ARNFINNKOLERUD
Berreikkjebrøyteplogenkjem… Ill.avArneRoarLund.Barnebok.
Samlaget1996
Langtfråbambus.Roman.Samlaget1999
Densomikkjehargøymtsegno.Roman.Samlaget2004,2005
Zoomarferien.Roman.Samlaget2007
JaktapåAndyAnderssonsEftf. Ill.avPerRagnarMøkleby.Barnebok.
Samlaget2010
Nåreinførstskalskytenokon.Førsteromanavtre.Samlaget2010
Komikkjeinnimitthus.Andreromanavtre.Samlaget2012
Snillionen. Roman.CappelenDamm2017
Gamlemennisyningom .Tredjeromanavtre.Samlaget2021
Kulturdepartementetsdebutantpris1996for Berreikkjebrøyteplogenkjem…
Nynorskbarnelitteraturpris1996for Berreikkjebrøyteplogenkjem…
Kritikarprisen2004for Densomikkjehargøymtsegno
Nynorskbarnelitteraturpris2004for Densomikkjehargøymtsegno
GuroSandsdalenslitteraturpris2005for Densomikkjehargøymtsegno
Kulturdepartementetslitteraturpris2017for Snillionen
RaumaMållagsinmålpris2021
ArnfinnKolerud
Ivarfåransvar
Roman Samlaget
Oslo2024
©DetNorskeSamlaget2024 www.samlaget.no
Omslag:LailaMyrsethTryggeset Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:AdobeGaramond12,5/16
Trykkeri:ScandBookAB,Falun PrintedinSweden
ISBN978-82-340-1164-1
BokaergittutmedstøttefråLesersøkerbok.
Dennebokaertryktpåmiljøvennlegpapir.
1–Duertolvårogdrivberredank,seierfar.
Hanstårpåkneoglukarieitbed.
–Dank?spørIvar.
Ivarharflippflopparpåføteneogeinsekkpåryggen.
Isekkenligghandkleogsaftogbok,ogeinballsom kansprettepåvatn.
–Ådrivedankbetyrågåogslengeutanågjerenoko, seierfar.Handrarugrasoppfråbedetogkastardeti eibøtte.
–Egharferie,seierIvar.
–Iåtteveker,seierfar.
Hanseieråttesomomåtteereitveldigstorttal.
–Duergammalnoktilågjerenyttefordegno.Passe einungeellerryddeieinhage.Dukantenenokre kronerpådet.
–EgharavtalemedMaja.Viskalbade,svarerIvar.
Fardraroppnokogrøntsomhanserlittnærmarepå, usikkerpåomdeterugras.
–Sjøenervarmareomkvelden,seierhan.
–Deterviktigåhaldeavtalar,seierIvaroggår.
–Ungariandrelandmåarbeidetitimaromdagen, roperfaretterhan.
–Deterfordideiikkjegårpåskule,roperIvartilbake.
2
Majaburberreeitminuttborte.
Ivarringerpåoggårinnutanåvente.Majaståri gangen,framforspegelen.Morastårbakhenne.
HosamlarhårettilMajaieinhestehale.Majaharpå segraudT-skjorteogsvartbukse.
–Skalviikkjebade?spørIvar.
Majasnursegmothan.DenraudeT-skjortaharkvite bokstavarpåbrystet.
–Ottoskafé,lesIvar.
–Egharfåttsommarjobb,seierho.
–Hæ?Jobb?
–Egskalstarteidag.
–Idag?
–Detblirfintmedeignepengar,seiermora.
HoberMajaståiro,såhokanfesteeinstrikkrundt hestehalen.Strikkenharsamefargesomskjorta.
–Detergratisåbade,seierIvar.
–Deterfintmedeignepengar,svarerMaja.
3
Ivarsyklartilstranda.
Deterførstegongenhaneraleinepåstranda. Forførstegonggårhanaleineutivatnet. IlagmedMajabrukerhanåhutreoghyleogspruteog skratte.Nogårhanheiltstilleuti.Hansersegom. Allesomeraleine,gårstilleuti.Allesomerfleire, hutraroghyler.
Todamerpadlarforbiikajakk.Detserflottutåpadle, medårersomgåroppogned,nestensomvenger. Tojenterståruteivatnetogkastareinballframog tilbake.Kvargongballentreffereinneve,kjemdeteit høgtklask.
Innepåstrandasittoungaroglagarhusavsand.Deier såsmåatdeiikkjekansnakke.Deikanberrepeikeog seieoiogæsj.Likevelprøverdeiådiskuterebygginga. Deilerilag,mensåtardeneinetilågrine.
Ivarharingenåhutreoghylemed,ingenåkasteball til,ingenåleellergrinemed.
4
Ivarsyklarvekkfråstranda.Daståreinmannoppepå einverandaogvinkarnedtilhan.
–Hei,dusomharsåfinkorgpåsykkelen!
Ivarharikkjeeigensykkel.Hanlånersykkelentilmora. Korgapåstyretgjeratdenserlittbestemoreteut.
Mannenkjemutmedeieskemedkakei.Konahanshar bursdag,menhogløymdeåtamedkakatiljobbensin.
Ivarfårtjuekroner,medeitvips,innpåmobilensin.
Dahankjemframtilkona,somarbeiderpåbutikken, fårhantjuekroneravhenneogså.
Påeitblunkharhantentførtikroner,nestenutan åhagjortnoko.
Kvafårhanforførtikroner?
KanskjeeinlunsjpåOttoskafé?
5
DetluktarkaffistraksIvaropnardøra.
Majastårborteieinekrokenogvaskareitbord.
Hoprøveråfåsmulartilåfestesegtilkluten.
Ivarfinneitfatogeitrundstykkemedostogpaprika.
HanbetalertilOttoikassa.OttoharsameT-skjorte somMaja,berrestørre.
Ivarfinneitledigbord.DakjemMajasmilandemed klutenihanda,medsmulaneopp.
–Hei,seierhoogstoppar.
–Hei.Gårdetfintpåjobb?spørIvar.
–Ja,mendetermykjeålære.Egskalseieheitil gjestanenårdeikjem.Egskalpassepåatdeternok glasogknivaroggaflar.Ogkaldtvatnimugga.Rydde ogvaske.Ogtennete-lyspåborda.
–Heiterdette-lysomgjestanedrikkkaffi?spørIvar.
–Egtrurdet,seierMaja.–Ogegharlærteinnymåte åsmørjerundstykkepå.
HopeikarpåfatettilIvar.
–Ostenskalikkjeliggeflattpåbrødet,somheime.
Ostenskalkrøllesegpåeinesida.Liggesomeibølge. –Korfordet?
–Dafårfolkmeirlysttilåkjøperundstykket.Ogdet måhellerikkjeverefingeravtrykkpåosten.Påmenyen stårdetrundstykkemedost.Detstårikkjerundstykke medostmedfingeravtrykk.
Ivarseieratdeterkjedelegåbadealeine.Såfortelhan omdenveslejobbenmedkaka,ogkorlettdetvarå teneførtikroner.
–Dukanstarteflyttebyrå,såhardujobb,duogså, seierMaja.
–Jobb,gjentarIvar,littnølande,somomhansmaker påordet.
–Deterfintmedeignepengar.Såkanvikjøpeoss noko,seierMaja.
Ivarnikkar.
DeterfintatMajabrukerordsomossogvi.
Viogoss.
6
Ivarsyklarheimogseierathanvilhasommarjobb, akkuratsomMaja.
–Såbra,seiermor.
Hoforeslårathankanhengeoppeinlapppåbutikken. Ivarfinneitarkogeintusj.Hansetsegved kjøkkenbordet.Morgårtilogfråogsnakkaromalle jobbanehoharhatt.Hoharvaskaogtørka,plantaog plukka,steiktogkoktograkaogbaka.
Ivarkanikkjesteikeogkoke,menhanhareinsykkel medkorg.Hanskrivmedstore,modigebokstavar:
FLYTTETINGOGTANG?
HITELLERDIT?
Underskrivhannamnetsittogmobilnummeret. Hanheldarketoppogserpådet.Noerarket einplakat.Hangårutogleggplakatenikorgapå sykkelen.Denblirdetførstehanflyttar.
Inneibutikken,mellomdøraogkassa,hengeitavle. Ivarfestarplakatender,vedsidaaveinlappsomfortel ateinhundtrengåblilufta.
7
PåvegheimstikkIvarinnomMaja.
Dahanringerpå,serhanatdeternokorartmed dørmatta.Denliggikkjeflattsomfør.Mattaliggmed einkrøllieineenden,someibølge,ellersomostenpå eitrundstykke.
–Bølgagjeratfolkfårlysttilåkomepåbesøk, forklarerMaja.
–Dusaatbølgergirfolklysttilåete,seierIvar.
–Påost,ja.Menikkjepådørmatter.Dørmattermed bølgegjeratfolkfårlysttilåkomepåbesøk.Ogher erdu!
–Egvillehakomeuansett,seierIvar. Hanfortelomplakatenhanharlaga.
–Detblirfintmedeignepengar,seierMaja.
Deigårutihagen.
Majaharfunnepåeinnyleik.Leggeåttesteinaroppå kvarandre.Ogfåeitbærtilåliggepåtoppen,seier ho.
Ivarspringrundthusetforåfinnestore,flatesteinar. 14
Mendeiflesteersmåogskrå.Majatartida. –Tidagår,snarthundreår!roperho.
Ivarfårendelegdenåttandesteinentilåligge ogdirreoppådensjuande.
Hanlistarsegborttileinbuskogplukkareitripsbær. Mendetdummebæretvilikkjeliggeiropåtoppen.
DadetblirMajasintur,klemmerhobæretflattførst. –Deterjuks,seierIvar.
–Ingensaatbæretmåvererundt,lerMaja. Majaerikkjelettåslå.
8
Morharsteikteinhøgstabelmedpannekakertil middag,foråfeireatIvarskaljobbe.
Farsetsukkerogbaconogblåbærpåbordet.
Deterfarsomharplukkablåbæra,iskogen,åretfør. –Godeblåbær,smattarIvar.
–Duvarogsåmedogplukka,hugsardu?spørfar.
–Ja.
–Menduåtoppaltduplukka,seierfar.
Ivaretfortogmykjeogdrikktrestoreglasmedraud saftogpustartilsluttut.
Morserpåhanogsmiler.
–Deterfintatduskaljobbe,Ivar.Dukjemtilåvekse pådet.
Farseier:
–Deterbraågjerenytteforseg.Kanskjefinnduut kvadulikeråjobbemed,slikatdufåreitforsprangpå deiandreiklassa.
Ivarsvarerikkje.
–Mensjølvomduskaljobbe,kandugodthjelpetil meirheime,seiermor.
–Egryddarrommeteingongiveka,seierIvar.
–Duflyttarpåting,deterikkjeårydde,seiermor.
–Ogegtaroppvaskenutavmaskina!
–Berrenåregmasaromdet.Ogdasetdutingifeilskap!
–Deterformangeskap,seierIvar.
–Duleggattsmularisyltetøyet.Ogkormangegonger haregsagtatduikkjeskalvrengesokkaneførvask?
–Detersokkanesomsnursegnåregdrardeiav,svarer Ivar.
Farkremtarogleggknivenoggaffelenpåfatet,forå viseathanerferdig.
Ivarlurerpåomhanskaltadensistepannekaka.
Mendensisteerjodenførste,ogikkjealltidsågod.
–Duharfåttlommepengarimangeårno.Hundre kroneriveka,seierfar.
–Ja,seierIvar.
–Kvasynestduomordninga?
–Detereifinordning,seierIvar.
–Mennoerdualtsåtolvår.
Farseiertolvsomomtolvereitveldighøgttal.
Somomdetersnakkometasjarieithus.
–Ogdaerdetslutt,seierhan.
–Slutt?
Ivarserpåforeldra.
–Erdetsluttmedlommepengar?
Farristarpåhovudet.
–Nei,deivilhaldefram,medhundrekroneriveka.
–Bra,seierIvar,menhanserpåfaratdetvilkomeeit men.
–Men,seierfar,noisommarerdetdusommåbetale tiloss!
Mornikkar,foråviseatdetteerdeisamdeom.
Ivarserpådetstorefatetmidtpåbordet.Fateter nestentomt.
Deterhansomhartømtdet.
–Egvissteikkjeatlommepengarsnurnåreinblirtolv, seierhan.
–Noveitdudet,seiermor.
–Menkorleisfåregtakipengar?
–Duskaljobbeisommar,skalduikkje?svarerfar.
Morogfarryddarbordet.Deiputtartinginni oppvaskmaskina.Deivaskarbenkenogkomfyrenog bordet.Ivarsitpåstolensinogstirerrettfram.
–Kvasynestduomdennyeordninga?spørfar.
–Denerikkjelikegodsomdengamle,svarerIvar.