KIJK VERDER. BLIJF NIEUWSGIERIG.
NR 04 | AUGUSTUS 2015
Winnen!
dozen vol k'nex
5 P O T te
ts allerve ids hV c e t u o Y
E L L Ë I N DA E R KO M VAN aBar viool Met hreld rond de we K C U R T K E LE muziek Altijdweg onder
S U I R A M & K R U E P R S D A J ZO !
L K E U B E B L U D BEL ZO B U D
Kijk verder. Blijf nieuwsgierig.
Volg YouTech overal, wanneer jij wilt!
Check ons op Instagram: www.instagram.nl/youtechnl
Volg ons Facebook:
www.facebook.com/youtechnl
YouTech VIPS En neem iedere dag even een kijkje op de website www.youtech.nl
Iedere maand nemen we een kijkje achter de schermen bij bijzondere bedrijven! Wil jij erbij zijn? Een Very Important Person worden is heel gemakkelijk. Check www.youtech.nl/vips
Inhoudsopgave
In dit nummer...
10
Youtalk Ingezonden brieven
Top 5 Vetste YouTube22 channels
c
Agenda Leuke dingen 34 doen!
18.
4.
Goed nieuws! Gamen in de klas Behind the Scenes Op expeditie in een muzikale bus
32.
6.
Superduo: Jasper & Marius
9. Web&app Nieuwe speeltjes voor op je phone
You Go Danielle van Berkom gaat met haar viool de wereld rond
31.
26. TestLab Garfield Kart: harder dan Max Verstappen
11.
Coole job! Rob maakt de achtbanen
Doe de Quiz & win K’NEX
En verder... Die wil ik Goeie vraag?! Top of flop Try this at home Een dag uit het leven van 35. Colofon 36. Yougi 14. 15. 16. 28. 30.
3
NEE
TEGEN PESTEN Pesten is voor niemand goed. Eind september doen scholen door heel Nederland daarom weer mee aan de week tegen pesten (21-25 september). Nu vast meer weten? Op www.pestweb.nl vind je informatie over pesten en handige tips.
JE EIGEN VLIEGTUIG
Dag files, dag stoplichten, dag tegenwind! De droom van de NieuwZeelander Glenn Martin wordt binnenkort werkelijkheid: zijn Martin Jetpack zal normaal gesproken in 2016 op de markt komen. Goed voor 200 pk, 30 minuten rondvliegen en een topsnelheid van zo’n 75 km/u. Mooi speelgoed voor wannabe-piloten met een wat dikkere portemonnee. De jetpack zal rond de 135.000 euro gaan kosten…
GAMEN TEGEN UITVAL
Gamen in het klaslokaal? Niet zo gek als het lijkt. Volgens onderzoek van de Erasmus Universiteit kan ‘serious gaming’(games gericht op leren en kennisontwikkeling) een rol spelen bij onder meer het terugdringen van schooluitval. Volgens de onderzoekers zorgt gamen voor een betere aansluiting van de les bij de leefwereld van jongeren. Game on!
VOEDSELREDDERS
Groente en fruit met een schoonheidsfoutje. Brood van een dag oud. Niks mis mee, maar niet te verkopen. Instock redt zulke producten van de afvalcontainer van de supermarkt en maakt er mooie gerechten van, voor hun café-restaurant, toko en foodtruck. En daarmee zetten ze voedselverspilling letterlijk en figuurlijk op de kaart. Goed bezig!
MEER GOED NIEUWS? SURF NAAR WWW.YOUTECH.NL 4
Goed nieuws
GEZOND OP DE FIETS
Met 75 minuten fietsen per week kom je op ongeveer een half jaar langer leven uit. Je leest het goed: wij Nederlanders leven door onze fietsgewoontes gemiddeld een half jaar langer dan de niet-fietsende wereldbevolking. Volgens de onderzoekers van Universiteit Utrecht voorkomt fietsen daarnaast ongeveer 11.000 sterfgevallen per jaar in ons land. Je dagelijkse ritje door weer en wind naar school is dus ergens goed voor!
VLIEGEN OP
VOEDSELRESTEN
Biobrandstof is er in vele vormen. Luchtvaartmaatschappij United Airlines kiest voor een wel heel bijzondere oplossing: de vliegtuigen vliegen binnenkort op biobrandstof gemaakt van voedselafval, dierlijke vetten en landbouwafval. Volgens United Airlines neemt hierdoor niet alleen de voedselafvalberg af (elke Amerikaan gooit jaarlijks 500 kilo weg!), maar zal de nieuw brandstof ook 80 procent minder uitstoot produceren.
RECORD VOOR DELFTSE
MINI-ONDERZEEËR
Zonnewagen NUNA ken je al. Nu hebben studenten van de TU Delft met hun WASUB V ook het wereldsnelheidsrecord voor ‘human powered submarines’ neergezet. Tijdens de International Submarine Races in Carderock (VS) was de Nederlandse mensaangedreven mini-onderzeeër sneller dan alle andere teams. Topsnelheid: 7,42 knopen ofwel 13,74 km/u. Volg het team op www.wasub.nl.
GROENE GETIJDEN
De Oosterscheldekering trekt jaarlijks busladingen toeristen. In het najaar wordt dit deel van de Deltawerken nog opmerkelijker: Tocardo Tidal Turbines plaatst dan vijf getijdenturbines in de Oosterscheldekering voor het opwekken van schone energie. Het is het grootste project voor getijdenstroom in Nederland: goed voor de stroomvoorziening van 1.000 huishoudens. 5
10 vragen aan...
Goede maaltijd streelt alle zintuigen Jasper en Marius Gottlieb? Zaten die niet in SpangaS? Jazeker, en ze speelden in allerlei bekende Nederlandse films. Celebs op de rode loper, dus. Niks ervan! De Amsterdamse tweeling maakt tegenwoordig YouTube en festivals onveilig met hun vrolijke kookprogramma 'Worsten van Babel'. Tien smakelijke vragen... 6
01. Wat is 'Worsten van Babel'?
Marius: We zijn begonnen als YouTube-kanaal, maar staan ook steeds vaker op festivals. En vanaf augustus koken we op de tv-zender 24Kitchen. Worsten van Babel is ontstaan uit onze liefde voor koken en onze hekel aan brave standaard kookprogramma’s. Wij proberen dingen uit, kijken welke eetbare spullen in huis zijn en gaan daarmee aan de slag. En ja, dan mislukt het wel eens. Maar dat is niet erg, het gaat om het koken zelf.
fietsband geen probleem zijn. Marius: Een gadget die me controle geeft over tijd. Want ik kom altijd tijd te kort. En een teleportatie-apparaat waarmee ik mezelf van de ene naar de andere plek kan flitsen.
02. Wat zou je koken voor een zaal vol techneuten? Jasper: Internetsoep! Ja, flauw he. Ik denk een ingewikkeld gerecht waar we allerlei grote apparaten voor nodig hebben.
03. Jullie zijn minder gaan acteren?
Jasper: Na drie jaar SpangaS en enkele films was het wel even genoeg. We hebben allebei Kunstacademie gedaan en merken dat we in dat werk, én bij het koken, creatiever kunnen zijn in het maken van mooie dingen. Acteren is natuurlijk superleuk, maar we willen er niet afhankelijk van zijn.
04. Zijn jullie gadgetfreaks?
Marius: Ik houd van goed gereedschap. Een mooie rasp, een kwaliteits-mes, een hele goeie pan. Goede spullen die levenslang meegaan. Dat maakt me blijer dan de nieuwste iWatch. Jasper: Een Roner-apparaat staat op mijn verlanglijst. Daarmee kun je gerechten heel rustig gaar laten worden. Prachtig ding. Of een goeie snijmachine. Of zo’n gehaktmolen waar je ook meteen worsten mee kunt maken.
07. Mooiste technische ontwikkeling?
Jasper: Goedkope fotocamera’s die in hd-kwaliteit kunnen filmen. Die maken filmen voor iedereen mogelijk. Ook voor ons. Wij waren helemaal niet bekend in de YouTube-wereld maar konden gewoon aan de slag zonder dure spullen en zonder te hoeven wachten op castingbureaus. Marius: Youtube is een podium waarop iedereen kan laten zien wat hij kan. Op dat podium delen wij onze kennis en vooral onze passie voor koken. Dat mag grappig zijn, graag zelfs. Maar het moeten wel technisch goede filmpjes zijn met voldoende informatie en een duidelijk verhaal.
08. Wat doe je over tien jaar?
Marius: Dan hebben we ons eigen reis- en kookprogramma zoals de Amerikaanse tv-kok Anthony Bourdain dat doet. Over de hele wereld reizen en onderweg overal van alles over koken leren. Fantastisch.
09. Lekkerste eet-ervaring?
Marius: Vleesmessen met kartels, uit de voordeelbak van een woonwarenhuis. Vreselijk! Met goedkope kartelmessen snijd je vlees kapot. Ik zweer bij messen van het Duitse merk Wüsthof. Dat is pas mooi gereedschap.
Jasper: Toen we 18 werden, nam een tante ons mee naar een heel goed restaurant in Parijs. Dat was geweldig. We spraken af dat we vijf jaar zouden sparen om met tante naar Londen te gaan, naar het wereldberoemde restaurant van chefkok Heston Blumenthal. Onze held! Dat is ons gelukt en het was een onvergetelijke ervaring. Bij een visgerecht kregen we zelfs ‘eetbaar zand’ met daarbij een mp3-speler met zeegeluiden. Ik had die dag tranen in mijn ogen van geluk. Die smaakervaring bereikte al mijn zintuigen.
06. Wat wil je hebben wat nog niet bestaat?
10. Een gouden tip voor de YouTech-lezers?
05. Meest waardeloze ding ooit gekocht?
Jasper: Fietsbanden die nooit lek gaan. Kom op, wetenschappers! Jullie kunnen de meest fantastische dingen, dan mag zo’n onverwoestbare
Marius: Wat je ook doet, kies voor kwaliteit. Van goedkoop word je ongelukkig. En speel jezelf in de kijker via YouTube. Wacht niet op anderen, doe het gewoon. 7
GA BACKSTAGE BIJ DE KETCHUPFABRIEK of bij één van de andere 200 locaties Bekijk het programma op » hetweekendvandewetenschap.nl
Web&app GOOGLE PHOTOS Word je langzamerhand ook stapelgek van de enorme hoeveelheid foto’s op je smartphone? Hoe vind je ooit die foto terug van dat ene moment? In Google Photos kun je al je foto’s en video’s opslaan, bewerken, indelen, delen én doorzoeken – een beschrijving aan je foto hangen is niet Powered by Want eens nodig! Gratis opslag binnen je Google-account tot 15 GB. Google Photos • App Store & Play Store • Gratis
WEB&APP IS POWERED BY LENNART KERKVLIET OCEANHORN Kon je niet stoppen met Zelda? Dan is Oceanhorn: Monster of Uncharted Seas helemaal jouw game. In betoverende decors grijp je je zwaard, spring je in je boot en begin je aan een reis vol avonturen – die pas ophoudt als je het zeemonster Oceanhorn te pakken hebt. Oceanhorn • App Store • 8,99
QUICKLYRIC De muziekherkenningsapp Shazam ken je vast al. Met Quicklyric kun je songteksten opvragen van nummers die je afspeelt op je smartphone. De app draait op de achtergrond en haalt automatisch de juiste tekst op zodra je de app opent. Nu alleen nog wat zangoefeningen! Quicklyric • Play Store • Gratis
APPLE MUSIC
SWAY
Langverwacht en binnenkort ook voor Android: Apple Music. Moeten Spotify en andere streamingdiensten nu gaan oppassen? Het aanbod is ongeveer hetzelfde: zo’n 30 miljoen nummers voor een tientje per maand. Maar daar houdt de vergelijking wel mee op. Welke de beste is? Ontdekt het zelf: je kunt drie maanden gratis luisteren! Apple Music • App Store & Play Store • drie maanden gratis
Weg met die saaie presentaties met alleen een praatje en een plaatje. Sway is PowerPoint 3.0. Bouw zelf in no-time een gelikt verhaal met film (met een druk op de knop te embedden vanuit YouTube), een strakke lay-out (automatisch of zelf te kiezen) en eindeloze mogelijkheden. Eenvoudig te delen met klasgenoten of vrienden en nog gratis ook. www.sway.com
9
Youtalk
Hoi,
Hoi YouTech!
Ik wil vertellen over de eerste echte keer dat ik met techniek te maken kreeg. Dit was een jaar geleden toen ik naar de middelbare school ging voor een open dag.
Ik ben als profielwerkstuk een straalmotor aan het bouwen, en die wordt later op een kart gemonteerd.
Ik ben op zoek naar een testbaan en professionals zodat de test veilig kan plaatsvinden. Weten jullie iets?
Daarmee kwam ik trouwens in het nieuws!
Groetjes, Onno
Ik moest een brug maken van verschillende materialen en ik koos voor ongekookte spaghetti met spekjes. Het was erg moeilijk. Op die brug moest een voorwerp van een halve kilo of een flesje water van een halve liter blijven staan. Mij was het gelukt maar uiteindelijk brak hij toch. Ik ga volgend jaar waarschijnlijk meedoen aan het vak Technasium.
Tot nu toe is mijn gehele project gesponsord, veel (lokale) MKB bedrijven en ook grotere bedrijven als Shell en Vanderlande. Eigenlijk vertelt het filmpje in Hart van Nederland precies het probleem waar ik tegenaan loop.
Hey Onno! Wat een mega-tof idee. Mocht jij nou iets weten: mail dan even naar redactie@youtech.nl. Wie weet helpen we Onno aan een testbaan.
Dag hoor. :)
Cagla Hoi Cagla! Bedankt voor je mail. Leuk om te lezen dat een pak spaghetti en spekjes ervoor heeft gezorgd dat je nu zo dol bent op techniek. Veel succes met Technasium!
Het filmpje van Onno in Hart van Nederland check je via youtech.nl/onno.
Wat heb JIJ met techniek?
Doet jouw school coole dingen met techniek? Heb je net een zelfgebouwde raket gelanceerd? Is jouw gepimpte fiets de allervetste uit de hele buurt? Heb je een briljant idee om energie te besparen? Vertel het ons en wie weet sta jij in de volgende editie op deze pagina! Niks is te gek. Foto’s, ideeën, filmpjes, korte verhalen: als het maar met techniek te maken heeft. Stuur je bijdrage naar www.youtech.nl/magazine 10
Coole Job
Ronald houdt rollercoasters aan de praat Het liefst zit hij zelf de hele dag in een rollercoaster. Maar als Assistent Manager Technische Zaken van Walibi Holland vind je Ronald van der Lingen vooral buiten de razendsnelle rides. “Ik geniet elke dag. Vooral als het druk is en alle attracties feilloos werken. Bezoekers zijn dan superenthousiast en gaan met een big smile naar huis. Kicken.”
Ronald gaat over alle elektra. Van de grootste rollercoaster tot de kleinste frietpan. “Van een tl-buis vervangen in een kantoor tot een sensor repareren op de 46 meter hoge Goliath. Ik bemoei me met alles waar een stekker aan zit”, lacht Ronald. Dus ook met rollercoaster Xpress: Platform 13. Per lancering verbruikt deze gigant evenveel stroom als honderd woningen. En dat elke tachtig seconden. De treinen razen in 2,8 seconden naar 90 kilometer per uur. Een prestatie waar zelfs sportauto’s moeite mee hebben. Een andere indrukwekkende attractie is wildwaterbaan El Rio Grande. Die ziet er een stuk rustiger uit, maar ‘onder de motorkap’ schuilt een enorme brok techniek en energie. Drie grote pompen stuwen per seconde 22 volle badkuipen water omhoog.
Glasvezel
Ronald vertelt het allemaal met trots en plezier. Hij neemt ons mee naar rollercoaster Goliath: 46 meter hoog en een topsnelheid van 106 kilometer per uur. Een rit van één kilometer duurt een minuutje. Voor de bezoekers is Goliath één van de meest indrukwekkende achtbanen van Walibi Holland. “Maar techneuten zoals ik genieten het meest van Xpress: Platform 13. Een ingewikkelde rollercoaster met de modernste glasvezeltechniek. Het duurt vier jaar om hem echt goed te leren kennen, goed genoeg om elke storing te kunnen vinden en oplossen.”
11
32 jaar OPLEIDINGEN:
LEEFTIJD:
100
0 WOONPLAATS: MBO Automatiseringstechniek en Energietechniek en HBO Integrale Veiligheidskunde
Dronten BEROEP:
WERKT BIJ:
LEKKERSTE GERECHT:
Motion Assistent Manager Technische Zaken
HEKEL AAN:
Afdeling Elektrotechnisch Onderhoud van Walibi Holland
FAVORIETE SPORTEN:
Spaghetti Salades en fruit met zalm
Als iemand een probleem ziet maar het niet meldt, waardoor er niets gebeurt en het probleem blijft.
LIEVELINGSKLEUR: Oranje
Hardlopen: 10 tot 15 kilometer
BELANGRIJKSTE GEREEDSCHAP:
Ronald ZORGT VOOR:
van der Lingen Fluke T5000 multimeter
Veilige attracties die het (bijna) altijd doen HOBBY'S:
VAKANTIELAND:
BROERS/ZUSSEN?
Pretparken, muziekfestivals bezoeken en films kijken 12
VERVOERMIDDEL:
Nee
Noord-Amerika
Programmering
In 2014 scoorde Walibi Holland een attractiebeschikbaarheid van 98,12 procent. Simpel gezegd: als je honderd keer naar een attractie gaat, is die maar twee keer dicht door een storing. Een prima score, Ronald en zijn collega’s zijn er trots op. “Ons werk zit in die twee keer dat de attractie het niet doet. Dan gaan we als een speer aan de slag om het zo snel mogelijk te fiksen. Dat is onze uitdaging, we vinden het heerlijk”, vertelt hij. Een voorbeeld: vorig jaar sputterde Goliath tegen. De trein wilde niet weg uit het station. Ronald en zijn team werkten de hele nacht door om het probleem te ontdekken en Goliath weer aan de praat te krijgen. “Oude onderdelen eruit en nieuwe erin, dat is zo gebeurd”, legt hij uit. “Maar de hele programmering aanpassen moet heel precies, dat vreet tijd. Een heel vervelende storing, maar prachtig dat we het konden oplossen.”
Geluidje
In de zomer zijn Ronald en zijn team druk met het controleren van attracties en het oplossen van kleine en grote storingen. In de winter is het park dicht van november tot en met maart. Die maanden zijn nodig om nieuwe besturingen, kabels en regelkasten te installeren. “Dan kunnen we in de zomer weer hardgaan”, belooft Ronald. “We kennen elke attractie van binnen en van buiten. Vaak herkennen we een probleem aan een vreemd geluidje dat de machine maakt. Soms weten we dan al meteen waar de storing ongeveer zit.”
Berichtje
Techniek staat nooit stil, het blijft zich ontwikkelen. Waar kijkt Ronald naar uit? “Naar technieken die ons werk makkelijker maken. Automatische modules en componenten, slimmere sensoren die zelf aan de bel trekken als een machine hapert of vuil wordt. Dat we dan automatisch een berichtje krijgen: let op, ik heb onderhoud nodig, anders stop ik ermee. Dat zou mooi zijn. Ondertussen blijven wij ons uiterste best doen om onze bezoekers een fantastische dag te bezorgen. En weet je, van de meeste storingen merken ze helemaal niks!”
Techspecs • De software die Coen gebruikt: After Effects, Cinema 4D en Unity (voor VR).
3d-karakter. Een acteur draagt hiervoor een pak met sensoren.
• NuFormer ontwikkelde zelf de Mocap Mappingtechniek: een mix van 3d video mapping en motion capture.
• NuFormer maakt ook 360-graden projecties. Daarbij staat de kijker in het midden van een volledig rond beeldscherm.
• Mocap Mapping brengt bewegingen real-time over naar een
• Kijk op www.nuformer. com voor informatie en voorbeeldfilmpjes.
13
Die wil ik!
Powered by:
Hoofdredacteur Rutger Houweling van WANT.nl en reporter Benedicta selecteren weer vier toffe gadgets. Check ‘m out!
Rutger
Benedicta
Owow!
Chill-eiland Rutger: We willen allemaal wel in een zonovergoten land met al onze vrienden ontspannen op het water dobberen. Dit achtpersoons eiland inclusief zitplaatsen, bekerhouders, rugsteunen en vier ingebouwde koelers is dan ook een musthave. Benedicta: Ziet er ontzettend leuk uit! Lijkt me ook heel relaxed in de zomermaanden. Wel aan de dure kant, maar goed: als je de prijs verspreidt over je vrienden valt het reuze mee. Geef mij maar zo’n chill-eiland!
Rutger: Het Eindhovense Owow maakt instrumenten voor de niet-geschoolde muzikant: plastic circuitboards die op jouw bewegingen reageren. De Wob, Wiggle, Pads en de Scan zijn uniek en produceren verschillende tunes. Erg cool!
Multimuis 3.0 Rutger: Je computer met
Benedicta: Zoals de naam al zegt: wow! Je kan er heel vette beats mee maken zonder maar enig verstand te hebben van muzieknoten! Ideaal voor muziekkneuzen als ik.
een muis bedienen? Dat is zó twintigveertien. Anno twintigvijftien bedien je ‘m met een stuk fruit! Of een schaar. Of een boterham. Waarom ook niet?! Piano spelen op een tros bananen, te gek.
Prijs: vanaf €49,Benedicta: Mijn eerste reactie: ik wil dat ook! Vooral omdat je
Prijs: ongeveer €270,-
bijna alles aan je Makey Go kan koppelen. Een appel als muis gebruiken vind ik na een tijdje niet zo spannend meer, maar je kunt er ook muziek mee
Smart lamp Rutger: Kunstmatige verlichting en schermen van laptops, tablets en smartphones houden onze ogen de hele dag open. En dus lezen we steeds vaker over slaapproblemen. Deze lamp lost dat slim op door de kleur en sterkte van de verlichting continu aan te passen aan de stand van de zon.
14
maken!
Benedicta: Een lamp die zich aanpast aan onze natuurlijke cyclus… Klinkt eigenlijk best wel cool en ik denk dat de lamp ook erg handig is. Persoonlijk vind ik deze ‘extra functie’ niet echt nodig omdat ik lampen maar op bepaalde tijden gebruik. Dan is aanpassing eigenlijk niet nodig.
Prijs: €17,-
Prijs: €90,-
Check deze en allerlei andere coole gadgets op YouTech.nl!
Goeie vraag?!
Wat is het effect van ‘geluk’ op je lichaam? Er zijn ruim 7 miljard mensen op aarde. Als we iedereen zouden vragen wat geluk is, zouden we miljoenen verschillende antwoorden krijgen. Geluk is dus persoonlijk. Maar hoe verschillend geluk voor iedereen ook is: het lichamelijke effect van geluk is voor iedereen hetzelfde. Het DNA van geluk - 50% Erfelijke factoren: Iedereen wordt geboren met een eigen geluksniveau. - 40% Eigen handeling: Het grootste deel van je geluk bepaal je zelf. - 10% Levensomstandigheden: De situatie waarin je leeft heeft slechts kleine invloed.
Bron: BODY WORLDS: The Happiness Project Amsterdam, www.bodyworlds.nl
Een gezonde geest in een gezond lichaam Geluksgevoel wordt veroorzaakt door hormonen in je lichaam. De belangrijkste zijn serotonine, dopamine en endorfine. Hoe meer je hiervan hebt, hoe gelukkiger jij je voelt. Je kunt deze heel simpel zelf aanmaken. Door bijvoorbeeld sporten, gezond eten, knuffelen met je huisdier en veel buiten zijn word je gezonder én gelukkiger. Onthoud dus goed: 40% van jouw geluk bepaal je zelf!
Wist je dat… je van lachen gelukkig wordt? Wanneer je lacht of glimlacht, wordt er een deel van je hersenen gestimuleerd waar je werkelijk gelukkig wordt.
Wist je dat… geluk besmettelijk is? Uit onderzoek blijkt dat als je veel om gaat met een gelukkig persoon, je kans om zelf gelukkig te zijn vergroot met wel 15%.
De sleutel tot geluk is… Wat maakt jou gelukkig? Je hebt bovenaan misschien iets ingevuld dat je graag krijgt of wilt hebben. In onze cultuur wordt geluk vaak geassocieerd met iets krijgen. Maar uit onderzoek blijkt dat mensen die veel tijd, geld of steun aan anderen geven, vaker gelukkig en tevreden zijn met hun leven en minder vaak depressief. De echte sleutel tot geluk is dus eigenlijk: geven.
Your Happiness Project Neem deze week eens contact op met een oud klasgenootje, buurjongen of -meisje of familielid die je al een tijd niet hebt gesproken. Wedden dat jullie daar allebei gelukkig van worden!
Body Worlds Wil jij meer weten over het menselijk lichaam en hoe jijzelf er van binnen precies uit ziet? Je ontdekt het bij anatomiemuseum BODY WORLDS: The Happiness Project in Amsterdam. 15
Top of flop
Wolken in NASA-gebouw Het Vehicle Assembly Building van de NASA in Florida is één van de grootste gebouwen ter wereld: 160 meter hoog (bijna twee keer het Vrijheidsbeeld), 218 meter lang en 158 meter breed.
ech YouT r Toppe Het gebouw heeft een inhoud van zo’n vier miljoen kubieke meter. Het Pentagon past er twee keer in. Sterker nog, het gebouw is zó groot, dat het op vochtige dagen last heeft van wolken binnen. Echt waar. 125 grote ventilatoren lossen dit op. In het gebouw zit 100.000 ton staal, 50.000 kubieke meter beton, 71 kranen en vier enorme deuren van elk 139 meter hoog. Een imposante top!
New Horizons ---------------
Na een ruimtereis van bijna tien jaar bereikte ruimtesonde New Horizons op 14 juli het hoofddoel van zijn reis: de dwergplaneet Pluto. De sonde doet onderzoek naar de eigenschappen van Pluto en zijn manen. Daarna schiet New Horizons verder het heelal in, op weg naar andere objecten nog verder weg van onze Aarde. Als de sonde klaar is met gegevens verzamelen, duurt het negen maanden om alle data naar de Aarde te sturen. Top! 16
Graafmachine maakt hotdog --------------------------------------
Stel, je hebt een bedrijf met graafmachines en je wilt laten zien hoe goed jouw graafmachine-bestuurders zijn. Wat doe je dan? Je laat ze een broodje hotdog bereiden, met een graafmachine! Het Noorse bedrijf Statoil Fuel & Retail kreeg dat voor elkaar en scoort er een leuke hit mee op Youtube (zoek op: real hot dog precision). Broodje, uitjes, sla, worst en ketshup. De bestuurder doet het allemaal zonder knoeien met zijn graafgigant van 8,5 ton. Top!
Robot print brug -------------------Het Nederlandse bedrijf MX3D gaat in Amsterdam een brug bouwen met 3D-printers. Daarvoor gebruikt het bedrijf een speciale robot die het mogelijk maakt om grote objecten te printen. Niet in de fabriek, maar op locatie. Dus precies op de plek waar de brug over de gracht komt. De robot begint zijn werk op de ene oever en maakt al printend de oversteek naar de andere oever. MX3D hoopt nog dit jaar te kunnen beginnen. Top!
Weerstationnetje -----------------------
De Tempescope van industrieel ontwerper Ken Kawamoto is een prachtig weer-stationnetje. Via internet haalt het apparaat het weerbericht op en toont dat in het doorzichtige doosje: regen, wolken, zon en zelfs onweer. We geven toe: het is een mooi design-hebbeding. Maar ook volledig overbodig. Want wie door het raam naar buiten kijkt, krijgt precies dezelfde informatie. Maar dan gratis. Een mooie flop.
Windenpil --------------
We geven toe: winden laten is geen fris onderwerp voor een mooi blad als YouTech. Toch moeten we het even melden. Want de Franse uitvinder Lutin Malin heeft een pil gemaakt die je winden doet ruiken naar chocolade, rozen, gember of viooltjes. De pillen zijn gemaakt van natuurlijke materialen. Je slikt er twee tot vier per dag en ze kosten 20 euro voor 60 stuks. Grappig. Malin schijnt zelfs een glitterpil te maken voor een ‘disco-drol’ in je wcpot. Dat gaat ons net een stap te ver. Flop!
Piepschuim batterij ----------------
Je mobiel opladen met piepschuim? Twee briljante ingenieurs van de Purdue University in Amerika maken het waar. Door het piepschuim te verhitten, maken ze een flinterdunne laag van koolstofnanodeeltjes. Die combineren ze met lithium (dat al in veel batterijen zit) en zo ontstaat een gerecyclede batterij die beter presteert dan een gewone. Binnen enkele jaren willen de profs de helft van het wereldwijde piepschuim hergebruiken. Top!
Gebaren handschoen ----------------
Ruim 500 kinderen deden dit voorjaar mee aan de talentenwedstrijd Jouw Slimste Idee van techniekcentrum De Ontdekfabriek in Eindhoven. Winnaar werd de 11-jarige Ive van den Langenberg uit Boxtel. Haar idee: een gebarenhandschoen die gebarentaal vertaalt naar woorden en andersom. Perfect voor doven en slechthorenden. Ive maakte indruk op de jury met een prototype van restanten van oude apparaten. Een bedrijf dat gamehandschoenen maakt gaat het idee verder uitwerken. Top!
17
Behind the scenes
MUZIKALE REIS IN DE ELEKTRUCK
Een bus gebruik je voor vervoer van A naar B. Toch? Mis! In de oude stadsbus van Bas Rombouts en Roel van de Laar maak je een muzikale reis door de oneindige mogelijkheden van moderne muziek. Van hardstyle tot hoorspel, in de Elektruck maak het zelf. 18
De Elektruck is een bus uit 1976. Roel van de Laar en Bas Rombouts uit Tilburg maakten er een mobiele, digitale muziekwerkplaats van en daarmee toeren ze langs scholen, festivals en evenementen. In de Elektruck maken jongeren kennis met elektronische muziek. Hoe? “Door ze zelf op een spelende manier te laten ontdekken hoe je met een computer muziek kunt maken”, vertelt Bas. “Jongeren zijn enorm creatief. Wij geven ze een computer, software en wat uitleg en hup aan de slag. Voor je het weet knallen de leukste composities door de boxen.”
Remixen De Elektruck heeft acht werkplaatsen met een pc, klein keyboard, microfoon en koptelefoons. Jongeren werken in tweetallen, om elkaar op ideeën te brengen. Ze maken een ringtone, remixen een nummer, knutselen geluidscollages of een hoorspel. “Ze snappen de software snel. En alles wat ze kunnen bedenken, is mogelijk. De meesten creëren al binnen een paar minuten aardige geluiden”, weet Roel. “En zodra je dat door hebt, kan de muzikale reis beginnen. Heel gaaf. Sommigen gaan vanaf minuut één helemaal los en experimenteren alles bij elkaar. Anderen duiken diep in de mappen en maken stukje voor stukje iets moois. Zo heeft ieder zijn eigen stijl en aan het eind zetten ze allemaal hun eigen creatie neer. Wij lopen ondertussen rond om te helpen. Belangrijkste tip: stop je compositie niet te vol, zorg voor rust en ruimte.” 19
Blokkendoos
Instrument
In de Elektruck treffen we de vrienden Rik en Vincent,
Roel kan echt genieten van zijn enthousiaste
twee brugklassers uit Amersfoort. Ze hebben de
gasten. “Ze zien en doen iets wat ze nog nooit
grootste lol en deinen lekker mee op hun eigen muziek.
gezien en gedaan hebben. Soms brengt iemand
Lukt het een beetje? Rik doet de grote koptelefoon
een instrument mee en plugt in. Ja, dat kan ook.
even af: “Hartstikke simpel. We hebben mappen met
Waarom niet. Laatst riep iemand plotseling: hé, zit
muziek, instrumenten en ritmen. We kiezen wat we
een popsong zo in elkaar? Mooi toch.” Bas vult hem
leuk vinden en stoppen dat bij elkaar tot een nieuwe
aan: “Sommige jongeren mailen ons later dat ze
song.” Vincent heeft een stukje gerapt in de microfoon.
een workshop gaan volgen of zelf muzieksoftware
“Ging best goed”, lacht hij. “Weet je, dit programma
hebben gekocht. Geweldig! Maar wat het resultaat
is een soort digitale blokkendoos. Op het scherm kun
van onze workshops ook is, ik heb nog nooit iemand
je blokjes met muziek en ritmen plakken en stapelen.
sjaggo naar huis zien gaan.”
Helemaal niet moeilijk.” Bas moet er om lachen. “Die jongens redden zich wel. Ze hebben gelijk: knippen, plakken, kopiëren, verplaatsen. Als je een muis kunt vasthouden, kun je in de Elektruck muziek maken.”
Beat Tip van Bas: begin met een beat, die zet de lijn uit en bepaalt de stijl. Daarna knutsel je met drums, bas, gitaar, synthesizers, percussie, strings, horns en noem maar op. Alles wat je aanklikt, kun je bewerken met een dashboardje. De software bevat ook een indrukwekkende verzameling popsongs. Van Beyoncé tot Billy Idol, in de Elektruck kun je eindeloos rotzooien in de pophistorie. Een stukje One Direction tussen je eigen ritmen? Geen probleem. Een beetje Rihanna over je vers ingesproken rap? Zo gebeurd. “We doen dit nu al acht jaar en onze bezoekers verrassen ons nog steeds. Zeker als ze enthousiast aan de slag gaan met de microfoon, ontstaan er soms prachtige dingen”, vertelt Bas. 20
Techspecs
• De muzieksoftware in de Elektruck heet Ableton. • In 2008 kreeg de Elektruck de Brabant Cultuurprijs. • Bas en Roel bouwden twee jaar aan de Elektruck. • Hiphop en hardstyle zijn de populairste muziekstijlen tijdens workshops. • Roel bouwt momenteel aan zijn ‘klankkast’. Een kast waarmee je muziek maakt door aan de laden te trekken. • Alle informatie en gratis muzieksoftware vind je op www.elektruck.nl • Op de site vind je ook werk van jongeren dat ze in de Elektruck hebben gemaakt.
(Advertentie)
estje e b Dit e jeuk: tj geef ofdluis! o de h
VANAF 3 OKTOBER EXCLUSIEF IN OMNIVERSUM Je bent omgeven door dingen die je niet kan zien. Ze zijn voor het blote oog niet zichtbaar omdat ze te klein, te langzaam of juist te snel zijn. Sommige dingen zijn zelfs letterlijk onzichtbaar. Mysteries of the Unseen World laat je meekijken met wetenschappers die deze onzichtbare dingen zichtbaar en begrijpelijk maken. Filmpremière: tijdens Weekend van de Wetenschap op 3 en 4 oktober.
Deze m ijten zitten m isschien ook wel tuss en jouw wimper s!
www.omniversum.nl
Zo z worm iet een eruit heel v dicht an bij
moet je En hier zen: van nie tofmijt! s s i u h e d
d j i t Al g i r e i g s w u e i n lfuur een a h n e e n k je i tekracht r H oe m aa a a w z t e werk re e wonde raket? Ho d n i m o k p ? Wel e t e n sc h a w eigenlijk n e k ie an techn kanalen f j i v e wereld v z e d be. Check u er T u o Y p o a l t i jd m e ie d s r e ' Tech voor You te n . willen we
Wat: Clipphanger web: www.youtube.com/clipphanger Wat blaft een hond? Waarom is de aarde rond? Hoe komt een astronaut aan water? Het antwoord op deze en vele andere vragen geeft Clipphanger. Verpakt in grappige animaties vol nuttige en nutteloze feiten, die gegarandeerd blijven hangen in je bovenkamer. Zelf een vraag die je graag beantwoord wil zien? Stuur ‘m in en wie weet krijg je straks antwoord in je eigen Clipphanger!
TECH FACT: Ook te bekijken via de Clipphanger-app, zowel op iOS als Android.
g a d e k l E r e m m sli
Wat: Smarter every day Web: www.youtube.com/user/destinws2 ‘Awesome science’, volgens de makers. Bijna drie miljoen volgers zijn er dol op. Presentator Destin Sandlin’s vraag des levens is: waarom? Gevolgd door de videocamera test, onderzoekt en vraagt hij net zo lang door tot hij het antwoord heeft op de meest rare vragen over niet-alledaagse onderwerpen. Meestal uit de categorie ‘don’t try this at home’.
AG M N E G VRA 22
TECH FACT: De presentator is van oorsprong werktuigbouwkundige en testte onder meer raketten.
Top 5
Wat: Crazy PT Web: www.youtube.com/ crazyPTchannel
r e i h r e i Pap
Nu nog een half miljoen volgers, maar dat zullen er binnenkort ongetwijfeld meer zijn. CrazyPT is de naam, het kanaal van een jonge knutselaar die zijn experimenten met papier graag wereldwijd deelt. Zomaar een greep: bouw een bazooka om papier mee te schieten, zet je eigen papieren mini-kruisboog in elkaar of vouw een vliegtuig dat écht ver vliegt. Wel oppassen bij open vuur.
Doe f het zel Wat: How to make Web: bit.ly/1RlUAMZ Verplichte kost voor elke thuisknutselaar. Soms spectaculair (bouw je eigen raket). Soms vet handig (bouw een case of versterker voor je smartphone). Soms heerlijk kinderachtig (maak een stinkbom). En altijd snel te bouwen met minimale materialen. Gabriel laat je zien hoe het werkt, jij doet de rest.
TECH FACT: Nederland verbruikt per jaar bijna 1,8 miljoen ton aan papier en karton.
Per seconde wijzer Wat: Minute Physics Web: www.youtube.com/minutephysics Zestig seconden. Zo lang duren de meeste filmpjes (vol timelapses en animaties) van Minute Physics. Het weerhoudt de makers er niet van om ingewikkelde onderwerpen simpel uit te leggen. De werking van zwaartekracht en de zon bijvoorbeeld. En: wat is een dimensie eigenlijk? Alleen voor Einstein’s theorie E=mc² moet je twee minuten geduld opbrengen... TECH FACT: MinutePhysics heeft inmiddels ook een broertje over de aarde: MinuteEarth.
TECH FACT: Ingrediënten voor de smartphoneversterker: een toiletrol en twee plastic bekertjes! 23
Quiz
Wat weet jij van...
de toekomst? YouTech is sinds kort partner van Summerlabb, een rondreizende ‘stad van de toekomst’. Je kunt er voelen, proeven en ruiken aan (technologische) innovaties op het gebied van duurzaamheid. Je vindt Summerlabb (en YouTech!) onder meer in Rotterdam, tijdens de Wereldhavendagen (4-6 september). Nu vast een warming-up? Doe de quiz!
1.
5.
24
Wat is binnenkort al mogelijk? a. jezelf laten teleporteren naar een andere plek b. als toerist een ruimtereis maken c. vliegen zonder co2-uitstoot
Wat zijn de bekendste voorbeelden van ‘groene’ energie? a. steenkool en windenergie b. zonne-energie en olie c. windenergie en zonne-energie
2.
Welk grote voordeel heeft waterstof als brandstof voor auto’s? a. de uitstoot is nul b. het weegt niks c. het ruikt lekker fris
4.
Je pakketjes worden binnenkort misschien wel helemaal 3.0 bezorgd. Waarmee experimenteert webwinkel Amazon? a. robotchauffeurs b. drones die pakketjes bezorgen c. precisieparachutes met pakketjes
3.
Hoe noemen we iemand die expert is op het gebied van de toekomst? a. futuroloog b. visionair c. horizonoloog
6.
Onze omgeving wordt steeds digitaler. Hoe noemen we het fenomeen dat machines, auto’s, de thermostaat en de koelkast ook online zijn? a. multitasking b. the internet of things c. het zwarte gat
7.
8.
Als het aan Google ligt, zien we snel een nieuw voertuig op de weg. Welke? a. een vliegende bromscooter b. een ligfiets op zonne-energie c. een zelfrijdende auto
9.
10. Welke technologieën gebruiken fruittelers en andere agrariërs om de gewassen in de gaten te houden? a. drones b. satellieten c. beide
4G is amper geïntroduceerd of er wordt alweer gewerkt aan de opvolger. Wat zal 5G volgens de verwachting straks vooral bieden? a. een stabieler netwerk b. een veel hogere snelheid – tot wel enkele gigabytes per seconde c. hogere telefoonrekeningen
Een Nederlands bedrijf presenteerde onlangs een bijzondere woning. Wat is er zo speciaal aan? a. het huis is volledig zelfvoorzienend en kan zonder aansluiting voor water, gas en elektra b. het huis is dubbel geïsoleerd c. het huis is opklapbaar bij een verhuizing
Winnen! Je vindt de antwoorden op de eerste negen vragen op pagina 35. Met vraag 10 kun je één van de twee K’NEX boxen winnen die wij hebben staan. Vul voor 15 september je antwoord in op www.youtech.nl/ magazine. Als je in de prijzen valt, krijg je automatisch bericht.
K’NEX Deze groene kist bewaart jouw K’NEX schatten als geen ander. Met maar liefst 705 onderdelen is het mogelijk om 70 verschillende modellen te bouwen. Zeewezens, auto’s, gereedschap en nog veel meer staan klaar om door jou gebouwd te worden.
25
films
Maze Runner: The Scorch Trials Het doolhof was pas het begin… The Maze Runner was vorig jaar een van de tien best bezochte bioscoopfilms in Nederland. Het vervolg gooit er nog een schepje bovenop. Thomas (Dylan O'Brien) en de andere Gladers krijgen te maken met een enorme uitdaging: het zoeken naar aanwijzingen over het geheimzinnige en machtige WCKD. Samen ontdekken ze dat de organisatie een schokkend plan voor hen in petto heeft.
Waardering:
Mission: Impossible - Rogue Nation Ethan Hunt is terug en dan weet je wat je kunt verwachten. Bloedstollende actie en spanning van de eerste tot de allerlaatste minuut. Hunt, opnieuw gespeeld door Tom Cruise, begint met zijn team aan de meest onmogelijke missie ooit: het uitschakelen van ‘The Syndicate’, een internationale criminele organisatie die speciaal getraind is om IMF (Impossible Mission Force) aan te vallen. Meer verklappen we niet…
Waardering:
Fantastic Four Verplichte kosten voor alle superheldenfans: Fantastic Four is een nieuwe verfilming van het langstlopende superheldenteam van Marvel. Het leven van vier jonge outsiders verandert compleet als ze teleporteren naar een ander universum, waar ze een schokkende gedaanteverwisseling ondergaan. De vier moeten leren omgaan met hun nieuwe krachten en de strijd aanbinden met een voormalige vriend. Lukt het ze om de aarde te redden? Met Miles Teller, Michael B. Jordan, Kate Mara en Jamie Bell.
Waardering:
26
Testlab
games
FIFA 16 De game waar elk jaar volksstammen naar uitkijken. Kruip in de huid van Messi, Ronaldo en al die andere helden op wondersloffen en versla je vrienden. Vette nieuwe feature in de editie van 2016: No Touch Dribbling, waarmee je tegenstanders genadeloos op het verkeerde been zet. Vanaf 22 september verkrijgbaar! Voor PC, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360 en Xbox
Waardering:
Garfield Kart De beroemdste kat ter wereld kruipt in een kart en jij mag ook instappen! Garfield blijkt op het circuit aanzienlijk minder lui dan je misschien denkt. Je kunt racen tegen maximaal vier vrienden tegelijk, op zestien verschillende tracks. En natuurlijk zijn ook John, Odie, Arlene en Pookie van de partij. Hit the road! Voor 3DS
Waardering:
Action Henk Hopeloos verslavende game, ontwikkeld door de Utrechtse gamestudio Ragesquid. Ren, spring en glij op je achterwerk door een wereld vol speelgoed. Versla de zwaartekracht en laat zien dat jij de snelste van allemaal bent. Was al een hit op Steam en Humble, nu ook op je console. Voor PlayStation 4, PlayStation 3, PlayStation Vita, Xbox One ĂŠn Wii U
Waardering: 27
D E G R O T E BA L A Heb jij wel eens geprobeerd iets op je vinger te laten balanceren? Dat is meestal nog niet zo gemakkelijk. Terwijl er hele makkelijke trucjes zijn om dat te doen! Hier leer je hoe dat moet.
Wat heb je nodig?
Kurk, Markeerstiften, Schaar, Dik gekleurd papier, Plakband, Boetseerklei, 5 tandenstokers, Stalen ring, Pijpenrager.
Wat je moet doen? 1
2
Teken een dierenhoofd op het dikke Prik de andere vier tandenstokers
Maak aan de twee onderste
papier en knip hem uit. Plak het
ook op de kurk om armen en
tandenstokers een bolletje klei
hoofd op een tandenstoker en prik
benen te maken.
vast. Dit zijn de voeten.
het hoofd op de kurk.
28
3
Try this at home
AN C E E R TR U C
Probeer dit eens…
Zou het nog makkelijker zijn om je dier in evenwicht te houden als zijn staart zwaarder was? Voeg nog een ring toe om het uit te proberen!
4
5
Wat gebeurt er? Je hebt het zwaartepunt gevonden! Het zwaartepunt is het punt waarop een object balanceert. Het dier is in balans als het zwaartepunt onder zijn steunpunt ligt. De stalen ring verlaagt het zwaartepunt en houdt het dier in evenwicht. Als je tegen je dier tikt, wiebelt hij wel, maar hij valt niet om. Veel koorddansers gebruiken een lange flexibele stok
Wikkel het eind van de pijpenrager
Probeer het dier eens op je vinger
om de stalen ring en maak het
te balanceren. Geef een tikje tegen
andere eind vast aan de kurk. Dit is
het dier, blijft hij op je vinger?
om hun zwaartepunt te verlagen als ze op een touw balanceren.
de staart van het dier. “Onderwijs, heb plezier en maak verschil”
29
Een dag uit het leven van...
Eindeloos testen om zieken te genezen
(Utrecht) doet Jeffrey Beekman In het Wilhelmina Kinderziekenhuis aan zeldzame ziekte waar mensen jong onderzoek naar taaislijmziekte. Een rvoor en en verbeteren medicijnen. Daa sterven. Jeffrey en zijn team test kend aantjes! Kom kijken tijdens het Wee gebruiken ze zelf gekweekte mini-org ber! van de Wetenschap op 3 en 4 okto In een steriele kast bereid ik kweekbakjes voor.
In die bakjes kweken we mini-orgaantjes van ongeveer 1.000 cellen. Daarmee testen we.
Dit is ons lab. Hier doen we ons baanbrekend onderzoek.
In een speciale kweekkast groeien we de cellen bij 37 graden.
En zo zie je dat door een sterke microscoop; het bolle darmpje is gezond, het andere is ziek.
Kijk, dit is een heel klein stukje darm. Zelf gekweekt.
Met deze lasermicroscoop kijken we dwars door cellen heen. Wat ik zie, komt op het scherm.
Sommige materialen moeten we invriezen in stikstof: min 196 graden!
30
Op doorzichtige folie bekijken we uitslagen van sommige tests.
Aan het eind van de dag alles netjes schoonmaken. Morgen testen we verder.
Vraagje
On de rz oe k ´t ze lf Iedere dag op onderzoek uit om mensen beter te maken! Dat is fantastisch. Als jij de pagina hiernaast goed hebt onderzocht, kun je een leuke prijs winnen. Ook leuk, natuurlijk.
1. 2. 3.
Hier zie ik_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _________________ _________________ _________________
Hier zie ik_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _________________ _________________ _________________
Hier zie ik_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _________________ _________________ _________________
Heb jij goed opgelet?
Zie jij wat er op de foto’s staat? Surf naar www.youtech.nl/magazine, vul de antwoorden in en win een goedgevulde YouTech goodiebag! 31
You Go
n i t s a p l o o i V , k e i z u m alle n a a k n a d t e m techniek Foto: Albert Jolen
Ze werkte samen met Michael Bublé. Ze stond op Pinkpop, Lowlands en Rock Werchter. En ondertussen toert ze door Europa met de Nederlandse popsensatie Kovacs. Daniëlle van Berkom (25) kan boeken vertellen over haar leven als violiste in de pop- en rockmuziek. “Een standaard vioolmeisje? Nee, dat ben ik niet.” 32
aparte vorm. Speelt dat anders? “Oh zeker. Een gewone viool is veel lichter omdat die zijn geluid maakt in de holle houten klankkast. Een elektrische viool is niet hol, dus helemaal van hout. Plus nog eens de technische dingetjes die het geluid versterken. De zogenaamde pickups, net als bij een elektrische gitaar. Het geluid is ook anders. Wat minder warm en vol dan van een gewone viool. Dat lijkt een nadeel, maar met moderne techniek kunnen we het geluid nog verder verbeteren. Soms is het bijna net zo mooi als van een gewone viool.”
Foto: Alb ert Jolen
Pedalen
Maar als een elektrische viool minder mooi klinkt, waarom speelt ze er dan op? “Omdat het een heel gaaf ding is om te zien. Het publiek vindt ‘m ook prachtig. En vergeet niet dat ik met de elektrische viool allerlei geluidseffecten kan gebruiken via pedalen. In sommige van mijn projecten kan ik dat heel goed gebruiken. Maar niet bij de mysterieuze muziek van Kovacs, hoor. Daarbij hoort het zweverige geluid en het dynamische gevoel van mijn gewone viool.”
Viper Laatst stond ze te spelen voor 2.500 sjeiks in het oliestaatje Dubai. “Echt een heel aparte ervaring”, lacht ze. Maar met evenveel gemak en passie haalt ze het beste uit zichzelf in een kleine Nederlandse popzaal. Als ze maar viool kan spelen, dan is Daniëlle gelukkig. “Toen ik drie was, zat ik al met mijn neus tegen de tv naar concerten te kijken. En viool was altijd mijn favoriete instrument. Op mijn vijfde kreeg ik m’n eerste muziekles en sindsdien heb ik de viool nooit meer losgelaten.”
Gevoel
“Het is een instrument met een warme klank vol emotie”, vertelt Daniëlle. “Als je speelt op een viool, kun je daar heel veel gevoel in leggen. Het publiek herkent dat en waardeert het pure en gevoelige geluid. En met een viool kun je echt alles spelen. Dat vind ik misschien wel de mooiste ontwikkeling van de afgelopen jaren. Vroeger zag je violen alleen in Ierse volksmuziek en in klassieke orkesten. Nu kom je violen tegen in pop, hiphop, rock, klassiek en noem alle denkbare muziekstijlen maar op. Met dank aan de moderne techniek die het allemaal mogelijk maakt. Zonder techniek zouden violisten alleen in klassieke orkesten spelen.”
Aparte vorm
In de Nederlandse band Kovacs speelt Daniëlle op een akoestische viool die elektrisch wordt versterkt. In haar andere muziekprojecten speelt ze vaak op een volledig elektrische viool. Een bijzonder instrument met een heel
Daniëlle droomt even weg. “Ik zou heel graag een Viper willen, van de Amerikaanse vioolbouwer Mark Wood”, droomt ze hardop. “Dat is een elektrische viool met vier tot zeven snaren die je draagt met een schouderband. Dus niet geklemd bij je hals. Dan kun je tijdens het spelen ook zingen. Ik zou dan kiezen voor zes snaren en dan zou ik de viool hetzelfde stemmen als een elektrische gitaar. Dan kan ik eindelijk eens battelen met gitaristen. Lijkt me heerlijk.” Wat houdt je tegen, meid? “Nou ja, een Viper-viool heb je vanaf 5.000 euro. Dus ik moet nog eventjes doorsparen!”
TechSpecs • Daniëlle studeert Communicatie International Event Music & Entertainment Studies aan Fontys ACI. • Haar elektrische viool is speciaal voor haar gemaakt: een Yamaha SV 200 met 3.000 Swarovskisteentjes (namaak-diamantjes). • Haar Yamaha-viool is gemaakt van ebbenhout, esdoorn en gegoten kunststof. Een batterij van 9 volt zorgt voor de nodige energie. • Daniëlle speelt ook in de violistengroep The Exclusive Strings: vier dames die overal ter wereld optreden. • Kijk voor alle info op www.elektrischvioliste.nl 33
Agenda
Weekend van 3–4 de wetenschap
OKt
Tijdens het Weekend van de Wetenschap openen bijzondere organisaties en bedrijven hun deuren die normaal hartstikke gesloten zijn. Zij organiseren speciaal voor jou leuke activiteiten zoals proefjes, experimenten, demonstraties, open dagen, tentoonstellingen en meer.
Amsterdam Maker
20–23 Festival
aug
10–13
Het Amsterdam Maker festival is het festival voor jongen die graag met hun handen werken. De Amsterdamse Maker Movement laat je graag zien wat ze allemaal in huis hebben en waar ze aan werken. Uiteraard kun je ook zelf aan de slag.
Gogbot festival
sep
Het GOGBOT festival is een audiovisuele speeltuin met muziek, exposities, workshops, robotics en nog veel meer. Thema is The Internet of 34
t/m 25 okt
4–6
Een vrolijke familietentoonstelling voor de echte muziekfreaks in het Teylers Museum in Haarlem. Je ontdekt hoe de ontwikkeling van muziekapparaten jouw beleving van muziek heeft bepaald. Van de grammofoon, cassettespeler en walkman tot de iPod en Spotify.
Wereldhavendagen
Sep
Anne Reitsma Fotografie
Ben je dol op boten en schepen? Tijdens dit weekend maak je kennis met enorme internationale havenbedrijven, de Marine, de
26–27
Sep
Things, dit betekent dat alle elektronische spullen om ons heen aan elkaar gekoppeld worden en samen een slimme omgeving vormen.
Tentoonstelling Overal Muziek
meest spectaculaire schepen en kun je genieten van de vele activiteiten aan de oevers en in het centrum van Rotterdam.
Tina dag Een dag vol vrolijke gezelligheid én gigagave artiesten. Ontmoet je favoriete YouTubers, geniet van de vele optredens of ga zelf aan de slag op het DIY-Plaza. Hier kun je superveel leuke workshops doen zoals je eigen lipdub maken of een professionele fotoshoot organiseren.
Meer weten? Ga naar YouTech.nl
OPLOSSINGEN
OPROEP! Jouw school in YouTech Magazine?
DE VOLGENDE EDITIE
Laat het ons weten als jouw school goed bezig is. Doen jullie iets bijzonders? Heb je een held in de klas? Of organiseer je een leuke actie of tof event voor een goed doel, het milieu of de maatschappij? Ga dan naar youtech.nl/ magazine en klik op Youtalk. Hier kan jij je verhaal vertellen!
YouTech Magazine verschijnt weer:
VANAF 22 SEPTEMBER 2015 Ontvang je YouTech Magazine nog niet? Meld
je dan aan op youtech.nl/ magazine. Wij sturen je dan zes keer per jaar dit coole blad naar je huis. Helemaal gratis!
Oplossingen bladzijde 24 1. b
6. b
2. a
7. c
3. a
8. c
4. b
9. b
5. c
Het antwoord op vraag 10 vind je hier niet. Wil jij kans maken op zo’n vette box van K’NEX? Surf dan vóór 15 september naar www.youtech. nl/magazine en vul je antwoord in. Als je in de prijzen valt, krijg je automatisch bericht.
COLOFON YouTech Magazine is een twee maandelijkse uitgave van: TechniekTalent.nu Wipmolenlaan 1 3447 GJ Woerden tel: 0348-744212 info@youtech.nl TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van acht technische bedrijfstakken in Nederland, die als gezamenlijke missie hebben geformuleerd: “Meer instroom en behoud van (jonge) mensen in de techniek”. Ontdek jouw wereld op youtech.nl!
Directeur: Chris van Bokkum Bladmanager: Rianne Cuppen Redactie: Peter de Koning, Michiel van Ruitenbeek, Barbara Vos, Erwin Suvaal, Rick Thijssen en Eveline Gillot Coördinatie: Simon van Herpen Art director: Leroy Witman Fotografie: 123rf, Peter de Koning, DigiDaan, Albert Jolen en William Rutten. Marketing & Productie: Rianne Cuppen Sales: Bianca Baas b.baas@zpress.nl tel. 078-6397070) YouTech Magazine komt tot stand i.s.m. ZPRESS Young.
Service & Informatie
Afmelden voor YouTech Magazine? Stuur een e-mail naar afmelden@youtech.nl. Laat ons ook weten wat de reden van afmelding is, die informatie helpt ons het magazine nog beter te maken! Vragen over abonnementen, nabestellingen en verspreiden? Stuur een e-mail naar info@youtech.nl. Vragen over de inhoud van het blad kunnen verzonden worden aan redactie@youtech.nl. Adreswijzigingen: Geef je adres uiterlijk drie weken voor verschijning van het volgende nummer door aan info@youtech.nl. Over YouTech: Beleef de werelden van techniek in het YouTech magazine of op www.youtech.nl. YouTech is voor 10- tot 15 jarigen en heeft als doel; zoveel mogelijk jongeren inspireren en informeren over techniek in de breedste zin van het woord. Het magazine is en blijft gratis. Iedere twee maanden boordevol toffe interviews, weetjes, prijsvragen en meer. Wij sturen eveneens iedere week het YouTech weekoverzicht per mail. Zo blijf je helemaal up-to-date. 35