ØYSTEINORTEN
havflammen .Dikt.Gyldendal1995
fluktlinjer .Dikt.Samlaget2000
Livingstonesretrett .Roman.Samlaget2003
kjenslaavatdetikkjeregnarandrestaderennher.Dikt. Samlaget2004
VegentilNeverland .Roman.Samlaget2005
Rabarbrakrigen .Roman.Samlaget2007
HimmelenoverShetland.Historierommotstandogeksil
1940–1945 .Dokumentar.Samlaget2009
Sjabervik .Noveller.Samlaget2011
RasmusRebellen .Roman.Samlaget2013
Rispiberget.Noveller.Samlaget2015
BrevettilRosalin .Roman.Samlaget2016
Italienskreise.Denhåplausejaktapåeisjel. UraForlag2018
Aldrikometilbake.Roman.Samlaget2019
Krigshistorier .Noveller.Samlaget2020
©DetNorskeSamlaget2023
www.samlaget.no
Omslag:MagnusOsnes
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:10,8/14,1pkt.Sabon
Papir:70gHolmenBookCream2.0
Trykkeri:ScandBookAB,Falun
PrintedinSweden
ISBN978-82-340-1058-3
Dennebokaertryktpåmiljøvenlegpapir.SoheimesomeinburtkominSonkannvera, naarHeimenerburtkominliksovelsomSonen
arnegarborg
nesteningentingervakrare enninnflyginga overYtreSøre,tildømesieitBoeing737,når mørketsenkarsegsåsaktesomikveldoglyktene verttende,umerkeleg,frådeiinstefjordaneiaust tilhærenavholmarogskjerivest,somvaktarom bygdeneoggrendene,strøddeoverdennevesleflikenavlandet,medsåmangehuslangssmuldrande vegar,undervaklandefjell,medanhavetteiknar kviterendervedstrendene,omfamnarkvartmenneskesomburher,medbølgjenesine,detergleder,menogsåsorger,somsnartskalkomeveltande inn,irytmaringenkjenner,slikogsåpåøyami, someglettkansjåomegseier«Orsak»tilmedpassasjerenogstrekkjeroverkroppenminmotvindauget,settovanfråliknarhoeithalvthjarte,ellereit øyre faktiskkjennestdetfrigjerande, detteåreise bortfråklasserommaderaust,ogkomenordover, vestover,egkjennerdetmedeingong,fråegsetfoten utpåflytrappa,atluftaerklarareherute,råare,
nyare,egpustarbråtthavogsaltevindar,merkar atspråketendrarseg,deigamleorda,deisæreigne lydaneogdeiovervintrakasusformene,medsåpresisetydingaroghårfinemeiningsskilnader,leitarseg framutanateganardet,deiberrekjemogleggseg klarepåtunga,fråegspeidaretterkoffertenpåbagasjebandet,tilegsitibussenpåvegtilsnøggbåten, somskalskyssemegoverDjupet,tilbarndomsheimen,mørkogforlaten,menlikevelfullavdetgamle livetmitt,to–tretiår,samanmedmorogfar,ogtil sluttogsåsamanmedmivesleBenedikte,eiteineståande vi,uliktalleandre,saktemuraopp,stein forstein,averfaringar,søte,bitre,vakre,vonde,til eiborg,eitvern,eitly,motdetsomeindagskulle kome egpraiareidrosje nedevedkaia,trassiatvegen korkjeerlangellerbrattogkoffertenhellerikkje spesielttung,erdetgreittåberreblikøyrdheilttil døra,slikategkanlåsemeginnutanatsåmange sermeg.Takkforturen,seieregtildenungesjåføren,etterategharbetalteinaltforhøgsumfordesse fattigemetrane.Finegreier,heldegfram,medaneg stikkbankkortetinnilommebokaatt,menfårikkje nokosvar,drosjaerallereiepåvegutavtunet,ogeg kansjådetblålysetfråtaksameteretforsvinnened mothamnaigjen
huseterkaldt, etteråhaståtttomtsidannyttår, medpanelomnanepåkjøkenetogistovapåtosparsamehakk,faktiskerdetelektriskeanleggetnesten
uendrasidanhusetstodferdigmidtpåsekstitalet,så detertrulegfarlegategletdetvereslikmedaneger borte,gjerneeitlitehalvåromgongen,mellomferianepåskulen,tildømesfråseinsommarentilromjula,denneveslevekaførnyttår,dådalenerpåsitt mørkaste,oftastsnølaus,mestautanklartlys,einast denneknappetimenmellomklokkatoogtre,dådei mattestrålanefråsolatrefferdenbladlauseblodbøkenogtinarvegganesålangsamtatdeismeltande dropanelangstakrennenefryssegfasteattførdei rekknedtilofsesteinen,mendennegongenerdet berreeingodmånadsidanegvarhersist,såkva tenkjergrannane,deigamlevenenetilforeldramine, omlysasomnobråttblirtendeiBreidablik,midti eiarbeidsveke,sånnutavdetblå?Nei,egdregned persienneneogtrekkjerforgardinene,eiforei,omhyggjeleg,føregsløkkjermestaallelys,berrelampenoversofaenletegfåbrenne,såegveitåfotemeg, fråstovatilkjøkenet
mobilenmurrarilomma, eingong,såtogonger, menførstetterdentredjegongendregeghanopp ogregistrerereittaptanropogtokortemeldingar fråminnærastekollegaogturkamerat,KnutRoger, først:Kvarerdu?Også:Gårdetbra?Ringmeg! Snart!
føregsetmeg nedieinstolpåkjøkenet,framleis medytterkledapå,pluggaregidengamleElektrolux-traktarenogbryggarmegeihalvkannekaffi,i einfreistnadpååtenkjepånokoanna,menproses-
sensomersettigangderborte,harhengtovermeg isnarttredøgnno,likeinørnsomsvevarlangtder oppe,kvilande,mensamtidigvaktande,heilttilhan stuper,stuper,ogsetklørneiofferet
geiteskinnsstolenmellompianoet ogvinkelskapetaveikerdenkoselegastekråaihuset,forher kanegsitjemedkaffikoppenmedaneglesavisene, gløttarlittpåTV-en,skrollarnedoveriPadeneller berretekframeitilfeldigbokogblar,fordetgamle bibliotekettilfarstårherframleis,medNorskAllkunnebok,isvartskinn,Grimbergsverdshistoriei 33bandogTroels-LundsDagligliviNorden,den reportasjeaktigeserienVerdenibilder,medfotografi avprovisoriskesoldatgraverogsmadrabygningar frå1919ogframetter,dåverdamåttestartepånytt, ogtrassalleløgneneoglemlestinganefyllastmed håp
egdregfingerenover dessebokryggane,nokre breie,andresmale,varsamt,somforåikkjevekkje nokooppfråeinmilddøs
ieitbortgøymthjørne stårnytestamentettil mor,samanmedsongbøkeneogandaktsbøkenehennar,inndelteetterdaganeiåret,medeitbibelvers,
oftastsetningarfråJesumunn,ogsånokrerefleksjonaroverdesseorda,såsmåognakne,tenkjer eg,attgløymdeoguopnagjennommeirenntjueår, menframleisher,someitsporavdetsomeingong varviktig,nokoavgjerande,eikjeldetilkraft,ja, sjølvekimensombarbodomeitannalivformange avmenneskaframetterdalen,somsøktedessefellesskapa,iforeiningarogpåbedehus,somleirbåli mørket innimellomaltdette finnegmineigenbibel, svartogmednamnetmittigullskrift,gåvafråmor ogfartilkonfirmasjonen,jamvelmedunderstrekingar,samvitsfulltlesenigjennomdeiførsteåra,og eilommeutgåveavNynorsksalmebok,ogsådenne svartogmednamnetigull,fråLinneaogLeander, deinærastenaboane,pådetveslesmåbruketovanfor oss,ogendåeithintomkvasomkunnebliviktignår livetsåsmåttskullebegynneårøynepå,nokooverordna,viktigareennmegsjølv,eiretning,eitpoeng somfarkominnpåitalentilmegdennevårdagen, meddeismilandetanteneogdeinokomeiralvorsameonklanetilbords,ateinlauttidlegsetjekurs motdettemålet,ogdåvardetlurtånytteméda, deitryggesiktemerka,tildømesfjellogklover,som skulleståibestemtevinklarmotkvarandre,såein ikkjestøyttepådeiskjeraeinikkjekunnesjå
å,far!kvahanhaddesagt omhanhaddefått viteomdettetrongstegetegharkomei,veitegikkje, mentruleghaddehantenktuteingodplanogsidan
stakauteinnykurs,egserformegdeivassblå augenehans,somknappastforletskyeneoghimmelen,somhanhaddelærtsegålese,havblikket,som alltidfølgdehan,nårhanroddelangsmedlandet, vardetaldripåmåfå,menalltidmotnokoendeleg, medeitekstrarykkmotsluttenavåretaket,såeg setmegpåkantenavstolen,påtoftaifæringen,og ror,medryggenmotmålet,føregtrekkjeråranetil meg,signedistolen,someinsekk,ogpustarinndei gamlelukteneiBreidablik,avbrødbakst,fiskemiddagar,kaffi,treningskledeogoljekamin,såheimlege
eggløttarut mellomgardineneispisestova,nede påvegenerdetikkjeeisjelåsjå,berretretoppane røyverlittpåseg,idensaltevindenfråhavet,så etterendåeinlitenkaffikoppframforTV-enstigeg oppifarsinegamlecherrox-støvlar,istorleiken43, aveinmodellmestnyttaavbornialderen8–14år, på80-og90-talet,oginnidenmørkeblåparkasen hans,dåeihuefellnedfråhyllaover,dengulehua meddeitokvitestripeneallernedst,sommorstrikka tilBenediktesin10-årsdag,ogsomjentasidannytta mestakvargonghovarute,vintersomvår,ogjamvelinne,nårhoteiknaellergjordelekser,eglegg hennevarsamtopppåhyllaattogstrykhandami sakteoverhenne,såstapparegrefleksbrikkapåden gamleparkasenilommaoggårutimørket,delvis opplystavdenulmandestovevarmenfråvindaugai husasomegpasserermedlangestegnedmotfjorden
påkyrkjegarden,ilyset fråeigatelyktvedbårehuset,kanegberrelesenamnapånokreavsteinane,
sompågrunnavdenleiraktigejordaogtelenstår oppstilteiskeiveraderbortetter,deiflestelutande framover,somomdeieriferdmedåstupe
eitlitetrekors ernyttsidansist,detereisvært gamalkvinne,ugift,barnlaus,visåghennestabbe langsveganeallereieforfleiretiårsidan,menansa hennenestenikkje,derhokombalandemedtunge bereposarfråbutikken,vihjelptehenneknappast, lyttaikkjetildethoaldrisa,ogegmerkaratnoko inneimegkviskraromeibot,eistraff,nokohelvetes tungtåbere,slikategkangjereoppforaltdette
kanskjeerdettanken påBenediktesomfyller megmedsåsterkekjenslerunderbesøkaher,avreint instinkttelegårogdagarmellomdatoanefråfødsel tildødpåallegravsteinaregkantyde,samekvareg eriverda,korlengesidankonfirmasjonen,korlenge sidansistetreffmedvener,medkjærasten,sisteord, sistekyss,sistemøtandeellerunnvikandeblikk,alle dessehistorieneegikkjeeig,samanmeddenhistoria someigmegmeirennalleandre
godkvelden,seiernokon imørketframformeg, deterHassan,dennyekyrkjetenaren,sombråttstår dermedeinspademedvåtjordpå.Heidu,svarereg tilbakeogpressarframeitlitesmil,egharhelstpå hantidlegare,detmåhavoreisommar,dåegplanta nyeblomarpågravene,Hassanereinlitenmannpå rundt40,somkomtilbygdafor4–5årsidan,etter åhaflyktafråborgarkrigeniSyria,førstgjennom
Tyrkia,sidanmedbåtoverSvartehavettilRomania. Hardudetbra,minven?gliserhanmeddeikvite tennenesine.Jautakk,ikkjesåverst,svareregog dregglidelåsenpåparkasentilfarheiltoppihalsen. Menkvagjerduhernedesåseint?spøreg.Einy grav,veitdu,svarerHassanogstikkspadendjupare idetgråvåtegraset,førhansetfotenoppåogliksom kvilerhander,somomhaneigdennestaden.Deter alltideinygrav,seierhanlittmeiralvorleg.Kvener detdennegongen?spøreg.Einaltforunggut,svarer han.Deterdensjukdomenduveit,heldhanfram. Kreft?spøreg.Hannikkar.Uff,egristarpåhovudet, ogdetblirstillenokresekund.Mendulythelsekona diogtvillinganedine,seieregtilslutt,kvaheiterdei noigjen?spøregmedanegsiktarmeginnmotden kviteportenogvegenheimover.MiriamogSafira!
seierhanmedhøgstemme.Deiblir16nesteveke!Ja visst,javisst!roparegpåvegoppmotidrettshallen, derdeisisteaktivitetaneeravsluttaforlengst.Deter einfantastiskalder!
gudsvilje,gnegegpå, medangrusenknasar undercherroxane,ogsåfordiegnatttiligår,heilt overraskande,bråttfekktrongtilåbeigjen,etter meirennførtiår:Dusomerihimmelen,haddeeg tenktåbe.Latviljendinråda,skulleeghaldefram, etterdengamlenynorskevarianten,meda-infinitivar,somomvimeddenneinfinitivenkunnenåraskareframtilGudennmeddene-envibrukerpå øyavår,eislagshurtigarefilmotGudsøyre,meddei ønskeogvonervibarpå,trassiatJesus,somlærte
ossåbedennebøna,trulegikkjenyttaa-infinitivar, men:Latviljendinråda,skulleeglikevelbe,ogmed detteoverlateansvaretforkorleisdetgårmedmeg, tilGud,nokosomaldrihargittmegro,sjølvikkje deiåraegtruddesterkare,forGudsviljeermotspeletsgang,somdeiseier,nårgjestandelag,somknapt harvorebortiballen,tekleiingamedeitlukketreff aveitskot
allereieheimeigjen, altså?spøreiganskegrov stemmebakmegdåegstårpåøvstetrappetrinnetog skaltilålåsemeginnihuset,deterGisle,eingamal kameratfråårapåungdomsskulen.Egsnurmeg.
Ja,seiereg,littavspasering,ogdu?Erduframleis påsjøen?Ja,nikkarGisleogtennersegeinrullings idetblasseskinetfråmånensomnysthardukka opp.Påsupply,legghantil.Mennoerdetikkje mangeturaneføreggåriland,seierhantankefull. Korlengeskalduavspasere,då?seierhanmellomto inhaleringar.Detkannokblieivekeellerto,svarereg.Detkjemheiltanpå,heldegfram,førGisle avbrytmeg:Påkva,kompis?Mobilenringjer,ogeg tekhanoppforåsjåkvendeter.Problempåheimebane?gliserGisleveiktidetkaldvåtevintermørket.Nei,nei,detvarikkjenokoviktig,seieregog stappartelefonenilommaatt.Å,detkanvelikkje vereberrebagatellarnårfolkvildegnokosåseint påkvelden?spørhan.Deterdamene,veitdu,smileregvarsamtfrånedstetrappetrinnet.Deikangjere småtingstore.Ja,dethardusannelegretti,kompis,svarerhan,menogsåstoretingsmå.Detblir
stilleeinaugneblink,såserhanpåmeg.Hugsardu føritida?spørhan,dåvitjuvstalmopedarogsmugrøyktebortevedidrettshallen?Ja,svarereg,klart det.Ogjentene,dåvijaktapådeioppeibygdaher?
Egnikkar,smiler.Hanteknokrestegmothuset,løftarblikketoggranskarutraftaundermønet,sakte, fråaustmotvest.Vindskienedinetrengnokeitstrøk medmalingtilsommaren,seierGisle,somhargod tidogtekseglangetenkjepausarmellomkvargong hanblæstobakksrøykenut,hanpeikarmotvêrveggen,dersoveromsvindaugatilmorogfarer.Ja,du kansåseie,svareregoggårutpåtunettilhan.Ogpå listverketoververandaen,heldGislefram,derhar målingaallereiebegyntåflakneav.Ja,stadfestareg tørt,detharduheiltretti.Skalduikkjeberreselje heilerukletsnart?seierhan.Egkjennerfolksomkan tenkjesegåkjøpe,tomtaerheiltformidabel.Selje? spøregtilbake.Ruklet?Ja,seierhan,sjåberretaksteinen,somerovergroddavmose,legghantil.Breidablikerikkjeakkuratslikdetvardåforeldradine hegnaomdet,seierhanogkastaraugenepåblodbøken.Dengongenvardetteeinprakteigedom,det seieralle,ingenkangløymehagenogaltsomvaks her.Rododendronogtrollhassel.Tulipanaroghortensiaer.Ogsåsmåjentenesomleikasegpåplenen, ropingaogaltlivetsomvarher,seierhanoggløser motgatelyktanedevedvegeneilangstund,heilttil hanbråttkikarpåklokkaogseier:Mennomåeggå.
Hardunokonsomventarpådeg?undrareg.Ja,My Lai,svarerhan.Å,hardufåttdegkjerring?spøreg.
Gratulerer!Lengesidandetno,seierhan.FråViet-
namdå,eller?heldegfram.Thailand,svarerGisle oghivsneipenidenvåtesnøen
eglåserdøraettermeg ogsetcherroxanefrå megigangen,føreggårinnidenmørkestovamed parkasenpå.Noveitsnartheilebygdaategerher, tenkjereg.Gisleharalltidvoreflinktilåbererykte vidare,såkvaervitsen?Egskrurpålysa,dreggardinenelittfråispisestovaogseteitvindaugepågløtt, slikategfårtrekkjeinnendånokrepustfråden våtekvelden.SåkjemdeteimeldingfråKnutRoger påtelefonen:Kviforsvarerduikkje,mann?Henta veskadipåklasserommet,harhenneheimehosmeg.
Altbra?
djuptnedeigeiteskinnsstolen igjen,medan
KveldsnyttserverereinkavalkadeoverdagensbombenedslagiUkraina,lysernyemeldingarpåmobilen motmegmedeitaltforhøgttalpådisplayet,meneg opnardeiikkje,eggåropppåsoverommet,leggmeg isengaunderhyllamedGGG-bøkerogVHS-kassettarogberresløkkjerlysetoglukkaraugene
detergrytidleg morgon,mensjølvomeghar slåttavallvarsling,høyreregframleisvibrasjonar, dermobilenliggogvrikkarsegpåsoveromsgolvet, ogdåegreisermegogtekhanopp,registrerereg femSMS-ar,densistefråKnutRoger:Mykjestyrpå skulenno.Folksnakkaromaltmogleg.Møtemed rektorimatpausen.Foralldel,ring!
egmåhasovna rasktpåatt,ogsidanblittdregen innieindjupdvale,fordetlirallereielangtpådagdå egbaskarmegnedpåkjøkenet,deregtrekkjermeg eikannemedte,uteerdetmestaheiltlyst,nokosom gjermegnestenmunter,forsjølvmidtpåsvartevinterenkanmorgonaneiBreidablikgjeretungehovud lettareogfylleeinmedeitrupåatsakerogtingvil ordneseg,detersomomsola,somkjemparomå klatreoverdenlangerekkjaavfjellmotaust,nører oppundereitmotegikkjetruddeateghadde.Eg hargjortmittbeste,tenkjereg.Samekvafolkseier, hareggjortmittbeste,mumlaregvidare,føregtek frameitilfeldigbokfråhylla,blarlitt,sethenneinn att,tekuteiny,ogsåendåeiny
ibandnummerti avGrimbergsverdssoge,som tekføresegDanteogrenessansen,felleitfarsdagskortutognedpåparkettgolvet,ogmidtpådette brettaA4-arket,medbordarpåallekantar,sirleg teiknamedfarganetilhavetogblodet,harBenedikte skrive,medgrålykkjeskrift,sliktradisjonenpåskulenvarheiltframtilnittitalet,dåegframleisbudde her,omhandatilfar, Slitioghard,Ogkrokutsom gamalthorn.Korflinkhovar!tenkjereg,ogkva kunnehoikkjehagreiddomviberrehadderydda einannanvegforhenne?Hoharaugenetilfardin, samormedeitsnevavforelskingistemma.Ogdet sameglisetmellomtennene,smiltehovarsamt.Så detkanikkjeveremykjetvilomkvenhoættaretter
egtekoppkortet ogsnusarpådet,detluktar mugg,menogsåaftershave,avtypenOldSpice,som faralltidbruktepåhøgtidsdagar,egleggdetinnatt iboka,gårmotvindaugetispisestovaogleitarfram nummerettilKnutRogerpåmobilen.Egfårberre snakkemedhan,tenkjereg,ogforteljekvadetteer, kvasomharskjedd,menombestemmermegogtriv hellerkikkertensomstårikarmen
farminteossofte påatvikomavlosslekt,han saeingongatdetaldrikunneskjeatvimistekursen,sidanvivarføddemedretninganeinneiossog derforalltidvisstekvarvivar,detvarnokousvikeleg,somegtruddepå,detvarviktigåspeidemot allekantar,lukteoglytteettervindane,tolkedei,og sidananalyserehimmelen,ogallehansfargar,sjekke
forholdetmellomsologplanetar,ogikkjeminstskyenesineformasjonar,dåkunneviikkjetafeilavkvar viskulle,ogkvarvikomifrå
sådetvarfar somarvakikkertentilfarfar,som igjenhaddearvahanfråsinfarfar,densisteav mangelosarislektavår,dertoavdeidrukna,trulegunderbordingaaveiavdeinestenfortapteskutene,dåeittaumedeibøyevartkastaovermot losskøytaoglosenmåttehivesegibølgjeneforånå dennebøya,nokosomfarfortaldemorogmegså levandeom,ogsidanogsåBenedikte,somikkjelet segimponeremindreavdeidramatisketilhøvasom forfedrenehennarhaddelivnærtsegunder,ogslik komaltsåkikkertenihusogvartplassertiglaskarmenmotaustistova,derfjellagløsteoverfjordenog utmothavet
egveitikkjeomfar haddelesetalanetilPerikles, mendengreskegeneralenogpolitikarensaiallefall nokosånt:Omduikkjedeltekellerengasjererdeg ogberregirfaenialt,erduunyttig,ogdåfortener duingentingannaennådøy,nokofarogsåkunne hatenkt,sidankvartmenneskemåttegjerenyttefor seg,antenherellerder,pådeneineellerandremåten, fornokoskullebyggjastoppogtakastvarepå
såtilliksmed kamerataneminehaddeegsommarjobbarfråegvartolv,egplukkastein,grovgrøfter,malahus,klipteplenar,sløgdefiskogbankarust
fråbåtarmedlangeturartilIslandogGrønlandbak
seg,eghoppapåarbeidsbussenklokkatioversju, deringenavdeibreifingrakaranehelstenårnokon komombordpådeiulikestoppestadene,menberre grynta,gjerneiirritasjonoversmåting:Helsike! eller:Fakerten!ogsågtomtutglaset,medmatpakkenogtermosenieinlitensekkifanget,somomdei varpåleitetternokoannaenndetsomlågattanfornestesving,såeinkveld,isofakroken,medanfar sygtilsegnyheiteneiDagsrevyenogmorløyserpremiekryssordetiHjemmet,ellernysthardubbaavi godstolenvedoljekaminen,underlesingaavdennye romanenfråBokklubben,kanskjeavEbbaHaslund ellerBjørgVik,ellereinannanhoharvoregjennom mangegongerfør,tildømesavHamsunellerUndsetellerDuun,somhoaldriblirleiav,spøregbrått: Kvarerhelsike?ogfarsvarerberre:Derlygaraneog unnaluraranelever,ogsåettereinlitentenkjepause: Dersvikaraneogsjølvdreparaneliggfastfrosnei isen,ynkandeogveikeimotet
seinare,dåeghadde fyltseksten,fekkeghyrepå eiishavsskute,ogfarsa:Omduburdegskikkeleg, gut,møterpresis,gjersågodtdukan,ogberreendå litttil,trengduikkjeågjeresåmykjemeir,detvar omkveldenførvikastaloss,nokoegseinareskreiv einstilomiførsteklassepågymnaset,medfyllepenn ogtrekkpapir,tilkarakteren6,seinaregøymdunna avfarogsidanbrettasamanogstukkeninniØstfor denstorebreavHelgeIngstad
kanskjeegheller ennlærarskullehablittstyrmann,ellerskipper,påeinbåt,slikfarfarvar,og farfarfar,ogfedreneførhan,somaltsåvarlosar,og kunnegåleianordover,utandraft?tenkjereg,ja, styrmann,ogikkjelærar,egsomeigentlegdrøymde omåfåmegskjeggogpipeogropestrammeinstruksargjennomeiruteirorhuset.Menfarvilleikkjeat egskullekastevekklivetmittpågamledraumar,han haddevorepåsjøen,kjentpåbølgjeneutepåeggja, ogønskteikkjeategskullebliverandeder. Ein tur ernok,safar,etterategvarkomenattfråisen.Ein tur,såduharlittpengar,tildufårdegeiutdanning, gut,ogsåeistilling,gut,nokoskikkeleg,gut
detteågjererett ogskilforseg,safar.Meir kaningenforvente,såogsåomsomrane,heimefrå studia,jamveletteratBenediktevarfødd,heldteg frammedsmåogstorejobbar,eghoppapåarbeidsbussen,inøyaktigsamesvingsomtidlegare,dereg kunnesjåatdeisamegubbanevarblitteldre,gråare ogmindre,somomdeihaddekrympalitt,kanskjeav allsveittenogregnet,ellerberresokkesaman,som årsgamlehaugaravgrasogkvistar
såduberrereiste utanågibeskjed?seierrektor medflatbygdmåletsittitelefonen.Detvartslik,svarereg.Så,korleisgårdetmeddeg?spørrektor.Eg sitnoherogventar,sukkareg,påeiavklaringrundt dessegreiene.Forstår,svarerhan,menegkandessverreikkjegidegnokosvarenno.Vihardiskutert detiadministrasjonen,ogsakamåberregåsingang, sukkarhan,førdetblirstilleeiganskelangstund. Mendu,prøverrektor,ja,korleisskalegbegynne?
seierhanogkremtar.Kvaskjeddeetterdennorsktimeneigentleg?MedEmbla,meinereg.Å,visnakka berreutomdetvihaddediskutert,svarereg.Vart detlittampert?spørrektor.Tja,kanskje,samtalen vårsettevelnokrekjenslerisving,svarereg.KorleisoppleverduEmbla?spørrektor.Detereiskikkelegflinkjente,seiereg,gløggogaktiv,menogså litt,ja,kvaskalegseie, spesiell,kanskje?Spesiell?
spørrektor.Ja,seiereg.Hosnakkarberrenårhovil, utanårekkjeopphanda,holerhøgttilsidemannen medanegprøveråforklarenokoviktigpåtavla,og
gårberreutvisshokjedarseg.Hm,seierrektor,hm,
mendu,seierhanså,berresånnategharskjønadet rett:Etterdiskusjoneniklassagjekkdeinnpåeit grupperomforåsnakkevidareder,vardetslik?Det stemmer,seiereg.Hardutekekontaktmedjentai ettertid?spørrektor.Nei,svarereg.Deterbra,seier rektor,deternokbestålavere
utpåettermiddagenvibrerer telefonenigjen, deterrektorsittnamnsomlyserpåskjermen,men dennegongenertonenkvassare. Drog duhenne innpågrupperommet?seierhanmedhøgstemme.
Tvinga duhenne?Nei,svarereg,menegvarkanskje littbestemt,ja,egtokhenneihandaogleiahenne inn.Kjæredeg,mann!seierrektor.Detblirstille.
Kviforakkuratgrupperommet,forresten?spørhan. Foråsnakkeutomdetteviarbeiddemeditimen, underfireauge,seiereg.Ogkvavardetnoigjen?
svarerrektorkjapt.Seksualitet,seiereg.I norsk ?
spørrektor.Ja,svarereg.Dettemåduforklare,seier han.Iminefaghengaltsamanmedalt,svareregså overtydandesomeggreier,samfunn,historie,religion,språkogtekst,deiersomveggarogtakisame hus,seiereg.SåderforvilduseieatVildandenhandlaromsex?spørrektormedstorundringitonen.
Ja,absolutt,svarereg,absolutt.Detblirtaustiden andreenden.Egmåieitmøte,seierrektor.Kaneg ringjedegoppomeinhalvtimestid?Ja,seiereg.
Ringnårduvil
detgårtiminutt, femten,egvandrarrundti husetmedtelefonenihøgrehandatilhandflatavert
fuktig,ogegtørkarhenneavpåbukselåret,medtelefonenlauselegidenvenstre,slikategmisserhani flisgolvetpåkjøkenet,menheldigvisutanatskjermenvertknust,såringjerrektorendåeingong,og eghøyrertydelegathanerstressa,ja,rådvill.Eg veitsannelegikkje,mann,sukkarhan.Korleisdette skalgå.Neivel,seieregogmerkaratdeitoytste fingranepåvenstrehandamiskjelv.Detteerjostandardprosedyre,heldhanfram,menerdetgreittat nokoniNemndaringjerdeg?Egkikarutavvindaugetmedanegdregvenstrehandaoverpanna.Sådet erblittei sak ?spøreg. Utanfor skulen?Deterblitt meldtinneinformellklage,ja,seierrektor,somvi harsendtvidare,tilForvaltar.Påbakgrunnavkva? spøreg.PåbakgrunnavParagraf9,ja,svarerrektor. Paragraf9A,punkt5,foråverenøyaktig,heldhan fram.Dukjennerveltilden,duogså?Detblirstille.
Berreeitknirkfråloftetkanhøyrast,somomnokon opnareidørderoppe.ErdetEmblaogforeldrahennarsomstårbakdette?spøregendeleg.Dethareg ikkjelovtilåsvarepå,seierrektor.Såkvahandlar klagenomeigentleg?spøregvidare.Førstogfremst norsktimenogsamtalenetterpå,svarerrektor.Først ogfremst?Erdetmeir?spøreg.Ja,eigentlegheile praksisendin,svarerrektor.Praksisenmin?spøreg.
Altdustyrermed,ogmåtendugjertingpå,seier han.Egblirståandevedkjøkenglasetogsjåferja leggjetilkai.Lemmenvertsenka.Egtelbilanesom
køyrerpåland.Venstrehandaskjelvframleis.Deito ytstefingrane.Denhøgreheldhardtrundttelefonen. Såkvaseierdu?spørrektorogsukkar,erdetgreittat
Nemndatekkontakt?Foralldel,svareregbestemt. Peispå,seieregnestenivrig.Berrekommedkvendet skullevere
eggreierikkje åsetjemegnedoggårberrerundar inneiBreidablik,fråkjøkenvindaugettilpianoet, framogtilbake,innimellomstopparegopp,dregfrå gardinaoggløttarnedpåskuleplassen,derelevane leikarsegifriminuttet,nokrespring,andresamlar segismåklyngjer,ellerlittstørresirklar,somomdei studerernokosaman,heilttildetringjerinn,ogeg kansjåsporaetterdeiidenvåtesnøen,detgårein halvtime,såeinheiltime,førdetplingarimobilen igjen,detereinymeldingfråKnutRoger,someg opnarogles:Dusvarerikkje?Blirbekymrafordeg! Møtteeitparavelevanedinepåbutikken.Deilurte påkvasomharhendt. Harhendt, sådjupeogalvorlegeord,tenkjereg,medanegleggfråmegmobilen påspisebordetogplukkaroppnokredaudebladfrå einvissenplanteivindaugskarmen.Egharikkjelyst tilåsvare,menteklikevelopptelefonenogtekstar medrasketastetrykk,føregkikarnedpåskuleplassenigjen,dereineinsleggutklatrarovergjerdetforå henteeinball:Heisannkompis!skriveg.Altbramed deg?Måtteberreeinturheim.Serframtileinsykkeltursnart.Snakkast!Einymeldingkjemtemmeleg raskt:MendeiseierdetharhendteitellerannamellomdegogEmblainnepåeitgrupperom.Kvahandlardetteom,eigentleg?!
deterallereiemørkt dådetringjerpå,førstein gongogsåeingongtil,såeggårutogopnardøra,og Leander,vårgodenabo,stiginn.Orsak!Menegsåg hervarlysistova,kremtarhan.Ja,egmåtte,begynnereg.Einlitenferie?avbrythan.Ja,påeinmåte, svarereg.Du,ådu,korlikduerblittfardin!seier Leanderbrått.Synestdudet?svarereg.Ja,særleg no,nårdusmiler,nestensomtodroparvatn,seier han.Visaknardei,veitdu,heldhanfram.Kven? spøreg.Foreldradine,beggeto,detvarsågodefolk, svarerhan.Ja,alleiBreidablik,sjølvsagt.Kvarog ein,seierhanlittstillare,kvarogein.Hanblirståandeogsjånedigolvet,nikkande.Vihaddedetså kjektheroppedentida,haddeviikkje?Jau,seiereg, dethaddevi.Menegsynestduserlittslitenutno, seierLeander,egkansjådetpåaugenedine.Lang dag,sikkert?Neidå,detgårbra,avbryteg.Slådeg ned,seieregogpeikarpåstolenikråa.Såsetegpå kaffien.Nei,nei,blæshan,neitakk,egvilleberre gidegdenne.Oi,sjåder,søtesaker,smilereg.Takk skalduha,Leander!KongHaakon,ja,deterikkje mangesomhugsarhanlenger.Kokdegeinkaffifør detblirforseint,seierLeander.Ogtenkpådegsjølv no,gut,formanarhanmedanhantrivihandamitil eitslagsfarvelmeddeikrøktefingranesine.Vihar degibønenevåre,ja,alleher,eigentleg.HelsLinnea! roparegetterhanmedeinfotidøra.Ja,detskaleg gjere,holiggpåsjukeheimenno.Veitdet,svarereg.
Hosaknarsauenesine,seierhanpåvegnedtrappa. Oghønene,legghantil.Kanskjønedet,ropareg