Together, we inspire. Rotary inpiratiemagazine - District 1580

inspire together, we

district 1580 Noord-Holland

gedrukt op papier van verantwoorde herkomst en verpakt in recyclebaar suikerriet-folie

WIJ WACHTEN NIET AF WIJ KOMEN DIRECT IN ACTIE! Help ons en doneer! www.shelterbox.nl

ShelterBox Nederland zet zich wereldwijd in voor slachtoers van natuurrampen. Dat doen wij al 10 jaar met een klein, fanatiek team!

We hebben enorm veel hulp ontvangen in onze 10-jarige bestaan, maar we blijven je steun hard nodig hebben. Ook in dit lustrum jaar. Meld je aan via onze website of stuur een mail naar info@shelterbox.nl.

Be THE

INSPIRATION

Niet iedereen is in de gelegenheid om op 13 april naar de districtsconferentie in Amsterdam te komen. Met dit inspiratiemagazine wil ik jullie tรณch bereiken en vooral inspireren.

Tijdens die districtsconferentie houden diverse inspirerende sprekers een vlammend betoog over interessante, duurzame onderwerpen. Zij nemen ons mee in de milieuproblemen die van invloed zijn op het welzijn, overal ter wereld.

Met dit magazine wil ik jullie op de hoogte brengen van de activiteiten en acties in ons district die aan dit thema gelinkt zijn. Die ter inspiratie en motivatie kunnen dienen en bijdragen aan de bewustwording dat er heel veel mogelijkheden zijn voor een duurzame, schone wereld.

Schoon water is de basis voor gezond leven. Het gaat niet alleen om drinkwater, maar ook om de bescherming van onze wateren. Graag zou ik ons bewuster willen maken van het belang om zorgvuldig om te gaan met onze wereld. Kennis delen is belangrijk voor een saamhorige, schone samenleving.

Wij, Rotarians, kunnen de verbinding zijn tussen overheid, bedrijfsleven en onderwijs. Samen kunnen we de wereld schoner maken door samenwerking en actie. Lokaal, nationaal en wereldwijd. Dat doen we niet voor ons, maar voor toekomstige generaties.

5 6 8 10 12 14 16

Be the inspiration End Plastic Soup Plastic Whale Foundation Gevoelstemperatuur Kort nieuws Duurzame alternatieven Landelijk Waterseminar

We kijken serieus naar de milieu-oplossingen die alle focusgebieden van Rotary raken. De behoefte aan actie is groter dan ooit tevoren; er is geen plan B noch planeet B. Onze acties brengen blijvende veranderingen in de duurzame, schone wereld.

18 20 22 25 26 28 30 32 35 36 38

Bouw de toekomst is mijn motto en vocational is het hart van Rotary. De ethiek in je beroep en de kennisdeling van je vakgebied kun je inzetten om dit doel te bereiken. Als architect noem ik mijzelf een bouwvrouw die bewust met de toekomst bezig is. Laten we samen bouwen aan de toekomst voor iedereen!

Met inspirerende groet, Ing. Barbara van Goethem MArch, Gouverneur 2018-2019 District 1580 (Noord-Holland)

3

Rotary District 1580

Watertanksucces in Kenia Global Grants Lokale wateracties Column: houten fiets Normal is over Klimaatadaptatie in D1580 Klimaatadaptatie op wereldniveau Landbouw op zilte grond Duurzaam in techniek Kinderen hebben de toekomst Be the inspiration

Denk Tank Weekendacademie Beroepenveldcommissie InHolland Oprichting Haarlemse Huizenaanpak Ondersteuning culturele activiteiten Actief in Branche-besturen

Maatschappelijk Betrokken

OOK DAAROM ONLINE Minder afval door te focussen op online. Wil jij online zichtbaar en vindbaar zijn? ipsis ondersteunt jou op het gebied van websites, marketing en creatie.

www.ipsis.nl

| 0229 27 27 00

ww w.h en selm a n s.n l

HET JAARTHEMA VAN

BARRY RASSIN

ROTARY-UN

YOUNG INNOVATOR AWARD

Het thema van dit magazine is geen toeval: ‘Be the inspiration’ is het jaarthema dat Rotary International President Barry Rassin tijdens zijn presidentsjaar 2018-2019 heeft gekozen.

Tijdens zijn speech zei hij: ‘Ik wil dat je je club en je mede-Rotarians inspireert te verlangen naar iets groters. Heb de drive om meer te doen, om meer te zijn en om iets te creëren dat verder gaat dan ieder van ons.’

Hij droeg de districtsgouverneurs tijdens zijn speech op om de clubvoorzitters en de Rotarians in hun district te inspireren om te willen veranderen: ‘Om meer te willen doen en om hun eigen potentieel te willen bereiken. Het is aan de districtsgouverneur om hen te motiveren en inspireren en te helpen hun eigen weg te vinden.’

Milieu Rotary heeft de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan duurzaamheid in haar humanitaire werk: ‘Rotarians moeten de harde realiteit onder ogen zien als het gaat om vervuiling, aantasting van het milieu en klimaatverandering.’ Barry, zelf lid van RC East Nassau in de Bahama’s, merkt op: ‘Tachtig procent van mijn land bevindt zich slechts één meter boven zeeniveau. Met een stijging van de zeespiegel van twee meter tegen het jaar 2100 is mijn land over 50 jaar verdwenen, samen met de meeste eilanden in het Caraïbisch gebied en de kuststeden en laaggelegen gebieden over de hele wereld.’

‘WE WILLEN VAN DE WERELD EEN BETERE PLEK MAKEN. NIET ALLEEN VOOR ONS, MAAR OVERAL, VOOR IEDEREEN EN GENERATIES LANG’

Hij drong er bij de districtsgouverneurs op aan om naar de Rotary services te kijken als onderdeel van een groter, mondiaal systeem: ‘Dat betekent dat de gouverneurs een inspiratie kunnen zijn. Niet alleen voor de clubs, maar ook voor hun gemeenschap. We willen dat het goede werk dat we doen voortduurt.

We willen van de wereld een betere plek maken. Niet alleen voor ons, maar overal, voor iedereen en generaties lang.’

5

Rotary District 1580

Als 1 van de 6 ‘People of Action’ ontving Ludovic Grosjean in 2018 de Rotary-UN Young Innovator Award. Deze award wordt uitgereikt aan leden van Rotary of Rotaract die maximaal 35 jaar oud zijn en die een significante bijdrage leveren aan veranderingen in de wereld. Ludovic Grosjean, lid van Rotaract Melbourne City, ontwikkelt met zijn bedrijf Ocean CleanX technologieën om de vervuiling te monitoren en waterwegen op te ruimen. In zijn speech noemde hij de beangstigende statistieken: ‘Elk jaar komt er 8,8 miljoen ton plastic in de oceaan, dat zorgt voor voortdurende nood bij het onderwaterleven. Ik heb altijd de oceanen willen redden. We moeten de vervuiling stoppen bij de bron’ aldus Ludovic, waaraan hij toevoegt dat we moeten starten met het verwijderen van plastic van het land. Barry Rassin liet in zijn speech, op deze Rotary dag bij de Verenigde Naties op 10 november 2018, weten geïnspireerd te zijn geraakt om de kennis en middelen van oudere Rotarians te koppelen aan de energie en ideeën van jongere generaties: ‘Wij zien jullie als gelijken, als collega’s’, vertelde hij het jonge publiek. ‘Jullie brengen jullie ideeën, ambities en jullie perspectief op wereldproblemen ter tafel. Wij helpen jullie je horizon te verbreden. Om groter te denken en jullie innovaties praktisch uitvoerbaar te maken. Jonge innovators en Rotary kunnen het onmogelijke mogelijk maken.’

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

zet je in voor

End Plastic Soup

De plastic soep is een groeiend, wereldwijd probleem dat door de mens is veroorzaakt. Verpakkingen, boterhamzakjes en tasjes verstrikken en verstikken dieren en komen via de voedselketen weer op ons bord terecht. In totaal komt er 12,7 miljoen ton plastic per jaar in oceanen terecht en dit getal neemt de komende jaren verder toe. Er moet niet alleen een beter alternatief voor plastic komen, maar ook voor het afval, volgens de stuurgroep End Plastic Soup.

together, we inspire

6

M

et de End Plastic Soup Rotary campagne kunnen we een bijdrage leveren om die plastic soep de wereld uit te krijgen. Madelon Schaap (RC Amsterdam Zuid): ‘Het begint bij bewustwording. Wij kunnen daar als Rotarians een betekenisvolle rol in spelen door onze familie, vrienden en ons netwerk bewust te maken van de plastic afvalproblematiek.

Ons einddoel is dat alle Rotarians wereldwijd zich ervan bewust zijn en bereid zijn (persoonlijk) actie te ondernemen. Alle kleine beetjes helpen. Zo verpak ik bijvoorbeeld mijn tomaten niet meer in plastic.

Het lijkt weinig, maar scheelt toch 52 zakjes per jaar.’

Rotary initiatief Het initiatief van de Rotaryclubs uit ons district ging op 2 juni 2018 van start. Michiel Dumont (RC Amsterdam Minerva): ‘Op die dag werd, namens 11 Europese clubs, de International Leonardo da Vinci Award aan Nederlander Boyan Slat uitgereikt. Na de prijsuitreiking hebben 300 Rotarians van 40 clubs, samen met 100 kinderen van de Weekendacademie, plastic uit de Amsterdamse grachten gevist.

Het enthousiasme en de betrokkenheid gaven inspiratie om verder te gaan. Al meer dan 60 clubs in Nederland en internationaal doen mee aan END PLASTIC SOUP! En ook RotarAct Europa, WASRAG en ESRAG zijn aangesloten.’

Actiedag 1 juni Na het succes van vorig jaar wordt ook dit jaar op de eerste zaterdag van juni een grote End Plastic Soup actiedag georganiseerd. Madelon: ‘Het doel is dat we met zoveel mogelijk clubs en Rotarians met hun familie, kinderen en kleinkinderen in binnen- en buitenland in actie komen om aandacht te vragen voor dit probleem. We willen dit jaar een paar grote, regionale activiteiten rondom rivieren, meren en kustlijn organiseren, waar meerdere clubs

aan mee kunnen doen. Het zou fantastisch zijn als we bijvoorbeeld langs de Europese kust een lint kunnen vormen van clubs die de stranden schoonmaken of dat clubs met boten de rivier afvaren en ondertussen het plastic opruimen.’

Wendela Sandberg (RC Amsterdam N8W8) vult aan: ‘Maar ook eigen, lokale Rotary initiatieven zijn bijzonder welkom. Er is een club in Noorwegen die de fjorden schoon gaat maken. Een club in Brussel is geïnteresseerd en ook in andere landen gaan clubs aan de slag.

Dichterbij heeft bijvoorbeeld RC Alkmaar Young Ambition plannen om een clean-up day te organiseren en eerder organiseerde RC Huizen Gooimeer een Nieuwjaarsduik tegen plastic. Onze oproep: doe mee met één van de grote activiteiten op 1 juni óf organiseer 1 juni zelf een lokale actie voor bewustwording.

Plaats foto’s en berichten van je actie op Facebook en Instagram, zodat we die centraal kunnen delen op onze website. Inspiratie voor acties vind je op www.endplasticsoup.nl.

Zelf zijn we als stuurgroep van 1-5 juni aanwezig bij de Rotary Convention in Hamburg. Daar laten we ‘live’ zien wat jullie allemaal doen op deze actiedag en gaan we via onze End Plastic Soup stand nog meer Rotarians en clubs bereiken en ze bewegen zich aan te sluiten. Door het probleem bij alle 1,2 miljoen Rotarians onder de aandacht te brengen kunnen we the wheel of change in beweging krijgen.’

Ondersteuning Vanuit de stuurgroep - die naast Madelon, Wendela en Michiel bestaat uit Wytzia de Savornin Lohman (RC Amsterdam), Hetty Deinum (RC Heiloo) en Gert Jan van Dommelen (RC Huizen-Gooimeer) – wordt ondersteuning geboden om activiteiten uit te voeren.

Michiel: ‘Van presentaties, foto’s, feitenmateriaal en educatie tot

7

Rotary District 1580

End Plastic Soup

PETITIE

Om te laten zien dat dit initiatief door zoveel mogelijk Rotarians in binnen- en buitenland wordt ondersteund is er een online petitie gestart. Onderteken deze persoonlijk of als club op www.endplasticsoupnow.nl/petitie/

contacten met professionele organisaties, sprekers en kant-en-klare actiepakketten, die je regionaal of lokaal kunt gebruiken. Wil je meedoen dan vragen we per club een bijdrage van € 200 voor dekking van de kosten. Aanmelden kan via de website of door een e-mail te sturen naar endplasticsoup@gmail. com. Je krijgt dan ook een promotievlag met eigen logo en ontvangt geregeld nieuwe informatie.’

Wens Madelon: ‘We hopen dat alle Rotaryclubs het End Plastic Soup initiatief ondersteunen. Dit onderwerp spreekt jongere generaties aan en verbindt ons over culturen en landen heen. We leveren daarmee niet alleen een belangrijke bijdrage aan de oplossing, maar laten ook Rotary groeien, met een positief imago en met meer en ook jonge, nieuwe leden.’ t Verhoeve ober ©R

tekst: Janine Klein

fotografie: Plastic Whale

Stop talking, let’s start doing In 2011 is Marius Smit gestart met niets. Het enige wat hij had, was zijn uitdaging om het water in de wereld plasticvrij te maken, te starten met de Amsterdamse grachten. Hij begon het eerste professionele plasticvisbedrijf ter wereld en liet zien dat je zonder middelen, maar met een opwindende uitdaging, heel ver kunt komen.

Z

ijn eerste daad van actie was zijn roep om hulp: ‘Ik wil een boot maken van plastic afval, maar ik heb nog nooit een boot bestuurd, laat staan gebouwd. Dus help me!’ De respons op deze hulpvraag was enorm: ‘Ik reisde door het hele land om mensen met allerlei expertises te ontmoeten. Het sterkte me in de gedachte dat heel veel mensen wel in actie willen komen, maar niet weten hoe. Daarom heb ik de uitdaging gecreëerd, zodat er een beweging kan ontstaan. Die betrokkenheid creëren is ook een van de kernwaarden van het bedrijf.’ De sociale onderneming trok al snel veel belangstelling en toen de eerste

boot gepresenteerd werd, was het hek van de dam: ‘Ineens werd het verhaal concreet. Het bleef niet bij praten, maar er gebeurde ook daadwerkelijk iets.’

Sloep In september 2011 heeft Plastic Whale het evenement ‘Oud Amsterdamsch plastic vissen’ georganiseerd: ‘Honderden mensen deden mee. De tweede editie in 2012 trok 1200 mensen. De beweging groeide doordat er positief en concreet resultaat kwam in de strijd tegen plastic soup. Van het opgehaalde plastic bouwden we in 2014 de eerste sloep van Amsterdams

together, we inspire

8

grachtenplastic. En daarna volgde een tweede sloep. Inmiddels hebben we in Amsterdam 9 sloepen en heeft onze franchise in Rotterdam 2 sloepen. En er staan zeker tien partijen op de wachtlijst die ook een sloep willen sponsoren.’

Sociale onderneming Plastic Whale bestaat uit een bv en een stichting: ‘We zijn onafhankelijk van subsidies. Ons model berust op sponsorsamenwerkingen, het organiseren van evenementen voor bedrijven – er zijn al meer dan 400 bedrijven het water op gegaan, het geven van workshops en lezingen en sinds vorig jaar ook de verkoop van kantoormeubilair. We hebben daarmee bewezen dat duurzaamheid geen kostenpost is, zoals heel veel bedrijven denken, maar juist een verdienmodel. Duurzaamheid is ons bestaansrecht. Vanuit de stichting verzorgen we onder andere programma’s voor scholen.’

Aantal mensen in totaal gevist naar plastic (t/m januari 2019): 22 .913 Aantal mensen gevist naar plastic in 2018: meer dan 12 .000 Aantal opgeviste plastic flessen: 202 .000 Aantal zakken vuilnis: 3.800 Aantal gerealiseerde boten: 11

Kantoormeubilair Het nieuwe avontuur ‘Plastic Whale Circular Furniture’ is een samenwerking met Vepa: ‘Twee jaar geleden kwamen we op het idee om kantoormeubilair te maken, juist omdat zoveel bedrijven stappen naar duurzaamheid willen maken, maar niet weten hoe. Al die bedrijven hebben meubilair nodig. Dat kan dus ook ons kantoormeubilair van Amsterdams grachtenplastic zijn. Over dit idee raakten we aan de praat met Vepa en zo zijn we hoogwaardige, originele eyecatchers gaan maken: vergadertafels, stoelen, lampen en akoestische panelen.

Deze producten zijn nu bij ongeveer 15 bedrijven in gebruik. Zo staat onze vergadertafel bij het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat en onder andere bij DSM, PwC, Vrumona en Nationale Nederlanden.

De tafel is geen eindproduct, maar een commitment voor verandering en een ontwikkeling naar een

circulaire economie. De vergadertafel is ook een knipoog naar ons motto: stop talking, let’s start doing.’

Inspiratie De beweging die Plastic Whale heeft ingezet, is ontstaan met hulp en inzet van heel veel mensen: ‘Ik had vooraf nooit bedacht dat dit eruit zou ontstaan, maar had wel een strategische visie waar mensen een bijdrage aan konden leveren.

We zien nu dat het voldoet aan een behoefte die nog steeds groeiende is. Mijn tip aan Rotarians? Laat je niet weerhouden door angst en twijfel. Dat zorgt voor een enorme drempel voor de ontwikkeling van een duurzame maatschappij. Alles wat ik nu heb en wat ik nu doe, komt doordat ik over die drempel ben gestapt en gewoon ben gaan doen. Er zijn altijd mensen die willen helpen. Als je ziet wat zoiets met je bedrijf doet, geeft dat enorm veel energie en trots, omdat je het

9

Rotary District 1580

onderscheidend vermogen hebt om écht iets te veranderen.’

Tijdens de Rotary Districtsconferentie op 13 april is Plastic Whale aanwezig met 3 sloepen, zodat Rotarians zelf bij kunnen dragen aan de oplossing van de plastic soup.

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

HELEEN EKKER:

‘ER MOET NÚ IETS GEBEUREN’ De zomer van 2003 was één van de heetste Europese zomers ooit. Het was ook het jaar waarin Heleen Ekker begon bij het NOS Journaal. Op het Binnenhof hoorde zij een minister zeggen dat die hitte een voorproefje was van de toekomst. Het intrigeerde haar. Wat hield dat in? Hoe nabij was die toekomst? En welke consequenties had dat voor de wereld, voor Nederland en voor haar en haar gezin?

A

ls researcher bereidt Heleen de onderwerpen van het journaal voor om ze via diverse kanalen wereldkundig te maken. Eén van de onderwerpen die haar aansprak was de gaswinning in Groningen. Heleen: ‘Zoals dat gaat bij research sprak ik met veel mensen over dit onderwerp. Dat deed ik samen met collega’s Margriet Brandsma, toen NOS-verslaggever en Reinalda Start, Groningse van origine. In die gesprekken kwamen veel interessante aspecten naar voren die te diep gingen voor een journaalbericht van een paar minuten en dus zochten we de verdieping. Mijn eerste boek ‘De Gaskolonie’, geschreven met eerdergenoemde collega’s, was een feit.’

Inspiratie Dat boek inspireerde Heleen ook een tweede boek te maken: ‘In dit boek staan interviews met weerpresentatoren Gerrit Hiemstra, Willemijn Hoebert, Marco Verhoef en Peter Kuipers Munneke. Zij hebben vanuit hun expertise allen een duidelijke visie op het klimaat. Peter heeft onderzoek gedaan naar het klimaat in poolgebieden en is daarvoor meerdere keren op expeditie geweest.

Volgens hem is hoe we de komende 15 jaar omgaan met het klimaat, bepalend voor de komende 10.000 jaar. Dat betekent dat er nú iets moet gebeuren.’

together, we inspire

10

Ingrijpend In het nieuws merkt Heleen dat die benodigde veranderingen ingrijpend zijn: ‘Het heeft effect op hoe je woont, hoe je je verplaatst, hoe je leeft. Wereldwijd zijn er heel veel wetenschappers met dit onderwerp bezig. Ik vind het belangrijk dat iedereen dezelfde informatie als uitgangspunt heeft. Dan gaat de discussie niet meer over het belang van duurzaam leven of het wel of niet gebruiken van fossiele brandstoffen, maar over de praktische kant: hoe gaan we dat doen? Die discussie is belangrijk en daar moet het primair over gaan. In Nederland hebben we te lang te weinig gedaan. Op jaarlijkse klimaatconferenties belijden we in woord dat we het belangrijk vinden, maar in de praktijk heeft dat nog te weinig uitwerking gehad. Niet voor niets is Nederland, conform het klimaatakkoord, nog ver van zijn doel verwijderd. En dat is gek voor een rijk land als het onze.’

Praktisch Niet alleen belicht Heleen in het boek de status quo, ook komt ze met praktische handreikingen: ‘Elk van de vier geïnterviewden is op zijn of haar manier ook met de praktische kant van het klimaat bezig. Peter is sinds een expeditie naar Noordwest Canada overtuigd vege-

Heleen: ‘Het boek zet de lezer automatisch aan tot nadenken:

wat doe ik eigenlijk zelf?’

tariër en Willemijn vindt een energieneutrale woning een ‘spijthuis’, omdat je er ook voor kunt kiezen om méér energie op te wekken dan je zelf nodig hebt. Gerrit haalt thermische energie uit oppervlakte water en aan de andere kant geeft Marco aan dat alles ook financiële consequenties heeft.

Je leest niet alleen hoe zij er mee bezig zijn, maar ook hoe zij ermee worstelen. Ik herken dat zelf ook: ons jaren `30 huis is een aantal jaar geleden verbouwd, maar had achteraf gezien veel beter geïsoleerd kunnen worden. Dat staat nu hoog op het verlanglijstje, net als extra zonnepanelen. En die elektrische auto wil ik wel, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Het boek zet de lezer automatisch aan tot nadenken: wat doe ik eigenlijk zelf? Ik hoop dat het boek een inspiratiebron kan zijn.’

Overheid Om de juiste stappen te zetten ziet Heleen voor de overheid een belangrijke taak weggelegd: ‘Alle technologie is er al, dus aan de techniek ligt het niet. Ook is er genoeg geld om aan de slag te gaan. Het is bij uitstek een probleem waar de overheid voor is opgericht, want de problemen stijgen boven de invloed van het individu uit.

Zonder overheidsregie komen we er niet. De overheid moet besluiten om de fossiele brandstof niet meer te gebruiken. De vraag is dan hoe we zonder die energie toch een goed en normaal leven kunnen leiden. Los daarvan is er nog een verdelingsvraagstuk. Niet voor iedereen liggen de opties die er voorhanden zijn binnen bereik.

Ook hierin kan de overheid, door middel van voorfinanciering, een rol spelen. Zo kan de burger in de toekomst beter participeren als het gaat om deze belangrijke onderwerpen.’

Heleen Ekker is, samen met Willemijn Hoebert, spreker op Waterconferentie van district 1580 op 13 april. Tijdens haar presentatie staat ze stil bij vragen als: ‘Was de zomer van 2018 nu het gevolg van klimaatverandering?’ en ‘Moeten wij ons als generatie verantwoordelijk voelen voor de generaties na ons?’ Haar boek ‘Gevoelstemperatuur’ is verkrijgbaar als e-boek en als paperback.

11

Rotary District 1580

Kort nieuws PLASTIC SOUP ATLAS Dagelijks verschijnen er berichten over de plasticsoep, zowel in wetenschappelijke tijdschriften als in de krant en op TV. Maar wat is dat nu precies die plasticsoep? Aan de hand van 60 thema’s belicht de Plastic Soup Atlas van de Wereld dit wereldwijde milieuprobleem. De eerste 30 thema’s gaan over oorzaken en gevolgen, Hoe is de plasticsoep ontstaan of ‘op de kaart’ gekomen? De tweede set van 30 thema’s gaat over de vraag wat er allemaal zou moeten gebeuren om de plasticsoep weer ‘van de kaart’ te krijgen.

Het fraai vormgegeven boek - op atlasformaat - is een samenwerkingsproject tussen de Plastic Soup Foundation, waar auteur Michiel Roscam Abbing werkzaam is, en Uitgeverij Lias in Hilversum. Tweehonderd exemplaren van de tweede druk van de Nederlandstalige versie zijn door Rotary D1580 aangekocht. De atlas is zowel in een Engelstalige als Nederlandstalige editie te koop voor € 29,95. Van elk verkocht exemplaar gaat € 5 naar de Plastic Soup Foundation. Wie € 29,95 overmaakt op de districtsrekening NL92 ABNA 0501 2082 83 t.n.v. Stichting District 1580 – Rotary International, kan de atlas op 13 april, tijdens de Districts Waterconferentie, ophalen.

B E L E V I N GS C O N C E RT Mike del Ferro (RC Haarlemmermeer-Schiphol) en trompettist André Heuvelman creëren samen belevingsconcerten op een unieke manier voor meer bewustzijn voor de schoonheid van onze planeet. Tijdens een belevingsconcert kijk je naar schitterende beelden van zee en licht van de wereldberoemde fotograaf Ray Collins (o.a.

National Geographic). Het beeld is bewerkt door videokunstenaar Armand Dijcks. Ondertussen luister je naar het prachtige trompetspel van André en het subtiele pianospel van Mike. Het garandeert een betoverende ervaring. Tijdens de Districts Waterconferentie op 13 april kun je genieten van dit unieke belevingsconcert.

together, we inspire

12

VISSEN NAAR P L AS T I C

ZATERDAG 1 JUNI PURMERENDSE PRIK-NICK Op zaterdag 1 juni gaat heel Purmerend prik-nicken tijdens de landelijke actiedag van ‘End Plastic Soup’. Scholen en sportclubs hebben zich al aangemeld.

De organisatie zorgt voor afvalzakken, grijpers, containers om het afval te verzamelen en… een lunchpakket. Het is de bedoeling dat de deelnemers in groepen vertrekken van ongeveer 25 mensen. De start is om 10.30 uur. Na zo’n anderhalf uur prikken van zwerfvuil komen we samen in het Leeghwaterpark. Terwijl er gezamenlijk wordt gepicknickt is er muziek verzorgd door diverse zangkoren, het Stedelijk Orkest, en Community Singing. Rotarians organiseren en begeleiden de prik-nick-actie samen met de gemeente en de wijkmanagers. Sponsors steunen de Prik-nick financieel en met spullen die nodig zijn voor deze opruimactie. Aanmelden voor deelname (€ 3,-. voor het lunchpakket) kan bij secretarisrcpurmerend@gmail.com.

Ook RC Haarlem-Spaarne gaat dit jaar op 1 juni naar plastic vissen op het Spaarne in Haarlem. Trudy Klomp, voorzitter: ‘Contacten met de gemeente Haarlem worden daarvoor gelegd en eigenaren van bootjes worden gezocht. Dit vissen naar plastic komt de waterkwaliteit natuurlijk ten goede en dat motiveert onze watercommissaris en de overige leden om hieraan mee te doen. Onze leden kunnen zich hiervoor inzetten op het Spaarne, maar ook bij een voorlichting op basisscholen met een (bestaand) voorlichtingspakket.’ Michiel Westerman, watercommissaris: ‘Internationaal gezien doen we al een aantal jaar met Rotary Heemstede mee aan projecten in Uganda. Er is al eerder een werkbezoek geweest. In mijn rol van watercommissaris is dit een goed voorbeeld van hoe het krachtige internationale netwerk van Rotary en de persoonlijk commitment goed tot hun recht komen.’

PLASTI C REC YCL E WERKPLAATS KOOIMEER In Alkmaar is door Van Alckmaer in 2018 een bijzonder initiatief gestart. De Plastic Recycle Werkplaats Kooimeer is een ontmoetingsplek voor jongeren en bewoners in de wijk waar nieuwe producten met zwerfafval worden gemaakt. Afval wordt gezien als grondstof om iets nieuws te creëren. Jongeren uit de wijk Kooimeer krijgen via een bijbaan een belangrijke functie in de werkplaats. Onder leiding van Stichting de Kaasfabriek/ Fablab leren zij met speciale machines zwerfafval om te toveren tot nieuwe producten, zoals potten, vazen en lampenkappen. De jongeren zetten zich op deze manier in voor een schone wijk. De werkplaats is gevestigd aan de Amalia van Solmstraat 91. Op facebook. com/plasticrecyclewerkplaatskooimeer vind je meer info en openingstijden.

13

Rotary District 1580

tekst: Janine Klein

fotografie: HVC

DUURZAME ALTERNATIEVEN VOOR GAS Duurzaam energie- en grondstoffenbedrijf HVC is een uniek bedrijf dat in handen is van gemeenten en waterschappen. Samen zetten zij zich in om Nederland zo duurzaam mogelijk te maken. Marco van Soerland, manager Warmte bij HVC, vertelt hoe HVC de circulaire economie vormgeeft.

H

et verhaal van die circulaire insteek begint in de Boekelermeer in Alkmaar. Marco: ‘In dit industriegebied ligt geen gasnet maar onze bio-energiecentrale en afvalenergiecentrale zijn hier wel gelegen. Dus was de vraag of de warmte voor de gebouwen in dit gebied door HVC geleverd kon worden.

Bij het verbranden van biomassa en restafval komt veel warmte vrij. Die warmte wordt grotendeels omgezet in elektriciteit. De warmte die daarna nog overblijft, gebruikt HVC voor de voeding van het warmtenet.’

'De focus ligt op het mogelijk maken van duurzame energie'

Linda-Jane Fotografie

Warmtenet

Warmte

In 2002 is gestart met de aanleg van dat warmtenet: ‘Een inmiddels ruim 30 kilometer lang warmtenet, waarop niet alleen bedrijven in de Boekelermeer zijn aangesloten, maar ook enkele duizenden woningen van woningcorporaties en diverse andere gebouwen. Het warmtenet ligt in Alkmaar, Heerhugowaard, Heiloo en Langedijk. De hele infrastructuur is erop ingericht dat we meer dan 10.000 woningen kunnen aansluiten, maar onze centrales bieden genoeg warmte voor meer dan 50.000 woningen.’

Om stappen te zetten in de verduurzaming van een gebied, gaat HVC ook in gesprek met bedrijven die veel gas verbruiken: ‘In de glastuinbouw wordt relatief veel gas verbruikt om te verwarmen. Het Alton gebied in Heerhugowaard is bezig met de energietransitie en wij hebben het antwoord op hun vraag.

Zo is een paprikateler in dit gebied begin dit jaar aangesloten op onze groene warmte. Ons voordeel is dat we leveringszekerheid hebben. Dat is een uitdaging, want in de zomer is er weinig warmtevraag, maar met -10 en oostenwind moeten we meer produceren. Dat kan ook, omdat onze centrale zo groot is. Het betekent dat gebouwen, zoals het stadion van voetbalclub AZ, zwembad Hoornse Vaart, poppodium Victorie, maar ook de flats van Kennemer Wonen, volledig draaien op groene warmte en dus van het gas af zijn.’

Duurzaamheid De aandeelhouders van HVC - 44 gemeenten en 6 waterschappen – zijn belangrijke regisseurs in de warmtetransitie: ‘Zij begrijpen de taakstelling die er vanuit de overheid ligt. In hun eigen publieke warmtebedrijf kunnen ze die regie ook echt voeren.

Het prettige is dat winst maken niet voorop staat. De focus ligt op het mogelijk maken van duurzame energie. Natuurlijk is het zo dat het aanleggen van het warmtenet een grote investering is. Daarom is het zaak om zoveel mogelijk warmte te leveren om die investering terug te verdienen, al is dat meer een voorwaarde dan het doel.’

together, we inspire

14

Innovatief Ook andere vormen van duurzame warmte worden door HVC onderzocht: ‘We zetten vol in op aardwarmte. Trias Westland, een aardwarmteproject in het Westland dat straks 40 glastuinbouwbedrijven van duurzame warmte voorziet, is daar een mooi voorbeeld van. Daar-

g nle Aa

w

ar m

ten

et A

lkm aar

bij worden boringen gedaan op circa 2,5 meter onder het aardoppervlak.

Elke kilometer de bodem in, betekent dat het 30°C graden warmer is.

Op 2,5 kilometer diepte zitten we op een warmte van 80-85°C. Daarmee kun je gebouwen en woningen prima verwarmen. Daarnaast kijken we naar mogelijkheden om energie uit oppervlaktewater te halen. Als water in de winter nog 10°C is en je koelt dat af naar 8°C, dan kun je daarmee het warmtenet voeden tot wel 7075°C. Water is een solide warmtebron, maar er is wel elektriciteit voor nodig om de warmtepomp aan te drijven. Die elektriciteit moeten we vergroenen, door gebruik te maken van zon- en windenergie om helemaal klimaatneutraal te zijn.’

Oplossing Volgens Marco moet er in Nederland op wijkniveau gekeken worden naar de mogelijkheden om over te stappen op een duurzame warmtebron: ‘De beste oplossing is namelijk voor elke wijk anders. Om in 2050 volledig gasloos te zijn, moeten er vanaf nu elke dag 1000 woningen over op een alternatieve warmtebron. Er zal de komende 5 jaar nog veel werk te verrichten zijn, als het gaat om wetgeving, beleid, visie en het opleiden van mensen, maar daarna kan het ook snel gaan. Het betekent dat we wel nú moeten beginnen, want anders komen we nooit tot de versnelling om samen, als maatschappelijke partijen, de energietransitie vorm te geven.’

15

Rotary District 1580

INSPIREREN

TOT ACTIE OP LANDELIJK WATERSEMINAR together, we inspire

16

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

Rotary is heel actief op het gebied van water en sanitatie. Toch kan er nog meer gedaan worden om te bereiken dat iedereen in 2030 toegang heeft tot veilig drinkwater, adequate sanitatie en hygiëne en weerbaarder wordt voor de gevolgen van klimaatverandering voor waterbeschikbaarheid en waterveiligheid. Om Nederlandse Rotarians te inspireren tot actie wordt op zaterdag 11 mei, op initiatief van de zeven gouverneurs, het Landelijk Waterseminar georganiseerd in het LEF Future Center van Rijkswaterstaat in Utrecht.

H

et doel van het seminar is om Rotaryclubs in Nederland nog meer actief te laten worden en bij te laten dragen aan water en sanitatie. Chris Engelsman (RC Op Seyst) is voorzitter van het team dat dit landelijke waterseminar organiseert: ‘Dit doel wordt ook al vanuit de Districtscommissies Water gepropageerd en het seminar draagt daar een steentje aan bij. Rotaryclubs krijgen met mooie waterprojecten en goede voorbeelden een podium op de projectenmarkt tijdens deze middag. Zo maken we creatieve ideeën van verschillende clubs zichtbaar en kunnen Rotarians van andere clubs geïnspireerd worden ook bij te dragen. Doordat we landelijk draagvlak hebben, werkt dat heel aanstekelijk. Als we bereiken wat we willen, namelijk dat alle clubs actiever worden, zetten we the weel of change in beweging. Inspireren tot actie is ons motto voor deze dag.’

zijn we heel trots op. Rijkswaterstaat is tenslotte hét symbool van water in Nederland. Het hypermoderne en interactieve LEF Future Center is heel geschikt om grote groepen deelnemers actiegericht te inspireren.’

Programma

Een ander initiatief is het opzetten van een landelijke publiciteitscampagne, met partijen in Nederland die bezig zijn met water en sanitatie in ontwikkelingslanden. Een aantal sleutelpartijen heeft al interesse getoond in dit initiatief. Het idee is om met die publiciteitscampagne het Nederlandse publiek te bereiken, zodat we water meer op de agenda krijgen en de betrokkenheid in Nederland vergroten. In 2030 toegang tot veilig drinkwater en goede sanitatie voor iedereen is een haalbaar doel, maar dan moeten we wel samen de schouders eronder zetten.’

Het waterseminar duurt van 12.00 – 18.00 uur: ‘We beginnen met een netwerklunch om 12 uur. Dat doen we te midden van die projectenmarkt.

Daarna is er een plenaire bijeenkomst in arena-opstelling waarbij de sprekers hun verhaal doen, onder leiding van een dagvoorzitter. Wij verwelkomen Peter Glas, Deltacommissaris en Rotarian, Marco Schouten, CEO van Vitens Evides International en CEO van Water for Life en Maarten Smits, CEO van Deltares. Zowel de dagvoorzitter als de locatie zijn door Rijkswaterstaat gefaciliteerd en daar

Gezamenlijke acties De rest van de middag staat in het teken van gezamenlijke nieuwe initiatieven en acties: ‘Zo willen we een aanzet doen om een endownment fund te starten voor de scholarships voor het IHE Delft Institute of Water Education vanuit onze zeven districten. Daarnaast willen we een nieuwe Global Water Charter voorstellen aan Rotary President Barry Rassin. Hiermee willen we het huidige beleid voor water van Rotary verbreden naar ‘water in de context van klimaatadaptie’. Hiervoor hebben wij een tien puntenplan opgesteld waar Barry in een videoboodschap op reageert.‘

17

Rotary District 1580

Waterproof Tot slot wordt er overgegaan tot actie: ‘Met de slogan ‘maak je club waterproof’ willen we bereiken dat iedere club op één of andere manier actief is of wordt met water. Dat kan door zelf een waterproject te realiseren of te doneren aan bestaande projecten.

Om over te gaan tot actie wordt er in kleinere groepen gediscussieerd over uitdagende onderwerpen. De uitkomsten van die sessies worden door de dagvoorzitter aansluitend plenair behandeld. Een netwerkborrel zorgt vervolgens voor een gezellige afsluiting van de middag.’

Verwachting De verwachtingen van Chris zijn hooggespannen: ‘We verwachten dat deelnemers aan dit waterseminar heel geïnspireerd met concrete ideeën naar hun club teruggaan en die inspiratie delen binnen de club. Zo krijgen we water op de agenda van nog meer clubs. In district 1570 is momenteel 66% van de clubs actief met waterprojecten. We willen dat percentage in twee jaar naar 75% brengen. We hopen die trend ook landelijk te zien.

Zo komen er meer projecten voor water en daardoor meer geld. De deelnemers aan het waterseminar zijn onze ambassadeurs. Zo bereiken we nog meer clubs. Elke Rotarian ontvangt een uitnodiging voor het seminar. Ik doe bij deze een oproep je vooral aan te melden!’

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

WATERTANKSUCCES

IN KENIA

Een aantal drinkwaterprojecten kwam vlak na het millennium aardig op gang, maar het project in de Nakuru-regio dreigde te stranden. Hans van Leerdam (RC Hoorn) pakte met zijn club de handschoen op en zorgt er sinds 2004 voor dat veel gezinnen in Kenia tot op de dag van vandaag voorzien worden van schoon drinkwater.

D

een tank en ontvangt gelijk het nummer van die tank ter bevestiging. Als de tank gebouwd is, ontvang je een foto van de tank met de eigenaar. Op de tank en het certificaat dat je ontvangt staat hetzelfde nummer. Daarbij staat er op het certificaat een coördinaat. Hiermee kun je je tank terugvinden. Je kunt `m dus altijd opzoeken.

Doordat er geen bureaucratie is, blijft er niets aan de strijkstok hangen.'

e Keniaanse vrouwengroepen in de regio Nakuru hoeven volgens Hans niet overtuigd te worden: ‘Zij zien zelf het nut en de noodzaak van de watertanks in en zijn behoorlijk gemotiveerd. Het enige wat wij hebben bijgedragen is het bedenken van de 6T oplossing, om ook een goed marketingverhaal te hebben. 6T staat voor de onderdelen van het project die ook bijdragen aan een betere levensstandaard voor de families. Het gaat niet alleen over de tanks, de eerste T van het project, maar ook over toilets, trees, training & teaching, table banking en transformation.’

Sponsoren Er zijn al veel tanks gesponsord: ‘Van de ruim 6.000 tanks in de regio, is ruim de helft via RC Hoorn gerealiseerd. Het geld kun je op allerlei manieren inzamelen.

In 2018 overleed mijn vrouw. In plaats van bloemen is er geld gedoneerd. Daardoor konden we 14 watertanks aankopen. Maar je kunt ook geld vragen bij een kroonjaar, een huwelijksfeest of een jubileum op je werk. Het mooie is dat Stichting Community Service van Rotaryclub Hoorn een ANBI status heeft. De fiscus betaalt je dus 40% van die €444 terug. Een mooie aanbetaling voor een volgende watertank’, glimlacht Hans.

200 tanks De grootste klapper kwam toen de Provincie een prijsvraag uitschreef, waarmee RC Hoorn €80.000 won: ‘Daarmee konden we wel 200 tanks bouwen. Dat hebben we natuurlijk niet gelijk gedaan, want één van de eisen is dat de eigenaar van de tank, de vrouw in Kenia, het gevoel van ownership moet krijgen. Daarom sponsoren wij ook maar de helft van de waarde van de tank. De andere helft moeten zij verzorgen. Het komt erop neer dat wij de hardware als betonijzer, cement, etc. regelen en zij de arbeid leveren. Een tank kost in totaal €900. Wij sponsoren €444 per tank.’

Dat geld is hard nodig, want volgens Hans staan er in Kenia meer dan 1.000 vrouwen te springen om een tank: ‘Daarom moet dit verhaal constant verteld worden. Ik trek een Afrikaanse jurk aan, ga voor de meute staan en vertel er graag over, in de hoop op een zo groot mogelijk effect.’

Duidelijkheid De kracht van het project is dat het heel doorzichtig is en daardoor geen ruimte laat voor corruptie: ‘Je sponsort

together, we inspire

18

Kitty de Koning, dochter van wijlen Ton de Koning (RC Medemblik) bezocht in 2013 een watertank die haar familie, met haar vader als bevlogen aanjager, heeft geschonken: ‘Wat me vooral is bijgebleven is dat die watertanks zoveel meer betekenen dan schoon drinkwater. Doordat vrouwen en hun dochters niet meer uren hoeven te lopen om water te halen, is er tijd over.

Dochters kunnen nu naar school, waardoor ze veel sterker staan in de toekomst.

Moeders hebben meer tijd voor hun gezin en ook tijd voor andere dingen. Zo zie je een economie op microniveau ontstaan.

Via table banking kunnen de vrouwen geld van elkaar lenen. Hiermee kopen ze zaden of bijvoorbeeld een kip en de eieren verkopen ze dan weer. Het brengt de lokale gemeenschap echt een stap vooruit.

Doordat ze zelf bij moeten dragen is de kans van slagen veel groter. Er wordt niet door ons bepaald wat zij nodig hebben, maar vanuit de behoefte van de dorpen daar. De vrouwen zijn de drijvende kracht achter het 6T-project. In veel opzichten zijn zij veel geëmancipeerder dan wij! Wat de meeste indruk heeft gemaakt? Dat er door de watertanks minder meisjes zwanger raken nu zij niet langer ver van huis water hoeven te halen op plaatsen waar jongens rondhangen.

Dankzij de inzet van mijn vader is een aantal gezinnen er flink op vooruit gegaan.

Het is mooi te zien dat zijn gedachtegoed voortleeft in de watertanks in Kenia.’

‘DANKZIJ

de inzet van mijn vader is een aantal gezinnen er flink op vooruit gegaan’

19

Rotary District 1580

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

GLOBAL GRANTS

VOOR WATERPROJECTEN

together, we inspire

20

Als het op het aanvragen van Global Grants in District 1580 aankomt, is Pyly Logman-Mucuthi (RC Alkmaar) de aangewezen vrouw. Niet alleen weet zij welke eisen er aan het aanvragen van een grant gesteld worden, ook weet zij hoe de kans op goedkeuring vergroot wordt. Als onderdeel van een team helpt zij Rotarians in ons district met die aanvragen. En wat Pyly betreft, kunnen we daar best wat vaker gebruik van maken.

H

ten geplaatst. Het leuke is dat er door dit project een Rotary Community Corps is opgericht: enthousiaste mensen die geen Rotarian zijn, dragen nu ook bij aan andere projecten in de regio. En, er is daar een nieuwe Rotaryclub opgericht!’

et principe is eenvoudig. Pyly: ‘Als de aanvraag wordt goedgekeurd, wordt het bedrag dat de aanvragende Rotaryclub heeft ingelegd verhoogd met 50% door Rotary International. Het bedrag dat door de districtscommissie wordt bijgelegd wordt met 100% vermeerderd. Een global grant kan worden aangevraagd voor humanitaire projecten, scholarships en vocational training teams en wordt langdurig toegekend.’

Scholarships Een derde grant is toegekend aan een scholarship: ‘RC Purmerend heeft $6.175 in de pot gedaan en werkt samen met een club in Duitsland, waardoor ze een budget van $47.500 hebben. Hiermee wilden zij een student uit Kenia aan het IHE Delft Institute for Water Education laten studeren. Door omstandigheden kon dat project niet doorgaan, maar de grant was al toegekend.

Samen met RC Purmerend hebben we toen bij het waterinstituut de lijst met potentiele studenten opgevraagd. Daaruit is Sumeet Pawar uit India geselecteerd.

Zo is de grant alsnog ingezet waar hij voor bedoeld is.’

India RC Heemstede-Bennebroek vroeg via Pyly een grant aan voor India: ‘In eerste instantie was de insteek: het voorkomen van een nierziekte in dat gebied. Het vermoeden bestaat dat die ziekte veroorzaakt wordt door vervuild water, maar dat is niet bewezen. Voor de aanvraag van een grant moet je een project SMART, ofwel meetbaar maken. Daarom is de aanvraag nu geënt op het voorzien in veilig en schoon drinkwater in 10 dorpen. Dat is inmiddels goedgekeurd en het project is gestart. RC Heemstede-Bennebroek had zelf $10.500 bij elkaar gespaard. Ook een zusterclub in Amerika hebben geld ingelegd. De lokale club in India bewaakt het project. Het resultaat is een grant van $68.375. De samenwerking met (internationale) partners is van belang voor het verkrijgen van een global grant.’

Aanvraag Wie een grant aan wil vragen, doet dat altijd via de districtscommissie: ‘We zien vaak dat een club wel een budget heeft, maar niet weet hoe ze daarmee voor een grant in aanmerking kan komen. Daarbij schieten wij graag te hulp: we denken mee, we helpen bij het helder maken van het project, we koppelen een club soms aan een andere club en we kunnen ook kijken of er aangesloten kan worden bij een project waar al een grant voor is aangevraagd, bijvoorbeeld op www.matchinggrants.org. Kortom, we faciliteren de Rotaryclubs in ons district bij de aanvraag voor een grant.’

Districtskliniek Een tweede voorbeeld komt van RC Alkmaar, de club van Pyly: ‘Dit is een project dat gezondheidszorg met water en sanitatie verbindt. Er was in Kenia al een moeder-en-kind kliniek, maar in het gebouw waren nog geen medische voorzieningen. Hiervoor hebben wij, samen met onze zusterclub in Bath, Engeland en mijn oude club in Kenia, een grant aangevraagd. RC Alkmaar heeft $9.000 ingelegd en de totale projectomvang was $47.230. Hierdoor is de kliniek klaargemaakt en voorzien van apparatuur. Omdat schoon water een belangrijk onderdeel is van de gezondheidszorg, is er ook een oude opvangtank voor regenwater opgeknapt.

Daarnaast hebben we een aansluiting op het lokale waternetwerk gerealiseerd en hebben we ecotoilet-

Volgens Pyly is een goede voorbereiding belangrijk: ‘Vooraf een community assessment doen, zorgt ervoor dat je het contact met de host club verbetert, goed onderzoekt wat er noodzakelijk is en daardoor beter zicht hebt op de omvang van het project. Als het geld dan beschikbaar komt via de grant, weet je gelijk wat je te doen staat. Dat vergroot de kans op succes. Het vraagt liefde, toewijding en tijd, maar je krijgt er een fantastische ervaring en mooie waardering voor terug.’

21

Rotary District 1580

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

LOKALE ACTIES MET INTERNATIONAAL EFFECT 884 miljoen mensen hebben nog steeds géén toegang tot water. Een schending van de mensenrechten, aldus watercommissaris René van Zijl van RC Zaandam-Oost. Als voorzitter van de Districtscommissie Water vraagt hij aandacht voor water en sanitatie, als één van de zes focusgebieden van Rotary. Maar wat doet die watercommissie nu precies op club-,district-, nationaal- en internationaal niveau?

D

e taken van de Districtscommissie Water zijn volgens René meervoudig: ‘Enerzijds zijn we er om aandacht te vragen voor water en sanitatie. In het ideale geval heeft daarom elke Rotaryclub een eigen watercommissaris. Hoe meer clubs een watercommissaris hebben, hoe groter het netwerk wordt om kennis te delen over water en sanitatie en hoe beter de communicatie over dit onderwerp op clubniveau is. Een watercommissaris hoeft niet per se een achtergrond op dit gebied te hebben. Passie en interesse zijn al voldoende om de commissie te versterken.’

Wandelen voor Water De landelijke campagne voor dit evenement is opgezet door Aqua4All. Deze organisatie heeft veel steunpunten in Nederland, waaronder Simavi, Amref, ZOA en Wilde Ganzen. Rotary is ook een van deze steunpunten. René: ‘Op 22 maart is het Wereld Waterdag. Op die dag wordt ‘Wandelen voor Water’ georganiseerd. Schoolkinderen van groep 7 en 8 gaan dan 6 km wandelen met een rugzak met 6 liter water, om zo zichtbaar en voelbaar te maken dat schoon drinkwater niet voor iedereen is weggelegd en de schoolkinderen te laten ervaren wat hun leeftijdsgenoten in ontwikkelingslanden vaak meemaken. Kinderen in Nederland zijn zich er helemaal niet van bewust dat water- en sanitatievoorzieningen niet vanzelfsprekend zijn voor alle mensen in de wereld.’

Fondsenwerving Naast het kennisnetwerk is ook het activeren van fondsenwerving een belangrijk onderdeel van de districtscommissie: ‘We willen clubs motiveren en stimuleren om een serviceproject op te zetten dat met dit thema te maken heeft. Een bewezen evenement om fondsen te werven is ‘Wandelen voor Water’ dat al meerdere keren en door verschillende clubs is georganiseerd. Het concept is simpel. Een draaiboek en campagnemiddelen zijn via de districtscommissie voorhanden.’

together, we inspire

Voorafgaand aan het evenement vindt er een gastles plaats op de school: ‘Een gastdocent vertelt over de waterproblematiek in de ontwikkelingslanden en in Nederland. In een interactieve les leren ze over watergebruik en hygiëne. Na afloop van die les zie je dat kinderen gemotiveerd zijn om hun leeftijdsgenoten te helpen. Ze

22

‘Passie en interesse zijn al voldoende om de commissie te versterken’

lopen dan ook met veel plezier mee tijdens ‘Wandelen voor Water’ en worden hierbij gesponsord door hun hun achterban. Dat brengt gemiddeld € 25 per kind op. Zet je dat af tegen de geringe kosten om het te organiseren, dan is de opbrengst al snel lonend. Rotary Diemen organiseert het evenement dit jaar voor het eerst, maar dan op 20 maart, en doet dat met verve: er doen 2 scholen, met in totaal 150 kinderen, voor het eerst mee aan dit evenement. Maar ook in Heiloo, Sint Pancras en Hoofddorp vindt het evenement plaats. Het is niet alleen een goede manier om fondsen te werven door middel van inzet van Rotarians, het is ook heel goed voor de fellowship.’

water vanaf de rotsen. Dat water vangen we op in goten die naar bezinkbassins leiden. Je haalt al snel 1 kuub water van 1 vierkante meter rots. Een heel ander project is dat in het zuidoosten van India. Daar heeft de gezondheid van mensen te lijden onder de slechte waterkwaliteit en zijn we aan de slag gegaan met waterpompen en zuiveringsinstallaties. Het heeft geen nut om westerse technologieën te transporteren naar lokale gemeenschappen.

Daarom moeten de oplossingen praktisch en eenvoudig zijn. En het is belangrijk dat het eigenaarschap bij de lokale bevolking ligt. Zij zijn verantwoordelijk voor hun watervoorziening en het onderhoud ervan.’

Projecten

Samenwerken

Als voorzitter van de districtscommissie is René automatisch lid van het Waterplatform Rotary Nederland: ‘Ook op landelijk niveau vragen we aandacht voor de problematiek. Binnenkort lanceren we een landelijke publiekscampagne om meer aandacht te genereren. Daarnaast vormen we een denktank om oplossingen te vinden voor water- en sanitatieproblematiek in ontwikkelingslanden.

Om een paar voorbeelden te noemen: in Kenia konden geen putten geslagen worden vanwege de vulkanische bodem. Daar wordt nu regenwater geoogst door middel van opvangtanks. En in het noorden van Oeganda oogsten we

Vooral belangrijk in alle activiteiten is de samenwerking: ‘Wij werken actief samen met de RAIN Foundation. En we willen graag samenwerken met andere grote organisaties die soortgelijke projecten realiseren. Als we die netwerken op elkaar aan kunnen sluiten, versterken we elkaar. Ook op clubniveau kan die samenwerking een beter resultaat opleveren: waar de ene club organiseert, kan de andere meehelpen met fondsenwerving. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel voor ogen: zorgen dat er voor iedereen in de wereld water- en sanitatievoorzieningen zijn.’

23

Rotary District 1580

Post en Dekker creĂŤert nieuwe business voor de maakindustrie door flexibele, slimme en innovatieve productfamilies te ontwikkelen en te borgen.

Robert Verhoeve | voor het professioneel vastleggen van belangrijke momenten. +31 (0)6 247 00 214 www.dupho.nl/fotograaf/RobertVerhoeve

postendekker.nl

UITNODIGING WATER SEMINAR Laat je inspireren tot actie!

WELKOM Ontdek de nieuwste inzichten van bekende opinieleiders over water- en klimaatbestendigheid Rotary in actie: In 2030 voor iedereen toegang tot veilig drinkwater, adequate sanitatie en hygiĂŤne. Weerbaarder worden voor de gevolgen van klimaatverandering voor waterbeschikbaarheid en waterveiligheid.

Landelijk Rotary Water Seminar Zaterdag 11 mei 2019 12.00 tot 18:00 uur LEF Future Centre Gebouw RWS Griffioenlaan 2 3526 LA Utrecht Binnenkort kun je je aanmelden.

Let op je mail

Georganiseerd door de 7 Rotary Districten in Nederland

www.rotary.nl

HOUTEN FIETS Maart 2013. Een druilerige zondagmiddag. Ik besluit naar de Kunst & Living-beurs in Hilversum te gaan. Daar heeft een bevriende beeldend kunstenaar een stand. Ik zoek hem op, maakt een praatje en loopt daarna wat rond. Plotseling stuit ik op een stand met prachtige, houten fietsen. Ik ben meteen verkocht.

Als je de trappers stilhoudt, ’schakelt’ de versnelling terug naar z’n één. Daardoor rijdt de fiets licht en soepel.

Ik vraag de ontwerper het hemd van het lijf. Hij heet Jan Gunneweg en hij vertelt dat hij veel met duurzaamheid bezig is en - dus - veel met hout werkt. ‘Omdat hout warm is en tegelijk flexibel en krachtig. Hout is een levend materiaal. Elke plank is anders. Een houtproduct wordt met het verstrijken van de jaren alleen maar mooier.’

Veel bekijks In het begin trek ik er veel bekijks mee en word ik regelmatig aangesproken: ‘Is-ie echt van hout?’

‘Hoe zwaar weegt-ie?’ ‘Kun je er wel mee in de regen fietsen?’ ‘Ja, mevrouw, hij is gemaakt van eikenhout uit verantwoord beheerde bossen in de Franse Jura.’

‘Hij weegt twintig kilo. Dat lijkt misschien zwaar, maar zo veel weegt uw stadsfiets ook hoor, meneer.’

Comfortabele fietservaring Op een mooie dag besluit Jan een houten fiets te ontwerpen. ‘Hout is flexibel en absorbeert trillingen, wat zorgt voor een comfortabele fietservaring. En hout is duurzaam. Het is een renteproduct van de aarde.’ Samen met Piet Brandjes richtte Jan Gunneweg in 2012 Bough Bikes op. ‘Bough’ is het Engelse woord voor ‘(boom)tak’. Opvallend is dat alle houten onderdelen van de fiets (licht) gebogen zijn.

‘Natuurlijk kun je er mee in de regen fietsen! Het is net als met je houten tuinmeubilair: als je het mooi wilt houden, moet je het ’s winters binnenzetten. Maar als je het niet erg vindt dat de weersinvloeden zichtbaar zijn en dat het meubilair verkleurt door weer en wind, dan laat je het buiten staan.’

Licht en soepel Dat geldt ook voor mijn fiets; het is tenslotte een gebruiksmiddel. Ik rij er al zes jaar op rond. Met veel plezier.

De Bough Bike heeft een licht sportieve zit. En een automatische versnelling in de achternaaf. Daardoor gaat de fiets bij een bepaalde snelheid vanzelf ‘in z’n twee’.

Tjeerd Gunning, RC Bloemendaal-Caprera

25

Rotary District 1580

tekst: Janine Klein

fotografie: Renée Scheltema

RENÉE SCHELTEMA

‘ALS JE WEET WAT ER AAN DE HAND IS, DAN STOORT HET JE’

De zorgen om onze planeet zijn allesbehalve nieuw. Al in 1972 werd door de Club van Rome voorspeld dat de wereldbevolking stijgt en dat resources daardoor uitgeput raken. Toch lijken er maar weinig mensen de noodzaak van verandering echt te realiseren. Wie zich wél met hart en ziel inzet voor Moeder Aarde is Renée Scheltema. Op eigen initiatief en kosten maakte zij ‘Normal is Over’. Een documentaire die het je, na het zien, onmogelijk maakt nog de andere kant op te kijken.

together, we inspire

26

‘

‘WE ZIJN DE EERSTE GENERATIE DIE BEGRIJPT WAT ER AAN DE HAND IS EN DE LAATSTE GENERATIE DIE ER OOK IETS AAN KAN VERANDEREN’

Mensen ontkennen dat er een probleem is’ begint Renée haar verhaal. ‘Want zolang er zich nog grote winkelketens in de stad bevinden en iedereen een grote auto voor de deur heeft, is er niets aan de hand’, vervolgt zij sarcastisch. Toch is er wel degelijk wat aan de hand. ‘Als we onze planeet willen redden, dan moeten we die in alles vooropstellen. En daar moeten we gister mee beginnen.

We moeten niet alleen beseffen dat het faliekant fout gaat, maar er eindelijk ook eens iets aan gaan doen!’

RENÉE

Groei De analyse van Renée is simpel: ‘Het draait allemaal om groei. Maar hoe kan er eindeloos economische groei zijn op een eindige planeet? Om ons gelukkiger te maken moet alles beter, mooier, groter en nieuwer. Dat wat ons wordt voorgespiegeld is: groei is altijd goed.

Maar waarom willen we dat? Het gevolg van al die jaren hetzelfde denken zien we al tijden: klimaatverandering, meer plastic soup, het uitsterven van plant- en diersoorten, toenemende verschillen tussen arm en rijk en zo kan ik nog wel even doorgaan. We moeten niet die symptomen bestrijden, maar het zelfbedachte systeem veranderen, want het is gebleken dat het niet werkt.’

Resultaat Met haar film behandelt Renée zoveel mogelijk onderwerpen om ‘the big picture’ inzichtelijk te maken. Met humor, prachtige beelden en inspirerende interviews legt ze de vinger moeiteloos op de zere plek. ‘Mensen zijn overmand door emotie na het zien van de film. Ze kunnen niet meer met dezelfde ogen naar de wereld kijken. Dat levert ook resultaat op: een politieke partij heeft de mission statement erdoor aangepast. Iemand bij Unilever heeft besloten zich in te zetten en onze stichting te gaan helpen. Vijf banken hebben de film getoond. Maar het grote publiek is nog niet bereikt en daar is geld voor nodig. The New Normal Foundation is opgericht om fondsen te werven om dat doel te verwezenlijken.’

Natuur Volgens Renée zijn we ver verwijderd van wat belangrijk is: ‘Als je opgroeit tussen baksteen en asfalt, dan weet je niet beter dan dat dat de wereld is. Dan mis je olifanten en neushoorns niet. We zijn zo ver verwijderd van de natuur. En dat terwijl die flora en fauna van wezenlijk belang zijn voor onze planeet. Het uitsterven van bijen is net zo erg als het klimaatprobleem. De natuur wordt omgetoverd tot industriegebieden en steden en er is nog maar amper plek voor flora en fauna. 60% van de wilde dieren is al uitgestorven. Als je door de landen reist, zoals ik gedaan heb voor mijn documentaire, dan zie je de verschraling.’

Na haar reizen, het maken en monteren van de documentaire en het aanpassen ervan in 2019 – met nieuwe cijfers en een aantal nieuwe interviews – is haar plafond bereikt: ‘Ik heb meer dan 180 uur aan materiaal en er jaren aan gewerkt. De film is nu relevanter dan ooit. Deze film is mijn cadeau aan de wereld. Het zou fantastisch zijn heel veel mensen te bereiken met deze documentaire. Ik heb mijn hoop gevestigd op de jongere generaties, die bereid zijn hun schouders eronder te zetten.’

Praktisch De documentaire is vooral praktisch ingestoken: ‘Ik wil niet alleen het probleem tonen, maar vooral de oplossingen laten zien. Anders ben je na de film moedeloos en weet je nog niet wat je er zelf aan kunt veranderen.

Iemand downtown Detroit kan op microniveau een groentetuintje beginnen. Iemand bij de IMF kan op macro-economisch gebied een steentje bijdragen.

Iedereen kan een bijdrage leveren aan een mooiere planeet. Ik ben ervan overtuigd: als je weet wat er aan de hand is, dan stoort het je. Als je weet dat we de aarde aan het ontwortelen zijn, en daarmee onszelf, dan kun je niet anders dan alleen maar in oplossingen willen denken. We zijn de eerste generatie die begrijpt wat er aan de hand is en de laatste generatie die er ook iets aan kan veranderen.’

De documentaire Normal is Over is op 13 april onderdeel van het programma, maar is ook voor slechts €5,95 te huur op www.normalisover.org. Aanrader van de maker: kijk de film in groepsverband. De stichting zoekt onder meer steun om grote screenings te organiseren: om de film wereldwijd te verspreiden en te vertalen, zodat Renée weer een oplossingsgerichte documentaire kan maken. Meer weten over de Foundation? Kijk dan op www.thenewnormalfoundation.org.

27

Rotary District 1580

FOCUS OP

KLIMAATADAPTATIE Soms hoopt klimaatambassadeur Jan Wijn, van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), op extreem weer. Uiteraard niet vanwege de gevolgen daarvan, maar wél om zijn verhaal over klimaatadaptie kracht bij te zetten. Die boodschap is nodig om bewustwording te creëren over hoe we beter kunnen anticiperen op extreme weersomstandigheden.

together, we inspire

28

tekst: Janine Klein

A

ls klimaatambassadeur vertelt Jan vooral over de adaptatiekant van het klimaat: ‘Het klimaat verandert altijd. Dat is geen nieuw gegeven. Wel nieuw is dat er extremer weer is en dat het klimaat sneller verandert dan verwacht. Zoals we er nu klimatologisch voorstaan, was dat pas voor 2050 voorspeld. Het betekent dat we moeten leren omgaan met die extremen en dat we gezamenlijk met integrale oplossingen moeten komen om dit probleem het hoofd te bieden.’

Deltaprogramma Vanuit deltacommissaris Peter Glas, die ook spreker is op het Waterseminar op 11 mei, ligt er een Deltaprogramma: ‘Peter Glas heeft de opdracht gekregen om Nederland klimaatbestendig te maken. Het Deltaprogramma omvat thema’s die te maken hebben met waterveiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie.

Ruimtelijke adaptatie is pas in 2018 als thema toegevoegd aan het programma, maar vraagt momenteel de meeste aandacht. Dat komt door de uitersten in het afgelopen jaar: van forse stormen aan het begin van het jaar, tot extreme piekbuien met wateroverlast in het voorjaar en hitte en droogte tijdens de zomermaanden. Daarom is de noodzaak om Nederland klimaatbestendig en waterrobuust te maken groter geworden.

Want, één warme en droge zomer kan best, maar wat als we ook dit jaar en volgend jaar zo’n zomer krijgen?

Met de huidige grondwaterstanden in het oosten van Nederland ziet het er nu al naar uit dat er in april, aan het begin van het landbouwseizoen, een beregeningsverbod komt.’

fotografie: Reinout van Roekel

Stappenplan Het plan voor het oplossen van dit vraagstuk bestaat uit 3 stappen: ‘Het draait om Weten, Willen en Werken.

Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie is in 2018 in werking getreden. Alle gemeenten in Nederland hebben de opdracht gekregen om in beeld te brengen wat er aan de hand is. Dat noemen we een klimaat stresstest. Zo kunnen we in kaart brengen wat er fout gaat. Daarbij kun je denken aan problemen als wateroverlast, waterveiligheid, waterkeringen, maar ook droogte en hitte. Als we weten wat de knelpunten zijn, dan is de volgende vraag: ‘Wat willen we ermee?’

Vinden we risico’s aanvaardbaar of moeten we er iets aan doen?

‘ Want, één warme en droge zomer kan best, maar wat als we ook dit jaar en volgend jaar zo’n zomer krijgen?’ hebben welke integrale oplossingen er zijn. Want, je kunt er wel voor zorgen dat het regenwater snel wordt afgevoerd, maar je kunt er ook voor zorgen dat het wordt opgevangen, zodat het kan worden gebruikt bij extreme droogte.’

Adaptatie Om een voorbeeld te noemen: een extreme bui zorgde in 2 uur tijd voor 100mm neerslag in de omgeving Heemskerk-Beverwijk in 2014.

Het gevolg was dat tunnels onder water kwamen te staan. Dat zorgt niet alleen voor overlast, maar ook voor schade. Vinden we dat risico aanvaardbaar of is dat een knelpunt dat snel opgelost moet worden? Het andere uiterste is de droogte. Als de waterstand van het IJsselmeer te laag wordt, worden dijken instabiel. Betrek je dat op je privésituatie dan betekent het bijvoorbeeld dat de funderingspalen van je huis ineens droog komen te staan. Welke risico’s willen we afdekken en met welke risico’s kunnen we leven?

De laatste fase is dat we aan de knelpunten gaan werken. Eind 2020 moet er een uitvoeringsplan liggen bij elke gemeente. Maar voor we zover zijn moeten we eerst inzichtelijk

29

Rotary District 1580

Klimaatadaptatie zorgt ervoor dat we voorbereid zijn en erop in kunnen spelen: ‘Het is een complexe opgaaf, waarbij we de oplossingen op de vierkante meter moeten zoeken.

Het is belangrijk om met elkaar de risicodialoog aan te gaan. Dat doen we nu nog op het niveau van overheden en maatschappelijke organisaties, maar uiteindelijk willen we ook de 1,1 miljoen inwoners in dit gebied bereiken om dit vraagstuk op de kaart te zetten. Samen moeten we ervoor zorgen dat Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is.’

Klimaatatlas Op hhnk.klimaatatlas.net kun je tot in detail inzoomen op wat extreme situaties als wateroverlast en hittestress betekenen voor jouw stad en zelfs straat. Een goed startpunt voor klimaatadaptatie op persoonlijk niveau.

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

KLIMAATADAPTATIE OP WERELDNIVEAU In zijn achtertuin ziet Arnoud Molenaar (RC Oudewater, D1600) op kleine schaal wat het veranderende klimaat veroorzaakt: in de veengrond zijn krimpscheuren zichtbaar en de grond is gemineraliseerd, waardoor er geen grassprietje meer groeit. Een onomkeerbaar proces. De urgentie om klimaatadaptatie te versnellen en op te schalen is hoger dan ooit…

I

n 2014 sloot Arnoud zich aan bij RC Oudewater: ‘Ik ontdekte al snel dat de 6 focusgebieden van Rotary naadloos passen in de 17 Global Goals die door de wereldleiders zijn afgesproken. Toen ik eenmaal zicht had op wat Rotary op watergebied doet, ben ik automatisch watercommissaris geworden van mijn club en in 2018 organiseerde ik het jaarlijkse Waterseminar in Rotterdam.’

Rotterdam De link met Rotterdam was voor Arnoud snel gelegd: ‘Als Chief Resilience Officer zorg ik er voor dat Rotterdam weerbaarder en veerkrachtiger wordt en klimaatadaptatie is één van de thema’s. Rotterdam is 1 van de ‘100 Resilient Cities’ die door de Rockefeller Foundation is benoemd. Met die 100 steden trekken we sinds 2016 samen op om onder andere klimaatadaptatie op een integrale manier aan te pakken. Rotterdam is bekend geworden om de adaptatie aan dat klimaat. Jaarlijks komen er zo’n 80 internationale delegaties die meer willen weten over onze aanpak van dit thema. We zijn voor velen een best practice.’

Focus Volgens Arnoud is Rotterdam al 10 jaar bezig met dit adaptatieproces, maar moet het gros van de steden nog beginnen: ‘GCA zoekt dan ook niet alleen manieren om de bewustwording te vergroten en te versnellen, maar helpt ook met het vertalen van de problematiek naar oplossingen. Steden zijn zodanig verhard dat ze geen sponsfunctie meer hebben bij een fikse regenbui. Het vergt een ander ontwerp om met het water rekening te houden. Stadstuinen op daken zijn daar een voorbeeld van.

In Rotterdam hebben we al ruim 360.000m² aan groene daken aangelegd. Meer groen in de buitenruimte van de stad is ook een deeloplossing. Maar ook pleinen met een tijdelijke wateropvang, een mini-uiterwaard, zoals het beeldenterras aan de Westersingel in Rotterdam, zijn een oplossing. Door slim te investeren in klimaatadaptatie, kun je de stad mooier maken. Heel veel steden zien klimaatadaptatie als een probleem, maar als je toch aan het werk bent in de wijken, dan kun je de aanpassingen ook gelijk inbedden in de plannen.’

Toekomst GCECA Om die reden is ook het Global Centre on Adaption (GCA) geland in Rotterdam, waar Arnoud inmiddels ook voor werkzaam is: ‘Het centrum is opgericht om landen wereldwijd te adviseren over hoe ze het beste om kunnen gaan met klimaatverandering. We brengen een breed en wereldwijd netwerk van experts op dit gebied samen.

Onze ambitie is om de klimaatadaptatie te versnellen.

Dat is belangrijk omdat de urgentie hoog is. Er zijn nog steeds mensen die denken dat het aan onze deur voorbij gaat, maar de klimaatveranderingen zijn al lange tijd gaande: de zeespiegel stijgt en we hebben meer last van extreem weer. We zetten onze ervaring en ons netwerk in om zo snel mogelijk zoveel mogelijk mensen te bereiken.

Ook die 100 steden, waar ik al mee samenwerk, vullen dit netwerk aan.’

together, we inspire

30

Nederland is vooruitstrevend, volgens Arnoud: ‘Nergens in de wereld bestaat de functie van deltacommissaris.

Ook onze waterschappen zijn uniek. Er wordt nu gerekend met een stijging van de zeespiegel van 80 cm tegen het einde van deze eeuw. Ik durf wel te stellen dat we het hier, met de huidige aanpak, nog steeds droog houden als Het Landelijke Rotary dat 1 tot 2 meter is. Maar, Waterseminar op 11 mei als de stijging sneller gaat en is een podium dat mooi hoger wordt dan voorspeld, aansluit bij de doelen dan moeten we ook over dat van GCA. Tijdens het scenario nadenken.’ waterseminar is Patrick Verkooijen, CEO van GCA Rotterdam, dan ook één van de sprekers.

Landelijke Rotary Waterseminar

31

Rotary District 1580

tekst en fotografie: Cor Bravenboer

WERELDWIJD LANDBOUW OP

ZILTE GROND Aan het woord is Gunnar Larsen, CEO van het bedrijf ‘Saline Farming’ op Texel: ‘De voorloper van dit bedrijf ‘Salt Farm Texel’ is ontstaan uit de visie en het idealisme van Marc van Rijsselberghe, pionier als het gaat om het geschikt maken van gewassen om op zilte grond geteeld te worden. Hij wilde dat bereiken door op Texel gewassen te selecteren die vervolgens in andere delen van de wereld uitgezet konden worden, met als doel het terugdringen van honger.’ In dit artikel nemen we een kijkje bij dit Texelse bedrijf en kijken wij hoe zij het ideaal van minder zoute grond en daardoor minder honger in de wereld realiseren.

G

unnar Larsen heeft een commerciële achtergrond vanuit de bouw van luxe pleziervaartuigen. Hij is gedreven om mensen en partijen bij elkaar te brengen en altijd op zoek naar de samenwerking en financieel draagvlak om de missie van Saline Farming te realiseren. Hij legt uit: ‘Wij hebben de aarde nodig! Het is niet andersom; de aarde heeft ons niet nodig. Verzilting is een urgent vraagstuk en het is een onomkeerbaar proces. Door het smelten van het Noordpoolijs komt er nog meer zoutwater vrij en stijgt het verzilte grondwater. Op dit moment is 25% van de wereldlandbouwgrond verzilt!’

Oogstopbrengsten Wat daar de gevolgen van zijn? Gunnar: ‘Door die verbrakking, het zouter worden van de grond, nemen de oogstopbrengsten af, omdat de meeste gewassen niet in zoute grond kunnen groeien. De landbouwers die hun gewassen op verziltende grond verbouwen, zien hun oogsten teruglopen.

Ook in Nederland speelt dat probleem. In de Haarlemmermeer liggen hele stukken landbouwgrond die ongeschikt zijn geworden om landbouwgewassen op te verbouwen: te zout! In ontwikkelingslanden merken de boeren het probleem direct: de opbrengsten van hun akkers lopen terug, met als gevolg dat hun gezinnen en familie honger lijden.’

together, we inspire

32

Missie Saline Farming heeft hier een oplossing voor: ‘Onze missie is wereldwijd landbouw mogelijk maken op zilte grond.’ Gunnar ziet het als zijn persoonlijke opdracht om wetenschap, landbouw en commercie met elkaar te verbinden en te faciliteren, zodat er onderzoek gedaan kan worden welke gewassen zouttolerant zijn en geplant kunnen worden, ook op andere plekken in de wereld.’

Testlab Texel fungeert hiervoor als testlab: ‘Wij werken aan projecten waarbij planten, uit bijvoorbeeld Bangladesh, op Texel worden geplant in zes percelen, met elk een verschillend zoutgehalte. Er zijn planten die zo intolerant zijn voor zout dat ze dood gaan of echt niet lekker smaken. De planten die overleven en goed smaken worden doorontwikkeld en uiteindelijk kunnen die, bijvoorbeeld aardappelen, in Bangladesh worden gepoot. Het Texelse testlab is het enige proefstation in de wereld voor landbouw op zilte grond. Wetenschappers van de landbouwuniversiteit in Wageningen en de Vrije Universiteit in Amsterdam werken er samen.’

'Alleen door samenwerking met alle partijen zijn onze projecten te realiseren!’

Trainingscentrum De kennis breder verspreiden is onderdeel van het plan: ‘Wij hebben een strategie voor 10 jaar uitgezet om wereldwijd 5 trainingscentra in te richten, waar trainers getraind kunnen worden om de boeren in hun eigen land te kunnen uitleggen hoe ze meer en betere opbrengsten van hun land kunnen krijgen. Als de voedselzekerheid gaat ontbreken in een gebied, trekken de mensen uiteindelijk weg en ontstaat er een nieuw, nog groter, probleem.’

Zeewier en Samenwerking We lopen over het terrein van het Texelse testlab. Er staan bakken met verschillende soorten zeewaterplanten. Deze zoutwaterplanten, zoals zeebanaan, zeekraal en ijskruid zijn ‘plukklaar’ en smaken heerlijk. Gunnar vertelt: ‘Zeewier is ook een zoutwaterplant, die veel mogelijkheden heeft.

Het wordt al op grote schaal toegepast in bijv. de cosmetische industrie en in voedingssupplementen. Uit zeewier kan ook biobrandstof gewonnen worden, maar dan moet het wel in heel grote hoeveelheden beschikbaar komen. Wij werken samen met het NIOZ, dat wetenschappelijk onderzoek doet en publicaties uitgeeft, waardoor wetenschap en vakmanschap aan elkaar gekoppeld worden.’

Gunnar besluit zijn verhaal: ‘Ik heb het graag over PPS: Particulier, Publiek (overheid) en Samenwerking. Alleen door samenwerking met alle partijen zijn onze projecten te realiseren!’

Wie meer wil weten over dit project kan terecht op www.saline-farming.com.

33

Rotary District 1580

ZONDER ZORGEN Onze huisgemaakte High-Tea à € 20,50 p.p. serveren wij iedere dag, maar wel op reservering en op vaste tijden.

info@3Barchitecten.nl www.3Barchitecten.nl

Licht Lucht Ruimte

0031 (0)6 23 36 94 28

U start met een soepje, dan vier hartige gerechtjes en u sluit af met nog vier zoete gerechtjes. Daarnaast serveren we verschillende smaken biologische thee. Hebt u dieetwensen? Ook daar houden wij graag rekening mee!

Barbara van Goethem

Wilt u meer weten of reserveren? www.hofjezonderzorgen.nl | 023-5310607 Grote Houtstraat 142A | Haarlem

Help mee!

1 juni 2019 End Plastic Soup Actiedag Kijk op endplasticsoup.nl Like ons op Facebook Rotaryendplasticsoup

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

DUURZAAM IN

TECHNIEK

Zowel zakelijk als privé zet Rotarian Coos Schouten (RC Hoorn-Westfriesland-de Eenhoorn) zich in op het gebied van duurzaamheid. Wat hem betreft is er nog een wereld te winnen, maar is vooral goed advies belangrijk.

‘

Het is voor mensen best een complex vraagstuk, want er is een brei aan informatie beschikbaar die zorgt voor onduidelijkheid’, steekt Coos van wal. ‘Om een woning of bedrijfsgebouw te verduurzamen zijn er heel veel mogelijke deeloplossingen. Als je internet moet geloven zijn al die deeloplossingen de beste. Het zit in onze aard om zelf op onderzoek uit te gaan en op basis daarvan offertes op te vragen, maar het is veel beter om voor jezelf je energievraag helder te hebben: wat wil ik bereiken? Als je met die energievraag aanklopt bij een gerenommeerd installatiebedrijf, krijg je een advies dat past bij jouw energievraag en een oplossing die aansluit bij de technieken die daarvoor het meest geschikt zijn. Die oplossing is namelijk voor elk situatie weer anders. Wil je 50% besparen? Leg dat prestatiecriterium dan voor aan je installateur. Als hij zijn handtekening eronder zet, dan weet je dat het goed zit.’

Circulair Vanuit zijn bedrijf is Coos dagelijks met advies en uitvoering van duurzaamheid bezig: ‘In Amsterdam-Noord werken we momenteel mee aan het circulaire Hotel Yotel.

Ik vind dat woord ‘circulair’ lastig,

want wat houdt het precies in? En hoe kan ik dan weten of ik daaraan voldoe? Wat ik wel weet is dat wij, met onze duurzame insteek, altijd voldoen aan eisen die er aan worden gesteld. Dat komt omdat wij dagelijks bezig zijn met nieuwe technieken en mogelijkheden.

Voor het ontwerp en de realisatie van dit Hotel Yotel voldoen we aan de Breaam-Excellent eis, waarbij duurzaamheid, energieverbruik en circulariteit belangrijke criteria zijn. Ik geloof in die duurzaamheid en vind dat je dan bovenop de ontwikkelingen moet zitten op voorloper te zijn in de branche.’

Lezingen In zijn vrije tijd vertelt Coos vol enthousiasme over zijn vak: ‘Ik heb een duurzaam hart en geef regelmatig lezingen over de mogelijkheden, juist om de onzin over duurzaamheid te ontkrachten. Ik probeer de aanwezigen een afwegingskader mee te geven over de voor- en nadelen van systemen, zodat ze snappen welke weg ze moeten bewandelen.

Met verduurzaming helpen we de wereld. Ik draag mijn steentje bij om partijen stappen te laten nemen in dit proces. Mijn belang is dát we verduurzamen. Wie dat dan uitvoert is daar ondergeschikt aan.’

35

Rotary District 1580

‘Formuleer je energievraag helder: wat wil ik bereiken?’

Scholing De ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op: ‘Er is veel dynamiek en er zijn veel oplossingen om technieken beter en goedkoper te krijgen. Daarin scholen we constant bij. Daarbij is het goed om achteraf te monitoren, want ook daar leren we van. In deze branche gaan de vernieuwingen veel harder dan bijvoorbeeld in bouwtechniek. Alles is 100% anders geworden. Voorop lopen is voor ons noodzakelijk. Jongeren zijn daarbij belangrijk voor de continuïteit van deze bedrijfstak: als je affiniteit hebt met techniek, dan is onze branche absoluut uitdagend.

We hebben nog heel veel jaar aan verduurzaming voor de boeg, zowel als particulieren als bedrijven.

Daaraan bijdragen is de grootste uitdaging!’

K I N DER E N E D N E B B E H TO E K O M S T

ONDERWIJS & TECHNIEK

MEER VROUWEN IN BÈTA, TECHNIEK EN ICT Als het gaat om de participatie van vrouwen in bèta, techniek en ICT, dan loopt Nederland flink achter. VHTO Landelijk Expertisebureau Meisjes/Vrouwen en Bèta/Techniek (vhto.nl) heeft als doel om meer meisjes en vrouwen te laten participeren in deze sectoren. De stichting doet dat zowel met binnenschoolse als buitenschoolse activiteiten.

Cocky Booij, directeur van VHTO: ‘We willen de genderstereotypering in het onderwijs doorbreken. Vanaf hun lagere schooltijd proberen we zoveel mogelijk meisjes te laten zien hoe leuk technische beroepen zijn. Zo gaan vrouwelijke professionals in deze beroepsgroepen op scholen langs om klassikaal te vertellen over hun beroep.

En in zogenaamde speeddates kunnen de leerlingen met hen in gesprek. Hierdoor kunnen meisjes zich ook makkelijker met een vrouw in deze beroepen identificeren.’

Op 11 april organiseert VHTO voor het 10de jaar de Nationale Girlsday: ‘Ruim 350 bedrijven - in bèta, ICT en techniek - en circa 11.000 meisjes, tussen 10-15 jaar, doen aan deze dag mee. De meisjes, die zich nog aan het oriënteren zijn op hun beroepskeuze, brengen tijdens deze dag een bezoek aan zo’n bedrijf, om te zien welke technische functies er zijn en wat er allemaal mogelijk is. We willen dat meisjes zich niet gehinderd voelen in hun beroepskeuze.

Niet door beelden die ze ingeprent zijn en niet door wat andere mensen zeggen.

We willen ze vleugels geven en laten weten dat ze alles kunnen worden wat ze maar willen. Daar horen beroepen in deze domeinen zeker bij!’

together, we inspire

36

Jolien Duin verzorgt techniekles op school. Oorspronkelijk komt zij uit het technische bedrijfsleven en is zij liefhebber van handarbeid en creativiteit.

Toen haar kinderen naar school gingen, zag zij dat daar bijzonder weinig aandacht aan werd besteed.

Dat resulteerde in haar missie om jonge kinderen te enthousiasmeren en hen mogelijkheden te bieden om intrinsiek talent te ontdekken. Daarnaast wil zij leraren inspireren, enthousiasmeren en ondersteunen. Jolien: ‘Techniek is belangrijk. Bedrijven hebben enthousiast talent nodig voor het voortbestaan. Onderwijs en bedrijfsleven kunnen daar in samenwerking meer succes behalen.’

‘Techniek is belangrijk. Bedrijven hebben enthousiast talent nodig voor het voortbestaan’ Sinds 2014 is Jolien initiatiefnemer van het PETevent (petevents.nl) voor leerlingen uit groep 7.

‘Hier wordt bedrijven de ruimte geboden om zich zichtbaar te maken aan toekomstig personeel uit de directe omgeving. Leerlingen bezoeken het event 1,5 uur, mogen vrij rondkijken en aanschuiven bij technische activiteiten en workshops. In Zaanstad zijn we nu bezig met het opzetten van vervolglessen na het bezoek aan het event. Voor bedrijven is het noodzakelijk dat er nieuwe aanwas van enthousiast en talentvol personeel is. Juist daarom is een goede samenwerking van bedrijven met het event van belang. Als kinderen al op jonge leeftijd positief kennismaken met techniek, heeft dit beslist invloed op keuzes in hun schoolcarrière.’ Naast een jaarlijkse editie in Zaanstad van 3 dagen, vindt er ook jaarlijks een event plaats in IJmond, West-Friesland, Alkmaar, Purmerend en Den Helder.

WEEKEND

ACADEMIE De Weekend Academie is opgericht in 2006 en heeft vestigingen in Amsterdam, Haarlem en Almere. De missie: gemotiveerde jongeren tussen de 10-16 jaar (en hun ouders) activeren bij de ontwikkeling van hun mogelijkheden, vaardigheden en talenten en daarmee hun kansen in de maatschappij vergroten. De Weekend Academie was in 2017 de winnaar van het Appeltje van Oranje.

D

e jongeren (in 2018 ruim 1100) krijgen wekelijks, in het weekend of doordeweeks na schooltijd, een programma op het gebied van studievaardigheden, huiswerkbegeleiding en talentontwikkeling.

Zij ontdekken waar ze goed in zijn en wat hen motiveert en krijgen zo de mogelijkheid het beste uit zichzelf te halen. Gastsprekers fungeren als rolmodel. Directeur en initiatiefnemer Oguz Dulkadir ontmoette zelf op 19-jarige leeftijd ook zo’n rolmodel.

Hij gunt ieder kind iemand om zich aan te spiegelen en zo het beste uit zichzelf te halen.

'Rotary Haarlem agendeerde het belang van de Weekend Academie in de regio, die nu ondersteunt met gastsprekers en donaties'

In Haarlem groeit 12,5% van de kinderen tussen de 0 en 18 jaar (4.300 kinderen) in armoede op (CBS 2013). In 2012 begon de Weekend Academie een vestiging in Haarlem-Schalkwijk. Cees Brandjes

37

Rotary District 1580

(RC Haarlem): ‘Er wordt inmiddels samengewerkt met 16 scholen uit het Primair- en Voorgezet Onderwijs. In 2018 deden in Haarlem 52 jongeren mee op zaterdagmiddag van 13.00 tot 17.30 uur op locatie de Wadden.

Rotary Haarlem agendeerde het belang van de Weekend Academie in de regio, die nu ondersteunt met gastsprekers en donaties.’ Dat het leeft bij de leden van Rotaryclubs in Haarlem blijkt wel uit de jaarlijkse boekenverkoop en de donaties die gedaan worden naar aanleiding van verjaardagen en jubilea van deze Rotarians. Noor Waardijk (RC KennemerLaat): ‘Jonge mensen zijn kwetsbaar voor cynisme; het is van essentieel belang dat ze in contact komen met positief ingestelde, succesvolle mensen die als voorbeeld kunnen dienen. Geef ieder mens een gelijke kans is ons motto.’

tekst: Janine Klein

fotografie: Reinout van Roekel

BEN JE GEÏNSPIREERD? RAAK BETROKKEN! Heb je, na het lezen van dit inspiratiemagazine, voldoende inspiratie opgedaan om met de verschillende thema’s aan de slag te gaan? Of zoek je verdieping? Hieronder wat tips!

Draag bij aan onze zichtbaarheid en herkenbaarheid!

• Maak op een correcte wijze gebruik van de Rotary huisstijl • Check het brandcenter op www.rotary.nl/nieuws/brandcenter • Gebruik de People of Action campagne bij de promotie van je clubproject of -actie: www.rotary.nl/nieuws/poa • Deel dit magazine op je social media via issuu.com/zaaqmedia

Wil je meer weten over onze districtsactiviteiten?

• Bekijk regelmatig het nieuws op www.rotary.nl/d1580 • Like ons district op Facebook/RotaryD1580

Benieuwd waar Rotary zich op landelijk niveau mee bezig houdt?

Dit inspiratiemagazine concentreert zich op 2 van de 6 focusgebieden van Rotary:

• Snuffel in de digitale boekenkast op www.rotary.nl/nieuws/boekenkast • Zet www.rotary.nl onder je favorieten

Meer weten over Rotary International?

• Maak een account aan op my.rotary.org • Kijk op rotary.org voor alle informatie op internationaal niveau • De 6 focusgebieden vind je op www.rotary.org/en/our-causes • Check www.matchinggrants.org voor de Global Grants

Colofon Editie 1, maart 2019

Dit inspiratiemagazine is een uitgave van Rotary District 1580 en wordt geadresseerd verzonden aan alle Rotarians in dit district.

gedrukt op papier van verantwoorde herkomst en verpakt in recyclebaar suikerriet-folie

District 1580

Oplage: 3.000 exemplaren Uitgever: ZAAQ Media Hoofdredactie: Janine Klein Fotografie: Reinout van Roekel Vormgeving: Robert Swart © Op dit magazine rust copyright. Niets uit deze uitgave mag, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever, worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

together, we inspire

38

Rotary International: www.rotary.org Rotary Nederland: www.rotary.nl Rotary District 1580: www.rotary.nl/d1580

Waterconferentie District 1580 Zaterdag 13 april 2019 Van 9.30 tot 13.00 uur Concertzaal Tolhuistuin, IJpromenade 2, Amsterdam

LOOP JIJ OOK WARM VOOR

Programma:

WATER? EEN SCHONE,

DUURZAME WERELD MAKEN WE

Aan het einde, vanaf 14.00 uur, is de mogelijkheid om plastic te vissen met Plastic Whale.

De eerste 30 aanmeldingen mogen gratis meevaren!

SAMEN!

Heel graag tot ziens!

DG Barbara van Goethem JOIN LEADERS

EXCHANGE IDEAS

TAKE ACTION

TAKE ACTION: www.rotary.nl/d1580/activiteiten/discon

REGISTER TODAY AT RICONVENTION.ORG #rotary19