KIJK VERDER. BLIJF NIEUWSGIERIG.
NR 04 | OK TOBER 2016
Kom je ook?
5
1-5 oktober Den Haag
E H C S I G A M OK! RO ITGELEGD U DROOGIJS
VAN D N E K E E W TENSCHAP DE WE e
t s f o t s! tip
: L E H C A R K C I H C T N I O P K C CHE
S I F E O R ” P K E N G E E E T “G ONS
N KEN A K J HI LES MA AL
Laa DO bra t een E nde led N n op la ! wat mpje er
Dit is Joost
FESTIVAL
Ontdek de wereld van morgen Wifi, drones en virtual reality. Mateloos populair en bijna niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Hoe cool zou het zijn om zoiets zelf uit te vinden. Tijdens het vijfdaagse Generation Discover Festival kun je de eerste stappen zetten: Heb jij vernieuwende ideeĂŤn? Wordt uitvinder in het Worklab en laat het zien. Of bouw en race met je eigen autootje dat op zout water rijdt! En wie wekt het meeste energie op door te dansen? Je komt erachter op de speciale kinetische dansvloer. Laat je ook verbazen door de coole science shows in het Energie Theater.
GRATIS TICKETS op generationdiscover.nl 1-5 oktober | Malieveld | Den Haag
Inhoudsopgave
In dit nummer...
26.
4
Goed nieuws Daar word je vrolijk van
21
Die wil ik! Supervette spullen
Agenda De leukste 34 uitjes
6. 10 vragen aan... Rachel Rosier in de speeltuin van Checkpoint
28.
Testlab Kubo moet je zien
15.
11.
Coole job Joost kan (bijna) alles maken
Goeie vraag?! Het mysterie van Droogijs
dag bezig is voor Checkpoint elke YouTech de uw tro ver je d: goe het ijkt nieuwe Je ziet met de toekomst. Ze bek dan uit ers and tje bizarre tests om ziet er een bee ontwikkelingen en doet t kor nen bin er dat om t rkt. Ontdekken normaal. Dat kom uit te zoeken hoe iets we ots en gro fs, gaa d te ten zet ont er iets d het bijzond om mee Generation dus! Ik von het en: eur geb t h en gaa Tec igs You van geweld werken aan dit nummer ot gro een is Dit l. een tiva om graag uit Discover Fes ik nodig je bij deze heel ken dek ont t kun f zel je op het Generation evenement waar kijkje te komen nemen al ma alle ie log hno tot en met 5 wat wetenschap en tec Discover Festival van 1 e YouTech dez In . ken ma kan ijk in Den Haag! mogel oktober op het Malieveld Over je. oef rpr voo een ast alv geven we je rgie mee op dansvloeren waar je ene Marjan van Loon, ld, en over VR, kunt wekken, bijvoorbee President-directeur l tof interview 3D-printers en een hee Shell Nederland. l Rosier. Rachel met Checkpoints Rache
Try this at home Laat een lamp branden op water
32. YouGo Leer iets leuks met SCOOVER
En verder... 10. 16. 18. 22. 24. 30. 31. 32. 36.
YouTalk Top of flop Quiz Top 5 Behind the scenes Dag uit het leven Vraagje YouGo Yougi 3
DIKKE DOEI SUF KARTONNETJE!
Eindelijk kan dat suffe kartonnetje van je neus af als je een 3D-film wil kijken. Onderzoekers van MIT en het Weizmann Instituut hebben een 3D-scherm gemaakt waar je geen kartonnetje voor nodig hebt. Het was al mogelijk om zonder speciale bril naar een 3D scherm te kijken maar dat werkte alleen als je er recht voor ging zitten. Met deze techniek kan een hele bioscoopzaal van de film genieten.
DIT SKATEBOARD IS GEMAAKT VAN RAKETAFVAL
De superstrakke skateboards van 121CBoards zijn gemaakt van koolstofvezel, oftewel carbon. Het materiaal dat de makers gebruiken zijn de ‘restjes’ van carbon die zijn overgebleven bij de bouw van raketten en vliegtuigen. Het is soepeler en sterker dan hout of kunststof. Hoe ze op dit idee zijn gekomen? Dat is niet zo vreemd met een astronaut in je team.
AIRBAG VOOR VALLENDE OUDEREN
Een bijzondere oplossing voor een belangrijk probleem. Volgens cijfers van VeiligheidNL belandden in 2014 zo’n 88.000 ouderen op de spoedeisende hulp omdat ze waren gevallen. Ruim 3000 ouderen konden het zelfs niet meer navertellen. Goed nieuws voor opa en oma, want de airbag van de TU Delft pakt dit probleem aan. De airbag kan onder de kleding gedragen worden en de kussens zitten aan de linker- rechter- en achterkant. Hierdoor is de kans op een gebroken heup een stuk kleiner.
4
ZONDER BRANDSTOF DE WERELD ROND Voor het eerst is een vliegtuig erin geslaagd om enkel en alleen op zonne-energie de wereld rond te vliegen. Het toestel met de piloten Bertrand Piccard en Andre Borschberg brak het ene na het andere record. Zo maakten ze de langste vlucht die ooit op zonne-energie werd afgelegd: 7212 kilometer in 117 uur en 52 minuten. Ook werden er voor het eerst oceanen overgestoken.
Goed nieuws
EETSTOKJES VAN PLASTIC UIT ZEE
De zee wordt langzaam leeggeroofd en steeds vervuilder. In 2050 zit er waarschijnlijk meer plastic dan vis in de zee en vissen vinden al dat plastic nog lekker ook. Student Yavez S.E. Anthonio uit Rotterdam vroeg zich af waarom je plastic zou eten als je ook met plastic kan eten? Hij kwam op het slimme idee om eetstokjes te gaan maken van plastic uit de zee.
ICE BUCKET CHALLENGE ERG SUCCESVOL!
ZWEVENDE TUNNELS IN NOORWEGEN
Noorwegen heeft een prachtig, ruig landschap met veel fjorden. Het is fantastisch om doorheen te wandelen, maar onhandig wanneer je er doorheen moet reizen. De plaatsen Kristiansand en Trondheim liggen bijvoorbeeld 1100 kilometer uit elkaar, maar omdat je 7 boottochten moet maken doe je er wel 21 uur over. Daarom gaat Noorwegen zwevende tunnels onder water bouwen. Je hoeft niet meer op de boot te wachten en bent twee keer zo snel op je bestemming.
Vrijwillig een emmer ijskoud water over je hoofd gooien. Wereldwijd deden heel veel mensen dit om geld in te zamelen voor de spierziekte ALS. En met succes! Met het geld dat hiermee is ingezameld is veel onderzoek gedaan. Tijdens het onderzoek is een gen gevonden wat gelinkt kan worden aan ALS. De ontdekking van dit gen kan volgens experts zorgen voor nieuwe behandelmogelijkheden. Goed bezig!
IK RIJ NĂš ONDER EEN BUS DOOR
Waarom in de file staan als je er ook overheen kunt rijden? Dat is precies wat deze Straddling bus doet. De enorme bus kan 1400 personen vervoeren. Heel snel gaat de bus niet, slechts 60 kilometer per uur. Maar dit is nog altijd sneller dan wanneer je stilstaat in de file. Ook hoef je er geen nieuwe dure wegen of spoorlijnen voor neer te leggen.
5
10 vragen aan...
DRAAISTOEL ME BRANDBLUSSER HOE VERZIN JE H Op haar 13e wist Rachel Rosier (26) het zeker: ik word journalist. En dat werd ze ook. Voor het tv-programma Checkpoint zoekt ze het antwoord op de meest boeiende en maffe vragen. Maar heeft ze ook een antwoord op de 10 vragen van YouTech?
01. Hoe verzin je onderwerpen voor Checkpoint?
De Checkpoint-redactie bestaat uit toffe, creatieve gasten die de gekste testen verzinnen. Dat kan echt niet iedereen, want je moet heel creatief en heel technisch kunnen denken. Laatst bouwde een redactielid een bizarre stoel die met brandblussers megahard alle kanten op draait. Verzinnen dat je zo’n stoel wilt is één ding, maar ga hem dan nog maar eens bouwen! En vergeet niet: bij het maken van een tv-onderwerp is het verhaal er omheen ook heel belangrijk. Dus onze redactie kun je samenvatten als een stelletje gekke, creatieve, technische en storytellende superredacteuren.
02. Wat kenmerkt een typisch Checkpoint-onderwerp?
Op veel vragen wil iedereen het antwoord weten. Bij Checkpoint zijn we zo gek om dat echt uit te zoeken. Bijvoorbeeld, wat moet je beneden in een ravijn leggen om een val te overleven? Of: waar kun
6
je jezelf het beste verstoppen als je kamer in de fik vliegt? Wij zoeken het voor je uit.
03. De grootste verandering de afgelopen jaren in jouw werk?
Dertien jaar geleden hielp ik al mee op de EOredactie van het programma BlinQ. Toen keek iedereen gewoon naar BlinQ wanneer het op tv was. En als je wat te zeggen had, schreef je een brief naar de redactie. En nu? Alle kids kijken Youtube of Netflix en je favoriete Zapp-programma kijk je wanneer het jou uitkomt op Uitzending Gemist. En een brief schrijven? Ja doei! Wie wat wil melden, doet dat op Instagram of Snapchat. Dat is erg leuk, want ik heb gewoon via mijn telefoon contact met onze eigen kijkers.
04. Belangrijkste gereedschap? Een schroefboormachine, daar kan je alles mee maken en in elkaar zetten. En natuurlijk een ontsteker, anders wordt het niet spannend.
ET RS? HET! 05. Wie is je held?
Mijn vader. Die is super handig. Heeft een oude boerderij helemaal zelf opgeknapt en reist met zijn camera de wereld over om reportages te maken.
06. Mooiste technische ontwikkeling in jouw vakgebied?
Voor een nieuw Zapp-programma over de toekomst draaien we met een prachtige C300 camera. Die maakt hele heldere, scherpe beelden. Over mooie beelden gesproken: wat dacht je van de drone? Vroeger moest je daar een dure helikopter voor huren.
07. Wat zou je willen hebben dat nog niet bestaat?
Na een lange dag werken denk ik wel eens: waarom is er nog geen robot die me heerlijk kan masseren?
08. Doen jullie op een of andere manier aan recycling?
Bij Checkpoint gebruiken we alleen auto’s van de sloop.
09. Wat doe je over tien jaar?
Ik maak nu een programma over de toekomst. Daar krijgt mijn verbeelding echt een boost van. Straks zit ik in een zelfrijdende Tesla, komen mijn nieuwe kleren thuis uit de 3d-printer en schiet ik met een gravitytrain in een tunnel door de aarde binnen twee uur naar Australië. Net op tijd voor een etentje met vrienden die ik uitzwaai omdat ze voor de rest van hun leven op Mars gaan wonen.
10. Een tip voor YouTech-lezers die programmamaker willen worden? Tieners hebben alle mogelijkheden om zichzelf te laten zien. Dat maakt het ook lastig om op een goede manier op te vallen. Mijn tip: laat je inspireren door anderen, maar doe ze nooit na. Maak altijd verhalen over iets dat je zelf interessant vindt. Ben creatief en vernieuwend op een manier die bij jou past. Dit is het allermoeilijkste én het allerbelangrijkste. Succes ermee!
7
1 & 2 OKTOBER
GA BACKSTAGE IN HET DIERENRIJK of bij één van de 200 andere locaties Bekijk het programma op » hetweekendvandewetenschap.nl
Web&app
GIPHY KEYS De website GIPHY kennen we van al die leuke GIFjes die op hun site te vinden zijn. Met het GIFjes keyboard van GIPHY kun je deze leuke bewegende plaatjes nog sneller en makkelijker naar je vrienden sturen. Het speciale toetsenbord is alleen beschikbaar voor de iPhone. Android gebruikers kunnen gelukkig wel de GIPHY app gebruiken om door de miljoenen GIFjes te bladeren.
WEB&APP IS POWERED BY LENNART KERKVLIET 50 50 Een spel waarbij je een vorm precies doormidden moet zagen. Klinkt simpel? Niets is minder waar! Dit enorm verslavende spel kwam deze zomer uit en is al miljoenen keren door fanatieke puzzelaars gedownload. Lukt het jou om al die verschillende vormen preciés doormidden te zagen? Good luck! 50 50 • App Store • gratis
POCKET Zie je een leuke blog op internet maar heb je net op dat moment geen tijd om het te lezen? Pocket is naar onze bescheiden mening de beste lees later-app die er is. Je voegt de artikelen aan Pocket toe. Pocket maakt de artikelen offline beschikbaar en je kunt ze op ieder moment weer teruglezen, met of zonder internet. Pocket • App Store & Play Store • gratis
Giphy Keys • App Store • gratis
SLITHER.IO Wanneer je bij het spelen van een spel .io in de adresbalk ziet staan dan weet je dat de kans groot is dat je met een verslavend spelletje te maken hebt. Denk aan Agar.io en diep.io. Slither.io is niet anders. Het doel is om met je slang zoveel mogelijk gekleurde bolletjes te eten zonder de andere slangen aan te raken. Aan jou de taak om de grootste slang te maken. Slither.io • www.slither.io, App Store & Play Store • gratis
9
Youtalk
Hallo beste YouTech,
Ik zou graag met onze milieuvriendelijke school in YouTech komen. Want wij hebben een goede oplossing daarvoor, een speciale verwarmingsinstallatie (hoe die werkt weet ik niet, want ik zat niet op te letten. Iets wat onder de grond zit en wat water ofzo?) :) We hebben ook nog de conciërge. Want als je ook maar één prulletje laat liggen of wat morst op de grond, moet je de hele aula schoon maken! Buiten gelden deze regels ook! Maar iedereen ruimt zijn of haar spullen op want als je hem tegen komt... oei! Je wilt hem echt niet tegen komen zo’n grote sterke man! Iedereen is bang voor hem! ;-) Maar we hebben ook allemaal projecten om de school en het milieu schoon te houden. En op onze school hebben we zelfs zonnepanelen!
Eerder dit jaar mochten wij een aantal Young Scientist Vakantieboeken verloten. We vroegen aan jullie om een foto van jezelf te sturen waarop je eruit ziet als een echte wetenschapper. We kregen zo ontzettend veel leuke reacties
binnen dat we niet konden kiezen. Uiteindelijk kozen de bezoekers van YouTech. nl deze winnaars. Nogmaals gefeliciteerd en jullie foto’s verdienen natuurlijk ook een plekje in het YouTech Magazine!
Sanne Koen
Nou als dat geen milieuvriendelijke school is dan weet ik het ook niet meer! Groetjes van YouTech-fan Vera. Pas maar op dan Vera! Goed dat jullie zo’n oplettende conciërge hebben. Wij denken dat jullie een warmtepomp hebben. Daarmee gebruik je de warmte van buiten om de school mee te verwarmen, een soort omgekeerde koelkast. Super handig én duurzaam!
Lies
Joep
Wat heb JIJ met techniek?
Doet jouw school coole dingen met techniek? Heb je net een zelfgebouwde raket gelanceerd? Is jouw gepimpte fiets de allervetste uit de hele buurt? Heb je een briljant idee om energie te besparen? Vertel het ons en wie weet sta jij in de volgende editie op deze pagina! Niks is te gek. Foto’s, ideeën, filmpjes, korte verhalen: als het maar met techniek te maken heeft. Stuur je bijdrage naar www.youtech.nl/magazine 10
Coole Job
Hij moet soms dagen wachten op het resultaat, maar iedere keer weer voelt het alsof hij een kerstcadeau uit mag pakken. Joost Kroon werkt in Shell Technology Centre Amsterdam (STCA). Hij is een van de weinige mensen in Nederland die iedere dag met een 3D-metaalprinter mag werken.
Koningin Maxima
Joost raakt maar niet uitgepraat over zijn baan. Vol energie gaat hij iedere dag naar zijn werk. Hij ontmoet er regelmatig bijzondere mensen en ’s avonds laat heeft hij zelfs moeite om naar huis te gaan. Joost pakt een geprint figuurtje: “Wat je hier ziet heb ik voor koningin Maxima gemaakt”. Hij wijst naar een foto: ‘’En hier zie je mij met koning Willem-Alexander’’. Het is niet zo vreemd dat de koning en koningin een bezoek brachten aan de werkplaats van Joost en zijn collega’s. Wat ze er kunnen maken is namelijk super bijzonder. Sommige mensen spreken zelfs van een industriële revolutie!
WANNEER SHELL IETS ‛ONMOGELIJKS’ NODIG HEEFT KLOPPEN ZE AAN BIJ JOOST
3D-metaalprinter
“Ik schat dat er zeker tien van dit soort printers in Nederland zijn”, legt Joost uit. Hij heeft het over de enorme machine die in de werkplaats staat. Hij laat een aantal van de werken zien. “Wanneer we vroeger een ontwerp moesten maken begonnen we met een brok metaal. Met een freesmachine haalden we hier stukken vanaf tot we het juiste ontwerp hadden. Met 3D-printing werkt het net andersom. Je voegt juist metaal toe en hierdoor moet je andersom leren denken.” Op de computer staat het volgende ontwerp en Joost stuurt het ontwerp naar de machine. In de machine ligt een metalen plaat met daar bovenop een dun laagje 11
38 jaar OPLEIDINGEN:
LEEFTIJD:
0
100 WOONPLAATS:
MTS fijnmechanische techniek
BEROEP:
Amsterdam
WERKT BIJ:
LEKKERSTE GERECHT:
HEKEL AAN:
Shell Technology Centre Amsterdam
Instrumentmaker
FAVORIETE SPORTEN: Salades en fruit Lasagne
De woorden: ‘Kan niet‘
SALARISINDICATIE:
BELANGRIJKSTE GEREEDSCHAP:
Joost
Zeilen ZORGT VOOR:
Kroon 3D Metaalprinter VERVOERMIDDEL:
VAKANTIELAND:
Nieuwe producten
HOBBY'S:
BROERS/ZUSSEN?
Bonaire Surfen en sleutelen aan motoren en auto’s
12
Boers/zussen: 1 broertje, 1 zusje en een ouder zus.
poeder. “Het poeder is heel fijngemalen roestvrijstaal en met behulp van een laser wordt het poeder op de juiste plekken gelast.”
Afwisselend
Het printproces gaat laagje voor laagje en het kan wel 11 dagen duren tot het product klaar is. Al het poeder dat niet is gelast wordt eraf gestoft en uiteindelijk blijft het product over. “De volgende stap is dat machines groter worden en sneller gaan werken, bijvoorbeeld door meer lasers toe te voegen. Wat het werk zo leuk maakt is dat je op deze manier producten kunt maken die vroeger onmogelijk waren.” Joost is dan ook heel blij met de aanschaf van de 3D-metaalprinter. Het zorgt ervoor dat Joost en zijn team leuke opdrachten binnenkrijgen van allerlei verschillende afdelingen binnen Shell, dat maakt het werk heel afwisselend.
Wachten
Wie denkt dat Joost de hele dag aan het wachten is tot de printer klaar is heeft het mis. Hij laat de rest van de werkplaats zien. Een veiligheidsbril en veiligheidsschoenen zijn overal verplicht. “Iedereen die hier werkt heeft zijn eigen specialisatie, maar we kunnen elkaars taken wel overnemen. Iedereen in de werkplaats weet dus hoe al deze machines werken.” Er staan hele moderne machines, maar de oude machines die nog goed werken worden zeker niet weggedaan. “Deze machine komt uit 1947 en wordt nog steeds iedere dag gebruikt”, laat Joost zien. Al
deze apparaten samen zorgen ervoor dat Shell kan blijven vernieuwen en bijzondere producten kan maken.
Blijven studeren
Een opleiding voor 3D-metaalprinter is er niet: “Ik heb het mezelf allemaal aangeleerd. Door veel cursussen te volgen en me helemaal te verdiepen in 3D-printing ben ik hier een expert in geworden.” Er komt meer bij kijken dan bij normale 3D-printing. “Je werkt met hoge temperaturen en met bijzondere materialen. Wanneer je bijvoorbeeld met titanium werkt moet je oppassen dat er geen lucht bij komt en dat het materiaal niet te heet wordt. Dan kan er zelfs brand ontstaan.” Gelukkig is de printer zo gemaakt dat het meteen ingrijpt wanneer er iets mis dreigt te gaan. Via een speciale app kan Joost de printer in de gaten houden wanneer hij thuis, onderweg of op vakantie is.
Techspecs • De machine brengt
de laser in de machine
flinterdunne laagjes poeder
is 400 Watt.
aan van 0,03 millimeter
• Na het printen gaat het
dik waarmee je minimale
product in een gloeiend hete
diktes van 0,2 millimeter
oven om de spanningen
dik kunt printen.
binnenin weg te halen.
• De nieuwste
• Alle materialen hebben
3D-metaalprinters werken
andere instellingen nodig.
met een 3D-optiek,
Zo mag titanium niet te snel
dat wil zeggen dat ze
afkoelen omdat het materiaal
de laserstraal breder
dan erg bros wordt.
kunnen maken en zo
• De machine wordt met
grote oppervlaktes sneller
argon gas zuurstofvrij
kunnen printen
gemaakt om de kwaliteit van
• De maximale power van
het lasproces te verbeteren.
13
Kijk verder. Blijf nieuwsgierig.
Volg YouTech overal, wanneer jij wilt!
Check ons op Instagram: www.instagram.nl/youtechnl
Volg ons Facebook:
www.facebook.com/youtechnl
YouTech VIPS En neem iedere dag even een kijkje op de website
www.youtech.nl
Iedere maand nemen we een kijkje achter de schermen bij bijzondere bedrijven! Wil jij erbij zijn? Een Very Important Person worden is heel gemakkelijk. Check www.youtech.nl/vips
Goeie vraag?!
? s j i g o o r d s i t a W Ben je weleens bij een goochelshow geweest, waarbij het podium vergeven was van de rook? Grote kans dat die rook eigenlijk droogijs was. Zoals de naam doet vermoeden, wordt droogijs ook gebruikt om te koelen. Maar wat is het nu eigenlijk precies? Droogijs is koolzuur (net zoals de bubbeltjes in je frisdrank), maar dan gekoeld tot −79 graden Celcius. Bij deze temperatuur gaat koolzuur direct over in een vaste stof: droogijs. Droogijs ziet er uit als ijsklontjes, maar is dus veel kouder! Je kunt het ook niet zo met je handen vastpakken, dan krijg je blaren. Als je droogijs uit de koelbox haalt, smelt het niet: het sublimeert. Sublimeren betekent dat het droogijs direct verandert in koolzuurgas. Dit veroorzaakt veel rook. Je kunt bijvoorbeeld wat droogijs in water doen. Het droogijs sublimeert dan meteen door de relatieve warmte van het water. Het water gaat borrelen en er ontstaat een flinke damp. Zo lijkt het of het water kookt, terwijl het gewoon op kamertemperatuur blijft of zelfs afkoelt. Doordat koolzuur zwaarder is dan lucht, zakt de damp naar de grond.
Tijdens het Generation Discover Festival in Den Haag zal de Knotsgekke Gasprofessor van Linde Gas uitleggen wat voor soort gas droogijs is en wat je er zoal mee kunt doen.
Dit rookeffect wordt vaak gebruikt op toneel of televisie. Het is wel belangrijk de ruimte goed te ventileren, anders kan te veel koolzuur de lucht verdrijven en kan er verstikkingsgevaar ontstaan.
15
Top of flop
Hoogste zonnetoren IsraĂŤl bouwt in de Negev-woestijn de hoogste zonnetoren ter wereld, de Ashalim van 240 meter hoog. Raad eens hoeveel zonnepanelen die krijgt? Tienduizend? Tweemiljoen? Nee: nul! Rondom de toren komen 55.000 heliostats. Dat zijn wifi-gestuurde spiegels die meedraaien met de zon. Deze spiegels weerkaatsen het zonlicht de hele dag precies op de enorme toren. Die is gevuld met gesmolten zout dat de intense hitte opvangt en omzet in stoom. Die stoom drijft een turbine aan. Een soort dynamo, net als op je fiets, maar dan heel groot. Het hele complex wordt zo groot als 400 voetbalvelden en levert vanaf volgend jaar stroom voor 110.000 huizen. Een enorme top!
YouTech Topper
Skateboards van d ppen --------------------------------
Wereldrecord acceleratie --------------------------------------
Het Zwitserse AMZ Formula Student Team heeft een heel bijzonder elektrisch racewagentje gebouwd, de Grimsel: slechts 173 kilo en met een bescheiden topsnelheid van 120 kilometer per uur. Niet bijzonder. Maar wat denk je van zijn acceleratie: van 0 tot 100 in 1,513 seconde! Een officieel nieuw wereldrecord waar Porsche en Ferrari van gaan blozen. Elektrisch rijden suf? Dacht het niet. Top! 16
Ondernemer Marius Smit (bekend van het project Plastic Whale) verzamelde afgelopen zomer op acht festivals zakken vol met plastic doppen. In zijn mobiele bakkerij tovert hij ze om tot heuse skateboards met prachtige motieven, ook wel wasteboards genoemd. Dit is hĂŠt antwoord op het afvalprobleem van festivalorganisatoren, vindt Marius. Op www.wasteboards.com vind je alle info. Top!
Warp-speed in glijbaan ------------------------------------
Een beetje zwembad heeft zijn eigen glijbaan. Het Bad 1 Water Park in Bremerhaven (Duitsland) gaat een paar stappen verder. Wie daar in de tunnelbuis klimt, belandt in een SF-sensatie met zwarte gaten, voorbij razende sterrenstelsels en Star Wars-achtige ledpatronen. Alsof je op warpspeed naar het einde der tijden raast. Als je na een half minuutje in het zwembad plonst, ben je weer terug op aarde. Gave top!
Hyper-camper ------------------------------------------Ga je kamperen in de herfstvakantie? Wat denk je van de Desert Challenger van het bedrijf Actionmobil. Deze hyper-camper is 3 meter breed, 4 meter hoog, 12 meter lang en wordt gebouwd op het chassis van een raketwerper. De motor met 600 pk brengt deze kolos van 30.000 kilo moeiteloos in beweging. Perfect voor een survival-vakantie in een woestijn. Maar laten we eerlijk zijn: met een tentje in de duinen is toch veel leuker. En veel goedkoper! Een imposante flop.
Digitale archeologie ---------------------------------------------------------------Bij archeologie denk je aan heel precies graven door geduldige wetenschappers. Maar sinds kort ‘graven’ ook Nederlandse digi-nerds naar een belangrijke vondst: De Digitale Stad. Deze oudste Nederlandse virtuele gemeenschap (een soort eenvoudige Sims) sloot in 2001 en is nergens veilig opgeslagen. Met nieuwe web-archeologische methoden kan toch weer een werkende interface worden gemaakt. Vind je dit top of flop? Stem op onze site: www.youtech.nl
Zungle-zonnebril ----------------------------------------
Chillen in de zon betekent: zonnebril en koptelefoon op je hoofd. Dat kan makkelijker, vinden de bedenkers van de Zungle. Deze slimme zonnebril stuurt geluidtrillingen via je schedel naar je hoororganen in je hoofd. ‘Bone conduction’ heet dit. Een koptelefoon is dan niet meer nodig. Op Kickstarter is deze vondst al een hit. Maar wat vind jij: top of flop? Meld het ons op www.youtech.nl
Poets-video --------------------------------------------------
De meeste YouTech-lezers poetsen twee keer per dag hun tanden. Misschien vraag je je af: wat gebeurt er nu eigenlijk in mijn mond? De makers van de Prophix hebben de oplossing, zeggen ze: hun tandenborstel met cameraatje laat je zien waar de viezigheid zit en wat er allemaal gebeurt met die borstel in je mond. Via wifi en bluetooth op je smartphone. YouTech zit niet te wachten op streaming video van etensresten. En zeker niet voor 299 dollar. Een grappige flop. 17
Quiz
Wat weet jij van En
Energie hebben we altijd, de hele dag door, hard nodig. Maar er zijn verschillende vormen van energie die je kunt gebruiken. Zo is sommige energie duurzaam of groen, maar zijn andere vormen belastend voor het milieu. Wat jij weet eigenlijk van energie?
1.
Wat is biogas? a. Biogas is een gas dat ontstaat door vergisting van organisch materiaal, zoals mest of rioolslib en is een duurzame energiebron. b. Biogas is een gas dat ontstaat door het verbranden van aardolie, steenkool en aardgas en is geen duurzame energiebron. c. Biogas is een precies hetzelfde als het gas dat uit ons fornuis komt, alleen wordt er ‘bio’ voor gezet zodat het beter klinkt.
4.
Welke gas komt er vrij bij het verbranden van steenkool, aardolie en aardgas? a. CO2 (Koolstofdioxide) b He (Helium) c. Biogas
2.
5.
E-Kite is een bedrijf dat energie opwekt doormiddel van enorme vliegers in de lucht. Eén E-Kite installatie kan wel 100 kilowatt energie opwekken. Hoeveel huishoudens kun je daarmee van energie voorzien? a. 20 huishoudens b. 60 huishoudens c. 100 huishoudens
Hoeveel kilometer elektriciteitskabel en gasleiding ligt er in Nederland onder de grond? a. 57.000 kilometer (iets meer dan 1 keer de wereld rond) b. 107.000 kilometer (ongeveer 2,5 keer de wereld rond) c. 257.000 kilometer (ruim 6 keer de wereld rond)
Winnen!
3. 6.
Wat is ‘sublimatie’? a. Als een vaste stof vloeibaar wordt. b. Als een gasvormige stof een vaste stof wordt. c. Als een vaste stof een gasvormige stof wordt.
Waar gebruik je thuis GEEN energie voor? a. Je IPad opladen b. Een lange douche nemen c. De WC doorspoelen
7
De antwoorden op vraag 1 tot en met 9 kun je vinden op pagina 35. Met het antwoord op vraag 10 maak je kans op een Virtual Reality bril voor je smartphone! Vul het antwoord in op Youtech.nl/magazine. Als je wint, krijg je automatisch bericht. 18
nergie?
Wist je dat je met de VR bril ook een hele film kan kijken? Ervaar het zelf tijdens het Generation Discover Festival in Den Haag.
7.
Welke watersport is het meest duurzaam? a. JetskiĂŤn b. Kite-boarden c. Speedboat racen.
9.
Welke zonnecellen bestaan nog niet? a. Zonnecellen in ramen b. Zonnecellen van hout c. Zonnecellen van maĂŻs
8.
In de gemeente Den Haag krijg je een vorm van subsidie voor duurzaam transport. Welk transport is dat? a. Je krijgt een gratis fiets. b. Je krijgt een deel van je geld terug als je een elektrische auto koopt. c. Het openbaar vervoer is gratis.
10.
Wat is een goeie reden om zuinig te zijn met energie? a. We hoeven niet zuinig te zijn; er is genoeg! b. Hoe hoger het energieverbruik, hoe meer bos er wordt gekapt. c. Fossiele brandstoffen raken ooit een keer op. 19
ZELF ONTDEKKEN EN BOUWEN IN HET CINEKID MEDIALAB Cinekid organiseert ieder jaar in de herfstvakantie het Cinekid Festival. Dit is hét mediafestival voor jongeren. Naast het tonen van films en televisieseries organiseren ze ook workshops en masterclasses en bouwen ze een digitale speeltuin. Dit MediaLab staat bomvol spannende tools, games, installaties en apps. Dit is wat je zoal kunt verwachten: ook?
Anima
Fernweh Opera
In deze magische plastic bol zit een 360 graden
Zo’n spectaculaire opera heb je nog nooit gezien! Zet de
filmprojector waardoor het lijkt alsof de bol telkens van
VR-bril op en waan je in een indrukwekkende Opera House
vorm verandert. Je mag de bol aanraken en zo ontdekken
waar jij zelf onderdeel van de opera uitmaakt. Het podium
wat écht is en wat een illusie lijkt te zijn. Kun jij echt en nep
is jouw venster tot het universum: sterren en planeten
van elkaar onderscheiden?
vliegen in het rond met de operazangeres als het stralende middelpunt.
Treehugger Natuurlijk mag virtual reality niet ontbreken! In het Medialab staat een gigantische boom die jij met een virtual reality bril bijna microscopisch dichtbij kan bekijken. Door
Zelf een hologram maken
de mist kun je de top van de boom eerst niet zien, tenzij je
Wist je dat je heel gemakkelijk zelf een hologram kunt
de boom aanraakt. Dus waar wacht je nog op? Knuffelen
maken? Met een klein stukje plastic, een schaar en je eigen
die boom en er gaat een wereld voor je open!
smartphone? Op het Cinekid Festival leer je hoe je dit doet.
JIJ KOMT TOCH OOK! 15-21 OKTOBER
WESTERGASFABRIEK AMSTERDAM
Die wil ik! YouTech selecteert de allerleuskte gadgets voor je. Natuurlijk gaan ze eerst even langs de YouTech-meetlat: we vroegen aan YouTech reporter Pascal wat hij van deze gadgets vindt!
Dit is Pascal
Animatiefilms maken met Stikbots
Back to the 80’s met de NES Classic Edition
Toasteroid super broodrooster
deze super beweeglijke figuurtjes.
zijn allereerste spelcomputer
broodroosters voorbij zien komen
Door een Stikbot in telkens
op de markt, de NES. Games
waarmee je leuke vormpjes in
een iets andere houding met je
als Prince of Persia, Zelda en
je toast kunt branden. Maar een
smartphone te fotograferen maak
natuurlijk Super Mario waren
broodrooster dat iedere keer iets
je met de gratis app je eigen
een mega groot succes. Heb
nieuws kan maken, dat is nieuw!
stop-motion animatiefilm. Je kunt
je dit gouden tijdperk gemist?
Daarom willen wij: Toasteroid! Je
er ook achtergronden, muziek en
Geen paniek! Nintendo brengt
kunt met behulp van een app of je
geluidseffecten aan toevoegen.
de NES Classic Edition op de
telefoon zelf creaties maken en die
Maak jij de nieuwe Finding Dory?
markt. Deze mini-NES met
op je broodje laten verschijnen.
Laat je fantasie de vrije loop met
Pascal: Dit ziet er leuk uit! Ik voel de filmideeën al opborrelen.
Eind jaren 80 bracht Nintendo
30 games werkt op de meest moderne televisies.
Pascal: Oude tijden herleven! Het lijkt me erg leuk om deze oude spellen nog eens te kunnen spelen.
We hebben al aardig wat
Pascal: Het klinkt erg grappig! Maar of ik dit zelf ook zou gebruiken, dat vraag ik me wel af.
Modobag, de rijdende koffer Interactief Glow Shirt
De Modobag is een klein, handzaam koffertje waarmee je niet alleen
Maak met behulp van licht
je bagage kunt vervoeren, maar
iedere dag een nieuw design
waarmee je ook een stukje kunt
op dit bijzondere witte shirt.
gaan racen! Wat ‘ie kan? Ten eerste:
Door de speciale stof op het
je verplaatst jezelf drie keer zo
T-shirt zal je tekening of tekst
snel als dat je lopend zou doen.
zichtbaar worden als Glow in
Daarnaast past het koffertje gewoon
the Dark. Je kunt het design
in het handbagageruim en heeft de
maken met de bijgeleverde UV
koffer een ingebouwde GPS.
sleutelhanger, maar ook met je smartphone of een zaklamp. Het t-shirt kun je eindeloos gebruiken en gewoon in de wasmachine gooien.
Pascal: Das gaaf! Dan kan je ‘s avonds iedereen verrassen met je zelfgemaakte design. Ik ben erg benieuwd hoe ze dit ontwikkeld hebben, want daar zal wel het één en ander achter zitten.
Pascal: Cool! Zo hoef je niet meer te verdwalen en ga je ook nog eens erg snel. En je kan er nog om lachen ook! Ik bedoel: het ziet er toch wel wat gek uit zo, zittend op zo’n kleine koffer.
21
1 & 2 OKTOBER
S E I T A C O L E K J S C HAP I N E L T E E ERK N DE W
ND VA E K E 5 OPM E S HET W
TIJDEN
r dan 240 e e m n e n r ber ope ijven doo r d e b 1 en 2 okto n e en ns , instelling uren tijde e d instituten n u h r e rland we ap. Dit zijn h c s n e heel Nede t e eW ijd end van d k e e W t e h proken alt s e g l a a m nor ook in het d h deuren die c e T u o lijven! Y vijf meest e d e d gesloten b r e e t a en selec programm e locaties jk li e k r e opm
Wat: Dutch Institute for Fundamental Energy Research (DIFFER) Waar: Eindhoven Web: www.differ.nl
Wat: Saxion Waar: Enschede Web: www.saxion.nl
De onderzoekers van DIFFER werken aan een toekomst waarin schone energie beschikbaar komt voor iedereen. Dat doen ze onder meer door de zon op aarde na te bouwen in een supermachine in ZuidFrankrijk en door duurzaam opgewekte energie op te slaan in gasvormige of vloeibare brandstoffen. Tijdens het Weekend van de Wetenschap kun je er proefjes doen tijdens een speurtocht, spannende live experimenten zien en in begrijpelijke taal praten met de wetenschappers.
Maak kennis met de techniek in Twente. Bij Saxion ontdek je hoe techniek onze wereld blijft veranderen en verbeteren. Bij een twintigtal ontdekkingspunten kun je zelf aan de slag met technologische experimenten, proefjes en demonstraties. Voetbal bijvoorbeeld tegen Robocup-robots, verken de wereld met Oculus Rift en
TECH FACT: DIFFER is het eerste Nederlandse labgebouw met een certificaat BREEAM Excellent. Dat wil zeggen dat het gebouw mede dankzij goede isolatie en zonnecellen op het dak mega duurzaam is.
22
bezoek de Saxion LEGO Education Innovation Studio. TECHFACT: Enschede is ook het thuishonk van de Universiteit Twente. De universiteit werd vorig jaar derde bij de Shell Eco Marathon, een duurzaamheidsrace in Londen waarbij teams zo ver mogelijk moeten rijden op ĂŠĂŠn liter brandstof.
Top 5
Wat: Tocardo Waar: Afsluitdijk (Den Oever) Web: www.tocardo.com
Wat: Stichting Brain Technology Institute (BTI) Waar: Utrecht Web: www.bt-i.org Stichting Brain Technology Institute ontwikkelt nieuwe technieken die patiĂŤnten met zeldzame vaataandoeningen in de hersenen moeten helpen. Het spannende is dat jij tijdens het Weekend van de Wetenschap zelf mag proberen om een microscopisch kleine bypass te maken. Dit doe je met het speciale trainingsdevice die neurochirurgen zelf ook gebruiken. TECH FACT: Bij een bypass verplaatst de neurochirurg een gezonde slagader van buiten de schedel naar een plaats binnen de schedel. In Nederland wordt deze operatie alleen uitgevoerd in het UMC Utrecht Hersencentrum.
Denk je aan Nederland, dan denk je aan water. Met dijken en dammen beschermen we ons tegen de kracht van het water, maar we weten deze kracht ook nuttig in te zetten. Tocardo probeert het maximale uit getijdenenergie te halen. Deze energie wordt gewonnen door gebruik te maken van het verschil in waterhoogte tussen
Fablabs vind je door heel Nederland. Het zijn digitale werkplaatsen waar je verschillende prototypemachines kunt gebruiken om er iets moois mee te maken. Ze hebben lasersnijders, CNC frezers, 3D-printers, foliesnijders en een elektronicahoek. Nu aan jou de taak om dit weekend met hulp van professionals iets moois te maken.
eb en vloed. Tocardo is een super goed voorbeeld van de enorme Nederlandse kennis over het water. TECH FACT: Nederland ligt voor een groot deel onder de zeespiegel. Het laagste punt bevindt zich in een weiland in de Zuidplaspolder, op 6,76 meter onder NAP.
Wat: Fablab Waar: Door heel Nederland Web: www.fablab.nl
TECH FACT: Nederland telt 41 grote en kleine Fablabs. Om je een Fablab te mogen noemen, moet je instemmen met het fabcharter. Hierin staan 6 duidelijke punten waar het lab aan moet voldoen.
23
Behind the scenes
OP DEZE DANSVLOE KRIJGT IEDEREEN EN ‘Alles begint met creativiteit. Als Gek aan wie Michel en zijn team het idee je iets kunt verzinnen, dan kun je Wetenschappers van een energieopwekkende dansvloer voorlegden het vrijwel zeker ook maken.’ En verklaarden hen voor gek. Michel: ‘Creëren werkt zo: eerst bedenk je wat je wilt, en dan komt de rest. als Michel Smit het zegt, dan zal Techniek, geld, de juiste mensen.’ Toch had Michel het idee voor de energieopwekkende dansvloer al verkocht het wel kloppen. Michel maakt aan een grote discotheek in Rotterdam. Oeps! Het idee namelijk dansvloeren die energie moest en zou er komen. opwekken: ‘Energy Floors’. Fantasie of goed idee?
Het begon eigenlijk allemaal in een discotheek. Voormalig clubeigenaar Michel zag alle vrolijke mensen dansen en vroeg zich af of al die bruisende energie niet omgezet kon worden in een ander soort energie: elektriciteit! Michel: ‘Ik dacht: waarom zetten we de energie van de mensen niet om in iets positiefs? Hoe harder je feest, hoe beter voor de wereld!’
Menselijke energie
Michel legt uit: ‘Wij zijn redelijk uniek in het feit dat we menselijke energie gebruiken. De meeste bedrijven kijken toch vooral naar zonne- of windenergie.’ Michel onderstreept het duurzame aspect van zijn energieopwekkende vloeren: ‘Mensen hebben de capaciteit om de wereld in een duurzame richting te krijgen. We zijn begonnen vanuit de uitgaansscene. Hoe verduurzaam je die? Hoe kun je dat veranderen? Vooral: wat is minder schadelijk voor het milieu?’ 24
Mechatronica
Gelukkig ontmoette Michel de knappe kop Johan Paulides, een professor in mechatronica. Mechatronica is een combinatie van elektrotechniek, werktuigbouwkunde, meet- en regeltechniek en besturingstechniek. De perfecte mix om dit lastige vraagstuk aan te pakken en het hele probleem te kunnen overzien. Na een aantal proefmodellen kwam Johan met het winnende idee: het vertalen van de inzakking in de vloer, via een intern mechanisme naar een draaiende beweging, door naar een elektromotor.
En dan?
De vloer kwam er. En hoe! Michel vertelt: ‘Ineens was het ons gelukt, de vloer werkte. Maar dan: als je die energie hebt, hoe zet je die zo goed mogelijk in? Je moet mensen duidelijk maken dat zíj degenen zijn die de energie opwekken. Met lichtkunstenaar Daan Rosegaarde zijn we toen een project aangegaan. We hebben de
R NERGIE vloeren diepte gegeven met spiegels en LED verlichting aangebracht om de vloeren op te laten lichten als je erop staat te dansen.’
Wil je zelf een dansje wagen op de Energy Floor?
Bezoek dan tussen 1 en 5 oktober het Generation Discover Festival in Den Haag.
en zijn team zijn nu vooral nog met tijdelijke installaties bezig, zoals grote evenementen, maar ze zijn druk bezig met doorontwikkeling van de vloeren. Het bedrijf krijgt elke dag wel drie telefoontjes van over de hele wereld. Gelukkig ook steeds meer aanvragen voor vaste installaties in publieke ruimtes, bij kantoren of op scholen.
Drive
Dans!
‘We proberen allerlei manieren uit om mensen te verleiden om energie op te wekken,’ legt Michel uit. ‘Het simpelste is: je staat op de vloer en ziet verlichting. Maar, we willen ook informatie geven. Hoeveel energie is dat dan? Wat kun je ermee? En, heel belangrijk, met een groep krijg je meer voor elkaar dan in je eentje.’ Michel gaat verder. ‘We halen energie uit de vloer, maar ook data. Hoeveel energie wordt er precies opgewekt? Hoe hard moet je dansen voor een joule energie?’
Droom
Michel lacht: ‘Ja, we hebben grote dromen. Ons doel is om zoveel mogelijk mensen te bereiken en te laten zien “kijk, zo kun je op andere manieren energie opwekken.’’ Dat betekent dus ‘zoveel mogelijk vloeren’ neerleggen. Michel
‘Ik zoek altijd iets waar de wereld beter van wordt, waar we met zijn allen beter van worden,’ vertelt Michel. ‘Wij van Energy Floors noemen onszelf niet per se duurzaam; we willen een ‘impact driven’ company zijn. Dat betekent dat we als bedrijf een positieve indruk willen maken op de wereld en echt een verandering in gang willen zetten.’
Techspecs • Sinds de ontwikkeling van de vloer zijn er 5102 miljoen joules opgewekt. • Energy Floors installeerde zijn vloeren al op 224 evenementen in 35 steden over de hele wereld. • 12 miljoen mensen hebben al van de vloeren gehoord. • De techniek maakt gebruik van elektromechanische omzetting. Zo werkt een dynamo bijvoorbeeld ook, of een aansteker. 25
Finding Dory Nemo en zijn vrienden zijn weer terug! In Disney•Pixar’s Finding Dory duikt de vergeetachtige blauwe vis Dory opnieuw in het diepe. Samen met Nemo en Marlin gaat ze op zoek naar haar verleden. Wat weet ze nog uit haar verleden? Wie zijn haar ouders? En hoe kan het dat ze met walvissen kan praten? De zoveelste Pixar hit!
Indie Game Fez, Super Meat Boy, Braid... games die je waarschijnlijk niks zeggen maar die bij de fanatieke game liefhebbers razend populair zijn. Ze worden niet gemaakt door grote game studio's maar door hele kleine bedrijfjes en soms zelfs door eenlingen. In Indie Game: The Movie en Indie Game: Life After volgen documentairemakers deze hardwerkende indiegame-designers. Te zien op Netflix.
Kubo en het Magische Zwaard Een spannende 3D animatiefilm dat zich afspeelt in Japan. De jonge verhalenverteller Kubo roept per ongeluk een wraakzuchtige geest uit zijn verleden op. Om zijn familie te redden trekt hij samen met zijn buddies Monkey en Beetle, bewapend met een magisch muzikaal instrument, ten strijde tegen goden en monsters.
26
Testlab
Worms W.M.D. De allereerste versie van Worms kwam uit in 1994 en was meteen een enorme hit. In het spel was je de bevelhebber over een team van Wormen. De bedoeling was om met behulp van zoveel mogelijk wapens zoveel mogelijk schade aan te richten. Worms W.M.D. is het zoveelste vervolg op het populaire spel dat gelukkig niets verandert aan het spelletje maar wel met hele leuke toevoegingen komt, zoals voertuigen. Worms W.M.D. verschijnt voor PC, PS4 en Xbox One.
Formule 1: 2016 Wie straalt daar op de cover van Formule 1: 2016? Juist, het is onze eigen trots Max Verstappen! Door de goede prestaties van Max is Formule 1 populairder dan ooit en dus komt Formule 1: 2016 op het perfecte moment. De game is realistischer dan ooit. Zo duurt de pitstop bij schade langer en is het in de regen een stuk moeilijker rijden. Ook de Career Mode is terug van weggeweest. Formule 1 2016 is verkrijgbaar voor PC, PS4 en Xbox One.
No Man's Sky No Man's Sky is een science fiction ontdekkings-game waar je in de eigen schip het gigantsiche universum moet verkennen. Als een echte AndrĂŠ Kuipers kun je makkelijk van de ene naar de andere planeet vliegen. Ieder stukje universum ziet er weer anders uit en heeft een eigen vorm van leven. Hierdoor blijft het spannend om te blijven ontdekken. No Man's Sky is verkrijgbaar voor PC en PS4 27
Wist je dat je ook een auto op zout water kunt laten rijden? Op het Generation Discover Festival (1 - 5 oktober in Den Haag) Kun je niet alleen je eigen autootje bouwen, je kunt er ook mee racen!
n e d n a r b n e t a l e j L a mp
! R E T A W T U O Z MET
? g i d o n e j b e h t a W • • • •
28
1 Led-lampje Koperfolie Aluminiumfolie Keukenpapier
• • • •
Tape Bekertje Water Zout
Try this at home
Een lampje hoeft niet altijd te branden op elektriciteit. YouTech vertelt je hoe jij, zonder stroom, licht kan maken met een ledlampje. Het beste nieuws? Het is helemaal niet moeilijk en leuk om te doen.
! 2. Pak een strook koperpapier en knip het in een stuk van ongeveer 4 bij 10 cm. Knip er een strookje vanaf, maar zorg dat het strookje nog net aan het stuk blijft hangen. Wikkel het koperpapier in keukenpapier en laat het kleine strookje er uit steken.
1. Pak je Led-lampje met losse draadjes . Test voor de zekerheid even met een batterijtje of het lampje werkt.
3. Leg de ingepakte stukken op elkaar en zorg dat het koperen en aluminium strookje uitsteken. Rol het pakketje voorzichtig op tot een rolletje. Tape het rolletje vast.
5. Het lijkt nu of je een papieren batterij met tape aan je Ledje hebt bevestigd. Dat is goed.
7. En‌het lampje geeft licht!
4. Als het goed is heb je nu een rolletje met aan een kant het aluminium strookje en het koperen strookje. Pak je LED lampje en rol een draadje om het koperen en het andere om het aluminium papier.
29
Een dag uit het leven van...
‘3D Dino-bouwer’ Roy van Venrooij igner bij MCW in Rotterdam. Roy is senior animator en motion des een 3D animatiefilm met vr-bril Hij werkt aan The Dino Experience: komt te staan in het Hong Kong en interactieve ‘schommelstoel’. Die Science Museum in China.
Brainstormen met collega’s is een goede start. Wie heeft er bruikbare ideeën?
En ook op internet zoek ik naar inspiratie.
Een ouderwets schriftje is altijd handig voor snelle schetsen, anders vergeet ik sommige ideeën.
Als ik vastloop, pak ik m’n gitaar. Dan kan ik beter nadenken.
Eenvoudige voorbeelden check ik met de vr-bril. Zien ze er goed uit?
Dit raster van een T-Rex werk ik uit in het programma 3D Max. Hij wordt steeds mooier en kan al flink bewegen.
Hoe voelt straks de interactieve schommelstoel? Deze testopstelling met een bureaustoel aan touwen komt al een beetje in de buurt.
Tijdens het werken aan de T-Rex test ik het 3D-model regelmatig met een kartonnen 3D-brilletje.
30
Geluiden en teksten inspreken doen we soms ook zelf in onze studio.
The Dino Experience is nog lang niet klaar, maar deze T-Rex mag al gezien worden!
Vraagje
ME EKIJKEN ME T DE 3D -CR EATO R Roy van Venrooij werkt iedere dag aan de tofste 3D-designs. Daarvoor heeft hij een aantal belangrijke instrumenten. Zie jij welke 3 het belangrijkst zijn?
1.
2. 3.
De 3D-animatiefilms van Roy zijn van
1 tot 5 oktober te bekijken op het Generation Discover Festival in Den Haag.
Hier zie ik_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _________________ _________________ _________________
Hier zie ik_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _________________ _________________ _________________
Hier zie ik_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _________________ _________________ _________________
Heb jij goed opgelet?
Zie jij wat er op de foto’s staat? Surf naar www.youtech.nl/magazine, vul de antwoorden in en win een echte YouTech goodiebag. 31
You Go
Grej of the Day Vragen jouw ouders ook weleens hoe het op school was? En moet jij dan ook weleens vertellen dat je niet echt iets leuks hebt geleerd? De Zweedse Micael bedacht een idee. Misschien heb je weleens gehoord van TEDbijeenkomsten. Dit zijn bijeenkomsten waar mensen bijzondere ideeën met elkaar delen. Dit jaar deelde de beste leraar uit Zweden, Micael Hermansson, tijdens TEDxBinnenhof in Den Haag zijn idee; ‘Grej Of The Day’. Op de vraag aan zijn dochter ‘Heb je nog wat leuks geleerd vandaag?’ kreeg hij altijd het antwoord ‘Mwah, nee niet echt…’. Het viel hem op dat andere kinderen eigenlijk bijna altijd datzelfde antwoord gaven. En dat is best vreemd, want je gaat toch naar school om leuke dingen te leren. Dat bracht hem op een idee. Nu vertelt Micael iedere dag in een korte micro-les van 8 minuten iets bijzonders. Iets waarvan je mond een klein beetje of heel erg openvalt van verbazing. Hij noemt dat ‘Grej of the Day’. Hier praat hij vijf minuten over met zijn leerlingen. De leerlingen moeten hier met minimaal drie andere mensen over praten, bijvoorbeeld met hun ouders. De volgende dag praten 32
ze samen nog drie minuten over het onderwerp van de dag ervoor. Elke micro-les sluit Micael af met een teaser van wat hij de volgende dag gaat vertellen om het alvast een beetje spannend te maken. In Nederland zijn een paar knappe koppen het helemaal eens met Micael en bedachten SCOOVER (www.scoover.nl). SCOOVER is een start-up (een startend bedrijf) die kinderen regelmatig aan kleine projecten wil laten werken. Projecten die samen met slimmeriken en handige handen worden bedacht. Kleine projecten die onderdeel uit kunnen maken van een groter project. SCOOVER wil dat je eigenlijk net als bij ‘Grej Of The Day’ iedere dag aan iets kan werken wat je leuk en interessant vindt en wat aansluit op wat er in jouw wereld speelt. Iets om te ontwerpen, maken of bouwen. Je kan zo bezig zijn met techniek,
programmeren, ontwerpen, tekenen, vormgeven en nog veel meer. SCOOVER wil deze start-up anders starten, door het niet voor jullie, maar samen met jullie te bouwen. ‘Wij hebben nu eigenlijk nog maar gewoon een idee. Een idee dat we graag met jullie willen delen. Net als bij TED.’ ‘Tijdens Generation Discover laten we je al een beetje zien hoe het eruit kan gaan zien. Daarnaast horen we graag wat jij leuk zou vinden om iedere dag aan te werken. Heb jij een idee voor een leuk project laat het ons weten!’’
Wil je de TED-talk zien? Ga dan naar www.youtech.nl/micael/
33
Agenda
1-5
OKT
Generation Discover Festival
Ontdek de toekomst van energie, techniek en innovatie. Op het Malieveld in Den Haag zie je hoe gaaf de wereld er in de toekomst uit kan zien. Zo kun je er een zoutwaterauto
bouwen, dansen op de energie opwekkende dansvloer, de wereld van virtual reality ontdekken, genieten van science shows en nieuwe dingen maken in het worklab.
Ga naar www.generationdiscover.nl voor gratis tickets.
15-21
OKT
Cinekid
Cinekid is het grootste media festival voor jongeren ter wereld. Ieder jaar komen er meer dan 50.000 kinderen naar het Westergasterrein in Amsterdam om te genieten van
de mooiste mediaproducties. Er zijn meer dan 500 films, documentaires, korte films, animaties, tv-series, interactieve games en installaties en workshops.
Meer weten? Ga naar YouTech.nl 34
1&2
OKT
Weekend van de Wetenschap
Tijdens het Weekend van de Wetenschap krijgt heel Nederland weer de kans om backstage bij bedrijven, instituten, universiteiten,
18-24
OKT
instellingen en musea te gaan om live wetenschap en technologie te beleven. Het Weekend van de Wetenschap is het podium van de toekomst.
LEGO World
De Jaarbeurs is ook dit jaar het decor voor LEGO® World. Er rijden 22 afgeladen vrachtwagens met LEGO stenen, modellen en materialen naar Utrecht. Er zullen oneindige mogelijkheden zijn om te bouwen, creëren, leren en spelen met ontelbare stenen en inspiratie uit het LEGO universum. Een onvergetelijke dag voor iedere LEGO liefhebber.
12-19
NOV
Glow
Ieder jaar in november worden straten en gebouwen in Eindhoven versiert met de mooiste lichtkunstwerken. Kunstenaars en designers uit binnen- en buitenland laten lichtkunstprojecten zien die tot stand zijn gekomen door het gebruik van nieuwe technologieën zoals computers, sensoren en animatie, maar ook door meer bekende projectietechnieken.
OPLOSSINGEN
OPROEP! Jouw school in YouTech Magazine?
DE VOLGENDE EDITIE
Laat het ons weten als jouw school goed bezig is. Doen jullie iets bijzonders? Heb je een held in de klas? Of organiseer je een leuke actie of tof event voor een goed doel, het milieu of de maatschappij? Ga dan naar youtech.nl/ magazine en klik op Youtalk. Hier kan jij je verhaal vertellen!
Oplossingen
YouTech Magazine verschijnt weer:
IN DE MAAND DECEMBER Ontvang je YouTech Magazine nog niet? Meld
je dan aan op youtech.nl/ magazine. Wij sturen je dan zes keer per jaar dit coole blad naar je huis. Helemaal gratis!
1. a
6. c
2. c
7. b
3. c
8. b
4. a
9. c
5. c
Het antwoord op vraag 10 vind je hier niet.
Dit zijn de antwoorden op de eerste 9 vragen van de quiz op bladzijde 18. Met vraag 10 kun je een Virtual Reality bril van Samsung winnen. Vul je antwoorden voor 10 juli in op www.youtech.nl/magazine. Als je wint, krijg je automatisch bericht.
COLOFON YouTech Magazine is een twee maandelijkse uitgave van: TechniekTalent.nu Wipmolenlaan 1 3447 GJ Woerden tel: 0348-744212 info@youtech.nl TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van technische sectoren in opdracht van werknemers- en werkgeversorganisaties. Het is ons doel om jongeren te enthousiasmeren voor de techniek om daarmee technisch talent te winnen voor de technische sectoren. Dit doen we samen met schoolleiders, decanen, docenten en leerkrachten én technische bedrijven. Door hen te inspireren, te adviseren en te faciliteren met kennis over integratie van techniek en technologie in het funderend onderwijs, en door de samenwerking tussen scholen en bedrijven te stimuleren”.Ontdek jouw wereld op youtech.nl!
Directeur: Chris van Bokkum Bladmanager: Rick Thijssen Partner: Shell Nederland Redactie: Peter de Koning, Michiel van Ruitenbeek, Erwin Suvaal, Rick Thijssen en Eveline Gillot Coördinatie: Simon van Herpen Art director: Leroy Witman Fotografie: 123rf, Peter de Koning, Shell, Weekend van de Wetenschap, Eveline Gillot, Saxion Marketing & Productie: YouTech Sales: Sandra kers s.kers@zpress.nl tel. 078-6397070 YouTech Magazine komt tot stand i.s.m. ZPRESS Young.
Service & Informatie
Afmelden voor YouTech Magazine? Stuur een e-mail naar afmelden@youtech.nl. Laat ons ook weten wat de reden van afmelding is, die informatie helpt ons het magazine nog beter te maken! Vragen over abonnementen, nabestellingen en verspreiden? Stuur een e-mail naar info@youtech.nl. Vragen over de inhoud van het blad kunnen verzonden worden aan redactie@youtech.nl. Adreswijzigingen: Geef je adres uiterlijk drie weken voor verschijning van het volgende nummer door aan info@youtech.nl. Over YouTech: Beleef de werelden van techniek in het YouTech magazine of op www.youtech.nl. YouTech is voor 10- tot 15 jarigen en heeft als doel; zoveel mogelijk jongeren inspireren en informeren over techniek in de breedste zin van het woord. Het magazine is en blijft gratis. Iedere twee maanden boordevol toffe interviews, weetjes, prijsvragen en meer. Wij sturen eveneens iedere week het YouTech weekoverzicht per mail. Zo blijf je helemaal up-to-date. 35