Tabellenrapport MVA-meting oktober 2008
De opvattingen van Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen en Nederlanders over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie
Uitgevoerd door MCA Communicatie bv en Tulpia Postbus 449 3500 AK Utrecht Tel. (030) 231 80 00 Fax (030) 232 11 11 info@mcacommunicatie.nl www.mcacommunicatie.nl Contactpersonen: CoriĂŤn Vugts en Rinske van Duifhuizen november 2008, 080441.cv
Inhoudsopgave
1.
Achtergrond en opzet van het onderzoek 1.1 Achtergrond Omnibusonderzoek Marktverkenningen Allochtonen 1.2 Opbouw van het rapport
3 3 3
2.
Opzet van het onderzoek 2.1 Veldwerk najaar 2008 2.2 Kenmerken respondenten
4 4 4
3.
Resultaten 3.1 Verwachtingen over toetreden van Turkije tot de EU 3.2 Verwachtingen van respondenten naar sekse, leeftijd en opleidingsniveau 3.3 Het standpunt over toetreden van Turkije tot de EU 3.4 Het standpunt van respondenten naar sekse, leeftijd en opleidingsniveau 3.5 Verwachtingen en standpunt gekruist 3.6 Redenen waarom Turkije wel of niet moet toetreden tot de EU
6 6 7 8 9 11 12
Bijlagen
16
A. B.
16 18
Vragenlijst Overige kenmerken respondenten
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 2
1.
1.1
Achtergrond en opzet van het onderzoek
Achtergrond Omnibusonderzoek Marktverkenningen Allochtonen
Sinds 1998 voert MCA Communicatie het onderzoek Marktverkenningen Allochtonen uit. In het voor- en najaar worden circa 200 Turken, 200 Marokkanen, 200 Surinamers, 200 Antillianen en 200 Nederlanders van 15 jaar en ouder face-to-face geĂŻnterviewd. De steekproef is representatief naar sekse en leeftijd. De steekproef onder Nederlanders is qua leeftijdsopbouw vergelijkbaar met de allochtone groepen. De vragenlijst bestaat uit een standaard vragenblok met achtergrondkenmerken van de respondent en een variabel vragenblok waarvoor verschillende opdrachtgevers vragen aandragen.
1.2
Opbouw van het rapport
Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek dat MCA Communicatie gestart is in het kader van de voorlichtingscampagne over Europa gericht op Turken in Nederland. De uitkomsten van het rapport zullen eveneens weergegeven worden in het magazine Tulpia. Hoofdstuk 2 gaat in op de uitvoering van het veldwerk en de kenmerken van de respondenten. De antwoorden van de respondenten worden in tabellen in hoofdstuk 3 gepresenteerd. In bijlage A is de vragenlijst opgenomen. Bijlage B bevat de achtergrondkenmerken van de respondenten.
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 3
2.
2.1
Opzet van het onderzoek
Veldwerk najaar 2008
De interviews zijn afgenomen door circa dertig gekwalificeerde interviewers van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse en Nederlandse afkomst. Zij spreken de taal waarin de respondent aangesproken wil worden. Vaak is dit het Nederlands maar ook Turks, Berbers, Arabisch en Papiaments komen voor. Na het interview hebben de respondenten als dank voor hun deelname een eenvoudige pennenset gekregen. De interviews zijn in de periode 18 oktober tot en met 1 november 2008 afgenomen in Amsterdam (Dappermarkt, Centrum en Bijlmer), Den Haag (Schilderswijk/Haagse Markt), Utrecht (Lombok en Centrum) Rotterdam (Noord, Centrum en Zuid) en Almere. Bij de werving is rekening gehouden met de samenstelling van de afzonderlijk doelgroepen naar leeftijd en geslacht. Er zijn dus vooraf streefaantallen (quota) vastgesteld per subgroep. In totaal zijn 1042 interviews gerealiseerd, waarvan 228 interviews met Marokkanen, 202 interviews met Turken, 204 interviews met Surinamers, 201 interviews met Antillianen en 207 met Nederlanders.
2.2
Kenmerken respondenten
Voor het respondentenprofiel is gekeken naar de plaats, sekse, leeftijd en etnische afkomst. Deze kenmerken van de respondenten zijn beschreven in tabel 2.1 en in bijlage B zijn overige achtergrondkenmerken van de respondenten opgenomen. De bevolkingssamenstelling van allochtonen in Nederland wijkt op het punt leeftijd sterk af van de autochtone bevolking. Allochtonen kennen een aanzienlijk grotere jongere populatie. Om de resultaten enigszins te kunnen vergelijken, is in ons onderzoek gericht naar jongere Nederlanders geworven. Dit betekent dat de steekproef onder Nederlanders qua leeftijdsopbouw vergelijkbaar is met de allochtone groepen. Een gevolg van deze keuze is dat de antwoorden van Nederlanders nauwelijks overeen komen met de resultaten van eerder onderzoek onder Nederlanders in het algemeen. De streefaantallen zijn gebaseerd op de gegevens van het CBS. De streefaantallen zijn als volgt bepaald. In eerste instantie is per etniciteit gekeken hoe de verhouding tussen mannen en vrouwen naar leeftijd (van 15 jaar en ouder) is. Vervolgens is gekeken naar de landelijke spreiding van Marokkanen, Turken, Surinamers en Antillianen. Om logistieke redenen is gekozen om te werven in de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht). Van de Marokkanen woont 47% in één van deze steden. Van de Turken 35%, van de Surinamers iets meer dan de helft (52%) en van de Antillianen woont 34% in één van de vier grote steden. Voor Antillianen is besloten om naast Utrecht ook te werven in Almere.
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 4
De streefaantallen (200 enquêtes per etniciteit) zijn rekeninghoudend met leeftijd en sekse verdeeld over de vier steden. De verdeling over de steden is gebeurd aan de hand van hoeveel procent van een bepaalde etniciteit in een stad woont. Van de Marokkanen, die in één van de vier grote steden woont, woont bijvoorbeeld 43% in Amsterdam. Er wordt dus gestreefd om 86 Marokkanen in Amsterdam te interviewen. De respondenten die zijn geïnterviewd (zie “resultaat” in tabel 2.1) wijken nauwelijks af van de streefaantallen die zijn vooraf zijn opgesteld. Met uitzondering van de leeftijdsverdeling van Surinamers. Er zijn relatief gezien meer ouderen (45 jaar en ouder) geïnterviewd dan jongeren (tot en met 29 jaar). Tabel 2.1: Kenmerken respondenten (in %) Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders streef resultaat streef resultaat streef resultaat streef resultaat pop.*vs resultaat streef** Sekse Man
52
53
51
49
47
47
49
50
49-50
47
Vrouw
48
47
49
51
53
53
51
50
51-50
53
15-29 jaar
40
43
37
38
36
29
41
37
20-39
39
30-44 jaar
35
32
39
40
37
35
31
31
26-35
32
45-64 jaar
19
18
19
18
19
31
24
25
34-20
24
65 jaar en ouder
6
7
5
5
7
5
4
7
19-6
5
Amsterdam
43
36
30
30
40
40
26
34
33
32
Rotterdam
24
30
35
33
30
34
44
44
28
31
Den Haag
16
17
25
30
26
25
25
21
22
23
Utrecht
16
17
10
7
4
1
5
1
17
14
Leeftijd
Plaats
* Populatie autochtone bevolking ** Streefaantallen in deze steekproef, overeenkomstig het gemiddelde van allochtone populaties Bron: bewerking van CBS, 2008.
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 5
3.
Resultaten
Voor de weergave van de resultaten zijn alle respondenten per etnische afkomst apart genomen. De resultaten worden uitgedrukt in procenten. Tenzij anders vermeld gaat het om spontane antwoorden van alle respondenten. De resultaten worden weergegeven in afgeronde percentages. Soms ontstaan hierdoor bij optelling kolomtotalen die groter of kleiner dan 100 zijn, deze zijn niet gecorrigeerd.
3.1
Verwachtingen over toetreden van Turkije tot de EU
Vier van de tien Antillianen en autochtone Nederlanders denkt dat Turkije zal toetreden tot de Europese Unie. Surinamers zijn minder optimistisch, van hen verwacht een kwart dat Turkije zal toetreden. Van de Turken zelf verwacht bijna een derde dat Turkije zal toetreden. Tabel 3.1: Relatieve verdeling van respondenten naar het wel of niet toetreden van Turkije tot de EU naar etniciteit, MVA oktober 2008 Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders Zal Turkije ooit toetreden tot % % % de EU? % % Ja 29 31 25 40 39 Nee 71 69 75 60 62 Totaal percentage Totaal absoluut
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
Aan de personen die er van uit gaan dat Turkije zal toetreden tot de EU is gevraagd op welk termijn men verwacht dat Turkije zal toetreden. Weinig respondenten verwachten dat Turkije op korte termijn (binnen 2 jaar) tot de EU zal toetreden, Nederlanders zijn hierover het meest optimistisch (18%). Tabel 3.2: Relatieve verdeling van respondenten naar termijn toetreding Turkije tot de EU naar etniciteit, MVA oktober 2008 Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders Vraag: Op welk termijn % % % % % verwacht u dat Turkije lid wordt van de Europese Unie? Binnen 1 Ă 2 jaar 12 6 12 10 18 Binnen 3 t/m 5 jaar 43 29 31 36 41 Binnen 6 t/m 10 jaar 28 37 43 28 25 Binnen 11 t/m 20 jaar 17 28 15 26 16 Totaal percentage Totaal absoluut
100 162
100 140
100 153
100 121
100 126
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 6
3.2
Verwachtingen van respondenten naar sekse, leeftijd en opleidingsniveau
Zijn er verschillen tussen de personen die verwachten dat Turkije zal toetreden en zij die verwachten dat Turkije nooit zal toetreden? In deze paragraaf wordt er ingezoomd op sekse, leeftijd en opleidingsniveau. Uit onderstaande tabel is af te lezen dat er geen significante verschillen zijn tussen allochtone (TMSA) en Nederlandse mannen en vrouwen. Tabel 3.3: Relatieve verdeling van respondenten naar het wel of niet toetreden Turkije tot de EU naar etniciteit en sekse, MVA oktober 2008 Allochtonen Nederlanders Zal Turkije ooit toetreden tot % % de EU? mannen
vrouwen
mannen
Vrouwen
Ja Nee
31 69
31 69
38 62
39 61
Totaal percentage Totaal absoluut
100 418
100 417
100 97
100 108
Turkse mannen en vrouwen hebben eveneens hetzelfde verwachtingspatroon over de toetreding van Turkije. Tabel 3.4: Relatieve verdeling van Turkse respondenten naar het wel of niet toetreden Turkije tot de EU naar sekse, MVA oktober 2008 Mannen % Vrouwen % Zal Turkije ooit toetreden tot de EU? Ja 31 30 Nee 69 70 Totaal percentage Totaal absoluut
100 99
100 103
Bijna een kwart van de hoog opgeleiden autochtone Nederlanders verwacht dat Turkije zal toetreden. Het percentage onder lager opgeleiden is aanzienlijk hoger. Bij allochtonen is dat 37% en bij Nederlanders 44%.
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 7
Tabel 3.5: Relatieve verdeling van respondenten naar het wel of niet toetreden Turkije tot de EU naar etniciteit en opleidingsniveau, MVA oktober 2008 Allochtonen Nederlanders Zal Turkije ooit % toetreden tot de EU? % laag
midden
hoog
laag
midden
hoog
Ja Nee
37 63
25 75
28 72
44 56
42 58
23 77
Totaal percentage Totaal absoluut
100 399
100 322
100 114
100 100
100 100
100 100
Een vergelijkbaar beeld is bij de Turkse respondenten te zien. Ruim een derde van de lager opgeleiden (36%) verwacht dat Turkije ooit zal toetreden. Tabel 3.6: Relatieve verdeling van Turkse respondenten naar het wel of niet toetreden Turkije tot de EU naar opleidingsniveau, MVA oktober 2008 Laag % Midden % Hoog % Zal Turkije ooit toetreden tot de EU? Ja 36 22 27 Nee 65 78 73 Totaal percentage Totaal absoluut
100 124
100 63
100 15
Leeftijd heeft geen invloed op de verwachtingen. Er zijn geen significante verschillen tussen jong (15 tot en met 29 jaar) en oud (30 jaar en ouder). Tabel 3.7: Relatieve verdeling van respondenten naar het wel of niet toetreden Turkije tot de EU naar etniciteit en leeftijd, MVA oktober 2008 Allochtonen Nederlanders Zal Turkije ooit % toetreden tot de EU? % jong
oud
jong
oud
Ja Nee
29 72
33 68
39 61
38 62
Totaal percentage Totaal absoluut
100 309
100 526
100 80
100 125
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 8
Ook bij de Turkse respondenten zijn er geen significante verschillen tussen jongeren en ouderen. De verschillen in de percentages berusten op toeval. Tabel 3.8: Relatieve verdeling van Turkse respondenten naar het wel of niet toetreden Turkije tot de EU naar leeftijd, MVA oktober 2008 Jong % Oud % Zal Turkije ooit toetreden tot de EU? Ja 27 35 Nee 76 65 Totaal percentage Totaal absoluut
3.3
100 76
100 126
Het standpunt over toetreden van Turkije tot de EU
In eerste instantie is gevraagd of de respondenten verwachten dat Turkije toetreedt tot de EU. Vervolgens is gevraagd naar de eigen mening over de toetreding van Turkije. Bijna de helft van de Marokkanen vindt dat Turkije moet toetreden tot de EU. Van de Turken vindt iets meer dan helft dit (55%). De Surinamers uiten zich het minst minder positief, maar 37% is nog steeds een substantieel deel dat vindt dat Turkije toe zou moeten treden. Tabel 3.9: Relatieve verdeling van respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar etniciteit, MVA oktober 2008 Vraag: Vindt u dat Turkije lid Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % moet worden van de Europese % % Unie? Ja 48 55 37 42 42 Nee 23 23 28 23 33 Weet niet/neutraal 29 22 35 35 25 Totaal percentage Totaal absoluut
3.4
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
Het standpunt van respondenten naar sekse, leeftijd en opleidingsniveau
Mannen en vrouwen zijn het met elkaar eens. Met andere woorden sekse heeft geen invloed op het standpunt. Ook zijn er geen verschillen tussen allochtonen (Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen) ten opzichte van Nederlanders.
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 9
Tabel 3.10: Relatieve verdeling van respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar etniciteit en sekse, MVA oktober 2008 Allochtonen Nederlanders Vraag: Vindt u dat Turkije lid % moet worden van de Europese % Unie? mannen
vrouwen
mannen
Vrouwen
Ja Nee Weet niet
50 23 27
42 25 33
44 33 23
39 36 25
Totaal percentage Totaal absoluut
100 418
100 417
100 97
100 110
Indien Turkse respondenten er uitgelicht worden, is ook te zien dat aandeel mannen en vrouwen even groot is. Tabel 3.11: Relatieve verdeling van Turkse respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar sekse, MVA oktober 2008 Mannen % Vrouwen % Vraag: Vindt u dat Turkije lid moet worden van de Europese Unie? Ja 59 52 Nee 23 21 Weet niet 18 27 Totaal percentage Totaal absoluut
100 99
100 103
Het feit dat een persoon hoog of laag opgeleid is, speelt geen rol in de mening over het wel/niet moeten toetreden van Turkije. De verschillen in het percentage in onderstaande tabel zijn niet groot genoeg om die als significant te beschouwen. Tabel 3.12: Relatieve verdeling van respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar etniciteit en opleidingsniveau, MVA oktober 2008 Allochtonen Nederlanders Vraag: Vindt u dat % % Turkije lid moet worden van de Europese Unie? laag
midden
hoog
laag
midden
hoog
Ja Nee Weet niet
43 23 34
49 23 28
44 29 27
43 29 29
35 42 24
53 31 16
Totaal percentage Totaal absoluut
100 399
100 322
100 114
100 73
100 89
100 45
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 10
Tabel 3.13: Relatieve verdeling van Turkse respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar opleidingsniveau, MVA oktober 2008 Laag % Midden % Hoog % Vraag: Vindt u dat Turkije lid moet worden van de Europese Unie? Ja 51 64 53 Nee 26 16 20 Weet niet 23 21 27 Totaal percentage Totaal absoluut
100 124
100 63
100 15
Leeftijd is van invloed bij allochtonen. Allochtone jongeren geven vaker aan dat zij niet weten of Turkije moet toetreden tot de EU dan Nederlandse jongeren. Tabel 3.14: Relatieve verdeling van respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar etniciteit en leeftijd, MVA oktober 2008 Allochtonen Nederlanders Vraag: Vindt u dat % Turkije lid moet worden % van de Europese Unie? jong
oud
jong
oud
Ja Nee Weet niet
43 22 36
47 25 28
46 28 26
39 39 22
Totaal percentage Totaal absoluut
100 309
100 526
100 80
100 127
Deze samenhang is ook terug te zien bij de Turkse jongeren. Van de jongeren geeft 29% aan geen mening over dit onderwerp te hebben versus 19% van de ouderen. Ouderen geven ook vaker aan dat ze niet willen dat Turkije toetreedt tot de EU. Tabel 3.15: Relatieve verdeling van Turkse respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU naar leeftijd, MVA oktober 2008 Jong % Oud % Vraag: Vindt u dat Turkije lid moet worden van de Europese Unie? Ja 58 53 Nee 13 28 Weet niet 29 19 Totaal percentage Totaal absoluut
100 76
100 126
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 11
3.5
Verwachting en standpunt gekruist
De resultaten van de vraag over verwachtingen en de eigen meningen zijn met elkaar vergeleken. Bijvoorbeeld: van de Marokkanen die zelf vinden dat Turkije moet toetreden tot de EU, verwacht maar 12% dat het daadwerkelijk gaat gebeuren. Van de Turkse respondenten die vinden dat Turkije moet toetreden tot de EU verwacht slechts 11% dat het ook echt gaat gebeuren. Van hen die tegen toetreding zijn, verwacht 62% echter dat het toch gaat gebeuren. Tabel 3.16: Relatieve verdeling van respondenten naar mening of Turkije moet toetreden tot de EU en hun verwachting of dit gaat gebeuren, MVA oktober 2008 Ja, Nee, niet Weet niet Vraag: Vindt u dat Turkije lid moet worden van de toetreden toetreden Europese Unie? %
%
%
Marokkanen die verwachten dat Turkije toetreedt EU Marokkanen die geen toetreding Turkije verwachten
12 88
55 45
37 63
Turken die verwachten dat Turkije toetreedt EU Turken die geen toetreding Turkije verwachten
11 89
62 38
48 52
Surinamers die verwachten dat Turkije toetreedt EU Surinamers die geen toetreding Turkije verwachten
7 93
41 59
32 68
Antillianen die verwachten dat Turkije toetreedt EU Antillianen die geen toetreding Turkije verwachten
21 79
60 40
49 51
Nederlanders die verwachten dat Turkije toetreedt EU Nederlanders die geen toetreding Turkije verwachten
17 84
65 35
38 62
3.6
Redenen waarom Turkije wel of niet moet toetreden tot de EU
Er zijn verschillende redenen die de respondenten aandragen waarom Turkije wel lid zou moeten worden van de EU. Nederlanders zien de toetreding van Turkije met name als een culturele verrijking of een brug tussen het Westen en het Midden-Oosten. Turken zien vooral economische voordelen van de toetreding en meer kansen op de arbeidsmarkt (voor zichzelf of familieleden). Indien er een * staat betekent dit dat er een significant verschil is tussen de onderscheiden categorieĂŤn (allochtonen, Turken, Nederlanders).
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 12
Tabel 3.17: Relatieve verdeling van respondenten waarom Turkije lid moet worden van de EU naar etniciteit, MVA oktober 2008 Vraag: Waarom vindt u dat Turkije lid Allochtonen Turken Nederlanders % % % moet worden van de Europese Unie? Culturele verrijking 31 17 43* Een brug tussen het Westen en het 33 21 38 Midden-Oosten Soevereiniteit 5 2 2 Religie, Islam 18 11 6* Economische voordelen (groter 35 51 20* afzetgebied) Meer kansen op de arbeidsmarkt 14 26 4* Grondstoffen 3 3 2 Minder turken naar Nederland 8 9 6 Makkelijker werken in Turkije 8 18 2* Minder formaliteiten bij de grens 8 20 2* Weet niet 3 2 4 Anders 4 2 8 Totaal absoluut
381
111
86
Voor de Nederlandse respondenten die tegen toetreding van Turkije zijn, is het argument dat er te grote culturele verschillen zijn tussen Turkije en de andere lidstaten. Ook het geloof ziet 22% van de Nederlanders als een belemmering voor Turkije om toe te treden. Turken die tegen toetreding zijn geven als reden aan dat zij de hoge werkloosheid in Turkije en de islam als een belemmering zien. Bij de antwoordcategorie ‘anders’ bij de Turken zijn het met name antwoorden die betrekking hebben op het behoud van de eigen cultuur in Turkije. Respondenten geven aan dat zij bang zijn dat hun land veranderd en de eigen cultuur en tradities door toetreding aan de EU zullen verdwijnen/vervagen.
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 13
Tabel 3.18: Relatieve verdeling van respondenten waarom Turkije geen lid moet worden van de EU naar etniciteit, MVA oktober 2008 Vraag: Waarom wilt u niet dat Turkije lid Allochtonen Turken Nederlanders % % % wordt van de Europese Unie? Turkije ligt niet helemaal in Europa 22 7 18 EU wil niet overspoeld worden door Turken 20 4 13 Instabiele democratie 13 2 7 Hoge werkloosheid 11 13 7 Relatief gezien veel inwoners 4 9 7 Religie, Islam 15 13 22 De strijd tegen de PKK 6 4 1 Weigering erkenning Cyprus 3 2 Schending van de mensenrechten 11 4 10 Te grote culturele verschillen met de andere 17 11 35* lidstaten Slechte positie van de vrouw 6 4 Te weinig economische welvaart 11 9 17 Negatieve houding van Frankrijk 2 9 Weet niet 4 11 1 Anders 11 29 8 Totaal absoluut
199
45
72
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 14
Bijlage A W2.
Vragenlijst
Naam enquêteur:...................................
W3.
Stad
1 2 3 4 5 6 7 8
Amsterdam West Amsterdam Bijlmer Amsterdam Dappermarkt Rotterdam Noord Rotterdam Zuidplein Den Haag Haagse Markt Utrecht Lombok Anders, nl…………………….
W4.
Etniciteit respondent
1 2 3 4 5 6 7 8
Marokkaans Turks Surinaams-Creools Surinaams-Hindoestaans Surinaams-Overig Antilliaans Nederlands Anders, nl ……………………
W5. 1 2
Sekse respondent man vrouw
W6.
Taal interview
(ENQ: 1 2 3 4 5 6 7 8 9
meerdere talen mogelijk) Nederlands Turks Koerdisch Marokkaans-Arabisch Berbers Hindoestaans Sranang Tongo Papiaments Anders, nl…………………………………………….
Opmerkingen: ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 15
V1. Op welk termijn verwacht u dat Turkije lid wordt van de Europese Unie? 1. Binnen 1 a 2 jaar 2. Binnen 3 tot 5 jaar 3. Binnen 6 tot 10 jaar 4. Binnen 11 tot 20 jaar 5. Nooit V2. Vindt u dat Turkije lid moet worden van de Europese Unie? 1. Jaà ga naar vraag 3 2. Nee à ga naar vraag 4 3. Weet nietà ga naar vraag y1 V3. Waarom vindt u dat Turkije lid moet worden van de Europese Unie? (Meer antwoorden mogelijk)
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Culturele verrijking Een brug tussen het Westen en het Midden-Oosten Soevereiniteit Religie, islam Economische voordelen (groter afzet gebied) Meer kansen op de arbeidsmarkt Grondstoffen Minder Turken naar Nederland komen Makkelijker kunnen werken in Turkije Minder formaliteiten bij de grens weet niet Anders namelijk……………………………………………………………….
ENQ. à allen naar vraag y1 V4. Waarom wilt u niet dat Turkije lid wordt van de Europese Unie? (Meer antwoorden mogelijk) 1. Turkije ligt niet in Europa 2. Eu wil niet overspoeld worden door Turken 3. Instabiele democratie 4. (hoge) werkloosheid 5. Dat het land heel veel inwoners heeft 6. Religie, de Islam 7. De strijd tegen de PKK 8. Weigering erkenning Cyprus 9. Schending van mensenrechten 10. Te grote culturele verschillen met de andere lidstaten 11. Slechte positie van vrouwen 12. Te weinig economische welvaart 13. Negatieve houding van Frankrijk 14. Weet niet 15. anders namelijk…………………………………………………..
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 16
Achterkenmerken Tot slot enkele achtergrondkenmerken. De gegevens worden gebruikt om te kijken of de mensen die wij op straat hebben geïnterviewd een goede afspiegeling vormen van de Nederlandse bevolking. De gegevens blijven vertrouwelijk en anoniem. Y1 Wat is uw leeftijd? …………..jaar Y2 In welk land bent u geboren? 1. Nederland (ENQ: ga naar vraag Y4) 2. Marokko 3. Turkije 4. Suriname 5. Antillen/Aruba 6. Elders, namelijk ...................………..................... Y3 Hoeveel jaar woont u al in Nederland? .........jaar Y4 En uw moeder, in welk land is zij geboren? 1. Nederland 2. Marokko 3. Turkije 4. Suriname 5. Antillen/Aruba 6. Elders, namelijk .......................................... Y5 En uw vader, in welk land is hij geboren? 1. Nederland 2. Marokko 3. Turkije 4. Suriname 5. Antillen/Aruba 6. Elders, namelijk ........................................... Y6 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Wat doet u in het dagelijks leven, bent u ...? (ENQ: alleen belangrijkste bezigheid invullen) Werkend fulltime (= 38 uur of meer) Werkend parttime (= minder dan 38 uur) Studerend/schoolgaand Huisvrouw/man Werkzoekend Niet meer werkend (VUT, WAO, pensioen) Anders, namelijk .........................................
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 17
Y7 Wat is uw hoogste, afgeronde opleiding? (ENQ: Alleen afgeronde opleiding noteren; indien in buitenland opgeleid, dan vergelijkbare niveau aangeven) 1. geen/lagere school/basisschool/ of minder 2. LBO/ huishoudschool/ LTS / VBO 3. MAVO / MULO 4. VMBO 5. MBO 6. HAVO, VWO 7. HBO, universiteit 8. Anders, nl……………………… Y8 Heeft u nog een andere, hogere opleiding gevolgd die u nog niet afgemaakt heeft? (ENQ: indien in buitenland opgeleid, dan vergelijkbare niveau aangeven) 1. Lagere school/basisschool/of minder 2. LBO/ huishoudschool/ LTS / VBO 3. VMBO 4. MAVO / MULO 5. MBO 6. HAVO, VWO 7. HBO, universiteit 8. Anders, nl……………………… 9. Nee geen andere opleiding gevolgd Hartelijk dank voor uw medewerking
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 18
Bijlage B
Overige kenmerken respondenten
In aanvulling op de kenmerken zoals gepresenteerd in tabel 2.1, is de respondentengroep ook gevraagd naar geboorteland, beroep en opleiding.
Tabel B1: Respondenten naar geboorteland Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % Nederland 43 31 46 43 100 Marokko 58 Turkije 69 Suriname 54 Antillen/Aruba Elders 57 Totaal in percentages Totaal absoluut
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
Tabel B2: Respondenten naar geboorteland van moeder Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % Nederland Marokko Turkije Suriname Antillen/Aruba Elders
2 98 -
2 98 -
11 1 87 1 1
9 1 1 89 -
100 -
Totaal in percentages Totaal absoluut
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 19
Tabel B3: Respondenten naar geboorteland van vader Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % Nederland Marokko Turkije Suriname Antillen/Aruba Elders
<1 100 -
<1 100 -
9 90 1 -
5 5 91 1
100 -
Totaal in percentages Totaal absoluut
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
Tabel B4: Hoeveel jaar woont u al in Nederland Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % 0- 5 jaar 1 4 5 6- 10 jaar 3 8 5 8 11-15 jaar 7 15 7 8 16 â&#x20AC;&#x201C; 20 jaar 15 19 11 10 Langer dan 20 jaar 75 54 78 63 Geen antwoord/weet niet 1 1 Totaal in percentages Totaal absoluut
100 131
100 138
100 108
100 112
-
Tabel B5: Respondenten naar voornaamste bezigheid Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % 33 35 39 41 44 Fulltime werkend 11 8 12 10 9 Parttime werkend
Studerend/schoolgaand Huisvrouw/man Werkzoekend Niet meer werkend (VUT, WAO, pensioen) Anders
31 9 1 14
23 18 4 9
21 6 3 14
25 6 4 13
27 4 1 13
<1
4
4
2
2
Totaal in percentages Totaal absoluut
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 20
Tabel B6 Respondenten naar hoogst afgemaakte opleiding
Lagere school/basisschool of minder LBO (huishoudschool)/LTS/VBO MAVO (MULO) VMBO MBO HAVO, VWO HBO, universiteit Anders Totaal in percentages Totaal absoluut
Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % 25 33 10 17 5 6
8
9
6
11
8 8 27 14 12 <1
4 10 20 11 7 6
11 9 30 14 18 -
9 12 31 7 17 -
10 9 31 12 22 1
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
Tabel B7 Respondenten naar nog niet afgeronde hoogste opleiding
Lagere school/basisschool of minder LBO (huishoudschool)/LTS/VBO MAVO (MULO) VMBO MBO HAVO, VWO HBO, universiteit Anders Geen andere opleiding gevolgd Totaal in percentages Totaal absoluut
Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Nederlanders % % % % % 3 1 1 1 -
-
-
-
-
1 1 11 19 65
1 6 3 9 12 69
3 3 7 1 21 66
3 14 3 12 1 67
1 8 2 22 2 64
100 228
100 202
100 204
100 201
100 207
MCA Communicatie/concept - MVA oktober 2008/ Opvattingen Turkije en EU / Tulpia/ p. 21