Aleksanderdenstore. Roman2020
PeterF.Strassegger©DetNorskeSamlaget2023
www.samlaget.no
Omslag:EgilHaraldsen&EllenLindeberg| exildesign
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:12/14,5pkt.AdobeGaramond
Papir:80gMunkenPrintCream1.8
Trykkeri:ScandBookAB,Falun
PrintedinSweden
ISBN978-82-340-0840-5
Dennebokaertryktpåmiljøvenlegpapir.Kontaktlærarenvårharfeittglinsandeskalleogseier aldrigodhelg.Nårklokkanærmarseg,sperrarhanberre oppauga,klørsegibartenogsluttaråsnakka.Allepakkarsekkensinogveitdeterhelg.Egereinavdeisiste tilåpakkaferdig.Egveitikkjekvifor.Deiandreerfor lengstutedåegendelegharklartåsamlameg.Kontaktlærarenstårvedtavlaogventar.
«Tekdudetrolegihelga,Per?»seierhanogserrartpå meg.
Kvameinerhanmeddet?
Egseieringentingoggårut.
Oskarsahanskulleventapåmegigangen,meneg serikkjenokotilhan.Eggåreitstykkenedovermot utgangsdøra.Førdetstoreauditorieterdeteinkrokmed vindaugemotbaksidaavskulen.Instikrokenstårein benkframføreeinstor,kvitvegg.Avogtilgøymerfolk segheripausaneforågjerabådedeteineogdetandre.
Egsermegrundt,mendeteringensomharlagtmerke tilmeg.Såtekegframsprittusjenogbyrjaråtagga.
REP,skrivegpåveggen.
DREP,skriveg.
Ogsåeitansiktsomermeintåliknakontaktlæraren vår,medbartogsnauskalle,ogeitglismedeisnakkeboblederdetstår:«Egkansjåpikkendin!»
«Kvagjerdufornoko?»høyreregnokonseiabak meg.
EgsnurmegbråttogserdeterRonnyfråC-klassen somstårder.Ronny-Makaroni,somOskarplarkalla han,utanategveitkvifor.
Oskarerkameratenmin.Tidlegarevarhanbesteven medRonny,mennosnakkardeimestikkjesaman.
Oskarseierdeterfordideiveksifråkvarandre,men eglurerpåomdetharskjeddnokoOskarikkjevil snakkaom.Ronnyerdenrarastepåheileskulenog gårsomregelåleine.EgtrurOskarskjemmestavåha vorevenmedhan.Ronnyopnaroglukkarnaseborene sine,hanharpåsegeinshortssomliknareitskjørt, ogseieroftemerkelegetingsomingenforstår.Oskar sernærmarepåtagganemine.Egkjennerathanluktar agurk.
«Kvaerdette?Oppfordrardutildrappåpedo-læraren din?»spørhan.«Medreip?»legghantil.
Egseieringenting.Forstårikkjeheiltkvahanmeiner. Tenkjerategbørseianoko,fåhantilåhaldakjeft,men ordasitfastihalsenmin,egklararikkjeåfåutannaenn: «Detvarikkjemeg.»
Ronnysmiler.
«Nei,nei,sjølvsagtikkje»,seierhanogristarhakkete påhovudetsomeiskjorsomsersegrundt.
«Ok,då.Godhelg»,seierhansåogblirståandeogsjå
påtaggen,somomhanstuderereitkunstbilete.Egvil berrevekkfortastmogleg.
«Dererdujo»,seierOskaridetegkjemtilutgangen.
Hanharsomvanlegpåsegdengulekapsensinoghar sekkenhengandeovereineskuldra.
«Kvarharduvore?»spørhan.
«Ingenplass.Kanmegåno?»seieregutolmodig.
«Jadå.Erduklar?»
«Forkvadå?»
«Naj.Duveitjodet…»svararOskaroggliser,ogeg synestathaneinaugeblinkliknarpåtaggenavkontaktlærarenmin.
PåfredagarplarOskarogegalltidågjeradetsameetter skulen:gåpåeinavbutikkaneibygdaogstelaøl.Egtrur ingenveitomdet.Menidagerdetnokosomkjennest rart.KanskjedeterfordiRonnyharkomeogforvirra megikroken.Ellerkanskjefordikontaktlærarensaeg skulletadetmedro?Kvameintehanmeddet?Veitfolk omkvaOskarogegplargjera,likevel?IdetOskartrykkerpåknappensomfårdøratilågåopp,ogdenfriske luftafråskulegardensiginn,snuregmegforåsjåetter Ronny,sjåomhanframleisstårderikroken.Ogdetgjer han.Detserfaktiskutsomhanogsåharbyrjaåteikna påveggen!Medeinsprittusj?Hanstårheiltopenlystog teiknarpådenveggenegnetthartaggapå.Hankjem tilåblitekenkvaraugeblinkogfåskuldaforaltsaman, tenkjeregogseratkontaktlærarenallereiekjemgåande nedovergangen.Deterlikeførno.
Vedsykkelstativahareingjengfråtrinnetvårtsamlaseg. IdetOskarogegkjemramlandeut,sernokonavdei påoss.Egleggmerketilateinavdeidultarisidapå Åsmund.Hansluttaråle,puffartileinannan,oglike etterserdeimotossallesaman.
Forlengesidan,dåmegjekkpåbarneskulen,var Åsmundogegkompisar.Ikkjeveldignære,menme spelafotballilagpåsundagar,ogeghugsaratmegjekk ogbowlaeitpargongersamanmedforeldravåreiandre ellertredjeklasse.Egtruddemeskullehaldaframåvera venerpåungdomsskulenogså,atmevillehaldasaman sidanforeldravårekjendekvarandre.Menallereiefrå fyrsteskuledaglethansomhanikkjekjendemeg.Eg prøvdeåhengamegpålikevel,mendetgjordealtmykje verre.EingongfekkÅsmundnokogkallamegeintapar.
Ogdethangjordeetterdet,vilegverkengløymaeller tilgje.
«Føkkdei.Meberregår»,høyreregOskarkviskratil meg.
EgsernedibakkenmedanmegårforbiÅsmundog gjengen,håpardetikkjeskalblinokosjauidag,håpar atdeikanlaossveraifreddenneeinegongen.Men
ikkjelengeetterhøyreregordasomstikkmest.Det erÅsmundsomseierdei:«Sjådergårdeito taparane igjen…»
Egbittennenesamanogharmestlysttilåslå,meni nesteaugeblinkkjenneregattårenekjem,ogeggjeralt egkanforikkjeågrinano,bitmegileppaogheldting innimeg.Deiskalikkjefåtaketpåmeg,tenkjereg.Ikkje noigjen,ikkjenonårdetberreernokrevekerigjentil sommarferien,tilmeerferdigemedtiandeklasse.Etter detteåretvilegaldrimeirmåttasjånokonavdeiigjen.
Omnokrevekereregfri.Fritilåveramegsjølv.Eller einannan.Detspelarikkjenokarolleformeg.
Dåmekjemtilstiensomgårforbidetgamlejordet,der meerutanforrekkeviddatildeiandre,klararegikkje meir.Detskjelvforsterktibrystet,oghakabyrjarårista.
Oskarletmeggåvedsidaavsegogseieringentingdåeg tørkaraugaminemedermapåjakkaogprøveråsvelgja hikstamine.
Slikgårmeeistundutanåseianoko.Egkjennervindenikinnet,kjennerdetergodtåfådeivarmepustaav dentidlegesommareniansiktet.
«SkalmedrapåSparidag?»spørOskarså,tilforlateleg,idetmenærmarosssentrum.
«Spar,ja.Detereingodide!»seieregogsnufsarvekk restane.«Dererdetaldrinokonsomfølgjermed.»
Megårtversgjennomsentrumogvidarelangsvegentil detveslesenteretsomliggiutkantenavbygda.Skyvedøreneopnarseg,deismettinnisidenesomomdeier reddeoss.Deterfredag,ogOskarogeggjerossklare.
Hansaeingongatmevarblittordentlegekararnosidan menærmaosssluttenavungdomsskulen.Ogkvargong skyvedørenetilSparensmettinnisidene,kjennestdet ogsåsomommeerblittmenn.Ogkvamåektemannfolkha?
DetvarOskarsomhaddekomepåatmekunnestela tingmetrong.Egtrurdetstartamedbarberskumog høvelifjordåmebyrjaåfådunbart.Ingenavosstorde ågåtilkassaforåbetaleforbarberskummet,høvelen ellerdeodoranten.AllereiefyrstegongenforsynteOskar segmedaltsaman.Egtokberreeinlitenspraydeodorantogtruddeegskullesvimeavpåvegenut.Egvar
såvarmiansiktetategtenkteegglødde,atallekom tilåsjådet,atmekomtilåbliteknemeddetsame. Mendetskjeddeikkje.Ogikkjegongenetterheller,då egstappabådebarberskumoghøvelnediunderbuksa.
Detvarikkjeeingongnokonsomlamerketilmeg, sjølvomdetbulagrovtfråskrittetmitt.Etterdetstarta meågåpådeiandrebutikkaneogså,ogalltidvardet detsame:Ingentokoss.Etterkvartforstodmeatme eigentlegikkjetrongåbetalafornokontinglenger,at detberrevaråforsynasegmedaltmevilleha:sjokolade,brus,sprayboksar,honning,nudlar,pornoblad,og tilsluttogsåøl.Deterdetsomerblittfredagstradisjonenvår.
Somvanlegtekmemedossryggsekkeneinnibutikken, setdeinedpågolvetoggårsjølvnedikneståandebak pallanemedølboksar.Såventarmeeinaugeblink,pustar,serossrundt.Dersomingenkjemno,vilmeklara det.Oskardregdengulekapsensingodtnediansiktet ogseierategskalopnaryggsekkenmin.Eggjersomhan seier.Såfyllerhansekkenopptilrandamedølboksar, tosekspakningaroppåkvarandre.Detblirvanskelegå snurpaigjen,boksanekvelvnedisekkensomeitbygg ieinbyingengiddåtavarepåmeir.Oskarler:«Prøv igjen!»
Egsermegrundt.Eidamegårforbiihyllegangenbak oss.Serpåoss.Oskarogegstirartilbake,medblikksom meveitgjervaksnereddeogusikre.Damaseroppitaket oggårvidare.
«Lukkfort,sågårme»,seierOskarkviskrandeog usikker,somomhanerblittreddforåbliteken.
Deteruvantåsjåhanblivippaavpinnenslik.Nokre gongerplarhangårettborttilpallane,latasomingenting,pakkaøletnediryggsekkensinsomomdeter
nokohanmågjera,somomhanjobbaributikkenog berreskalordnanoko.Egtrurdeterfyrstegongeneg serhanbliredd.Kvaerhanreddfor?Meblirjoaldri tekne.