in Nederland. Emile Gerards ofm
5
DE BINNENKANT
Uitdaging
Ed van Liemt tijdens de uitvaartviering van de drie vermoorde jongetjes in Berghem (screenshot tv-opname).
‘Je eigen weg vinden’
Na zijn priesterwijding was Ed op verschillende plekken godsdienstleraar en kapelaan. In 1978 werd hij pastoor in De Weere, bij Hoorn. Geen gemakkelijke klus. “Mijn voorganger was zeer conservatief, terwijl ik in behoudende kringen binnen de parochie te boek stond als buitengewoon ‘progressief’. Ik woonde namelijk in een gemengde religieuze gemeenschap van twee zusters franciscanessen, twee kapucijnen en drie franciscanen, die bekend stond als ‘de commune’, destijds een ander woord voor ‘vrijgevochten bende’. De gemeenschap was ontstaan als experiment na opheffing van onze communiteit in Hoorn.” In De Weere ging hij voor het eerst alleen wonen. Voor hem een grote stap en een ommekeer in zijn leven. “Ik kwam in een knots van een pastorie en ik realiseerde me: dit alleen wonen bevalt me! Het kostte me wel een tijdje om in te groeien in de parochie. Dat was een uitdaging en erg zwaar, maar uiteindelijk is het me gelukt en voelde ik me als een vis in het water.” Van meet af aan vond Ed het wel wat “gênant”, zoals hij dat zelf noemt, om in zijn eentje in een kapitale ambtswoning te zitten en hij besloot daarom medewerking te verlenen aan de ‘Stichting Hulpverlening vanuit de Westfriese Kerken’. Deze biedt tijdelijk opvang aan mensen die in een crisissituatie zijn beland. “Als je andere mensen over de vloer hebt, ga je anders leven”, zegt hij. “Je hebt een ander contact met mensen dan je gewend was in een communiteit. Je hebt met iemand anders rekening te houden. Je moet voor iemand zorgen. In een communiteit wórdt voor je gezorgd. Dat is totaal anders. Ik moest mijn eigen weg leren vinden.”
De 82-jarige franciscaan Ed van Liemt woont sinds 2010 in de Utrechtse communiteit aan de Deken Roesstraat. Hier is ook het provincialaat van de minderbroeders in Nederland gevestigd. Ruim een kwart eeuw gaf hij als pastoor leiding aan parochies. Die functie was hem op het lijf geschreven. “Ik heb wel iets van een ‘loner’, een eenling, ook in franciscaanse gemeenschappen”, zegt hij met een glimlach die de nodige zelfkennis Verandering verraadt. Dat besef heeft hem tegelijkertijd ook gevormd, zo blijkt in Zeventien jaar werkte hij in De Weere. In 1995 trad hij aan als pastoor in Megen, Haren en gesprek met hem. Hij groeide op in een katholiek Haarlems ondernemersgezin. De parochie werd gerund door franciscanen. Ed was koorzanger in de kathedraal en wist als kind al dat hij priester wilde worden. De keuze voor de orde was door de aanwezigheid van franciscanen snel gemaakt. Hij trad in 1953 in en werd zeven jaar later priester gewijd. “Mijn
6
vader was er niet blij mee”, memoreert Ed. “Die wou mij als opvolger in de woninginrichtingszaak hebben. In de aanloop naar mijn priesterwijding zei hij zelfs nog: ‘Je mag altijd terugkomen.’ Maar toen duidelijk was dat ik er niet van af te brengen was, nam hij zijn verlies en gaf hij bij mijn wijding een enorm feest.”
Macharen. Hij woonde toen in het Megense minderbroedersklooster. In 2004 werd hij gardiaan van de communiteit in Weert. “Werken in het pastoraat gaf me steeds veel voldoening. Ik vond het altijd heel prettig. Maar in Weert kwam kennelijk alle vermoeidheid eruit van al die jaren die ik actief was als pastoor. Het was een hele verandering. Achteraf bezien had ik een soort burn-out. Ik kreeg toen ook nog eens
gordelroos. Daar heb ik nu nog steeds last van, maar je ‘leert er mee leven’, zoals dat zo mooi heet.”
Familiedrama Enkele maanden voordat Ed vertrok uit Megen, werd hij geconfronteerd met een familiedrama in het nabijgelegen Berghem. Hij nam in die plaats waar voor de pastoor die door een hersenbloeding was getroffen. Op 29 mei 2004 werden daar drie jongens van 5, 7 en 8 jaar oud vermoord aangetroffen in een woning. Vrijwel op hetzelfde moment identificeerde de politie elders het lichaam van de 36-jarige moeder van de kinderen. Zij had zich voor de trein gegooid. De grootouders van de kinderen deden de gruwelijke ontdekking van de vermoorde kinderen in de late ochtend; ze kwamen langs vanwege de verjaardag van één van hun kleinkinderen. De vader woonde gescheiden van zijn vrouw en elders in Berghem. Meteen was al duidelijk dat de kinderen omgebracht waren door hun moeder. Dat had een enorme impact op de plaatselijke gemeenschap. Ed verzorgde op 7 juni 2004 de uitvaartviering van de jongens in Berghem. Hij heeft nog steeds contact met de vader van de kinderen. “Het heeft me diep getroffen. Om het voor mezelf te verwerken heb ik een map gemaakt met foto’s en allerlei materiaal van de viering, krantenartikelen en dergelijke.” “Ik weet nog dat ik kinderen bij elkaar haalde die in de kerk zaten en zei: ‘Ik red het niet in m’n eentje, daar heb ik jullie voor nodig. Jullie moeten me helpen. Er komt een moment aan het begin waarop we lichtjes gaan aansteken en dan heb ik graag dat jullie naar voren komen om een lichtje aan te steken. Daarna gaan jullie weer terug. En op het einde, als we afscheid gaan nemen, heb ik jullie nodig om bellen te blazen.’ Dat was zo aandoenlijk om te zien. Er was een kind dat zelfs tegen één van de kistjes aanleunde: vol enthousiasme aan het bellenblazen. Daardoor was het gruwelijke er van weggehaald. Daar ging het mij alleen maar om.”
Ed van Liemt in de gang op de begane grond van het provincialaat in Utrecht.
Wim Pot geestelijk assistent van de Orde van Franciscaanse Seculieren in Nederland tijdens het landelijk keuzekapittel in 2014. Peter vanals Zoest
7
I N T E R N AT I O N A A L
De mindere zijn met Christus Bij gelegenheid van kerstmis 2014 schreef de minister generaal van de franciscanen, Michael Perry, een brief aan alle broeders. Wat hij schrijft is echter van alle tijden en lezenswaardig voor iedereen. Enkele passages uit deze brief. lijden van de verwoestende gevolgen van vreselijke ziekten, de ebola-crisis, hiv en aids en andere kwalen die voorkómen kunnen worden; dit alles wordt alleen maar erger door het geweld van de armoede waartoe ze zijn veroordeeld en ook door een wereldomvattende nalatigheid.
Enthousiasme Wat God in de menswording van zijn enig geliefde Zoon voor ons gedaan heeft, dat moeten ook wij doen met en voor ieder ander, namelijk leren de ander liefdevol nabij te zijn en zo dezelfde zorg en mededogen voor ieder ander en voor elk schepsel te hebben, als God heeft voor ons. We weten dat paus Franciscus zelf ons meerdere malen heeft gewezen op Franciscus als de patroon van de vrede, van de armen en van de zorg voor de aarde. Zijn opbeurende brief De vreugde van het evangelie heeft menigeen al aangespoord zich in onze tijd met hernieuwde energie en enthousiasme in te zetten voor de verkondiging van het evangelie. Ik nodig jullie uit, geliefde broeders, de centrale boodschap van deze apostolische rondzendbrief van paus Franciscus te omarmen en deze te zien als een nieuwe manier om het evangelie te verstaan en te beleven.
Nieuwe schepping Gedurende heel zijn leven werd Franciscus diep geraakt door het gegeven dat Jezus, Zoon van God en Zoon van Maria, er voor koos om de status van de ‘minderen’ te omarmen. Zijn consequente voorkeur ging er naar uit om te zijn onder hen die beschouwd werden als ‘minder dan anderen’, zondaars en Samaritanen, heidenen en tollenaars. Ook zijn directe volgelingen waren van eenvoudige afkomst, onder wie vissers en een voormalige tollenaar. God laat zijn onvoorwaardelijke liefde kennen voor zijn geliefde kinderen, ongeacht hun waardigheid of verdienste.
8
Geweld In sommige delen van de wereld van vandaag lijden broeders en zusters, met hun medechristenen en andere burgers, in situaties waar sprake is van angstaanjagend geweld. Sommigen zijn omgekomen of hebben geleden onder ernstig onrecht, terwijl anderen hun geliefden verloren hebben of hun huizen en bestaansmogelijkheden kwijt zijn geraakt. Onze gebeden en concrete acties van solidariteit moeten hen helpen, tegelijk met ons voortdurend streven een eind te maken aan gewelddadige conflicten. In andere delen van de wereld hebben onze broeders en zusters te
Op deze manier zijn wij in staat te laten zien wat onze betrokkenheid is bij het beleven van de ‘vreugde van het evangelie’, als verkondigers en missionarissen, met als bagage de gave die wij ontvangen hebben voor heel de mensheid en schepping. Laten wij bidden voor de komst van een nieuwe mensheid en een nieuwe schepping, voor het aanbreken van Gods koninkrijk van gerechtigheid, vrede, waarheid, liefde en vergeving. Mogen wij deze goddelijke eigenschappen omarmen in dezelfde geest van nederigheid als waarmee God óns omarmt. Michael Perry ofm
DIERBAAR
In een schilderijtje van tien centimeter hoog, gevat in een bewerkte koperen lijst, wordt een traditie zichtbaar en tastbaar. Een oudheeroom schilderde het. Aan het einde van zijn leven schonk hij het aan zijn nicht, een ‘tante zuster’. Enige tijd vóór haar dood gaf zij het aan mij. Door deze ‘overdracht’ bleef het schilderijtje in de familie. Beide familieleden hebben een hoge leeftijd bereikt: mijn oudheeroom werd negentig jaar en tante zuster zesennegentig. Ik bewaar dit kleine schilderijtje op mijn boekenkast als een kostbaar aandenken en hoop dat ik het later weer aan anderen mag overdragen. De afbeelding op het schilderijtje deelt ook zelf in een lange traditie. Want de kruiswonden van Jezus werden na vele eeuwen overgedragen in de stigmata van Franciscus. Het geloof in Jezus overdragen, ook in onze tijd; mag daarin dit geschilderde erfstuk een rol vervullen.
Henk Groenewegen ofm
9
NIEUWS
Ton van Oosterhout wandelde iedere veertien dagen een uurtje met de meervoudig gehandicapte Pieter. Zijn hond Anders ging altijd mee.
Nieuw boek over Clara
Mensen
Clara van Assisi. Geschiedenis en oudste bronnen. Zo luidt de titel van een nieuw boek over de eerste vrouwelijke volgeling van Franciscus. Zij is de stichteres van de clarissen, een contemplatieve orde die nauw verbonden is met de minderbroeders. In het boek zijn 38 documenten van en over Clara te vinden. Het Clara-onderzoek heeft de laatste twintig jaar internationaal een nieuwe bloei doorgemaakt, waardoor eerdere vertalingen aan vervanging toe waren. In het nieuwe boek zijn zestien teksten voor het eerst vertaald. Clara van Assisi. Geschriften en oudste bronnen, Valkhof Pers, Nijmegen 2015, 446 blz,. € 29,50. In de boekhandel verkrijgbaar en te bestellen in de webshop van de Franciscaanse Beweging; leden betalen € 25,(www.franciscaansebeweging.nl of via telefoon 073-6131340 / e-mail: info@franciscaansebeweging.nl).
Op 20 januari overleed te Deurne Ton van Oosterhout. Hij vierde 2 januari nog zijn zeventigste verjaardag. Hij was 44 jaar minderbroeder en 34 jaar priester. Na een aantal pastorale functies werd hij in 1983 in Deurne pastor van huize ‘Het Rijtven’ voor mensen met een verstandelijke beperking. Hij toonde zich meevoelend en bewogen; een man met rijke gaven, creatief en met een groot hart, gezien en gewaardeerd bij bewoners en collega’s. Na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd vervulde hij pastorale taken in Deurne en omgeving. In 2010 trad hij toe tot de redactie van Franciscanen.nl. Met grote toewijding en deskundigheid vervulde hij deze functie. Hij verzorgde vooral interviews voor de rubriek ‘de binnenkant’ en had daarnaast een belangrijke inbreng in het redactionele beleid. Wij - en ongetwijfeld ook de lezers van het magazine - zullen hem missen. redactie In Weert overleed op 9 februari Guus Reintjes. Hij was 88 jaar oud, 68 jaar franciscaan en 61 jaar priester. Van 1965 tot 1982 was hij leraar scheikunde en natuurkunde te Bolsward aan het Jan Brugmancollege, waarvan hij ook zes jaar rector was. Binnen de broederschap was hij onder meer gardiaan in Friesland, Weert en Venlo en lid van de Commissie Ouderenzorg en de Financiële Commissie.
Jan van den Eijnden voorzitter SP Oss Jan van den Eijnden is voorzitter geworden van de Osse SP-afdeling. Toen in 2013 Rob Hoogenboom hem opvolgde als minister provinciaal, vestigde hij zich in het minderbroedersklooster in Megen. In het Brabants Dagblad van 3 februari legde hij uit waarom hij politiek actief wilde worden: “Ik wil me wortelen in de gemeente Oss. Aangezien ik geen provinciaal overste meer ben, heb ik meer tijd voor vrijwilligerswerk. Ik had me daarom aangemeld voor de hulpdienst van de SP voor mensen in de knel. Ik lever daar graag een bijdrage aan.” Jan van den Eijnden voelt zich erg thuis bij de partij.
10
AC T I V I T E I T E N
LA VERNA
Franciscaans Centrum voor Spirituele Ontwikkeling Amsterdam Anders
Amsterdam, dynamische en drukke stad, heeft ook een andere kant en die ga je ontdekken in deze stiltewandeling met ruimte voor schoonheid. Vanuit La Verna gaan we door het Rembrandtpark langs water naar het Vondelpark, Museumplein en verder. Met de metro komen we weer bij La Verna. datum 11 april tijd 11.00-16.00 uur prijs € 15,Thuiskomen bij jezelf
Aan de hand van gesprek, visualisatie en meditatie ga je tijdens deze inspiratiedag na wat jouw verlangen is, wat je in beweging brengt en welke stappen belangrijk zijn op je zoektocht naar geluk, naar jezelf. datum 24 april tijd 10.00-16.00 uur prijs € 40,Het levensgebed
In deze workshop gaan we op zoek naar God. Niet ver weg, niet in de bijbel of in de kerkelijke leer, maar in je eigen leven. We doen dat in de vorm van stille meditatie in de traditie van de jezuïeten, het zogenaamde levensgebed. Een programma voor jongvolwassenen (18-30 jaar). datum 2 mei tijd 14.00-16.00 uur prijs € 10,-
Informatie en opgave: Fer van der Reijken ofm Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam tel.: 020 3467530 e-mail: info@laverna.nl website: www.laverna.nl
FRANCISCAANS JONGERENWERK
STOUTENBURG
Midweek in Megen over ‘vrijheid’
Koken met de seizoenen
Franciscaans Milieuproject
18-30 jaar
Thema van Bevrijdingsdag 2015 is: ‘Vrijheid geef je door’. Tijdens deze midweek laten wij ons inspireren door verhalen uit de bijbel en uit de franciscaanse traditie. We sluiten ons aan bij het gebedsritme van de broeders en doen klusjes in en rond het klooster. locatie minderbroederklooster, Megen data 28 april-1 mei prijs € 60,Jongerenpelgrimage naar Ierland
In juli organiseren de franciscaanse jongeren in Vlaanderen een pelgrimage naar het paradijselijke en tegelijk mysterieuze Ierland. We reizen per bus, maar gaan ook wandelen. We verblijven in gastvrije franciscaanse huizen. Leeftijd: 15-27 jaar. data 16-23 juli prijs € 399,Jongerenreis naar Assisi
Een bezinnende reis naar Assisi en andere franciscaanse plekken in de wijde omgeving. Zo gaan we in de voetsporen van Franciscus en Clara en komen hun verhalen tot leven. We reizen met een busje en overnachten op de heen- en terugweg in een franciscaans klooster. Leeftijd: 18-30 jaar. data 27 juli-4augustus prijs € 500,Informatie en opgave: Theo van Adrichem ofm Kloosterstraat 6, 5366 BH Megen tel.: 0412 465779 / 465770 e-mail: fjwmegen@hetnet.nl website: www.franciscanen.nl > samen op weg
Vegetarisch koken met biologische groenten van het seizoen uit de tuin van Stoutenburg. Samen oogsten, groenten schoonmaken, een maaltijd bereiden en genieten van het (h)eerlijke eten. De workshop begint met ontvangst met koffie en thee en een korte inleiding en kennismaking. data 16 april en 7 mei tijd 15.00-20.00 uur prijs € 18,- per keer Informatiemiddag
Als je wilt weten hoe wij hier wonen, wat we doen en waarom, kom dan naar onze informatiemiddag. Je komt dan meer te weten over het project en krijgt een rondleiding door huis en moestuin. data 29 maart, 26 april Tuinweek
De moestuin van Stoutenburg voorziet de bewoners, hun gasten en de bezoekers van het conferentiecentrum het hele jaar door van heerlijke, biologische groenten en kruiden. Maak kennis met onze manier van leven en leef mee met het dagritme van de communiteit, waarbij we dagelijks zo’n zes uur in de tuin werken. data 20-24 april prijs € 100,-
Informatie en opgave: Guy Dilweg ofm Stoutenburgerlaan 5, 3835 PB Stoutenburg tel.: 033 4945500 e-mail: post@stoutenburg.nl website: www.stoutenburg.nl
Voor meer activiteiten in franciscaans N ederland: www.franciscaanseweg.nl
11
FR A N C I S C A A N S J O N G E R E N W E R K
In het voorjaar van 2014 vatte ik het plan op om in de zomer van dat jaar op pelgrimstocht te gaan. Ik had een half jaar pauze genomen van mijn studie theologie om ‘bij te komen’ en me te bezinnen op waar ik met mijn studie heen wilde. Belangrijk daarbij was voor mij een ‘spirituele verkenningstocht’, waarbinnen het maken van een pelgrimsreis natuurlijk heel goed past.
Verlangen naar God Ik twijfelde alleen nog hoe, waarheen en met wie. Toen ik via mijn studentenpastor hoorde van de franciscaanse jongerenreis naar Assisi leek me dat een mooie kans om de franciscaanse spiritualiteit wat beter te leren kennen. Achteraf gezien was dit de beste keuze die ik heb kunnen maken. Het was een hele mooie en bijzondere reis. Op weg met een groep mensen die ik voor het grootste gedeelte nog niet kende, maar met wie ik me gedurende de reis toch bijzonder verbonden ben gaan voelen. In de eerste dagen moest ik voor mijn gevoel nog heel erg wennen aan de vele indrukken en het 24/7 samen op weg zijn. Ook wat ik over Franciscus
en Clara leerde had even tijd nodig om in mij te ‘landen’. Ik voelde me soms overweldigd door de devotie op de verschillende plekken die we bezochten. Te zien wat anderen aan deze plekken beleefden raakte me en riep bij mij ook een verlangen naar God, wiens aanwezigheid ik op sommige momenten ook heel sterk heb ervaren. Gaandeweg ben ik de franciscaanse spiritualiteit steeds meer gaan begrijpen en waarderen, en voelde ik me door het delen van onze ervaringen ook steeds meer thuis in de groep. We hebben samen veel gelachen, maar we zijn ook samen stil geweest en hebben elkaar in persoonlijke gesprekken beter leren
kennen. In de loop van de week voelde ik me steeds vrijer en aan het eind van de week voelde ik vooral veel liefde. Liefde voor God en voor mijn reisgenoten. Ik ben dankbaar deze mooie ervaringen met hen te hebben mogen delen. De reis naar Assisi heeft mijn geloofsleven een sterke impuls gegeven en mij vooral de liefde van en voor God en mensen doen ervaren. Ik heb Franciscus en Clara mogen leren kennen als voorbeelden in geloof en leven in navolging van Christus, en als inspiratie om daarin mijn eigen weg te zoeken. Roos Mulder