©DetNorskeSamlaget2023
www.samlaget.no
Sitatetfrå Detvekseinblomedervestpå avSteinnSteinarr side87-88ergjendiktaavJardarEggesbøAbrahamsen.
Omslag:MagnusOsnes
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:10,7/14,6pkt.Sabon
Papir:70gHolmenBookCream2.0
Trykkeri:ScandBookAB,Falun
PrintedinSweden
ISBN978-82-340-0944-0
Dennebokaertryktpåmiljøvenlegpapir.
Fjelletereinisgråveggpådeneinesidaavvegen, pådenandrestuperdetrettnedihavet.Merundar densistenuten,fårsjøeniryggen,ogdalenopnarseg framfoross.Herruvarfjellabeintopppåbåekantar.
Februarsolablirreflektertpådeisnødekteskrentane sådetersomomhoskinrettoppavbakken.Berrepå toppanestikkdensvartelavasteinenframdervinden harblottahanforsnø.Deterikkjerådåsjåframfor segutanåmyse.Egtruddeeghaddesettsnødektefjell før,mendesseerstørre,hardare.Eitårerennnedi halslinningapågenserenmin,egkjennersporetavho hengeattpåkinnet.
Mesvingaravfråkystvegen,ogasfaltblirtiltettpakkasnø.Vegenerbreiheridalmunninga,oggodt brøyta.Guðmundurkøyreretterdeiandretojeepane oppgjennomdalen,hanheldaugemedtilhengjarane bakdei,sjekkarspegelenjamtforåfølgjemedsin eigen.Deigamlehendeneheldhardtrundtrattet,han sitlutryggaisetet.Hanverkareldreennegtrudde, skrøpelegare.
Dåegkominnpådenvesleinnanriksterminalen,stod handermeduknyttevinterskoogparkasenhalvvegs avogstirtetomtframforsegunderbuskete,gråaugnebryn.Sågheiltvillfarenutinntileggjekkborttilhan ogsaprøvande:
–Guðmundur?EgerAstrid.
Deiblåaugahansvartbråttkvasseoglevande, brautmedrestenavdetgamle,rukketeandletet,og hantokmegihandaogsmilte.Hansahanhadde vondtiryggen,egmåttetrillekoffertensjølv.Han orsakasegogvistevegenut.
–DeterdenverstevinterenpåIslandpåmangeår, sahanidetmekomutavflyplassen.Detvarberre flaksatmefekktilåhentedegakkuratidag.
Snøhauganepåparkeringsplassenvarnestenlike høgesomterminalbygget.Detvarknaptnokplasstil deitresværebilanesomstodutanfor,allemedhengjarar.Guðmundurstoppaopputanfordenbakarste.
–Hestaneharståttpåvinterfôrrettoppiåsenher, trevekerforlengepågrunnavvêret,sahan.
Egskjønteførstikkjekviforhanfortaldemegdet, settemegberretaustinnibilen.Hanvreiomnøkkelen,oghengjarenbakbilenframforossgyngamedeit literykk,somomnokolevandekvapptil.
–Erhestaneinnider?spurdeeg.
–Ihengjarane,ja,saGuðmundur.–Deterjotrass altdeiduerherfor.
Hansnakkaeiformforhard,rullandenorskmed blauted-arsomegmåttekonsentreremegforåforstå. Egnikkatilsvar.
–Skjønardudansk?spurdehan.–Ellervilduateg skalsnakkeengelsk?
–Danskgårfint,saeg.
Deiførsteminuttaibilenspurdehanmegkorleis turenhaddegått,omegvarsvolten.Egsvarakort: fint,nei.
Hovudvegenvedflyplassenvarikkjestor,mentrafikkert.Memåtteventelittforåkunnesvingeutpå han,ogGuðmundursluttaåspørje,sjekkaspegelen oftare.Mekøyrdeforbiutkantenaveitgamaltbysentrum,blinklysetheldtframåtikke.Egsågtrehus medtårnogstoresprossevindaugesideomsidemed modernekontorbyggiglasogstål,ogiutkantenav byenvartbygninganetilbustadstrøkmedeinebustaderibetong.Bustadenevarttilkjøpesenteroglagerbygg,såopnefeltoginnhegningar.Førstdåskrudde hanavblinklyset.
Mobilenvibrererilomma.Eimeldingfråmamma: Sendlisteoverlæraranedine,fardinvilsjåomdeter nokonhankjenner. Telefonendøyrmedanegserpå skjermen.Deterforkaldtibilen.Kanskjelikegreitt.
Eglegghanilommaattogkjembortipapiret,sidaeg reivutavflybladet.Eifotografertsidefråeitgamalt manuskript,svartekråketærpågultpergament,ein brødtekstsombrukteordet píslarvottur fleiregonger.
Egmåttespørjesidemannenpåflyetkvadettydde. –Martyr,svarahan.–Píslarvotturtydermartyr.
Egvissteatislandskvarannleisennnorsk,men haddeikkjeventasåstoreskilnader.Sidemannensåg påmeg,tydelegnysgjerrig,spurdekvaregkomfrå.
–Noreg,saeg.
Hansmilte.Detvarlettåsjåpåhan,detmørke, 9
krølletehåretvarsymmetriskgråttisideneogskjegget jamttrimma.
–EgharbuddiSverigeimangeår,sahanpåsvensk. –Erheimepåvinterferie.
Egnikkaogsmilteforsiktigtilbake.
–OgkvaskaldupåIsland?sahan.
Egnølte,haddefortaltløgnasåmangegongerateg varusikkerpåomdetvartrygtåvereærleg.Egsåg påsmilerynkenerundtdeibrune,snilleaugahans,la merketilatandletshudahansvarheiltglattbortsett frådet.NokovedhanmintemegomfartilPippiLangstrømpe,tilforlatelegogopen.
–Egharfåttjobbpåeinhestegard,saeg,plutselegmedvitenomkornæreinsitandremenneskepå eitfly,berremedeitlitearmlenetilåoverhaldeintimgrensene.
–Detkanikkjeveremykjeåfinnepåmedhestarno, midtpåvinteren?sahan.
Blikkethansfekknokooppriktigspørjandeisegdå hansadet.Egsvaraikkje,byrjaberreåfiklemedbeltespennapåsikringsbeltet.Deismåmetalliskeklikka fråhobrautgjennomflyduren.
–Kvensinehestar?heldthanfram.
–GuðmundurGuðmundsson.
–Handballtrenaren?
Egskjønteikkjespørsmålet.
–Nei,egtrurdåikkjedet?Hanergamal,nesten åtti,trureg.
Hanlo.
–Kvarburhan?
Detkunneegikkjesvarepå,haddeikkjetenktpå det.Eghaddeberrefølgtinstruksane,pakkakofferten
ogkjøpteinbilletttilAkureyri.Hanmåhalagtmerke tiltvilenmin,forhanskiftabråttsamtaleemne,spurde omegvarstudent.
–Egvartferdigmedbachelorenifjor,svaraegog håpahanikkjekomtilåspørjemeirenndet.
Gjordemeglikevelklartilåsvarepådeivanlege oppfølgingsspørsmåla,førebuddpåattonefallethans komtilåendresegogblikketfåeitimponertglimt såsnartegsaeghaddestudertmusikk.Slikdetalltid skjerhosfolksomikkjeharstudertdetsjølve.
Menspørsmålakomikkje,istadenbyrjahanå snakkeusjenertomkonasi,somjobbaidetsvenske skulevesenet.Villehøyreomframtidsplananemine, vartmeiromsutsfull,nestenfaderleg.
–Egveitikkje,saeg.–Egharingenplanar.
–Detmåvereherlegåveresåungogfri.
Egprøvdeåsmile.Klikkamedbeltespennaog tenktepådennegardenegeigentlegikkjevisstenoko om.Hugsaknaptkvaforeinavsøknadeneeghadde fåttnapppå.
–Dukanfånummeretmitt,sasidemannendåme nærmaossAkureyri.–Dersomdulurarpånoko.
Hantokeinpennutavbrystlommapådressjakka siogsågetternokoåskrivepå.Egrettahanflybladet egframleissatmedifanget,oghanskriblanummeret sittimargen.
–Lurarpånoko?spurdeeg.
–EinveitjoaldriiøydemarkapåIsland.Detkan ikkjeskade.
Hansmilteatt,utansmilerynkenedennegongen.
Mekøyrervidareoppoverdalen,kryssareibetongbru overnokosommåvereeilitaelv.Detervanskelegå sjåkorelvabyrjarogsnøensluttar,vatnetersynleg berrederstrykaerforvilletilåfryse.Etterelvabyrjar dalbotnenåstige,ogsnartblirbrøytekantanehøgare, vegensmalare.Deterdårlegarebrøytaher,blirvanskelegareåkøyre,bilensklirjamtinnidjupesporog kjemutavkurs.Egersåoppsluktavlandskapetateg reintskvettdåGuðmundurbråbremsar.
–Ja,seierhanogserutpåbilaneframfoross.
Detseruttilatdenfremstebilenharkøyrtsegfast, karanestigutavbilanesineoggårutpåvegen.Godt vaksnearbeidskararifôrakjeldressarogmedluene skubbaopppåtoppenavhovudet.Megårutavbilen, egfåraugnekontaktmedeinavdei,hangirmegeit alvorlegblikkogeitliterykkmedhovudettilhelsing.
Deiandreroparogveivarmedarmanetilsjåførensom prøveråkøyreseglaus,menhanberrespolarisnøen. Nokofortogrullandeblirsagt–egerforbausaover korliteegskjønaravdetdeiseier–ogdeibyrjarå opnetilhengjarane.Deterikkjenokohusisikteher, mekanikkjevereframmeenno.Egserspørjandepå Guðmundur.
–Tilhengjaraneerfortungeisnøen,seierhan.–Dei fårspringesistebitenheim.
Dørenepåeinavhengjaraneharslåttsegavåstå slikskeivtoppisnøen,deifårdeiikkjeopp.Tilslutt måeinavkaranegåtilbaketilbilensinforåfinne nokoåtvingeoppboltlåsenmed.
Egmysermotdetkvitefjelletoveross,snøenfyk påtoppen,menhernedeerdetvindstille.Iaugnekrokenanaregrørslerettoverbrøytekanten.Egmå
strekkjemegforåsjå,serførstikkjeannaenndei naknebjørketoppanesomsåvidtstikkoppavsnøen. Såseregvirvaretavspormellomgreinene.SmåYformafotsporsomførerborttilfirekviteduer.Dei harstoppaoppogserpåoss,erfeiteogrunde,med nokresvartefjørerinnimellomdeikvite.Vinterryper sjølvsagt,ikkjeduer.Egskaltilåtaeitskrittnærare, mendeneinetilhengjardørasprettoppmedeitsmell, ogrypenelettar.Flygoverhovudetpåmegidetein loden,svarthesttumlarutpåvegen.Treandrehestarkjemsnublandeut,toraudbruneogeinkvitmed bruneflekkar.Deiprustarogsersegikring,deneine setieitvrinsk.Detfårdettilåskramleogdunkeinne inestetilhengjar,ogmennenehoiarogveivarmed armanemothestanesomallereieharkomesegut,senderdeiirettretning.Førsttrørdeivarsamtisnøen, nøler,mensårykkjerdettilidenfremstehesten,som omhanskjønarkvarhaner,oghanspring.Deitre andrehestanefølgjeretter.Pådetmjukeunderlaget kjennestdeimeirenndeihøyrest,detdundraribakken.Deiandretilhengjaranebliropna,ogfleirehestar kjemut.Deiverkarlittfortumlaetterturenogluntar framtilåbyrjemed.Mensåserdeirestenavflokken derframmeogsetiåspringe,deiòg.
–Deiveitkvardeibur,seierGuðmundurogmyser etterdei.
Medhestaneuteavhengjaranefårmennenebilen fri,snurogkjemforåtaavskilmedGuðmundurfør deikøyrertilbakesamevegenmekom.Meheldfram etterdyraoppgjennomdalen.Måoppi30,40,50for åtaigjendeisiste.Eglenermegframipassasjersetet foråsjåbetre.Fakssomflagrarutfråbrattenakkar,
runde,lodnebakdelarsomlearsegfråsidetilside.Dei kastarmedhovudetsomforåeggjekvarandreopp, springomkapp.Egtruregsereitparavdeitølte,at deiløftarframbeinatilbringaforkvartskritt.Nokre avdeigalopperer,menblandarstundommednoko anna,skiftargangarttilnokosomnestenfårdeitilå sveveoverjordamedhalenrettutbakomseg.
–Erdetgalopp?spøreg.
–Grisepass,truregmemåseie.Deiblandarnårdei fårspringefritt,kvarhestveldengangartenhanliker best.
Vegensmalnar,ogmekøyreroppeinsvingetebakke. Påtoppenerdetsomomdalenopnarsegpånytt, deterdeisamefjella,mendeiernærareher,større. Framforosskjemtobygningartilsynepåoversidaav vegen,deiførsteidalenderdetserutsomdetbur nokon.Hestanesvingartilhøgreoppbakkenforbi dennedstebygningen,eitkvitthus,springovereittun ogforsvinnrundthjørnetpåeitstort,raudthuslitt lengeroppeilia.Guðmundurstopparbilen,parkerer mellombygningane.Detraudebyggetmåverestallen, hanerkleddmedbølgjeblekkogseruttilåveremåla ganskenyleg.Bølgjeblekkplateneerlagdetettogbeint langsveggane.Pådetkvitebustadhusetibetongflassarderimotmålingaavvedgrunnmuren,ognokreav kjellarvindaugaerknuste.
Luftaerkaldogskarp,trugarmedåfåleppenetilå sprekkeopp.Eggrevhakaogmunnennedihalsenpå ullgenseren.
Påtunetmellomhusarykdetfråvatnetieitrundt basseng,einnedsenkabadestamp.EitPVC-røyrlike
høgtsombassengeterdjupt,fungerersomavløpsrøyr imidten.Båderøyretogdeilyseblåvegganeerdekte tilmedslimetealgar.Egsetmegpåhukogstikkhanda oppi,vatnetervarmt.
–Førtigrader,seierGuðmundur,nestenstolt.Som omdeterhansjølvsomharærafordet.
Vasstilførslakjemfråeinsvartslangeihardplast, hanstikkutavsnøskavlenoverbassengetogforsvinn nedunderoverflata.Vatnsurklariujamnespyttutav nokresmåhandborahòlislangen,eislagsheimelaga fontene.
–Frå250meterunderjorda,seierGuðmundur. Detsurklarogspyttarirøyretatt,sprutaroppgjennomdeitrehòlaogplaskarnedivatnet.
–Deterdusjendinmedanduerher,seierhan. Egrynkaraugnebrynamothan.
–Omduvil,legghantil.–Hanerbetreennden egharinne.Einrundemedskrubben,såblirhangod somny.
Einhestvrinskar,deierallesamlarundttohøyballarutanforkortsidaavstallen.Einbrunraudhestmed langtfakskastarmedhovudetmoteinsvart,mindre hest,somluntarunna,finnsegeinnyplassåetefrå.
Einjernvaierstikkutaveitopevindaugepålangveggen,hektafastmedsmåplastkrokarbortetterblekkplatene.Detmåverebyrjingapåstraumgjerdetsom helddeiinnederoppe.Denraudehestenblirstille att,ogdeistårallemedbøygdhovudoget,ensaross ikkje.
Fråtunetgårmekjøkeninngangeninnihuset.Det ervarmt,egblirsveittivinterjakkaogvrengjerhoav meg.
–Vatnetvarmarheilehuset,seierGuðmundurnøgd. –Gratisvarme,heileåret.
Egnåråfåeitglimtavbrunesyttitalsfliserpåkjøkenet,førhanvisermegnedikjellaren.Deigrove betongflatenedernedeerberredelvisdektetilmed trepanelogfalskepersisketeppe,eienkellyspærelegg gangenigamaldagselektrisklys.Kjellargangenserut tilåverekombinertoppbevaringsplassogutegarderobe.Påveggenhengeitparoljehyrebukser,eijerngrytestårpågolvet.Påvegtilrommetiendenav gangenstrykhovudetvårtmotkledesomhengtiltørk itaket.Guðmunduropnardøra.Irommetinnanfor harnokonnestenlykkastmedåfåbortkjenslaav kjellar.Mørkebrunegolvfliserogkviteveggar,eitstort vindaugevendtutmotdalen.
–Hererdetjoplasstileinfire–femstykke,seier Guðmundur.–Mennofårdualtfordegsjølv,ettersomduersåtidlegute.Ikkjesikkertdetkjemsåmange andreheller,formaerikkjesomhoharvore,sådethar gåttlitttreigareennvanlegiår.
Undervindaugeterdettoenkeltsenger,eisengtil vedveggen.Egdregkofferteninn,leggbagenpåei seng.
–Noerdetditt,hitkjemikkjeeginn.
Eggårborttilvindaugetdåhanforletrommet.Ei storglasruteogeitsmaltvindaugeeinkanopnepå høgresida.Golvetervarmtunderfotblada,egopnar densmaledelenavvindauget,slepperinnkaldluftog lydenavsurklandevatnfråbadestampen.Detereit velvakserognetreihagen,deteinasteordentlegetreet egharsettidalen.Bakdeisamangroddestammane stigfjellsidenenakneogbratteoppovergarden,egmå
nestenleggjepannainnmotglasetforåsjåtoppen. Solaerpåvegnedbakfjellet,leggdenflatefjellryggen iskugge,eikvitstripemotdenblålillahimmelen.Eg følermegtungoglettsamstundes.Noerdetverkeleg berreeg,dennemannenogdessetrettenhestane.
Guðmundurhardektbordinnepåeithjørneromved kjøkenetsomtenerbådesomkontorogspisestue.Det ervindaugepåtoavfireveggar,eittmothavetinord ogeittmotaustsidaavdalen,beintmotfjellet.Frå plassenminveddetrundebordetharegutsiktgjennombåe.Guðmundursetsegmedryggentildei.
Hanharordnaeifiskegrytetilmiddag.Egburde veresvolten,menfårikkjetilåetestort.Prøverå dekkjeoverdetvedårettemerksemdamothanistaden.
–Kormangeharduhatther?spøreg.
–Skå,seierGuðmundur,ogegerusikkerpåkva språkdeter.
Hanheldframåete,detgårsålangtidateglurar påomskåvarsvaret,elleromhanhargløymtheile spørsmålet.
–Skå,seierhanatt.
Hantekhalvlitersglasetsittmedmjølkogdrikk,ser ikkjeuttilåenseategframleisventarpåsvar.Egskal tilåspørjepånyttdåhanmedeittseier:
–Egtrengeigentlegberrehjelpfråapriltiloktober. Ogdeterplasstilomlagåttestykkeher,mensom regelerdetberreeinfire-fem.Hm,rundttohundre, kanskje.
Tohundrestykke,tenkjereg.Tohundremenneske somharbuddidettehuset,etefiskentilGuðmundur,
stilthanspørsmålogfåtteithalvtomtmjølkeglastil svar.
–Kjemdetandreførapril?spøreg.
Dennegongenkjemsvaretfortare,hanristarpå hovudet.
–Egharikkjefåttnokonønskeomdetenno,seier han.–Deiflestevilkomehitpåsumaren,dåerdet meiråfinnepåmedhestane.
Egdregeinfiskebitrundtisausenpåtallerkenen, deterstilleeiri.
–Hugsardualle?spøreg.
–Nokrebetreennandre.Egharhattberrefirenorskefør.Mangetyske,nokredanske.Eiamerikanskei ifjor,hohartilogmedinvitertmegtilUSA.
Hantekeinbitfisk,serkonsentrertnedpånestebit medanhantygg.
–Determoroåreise,seierhan.–Menegkanikkje reisedit.
–Nei,deterjosikkertdyrt,seieregautomatisk.
–Deterikkjedifor,seierhan.
Hanserpåmeg,seruttilåvurdereomhanvilhalde framellerikkje.
–Kvifordå?seiereglittmeirnølande.
Hanstikkgaffelenifiskebiten,menløftarhanikkje opptilmunnen.
–Egersvartelistaderborte,seierhan.–Kjemikkje innilandet.
Egtrurhantullar,menandletsuttrykkethansstopparsmiletmitt.Egsernedpåmatenmin,deleroppein potetbitmedgaffelen.Stillainnbyrtilategskalspørje vidare,menegveitikkjeomegharlystlenger.
–Hardufornærmanokon?spøregforsiktig.
–Nei.
Hanheldframleisfiskenpågaffelen,tekeinslurk mjølk.Svelgjerogseier:
–Deitruregerterrorist.
Egserpåhan,leitaretterspøkiaugahans,menklarerikkjeåleseuttrykketidei.Bråtttrekkjerhanpustendjuptinnoggirfråsegeinhøg,brummandelyd somrasktstigilydstyrke.Egstivnartil,skjønarikkje kvasomskjer.Mensågårlydenovertileitkraftig kremt,oghanreinsarhalsenmedeinmjølkeskvetttil.
–Kvahardugjort?spøregogignorererhårasom harreistseginakkenpåmeg.
–Ja,nokandugjette.
Augahanslivnartilpåsamevisetsomdåhanmøtte megpåflyplassen,mennoverkardetmalplassert.Han seruttilåmoreseg,ogegerikkjesikkerpåomeghar lysttilåvitekvifor.Gaffelenblirtungideneinehanda mi,bordplatakjennestkaldmotdenandre.
–Dustemtepåeitkommunistiskparti?
Uteerdetmørktno,utsiktaerborte.Egserberre spegelbiletetmittidenmørkeglasruta,ryggentil Guðmundursomlutarsegframoverbordet.Anareg konturaneavnokoavlangtunderskjortestoffet?
–Egveitikkje,seieregogleggfråmeggaffelen,løftarvassglasettilmunnen.
Deterstortihanda,eittimeglasformacolaglasder grepeterdårleg,egstrammarfingranerundtdensmalastedelenogseropppåhan.Prøveråhugsekvar mobilenminligg,omeglasidamedtelefonnummeret ihøgreellervenstrejakkelomme.
Guðmundurtekdensistepotetbitenimunnen,tygg lenge.Detklikkaritennenehansinnimellomsmat-
tinga,deterdeneinastelydenirommet.Såsvelgjer han,kremtar.
–Harduhøyrtomhunt?seierhan,aksentenerså tjukkategikkjeersikkerpåomeghøyrerrett. –Saduhunt?spøreg.
–R-A-N-D,seierGuðmundur.–ResearchandDevelopmentCorporation.
Eggårberrføttutpåmitteigeveslebadforåpusse tenner.Stårpådetvarmebetonggolvetogserspegelbiletetmittmellomsvarteflekkariglaset.Egvissteikkje atdetfanstdataingeniørarallereiepåsyttitalet,atdet idetheilefanstsystemdetgjekkanåhacke.Guðmundurhaddeunderstrekaathanikkjevaristandtilå gjeredetsamepåeimodernemaskin,menverkalitt stoltavsegsjølvlikevel.LiktevissttankenpåatUSA sågradikalararsomhansomeintrussel.
Egrakknestenåtruatnokokomtilåskje,kjende denåtvarandekriblingaikroppen.Haddeallereielagt skuldapåmegsjølvformineigennaiveidioti.Kanskje vardetberremannenpåflyetsomplantamistankeni meg.Detverkartåpelegno.
Egsetmegpåsengekanten,koplarladarentiltelefonen.Finnframbladsidafråflyetmeddetnedskribla telefonnummeret. Altvelsålangt,takkforomtanken. Meldingafråmammaletegvereåsvarepå.
Nestedagvaknareghalvelleveoghugsarikkjekvar eger.Egkikaroppidetkvitetaket,flyttarblikketnedoverveggane,heiltblankihovudet.Vedfotendenav sengaerdøralukka,ogførstdådemrardetformeg.
Ogegblirreddforategharvaknaforseint.Kvakjem hantilåtruommeg,ategharsøktjobbhoshanberre foråkomehitpåferie,atdetikkjeertakimeg?
Eglistarmegutavsengaogklerpåmegstillongs ogbukse,mensåkleregdetavmegatt.Stillongsblir formykjemeddennegolvvarmen.EggåroppberrføttibukseogT-skjorteogburmegpåkjeft.Erklar tilåtilbyhanågjerekvaarbeidsomhelst,harallereiebestemtmegforågjerealthanberom,utanå mukke.Stemmatilmormiersomeitufrivilligmantra ihovudet. Ålystreereinkunst.
Menhusetertomt,parkasenhengvedytterdøra,og døratilrommethanserstengd.
Egbyrjaråleiteettereinvasskokartilkaffi,finn berreeinkjeleåsetjepådengamlekomfyren.Eganar ikkjekvarkaffiener,romstererinokreskapogfinn EarlGreyilausvektistaden.Egsetmegpåeinstolved detgrovetrebordetogventarpåatvatnetskalkoke.
Deterlengesidanegharvoreåleineieitframandt hus,kjentpådennestenoverskridandekjenslaavå kikeinninokonsittprivatliv.Oppvaskenstårattfrå igår,vedsidaavannanoppvaskfråtidlegaredagar, glasmedstørknamjølkibotnen,smulanepåbenken ettereibrødskive,hestegodt,skruarogeindosettmed tablettarieinplastkoppivindaugskarmen.Detgår oppformegatdettekanskjeblirmittprivatlivòg.Då kjemegsikkertikkjetilåsjådessetingalenger,sjå rotet.
DetkjemeitkremtfrårommettilGuðmundur,og detgåridørahanskorttidetter.Hankikarinnpåkjøkenet,denmørkejoggebuksadregenhøgtoppilivet ogullgenserenpakkanedi.
–Goodmorning,seierhan.
–Godmorgon,svarareg.
Hanheldframpåengelsk:
–Oh,youmaketea.Good,good.
Utanåseiemeirsnurhansegoggårmotstua.Då egkjeminnmedteen,sithanihopsokkenieinlenestol forendenavsalongbordet.Egsetmegistolenimotsettende.
–So,seierhan.–Howdidyousleep?
–Snakkarmeengelsk?
Hanlukkarauga,somforåhugsenoko.
–Nei,nei,seierhansåpådansk-norsk.–Korleis sovdu?
–Fint.Lenge.Tokeistundføregsovna,surklinga fråbadestampenhøyrdestgodtgjennomvindauget.
–Nyelydar,nikkarhan.–Detvendudegtil.
Hanleggeinfotoppåstuebordet,ullsokkener holete.Hankremtar.
–Mehardetikkjetraveltherihuset,somdukanskjeskjønar,seierhan.–Egharikkjemykjearbeidtil degenno,deterformykjevinter.Hestaneerframleis uskodde,ogdeterliteågjereinneihuset.
Hanserpåmeg.
–Folkkjemsjeldanhitpåvinteren,seierhansakte. –Eglikervinterenbest,seiereg.
Hansleppermegikkjemedblikket.Egmåsjåbort, fokusererpåtekoppenihendenemine.Lyseblåmed kviteprikkar.Eglurarpåomhanharkjøpthansjølv.
–Vinterskaldufå,seierGuðmunduromsider.–Og meskalvelfinnepånokoågjeretildeg.Dukan sortereskoadeira,tildømes,førhovslagarenkjem. Salanetrengeitlagsmurningòg.
HansnursegmotTV-enogskrurpåtekst-TV.Eg trurikkjeegharsettnokonbruketekst-TVsidaneg varlitaseintpånittitalet.Hanblaropppåside164, ogeinturkistekstbolkdukkaropppåskjermen.Den guleoverskriftalyder Veður.Mykjeerlettåskjøne: frost,hiti,norður,vestur.Andreorderheiltuforståelege.
–Erdetvêret?spøreg,takksamforsamtaleskiftet.
Guðmundursnursegogserspørjandepåmeg,som omhaneinaugneblinkhaddegløymtategvarder.
–It’stheweather!roparhanogsermotskjermen att.
Hankjempåatdeterfeilspråk,ristarpåhovudet ogmumlarpådansk:–Vêret,ja.
Hanbyrjarålese,mensålegghanfjernkontrollen fråsegsomomhanombestemmerseg,lenersegtilbakeistolenogserpåmeg.
–Nokanjoduomsetjedette.
Egflyttarmegistolensåegikkjeharmorgonsola rettiauga,ogbyrjarålese.
–Stökuél?spøreg.
–It’shail!svararGuðmundur.–Youknowwhen… Hanristarpåhovudet,skiftarspråk:
–Hagl!
Egnikkar,lesvidare.
– Bjartveðurnorðanlandsogvestantilúrkomameð köflum,lesegstille.–Erdetfintvêrinord?
Guðmundurnikkar.
–OgnedbørpåVestlandetmed…köflum?
–Ja,seierGuðmundurogseroppmuntrandepå meg.–Nedbørmedköflum,heldhanfram.–Svona, mmm,innimellom.Nedbørinnimellom.
–Såmefårfintvêridag?
–Deiharsjeldanrett.DetteerIsland.Deteinaste mekanstolepå,erdesseto.
Hanlagareinkikertmedhendeneframforaugaog rettardeimotvindauget.
–Ogførebelsstemmerdet,seierhanmotutsikta.
–Detergodtvêridag. Bjartveður.
Hanteknedhendeneogsnursegmotmegatt.
–Dettyderògatmeharnokrehestarmeskalhelse på,seierhan.
Meharsnøopptilkneadåmekryssartunetopptil denraudestallen.Eggårmotdensmale,grønmåla stalldøra,menGuðmundurfølgjeristadentraktorsporarundttiloversida.Egfølgjeretter.Hanmåha ryddaveghernyleg,sporaerskarpeoghardeiden ellesmjukesnøenogdannareinujamnvegoppbakkenogrundtstallhjørnet.Ovanforstallenertraktor-
sporasperraaveinjernvaiersomgårfråveggenogrett innieinsnøskavlpå6–7meter.Kantaneerloddrette, someinkvitvegg.Detmåhatekemangetimaråjobbe segigjennom.
–Detharallereieminkalittfrådesember,seier Guðmundur.–Dåvarskavlenoppepåtimeter.
Hanopnargjerdetformegogsmiler.
–Metrengikkjestraumigjerdetpådennetidaav året.
Hanmåstikkeheilearmeninnisnøenforåfåkrokenpåplassatt.
Deitrettenhestaneharikkjestoreplassenåboltre segpå.Dennybrøytapassasjenmellomsnøskavlenog stallveggenerikkjebreiareenntraktorskuffaogendar ieilitaflateframforkortveggenderhestanefårhøy. Skavlenersomeinlangmurpådeneinesidaavflata, ogeinnyjernvaiergjerdarinnresten.
–HerserduGrímur,Fagri,Máni,Eiðfaxi…
Guðmundursnakkarfort,peikar.
–…Álfur,Hekla,Baldur,Sól,Stella…
Hestanerørersegformykjetilatnamnafestarseg, deipuffarkvarandreunnaforåkomebortoglukte.
Føletkjemtilbakeforkvargonghanblirskubbatil sides,detervissthansomheiterBaldur.Denvesle kroppenerlodenavgråsvartedun,hanmåstrekkje nakkenforåsnusemegiandletet.Eglurarpåomdet ervanlegathestaroppførersegslik,nysgjerrigesom hundar.
–…ogderserduMidja,Eldur,AuðurogBjartur.
Frostrøykfrånaseborene,mørkeaugeunderein langlugg.Bjarturerògloden,menmedstriarehårenn Baldurognærmastaprikosifargen.Lys. Bjartur .
–OgdetteerAstrid,seierGuðmundurtilhestane. EgveitikkjekvaGuðmundurforventar,kvahestane forventar,omeinhestharforventningartilnokosom helst.Hestaneharbyrjaåmisteinteressa,einavdei gårborttildobbeltdørapåkortsidaavstallen,snur halentil,stårogsvaiarframogtilbakemedbakenden motdøra.Detklikkarmetalliskbakhan,ogførstdå skjønaregathanbrukardørhandtakettilåkløseg. Deiflesteandrehestanegårtilbaketiletinga.Høyet blirristafråkvarandremedeinsprølyd,hestetennene kvernar.FøletBaldurstårigjenframformeg,hanprustarogstikknasenbort,menegstårmedhendenei lomma.Medeittgårdetistalldøra.Egrekkakkurat åsjåholukkesegetterGuðmundur.Kanskjeskalhan hentenoko,sjekkenokoinneistallen.Mensåkjem hanutiandreenden,kryssartunetogforsvinninni husetatt.Egeråleine.Føleregmåseienokotilhestane,haldesamtalenigang.Ersamstundesreddforå forstyrre,gjerenokofeil.
–Hallo,seieregogstrekkjerforsiktigframhanda. Baldurletmegstrykehanpåmulen.Hanerdunete sjølvder,mjuksomeinkattunge.Egstrekkjerut armenforåstrykehanpåhalsen,mendåflyttarhan segsåmeblirståandeandlettilandlet.Detervissther hanvilhameg,rettframforseg.Hanbyrjaråsleikje handami,egrettarutfingranesåhanikkjefårtaki deimedtennene.Hanprøveråbitemegihandflatai staden.
Meharnettsettferdigislandskenyheiterogvêret,
–Duerikkjesomdeiandrejentene,seierGuðmundur samekvelden.hanfrålenestolensinogegfrådenhøgryggasofaen, somtvingareintilåsitjeantenbrattiryggeneller –slikeggjer–lutandesomeinsekk.Egstrykeintommelframogtilbakeoverdetgråbrunefløyelstrekket.
–Neivel?seieregogserpåhan.
–Nei.Ogveitdukorleisegserdet?
Hanlegghovudetpåskakkedåhanseierdet,serlur ut.Egristarpåhovudet.
–Egsågdetallereiedådusendemegmail,seierhan. –Deterikkjemangemusikararsomkjemhit.
–Egerikkjemusikar,seiereg.
–Skreivduikkjeatduhaddestudertmusikk?
–Jo,men…
Mendetvarikkjenokoegbestemtesjølv,heldeg nestenpååseie.
–Jo,eggjordedet,seiereg.–Menegerikkjemusikar.
Guðmundursmilerogknipsarmedfingranemot armlenapåstolen.
–Meerdetmeer,seierhan.–Menduerikkjeså interessertihestane.
Hjartetmittslårfortare.
–Hestaneerfinedei,seiereg,littustøistemma.
–Menduerikkjelikeinteressertsomdeiandre,det førstefolkgjernårdeikjemhit,eralltidågårettopp påbeitetforåhelsepåhestane.
Egveitikkjekvameiregkanseie,dregberrepå skuldrene.
–Egsågnokatduvarlittreddfordei,heldhan fram.
–Egberrevissteikkje…,byrjareg,menstoppar megsjølv.
Vilikkjedummemegut,avslørenøyaktigkorlite egkanomhestar.EgharikkjerådtilatGuðmundur sendermegbort.Hanheldframleisblikketmitt.
–Veitdukvaegtrur?seierhantankefullt.–Egtrur duergodtilålatesom.
Egrodnar.
–Kanskje,seieregspakt. Hannikkar.
–Egharhattverrefolkenndegher,serdu,seier han.
–Verre?
–Mendeterikkjesåfarleg.Detblirbetremedtida, skaldusjå.
Egerikkjesikkerpåkvamesnakkaromlenger.
–Hardukjærast?spørGuðmundur. Egnølereinaugneblink,føregnikkar.
–Jentersomdeg,detersærsviktigatdeharsnille kjærastar.Ellesblirdeøydelagde.Sliksomeidameeg kjendeeingong…
Eghøyrerikkjeetter.Lethanprateferdig,nikkarog gjespartilgjorthøgt.
–Egervisstlitttrøytt,seiereg.
–Slikerdetgjernedeiførstedagane.
Hanserpåmeg,venlegiblikket.Egreisermegopp fråsofaenogseiergodnatt.Pårommetmittfinneg framtelefonen.
–Hardukjentnokrejordskjelv,då?
Mikkelertrøytt,liggisengaogsnakkaritelefonen. –Nei,seiereg.–Ikkjeenno.
–Reykjavíkliggvisstrettvedskiljetmellomto kontinentalplater,seierhan.–Detblirsagtatder-
someinkjennergodtnoketter,kaneinkjenneatdet ristarlittheiletida.
Mikkelblirstilleiandreenden.
–Korerdueigentleg?spørhan.
Detdettutavmegføregnåråtenkje:–Midtibyen, seiereg.
Kjevenspennersegsådetgnissaritennenemeddet sameegharsagtdet.Dettapparlettitelefonen,han trykkjerpåskjermen.
–Inærleikenav…
Mikkellesnamnetsakte,stemmaerlengerunna, hanharsettmegpåhøgtalar.
–Hallgrímskirkja?
Egskullehatenktpååsjekkekartetsjølv,eganar ikkjekvahansnakkarom.
–Ja,seiereg.
–Deterinærleikenavmusikkonservatoriet,serdet utsom.
Egskiftaremne.
–Huseigarenereingamalmann,Guðmundur.Han harsagtategtrengeinsnillmann.
Dynaraslariandreendenavrøyret,ogstemma hansernærareatt.
–Deterjomeg,seierhan.
Egkunnehasagtsåmykje.LagttilatGuðmundur berreharkjentmegitodagar,athanikkjekjenner megnoktilåseienokoslikt.Kunneòghasagtat Reykjavíkerpåandresidaavlandet,atgardenheiter Finnbogastaðir,ellerategharlærtmegdetislandske ordetforalgar. Þörungar.
–Ja,seieregistaden.–Deterdeg.