JAARWISSELING MET SNEEUW?
1
BUURTJOURNAAL NR. 4
nr. 2019 4
INFORMATIE OVERZICHT ACTIVITEITEN BUURTHUIS ORANJEWIJK ACTIVITEITEN BUURTHUIS, Gysbert Japicxstraat 51. Behalve de keren dat het buurthuis gebruikt wordt voor bijeenkomsten van de Neo werkgroep, het wijkpanel, het wijkbestuur, de mensen van de moestuin, kinderactiviteiten, de vrijwilligersborrel en het wijkcafé, vinden er ook onderstaande, vaste activiteiten plaats. Beheerder van het buuthuis is Henk Krist: 06 - 26 218 914.
dwarsfluit, op dinsdagmiddag, door Gera van der Meulen, gefluit.gera@gmail.com, 06 18845178 cellolessen, eens in de 2 weken op middag en avond, door Annette Scholten, lagestrijkers@ gmail.com, 06 29518136
schilderen en tekenen, op woensdagmiddag en woensdagavond, door Henk Krist, henkkri@gmail.com, 06 26218914
Hylke Goudswaard, penningmeester, penningmeester@oranjewijk.nl Tino Renkema, lid Gerben Dijkstra, lid Leden wijkpanel (wijkpanel@oranjewijk. nl): Elsiet van der Ploeg, voorzitter Jochum Admiraal, secretaris Christine Pietersen, penningmeester Erika van Driel, lid Mirjam Pruiksma, lid
DONDERDAGMIDDAG:
EN VERDER
zanglessen, door Sofie Raateland, sraateland@planet.nl, 06 13068946 VRIJDAGAVOND: zumba, 19.30 – 20.30 uur, door Sandra Nicolai, zumbaleeuwarden@gmail.com, 06-53458685
Moestuin: oranjehof@oranjewijk.nl Kinderactiviteiten: kinderactiviteiten@ oranjewijk.nl Neo werkgroep: neo@oranjewijk.nl Boomspiegelcommissie: inesmjonker@ lijbrandt.nl Redactie wijkblad: redactie@oranjewijk.nl, zie verder colofon. Oud papier, coördinator Janny Kamp, janny@contagio.nl, 06 54636578
WOENSDAG
MAANDAG: cellolessen, op maandagmiddag (voor kinderen) en maandagavond door Annette Scholten, lagestrijkers@gmail.com, 06 29518136 mindfulness, iedere 1e en 3e maandagavond, in de traditie van Thich Nath Hans, door Josephine Wernsen (jwernsen@xs4all.nl en Els Bultsma (elsbultsma64@kpnmail.nl), 0566 620486 en 058 2883664. Website: www.aandacht.net. zangkoor, op maandagmiddag, twee keer per maand door Sjoerdje Bourgonje, sjoerdje. bourgonje@planet.nl, 06 10914209
DINSDAG: zangkoor, op dinsdagmorgen, twee keer per maand door Sjoerdje Bourgonje, sjoerdje. bourgonje@planet.nl, 06 10914209
WIJKVERENIGING, WIJKPANEL EN ANDERE COMMISSIES Leden bestuur wijkvereniging (058 8430200): Mirjam Pruiksma, voorzitter, voorzitter@ oranjewijk.nl
TWEE HANDIGE APPS: Twee handige apps: via de Nextdoor app kunt u een oproep doen als u de kat kwijt bent, of als u een paar liter erwtensoep te veel heeft gemaakt of als u hulp nodig heeft.
In de Oranjewijk gebruiken al zo’n 250 mensen deze app. De Omrin app is ook superhandig: u krijgt via de app een seintje als de bakken naar buiten moeten.
Petra Reen
Jitske Maaike
M 06 2147 7982
M 06 3985 4910
Willem Lodewijkstraat 53, 8933 BJ Leeuwarden
2
BUURTJOURNAAL NR. 4
We hebben met de bewoners van de Oranjewijk een speciaal jaar beleefd. Even een greep uit de kwesties die opvielen, een stille dood stierven of een vervolg gaan krijgen. 1. D oor de wijk wordt een fietsstraat aangelegd. Veel heisa bij de aankondiging eind 2018 maar sindsdien niets meer van gehoord. 2. D e strijd om het extended stay bouwwerk DE ROODE BOER kreeg haar ontknoping: het bastion op de hoek Achter de Hoven/Zuidergrachtswal gaat er komen. Inmiddels kan iedereen meegenieten van de snelheid waarmee deze kolos uit de grond wordt gestampt. 3. In de Oranjewijk wonen nogal wat mensen die naast hun gewone bezigheden vrijwilliger zijn. In 2019 interviewden we 4 van die weldoeners en de Wijkvereniging biedt alle vrijwilligers uit de Oranjewijk in 2020 gelijk al een Nieuwjaarsborrel aan op 17 januari. 4. Dan natuurlijk de reportages over duurzame woningen in de wijk en de start van COÖPERATIEVE VERENIGING NEO. Daar verwachten we in 2020 veel praktische voorstellen van voor een soepele energietransitie, merkbare energiebesparingen en originele plannen voor energieopwekking en verkeer&vervoer. 5. T enslotte de transformatie van parkeergarage DE KLANDERIJ die door een Internationale groep Graffiti kunstenaars voor de komende jaren omgetoverd is tot de meest bijzondere parkeergarage van het land. Vergeet nu langzaam maar zeker het afgelopen jaar. Het verleden is echt voorbij. Nog een paar dagen, een paar uur, een paar minuten en dan de stap van OUD naar NIEUW die je voltrekt in slechts 1 seconde … Voor je het weet wenst iedereen je daarna een GELUKKIG NIEUWJAAR waaronder ook de redactie van de wijkkroniek.
INHOUD BUURTAPPS EN ACTIVITEITEN BUURTHUIS VAN DE REDACTIE TON GROOT HAAR HET SPOOR DUURZAME HUIZEN IN DE ORANJEWIJK OPEN ATELIERROUTE EELTSJE HETTINGA NIEUW IN DE ORANJEWIJK VRIJWILLIGERS IN DE WIJK DE COLUMN VAN LUUK ORANJEHOF NEO DOUWE IDEMA’S ILLUSTRATIE KOOKIMPRESSIES VAN JEENINGA WOORDZOEKER VAN DE WIJKVERENIGING SINNEN FAN MINNE COLOFON COLLAGE
2 3 4 7 8 11 13 16 18 20 22 26 29 30 32 33 34 34 36 Cover: Gerco van Beek
VAN DE REDACTIE
Redactie Oranjewijk ons koninkrijk
3
ORANJEWIJKBEWONERS TON GROOT HAAR
TIP We hebben het al vaker gezegd, soms komen er spontaan tips bij de redactie binnen en daar zijn we blij mee. Deze keer was de tip om eens te spreken met Ton Groot Haar, omdat hij zulke prachtige foto’s maakt. De redactie veerde op: een fotograaf ? Mooie foto’s? Kunnen we die man zo gek krijgen dat hij ook voor ons wijkblad gaat fotograferen? Hoe pakken we dat een beetje handig aan? Hoezo eigenbelang? Nee, we zullen ons gedragen en eerst deze Ton maar eens bevragen over hemzelf en zijn foto’s. Kunnen we hem daarna nog alsnog proberen in te pakken…
Oorspronkelijk met de roots in de Achterhoek, kwam Ton in 1977 naar Leeuwarden om iets te studeren waarmee je heel prima op de afdeling sociale zaken van een gemeente zou kunnen werken. En dat was bij nader inzien zo’n beetje het laatste wat Ton wilde doen, dus na de studie, een jaartje conservatorium en de vervangende dienst bij PAL GroenLinks, besloot hij zijn oorspronkelijke droom na te jagen en iets te gaan doen op het journalistieke vlak. Hij ging aan de gang op de Emmakade, bij persbureau PENN van Klaas Jansma. Aanvankelijk leek deze job toch niet heel veel spannender dan werken bij de gemeente, Ton werd geacht zich bezig te houden met het verzorgen van berichtjes voor de kabelkrant. Voor de jongeren onder jullie: ik vrees dat het begrip kabelkrant niet meer valt uit te leggen. Soms mocht hij een artikeltje voor de landelijke dagbladen schrijven, maar om nou te zeggen dat dit de baan van zijn leven was…
4
foto: Jacob van Essen
PERSONEELSBLAD Toen hij de opdracht kreeg om het personeelsblad voor het Psychiatrisch Ziekenhuis Franeker op te zetten, bleek dat dat soort werk hem goed lag. De communicatie verzorgen voor bedrijven, dat was iets wat Ton van nature goed afging en waar hij wel brood in zag. Toen hij veertig was, startte hij zijn eigen bedrijf en hij had de tijd mee. Er waren in die tijd nog niet zoveel communicatiebedrijven en al helemaal niet veel die zich met non-profitbedrijven bezig hielden, zoals Ton wel deed. Later kwam er een partner bij en als bureau Groot Haar & Orth (nu GHO) zaten ze met zo’n twintig medewerkers in een van de panden op de Zuidergrachtswal. Ton heeft dit zeventien jaar gedaan, met een hoop lol, maar ook met geven van veel energie en aandacht. En toen was de lol ervan af, hij had het gevoel veel van zichzelf gegeven te hebben en hij had er geen zin meer in, dus vijf jaar geleden, op zijn 57e, stopte hij ermee en droeg hij zijn bedrijf over aan collega’s.
EYE LOVE YOU
BUURTJOURNAAL NR. 4
Inmiddels, in 2000, was Ton met zijn gezin naar de Emmakade verhuisd, wat natuurlijk ook wel erg handig was met al het werk in de Oranjewijk. Het lag dus aardig in de lijn om dan ook de fotocursus te volgen bij de Fotofa-
bryk, wederom in de Oranjewijk. Gevraagd naar of die foto-aspiraties er altijd al waren, blijkt dat we blij mogen zijn dat Ton een enigszins preutse zus had: zij had een fotoboek (Eye love you) van Ed van der Elsken, maar zuslief vond dat er te veel naakt in stond en zij gaf het boek aan haar toen achttienjarige broer. Die geen enkel probleem had met de naakten en met volle teugen genoot. Van de foto’s, van de techniek. Zegt hij. Toen een vriend er bij Ton op aandrong dat hij de Fotoacademie zou moeten gaan doen, zwichtte hij en reisde hij met een stapeltje foto’s naar Amsterdam. Hij bleek van harte welkom en inmiddels is hij iedere zondag met nog zo’n zes medestudenten in Amsterdam te vinden, hij hoopt komend jaar af te studeren. Wie op www.groothaar.nl kijkt, ziet indringende foto’s van mensen in al hun kwetsbaarheid, maar ook zeker met al hun veerkracht. Waarbij het opvalt hoe dichtbij Ton mag komen, dat is absoluut een van zijn kwaliteiten. Hij heeft een niet te temmen drive om de foto’s te maken die hij graag wil maken en doet dat met dusdanig innemendheid en enthousiasme dat het vrijwel onmogelijk is om medewerking te weigeren. Voor Ton is het fotograferen ook een instrument om te voorkomen dat hij thuis blijft zit-
ten, want die neiging heeft hij van nature. Hij vindt mensen interessant, maar het kost toch immer een diep ademhalen om de drempel over te gaan en de ander te ontmoeten. Maar als hij eenmaal die drempel genomen heeft, gaan één-op-één contacten hem prima af en weet hij door zijn bescheidenheid de ander snel voor zich te winnen. Zijn karakter zal er zeker aan bijdragen dat mensen hem toelaten en hem laten fotograferen wat hij fotografeert.
geraakt door wat hij ziet en wat hem verteld wordt, maar moet ondertussen goed nadenken over hoe hij dit verhaal wil vertellen met zijn foto’s, want hij streeft naar een boek met minimale tekst. Gezien de series die we nu al hebben mogen bewonderen (waarvan op deze pagina foto’s uit de serie Jessica), hebben we er geen enkele twijfel over: deze man gaat op zijn 62e afstuderen aan de foto-academie.
BOSNIË
De redactie is blij deze bijzondere medewijkbewoner gesproken te hebben. En die foto’s voor het wijkblad? Oeps, helemaal vergeten te vragen.
Voor zijn eindexamen stelt Ton een fotoboek samen met foto’s van drie broers uit Bosnië. De ene broer is vermoord, de andere twee broers zijn na het uitbreken van de oorlog in 1992 naar Nederland gevlucht. Ton is bevriend geraakt met een van de broers, de broer die in Nederland (Leeuwarden) is gebleven. De derde broer is vijf jaar geleden teruggegaan naar hun oorspronkelijke woonplaats Sanski Most. Voor Ton betekent dit dat hij een aantal keren naar Sanski Most reist, want, zo licht hij toe, je ziet elke keer weer wat anders, je moet er vaker heen om een goede serie te krijgen. Het is een emotioneel en moeilijk project, Ton wordt
Janny Kamp.
5
wij zijn
jouw tandarts
Bas Petit Hans Scholtanus Heert Zijlstra
Sixmastraat 66 8932 PA Leeuwarden
058 2552888 info@jouwtandarts.frl www.jouwtandarts.frl
! r a a h n e m e h r o o v t p i n k Ge www.haaridee. eu www.haaridees
hop.nl
www.facebook. com/haaridee De Haar ide
Oranje Nassaustraat 19 8933 BR Leeuwarden tel. (058) 2135256
Vera, Sim
one, Deb
haaridee@gmail.com www.haaridee.eu
e crew
ora en A
nnelie
HET SPOOR PLANNEN DIE ER NIET OM LIEGEN
MINDER GELUID
EN SNELLER
Een jaar lang is men bezig geweest met werkzaamheden aan het spoor. Er rijden nu langere treinen gedurende de spits tussen Leeuwarden en Groningen. In 2020 vertrekt er op dit traject iedere 15 minuten een trein. De bedoeling is dat er nieuwe treinen komen die minder geluid veroorzaken en sneller rijden.
WATERSTOFTREIN De dieseltrein zou worden vervangen en het Al meer dan een eeuw zuchten en klagen de aanbod lijkt groot. Wordt het een batterij- of Leeuwarders over de drukste spoorwegoverhybridetrein, een waterstof- of een magneet- gang Zuiderplein/Schrans (LC 31/08/2-19). zweeftrein? Deze laatste baant zich nu weer Sinds 1862 ligt die ijzeren spoorrails er. Toen een weg over de testbaan in Lathen, Duitsland. nog buiten de stadsgrenzen en inmiddels mede Begin 2020 rijdt er 's nachts gedurende 2 weken omsloten door de Oranjewijk. een waterstoftrein "op proef " tussen Gronin- Als die verdieping er komt dan is de Oranjegen en Leeuwarden. Dit bericht las ik o.a. op wijk in een keer 4 spoorwegovergangen armer! internet in "Spoorpro" een vakblad voor de Wij blij en de NS ook, lijkt mij, want die wil ten slotte ook graag van de gelijkvloerse overspoorsector. wegen af! In Duitsland is men al een stapje verder en wordt de test van de trein met de mooie naam BREED DRAAGVLAK Coradia iLint39 uitgevoerd. Naast de Franse Er lijkt nu een breed draagvlak te zijn om het maker van de trein Alstom en Arriva zijn ook spoorwegnet uit te breiden. Men wil een hode provincie Groningen, spoorwegbeheerder gesnelheidstrein van de Randstad naar oa het ProRail en energiebedrijf Engie betrokken bij Noorden. Provincies, gemeenten en bedrijfslede test. Men wil weten of de waterstoftrein een ven staan te springen. De LC 26/11/2019 meldt gangbaar alternatief kan zijn op spoortrajecten "Vrijwel Kamerbreed klonk er waardering voor waar nu nog dieseltreinen rijden. Als dit een het feit dat er eindelijk onderzoek komt naar succes wordt dan wil Groningen vanaf 2023 de haalbaarheid van de Lelylijn." Door de nieuwe treinen op waterstof laten rijden. VVD en CDA is gevraagd om Leeuwarden niet te vergeten. De Friese hoofdstad moet ONDERGRONDS worden aangehaakt! Een ander plan dat er nog ligt is "Leeuwarden Eind 2020 zullen we het weten, dan moet dat min-1". CDA-wethouder Friso Douwstra is op- onderzoek klaar zijn. Ik ben benieuwd! timistisch. Hij lobbiet in Den Haag voor een verdieping van het spoor: Leny Sneek • een aquaduct op de plek van de spoorbrug over het Van Harinxmakanaal. • de trein ondergronds op het station Leeuwarden laten arriveren. • d it traject ondergronds verlengen tot aan Camminghaburen.
7
DUURZAME HUIZEN IN DE ORANJEWIJK ENERGIE BESPAREN MET HENNEP
TRYNTSJE VEENSTRA HEEFT
HAAR HUIS OP EEN BIJZONDERE MANIER GEÏSOLEERD
Wie op 7 september een rondje heeft gemaakt langs energiebesparende huizen in onze wijk, kent Tryntsje Veenstra misschien al. Zij is de bewoner van Achter de Hoven 114c en heeft haar huis op een bijzondere manier geïsoleerd en energiebesparend gemaakt. In dit interview legt ze uit hoe ze dat heeft aangepakt. Een verhaal vol passie voor energie besparen en … hennep. Achter de Hoven 114c, een pand waarvoor je je hoofd niet snel omdraait als je langsloopt. Het is een voormalig winkelpand zonder opvallende gevel, schuin tegenover de snackbar en met de achterkant bijna direct aan het spoor. Maar zodra je over de drempel stapt van dit pand van zo’n 180 m2, zie je meteen dat
8
dit een huis is waar veel over te vertellen is. De benedenverdieping aan de voorkant wordt nog volop verbouwd. Op de eerste verdieping is de gezellige woonkamer, waar Tryntsje vertelt over de plannen om energieneutraal te willen wonen. Tryntsje woont hier met haar twee zonen,
BUURTJOURNAAL NR. 4
Roelof (18) en Frank (14). Ze runt vanuit huis PiWeb, een bedrijf dat al sinds 1998 actief is op het gebied van onder andere websites, huisstijlen en online marketing. Ze richt zich nu met name op het bieden van oplossingen voor kleine en middelgrote ondernemingen. Daarnaast is ze al bijna haar hele leven actief als muzikant. Binnenkort wil ze een selectie van de nummers die ze afgelopen jaren schreef gaan opnemen.
Van plannen naar pionieren De plannen om energieneutraal te wonen ontstonden niet lang nadat ze het pand in 2015 had
gekocht. De afgelopen drie jaar heeft ze vrijwel alles tussen vloer en dak aangepast, zowel aan de binnen- als de buitenkant. Hierbij heeft ze voor technieken en materialen gekozen, die je nog niet veel ziet in onze wijk, maar wel toekomst hebben.
Vervolgens werd de ruimte tussen de originele muur en een soort damwand, die steeds hoger werd geplaatst, van bovenaf gevuld. Honderden emmers later was het resultaat een muur die supergoed isoleert, vochtregulerend is en ook nog eens volledig uit natuurlijke materialen bestaat. “Mocht het huis ooit afgebroken worden, dan kun je de hennep zo over het land uitstrooien,” vertelt Tryntsje. De muur is na het drogen prachtig afgewerkt met larikshout.
Bouwmateriaal van de toekomst?
Muren van hennep
Het drogen van hennepmuren kost trouwens best veel tijd. Dat is volgens Tryntsje ook een van de redenen dat hennep nog niet veel gebruikt wordt in de reguliere bouw. En dat terwijl het supersnel groeit, ook in Nederland, en steeds makkelijker te verwerken is. In Groningen staat zelfs al een fabriek die hele muren van hennepbeton op maat maakt. Met de kennis die Tryntsje heeft opgedaan over bouwen met hennep wil ze andere mensen graag helpen. Ze geeft advies (www.huisvanhennep.nl) en organiseert zo nu en dan workshops.
De zijkant van het huis heeft de opvallendste metamorfose ondergaan. Nadat de buitenmuur was ontdaan van een oude stuclaag, is er een laag hennepbeton van zo’n 25 tot 30 cm dik aangebracht. En dat is sneller gezegd dan gedaan. Voor Tryntsje met de hennep aan de slag kon, moest er eerst een nieuwe fundering voor deze muur gemaakt worden. En dan kom je dus ook wat oude rioolbuizen Muurverwarming tegen, die je eigenlijk wel moet omleggen om Naast de zijgevel werden ook het dak en de erbij te kunnen. Een kleine tegenslag, maar vloer geïsoleerd. Voor de vloer geïsoleerd kon daarna kon het echte werk beginnen. Dat be- worden, moest alleen nog wel even de bestaangon met het verplaatsen van een aantal ramen de betonnen vloer verwijderd worden. Daarvanwege de extra dikte van de muur en het be- onder bleek zo ongeveer een complete oude vestigen van een houten geraamte om het hen- gevel te liggen, die als puin gebruikt was bij een nepbeton extra stevigheid te geven. Daarna vorige renovatie van de voorgevel. Maar zoals was het een kwestie van hennepbeton mengen, gezegd, je hebt zo nu en dan een tegenslag en heel veel hennepbeton. Dat is een mengsel die los je ook wel weer op. Beneden ligt nu een van hennep, kalk, water en enkele mineralen, goed geïsoleerde vloer met vloerverwarming. dat in een zelfgebouwde mixer werd gemaakt. Er zijn zoveel mogelijk natuurlijke materi-
alen gebruikt, niet alleen omdat deze goed zijn voor milieu, maar ook omdat er een ‘ademend’ huis gecreëerd kan worden. Dit kon niet overal, omdat je met de beperkingen van een bestaand huis te maken hebt en het ook betaalbaar moet blijven, zoals bij de isolatie van het dak. Mensen die alleen met synthetische materialen isoleren, klagen vaak over een slecht binnenklimaat. Daarmee was het nog niet gedaan met de verbouwingen in huis. Het was nu de beurt aan de andere ruimtes in huis. In plaats van een cv-ketel met overal radiatoren, is bijna overal in huis muurverwarming geïnstalleerd. Het-
9
zelfde principe als vloerverwarming, maar dan met waterbuizen over de muren. Deze muren zijn vervolgens afgewerkt met leem, opnieuw een natuurlijk materiaal dat warmte- en vochtregulerend is. De warmtepomp achter het huis zorgt voor een comfortabele temperatuur in het hele huis. De vooroordelen over warmtepompen zijn volgens Tryntsje overdreven. Het geluid valt heel erg mee en hoor je sowieso binnen niet als je dubbel of driedubbel glas in je ramen hebt (en in de zomer als je buiten bent, draait de pomp niet). Wat wel belangrijk is, is dat je de benodigde capaciteit goed berekent. Als je een te grote warmtepomp installeert, slaat deze steeds aan en weer af, waardoor de pomp sneller kapot gaat. Zorg dus dat je een goede berekening maakt van de benodigde capaciteit, dan heb je er langer plezier van en gebruik je minder elektriciteit. Alle verbouwingen hebben al veel opgeleverd: een comfortabel en aardgasvrij huis met een veel lagere energierekening. Natuurlijk heb-
10
BUURTJOURNAAL NR. 4
ben ze ook veel gekost, zeker enkele tienduizenden euro’s. Veel geld, maar het is natuurlijk ook een groot pand. Als over een tijdje de zonnepanelen er ook nog liggen, zal de energierekening waarschijnlijk maximaal 20 euro per maand zijn. En dat op een manier die zowel goed is voor het milieu als de portemonnee!
AKTIVITEITEN IN DE WIJK OPEN ATELIERROUTE
RUIMTE VOOR CREATIVITEIT Bij dus een oproep aan de creatievelingen in onze wijk om zich op te geven voor deze gebeurtenissen. Waar zijn de mooie schilderijen, foto's, beelden en andere objecten van eigen makelij te zien en wie is bereid daar anderen van mee te laten genieten? Je hoeft geen Rembrandt te zijn, geen kunstacademie gehad te Creatief als onze eigen wijkvereniging is, dacht hebben, geen Rodin te heten of een diamanten men ‘dat kunnen wij ook’ en gelijk hebben ze. schedel gemaakt te hebben. Mag allemaal wel, In onze wijk wonen verschillende creatieve maar hoeft dus nadrukkelijk niet. Hoe leuk Wil je jezelf opgeven of ken je iemand die mensen; professionele kunstenaars en ama- zou het niet zijn om in onze wijk voldoende de wijkvereniging zou kunnen benaderen? teurs. De wijkvereniging heeft reeds een klein adressen te hebben? Met een tot theetuin om- Dit kan via een mailtje naar ErikavanDriel@ marketingonderzoek gedaan en nadat reeds gebouwde speeltuin? De pers erbij, een item xs4all.nl. een aantal buurtgenoten enthousiast hebben in de wereld draait door? Oh nee, nu draaien laten weten mee te doen (als deelnemer), is de we zelf even door :). Erika van Driel. knoop doorgehakt en wordt er begin september 2020 een Open Atelierroute Oranjewijk georganiseerd. Dat er open atelierroutes bestaan, is bij velen bekend. Wie heeft niet eens zo’n route gedaan, omdat je er zin in had, omdat een familielid de eigen creaties tentoonstelde of omdat een vriend zo nadrukkelijk vroeg of je vooral langs wilde komen, want dit was ‘de eerste keer’?
11
BED AND BREAKFAST EMMAPLEIN
EMMAPLEIN 5, LEEUWARDEN - TEL. 06 50511954 WWW.EMMAPLEIN.EU
Wim Teeuw Foeke Sjoerdswei 26 • 8914 BH Leeuwarden telefoon: 06 53 976 549 website: www.cadenzacatering.nl • email: info@cadenzacatering.nl
Emmaplein 1 www.dochterenzn.nl
12
BUURTJOURNAAL NR. 4
ORANJEWIJKBEWONERS EELTSJE HETTINGA
DICHTER FAN FRYSLÂN - “YN DAT WATSTO HAST, BISTO DAT WATSTO JOUST.” Soms is het mooi als het leven voorspelbaar is. Dat je weet dat de dingen kloppen, dat het leven zo in elkaar steekt als het hoort. Dat is absoluut het geval als ik bij Eeltsje Hettinga, dichter fan Fryslân, binnenstap. Het interieur voldoet volledig aan mijn verwachtingen: aan de muur kunst en plaatjes, wisselend vragend om aandacht en verder boeken. Boeken op tafels, boeken op stoelen en boeken op de vloer. Yes, het klopt, zo hoort het eruit te zien bij een dichter!
foto: Jacob van Essen
13
EELTSJE HETTINGA
Dat Eeltsje overigens méér is dan dichter, daar- oplage van 77.000 Groter bereik kun je met DICHTER FAN FRYSLÂN over geen onduidelijkheid. Hij schrijft essays poëzie nauwelijks hebben. Zeg dat 60.000 Eeltsje mag zich de eerste dichter van Friesland en recensies over Friese literatuur, maakt ver- mensen de zaak zonder aandacht voor zijn noemen, hij is gestart in 2017 en eind novemtalingen uit het werk van allerlei binnen- en bijdrage bij het oud papier gooien, dan blijven ber vond in de Stadskas op het plein onder de buitenlandse dichters, onder wie J.J. Slauerhoff. er altijd nog zo’n slordige 60.000 mensen over Oldehove zijn afscheid plaats. Op het moment dat hij iets vertelt dat van be- die wellicht het een en ander van hem lezen. Wat houdt dat eigenlijk in, wat moet je doen lang is (dat hij dus niet alleen dichter is), is hij ‘Dat koe minder.’ als dichter der Friezen? Je moet minimaal 6 en niet te beroerd om er op te wijzen ‘dat je dat maximaal 10 gedichten per jaar afleveren, waarwel even moet opschrijven!’ Bijvoorbeeld dat AMERIKA in je moet reageren op actuele, maatschappeer teveel huisjesmelkers in de wijk zijn, één ’t Eeltsje Hettinga reisde in 1980 een jaar door lijk relevante onderwerpen. Het paste Eeltsje, Vliet in de stad is genoeg. Amerika en ging er in de jaren tachtig nog twee hij schreef onder meer over de stijging van keer naar toe. In 1995 vatte hij het plan op om de zeespiegel, over de rommel van het vrachtDeze Fries zag in Burgwerd het levenslicht. Hij nogmaals de oceaan over te steken, naar het schip MSC Zoe, die in januari van dit jaar bij ging begin jaren tachtig aan de slag als leerling- land waar hij een behoorlijk zwak voor had Terschelling aanspoelde en over de moord op journalist bij De Nije, een tweetalig tijdschrift, ontwikkeld. Er is veel familie naar Amerika ge- Daphne Caruana Galizia, vermoord vlakbij dat destijds als een van de projecten die uit de ëmigreerd. Eeltsje droomde ervan om er, iede- Leeuwarders toenmalige zusterstad Valletta. grond werden gestampt in het kader van Den re keer als hij terug was er voorgoed te blijven, Uyls idee om de werkloosheid te bestrijden. Amerikaan te worden. Er was de fascinatie voor Op www.dichterfanfryslan.nl of www.eeltsjeDe Nije was een goede leerschool voor journa- de Amerikaanse cultuur, de dynamiek ervan. hettinga.nl kunt u alle gedichten lezen en kunt listen. Het tijdschrift had tal van medewerkers, Het reizen, het altijd onderweg zijn. u kennis nemen van hetgeen er nog meer gewier namen je ook nog vandaag tegenkomt: In Amerika schreef hij veel voor Nederlandse beurt rond dit onderwerp. Willem Winters, Bart van Eldert, Marien media. Daarvoor werd hij echter in Hollandse Abrahamse, Eelke Lok, enzovoort. Eeltsje guldens betaald. Maar de dollar was dubbel zo VORMGEVING Hettinga kijkt met genoegen terug op de jaren duur. Dus moest hij dubbel zo hard schrijven. Voor Eeltsje is het van groot belang dat gedichna De Nije toen hij freelancer was voor tal van Het was een van de voornaamste redenen waar- ten niet alleen maar een aantal zinnen op een Nederlandse kranten en tijdschriften. Riante om hij na vijf jaar naar Nederland terugkeerde. stuk papier zijn, hij hecht aan vormgeving, het tijden. Hij ging naar Amsterdam teneinde daar zijn moet er mooi uitzien, zaken moeten in elkaar gebrek aan onderwijsvaardigheden – grijns - overvloeien. Een mooi voorbeeld daarvan is de op een examenklas Nederlands uit te proberen. doos waarin de Nachtspraak verpakt zit, een DICHTER FAN FRYSLANKRANT Voor alle partijen gold dat het een opluchting lang gedicht over de vondeling Kaspar Hauser, Heel wat beter dan de huidige tijd, waarin het was toen hij na een half jaar zijn docentschap waarin Eeltsje onder meer een verband met voor freelance journalisten vaak sappelen is. aan de wilgen hing en naar Leeuwarden vertrok. de hedendaagse vluchteling legt. Daarbij zit Als Friestalige schrijver of dichter kun je het een aantal schilderijen van schrijver, dichter helemaal wel schudden. Ze zijn volgens Eeltsje ‘STJONKENDE ROTDINGEN’ en beeldend kunstenaaar Anne Feddema en de koelies van de kunst als het om de pucunia Hij is gelukkig met zijn huis in de Gysbert Ja- een aantal door Willem Winters verzamelde gaat. picxstraat, dat staat buiten kijf. Wel jammer dat citaten uit een roman over Hauser van Jakob hij - met longen die niet meer helemaal doen Wassermann. Je kunt spreken van een juweeltje. Het aantal literaire tijdschriften in Frysverlân wat ze zouden moeten doen – last ondervindt Meerdere mensen dachten er zo over, want de is niet bijster groot, de mogelijkheden om te van de houtkachels die vooral in de herfsttijd zaak was onmiddellijk uitverkocht, Eeltsje is publiceren zijn beperkt. Bovendien wordt er de lucht vervuilen. Eeltsje gunt zichzelf hierna blij dat hij er eentje heeft. belabberd slecht betaald. Toch kan het ook an- de tijd om zijn beklag te doen over de auto’s, Een dichtbundel bereikt doorgaans niet heel ders als het om een groter bereik voor poëzie vooral de hoeveelheid ‘stjonkende rotdingen’ veel mensen, maar met de samenwerking met gaat. Voor de afsluiting van zijn Dichterschap die dagelijks over de Willem Lodewijkstraat Lotte Middendorp boorde Eeltsje een groter publiek aan. De teksten kwamen van Eeltsje, van Fryslân verscheen vorige maand een twee- scheurt, een enorme ‘fijnstofstraat’. Lotte’s bijdrage waren de videobeelden en door talige poëziekrant als bijlage van de Leeuwardeze interdisciplinaire samenwerking vloeiden der Courant. Een speciale bijlage dus, met een
14
BUURTJOURNAAL NR. 4
tekst en beelden in elkaar over. Op het filmfestival, in het Fries Museum, bij Museum Belvédère en op de Frankfurter Buchmesse hebben heel veel mensen de films kunnen bewonderen en men was enthousiast. Voor de Blokhuispoort werd in september een poëziesteen ontbloot met een door Eeltsje geschreven gedicht over vrijwilligers, dat eindigt met zin: ‘Yn dat watsto hast, bisto dat watst joust.’
Dat ook Nederlandstaligen kunnen genieten van zijn poëzie, is te danken aan de vertalingen van zijn levensgezel Elske Schotanus. Voor de Engelse vertalingen van zijn poëzie tekende David Colmer. Eeltsje Hettinga, een dichter die zoveel méér is dan een dichter. Janny Kamp, met dank aan Eeltsje.
15
NIEUW IN DE ORANJEWIJK EMMAKADE 128
MARK EN YVONNE Het hele jaar door vertrekken mensen uit de Oranjewijk en komen er nieuwe inwoners voor terug. Voor de wijkkrant gaan we op zoek naar die nieuwe inwoners. Wie zijn ze, waar komen ze vandaan en waarom kozen ze voor de Oranjewijk? In dit nummer maakt u kennis met Mark Disco en Yvonne Bijlsma, de nieuwe bewoners van Emmakade 128. Lees hoe zij van een portiekwoning in Den Haag uitkwamen bij een huis waar ze vanaf het eerste moment op slag verliefd op waren.
Mark (29) is opgegroeid in Dronten en heeft, daarom heeft ze ervoor gekozen om een tijd na een studie bouwkunde in Zwolle, een mas- in Zwitserland te werken. Toch wilde ze weer ter stedenbouw gedaan in Delft. Vervolgens graag terug naar Nederland, naar vrienden en is hij als stedenbouwer gaan werken voor de familie. Na twee jaar is ze weer aan de slag gegemeente Amsterdam. Hier heeft hij zich met gaan in Den Haag. Om meer te leren en zich te verschillende aspecten van stedenbouw bezig- ontwikkelen in het vak heeft Yvonne gekozen gehouden: van bijvoorbeeld het maken van om de overstap te maken naar een universitair grootschalige visies tot het ontwerpen van de ziekenhuis in Rotterdam. In deze periode hebopenbare ruimte. Maar in zo’n grote organisa- ben Mark en Yvonne elkaar ontmoet. tie zie je nooit het hele proces. Sinds juli van dit jaar werkt Mark in Buitenpost bij de gemeente Achtkarspelen. Doordat deze gemeente VAN DEN HAAG NAAR kleiner is, omvatten de werkzaamheden het LEEUWARDEN gehele proces. Sinds kort is hij bovendien ge- De afgelopen drie jaar woonden ze samen in registreerd stedenbouwkundige. Om deze titel Den Haag. De wens om naar het noorden te te halen heeft hij de afgelopen jaren tijdens zijn verhuizen, werd steeds sterker. Beiden hielwerk een traject met een hele serie leerdoelen den ze de vacatures dus goed in de gaten. Afdoorlopen. gelopen voorjaar kwam er een vacature in het ziekenhuis in Meppel beschikbaar. Yvonne Yvonne (29) komt oorspronkelijk uit Warga solliciteerde en werd aangenomen. Niet lang en heeft na de middelbare school in Gronin- daarna vond Mark een nieuwe baan bij de gegen de opleiding Medisch Beeldvormende meente Achtkarspelen. Toen werd het tijd om en Radiotherapeutische Technieken gevolgd. te bepalen waar ze wilden wonen. Mark vertelt Na haar studie is ze aan de slag gegaan op de dat ze vooral hebben gelet op de aanwezigheid radiologieafdeling van een ziekenhuis in Den van voorzieningen: in ieder geval goed openHaag. Reizen en werken in het buitenland baar vervoer en een bioscoop. Toen bleven heeft Yvonne altijd erg geïnteresseerd en Heerenveen en Leeuwarden in eerste instantie
16
BUURTJOURNAAL NR. 4
over. Heerenveen was het toch niet echt, dus toen zijn ze allerlei open huizen in Leeuwarden afgegaan. De Oranjewijk kwam toen al snel naar voren als wijk waar ze graag wilden wonen. Mark moest nog wel even wennen aan het idee om een oud huis te kopen, maar de sfeer die het huis aan de Emmakade uitstraalde haalde hem direct over! Het huis ziet er heel goed uit en er hoefde dus niet meteen van alles aan gedaan te worden. De afgelopen weken zijn ze wel bezig geweest met de trap en een paar kleine dingen. De komende tijd willen ze bekijken hoe ze het huis kunnen verduurzamen. De eerste klussen die ze volgend voorjaar willen doen, zijn de centrale verwarming en de isolatie van het dak. Tussen de radiatoren liggen nog ouderwetse dikke buizen, waardoor ze niet afzonderlijk aan- of uitgezet kunnen worden. Dat willen ze graag aanpassen. Mark vindt verduurzaming, ook door zijn opleiding, hartstikke interessant. Hij wil daarom ook kijken of hij kan deelnemen aan een van de werkgroepen van NEO. Yvonne had al gehoord dat de Oranjewijk een actieve wijk is. Bovendien vindt ze de locatie langs het kanaal geweldig. De buren kwamen ook met-
een tijdens de verhuizing een bloementje brengen en zijn al op de koffie geweest. Ze kennen hier bijna al meer mensen dan in de buurt waar ze in Den Haag woonden. Het kleinschalige, gemoedelijke en warme karakter spreekt ze enorm aan. Nu ze hier wonen, gaan ze ook op zoek naar leuke dingen om in de vrije tijd te doen. Mark had in de vorige wijkkrant de oproep voor de wielrenclub gezien en wil zich daar in het voorjaar bij aansluiten. Hij wil daarnaast het fitness weer oppakken en gaat misschien weer honkballen. Yvonne denkt erover na om een talencursus te gaan doen, bijvoorbeeld Spaans. En wie weet gaat ze nog een kluscursus volgen om onder andere goed te leren schilderen. Mark en Yvonne wonen nog maar een maand in de Oranjewijk, maar hebben dus al volop plannen en voelen zich hier helemaal thuis! Piet Brouwer
17
VRIJWILLIGERS IN DE WIJK IK LUISTER…
LUISTEREN
MET ANTON
In mijn werk als vrijwilliger bij Slieker Film kom ik allerlei bijzondere mensen tegen die zelf ook weer elders vrijwilliger zijn. Zo raakte ik onlangs in gesprek met iemand die tot mijn verbazing net als ik in de Oranjewijk woont in het voormalige Pakhuis Hartelust. We noemen hem Anton om redenen van privacy (en dat verklaart ook waarom zijn foto achterwege blijft). Hij bleek zich als vrijwilliger in te zetten voor DE LUISTERLIJN en daarover gaat dit interview.
LOOPBAAN Vooraf een antwoord op de vraag hoe Anton bij DE LUISTERLIJN is beland. Hij wilde wel aan mij kwijt dat hij een langdurige carrière van bijna 30 jaar bij De Gouden Gids achter de rug heeft. Daar kreeg hij het op het laatst erg benauwd vanwege de stressvolle werkcultuur (dagelijkse targets stellen/halen) en de grote financiële belangen die daarbij in het spel waren. Toen hij ermee kon kappen deed hij dat dan ook maar al te graag. Daarna naar hartenlust gefreewheeld en met volle teugen genoten van de vrijheid waar hij inmiddels naar snakte.
over. Iemand die contact met ons opneemt is zelf verantwoordelijk voor de keuzes die hij/zij maakt. Gesprekken bij de Luisterlijn worden nooit opgenomen, tenzij dit van tevoren is aangekondigd. Het is mogelijk dat gesprekken worden meegeluisterd o.a. ten behoeve van trainingsdoeleinden. De anonimiteit van gesprekspartners wordt te allen tijde gewaarborgd.
LEREN LUISTEREN
Anton overwoog dat hij in zijn vorige baan zeker wel had leren luisteren want ‘een goede verkoper laat een klant prettig inkopen’ maar dat op het gebied van volstrekt belangeloos luisteren vast nog veel te leren viel. Hij vulde het aanmeldingsformulier voor IK WIL HELPEN in, werd uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek dat wederzijds als positief werd ervaren. Daarna volgde hij de interne Luisterlijntraining.
Op die site kwam Anton een aantal vragen en Anton is er de persoon niet naar om zich de tips tegen die hem meteen aanspraken. Zo zag rest van zijn leven maar over te geven aan niets- hij staan: doen. In zijn bespiegelingen over de vraag wat hij nu verder wilde aanvangen met zijn leven “Dag en nacht een luisterend oor” kreeg hij in elk geval duidelijk dat toekomstig “Vrijwilligerswerk waar je een wijzer mens van werk op 3 pijlers moest rusten: 1. collegialiteit wordt” met de mensen waarmee hij wilde werken, 2. “Echte aandacht voor jouw verhaal” de mogelijkheid om je persoonlijk verder te ontwikkelen en 3. zingeving. Met dat inzicht En ook de disclaimer die op de site geformuin zijn achterhoofd ging hij googelen op de leerd stond was Anton uit het hart gegrepen. HET ENE GESPREK IS HET ANDERE NIET zoekterm VRIJWILLIGERSWERK. En Daar lees je namelijk: toen dook de site van SENSOOR op tussen In de intensieve leerperiode die Anton toen de zoekresultaten. De Luisterlijn voert gesprekken van mens tot meemaakte (en dan praten we over 1 dagdeel mens en neemt de verantwoordelijkheid niet per week gedurende 3 maanden) leerde Anton
18
BUURTJOURNAAL NR. 4
onder begeleiding van verschillende mentoren VRIJWILLIG LUISTEREN hoe je in een luisterlijngesprek duidelijk krijgt Inmiddels is Anton een van de ongeveer 1400 of: ‘vaste’ vrijwilligers bij Sensoor. Dat is een in1. Het gesprek past binnen de visie van de drukwekkend aantal maar het gaat dan ook over luisterlijn een 24/7 dienst met 20 tot 30 lijnen die conti2. Je als vrijwilliger het gesprek kunt voeren (oftewel de competentievraag) 3. Of je het gesprek wel wilt voeren met steeds in gedachten dat het gaat om een gesprek van mens tot mens en dat je geen hulpverlener bent. De luisterlijntraining van Sensoor wekte bij Anton enorm veel enthousiasme. Hij leerde in de praktijk van echte gesprekken hoe je een contactgesprek kunt onderscheiden van bijvoorbeeld een crisisgesprek. Bij een contactgesprek wil de luisterlijnbeller zich gehoord voelen en zijn verhaal kunnen vertellen. De beller wil erkend en serieus genomen worden. Bij een crisisgesprek maakt de beller contact om stoom af te blazen of wil hij of zij aandacht voor de emoties die het ervaren van een crisis met zich meebrengt. Een crisisgesprek kan ook een gesprek zijn waarbij de beleer in een crisis zit zonder dat hij dit zelf als zodanig ervaart. Wat Anton nog het meest aansprak in zijn leerperiode bij de Luisterlijn? “Ik hoef niet aan het
resultaat te denken. Geen target te halen. Het gaat erom dat ik onbevangen luister. Van mens tot mens.”
om mee te reizen in de ziel van de ander. Hoe bijzonder is dat?” Hein Kraij met dank aan Anton
nu open zijn. Jaarlijks worden er ruim 350.000 gesprekken gevoerd via de telefoondienst en 25.000 gesprekken via de chat en e-maildienst. Er kan ingebeld worden via het algemene nummer 0900 0767 of lokaal via 1 van de 29 nummers bij de beller in de buurt (zie kaartje). Anton vindt eigenlijk elke dienst die hij draait bij de Luisterlijn ‘bijzonder’. Van de 10 of 20 gesprekken die je tijdens een dienst voert zijn er altijd wel een paar bij die je raken. Aan het eind van een gesprek schrijft Anton meestal een kleine samenvatting om het af te ronden want toen hij dat een keer niet had gedaan ‘bleef het de hele nacht malen’. Zijn waardering voor het werk als vrijwilliger bij de Luisterlijn verwoordt hij zo: “Omdat je eigenlijk het voorrecht krijgt
19
DE COLUMN VAN LUUK WAAR EEN WIL IS IS EEN SCOOTMOBIEL
SPANNING OVER PILOT Na het project Emmakade fietssnelweg (2018, aanleg was gepland medio 2019) en alle Nieuwe Energie Oranjewijk (NEO) activiteiten (2019) staat onze buurt in 2020 een nieuwe spannende ‘pilot’ te wachten. Nu de vergrijzing met grote stappen groeit en onze wijk zelf op nieuwjaarsdag de respectabele leeftijd van 115 jaar bereikt, moeten we als wijkbewoners hoognodig de schouders zetten onder een pilot Beste Bejaarde(n) Buurt van Leeuwarden. Dat vindt de actiegroep Krities Oranjewijk Ouderen Platform (KOOP!). Deze inmiddels 362 leden tellende beweging pleit voor een ‘actief, inspirerend, vrolijk en innovatief leeftijdsbewust wijkbeleid’.
KOOP! In nauw overleg met alle organen, afdelingen en hulpteams uit de wijk, heeft de KOOP! inmiddels gebrainstormd over het actieprogramma voor BBB 2020. Dat is er helemaal op gericht het wijkklimaat nog veel aantrekkelijker te maken voor senioren. KOOP!-Interimvoorzitter Auke-Bauke de Boer vertelt wat zijn leden allemaal voor ogen staat.
20
BUURTJOURNAAL NR. 4
v Hoe bereiken ouderen, die steeds vaker vergeten hun accu tijdig op te laden, alsnog zonder problemen de buurtsuper? In samenwerking met de immer actieve energiewerkgroep NEO en licht gesponsord door een grote supermarktketen is onlangs met succes subsidie vrijgemaakt om dit op te pakken. Met hulp van een externe deskundige is onderzocht of op elke straathoek een innovatieve ‘zonnestroom-laadpaal’ kan komen voor elektrische scootmobielen en -fietsen. Een deel van het budget wordt gebruikt om ouderen enthousiast te maken voor ‘deelscootmobielen’. Eerst komt er per straat een ‘proefscootmobiel’ om bewoners die zichzelf nog veel te vitaal achten voor dit vervoermiddel te laten kennismaken met de vreugde en vrijheid van het actieve ‘scootmobielen’. ‘Toen ze nog jong waren, waren ze allemaal blij met hun Tomos of hun Puch’, licht De Boer toe. ‘Eén keer de gashandel van de scootmobiel opendraaien en ze willen er allemaal één, dat garandeer ik je.’
Oudere caravanners uit de wijk hebben INGEZONDEN v Een reclamebureau maakt momenteel cam- v sinds kort met elkaar (burgerinitiatief! uit- Geen seniorencomplex! pagnes om ‘senior-georiënteerde’ bedrijven stekend!) een club opgericht die gezellige naar onze wijk te lokken. Er wordt gehengroepsreizen organiseert naar onbekende Geachte redactie, geld naar een enthousiaste begrafenisonstreken. De televisieregistratie van ‘De dernemer. Ook gezocht: een tandtechnisch Oranjewijk is er bijna’ belooft een kijkcijfer- Boos en teleurgesteld namen wij kennis van de laboratorium met specialisatie in maataanhit te worden. Hoogtepunt is het moment plannen om van de hele Oranjewijk één groot passingen van kunstgebitten. Nog een optie: dat één van de caravanners tegen het prachti- seniorencomplex te maken. We zijn het hier een winkel voor ‘bijna onzichtbare gehoorge decor van de Kaukasische Vooralpen vast helemaal niet mee eens. Als vitale veertigers uit apparaatjes die volledig worden vergoed, onkomt te zitten op een te hoge verkeersdrem- de Verkorteweg voelen we ons nu nog de kogeacht waar en hoe u verzekerd bent’. pel. ‘Ik dacht dat onze wijk recordhouder ning te rijk in de mooie Oranjewijk. Maar als hoge drempels was’, zegt hij verbouwereerd we hier alleen maar ouden van dagen om ons v Garage Emmakade denkt na over het initiin de camera. Er wordt gebrainstormd over heen krijgen te wonen, dan gaat ons woonpleatief om nu een Canta (‘overdekte bromnog een Tv-succesformule: Oude Oranje- zier en dat van onze kinderen snel naar de kelmer’)-dealerschap te openen in de voorwijker zoekt Nieuwe Partner (OOZNP). der. Stopt dus direct met deze onzalige planmalige werkplaats aan de Emmakade. Het Klein itempje is nog de strenge selectie van nen! Besteed hieraan s.v.p. ook geen aandacht Wijkpanel steunt dit plan. Als het doorgaat deelnemers en begeleiders, want de omroep in uw prachtige blad. Geef starters op de wokomt er in hetzelfde pand (handig: op de wil beslist geen beelden van ongewenst ningmarkt en jonge gezinnen nu eindelijk eens wandel- en scootmobielroute naar de buurtgrensoverschrijdend seniorengedrag. super) ook een serviceshop voor rollatoren, een faire kans. Ze hebben het al zo moeilijk wandelstokken, nieuwe heupen en knieën omdat al die in onze wijk vastgelijmde oudjes en allerlei andere hulpmiddelen die het le- ‘Toch blijkt deze brede ‘seniorenprofilering’ al de doorstroming volledig blokkeren. ven van de actieve senior-van-nu zo plezierig met al voor onze wijk een slimme zet’, zegt De Boer trots. ‘De huizenprijzen van de schaars N.N. uit de Verkorteweg, mede namens velen maken. aangeboden koopwoningen in de wijk zijn na uit de Oranjewijk. v De speeltuincommissie erkent inmiddels de eerste berichten hierover alweer met enkele het belang van de nieuwe doelgroep. Er ko- punten gestegen. Steeds weer blijkt het hoog- (Naam en huisnummer van de inzender zijn men sport- en speelvoorzieningen voor ou- ste bod van welstandige pré-senioren te komen. bij de redactie bekend) deren: denksporten en ochtendgymnastiek Deze pilot is dus een kans voor open doel!’ met pianobegeleiding. Daarnaast wordt een hangplek voor senioren gemaakt met zachte banken. Naast de waterpomp komen er ook een sherry- en witte wijnpomp.
21
ORANJEHOF JAAROVERZICHT maart
juni
juli
september
december
het zaaien en Gerdien en Tim laten weten dat de kinderen genoten hebben van de aubergines gingen planten. De aardbeien en tomaten werkten niet echt mee, maar gingen fantastisch!
maart
juni
juli
september
december
Leny en Toon hebben dit jaa r maar liefst 2 bloemkolen kun nen oogsten! Ook de capucijners, bietjes en raapst elen deden het prima, binnen kort starten ze een groentenwinkel. De boerenkoo l wacht op de vorst en dan ma g de zaak in winterslaap.
maart
juni
juli
september
december
Voor Akke en Freek geldt dat ze geen biet meer kunnen zien: er kwam geen eind aan hetgeen hun moesbak produceerde. Volgend jaar weer wat meer variatie, dat is het plan.
22
BUURTJOURNAAL NR. 4
maart
juni
juli
september
december
ar, de tijd ontbrak om Femke kijkt met het tomatenrood op de kaken terug op dit moesja samen met Femke in de vriezer gevuld te krijgen met eigen oogst. Als er iemand is die 2020 een nieuwe poging wil wagen: welkom!
maart
juni
juli
september
december
bonenschotel heeft bij hen op tafel gestaan. Jelmer en Saskia waren in de bonen. Menig de knoflook en de peulen ging het prima! De peperoogst was helaas mislukt, maar met
maart
juni
juli
september
december
Ineke kent geen genade: de aardbeien moeten het veld ruimen wegens wanprestatie en hetzelfde geldt voor de snijbiet. De doperwten en de kervel kregen de hoofdprijs en volgend jaar scoren wellicht de korander en de boerenkool.
23
JAAROVERZICHT
maart
juni
september
juli
december
groen dan gehoopt. Voor Hannah was het haar eerste jaar en de vingers bleker minder d jaar langer worden Ze is echter optimistisch gestemd en hoopt dat de wortelen komen dan die ene centimeter van dit jaar.
Er zijn zelfs moesmensen met een poëtische inslag: “De fruitbomen staan er kaal bij, wachtend op hun snoeibeurt in februari. Twee maanden later is het weer één grote bloesempracht. En dan wordt het wachten: hoeveel appels, peren, kersen, pruimen en morellen kunnen we oogsten?”
24
BUURTJOURNAAL NR. 4
Duurzame hardcups
maart
juni
juli
september
december
Elsiet werkt graag met eetbare blo emen en dit jaar had ze een prim a oogst Marokkaanse en Engelse munt. Van de aardap pel- en slaoogst hebben ze gesmul d, helaas zat de courgette alleen maar mooi te zijn en gaf geen vrucht.
maart
juni
juli
september
december
Douwe houdt van kapucijners, dus die kon hij de grond wel uitkijken. Verder is hij nog lerende met de hoeveelheden: niet te veel en niet te weinig zaaien.
25
NEO LAATSTE ONTWIKKELINGEN
NO BINNE JO OAN ‘E BEURT Zo luidde de oproep van weerman Gerrit Hiemstra aan ons allemaal toen hij de Rede fan Fryslân onlangs uitsprak. In goed Nederlands zou dominee Gremdaat zeggen: “Nu zijn jullie aan de beurt” dames en heren ként u die uitdrukking? Of zoals Herwil van Gelder onze eigen Wethouder Duurzame Ontwikkeling het schreef: In het landelijke Klimaatakkoord is afgesproken dat gemeenten uiterlijk eind 2021 voor elke wijk, buurt en dorp moeten aangeven hoe woningen en andere gebouwen in de nabije toekomst zullen worden verwarmd. In elk geval niet meer door aardgas. Die gemeentelijke plannen moeten samen met bewoners zijn opgesteld.
LEUKE DINGEN VOOR DE MENSEN Wie in 2019 ook maar enigszins heeft meegeleefd met wat er allemaal voorvalt in de Oranjewijk zal gemerkt hebben dat de Coöperatieve Vereniging NEO ondertussen verder gegroeid is naar 110 betalende leden en nog plaats heeft voor veel en veel meer. Opgeven via het langzamerhand vertrouwde adres: https://nieuweenergieoranjewijk.nl/doe-mee Door de regelmatige berichten over NEO in dit blad weet u ook dat NEO in samenwerking met de gemeente is overgestapt van Energiecafe’s (in ons Buurthuis) naar een serie verfrissende Energieateliers (in de Popacademie). De organisatie en vormgeving hiervan werd in handen gegeven van ingenieursbureau RoyalHaskoning DHV en die mensen weten van wanten! Onder hun plezierige en deskundige begeleiding zijn een heleboel dingen duidelijk geworden. Zo hebben zij berekend dat het Energieverbruik in de Oranjewijk door
26
BUURTJOURNAAL NR. 4
particulieren plus bedrijven per jaar bijna €2 ½ miljoen euro bedraagt. Bewoners en begeleiders vinden natuurlijk dat we vooral op het aardgas gedeelte daarvan ter waarde van €1.23 miljoen euro drastisch moeten gaan bezuinigen. In de loop van deze 4 Energieateliers heeft iedereen ruimschoots zijn/haar ideeën kunnen geven over wie, wat, waar en vooral hoe deze ‘dans van de warmtetransitie’ in de Oranjewijk zal moeten gaan. Voor alle deelnemers aan de Energieateliers plus de NEO-leden mogen we als Kerstcadeautje de rapportage van RoyalHaskoning over de inleidingen en uitkomsten van deze inspirerende bijeenkomsten in onze mail verwachten. Eindelijk een flinke database en een schat aan inzichten voor de Oranjewijk als gemeentelijke pilotwijk!
ten het ADVIESRAPPORT GASVRIJ/ ENERGIENEUTRAAL WONEN dat de energieadviseur had opgesteld ook even inzien. Een impressie.
NEO maakt het mogelijk voor leden van de coöperatie om een energieadvies opmaat te krijgen van geselecteerde specialisten. Aan de hand van een ‘keukentafelgesprek’, de inventarisatie van de woning en analyse van het energieverbruik wordt door de adviseur een verbeterplan opgesteld, inclusief een indicatie van de kosten. De gemeente heeft voor de eerste 30 deelnemers een subsidie van 150,euro beschikbaar gesteld. Om het u zo gemakkelijk mogelijk te maken staat op de website alvast een inschrijfformulier voor als u behoefte hebt aan zo een maatwerkadvies. Inmiddels hebben 7 buurtgenoten dit keukentafelgesprek gehad en de Werkgroep Energiebesparing is druk bezig om te evalueren hoe dat ging. Wij hadden alvast een kort gesprekje met 1 van hen Gerben Dijkstra en moch-
DATABASE ‘ERVARING MET BESPARING’ Iets dat u beslist nog moet weten voordat u Oud en Nieuw gaat vieren komt ook weer van de Werkgroep Energiebesparing. Halverwege vorig jaar maakten ze via de wijkglossy bekend op zoek te zijn naar leden die kennis en ervaring hebben met besparingsmaatregelen. Ze noemden als voorbeeld tochtstrippen, beter afstellen van cv-apparaten en waterzijdig afregelen, isolatiemaatregelen in de vloer, op het dak of van de wanden, dubbel glas, elektrisch koken en ledverlichting. Het ging de Werkgroep speciaal om leden die deze kennis willen delen met buurtgenoten die nog op zoek zijn naar oplossingen voor hun huis.
KEUKENTAFELGESPREKKEN U weet vast nog wel dat NEO verschillende werkgroepen heeft. Een daarvan is de Werkgroep Energiebesparing die het mooie initiatief heeft genomen om in onze wijk KEUKENTAFELGESPREKKEN te organiseren. Wat moet u zich daarbij voorstellen? Kijk op de website dan vindt u de volgende tekst:
bare lijst adviezen om in het nieuwe jaar te realiseren.
Nou, je kunt wel zeggen dat Gerben in elk geval zeer tevreden is over hoe het adviesgesprek ging. Gerben had als wens dat de woning van hem en zijn gezin aan de Willem Lodewijkstraat energiezuiniger en vooral comfortabeler zou worden. Niet verwonderlijk dat het overall advies luidde: Leg uw focus in eerste instantie op het isoleren van uw woning. Maar daar bleef het natuurlijk niet bij. In de loop van zijn bezoek had de adviseur ‘de schil van Gerben’s woning’ (muren, dak, vloer, ramen en deuren)’ uitvoerig onderzocht en 9 zeer specifieke en bruikbare adviezen opgesteld. Compleet met een berekening van de energiebesparing die 1 en ander zou opleveren en een lijst van mogelijke subsidies en financieringen. ‘Een uitkomst waar ik wat mee kon’ aldus Gerben. Inmiddels zijn met behulp van een gunstige lening van de gemeente de dak- en vloerisolatie van zijn huis voor elkaar gekomen. En via NEO zijn de kosten van het keukentafelgesprek teruggeboekt naar Dijkstra. Gerben heeft in ieder geval aan de hele onderneming een goed gevoel overgehouden. Plus een bruik-
De oproep die ze uiteindelijk deden en die veel succes had: Dus behoor jij tot de groep die al ervaring heeft opgedaan met één of meer besparingsmaatregelen en wil je je buurtgenoten daarover helpen informeren, geef je dan even op bij de secretaris NEO. Vermeld dan ook om welke maatregelen het in jouw geval gaat. En dit alles onder het motto: Samen zijn we Sterk! Uiteindelijk werden zoveel geïnteresseerden en bereidwilligen aan elkaar gekoppeld dat de hele actie zeer geslaagd mag heten. De Werkgroep Energiebesparing wil nu graag op dit succes voortborduren door een Oranjewijkbrede database op te zetten waarmee het mogelijk wordt om vraag en aanbod aan elkaar te koppelen. Stel je even voor dat zoiets lukt en soepel van de grond komt. Jij denkt bijvoorbeeld aan de aanschaf & installatie van een Hybride Waterpomp maar weet verder van toeten noch blazen. Je maakt contact met de beheerder van de Ervaring met Besparing Database die opzoekt wie in de Oranjewijk zo’n apparaat heeft staan en met jou wil praten over de ins en outs ervan. Prachtig toch? Hein Kraij
27
Onze therapeuten: Ynse de Boer Ynse de Boer Fysiotherapeut Fysiotherapeut Manueel therapeut
Manueel therapeut
Eke Siebinga Fysiotherapeut Eke Siebinga nek/schouder/hoofdpijn
Fysiotherapeut
Sinds juli 2012 zijn wij als praktijk werkzaam binnen het medisch centrum Buitenhove. Deze stap bracht ons meer ruimte, een grote en goed uitgeruste oefenzaal en meerdere zorgdisciplines onder een dak. Het Het Fysiofrisoteam bestaat uit zes fysiotherapeuten en één oefentherapeute, ieder met een eigen Fysiofrisoteam bestaat uit acht fysiotherapeuten en één oefentherapeute, iederspecialisme. met een Hiermee wij deHiermee voor U optimale zorg verlenen. benaderingswijze is individueel gericht, met eigenproberen specialisme. proberen wijtede voor U Onze optimale zorg te verlenen. Onze benadepersoonlijke aandacht en professionele begeleiding. Binnenaandacht onze praktijk bestaan er ookbegeleiding. mogelijkheden om te ringswijze is individueel gericht, met persoonlijke en professionele oefenen in klein groepsverband. Binnen onze praktijk bestaan er ook mogelijkheden om te oefenen in klein groepsverband.
Martine de Jong nek/schouder/hoofdpijn Oefentherapeut Cesar
Martine de Jong Dick de Roest Oefentherapeut Cesar Fysiotherapeut Ita de Roest-Luth Dick de Roest Fysiotherapeut Fysiotherapeut Bekkenfysiotherapeut
Fysiotherapie voor ouderen
Sina Keuning Fysiotherapeut, Haptonomie, Ita de Roest-Luth Psychosomatische Fysiotherapeut Fysiotherapie
Bekkenklachten en
Lianna Touwen Bekkenbodemfysiotherapie Fysiotherapeut
Sinavan Keuning Janine der Plas Fysiotherapeut, Fysiotherapeut Haptonomie, Psychosomatische
Wietske Siemensma-v.d. Ploeg fysiotherapie. Kinderfysiotherapeut
Praktijk FYSIOFRISO J.H. Knoopstraat 6-e, 8933 GS Leeuwarden tel.: (058) 213 59 56 , info@fysiofriso.nl www.fysiofriso.nl
Wijkzorgcentrum Greunshiem Tjotterstraat 16, 8937 AS Leeuwarden Wijkzorgcentrum Het Nieuwe Hoek Hoeksterpad 16, 8911 JW Leeuwarden
Leoni Bouma Fysiotherapeut Kinderfysiotherapeut
29
KOOKIMPRESSIES VAN JEENINGA VAN OUDE MENSEN EN DINGEN DIE VOORBIJGAAN
Niets is meer wat het geweest is. De beroemde mosterd van Amora, de smaak van Frankrijk, het fundament van een goede mosterdvinaigrattte, werd altijd in Dijon geproduceerd. Dijon is de hoofdstad van de mosterd en locatie van het mosterdmuseum.
KROKETTEN EN BITTERBALLEN Sinds Unilever Amora/Maille overnam is de Je zou denken dat een succesvol krokettenreproductie verplaatst naar Polen en/of Turkije. cept geheim gehouden wordt maar van Cees Tel uit je winst, handel is handel. De kroketten Holtkamp mogen we de geheimen weten en ze van Van Dobben en Kwekkeboom hebben Am- staan in zijn boek “De Banketbakker”. Het comsterdamse roots, allebei zijn ze ontwikkeld in plete recept volgt hier: een winkel. Van Dobben in een broodjeswinkel en Kwekkeboom in een banketbakkerij. Dat de De Garnalenkroketten twee een paar jaar geleden uit een fabriek gin- van Holtkamp gen komen was al choquerend, maar het drama Voor 15 stuks 40 minuten bereidingstijd, 8 uur is compleet nu ook Mora in hetzelfde pact stapt. wachttijd Mora kwam altijd al uit een fabriek. De legendarische Holtkamp garnalenkroket ontwikVoor de Garnalenbouillon: keld in de bakkerij aan de Vijzelgracht is de la1 sjalotje chende derde. Deze kroket wordt nog altijd in 10gram roomboter de bakkerij gemaakt mede op verzoek van café 300 gram water Luxembourg. 1 kilo ongepelde Hollandse Garnalen Voor de Roux: 80 gram roomboter 100 gram bloem 250 gram melk 250 gram garnalenbouillon (uit de ingrediënten hierboven) 6 gram gelatine, geweekt in koud water 2 eidooiers 50 gram slagroom Witte peper, zout Cayennepeper Paar druppels tabasco
30
BUURTJOURNAAL NR. 4
1 eetlepel bladpeterselie, fijngesneden Paneermeel fijn 5 eiwitten 10 gram bloem Paneermeel grof Zonnebloemolie om te frituren
Pel de garnalen (er blijft ongeveer 300 gram over) en bewaar de doppen. Fruit het sjalotje in een beetje boter. Roer de garnalendoppen erdoor en voeg 300 gram water toe. Breng dit aan de kook. Haal de pan van het vuur en laat afkoelen. Giet de bouillon door een zeef, vang het vocht op en gooi de garnalendoppen weg. Er is nu 250 gram bouillon over, laat verder afkoelen. Smelt voor de roux de boter in een pan met een dikke bodem. Laat de boter bruisen maar voorkom dat hij bruin wordt. Roer met een garde de bloem erdoor. Laat 1 a 2 minuten doorgaren tot het goudgelig van kleur is en de massa loslaat
van de pan. Giet geleidelijk de bouillon en de TOEGIFT: melk bij de roux, steeds wat toevoegend als de HET RECEPT VOOR BITTERBALLEN vorige hoeveelheid is opgenomen. Blijf roeren. Laat de ragout al roerend even doorkoken tot de bloem gaar is. Proef, en haal de pan van het Bitterballen vuur als de ragout glanst en niet meer melig 30 stuks smaakt. Roer de uitgeknepen blaadjes gelatine 400 gram mager kalfsvlees erdoor. Klop de eidooiers los met de room en 650 gram water roer dit mengsel door de ragout. Maak de ra1 theelepel peperkorrels gekneusd gout op smaak af met peper, zout, cayennepeper 1 theelepel zout en een paar druppels tabasco. Roer de gepelde Bouquet garni (verse kruiden, ui, prei, garnalen door de ragout en tot slot de gehakte lavas, peterselie enz. samengebonden peterselie. tot een bosje, dat meetrekt met b.v. Laat de ragout een nacht afgedekt in de koelde bouillon). kast staan. Schep met een ijsbolletjestang bol80 gram roomboter len ragout van ongeveer 60 gram. Rol deze op 100 gram bloem de werkbank door het fijne paneermeel tot een 6 gram gelatine kroketje. Klop de eiwitten los en roer de bloem 50 gram slagroom erdoor. Haal de kroketten door het eiwit, en rol 2 eidooiers ze daarna door het grove paneermeel. Frituur 1 eetlepel fijngehakte bladpeterselie de kroketten 3 minuten in olie van 180 graden. 1 theelepel maggi Nootmuskaat naar smaak Zout en peper naar smaak 1 theelepel mosterd Paneermeel, fijn 5 eiwitten 10 gram bloem Paneermeel, grof Zonnebloemolie om te frituren. Zet het vlees met de gekneusde peperkorrels en het zout op in koud water. Als het water kookt
afschuimen en het bouquet garni erbij doen. Draai als het vlees gaar is het vuur uit en laat de bouillon afkoelen met het vlees erin. Haal na enige uren het vlees eruit en snijd dit in kleine blokjes. Zeef de bouillon: er is nu een halve liter over. Smelt voor de roux de boter in een pan met een dikke bodem. Laat de boter bruisen, maar voorkom dat hij bruin wordt. Roer met een garde de bloem erdoor. Laat 1 à 2 minuten doorgaren tot het goudgelig van kleur is en de massa loslaat van de pan. Giet geleidelijk de bouillon bij de roux, steeds wat toevoegend als de vorige hoeveelheid is opgenomen. Laat de ragout al roerend 2 à 3 minuten doorkoken, tot de bloem gaar is. Proef, en haal de pan van het vuur als de ragout glanst en niet meer melig smaakt. Week de gelatine in koud water, knijp de blaadjes uit en roer ze door de ragout. Roer er vervolgens de slagroom, eidooiers, maggi, nootmuskaat, mosterd en naar smaak zout en versgemalen peper door. Roer de blokjes vlees erdoor en tot slot de peterselie. De ragout is nu klaar; laat hem afgedekt in de koelkast helemaal afkoelen. Schep met een ijsbolletjestang bollen ragout van ongeveer 25 gram. Rol deze op het aanrecht door het fijne paneermeel tot een balletje. Klop de eiwitten los met een garde en klop de bloem erdoor. Haal de bitterballen door het eiwit, en rol ze daarna door het grove paneermeel. Frituur de bitterballen 3 minuten in olie van 180° C.
31
WOORDZOEKER DUURZAME ORANJEWIJK L V W I N D M O L E N I P S H W
M D E N X I L E D L A M P P B X
E N O A E K D S I Q L Y I T S F
N Z O N N E P A N E L E N Q K Y
V L O E R V E R W A R M I N G U
L E H C A K T E L L E P Q R O T
R E L I O B E N N O Z L J B T E
W F S I F E I O K D C R K P U G
P D A K I S Q E O I Q D H S A N
E V G I W M S O O L S A G X L I
N O O M N E O J F S N A U D E R
N C I E I M R E H T O E G U E A
BESPARING ISOLATIE WARMTEPOMP BIOGAS LEDLAMP WINDMOLEN DEELAUTO NEO ZONNEBOILER GASLOOS PELLETKACHEL ZONNEPANELEN GEOTHERMIE VLOERVERWARMING ZONNEPARK HENNEP WARMTENET
W W W. B W H O N T W E R P E R S . N L EMMAKADE 74A
❧ D E M A K E R S VA N
32
BUURTJOURNAAL NR. 4
E C B L W A R M T E P O M P D P
H J P K K R A P E N N O Z U T S
V R I P S I S O L A T I E T W E
P K W T E N E T M R A W R Z Y B
VAN DE WIJKVERENIGING DE 4 B’S: BUMA, BUURTCAFÉ, BADR EN BORREL VAN HAERSMA BUMA De nieuwe burgemeester Van Haersma Buma heeft op 4 december een bezoek aan de Oranjewijk gebracht, Mirjam Pruiksma (voorzitter Wijkvereniging) en Erika van Driel (Wijkpanel) loodsten de burgemeester en gemeentedelegatie op de fiets door de wijk. Via o.a. De Klanderijbuurt, langs Zienn, een rondje langs de kleurrijke parkeergarage, de
voor een uitvoerig en interessant gesprek over de energietransitie en de voorbeeld rol die de Oranjewijk hierin wil spelen. Vervolgens kwam Henk de Vries (schrijver van het boek Tussen twee bruggen) aan het woord
dan ook meer bij elkaar binnenshuis zoeken. Daarom willen we jullie wijzen op een aantal geplande activiteiten waar we elkaar kunnen ontmoeten. >> Voor in je agenda: Iedere eerste zondag van de maand is er BUURTCAFE in het wijkgebouw. Alle buurtbewoners zijn van harte welkom! Foto 1
BADR EN RICO
Kanaalstraat Johan Willem Frisostraat, de schepen langs de Emmakade, om de speeltuin en via de moestuin naar het buurthuis in de Gysbert Japicxstraat. Daar werd hij opgewacht door Andries van Weperen (voorzitter NEO). Waar er tijd was
Dan voor de liefhebber een echte MANNENAVOND (ook voor vrouwen die van boksen houden). Op 21 december is DE wedstrijd en vertelde wat over de geschiedenis van de tussen Rico Verhoeven en Badr Hari. Deze wijk. De burgemeester bleek zeer geïnteres- wedstrijd kun je samen met je buurtgenoten seerd in de geschiedenis van de Oranjewijk. Na bekijken in het wijkgebouw. Voor extra inforkoffie, thee, koekjes en het uitpakken van het matie: check de social media (Nextdoor en cadeau (het boek van Henk de Vries)( Foto 3) Facebook). vertrok het gezelschap naar de Knoopstraat voor het volgende bezoek. BORREL VOOR DE VRIJWILLIGERS Bron: Facebook Oranjewijk Foto’s: Hans Stapel en Erika van Driel De jaarlijkse vrijwilligersborrel is in 2020 gepland op 17 januari en deze wil je niet misBUURTCAFÉ sen. Ook als je van plan bent om in 2020 vrijBuurtgenoten, de donkere dagen zijn niet williger te worden: van harte welkom! te ontkennen! De gezelligheid moeten we Dit jaar komt TRIO OSSEKOP de vrijwilligersborrel muzikaal ondersteunen met onder andere het verhaal over de moord in de Oranjewijk. Kom je ook? Geef je naam en het aantal personen door via de mail wijkvereniging@oranjewijk.nl We zien elkaar! Namens het Bestuur van de Wijk- en Speeltuinvereniging Oranjewijk, Mirjam Pruiksma
33
In aai
REDACTIE Janny Kamp Hein Kraij Piet Brouwer
De kuolkast sjongt tsjin my, syn ûnfoltoaide wurken.
KOPIJ Kopij inleveren vóór 5 maart 2020 Mail naar: redactie@oranjewijk.nl
It triljen rammelt glêzen mei, lit wetter rinne op ‘e hurken.
CONTACTPERSOON Hein Kraij tel. 058 2164845 of 06 2255 8276
VASTE COLUMNS Gerco van Beek Luuk van der Veen Peter Jeeninga Minne Velstra Douwe Idema
Sawat oer datum.
Te let is ek in tiid,
dy ‘t mannich him net heuge wol,
mar die lammenadich en werkelik bestiet.
GASTSCHRIJVERS
In aai hiel allinich,
Mirjam Pruiksma Erika van Driel Leny Sneek
wenne moedich yn syn kûltsje.
GRAFISCHE VORMGEVING oranjewijk logo
Brekber syn siel en
De doar is syn plak,
Minne Velstra
OPMAAK en grafische vormgeving Gilbert Terpstra / Verkorteweg CCM
FOTOGRAFIE Jacob van Essen Leny Sneek Erika van Driel Hans Stapel Redactie
fan’e doar dy’t aanst wer iepen giet. Syn beurt sil wol komme!
Neaken sil hy sneuvelje op it slachfjild wat eins
net mear is as de greide
werop syn eigen folk
itselfde droege brea friet.
Ton Groot Haar
OPLAGE 1000 stuks
BEZORGING Familie Luca
PRINT Copy Service Leeuwarden
JAARGANG 19 Winter 2019
WWW.ORANJEWIJK.NL
34
daverjend de klap
BUURTJOURNAAL NR. 4
S I N N E N FA N M I N N E
COLOFON
Garage Emmakade
Uw Auto‘Crew’ Erik Hoeksma | Afke Hoeksma Ulbe de Boer | Bram Kroes Karst van der Meer
Wij zijn verhuisd!
AutoCrew, kwaliteitsonderhoud bij u om de hoek! Wij zijn per 1 oktober 2017 verhuisd naar de Drachtsterweg 8 (tussen de BP pomp en Hokatex). Na 53 jaar hebben wij met pijn in ´t hart het pand op de Emmakade verlaten, maar ons nieuwe pand geeft ons alle mogelijkheden om u als klant, nu en in de toekomst van dienst te zijn. Ons ervaren team nodigt u graag uit voor een bezoek aan ons bedrijf.
Wij bieden een uitgebreid pakket voor uw auto. Of het nu gaat om onderhoud of de aanschaf van een occasion, bij Garage Emmakade bent u aan het goede adres. Ook kunnen wij hier het onderhoud van uw camper verzorgen! Uiteraard kunt u ook bij ons terecht voor de aanschaf van een nieuwe personen- of bedrijfsauto.
Graag tot ziens bij Garage Emmakade!
AutoCrew A Bosch Automotive Workshop Brand
Garage Emmakade Drachtsterweg 8, 8934 BV Leeuwarden | T 058 - 212 82 13 hoeksma@garageemmakade.nl | www.garage-emmakade.nl
9,3
BEDRIJVIGHEID IN DE ORANJEWIJK