Magazine
©
Hét magazine van YouTech.nl. Jaargang 2, Nummer 1. Maart 2012
coole joieb mecanic n bij
de raboploeg
YOUTECH in space wie bouwt de vetste space invader
piratenambities?
bouw je eigen
vlot!
multi-talent charly luske: geboren voor
de spotlights
YTM-01-02-31-32.indd 1
29/02/2012 13:20
Win twee kaartjes voor de finale van de BMX Supercross in Papendal!
Binnenkort is het weer zover! Op 13 mei wordt de finale van de ruige BMX Supercross gehouden en wij geven kaartjes weg! Wat moet je doen? Doe mee met de prijsvraag en misschien word jij de gelukkige winnaar van twee kaartjes. Eén voor jou en één voor een vriend. Ga snel naar de site en beantwoord de vraag die we voor je klaar hebben gezet. Hopelijk zien we je in Papendal! Succes!
BMX Supercross vindt plaats van 12 t/m 13 mei. Voor meer informatie ga naar youtech.nl/bmxquiz. Je kunt nog meedoen tot en met 1 mei.
www.youtech.nl
YTM-01-02-31-32.indd 2
29/02/2012 13:20
Inhoudsopgave
Pagina 30: Ben jij Jack Sparrow in disguise? bouw je eigen vlot!
6 Hallo! Hoe maakt u het? // Het SOKOL-ruimtepak De ruimtepakken van nu zijn bijna een ruimte station op zich. Vol technische snufjes, elektronica, hulpmiddelen en veiligheidsvoorzieningen. André Kuipers legt uit!
16 You Go // Junior Vakkanjers 2012 Boren, slijpen, zagen en lassen. Vmbo-talenten veroveren de ruimte met hun zelfgebouwde space invaders!
In dit nummer:
4
Testlab
De ruigste snowboardgame ooit en nog véél meer nieuwe games en films. Testlab checkt ze voor je!
6
Hallo! Hoe maakt u het?
YouTech duikt in de hightechwereld achter het ruimtepak van André Kuipers.
8
Coole Job
Buiten de spotlights, maar o zo belangrijk: de mecanicien van de Rabo-ploeg.
12
Quiz
YouTech goes space. Wat weet jij van de ruimte? Test jezelf!
14
26
16
28
21
30
Is er leven na Wordfeud?
Een zelfgebouwd vlot voor elke wannabe-piraat.
22
31
25
32
Top of Flop
Social Shower Curtain iets voor jou? Of liever een zakmes usb-stick van 1 TB?
You Go
Samen sleutelen aan een space invader. Op bezoek bij de Junior Vakkanjers.
Op ’t web
Top 5
Leuk én leerzaam. De vetste uitjes voor het voorjaar.
Die wil ik
Bag of Rhythm Portable Audio System. Hebben!
10 vragen aan...
Charly Luske: met opzet geen gadgetfreak.
Goed Nieuws
Levens redden met je mobiel. En ander nieuws waarvan je vrolijk wordt.
Maak je eigen...
Colofon
Antwoorden, service en contactinformatie.
Vraagje?
Weet jij wat er op de foto staat?
Magazine©
YouTech Magazine 6.indd 3
3
02/03/2012 09:47
films BIG Miracle Een groep grijze walvissen zit vast in het snel groeiende ijs vlakbij de kust van Alaska. Journalist Adam (John Krasinski) en Greenpeace vrijwilliger Rachel (Drew Barrymore) zetten alles op alles om de walvissen te redden. Deze klus is moeilijker dan zij verwachtten, omdat het ijs maar aangroeit en er te weinig ijsbrekers in de buurt zijn om te helpen. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal.
waardering:
films thuis kijken:
Makkelijk met Pathé Thuis Bij Pathé Thuis kijk je films die je eerder bij Pathé in de bioscoop hebt gezien, maar ook films die niet in de bioscoop zijn verschenen. Pathé Thuis breidt wekelijks het filmaanbod uit, van actie tot comedy, van romantiek tot horror, voor ieder wat wils. Film in de bioscoop gemist? Niet getreurd, grote kans dat je ‘m bij Pathé Thuis alsnog kunt kijken. Om Pathé Thuis te kunnen gebruiken heb je een tv nodig met internettoegang en waarop je apps kunt installeren.
waardering:
Modern Family
series
In Amerika is deze serie een groot succes. Nu is 'ie ook in Nederland verkrijgbaar op DVD en kunnen ook wij er van genieten. De serie draait om drie gezinnen die alles behalve standaard zijn en samen een grote familie vormen. De serie geeft een kijk op het leven en alle grappige situaties die voor de meeste kijkers heel herkenbaar zijn. Lachen gieren brullen zijn de woorden die het beste beschrijven wat deze serie waarschijnlijk met je doet.
waardering:
4
YouTech Magazine 6.indd 4
Magazine©
02/03/2012 09:47
Testlab
SSX Snowboarden was nog nooit zo gevaarlijk. Van de toppen van de Himalaya, waar de lucht zo dun is dat je met bizarre snelheden naar beneden moet racen om te overleven, tot de uitgestrekte vlaktes van Antarctica waar kou je grootste vijand is. Heftig is het zeker, daarom is overleven het belangrijkste! Maar, wordt de stijl ook gewaardeerd? Ssx is er alleen voor XBOX 360.
waardering:
games Kinect Rush een disney pixar avontuur Kinect Rush: Een Disney Pixar Avontuur nodigt families en fans van alle leeftijden uit om de werelden van vijf geliefde Disney-Pixar films te beleven zoals nooit tevoren. Door de magie van Kinect voor Xbox 360, scan je jezelf in de game om een uniek figuur te worden in de vijf Pixar werelden. Vorm een team met figuren uit The Incredibles, Ratatouille, Up, Cars en Toy Story om puzzels op te lossen en verborgen geheimen te ontdekken. Kinect Rush – Een Disney Pixar Avontuur is alleen verkrijgbaar voor de XBOX 360.
waardering:
The Sims 3 SHOWTIME! Dit is jouw kans om een ster te worden en jouw succesverhaal te vertellen! In De Sims 3 Showtime kunnen spelers hun Sims aansturen om de top te bereiken en de ervaringen van deze tocht delen met hun vrienden. Met behulp van nieuwe en innovatieve sociale onderdelen zoals individuele ingame nieuwsoverzichten en live updates, kan iedereen zijn of haar Sims vrienden op de hoogte houden als nooit tevoren. De Sims 3 Showtime is een uitbreidingspakket voor de Sims 3 en is verkrijgbaar op PC en Mac.
waardering: Magazine©
YouTech Magazine 6.indd 5
5
02/03/2012 09:47
Hallo! Hoe maakt u het?
De astronauten Don Petit (links), Oleg Kononenko (midden) en André Kuipers (rechts) poseren voor de camera’s in hun SOKOL-pak. Foto: Gagarin Cosmonaut Training Center.
t u a n o r t s a Pak lein ruimtestation" "e e n k
Hoe lang overleef je in de ruimte zonder ruimtepak? Boeiende vraag, lastig antwoord. Ben je meteen morsdood? Nee, dat niet. Maar eenmaal in het totale niets is je leven slechts een kwestie van seconden. Een ruimtepak is dus een verdraaid handig ding. Hoe het in elkaar zit, zocht YouTech uit met hulp van ESA, NASA en André Kuipers.
Dat bepaalde bacteriën in de ruimte kunnen overleven, is al jaren bekend. In 2007 presteerde een hogere diersoort hetzelfde. Een Noorse universiteit stuurde piepkleine beerdiertjes (of mosbeertjes) mee op ruimtemissie en stelde ze tien dagen bloot aan uvstraling, energierijke kosmische deeltjes en een totaal gebrek aan zuurstof en luchtdruk. 6
YouTech Magazine 6.indd 6
Terug op aarde kwam tweederde van de beestjes na een half uur weer vrolijk tot leven. Sterk staaltje! Een mens daarentegen houdt het nog geen minuutje uit. Al na seconden treedt zonnebrand op, zwelling van de huid en onderliggend weefsel, decompressieziekte (bekend van duikers), verlies van bewustzijn door zuurstofgebrek en kokend bloed.
Magazine©
02/03/2012 09:47
Kogelwering
Lange vingers
Om toch in de ruimte te kunnen werken, dragen as tronauten een zogenaamd EVA-pak: perfect afgesloten en gemaakt van verschillende lagen beschermend en isolerend kunststof. Samen creëren deze materialen dezelfde omstandigheden als op aarde. De buitenste lagen zijn 'kogelwerend': ze houden ruimtestof en zwevend afval tegen dat soms met kogelsnelheid voorbij komt. De daaropvolgende lagen zorgen ervoor dat de astronaut kan ademen.
André Kuipers kreeg voor zijn ruimtereis naar het ISS een compleet nieuw SOKOL-ruimtepak. Zijn pak uit 2004 staat bij Space Expo in Noordwijk. Een SOKOL-pak is iets totaal anders dan een EVA-pak. Het is een soort back-up pak dat bescherming biedt in de Sojoez-capsule mocht de druk wegvallen. Met dit pak kun je niet lang overleven in de ruimte. Het biedt minder bescherming omdat de capsule zelf al heel veel bescherming biedt.
Het pak bevat ook een netwerk van slangen, tot wel 90 meter. Daarin stroomt water dat de lichaamswarmte afvoert naar het pak op de rug. EVA-pakken zijn zo gemaakt dat schimmels en bacteriën zich niet kunnen vermenigvuldigen. Handig, omdat je een ruimtepak in de ruimte niet kunt wassen. Eigenlijk is zo’n pak een klein ruimtestation op zich, vol technische snufjes, elektronica, hulpmiddelen en veiligheids voorzieningen. Dat verklaart ook het prijskaartje van miljoenen dollars.
Hoe lang overleef je in de ruimte zonder ruimtepak? Bouwpakket Een ruimtepak is vaak een bouwpakket met diverse onderdelen, elk verkrijgbaar in verschil lende grootten, die allemaal op elkaar passen. De astronaut zoekt de juiste onderdelen bij elkaar en stelt zo zelf een ‘maatpak’ samen. Na iedere vlucht wordt het pak uit elkaar geschroefd, schoongemaakt en gecontroleerd. Vervolgens kan een andere astronaut de onderdelen gebruiken. En zo gaat een ruimtepak wel 15 jaar mee.
“
In de ruimte zweef ik een half jaar lang
”
André heeft veel voordeel van zijn ervaringen in 2004, blogt hij: “Toen dacht ik nog: de vingers van mijn handschoenen zijn een beetje te kort, maar het zal wel meevallen. Dat heb ik geweten in de Sojoez. Op den duur kun je van die kleine dingen toch flink last krijgen. Op mijn verzoek zijn de vingers van de handschoenen nu ietsje langer gemaakt.” André heeft ook een strakke G-broek die hij voor de terugkeer aantrekt onder zijn lange onderbroek. Hij legt uit: “In de ruimte zweef ik een half jaar lang. Bloed wordt daar niet door de zwaartekracht naar mijn benen getrokken en het verdeelt zich anders over mijn lichaam. Er gaat op den duur minder bloed in je vaten circuleren, omdat je minder nodig hebt. Ook je bloeddrukreflexen nemen af. Je staat nooit meer op uit bed als het ware. Terug op aarde moet mijn lichaam weer wennen aan de zwaartekracht. Als ineens al het bloed weer naar mijn benen gaat, kan ik daar last van krijgen. Astronauten kunnen niet lang rechtop staan zonder flauw te vallen. Vandaar dit korset dat de overgang naar de aardse zwaartekracht iets aangenamer maakt.” We zullen er op letten als we op tv zijn terugkeer volgen.
Twee Russische cosmonauten aan het werk buiten het International Space Station (ISS). Foto: Space Gizmo.
Magazine©
YouTech Magazine 6.indd 7
7
02/03/2012 09:47
Coole Job
De stille kracht achter de renners YouTech Magazine 6.indd 8
02/03/2012 09:47
Werkdagen van veertien uur zijn tijdens de grote wielerrondes eerder regel dan uitzondering. Toch zou mecanicien Joost Hoetelmans van de Rabobank-wielerploeg met niemand willen ruilen. Achter de schermen zorgt Joost dat renners als Robert Gesink en Lars Boom juichend over de streep kunnen gaan.
YouTech Magazine 6.indd 9
02/03/2012 09:47
' st ru e nd co se ro i jg n d je e ge en
e
kr
ot gr en se en ijd ‘T
Check youtech.nl/ MAGAZINE voor meer coole jobs.
YouTech Magazine 6.indd 10
02/03/2012 09:47
G
iro d’Italia. Tour de France. Vuelta. Ronde van Californië. Tour Down Under. WK. NK. De grote klassiekers. Wereldbekerwedstrijden. Noem een wedstrijd en de kans is groot dat Joost Hoetelmans hem al op zijn cv heeft staan. Vanaf begin maart tot eind augustus is het zes maanden bikkelen voor de mecanicien en zijn collega’s. “Per jaar slaap ik 160 nachten niet in mijn eigen bed.”
Blind vertrouwen Bij zijn entree in de Raboploeg, nu vijf jaar geleden, keek Joost (36) nog huizenhoog op tegen de renners. Inmiddels is hij ‘gewoon’ volwaardig lid van het team. Met één groot verschil: de coureurs staan vol in de spotlights en Joost doet zijn werk in stilte, buiten het bereik van de camera’s. “Het is simpel: wij moeten zorgen dat het materiaal van de renners 100% in orde is. Daar moeten ze blind op kunnen vertrouwen. We kunnen het ons niet veroorloven dat er een ketting afloopt in de finale van een koers.”
Vol adrenaline Tijdens grote wedstrijden als de Tour is de druk het grootst. “Je krijgt tijdens zo’n ronde geen seconde rust. En de hele wereld kijkt mee. Dat voel je. Je bent weken lang aan één stuk aan het pieken. De rustdag is voor ons zelfs de drukste dag, want dan kloppen
Hoe word je
mecanicien?
De tips van Joost: • Een goede start is een opleiding fietstechniek op een ROC (www.roc.nl) • Sleutel veel aan je eigen (race)fiets • Doe ervaring op bij een fietswinkel • Het belangrijkste: je moet helemaal gek zijn van wielrennen!
In de wielrennerij telt elke seconde. Daarnaast doen de mecaniciens nog veel meer. We zijn onderweg de extra ogen en oren van de ploegleider en helpen bij de bevoorrading van de renners. We zijn dus van ’s ochtend vroeg tot ’s avonds laat in touw.”
Nieuwste innovaties Het sleutelen zelf blijft evenwel het mooist voor de mecanicien. “Ik werk altijd met de mooiste en nieuwste spullen. Mooier wordt het niet voor iemand die gek is van fietsen en van zijn vak. Vaak krijgen wij nieuwe innovaties al voor ze op de consumentenmarkt verschijnen. Vanuit de praktijk geven wij bij onze leveranciers dan aan wat er nog beter of anders zou kunnen. We moeten echt het allerbeste uit het materiaal halen. Dan merk je dat je deel uitmaakt van een wielerploeg op wereldniveau. Hoger zal ik nooit komen.”
De fiets van de Rabo-ploeg Elke gram telt in de wielrennerij. Daarom zijn de Giants van de Raborenners grotendeels (frame, wielen, stuur en stuurpen) van carbon gemaakt. Da’s licht en ijzersterk: de racefiets weegt slechts 6,8 kilo. Andere mooie technische snufjes zijn de tiptoetsen waarmee je elektronisch kunt schakelen en de versnellingscassette van titanium en aluminium. Kost wel wat: een compleet afgemonteerde fiets heeft in de winkel een prijskaartje van zo’n 10.000 euro!
de renners natuurlijk allemaal bij ons aan. Nieuwe banden. Andere versnellingen. Ergonomische aanpas singen. Alles moet kloppen. Dan zeg je niet: sorry, mijn werktijd zit erop. Je gaat door zo lang het moet. Na drie weken vol adrenaline ben je echt opgebrand.”
Elke seconde telt Voor hij bij de Raboploeg in dienst trad, was Joost fietsenmaker. Inmiddels is hij er wel achter dat het vak van mecanicien een flinke stap verder gaat. “Je technische kennis en kunde is natuurlijk de basis. Maar je moet je werk ook kunnen doen tijdens de hitte van een wedstrijd in plaats van in de werkplaats.
Winnen met zijn allen In de Raboploeg vormen alle schakels – van kok tot mecaniciens, van soigneurs tot renners – een geoliede machine. Joost: “We zitten weken lang 24 uur per dag op elkaars lip. Je kent elkaar door en door. We winnen dus ook met zijn allen. Ik juich net zo hard als de renner die als eerste over de meet gaat. En ’s avonds drinken we samen de traditionele fles champagne na een zege. Daarna gaat de knop direct weer om. We moeten scherp blijven. De jongens rijden in afdalingen soms meer dan 100 km per uur. Dan besef je hoe belangrijk het is dat het materiaal perfect in orde is.” Magazine© 11
YouTech Magazine 6.indd 11
02/03/2012 09:47
Quiz
n a v j i j t e e w Wat
? E T M I U R de
Nu André Kuipers als tweede Nederlandse astronaut in de ruimte verblijft, staat de ruimtevaart weer volop in de schijnwerpers. Maar wat weet jíj eigenlijk van het leven in de ruimte? Check hier je kennis!
1.
Wie was de allereerste ruimtereiziger? a. Joeari Gagrin b. Het Russische hondje Laika c. Neil Armstrong
3.
YouTech Magazine 6.indd 12
Wat werpt een Space Shuttle af kort na de lancering? a. de externe brandstoftank en hulpraketten b. de opvangbak van het chemisch toilet c. de overvolle roetfilters
Hoe lang doet zonlicht erover om de aarde te bereiken? a. 1 seconde
12
2.
b. 8 minuten
c. 1 dag
Magazine©
02/03/2012 09:47
4.
De schurk uit Star Wars is: a. Luke Skywalker b. Darth Vader c. Obi-Wan Kenobi
In een ruimtepak kan het aardig warm worden. Hoe blijven de astronauten koel?
5.
a. Door ondergoed met waterkoeling b. Door een miniventilator in hun helm c. Door zo min mogelijk te bewegen
6.
Hoe komt de onbemande bevoorradingscapsule bij het ISS van André Kuipers?
7.
a. Speciaal getrainde apen zorgen voor de besturing b. Op goed geluk: ze komen elkaar in een baan om aarde altijd wel eens tegen c. Op de automatische piloot
8.
a. Magnetisme b. Wrijvingskracht c. Elektrische kracht
Hoe heette de eerste Nederlandse astronaut? a. Andre Kuipers b. Wubbo Ockels c. Chriet Titulaer
10.
Welke kracht speelt naast zwaarte- en stuwkracht een belangrijke rol tijdens een raketlancering?
Hoe slapen astronauten? a. Niet, de ruimte heft het menselijk bioritme op. b. Zwevend, in een slaapzak die ze aan de muur vastmaken c. In ´slaaplades´ in de muur
9.
Wat is een lichtjaar? a. De afstand die een lichtstraal in één jaar aflegt. b. De tijd die het licht van een ster nodig heeft om de aarde te bereiken. c. De levensduur van een gloeilamp.
Je vindt de antwoorden op de eerste negen vragen op pagina 31. Met vraag tien kun je een mooie prijs winnen. Mail je antwoord voor 1 mei 2012 naar info@youtech.nl. Weet je het antwoord niet? Zoek dan op www.youtech.nl/magazine. Onder de goede in zendingen verloten we toegangskaartjes voor Nemo. De winnaars krijgen automatisch bericht. Magazine© 13
YouTech Magazine 6.indd 13
02/03/2012 09:47
Top of flop Energievlieger » Roland Schmehl van de TU Delft haalt stroom uit een grote vlieger. Het ding zit met een lier aan een generator vast die de trekkracht omzet in elektriciteit. De vlieger laten stijgen levert stroom op, weer inhalen kost stroom. Uiteindelijk blijft er 6 kilowatt over, genoeg voor een terrasver warmer. Schmehl werkt aan grotere modellen die meer opleveren. Top!
Social Shower Curtain » Kom je niet los van je digitale leven? Ben je alleen onder de douche nog social network-vrij? Het Social Shower Curtain is de ‘oplossing’ voor de echte digi-verslaafde. Met zelfs ruimte voor je profiel-foto. Heel even grappig, maar als vrienden je dit cadeau doen, moet je eens flink achter je oren krabben. flop.
Jet Pack Flyboard » De water-powered jet pack Flyboard is de nieuwste en coolste gadget waarmee je tien meter boven het water kan vliegen. Twee jets onder je voeten en twee om te sturen krijgen via een flexibele buis 100 pk kracht. Daarmee maak je onvoorstelbare capriolen. Hij kost wel 4.900 euro, maar je kunt nog de hele lente sparen. Top!
Getrainde bacteriën » De 17e eeuwse fresco’s (muurschilderingen) in de Santos Juanes kerk in het Spaanse Valencia worden gereinigd met ‘getrainde’ bacteriën die alleen bepaalde vervuilde materialen opeten. De wetenschappers brengen het op in een gel en sponzen het weer weg na anderhalf uur. Snel en goedkoop. Top!
Haaien als voorbeeld » De huid van haaien is geschubd en gestroomlijnd om parasieten te weerstaan. En de overlappende huidtanden zijn te ruw om bacteriën te laten nestelen. Sharklet Technologies gebruikt deze structuur tegen bacteriegroei op medische instru menten. Het haaienpatroon kun je ook met reliëfdruk aanbrengen op schepen en vliegtuigen voor brandstofbesparing en op windturbines voor meer efficiency. Top!
14
YouTech Magazine 6.indd 14
Magazine©
02/03/2012 09:48
Bamboe toetsenbord » Dit Chinese toetsenbord is van duurzaam bamboe. Ziet er prachtig uit en klinkt ook heel eko. Maar veel gebruikte toetsen zullen snel verkleuren en hoe duurzaam is het transport van China naar Europa? Niet dus. Een opvallende gadget op je bureau, verder vinden we dit een flop.
Vliegende hijskraan op Mars » De rijdende ruimterobot Curiosity, ter grootte van een flinke auto, landt in augustus op Mars. Niet met stootkussens, zoals zijn voorgangers Spirit en Opportunity. Nee, een vliegende hijskraan zorgt voor een veilige landing. Dit nieuwe NASA-concept werkt met opwaarts gerichte stuwraketten en wordt de standaard voor zulke transporten. Top!
Hippe brandweerslangen » Het Britse bedrijf Elvis & Kresse tovert afgedankte brandweerslangen om in hippe tassen, riemen, portefeuilles, iPhone-hoesjes en manchetknopen. En ze verpakken alle artikelen in hergebruikte materialen als koffie- en theezakken. Ook labels, verzenddozen en adresstickers komen van afgedankte bulkpar tijen. Bovendien gaat de omzet deels naar liefdadigheid. Helemaal Top!
Grootste fontein » In Dubai staat de grootste fontein ter wereld: twee voet balvelden breed, 150 meter spuithoogte, 6.600 lampen, 50 projectoren en een prijskaartje van 140 miljoen euro. Wat een kitscherige verspilling van geld en energie. Dat kun je veel nuttiger besteden. flop.
Zakmes-stick van 1 TB » Toevallig nog 1.550 euro in je zak? Dan koop je toch het nieuwste zakmes van Victorinox. Met een mesje, een schroevendraaiertje en zo. En o ja, een usb-stickje van 1 TB! Is ie echt te duur? Dan ga je voor de b-versie met een stick van 640 GB. Die kost ‘maar’ 360 euro. Top!
Magazine© 15
YouTech Magazine 6.indd 15
02/03/2012 09:48
junior vakkanjers:
n a a n e l e t u e l s n e m a 's
Space Invader'
Boren, zagen, een haakse slijper. En tussendoor veel gelach. Op vrijdagmiddag klinkt een opvallende geluidenmix in het Sint Maartenscollege in Maastricht. Zestien jongelui, verdeeld over drie teams werken er aan hun Space Invader voor de techniekwedstrijd Junior Vakkanjers. YouTech Magazine ging kijken en struikelde over buizen, accu’s, winkelwagens en scootmobiels. “Het leukste? Samen sleutelen!” De Junior Vakkanjer wedstrijden zijn voor leerlingen uit drie en vier vmbo hét podium om het beste te halen uit hun inzicht, creativiteit en vakmanschap. Aan de wedstrijden van 2012 doen 90 teams van 38 scholen mee. De teams ontwerpen en bouwen een stoere Space Invader waarmee ruimtemissies op ontdek kingstocht gaan op verre planeten. De Space Invader moet aan een aantal eisen voldoen. Hij moet bijvoorbeeld kunnen rijden op ruig terrein zoals op de maan. En hij moet een grijparm hebben om voorwerpen op te pakken voor onderzoek. Hoe het ding werkt en eruitziet, verzinnen de Junior Vakkan jers helemaal zelf. 16
YouTech Magazine 6.indd 16
Magazine©
Feestje Op de blogspot Spaceboysmaastricht wordt het al snel duidelijk: deze vijftien jongens en één meisje van het Maastrichtse Sint Maartenscollege hebben het
Kijk op jrvakkanjers.nl voor de winnaars van de finales in de regio
02/03/2012 09:48
You Go • Alle info over Junior Vakkanjers vind je op jrvakkanjers.nl •H et beste team per school gaat op excursie naar Space Expo in Noordwijk. De winnaars van de regiofinales winnen bovendien een tweedaagse trip naar Euro Space Center in België. • Foto’s en filmpjes vind je op youtube.nl/jrvakkanjers prima naar hun zin op vrijdagmiddag. Dat ze buiten schooltijd nog aan het werk zijn, maakt ze niets uit. “We hebben samen de grootste lol. We vinden dit een feestje om niet te missen”, vertellen ze. We krijgen een rondleiding van Sjors van Oerle, Joel Hertogen en Carlo Timmermans van de teams Flikeerpupke, Sjonnies en Team 3. Binnen een team heeft ieder een eigen rol: penningmeester, woordvoer der, planner, materiaalbeheerder. Ieder weet dus wat ie moet doen. En als iemand twijfelt, dan helpen ze elkaar. Belangrijke beslissingen nemen ze sowieso als groep. Sjors vertelt: “We begonnen heel eenvoudig. Gewoon met de groep bij elkaar zitten, ideeën op tafel gooien en uit de hand wat dingen uittekenen. Daarna informatie en afbeeldingen opzoeken op internet, bijvoorbeeld op de NASA-site. Zo bouwden we langzaam aan een structuur.” Een gedetailleerd ontwerp op papier zien we nergens. Het ontwerp zit veel meer in hun hoofden en verandert daarom ook regelmatig. Er wordt veel geïmproviseerd. Carlo is vol vertrouwen: “Met het vakmanschap zit het wel goed. In elk team zit een hoop elektro- en metaalkennis. De één is puur technisch, de ander meer creatief. Elk team heeft wel een goede mix.” En wat vindt hij het moeilijkst? “Alles op tijd afkrijgen. Vooraf dachten we: ach, we hebben nog drie maanden. Maar die zijn zo om.” Joel voelt met hem mee. Zijn team heeft door tijdgebrek de grijparm al uit het ontwerp moeten schrappen: “Niets is makkelijk, alles wat we doen vergt veel energie. We proberen wel van een tekening te werken maar in de praktijk gebeuren er telkens onverwachte dingen en moeten we weer improvise ren.” Ook Sjors vindt dat lastig. “Maar ook wel weer leuk. Onze creativiteit komt dan goed van pas.”
Teamspirit Materialen zijn geen probleem. Op school vinden de teams veel bruikbare spullen en wat ze niet vinden, regelen ze bij bedrijven en instanties in de omgeving. “Bijvoorbeeld onze scootmobiel en rolstoelen, die
komen van een zorginstelling”, vertelt Sjors. “Ze zijn afgekeurd maar veel onderdelen kunnen we prima gebruiken.” Hij toont een accu en een elektromotor die nog moeiteloos functioneren. Even verderop staat Joel te balen. Ook zijn teamleden hebben geen moeite met het vinden van materialen, maar met de kwaliteit ervan zijn ze minder gelukkig. “Drie scootmobielen en niet één werkende motor”, moppert hij. Maar opgeven doen ze niet, de jongens van Sjonnies. “Teamspirit is ons sterkste punt!”, verzekert Joel en hij gaat weer aan de slag. Carlo en kornuiten werken ondertussen verder aan hun Jeep-achtige ontwerp. De meligheid op deze vrijdagmiddag begint een beetje toe te slaan in zijn team: “Of we gaan winnen? Mwa, onze Space Invader is niet zo moeilijk maar wel het coolst.” Team Flikeer pupke hoopt de jury te overtuigen met een fourwheeldrive ontwerp van stevig steigermateriaal. “En een strakke planning. Ons eindresultaat staat al vanaf het begin vast”, meldt Sjors met overtuiging. Tot slot willen we nog weten of het elke vrijdag zo gezellig is. Ze knikken alle drie. Nooit ruzie in de tent? De jongens stellen ons gerust: “Nee nooit. Soms zijn we het niet eens met elkaar maar dat is logisch. Dat lossen we onderling altijd weer op.” En dan hebben ze genoeg verteld. Praten maakt weer plaats voor boren, slijpen, zagen en lassen. Én duimen voor de overwinning. Magazine© 17
YouTech Magazine 6.indd 17
02/03/2012 09:48
You Go, Jr. Vakkanjers!
18
YouTech Magazine 6.indd 18
MagazineŠ
02/03/2012 09:48
MagazineŠ 19
YouTech Magazine 6.indd 19
02/03/2012 09:48
20
YouTech Magazine 6.indd 20
MagazineŠ
02/03/2012 09:48
Op het web
Alexander Klöpping @AlexanderNL LOL! NASA verloor een laptop die codes bevatte om het International Space Station te bedienen. http://tweakers.mobi/ nieuws/80375 1 maart 2012 via Echofon
Jochem Myjer @jochemmyjer Er lopen honderden kinderen en ouders op de kinderboerderij en wie wordt er ^%}}grr##% door een vogel op z'n kop gescheten? 29 februari 2012 via Twitter for BlackBerry®
This is why i'm broke
Of je ook echt blut raakt na het bezoeken van deze site heb je natuurlijk zelf in de hand. Dat je er blut van kan raken niet. De gadgets, hebbedingetjes en vooral coole accessoires wil je vast allemaal wel hebben. Gelukkig zijn niet alle producten op deze site zo duur als het jet pack dat ze aanbieden. Ook producten van twee euro zijn er te vinden, als de cool factor maar aanwezig is. www.thisiswhyimbroke.com
Apps GTA3 op de iPhone, iPad of iPod touch Ja, echt waar! Een spel dat een paar jaar geleden nog ’je van het’ was, speel je nu gewoon op je telefoon. En dan denk je vast: dat moet mega lelijk zijn of erg kleinschalig. Maar niets is minder waar, het spel ziet er super strak uit en speelt precies hetzelfde als op de computer (al is de bediening wel zo ontwikkeld dat deze kan worden gebruikt op touch apparaten). GTA3 is verkrijg baar op iOS apparaten.
YouTech Magazine 6.indd 21
Need For Speed shift list Snel voordat je de les in moet nog even een nieuwe auto in de wacht slepen door een race te winnen. Ook Need For Speed gelooft in het mobiele platform en kun je daarom tegenwoordig gewoon op je favoriete iOS of Android apparaat spelen. In Need For Speed shift gaat het om carrière maken om uiteindelijk in de dikste auto’s rond te scheuren. Pak je telefoon als je de strijd aandurft. Need For Speed shift is naast iOS en Android ook op de computer verkrijgbaar.
Nummi, de nieuwe rage na Wordfeud? Ben je uitgekeken op Wordfeud? Of vind je het vinden van woorden net iets te lastig voor je hersenen tijdens het reizen? Dan is Nummi echt iets voor jou. Rummikub zoals je dat bij je oma speelt, maar dan met een mooi design en grappige effecten. Het leukste hieraan? Ook Nummi speel je gewoon met je vrienden online. Net iets makkelijker dan Wordfeud, maar zeker niet minder leuk! Nummi is voorlopig alleen nog verkrijg baar op iOS, maar zal snel ook worden gelanceerd voor Android.
02/03/2012 09:48
Top 5
DAGTRIPS OM TE ONTDEKKEN Nog net te koud voor de pretparken en andere buitenpret? Thuis blijven hangen is niet nodig. Check deze stoere dagtrips. Doen, ervaren, ontdekken! 22
YouTech Magazine 6.indd 22
MagazineŠ
02/03/2012 09:48
N
360° VOETBAL Wat: Voetbal Experience WaAr: Middelburg Web: voetbalexperience.nl Dit is niet zomaar een voetbalmu seum. Hier zie, voel, hoor, speel en ruik je voetbal. In de Voetbal Experience kun je je urenlang verliezen in de belangrijkste bijzaak van het leven. Interactieve tentoonstellingen, games en adembenemende films nemen je mee langs WK’s, EK’s, Europa Cups en de geschiedenis van Oranje en het Nederlands betaald voetbal. Soms met een lach, soms met een traan - maar altijd honderd procent emotie. ‘Een overweldigende ervaring’, aldus de Volkskrant. Tech fact: Hoe hard schiet jij? In de Skills Zone kun je je schotsnel heid meten.
REIS DOOR DE MENS Wat: Corpus Experience WaAr: Oegstgeest Web: corpusexperience.nl Alsof je door je eigen lichaam loopt. De reis door de reusachtige mens van Corpus geeft je een wel heel spectaculaire kijk op het functioneren van de mens. Waarom moet ik slapen? Hoe groeit mijn haar? Je leert hoe het lichaam in elkaar zit, hoe het werkt en wat je moet doen om het gezond te houden. De knie is de ingang en je komt 55 minuten later bij de hersenen weer naar buiten. Daarna duik je het interac tieve deel van Corpus in voor leuke tests en vette games!
DE TV-STER BEN JE ZELF Wat: Beeld en Geluid WAAr: Hilversum Web: beeldengeluid.nl Beeld en Geluid is hét audiovisu ele archief van de Nederlandse omroepen. Je ontdekt de wereld van radio en televisie op duizend en één manieren. Zit op de bank van Big Brother. Zing de hits in de POPstudio. Stap in de teletijdmachine. Neem een kijkje achter de schermen bij GTST. Doe een screentest. Ga op de foto met je favoriete tv-persoonlijkheid. Speel mee in een soapscène. Of presenteer het nieuws. In Beeld en Geluid ben jij de ster. Tech fact: Je wordt geholpen door 15 BN’ers die fungeren als virtuele gids.
Tech fact: Koptelefoon op! Onderweg word je begeleid door een audiotour.
Magazine© 23
YouTech Magazine 6.indd 23
02/03/2012 09:48
Reset the Future Ontwerp jouw toekomst
11 november 2011 – 5 augustus 2012
ONTWERP JOUW EIGEN TOEKOMST Wat: Reset the future WaAr: Utrecht Web: uu.nl/universiteitsmuseum Hoe ziet jouw ideale wereld eruit? Wat hebben jouw keuzes te maken met vernielde oerwouden, verspilde energie en vervuilende auto’s? Met de tentoonstelling en game Reset the Future ontwerp je je eigen toekomst. En ontdek je het antwoord op veel vragen die alles te maken hebben met een duurzame wereld. Weet jij hoeveel kilometers de ingrediënten van jouw pizza afleggen? En hoe kun je warme steden afkoelen? Moderne wetenschap in een kek jasje. Je kunt Reset the Future bezoeken tot 5 augustus. Tech fact: Check ook het Jeugdlab van het Universiteits museum voor allerlei leuke experimenten!
24
YouTech Magazine 6.indd 24
IN DE BUIK VAN EEN DUIKBOOT Wat: Marinemuseum WaAr: Den Helder Web: marinemuseum.nl Aan boord van een echte onder zeeboot, ramschip of mijnen veger? In het Marinemuseum kan het allemaal. Je komt alles te weten over de geschiedenis van de Nederlandse marine, operaties op zee en het leven aan boord. In de buik van de onderzeeër Tonijn ondervind je hoe het is om als een sardientje in een blik je werk te moeten doen, diep onder water. Je leert hoe sonar werkt. En je hoort het verbazingwekkende verhaal van de mijnenveger Abraham Crijnssen, die in 1942 ontsnapte aan de Japanners. Gecamoufleerd als een tropisch eiland… Trossen los! Tech fact: De 3D-radar van Hr. Ms. De Ruyter (1976-2001), waarvan het brugschip in Den Helder staat, kon ruim 100 doelen tegelijk traceren, tot op 400 kilometer afstand.
Magazine©
02/03/2012 09:48
Die wil ik!
Groene gettoblaster In de jaren tachtig kon je er mee worden gezien: een dikke boombox op je schouders. Nu is het fenomeen terug met de ‘Bag of Rhythm’. Smartphone of iPod erin, twee 1-inch tweeters en een paar 4,5-inch woofers doen de rest. Ook mooi: hij laadt je mobiel op en is volledig gemaakt van gerecyclede materialen. Kost wel wat: plusminus 350 euro. www.thehouseofmarley.com
Spelen met effecten Iedereen kent de fameuze foto-apps wel: Instagram, Camera+ en Hip stamatic. Nu is er ook de Holga iPhone opzetlens. Net als de goedkope Chinese originele camera biedt de lens allerlei mogelijkheden om kleur effecten en deelbeelden te maken. Voor 25 euro blijf je spelen! shop.holgadirect.com
Altijd een vol mobieltje Elke dag bewegen is binnenkort dubbel zo nuttig. Niet alleen jij, maar ook je mobiele apparaat (telefoon, tablet, laptop of DS) krijgt energie van dit uitgekiende hometrainertje. Trappen en laden maar! Er is ook een iets kleinere versie, om je biceps mee te trainen. Eenmaal opge vouwen kan hij zo mee in je rugzak, dus je zit nooit meer met een lege batterij. www.k-tor.com
Plug and play Stijlvol! Plug je smartphone, USB Flash Drive of SD Memory Card in en dit houten luidsprekertje van Motz doet de rest. Liever radio? Die zit er ook op! De ingebouwde oplaadbare batterij gaat 10 uur mee als je via een koptelefoon luistert of 5 uur als je de luidspreker gebruikt. De jouwe voor minder dan 50 dollar. www.amazon.com
Van iPad naar laptop Velen probeerden het. Niemand slaagde. Tot ZAGGmate opdook. Deze iPad Case verandert je iPad in een handomdraai in een fraaie laptop. Het is een harde beschermhoes met exact dezelfde ‘look and feel’ als de iPad, voorzien van bluetooth toetsenbord en door het handige scharnier zowel staand als liggend te gebruiken. De jouwe voor net onder de 100 euro. www.zaggmate.nl
Magazine© 25
YouTech Magazine 6.indd 25
02/03/2012 09:49
'Onbeschrijfelijk
genieten na optreden ' Charly Luske (33) kon eerder zingen dan praten. Als peuter zong hij op familiefeestjes al smartlappen tussen de schuifdeuren. Niet zo vreemd in een muzikaal gezin waarin opera even populair was als poprock en het Amsterdamse levenslied. Zijn talent is breed en zijn bescheidenheid groot. “Ik ben nergens echt goed in”, vertelt hij aan YouTech. Dat moet ie maar eens uitleggen.
26
YouTech Magazine 6.indd 26
Magazine©
02/03/2012 09:49
10 vragen aan 01 Wat wilde je worden toen je twaalf was? Zanger! En dat wist ik ook al toen ik drie was. Eigenlijk, zolang als ik me kan herinneren wilde ik al zanger worden.
02 Muzikant, componist, musicalster, acteur, presentator. Waar ligt het hart?
06 Je was al heel jong leadzanger van de boyband Velvet, dertien jaar geleden. Wat is sindsdien het meest veranderd? De ontwikkeling van social media. Dat is echt hét grote verschil met vroeger! Heb je een nieuwe single uit? Dan stuur je gewoon even een tweet en meteen weten 70.000 mensen ervan.
'In mijn vak zie je mensen vaak veel plezier hebben. Als ik dat zie, geniet ik zelf
07 Ben je een gadgetfreak?
nog het meest. Want daar doe je het toch allemaal voor. Ver-
Oei, lastige vraag. Laat ik het zo zeggen: ik ben met opzet
der kan ik erg genieten van een mooi liedje of van een goeie
geen gadgetfreak omdat ik weet dat ik geen maat kan
grap in een show, of een mooie scène. Ik kan moeilijk kiezen,
houden. Als ik daar aan begin, moet ik van alle gadgets de
maar misschien geniet ik nog het meest van het gevoel na
nieuwste en mooiste hebben. Dat lijkt me geen goed idee.
een goed optreden. Dat blijft onbeschrijfelijk.
We hebben een Wii, Nintendo DS en Nintendo 3DS, en dat is mooi zat.
03 Sporters moeten trainen voor hun prestaties. ‘Train’jij ook je talenten? Ik train niet echt, zoals een sporter. Maar natuurlijk probeer ik wel m’n stem op peil te houden. Dat betekent niet hard schreeuwen en rokerige ruimtes links laten liggen. En
je droom volgen, “ Altijdnooit opgeven ”
bijvoorbeeld luchtbevochtigers die in een ruimte de droge
08 Waar ben je goed in? En wat leer je nooit?
lucht tegengaan. Want dat is echt heel slecht voor je stem.
Het klinkt misschien wat raar maar volgens mij ben ik ner-
weinig alcohol. Techniek kan soms helpen. Er bestaan
gens echt goed in. Ik kan heel veel dingen redelijk goed, maar niets echt uitmuntend. Dat is misschien ook wel mijn sterke
04 Wat is je belangrijkste stuk gereedschap?
punt. Ik ben breed inzetbaar: muzikant, componist, musical, acteur, presentator. Wat ik nooit zal leren is geduldig zijn, dat blijft altijd mijn grootste minpunt.
Mijn stem, natuurlijk. En een microfoon dan, anders wordt het zo'n geschreeuw... en dat is weer slecht voor je stem.
09 Het beste advies dat je ooit kreeg? Altijd je droom volgen, nooit opgeven.
05 Ben je een Pietje Precies? Nou en of! Ik ben nauw betrokken bij alles wat we maken.
zoals ik wil, dan krijg ik een soort brain-meltdown. Verder
10 Wat moet een YouTechlezer die denkt ‘Ik wil muzikant worden’ nu meteen doen?
kan ik slecht tegen onverwachte wendingen.
Van gedachten veranderen … of er helemaal voor gaan. Er is
Van de singlehoes tot de productie van de song. Ik ben heel precies, echt een mierenneuker. Als het niet precies gaat
geen tussenweg.
Magazine© 27
YouTech Magazine 6.indd 27
02/03/2012 09:49
Goed nieuws
leerlingen naar vs met legorobot Wie maakt de allerbeste Legorobot? Leerlingen van het Maerlant-Lyceum in Den Haag heb ben zich met hun robot geplaatst voor de wereldfinale van de FIRST Lego League (FLL). De FLL is een wereldwijde wedstrijd voor leerlin gen van 9 tot 14 jaar en draait om het ontwerpen, programmeren en bouwen van een robot van Lego. De finale is eind april in St. Louis. Check www.firstlegoleague.nl
kleding
voor compostbak Klinkt misschien vies, maar het idee is goed. Stapels ongebruikte oude kleding zijn binnenkort verleden tijd. Als het aan Puma ligt kunnen shirts, schoenen en tassen binnenkort zo de compostbak in: ze worden volledig composteerbaar. Groener wordt het niet. Shirt in de bak, een groeiende en bloeiende tuin terug!
levens redden met je mobiel
In de onderhandeling over een nieuwe mobiel met je ouders? Jij wilt internet om apps te down loaden, zij vinden bellen en sms’en wel voldoende? Dan kan deze EHBOapp wel eens een doorslaggevend argument zijn. Want wat nu als een van je klasgenoten of vrienden in eens flauwvalt? Of een bloedneus krijgt? Met de handige app van het Rode Kruis weet je meteen wat je moet doen. Ook handig als je ouders een beroerte krijgen van je telefoonrekening.
word
f e u d in de klas? Ben jij ook verslaafd aan Wordf eud? Wie weet mag je straks ook in de klas scrabbelen op je smartphone. Hans Bennis,
28
YouTech Magazine 6.indd 28
hoogleraar taalvariatie aan de Univer siteit van Amste rdam, vindt dat het onderw ijs beter moet aansluiten op de ontwik keling van de Nederlandse taal als gevolg van de nieuwe media. “We moeten het toejuichen dat jongeren schrijftaal zien als een eigen communicatiemiddel”, al dus Bennis. Kom maar op met die driedubbele woordwaarde!
Magazine©
02/03/2012 09:49
c a k e als ontbijt
Ontbijt en met choco lade en cake goed voor je? Ja, als je wilt afvallen wel. ‘Zoetigheid maakt je juist dik in de middag en de avond maar niet in de ochtend. Dit komt doordat onze hormoon huishouding in de ochtend veel adrenaline aanmaakt en het eten dus wordt omgezet in energie en niet in vet’, aldus de ontdekster Dr. Daniela Jakubowicz. Volgens haar moete n we allema al wat zoets eten tijdens het ontbijt. Wel goed poetsen!
alle apparaten op een berg 110.000 oude elektrische apparaten in één jaar! En de inzamelingswoede van WeCycle is nog steeds niet ge stild. Ook in 2012 kun je je met school aansluiten bij deze actie voor verantwoorde recycling. Voor elk ingezameld apparaat ontvangt de school een punt, waarmee je kunt sparen voor lesartikelen, spellen en elektri sche apparaten. Gewoon doen dus! www.wecycle.nl
get smart, drink melk
berglucht
op kantoor
In de vervu ilde stad New Delhi (India , 14 mil joen inwone rs) v errij st het schoonste kantoorgebouw ter were ld. De liften wekken energie op, computerchips worden
gekoeld met water dat wordt her gebruikt. En het gebouw maakt slim gebruik van daglicht. Drie plantensoorten – sanseveria, arecapalm en scindapsus – zui veren de lucht. Met succes: de luchtkwaliteit wordt even goed als die in het hooggebergte van de Himalaya! www.greenspaces.in
Dat calcium goed is voor je botte n wiste n we al. Maar melk heeft ook een positieve im pact op de hersenen. Dat stellen onderzoekers van University of Maine. Volwassenen die dagelijks minimaal één melkproduct con sumeerden, scoorden beduidend hoger op tests voor geheu gen en andere hersenfuncties. Melk drinkers hadden vijf keer meer kans om de test te halen dan niet-melkdrinkers. Hop, naar het zuivelschap!
Magazine© 29
YouTech Magazine 6.indd 29
02/03/2012 09:49
Maak je eigen
Niet voor landrotten Maak je eigen vlot! Schaatsen weer in het vet? Hoog tijd voor een nieuw project voor de Nederlandse wateren. Geen zee te hoog als je een beetje handig bent: een echt vlot heb je in een middag voor elkaar!
wat heb je nodig:
Acht stevige palen van plusminus twee meter lang exacte maat is afhankelijk van de grootte van de vaten
Een rol stevig touw
30
YouTech Magazine 6.indd 30
Vier oude plastic vaten check bijv. marktplaats.nl
En zo ga je te werk:
1.
aak een vierkant frame van vier palen M en bind de hoeken met touw aan elkaar vast. Dat doe je het makkelijkst met een kruissjorring, voor uitleg zie: www.knoopenzo.nl.
2.
eg aan de linkerkant twee vaten achter L elkaar: één tegen de voorkant, één tegen de achterkant van het frame.
3.
eg in het frame een nieuwe paal tegen L de twee vaten aan en bevestig de paal met touw aan vaten en frame.
4. 5.
oe stap 2 en 3 ook voor de rechterkant D van het frame.
6.
est je vlot goed voor je er het water T mee op gaat. Enne… vergeet je reddingvest niet!
ebruik de twee resterende palen als G dwarsliggers in het midden van het frame voor extra stevigheid.
Magazine©
02/03/2012 09:49
Oplossingen
oproep! De volgende editie
Jouw school in YouTech Magazine? Laat ons weten als jouw school goed bezig is. Doen jullie iets bijzonders? Heb je een held in de klas? Of organiseer je een leuke actie of event voor een goed doel, het milieu of de maatschappij? Laat het ons weten. Stuur een mail naar redactie@youtech.nl. Wie weet staat jouw school de volgende keer in ons blad.
De volgende editie van YouTech Magazine verschijnt vanaf 10 juni 2012.
Antwoorden ruimteQuiz: 1 = b, 2 = a, 3 = b, 4 = b, 5 = a, 6 = c, 7 = b, 8 = b, 9 = a, 10 = ? Het antwoord op vraag 10 vind je hier niet. Wil je kans maken op een van de toegangskaartjes voor NEMO? Mail je antwoord (a,b, of c) dan naar prijsvraag@youtech.nl. Winnaars krijgen voor 15 mei 2012 automatisch bericht.
Ontvang je YouTech Magazine nog niet? Meld je dan aan op youtech.nl/magazine. Wij sturen je dan 4 keer per jaar dit coole blad naar je huis. Helemaal gratis!
colofon YouTech Magazine is een kwartaaluitgave van: Bureau TOP Frankrijklaan 10a 2391 PX Hazerswoude-Dorp Tel: 0172 - 23 66 00 Bureau TOP is een samenwerkingsverband van Stichting A+O (Stichting Arbeids- markt en Opleiding in de Metalektro) en Stichting OOM (Stichting Opleiding en Ontwikkeling Metaalbewerking). Hierin zijn ongeveer 18.000 bedrijven vertegenwoordigd met in totaal zo’n 380.000 werknemers. Binnen deze opleidingsfondsen zijn de werkgevers- en werknemersorganisaties in de metaal en elektrotechnische industrie en metaalbewerking vertegenwoordigd. De
Weet je het antwoord op vraag 10 niet? Kijk dan eens op youtech.nl/magazine
sociale partners zijn de werkgeversorganisaties Vereniging FME-CWM en Koninklijke Metaalunie en de werknemersorganisaties FNV Bondgenoten, CNV Vakmensen, VHP2 en De Unie. Algemeen Manager: Rob Verleg Bladmanager: Jochem van Laar Redactie: Peter de Koning, Michiel van Ruitenbeek, Dennis Maas, Erwin Suvaal en Jochem van Laar Fotografie: Sander Stoepker, Space Gizmo, Gagarin Cosmonaut Training Center, Max Dereta, Grafdiving, Peter de Koning, Cor Vos, Klaartje Berkelmans, Daan van Eijndhoven. Marketing & Productie: Mirelle van Dijk Art Direction: Jeroen Kroes (Us Media) Vormgeving: Fanny Martel en Stefano Toledo Drukwerk: Schotanus & Jens, Nieuwegein Verzending: Bureau TOP
Service & Informatie Wil je een gratis abonnement? Surf naar youtech.nl/magazine en registreer je. Meer weten over abonnementen, nabestellingen en verspreiding? Mail naar info@youtech.nl. Vragen over de inhoud van het blad? Stuur dan een mail naar redactie@youtech.nl Adreswijzigingen: Geef je adreswijziging uiterlijk 3 weken van tevoren door via youtech.nl Over YouTech: Op youtech.nl kun je gamen, filmpjes bekijken en down-/uploaden, meedoen met vette acties en prijsvragen en nog veel meer. Om je op de hoogte te houden, sturen wij je graag iedere maand onze online nieuwsbrief. Ontdek het zelf op youtech.nl!
MagazineŠ
YTM-01-02-31-32.indd 3
3
29/02/2012 13:20
Vraagje Weet jij wat dit is? Surf dan naar youtech.nl/magazine Vul je het juiste antwoord in, dan mag je deze foto downloaden. Gebruik ‘m vervolgens als wallpaper of plaats ‘m op je Facebook of Hyves.
YTM-01-02-31-32.indd 4
29/02/2012 13:21