68 afbeeldingen/ 68 images, 18 x 24 cm. Period 2003 up to and including 2016
De essentie van de waarneming / The essence of perception
Over de rand / Over the edge
(Zalig zijn zij die niet zien en toch weten) (Blessed are they who do not see and yet know) Hans Kuijs 22-08-2011
Š
Aan hemelsblauw gewogen 1979, 61 x 46 cm aquarel op papier On sky blue weighed 1979, watercolor on paper 61 x 46 cm
Waargenomen / observed
Licht getint blauw in de waarneming zacht van stof met daarop handen kruislings over elkaar gevouwen het hart voelend of is het toch dat het liefdevolle hart de handen raakt ogen even aan het zicht onttrokken door de schelpen van het zicht door het moment van kompleet voelen worden schelpen verspoeld weer zichtbaar zijn de ogen die hun spiegeling geven de fluistering van de ziel is licht getint blauw
Hans Kuijs 9 mei 2013 Š
Lightly tinted blue in the observation soft of dust with hands crosswise folded over each other feeling the heart Or is it that the loving heart touches your hands eyes hidden from view by the shells of sight shells are washed up by the moment of complete feeling visible again are the eyes that give their reflection the whisper of the soul is lightly tinted blue
Het zelfonderzoek van persoonlijk onbewust materiaal, bijvoorbeeld uit dromen en tekeningen, is een bron van beschouwingen geweest. In het werk weerspiegelt zich dan ook de eigen ontwikkeling. Het is dat er door middel van collectief menselijke beelden een brug geslagen is tussen menselijke gedragingen, culturen en religies en het eigen ik. De waarde die toegekend wordt aan symbooltaal die gezien wordt als de taal waarin het onbewuste tot ons spreekt, heeft geleid tot verschillende interpretaties van de waarneming. Door Tantra leerde ik dat ik verder moest gaan dan de kern. Want eenmaal daar gekomen ontstaat de vraag: ‘is de kern wel datgene wat de kern laat zien’? Ben je niet meer dan de kern? Je kunt het vergelijken met de zoektocht naar het kleinste atoomdeeltje, is het kleinste deeltje nu werkelijk ontdekt? Met die eindeloze zoektocht stuit je op de dualiteit in het leven. De paradox in het bestaan. Al het goede heeft ook een kwade kant. Leven en dood horen bij elkaar. Het een kan niet zonder het andere bestaan. Onrecht, meningsverschillen of zelfs oorlogen ontstaan, omdat de mensheid op een bepaald moment ergens voor kiest en die keuze wil handhaven door regels. Desnoods met geweld. Maar wie bepaalt of die keuze de juiste is? Zijn we als mens daarin vrij om te kiezen…?
Een Tantra Meester zei eens: ‘Jouw werk en leven is zo ingericht zoals het is, omdat het verschil een eenheid vormt. Daarom kun jij jezelf veroorloven alles en steeds weer opnieuw aan veranderingen te onderwerpen. Het is niet de authenticiteit van jezelf en het werk alleen. Dat zou jou tekort doen. Maar het is verbonden met het inzicht in eenheid, zonder angst’. Mensen staan vaak te ver af van hun eigen ziel. Het is niet zo dat Tantra de enige bron is voor mijn spirituele denken. Het is een samengaan van allerlei religies en uitgangspunten die te maken hebben met de menselijke interactie, maar geen dogma’s. Wat Tantra leert is los te breken van allerlei aannames en beperkingen. Volgens Tantra word je pas een volledig mens als je dicht bij jezelf staat. Met volledige vrijheid in denken, niet gebonden aan regels, alles omarmen wat er is met je hoofd en je hart. In het leven en de kunst lijkt de natuurlijke relatie tussen de alledaagse realiteit en het bovennatuurlijke verdwenen. Dit zie je nog wel in de Oosterse kunst, in primitieve kunst en ‘outsiders art’, daar gaan hoofd en hart nog vaak samen. Het laboratorium voor creativiteit zit in jezelf en in een samenspel met je materialen kun je dat, wat binnenin je zit, uiten. Voor het kunstenaarschap levert mij dit openingen naar steeds nieuw werk. Op het moment dat ik hierbij zou uitgaan van een bepaalde markt, dan droogt de inspiratiebron op. Ik probeer zoveel mogelijk te bereiken, door zo min mogelijk in mijn denkpatroon te zitten terwijl ik me realiseer, dat ik niet onder mijn manier van tekenen en schilderen uitkom. Dit is mijn gereedschap en hiermee laat ik de zaak los. Ik creëer een leegte, waardoor er ruimte is om iets te laten ontstaan net als bij een toom paarden: je laat de teugels los en ze gaan alle kanten op, als je dat durft, dan kom je tot verwondering en bevrijding. Alles wat wij uitsluiten van onze ervaringen op grond van principe, geloof, angst, idealen, onwetendheid of gebrek aan aandacht, voedt ons beschermingssysteem en verandert ons gehele wezen in een gevangenis. De openheid van ons zuivere bewustzijn blijft gesloten om van de totale vrijheid te kunnen gebruikmaken. De psyche kent vele lagen: het bewuste, het persoonlijk onbewuste en het collectief onbewuste. Daarbinnen worden diverse begrippen afgegrensd, begrippen die elkaar kunnen overlappen. Onbewuste lagen kunnen zich aan het bewuste ego, het 'ik', op verschillende manieren kenbaar maken. Veelal gebeurt dit in symbooltaal
via dromen, dagdromen, vage stemmingen, maar ook in spontane creatieve uitingen als tekeningen, schilderwerk of "droedelen" in de kantlijn. Het herkennen en verstaan van deze symbooltaal door het bewustzijn gaat vaak met emotie gepaard. Het bewustzijn is dat deel van onze psyche dat voor ons ego vrij toegankelijk is. Wij weten daardoor wie wij zijn en wat zo ongeveer onze geschiedenis is, ook slaan wij daarin gegevens en vaardigheden op die wij hebben aangeleerd. Het 'ik' is als het centrum van het bewustzijn te beschouwen. Het censureert alles wat in het bewustzijn wil binnenkomen. Het masker dat gedragen wordt is dat deel van het ik dat aan de buitenwereld getoond wordt en er is niets zo veranderlijk als dat masker. Het persoonlijk onbewuste, dit bevat al datgene wat wij ons niet, of niet meer, bewust van zijn. Toch heeft het een groot raakvlak met het bewustzijn en er is vaak sprake van beïnvloeding en energie-uitwisseling. Door introspectie en het aandacht schenken aan onze dromen, dagdromen, spontane tekeningen en dergelijke kunnen we delen van deze laag bewust worden. Het collectief onbewuste bevat de instincten en patronen en ervaringen die vanuit ons menszijn tot onze leefwereld behoren, de archetypen. Onze instincten zijn lichamelijk verankerd, de archetypen zijn aangeboren geestelijke patronen. Ons menszijn maakt ons vatbaar voor bepaalde menselijke ervaringen en reactiepatronen die vaak een tegenstelling in zich dragen zoals, hechten en loslaten. In onze psyche worden, vanuit deze archetypen, beelden gevormd die bij ons menszijn behoren. Het zijn ordenende principes, diep in ons onbewuste, die zich manifesteren in menselijke oerbeelden. Oerbeelden van bijvoorbeeld de moeder, de vader maar ook van het kwaad. In mythologieën, sprookjes en heldenverhalen maar ook in onze persoonlijke dromen, verhalen en fantasieën krijgen deze archetypen vorm en stem. Door het contact met de beeldenrijkdom van het onbewuste kunnen nieuwe levensimpulsen geboren worden een nieuwe ontwikkelingen in gang zetten.
The self-examination of personally unconscious material, for example from dreams and drawings, has been a source of reflection. In this work, the own development is reflected. It is that by means of collective human images a bridge has been built between human behavior, cultures and religions and the self. The value attributed to symbol language that is seen as the language in which the unconscious speaks to us, has led to different interpretations of the perception. Through Tantra I learned that I had to go beyond the core. Because once there the question arises: 'is the core what the core shows'? Are you no more than the core? You can compare it with the search for the smallest atomic particle, is the smallest particle really discovered? With that endless search you will encounter duality in life. The paradox in existence. All good also has an evil side. Life and death belong together. The one can not exist without the other. Injustice, disagreements or even wars arise, because humanity at some point chooses something and wants that choice through rules. If necessary by force. But who determines whether that choice is the right one? Are we as a person free to choose ...? A Tantra Master once said: "Your work and life is arranged as it is because the difference is a unity. That is why you can afford yourself to change everything and again and again. It is not the authenticity of yourself and the work alone. That would fail you. But it is connected with the insight into unity, without fear. " People are often too far removed from their own souls. It is not that Tantra is the only source for my spiritual thinking. It is a combination of all kinds of religions and starting points that have to do with human interaction, but not dogmas. What Tantra teaches is to break free from all kinds of assumptions and limitations. According to Tantra you only become a complete person when you are close to yourself. With complete freedom in thinking, not bound by rules, all embracing what is there with your head and your heart. In life and art, the natural relationship between everyday reality and the supernatural seems to have disappeared. You can still see this in Eastern art, in primitive art and 'outsiders art', where head and heart often go together. The laboratory for creativity is within you and in an interaction with your materials you can express that which is inside you. For the artistry this gives me openings to new work. The moment I would start from a certain market, the source of inspiration would dry up. I try to
achieve as much as possible, by sitting as little as possible in my thinking while realizing that I do not come under my way of drawing and painting. This is my tool and with this I let go of the case. I create a void, leaving room for something to develop, just like with a bridle of horses: you let go of the reins and they go in all directions, if you dare, you come to wonder and liberation. Everything that we exclude from our experiences based on principle, belief, fear, ideals, ignorance or lack of attention feeds our protection system and turns our entire being into a prison. The openness of our pure consciousness remains closed in order to use total freedom. The psyche has many layers: the conscious, the personal unconscious and the collective unconscious. Within this, various concepts are delimited, concepts that can overlap. Unconscious layers can make themselves known to the conscious ego, the 'I', in different ways. Often this happens in symbol language through dreams, daydreams, vague moods, but also in spontaneous creative expressions such as drawings, painting or "droopy" in the margin. The recognition and understanding of this symbol language through consciousness often goes hand in hand with emotion. Consciousness is that part of our psyche that is freely accessible to our ego. Because of this, we know who we are and what our history is, and we also store data and skills that we have learned. The "I" is to be regarded as the center of consciousness. It censors everything that wants to enter into the consciousness. The mask that is worn is that part of the I that is shown to the outside world and there is nothing as changeable as that mask. The personal unconscious, this contains all that we do not, or no longer, are aware of. Yet it has a large interface with consciousness and there is often an influence and energy exchange. Through introspection and attention to our dreams, daydreams, spontaneous drawings and the like, we can become aware of parts of this layer. The collective unconscious contains the instincts and patterns and experiences that belong to our environment from our human being, the archetypes. Our instincts are physically anchored, the archetypes are innate spiritual patterns. Our humanity makes us susceptible to certain human experiences and reaction patterns that often carry a contradiction such as, attaching and letting go. In our psyche, from these archetypes, images are formed that
belong to our humanity. They are organizing principles, deep in our unconscious, that manifest themselves in human primordial images. Primal images of the mother, the father, but also of evil. In mythologies, fairy tales and heroic stories, but also in our personal dreams, stories and fantasies, these archetypes acquire form and voice. Through the contact with the image richness of the unconscious, new life impulses can be born, initiating new developments
Colofon Redactie en vormgeving Tekst en afbeeldingen Hans Kuijs
Oplage: Printed on demand, Issuu
Uitgeverij: Hanzo
ISBN/EAN: 978-90-828671-7-6
Niets uit de uitgave mag gedupliceerd worden zonder toestemming Hans Kuijs Š www.hanskuijs.com
Reizen in mijn hoofd / Traveling in my head 2009
48 tekeningen / drawings 122,5x92,5cm
Van Abbemuseum In de Salon: Hans Kuijs Over de innerlijke noodzaak om te verbeelden 08/02/2015
“Gehoor gevend aan de innerlijke drang, de opbouw van mijn denken en voelen, produceer ik steeds opnieuw beelden. Deze werken verhouden zich tot het voortgaan in het leven, soms geïsoleerd, dan weer als complex geheel. De zuiverheid en energie die aan het begin van elk leven ligt is de motor van mijn werk.”
Het is een kwestie van tijd in onvermogen / It is a matter of time in inability 2013 105 x 155cm aquarel
Niet elke kunstenaar spreekt zo intens, open en doorgrond over zijn werk als Hans Kuijs (Helmond 1948). In een goed gevulde bibliotheek heeft hij aan de hand van gericht geformuleerde vragen van kunsthistoricus Liesbeth Schreuder, medeauteur van zijn oeuvreboek “Tijdslijn 1970-2014″ de zeer aandachtige luisteraars in zijn leven en werk meegenomen. Hij werd geïntroduceerd als een “controversieel” kunstenaar. Zijn beelden zijn niet gemakkelijk te doorgronden en hebben vaak een donkere kant. Hij laat de beschouwer echter alle ruimte om zijn werk anders te zien, als het die beschouwer maar raakt. Aan de Koninklijke Academie van Den Bosch “heerste” tijdens zijn opleidingsperiode de zogenaamde post-Cobra stroming met als leraren Eugène Brands en Pieter Defesche. Hans Kuijs ging zijn hele periode op de academie zijn eigen gang om op een constructivistische wijze te werken met als voornaamste leraren Rolf Weber en Jan Dohmen. Hij vertelde hoe hij er toe kwam om “zijn” constructivisme als kunstenaar los te laten en meer en meer te gaan schilderen / werken vanuit zijn gevoel. De strakke, bedachte kleurgradaties maakten dan ook na zijn academietijd snel plaats voor heftige, emotionele werken over de levensthema’s liefde, leven en dood.
Spiritualiteit is daarbij steeds het vigerende motief. Hij beweegt zich in zijn werk vrij tussen allerlei religieuze opvattingen. Hij maakt in zijn werk gebruik van vaak terugkerende symbolen en motieven, hoewel de betekenis daarvan niet altijd dezelfde hoeft te zijn. Aan de hand van enige schilderijen / aquarellen / tekeningen en ook middels ruimtelijk werk onderstreepte hij de verhalende en bepalende grondvormen voor zijn onderwerpen en beeldkeuzes. Werkreizen naar Theresiënstadt en Auschwitz hebben daarnaast zijn zienswijze als kunstenaar beeldbepalend beïnvloed.
Betrokkenheid / Involvement 2012 120 x 100 cm olie/doek / oil/canvas
Hij zoekt “vrijheid” van handelen, bevrijding van stijl vanuit de overtuiging / het geloof in het feit dat zijn werk door toeval en omstandigheden tot stand komt.
Van Abbemuseum In the Salon: Hans Kuijs About the inner necessity of imagining 08/02/2015
"Obeying the inner urge, the building of my thinking and feeling, I produce images over and over again. These works relate to the continuation of life, sometimes isolated, sometimes as a complex whole. The purity and energy that lies at the beginning of every life is the engine of my work," Not every artist speaks so intensely, openly and in depth about his work as Hans Kuijs (Helmond 1948). In a well-stocked library he has taken the very attentive listeners into his life and work with the help of specifically formulated questions from art historian Liesbeth Schreuder, co-author of his oeuvre book "Tijdslijn 19702014". He was introduced as a "controversial" artist. His images are not easy to fathom and often have a dark side. However, he allows the viewer all the space to see his work differently, if it touches that viewer. At the Royal Academy of Den Bosch "during his training period" the so-called post-Cobra movement prevailed with teachers Eugène Brands and Pieter Defesche. Hans Kuijs went his entire time at the academy to work in a constructivist way with Rolf Weber and Jan Dohmen as main teachers. He told how he came to let go of "his" constructivism as an artist and to start painting / working more and more from his feeling. The tight, conceived color gradations quickly made way for intense, emotional works about the life themes of love, life and death after his academy time. Spirituality is always the current motive. He moves freely between religious views in his work. He uses recurring symbols and motifs in his work, although their meaning does not always have to be the same. On the basis of a few paintings / watercolors / drawings and also through spatial work he underlined the narrative and determining forms for his subjects and image choices. Working trips to Theresienstadt and Auschwitz have also influenced his view as an artist.
He is looking for "freedom" of action, liberation of style from the conviction / belief in the fact that his work comes about by chance and circumstances.
Collectie museum van Bommel van Dam nr: 30
Collectie museum van Bommel van Dam nr: 33
Collectie museum van Bommel van Dam nr: 35
Collectie museum van Bommel van Dam nr: 36
Collectie museum van Bommel van Dam nr: 38
Colofon Redactie en vormgeving: Hans Kuijs
Oplage: Printed on demand, digitaal bij Issuu
Tekst en afbeeldingen: Hans Kuijs, www.hanskuijs.com Van Abbemuseum, Eindhoven, Piet van Bragt
Uitgeverij: Hanzo
ISBN/EAN: 978-90-827284-8-4
Niets uit de uitgave mag gedupliceerd worden zonder toestemming Hans Kuijs Š
Inhoud / Contents De essentie van de waarneming / The essence of perception Reizen in mijn hoofd / Travelling in my head