Samlaget – Våren 2024 by Det Norske Samlaget

VÅREN 2024

våren 2024 © 2024 Samlaget www. samlaget.no stiftinga det norske samlaget styreleiar: John Ragnar Aarseth forlagsdirektør: Edmund Austigard forlagskontor: Mariboes gate 13, 0183 Oslo postadresse: Postboks 4672 Sofienberg, 0506 Oslo føretaksnummer: 935 305 314 Vi tek atterhald om prisendringar. konsept, omslag og formgiving: Trine + Kim designstudio

INNHALD SKJØNNLITTERATUR FOR VAKSNE

POCKET

FAKTA OG DOKUMENTAR

BARN OG UNGDOM

HØGARE UTDANNING

Syn og Segn

Fotografregister

Følg oss

Kontakt oss

SKJØNNLITTERATUR

romanar

SUSANNA ALAKOSKI

LONDON JENTA

BOMULLSKVARTETTEN BOK II

9 7 8 8 2 3 4 0 1 0 0 7 1

Ho får jobb hos den intellektuelle familien Conley, er saman med andre barnejenter frå Sveits, lærer seg engelsk og treffer Elizabeth Taylor. Bomullsfabrikken og tekstilindustrien kjennest langt unna. Heime i Vasa er Hilda framleis ein bomulls engel i ein industri stadig meir pressa av automatisering og konkurranse frå Sverige og fjerne land. Gretas bror Jonni jobbar på Algots i Borås og forelskar seg på fagforeiningsseminar. Lite anar Greta om kva framtida vil bringe, og kva konse kvensar det kan få å forlate heimbyen sin.

ISBN 978-82-340-1007-1

9 788234 010071 8

Andre bok i den kraftfulle Bomullskvartetten om arbeid, liv og lengt

Vi er i 1950-åra. Greta har forlate mamma Hilda og bomullsfabrikken i Vasa for eit betre liv. Ho arbeider som barnejente og pleieassistent i Stockholm til draumane tar henne til London.

Londonjenta er andre bok i den kraftfulle Bomullskvartetten om liv, arbeid og lengt for kvinnene i Finland og Sverige på 1900-talet. Dette er ei forteljing om arbeid, kjærleik og vennskap, der kvardagsliv og verdspolitikk er trådar i same veven. Frå svensk ved Runa Kvalsund.

romanar

Om Bomullsengelen (2023): … sveiper som en stø lyskaster over anonyme og glemte kvinneliv i vår nære forhistorie andreas wiese, dagbladet

Et sterkt og viktig bidrag til vår felles historie anne cathrine straume, nrk

Ei slags nordisk Elena Ferrante margunn vikingstad, morgenbladet

Formidabelt prosjekt nancy øvrehus, stavanger aftenblad

SUSANNA ALAKOSKI (f. 1962) debuterte i 2006 med romanen Svinalängorna, som fekk Augustprisen same året. Alakoski har eit brennande engasjement for den kvinnelege arbeidarklassa, som er arbeidande og intellektuell, ofte med ein ukueleg kunnskapshunger, men samtidig strøypt av eit hardt liv. Dette engasjementet er tydeleg til stades i Bomullskvartetten.

romanar

MARIT EIKEMO (f. 1971) roman debuterte med Mellom oss sagt i 2006 og har i tillegg til ei rekkje romanar også gitt ut intervjubok, essay og noveller. Bøkene hennar er både smarte og underhaldande og har imponert kritikarar og lesarar med presise observasjonar av samfunnet vårt og tida vi lever i.

memoar

MARIT EIKEMO

VI ER BRØDRENE EIKEMO

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 1 7 4

Vi er brødrene Eikemo er ein personleg sørgesong og ei kjærleikshistorie om alt som går tapt. Marit Eikemo fortel med varme og innsikt om det skjøre i livet, om ein far og ei dotter, om ein familie, om ei slekt, om industristaden Odda, om ei tid og eit lite stykke Noreg.

9 788234 012174

Då far til Per døydde i ei fallulykke på femtitalet, etterlet han seg kone og fem søner. Den 14 år gamle Per var nøydd til å stå for inntektene til huset og blei ein farsfigur for dei fire yngre brørne. Ein tung arv forplanta seg nedover generasjonane. Alle prosjekta som brørne har halde gåande gjennom åra – bygging av båtar og bilar, amerikareiser, etablering av idrettslag, maratonløp, skihopping og bygging av ulovlege småhytter på vidda – har skjedd i skuggen av ulykka. Huset i Berjaflotvegen står att som eit bilde på ein tidsepoke, og kva vil då vere att av alt dette når heller ikkje Per lenger vil bu der for å passe på?

Marit kjem heim til Berjaflotvegen i Odda. Den 86 år gamle far hennar, Per Eikemo, er den siste som bur att i den fire etasjar høge generasjonsbustaden som blei bygd av far hans, og som lenge romma både fleire generasjonar Eikemo og leigebuarar. No er det stille. Marit går gjennom etasjane og romma, og gjennom bilda ho ser, og gjenstandane ho plukkar opp, blir historiene frå huset vekt til live: frå hennar eigen oppvekst og tilbake til dei tidlege åra til foreldregenerasjonen.

romanar

METTE KARLSVIK

ÅRET HAR TRETTEN NETTER Ærleg om begjær og sårbarheit

Mette matchar med M. Han viser straks interesse, og ho kan ikkje tru at ein som han ser noko i henne. Når den leikne og uforpliktande relasjonen på SMS går over i fysiske møte, aukar denne usikkerheita. Likevel gir Mette seg heilt over. Ho er hekta og har ingenting å miste. Sjølv når M begynner å trekke seg tilbake, tenker ho at det er no eller aldri. I Året har tretten netter møter vi Mette gjennom søvnlause netter, i førebuingar til møte, i analysar av meldingstrådar, samtaler og eigen veremåte, gjennom kvardagar der alt dreier seg om M.

2005 med romanen Vindauga i matsalen vender mot fjorden. Ho blei tildelt Tarjei Vesaas’ debutantpris og har seinare fått fleire prisar for forfattarskapen sin.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 2 0 4

METTE KARLSVIK (f. 1978) debuterte i

9 788234 012204

Året har tretten netter handlar om tillit og sårbarheit, og om å miste seg sjølv. Det er ein ærleg og direkte roman om eit oppslukande, desperat begjær.

romanar

MARTIN BALDYSZ

FALLGARD Det er sommar på Mulen, øya i havgapet. Her bur Ingeborg saman med foreldra og dei yngre syskena. I det vesle øysamfunnet går livet sin gang med kyrkjemøte, fiske og gardsarbeid, slik det alltid har gjort. Verda utanfor verkar fjern, men det moderne samfunnet bankar stadig oftare på og trugar det som er trygt og sett. Ingeborg lengtar forbi fallgarden som bryt bølgjene kring øya. Men det er også ein annan lengt i henne. I alt ho gjer, ynskjer ho seg til det grøne huset på andre sida av øya. For der bur Olaug, som nettopp har vorte enkje. Olaug med det svarte håret og dei sterke armane. Kva er det med Olaug som er så annleis, som får Ingeborg til å kjenne seg både innestengd og fri? MARTIN BALDYSZ (f. 1977) debuterte

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 2 2 8

ISBN 978-82-340-1222-8

9 788234 012228

med romanen Vintertrang i 2013. Den andre romanen hans, Vardane, kom i 2022.

romanar

drama

JON FOSSE

EINKVAN Nytt skodespel frå nobelprisvinnaren

Skremmande einsemd Ein ung mann møter ein annan ung mann som liknar mykje på han sjølv, begge er dei biletkunstnarar. Ein eldre mann møter ein annan som også liknar mykje på han sjølv. Og ei eldre kvinne møter ei som liknar mykje på henne sjølv. Dei eldre foreldra freistar snakka til den yngre sonen, vil gjerne møtast og ha kontakt, snakka om åra som har gått, alt som har skjedd, men får aldri svar. Den einaste som svarar, er deira eigen dobbeltgjengar. I Einkvan møter vi ei nesten skremmande einsemd, ein lengt etter felleskap og ei sorg over å ikkje nå fram til dei vi er aller tettast knytt til, den næraste familien. Eit skodespel av Jon Fosse vart for aller første gong sett opp på ei scene våren 1994. Tretti år seinare vert Fosses 32. heil aftens stykke sett opp på Det Norske Teatret. 9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 3 1 7

ISBN 978-82-340-1331-7

9 788234 013317

JON FOSSE (f. 1959) blir rekna som ein av vår tids viktigaste forfattarar. I førti år har han skrive i ulike sjangrar: romanar, dramatikk, lyrikk, kortprosa, essay og barnebøker. Tekstane hans er omsette til over femti språk, og skodespela er sette opp over heile verda. Fosse har fått ei rekkje prisar i både inn- og utland. 10. desember 2023 tok han imot Nobels litteraturpris i Stockholm.

Einkvan har urpremiere 25. april 2024.

romanar

INGVILL KJÆRSTEIN

AUSTVEST PASSASJEN Frykt og avsky i Japan

omsetjar og redaktør i Tidsskriftet Fett. Ho kjem frå Sykkylven i Møre og Romsdal. Austvestpassasjen er den fyrste romanen hennar.

Debutant

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 2 4 5

Austvestpassasjen er ein roman om frykt, språk, einsemd og tiltru. Om å gje seg over til ein annan kultur og framande menneske. Om daglege trugsmål som får naturkreftene til å bleikne.

INGVILL KJÆRSTEIN (f. 1993) er

9 788234 011245

Ei ung kvinne arbeider som engelsklærar i Kyoto. Ho bur i ei skrøpeleg leilegheit og held seg mest for seg sjølv. Dei stadige blikka og spørsmåla ho får, minner ho på at ho ikkje høyrer heime i landet, sjølv om ho har budd der i fem år og snakkar språket godt. Ein sein januarkveld ringer det på døra, men det er ingen der. Då det skjer igjen, byrjar tankane å spinne, og tryggleiken ho har bygd opp, tek til å krakelere. Etter kvart som menneske, naturkrefter og uforklarlege fenomen forstyrrar isolasjonen hennar, får ho stadig større problem med å halde omverda på avstand.

Ein gong hadde eg høyrt eit kvinneskrik i korridoren på eit love hotel. Lyden kom frå eit av romma. Ho blir drepen, hadde eg tenkt. Det var ingen tvil. Vi må redde ho, nesten ropte eg til Ayame, men ho lo berre. Hjelp er det siste ho treng, flirte ho og låste opp døra til rommet vårt. Men tanken på skriket sleppte ikkje taket, sjølv ikkje då vi låg med kvarandre.

romanar

KRISTIN TVEITEN

NÅLEHUSET Summen av hendingar som formar eit menneske To menn godt oppi 80-åra. Den eine prøver å drepe den andre. Korleis har dei hamna der?

Osvald veks opp under enkle kår i lag med den strenge, gudfryktige mor si. Det er som om ho straffar sonen for noko, men trass i at ho er full av forakt, held ho han i eit fast grep. På andre sida av fjorden ligg Storgarden, og der bur jamaldringen Frank. Han har alt Osvald ikkje har, men likevel klarer han ikkje å la Osvald vere i fred.

ISBN 978-82-340-1238-9

9 788234 012389

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 3 8 9

Osvald held seg helst i nærleiken av naboen, Salve smed, eller aleine i skogen. Kvar sundag lyfter han på konkylien som ligg på ein av gravsteinane på kyrkjegarden, for å lytte til havet, som ein gong tok far hans.

KRISTIN TVEITEN (f. 1966) kjem frå Seljord og bur i Fyresdal. Ho debuterte med romanen Menneske og møll i 2021.

Nålehuset er ein roman om røter og opphav, om lojalitet og draumar som brest.

lyrikk

MATHIAS R. SAMUELSEN OG RUNE F. HJEMÅS (RED.)

NY AMERIKANSK POESI 2 Politisk poesi frå dagens USA

I 2018 kom det første bandet av Ny amerikansk poesi – med dikt frå mellom andre Ocean Vuong, Danez Smith og Sarah Wintz. No kjem det neste, med åtte nye samtidspoetar frå USA, gjendikta av unge norske poetar som dei deler eit litterært eller tematisk slektskap med.

Ny amerikansk poesi 2 er ei rik og variert samling poesi frå unge poetar som er ulike i uttrykket, men har det til felles at poesien er forma av aktivisme og systemkritikk. Enten det handlar om krig, vald, klima, kolonialisme, familierelasjonar, klasse, minoritetserfaringar eller seksuell identitet, skriv dei med eit alvor som gir oss håpet vi treng når ting ser mørkt ut.

MATHIAS R. SAMUELSEN (f. 1985) er forfattar og gjendiktar. Han debuterte i 2009 med diktsamlinga Utredning om trengsel. Forutan tre eigne diktsamlingar Snyder og Ocean Vuong. RUNE F. HJEMÅS (f. 1982) er forfattar og gjendiktar. Han debuterte i 2008 med prosasamlinga Eg er ikkje redd, eg er ikkje redd. Han har sidan gitt ut fleire bøker, både for barn og vaksne, og gjendikta Thalia Field og Ocean Vuong.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 0 1 3

og ein roman har han gjendikta Gary

9 788234 012013

lyrikk

IDA HOVE SOLBERG

VAR DET GRØNT Kven skal gråte for den siste haren?

Var det grønt er ei oppløysingssoge, ein sørgesong og ein protest, som spring ut av ein klar augeblink i ei elles mørklagd verd. I den stunda da tilværet tar slutt, grip dikta etter det som var, glimt frå ein morgon ved frukostbordet, lydane frå ein radio, ein platespelar eller ein trikk, ei gryande kjensle av at noko er i endring: minne som er i ferd med å forvitre saman med elgen og haren, med eksistensen og ordet.

Debutant vil hugse men den eine lukta

ISBN 978-82-340-0096-6

9 788234 000966

9 7 8 8 2 3 4 0 0 0 9 6 6

solvarm stein

IDA HOVE SOLBERG (f. 1987) kjem frå

er eitt med den eine smaken

Leksvik og bur i Oslo. Hen har i samarbeid med Sindre Andersen gjendikta Athena Farrokhzad og Svetlana Cârsteans Trado

sandkorn det eine minnet skrifta i greinene

(H//O//F 2021) og Terrance Hayes’ Amerikanske sonettar til min fortidige og framtidige snikmordar (Samlaget 2022) i samarbeid med Sofia Knudsen Estifanos. Var det grønt er debutboka hens.

er eitt med det eine håpet var det grønt

lyrikk

THOR MAGNUS TANGERÅS

LANDSKAP MED VIND TURBINAR Om det tragiske forholdet menneska har til naturen

THOR MAGNUS TANGERÅS (f. 1972) kjem frå Haugalandet. Han er for kreativitet, forteljing og design ved Høyskolen Kristiania. Tangerås forskar på korleis litteraturen kan forandra oss, og har mellom anna gitt ut boka Literature

Tangerås gjev ord til dei stemmelause og tek språket attende frå dei som omskriv sanninga.

and Transformation. A Narrative Study of Life-Changing Reading Experiences (Anthem Press, 2020). Han debuterte med diktsamlinga Ø i 2022.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 2 9 7

fyrsteamanuensis ved Westerdals institutt

9 788234 012297

Dette er dikt om framandlekamar i jordkroppen. Om landskap med vindturbinar. Om sprenging i fjell og punktering av myrar. Om det tragiske forholdet menneska har til naturen. Er det protestdikt eller elegiar? Er dikta lyriske eller satiriske? Kan poesien både ta bladet frå munnen og fly av garde på ørnevenger?

Me elskar den urørte naturen, og likevel øydelegg me han. Me treng han til å driva intensivt jord- og skogbruk, til bygging av vegar og hyttefelt – og til vindkraft. Me kallar det «arealregulering». Og sjølv om me prøver å snu utviklinga, vert landskapet forvandla. Villmark vert til illmark, og artar døyr. Me kallar det «eit grønt skifte». Korkje reinsdyr, bekkar, fuglar eller planter kan setta seg opp mot inngrepa og overgrepa. Kan me protestera mot oss sjølve? Eller må me berre sørga i sympati med andre skapningar?

dramatikk

KRISTINA LEGANGER IVERSEN

DET SANNE OG DET SYNLEGE Begjærets gråsoner

«Menn ser, kvinner blir sett», skriv kunsthistorikaren John Berger. Med utgangspunkt i forteljingar frå eige liv diskuterer tre kvinner på kva måte blikket til menn påverkar måten dei set seg sjølv i scene på som kvinner – måten dei begjærer og blir begjært på. Samtalene tar utgangspunkt i konkrete situasjonar – eit møte på eit fjordhotell, ein samtale med ein teaterregissør, ei som blir stalka på høglys dag, ei som kler av seg bak eit kornete webkamera.

ISBN 978-82-340-1282-2

9 788234 012822

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 8 2 2

Kristina Leganger Iversen utforskar ubehaget i situasjonar vi opplever kvar einaste dag, anten det er i familien, blant venner, mellom kunstnarar eller på arbeidsplassen.

KRISTINA LEGANGER IVERSEN (f. 1989) debuterte med diktboka Hjartemekanikk i 2011, følgde opp med romanen I ringane i 2015, har skrive den personlege Bli mor no? (2019) og er også verksam som litteraturvitar og omsetjar.

POCKET

pocket

SUSANNA ALAKOSKI

BOMULLSENGELEN

Rikt storverk om kvinneliv gjennom fire generasjonar Hilda blir fødd i 1905 og veks opp på garden Sorola i Österbotten, i ei tid der Finland er prega av uår og krig. Mor fekk stiresjuka etter fødselen og er bortanfor alt. Far er i Amerika. Men Hilda er ikkje einsam, ho har katten Kisuli og eldgamle, gudfryktige Sanna-täti som tar hand om alt.

SUSANNA ALAKOSKI (f. 1962) debuterte i 2006 med romanen Svinalängorna, som fekk Augustprisen same året. I 2019 kom

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 7 6 1

ISBN 978-82-340-1276-1

9 788234 012761

Bomullsängeln, som er første bok i ein kvartett om fire generasjonar kvinner, mødrer og døtrer, i Finland og Sverige, på 1900-talet. Andre bok i kvartetten, Londonjenta, er no gitt ut på norsk.

Den sveiper en stø lyskaster over anonyme og glemte kvinneliv i vår nære forhistorie. andreas wiese, dagbladet

Då Hilda blir større, hamnar ho i ulykka og må reise frå tryggleiken heime for å gå i teneste på ein annan gard. Det er tungt arbeid frå morgon til kveld, fritid kan ho sjå langt etter, og ho kjenner arbeidet på kroppen sjølv om ho enno ikkje er fylt tjue. På garden er også Helli, som blir hennar beste ven. Helli forstår ikkje kvifor nokon må slite så hardt for andre, og tar med seg Hilda til Vasa, til den oransjefarga bomullsfabrikken og ein lovnad om eit anna liv. Bomullsengelen er første bok i ein kraftfull kvartett om liv, arbeid og lengt for kvinner i Finland og Sverige på 1900talet. Dette er ei forteljing om krig og fred, kjærleik og venskap, der kvardagsliv og verdspolitikk er trådar i same veven. Frå svensk ved Runa Kvalsund.

pocket

BRIT BILDØEN

GULT FAREVARSEL Eit familiedrama om vår plass i naturen

Det bryggar opp til storm i det Dorte kjem opp til Innsetra, ein intim og luksuriøs gjestegard langt til fjells. Her har ho planlagt ei heilt spesiell gullbryllaupsfeiring for foreldra sine og invitert med tvillingbroren, søstera og mannen og hunden deira, Laban. Allereie da dei kjem fram, angrar Dorthe på at ho har samla familien her, seint i oktober. Så bryt uvêret laus, eit jordras sperrar av området, og familien blir stengd inne på setra saman med to mistenkelege jegerar. Lite anar Dorthe at raset berre er den første av ei rekke hendingar som denne familien aldri kjem til å gløyme. Gult farevarsel er eit familiedrama om vår plass i naturen.

BRIT BILDØEN (f. 1962) debuterte med ei diktsamling i 1991 og har sidan skrive

Sjeldan har nokon treft tida så godt.

både barnebøker, romanar og essay. Ho nrk

Bildøens reelt spennende og velkomponerte kriminalfortelling kan i alle fall leses som en slags langfabel om hvordan det urbaniserte mennesket er nærere knyttet til det ville enn det tror. morgenbladet

blitt tildelt fleire litterære prisar, mellom anna P2-lyttaranes romanpris for Sju dagar i august (2014), ein roman som blir omtalt som både den første og viktigaste romanen om terrorangrepet i 2011. For same roman blei ho nominert på langlista til Dublin Literary Award. I 2023 fekk ho Doblougprisen for heile forfattarskapen sin.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 7 7 8

adresseavisen

Bildøen er omsette til fleire språk, og ho er

9 788234 012778

En roman som lykkes i å bygge opp mot et burlesk, ja vilt, klimaks

er også verksam som omsetjar. Bøkene til

pocket

JON FOSSE

KVITLEIK

Meisterverk frå nobelprisvinnaren Ein mann køyrer av garde utan å vita kvar han skal. Han vekslar mellom å ta til høgre og til venstre og kjem til slutt inn på ein skogsveg med djupe hjulspor. Han stoppar ikkje før bilen står bom fast i ei tuve og kjem verken fram eller tilbake. Det byrjar å snø, vert mørkt og kaldt. I staden for å gå etter hjelp går mannen innover på ein stig i skogen. Han gjer det sjølv om det allereie har vorte så mørkt at han knapt ser noko mellom trea, og sjølv om han tenkjer det er toskeskap å gjera slikt.

JON FOSSE (f. 1959) vann nobelprisen i

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 9 8 3

ISBN 978-82-340-1298-3

9 788234 012983

litteratur 2023 og vert rekna som ein av dei viktigaste forfattarane i vår tid. Tekstane hans

«Særleg verre enn dette hadde eg vel aldri oppført meg, fyrst køyre bilen min fast og så gå inn i skogen for å finne hjelp, korleis kunne eg vel koma på tanken at det var hjelp å finne i skogen, i svarte skogen inne, for ein tanke, nei det vart aldeles feil å kalle det for ein tanke, det var meir eit påhitt, noko slikt, eitkvart eg berre hadde kome på. Tullete, var det. Reine toskeskapen. Dumskap. Rein og skir dumskap.» Kvitleik er ein lysande roman om grensa mellom liv og død.

er omsette til over femti språk, og skodespela er sette opp over heile verda. Fosse har fått ei rekkje andre prisar i inn- og utland.

Alle som har fått med seg at Jon Fosse er en av våre viktigste forfattere, men aldri har lest ham, kan begynne her. leif bull, dagens næringsliv

Våren 2023 gav Jon Fosse ut både forteljinga Kvitleik og teaterstykket I svarte skogen inne. Desse to tekstane er knytte til kvarandre, slik ulike tekstar i forfattarskapen til Fosse er. Fosse har gjennom heile forfattarskapen brukt same stoffet som prosa og dramatikk.

pocket

BJØRN HATTERUD

BLOKKA PÅ BJERKE TRETTEN ÅR I TREDJE ETASJE

Om blokklivet og det sårbare i livet

I tretten år har Bjørn Hatterud budd i ei blokk i Groruddalen i Oslo. I 1961 flytta 48 familiar inn i dei tolv etasjane på Bjerke. Då Bjørn flytta inn, var mange av bebuarane gamle. Bjørn vart nær venn med fleire av naboane, som krigsseglaren Bjarne, som budde vegg i vegg med Bjørn, og Ester i første etasje, som ein gong var ei fattigjente på Langøyene. På tretten år har Bjerke gått frå å vere eit slite nabolag til eit populært buområde. På same tida har Bjørn gått frå uføretrygd og eit botnpunkt i livet til karriere med verv, prisar og nye moglegheiter. Hatterud skal no flytte frå Bjerke og ser tilbake på åra i blokka og folka han har møtt.

BJØRN HATTERUD (f. 1977) er musikar og sit i Kulturrådet. Han kjem frå bygda Veldre i Ringsaker kommune, men er busett i Oslo. Hatterud har tidlegare gitt ut Mot normalt (2018) og Mjøsa rundt med mor (2020), som vann mange hjarte og fekk Kritikarprisen. I 2021 fekk Hatterud Fritt Ords pris saman med Olaug Nilssen og Jan Grue.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 7 5 4

kulturskribent, kunstkritikar, kurator,

9 788234 012754

Blokka på Bjerke er ei gripande forteljing om Hatterud, livet i dei tolv etasjane, sorger og gleder, nære vennskap og endringane som har skjedd med både området, blokka og Hatterud sjølv.

pocket

TORE KVÆVEN

RAUDT STØV BOK I

Mektig dystopi frå brageprisvinnar Tore Kvæven Året er 2060. Generalløytnant John Arnhem og elitesoldatane hans ligg skjult bak ein åsrygg i jungelen i Malaysia. Dei er i fiendens habitat, jakta av blodhundar som kan fanga opp lukter med konsentrasjonar ned til enkeltmolekyl. Det er her det blir avgjort om dei skal venda attende til australsk jord, eller om dei til sist skal gå i eitt med regnskogens evigvarande fukt og stank.

TORE KVÆVEN (f. 1969) bur i Sirdal og er sauebonde og lærar. Han debuterte i 2011 med Hard er mitt lands lov. I 2018 kom

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 7 9 2

ISBN 978-82-340-1279-2

9 788234 012792

romanen Når landet mørknar, som han fekk Brageprisen for same året og Sørlandets litteraturpris for i 2019. I 2022 fekk Tore Kvæven Stig Sæterbakkens minnepris. Raudt støv. Bok 1 er den tredje romanen hans.

Mesterlig norsk roman! tom egeland, vg

Den verdsomspennande krigen har vart i 17 år. Nordvest i Australia klarer ein liten by enno å halda stand mot fienden. Sentralt i forsvaret står John Arnhems spesialeining Dronningas jegerar. Men krigen og alt John Arnhem har trudd på, er i endring. Den sigeren han ein gong trudde han skulle oppleva, synest fjernare enn nokon gong. Medan krigsmaskineriet rullar fram i all sin brutalitet, finst naturen der, også den full av elende, men òg av livskraft. Medan menneska manøvrerer mot sin eigen undergang, gjer villhestane som dei alltid har gjort: Dei fylgjer flokken og instinktet mot nye horisontar. Raudt støv er første bok av to.

pocket

JENNY LUND MADSEN

TRETTI DAGARS MØRKE Prislønt krim frå dansk serieskapar på norsk!

Den snobbete og drikkfeldige forfattaren Hannah Krause-Bendix, som attpåtil har skrivesperre, inngår i ein svak augneblink eit veddemål om å skrive ein kriminalroman på tretti dagar. Redaktøren sender henne til Island for å finne inspirasjon og arbeidsro, og ho installerer seg hjå gjestmilde Ella i den vesle, fredelege tettstaden Húsafjörður. Under den rolege overflata viser det seg snart å vere sterke straumar. Etter berre nokre få dagar blir Ellas nevø Thor fiska opp av vatnet. Drukna. Som dei fleste andre på staden var han son til ein fiskar, men han hadde også heftig vasskrekk. Alle veit at Thor aldri ville ha nærma seg vatnet på eige initiativ, så korleis kan han ha drukna?

dansk filmvitar og manusforfattar for film og tv. Ho debuterte med Tretti dagars mørke i 2020 til strålande kritikkar og

Frå dansk ved Maren Barlien Guntvedt.

fekk Harald Mogensen-prisen for beste danske kriminalroman same året. Boka er omsett til svensk, engelsk, fransk, tysk og nederlandsk, og fleire språk står for tur.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 8 0 8

JENNY LUND MADSEN (f. 1983) er

9 788234 012808

Hannah begynner å etterforske dødsfallet. Det verkar som ein lovande start på ein krimklisjé, men snart blir ho omslutta av dei farlege hemmelegheitene i Húsafjörður.

pocket

OLAUG NILSSEN

UØNSKA ÅTFERD

Kor går grensa for kva ein skal ofre for eit barn? Katrine er gift med Gunnar, og saman har dei barna Jostein og Janne. Sonen er psykisk utviklingshemma, og familielivet er fullstendig dominert av omsorgsbehovet hans. Dottera er oversett, men også utsett då Jostein kjem i puberteten og utagerer seksuelt. Uønska åtferd viser fram kor krevjande det er for ein familie å ta vare på alle når ein har eit barn som treng alt. I kampen for sonen er Katrine i ferd med å miste både ekteskapet og forholdet til dottera, men også seg sjølv.

et rammende og opplysende portrett av en familiekollaps dagbladet

OLAUG NILSSEN (f. 1977) fekk sitt store gjennombrot med Få meg på, for faen i 2005. Sidan har ho skrive bøker i ulike

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 7 8 5

ISBN 978-82-340-1278-5

9 788234 012785

sjangrar og markert seg som ei særmerkt og viktig stemme i norsk litteratur. I romanen Tung tids tale, som ho fekk Brageprisen for, fortel ho med ei uvanleg openheit om det å vere mor til eit sterkt funksjonshemma barn. I 2020 gav ho ut romanen Yt etter evne, få etter behov, der ho førte vidare tematikken frå Tung tids tale. I 2021 fekk Nilssen Fritt Ords pris saman med forfattarane Jan Grue og Bjørn Hatterud.

Nilssen er et råskinn av en forfatter, en stor humorist, også når hun skriver tragedie. aftenposten

pocket

MAREN UTHAUG

11 % Framtidsroman av internasjonalt format «Du kan jo fundere på korfor det er så mange ord som aldri har blitt danna i feminin form. Som drapsmann og valdtektsmann. Eller krigsherre.»

Det er ei ny tid, heilt utan menn. Med unntak av nokre få hannar som blir forvara i eit avlssenter på Lolland. Fire kvinneliv blir motvillig vikla inn i kvarandre, men dei blir tvinga til å samarbeide då det dukkar opp ein gut i det fri. Spørsmålet er på kva tidspunkt guten inneheld så mykje testosteron at han blir eit trugsmål mot dei alle. Frå dansk ved Ingvild Holvik.

MAREN UTHAUG (f. 1972) er halvt

som åtteåring. Ho har gitt ut ei rekke satiriske teikneseriebøker og teiknar den daglege stripa i Politikens kulturseksjon. I 2013 debuterte ho som romanforfattar og har sidan fått DR Romanprisen, Otto B. Lindhardt Prisen, Læsernes Bogpris og De gylne laurbær. 11 % er den fjerde romanen hennar.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 7 4 7

og i Kautokeino, og flytta til Danmark

9 788234 012747

samisk, med røter på Trøndelags-kysten

pocket

JON FOSSE NOBELSERIEN Vi feirar Nobelprisen med nye utgivingar!

ISBN 978-82-340-1263-1 POCKET | ISBN: 9788234012631 PRIS KR 249,- | UTGITT

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 3 1

9 788234 012631

ISBN 978-82-340-1258-7 ISBN 978-82-340-1267-9 POCKET | ISBN: 9788234012587

POCKET | ISBN: 9788234012679

PRIS KR 249,- | UTGITT

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 5 8 7

9 788234 012587 34

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 7 9

9 788234 012679

pocket

ISBN 978-82-340-1261-7 ISBN 978-82-340-1266-2 ISBN 978-82-340-1262-4 POCKET | ISBN: 9788234012624

POCKET | ISBN: 9788234012617

POCKET | ISBN: 9788234012662

PRIS KR 299,- | UTGITT

PRIS KR 249,- | UTGITT

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 2 4

9 788234 012624

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 1 7

9 788234 012617

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 6 2

9 788234 012662

ISBN 978-82-340-1265-5 ISBN 978-82-340-1299-0 ISBN 978-82-340-1264-8 POCKET | ISBN: 9788234012655

POCKET | ISBN: 9788234012990

POCKET | ISBN: 9788234012648

PRIS KR 229,- | UTGITT

PRIS KR 249,- | UTGITT

PRIS KR 229,- | UTGITT

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 5 5

9 788234 012655

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 9 9 0

9 788234 012990

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 6 4 8

9 788234 012648

pocket

ISBN 978-82-340-1302-7 ISBN 978-82-340-1300 ISBN 978-82-340-1303-4 POCKET | ISBN: 9788234013034

POCKET | ISBN: 9788234013027

POCKET | ISBN: 9788234013003

PRIS KR 249,- | UTG. MARS

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 0 3 4

9 788234 013034

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 0 2 7

9 788234 013027

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 0 0 3

9 788234 013003

ISBN 978-82-340-1301-0 ISBN 978-82-340-1341-6 ISBN 978-82-340-1340 POCKET | ISBN: 9788234013010

POCKET | ISBN: 9788234013416

POCKET | ISBN: 9788234013409

PRIS KR 229,- | UTG. MARS

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 0 1 0

9 788234 013010 36

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 4 1 6

9 788234 013416

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 4 0 9

9 788234 013409

pocket

ISBN 978-82-340-1304-1 POCKET | ISBN: 9788234013041 PRIS KR 229,- | UTG. MARS

9 7 8 8 2 3 4 0 1 3 0 4 1

9 788234 013041

FAKTA OG DOKUMENTAR

sakprosa

FAIR ISLE-STRIKK

sakprosa

CARINA OLSSON

Genserar, luer og vottar med fargar frå naturen

CARINA OLSSON er tekstilkunstnar og kurshaldar med Instagram-kontoane fremste ekspertane i Sverige på Fair Isle-

Frå svensk ved Aud Søyland.

strikking og har gjeve ut ei rekkje bøker på handarbeidsfeltet. Ho har ei uvanleg evne til å fange fargane i naturen ved hjelp av nyansane i garnet frå Shetland. Ho strikkar ofte meir tradisjonelle mønster, men blir samtidig inspirert til nye kombinasjonar.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 3 4 1

@kallmink og @cariknit. Ho er ein av dei

9 788234 012341

Boka gir deg inspirasjon og innføring i korleis du kan bruke og kombinere fargar, men også historikk om Fair Isle-strikking. Dessutan inneheld boka oppskrifter på genserar, luer, halsar, vottar og vesker og innføring i strikketeknikkar. I mønsterbiblioteket finn du Fair Islemønster til dine eigne prosjekt.

strikk | ISBN: 9788234012341 | PRIS KR 429,– | UTG. JANUAR

Mønsterstrikk frå Shetland Fair Isle-strikking er tradisjonell og vakker fleirfargestrikking frå Shetlandsøyane med mønsterbordar i ullgarn. Fargane i mønstera er naturnære og hentar inspirasjon frå det karrige landskapet og det særmerkte lyset på Shetland. Typisk for strikketeknikken er at fargar blandar seg i bordane og står fram på nye og uvanleg vakre måtar. Teknikken er enkel; det vanskelege er å blande fargar og nyansar som gjer at mønstera står fram.

BARN OG UNGDOM

3-6 år

INGER LISE BELSVIK

OSKE Om minna som lever vidare

biletbok | ISBN: 9788234011474 | PRIS KR 329,– | UTG. MAI

I Oske møter vi ein liten gut som saknar faren sin. Det er ikkje lenge sidan faren døydde, og minna om han er sterkt til stades heime i huset. Guten går inn på soverommet og ser at det framleis er eit søkk i hovudputa til pappa. Han går inn på kjøkenet og ser at det framleis er ein kaffiskvett igjen i koppen pappa pla drikke av. Han går ut på balkongen og kjenner at det framleis luktar pappa av den gamle skuggelua hans.

INGER LISE BELSVIK (f. 1961) er illustratør, forfattar og grafikar. Ho har fleire gonger vunne gull i konkurransen «Årets vakreste bøker», og har fått Kulturdepartementets illustrasjonspris to gonger. Belsvik har illustrert ei rekke bøker for andre i tillegg til å lage sine eigne

ISBN 978-82-340-1147-4

9 788234 011474

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 4 7 4

biletbøker.

Saman med mora samlar guten nokre av tinga til pappa og ber dei med ut til den fine trehytta som dei snikra i lag. Der oppe i trehytta får guten sagt farvel til faren på sin heilt eigen måte, og det kjennest godt. Oske er ei biletbok som inviterer til samtale om kva døden er, og om korleis ein kan leve vidare når nokon ein er glad i, er borte.

leseland

MARTINE GRANDE

RINGEN Humoristisk om rett og gale

leseland nivå 1 | ISBN: 9788234008214 | PRIS KR 249,– | UTG. APRIL

Sara er ei skjor som elskar å pynte seg. Heime har ho tusenvis av flotte smykke og annan pynt! Men ein dag finn ho ein heilt uvanleg vakker ring i smykkeskrinet til mora. Kva om ho låner han med seg inn i pyntesamlinga si, berre lite grann? Burde ikkje det gå heilt fint? Ringen er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, som er skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.

laga ei rekke lettlesbøker og biletbøker på Samlaget.

9 7 8 8 2 3 4 0 0 8 2 1 4

forfattar, illustratør og animatør. Ho har

9 788234 008214

MARTINE GRANDE (f. 1985) er

6-9 år

VERONIKA ERSTAD OG ELLA OKSTAD (ILL.)

Dramatisk rednings aksjon i skogen VERONIKA ERSTAD (f. 1979) er forfattar og barneverns pedagog, og har tidlegare gitt ut bøker for barn og

9 7 8 8 2 3 4 0 1 0 3 4 7

vaksne.

ISBN 978-82-340-1034-7

9 788234 010347 46

Saga er eldst av fire søsken. Ho synest det blir mykje mas med småsøskena – alltid må ho passe dei. Spesielt slitsam er veslebroren Leon på fem år. Saga drøymer om å få Kongens fortenestemedalje og kome på Slottet.

ELLA OKSTAD (f. 1973) er ein norsk illustratør og grafisk designar.

Saman med Storm, bestevennen hennar, skal ho trene familiehunden til å bli ein redningshund. Slik får ein fortenestemedalje, har ho høyrt. Men når dei skal starte treninga, blir alt øydelagt når veslebroren Leon må bli med. Då får Saga ein idé! Kva om dei sender Leon inn i skogen og får hunden til å finne han? Då får dei endeleg litt fred og ro. Men plutseleg er Leon borte heilt på ekte! Saga og Storm og Kongens fortenestemedalje er ei varm og humoristisk historie om å vilje bli sett, om gode vener og om søskenkjærleik. Boka er rikt illustrert av Ella Okstad.

9-12 år

GURO S. AUGANES

KATTESKRIKET Mystisk spøkelses historie i Maria Gripestil

Julie hatar å sove borte. Ho er elleve år og skal vere åleine hos besteforeldra i fire dagar og tre netter. Ho må øve seg til hausten. Då skal ho på overnattingstur til Göteborg med bestevenninna si. Det er berre éin ting: Ho har gløymt kor skummelt det er hjå besteforeldra. Alt er så gamalt og mørkt der, vegger og møblar, og det luktar rart. Og kva er det med det gule rommet der Julie skal sove? Kvifor blir ho svimmel av å vere der? Og kva i all verda er det skjerande skriket som vekker ho midt på natta? Katteskriket er ei bok om heimlengt, hemmelegheiter og å vakne med songar i hovudet. Det er ei bok om kattar – og om spøkelse. Boka er illustrert av Line Halsnes.

(f. 1980) bur i Oslo med sambuar, to barn og to kattar. Katteskriket er den første boka hennar.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 3 9 9

GURO STORLØKKEN AUGANES

9 788234 011399

Debutant

9-12 år

ARNFINN KOLERUD

IVAR FÅR ANSVAR Om lommepengar og lærepengar

Ivar er tolv år og lever eit heilt vanleg liv. Men ein dag skjer det noko veldig rart: Lommepengane snur! Det er foreldra som fortel det over middagsbordet. Frå no av er det Ivar som må betale lommepengar til mor og far, seier dei, no er det hans tur å bidra til fellesskapet. For å klare dette må han skaffe seg ein sommarjobb. Men korleis gjer ein eigentleg det?

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 6 4 1

ISBN 978-82-340-1164-1

9 788234 011641 48

I tillegg har bestevenninna Maja fått seg ekte sommarjobb på kafé. Ho serverer suppe til feriegjester og brettar fine serviettar. Dessutan dukkar det opp ein irriterande gut på kaféen. Han heiter Mons. Men er ikkje Mons eigentleg berre eit dumt kattenamn? Og kvifor går Mons rundt og ber på ei dustete padleåre?

ARNFINN KOLERUD (f. 1968) har skrive ei rekke bøker for både barn og vaksne, og har blitt nominert til Brageprisen. Dessutan har han fått mellom anna Kritikarprisen og Nynorsk barnelitteraturpris. Den siste barneboka hans, Snillionen, blei nominert til Kritikarprisen og vann Kulturdepartementets litteraturpris for beste barne- og ungdomsbok.

Ivar får ansvar er ei absurd og morosam historie om lommepengar, sommarjobbar og bestevenner som kanskje er i ferd med å vekse frå kvarandre.

9-12 år

CONNY PALMKVIST

FIRE MINUTT OVER TOLV Inga tid å miste Mora til Nikolas ligg på sjukehuset og skal døy. Alt er vondt, og det hjelper ikkje eingong å sjå på morosame hundar på YouTube. Nikolas må berre bort.

Ved sjukehusheisen finn han ein knapp som ikkje brukar å vere der. Når han trykker på knappen, drar heisen til ein heilt ny etasje. Klokka er fire minutt over tolv når Nikolas kjem til Endestasjonen. Staden der alle skal reise ein gong. På eit eller anna vis har han stansa tida to minutt før mora skal døy. Men kva gjer ein om ein kan stanse tida, og til og med reise i tid? Fire minutt over tolv er ein særeigen og vakker barneroman, skriven i ein lett og humoristisk tone. Conny Palmkvist skriv både om det som gjer vondt, om korleis ein kan handtere det, og om gullkanta magi. Boka er så langt seld til åtte land.

forfattar, redaktør og litteraturkritikar. Fire minutt over tolv er den andre barneboka hans. A. AUDHILD SOLBERG (f. 1975) er forfattar, redaktør og omsetjar.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 0 5 4

CONNY PALMKVIST (f. 1973) er

9 788234 011054

Frå svensk ved A. Audhild Solberg.

ungdom

SUNNIVA RELLING BERG

SOLDAGEN Lettlesen action i snødrevet Maja hamnar stort sett alltid i trøbbel. Ho har akkurat krangla med mora si, for deretter å stikke heimanfrå. No sit ho på nattbussen på veg til tanta, som bur fleire timar lenger nord.

Ilias er også i trøbbel. Han har rømt frå asylmottaket, skuldar pengar til Nils og gjengen og har attpåtil lova mora å passe godt på veslesøstera si, Amira. På uventa vis møtest vegane til Ilias og Maja. Saman blir dei vikla inn i eit nervepirrande drama der altfor mykje står på spel og mange har mykje å tape. Boka er illustrert av Bjørn Rune Lie.

ISBN 978-82-340-1182-5

9 788234 011825

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 8 2 5

I same serie:

SUNNIVA RELLING BERG (f. 1988) debuterte i 2011 med den kritikarroste ungdomsromanen Utfor, som blei nominert til Brageprisen. Ho har seinare gitt ut fleire romanar både for barn og vaksne, mellom anna romanane Beina i gitaren (2013) og Polarnatt (2019).

ungdom

TONE E. SOLHEIM

EG ER V-VIDA Kunsten å vere seg sjølv

Tretten år gamle Vida stammar, m-mmasse. Og som om ikkje det var nok, har besteveninna hennar nettopp flytta sin veg, og Vida må byrje i niande klasse utan henne. Mamma skjønar som vanleg ingenting og meiner Vida lett kan finne seg nye vener. Men korleis skal Vida klare det når ho ikkje eingong klarar å seie sitt eige namn? Ein dag byrjar Viktor i klassen til Vida. Viktor har cerebral parese og haltar på eine foten, men likevel blir han inkludert med ein gong. Kva er det Viktor gjer som Vida ikkje får til? Og finst det noko ho kan gjere for å legge stygge, stotrande Stamme-Vida bakom seg, ein gong for alle?

syng om natta i 2021. For denne fekk ho Nynorsk barnelitteraturpris og blei nominert til Uprisen. Eg er V-vida er den andre romanen hennar.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 0 7 5

med ungdomsromanen Svarttrasta

9 788234 012075

TONE E. SOLHEIM (f. 1989) debuterte

ungdom

ERLING A. WESTGAARD FLOTE

UTVEG Når alt ikkje er som det ser ut

Johanne går andre året på vidaregåande og har allereie begynt å planlegge framtida si når ho er ferdig på skulen. Ho vil studere psykologi, flytte ut av den tronge bygda og oppleve verda. Men forelda har andre planar for henne, dei vil at ho skal ta over slektsgarden. Gjennom nokre varme veker i mai blir Johanne tvinga til å ta eit oppgjer med familien sin, venene sine og ikkje minst med seg sjølv.

ISBN 978-82-340-1211-2

9 788234 012112

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 1 1 2

Skal ho halde fram den nye venskapen med Linn, sjølv om Linn heng med rånarane og er så annleis enn ho sjølv? Skal ho ta over garden eller bryte med tradisjonen? Og korleis skal ho stille seg til familiehemmelegheitene som plutseleg dukkar opp?

ERLING A. WESTGAARD FLOTE (f. 1983) har mastergrad i historie og arbeider

Utveg er ein roman om venskap, om det å vekse opp og finne ut at vaksne ikkje alltid gjer det rette, og kanskje finne nye vegar ein ikkje visste fanst.

som lektor i den vidaregåande skulen. Utveg er den første romanen hans.

Debutant

sakprosa

EIRIN HOLBERG OG ÅSHILD IRGENS (ILL.)

STEINALDEREN

10 000 ÅR GAMLE TYGGISAR OG HOVUDSKALLAR PÅ STONG sakprosa 6-9 år | ISBN: 9788234010217 | PRIS KR 329,– | UTG. MAI

Tilbake til steinalderen Ein ti tusen år gammal tyggis!? Hadde dei snop i steinalderen? Korleis var det eigentleg å vere barn i Noreg då? I denne boka får du bli med 10 000 år tilbake i tid, heilt tilbake til slutten av istida, då steinalderen begynte i Skandinavia. Du får høyre om steinhoggarskular, om å bu oppå søpla si og om den gongen da ei monsterbølgje raserte norskekysten. Boka gir deg òg oppskrift på korleis du kan lage ditt eige musikkinstrument frå steinalderen.

EIRIN HOLBERG (f. 1972) er arkeolog og forfattar. Ho har gitt ut og skrive bidrag til ei rekke historieverk og faglitteratur for universitet og høgskule. ÅSHILD IRGENS (f. 1976) har hovudfag frå Kunsthøgskolen i Oslo og har illustrert for fleire forlag.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 0 2 1 7

ei rekke barnebøker

9 788234 010217

Steinalderen er skriven av arkeolog Eirin Holberg og illustrert av prislønte Åshild Irgens, som med sin lune og humoristiske strek har gjenskapt ei spennande verd som er heilt annleis enn vår eiga. Boka passar godt både til høgtlesing og til å lese åleine.

sakprosa

ØRJAN ZAZZERA JOHANSEN OG KRISTOFFER KJØLBERG (ILL.)

Korleis trena Erling Braut Haaland då han var liten? Kva inspirerte han, og kven såg han opp til? Kva var favorittmaten hans? Erling har òg vore fersk fotballspelar ein gong, og i denne boka får du vita kva som gjorde at han blei best: • • • • ØRJAN ZAZZERA JOHANSEN (f. 1974) er forfattar og lesevitar. Han slutta å spela fotball for tjue år sidan, men drøymer

9 7 8 8 2 3 4 0 1 2 3 2 7

ISBN 978-82-340-1232-7

9 788234 012327

framleis om å bli proff.

det gode klubbmiljøet treningsrutinar og øvingar stålviljen fotballgleda

KRISTOFFER KJØLBERG (f. 1980) er ein prisvinnande

Forfattaren Ørjan Zazzera Johansen er òg frå Bryne. Ingen kjenner Erling og Bryne så godt som han. Ørjan har tidlegare skrive Historia om Erling Braut Haaland, som både er nominert til ARKs barnebokpris og Bokslukerprisen. Boka er gjennomillustrert av Kristoffer Kjølberg.

illustratør, designar og animatør og er kjent for Verdens verste-bøkene.

Om Historia om Erling Braut Haaland: «En av de beste idrettsbiografiene jeg har lest for barn og unge.» morten haugen, prosa

HØGARE UTDANNING

fagbok

INGRI-HANNE BRÆNNE BENNWIK, TURID MISJE OG EINAR AADLAND

PROFESJONS ETIKK I SOSIALT ARBEID

INGRI-HANNE BRÆNNE BENNWIK er høgskulelektor og doktorgradsstipendiat ved VID vitenskapelige høgskole i Oslo. TURID MISJE er høgskulelektor ved VID vitenskapelige høgskole i Oslo. EINAR AADLAND er dosent emeritus

ISBN 978-82-521-9476-0

9 788252 194760

9 7 8 8 2 5 2 1 9 4 7 6 0

ved VID vitenskapelige høgskole i Oslo.

I arbeidet med å løyse, redusere og førebygge sosiale problem er sosialt arbeid retta mot både individ og samfunn. Dette gjer at kvardagen til sosialarbeidarar ofte inneber vanskelege val, og vi vel heile tida. Nokre val er vi fornøgde med, men andre ville vi kanskje gjort annleis om vi hadde fått høve til å tenkje oss om. Denne boka handlar om korleis sosialarbeidarar kan finne fram til best moglege handlingsval når situasjonar blir vanskelege og tvilen melder seg – slik at folk får hjelp og innbyggarane får tillit til profesjonen. Første del av boka gjer greie for profesjonsetikk generelt, for etiske nøkkelomgrep, teoriar og tenkjemåtar. Her blir også metodar og framgangsmåtar for etisk refleksjon presenterte. Andre del av boka tek for seg profesjonsetiske tema for sosialarbeidarar spesielt. Her blir forholdet mellom etikk, juss og politikk drøfta, og spennet mellom det beste for brukaren og oppdraget frå samfunnet blir analysert. Boka presenterer fleire aktuelle case og viser korleis ein kan arbeide med etisk refleksjon for å komme fram til gode handlingsval i desse situasjonane.

fagbok

STIAN BONES OG HALLVARD TJELMELAND

NOREG UNDER DEN ANDRE VERDS KRIGEN

STIAN BONES er professor i historie ved Institutt for arkeologi, historie, religionsvitskap og teologi ved Universitetet i Tromsø – Noregs arktiske universitet. HALLVARD TJELMELAND er

9 788234 007316

ISBN 978-82-340-0731-6

professor emeritus i historie same stad.

9 7 8 8 2 3 4 0 0 7 3 1 6

I større grad enn i andre framstillingar blir linjene trekte både bakover og framover i tid. Sentrale tema er Noreg i stormaktspolitikken, bygginga av Festung Norwegen og omskapinga av norsk økonomi, kvardagsliv, kollaborasjon og motstand. Forsøket på å utrydde dei norske jødane, tvangsevakueringa og nedbrenninga i nord blir også grundig behandla, og ikkje minst rettsoppgjeret og dei langsiktige verknadene av krigen.

Den andre verdskrigen er kanskje den mest omdiskuterte og omstridde perioden i norsk historiografi. I boka samanfattar forfattarane dei ulike realhistoriske sidene ved krigen og diskusjonen om han fram til i dag. Det blir lagt vekt på at krigen i Noreg ikkje kan sjåast isolert frå den store krigen, og forfattarane ser heile tida hendingane her til lands i eit internasjonalt og komparativt perspektiv, med vekt på den strategiske stillinga til Noreg.

fagbok

LIV ANNE FOSSBRÅTEN

BERRE PÅ LEIK

LIV ANNE FOSSBRÅTEN (f. 1952) er førstelektor ved Høgskolen i Østfold, der ho underviser i drama og munnleg kommunikasjon. Ho er utdanna lærar, skodespelar og teatervitar med hovudfag i teatervitskap. Ho har brei erfaring frå barnehage, barneskole, ungdomsskole og vidaregåande skole og har vore kunstnarisk leiar ved Teaterskolen for Barn og Ungdom

9 788234 008269

9 7 8 8 2 3 4 0 0 8 2 6 9

i Halden.

Når barn leikar, er dei skodespelarar, regissørar, rekvisitørar, scenografar og jamvel sufflørar. Dei kjenner sjølvsagt ikkje desse omgrepa, men i teateret høyrer desse omgrepa med i daglegtalen. Likskapen mellom rolleleik og teater er slåande, og kunnskapen frå teatervitskapen kan bidra til å forstå barns leik og å gjere det lettare å gi barn impulsar som stimulerer fantasi og kreativitet, og som munnar ut i leik og oppleving. Berre på leik gir ei grunnleggande innføring i dramateori, og forfattaren legg vekt på samanhengen mellom dramafaget og barns leik, tema for tema. Forfattaren viser at barn har ei spontan forståing for dei grunnleggande elementa i drama, sjølv utan det vaksne fagspråket. Boka gir konkrete råd og tips om korleis ein kan legge til rette for å gi barna estetiske opplevingar gjennom teater og drama, musikk og visuell kunst. Å stimulere barna si eiga skaparevne og la dei oppleve kunst på sine eigne premissar er eit gjennomgåande tema, heile tida fagleg forankra i pedagogikk og teatervitskap. Boka er skriven for studentar i barnehagelærarutdanninga.

fagbok

KARI ASLAUG HASLE

Å UNDERVISE I HISTORIE HISTORIEDIDAKTIKK FOR STUDENTAR OG LÆRARAR

høgskulelektor i historiedidaktikk ved Høgskulen i Volda. Ho er særleg oppteken av historie som skulefag og kvalitet i praksisrettleiing for studentar i lærarutdanning.

9 788234 009778

9 7 8 8 2 3 4 0 0 9 7 7 8

Historiedidaktikk inneber refleksjonar over korleis vi kan forstå historie som skulefag, og kvifor faget er viktig i skulen. Korleis kan vi fremje variert og engasjerande historieundervisning? Med ei praksisnær tilnærming søker boka å konkretisere forholdet mellom sentrale aspekt ved historie som skulefag og utøving av lærarrolla i faget, og ønskjer å støtte sjølvstendige inngangar til utvikling av meiningsfull og spennande historieundervisning.

KARI ASLAUG HASLE (f. 1972) er

ISBN 978-82-340-0977-8

Historieundervisning kan ha både eit potensial til frigjering og ei disiplinerande rolle. Forståing for forholdet mellom kritisk og utforskande undervisning versus vektlegging av tradisjonsoverføring og oppslutnad om fellesskapsverdiar er derfor viktig for lærarar i historie.

Å forstå seg sjølv i historisk utvikling er grunnleggande for alle menneske og kan opne for refleksjonar over at livet her og no er historisk forankra og i kontinuerleg endring. Historie som skulefag skal fremje unge menneske si evne til å orientere seg sjølvstendig i livet.

fagbok

FRODE FADNES JACOBSEN, HANS LUND OG KATRINE AASEKJÆR

EIN INTRODUKSJON

FRODE FADNES JACOBSEN er professor og forskingsleiar ved Senter for omsorgsforskning, vest. HANS AAGE LUND er professor ved Institutt for helse og funksjon, Høgskulen på Vestlandet. KATRINE AASEKJÆR er førstelektor ved Institutt for helse- og omsorgsvitskap,

9 788234 008573

9 7 8 8 2 3 4 0 0 8 5 7 3

Høgskulen på Vestlandet.

For å kunne tileigne seg og vurdere forskingsbasert kunnskap må ein ha innsikt i korleis han blir til. I denne boka får studentane ein første introduksjon til metodar i helsefagleg forsking. Målet er å vise studentane kva metodane går ut på, slik at dei både i studiet og i seinare praksis er i stand til å lese og kritisk vurdere ny kunnskap. I boka gjer forfattarane først greie for bruk av teori, før dei tek for seg kvalitativ metode, kvantitativ metode, kunnskapsoppsummeringar og implementeringsforsking. Eit sentralt poeng i framstillinga er at det er forskingsspørsmålet som avgjer metoden, og at dei ulike metodane er likeverdige og utfyller kvarandre. I eit eige kapittel sist i boka blir det gjort greie for forskingsetiske spørsmål. Gjennom heile framstillinga blir studentane aktivisert gjennom refleksjonsoppgåver, og bakarst i boka finn ein også ei ordliste over sentrale faguttrykk innanfor vitskapteori og metode.

fagbok

DAG JENSSEN

VITSKAPS TEORI I SJUKEPLEIE Forsking og vitskap handlar om å skaffe seg påliteleg kunnskap. I denne boka gir forfattaren ei innføring i dei grunnleggande føresetnadene for kunnskap innanfor sjukepleie.

DAG JENSSEN er førsteamanuensis ved Institutt for sosialfag ved Oslomet –

9 788234 002496

ISBN 978-82-340-0249-6

storbyuniversitetet.

9 7 8 8 2 3 4 0 0 2 4 9 6

Boka drøftar også normative spørsmål. Kva rolle bør for eksempel politiske og moralske verdiar spele i forsking? Finst det kriterium for gode tolkingar? Kva må vi tenke på i overføring av vitskaplege resultat, for eksempel frå eksperiment til praksis? Boka inneheld også ei fyldig liste med forklaringar av sentrale omgrep i vitskapsteorien.

Etter ein gjennomgang av dei ulike kunnskapstypane innanfor helsefaga tar forfattaren for seg dei viktigaste tilnærmingane til kunnskap på feltet: fortolking og årsaksanalyse, og dessutan spørsmålet om evidensbasert praksis. Boka viser at tilnærmingane ikkje nødvendigvis står i motstrid til kvarandre, men at dei gjerne er å finne i kombinasjon og utfyller kvarandre.

fagbok

GÖRAN SÖDERLUND

ALT EIN LÆRAR TRENG Å VITE OM HJERNEN

Kva er samanhengen mellom nevrovitskap og pedagogikk?

GÖRAN SÖDERLUND (f. 1955) er professor i spesialpedagogikk ved Institutt for pedagogikk, religion og samfunnsfag ved Høgskulen på Vestlandet. Han har ph.d. i eksperimentell psykologi frå Stockholms universitet og forskar på merksemd og minne, særleg på barn med

9 7 8 8 2 5 2 1 9 5 6 2 0

merksemds- og lese- og skrivevanskar.

ISBN 978-82-521-9562-0

9 788252 195620 64

Moderne nevrovitskap viser korleis minnefunksjonane og andre prosessar i hjernen er avgjerande for læring, og i denne boka tek forfattaren med seg kunnskapen frå nevrovitskapen inn i pedagogikken og lærarutdanninga. Dei ulike fagtradisjonane med sine ulike tilnærmingar til læring og læringsprosessar utelèt ikkje kvarandre, men kan styrke forståinga vår av korleis læring skjer. Denne boka gir ei innføring i kva lærarar og lærarstudentar bør vite om hjernen og ulike nevrobiologiske prosessar som påverkar læringa og læreføresetnadene til elevar. I boka kan du mellom anna lese om korleis hjernen er bygd opp, om persepsjon, minne og minnesystem, om læring og motivasjon, om utviklinga av barn og om korleis vi kan hjelpe elevar med ulike former for funksjonsnedsetjingar.

fagbok

HERNER SÆVEROT OG GLENN-EGIL TORGERSEN

UNDER VISNING FOR DET UFØRE SEIELEGE EI HANDBOK

Fagfornyinga legg vekt på læring for ei framtid som endrar seg raskt. Djupnelæring og utvikling av dømekraft står sentralt, og både kjende og ukjende situasjonar må inn i undervisninga. Det gjer at eit nytt spørsmål dukkar opp i læringssamanheng: Er det mogleg å lære og trene på noko som enno ikkje er kjent?

HERNER SÆVEROT er professor i pedagogikk ved Institutt for pedagogikk, religion og samfunnsfag ved Høgskulen på Vestlandet. Han er utdanna allmennlærar og har undervisningserfaring frå grunnskulen, i lærarutdanninga og i profesjonsretta pedagogikk. GLENN-EGIL TORGERSEN er professor i pedagogikk ved Institutt for pedagogikk ved Universitetet i SøraustNoreg. Han har doktorgrad i psykologi frå NTNU. Han er utdanna allmennlærar og har undervisningserfaring frå profesjonsretta pedagogikk.

9 7 8 8 2 3 4 0 1 1 4 1 2

grunnskulen, i lærarutdanninga og i

9 788234 011412

Å fange augeblikk, improvisere, bevisstgjere eigne erfaringar og bruke oppdukkande situasjonar som potensial for læring i undervisninga er måtar å gjere dette på, og i denne boka er det mange døme på at uføreseielege hendingar kan vere ei kjelde til nye læringsprosessar. Forfattarane drøftar også korleis ein pedagogisk kan møte eksistensielle truslar som truar livskvaliteten og fridommen vår, til dømes krig, pandemiar, klimaendringar og alvorlege forvrengingar av sanninga. Det handlar om å skape eit trygt læringsmiljø i ei uføreseieleg verd. Eit hovudpoeng i denne boka er at ein lærar som har ein beredskap på førehand, vil kunne takle ukjende situasjonar betre enn ein lærar som ikkje har ein beredskapsplan for uføreseielege situasjonar.

SJÅ VERDA FRÅ EIN ANNAN STAD. I ei verd med flimrande skjermar og raske nyhende er Syn og Segn ei motvekt. Hos oss møter du tankar som er tenkte heilt ut, og tekstar som varar lenge. Vi skriv om kultur, politikk og samfunn – på nynorsk. I 2024 skal vi trykke tekstar om ny amerikansk poesi, om pengemangel og vanskar i den norske velferdsstaten og om fridomskamp i Belarus. Blant anna. Syn og Segn kjem med fire utgåver i året, og det kostar berre 300 kroner å teikne årsabonnement. Astrid Sverresdotter Dypvik er redaktør i Syn og Segn. synogsegn.no facebook.com/synogsegn Instagram: @tidsskriftet_synogsegn

- SYN OG SEGN RETT I POSTKASSA – FIRE GONGER I ÅRET - 432 SIDER SAKPROSA KVART ÅR - BØKER FRÅ SAMLAGET TIL REDUSERTE PRISAR

FOTOREGISTER Sara Mac Key ..................................................s. 9, 26 Agnete Brun ................................. s. 10, 16, 28, 29 Signe Fuglesteg Luksengard ...................s. 12, 20 Helle Frogner .....................................................s.14, Gry Traaen .......................................................... s. 17 Oda Berby .......................................................... s. 18, Trond Gausdal ................................................... s. 19 Geir Mogen ......................................................... s. 19 Tove K. Breistein .................................s. 21. 27, 48 John Trygve Tollefsen ..................................... s. 22 Tommy Ellingsen ............................................. s. 30 Lærke Posselt ..................................................... s. 31 Bent R. Synnevåg .............................................. s. 32 Simon Klein-Knudsen .................................... s. 33 Hanne Hasselberg ............................................. s. 43 Vigdis Gjengedal ............................................... s. 46 Mickael Tannus ................................................. s. 47 Heidi Furre ......................................................... s. 49 Mille Gran ........................................................... s. 51

FØLG OSS PÅ facebook.com/samlaget instagram.com/detnorskesamlaget og abonner på nyheitsbrev på samlaget.no

KONTAKT OSS Anne Liv Tresselt sals- og marknadssjef 90 56 13 22 a.tresselt@samlaget.no Karin Helgøy kommunikasjonssjef 97 01 98 65 k.helgoy@samlaget.no Sara Olivia Sanderud marknadskoordinator og kundesørvis 95 27 34 88 s.sanderud@samlaget.no Katerina Futsæter Vik sals- og marknadskonsulent 93 05 77 23 k.vik@samlaget.no Merete Pharo sals- og marknadskonsulent for barne- og ungdomsbøker 45 25 51 10 m.pharo@samlaget.no Ann-Mari Volden prosjektleiar for backlist og Juleroser 95 11 23 58 a.volden@samlaget.no Line Omland Eilevstjønn innhaldsprodusent og digital marknadsførar 97 64 21 25 l.omland@samlaget.no