Historisch Schriek-Grootlo

Verzamelalbum Schriek-Grootlo Historisch

Een zichtkaart, een foto, een liedje, een oude vriend(in), het doet ons vaak met heimwee wegdromen naar onze jeugdjaren.

Wij, Steven en Tim, startte in 2022 bij onze Spar Schriek met een spaaractie om 6 tassen te verzamelen, met oude zichtkaarten van Schriek en Grootlo. Dat was pas een begin van wat wij, jullie nu aanbieden. Na wat gesprekken hebben we besloten om de nostalgie van onze eigen dorpen te boek te brengen. Dit aan de hand van stickers en een album. Het is ruim 25 jaar geleden, dat dit ooit te boek is verschenen, een hele generatie geleden dus.

We hebben de makers van toen gecontacteerd en ze zijn erop ingegaan. Ze staan zoals ze zeiden voor elk project aangaande de “nostalgie van onze parochie” open om te helpen waar kan.

Voor dit initiatief van ons, krijgt elk huis te Schriek-Grootlo een flyer in de bus, waarmee een gratis boek op te halen is. Het moet enkel nog vervolledigd worden met stickers ( te verkrijgen in onze Spar winkel), om dit naar een waardevol en mooi naslagwerk te laten groeien.

We raken een aantal thema’s aan en is volledig neutraal in elkaar gezet. Om niemand te vergeten hebben we de vele kleine en grote verenigingen die onze parochie rijk is, niet in de thema’s kunnen plaatsen. Men verzekerde ons dat ze nieuw onuitgegeven foto’s zouden leveren, wat gebeurde.

Wij als organisators hopen dat elke bewoner, als geïnteresseerde de waarde van dit nostalgisch werkje kan appreciëren.

Steven Stouten

Tim Anthonis

Ons dorpje van weleer

Van oudsher is onze streek gekend om zijn landbouw. Ooit stonden de sappige perziken en peren in voor onze goede naam. Rond de 20ste eeuw waren vooral boter, varkens en de bekende Mechelse Koekoek die hier gekweekt en verhandeld werden. Tot voor kort teelden men hier vooral witloof en asperges.

Van 1850 tot begin 1900 was er een botermarkt elke dinsdag en elke woensdag een varkensmarkt. Zichtkaart 1900.

Foto uit het jaar 1900

Rond de eeuwwisseling was ons dorp een leverancier voor Mechelen en Brussel. Zichtkaart 1900.

Onze voorouders teelden de laatste 100 jaar vooral aardappelen, asperges en witloof. (hier oogst men graan) Foto 1950.

Het leven in ons dorpje was eenvoudig, alles kwam er wel op zijn tijd. Waar ooit paard en kar hun weg vonden, razen nu auto’s gehaast voorbij. Foto 1950.

Een prachtig beeld uit de jaren stilletjes, nu ondenkbaar. Een koe was toen een zeer nuttig dier. Foto begin 1950.

Burgervaders

Net zoals overal in het Napoleons Keizerrijk is het burgermeesterambt pas begonnen rond 1795. Het was toen dat de edelen hun rechten en machten verloren, ook hier. Hier volgt een lijst van burgemeesters van 1800 tot de fusie met Heistop-den-Berg in 1977.

De Preter, Livien tot 1808

Vermylen, Jan Norbert 1808 - 1830

Storms, Jan Baptist 1830 - 1831

Vermylen, Jan Norbert 1831 - 1851

Vermylen, Melchior 1851 - 1867

Vermylen, Petrus 1867 - 1872

Mertens, Jan Baptist 1872 - 1894

Goossens, Engelbert 1896 - 1920

Holemans, Constant 1921 - 1932

Beyens, Jozef 1932 - 1945

Vermylen, Jozef 1945 - 1947

Holemans, Constant 1947 - 1954

Verbeeck, Frans 1954 - 1958

Vermylen, Jozef 1958 - 1966

Kempenaers, Leo 1966 - 1975

Goossens, Emiel 1975 - 1977

Zichtkaart 1900.

Dat onze parochies altijd al feestdorpen zijn geweest en nog steeds, blijkt uit de inhalingen van de burgervaders uit lang vervlogen tijden. Hier een klein overzicht van “de voorloper van Carnaval”.

Inhaling burgemeester Vermylen, 1945.

Inhaling Burgemeester Beyens 1933.

Inhaling Burgemeester Beyens 1933.

Zichtkaart 1940.

Inhaling burgemeester Vermylen 1945.

Inhaling burgemeester Vermylen 1945.

Inhaling burgemeester Vermylen 1945.

Kerk (en) - kapel

Schriek en Grootlo heeft elk zijn historie. Hierover zal nog jaren gepraat en gediscuteerd worden.

De kerk zou gebouwd zijn rond 1306-1309 door Gillis Berthout (Heer van Heist en later ook van Mechelen). Hierdoor werd Schriek een zelfstandige gemeente, voorheen was dit met Beerzel.

Waarom deze kerk hier op moerasgrond gezet werd en niet te Grootlo, daarvoor tast men nog in het duister.

Ook de vijf altaren en de grote van de kerk toen der tijd is een raadsel (smal maar hoog, met een zware toren, de kerk was volledig in het wit). Had de heer Gillis oorspronkelijk andere bedoelingen? (Vb. een abdij of commanderij in Schriek, we zullen het nooit weten.)

Onder de vloer, bevinden zich meer dan honderd graven, merendeels van ooit belangrijke mensen, ook van kinderen (denk er even aan als je over de vloer wandelt).

De kerk is in al die eeuwen verschillende keren vergroot, alle grote bouwstijlen zijn erin terug te vinden. Eerste vergroting dat men met zekerheid weet was rond 1687, rond 1793 en de laatste rond 1844. De laatste renovatie is van 2016.

De zandstenen toren dateert van rond 1300. Na de brand in 1654 door een blikseminslag is de torenspits iets veranderd. De klokken in de toren zijn nooit door de Duitsers gestolen, omdat ze deze niet uit de toren konden krijgen. (Ook dit is een raadsel, voor wie het niet weet). (zichtkaart 1910).

Vooraanzicht kerk voor 1903. De kerk doorstond verschillende oorlogen met een minimum aan schade. De hoogte tot aan de haan bedraagd 49 meter. (zichtkaart 1910).

Naast het hoofdaltaar, bezit deze kerk al van in den beginnen 5 altaren, Sint Jan Baptist (hoofdaltaaar), zij altaren: Onze Lieve Vrouw, H. Barbara, St Jozef en St Antonius van Padua. Wat vrij uniek is voor een gewoon dorpskerkje. Het schilderij boven het hoofdaltaar steld Johannes de evangelist voor en niet Sint Jan Baptist de doper, een schoonheidsfoutje uit 1650 dat mogelijk uit het beroemde atelier van Antoon Van Dijck komt.

De kerk is een beschermd monument sinds 2005. (foto 2003).

Binnenzicht van de Sint Jan Baptist kerk. Ooit was deze kerk mooi beschilderd met Franse lelies en gouden sterren op hemels blauwe achtergrond. Dit is spijtig na WOII onder een laag witte verf verdwenen. (zichtkaart 1910).

De kerk van Schriek bezit nog enkele zeer oude voorwerpen, deze biechtstoel uit 1687 is er één van, ze is na restoratie terug te bezichtigen in de kerk.

Nog een trots tegenover vele kerken, is onze monumentale preekstoel uit 1840-48 met dubbele toegangstrappen.

Kerk of Kapel te Grootlo

De oude kapel van Grootlo, gewijd aan “ De Zoete Naam Jezus” is tot 1937 een kerk geweest met een kerkentoren. Het ontstaan van dit kerkje is ongekend, het stond er al voor de kerk van Schriek (dus voor 1306). Is dit kerkje opgericht door de ridders van Pitzemburg? Of is ze Keltisch?

Dit gebouw is verschillende keren met slopen bedreigt, doch telkens gered, door de volharding van de mensen van Grootlo en notabelen zoals Goossens Engelbert en zijn zus. Nu heden ten dagen wordt het nog gebruikt door de jeugd en voor feesten.

Een weetje, in deze kapel zijn wel degelijk een aantal mensen begraven in een mogelijk kerkhof rond de kapel maar dat blijft een raadsel.

Een zichtkaart uit begin 1900. Dit monument heeft erg veel te lijden gehad in zijn bestaan. Dit gebouw is waardig om opgenomen te zijn als bouwkundig erfgoed (vastgesteld in 2019 als bouwkundig erfgoed).

Kerk te Grootlo

Sinds 1937 kreeg Grootlo een volledig nieuwe kerk aan de overkant van de straat. Het is een der mooiste kerken welke nog opgetrokken is na 1900 (Neo Romaans). Het was pastoor Frans Vermeerbergen die de aanzet tot de bouw aanprees en hiermee de breuk met de kerk van Schriek vervolledigde. Sindsdien kunnen de inwoners dopen, huwen en begraven worden in hun eigen parochie.

De kerk van heden in dienst sinds 1937. Deze draagt “De Zoete Naam Jezus” verder. Ze is sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. (zichtkaart 1930).

Fotokaart uit jaren ‘50.

De klokkenwijding op 15/10/1947 . De Duitse bezetter had in Grootlo de 2 klokken gestolen, de kleinste op 06/09/1943 en de grootste op 30/01/1944.

Binnezicht Grootlo kerk foto 1952.

Foto uit 1952.

De Pastorij van Schriek

Pastoor Adrianus Snoeckx liet in 1776 dit gebouw neerzetten in de Rococo- of Lodewijk XV stijl. Dit prachtig bouwwerk is rond 1965 afgebroken en weer opgebouwd in Bokrijk (1970), waar ze nog steeds te bewonderen is.

Oudste zichtkaart van de pastorij rond 1925.

dit een trots dat dit gebouw bewaard is, dit dankzij

Pastoor Snoecks liet zijn naam verdoken achter in de trapleunig. (foto 2019).

Foto uit zijn laatste dagen te Schriek anno 1965. (foto openluchtmuseum Bokrijk).

Fotokaart van de pastorijpoort rond jaren 1940.

Zijn schoonheid is te bewonderen in domein Bokrijk. Voor ons is

Jozef Wyns. Binnenzicht van de pastorij. (foto 2019).

Grote belangrijke straatkapellen

Overal op Vlaamse wegen zijn er vele kleine baankapelletjes opgericht door menig familie. Ook hier in onze parochie. Dit zijn enkele belangrijke kapellen die aanzien hebben of gehad hebben.

Sint Bernardus kapel, opgericht voor 1565 gewijd aan de patroonheilige St. Bernardus. Oprichter is ongekend. Is sinds 2019 vast gesteld als bouwkundig erfgoed.

Onze Lieve Vrouw kapel opgericht eind 1800. Gebouwd door de familie Ceulemans. Is een beschermd monument sinds 2005.

De St. Antonius kapel, in 1700 stond er op deze plaats een houten kruis. In 1800 werd dit vervangen door een kapelletje, opgetrokken door de familie Van der Stegen. Deze welke er nu staat is van de jaren ’70. Het kapelletje uit 1800, is in de jaren ’40 verdwenen.

Een verdwenen kapel gewijd aan de Zoete Naam Jezus ooit gestaan aan de Tuindijk ter hoogte van nr 11. Deze zou verhuisd zijn naar de Perendreef in Beerzel. Oorspronkelijk gebouwd rond 1890, oprichter ongekend.

Kapel van de Heilige Drie Gezusters. Deze processiekapel stond op de splitsing van de Zandstraat, Peyerstraat en Slootstraat tot 1973 en dan verhuisd naar de Engelbert Goossensstraat te Grootlo. Deze kapel was gewijd aan de Heilige Drie Gezusters. De oorspronkelijke kapel zou er al voor 1796 gestaan hebben. De oprichter is hier ook ongekend.

Onze Lieve Vrouw van Fatima kapel, aan de Kapelstraat en de E. Goossensstraat. (foto anno 2022).

Het Kasteel Van der Stegen de Schrieck

Net zoals elk dorp heeft Schriek ook zijn adellijke bezoekers gehad. Ja ze waren hier meer op bezoek dan wonend. Niet één edelman of vrouw is in Schriek geboren, daarentegen wel hun laatste rustplaats gekregen. In de vroege tijden en dan spreken uit de jaren 1200- 1300 bij het ontstaan van Schriek zouden hier al heren verbleven hebben, in versterkte hoevens, bijna kastelen. We spreken hier over de Uilenhoeve, de Steynenhoeve, en er zullen er nog wel geweest zijn. Het is pas in 1727 dat Karel Lodewijk van der Stegen met zijn vrouw Maria Magdalena Clara Nicola de Brouchoven zich hier een kasteel liet bouwen (of verbouwen?). Heden ten dagen wordt meer en meer duidelijk dat hiervoor een andere machtig herenhoeve moet gestaan hebben, dat in bezit was van de familie de Brouchoven. Dit domein is tot 1926 in bezit gebleven bij Van der Stegen de Schrieck. Waarna de familie Van Roy het gekocht had voor hun zoon, deze viel als oorlogsslachtoffer in 1940. Het kasteel werd na verkoop in 1946 afgebroken, enkel voor het …hout.

Zichtkaart na 1926. Het jaar dat het in handen kwam van de familie Van Roy. Het lot van de familie en het kasteel gingen hand in hand, beiden verloren veel door de tweede wereldoorlog.

De beiden hoeven die er nog steeds staan, wel naar moderne normen gerestaureerd en bewoonbaar gemaakt. (zichtkaart 1926).

Oudste zichtkaart van het kasteel rond 1900.

Bestaande hoeven in 2022 in de Schriekstraat, Ze zijn sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Schriekse Stenen

Schriek heeft enkele historische belangrijke stenen. Geen enkel is nog op zijn oorspronkelijke plaats.

De gerechtsteen van Schriek ouderdom ongekend, mogelijk zo oud als de kerk of iets ouder. Hier werd ooit recht en vonnis op gesproken, een steen met vele verhalen in zich.

Dit is het wapenschild van Antoon de Brouchoven de Putte, deze steen kwam van oorsprong uit de kasteelmuur. De steen bevindt zich nu in de buitenmuur van bakkerij Gregor.

Een belangrijke steen is sinds jaren ‘70 verdwenen, dit gaat over de steen Van der Stegen de Schrieck die het grafmonument van de familie sierde.

Dit wapenschild bevindt zich aan de zuidkant van de kerk. Het is van Marcus Roussel, eigenaar van de Uilenhoeve. Deze familie was erg begaan met Schriek en droeg zijn steen bij met de ontwikkeling van de streek.

De Gilde van de H. Sebastianus

Over de oprichting van de St. Sebastianus gilde is weinig gekend voor Schriek. Het moet wel een der oudste gilden geweest zijn en opgericht door ex-militairen die kruisboog en/of handboog konden hanteren (voor 1575). In vele streken bestond deze al rond 1400.

De heer Marcus Roussel (eigenaar Uilenhoeve) moet de breuk laten maken hebben of voor het eerst laten graveren hebben. Het juweel draagt zijn zinspreuk “Post Fel Mel, M. Roussel” (na zuur komt zoet). En een ander “Après Tristesse Liesse, And. Roussel” (na verdriet komt vreugde).

Om de 2 jaar zou er een prijsschutting geweest zijn, waarbij wie de hoogste vogel op de staande wip afschoot zich koning kon noemen. Boogschieten was toen een belangrijke sport vergelijkbaar met voetbal nu. Het is geweten dat er op de Kapelheiden ooit een grote wip heeft gestaan, mogelijk was daar het tornooi voor Schriek.

De twee laatste leden van de gilde gaven de bezittingen van de gilde over aan de kerk in 1844, enkel de breuk heeft moedertje tijd en hebzucht overleefd.

De molens

Ons dorpje bezat op een gegeven moment 2 windmolens. De oudste dateert van 1571 en werd opgericht door Michel Vercalsteren op de Kapelheide aan de Leuvensebaan.

De tweede “ De Grote Bels” werd door Frans Van Calsteren van Antwerpen overgebracht in 1845. En verfraaide iets meer dan honderd jaar het uitzicht in de Puttestraat. Na WOII nam de toekomst langzaam over, beide molens zouden verdwijnen.

De Noteleermolen was ooit omwald met een brede slotgracht en diende als bescherming tegen invallende legers. Een stukje van de slotgracht is nog te zien aan het KLJ-lokaal. (zichtkaart 1926).

De molen heeft menige oorlog overleefd. Bij de storm van 13-14 november 1941 verloor de molen 2 van zijn wieken. Hij werd hersteld, doch de tijd van windmolens was voorbij. De molen werd in 1946 afgebroken, na 400 jaar dienst. Een zeldzame foto van de Noteleermolen uit de jaren ’30.

Deze molen kreeg de naam “Den Grote Bels of Peerkensmolen”. Ook deze molen overleefde de Duitse inval in 1914 en 1940. Ze is nog tot de jaren ’60 blijven staan. Er werd poging gedaan voor het behoud van de molen, doch hij is in alle stilte verdwenen in 1967. Nu zou dit ondenkbaar zijn. (zichtkaart 1929).

laatste uitgegeven zichtkaart waar “De Bels” in al zijn pracht en praal weer en wind trotseerde. (zichtkaart 1934).

De

Foto enkele jaren voor zijn afbraak, rond jaren ‘60.

De brouwerijen

Elke gemeente had zijn brouwerijtje in “Jezuskes tijd” (bier was gezonder dan water op vele plaatsen). Met de vooruitgang in 1800 kwam hierin verandering en werd er meer grootschaliger geproduceerd. In Schriek nam de familie Vermylen het voortouw op en in 1838 verscheen de brouwerij Vermylen aan de voorgevel van de kerk. In 1851 werd ze al voor de eerste keer vergroot. Menig voorouder heeft hier ooit gewerkt. In 1955 zou dit gebouw verdwijnen uit het straatbeeld.

De tweede brouwerij werd in 1886 opgericht door zijn schoonzoon, De Veuster-Vermylen amper 500 meters verder. Na 1918 verloor de brouwerij het van de toekomst, het gebouw won wel en staat er nog steeds.

Zichtkaart van de brouwerij Vermylen in het dorp 1926

52

Brouwerij Vermylen rond 1910, zichtkaarten uitgegeven door de brouwerij zelf.

Binnenzicht van brouwerij Vermylen rond 1910, zichtkaarten uitgegeven door de brouwerij zelf.

Binnenzicht van brouwerij Vermylen rond 1910, zichtkaarten uitgegeven door de brouwerij zelf.

nostalgische foto

Een origile emaille bord van de brouwerij

Binnenplaats brouwerij Vermylen opgericht door Jan Norbertus Vermylen in 1838 tot de jaren ’50 brouwde men hier de Hopla. (fotokaart anno 1900).

Een pracht van een

welke thuishoort in Bokrijk. (foto 1900).

Een der eerste vrachtwagens voor de brouwerij Vermylen. (fotokaart 1920).

De Brouwerij De Veuster in zijn glorie jaren rond 1900. Opgericht in 1887 door Victor Vitalis De Veuster. Hij maakte er ‘Dubbele Gersten en Leuvensch”. (zichtkaart rond 1900).

Het einde van WOI luidde ook het einde in van deze brouwerij. (zichtkaart rond 1910).

Dit gebouw heeft de tand des tijd overleeft en is sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. (foto anno 2022).

Eind 1800 de katholieke meisjesschool in zijn eerste jaren. Kinderen van Grootlo liepen hier ook school.

(zichtkaart 1900)

De scholen

In Schriek werd al in 1500 al lesgegeven door de koster. Pas in 1818 werd er een leerkracht aangesteld en materiaal ter beschikking gegeven. Rond 1870 kwam er in Schriek enige verandering in het schoolgebeuren. De jongens kregen les in een gewoon huis in het dorp. De meisjes kregen een nieuw gebouw in de Leuvensebaan (niet deze). In 1884 werden de zaken herschikt en werd er een Katholiek meisjesschool opgericht en een gemeentelijk jongensschool. Bij het opstarten van al deze schoolgebouwen is Goossens Engelbert betrokken.

In 1900 waren er 50 meisjes in de hogere klassen, 78 in lagere jaren en 140 meisjes in de bewaarschool. Vanaf 1927 zou er verandering in komen, als Grootlo zelf een school verkrijgt. (zichtkaart 1926).

De

trotse

verbonden aan de meisjesschool werd juist voor WOI gebouwd en heeft nog dienstgedaan als hulppost voor gewonde Belgische soldaten. Ook de eerste Uylefeesten in 1968 vonden hier plaats. En nu dreigt het uit ons beeld te verdwijnen, de tand des tijds neemt zijn overhand.

(fotokaart 1950).

Meisjesschool rond de jaren 1927.

De nieuwe katholieke meisjesschool werd eind jaren ’50 gebouwd. Deze fotokaart dateert uit de jaren ’70.

ooit zo

parochiezaal

De jaren ’70 is ook al 50 jaar geleden, toen ultra modern.

Oorspronkelijk opgetrokken rond 1880 en als gemeentelijke meisjesschool bedoeld. Doch Schriekenaren dachten er toen anders over, pas in 1894 namen de jongens hier hun intrek. Rond 1900 telde men hier 70 jongens in het hoger en 114 in het lager onderwijs. Wel te verstaan kinderen van Grootlo liepen hier toen ook school. Dit gebouw werd volledig afgebroken in de jaren 1970 om plaats te maken voor het tegenwoordige lager onderwijs klassen van Schriek. Tot de jaren ‘80 waren de klassen meisjes en jongens gescheiden. (zichtkaart 1900).

Zichtkaart uit de jaren 1926.

Foto jaren ‘30.

De scholen

Voor 1927 moesten de kinderen van Grootlo naar Schriek schoollopen (was wel degelijk te voet). Door de erfenis van Engelbert Goossens en doorzetting van Frans Vermeerbergen dat er in Grootlo een school kwam. Men starten met 4 zusters en 1 meester, het jaar daarop moest men al een 5de zuster bij vragen en uitkijken naar meerdere klaslokalen. Hier te Grootlo is de tijd ook niet blijven stilstaan, de gebouwen werden aangepast en lokalen bijgevoegd, het lerarenkorps groeide. Vanaf 1975 werd er terug gefusioneerd met Schriek.

Zichtkaart 1950.

Zichtkaart 1920.

Klasfoto's

Klasfoto’ s tussen 1900-1920.

Klasfoto’ s tussen 1900-1920.

Jaren ‘40.

Jaren ‘40.

generatie na generatie

Jaren ‘70.

Jaren ‘70.

Jaren 2000.

Jaren 2000.

Schriek The skyline

‘70.

Grootlo The skyline

Schriek verleden en heden

Dorpzicht Schriek

De lemen huisjes van weleer zijn vanaf 1830 langzaam vervangen door stenen huizen, die stenen huizen van begin 1900, maken nu plaats voor betonnen dozen (de huisjes welke tussen rozen stonden verdwijnen langzaam). Onze gemeente is sinds 1945 niet blijven stilstaan, overal verdwijnen nostalgische gebouwen en plaatsen.

Pas als het verdwenen is, dan weet men hoe belangrijk het ooit was.

Dat fotografen toen een uitzonderlijke verschijning waren, blijkt uit zichtkaarten zoals deze. Iedereen op zijn paasbest. Deze foto is genomen aan het hedendaagse “Schriecks Friethuys”.

(zichtkaart 1900).

Fotokaart anno 1920, amper herkenbaar zicht van het dorpje 100 jaar geleden.

Bijna niet meer te fotograferen een dergelijk zicht van ons dorpje anno 1960.

Zichtkaart anno 1900. genomen aan het Brouwershof richting kerk.

Zichtkaart recht over de kerk, waar nu het oud gemeentehuis staat, anno 1900.

Zichtkaart uit 1910, een nog vrij gekend beeld.

Zichtkaart uit 1929.

Zichtkaart uit 1929.

Zichtkaart uit 1929.

Zichtkaart van het dorp rond de jaren ‘20-’30.

Zichtkaart van het dorp rond de jaren ’20-’30.

100

Zichtkaart van het dorp rond de jaren ’20-’30. 101

Zichtkaart van het dorp rond de jaren ’20-’30.

Kan je dit even indenken? Kinderen spelen in de Leuvensebaan op straat? Waar is de tijd? (zichtkaart 1910).

Zichtkaart richting Grootlo uit 1929, de arbeiderswoningen zijn nog steeds herkenbaar.

Zichtkaart van de Leuvensebaan 1929.

“Frituur 13” uit 1934, toen een kruidenierswinkel van de familie Van Den Wijngaert. (zichtkaart 1934).

Zichtkaart uit 1910 Hoogstraat.

Foto anno 1960, bij de afbraak van de huis van Edward Geron. Splitsing van L. Kempenaersstraat, Leuvensebaan en Hoogstraat.

Hoogstraat 1910 zichtkaart, bijna onherkenbaar.

Dorpzicht Grootlo

Zichtkaart van de Kapelstraat anno 1939, het straatbeeld is amper veranderd. Een uitzondering tegenover vele dorpen.

Een der laatste zichtkaarten gemaakt in Grootlo, jaren 1950 met het gekende straatbeeld.

De tegen hangende zichtkaart uit 1939 met zicht naar Heist-op-den-Berg.

Dit huis L. Kempenaersstraat nr. 90 is gebouwd in 1899 door De Veuster Vital Victor en Vermylen Ursula Maria Dorothea. Dit gebouw is sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. (zichtkaart begin 1900).

Dokterswoning, Hoogstraat 37 opgetrokken in 1855 door Corluy Franciscus Antoon en Vermylen Johanna Maria. (zichtkaart 1900).

Belangrijke

Het brouwershof, gebouwd door Vermylen Joannes Norbert en Van den Broeck Isabella Antoinette in 1901. Is sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. (zichtkaart 1925).

Het huis ooit van Vermylen Jan Norbert (burgemeester) bouwjaar is ongekend. Het bevond zich recht tegenover de kerk. (fotokaart 1900).

Heel lang geleden (1908) reed er door onze dorpjes een trammetje van Lier naar Wechter. Dit was ons tramstationneke. (fotokaart 1930).

stond dit kasteeltje in Schriek? (zichtkaart 1926).

Burgerwoningen

Pandoerenhoeve uit 1624 werd afgebroken in 1995 en terug opgebouwd aan de Kaastrooimolen te Wiekevorst in 2000.

Gemeentehuis gebouwd in 1970 net voor de fusie met Heist-op-den-berg. Het heeft enkele jaren dienstgedaan als stempellokaal, bibliotheek en nu is het een residentie. (foto anno 2022).

Waar

De Watertoren van Schriek is gebouwd in 1981 en vastgesteld als bouwkundig erfgoed in 2019. (foto anno 2022).

Burgerwoning van Engelbert Goossens, rond 1900. Na zijn overlijden in 1926 werd dit een Pastorie, recent werd dit omgevormd in een woonblok. Is sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. (zichtkaart 1900).

Restant van de Bollodijkhoeve, ooit eigendom van de Teutonische ridderorde. Foto 1950, het gebouw is volledig verdwenen.

Herberg “De Kruisbrug”1910. Volledig verdwenen in de tijd.

Het melkerijtje, gelegen in de Langstraat is een enig overgebleven woning uit de zo belangrijke melk en kaas industrie hier. Het gebouw is volledig gerenoveerd door de eigenaars.

De steen der gesneuvelden

In 1929 is dit monument opgericht ter ere van onze gesneuvelde dorpsgenoten. Elk jaar brengt men op 11 november hulde aan hen die voor onze vrijheid sneuvelden in WOI, WOII en Korea.

Vele monumenten zijn niet volledig of onjuist, zo ook deze van Schriek. We geven hier de laatste bevindingen. Die mensen, enkel door of in geweld om het leven zijn gekomen.

WOI

Ongeveer 150 jongens uit ons dorp trokken ten strijde.

12 Van hen bekochten dit met hun leven:

Ceuppens Antoon Alfons

1886-1914 gesneuveld te Rotselaar

Ceuppens Emiel Leopold

1895-1923 gifgas te Schriek

Ceuppens Filip Jozef

1896-1918 longontsteking te Yvoir (Fr)

Dom Jan Prosper

1892-1914 gesneuveld te Werchter

Engels Jan Baptist

1891-1916 longontsteking te Calais

Janssens Victor

1883-1922 gifgas te Schriek

Op de Beeck Philibert

1898-1918 gesneuveld te Oud-Stuivekenskerke

Roggemans Pieter Lodewijk

1881-1918 gesneuveld te Herstal

Steurs Frans

1893-1919 ziekte te Antwerpen

Torfs Franciscus

1894-1915 gesneuveld te Kaaskerke

Tuerlinckx Jan Baptist

1895-1915 gesneuveld te Adinkerke

Van der Auwera Franciscus

1894-1915 gesneuveld te Sint Jacobs Kapelle

Van der Auwera Jozef

1892-1916 gesneuveld te Reninge

Van der Auwera Petrus Franciscus

1889-1914 ziekte te Grootlo

Van Steyvoort Jan Baptist

1894-1917 gesneuveld te Grognie

Burgers

ondanks ons dorpjes gespaard werd, vielen er onschuldige slachtoffers.

Claes Jozef

1885 – 1914 martelaar te Aarschot

Collaer Henri

1914 vermoord te Grootlo

Goris Petronella

1840 – 1914 Vermoord te Schriek

Nagels Petrus

1898 – 1914 gestorven aan verwondingen te Antwerpen

Schoovaerts Anna Maria

1912 – 1914 vermoord te Schriek

Van den Acker Frans Alfons

1895 - 1914 martelaar te Tasmine

Van Essche Corneel

1880 – 1914 vermoord te Schriek

WOII

In 1940 werden een 360 jongens opgeroepen om dienst te nemen in het Belgisch leger om onze neutraliteit te bewaren. Van hen sneuvelde een aantal, niet in militaire dienst en worden als burgerslachtoffers aanzien.

Beyens Pieter Lodewijk

1906-1945 V1 te Mechelen

De Weyer Albert Alfons

1915- 1945 V1 te Antwerpen dok 146

De Winter Marcel

1899 – 1945 luchtafweer te Schriek

De Meyer Pieter Willem

1901- 1940 bombardement in Seclin (Fr)

Janssens Frans

1920-1943 geallieerd bombardement te Hamburg (D)

Goovaerts Norbertus

1915-1945 V1 te Antwerpen dok 146

Monnaie Ludovicus Bernardus

1910-1940 gesneuveld te Koksijde

Ooms Amand

1903-1945 concentratiekamp Nordhausen (D)

Serneels Maria Melania

1896-1944 V2 te Heist o/d Berg

Van den Acker Jan Emiel

1903-1945 V1 te Antwerpen dok 146

Van Hove Amandus Victor

1920-1944 V1 te Schriek

Vermeylen Gustaaf Lodewijk

1904-1945 concentratiekamp Flossenburg (D)

Verschaeren Maria

1921-1944 V1 te Antwerpen

Verschaeren Petrus Jan

1921- 1944 geallieerd bombardement boven Neukirche (D)

Wouters Emilius Cornelius

1894-1944 V1 te Heist o/d Berg

Koreaanse Oorlog

Van Woensel Alfons Jan

1925-1952 gesneuveld te Koja-Kol (Korea)

Zichtkaart 1930.

Processie, markt en kermis

De Sint-Jans viering

Al voor 1500 gaat de Sint Jansprocessie uit te Schriek. In de lang vervlogen tijden bedroeg de weg een 15-tal km en was zeer gegeerd door de bevolking en er buiten. Er werd toen stevig gefeest, zelfs zo zwaar dat er een tijd lang geen drank mocht verkocht worden tijdens de processie. Eerst ging de processie uit op zijn naamdag 24 juni, later werd dit de eerste zondag na de 24ste juni.

In 1900 verloor het zijn doel en werd het ingekort, om tegen 1968 volledig te verdwijnen. Pas in 1995 werd ze terug van stal gehaald en sindsdien gaat ze elk jaar weer uit. Menige vereniging dragen hier hun deel in bij.

Jaarmarkt

Met de Sint Jansviering hing er al in de vroegste periode een jaarmarkt aan vast, dit is nog steeds van tel hoewel dit deel al hard geminderd is.

Sint Jan Kermis

Geen feest zonder kermis. Met Sint Jansdag werd er stevig gevierd, 3 dagen lang, nog steeds niet veranderd. Doch de tijd eist ook hier zijn tol. Vroeger was kermis een feest nu is het ja, iets extra. De spiegeltent van weleer bestaan niet meer, dat is veranderd in een lunaparkt. Danspartijen en bals zijn verleden tijd.

Processie uit de jaren 40 welk toen een wandeling was door heen de beide dorpen.

Processie uit de jaren 40 welk toen een wandeling was door heen de beide dorpen.

Processie voorafgegaan met een kerkdienst.

Processie uit de jaren 40 welk toen een wandeling was door heen de beide dorpen.

Processie voorafgegaan met een kerkdienst.

Processie uit de jaren 40 welk toen een wandeling was door heen de beide dorpen.

Een Schriekse ondernemer Louis De Meeus bezat toen der tijd een spiegeltent waarmee hij rondtrok.

Jaarmarkt zichtkaart begin 1900.

Veel foto’s van de jaarmarkt zijn er niet, deze stamt uit de jaren ‘55.

Foto uit de jaren 40-50 toen kermis nog een ware feest was.

Kermis 2000 nu gewoon, morgen (binnen 30 jaar) is dit nostalgie.

Tractor- en dierenwijding

Deze activiteit gekend ver buiten de grenzen en is elk jaar rond 15 augustus een belevenis in het dorp. Vond eerst plaats in 1988 als vervanging van het “spel zonder grenzen” tijdens de KLJ driedaagse.

Dierenwijding te Grootlo

Sinds 1986 is er te Grootlo, begin november een dierenwijding. Reeds menige jaren trekt deze ook volk en dieren, zeker een belevenis waard.

Nieuwe

Een uitdaging voor elke landbouwer. Zijn rijvaardigheid uit testen tegenover anderen. (foto 2010).

Foto 2019 met Pastoor Vanlommel.

en oude tractors worden van stal gehaald. (foto 2010).

Begin november met de St. Hubertusviering te Grootlo anno 2000.

Elk dier is toegelaten van paard tot koe, tot ezel en hond, zelfs kat en kip zijn welkom. (foto 2000).

Deze wijding krijgt meer en meer bezoekers. (foto 2019).

Kindercarnaval

Het jubileumjaar 2016 de 44ste stoet werd met een vuurwerk gevierd. We mogen met trots zeggen dat we het oudste kindercarnaval in België hebben. Opgestart op initiatief van leerkrachten uit de gemeentelijk jongensschool werd op 1972 voor het eerst een carnaval gehouden op school. Een jaar later zouden ze de straat opgaan en daaropvolgende jaren groeide het sterk. Al van in het begin waren de Aarschotse Kasseistampers betrokken. De tijd knabbelt ook aan deze optocht. Wat vroeger enkel kinderen waren, is heden ten dagen ook wat veranderd. Het concept is er nog wel maar meer grotere kinderen stappen mee op al dan niet vergezeld door hun spruiten. Het kinderbal erna is zeker een beleving waard, als ook voor later op de avond voor de volwassen. In zijn 49jarig bestaan is het carnaval maar 1 keer moeten stoppen omwille van regen, 1 keer verkleind en 3 keer uitgesteld door corona. De kindercarnaval vind als laatste carnaval plaats in Belgie, de zaterdag voor Pasen.

Een der eerste foto’s van het kindercarnaval, tweede jaargang in 1973.

De jaren ‘80.

De jaren ‘80.

Uylefeesten

De 1ste Uylefeesten gingen van start in mei 1967 en duurden tot 1988. Deze feesten werden georganiseerd om de bouw van de parochiezaal te financieren. In 2009 met de viering van 700 jaar Schriek werd het concept Uylefeest nog eens overgedaan. Precies 10 jaar later (2019) was er terug een Uylecomité. Tijdens corona werden er mini uitgaven georganiseerd in 2022 kon men dit niet te missen festijn volledig terug beleven.

Pamflet 1968.

Foto 2019.

Foto 2019.

Foto 2019.

Verkiezing 1e Uyleprinces.

De Puttebossen

Er staan in onze parochie her en der kleine bosjes. De belangrijkste hiervan is de Puttebossen. Het is een restant van het oorspronkelijk groot Waverwoud. Nooit is dit gebied bewerkt of bewoond geweest. In de vroege middeleeuwen tot 1900 werd hier enkel aan houtsprokkel en houtkap gedaan. De grachtjes die men nog amper ziet, zijn er al van de vroegste tijden. Deze diende om het water te laten wegstromen naar de Raambeek, zodat het land te Schriek droger werd. Het bos is het laagste en natste deel van Schriek, een noodzakelijk waterbekken voor de omliggende wei-, akkerlanden en woongebied.

Elk seizoen heeft zijn mooie kanten in dit moerasgebied. Foto eind jaren ’80.

Winter 2021, gaf nog even de mogelijkheid om de overgestroomde beemden te gebruiken als een buitenijspiste. Weldra misschien ook enkel nog te herinneren als een nostalgisch plaatje.

De kledij van toen...

Groeten uit...

Nawoordje

Beste verzamelaar, dorpsgenoten, medeburgers, vrienden en vriendinnen,

Wij, Marc Lambaerts en Erik Ceuppens publiceerden een 24 jaar geleden “ Het fotografisch fotoboek Schriek-Grootlo” deel I en enkele jaren later deel II. Dit alles kon enkel in samenwerking met de gewone mensen van onze parochie. Wij hebben gedurende 6 jaar een verzameling foto’s kunnen bij elkaar brengen en bewaren voor het nageslacht.

Schriek-Grootlo bezit zelf geen heemkundige kring, doch wel verschillende mensen die opzoekingen doen in archieven met betrekking onze streek. Wij zijn een andere weg opgegaan, iets wat nu meer en meer wordt gedaan en dat zijn beelden (zichtkaarten, allerlei foto’s, …) uit het verleden. (zie beeldbanken)

Tim en Steven, kwamen bij ons aanbellen met de vraag om een nostalgisch fotoboek te fabriceren. Daar we elk initiatief voor ons dorp aangaande dat zeker steunen, konden we geen neen zeggen. Het resultaat ligt nu in jou handen.

Het is nog steeds onze leuze dat nostalgische foto’s niet in een verborgen lade thuis horen maar door iedereen zou mogen bewonderd worden. Het is een feit dat wat nu heel gewoon is, morgen erg gezocht wordt, dat maakt het nostalgisch.

In dit werkje hebben wij soms nooit eerder gepubliceerde foto’s en zichtkaarten gebruikt, zodat dit boek voor iedereen interessant zou zijn (en geen volledige herhaling is van de vorige uitgaven).

Spaaroverzicht

Als gewone mensen blijven wij ons neutraal inzetten om onze geschiedenis van gisteren, vandaag en morgen op foto te brengen en te bewaren, en ja we komen nog vaak veel te laat.

We hopen beiden samen met Steven, Tim en de Sparmedewerkers (Sparteam), dat dit boekje naar jullie zin zou zijn en dat het een plaatsje verdient in jullie boekenkast.

Het is de eer aan het Sparteam van Schriek dat dit initiatief tot stand is gekomen.

Alvast veel plezier met het vinden en plakken van de foto’s.

Marc Lambaerts Erik Ceuppens SPAR medewerkers en SPAR team

SPAR Schriek

Leo Kempenaersstraat 32, 2223

Heist-op-den-Berg

maandag 13:00 - 19:00 u

dinsdag 08:00 - 19:00 u

woensdag 08:00 - 19:00 u

donderdag 08:00 - 19:00 u

vrijdag 08:00 - 19:00 u

zaterdag 08:00 - 18:00 u

zondag 08:00 - 12:00 u