Oranjewijk Ons Koninkrijk Voorjaar 2019 by Oranjewijk Leeuwarden

‘LICHTENDE LUCHTEN’

BUURTJOURNAAL NR. 1

nr. 2019 1

INFORMATIE OVERZICHT ACTIVITEITEN BUURTHUIS ORANJEWIJK

Behalve de keren dat het buurthuis gebruikt wordt voor bijeenkomsten van de Neo werkgroep, het wijkpanel, het wijkbestuur, de mensen van de moestuin, kinderactiviteiten, de vrijwilligersborrel en straks het wijkcafé, vinden er ook onderstaande, vaste activiteiten plaats. Beheerder van het buurthuis is Henk Krist: 06 - 26 218 914.

MAANDAG: Cellolessen, op maandagmiddag (voor kinderen) en maandagavond door Annette Scholten, lagestrijkers@gmail.com, 06 29518136 Mindfulness, iedere 1e en 3e maandagavond, in de traditie van Thich Nath Hans, door Josephine Wernsen (jwernsen@xs4all.nl en Els Bultsma (elsbultsma64@kpnmail.nl), 0566 620486 en 058 2883664. Website: www. aandacht.net. Zangkoor, op maandagmiddag, twee keer per maand door Sjoerdje Bourgonje, sjoerdje.bourgonje@planet.nl, 06 10914209

DINSDAG:

Dwarsfluit, op dinsdagmiddag, door Gera van der Meulen, gefluit.gera@gmail.com, 06 18845178 Cellolessen, eens in de 2 weken op middag e n avond, door Annette Scholten, lagestrijkers@gmail.com, 06 29518136

WOENSDAG Schilderen en tekenen, op woensdagmiddag en woensdagavond, door Henk Krist, henkkri@gmail.com, 06 26218914 Trekzak, op woensdagavond, contactpersoon Trees Veenstra, hveenstra.4504@telfort.nl, 058 2665270/ 06 41426769

DONDERDAGMIDDAG: Zanglessen, door Sofie Raateland, sraateland@planet.nl, 06 13068946

VRIJDAGAVOND: Zumba, 19.30 – 20.30 uur, door Sandra Nicolai, zumbaleeuwarden@gmail.com, 06-53458685

Zangkoor, op dinsdagmorgen, twee keer per maand door Sjoerdje Bourgonje, sjoerdje.bourgonje@planet.nl, 06 10914209

WIJKVERENIGING, WIJKPANEL EN ANDERE COMMISSIES Leden bestuur wijkvereniging (058 8430200): Mirjam Pruiksma, voorzitter, voorzitter@oranjewijk.nl Hylke Goudswaard, penningmeester, penningmeester@oranjewijk.nl Tino Renkema, lid Gerben Dijkstra, lid Leden wijkpanel (wijkpanel@oranjewijk.nl): Mirjam Pruiksma, Elsiet van der Ploeg, Christine Pietersen, Jochum Admiraal. En verder: Moestuin: oranjehof@oranjewijk.nl Kinderactiviteiten: kinderactiviteiten@oranjewijk.nl Neo werkgroep: neo@oranjewijk.nl Boomspiegelcommissie: inesmjonker@lijbrandt.nl Redactie wijkblad: redactie@oranjewijk.nl, zie verder colofon. Oud papier, coördinator Janny Kamp, janny@contagio.nl, 06 54636578

TWEE HANDIGE APPS: Twee handige apps: via de Nextdoor app kunt u een oproep doen als u de kat kwijt bent, of als u een paar liter erwtensoep te veel heeft gemaakt of als u hulp nodig heeft.

In de Oranjewijk gebruiken al zo’n 250 mensen deze app. De Omrin app is ook superhandig: u krijgt via de app een seintje als de bakken naar buiten moeten.

Petra Reen

Jitske Maaike

M 06 2147 7982

M 06 3985 4910

Willem Lodewijkstraat 53, 8933 BJ Leeuwarden

BUURTJOURNAAL NR. 1

Op het moment van dit schrijven is het 10 maart, in Zeeland is de eerste westerstorm bijgeschreven, de Oosterscheldekering is afgesloten, de City pier City loop in Den Haag is afgelast, duizenden mensen lopen de klimaatmars en in de Oranjewijk valt natte sneeuw en is het grijs en winderig. Maar op het moment dat u dit leest, is het tijd om de klok een uur richting de zomer(tijd) te zetten en is het ’s avonds een uur langer licht. En als je mazzel hebt, heb je uitzicht op de eerste tere bloemetjes aan de boom. Misschien is het wel een onwaarschijnlijk warm weekend, per slot van rekening hadden we eind februari ook al prachtige dagen, dus wij laten ons niet meer verbazen. Wellicht voelt u reeds de lentekriebels en zit u nu lekker buiten. Met nog een sjaaltje om, dat wel. Lente wordt vaak geassocieerd met nieuw leven en daar kan onze wijk van meepraten! De Roode Boer (zie bladzijde 16) komt er toch echt en dat betekent dat we er in één klap ruim 20 wijkbewoners bij krijgen. Daarnaast worden de gebouwen aan de Oostergoweg, waarin voorheen onder andere de ArboUnie en Yacht zetelden, omgebouwd tot 74 studio’s onder de naam GoEast Leeuwarden. In totaal dus zomaar 100 nieuwe wijkbewoners, hetgeen best wel opzienbarend is voor een wijk met ongeveer 950 voordeuren. Laten we hopen dat dit nieuwe leven het wonen in onze wijk zal waarderen en dat wij blij kunnen zijn met deze groei van onze wijk. Nieuw leven in de lente, een van de redenen dat eieren het met Pasen altijd goed doen en waarom we bij het zien van lammetjes toch eerder denken aan lente dan aan koteletjes. De Oranjewijk mocht reeds eerder genieten van een voorbode van de lentelammetjes: hun moeders vereerden onze wijk met een bezoek. Veel plezier met de lente en met uw wijkblad. De Redactie

INHOUD BUURTAPPS EN OVERZICHT ACTIVITEITEN VAN DE REDACTIE ANDREA MÖLLER DE COLUMN VAN LUUK YKE REITSMA DE OORLOG FIETSSTRAAT DE STRIJD OM DE ROODE BOER DOUWE IDEMA’S ILLUSTRATIE FEMKE MOLENAAR KOOKIMPRESSIES VAN JEENINGA RUSSEL BETTIE SPITS VRIJWILLIGERS IN DE WIJK VRIJWILLIGERSBORREL VAN DE WIJKVERENIGING ENERGIECAFÉ EN NEO HOE GOED KENT U UW WIJK? NAAR HET THEATER OF DE FILM SINNEN FAN MINNE COLOFON ANTWOORDEN VAN BLZ. 30 COLLAGE BUURTJOURNAAL NR. 1

2 3 5 8 9 13 14 16 17 18 20 21 22 27 28 29 30 31 32 34 34 34 36

Coverfoto: Bettie Spits

VAN DE REDACTIE

wij zijn

jouw tandarts

Bas Petit Hans Scholtanus Heert Zijlstra

Sixmastraat 66 8932 PA Leeuwarden

058 2552888 info@jouwtandarts.frl www.jouwtandarts.frl

! r a a h n e m e h r o o v t p i n k Ge www.haaridee. eu www.haaridees

hop.nl

www.facebook. com/haaridee De Haar ide

Oranje Nassaustraat 19 8933 BR Leeuwarden BUURTJOURNAAL NR. 1 tel. (058) 2135256

Vera, Sim

one, Deb

haaridee@gmail.com www.haaridee.eu

e crew

ora en A

nnelie

ORANJEWIJKBEWONER ANDREA MÖLLER

DE ORANJEWIJK – EEN CULTUUR MINNENDE WIJK In dit wijkblad kunt u ook deze keer weer kennismaken met een Oranjewijkbewoner die een belangrijke bijdrage levert aan de bruisende cultuur in Leeuwarden zoals ze dat ook deed aan de Kulturele Hoofdstad 2018. Wist u dat Andrea Möller de drijvende kracht is achter de lichtshows die in november, verspreid over de stad vele gevels versierden?

HOE IS DAT ZO GEKOMEN? Een kennismaking met Andrea Möller, woonachtig in de Gysbert Japicxstraat samen met haar zoon. Zij is geboren in 1971, op 14 april te Münster. Ze groeide op in Lemgo/Lippe samen met haar twee broertjes. In haar jeugdjaren was het meedoen aan en beleven van allerlei vormen van cultuur een vanzelfsprekendheid. Vooral van muziek hield ze veel, pianoles, vioolles en zingen in koren, met optredens tot over de grens: Denemarken, Engeland, Oostenrijk. Dit alles dankzij haar muzikale familie, opa, een self-made organist en haar moeder,

een muziekpedagoge. Voeg daaraan toe: een bevlogen muziekdocent en daarmee leek zich overduidelijk een toekomst in de muziek af te tekenen. Maar Andrea had meer interesses en na de middelbare school vertrok ze naar Berlijn om Arabische wetenschappen en Etnomusicologie (de studie die muziek in haar culturele context bestudeert) te gaan studeren. Het voldeed niet helemaal aan haar verwachtingen en ze ging op zoek naar een studie waarin ze haar liefde voor cultuur, (kunstgeschiedenis) de drang tot vernieuwing en het bij elkaar brengen van mensen (managen) kon combineren. Deze studie vond ze in de opleiding Toegepaste Vrije-

tijdswetenschappen bij Stenden in Leeuwarden. Het was 1991 en Andrea was de eerste internationale student in Leeuwarden. Ze woonde in een split -level flat aan de Mariniersespel. Leeuwarden was toen, begin van de negentiger jaren, een kleine, rustige stad met weinig cultureel aanbod, in ieder geval voor iemand die net Berlijn had verlaten. Maar ze ziet het positief, er was weinig afleiding, dus ging ze in sneltreinvaart door de eerste studiejaren heen. Het bruisende klimaat vond ze wel in Bilbao, Spanje, waar ze haar studie kon voortzetten aan de Universiteit van Deusto.

BUURTJOURNAAL NR. 1

ANDREA MÖLLER

begin van een periode waarin alles op alles werd gezet om KH2018 te worden. Andrea heeft het van heel dichtbij meegemaakt want ze hoorde bij de groep van ‘gangmakers’’. Zij had ondertussen ook de leiding gekregen over de Stichting Media Art Friesland ( MAF)die een hele belangrijke bijdrage heeft geleverd aan KH 2018.

MEDIA ART IS MEDIA-, LICHT EN GELUIDSKUNST Media Art is niet zomaar ‘kunst met een stekker’. Het verbindt ‘alle vormen van kunst die gebruik maken van innovatieve middelen en productieprocessen met als onderwerp de wereld van nu en straks’. Stichting Media Art Friesland haalt de beste jonge en internationale experimentele kunst naar Noord-Nederland en presenteert die aan een breed publiek. Andrea (links) kijkt naar kunst Voor alle duidelijkheid: media art heeft u kunnen bewonderen toen u in het najaar door de stad liep In 1999 weer terug in Leeuwarden kwam Andrea WAT KWAM DAARNA? en prachtige voorstellingen geprojecteerd zag op in dienst bij Keunstwurk, de provinciale instel- Het zijn al haar ervaringen, kennis en betrokken- de gevels aan o.a. het Wilhelminaplein, de Blokling voor kunst en cultuur, toen nog zetelend in heid geweest die Andrea op de culturele kaart huispoort, Hofplein. Prachtige kleurrijke, bewehet Fryslânhûs, Achter de Hoven, waar nu de hebben gezet en zij werd daarom ook gevraagd gende beelden met passende muziek. Academie voor Popcultuur zit. Huub Mous, ook om mee te schrijven aan het Bid-book voor Leeu- Dit was het Luna festival, gemaakt door de kuneen Oranjewijkbewoner, zwaaide daar in die tijd warden Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 stenaars, met hulp van de vele vrijwilligers verbonde scepter. Het ‘bidbook’ is hèt plan om de status van Cul- den met het MAF. Andrea werd consulent Beeldende kunst; onder- turele Hoofdstad binnen te halen. Het was het steunde de 500 professioneel beeldende kunstenaars in Friesland, zette projecten op en steunde die, organiseerde allerlei excursies, lezingen, kunstavonden, tentoonstellingen en stond klaar voor algemeen advies aan kunstenaars en opdrachtgevers. (O.a. Kunstinitiatief VHDG en de Kunstmaand Ameland heeft zij mede ontwikkeld.) Een logische vervolgstap in de loopbaan van Andrea werd Parnas. Zij was net daarvoor moeder geworden van Emil. Bij Parnas werd Andrea hoofd van de afdeling projecten. Op deze afdeling werd het Kunstmenu voor de Leeuwarder basisscholen ontwikkeld en werden o.a. trajecten en projecten voor talentontwikkeling bedacht en vormgegeven. RaumZeitPiraten, Lichtkahn

BUURTJOURNAAL NR. 1

Robert Sochacki, 'Leeuwardens Atelier', Gouverneursplein

TOT SLOT U begrijpt nu vast wel hoe het komt dat u Andrea niet zo vaak in de wijk ziet. Zij is veel op pad â&#x20AC;Ś voor de kunsten! Maar als er iets gedaan moet worden voor de wijk, klop gerust bij haar aan en als ze dan thuis is en tijd heeft zal ze zeker ook een steentje bijdragen aan onze wijk. De fotoâ&#x20AC;&#x2122;s zijn gemaakt door Andrea/Maf. Jannie Soepboer Lumus Instruments, 'Lumenus'

Het MAF, deze internationaal bekende organisatie, heeft haar hoofdlocatie aan de Snekertrekweg in Leeuwarden. Hier worden de projecties verzonnen, Hier worden mogelijke talenten gepresenteerd en gecoacht, hier worden jongeren rondgeleid en ingewijd in de kunst van Media Art. Hier is volop ruimte en gelegenheid voor expressie, experiment en performance. Vooralsnog gebeurt

is. Want kaartjes en drankjes verkopen om de kosten te dekken dat zit er niet in bij deze vorm van kunst en veel werk wordt al gedaan door vrijwilligers. In deze wijkkrant die, zoals u weet volkomen politiek neutraal is, kunnen we het gemakkelijk met grote letters opschrijven: gemeente BLIJF Het zal u niet verbazen dat deze organisa- DEZE O ZO BELANGRIJKE KUNSTtie van subsidies en sponsoren afhankelijk VORM STEUNEN.

dat helaas maar 2 weken in het najaar, met het grote LUNA feest in het midden, maar er zijn ontwikkelingen gaande waardoor MAF hoopt om ook gedurende de rest van het jaar zo nu en dan te kunnen verrassen met opmerkelijke kunst in de stad.

BUURTJOURNAAL NR. 1

DE COLUMN VAN LUUK HET ONDERSTE BOVEN

OOK ORANJEWIJK WIL NU STUREN MET AANDELEN Het bestuur van de Oranjewijk blijkt met de opbrengst van het oud papier al enige tijd aandelen Arriva te kopen. Doel van deze actie is om meer grip te krijgen op de ontwikkelingen rond het spoor in onze wijk. Ook als er aandelen Kwantum op de markt komen is men daar niet vies van. ‘Als wijk hebben we heel weinig invloed op grote bedrijven als het spannend wordt’, zegt een anonieme woordvoerder van het bestuur. Uit de omgeving, Achter de Hoven en Camminghaburen, komen inmiddels woedende reacties over dit ‘kapitalistische machtsvertoon’ uit de Oranjewijk. ‘Eerst hadden we de sluiting van perron Achter de Hoven’, somt de anonieme woordvoerder op. ‘Dan ook nog eens al die plannen om steeds meer en steeds langere treinen door onze wijk te laten rijden, terwijl wij daar niks extra’s voor krijgen. ’s Nachts en in de weekeinden vaak lawaai en werk aan het spoor. En tussendoor nog eens een tankwagen vol poeder op de rails… er is verdorie altijd wat. Om de haverklap loopt het verkeer in de hele buurt weer in het honderd en ondertussen hebben wij daar als wijk helemaal niks over te vertellen.’ ‘Met name de opheffing van het perron zien we toch als een aderlating voor de infrastructuur en de werkgelegenheid en van onze wijk’, aldus de woordvoerder met teleurstelling in zijn stem. ‘De huizenprijzen zijn al gedaald! Als bestuur hebben we daarom gezegd: wij willen namens al onze wijkbewoners meer en beter kunnen sturen als het over de treinen gaat. Als Arriva weer eens iets wil veranderen, moeten ze dat voortaan eerst even netjes in de Gysbert Japicxstraat (het bestuurscentrum van onze wijk, red.) komen vragen.’

Dwarsliggers

ver met plannen om wraak te nemen. Zo is er Bij Arriva baalt men van deze aandelenactie, een draaiboek gemaakt om de voorgenomen waaraan pas ruchtbaarheid werd gegeven toen ‘fietssnelweg’, die uit die wijk via de Emmakade de Oranjewijk een voldoende groot percen- Zuidzijde naar de binnenstad voert, bij winkeltage (0,73%) van het bedrijf in bezit had om een plein De Centrale met gele hesjes, rood-witte stemmetje te kunnen uitbrengen. ‘We hebben hekken, warme chocolademelk en vuurkorven al met Europa, de regering, de provincies, de 24/7 te gaan blokkeren. Toen de geruchten gemeenten, de waterschappen en ook nog eens daarover de Oranjewijk bereikten, besloot het met allerlei particuliere grondeigenaren te ma- bestuur van onze wijkvereniging nog snel een ken’, zegt een woordvoerder. ‘Intern zeggen we extra pakketje aandelen te kopen om de gele wel eens: er zijn meer dwarsliggers buiten ons hesjes aan te moedigen. ‘Da’s geen wraak, dat spoor dan erbinnen, haha. Als we ook nog met is precies wat we willen! Al die brommers en elk wijkverenigingetje in overleg moeten bij scooters uit Camminghaburen zien we liever alles wat we willen, rijdt er op het laatst geen helemaal niet door onze wijk scheuren.’ enkele trein meer in ons land.’ P.S. Wat de Oranjewijk met aandelen Ons wijkbestuur heeft geen begrip voor dit Kwantum wil bereiken? Daarover wil de standpunt. ‘Als Arriva zich aan de moderne dewoordvoerder van het bestuur nog niks kwijt. mocratische en kapitalistische besluitvorming ‘Dit past in onze strategische langetermijnviwil onttrekken, moeten ze in Limburg blijven. sie en alles wat ik er verder over zeg kan onze Daar kun je nog iets met je smeergeld, maar toekomstige positie schaden.’ Pogingen van de hier ‘by ús’ doen we dat gewoon anders.’ wijk om een aandeel in FrieslandCampina te krijgen zijn helaas mislukt, omdat onze Knipperlicht wijk nog geen koeien bezit en dat is wel een In Camminghaburen vreest men inmiddels, vereiste voor ‘leden-veehouders’, zoals de aandat de Oranjewijk met de nieuwverworven deelhouders van dat bedrijf heten. ‘We zijn aandeelhoudersmacht zal proberen het stanu aan het sparen voor een eigen koe, dus dat tion uit die wijk weer terug naar Achter de zou na de eerstvolgende oud-papier ronde wel Hoven te halen. ‘Je krijgt dan een soort knipeens anders kunnen zijn’, zo verklaarde de perlicht- of pop-up station, de ene keer hier, de anonieme woordvoerder. andere keer daar’, zegt een woordvoerder. ‘Daar schiet niemand natuurlijk iets mee op.’ De Luuk van Veen wijkvereniging in Camminghaburen is al heel

BUURTJOURNAAL NR. 1

ORANJEWIJKBEWONERS YKE REITSMA

In december ontving de redactie een verzoekje van wijkgenote Yke Reitsma: of we nog een bedankje voor haar buren in het wijkblad op konden nemen. Helaas lukte dat niet meer, want het wijkblad lag toen al bij de drukker. Maar de redactie - immer belust op verhalen van buurtgenoten - greep haar kansen en wist Yke te strikken voor een interview voor het lentenummer.

Mienskip Maar liefst 46 jaar woont Yke al in de Oranjewijk, in haar huidige huis aan de Oranje Nassaustraat. Daarvoor woonde ze in de Hollanderwijk, ook leuk, maar de Oranjewijk is beter. Natuurlijk :) ! In het huis, waar ze in 1973 in trokken, was weinig tot niets opgeknapt door de toenmalige huurbaas. En het moge duidelijk zijn dat de huurders zich indertijd ook niet geroepen voelden om zelf te investeren in het huis. Dus er was wel wat te doen toen Yke hier met haar man Lieuwe introk. Dat niet alles onmiddellijk aangepakt kon worden, lag voor de hand, maar er was duidelijk een prioriteit: die ton moest eruit! Als enige huis in de straat was er geen closet, maar stond er op de eerste verdieping een ton die - zullen we maar zeggen - een en ander opving. Yke en Lieuwe wisten niet hoe snel ze een nieuw toilet beneden moesten plaatsen, netjes aangesloten op het riool. Wat een opluchting!

groot raam ervoor in de plaats. Gaf zo lekker veel licht. Zag er eigenlijk niet uit… Gelukkig is de tijdsgeest flexibel en veranderden de inzichten: na enige jaren werd het grote raam eruit gebonjourd en kwamen de openslaande deuren –met prachtig glas in lood- weer terug.

OPENSLAANDE DEUREN Maar de onsmakelijke ton was niet het enige dat aangepakt moest worden. De vloer in de keuken verdween zo’n beetje onder de voeten, overal zat nog linnen, een badkamer was er niet, elke deur had een geheel eigen kleurtje en de ramen van de serre dienden aangepast te worden aan de tijdsgeest: openslaande deuren eruit en een

WERKENDE MOEDER Van jongs af aan stond het woord stilzitten niet in Yke’s vocabulaire en er was dan ook geen haar op haar hoofd die erover dacht om te stoppen met werken toen ze trouwde met haar Lieuwe. Verpleegkundige was ze en op enig moment

werkte zij als hoofd bij onder andere instellingen die de Leeuwarder bikkels misschien nog kennen: het Stadsziekenhuis en het Stadsverzorgingshuis. Het Stadsverzorgingshuis was te vinden in de Haniasteeg (hier werd later de Sociale Academie in gevestigd) en het Stadsziekenhuis

BUURTJOURNAAL NR. 1

YKE REITSMA

lag aan het Blokhuisplein. (zie rechterpagina) Ook toen zoon Leo werd geboren, was Yke graag blijven werken, maar zowel de tijdsgeest als Lieuwe werkten niet echt mee en Yke zat thuis. Met een baby. Zich stierlijk te vervelen… Het tij keerde toen de directrice van het Stadsverzorgingshuis - een pragmatisch, duidelijk, fijn en daadkrachtig mens - Yke op kwam zoeken: er ging een vacature in de krant komen en als Yke zou reageren, kon ze zo goed als zeker zijn van de baan. Yke wilde graag en Lieuwe ging schoorvoetend akkoord, wellicht ingegeven door het geld dat nodig was om van het huis aan de Oranje Nassaustraat het paleisje te maken dat hij voor ogen had.

HUILENDE ZOON Voor zoon Leo werd opvang gevonden in de crèche bij de Grote Kerk en als een jong, modern gezin gaat het drietal door het leven. Dachten en hoopten ze, maar er was buiten de wensen van Leo gerekend. Het jochie vond het vreselijk om niet bij papa en mama te zijn en huilde op de fiets op weg naar de crèche en bleef maar huilen tijdens zijn verblijf op de crèche. Lieuwe, die zijn zoontje elke keer wegbracht, had verwacht dat het allemaal na enkele weken wel zou gaan wennen en hield zijn vrouw voor dat het allemaal prima ging. Toen hij echter merkte dat de tijd niet echt een helende werking had op Leo’s verdriet, speelde hij open kaart: hij kon het niet meer aan om het huilende kereltje af te zetten bij de opvang, hij dééd het niet meer. Voor Yke was maar één conclusie mogelijk en dat was stoppen met haar geliefde werk. Aldus stapte zij op de pragmatische directrice af om te vertellen dat ze zou stoppen met werken. Deze directrice was echter niet voor één gat te vangen en kwam met het voorstel dat Yke avonddiensten zou kunnen draaien. Prima oplossing, Lieuwe was ’s avonds thuis, dus alles geregeld. Iedereen blij. Yke kon over twee weken met haar avonddiensten starten. Maar Yke peinsde er niet over om Leo nog twee weken lang de martelgang naar de opvang aan te doen, dus

vroeg ten tweede male haar ontslag aan. Maar Yke wordt afgekeurd wegens de ziekte van Bechzoals gezegd, deze directrice met haar prakti- terew, maar zij blijft zich als vrijwilliger inzetten sche inslag liet dat niet gebeuren. Zij drong er op Greunshiem en het MCL. bij Triotel, waar het verzorgingshuis onder viel, op aan om de zaak te versnellen, maar dit was DAGJE GRONINGEN niet mogelijk in verband met hetgeen in de Het is 23 augustus 2018 als Yke met een vriendin computer was ingevoerd. Vervolgens sprak de een dagje Groningen doet. Nog even een hapje directrice ‘wat kan mij die computer verhippen’ eten en dan met de bus naar het station om daaren kon Yke per direct in de avonddienst. Je zou na terug te treinen naar Leeuwarden. Yke, die het de hedendaagse zorgende ook gunnen: weg niet echt meer de heupen van een jonge deerne met al die bureaucratie en administratie, wat kan had, was wel moe, maar alles ging nog prima. het verhippen! Totdat ze de bus in wil stappen. Plat op de stoep ligt ze. Met pijn. Jawel, maar een mens moet PIEPER toch Groningen uit zien te komen, naar huis! Inmiddels werkt Yke als hoofd op Abbinga- Geholpen door haar vriendin en vele helpende hiem en draait zij nog steeds haar avonddiensten. handen van vreemden (“wat zijn er dan toch veel Maar de oproepen op haar pieper komen vaker lieve mensen”) lukt het om aan te komen op het van haar inmiddels zieke man dan van de patiën- station van Leeuwarden. Maar daar is het dan ten en Yke kiest voor haar gezin en stopt met het toch nodig om vooral nog even een bankje op te werk op Abbingahiem. zoeken. Het is toch wel pijnlijk en gaat allemaal Ze werkte hierna nog wel enige tijd in de horeca, niet echt makkelijk. Toch maar even langs de want dat was nog wel te combineren met het dokterswacht, is misschien niet een slecht idee. gezinsleven zoals zich dat inmiddels ontwik- Helaas moet hond Nynke thuis nog maar even keld had. Dat vindt ze ook leuk werk, maar het wachten. verplegen en zorgen zit haar toch te veel in het bloed en uiteindelijk gaat ze als wijkverpleeg- Uiteindelijk moet hond Nynke, een zwarte, lieve en explosieve labrador tot 25 oktober wachkundige aan de slag.

Man Lieuwe is dusdanig ziek dat hij in Bornia Herne verzorgd moet worden en hij sterft op 58-jarige leeftijd.

BUURTJOURNAAL NR. 1

ten eer zij haar bazin weer omver kan gooien: Yke blijkt een gebroken heup te hebben, dus niet echt raar dat de tocht Groningen – Leeu-

warden niet een onverdeeld genoegen was. Ze moet geopereerd worden en krijgt complicaties, waaronder longembolie. Zij revalideert in Bornia Herne, waar zij het overigens goed naar haar zin heeft. Ondertussen zorgen anderen voor hond, huis en planten.

Zodra Leo terug is, neemt hij Nynke mee naar huis en is het de ex-vriend van Yke die de zorg voor de andere ‘levende have’, haar dierbare planten op zich neemt. Dankzij ex-vriend kan Yke nog steeds genieten van haar ‘mini-jungle’ .

BUREN: BEDANKT!

Yke wil deze gelegenheid graag gebruiken om de buren van ‘haar’ straat te bedanken. Dank voor de prachtige bloemen die ze mocht ontvangen, voor de kaartjes die ze kreeg en ook voor het warme welkom bij thuiskomst. Een hartverwarmend welkom voor Yke, aangebracht door de mensen van haar straat. Als dat geen mienskip - gedachte is! Vooral de eerste week moet er veel geregeld wor- APPARTEMENT den, want Leo die normaal gesproken de zaak op Het leek zoon Leo verstandig en praktisch als zou kunnen vangen, is op vakantie op Curaçao Yke zou verhuizen naar een appartement. Alles en dus moeten anderen de zorg voor Nynke op gelijkvloers en makkelijk schoon te houden. En, zich nemen. Op zich gaat dat prima, vrienden en laten we vooral redelijk zijn, dat is op zich helesoms buren laten haar uit, maar communiceren maal geen rare gedachte. Lijkt mij… niet altijd even helder, waardoor er dagen zijn Yke doet echter niet zozeer de dingen omdat ze dat Nynke tot haar grote genoegen niet alleen verstandig en redelijk zijn. Yke doet de dingen vier keer uitgelaten, maar ook vier keer gevoed omdat zij dat zo wil. Dus wat zei ze over de goedwordt. Jammie, jammie!! bedoelde voorstellen van zoonlief? “Jongen, als je me dood wilt hebben, moet je me uit dit

huis halen”. Vandaar dat zij nu voor het 47e jaar in dit huis woont, herstellend van de heupproblemen en er vast van overtuigd dat ze over een paar maanden weer volledig meedraait, inclusief vrijwilligerswerk. Niet kapot te krijgen, deze Yke! Janny Kamp.

BUURTJOURNAAL NR. 1

BED AND BREAKFAST EMMAPLEIN

EMMAPLEIN 5, LEEUWARDEN - TEL. 06 50511954 WWW.EMMAPLEIN.EU

Wim Teeuw Foeke Sjoerdswei 26 • 8914 BH Leeuwarden telefoon: 06 53 976 549 website: www.cadenzacatering.nl • email: info@cadenzacatering.nl

BUURTJOURNAAL NR. 1

DE OORLOG DE FAMILIE VAN DER HEIJDEN

Hieronder treft u het derde artikel aan in de reeks van Joodse mensen die tijdens de tweede wereldoorlog verdwenen uit de Oranjewijk.

Ondernemersfamilie in leer en schoenen In april 1942 wonen aan de Emmakade nr. 54 Het lukt de neven telkens weer om Brabantse Nog geen jaar later worden zijn ouders, MauMaurits Machiel van der Heijden, geboren op vakmensen naar Leeuwarden te halen, maar rits en zijn vrouw Frederika, ook opgepakt. Op 17 mei 1874 te Oisterwijk, zijn vrouw Frederika aarden kunnen de Brabanders en hun vrouwen 6 april vertrekken zij uit Westerbork en op 9 Hertzberger, geboren op 7 november 1878 te in het Friese maar moeilijk. Bovendien speelt april 1943 worden zij in Sobibor vermoord. Eindhoven en hun jongste zoon Emil Johan er in 1935-1936 een loonconflict op de fabriek. Michiel van Emmakade nummer 44, sterft aan van der Heijden geboren in 1906 te Leeuwar- Als in 1937 de Frico ook nog wil gaan uitbrei- het begin van de oorlog een natuurlijke dood, den. De oudste zoon Isidore van der Heijden den en de grond waar de fabriek op staat graag maar zijn vrouw overleeft de oorlog. Zij sterft geboren in 1904 te Leeuwarden, is het huis dan wil gebruiken, hebben de neven voldoende in 1948 in Oisterwijk. al uit. Hij woont met zijn vrouw aan de Alma redenen om de boel te verkopen en te vertrekTademastraat 5 in Leeuwarden. ken. Zij verhuizen het bedrijf en zichzelf naar NA DE OORLOG Oisterwijk. Daar liggen tenslotte hun roots. De beide neven, Isidore en Leopold, zijn tijDE KLEINE dens de oorlog met hun gezinDe van oorsprong Oisterwijkse familie Van der nen ondergedoken geweest. Heijden is in 1879 naar Winschoten vertrokNa de oorlog komen de beide ken, waar grootvader Isaak van der Heijden gezinnen Van der Heijden weer samen met zijn zwager Mozes van Huiden een Bron: diverse en verzameld door terug in Oisterwijk, waar de grossierderij in leer en later in schoenen begint. Meijer ten Zijthoff schoenfabriek VeDeHa wordt Deze grossierderij heeft filialen in Groningen voortgezet. Rond 1960 gaan Leopold (Leo) van der Heijden en Leeuwarden. In 1910 start Maurits Machiel de neven uit elkaar omdat ze het zakelijk niet met zijn broer Michiel Salomon, die ook aan VERBODEN VOOR JODEN meer eens worden. Isidore overlijdt in 1969. de Emmakade woont (op nr.44) , in Leeu- De broers Maurits en Michiel, beide inmidwarden een schoenfabriek. In de stad wordt dels ruim over de 60 en uit het bedrijf, blijven Emmakade 54 heeft nogal een geschiedenis! Maurits, de oudste, altijd ‘de grote’ en de jon- in Leeuwarden aan de Emmakade wonen. Daar woonde later in de oorlog een Duits ofgere Michiel ‘de kleine’ genoemd. Dit ondanks Emil, de jongste zoon van Maurits en Frede- ficier, Hans Schmälzlein, die een relatie kreeg hun nauwelijks waarneembaar lengteverschil. rika, woont dan nog bij zijn ouders en de oude met iemand die diep in het Friese verzet zat. Beide mannen hebben elk jarenlange ervaring schoonmoeder van Michiel woont aan de Jo- Namelijk, Esmee van Eeghen. Zij schijnt daar in de zoolleerlooierij en gaan nu samenwerken. han Willem Frisostraat 21, dus ook in de buurt. zelfs met hem te hebben samen gewoond, Op zaterdag 11 april 1942 ‘s avonds om 19.00 waardoor haar rol binnen het verzet onhoudBRABANT uur worden tien joodse ingezetenen van Leeu- baar was. Sterker nog, alleen door de loyaliteit Hun beider zonen, Leopold(Leo) en Isidore warden gearresteerd als represaille voor het van KP leider Krijn vd Helm ontsprong zij (Dorus) werken ook in de fabriek, die is ge- verwijderen van het bordje ‘Verboden voor Jo- een doodvonnis van het verzet. Uiteindelijk vestigd aan de Snekertrekweg ter hoogte van den’ dat is aangebracht op een bank in het Vos- werd ze verraden en alsnog door de bezetter de voormalige Frico. De naam: Stoomschoen- separk. Zij worden naar het kamp Amersfoort vermoord. fabriek Friesland. Zij nemen in de jaren 30 de overgebracht. Emil Johan van der Heijden is In de film Zwartboek is het personage Rachel fabriek van hun vader over. Het merk VeDeHa één van hen. Op 16 augustus 1942 wordt Emil op dit verhaal gebaseerd. Meijer ten Zijthoff in Auschwitz vermoord. is dan al een bekende kwaliteitsschoen.

BUURTJOURNAAL NR. 1

EMMAKADE ZUIDZIJDE FIETSSTRAAT

NOG VEEL HOBBELS OP WEG NAAR DE FIETSSTRAAT In augustus 2018 kregen veel inwoners van onze wijk een brief van de gemeente over de herinrichting van de Emmakade Zuidzijde tot fietsstraat. Met de brief werden inwoners uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst op 13 september. De opkomst was groot, niet in de laatste plaats door de opmerking in de brief dat de fietsstraat rood asfalt zou krijgen. Hoewel dit door de medewerkers van de gemeente werd genuanceerd - het staat nog niet vast - werden er veel vragen gesteld over de verharding. Andere vragen gingen bijvoorbeeld over de veiligheid, het parkeren en de bomen langs het water. In de vorige editie van de wijkkrant is uitgebreid geschreven over de bijeenkomst. Sindsdien is er een bijeenkomst van de werkgroep geweest en heeft de gemeente aanvullend onderzoek gedaan. De redactie sprak met de projectleider van de gemeente en met twee bewoners van de Emmakade, die in de werkgroep zitten.

WERGROEPBIJEENKOMST 18 OKTOBER Aan het eind van de bijeenkomst op 13 september werd een oproep gedaan om lid te worden van een werkgroep. Deze werkgroep denkt mee met de gemeente over hoe de fietsstraat eruit zal komen te zien. Het doel is om tot een zo gedragen mogelijk ontwerp te komen, waarbij zoveel mogelijk aan de opdracht van de raad om een fietsstraat aan te leggen wordt voldaan, maar waarbij de stedenbouwkundighistorische kwaliteiten en bijzonderheden van het beschermd stadsgezicht ook zo veel mogelijk worden gerespecteerd.

BUURTJOURNAAL NR. 1

Op 18 oktober is de werkgroep bijeengekomen. Natuurlijk zitten er een aantal bewoners van de Emmakade in de werkgroep, maar ook de fietsersbond is vertegenwoordigd. Tijdens deze eerste bijeenkomst stonden twee vragen centraal. De eerste vraag was of er ruimte is om ook naar andere opties te kijken, zoals het verbeteren van de fietsroute langs de Willem Lodewijkstraat i.p.v. de route langs Emmakade ZZ. Volgens de gemeente is het niet de bedoeling om op voorhand terug te gaan naar de raad om de discussie te gaan voeren of de Emmakade ZZ wel of niet wordt heringericht tot fietsstraat. In 2009 is onderzoek

gedaan naar de Willem Lodewijkstraat. De conclusie was destijds dat een fietspad langs de Willem Lodewijkstraat niet goed was in te passen in combinatie met behoud van parkeren en de monumentale bomen aan de zuidzijde van de Willem Lodewijkstraat. De tweede vraag was welke profielen en verhardingen mogelijk zijn voor de fietsstraat. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten: de parkeercapaciteit handhaven (tweezijdig parkeren of toch haaks schuin/parkeren is nog een vraag) en de bomen handhaven. Mogelijkheden die aan de orde kwamen:

De gemeente Leeuwarden zal een aantal principeprofielen maken om aan de werkgroep voor te leggen. Binnen deze profielen kan dan bekeken worden welke typen verharding daarbij gerealiseerd kunnen worden. De werkgroepleden met wie we spraken, vinden daarnaast dat in ieder geval de bomen moeten blijven staan en dat de boomwortels niet gekapt mogen worden. Een ander punt is de afwatering. Kan dit niet op het kanaal in plaats van het riool? En kun je in plaats van drempels andere snelheidsremmende maatregelen nemen? Zij zetten zich ook in voor meer samenhang met andere ontwikkelingen in de wijk, zoals de aansluiting op de MariaLouisestraat en de verkeerssituatie op de Willem-Lodewijkstraat.

1. Profiel van 3,50 meter met twee rabatstroken van 50 cm ernaast; 2. Eenrichtingsverkeer om een smaller profiel te kunnen maken; 3. Wegprofiel van 6 meter handhaven met langsparkeren op rijbaan aan woningzijde; 4. Verhoogd parkeren aan woningzijde; 5. Profiel met gescheiden rijstroken door een WAT IS DE VOLGENDE verhoogde rijbaanscheiding in het midden.

STAP?

Een beschermd stadsgezicht en asfalt staan haaks op elkaar, maar asfalt is wel de beste oplossing voor het fietsverkeer. Hoe kan er recht gedaan worden aan zowel het beschermde stadsgezicht als aan het beoogde doel van een fietsstraat met een plus voor het fietscomfort? In de werkgroep kwamen een paar opties naar voren: 1. Asfalt in een deel van het tracĂŠ, bijvoorbeeld het deel bij de Albert Heijn? En de rest dan in klinkers? Is dit een mogelijk compromis?

Binnenkort komt de werkgroep voor de tweede keer bijeen. Het was de bedoeling al in december bij elkaar te komen, maar een onderzoek naar de bomen langs de Emmakade heeft voor vertraging gezorgd. Veel boomwortels lopen door tot onder de straat, wat gevolgen heeft voor bijvoorbeeld het type verharding

en de kosten van het opnieuw inrichten van de straat. De gemeente voert nu aanvullend onderzoek uit om hier meer duidelijkheid over te krijgen. Tijdens de bijeenkomst in september werd verteld dat de planning was om de werkzaamheden tussen juni en oktober van 2019 uit te voeren. Het is nog steeds de bedoeling van de gemeente om het dit jaar uit te voeren, maar wanneer er gestart wordt, is nog onduidelijk. De gemeenteraad kan voor vertraging zorgen. Het is namelijk waarschijnlijk, dat de gemeenteraad nog een besluit moet nemen over het plan voor de herinrichting. De reden hiervoor is het beschermd stadsgezicht. In de opdracht van de gemeenteraad staat dat asfalt het uitgangspunt is voor de verharding van de fietsstraten in de gemeente. Als in het plan voor de Emmakade een alternatief voor het asfalt gekozen wordt, dan zal de gemeenteraad dit waarschijnlijk moeten goedkeuren voor met de uitvoering begonnen kan worden. Wordt vervolgd, Piet Brouwer

2. Kan er asfalt met een klinkerprofiel worden toegepast? Dit heeft dezelfde nadelen als asfalt als je kijkt naar het beschermd stadsgezicht en is ook minder geschikt voor het fietsverkeer. 3. Klinkerverharding met een plus. De plus ligt in het type steen en het type fundering. Dit past goed bij het beschermd stadsgezicht, maar scoort duidelijk lager op fietscomfort dan asfalt. 4. G ebakken materiaal of betonsteen?

BUURTJOURNAAL NR. 1

DE STRIJD OM DE ROODE BOER ROOD WINT VAN GROEN

DE ROODE BOER Tot onze grote spijt is dit de laatste aflevering van DE STRIJD OM DE ROODE BOER. De zaak heeft een tragische afloop gekregen voor de protesterende omwonenden en de bouwlobby heeft haar buit binnen. Tenzij er uit het niets een deus ex machina verschijnt valt nu het doek. We gaan hierbij de laatste ontwikkelingen nog even met u doornemen en dat is het dan ook. Ons vorige verslag van de strijd tussen het protesterende comité DE GROENE HOVEN en de voorstanders van de bouw van het short-stay project DE ROODE BOER dateert van 11 december 2018. Toen was de stand van zaken als volgt: 1. B & w maakten op 27 november bekend dat ze opnieuw akkoord gingen met de vergunningaanvraag voor de bouw van DE ROODE BOER op het groene perceel hoek Achter de Hoven/Zuidergrachtswal. Eerst wel akkoord, daarna teruggefloten door de rechter, dan via een andere procedure nog eens proberen en vervolgens voorstellen aan de raad om weer akkoord te gaan. In ambtenarentaal spreekt men in zo’n geval van ‘een verklaring van geen bedenkingen’. 2. De gemeente schrijft dan nog een laatste inspraakronde uit voor burgers met een afwijkende mening over deze kwestie en wel op 16 januari om 19.15 uur van het nieuwe jaar. Insprekers krijgen 3 minuten spreektijd. 3. Dit zgn. OPEN PODIUM zal gevolgd worden door een POLITIEKE DIALOOG tussen het college en de raadsfracties, waarna gestemd gaat worden en een besluit valt. En aldus geschiedde.

SITE VAN DE GEMEENTE Het leuke van onze tegenwoordige overheden is dat ze allemaal het begrip ‘transparantie’ omhelzen. Al dan niet van harte. Wat dat voor de gewone burger inhoudt is dat deze de site van

Leeuwarden kan bezoeken, door kan klikken op ‘Kalender’ voor een gewenste datum en dan thuis op de bank al die uitwisselingen tussen mondige burgers, raadsfracties en b. & w. nog eens rustig (of opgewonden) kan bezien. Ook over onze eigen heikele kwestie: de strijd om de Roode Boer.

en dat de straat rondom wordt voorzien van bloembakken. Die avond werd er weinig gelachen.

EINDE TIJDPERK DEINUM Op woensdag 23 januari is het dan zo ver. Er zal een besluit vallen over De Roode Boer en diezelfde avond nog loopt het tijdperk van wethouder Deinum af. Zijn VERKLARING VAN GEEN BEDENKINGEN wordt zijn laatste bestuursdaad want later op de avond wordt hij opgevolgd door de nieuwe wethouder Hein de Haan. De hamvraag blijft natuurlijk: heeft hij ECHT geluisterd naar alle bedenkingen van de meest betrokken Oranjewijkers en ze naar waarde gewogen? Of heeft hij het hoofd laten hangen naar de bouwlobby die een vet winstgevend project onder handbereik zag. We zullen het nooit weten.

Dat heeft uw verslaggever ook nog eens gedaan met de opnames van 16 januari getiteld OPEN PODIUM en POLITIEKE DIALOOG. We zien voor- en tegenstanders van de Raadsbrief van wethouder Deinum in de weer om zijn VERKLARING VAN GEEN BEDENKINGEN VOOR HET BOUWEN VAN 23 Hoe liep deze trieste vertoning af? Wel ja EXTENDED STAY APPARTEMENTEN het zal u niet verbazen: de VERKLARING EN EEN PENTHOUSE OP HET PER- van wethouder Deinum werd aangenomen. CEEL ACHTER DE HOVEN 1 TE LEEU- AANGENOMEN met 28 stemmen voor WARDEN op te hemelen of af te branden. en 11 tegen. En voor de politiek bewuste Bekenden en onbekenden komen voorbij. lezer vermeld ik hier nog even dat de tegenDe nieuwe uitbater van De Roode Boer die stemmers te vinden waren bij de fracties van kennelijk beschikt over een feilloos pr-gevoel PGL, ChristenUnie, Lijst058, 50 Plus en voor timing stelt zich alvast voor en belooft als enig lid van de PvdA fractie mw. Jacobi. er iets moois van te maken. Het actiecomité Open doekje voor haar persoonlijke moed naDe Groene Hoven probeert nog eens uit alle mens mij persoonlijk. macht de aanwezige raadsleden tot nieuwe bedenkingen te bewegen. Iemand uit de wijk Hein Kraij laat horen dat ze toch wel erg treurig wordt van het vooruitzicht dat er weer een veelbelo- P.S.: Ter 11de ure bereikte ons het nieuws van vend stukje groen uit de Oranjewijk dreigt te het bestaan van zgn. vleermuiskasten. Zie verdwijnen. Kom dan tenminste nog over de het als een oproep van mijn kant aan de boubrug met gevelbeplanting of een groen dak wers van De Roode Boer om contact op te of een noffelike voortuin in plaats van alleen nemen met Koninklijke Tichelaar Makkum maar steen en beton. Hierop volgt de toezeg- en zo een innovatieve keramische vleerging van de wethouder en van het bouwbedrijf muiskast in de bouw op te nemen. Website: dat De Roode Boer een groen dak zal krijgen www.tichelaar.nl/nieuws/16/vleermuiskasten

BUURTJOURNAAL NR. 1

ORANJEWIJKBEWONERS FEMKE MOLENAAR

Velen van u zullen haar kennen: Femke Molenaar, woonachtig aan het Emmaplein samen met haar gezin, een hond, 2 poezen, konijnen buiten en een konijn binnen met haar jonkies, bijzondere vissen, kippen en een gewonde kraai die hopelijk in het voorjaar weer kan uitvliegen. In het gesprek dat ik met haar had ging het vooral over haar politieke activiteiten en veel over haar drijfveren en haar missie.

GEMEENTERAADSLID Femke zit sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen van november 2017 in de gemeenteraad van Leeuwarden, namens PAL GroenLinks.

Waarom de politiek in? Femke was werkzaam als projectleider bij Tûmba en toen de subsidie van de provincie wegviel en de organisatie moest reorganiseren zag Femke geen functie meer voor zichzelf. De behoefte om veranderingen teweeg te brengen, een gevoel dat zij altijd en al van jongs af aan bij zich draagt, zou zij beter in de politiek kunnen realiseren. Immers, als je wilt dat dingen veranderen zal je daar zelf aan moeten werken. Je kunt niet de verantwoordelijkheid daarvoor bij een ander of bij een andere instantie of bij de overheid leggen. ‘Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien’, aldus Gandhi. Bij PAL GroenLinks vond zij dit gedachtegoed terug. De verhardende maatschappij, het zwart-wit denken, de typering ‘kanslozen’, de mensen die buiten het door ons bedachte systeem vallen, het zijn de thema’s die Femke diep raken. De aandacht voor duurzaamheid, de aarde en het behoud van het groen maakten de stap naar het lidmaatschap van PAL GroenLinks gemakkelijk. In de gemeentepolitiek hoopt zij veranderingen teweeg te brengen, veranderingen ten goede, naar weer een respectvolle samenleving. Niet door drammen, boos of cynisch te worden maar gewoon door zichzelf te zijn en zelf de verandering in gang te zetten, hoe klein dan ook.

BUURTJOURNAAL NR. 1

De 5 koppige fractie van PAL/GL zit ook in het College en heeft dus mede het Collegeprogramma geschreven, zeg maar het beleid voor de komende 4 jaar. In deze positie hebben ze meer invloed dan in de oppositie. Maar Femke gaat voor de inhoud en probeert medestanders te vinden voor haar ideeën, de politieke kleur is daarbij niet van belang. Met elkaar ervoor zorgen dat er goede dingen worden gedaan in Leeuwarden, daar gaat het haar om.

DEMOCRATIE EN BURGERPARTICIPATIE Femke is in de gemeenteraad woordvoerder voor de volgende onderwerpen: Orde & Veiligheid, Wmo en Maatschappelijke Opvang, Statushouders, Emancipatie & diversiteit, erfgoed & monumenten. In 2018, nog maar net een jaar in de gemeenteraad, kan ze al bogen op enkele successen. Drie moties werden op haar initiatief door de gemeenteraad aangenomen. In de motie aanpak Statushouders in de Gemeente Leeuwarden krijgt het College o.a. de opdracht de versnippering en overlap in het opvangen en begeleiden van statushouders tegen te gaan en daarbij de regie te nemen. Daarnaast ging het om de motie Continuering Noodhulp Vluchtelingen 2019 en om de motie Uitzettingen Afghanistan om het uitzetbeleid aan te passen; Afghanistan is nog niet veilig! Femke stemde samen met haar partijgenoten tegen de bouw van De Roode Boer . Jammer dat het niet het door velen van ons, gewenste resultaat opleverde.

Daarnaast raakt ze ook zeer gedreven als we praten over het functioneren van de huidige democratie; een doe-democratie is volgens haar de beste manier om inwoners van de stad mee te laten doen en mee te laten denken. Daarmee kan ook de onverschilligheid naar de politiek en naar ‘de gemeente’, worden weggenomen. Maar dit vergt ook iets van onszelf, nl.: niet achterover leunen en afwachten maar zelf doen en geloven in wat je doet. Een goed voorbeeld is: onze pas opgerichte energiecoöperatie en de moestuin!

BUURTBEWONER Voor de Oranjewijk woonde Femke in de Hollanderwijk waar zij het erg naar haar zin had. Er was veel onderling contact, een babbeltje bekend als het eerste Eetbare stad ‘s initiatief. over de heg, in de tuin, voor het huis, even bij Aan energie en ideeën ontbreekt het Femke elkaar binnenwippen voor een wijntje, kortom: niet, het past volledig bij iemand die zo gedregezelligheid en ook aandacht voor elkaar. Dat ven is om de wereld te verbeteren. mist Femke in de Oranjewijk; iedereen is veel meer op zichzelf er is weinig spontane bemoei- VROEGER Femke werd geboren in 1974 en is opgegroeid enis met elkaar. in Epe samen met haar 4 jaar jongere broertje. De contacten in de wijk ontstonden vooral Haar ouders zijn hoog opgeleid, PvdA gezind, toen Femke en Joop, hun twee kinderen kre- hielden van kamperen en waren lid van de Nigen en de speeltuin de ontmoetingsplek werd. von. Rechtvaardigheid kreeg zij met de papleDeze ontmoetingen leiden tot allerlei initiatie- pel ingegoten. Toch voelde Femke zich ‘anders’ ven en activiteiten die de Oranjewijk toch ook zonder dat te kunnen verwoorden, zij vroeg een meer naar- buiten- toe gericht karakter gaf. zich als kind al af ‘wat is normaal-zijn?’ Pas op Femke was een belangrijke motor. latere leeftijd heeft zij woorden kunnen geven Zo kwam er weer actie in de kinderactivitei- aan dit anders-zijn en kan zij zichzelf zijn. ten commissie en werd het plantsoentje op de hoek Emmaplein-Emmakade, indertijd Femke en Joop hebben naast hun twee bekend als het hondenveldje, onder handen kinderen nog een pleegdochter. Het is de genomen. inmiddels 19-jarige Danait die in de weekHet resultaat, na veel discussie en getouweinden ook aan het Emmaplein woont. trek en uiteindelijk de toestemming van de Danait komt uit Eritrea en wordt door gemeente, een moestuin. Landelijk staat deze Femke en Joop aan alle kanten gesteund en geholpen om zich zelfstandig te redden in onze maatschappij. Iedereen draagt een

aansluiten bij het wijkpanel om te horen wat er speelt in de wijk en vice-versa over bijv. de wijkplannen van de gemeente. Daarnaast wil zij ook wel eens een stukje schrijven voor onze wijkkrant over wat zij zoal tegenkomt in de gemeenteraad. Femke is een gedreven persoonlijkheid en laat zien dat ze ook echt gaat voor Veranderingen!! We willen graag meer van haar horen. Jannie Soepboer.

steentje bij

Femke vraagt zich af waarom de kinderactiveiten commissie altijd door MAMMA’S wordt gedragen. Waar zijn de PAPPA’S ?

WAT NOG TE VERWACHTEN? In de gemeenteraad is Femke vertegenwoordiger van o.a. de Oranjewijk. Zo nu en dan zal ze

BUURTJOURNAAL NR. 1

KOOKIMPRESSIES EIEREN

HET ENE EI IS HET ANDERE NIET

STERREN BETER LEVEN KEURMERK Drie sterren Op de eierdoos van de diervriendelijkste eieren vind je het Beter Leven keurmerk met drie sterren. Naast biologische eieren dragen ook Rondeeleieren (bij de Albert Heijn), de vrije-uitloopeieren van GIJS streekproducten (PLUS) en Kipster (Lidl) dit keurmerk. Biologische eieren herken je ook aan het Europees biologisch keurmerk (het ‘groene blaadje’) of het EKO-keurmerk. Deze kippen krijgen veel ruimte, een uitloop naar buiten en meestal biologisch voer.

Normaal gesproken wordt deze rubriek verzorgd door Peter Jeeninga, maar hij moest deze keer wegens privé-omstandigheden verstek laten gaan. De redactie kon het echter niet over het hart verkrijgen u zonder recept de lente in te laten gaan, dus bij deze onze culinaire bijdrage. Ook Twee sterren al moet u het zonder het immer smeuïge verhaal van Peter stellen... De kippen die vrije-uitloopeieren leggen met twee sterren Beter Leven keurmerk, hebben een behoorlijk goed leven. Zoals de naam al zegt: ze hebben een vrije uitloop en kunnen Waar moet je op letten als je eieren koopt? De regel is grofweg: hoe lager dit nummer hoe dus naar buiten wanneer ze maar willen. Wel Je zou denken: eitje toch? Niet helemaal, want wordt het puntje van hun snavels onverdoofd hoger het welzijn voor de kippen. er zijn veel verschillende eieren met diverse • Biologische eieren: code begint met verwijderd. namen en keurmerken. Wat betekenen de het nummer 0 eiercodes en nummers op eieren? Hebben • Vrije-uitloopeieren of graseieren: Eén ster code begint met het nummer 1 leghennen een beter leven als ze vrije-uitloopDe legkippen van eieren met één ster Beter eieren leggen of scharreleieren? En wat voor • S charreleieren: code begint met het Leven keurmerk krijgen iets meer afleiding eieren zitten er in koekjes? nummer 2 dan gangbare scharrelkippen. Ze hebben een In Nederland kun je veel verschillende • Kooi-eieren: code begint met het nummer 3 overdekte uitloop naar buiten. Ook bij deze soorten eieren krijgen, zoals scharreleieren, leghennen wordt het gevoelige puntje van hun vrije-uitloopeieren, maïseieren, volkoren snavels onverdoofd verwijderd. eieren en biologische eieren. De naam kan iets zeggen over het welzijn van de legkip, of over Scharreleieren zonder keurmerk het voer dat ze krijgt. Veel mensen denken dat de leghennen EIERCODES EN NUMMERS van scharreleieren lekker buiten mogen Op ieder ei staat een code afgedrukt. Eiercoscharrelen. Helaas is dat niet zo. Deze kippen des beginnen met een cijfer van 0 tot en met 3. Toch zijn er ook eieren met code 2 die dier- komen nooit buiten. Ze scharrelen binnen in vriendelijker zijn dan een scharrelei. Daarom een grote, dichte stal met duizenden soortis het beter om in de supermarkt op het Beter genoten op elkaar. Het gevoelige puntje van Leven keurmerk te letten dan op de nummers hun snavels wordt onverdoofd verwijderd. van de eiercodes. Hieronder staan de verschil- De meeste leghennen in Nederland worden lende eieren en welke keurmerken ze dragen. op deze manier gehouden. In dit stukje ergens de foto van het ei met de 0-code. Kooi-ei in koekjes Dit ei is het meest dieronvriendelijk. Toch wordt het kooi-ei nog volop verwerkt in koek-

BUURTJOURNAAL NR. 1

jes, ijs, toetjes, cakes, taarten, pasta’s en sauzen. Kooikippen zitten dicht op elkaar in een kooi van gaas in een dichte stal. De eisen aan de kooien werden in 2012 iets aangescherpt, maar de kippen in legbatterijen hebben nog steeds een akelig leven. Op sommige buurtsupers na verkopen supermarkten geen kooi-eieren meer, maar nog wel diverse producten waarin kooi-ei is verwerkt.

COURGETTEFRITTATA In dit recept, voor 3 á 4 personen, worden maar liefst 5 eieren gebruikt. Ingrediënten 1 ui 1 courgette 4 el olijfolie 5 eieren 100 g artisjokharten in blik, uitgelekt 50 g vers geraspte parmezaanse kaas 3 el groene pesto Extra nodig: lage ovenschaal of taartvorm, 26 cm ø

Verwarm de oven voor tot 200 °C. Snijd de ui in ringen en de courgette in plakjes. Verhit de olijfolie in een koekenpan en roerbak hierin de ui en courgette in 3 minuten beetgaar.

frittata in de oven in 25 minuten goudbruin en gaar. Deze frittata is lekker met een frisse tomatensalade en gebakken aardappeltjes.

Klop ondertussen in een kom de eieren los met de groene pesto en zout en peper naar smaak. Schep de ui, courgette en de artisjokharten erdoor. Doe dit mengsel in een ingevette lage ovenschaal of taartvorm van 26 cm doorsnede en strooi de Parmezaanse kaas erover. Bak de

Janny Kamp Bron tekst classificatie eieren: Wakker Dier In dat grote huis aan het Emmaplein kon vader aanvankelijk

BUURTJOURNAAL NR. 1

NIET ORANJEWIJKBEWONER BETTIE SPITS

Overspel De redactie heeft gewikt en gewogen, gedubd, getwijfeld, en de knoop doorgehakt: ja, wij gaan Bettie Spits interviewen, ook al woont zij niet in de Oranjewijk. Het voelt als overspel, maar was –wellicht ook zoals overspel in de zin als het bedoeld is- te verleidelijk om te weerstaan. Bettie had meerdere malen wondermooie foto’s van onze wijk op Facebook gepost, foto’s waar wij als redactie kwijlend naar keken. Een interview met Bettie en een aantal van haar foto’s in de wijkglossy, dat moest toch kunnen? Per slot van rekening heeft Bettie uitzicht op meer huizen in onze wijk dan welke Oranjewijkbewoner dan ook...

VAN LEEUWARDEN NAAR CURAÇAO Bettie is geboren en grotendeels getogen in Leeuwarden en is trots op haar stad, maar daarover straks meer. Ze ontmoet op relatief jonge leeftijd haar eerste man en als Bettie begin 20 is, wordt de eerste van 3 zonen geboren. Terwijl Bettie tussen de luiers verkeert en haar opvoedkundige kwaliteiten op het drietal uitprobeert, schildert ze graag en veel. Hiermee gaat ze door als het gezin naar Curaçao verhuist, in het kielzog van haar toenmalige man die bij de marine werkt. Vier jaar wonen ze daar en nog steeds keert Bettie graag terug naar deze zonovergoten plek. Op Curaçao voelt Bettie zich voldoende ervaren in het schilderen, zodat ze het aandurft om samen met een ‘collega-schilderes’

BUURTJOURNAAL NR. 1

les te gaan geven. De collega-schilderes –naar zeggen van Bettie een tikkeltje zweveriger dan Bettie zelf- gaf de cursisten soms wat vagere opdrachten, zij nodigde hen bijvoorbeeld uit om hun droom te schilderen. Tot Bettie’s verbazing kwamen daar veel emoties bij vrij, het toelichten van hun schilderijen bracht de cursisten ertoe om zaken te delen die wellicht zonder het schilderen niet gedeeld waren. Bettie’s ervaringen met het creatief werken met de kinderen in het ziekenhuis, op de kinderafdeling, versterkte dit inzicht. Het was voor Bettie een openbaring en toen zij na vier jaar warmte en zon weer in Leeuwarden belandde, ging ze op zoek naar een opleiding die in haar behoefte om mensen te helpen middels creatief bezig zijn kon voorzien. Het werd creatieve therapie bij Stenden. Onder-

tussen had Bettie ook al werk gevonden in de hulpverlening, waarin ze werkt voor mensen met een lichtverstandelijke en psychische beperking. Zij maakt de opleiding af, maar gaat niet als therapeut aan het werk. Samen met een collega zet zij bij haar organisatie de dagbesteding op en vindt hier –omdat ze ziet hoeveel baat de cliënten hierbij hebben- veel bevrediging.

PARNAS EN HENK Voordat Bettie naar Curaçao verhuisde, stond ze achter de ongetwijfeld bijzonder gezellige bar bij Parnas en toen zij dat na terugkomst weer op wilde pakken, bleek Parnas zieltogend te zijn. Henk Krist, die zij nog kende uit de betere dagen van Parnas, suggereerde dat zij de ‘gezelligste schilderclub van 058’ zou komen

versterken in het buurthuis van de Oranjewijk. Dat leek Bettie een strak plan en voor haar is de woensdagavond nu háár avond, daar valt niet over te onderhandelen. Hoewel ze er absoluut niet van houdt om zich vast te leggen op bepaalde tijdstippen, maakt ze voor de lessen van Henk graag een uitzondering. Juist omdat het tijdstip het enige is dat vast staat, voor de rest is het de vrijheid die Bettie aanspreekt. Henk helpt als je daar behoefte aan hebt, maar verder doe je lekker je eigen ding en dat is een kolfje naar de hand van deze vrijheidslievende dame.

BOOT Inmiddels was Bettie bij Minse ingetrokken op De Fourage, een van de boten aan ‘de andere kant’ van het kanaal aan de Emmakade liggen. De zoons zijn inmiddels volwassen en wonen een paar straten verderop, want ook al lijkt zo’n boot aardig wat lengte te hebben, met meer dan twee mensen zou het toch snel te krap worden. Bettie ging probleemloos over van huis naar boot, ze voelt zich er zelfs wat zigeunerachtig door. Hoewel ze met De Fourage zelf niet varen, dat doen ze dan liever met bijvoorbeeld een van de twee pramen waar Minse in de zomer mee vaart. Of met de 102 jaar oude lemsteraak ‘De Brave Hendrik’ (één

BUURTJOURNAAL NR. 1

BETTIE SPITS

van de grootste originele lemster aken, als jacht gebouwd in Bûtensfallaat bij Drachten) en die vanuit thuishaven Harlingen in de verhuur ligt. Hoewel Minse het varen niet met de paplepel kreeg ingegoten, lijkt hij met het varen vergroeid te zijn. Buiten zijn, eigen baas zijn, vooral doen wat je leuk vindt: ik snap wel een beetje waarom deze twee mensen het goed hebben met elkaar op het knusse schip. Met de pramen heeft Minse in 2018 een topjaar gehad, waarbij vooral gezelschappen die iets te vieren hebben, een beroep doen op hem. Tochtjes in en om Leeuwarden, hapje en drankje mee en met wat mazzel lekker weer: wat wil een mens nog meer. En nu er nieuwe routes uitgegraven zijn, proberen ze deze ook uit en zo kwamen Minse en Bettie bijvoorbeeld tot de ontdekking dat ze met hun kleinste praam ‘Het lytse suske’ door Huizum kunnen varen. Ook vaart Minse vaak gasten rond in het ka-

der van city-events, georganiseerd vanuit de Blokhuispoort.

den. En tien meter en dertig meter verderop ook, trouwens. Aanvankelijk altijd met de analoge camera in En natuurlijk kunnen de reuzen niet onbespro- de tas om na een korte periode van weerstand ken blijven, wie herinnert zich niet dat beeld (waarom wil een mens foto’s op zijn computer van die hele grote (kleinste) reus op die dan hebben staan, foto’s moet je in je hand kunnen toch bij nader inzien niet zo heel grote praam? nemen om naar te kijken) deze te verruilen Bettie vertelt dat men niet over een nacht ijs voor een digitale camera. ging: anderhalf jaar van tevoren waren de Fransen al langs geweest met hun duimstokje. En dan nu de foto’s maken met het mobieltje, waarbij het wel zo is dat Bettie bij de aanschaf FOTO’S van een nieuw mobieltje wel heel kritisch is Gevraagd naar wanneer zij met fotograferen op de kwaliteit van de camera. Maar goed, ik begon, antwoordt Bettie dat daar geen start maak ook wel eens foto’s met mijn mobieltje voor aan te geven is, zij weet niet beter dan en dat geeft toch een gans ander resultaat dan dat zij alles in een foto ziet. Zij voegt daaraan de pareltjes van Bettie. Zoals in de inleiding getoe dat er dan inmiddels ook niet meer zoveel schreven: de redactie heeft wat afgekwijld bij mensen meer zijn die het leuk vinden om met het bekijken van haar prachtige foto’s van onze haar te wandelen: om de haverklap wordt het wijk. Acht, het zal wel gewoon komen omdat wandelmaatje geacht pas op de plaats te maken, zij zo’n leuk uitzicht heeft vanuit de boot... want er moet even een plaatjes geschoten wor-

BUURTJOURNAAL NR. 1

BETTIE SPITS

OPLEIDING Het is duidelijk: Bettie kan prachtige foto’s maken en ze heeft er lol in. Soms krijgt ze de tip van mensen om een opleiding in de fotografie te gaan doen, maar dan steekt haar lichtelijk anarchistische aard de kop op en als ik wil overdrijven, zou ik zeggen dat ze briest dat ze zich door niemand laat voorschrijven hoe zij moet kijken, fotograferen of waarderen. En nu ze toch lekker bezig is: de beoordelingen op een kunstopleiding? Ze snapt er helemaal niets van. Ja, op technisch vlak kan er natuurlijk beoordeeld worden, maar verder, over het artistieke gehalte? Ze dacht van niet. Echt niet.

TOEKOMST Bettie schildert dus nog steeds graag en soms, als ze bijvoorbeeld een rugzak nodig heeft om mee naar Thailand te nemen, verkoopt ze schilderijen. Lang niet alles wat ze schildert mag in de verkoop, ze schat in dat dat ongeveer fifty/fifty is.

En dat Thailand doet ze echt niet dagelijks, maar op enig moment, nadat ze geconfronteerd was met ziekte en ellende, besloot ze dat het afgelopen moest zijn met het uitstellen van plannen en zette zij in eerste instantie Azië op de agenda. Inmiddels is ze ook alweer twee keer terug geweest op Curaçao, ook leuk en lekker. Het fotograferen gaat ook wel door en wij hopen daar als wijkkrant regelmatig van te mogen profiteren. En dobberen in de zee, daar wil Bettie ook graag nog lang mee doorgaan. Ik zou het persoonlijk wel weten, maar zij verklaart oprecht met droge ogen dat het haar niets kan schelen of het de zee van Curacao of van Vlieland is. Als er maar gedobberd kan worden. Maar of het werk op de dagbesteding nog een haalbare kaart gaat blijven? Het wordt er met

de bezuinigingen niet leuker op en daarnaast is het misschien ook wel tijd om het roer om te gooien, om maar even in het scheepvaartjargon te blijven. Zoals eerder opgemerkt: Bettie is trots op haar stad, niet alleen omdat Leeuwarden er de laatste jaren steeds leuker op geworden is, maar ook omdat ze steeds meer is gaan houden van de verhalen over de geschiedenis van Leeuwarden. Zij heeft zich laten inspireren door onder andere Henk Oly, die veel over Leeuwarden weet en er ook over schrijft en soms als gids meegaat op de praam. Stadsgids, dat lijkt haar mooi werk. Want wat is er mooier dan anderen door jouw eigen, mooie stad te leiden, grutsk en fier? Dan wel je mobiele in je zak houden, Bettie! Janny Kamp.

BUURTJOURNAAL NR. 1

Onze therapeuten: Ynse de Boer Ynse de Boer Fysiotherapeut Manueel therapeut Fysiotherapeut

Manueel therapeut

Eke Siebinga Fysiotherapeut Eke Siebinga nek/schouder/hoofdpijn

Fysiotherapeut

Sinds juli 2012 zijn wij als praktijk werkzaam binnen het medisch centrum Buitenhove. Deze stap bracht ons meer ruimte, een grote en goed uitgeruste oefenzaal en meerdere zorgdisciplines onder een dak. Het Het Fysiofrisoteam bestaat uit zes fysiotherapeuten en één oefentherapeute, ieder met een eigen Fysiofrisoteam bestaat uit acht fysiotherapeuten en één oefentherapeute, iederspecialisme. met een Hiermee wij deHiermee voor U optimale zorg verlenen. benaderingswijze is individueel gericht, met eigenproberen specialisme. proberen wijtede voor U Onze optimale zorg te verlenen. Onze benadepersoonlijke aandacht en professionele begeleiding. Binnenaandacht onze praktijk bestaan er ookbegeleiding. mogelijkheden om te ringswijze is individueel gericht, met persoonlijke en professionele oefenen in klein groepsverband. Binnen onze praktijk bestaan er ook mogelijkheden om te oefenen in klein groepsverband.

Martine de Jong nek/schouder/hoofdpijn Oefentherapeut Cesar

Martine de Jong Dick de Roest Oefentherapeut Cesar Fysiotherapeut Ita de Roest-Luth Dick de Roest Fysiotherapeut Fysiotherapeut Bekkenfysiotherapeut

Fysiotherapie voor ouderen

Sina Keuning Fysiotherapeut, Haptonomie, Ita de Roest-Luth Psychosomatische Fysiotherapeut Fysiotherapie

Bekkenklachten en

Lianna Touwen Bekkenbodemfysiotherapie Fysiotherapeut

Sinavan Keuning Janine der Plas Fysiotherapeut, Fysiotherapeut Haptonomie, Psychosomatische

Wietske Siemensma-v.d. Ploeg fysiotherapie. Kinderfysiotherapeut

Praktijk FYSIOFRISO J.H. Knoopstraat 6-e, 8933 GS Leeuwarden tel.: (058) 213 59 56 , info@fysiofriso.nl www.fysiofriso.nl

Wijkzorgcentrum Greunshiem Tjotterstraat 16, 8937 AS Leeuwarden Wijkzorgcentrum Het Nieuwe Hoek Hoeksterpad 16, 8911 JW Leeuwarden

Leoni Bouma Fysiotherapeut Kinderfysiotherapeut

VRIJWILLIGERS IN DE WIJK VRIJWILLIGER BIJ SLIEKER FILM

TERUGKERENDE RUBRIEK Elders in dit blad treft u een foto-impressie aan van de vrijwilligersborrel van 25 februari jongstleden. Dat is een jaarlijks terugkerend gezellig samenzijn met buurtbewoners die zich vrijwillig inzetten voor de wijk. De Wijkvereniging organiseert die borrel als blijk van waardering voor hun inzet.

START VAN DE VRIJWILLIGERSVERHALEN Maar natuurlijk telt onze wijk ook veel vrijwilligers die zich elders inzetten om de wereld een stukje beter te maken De redactie gaat proberen om hierover een terugkerende rubriek te maken. Ze doet bij deze een oproep aan Oranjewijkbewoners die willen verhalen over hun vrijwilligerswerk – van bibliotheekvrijwilliger tot scholenbouwer in Afrika en alles daartussen – zich aan te melden bij redactie@ oranjewijk.nl. Hieronder een waarheidsgetrouw voorbeeld van wat de redactie zich daarbij voorstelt.

Bent u ook vrijwilliger en vindt u het leuk om daar in dit blad over te vertellen? DOEN! >> redactie@oranjewijk.nl Wat zijn je taken bij deze organisatie? Nou, ik werk in een team van meestal een stuk of 5 mensen. Een daarvan de operateur bedient de projectoren en zorgt ervoor dat de voorstellingen op tijd starten en eindigen. De programmeur heeft de films uitgezocht die de organisatie FILM IN FRIESLAND bij Slieker Film in Leeuwarden vertoont. Verder is er een coördinator in het spel die zorgt dat het team van dienst lekker werkt en de bezoekende filmliefhebbers een fijne voorstelling be-

zorgt. Dan zit er iemand aan de kassa voor de kaartverkoop en tenslotte is bij de toegangsdeur tot de 3 filmzalen een kaartcontroleur doende de toegangsbewijzen te scannen. We proberen met onze voorstellingen impact te hebben op de bezoekers door ze zo vriendelijk en duidelijk mogelijk van dienst te zijn. In dat hele gebeuren doe ik meestal de kassa of controleer de kaartjes. Wanneer de film start kondig ik de titel nog eens aan om de bezoekers te laten weten dat ze in de juiste zaal zitten.

Ben je er veel tijd aan kwijt?

Wat is het meest bijzondere dat je hebt Dat valt erg mee vind ik. Je roostert je in voor meegemaakt? tenminste 3 voorstellingen in de maand waarvan 1 weekenddienst. Daar staat tegenover dat ikzelf als bezoeker gratis de films van mijn keuze mag bezoeken samen met een partner.

Heb je veel collega’s en is er onderling contact? Nou en of, ik heb tientallen collega’s waarmee ik niet alleen bij Slieker Film maar ook wel in de stad leuk uitwissel. Meestal over aan- of af te raden films natuurlijk. Zoals je wel weet zijn we ingehuist bij het Fries Museum en wanneer de films eenmaal draaien voert het team onderling allerlei interessante en ook wel persoonlijke gesprekken. Dat vooral vind ik een van de onverwachte pluspunten van dit baantje. Het is een enorme uitbreiding van mijn sociale netwerk zonder dat ik er nu speciaal voor hoefde te netwerken.

Dat was in de loop van 2018 tijdens de Mata Hari tentoonstelling. Ik had in de wijkglossy al een aantal artikelen over madame geschreven maar was benieuwd of er ook door Slieker Film een filmprogramma over haar viel samen te stellen. Samen met onze programmeur Harmen Huizenga hebben we contact gezocht met een paar prominente schrijvers over M.H.’s levenswandel voor suggesties. Die mochten een lijstje indienen van films die in de fin de siècle speelden of M.H. als onderwerp hadden. Na veel bel- en speurwerk liep het project uiteindelijk op niets uit. De films waren niet meer te krijgen of te duur om te huren of niet afspeelbaar op hedendaagse apparatuur. Maar we zijn er behoorlijk opgewonden en enthousiast mee bezig geweest en dat telt. De redactie

BUURTJOURNAAL NR. 1

VRIJWILLIGERSBORREL 25 JANUARI 2019

BUURTJOURNAAL NR. 1

DE WIJKVERENIGING AVG EN LEDENVERGADERING Beste Wijkgenoten,

en de moestuin. Dat maakt dit werk ook zo Aansluitend organiseren we een filmavond, leuk. Ook zin om mee te doen? We zoeken van 20.30-22.30 uur. Welke film er gedraaid nog een bestuurslid, maar ook altijd vrijwilli- gaat worden is nog niet bekend, hou daarvoor gers voor de verschillende commissies en acti- de social media (Facebook/Nextdoor app) in viteiten die er zijn. de gaten.

De Algemene Verordening Gegevensbescherming, de AVG of wel de Privacywet is ook van toepassing op de activiteiten van de Wijk- en Speeltuinvereniging Oranjewijk. Dat betekent dat we als bestuur een Privacy Nieuwsgierig? statement hebben geformuleerd. Deze is in te Dan nodig ik je van harte uit op Algemene Leden Vergadering (ALV) zien op de website oranjewijk.nl. vrijdag 17 mei 2019 19.30-20.30 uur in het Wijkgebouw aan de Gysbert De belangrijkste punten hieruit zijn: • Bij het plaatsen van foto’s op de website of in Japicxstraat. de Glossy moeten we toestemming hebben van de personen die op de foto staan en als het We willen dan graag het volgende te bespreken: om kinderen gaat van de ouders. • Als iemand zich inschrijft als lid van de vereni- Agenda ging, vragen we om toestemming om het email 1. Welkom adres te mogen gebruiken om activiteiten van 2. Notulen ALV 5 juli 2018 * het bestuur kenbaar te maken. 3. Mededelingen • Bovendien heeft iedereen altijd het recht 4. Vaststellen Jaarverslag 2018 * om de gegevens die wij als vereniging hebben 5. Kascontrolecommissie over te mogen inzien, te wijzigen of vergeten te de Jaarrekening 2018 worden. 6. Vaststellen Jaarrekening 2018 * 7. Voortgang activiteiten 2019 Bovenstaand is een activiteit die we moeten uit- 8. Wat Verder Ter Tafel Komt voeren vanwege veranderende wetgeving, ge- 9. Sluiting lukkig zijn er daarnaast vele activiteiten die we mogen organiseren samen met de ver- *Deze stukken liggen een uur voorafgaand aan schillende commissies. Denk aan de kin- de de vergadering ter inzage of kunnen digitaal deractiviteiten met Pasen en St. Maarten, vanaf 10 mei opgevraagd worden door te maide speeltuincommissie, de barploeg, boom len naar voorzitter@oranjewijk.nl. spiegels, de redactie van deze Glossy

Na afloop is er de mogelijkheid om onder genot van een hapje en drankje verder te praten. Nu we de horecavergunning hebben en een heuse barploeg, willen we een lang gekoesterde wens in vervulling laten gaan: Op de eerste zondagmiddag van de maand organiseren we het BUURTCAFÉ. Elkaar ontmoeten vanaf 16 uur om de toestand van de wereld, Nederland of de Oranjewijk te bespreken of gewoon om gezellig de zondag af te sluiten met je wijkgenoten. Een ieder is van harte welkom op zondagmiddag 7 april en zondag 2 juni in het Wijkgebouw aan Gysbert Japicxstraat. Voor verdere vragen: stuur een mail met je vraag naar voorzitter@oranjewijk.nl Met vriendelijke groet, namens het Bestuur, Mirjam Pruiksma

OUD PAPIER – BELANGRIJK – OUD PAPIER – BELANGRIJK – BELANGRIJK - OUD PAPIER – BELANGRIJK – OUD PAPIER Er kwamen de laatste tijd klachten van wijkbewoners binnen: zij hadden op de maandagavond dat het oud papier opgehaald werd, de vrachtwagen reeds om 18.00 uur voorbij zien ‘scheuren’ (om maar even in papiertermen te blijven). En dat, terwijl wij toch altijd communiceren dat de vrijwilligers om 18.30 uur starten. We hebben even navraag gedaan en de betreffende chauffeur bleek alvast wat voorwerk te willen doen, hetgeen natuurlijk een aardige geste is. En, zoals de chauffeur terecht opmerkte: op de betreffende avonden moeten de bakken reeds om 17.30 uur buiten staan. Zo staat het geschreven op het informatieblad van de gemeente en zo zit dat. DUS: OUD PAPIER BAKKEN OM 17.30

u BUITEN ZETTEN!!

BUURTJOURNAAL NR. 1

NEO IN NIEUWE FASE ENERGIE-COOPERATIE IS EEN FEIT

NU VERDER Zoals u allemaal hebt meegemaakt verliep het laatste Energie café eind oktober 2018 in een opgewekte sfeer. Er werden door enthousiaste inleiders niet minder dan 8 energiekansen voor de Oranjewijk besproken. De start van de NEO website werd aangekondigd en ook werd de datum bekend gemaakt van de officiële oprichting van Coöperatie Nieuwe Energie Oranjewijk. Pianoklanken, een hapje en een drankje deden de rest.

Het is nu eind maart 2019 en we zijn alweer een eind verder met de realisatie van onze plannen. We zetten de heuglijke ontwikkelingen weer even voor u op een rijtje.

Feit 2

•W erkgroep Energietransitie van de wijk (in allerlei vormen van samenwerking met de gemeente) contactpersoon Ap Timmermans en Andries van Weeperen op afroep

De website van NEO – > https://nieuweenergieoranjewijk.nl/ kunt u inmiddels op uw browser aanklikken. U krijgt daar niet alleen een slideshow over de Routekaart Oranjewijk Klimaatneutraal te zien maar ook allerlei artikelen met achter- • Werkgroep Energiebesparing contactpersoon Andries van Weeperen grondinformatie, een inschrijfformulier om lid te worden en aankondigingen van wat er allemaal in de Oranjewijk komen gaat. Steeds • Werkgroep Energieopwekking contactppn. Siebe Schootstra en Jan van der de laatste stand van zaken zodat u het gevoel Wal krijgt weer helemaal ‘bij’ te zijn. Kijk zelf maar

Feit 1 Op 11 februari 2019 is de oprichtingsakte van de Coöperatieve Vereniging NIEUWE ENERGIE ORANJEWIJK bij notaris Postma te Leeuwarden gepasseerd en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel alhier. In het startjaar 2019 zal de contributie niet meer dan een luttele 2 ½ euro bedragen.

• Werkgroep Verkeer en Vervoer contactppn. Henk Douma en Siebe Schootstra • Werkgroep Communicatie Admiraal en Hein Kraij

Feit 3

Jochum

Ben u inmiddels lid van NEO en mocht u iets van uw duurzame energie willen vrijmaken voor 1 van de werkgroepen dan horen we graag van u via ons mailadres info@nieuweenergieoranjewijk.nl .

Werkgroep NEO heeft meteen maar de koe bij Lijkt ons geweldig als u meedoet. de horens gevat en is 5 verschillende werkgroepen gestart. Begrijp het goed: de contact- Hein Kraij lieden van de werkgroep zijn NEO-leden en tot de deelnemers behoort u wanneer de onderwerpen u aanspreken en u zich opgeeft:

BUURTJOURNAAL NR. 1

DE BUURTMONITOR HOE GOED KEN JIJ DE ORANJEWIJK? 1. Welk percentage van de 4. Welk percentage van de inwoners van de Oranjewijk woningen in de Oranjewijk is ouder dan 65 jaar (2019)? heeft een woz-waarde van meer dan € 170.000 (2018)? a) 10% - 15% b) 15% - 20% c) 20% - 25%

a) 20% - 25% b) 25% - 30% c) 30% - 35%

2. Welk percentage van de inwoners van de Oranjewijk is niet in Nederland geboren (2019)?

5. Wonen er meer mannen of vrouwen in de Oranjewijk (2019)?

a) b) c) d)

a) Meer mannen dan vrouwen b) Meer vrouwen dan mannenc) c) Even veel vrouwen als mannen

5% - 10% 10% - 15% 15% - 20% Meer dan 15 kinderen

3. Hoeveel mensen zijn werkzaam bij een bedrijf in de Oranjewijk (2017) a) 50 – 100 b) 100 - 150 c) 150 -200

De antwoorden vindt u elders in dit blad. Bron: Gemeente Leeuwarden - Leeuwarden in cijfers

W W W. B W H O N T W E R P E R S . N L EMMAKADE 74A

❧ D E M A K E R S VA N

BUURTJOURNAAL NR. 1

VIER HET LEVEN

NAAR HET THEATER OF DE FILM

De redactie kan zich voorstellen dat er Oranjewijkbewoners zijn die door een beperking niet meer zelfstandig naar theater of bioscoop kunnen. Daarom plaatsen wij deze informatie van ‘Vier het Leven’, zowel om gegadigden opmerkzaam te maken op deze mogelijkheid, als ook om mogelijke vrijwilligers te stimuleren zich op te geven bij ‘Vier het Leven’.

Erop uit, in deze wintermaanden? Niet elke theaterliefhebber is in staat om zelfstandig kaarten te bestellen of naar een voorstelling te gaan. Een groeiend aantal ouderen ziet op tegen het zelf organiseren van een middag of avond uit. Het regelen van tickets en vervoer is vaak een heel gedoe. Voor alleengaande senioren of senioren met een fysieke beperking is dit een extra uitdaging. Stichting Vier het Leven heeft de oplossing voor hen die zich hierin herkennen. In het kort gaat het als volgt te werk: Vier het Leven deelnemers worden thuis opgehaald door een vrijwilliger van Vier het Leven en samen met leeftijdsgenoten gaan zij gezellig naar het theater, de film of een museum in de buurt. We gaan meestal in klein gezelschap uit, voor sommige populaire voorstellingen is de groep groter. Voorafgaand aan de voorstelling genieten we gezamenlijk van een kopje koffie of thee. Aan de voor Vier het Leven gereserveerde tafel staat in de pauze voor iedereen een drankje klaar en na afloop wordt iedereen weer veilig thuisgebracht.

“Wat kan een mens nog meer wensen als je op leeftijd bent en samen met anderen op een comfortabele manier nog naar de schouwburg kunt gaan” vertelde een deelnemer na afloop van een uitje . "Samen naar een voorstelling is dubbel genieten!". Elk kwartaal verschijnt er een programmaboekje met een programma van 20-30 voorstellingen in o.a. Stadsschouwburg De Harmonie, het Koepeltheater en Filmhuis Slieker in Leeuwarden en De Koornbeurs in Franeker. U kunt naar concerten, musicals, opera, toneel: het programma is zeer gevarieerd en er zijn ook middagvoorstellingen! Onze deelnemers kunnen schriftelijk of telefonisch reserveren. Geïnteresseerden kunnen vrijblijvend het programmaboekje voor hun eigen regio aanvragen via 035 – 524 51 56 of kijken op www.4hetleven.nl. Aanmelden kan per activiteit en daarv betaalt u de vermelde arrangementsprijs. Bij het arrangement zijn inbegrepen: het kaartje, de consumpties, het vervoer en de bespreekkosten.

PROGRAMMA TOT DE ZOMER 30 mrt 2019 Settle for More - Nederlands Dans Theater 2 Het tweede gezelschap van Nederlands Dans Theater bestaat in 2018 veertig jaar! In 'Settle for More' tonen de veelbelovende dansers wat zij waard zijn Tijdstip: 20:15 uur Locatie: Stadsschouwburg De Harmonie, Leeuwarden Prijs: € 42,00

BUURTJOURNAAL NR. 1

14 apr 2019 CATS - West End productie van Andrew Lloyd Webber De Engelstalige Londense West End productie CATS, van Andrew Lloyd Webber, komt naar Groningen! Dit jaar is het precies 30 jaar geleden dat de musical. Tijdstip: 12:00 uur Locatie: Martiniplaza, Groningen Prijs: € 99,90

11 mei 2019 vooraankondiging sponsorevent:

3 Provinciën Wandeltocht op 11 mei 2019 vanuit Bakkeveen De 3 Provinciënwandeltocht (3PWT) start jaarlijks in Bakkeveen: hier komen de grenzen van de provincies Friesland, Groningen en Drenthe. Tijdstip: 9:00 uur Locatie: Recreatiecentrum Dûndelle, Bakkeveen

12 mei 2019 Verplaatst van 24 maart - Van Bach tot Broadway - Miranda van Kralingen + Koor Miranda van Kralingen, harpiste Liesbeth Vreeburg en een koor brengen met 'Bach2Broadway' een ontroerend én grappig verhaal over lief en leed u. Tijdstip: 15:00 uur Locatie: Theater De Koornbeurs, Franeker Prijs: € 30,50

6 jul 2019 Abe Bonnema Experience 2018 > nog een keer in 2019???? LF2018: Kom naar de 'Abe Bonnema Experience 2018 – Legacy of an architect' in de Panoramazaal op de 26e etage bovenin de Achmeatoren in hartje L.. Tijdstip: 13:30 uur Locatie: Achmeatoren, Leeuwarden Prijs: € 23,50 Gaat u een keer met ons mee? Wij sturen u graag vrijblijvend het programma toe met een uitgebreid aanbod aan voorstellingen in uw regio. U kunt het welkomstpakket aanvragen via info@4hetleven.nl of telefonisch op werkdagen van 9:00 tot 18:00 uur op tel. 035-5245156.

Vier het Leven zoekt vrijwilligers! Omdat er steeds meer ouderen met ons mee uit gaan zijn wij in diverse provincies op zoek naar vrijwilligers. Lijkt het u leuk om in uw eigen regio aan de slag te gaan locatiecoördinator? Uitgebreide functieomschrijvingen van deze en alle andere functies vindt u op: www.4hetleven.nl.

De groep gasten en begeleiders bij My Fair Lady in De Harmonie, april 2018.

BUURTJOURNAAL NR. 1

COLOFON REDACTIE Janny Kamp Piet Brouwer

KOPIJ Kopij inleveren vóór 7 juni 2019 Mail naar: redactie@oranjewijk.nl

CONTACTPERSOON Hein Kraij tel. 058 2164845 of 06 2255 8276

VASTE COLUMNS Gerco van Beek Luuk van der Veen Peter Jeeninga Minne Velstra Douwe Idema

GASTSCHRIJVERS Jannie Soepboer

GRAFISCHE VORMGEVING Alle Schilstra & Minne Velstra

S I N N E N FA N M I N N E

SNIPPERS

Hein Kraij

Ik keapje fan myn lêste wikseljild in alderheidenst fjoer lit stramme beammen waaie om nije loften oer it fjild te jeien yn wûnder waarme wende oeren Ik lien fan ‘e winter briljanten fan iis set blommen op ‘e rúten skoai by fortuna om túten tjirgje mysels fan ‘e wiis Ik stel fan ‘e takomst in bûsfol ritich gelok en sjipje de dei der mei yn wa makket him drok it libben ferwaait Ik leef fan ‘e wyn as hjirnei taeiwaar de wrâld ferwettert yn in momint dat ivich duorret!

OPMAAK en vormgeving Gilbert Terpstra en Jenny Piso | Verkorteweg

Minne Velstra.

FOTOGRAFIE Bettie Spits (cover) Redactie

OPLAGE 1000 stuks

BEZORGING

JAARGANG 19 Lente 2019

WWW.ORANJEWIJK.NL

BUURTJOURNAAL NR. 1

De antwoorden van blz. 30.

Copy Service Leeuwarden

a (11,9%) c (15,6%) c (183) b (27,2%) b (52% is vrouw)

1. 2. 3. 4. 5.

Familie Luca

Garage Emmakade

Uw Auto‘Crew’ Erik Hoeksma | Afke Hoeksma Ulbe de Boer | Bram Kroes Karst van der Meer

Wij zijn verhuisd!

AutoCrew, kwaliteitsonderhoud bij u om de hoek! Wij zijn per 1 oktober 2017 verhuisd naar de Drachtsterweg 8 (tussen de BP pomp en Hokatex). Na 53 jaar hebben wij met pijn in ´t hart het pand op de Emmakade verlaten, maar ons nieuwe pand geeft ons alle mogelijkheden om u als klant, nu en in de toekomst van dienst te zijn. Ons ervaren team nodigt u graag uit voor een bezoek aan ons bedrijf.

Wij bieden een uitgebreid pakket voor uw auto. Of het nu gaat om onderhoud of de aanschaf van een occasion, bij Garage Emmakade bent u aan het goede adres. Ook kunnen wij hier het onderhoud van uw camper verzorgen! Uiteraard kunt u ook bij ons terecht voor de aanschaf van een nieuwe personen- of bedrijfsauto.

Graag tot ziens bij Garage Emmakade!

AutoCrew A Bosch Automotive Workshop Brand

Garage Emmakade Drachtsterweg 8, 8934 BV Leeuwarden | T 058 - 212 82 13 hoeksma@garageemmakade.nl | www.garage-emmakade.nl

9,3