InZicht
Uitgave van Talant jaargang 15 - nr 56
Winter 2016
Met LACCS op weg naar een goed leven Integreren lukt in Joure
Yvonne Warenga in het midden
Voorwoord
Stem van de cliënt Talant hecht veel waarde aan de stem van cliënten en hun verwanten. Zij vormen mede ons kompas om te komen tot de
Inhoud
3 4 5 6
Kort Nieuws Van de Centrale Verwantenraad Integratie lukt in Joure
beste zorg en begeleiding die bijdragen aan een goede kwaliteit van leven. De afgelopen jaren hebben de directeuren van Talant
6
veel gedaan om de zeggenschap op het niveau van locaties vorm en inhoud te geven. In deze driehoeksoverleggen tussen cliënt, verwant en begeleider komen veel zaken aan de orde die cliënten en hun verwanten direct raken. Deze manier van zeggenschap zorgt voor een sterkere binding tussen begeleiders, cliënten en verwanten en maakt het mogelijk snel iets te doen aan zaken die beter of anders kunnen. Mensen voelen zich beter gehoord en reageren positief op deze gesprekken. Tegelijk beseffen we dat de formele medezeggenschap, bijvoorbeeld over de belangen van meerdere locaties heen, is achtergebleven. Dit is wel nodig. Niet alleen wettelijk gezien, maar ook omdat we dat zelf willen en belangrijk vinden.
8 Yvonne Warenga in het midden 10 Met LACCS op weg naar een
In nauwe samenwerking met de Centrale Verwantenraad (CVR) en
goed leven
Centrale Cliëntenraad (CCR) is hard gewerkt om de medezeggenschap op alle noodzakelijke niveaus goed in te richten. Dit heeft ertoe geleid
10
dat er nu een voorstel op hoofdlijnen ligt om naast het driehoeksoverleg, de CVR en de CCR ook locatie- en gebiedsraden in te richten. Wanneer we het op deze manier oppakken, is straks ook de medezegenschap over locatieoverstijgende zaken goed geregeld. In december en januari hopen we hier een belangrijke stap in te zetten. Een van de drijvende krachten hierachter is de vertrekkende voorzitter van de CVR Sjoukje Holtrop. Zij heeft jarenlang pal gestaan voor de belangen van cliënten en verwanten, maar zal het stokje nu overdragen aan een opvolger. Wij danken Sjoukje in het bijzonder voor haar bijdrage.
12 Tussenstand afvalcampagne Ho! Net yn ‘e Kliko!
ook namens Erik Kuik, Raad van Bestuur
13 14 14 15 16
Talant doet mee aan KH2018 In het zicht: Anneke Popkema Gerrit: afval scheiden Ander nieuws Tweespraak: Aaltje en Elly
Foto voorpagina Yvonne Warenga. Haar favoriete hobby is breien. Lees over Yvonne in het midden, op pagina 8 en 9.
2
Winter 2016
KORT
Een dag op stap met Bothilde Buma
SC Heerenveen geeft clinic op De Wissel
Regelmatig lopen directeuren
Maarten de Jong en Gerjan van der Hoogen
van Talant mee op een locatie
van SC Heerenveen verzorgden dinsdagmiddag
om contact te houden met het
1 november een voetbalclinic op locatie
werkveld. Dit gebeurde ook bij
De Wissel in Beetsterzwaag. Zo’n vijftig cliënten
Swettehiem in Leeuwarden.
en eenzelfde groep kinderen van basisschool
Na zo’n bezoek van directeur
De Trime hadden een topmiddag.
Bothilde Buma was begeleider Monica de Jong nieuwsgierig naar háár werkzaamheden. Geen probleem, ze mocht een dag meelopen met Bothilde Buma!
De clinic is de eerste activiteit binnen het project ‘Welkom op De Wissel’. Doel van ‘Welkom op De Wissel’ is de verbinding en de betrokkenheid tussen cliënten en omwonenden van locatie De Wissel vergroten. Liefhebbers konden na afloop op de foto met Heerenveen-mascotte Heero.
Monica ervoer een dag van vergaderen, een locatiebezoek, een symposium over bruggen
Al 12½ jaar Ladies Night
bouwen in de jeugdzorg en een
Hoe bespreek je onderwerpen als borstkanker of
evaluatie van een pilot met de
seksualiteit met cliënten? Medewerkers van woonlocatie
brandweer. Beide vrouwen spreken
De Stal in Nieuweschoot hebben de oplossing: ze
met lof over elkaars werkzaamheden
organiseren een Ladies Night. En dat al 12½ jaar.
en kwaliteiten, maar ruilen… Nee, dat niet. Over het meelopen met een
Ongeveer zes keer per jaar is er voor vier vrouwelijke bewoonsters een avond waarin
collega zijn zij erg positief: “Je leert
echte vrouwenonderwerpen besproken worden. Ze dragen zelf de onderwerpen aan.
veel en je krijgt vooral meer begrip
Daarnaast worden er vrouwelijke dingen gedaan zoals een make-upcursus en kerst- of
voor elkaar. Dat is belangrijk, we
paasstukjes maken. Tijdens de ‘jubileumeditie’ gingen ze naar Vrouw Experience in WTC
hebben elkaar tenslotte nodig.’’
Expo. De Ladies Night is bedacht door begeleider Luutsje Oosterkamp. De volgende Ladies Night staat gepland in januari.
Mientes droom komt uit: vliegen! Op de bucketlist van Miente Helmhout stond ‘vliegen’. Met de nadruk op stond, want op een mooie zaterdag in november vloog Miente in een Bothilde Buma (links) en Monica de Jong
4-persoons vliegtuigje. Janny Schippers, begeleider bij Lijtehiem in Ureterp, zorgde ervoor dat deze
Meer nieuws? Kijk ook eens op
wens in vervulling ging. Met een echte ‘piloten headset’ genoot Miente van een rondvlucht van anderhalf uur. Deze ging over voor hem bekende plekken, zoals zijn huidige woonplaats Ureterp,
www.talant.nl
‘Borneroord’ in Beetsterzwaag waar hij vroeger woonde en het huis van zijn broer in
Facebook: /TalantOnline
die mee waren en Mientes huisgenoten hadden ontzettend veel plezier. Het was super
Twitter: @TalantOnline
Drachten. “Voor Miente was dit natuurlijk een geweldige dag, maar ook de vrijwilligers om deze vlucht mee te beleven!” aldus Janny. “De piloot deed deze rondvlucht voor niets en autobedrijf Haaima stelde gratis een bus ter beschikking.”
InZicht
3
NIEUWS
Inbreng cliënten en verwanten in bedrijfsplan Het bedrijfsplan van Talant voor 2017 is gereed. In het bedrijfsplan zijn de belangrijkste speerpunten in de zorg en ondersteuning voor het komende jaar vastgelegd. Bij de inhoud zijn ook cliënten en verwanten rechtstreeks betrokken. Tijdens vier regionale bijeenkomsten konden cliënten, verwanten
Een ouderpaar wees erop hoe belangrijk het voor hun ernstig meervou-
en medewerkers samen ideeën uitwisselen over wat zij van belang
dig beperkte dochter is dat ze bij het douchen of naar het toilet gaan
vinden in de zorg en ondersteuning. De ideeën zijn allemaal bekeken
zelf het lichtknopje kan aandoen. Dit is een van de weinige dingen die
en gewogen en komen op verschillende manieren terug in het
ze zelfstandig kan. In het bedrijfsplan heeft dit een plek gekregen in het
bedrijfsplan. Zo is bijvoorbeeld de mogelijkheid om medewerkers
deel dat gaat over dat begeleiders in de zorg zoveel mogelijk moeten
eens wat vaker uit te wisselen tussen verschillende locaties,
aansluiten bij wat een cliënt nog zelf kan. Eigen regie is cruciaal.
opgenomen in het mobiliteitsplan. Een kijkje in de keuken bij een
De enthousiaste en waardevolle inbreng van cliënten, verwanten
collega maakt het mogelijk meer van elkaar te leren en levert vaak
en medewerkers heeft ertoe bijgedragen dat het een plan is, dat
frisse ideeën op voor de zorg.
volgens de directeuren goed aansluit bij de behoeften van cliënten.
Talant start slikpoli Talant is per 1 november gestart met een Slikpoli. Bij mensen met een verstandelijke beperking komen slikproblemen vaak voor. Voor lang niet iedereen is eten en drinken vanzelfsprekend en fijn.
gezien. Om een vroege signalering te bevorderen is de signaleringslijst
Meer dan de helft van de mensen met een verstandelijke beperking
voedings- en slikstoornissen ontwikkeld. Aan de hand hiervan worden
van 49 jaar en ouder heeft een slikstoornis. Talants vakgroep logope-
woning voor woning alle cliënten geobserveerd. Ook is nu de Slikpoli
die heeft echter het vermoeden dat slikproblemen niet altijd worden
van start gegaan, als onderdeel van de Medische Dienst van Talant.
Talant heeft meegedaan aan proeftuin
Nieuwe meetwijze kwaliteit in de maak: hoe ervaart cliënt zorg? Wat vindt de cliënt van de zorg? Dat lijkt Talant de beste graadmeter voor kwaliteit en veiligheid, in plaats van afvinklijsten over regels. Talant heeft daarom meegedaan aan de landelijke proeftuin Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg en een instrument ontwikkeld voor teamreflectie . Cliënten en familie spelen hierin een belangrijke rol. Een stuurgroep buigt zich over dit idee en andere ideeën. Het doel is een nieuwe manier voor het meten van kwaliteit en veiligheid.
4
Het moet in de plaats komen van audits met lange vragenlijsten, zo
Bothilde Buma, directeur van Talant regio West: “De manier van
willen de brancheorganisatie van de gehandicaptenzorg - de VGN
kwaliteit meten in de afgelopen tijd is nuttig geweest. Het heeft
– en onder andere het ministerie van VWS en de inspectie voor de
geholpen om structuur aan te brengen in de manier van werken.
Gezondheidszorg. Graadmeter moet zijn hoe de cliënt de zorg
Maar het meet of je voldoet aan regels en dat zegt niet alles over
ervaart. Maar hoe meet je dat? Talant en 21 andere organisaties
de kwaliteit van zorg en nog belangrijker: de kwaliteit van leven.”
mochten meedenken en mee-ontwikkelen tijdens een proeftuin.
De proeftuin is inmiddels afgerond. Talant wacht nu de besluitvorming
Het sluit mooi aan op de nieuwe visie van Talant en brengt
af én in hoeverre de ideeën van Talant daarin zullen terugkomen.
bovendien samenhang in zaken die we al doen, zoals teamreflectie
Naar verwachting wordt het vernieuwde kwaliteitskader begin
en het gesprek in de driehoek cliënt-verwant-medewerker.
2017 ingevoerd.
Winter 2016
Van de centrale verwantenraad
Stap in medezeggenschap bij Talant Talant neemt in december en januari belangrijke stappen om de medezeggenschap van cliënten en verwanten verder vorm te geven. Een werkgroep gaat de voorstellen die er nu liggen verder uitwerken. Daarbij krijgen ze steun van Loes den Dulk van het Landelijk Overleg Cliëntraden (LOC). Zij heeft veel ervaring met het inrichten van medezeggenschap.
Talant 3.0 en de WMCZ Bij de start van Talant 3.0 in 2015 is ook
In het kort ziet de overlegstructuur er als
een nieuwe overlegvorm ontwikkeld:
volgt uit. Er komen drie niveaus waarop
het driehoeksoverleg. Met de driehoek
formele medezeggenschap plaats vindt:
wordt bedoeld de cliënt aan de top.
• op de locatie waar de cliënt woont of
Aan de basis de ondersteuning van de cliëntvertegenwoordiging, veelal ouders en verwanten, en een vertegenwoordiging van Talant, veelal het hoofd of
werkt (locatieraad); • binnen het gebied of de woonleefzone waar de cliënt woont of werkt (gebiedsraad);
de begeleider. Deze overlegvorm staat
• Talant-breed (centrale raad).
voor korte lijnen en snel en direct
Met de centrale raad wordt verwezen
contact over de zorgverlening aan
naar de huidige Centrale Cliëntenraad
de cliënt. Een overlegvorm die zeer
en de huidige Centrale Verwantenraad.
waardevol is gebleken en zeker verder
De locatieraden en de gebiedsraden
ontwikkeld dient te worden. Velen
dienen nog beter gedefinieerd te worden.
van ons hebben ook al ervaring
De afgelopen jaren CCR en door Talant CVR zijn op zoek is veel energie naar nieuwe gestoken in leden! de informele zeggenschap, de driehoeksoverleggen tussen cliënt, begeleider en verwant. Die lopen steeds beter. De formele medezeggenschap, uitgevoerd volgens de WMCZ, is daarbij achtergebleven. Hier zijn nu voorstellen voor gemaakt. Uitgangspunt is in ieder geval dat de medezeggenschap zo dicht mogelijk bij de cliënt moet worden georganiseerd. De uitgewerkte plannen komen dan begin volgend jaar weer voor advies in de CCR en de CVR. Wij houden u uiteraard op de hoogte van het verloop hiervan.
opgedaan met deze overlegvorm.
De afgelopen 20 jaar hebben aangetoond dat de medezeggenschap uitgevoerd door
Een andere ervaring leert dat het
de cliënten niet meer weg te denken is bij
driehoeksoverleg echter niet de meest
Talant. Twintig jaar geleden waren we als
geschikte vorm is voor het naleven
Verwantenraad zeer vooruitstrevend toen
van de wettelijke eisen die zijn gesteld
een Centrale Cliëntenraad bestaande uit
aan de formele medezeggenschap
cliënten geïnstalleerd kon worden. Wat
van cliënten. De wet die hier wordt
waren we trots! De cliënten waren nog
bedoeld is de Wet Medezeggenschap
onzeker en op zoek naar de overlegvorm
Cliënten Zorginstellingen (WMCZ).
die het beste paste. Nu 20 jaar later staat
Deze wet is in 1996 in werking
er een Centrale Cliëntenraad die duidelijk
getreden en wordt nu na 20 jaar
aangeeft wat er wel en niet kan en
geëvalueerd in de Tweede Kamer. Er is
ongevraagd adviezen geeft. Die dezelfde
een aantal ingrijpende aanpassingen
adviesaanvragen behandelt als de
voorgesteld, zoals onder andere de
Centrale Verwantenraad en daarover een
invoering van het instemmingsrecht in
heel duidelijke mening heeft en die ook
plaats van het verzwaard adviesrecht.
geeft. Wat een groei, wat een fantastische ontwikkeling!
In de afgelopen periode heeft de
Na vele jaren ‘in de medezeggenschap bij
Centrale Verwantenraad meerdere
Talant’ zit het er voor mij nu op. Ik draag
malen met de directeuren van Talant
het stokje over aan mijn opvolger. Graag
gesproken over dit onderwerp. Hierbij is
wil ik u bedanken voor al die jaren dat ik
naar voren gekomen dat de wettelijke
voorzitter mocht zijn van de Centrale
eisen van de WMCZ beter verankerd
Verwantenraad. Ik heb veel geleerd en
dienen te worden in Talant 3.0. Op dit
wens u nog vele jaren en veel medezeg-
moment is een voorstel in de maak waar
genschap toe. Het ga u goed!
op hoofdlijnen overeenstemming over is. De verwachting is dat dit voorstel aan het
Namens de Centrale Verwantenraad
einde van dit jaar gereed is.
Talant, Sjoukje Holtrop
Extra bij deze Inzicht: Folder over medezeggenschap waarin de leden van de CCR en CVR zich voorstellen en vertellen wat zij doen! InZicht
5
Integreren lukt in Joure Samen uit eten, bij de buren op verjaardagsvisite maar ook naar een begrafenis, burenhulp … In Joure lukt integreren heel goed. “De betrokkenheid is enorm. Er is hier een burencontact waar menigeen van droomt.”
Dat er aan de Iepensteinlaan in Joure cliënten van Talant wonen, was
een vrijkomend huis aan de Iepensteinlaan. En dan zijn zij slechts één
meneer en mevrouw Hoekstra bekend. Sterker nog: het was de reden
voorbeeld van buren met wie het contact zo goed is. Ze kennen de
om hier zo’n twaalf jaar geleden naartoe te verhuizen. “Vanwege de
cliënten niet alleen bij naam. “We weten precies hoe ze zijn.” Zoals Jacob:
mensen!” zegt meneer Hoekstra. De achtertuinen zijn naar een plein
na dagbesteding komt hij onderweg naar huis altijd dag zeggen. “Dan wil
gericht dat zich behalve voor het parkeren van auto’s, prima leent
hij even een praatje.” Sommige bewoners, zo weten zij, hebben juist
voor een buurtbarbecue. In een deel van de rijtjeshuizen en van de
geen behoefte aan een praatje. Arnold kan het goed vinden met hun
appartementen wonen twintig mensen zelfstandig met ondersteuning
dochter Titia; ze zijn beide SC Heerenveen-supporter. Mevrouw Hoekstra
van Talant, en een eindje verder nog eens zo’n twintig. De ligging
naait met genoegen naametiketjes in kleding of doet wat herstelwerk.
midden in een woonwijk heeft een reden: Talant stimuleert dat ook
Cliënten komen de kleding zelf brengen en halen, gewoon achterom.
mensen met een beperking meedoen aan de samenleving. Dat gaat
En dat de Hoekstra’s die week op verjaardagsvisite gaan bij Arnold is
niet vanzelf, maar is heel goed mogelijk, zo blijkt in Joure.
vanzelfsprekend. “Het zijn bijzondere mensen”, zegt mevrouw Hoekstra. “Allemaal hebben ze een heel eigen karakter”, vult haar man aan.
Het echtpaar Hoekstra wist waar het aan begon. Hun vorige huis stond
Hij denkt glimlachend aan Jacob die gras maaide bij de gezamenlijke
op steenworp afstand: aan de Maria Louisestraat en ook daar heeft
groentetuin op de hoek. “Het snoer kwam in de knoop. Jacob was haast
Talant een locatie. Het was voorheen een woonlocatie. Sinds een
niet tot bedaren te brengen. Ik liep er langs en heb hem maar even
poosje wonen er echter nog twee mensen en is de rest van het
geholpen met het snoer. Toen kon hij weer verder.”
hoekhuis in gebruik voor dagbesteding. ‘Wille’ staat op een bordje bij de voordeur – Fries voor ‘plezier’. Creatief bezig, papier versnipperen,
Leven in de brouwerij
naaien, een kleine houtwerkplaats, op woensdag de schoonheidssalon
De Talant-cliënten betekenen op hun beurt ook echt iets voor de familie
van vrijwilliger Edibe; er is voor elk wat wils. Voor ongeveer twintig
Hoekstra en veel andere buren. “Ze brengen leven in de brouwerij.
– vooral ouder wordende - cliënten is deze dagbesteding vlakbij huis
Er gebeurt hier altijd wat”, leggen ze uit. “We hebben gevoel bij deze
een uitkomst. Ook fungeert Wille sinds kort als steunpunt voor
mensen. Voor ons horen ze er gewoon bij.” Dit is daardoor ook zo voor
woonbegeleiding, in plaats van het kleinere voormalige steunpunt
hun dochter, schoonzoon en kleinkinderen. Begeleider Annemieke Maas:
aan de Iepensteinlaan.
“De mensen staan hier ook voor elkaar klaar; de buren net zo goed voor de Talant-buren en hun begeleiders als andersom. Ze rijden een buurman
6
Gras maaien
in zijn rolstoel naar het koffiedrinken bij Wille, we hoorden laatst een
In de Maria Louisestraat had de familie Hoekstra het prima naar de zin
buurvrouw vallen in haar huis en hebben haar geholpen, een buurman
gehad met de Talant-cliënten en -medewerkers als buurtgenoten. Toen
was ontroerd door een mooie kaart van een cliënt. De betrokkenheid is
ze een dagje ouder werden, hun dochter inmiddels het huis uit was en ze
enorm. Er is hier een burencontact waar menigeen van droomt.” “Het
daarom kleiner wilden wonen, hoefden ze niet lang na te denken over
groeit gewoon zo”, constateert het echtpaar.
Winter 2016
De buren komen op verjaardagsvisite bij Arnold (in het midden). Zoals Jacob (links van hem aan tafel) en buurvrouw en buurman Hoekstra (rechts van Arnold). Achter hem buurvrouw Jannie de Vries en daarnaast begeleider Annemieke Maas.
"Uit
ontmoetingen
moois ontstaan"
kan zoveel Fotobijschrift.... ......... .................... .................. ........ .................. ....
Voorbeeld geven
de maand kan iedereen aanschuiven in ‘Wille’. Ook dit is samen met
Toch heeft Talant zich daar wel bewust voor ingezet en blijven ze dat
Miks. Er worden bijvoorbeeld spelletjes gedaan, pompoenen gesneden
doen. “Wij moeten het voorbeeld geven, onze cliënten doen het vaak
of pepernoten gebakken. De opkomst is steeds een mooie mix.
niet uit zichzelf”, zegt locatiehoofd Minke Aardema.” “De medewerkers
“Je hoeft niets, maar je ontmoet elkaar”, zegt Griethe Jousma.
hebben zich daarom - al 25 jaar - altijd ingezet om contacten te laten
“Daaruit kan zoveel moois ontstaan.”
ontstaan. Het begint met eenvoudige dingen, zoals elkaar groeten en eens een praatje maken.” Begeleider Griethe Jousma: “We organiseren
Verjaardag
ook regelmatig iets: eerst activiteiten buiten, zoals een kerstmarkt of
En zo kan het gebeuren dat buurman Postma deze keer weliswaar niet
zomerfair op straat. Er zijn dan ook spelletjes op het veld hier tegenover,
op Arnolds verjaardag komt, maar er wel aan denkt een verjaardags-
zodat het leuk is voor jong en oud. We doen mee aan de avondvier-
kaart in de bus te doen, ook al is zijn vrouw een paar dagen daarvoor
daagse, we werken regelmatig samen met de brede school en met
overleden. “Het leven gaat door en Arnold rekent op me.” Net als
andere organisaties en als we barbecueën, nodigen we buren uit.”
buurman en buurvrouw Hoekstra is buurvrouw Jannie de Vries wel van
Het is slechts een greep uit de bezigheden.
de partij. ’s Middags komt er familie, vanochtend helpt zij Arnold met de koffie en het gebak. Een andere cliënt nodigt ze regelmatig uit om
Welkom
samen te koken en eten. Ook deze buurvrouw betekent veel voor de
Inmiddels komen de buurtgenoten ook naar bínnen bij Talant. Tijdens
cliënten van Talant.
dagbesteding bij Wille bijvoorbeeld staat iedere ochtend en middag de
Het overlijden van buurvrouw Postma breng sommige Talant-buurtbe-
koffie klaar. “Een half uur op vaste tijden”, licht Griethe toe. “Iedereen is
woners overigens danig van hun stuk. Annemieke Maas: “Dat is de
welkom. Een buurman halen we altijd even op.”En zo heeft Talant meer
keerzijde van de grote betrokkenheid: niet alleen lief, maar ook leed
terugkerende activiteiten in Joure, die net als veel andere activiteiten
wordt gedeeld. Tja, het hoort bij het leven. Het is aan ons hen te helpen
mede mogelijk zijn dankzij zeer gewaardeerde vrijwilligers:
daar mee om te gaan.” Net als bij een eerder sterfgeval in de buurt,
• Bij Wille kookt vrijwilliger Pieter twee keer per week samen met
geeft buurman Postma hen gelegenheid om afscheid te komen nemen.
cliënten; de boodschappen doen ze ook samen. Wie wil, kan gezellig komen eten of de maaltijd afhalen. • Eetclub Samen is gezellig is opgezet samen met welzijnsorganisatie
Locatiehoofd Minke Aardema is enthousiast over hoe Talant is opgenomen in Joure en ook hoe Talant iets blijkt toe te voegen. “Bijvoorbeeld
Miks. Het is al meer dan tien jaar een succes! Elke maand kunnen
wat betreft een veilig gevoel in de buurt en het tegengaan van
mensen met en zonder beperking samen uit eten. Dankzij de
eenzaamheid. Al is er met de een meer contact dan met de ander,
samenwerking met inmiddels acht restaurants is er afwisseling en
zijn sommigen niet geïnteresseerd en is er heus soms wel eens
kan het voor een schappelijke prijs.
sprake van overlast – de Talant-cliënten horen er echt bij.”
• Vrij nieuw is Kom derby op snein. Op elke eerste zondagmiddag van
InZicht
7
Yvonne Warenga is altijd bezig. Vooral breien vindt ze erg leuk om te doen. �Dan heb ik wat onder mijn handen te doen,� vertelt ze opgewekt. Ooit vroeg ze Jikke, de schoonmaakster, of ze een sjaal mocht breien voor een grote boom bij het huis van Jikke. Elk vrij uurtje breide ze aan de sjaal. Toen de sjaal lang genoeg was heeft Yvonne samen met Jikke de lange sjaal om de boom gedraaid.
Thuis Ik woon samen met een man en vrouw in een huis. We hebben de taken in huis verdeeld. Op woensdag doe ik het huishouden en kook ik. Ik kook eigenlijk altijd pasta. De anderen vaak aardappelen.
Armbandjes maken Met loombandjes maak ik armbandjes.
Werk Ik werk bij Caparis. Hier doe ik inpakwerk. We pakken nu marsepein in. We doen dit in doosjes.
8
Winter 2016
Puzzelen Puzzelen doe ik ook graag. We hebben in huis heel veel puzzels. Als de puzzel klaar is, kies ik weer een andere.
Sporten Ik sport via Samen Onderweg. Op woensdag ga ik naar badminton. Eén keer in de 14 dagen bowl ik op de donderdagavond. Dansen doe ik ook één keer in de 14 dagen. Op vrijdagavond. Een vrijwilliger brengt en haalt mij als ik ga sporten.
Kaarten maken Ik maak ook kaarten. Ik heb dan knipvellen. Daar knip ik de afbeeldingen uit. Tussen de lagen komt tape. De kaarten die ik nu maak zijn een uitnodiging voor een kerstborrel voor familie en vrijwilligers.
Breien Familie Eén keer in de 14 dagen ga ik in het weekend een nachtje naar huis. Naar heit en Anneke. Ze wonen in Beetsterzwaag. Ik heb ook een broer en schoonzus. Zij wonen in Gorredijk.
Ik maak nu een sprei voor mijn bed. Vanmiddag ben ik begonnen. Ik brei allemaal kleine vierkantjes van blauwe wol. Deze kleur heb ik ook op mijn kamer.
Kleren Ik vind het leuk en belangrijk om leuke kleren aan te hebben.
InZicht
9
Praktische werkwijze voor begeleiding emb-cliënten
Met LACCS op weg naar een goed leven “Het moet toch beter kunnen”, was de motivatie voor een andere weg naar een goed leven voor mensen met een ernstige verstandelijke en meervoudige beperking. Maar hoe? En hoe kom je er achter wat zij goed vinden, als ze niet of amper praten en weinig lijken te reageren? De werkwijze LACCS bleek de ogen te openen en wordt omarmd door Talant. Van liefdevolle verzorging naar begrip, grip en een goed leven. Elke avond dezelfde strubbeling. De tafel wordt alvast gedekt voor de
waar nog aan gewerkt moet worden. Zo staat alertheid onder meer voor
volgende ochtend. Als een bewoner de koffiekopjes ziet staan, zegt
aandacht hebben voor de dingen om je heen en ook een goed dag- en
ze verheugd “Koffie!”. “Nee”, legt de begeleider rustig uit, “dat is voor
nachtritme. En contact is behalve oogcontact of praten, ook zich geliefd
morgen. Morgenochtend krijg je koffie.” “Koffie”, zegt de vrouw weer,
voelen, aandacht krijgen en verbondenheid ervaren.
blij. De begeleider, geduldig: “Bij het ontbijt krijg je weer koffie. Het is nu bijna bedtijd.” “Koffie!” roept de vrouw nu overstuur.
Juist aan dat dag- en nachtritme schortte het vaak, vertelt Peter Algra. “Gedacht werd dat iemand die overdag vaak zat te suffen of veel sliep,
Na het volgen van een LACCS-training begreep begeleider Peter Algra
niet teveel geprikkeld moest worden. Maar dat moet juist wel. Dan
wat er mis ging in zulke situaties. Dat de vrouw dan alleen het woord
slaapt hij ’s nachts beter en is overdag alerter. Wat en hoe precies
koffie herkent. Dat ze koffiekopjes ziet, de begeleider steeds koffie
verschilt per persoon, dat moet je goed uitzoeken. Iets kan ook snel
hoort zeggen en maar niet begrijpt waarom er dan nu toch geen koffie
teveel zijn. Lekker douchen kan ook een stimulerende activiteit zijn
komt. Want alleen nu bestaat. Het besef leidde tot een eenvoudige
bijvoorbeeld. Een ander punt is praten. Sommige evmb-cliënten praten
oplossing: de tafel wordt pas vlak voor het ontbijt gedekt. De werkwijze
een beetje, anderen niet, maar we gaan er teveel vanuit dat zij ons
LACCS geeft veel handvatten aan de begeleiders, waardoor hun werk
verstaan en begrijpen. We overschatten mensen vaak.”
veel leuker is geworden en het leven van hun cliënten ook. Sensatie-, klik- en begrijpfase Peter Algra is zo enthousiast dat hij inmiddels ook LACCS-trainer is naast
En daarmee komen we bij een belangrijk punt van de LACCS-gedachte:
zijn werk op de Freulesingel in Beetsterzwaag. Het gaf hem antwoord
weten in welke ontwikkelingsfase iemand zit. Peter Algra: “We hebben
op het knagende gevoel dat het beter moest kunnen.
het vaak over niveaus: iemand is 56 jaar, maar functioneert op het
LACCS staat voor Lichamelijk welzijn – Alertheid – Contact – Commu-
niveau van iemand van 6 maanden. Maar die persoon heeft wel 56
nicatie - Stimulerende dagbesteding. “Al die vijf gebieden moeten
jaar lang prikkels en levenservaringen opgedaan.” Daarom gaat LACCS
op orde zijn. Ze zijn allemaal aan elkaar verbonden: een probleem in
uit van drie ontwikkelingsfasen. Iemand zit in de sensatiefase, de
het ene, heeft invloed op een ander gebied.”Contact is de basis, vertelt
klikfase of de begrijpfase. Een cliënt in de sensatiefase beleeft alleen
Peter Algra. Voor contact is alertheid nodig, wat alleen lukt als iemand
het hier en nu, ‘straks’ bestaat voor hem niet. Hij ervaart bijvoorbeeld
zich goed voelt. Als je contact hebt, kun je communiceren. De
of hij het warm of koud heeft, pijn, tevredenheid. Iemand in de klikfase
communicatie is onder meer belangrijk voor activiteiten en die hebben
kan ook associaties – klikjes- hebben en daar naar handelen. Dat er
ook weer invloed op hoe alert iemand is. “Voor echt contact moet je
koffie in een kopje hoort, dat je je bij het woord ‘zitten’ laat zakken in
wel de tijd nemen. Het kan even duren voordat iemand reageert.”
een stoel, dat aan de arm genomen worden betekent dat je meeloopt. “In de volgende fase, de begrijpfase, komen mensen met een ernstige
10
Werken aan evenwicht
verstandelijke beperking volgens LACCS amper, terwijl veel begeleiders
Het is nooit klaar, het blijft steeds werken aan een evenwicht. Medewer-
denken van wel”, zegt Peter Algra, “En daar gaat het vaak mis. ‘Wil je
kers moeten altijd goed opletten aan welke waarden wordt voldaan en
naar buiten?’, vraagt een begeleider en als de cliënt nee zegt, gebeurt
Winter 2016
"Contact is de basis"
Begeleider Peter Algra met Sietse Schreuder.
het niet. We willen de cliënt immers de regie geven. Maar vanuit de
hebben de training inmiddels gedaan. Evmb-cliënten wonen bij elkaar
LACCS-gedachte trekt de begeleider hem de jas aan. De cliënt, iemand
in Beetsterzwaag, Drachten en Stiens en ook elders bij Talant met één
in de klikfase, associeert de jas met buiten en stribbelt even tegen.
of twee evmb-cliënten in een groep. Vaak zijn het mensen in een
Maar pas buiten kijk je hoe de cliënt reageert. Hij begrijpt je woorden
rolstoel, sommigen kunnen lopen.
niet, je laat hem kiezen door hem te laten ervaren. Alleen al door dit te beseffen ga je je werk heel anders doen.” Als Peter in de huiskamer
De weg er naartoe
van Freulesingel 10 even ‘neust’ met Carla en tegen haar babbelt:
De Freulesingel in Beetsterzwaag ademt inmiddels LACCS. Bij senso-
“Praten is wel belangrijk, om contact te hebben, je stem te laten horen,
dagbesteding pakt een begeleider een vrouw zachtjes bij haar arm,
maar ik ga er niet vanuit dat ze me begrijpt.” Met Alie zingt hij een
die aarzelend uit haar stoel opstaat, een paar stappen zet en dan
liedje; Alie maakt de zinnen af. Als je goed kijkt, zie je dat ze ervan
geruststelling lijkt te zoeken bij de begeleider door haar te omhelzen.
geniet. Sietse Schreuder, een vriendelijke man, beantwoordt alles met
De begeleider knuffelt haar en leidt haar dan rustig verder naar een
“Atte”. Peter Algra: “Door zijn intonatie te herkennen, kan Sietse zich
activiteit aan de andere kant van de kamer. Bij het zwembad worden
aardig kenbaar maken in gevoelens en voorkeuren.”
cliënten geholpen met omkleden. Sommigen kunnen dat deels zelf, anderen zijn compleet afhankelijk. “Ook het omkleden is een activiteit
Logisch
op zich”, legt Peter Algra uit. “Het gaat er niet om van A naar B te
Het klinkt best logisch. “Achteraf wel ja”, zegt Peter. “Toch was er ook
komen, het gaat om de weg er naartoe en daarbij mag je best even
vóór LACCS al veel veranderd voor evmb-cliënten. Dertig jaar geleden
stil staan. Voor hen bestaat alleen het nu.”
lagen ze nog ‘op zaal’! De laatste jaren waren we vooral bezig met verzorgen. Met liefde, dat wel en dat is ook heel belangrijk. Er waren
Goed leven
inmiddels ook wel mooie methodieken ontwikkeld, maar die zijn heel
“Ach, er is nog zoveel over te vertellen! Bijvoorbeeld dat mensen met
theoretisch. LACCS is op de praktijk gericht.”
emb zich wel kunnen ontwikkelen, maar in heel kleine stapjes. En dat je aangeleerde ‘klikjes’ moet onderhouden, anders raken ze vergeten.
Bedenkers
Dat we veel samenwerken: als begeleiders onderling, met de
LACCS is bedacht door twee oud-medewerkers van Talant, orthopeda-
specialisten binnen Talant en met familie.”
gogen Kirsten Munsterman en Karin de Geeter. Ze organiseren trainingen in heel Nederland. Bij Talant zetten onder andere psycholoog Marije
Het doel van dit alles? “Dat is een goed leven”, zegt Peter Algra. “Het
Schuhmacher, orthopedagoog Shanna van Heijningen en begeleider
zal misschien nooit een 10 worden, maar als het van een 5 naar een
Peter Algra LACCS op de kaart. Veel begeleiders van evmb-cliënten
7 gaat, betekent dat voor deze mensen al heel veel.”
InZicht
11
Tussenstand afvalcampagne:
Ho! Net yn ‘e Kliko! Sinds de start van de afvalcampagne Ho! Net yn ‘e Kliko! op zaterdag 24 september 2016 hebben 66 locaties van Talant zich aangemeld om mee te doen. Al deze locaties hebben zich verbonden aan het doel om het restafval op hun locatie met 25% te verminderen. Een mooi aantal en er komen bijna dagelijks nieuwe aanmeldingen binnen. De werkgroep van collega’s die de campagne coördineert, streeft er natuurlijk naar dat alle locaties van Talant meedoen! Ondertussen gebeurt er binnen Talant al heel veel op het gebied van afval scheiden.
Werkbezoek Alkmaar Een aantal leden van de werkgroep Ho! Net yn ‘e Kliko! ging op werkbezoek bij
Mooi voorbeeld: de plastic droom van de Prutzerij
de GP Groot afvalverwerking in Alkmaar. Dochterbedrijf NNRD verwerkt het afval
De Prutzerij, onderdeel van het Arbeids-
van een groot aantal Talant-locaties.
centrum aan De Wouden 15-17 in
Frederik van der Meij, begeleider bij de
Drachten, is uitgegroeid tot een soort
Transportgroep in Stiens, was er bij.
centrum voor hergebruik. De dagbestedingsgroep in de wijk Maartenswouden zamelt diverse afvalsoorten gescheiden in en zorgt voor hergebruik. De grote droom van de Prutzerij is om plastic afval zelf te kunnen verwerken tot grondstof.
WEETkrant Ho! Net yn ‘e Kliko! In de Weetkrant van november wordt in begrijpelijke taal uitleg gegeven over de afvalcampagne Ho! Net yn ‘e Kliko! en het belang van het scheiden van afval. Talant brengt vier keer per jaar een Weetkrant uit voor cliënten met steeds een ander onderwerp. Sommige cliënten lezen de krant zelf. Daarnaast kan de Weetkrant begeleiders of familie helpen om bepaalde onderwerpen met cliënten te bespreken.
Alhoewel er héél véél plastic afval is, zijn er - in tegenstelling tot bijvoorbeeld oud ijzer in Drachten en omstreken geen opkopers voor plastic. Op initiatief van cliënt Weito, een echte kenner én aanjager van duurzame ideeën, onderzoekt de Prutzerij daarom de mogelijkheden om een plasticshredder aan te schaffen. Begeleider Marco Nieuwenhuis: “Wij kregen de kans om een keer letterlijk
“Heel simpel gezegd stop je het plastic afval
tussen de torenhoge afvalbergen door te
op kleur in de shredder, waarna het er in
lopen. Het was indrukwekkend om te zien
reepjes weer uit komt. Die reepjes kunnen
om wat voor enorme oppervlakte aan afval
dan weer als grondstof dienen voor nieuwe
het gaat. Daarnaast hebben we een kijkje
producten. In de ideale situatie maken we
genomen bij de afval sorteerinstallatie; een
er zelf iets nieuws van.”
mooie installatie waardoor er veel minder
Ook daar hebben ze bij de Prutzerij al over
afval in de verbrandingsovens verdwijnt.”
nagedacht. “Met behulp van een 3D printer
Toch blijven campagnes zoals Ho! Net yn ‘e
zouden we bijvoorbeeld nestjes kunnen
Kliko! nodig. “Hoe meer afval we aan de bron
maken voor boerenzwaluwen. Op die manier
gescheiden kunnen inzamelen, des te beter
leveren we een bijdrage aan het oplossen
en efficiënter de verwerking ervan verloopt.
van een maatschappelijk probleem met iets
De Weetkrant bekijken of een gratis
Daardoor is bijvoorbeeld hergebruik
dat maatschappelijk nuttig is,” vertelt Marco.
abonnement aanvragen kan via
mogelijk,” aldus Frederik.
Twee vliegen in één klap dus!
www.talant.nl/clienten.
12 Winter 2016
Talant doet mee aan KH2018! Cliënten van Talant laten genieten van cultuur en kansen geven om mee te doen, dat is wat zowel Talant als de organisatie van KH2018 belangrijk vinden. Soms ontstaan er spontaan mooie kansen en soms is er even iets meer voor nodig om deelname van mensen met een beperking mogelijk te maken, maar na afloop is iedereen enthousiast. Hieronder een korte impressie van de activiteiten van de afgelopen maanden.
Oktober - Talant werkt samen met It Erfskip aan souvenirs voor KH2018 Kippenvel kreeg de Erfskip-jury van de handgemaakte producten door cliënten van Talant en WIL. Maar het schilderij van Klaas Miedema vonden ze zo mooi, dat ze het kozen voor een KH2018-souvenir. Dit gebeurde tijdens een speciale Kunst & Kitsch-dag op 7 oktober in de Leeuwarder Kanselarij. Het publiek had ook een favoriet; kommetjes van keramiek voor waxinelichtjes op een fraai houten plateau, van pottenbakkerij De Diggel. Talant en It Erfskip willen samen originele souvenirs ontwikkelen voor Leeuwarden Fryslân 2018. Met de ‘Kunst & Kitsch-dag’, geleid door Jannewietske de Vries (voorzitter van It Erfskip), startte de samenwerking tussen beide partijen.
November - Cliënten onder de indruk van schilderijen Alma-Tadema “Leeft Alma-Tadema nog?” was een veelgestelde vraag van cliënten van Talant tijdens hun bezoek aan de tentoonstelling van Alma-Tadema in het Fries Museum. Op vrijdagochtend 21 oktober werden zij meegenomen op ontdekkingsreis langs de beroemde schilderijen en persoonlijke voorwerpen van Alma-Tadema in het Fries Museum. De cliënten waren onder de indruk van de realistische schilderijen van de van oorsprong Friese schilder. Robin zei “Ik schilder normaal heel anders maar dit wil ik ook wel een keer proberen.” en Miranda droomt ervan dat over 100 jaar haar kunstwerken ook te zien zijn in een museum. Een groot gedeelte van de cliënten die het museum bezocht is werkzaam bij een creatieve dagbestedingslocatie van Talant.
November/december - Een dag met een muzikaal gouden randje Eleanore Tan op de cello, Maria Fatela op piano en Philip Curtis met zijn prachtige operazang wisten cliënten van Talant te raken met klassieke muziek. De muzikanten van CityProms Embrace hebben op verschillende locaties miniconcertjes gegeven. “Livemuziek komt meer binnen dan muziek van een cd. Je gaat er echt voor zitten,” vertelt muziekagoog Sjoukje Scheltema enthousiast. De muziek bracht bij de één ontspanning en bij de ander juist alertheid. Maar bovenal plezier. Spelbegeleidster Heidi Ellens van kinderdagcentrum ’t Mearke was heel positief over het concert. “Elk kind heeft kunnen genieten. Prachtig, het was een dag was met een muzikaal gouden randje.”
InZicht
13
In het Zicht Column
Gerrit
Afval scheiden Ik scheid afval. Dit is voor het milieu, omdat de aarde al wat ziek is. Hiermee wil ik zeggen, dat we niet zomaar dingen, zoals plastic, weg moeten gooien in de natuur. Het moet in een container. Als ik bij een evenement ben, bijvoorbeeld de kermis, kijk ik altijd of er ook prullenbakken zijn. Zijn die er niet, dan doe ik de papiertjes van verpakkingen in mijn zak. En als ik een leeg bekertje heb van ijs, geef ik het bekertje aan de ijsman. Hij gooit het bekertje
Anneke Popkema
dan in zijn prullenbak in de kraam. Thuis zorg ik er ook voor dat afval goed gescheiden is. Dat alles wat compost kan worden in de groene container gaat en alles wat niet verteert, in de grijze container. Ik zorg er ook voor dat ik niet teveel afval maak.
Wilt u iemand in het zicht brengen die veel voor een cliënt van Talant doet, bijvoorbeeld een familielid of een vrijwilliger? Stuur een mailtje naar communicatie@talant.nl.
Afval hergebruiken Ik weet wel dat afval ook hergebruikt wordt.
WIE
In recyclingcentra wordt gekeken welke spullen
Anneke werkt als begeleider B bij Trimbeets 41/43 in Gorredijk, maar is ook
nog goed zijn. Spullen die goed zijn, gaan
vrijwilliger op locatie De Wissel: bij de disco en ’t Kookpunt.
naar speciale milieuwinkels, waar de mensen dit artikel weer opnieuw kunnen kopen en
WAT
gebruiken. Van oud-papier wordt nieuw papier
Anneke zet zich in als vrijwilliger bij locatie De Wissel in Beetsterzwaag. Anneke:
gemaakt. Ik heb ook een oud-papierbak waar
“Ik had er eigenlijk geen idee van wat er allemaal gebeurde op De Wissel. Een
ik oude kranten in gooi en dozen van eten,
vriendin hield zich bezig met vrijetijdsbesteding voor cliënten. Ze liep er tegenaan
want op maandag kook ik met de leiding.
dat het lastig is om vrijwilligers te vinden.” Al pratende, in privésfeer, ontstond
Ook schoolwerk wat niet meer mooi is gaat
het idee bij Anneke om vrijwilliger te worden bij Talant.
de oud-papier container in.
WAAROM Anneke: “Ik vind het leuk om cliënten te leren kennen en om iets mee te maken van het leven op De Wissel. Met vrijwilligerswerk kan ik een bijdrage leveren aan vrijetijdsbesteding voor cliënten. Wat ook telt is dat mijn blik als begeleider breder wordt. Ik ben betrokken bij de organisatie en richt me niet alleen op mijn eigen werkplek.
Lichten uit Ik vergeet dikwijls wel eens het licht uit te doen van de douche en het toilet. Dit komt omdat als ik naar bed ga, altijd licht laat branden tegen de inbrekers. Dan is het net of ik nog op ben. Ik moet zorgen dat ik de volgende dag de lichten weer uit doe. Ik probeer zoveel mogelijk het licht uit te houden
Ik hoop dat ik door dit berichtje in InZicht meer mensen kan inspireren en/of motiveren om te helpen als vrijwilliger. Want het voelt erg goed om op deze manier mogelijkheden
overdag. Bij de computer heb ik zo’n stopcontact waar zo’n schakelaar op zit als, als het lampje uit is, is de computer ook uit.
te creëren voor cliënten.” Gerrit Miedema krijgt ondersteuning van Talant
14
Winter 2016
ANDER NIEUWS Een omzwaai voor De Swaai De Raden van Bestuur van Alliade en GGZ Friesland hebben het voorgenomen besluit genomen om de samenwerking binnen expertisecentrum De Swaai per 1 januari 2017 te beëindigen. De bedoeling is dat de kliniek wordt teruggebracht tot 18 bedden en onderdeel wordt van Talant. De kliniek blijft in Beetsterzwaag, maar krijgt een nieuwe naam: De Omswaai. De ambulante zorg gaat naar GGZ Friesland en verdwijnt uit Beetsterzwaag. De reden is blijvende onzekerheden in de financiering. Boventallige medewerkers krijgen de garantie op werk elders in de organisatie.
Vrijwilligers gezocht met paardenpassie Manege Onder de Linde in Beetsterzwaag, waar ook cliënten van Talant rijden, kan best nog wat vrijwilligers gebruiken met een passie voor paarden. Ze kunnen helpen bij de lessen en de buitenritten. De vrijwilligers maken het rijden mogelijk voor mensen met een beperking. Vooral nu er steeds meer ruiters zijn met 1-op-1-begeleiding, zijn extra vrijwilligers welkom. Aanmelden of meer informatie? 0512-389297, info@manegeonderdelinde.nl of www.manegeonderdelinde.nl. Lees ook Tweespraak op de achterpagina, met Elly en Aaltje!
Lions Club Opsterland tuiniert op De Wissel De leden van de Lions Club Opsterland staken zaterdagochtend 19 november de handen uit de mouwen op locatie De Wissel in Beetsterzwaag: tulpenbollen planten. Ondanks de novemberregen plantten zij met veel plezier 2400 tulpenbollen in de grote gemeenschappelijke tuin op het achterste gedeelte van het terrein. Het weer weerhield ook een aantal cliënten er niet van om een handje te helpen. Nog een paar maanden geduld en dan kan iedereen in Beetsterzwaag het kleurrijke resultaat bewonderen.
Bijbelgroepen Stiens spelen kerstverhaal Als het gaat als voorgaande jaren, zit in Stiens de sportzaal op 22 december weer bomvol tijdens de kerstviering van Talant. De viering wordt georganiseerd door de bijbelgroepen. De cliënten spelen dan het kerstverhaal. De bijbelgroepen van Talant in Stiens zijn niet alleen met kerst actief. Het hele jaar door komen ze om de week bij elkaar en dat al 21 jaar! Afgelopen voorjaar vierden ze een uitbundig 20-jarig jubileum. Begonnen in december 1995 met acht cliënten, zijn er inmiddels drie bijbelgroepen voor in totaal zesentwintig cliënten. Veertien vrijwilligers vanuit de verschillende kerkgenootschappen van Leeuwarderadeel en Ferwerderadeel zetten zich enthousiast voor hen in. Rinus en Fenny Muller, twee van de vrijwilligers, stonden in het herfstnummer van InZicht in de rubriek ‘In het zicht’. Omdat de tekst niet geheel juist was, staat een gecorrigeerde versie in de digitale Inzicht herfst 2016 op www.issuu.com/talantonline.
Rapportages kwaliteit staan op website van Alliade De rapportages over kwaliteit en veiligheid bij Talant en andere dochterorganisaties van Alliade kunt u vinden op de website van Alliade. Zo kan iedereen zich op de hoogte stellen van de onderzoeken over kwaliteit. Hier staat ook meer informatie over hoe we werken aan kwaliteit en veiligheid. Kijk op www.alliade.nl > Over Alliade > Kwaliteit en Veiligheid.
Colofon InZicht is het blad voor familie van cliënten van Talant. InZicht verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties en locaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Redactie Zorggroep Alliade, Marketing & Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, telefoon 0513 - 643 747, e-mail communicatie@talant.nl Teksten Berber Binsma, Cecile Huitenga, Hilde Koopmans, Amanda Vlot en andere medewerkers van Talant Foto’s Fotobureau Het Hoge Noorden, Team Horsthuis en medewerkers Talant Columns Wilfred Juurlink, CVR en Gerrit Miedema Ontwerp De Bey communicatie & vormgeving bv Druk Drukkerij van der Eems Social Media Twitter @TalantOnline, Facebook /TalantOnline Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie. Talant maakt deel uit van Zorggroep Alliade.
InZicht
15
2spraak
In 2praak vertellen twee mensen over hun band. Mail voor aanmeldingen naar communicatie@talant.nl
Silvester, Elly van der Wal en Aaltje Bakker.
"Altijd gezellig bezig samen" Aaltje Bakker bezoekt al elf jaar enthousiast iedere dinsdag manege Onder de Linde uit Beetsterzwaag. Ze heeft hier een vaste begeleider: Elly van der Wal. Beide dames hebben een enorme klik met elkaar, én met hetzelfde paard: Silvester.
AALTJE: “Silvester!” ELLY: “Ja, dan kies jij altijd Silvester. Dan spring je helemaal op van blijdschap. En dan zoeken we de stal van Silvester op.” AALTJE: “Want dat hoort er ook bij.” ELLY: “De borstels hebben allemaal kleurtjes. Ik vraag jou altijd:
AALTJE: “Aaltje was 35 jaar toen Aaltje hier voor het eerst kwam.
‘kies jij de kleur maar van welke borstel je wilt’.”
Aaltje wordt in januari 47 jaar.”
AALTJE: “Rood!”
ELLY: “De manege was twee jaar geleden net opnieuw gebouwd,
ELLY: “Inderdaad, jij kiest altijd de rode en ik krijg dan de blauwe.
en toen kwam ik hier. Aaltje was er toen al. Ik liep toen naast
De zwarte gebruiken we eigenlijk nooit.”
Silvester, terwijl jij er op zat!”
AALTJE: “Dan borstelen we Silvester.”
AALTJE: “Ja, maar toen was het paard nog niet geschrokken.”
ELLY: “Daarna wandelen we vaak in het bos, met Silvester.”
ELLY: “Een half jaar geleden schrok Silvester erg van een hond.”
AALTJE: “Maar om twaalf uur moet Aaltje eten.”
AALTJE: “Aaltje was een beetje bang!”
ELLY: “Na het borstelen en het wandelen ga je eten, inderdaad.”
ELLY: “Je schrok heel erg. Het paard stapte zomaar naar rechts, terwijl
AALTJE: “Ja. Samen borstelen vindt Aaltje leuk.”
jij er op zat. Je rijdt nu niet meer, we borstelen nu samen de paarden.”
ELLY: “Een tijdje geleden konden we niet samen borstelen, hè?
AALTJE: “Maken de manage schoon...”
Ik had mijn enkel verstuikt en was acht weken niet geweest.
ELLY: “…en maken de borstels schoon...”
Toen miste jij mij wel, hè?”
AALTJE: “We maken de paarden mooi...”
AALTJE: “Aaltje miste jou omdat je enkel verstruikelde. Jij had je
ELLY: “Inderdaad. En we masseren de paarden ook wel eens.”
voet in het verband. Aaltje schrok er heel erg van.”
AALTJE: “Met de handen in zijn nek, het haar en de rug.”
ELLY: “Gelukkig ben ik nu weer terug en borstelen we de paarden
ELLY: “Klopt. We zijn altijd gezellig bezig samen. Je komt ook altijd
weer samen.”
vrolijk binnen!”
AALTJE: “Dat vindt Aaltje het leukste om te doen. Maar, we gaan
AALTJE: “Ja, dat klopt, Elly!”
straks eten toch?”
ELLY: “Dan zeg ik: ‘zoek maar uit welk paard je wilt borstelen’.”
ELLY: ““Ja, het is tenslotte al twaalf uur geweest.”
InZicht Winter 2016