september 2013
wk-brons vakkanjers
beter. sneller.
lichter.
coole jo b bouwen onder
water
dutch water dreams
360째 splash zone!
@teske de schepper
vlogger queen Foto Teske: Lize Kraan
Heb jij weleens een handige uitvinding bedacht? Of iets gaafs met techniek gemaakt? Een individueel pakket met DJoclate
Met de hele klas naar een pretpark. Helemaal VIP!
Photojojo lenzenset
doe mee met De leukste uitvind-wedstrijd voor 1e en 2e jaar VMBO. win vette prijzen! GA NAAR YOUGIZOEKT.NL/START advertentie
een campagne van
Inhoudsopgave
Pagi na 28-29: Va n dr ij fzand tot w ee rstation . Ch ec k de YouT ec h-ex pe ri m ente n!
6
Behind the scenes // Dutch Water Dreams In het grootste watersportcomplex van Europa heb je veel plezier, moet je flink aan de slag en word je heel erg nat.
4
Testlab Rush, Fifa 14, Gravity 3D, De Nieuwe Wildernis. Testlab checkt de nieuwste films en games.
16
8
20
12
22
You Go Blikjespers is als een racewagenband.
14 15
Yougi
Web & app De nieuwste sensaties uit de digitale wereld.
Wouter, Pim en Robbert-Jan blinken uit in talent, gedrevenheid en teamwork op WorldSkills 2013.
techniek?
6
Coole Job Rick Warmerdam bouwt onder water, overal ter wereld.
You Go // WK-brons voor perfecte blikjespers
Quiz Wat weet jij van
18
Behind the scenes Dutch Water Dreams drijft op power en techniek.
12
Top of flop Een watermes, camera足 duif of schaliegas. Wat is top en wat is flop? 10 vragen aan... Social media zijn gesneden koek voor blogger en vlogger Teskuh. YouTalk Vertel ons jouw 足bril足jante idee en wie weet sta jij op deze pagina. Alles mag, niks is te gek!
23
Die wil ik! De allervetste hebbe足 dingen? YouTech zet ze op een rij.
24
Top 5 School is weer begonnen. Go low op een urban cruiser!
26
Goed nieuws Zien met een chip, bomen redden levens en meer opmerkelijk goed nieuws.
28
Try this at home Experimenteren met YouTech. Je woonhuis als lab!
30
Agenda De vijf leukste evenementen volgens YouTech.
31 32
Colofon
Vraagje Weet jij wat er op de
foto staat?
3
films
Rush Regisseur Ron Howard (The Da Vinci Code) neemt je mee naar het Formule 1-circus van de jaren zeventig. James Hunt (Chris Hemsworth) en Niki Lauda (Daniel Bruhl) zijn elkaars grootste concurrenten in hun razendsnelle bolides. Hunt is roekeloos, leeft graag in de spotlights en geniet van zijn status als superster. Lauda houdt zich liever afzijdig van al die aandacht. Ze hebben één ding gemeen: ze leven voor de race, waarin de kleinste fout dodelijk kan zijn. Je kunt het verbrande rubber bijna ruiken. Vanaf 3 oktober in de bioscoop.
waardering:
De Nieuwe Wildernis Ook zo gek van Planet Earth, LIFE en Frozen Planet van de BBC? Check dan de grootste Nederlandse natuurfilm ooit: De Nieuwe Wildernis. Gefilmd in onze ‘eigen’ Oostvaardersplassen, onder leiding van ecoloog/natuurfotograaf Ruben Smit en regisseur Mark Verkerk, met stateof-the-art cameratechnieken. Voornaamste ingrediënten: humor, drama, maar vooral de schoonheid van de natuur en de ‘cycle of life’ in al zijn facetten. Overweldigende shots, fascinerende film. Te zien vanaf 26 september.
waardering:
Gravity 3D Buzz Lightyear voor grote mensen. Sandra Bullock en George Clooney spelen de sterren letterlijk van de hemel in deze beklemmende thriller. Tijdens een ruimtemissie slaat het noodlot toe. Hun shuttle wordt vernietigd. Elk contact met de aarde is verloren. Vastgebonden aan niets anders dan elkaar zweven Bullock en Clooney verder de ruimte in. Elke hap lucht betekent minder zuurstof om te overleven. Zetten ze ooit nog voet op aarde?
waardering:
4
Testlab
FIFA 14 De klassieker onder de voetbalgames. En hij lijkt beter dan ooit. Stap in de schoenen van Lionel Messi, Robin van Persie en Christiano Ronaldo en je bent zelf de ster in bomvolle stadions. Vette nieuwe feature: Pro Instincts. Spelers reageren op wat er in het stadion gebeurt, kunnen beter anticiperen op tackles en gaan duels levensecht aan. Hiermee kom je de tijd wel door tot de aftrap van het WK 2014 in Brazilië. Platforms: Xbox One, PS3 en PC.
waardering:
Farming Simulator 2013 Nu ook voor Xbox 360 en PS3! Je hebt geen rijbewijs meer nodig om gigantische landbouwvoertuigen te besturen. In deze simulator kruip je in de cabine van de grootste tractoren en oogstmachines om je land te bewerken. Keus genoeg: het spel heeft meer dan honderd voertuigen en apparaten. Je ontwerpt je eigen (mega)farm. Je zaait. Oogst. Zorgt voor het vee. En de boerderij van je dromen bouw je helemaal zelf.
waardering:
games
Batman: Arkham Origins Ook na vele films en games kunnen we nog geen genoeg krijgen van onze gemaskerde vriend. Batman: Arkham Origins speelt zich af in Gotham City vóór de opkomst van de bekende grote schurken uit de Batman-reeks. Een jonge Batman staat aan het begin van zijn carrière als crime-fighter. Help jij hem uit te groeien tot de Dark Knight? Spectaculaire gameplay en graphics die je genadeloos de sinistere sfeer van Gotham in sleuren. Voor Xbox 360, PS3, Wii U en PC.
waardering: 5
Behind the scenes
n i r e d n o e j Lachend kop s m a e r D r e Dutch Wat Raften, tuben, kajakken of hotdoggen. Bodyboarden of flowboarden. Het kan allemaal bij Dutch Water Dreams in Zoetermeer. In het grootste watersportcomplex van Europa weet je een paar dingen zeker: je hebt veel plezier, je moet flink aan de slag en je wordt nat. Heel erg nat. ontstaat een constante surfgolf van 3 meter hoog. Een paar jonge meiden proberen overeind te blijven op hun flowboard. Eentje lukt dat, twee vriendinnen gaan onderuit en verdwijnen, gillend van plezier, achter de golf. “Flowboarden is nieuw en stoer”, lacht Jeremy Carlier van DWD. “Je staat op het board, een combinatie van surfen, skateboarden en snowboarden.”
Vrolijke vakantiegeluiden en de geur van zon, water en vrije tijd. In Dutch Water Dreams word je vanzelf vrolijk. Binnen bij de Flowriders begint de pret. Twee pompen van 180 pk persen 76.000 liter water per minuut in het rond met 50 kilometer per uur. Zo 6
Even verderop vieren kinderen een verjaardagsfeest met een middagje bodyboarden. Daarbij mag je op het board liggen. Makkelijker dan flowboarden, maar niet minder leuk. “Alsof je op het water zweeft!”, roept een van de deelnemers.
Topsport Leuk en cool, die flowriders. Maar de echte dare-devils vind je op de wildwaterbaan. Geen pretparkronde in
eilandje bouwen, zodat het water links en rechts eromheen stroomt en de kajakker moet kiezen. Of een deel van de baan versmallen, waardoor de watersnelheid toeneemt. Niels legt uit: “Ieder obstakel heeft invloed. Iets veranderen heeft gevolgen voor die plek én voor de waterloop verderop in de baan. Een goede kajakker leest het parcours en kan inschatten wat hij mag verwachten.”
Energie een familiebootje. DWD heeft de enige olympische baan in Europa. Gebouwd voor topsport, een kopie van de olympische baan in Beijing (Olympische Spelen 2008). De beste kajakkers komen hier jaarlijks bijeen voor de Dutch Open en de nationale dames-raftteams van Nederland en België trainen op deze baan. De Nederlandse topper Robert Bouten (9e in Beijing) trainde hier, nu begeleidt hij toptalent Maarten Hermans op weg naar de spelen in Brazilië 2016.
Nieuw op de wildwaterbaan is tuben: alleen of met z’n tweeën in een grote rubberen band, heel gaaf. Maar hoe hard het ook gaat, één druk op de knop en de stroming is eruit in 30 seconden. Acht seconden later is de baan leeg. Moet ‘ie weer vol? Da’s een andere knop en binnen tien minuten heb je weer een wild waterbaan. Het meertje ernaast is dan 7 centimeter gezakt. Indrukwekkend.
Wat heb je hier als amateur te zoeken? “Alles!”, vertelt techneut Niels van Baar. “De moeilijkheidsgraad kunnen we variëren van 1 tot 6: 1 is een rustig Ardennen-riviertje, 6 is volkomen onbevaarbaar. Voor wedstrijden kiezen we 3-plus of 4, voor bezoekers natuurlijk een lager niveau.” Iedere bezoeker krijgt een wetsuit, zwemvest, helm en instructie. Safetyguards houden alles voortdurend in de gaten.
Dat kost bakken met energie, weet Niels. “Dus werken we voortdurend aan energiebesparing. Frequentieregelaars laten de pompen rustig opstarten en constanter draaien met minder stroomverlies en slijtage. We werken aan energiezuinige ledverlichting en in de serverruimte besparen we veel op onnodige koeling.” Waar DWD niet op bespaart, is beleving.
Blokken Water is eigenwijs, het zoekt zijn eigen weg. DWD kan de moeilijkheidsgraad van de wildwaterbaan veranderen met kunststof blokken. Bijvoorbeeld een
techspecs • De wildwaterbaan van Dutch Water Dreams is 300 meter lang, 20 meter breed en heeft een verval van 5 meter. • Vijf enorme pompen persen 16 miljoen liter water per minuut in het rond. • De pompen van DWD staan ook in gemalen.
Jeremy: “Een achtbaan is leuk, maar passief. In onze wildwaterbaan ben je zelf in actie, daarom is het een onvergelijkbare ervaring, iedereen gaat hier met een grote glimlach naar huis.” 7
Coole Job
Een werkplek op 80 meter diepte
Elke dag van negen tot vijf naar hetzelfde kantoor? Niet in de wereld van Rick Warmerdam. De 24-jarige beroepsduiker vliegt de hele wereld over om onder water te werken aan pijpleidingen, damwanden, sluizen en nog veel meer spannende projecten. “Bijna alles wat boven water kan, kunnen we onder water ook.�
check youtech.nl/ coolejobs voor meer toffe beroepen.
va a
oe
kv lt h et ni et ee
ui ns ken al is sw m er ijn k .’ ho bb
‘D
y.
H
ij is net terug uit Nigeria of hij kan zijn koffer alweer pakken voor een klus in Taiwan. Het paspoort van Rick staat vol met stempels uit landen van over de hele wereld. “De helft van het jaar ben ik op pad”, vertelt Rick. “Ik zie veel van de wereld, doe mooie ervaringen op. Natuurlijk moet ik er privé best wat voor laten, maar ik zou het niet willen missen. Het avontuur blijft altijd trekken.”
Mooiste beroep Rick komt uit een duikgekke familie. Geen verrassing dus dat zijn carrièrepad via vmbo metaaltechniek en mbo waterbouw uitkwam bij DCN Diving, het bedrijf waar ook zijn vader als duiker werkt. “Ik kan me nog steeds geen mooier beroep voorstellen”, zegt Rick op een van zijn spaarzame dagen op het droge.
Gewichtloos werken “Duiken is mijn hobby. Vaak voelt het niet eens als werk. Als duiker voel je je vrij. Je doet je werk in een gewichtloze toestand, net als een astronaut. Dat blijft bijzonder. We zijn een soort vrijbuiters. Niemand kijkt op je vingers, daar beneden. Al moet het werk natuurlijk wel gewoon goed gebeuren.”
Hoe word je beroepsduiker? Duiken leer je niet in het voortgezet onderwijs. Via het nationaal duikcentrum (ndc.nl) kun je uitzoeken wat je mogelijkheden zijn en bij welke bedrijven je het vak zou kunnen leren. Tip van Rick: “Je moet in elk geval beschikken over technisch en wiskundig inzicht. Niet alleen vanwege het werk zelf, maar ook omdat je vaak te maken hebt met het berekenen van bijvoorbeeld druk, drijfvermogen en maten.”
Voelen en horen Met zijn collega’s werkt Rick onder meer voor energiemaatschappijen, waterschappen en bouwbedrijven. Pijpleidingen koppelen. Damwanden repareren. Afsluiters vervangen in dammen en sluizen. Onder water last, boort, schroeft, zaagt, metselt, sloopt en inspecteert Rick erop los.
Speciaal gereedschap “Bijna alles wat boven water kan, kunnen we onder water ook”, zegt Rick. “Voor elke onderwaterklus is
er wel een speciaal gereedschap. Het grote verschil is dat we op grote diepten bijna niks kunnen zien: duikers werken dus heel veel op gevoel en gehoor.”
Weken onder water Voor grote werken op grotere diepte verdwijnt Rick soms wekenlang achtereen onder water. De duikers worden vooraf ‘op druk gebracht’ in een speciale, aankoppelbare decompressieruimte en verblijven vervolgens onder water in een droge duikersklok met een bodemluik. Bijvoorbeeld bij een recente klus aan een stuwdam in Spanje, op 80 meter diepte.
Zelf oplossen Rick: “Dan zit je met zes man in een ruimte van 6 bij 3 meter. Eten. Slapen. Naar de wc. Je doet alles in dezelfde kamer. Dat zijn lange weken, die wel vragen om wat doorzettingsvermogen. Pas na een maand kom je weer boven. En dan moet je eerst nog een paar dagen in de decompressieruimte voordat je echt ‘naar buiten’ mag. Je moet ongeveer een dag decompressie rekenen voor elke 20 meter. Oók als er iemand beneden wat overkomt. Dan moet je het in eerste instantie helemaal zelf zien op te lossen.”
Onderwaterrobot Boorplatforms. Helikopters. Duiksystemen. Onder waterrobots. Diving Support Vessels. Onderwatergereedschappen. Rick is elke dag omringd door techniek. “Niet allemaal hightech, hoor. Soms werk je met een eenvoudige hogedrukspuit. Maar we hebben hier ook een onderwaterrobot van een paar miljoen euro staan. Techniek maakt ons werk makkelijker én veiliger. En de ontwikkelingen blijven doorgaan. Ik ben continu aan het bijleren bij leveranciers.”
Niet bang Duiken is geen ongevaarlijk vak. Je kunt beklemd komen te zitten. Jezelf verwonden in het pikkedonker van de diepte. Of last krijgen van de gevreesde decompressieziekte als je van grote diepte te snel omhoog stijgt. “We doen er alles aan om de risico’s zo klein mogelijk te houden. Dat wordt er vanaf het begin ingestampt”, zegt Rick. “Voorzichtigheid staat voorop, maar als duiker moet je ook niet bang zijn. Dan kun je beter een ander beroep kiezen.” 11
wk-BRONS voor
perfecte blikjespers Op tafel ligt een bronzen medaille. “Gaaf he?”, glunderen Wouter van der Ven, Pim Bexkens en Robbert-Jan van Wijk. Afgelopen zomer stalen ze de show tijdens de WorldSkills 2013 in Leipzig, het WK voor beroepen. Hun geheim? Talent, gedrevenheid en een prima klik tussen drie karakters. Maanden geleden begon de weg naar succes. Via selecties en voorronden kwamen Wouter, Pim en Robbert-Jan bij elkaar en stortten zich als team op de opdracht: ontwerp en bouw een pers voor blikjes en kleine petflessen. Vraag één voor het trio: hoeveel kracht is daarvoor nodig? Een 12 volt elektromotortje bleek voldoende. “Het gaat vooral om piekkracht. Een blikje is best sterk, maar is het eenmaal geknikt, dan duw je het zo in elkaar”, weet Robbert-Jan. Pim vult aan: “Nee, dit is geen rocket science. De moeilijkheid zat vooral in een perfecte uitvoering, lage kosten en minimaal gewicht. Ons eerste model woog 50 kilo, het model in Leipzig slechts 13 kilo.”
50 modellen Elk onderdeeltje namen de drie Vakkanjers steeds opnieuw onder de loep. Wat kan anders, beter, lichter, slimmer, eenvoudiger, goedkoper? Aluminium in 12
plaats van staal, een lichter type motor. De jongens bouwden in de voorbereiding wel vijftig modellen. “Ja, het kwam soms m’n neus uit, maar je weet waar je het voor doet. Geef me de materialen en ik zet ‘m blind in elkaar”, vertelt Wouter. Volgens Pim was de pers in Leipzig puur gebouwd voor optimaal presteren tijdens de WorldSkills, niet voor jarenlang
You Go
aandacht voor onze blikjespers. Los daarvan blijven we elkaar tegen het lijf lopen, dat kan niet anders als je acht maanden op elkaars lip hebt gezeten.”
Focus probleemloos persen. “Net als de banden onder een racewagen. Die presteren perfect gedurende een beperkt aantal rondes, dan zijn ze versleten.”
Klik Wat is het geheim van hun succes? Robbert-Jan: “Veel teams starten meteen met ontwerpen. Wij ook, maar wij begonnen ook direct met bouwen. We wilden zien en voelen wat we bedachten. Zo kregen we het project snel in onze vingers en dat gaf ons vertrouwen voor de WorldSkills.” Maar gedrevenheid en talent zijn niet de enige succesfactoren. Wouter legt uit: “Vanaf het begin was er een klik tussen ons. Natuurlijk wil je weleens iemand achter het behang plakken, maar onze karakters vullen elkaar goed aan. We komen alle drie met eigen ideeën en ieder steekt evenveel tijd en aandacht in het project. Dan kun je veel van elkaar hebben.” Omdat een team maar één keer aan de WorldSkills mag deelnemen, lijkt de samenwerking nu te stoppen. Maar Pim schudt al zijn hoofd en lacht geheimzinnig: “Wie weet wat er nog komt, er is veel
In Leipzig liep het zoals gehoopt, de concurrentie in de gaten houden was niet nodig. Wouter: “We waren gefocust op ons eigen werk. Heel erg gefocust. Soms stond er dertig man voor de lascabine te kijken en hadden we nog niks in de gaten. Op de laatste dag hoorden we ‘jullie staan er goed voor’ en wisten we dat de top 5 er wel in zat. Dat het brons werd is alleen maar geweldig.” Tussen de werkzaamheden door deed Pim nog een interview op Radio 1 en gaf het team uitleg aan minister Jet Bussemaker. Pim moet weer lachen als hij eraan terugdenkt: “We hebben vooral heel erg genoten. Ook zonder medaille kon dit avontuur niet meer stuk. Dit maak je maar één keer mee, ik krijg er nog kippenvel van.”
teamspecs Wouter, Pim en Robbert-Jan zijn zogenaamde Vakkanjers: jonge vaklui met een uitzonderlijk talent. Kijk voor meer info op devakkanjers.nl Op de WorldSkills deed het trio als team mee in de categorie MTC: Manufacturing Team Challenge. Wouter is een specialist in lassen, Robbert-Jan kan erg goed frezen en Pim is een kei in elektro. Alle info over de WorldSkills vind je op worldskillsleipzig2013.com
13
Yougi
14
Web & app
Google Drive
Ridiculous fishing Van de Nederlandse gamestudio Vlambeer. Winnaar van de Apple Design Award 2013. En vooral: hopeloos verslavend. Een echte arcadegame, maar dan belachelijk goed. Stap aan boord van het vissersbootje, vis, schiet en ontdek het zelf. Volgens MacWorld ‘one of the finest games of the App Store ever’.
iCloud. SkyDrive. Dropbox. Bestanden opslaan en delen via de ‘cloud’ is bezig aan een onstuitbare opmars. Ook Google Drive groeit met gigabytes tegelijk. En da’s niet zo gek: je kunt (gratis) 15 GB aan bestanden uploaden en die overal (ook mobiel) en altijd inzien, delen en bewerken. Samen een werkstuk, presentatie of fotoboek in elkaar draaien wordt nu wel héél makkelijk. drive.google.com
badland Volgens de makers een ‘atmospheric side-scrolling action adventure game’. Wij zeggen: gewoon onweerstaanbaar. Je begint in een sprookjesachtig bos, maar langzaam kom je erachter dat er toch iets aan de hand is… Multiplay tot vier spelers mogelijk. En niemand die het je kwalijk neemt als je een tegenstander onderweg even een duwtje richting een cirkelzaag geeft!
Letterpress Heb je Wordfeud langzamerhand wel gezien? Letterpress geeft woordspelletjes een volledig nieuwe dimensie. Vind woorden. Pik tegels. Kleur het bord. En versla je vrienden in deze onweerstaanbare mix van fun en strategie. Voor nul euro in de App Store!
dots iOS-hit Dots is nu ook beschikbaar voor Android. De opdracht: verbind zo veel mogelijk stippen van dezelfde kleur. Klinkt eenvoudig, maar als de timer (60 seconden) begint te tikken, is het een heel ander verhaal. Houd jij het hoofd cool in de race om de highscore?
15
Quiz
Wat weet jij van...
techniek?
Voeding. Entertainment. Zorg. Transport. Slimme mobiele apparaten. Techniek komen we overal tegen, al zien we het niet altijd. Weet jij genoeg van techniek om een Photojojo LenzenSet te winnen?
1. 3.
Wat is een turbo? a. Een compressor in een verbrandingsmotor, die zorgt voor meer vermogen b. Een opgevoerde bromfiets c. Een razendsnelle internetverbinding
was Leonardo da Vinci (1452-1519) niet alleen een groot schilder, hij t en was ook uitvinder. Wat bedach bouwde hij onder meer?
2.
Onbemande vliegtuigjes met camera’s aan boord worden steeds vaker ingezet. Hoe heten deze apparaten? a. UFO’s b. Drones c. Gyrocopters
a. Een vliegtuig b. Een mobiele telefoon c. Een cv-ketel
4. 16
Door nanotechnologie – op atoom- en molecuulniveau – krijgen we betere medische behandelingen, een schoner milieu en nog snellere computers. Hoe groot is een nanodeeltje ongeveer? a. 0,01 centimeter b. Een duizendste millimeter c. Een menselijke haar gedeeld door 80.000
5.
e De verkoopcijfers van elektrisch een auto’s blijven stijgen. Wat staat g? we de definitieve doorbraak nog in dius is a. De beperkte accuduur: actiera maximaal zo’n 150 km b. De krappe kofferbak c. De aanschafprijs
7.
6.
Zonne-energie is een van de me est duurzame vormen van energie. Wat is waar? a. In een koud land als Nederland heeft zonne-energie geen enkele zin b. De energie die de aarde bereikt is 9.000 maal groter dan de energiebehoeft e van alle zeven miljard mensen op aarde bij elkaar c. zonnepanelen zijn bijzonder mili euonvriendelijk om te produceren
Hoe werkt een 3D-printer? a. Door van één blok materiaal steeds stukken af te schaven b. Door 2D-prints aan elkaar vast te lijmen c. Door het te printen 3D-object laag voor laag op te bouwen
8.
Technologiegigant Apple werkt met een eigen mobiel besturings systeem (iOS). Welk systeem gebruiken de meeste concurrenten? a. Atari b. Android c. Windows
9.
Hoe heet de camera voor de Xbo x waardoor je je lichaam als controller kun t gebruiken? a. Kinect b. Face Time c. Nunc huck
10.
Door het ontbreken van wrijving kunnen zweeftreinen extreem hoge snelheden bereiken. Waardoor vliegen ze niet uit de baan? a. Ze hangen aan de bovenleiding b. Door een magneetveld c. Door zware luchtstroming onder en naast de trein
31. Met vraag Je vindt de antwoorden op de eerste negen vragen op pagina november naar tien kun je een mooie prijs winnen. Mail je antwoord voor 15 inzendingen prijsvraag@youtech.nl (o.v.v. ‘Prijsvraag Quiz’). Onder de goede atisch bericht. verloten we 3x een Photojojo lenzenset! Winnaars krijgen autom 17
Top of flop Krik voor olieplatform » Een olieplatform optillen van 43.000 ton? Tot 24 meter?? Het Mega Jack System van ALE in Breda deed het in elf uur. Een wereldrecord! Elke krik duwt het gevaarte een meter omhoog en draait zichzelf dan 90 graden. Dan schuift een nieuwe krik eronder voor de volgende meter en zo ontstaan steuntorens in oersterk dwarsverband. Top!
Tropische namaak-vakantie » Een zonovergoten palmbomen-vakantie zonder vermoeiende en dure vliegreis? Ga naar Tropical Islands bij Berlijn in Duitsland. In een enorme vliegtuighangar is een tropische wereld nagebootst met strand, groen, blauwe lucht en constant 26 graden. Het (zon)licht wordt geregeld met bewegende dakpanelen. Top!
Lego-poppetjes bozer » Lego-poppetjes kijken steeds bozer, blijkt uit Nieuw-Zeelands onderzoek. Twintig jaar geleden glimlachte driekwart, nu is dat nog de helft. De andere helft kijkt boos, droevig of bang. Met als gevolg een stevig academisch debat over negatieve effecten van speelgoed. YouTech maakt zich niet zo druk, maar hoopt wel dat onderzoeksgeld nuttiger wordt besteed. FLOP!
3D-bril voor chirurgen » Waterstraalsnijden is een industriële techniek uit de jaren 30 van de vorige eeuw, voor steen en metaal. Nu bestormt het de operatiekamer. Zoals bij uroloog Victor Zambon in Sittard-Geleen. Die gebruikt het watermes om tumoren te verwijderen uit nieren. De waterstraal ‘ziet’ het verschil tussen gezond weefsel en slapper tumorweefsel. En door het nauwkeurige werken is het bloedverlies miniem. Top!
Cameraduif » GoPro ken je van de moderne actiecamera’s. Maar ruim 100 jaar geleden was de Duitse apotheker Julius Neubronner er ook al mee bezig. Zijn duiven vervoerden medicijnen én droegen een minicameraatje. Julius ontwikkelde verschillende camera’s van hooguit 40 gram. Een GoPro 3 weegt al 73 gram! De pneumatische sluiter ging pas hoog in de lucht af. Een historische top.
18
Fijnstof meten » Fijnstof in de buitenlucht is een risico voor je gezondheid. De nieuwe meettechniek iSPEX werkt met een opzetstukje voor de iPhone waardoor iedereen aan buitenlucht-metingen kan deelnemen. Hoeveel stof zit er in de lucht, hoe groot zijn de deeltjes en wat is de samenstelling? Zo’n 10.000 Nederlanders deden mee aan de eerste meting op 8 juni. De resultaten staan op www.longfonds.nl Top.
Schaliegas » Schaliegas is opgesloten aardgas in hard ondergronds gesteente. Winning is lastig en kan niet alleen met boren. De bodem wordt ook ‘gefrackt’: water en chemicaliën worden in de bodem gespoten om scheuren te veroorzaken waardoor het gas vrijkomt. Dit betekent risico’s voor het milieu, het klimaat en de veiligheid, zeggen tegenstanders. YouTech voelt met ze mee en investeert liever in duurzame energie. FLOP!
Neuro-robot-arm » De gehandicapte Jan Scheuermann en de neurobiologen van de University of Pittsburgh vormen een bijzonder koppel. De onderzoekers plaatsten micro-elek troden in Jans hersenen, bij het deel dat vroeger haar ledenmaten aanstuurde. Nu bedient ze via haar hersengolven een robotarm. Het was even oefenen maar na drie maanden kon ze er al behoorlijk mee overweg. Een prachtige top!
Wolken in gebouwen » De Nederlandse kunstenaar Berndnaut Smilde maakt miniwolken in gebouwen. Echt waar! Temperatuur, vochtigheidsgraad en licht plant hij heel nauwkeurig, vervolgens maakt hij met een rookmachine een perfecte kleine wolk die hij fotografeert. Het resultaat is telkens weer prachtig en onwerkelijk. Top!
Nagelhorloge » Voor zijn 150ste verjaardag hield horlogefabrikant Timex een ontwerpwedstrijd. Het resultaat is een transparant wegwerp-nagelhorloge. Volgens Timex een perfecte mix van techniek en design met ‘flying colors’ en ‘functional minimalist appeal’. Ja ja. Sinds wanneer is een horloge een wegwerpartikel dat te klein is om af te lezen? FLOP!!
19
10 vragen aan
,, waar blijft de
geurcamera?
,,
Ja, het staat er echt: 69.896 abonnees op YouTube, 30.318 volgers op Twitter en 1.685 Facebook-likes. Social media zijn gesneden koek voor blogger/vlogger Teske de Schepper (18; www.teskuh.nl). Van nagellak tot taarten bakken, van filmrecensie tot shampootest. ‘Teskuh’ stuurt het allemaal de wereld in.
01 Wat wilde je worden toen je 10 was?
02 YouTube, Twitter, Facebook? Waar ligt je hart nu echt?
Toen droomde ik ervan om zangeres of filmster te worden. Een van de twee. Als ik maar met Johnny Depp mocht zoenen.
Dat is een hele, maar dan ook echt hele lastige vraag! Ik ben begonnen vanuit mijn liefde voor schrijven en nog steeds ben ik ontzettend gepassioneerd als het
20
gaat om artikelen. Maar ik heb ook gemerkt hoe leuk het is om voor de camera te staan. Ik hang altijd een beetje tussen die twee in, en ik denk dat ik op dit moment voor film kies.
03 Sporters trainen voor prestaties. Hoe houd jij je vaardigheden op peil? Natuurlijk is het belangrijk om een beetje up-to-date te blijven van de wereld om je heen. In mijn blog gaat het dan om media, nieuwe make-uplijnen en zo. Mijn vlogs gaan wat meer over wat populair is op het moment. Ik houd mijn ogen open en mijn oren gespitst en zoek altijd naar nieuwtjes.
04 Sinds 2009 ben je actief op social media. Wat is in vier jaar het meest veranderd? Twitter werd in een paar jaar heel groot en krimpt nu weer een beetje. Dat merk ik echt enorm. Daarnaast heb je natuurlijk de opkomst van Instagram en Vine, die twee apps zijn nu enorm aan het groeien. Dat snap ik wel, want ik ben zelf stiekem ook een beetje verslaafd.
08
Wat doe je in 2020? En in 2030? Jeetje, wat een vraag! Stiekem heb ik natuurlijk nog steeds die toekomstdroom van het meisje van tien: acteren dus. En presenteren of zingen lijkt me ook nog steeds erg leuk. Ik hoop in 2020 toch wel een hele grote blogger/presentatrice te zijn en als dat niet lukt graag een andere mooie baan in de mediawereld. In 2030 wil ik een gezinnetje en nog steeds doen wat ik leuk vind.
09 Waar ben je goed in, en wat leer je nooit? Ik ben vrij goed in dingen kopen. En dat leer ik waarschijnlijk ook nooit meer af. Verder kan ik wel aardig overweg met een make-upkwast. Tekenen zal ik waarschijnlijk nooit goed kunnen.
10
Nog een advies voor de YouTech-lezers? Het internet is écht de toekomst en dat is natuurlijk wel een beetje jullie gebied. Mocht je een droom hebben die te maken heeft met internet of YouTube: ga ervoor! Dit is de tijd om het te doen!
05
Wat wordt de komende jaren de mooiste ontwikkeling?
Ik heb werkelijk geen idee, maar ik hoop dat er ooit een geurcamera wordt uitgevonden. Dan kunnen we met onze foodfoto’s op Instagram ook de geur meesturen.
06 Ben je een gadgetfreak? Eigenlijk valt het best mee, ik ben niet enorm verzot op gadgets. Buiten mijn laptop, mobiele telefoon, camera’s en eReader gebruik ik niet zo veel. Of waren dat er nu toch al een aantal? Ik wil nog wel heel graag een GoPro camera. Daar kun je zulke toffe beelden mee maken! Met MacBooks en iMacs heb ik helemaal niks.
07 Wat is je belangrijkste gereedschap? Ik breng heel wat uren door achter mijn Lenovo Ideapad, die is op dit moment belangrijk voor me. Daarnaast natuurlijk mijn Canon 600D, waarmee ik de meeste van mijn video’s maak. Ik vlog met een Canon Powershot SX230 en mijn Instagram-foto’s komen uit een iPhone 5.
Foto's Teske: Lize Kraan 21
YouTalk Van Neill Boeijink ontvingen we de volgende ingezonden brief: Hey YouTech! Wij zijn bezig met het bouwen van een CanSat. Dit is een soort kleine satelliet in de vorm van een blikje met een parachute.
'Bouw een satelliet', dat was de opdracht voor de kinderen die meededen aan de Speelweek Stedum half augustus. Ieder team moet met de CanSat de druk en temperatuur kunnen meten en met behulp daarvan de hoogte berekenen. Daarnaast mag ieder team zelf nog een secundaire missie verzinnen. Wij willen onze parachute bestuurbaar maken en met behulp van gps bepalen waar we zijn. Zo bepalen we hoe we moeten sturen om op een van tevoren bepaalde locatie te komen. Bovendien willen wij de grond filmen met een camera onder het blikje.
Marijn Krottje (12) houdt wel van bouwen, dus die begon samen met acht andere kinderen uit het dorp te bouwen. Maar toen ging er iets mis... "We vonden het toch eigenlijk wel te moeilijk om een satelliet te bouwen. Toen hebben we maar een neergestorte raket gebouwd. We hebben hout gebruikt, blauw zeil, veel spijkers en pvc-buis. Ik ben best wel trots op het eindresultaat. En de speelweek was sowieso heel leuk trouwens!"
Wat heb JIJ met techniek?
Wij hebben inmiddels al een parachute en zijn al een eind op weg met de behuizing en het programmeren, maar we hebben nog een hoop te doen voor de lancering op 20 september. Vrijdag gaan we de eerste echte test doen van 650 m hoogte.
Doet jouw school coole dingen met techniek? Heb je net een zelfgebouwde raket gelanceerd? Is jouw gepimpte fiets de allervetste uit de hele buurt? Heb je een briljant idee om energie te besparen? Vertel het ons en wie weet sta jij in de volgende editie op deze pagina! Niks is te gek. Foto’s, ideeën, filmpjes, korte verhalen: als het maar met techniek te maken heeft. Stuur je bijdrage naar redactie@youtech.nl
met korting naar lego® world
die laat je niet liggen, toch?
10% korting
17-23 oktober 2013
per persoon* powered by:
Ga naar www.legoworld.nl en koop je kaarten meteen online. * Maximaal zes kaarten per persoon. Korting is geldig voor de kaarten LEGO World 2013. Niet in combinatie met andere acties en is niet inwisselbaar voor contanten.
Kortingscode: you2013
Die wil ik!
Surf the city Heb je de halfpipe nou wel gezien en wil je de stad veroveren met je skateboard? De Stair-Rover heeft acht wielen waarmee je net zo makkelijk over de stoep zoeft als een flinke trap bedwingt. Kinderkopjes, oneven terrein of een stoeprand: met dit coole board verlies je nooit grip. Volgens een Engelse nieuwslezer ‘gemaakt voor mannen die nooit willen opgroeien’. Vanaf nu is de straat van jou. stair-rover.com
BBQ’en met je smartphone Terugkerend probleem voor elke barbecue-fan: het vlees komt óf te zwart óf te rauw van het rooster. Met de BBIQ zit je voortaan altijd goed. Een apparaatje met een thermo meter in het vlees geeft via bluetooth aan je smartphone door wanneer je kippenpoten, steaks en speklappen klaar zijn. Kun jij – de grillmaster – in de tussentijd nog even chillen met je vrienden. bbiq.co
Smartphone wordt fotocamera Sommige gadgets maken complete producten overbodig. Wie heeft er nog een fotocamera nodig als je met je smartphone ook briljante beelden kunt schieten? Photojojo heeft een setje opzetlenzen waarmee je telefoon een alleskunner wordt. Fisheye. Telephoto. Wide Angle. Macro. Klik de lens vast met de magnetische ring en afdrukken maar. photojojo.com/store/awesomeness/cell-phone-lenses
Vliegende fiets Is it a bird? Is it a plane? Nope. Het is een vliegende fiets! Een paar Tsjechische ‘mad professors’ wilden hun jeugddroom weleens werkelijkheid laten worden. Het resultaat: een elektrische fiets met zes horizontale propellers. De eerste testvluchten verliepen zonder brokken, maar de bedenkers hebben helaas al aangekondigd dat het bij een prototype blijft. Dan maar zelfbouw? designyourdreams.cz
Altijd licht Bedacht door drie jonge Nederlandse designers en supersmart: de Rydon Pixio fietsverlichting op zonne-energie. Vergeet die kapotte dynamo of de lege batterij. In de komende donkere dagen kun je altijd veilig rondfietsen. De Rydon Pixio heeft aan vijf dagen zonlicht genoeg om twee jaar te kunnen werken. Veilig én cool: het lampje is verkrijgbaar in vijf hippe kleuren. rydon.eu 23
De zomer zit in blessuretijd, school is weer begonnen. Hoe houd je de herfst voorlopig nog op afstand? Met een zomerse fiets, een echte urban cruiser! Check deze vijf bijzondere ‘hotrods’.
Wat: Electra Red Rod 3i Waar: Hamburg (Duitsland) Web: electrabike.com
Wat: Basman Stretched Cruiser Waar: Amsterdam Web: cruisecontrolbikes.nl Project 346 is de merknaam van de Basman Stretched Cruiser, een zeer origineel Nederlands design. En een regelrechte topper in het uitgebreide assortiment is de Elementary, met trommelrem en de kenmerkende stoere plaat tussen het frame. Een coole look én prima cruiser-eigenschappen. Het unieke Basman framedesign en de diverse build up kits maken van deze Stretched Cruiser een uitdagend project voor de custom bouwer. Een prachtige low-rider, onmiskenbaar gebaseerd op de Amerikaanse hotrod-traditie. Tech fact: Standaard leverbaar met één, drie of zeven versnellingen of als ‘build-your-own’ framekit.
24
Matzwarte lak met racerood en hotrod-vlammen. Stretched, stripped en chopped. De Attitude collectie van het Amerikaanse fietsenbedrijf Electra (Europees hoofdkantoor in Hamburg) omvat allerlei custom frames en componenten die geïnspireerd zijn op de motorfietscultuur. Blikvangers zijn natuurlijk de knalrode velgen, het aluminium frame en het bullhorn-stuur waarbij elke doorsneefiets in het niet valt. Met Shimano Nexus 3 speed-versnelling, vernikkelde ketting en rollerbrakes. Een extra horizontale buis in het frame zorgt voor de nodige stevigheid. Tech fact: Het gevlamde zadel rust op twee veren voor extra comfort en matcht perfect met de handgemaakte lederen handvaten.
Top 5
Wat: Kustom Kruiser Slick Daddy Waar: Woerden Web: apartefietsen.nl
Wat: PG Bikes Blackblock 2 Waar: Regensburg (Duitsland) Web: pg-bikes.com ‘Cool’ volstaat niet voor deze cruiser. De PG Bikes Blackblock 2 is ‘subzero’!! Vorm en functie smelten volmaakt samen in een mix van e-bike en smartphone, jubelt de Duitse fabrikant op de website. En toegegeven, deze elektro-cruiser is een unieke verschijning met zijn all-wheelaandrijving en diverse functies die je via een smartphone-app kunt regelen. Alle onderdelen worden met de hand gemaakt en ook bij de montage, van trommelrem tot versnellingen, blijven machines achterwege. En leuk of niet: Lady Gaga rijdt er ook op. Tech fact: De energie die vrijkomt bij het remmen vloeit terug naar de elektromotoren voor hergebruik.
Kustom Kruiser is voortgekomen uit het alom bekende GT Dyno. Bij de liefhebbers gaat nu een lampje branden. Juist! Dat zijn de originele bedenkers en makers van de legendarische Roadster en de bekende Glide´s. Na een poosje stilte herleeft het merk onder een nieuwe naam en met een compleet nieuwe lijn high-end cruisers. Topper in het assortiment is de Slick Daddy. Cooler dan cool en langer dan lang. Met een oranje stalen frame, drie versnellingen en een schijfrem. How low can you go?! Tech fact: De trap-as is een vijfdelig BMX-type en het frame is gelast volgens de TIG-techniek die nauw verwant is aan plasma lassen.
Wat: ThisWay Waar: Zweden Web: redtop.se Een buitenbeentje maar niet minder cool, de ThisWay van de Zweedse ontwerper Torkel Döhmers. Van aluminium en carbon, dus licht en sterk. De kracht van pedaal naar achterwiel gaat via een onderhoudsarme aandrijfriem. Laag zwaartepunt, hoog comfort en prima aerodynamica. De fiets kan perfect worden afgesteld op je lengte en lichte bagage is geen enkel probleem. Wie dagelijks een heuveltje op moet, kiest voor het hybride model met elektrische ‘pedal power’. Wat wil je nog meer? Tech fact: De ingebouwde vooren achterverlichting werken op een batterij die gevoed wordt door de zonnecellen op het dak.
25
Goed nieuws
zonnige cijfers
zomerschool
Makke lijker
leren met
socia le
In de schoolbanken als de zon schijnt. Klinkt niet als een ideale zomervakantie, maar voor sommige leerlingen is het een mooie laatste kans om toch nog over te gaan. Een proef met ‘summerschool’ op veertien middelbare scholen was afgelopen zomer een groot succes: veel leerlingen konden dankzij de extra lesuren het schooljaar alsnog met een goed rapport afsluiten. Het ministerie bekijkt nu of de zomerschool een vervolg krijgt.
media Dikke kans dat je ouders zich zorgen maken als je weer eens op Twitter, WhatsApp of Facebook zit terwijl je huiswerk hoort te maken. Je kunt ze nu om de oren slaan met een onderzoek waaruit blijkt dat sociale media leren juist makkelijker maken. Bijvoorbeeld doordat leerlingen elkaar online vragen stellen over het huiswerk (60% van de ondervraagde tieners) of door foto’s van aantekeningen en samenvattingen te sturen (48%). We appen!
blijf eens zitten!
Ben je blijve n zitten? Balen! Of toch niet? Volgens een onderzoek van EenVandaag halen zittenblijvers later hogere cijfers en zijn ze beter voorbereid op hun examens. Twee derde (67%) van de scholieren die eerder zijn blijven zitten op de havo of het vwo zege gen dat dit achteraf gezien goed voor ze is geweest. Bij de grootst van groep bleef het zelfvertrouwen gelijk (39%), bij een derde (31%) de leerlingen nam het zelfs toe.
eindhoven de slimste
De meeste inventieve stad ter wereld ligt in… Nederland! Het Amerikaanse tijdschrift Forbes berekende onlangs dat Eindhoven de stad is met de meeste patenten per inwoner. Per 10.000 inwoners telt de stad 22,8 patenten, bijvoor-
26
beeld van Philips, ASML en NXP. De nummer twee van de wereld, San Diego, komt met nog geen negen patenten per inwoner niet eens in de buurt van Eindhoven. Eerder werd de regio Eindhoven ook al tot ‘Slimste Regio ter Wereld’ verkozen.
bomen meer energie?
lang er
ka uw en !
Wil jij stuit erend van de energi e door het leven ? Kauw dan eens wat langer op je eten. Onderzoekers lieten proefperson en 10, 25 of 40 keer op amandelen kauwen. Vervolgens checkten ze het energieverlies en de hoeveelheid vet in de ontlasting. Wat blijkt: als je lang kauwt gaat er minder verloren, waardoor het lichaam meer energie opneemt. Voortaan dus niet meer als eerste van tafel!
redden levens Groen is goed. Het kan zelfs levens redden! De Amerikaanse dienst voor Bosbeheer deed onderzoek naar de invloed van stadsbomen op de gezondheid, met name op de concentratie van fijnstof in steden. Volgens het onderzoek redt een boom gemiddeld een mensenleven per jaar. En in New York zelfs tot acht levens. Zullen we van de Nationale Boomfeestdag maar een wekelijks feestje maken?
zien met
een chip
start je eigen
serious request
Serious Request is elk jaar kan meedoen en een eigen actie goed voor vele miljo enen opzetten, alleen of met je vrienvoor het goede doel. Ook in den. Je kunt bijvoorbeeld oliedecember 2013 sluiten de 3FM-dj’s bollen bakken en verkopen. Of zich weer op in het Glazen Huis, nu je juist laten sponsoren om er in Leeuwarden. Zes dagen, zonder zo veel mogelijk te eten! eten. En jij kunt helpen: iedereen Check kominactie.nl
Klinkt als sciencefiction, maar het is realiteit. Dankzij een op het netvlies geïmplanteerde chip kunnen blinden weer enigszins zien. De hersenen 'zien' door de chip die communiceert met een kleine camera op een bril. Deze zomer werd de operatie voor het eerst ook in Nederland uitgevoerd, bij een 63-jarige blinde vrouw: zij kreeg na 28 jaar weer (een deel van) haar zicht terug.
27
experiment:
Try this at home is powered by:
Maak zelf drijfzand! Ken je drijfzand? Dat is een gekke naam voor iets waar je in wegzinkt, toch? Drijfzand is eigenlijk heel nat zand. Omdat er veel water tussen de zandkorreltjes zit, kunnen die korreltjes vrij bewegen. Het lijkt dan zand, maar als je erop gaat staan, gaan de korreltjes opzij en zakt je voet erin weg. Gelukkig zink je er niet helemaal in weg, omdat je dichtheid te laag is. Dichtheid is je gewicht gedeeld door je grootte. Dingen met een grote dichtheid zinken in vloeistoffen met een lage dichtheid. Een mens kan drijven in water, omdat water een grotere dichtheid heeft. Een emmer water weegt iets meer dan een emmer mens... Een emmer water met zand weegt nog meer, dus je zult nooit helemaal zinken. Zo zie je maar dat de naam 'drijfzand' toch klopt :-) Je kunt geen drijfzand maken van alle soorten zand. De meeste soorten maken gewoon modder. Daarom gaan wij iets anders gebruiken: maïszetmeel. dit heb je nodig: Een kopje maïszetmeel (maïzena); een half kopje water; een bak om in te mengen; een lepel.
DIT MOET JE DOEN: Meng het maïszetmeel met het water in de bak. Hmmm... dat was wel heel simpel. Gelukkig kun je allerlei experimenten doen met je drijfzand!
DE VOLGENDE DINGEN KUN JE TESTEN: • Is er een verschil tussen hard en zacht roeren? • Spettert het als je erop slaat met de lepel? • Wat gebeurt er als je er iets in laat vallen?
Zo werkt het: Je hebt een niet-Newtoniaanse vloeistof gemaakt! Dat is een mengsel dat zich niet gedraagt zoals bijvoorbeeld water. De korreltjes zetmeel zijn verdeeld over het water, maar als je roert of erop drukt, botsen de deeltjes tegen elkaar en lijkt het keihard te worden. Je zou er zelfs overheen kunnen lopen… Zolang je er hard genoeg op drukt, kun je niet zinken. Als je hard roert, krijg je dus klonten. Maar als je zachtjes roert, lijkt het gewoon een vloeistof. Als je erop slaat of er iets in laat vallen, zal je mengsel door de druk hard worden en niet spetteren. Als je de lepel dan even laat rusten, zal hij toch langzaam zinken.
28
Extra: Heb je een oude luidspreker? Leg dan plastic over de kegel en vul hem met je mengsel. Als je er dan muziek door speelt, laten de geluidsgolven je drijfzand dansen en springen!
Try this at home
Bouw je eigen weerstation Zo schijnt de zon en zo regent het. Soms lijkt het weer niet te voorspellen. Heb jij een telefoon of computer waarop je kunt zien wat voor weer het wordt? Weet je ook hoe weerdeskundigen het weer kunnen voorspellen? Een weerdeskundige noemen we een meteoroloog. Die kijkt onder andere naar de luchtdruk, windrichting en de temperatuur om te voorspellen wat voor weer het wordt. Om de temperatuur te meten, heb je een thermometer nodig en voor de luchtdruk een barometer. Hieronder zie je hoe je die zelf kunt bouwen. dit heb je nodig: Een flesje (hoe kleiner, hoe beter) met dop; een smal rietje; een gaatje in de dop (vraag een volwassene je te helpen); water; kleurstof.
STAP 1: Zet je volwassen assistent aan het werk om een gaatje in de dop te maken. Het gaatje moet zo klein zijn, dat het rietje er klem in zit.
STAP 3: Steek het rietje door de dop, maar laat een flink stuk boven de fles uitsteken. Het rietje moet wel in het water zitten. Als het rietje te klein is voor het gaatje, kun je een beetje klei (of kauwgum) gebruiken om het gaatje helemaal dicht te maken.
STAP 2: Vul je flesje bijna helemaal met water en doe er een paar druppels kleurstof bij.
STAP 4: Je thermometer is nu klaar. Zet hem in de huiskamer en let op hoe hoog het water in het rietje stijgt. Probeer dit ook buiten in de zon.
Zo werkt het: In thermometers gaat de vloeistof omhoog als het warmer wordt. Dat komt omdat de moleculen meer energie krijgen van de warmte en daardoor meer ruimte nodig hebben. Het water in jouw thermometer doet dat ook. Omdat het water uit de kraan koud is, wordt het warmer in de huiskamer en zal het stijgen in het rietje. In de zon stijgt het nog verder. Extra: Je kunt een stukje papier achter je thermometer plakken, waarop je bijhoudt welke temperatuur het is. 29
Agenda ter de De zomervakantie is al een tijd ach te zwoegen rug en jij zit waarschijnlijk enorm gen dat je op school... Maar dat wil niet zeg nementen te geen tijd meer hebt om leuke eve r jou de vijf bezoeken! YouTech selecteert voo rzaam zijn. leukste events die ook nog eens lee
a human adventure
Firstlook 2013 jaarbeurs utrecht youtech.nl/firstlook-2013
Hét game-event van het jaar komt er weer aan! Alle grote merken met nieuwe games, hard- en software. Welke games je precies kunt zien, is nog een verrassing. Misschien wel de nieuwe Battlefield 4 of een nieuwe console..?
&6 5 OKTOBER
jaarbeurs utrecht youtech.nl/a-human-adventure Een gigantische tentoonstelling over de ruimtevaart. Met originele objecten en replica’s, waaronder ruimtecapsules, raketmotoren, ruimtepakken, een maanauto, telescopen, satellieten en de neus van de spaceshuttle. Voor die laatste is zelfs een gat in het dak van de Jaarbeurs gezaagd… Dit moet je meegemaakt hebben!
31 januari nog tot
Hoe worden films als Toy Story, Finding Nemo of Cars eigenlijk gemaakt? Bij deze expositie zie je het hele ontwerpproces, alle personages, de achtergronden. En natuurlijk kun je er films bekijken. Een 'mustsee' zullen we maar zeggen!
gelredome arnhem youtech.nl/monsterjam
2014
De allergrootste monstertrucks ter wereld rijden zich helemaal total loss op een krankzinnig parcours. Het GelreDome zal op haar grondvesten trillen! Ook freestyle motorcrossers zijn er weer bij en halen de meest halsbrekende toeren uit. De Pit Party is dé plek om de enorme monstertrucks van dichtbij te bekijken en hun bestuurders te ontmoeten.
&9 8 september
Pixar: 25 Years of Animation Amsterdam EXPO youtech.nl/pixar
monster jam
lego world
30 november nog tot
verwen jezelf! Check youtech.nl/vips en ga volledig verzorgd naar een van de bovenstaande of andere events!
jaarbeurs utrecht youtech.nl/lego-world
17-23 OKTOBER
Het grootste LEGO®-spektakel ter wereld wordt dit jaar nog spectaculairder. Een wereld met miljoenen steentjes, levensgrote bouwwerken en -wedstrijden, een bioscoop en waanzinnig veel leuke activiteiten. Geschikt voor zowel jong als oud.
Oplossingen
oproep! De volgende editie
Jouw school in YouTech Magazine? Laat het ons weten als jouw school goed bezig is. Doen jullie iets bijzonders? Heb je een held in de klas? Of organiseer je een leuke actie of event voor een goed doel, het milieu of de maatschappij? Stuur dan een mail naar redactie@youtech.nl. Wie weet staat jouw school de volgende keer in ons blad.
YouTech Magazine nr. 4 verschijnt:
vanaf 16 december 2013 Ontvang je YouTech Magazine nog niet? Meld je dan aan op youtech.nl/magazine. Wij sturen je dan vier keer per jaar dit coole blad naar je huis. Helemaal gratis!
Wat weet jij van...
techniek?
de techniekQuiz: 1 = a, 2 = b, 3 = a, 4 = c, 5 = a, 6 = b, 7 = c, 8 = b, 9 = a, 10 = ? Het antwoord op vraag 10 vind je hier niet. Wil je kans maken op een van de drie Photojojo lenzensets? Mail dan je antwoord (a, b of c) vóór 30 november samen met je naw-gegevens naar prijsvraag@youtech.nl. De winnaars krijgen na 30 november automatisch bericht.
colofon YouTech Magazine is een kwartaaluitgave van: TechniekTalent.nu Wipmolenlaan 1 3447 GJ Woerden tel: 0172 – 236600 info@youtech.nl TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van acht technische bedrijfstakken in Nederland, die als gezamenlijke missie hebben geformuleerd: “Meer instroom en behoud van (jonge) mensen in de techniek”. Ontdek jouw wereld op youtech.nl!
Directeur: Chris van Bokkum Bladmanager: Rianne Cuppen Redactie: Peter de Koning, Michiel van Ruitenbeek, Charlotte Huiskamp, Erwin Suvaal, Rick Thijssen Fotografie: Dutch Water Dreams, DCN, Ruben Smit, Olivier Huisman, Lize Kraan, Peter de Koning, UPMC, HeavyLift Specialist, iStockphoto, Peter de Koning Marketing & Productie: Rianne Cuppen Art Direction: Jeroen Kroes (Us Media) Vormgeving: Jeroen Kroes, Martijn van Meel, Erik Rave (Us Media) Drukwerk: Schotanus & Jens Verzending: TechniekTalent.nu
Service & Informatie Afmelden voor YouTech Magazine? Stuur een e-mail naar afmelden@youtech.nl. Laat ons ook weten wat de reden van afmelding is, die informatie helpt ons het magazine nog beter te maken! Vragen over abonnementen, nabestellingen en verspreiden? Stuur een e-mail naar info@youtech.nl. Vragen over de inhoud van het blad kunnen verzonden worden aan redactie@youtech.nl. Adreswijzigingen: Geef je adres uiterlijk drie weken voor verschijning van het volgende nummer door aan info@youtech.nl. Over YouTech: Beleef de werelden van techniek op youtech. nl. Op ons platform kun je van alles beleven. Gamen, filmpjes bekijken, leuke weetjes lezen, meedoen aan vette acties, prijsvragen en nog veel meer. Om je op de hoogte te houden, sturen wij je graag iedere maand onze e-mailnieuwsbrief.
31
Vraagje Weet jij wat dit is? Surf dan naar youtech.nl/magazine Vul je het juiste antwoord in, dan mag je deze foto downloaden. Gebruik ‘m vervolgens als wallpaper of plaats ‘m op je Facebook of Hyves.