Zz 2015 2

Zeezeilen Jaargang 34 - nummer 2 - augustus 2015

Zeezeilvereniging voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

• Ramsgateverhalen • Oerol • Zeilen met Docus • Volvo Ocean Race • Het jaar van de schroeven • Vechten met de zee • Onbereikbaar • Van de Lustrumcommissie • Nieuwe voorzitter • Bizarre tocht

PZV 35 jaar: lustrum

Ramsgate Special ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 1

14-08-15 14:54

The place to be!

Trafalgar Pub Dommelstraat, Eindhoven PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

23

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 2

14-08-15 14:54

4 5 6 7 8 9 10 11 12 15 18 19 20 21 22 24 25 26 32 33 34 35 36 38 40 41 43 44 47 51 54 55

Inhoud Van de redactie Theo Bouwman Van de nieuwe voorzitter

Annemieke Stallaert Navigators Trophy 2015

Annemieke Stallaert Lustrumweekend Texel Lustrumcommissie Nieuwe leden Koen Lindner Nieuwe leden Laurens Baas Nieuwe leden - Vette laarzen Mariëlle de Groot - Annemieke Stallaert Het gebruik van SPOT Bart Lagerweij Reddingsvest Bron KNRM Bizarre zeiltocht Kees Houtzager Hoe de Ramsgate aan de neus voorbijging Philip Beekman Kanaal 77

Van de Ramsgatecommissie Annemieke Stallaert c.s.

Zeuntjeslied

Ramsgate met de Vegados Kees Bignel Volvo Ocean Race Leo van Leeuwen Mijn eerste Ramsgate Ad Willemen Ramsgate tochtverslag Richard Fransen Canal du Midi revisited Theo Bouwman Commissie Inkoop

Mariëtte Roozeveld van der Ven Windparken doorvaart?

Theo Bouwman Windbag Annemieke Stallaert Het jaar van de schroeven Hans van Reenen Koppelvaren en BBQ Fake Bralts Oerol: gaaf en cool

Mariëtte Roozeveld van der Ven Hartekreet Docus Heringa De Wind Joep Vermeulen Vechten met de zee Peter Chevalier en Jacob van Arum Onbereikbaar Joep Vermeulen Een nieuwe marifoon Hans van Reenen Een gat in de kiel Arend Jan Klinkhamer Colofon en Monsterrol

Kalender za 12-13 za 12-13 za 26-27 Za 14

sep sep sep nov

Vrouwenweekend 8-uren van de Oosterschelde Lustrumviering!

ALV

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 3

3

14-08-15 14:54

Redactie & Bestuur Theo Bouwman

Van de redactie O

ndanks de vaak lange zeiltochten en ander gereis van de redactie en auteurs in het voorjaar en begin van de zomer, ligt er toch weer een volgend nummer van Zeezeilen bij u in de bus. De Ramsgate-special! Het moet gezegd, een dikker nummer dan de vorige Ramsgate-editie! Maar er is meer dan Ramsgate, waaronder het naderende 35-jarige Lustrum van PZV. Om met dat Lustrum te beginnen, toeval of niet, maar menig lid is in de pen geklommen om verhalen te schrijven over gebeurtenissen uit de 35-jarige geschiedenis van PZV. Zo verhaalt Docus Heringa in zijn artikel ‘Hartekreet’ van zijn naderende afscheid van PZV, helaas de tijd gaat… Maar ondertussen haalt hij nog eens een story op uit zijn logboek.

Over de spannende en dicht bij Nederland steeds koudere, ja zelfs ijskoude, zeiltocht van de Azoren naar IJmuiden. Met een onvrijwillige landing!

En ook Kees Houtzager kan er wat van met zijn artikel over de ‘Bizarre zeiltocht op de Middellandse Zee’. Ging ook net goed

4

met al die onberekenbare mistralwinden.

Bart Lagerweij doet ook een duit in het zakje met zijn redding uit de noordelijke ijsvelden bij Spitsbergen in het artikel ‘SPOT in de praktijk’. Wat een zeezeilgeschiedenis met ervaren rotten!

Tot slot warmt de Lustrumcommissie ons ook nog even op voor het feest eind september!

Van een geheel ander kaliber zijn de eerste zeezeilervaringen van de zeuntjes of oud-zeuntjes naar Ramsgate. En weer terug. Dagje verwaaid liggen, windowtje zoeken, toch maar weer eerder terug naar Scheveningen, etc. Toch veel gezeild en uiteindelijk bij het Captains Dinner echt lekker gegeten!

Mooi meegenomen.

De Ramsgatecommissie bij monde van Annemieke Stallaert evalueert, waar de anderen in hun verhalen beschrijven hoe het was. Zoals Ad Willemen in zijn artikel ‘Mijn eerste echte zeezeiltocht naar Ramsgate’.

Net zoals het ‘Tochtverslag Ramsgate’ van Richard Fransen

(Olreve en Si Esta), namelijk de Lyra, de Ribaldus en de d’Ark. ‘Cool’ beschreven door Mariëtte Roozeveld van der Ven. Niet te vergeten, de artikelen over reparaties aan Schroeven, Voorstagen, etc.

Rest ons als redactieteam de auteurs, velen, te bedanken voor hun inbreng. Zonder jullie zou dit niet gelukt zijn. Hou vol!! En ik dank Peter Plantinga, onze nieuwe Bauke, als redactiesecretaris. Alsook onze vormgevers Nynke en Joep en Carla als mederedacteur.

En dan de specials. De terugblik op de echte en virtuele Volvo Ocean Race van Leo van Leeuwen alsook de eerste ervaringen op Oerol van drie andere schepen dan de gebruikelijke

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 4

14-08-15 14:54

Redactie & Bestuur Annemieke Stallaert

Van de (nieuwe) voorzitter J

a, en dan ben je ineens voorzitter! Een hele eer, want ik ben nog maar sinds 2007 actief binnen de PZV. En telkens als ik met de `oude rotten’ praat , ben ik weer onder de indruk van wat onze club in 35 jaar heeft neergezet. Dat maakt nederig.

In die 8 jaar dat ik lid ben, heb ik de club van alle kanten leren kennen. Vooral natuurlijk door mee te doen met de vele fantastische activiteiten die worden georganiseerd. Maar ook door zelf actief te worden. Binnen de Zeezeilenredactie, met ac-

Voor lezingen, training en supervisie van het BOT (bedrijfsopvangteam) Voor lezingen, training en supervisie van het BOT (bedrijfsopvangteam) Händelhof 16 2402 GW Alphen aan den Rijn Tel 0172-240690 info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

incident-trauma 111011.indd 1

11-10-2011 14:22:15

Händelhof 16 2402 GW Alphen aan den Rijn Tel. 0172-240690 info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

tiviteiten als het 16m2 zeilen, het Vrouwenweekend, de filmavond en natuurlijk samen met Willem het Stoere Verhalen Weekend, in de Ramsgatecommissie en de laatste paar jaar binnen het Bestuur.

Wat gebeurt er veel binnen de PZV! Ik kan iedereen aanraden om daar ten volle gebruik van te maken.

Natuurlijk door mee te doen met activiteiten, maar ook door mee te helpen met de organisatie ervan. Natuurlijk, dat kost soms (kostbare) tijd, maar je krijgt er zoveel voor terug: de lol van een mooi project, en heel veel fijne en prettige contacten - en vriendschappen - met de vele bijzondere mensen binnen onze club.

Ik maak alleen nog salades voor de BBQ

Voor mij als voorzitter is het hoog tijd om wat dat betreft een stapje terug te doen. Klinkt raar, maar ik meen het wel. Want hoe leuk het ook is om samen met een paar clubgenoten iets moois te organiseren, het is natuurlijk beter voor de PZV als er zoveel mogelijk verschillende mensen actief zijn. Dus ik beloof hierbij plechtig dat ik me zal beperken tot de salades bij het volgende Stoere Verhalen Weekend!

Wat gaan jullie dan wel van mij merken? Nou, dat ik jullie allemaal, zonder uitzondering, bij het clubgebeuren probeer te betrekken. Ga mee tijdens een van de vele activiteiten. Schrijf een stukje voor Zeezeilen. Ken je nog nieuwe leden?

Schrijf je in voor Ramsgate 2016. Kom naar onze lezingen. Vertel je verhaal tijdens een van de Pubavonden. En zijn er nog mensen die een mooie tocht willen organiseren?

Kortom, ik ga jullie achter de broek zitten. Zodat de PZV een vitale club blijft, en we samen kunnen blijven genieten van wat ons bindt: het zeezeilen.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 5

5

14-08-15 14:54

Ramsgate Annemieke Stallaert (namens het bestuur)

Navigators Trophy 2015 S

inds 1990 wordt deze Wisseltrofee tijdens het Captain’s dinner met enig ceremonieel, en vergezeld van een uitgebreide motivatie, uitgereikt. Was de prijs eerst bedoeld voor aankomende navigatoren, voor het stimuleren van navigatorische vaardigheden, in de loop der jaren is het accent steeds meer verschoven naar een waardering voor grote verdiensten voor de PZV. De Navigator’s Trophy is uitgegroeid tot een instituut en het is een grote eer deze te mogen winnen. Prijswinnaars worden (al dan niet op voordracht van de commissies) door het bestuur gekozen.

Ook dit jaar stond het bestuur voor een lastige keuze. Velen hebben zich nautisch onderscheiden, of zich verdienstelijk gemaakt voor PZV. Sommige PZV-ers zouden deze trofee misschien best nog een tweede keer kunnen ontvangen. Anderen hebben zich al enorm bewezen, maar hebben hopelijk nog vele jaren binnen onze club te gaan, en wie weet waar dat nog toe gaat leiden. De Navigators Trophy blijft immers de kroon op iemands carrière binnen de PZV. Toen viel ons oog op een wel heel voor de hand liggende kandidaat. Dat we daar niet eerder aan hebben gedacht! Hoog tijd om de Navigators Trophy toe te kennen aan: • iemand, wiens aanwezigheid bij de Ramsgate zo vanzelfsprekend is, dat dat eigenlijk niet eens meer opvalt • ook andere jaren spaarde hij/zij kosten noch moeite om bij het Captains Dinner aanwezig te

6

• •

• •

• • • • • •

zijn, dus is vanavond ook aanwezig een zeer ervaren zeiler, die bijzonder bekend is met de Noordelijke wateren een fervent wedstrijdzeiler, die al 2 x de CAMRace heeft gevaren en al vele malen de 24 uurs-race zeilde, maar bij wie het team boven de winst gaat iemand die zeer begaan is met het lot van] clubgenoten, en graag zijn/haar ervaring deelt iemand die dan ook de nodige ervaring heeft om te delen, goede en slechte, die weet wat het is om averij te hebben, maar die altijd doorzet iemand die al 35 jaar lid is van PZV en zich al die jaren, in alle mogelijke rollen, verdienstelijk heeft gemaakt binnen de vloot iemand die zo zeilverslaafd, ja zelfs hebberig is, dat hij al jaren twee boten heeft een persoon die zich in het bijzonder heeft ingezet voor de Noordvloot iemand die al vele activiteiten heeft georganiseerd, en ook als dat eens niet lukt, toch altijd opnieuw positief en enthousiast is iemand wiens levenshouding terugkomt in de naam van zijn schip iemand bij wie het glas altijd half vol is (je snapt niet hoe het kan!)

Het bestuur besluit om de trofee toe te kennen aan Harry Olie. Niet alleen vanwege zijn ervaring en nautische prestaties. Harry heeft als lid van het eerste uur al 33 Ramsgates gevaren. Alhoewel dat een bijzondere prestatie is, onderscheidt Harry zich daarboven door zijn onverwoestbaarheid en zijn positieve grondhouding, zowel op persoonlijk als op nautisch vlak.

De PZV gaat Harry aan het hart, en met zijn opbouwende houding blijft hij van onderscheidende betekenis voor de vereniging, en voor individuele leden.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 6

14-08-15 14:54

vereniging lustrumcommissie

Lustrumweekend Texel 26 & 27 september 2015 ‘Toeval bestaat niet’ wordt er wel eens gezegd. Nu zijn Res Nova (Iets Nieuws), Inspiratie, Avanti (Voorwaarts) en Vriendschap de namen van de schepen van de bruine vloot waarmee we in het jubileumweekend naar Texel v.v. varen.

Deze combinatie van scheepsnamen is min of meer toevallig tot stand gekomen zou je kunnen zeggen. Maar ze is tegelijkertijd ook een goede karakteristiek van onze vereniging. Vernieuwend begonnen, geïnspireerd door het avontuur van zeilen op zee, op zoek naar nieuwe horizonten en dat alles in vriendschap. Wat een leuk toeval!

Al veel voorbereidend werk

De afgelopen weken zijn we druk bezig geweest met de voorbereidingen voor het zevende lustrum. Veel daarvoor is inmiddels geregeld, maar we zijn nog niet klaar. Dat geeft ook niet, want daar is nog de nodige tijd voor.

Als lustrumcommissie waren we ook al een keer op Texel, voor een eerste verkenning.

En of het zo heeft moeten zijn we zijn uiteindelijk een zeezeilvereniging - daar kwamen we midden in de Ronde van Texel terecht en hebben we zelfs nog even gezeild. Dat was een onverwacht cadeautje. Onze terugtocht naar Brabant was enigszins avontuurlijk, maar

uiteindelijk zijn we ook daarvan weer veilig thuis gekomen.

Wij zien met veel plezier uit naar het lustrum. Jullie ook?

Aan de voorzieningen zal het, denken we, niet liggen. Het weer hebben we weliswaar niet in de hand, maar als zeezeilers zijn we ons daarvan met z’n allen bewust en weten we ook hoe we daar mee om moeten gaan. De sfeer tenslotte: die maken we met zijn allen en aan sfeer heeft het wat ons betreft bij PZV nog nooit ontbroken. Kortom, het moet al heel raar lopen wil het niet een dijk van een feest worden.

Tot eind september!

De lustrumcommissie: Arjen, Chiel , Hans, Rolien en Willem

O ja, en dan ook nog even wat praktische zaken betreffende het Lustrumweekend: • Alle lustrumdeelnemers zijn vanaf 9.30 uur welkom in Enkhuizen en worden verzocht om uiterlijk 10.00 uur bij de schepen te zijn • Onze schepen liggen afgemeerd aan de Gependam, vlak bij het NS station • Bij dat station is een grote parkeerplaats waar je gratis kunt parkeren • Op de kade bij de schepen staan zaterdagmorgen vanaf 09.30 uur de thee en koffie klaar • Eenieder wordt geadviseerd een slaapzak en kussensloop mee te nemen, evenals overigens regen-c.q. zeilkleding • Voor diegenen die – b.v. om zaterdagmorgen niet al te vroeg uit bed te hoeven – vrijdagavond al naar Enkhuizen willen komen, bestaat de mogelijkheid om tegen een redelijke vergoeding en zolang de voorraad strekt een kooi te boeken op een van onze schepen (‘hotelboot’). Meld je bij de lustrum commissie.

• En mocht je je nog niet voor het lustrum hebben opgegeven: bij het schrijven van dit artikeltje waren er nog enkele plaatsen open. Wil je informatie over de actuele situatie: vraag het aan een van de leden van de lustrumcommissie!

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 7

7

14-08-15 14:54

Vereniging

Nieuwe leden Koen Lindner

ls opstapper bij Aad en Olga op La Liberté maakte ik tijdens Ramsgate 2014 voor het A eerst kennis met de PZV. Erg leuk om het actieve programma en het enthousiasme van de club te ervaren. Ook dit jaar heb ik tijdens de overtocht weer een aantal leden van de club leren kennen. Met veel plezier maak ik van de gelegenheid gebruik om in deze editie van Zeezeilen mezelf aan de rest van de vereniging voor te stellen.

Van de thea-

tervloer, via fotografie naar de Caribische eilanden

Na een opleiding aan de Theaterschool in Amsterdam en tien jaar succesvolle tournees langs voornamelijk Nederlandse en Belgische theaters, ben ik het ondernemerschap ingerold.

Met mijn bedrijf Kolibrie ontwikkelden en exploiteerde ik inventieve internettoepassingen voor de theatergezelschappen.

Kolibrie werd al snel de belangrijkste leverancier in deze sector.

De activiteiten worden sinds een aantal jaar door een andere partij voortgezet.

Sinds die tijd ondersteun ik, met Oypo, fotografen bij het verkopen van foto’s. We zijn gevestigd aan de Fuutlaan in Eindhoven, vlàkbij de Trafalgar Pub. Al ruim negentienduizend fotografen maken gebruik van de dienst die we hiervoor ontwikkelden.

Op gezette tijden hebben we tussen de 1.200 en 1.500 gelijktijdige bezoekers op onze website, presenteren we maar liefst tweehonderd beelden per seconde, en worden er maande-

8

lijks zo’n tachtigduizend fotoproducten via de online fotowinkels verkocht. Het is natuurlijk super leuk dat het concept dat we bedachten door zoveel mensen wordt gebruikt.

Inmiddels werk ik deeltijd in mijn bedrijf. Ik geniet ervan om tijd te hebben om meer met watersport gerelateerde zaken bezig te zijn. Vanaf het moment dat mijn vader mij op m’n veertiende naar de zeilschool in Friesland stuurde ben ik niet meer van het water af te slaan.

Tot mijn achttiende gaf ik als CWO-instructeur les bij verschillende zeilscholen. Sindsdien organiseer ik jaarlijks zeilreizen in Nederland, Griekenland, Kroatië, Thailand en in de Cariben.

Als oprichter van Stichting Het Ware Noorden organiseerde ik van 2009 tot 2013 jaarlijks twee tot zes zeilreizen met begeleiding op maat voor jongeren met autisme in Griekenland, op het IJsselmeer en in het Caribische gebied. De afwisselende bemanningen aan boord, het relaxt cruisen en de handen uit de mouwen steken tijdens regatta’s, zorgt ervoor dat ik wisselende uitdagingen heb, en me op zeilgebied en op persoonlijk vlak blijf ontwikkelen.

Golden Rock Regatta

De nieuwe uitdaging op mijn pad is het organiseren van de jaarlijkse Golden Rock Regatta.

Het is een zeilwedstrijd vanaf St. Maarten naar diverse eilanden zoals St. Barth en St. Eustatius.

Ongetwijfeld zijn PZV-ers die in de afgelopen jaren hebben meegedaan. Het leuke van deze regatta is, dat deze kleinschalig is - maximaal circa 20 schepen - en je van eiland naar eiland brengt.

Onder het motto ‘als je niet hebt gelachen heb je sowieso verloren’ is de competitie gemoedelijk, en is de derde helft op het achterdek altijd weer gezellig.

De ideale combinatie tussen cruisen en het varen van wedstijden. Zoals de Amerikanen zeggen: When you’re cruising you’re not losing. De komende maanden werken we aan een nieuwe huisstijl, website en vernieuwingen in het programma.

Stuur me gerust een bericht als je meer wilt weten. Uiteraard vertel ik er met enthousiasme over.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 8

14-08-15 14:54

Online GPS-tracks vergelijken

In de avonduren zit ik graag achter de PC te ‘puzzelen’. Geen games, maar door te programmeren. Op dit moment ben ik een internettoepassing aan het maken waarmee het op een erg eenvoudige manier mogelijk is om gevaren routes op Google Maps te projecteren en met elkaar te vergelijken. Zoiets als de live tracker van de Volvo Ocean Race. Philip Beekman heeft aangeboden na de zomervakantie te brainstormen of het mogelijk is meteo-data aan de animatie toe te voegen.

Als pilot gebruik ik de gps-data van de Hellen, Zuid-West 7, Sjtuf en La Liberté die tijdens de Ramsgate dit jaar is verzameld.

Grappig om de bootjes te zien varen. Als de PZV in het najaar meedoet aan regatta’s, is het

met deze tool mogelijk de verschillende prestaties achteraf te analyseren. Laat het me tijdig weten als daar behoefte aan is, dan kan ik eventueel voor de gps-trackers zorgen.

Wil de Ramsgate-pilot bekijken, surf dan naar: http://tinyurl. com/ramsgate2015 Bediening via het menu linksboven: andere dag selecteren en tracks aan/uit.

En bij klik op schip: vaargege-

vens en automatisch volgen.

Houd er rekening mee dat het een proefversie is. Maar het geeft een aardige indruk. De planning is om alles komend najaar gereed te hebben.

Enfin, samengevat typeert mijn zeil-cv zich als veelzijdig, enthousiast en ondernemend en hoop ik daar mooie PZV-momenten aan te mogen toevoegen. Ahoy!

Laurens Baas

Utrecht (geboren in 1950) groeide ik op in het toen nog waterrijke poldergebied ten IEnnwesten van het Amsterdam-Rijnkanaal. Altijd langs of (in de winter) op het water. het water biologeert me nog altijd. Net als onderweg zijn. Uit die twee passies vloeit mijn verlangen voort om op zee te zeilen. Bij voorkeur geen rondjes, maar van de ene naar de andere haven. Steeds naar een nieuwe bestemming.

Zeilen kwam in mijn jeugd niet voor in de kringen waarin ik opgroeide. Pas op mijn 27e ging ik zeilend het water op, bij Zoetermeer op de surfplank van mijn eerste baas, later met een eigen plank. Nog datzelfde jaar leerde ik zeilen in een Valk bij Watersportcentrum de Morra in Hemelum, waar ook mijn 5 kinderen menig zomer een week of langer, als instructeur, doorbrachten. Allemaal net zo dol op water als hun vader. In 1979 bracht ik een korte huwelijksreis door op een Maxi 66 van dezelfde Morra. Ik moest en zou het IJsselmeer op en dat kwam er ook van: van Workum naar

Stavoren. Een jaar later begon ik met een goede vriend aan een reeks van 27 Hemelvaartzeiltochten van woensdag tot en met zondag op het IJsselmeer en later ook de Waddenzee. Altijd weer uitvaren, weer of geen weer, naar een andere haven.

Behalve op 12 mei 1983, toen we kort na het passeren van de sluis in Stavoren de melding kregen van windkracht 10 in Zeeland. Het was een geluk dat we nog goed terug naar binnen konden met de wind recht op de sluis. Misschien wel alles meegemaakt wat je op het IJsselmeer en de Wadden kunt meemaken, in huurschepen die

geleidelijk groeiden van 28 tot en met 34 voet. Mijn 60e verjaardag vierde ik met een zeilweekend met mijn gezin op een 44-voeter.

Zelf hebben we sinds 2001 een Randmeer in Breukelen liggen.

Anders, maar ook op het water.

In het dagelijks leven probeer ik dokters, medisch specialisten veelal, beter te maken. Beter in hun interactie met collega’s en met andere ‘soorten’ medewerkers, zonder wie ze voor de patiënt geen betekenis kunnen hebben. Ik doe dat in de rol van coach, teamcoach en mediator, met een passie voor verbinden.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 9

9

14-08-15 14:54

Mariëlle de Groot

G

raag maak ik gebruik van het aanbod om mijzelf aan jullie voor te stellen. Mijn naam is Mariëlle de Groot (40). Ik woon met mijn man Marcel en drie kinderen (Toon van 7, Jaap van 5 en Pien van 4) in Eindhoven. In mijn dagelijks leven werk ik voor Stock5, het bedrijf dat ik afgelopen jaar samen met een collega heb opgezet.

Mijn eerste ervaring op zee was in april van dit jaar. Marcel en ik hebben onder leiding van een instructeur onze eerste oversteek naar Engeland gemaakt. Vanaf dat moment was het me duidelijk: dit smaakt naar meer. Ik realiseerde me ook dat, als we dit ook op eigen kiel willen doen, ik nog veel moet leren. En dat

daar zeemijlen voor nodig zijn.

Marcel en ik zeilen nu enkele jaren samen in onze Gib’sea 302. Deze boot, die van mijn schoonouders was, hebben we, tot ons geluk, in 2014 kunnen overnemen.

Na ons eerste jaar in Zeeland, begon het gevoel, weer eens op groter water te kunnen varen, te kriebelen. Maar hoe doe je dat met drie kleine kinderen op een verantwoorde manier?

Ik wil mijn zeilervaring graag uitbouwen en leren van de kennis en ervaring die binnen de vereniging aanwezig is. Leren gaat nu eenmaal sneller als er mensen om je heen zijn die je een handje op weg helpen.

In ruil daarvoor verjong ik de vereniging en draag ik graag mijn steentje bij aan het Bourgondische karakter van de vereniging. Ik ben en blijf namelijk toch echt een Brabantse.

techn&vaarpraktijk Annemieke Stallaert

Vette laarzen Dubarry-laarzen. 2 maanden oud. Doordrenkt met olijfolie. Niet meer adeNieuwe mend. Vet probleem. En: puppy power!

Vlissingen, inslingerweekend. Terwijl de kuip nog vol borrelaars zit ga ik even naar binnen om een grote pan eten klaar te maken. Een hele grote pan, dus pannenklemmen eraf.

Stom! Want een van de borrelaars stapt iets te enthousiast aan boord. En onze boot heet niet voor niks Hellen: ze wiebelt.

Floep, daar glijdt de pan, met gloeiende olijfolie, zo van het fornuis.

Natuurlijk had het ook heel anders af kunnen lopen. Gelukkig geen brandwonden! Maar mijn nieuwe laarzen waren wel verpest. Ze ademen een stuk minder als ze helemaal pekkig zijn van de olijfolie-met-ketjap. Onze huisleverancier Jos Boone overlegde met Dubarry en kwam met het volgende behandeladvies.

Behandeladvies

Voorzichtig wassen met lauwwarm water en baby(of puppy)shampoo. Goed naspoelen met lauwwarm water, langzaam laten drogen en dan opnieuw insprayen met Dubarry footwear protector.

Het klinkt bizar, maar het werkt. Dankzij een gulle bijdrage van onze pup Lotje had ik met de Ramsgate weer droge en warme voetjes. Mijn laarzen voelen weer zo zacht als een puppy.

Mocht je onverhoopt vet over je laarzen krijgen, dan kun je natuurlijk ook een reisverpakking Zwitsal halen. Nog slimmer is natuurlijk om gewoon altijd je pannenklemmen te gebruiken...

10

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 10

14-08-15 14:54

veiligheid Bart Lagerweij a/b van de Grijze Baron

Het gebruik van ’ SPOT’ in de praktijk.

S

olo zeilend vlakbij Spitsbergen gebeurde het volgende. Op zaterdag 23 juli 2011 zat ik me na een paar weken op zee al een beetje te verheugen op een borrel, bij mijn mogelijke aankomst de dag erna in Longbearbyen. Toen zag ik opeens glazen poppetjes drijven. Die ‘poppetjes’ waren de voorbode van een ijsveld, bleek snel daarna. In alle boekjes, die ik gelezen heb, wordt gewaarschuwd voor ijsvelden. Maar aan de westkust van Spitsbergen zijn die in juli/augustus, door de warme golfstroom, zeldzaam.

Door juist in die periode te gaan, rekende ik erop geen last van ijs te hebben.

IJsvelden

Een andere Spitsbergenganger had in de Waterkampioen een artikel over zijn reis geschreven.

Daarin maakte hij melding van ijs. Hij had via de marifoon hulp gevraagd, waar direct op gereageerd was.

Op de oproep, die ik via de marifoon uitzond, kwam inderdaad ook meteen antwoord, met het advies: ‘Ga West 9 mijl varen om uit het ijs te komen en buitenom verder te gaan’.

Ik bevond mij ondertussen in een groot gebied, aan alle kanten omringd door een hoge wal van ijsschotsen, waar niet aan te ontsnappen viel. 24 uur lang heb ik daar op de motor rond gevaren en het uiteindelijk gewaagd door het ijs heen te gaan, wat wel meeviel. Heel fijn was, dat m’n schip van staal is met een dikke kiel en een stevig roer dat tegen een stootje kan. Mijn ‘ijsbreker’ deed het prima; ik was heel blij dat ik al die tijd zuinig was geweest met mijn diesel.

Maar als je niet weet waar het ijsveld zich precies bevindt en je alleen maar ijs om je heen ziet, kun je niets anders doen dan proberen en proberen.

Ik kon geen radiocontact meer krijgen met het schip dat mij eerder geholpen had, of met andere schepen.

Ik kwam in een open ijsstructuur terecht waar redelijk doorheen te komen was, maar deze werd

steeds dichter. Je begrijpt het .. opeens kon ik geen kant meer uit en zat mijn schip tussen de ijsschotsen vast; de wind stak op, wat de aanvallen van de ijsschotsen op mijn bootje nog erger maakten.

De angst sloeg me om het hart.

SPOT

(Satellite Pour l’Observation du Terre) Ik wist precies waar ik was, maar niet waar naar toe te gaan. Via de marifoon kreeg ik geen contact meer. Na een uur heb ik besloten op de SPOT de 911-alarmknop in te drukken. En jawel, 38 minuten later kwam een helikopter boven mij hangen met een heel aardige piloot die met mij de situatie besprak. In marifoonoverleg waren we het erover eens dat er geen noodsituatie was, want de wind was afgenomen.

Als er wel een noodsituatie was geweest, had de helikopterbemanning mij in de heli gehesen en meegenomen. Ik vroeg de piloot mij de weg te wijzen naar open zee. Hij is gaan rondvliegen en kwam 15 minuten later terug met het advies 4 mijl op koers 220 te varen; de piloot meldde ook dat Longbearbyen en de Ilsfjord helemaal dicht zaten en adviseerde me om buitenom naar Nyalesund (70 mijl verderop) te gaan. ‘Het beste ermee..’ en weg was hij.

Na mijn druk op de SPOT-knop zijn 38 minuten verstreken, wat is er gebeurd in die tijd? SPOT heeft bij Spitsbergen geen gegarandeerd bereik, maar na het indrukken van de 911-alarmknop met mijn positie, is dat signaal toch opgepakt door de satelliet, wat maximaal circa 23 minuten kan duren. Dit signaal is doorgegeven aan

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 11

11

14-08-15 14:54

de alarmcentrale in de USA. Daar is men - volgens de procedure - bij mijn opgegeven contactpersoon (mijn zus) met behulp van een Nederlandse tolk(!) gaan informeren of het geen loos alarm kon zijn. ‘Nee’, zei mijn zusje, ‘mijn broer vaart inderdaad bij Spitsbergen’. Daarop ging het alarm naar de Noorse kustwacht, en die stuurde de helikopter naar me toe. Prima werk van die organisatie. De helikopterpiloot heeft binnen een halfuur mijn zusje opgebeld en de situatie uitgelegd, zodat zij gerustgesteld was.

motor, maar na een uur heb ik het opgegeven; door de dichte structuur van het ijs lukte dat niet.

Dus ben ik gaan slapen. Om 07.00 uur werd ik wakker: eerst lekker gegeten en theegedronken en toen besloten alles te doen om eruit te komen, desnoods met lak beschadigingen, butsen en deuken. Voortdurend heb ik koers 220 aangehouden. Na drie uur knokken en met de boot de schotsen wegduwend, zag ik eindelijk ijs met een open structuur en kon ik twee uur later zelfs mijn zeilen hijsen.

Met goede moed ben ik toen begonnen de dichte massa ijs weg te duwen met mijn 9 pk Sabb

Ik had het gered met behulp van de SPOT-organisatie.

veiligheid Bron: KNRM

Een reddingvest voor zeilers, en de doe-het-zelf-red-vest-test, voor iedereen! ervaring van een ‘Shit Happens’- weekend nog vers in het geheugen willen we in dit nummer Metnogdeeven stil staan bij het thema veiligheid en wel in het bijzonder bij het onderwerp reddingvest.

De website van de KNRM (www.knrm.nl) biedt interessante en leerzame verslagen van reddingen, maar ook veel andere voor watersporters nuttige informatie . De informatie betreffende reddingvesten in dit artikel is ontleend aan de KNRM website Tijdens het zeilen, en zeker tijdens het zeilen op zee, ben je kwetsbaarder dan aan de wal. Daarom is het belangrijk om bij het zeilen een reddingvest te dragen. Kom je in het water terecht, dan kan het je redding betekenen. Maar alleen als het vest de goede maat heeft, van de goede soort is, als je het goed hebt aangetrokken en als je een grondige kennis van de werking hebt. En zeker ook als je weet hoe je het vest moet onderhouden en je het regelmatig controleert of beter nog laat keuren (zie ook ‘Zorg zelf voor een bedrijfszeker automatisch vest’, hierna).

Drijfkracht of draaikracht?

Het juiste vest kan een bewusteloze drenkeling op de rug draaien! Zou je bewusteloos te water raken, dan nemen door het draaien je overlevingskansen aanzienlijk toe.

Met of zonder harnas?

Om te voorkomen dat je overboord valt, lijn je je aan met een veiligheidslijn. Die bevestig je aan een harnas.

Maar als je dat harnas onder een reddingvest draagt, beschadig je het reddingvest. Daarom is het verstandig om te kiezen voor een reddingvest met een ingebouwd harnas. De lijn waarmee je jezelf vastzet, moet ook niet te lang zijn. Zo voorkom je dat je overboord valt en dat scheelt een heleboel ellende.

Van drijfkracht naar draaikracht: 275 Newton voor iedere zeiler!

De capaciteit van een reddingvest wordt uitgedrukt in Newton, waarbij 10 Newton gelijk staat aan 1 kilo drijfvermogen. Heb je al een vest, dan kun je nazien wat de capaciteit daarvan is. De meeste reddingvesten

12

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 12

14-08-15 14:54

hebben een capaciteit van 150N. Dit vermogen is prima, zolang je kleding geen lucht vasthoudt.

Veel van onze moderne zeilkleding is tegenwoordig echter waterdicht en kan bij manchetten of tailleband goed worden afgesloten. Die zeilkleding kan je zeilpak zijn, maar ook lichtere kleding.

Daardoor kan er gemakkelijk lucht in je kleding opgesloten raken en heb je meer draaikracht nodig. Voor dit soort omstandigheden wordt daarom voor zeilers zonder meer een reddingvest van 275N aanbevolen.

Het is een misverstand dat de benodigde reddingvestcapaciteit zou afhangen van je lichaamsgewicht. Het drijfvermogen van de gedragen kleding is bepalend voor de benodigde draaikracht!

Een goed gebruik van het reddingvest betekent dus het volgende

Je hebt de juiste vesten aan boord, ze liggen voor het grijpen, je draagt ze vaker wel dan niet en je realiseert je, dat overboord vallen een zekere dood kan betekenen als je geen reddingvest draagt. Je zorgt dat je vest klaar is voor gebruik: alle onderdelen zijn aanwezig, je trekt het met plezier aan, het zit goed. De ceintuur zit stevig vast, zodat het vest aanblijft, ook als je eraan wordt opgetild of als je ermee te water moet springen. Door kruisbanden blijft het vest bij je. Je draagt het vest over je jas, niet eronder. Je draagt je reddingvest in ieder geval bij: een watertemperatuur lager dan 15° C, ’s nachts, bij mist, of vanaf windkracht 4 Beaufort. En… als je zeeziek bent!

Zorg zelf voor een bedrijfszeker automatisch vest: de test!

Er zijn in het verleden tests gedaan met verschillende automatische vesten, waarbij tot schrik van testers en fabrikanten niet alle vesten opengingen. Hiervoor zijn eenvoudige oorzaken aan te geven: • CO2-patroon niet vol, • niet gespannen activeringsmechanieken, of • ontbrekende of niet-werkende smelttabletten.

Alsje de volgende punten regelmatig naloopt, kun je rekenen op een goed functionerend vest.

Dit is de test

1. Zoek het etiket of het label waarop de capaciteit van het vest genoemd staat. Tot 50 Newton hebben we te maken met een drijfhulpmiddel, 150 Newton is voor licht gebruik in de zomer, 275 Newton is het standaardvest voor over uw zeilpak.

2. Draai de CO2-patroon uit het vest en kijk hem na: alleen als de patroon is doorboord of verroest is ‘ie toe aan vervanging. Als je bij het terugplaatsen straks een beetje vaseline op de patroon en de schroefdraad doet, beschermt dat tegen corrosie. Je kunt een O-ring zien zitten, die voorkomt dat het opgeblazen vest lekt. Pas op dat die er in zit en blijft zitten!

PAS OP: de volgende punten 3 en 4 zijn afhankelijk van het type vest dat je hebt. Zie gebruiksaanwijzing. (eventueel downloaden van de website van de fabrikant!)

3. Nu kan het vest niet meer per ongeluk opgeblazen worden en kun je het rustig bekijken. Pak er nog eens de gebruiksaanwijzing bij van de fabrikant. Deze kan je een hoop wijzer maken over de specifieke eigenschappen van je vest.

4. De smelttablet losmaken en bekijken. Zit er een groen vlakje aan het activeringsmechaniek, dan klapt dat uit als de smelttablet niet meer in orde is en activeert het mechaniek. In een vochtige omgeving kan de tablet verpulveren. Het gevolg is dat de CO2-patroon wordt geactiveerd. De tablet zonodig dus (laten) vervangen door een nieuwe tablet.

5. Bedien het activeringsmechaniek met de hand (door aan het koordje te trekken) en zie hoe de doorn omhoog komt om de CO2-patroon te doorboren.

6. Om te zorgen dat het vest áán blijft moet de ceintuur het vest op zijn plaats houden. Dat betekent dat er aan het eind een stopper zit, die voorkomt dat de ceintuur spontaan losschiet. Je kunt ook de ceintuur omzomen aan het eind. De gesp moet in goede conditie zijn.

7. Eventuele houtje-touwtjes waarmee je het vest aan je jack kunt bevestigen kun je beter niet gebruiken. Trek je de jas plus vest even uit, dan is de verleiding groot om het vest niet meer met de ceintuur te sluiten. Je loopt dan

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 13

13

14-08-15 14:54

het risico dat je de jas ĂŠn het vest kwijt bent als je te water zou raken.

8. De KNRM wil het gebruik van kruisbanden bevorderen. Moet je uit het water worden getild, dan komt je vest met jou erin weer aan boord. Zou je van grote hoogte te water moeten springen, dan kan het vest uitraken tijdens de sprong. Kruisbanden voorkomen dit. Doe ze niet te strak, om luchtinsluiting in je kleding te voorkomen. Natuurlijk moet ook bij het gebruik van kruisbanden de ceintuur aangetrokken zijn, anders drijft je vest wel, maar jij niet‌ 9. Je kijkt tenslotte het hele vest nog eens na op slijtplekken of mogelijke beschadigingen. Zonodig kan het keuringstation een reparatie doen. Informeer bij de fabrikant.

10. Om te testen of het vest niet lekt, kun je het opblazen met een pompje of met de mond, dat kan allebei. Natuurlijk wel zorgen dat de CO2patroon en de smelttablet uit het vest gedraaid zijn. Je laat het in opgeblazen toestand 24 uur liggen. In de zomer kun je er ook even mee te water gaan: nu kun je je reddingsvest eens in werking meemaken!

11. Alles in orde? Plaats alle onderdelen terug en vouw het vest zorgvuldig op volgens de gebruiksaanwijzing. Een verkeerd opgevouwen vest kan weigeren. Zorg dat het touwtje van het activerings mechaniek bereikbaar is, maar gebruik het niet als houvast. Bewaar het vest op een hangertje.

Onderhoud

Na gebruik spoel je het vest met schoon, zoet water af en laat het op een hangertje drogen.

In de winter kun je het vest een beetje opgeblazen weghangen, om de vouwen te ontlasten.

Je draait de CO2–patroon los en vet die in met vaseline om roest te voorkomen. Alsje het vest weer opvouwt zorg je dat het touwtje van het activerings-mechaniek gemakkelijk te bereiken is (maar gebruik het niet als houvast!).

Voor de vakman?

Als je zelf je vest kunt nakijken, waarom zou je het dan nog laten keuren? Omdat de specialist van het keuringstation, die al duizenden vesten door zijn handen heeft laten gaan, de meeste ervaring heeft, is een keuring van vitaal belang.

Hier kan worden geconstateerd of alle onderdelen nog in goede conditie zijn en naar behoren werken. Zij zetten je vest op druk en kunnen het in de meeste gevallen, zo nodig, repareren.

Je hebt je reddingvest om erop te kunnen vertrouwen, anders had je de investering net zo goed achterwege kunnen laten. In de gebruiksaanwijzing kun je vinden hoe vaak het vest gekeurd moet worden. Bij intensief gebruik is ieder jaar keuren geen overbodige luxe.

14

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 14

14-08-15 14:54

tochtverhaal Kees Houtzager

Bizarre zeiltocht op de Middellandse zee La Spezia – Napels (1973) éditerM rannee zo blauw, zo

La Spezia passeerden we het eiland Palmaria, met weinig wind maar wel een ruwe zee.

Op dat moment stopte de motor. Het was een benzine motor en ondanks een uur sleutelen kreeg ik hem niet meer aan de praat. Dus hebben we de motor zo goed en zo kwaad als het kon ingepakt in plastic folie.

Dit om de stank te reduceren, want door benzinelucht wordt je snel misselijk en zeeziek.

Na een korte nacht stak er rond 05.00 uur plotsklaps een mistralwind op.

In het voorjaar van 1973 kreeg

ik het verzoek om als schipper een S-spant Sloop naar het zuiden van Italie te brengen.

De boot lag in Le Grazie (bij La Spezia) en met z’n vijven gingen we op 21 juni van dat jaar de zee op. De weervoorspelling was goed.

Voorzien was dat de reis een week zou duren en we hadden geen precies plan voor de eindbestemming. De boot moest naar Griekenland en hoe zuidelijker we zouden afmeren hoe beter. Reggio di Calabria was de limiet.

Na het verlaten van de golf van

Wat is de mistral (Wikipedia) De mistral is een koude wind, die bij de Romeinen zoveel ontzag afdwong dat ze hem “magistralis” (meesterlijk) noemden.

De bijzonder krachtige noordentot noordwestenwind, die windkracht 9 (stormkracht) kan bereiken, waait vaak in het dal van de Rhône in Zuid-Frankrijk. Soms wordt zelfs windkracht 10 of 11 bereikt, met gemiddelde snelheden van meer dan 100 kilometer per uur en windstoten van 150 kilometer per uur. De naam “mistral” is afkomstig uit het (Zuid-Franse) Languedoc-dialect van de Provençaalse taal en betekent “meesterlijk”. De wind wordt in het Occitaans “mistrau”, in het Catalaans “mestral” en in het Italiaans en Corsicaans “Maestrale” genoemd. Op de Mont Ventoux, een berg in de

Vaucluse, kan de mistral zelfs windsnelheden tot 250 kilometer per uur halen. De koude wind steekt op wanneer koude uit de poolstreken afkomstige lucht ver zuidwaarts Europa in wordt geblazen. Deze lucht wordt feitelijk naar het zuiden gezogen. Omdat het water van de Golf van Genua veel warmer is, stijgt de warmere lucht boven die Golf op. Die stijgende lucht veroorzaakt het ontstaan van een actief lagedrukgebied, het Genua-laag. Dit vergroot de bestaande luchtdrukverschillen waardoor het harder gaat waaien. De lucht wordt tussen de bergwanden in het nauwe dal van de Rhône geperst, waar een extra versnelling optreedt. De wind neemt dus nog meer toe en kan enkele dagen aanhouden. Overdag is

de wind meestal sterker dan ‘s nachts, omdat de temperatuur verschillen tussen de Rhônevallei en de Middellandse Zee onder invloed van de zon dan het grootst zijn. Dat is echter niet altijd het geval: afhankelijk van de weersomstandigheden kan de mistral soms ook ‘s nachts stevig blijven waaien. Tijdens de mistral is het in het Rhônedal meestal onbewolkt, maar als de koude lucht tot boven het warme water van de Middellandse Zee komt, ontstaan daar buien.

In de Franse weerberichten wordt de mistral vaak vermeld.

Als daar die koude wind waait, is het ook in Nederland meestal guur met buien en voor de tijd van het jaar lage temperaturen.

Meestal houdt de wind zo’n 4 dagen aan en steekt hij in de zomer om de 1-2 weken op.

blauw………..

In Nederland denkt men bij varen op de Middellandse zee, meestal aan lekker warm zeewater, een blauwe lucht en windkracht 3. Dat het ook anders kan vertelt het volgende verhaal.

Goede weervoorspelling

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 15

15

14-08-15 14:54

Maar toch mistral

Op dat moment zaten we ter hoogte van het gevangeniseiland Gorgona. De zeegang werd heftig maar we konden nog net voor de wind weglopen naar het oosten. Dat dit kon had ook wel te maken met de rompvorm van het schip, dat een spitse achtersteven had . Na een uur kwamen we in de luwte onder het eiland terecht. Daar lag net op de plaats waar we wilden ankeren helaas een groot gekapseisd schip. En even verder op bleek de zee al veel te diep en werden we weg gestuwd. De wind bleef constant op een niveau van 8 Beaufort en dus besloten we om toch maar door te varen naar Capraia. Die haven was vrijwel leeg, en langs de kade varend kon één van de bemanningsleden aan wal springen met een lange lijn. Vervolgens de zeilen omlaag, het anker uit en de boot lag weer op de klassiek italiaanse manier vast.

Bedenk daarbij dat we geen motor hadden! De boot was binnen overigens behoorlijk nat geworden en de matrassen moesten naar buiten. Verder ook alle natte spullen aan wal gebracht en toen even uitblazen.

En nog een Mistral

Weer onderweg, en weer met een goede weervoorspelling,

16

voeren we de volgende dag, 22 juni, langs Montechristo en Pianosa. De wind was veranderlijk en wederom werden we van het ene op het andere moment geconfronteerd met harde wind, een Tramontana wind, waarna het gelukkig een paar uur later weer rustig werd. De volgende weerverwachting pakte echter weer verkeerd uit: er zou later weer een Mistral komen!

Na eindeloos met gereefde zeilen te hebben gedobberd , besloten we op een bepaald moment om toch maar voor voortgang te kiezen en hebben we de Genua2 weer aangeslagen. Maar ja, ‘s avonds stond er van het ene moment op het andere plotseling dus weer heel veel wind. We vlogen inmiddels al weer met gereefde tuigage door het water, meteen verder reven dus en daarna weer uren lang dobberen.

Je voelde dat de Mistral in de lucht zat. We voeren inmiddels onder Genua 3 en met een zwaar gereefd grootzeil en om 4 uur ‘s morgens klaarde de lucht plotseling op en begon de Mistral inderdaad opnieuw te blazen. Als gevolg daarvan gingen we een paar keer plat en hadden we behoorlijk wat werk om de stormzeilen aangeslagen te krijgen. Daarbij mocht het schootoog niet gaan

klapperen vanwege het risico dat het er uit zou kunnen vliegen. De punt van de giek kwam een paar keer in zee. Hierdoor ontstond een ware ravage in de kajuit, waarbij ook nog één van de bemanningsleden (over het slingerzeil!) uit zijn kooi viel en in de keuken terecht kwam.

Gelukkig bleef de schade aan man en keuken beperkt.

Witte wereld

Inmiddels ging de zee hevig te keer. De wind kwam uit het noord-westen en trok door van 7 naar 11 Beaufort. Het stormgrootzeil moest er af. We verbleven in een totaal witte wereld. De zeegang ontwikkelde zich snel en er was maar één manier om de zaak onder controle te houden. Naar het zuiden varen met een enorme drifthoek. Daarbij was het van levensbelang, om de boot op snelheid houden, golf op en af.

Als je de golf te hoog op zou varen dan zou je stil vallen en geen controle meer hebben over het schip. In zuidelijke richting dus, met alleen een supersterke stormfok van ca.

5 m2 en een gemiddelde snelheid van ca. 6-7 knopen, schuin over de golven die steeds hoger werden. Heel inspannend, want steeds maar de golf opsturen en net voor de top van de golf afvallen. Stuurde je per ongeluk op over de golftop

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 16

14-08-15 14:54

heen, dan viel het schip omlaag met een enorme klap. De mast ging dan vibreren en met een hoge frequentie slingeren, met het risico van breken.

De wind was nu op z’n hevigst, met windstoten van ruim 80 knopen. In de golfdalen werd de wind sterk gereduceerd en op een golftop kreeg de boot dan een klap snelheid mee waardoor ze dan vlot omlaag liep tot ze de volgende golf weer opging. Op de toppen van de golven ontstonden nu ook brekers waar je boven langs of onder door moest gaan. Vloog je erdoor, dan kreeg je enorme klappen, reden waarom ik aan het roer stond ook heel strak in mijn harnas zat.

De zeilpakken van toen waren niets…

Gelukkig heeft het Middellandse zeewater een acceptabele temperatuur, want de zeilpakken van toen waren niets waard. Stel je voor: je bent dus drijfnat, op de top van iedere golf zie je een compleet witte wereld, alsof je in een sneeuwstorm zit. Geen schip te zien.

Je voelt je eenzaam en je vecht om te overleven. Het is zwaar trekken en duwen aan het helmhout, je transpireert er op los maar het zeewater spoelt dat direct weg.

Ik verlangde dan ook sterk naar huis en mijn liefde voor de zeilsport was eventjes verdwenen.

Medeleven zorgt voor oppepper

Die dag zag ik overigens een school dolfijnen, die met moeite tegen de storm in ging. Vanuit de golven sprongen de dieren regelmatig een flink stuk door de lucht. Dat beeld gaf mij een oppepper, er was weer leven om mij heen. Ook was ik blij dat ik elk uur een paar koekjes en een glas water kreeg van een zorgzaam bemanningslid.

Daarbij was het opletten met openen van het luik, want alleen na de top van de golf kon het luik veilig supersnel worden geopend en gesloten. De afstand van golftop naar golftop was kort, zo’n 70 à 80 meter en de golfsnelheid was hoog.

Als het luik op het verkeerde moment werd geopend kwamen er, door de brekers in de golven, meteen vele tientallen liters zeewater naar binnen.

Binnen dreven de laarzen inmiddels tussen de kooien, want tot overmat van ramp bleek de lenspomp verstopt.

In de loop van de avond begon de wind eindelijk te kalmeren en na zo’n 20 uur aan het roer kon ik eindelijk naar mijn kooi.

De wind nam af tot 4 Beaufort, maar doordat de zee nog ruw doorstond en er zo nu en dan een onvermijdelijk stuurfoutje gemaakt werd liep de kuip regelmatig helemaal vol water.

Het duurde dan lang voordat

die weer helemaal leeg was.

Bij het licht worden, de volgende dag, bleken we in de buurt te zijn van Ventotene. Dat wetende kon ik de drifthoek bepalen, die 70 graden bleek te zijn.

Onder dit soort omstandigheden heb je dus niets te vertellen. Raak je aan lager wal dan loop je op de rotsen, daar kun je dan niets meer aan doen. Als ik afgevallen zou zijn, dan zouden we over de kop zijn gegaan en door de wind gaan was onmogelijk, met zulke steile muren van water.

Op 24 juni bereikten we tenslotte Ischia. Daar deed de havenmeester een beetje moeilijk omdat we onder zeil de haven binnen kwamen. Want, omdat de doorgang zeer smal was en we daardoor moesten laveren, moesten de motorboten die wilden uitvaren op ons wachten…

Een heerlijke Pizza en ‘Eind goed, al goed’

We hadden het, toen we eenmaal vast lagen, helemaal gehad en hebben na alles zo goed en zo kwaad mogelijk als het ging te hebben opgeruimd de boot daar achter gelaten. Na een heerlijke pizza zijn we via Napels terug gevlogen naar Milaan. En het volgende weekend was ik weer op zee…!

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 17

17

14-08-15 14:54

Ramsgate Philip Beekman

Hoe de Ramsgate 2015 aan de neus voorbij ging e kommerD en-kwel trofee, ooit be-

dacht door naar ik meen Alfons DrĂźbers, is bedoeld voor leden die een ernstig probleem goed weten af te handelen. Ooit heb ik deze ereprijs mogen ontvangen voor een klapschroef die ons drie weken op de kant hield. In die tijd waren er niet zoveel ernstige problemen waarvoor je die prijs zou kunnen geven, dus kreeg ik hem.

Nu zijn er jaarlijks voldoende kandidaten, dus ik vrees dat hij voor 2015 wel weer aan mijn neus voorbij zal gaan.

Maar, je kunt alles doen om je schip in perfecte conditie te houden, het noodlot slaat toch wel eens toe.

18

Goed geluimd waren we zaterdagmorgen begonnen aan de Ramsgate 2015. We waren: allereerst de Lyra, met haar vaste schipper en co-schipper en verder Han van Pelt en Laurens Baas als gewaardeerde bemanning. We moesten kruisen tegen 25 knopen wind op het Keeten en dat gaf een goede gelegenheid de meest vloeiende overstagmanouvres nog eens goed in de vingers te krijgen. Na de 19e keer verloren we nauwelijks een halve knoop snelheid. We waren net iets afgevallen om naar de Zeelandbrug te varen en hoorden een stevige bonk. Een golf die tegen de romp kapot klapt zei ik. Maar direct zagen we ook dat het achterstag slap hing.

Gebroken? Een zeilmaat van me had dat eens meegemaakt op een zeer degelijk schip van Nederlandse makelij. Bij hem was de mast overboord gegaan door het strijken van het grootzeil, dus dat moet dan niet. De fok inrollen. Toen merkten we dat dat niet zo gemakkelijk ging en bleek dat juist het voorstag was gebroken. De bovenkant van het profiel schuurde aan de zijkant van de mast en kennelijk hield de fokkeval het geheel omhoog. Wat druk uit de fok gehaald en voorzichtig inrollen ging. Gebeld met tuigerij Marco Bijl in Brouwershaven; zijn advies: zo veel mogelijk vallen naar de boeg uitbrengen, grootzeil nu wel strijken en op naar

Zierikzee. Daar aangekomen kon ik met een verrekijker een eerste indruk krijgen van het probleem. Het mastbeslag van de voorstag was afgebroken!

Rustig blijven en overwogen handelen

Wat nu te doen? Gebeld met Tom Dujardin, scheepsexpert, wereldomzeiler, steigergenoot en ook nog werfbaas bij Yachtservice van Swaay. Hij adviseerde me terug te komen naar Bruinisse, opdat we maandag de mast zo snel mogelijk van de boot konden halen en de schade beoordelen. Supersnel, maandag om 11 uur lag de mast op de kant. Te zien was dat het voorstagbeslag was afgebroken op een las en er waren ook enige vervorming en spanningslijntjes op de mast te zien.

Eerste conclusie: nieuwe mast.

Door Laurens van Swaay getrokken, ook omdat hij zo snel mogelijk een scheepsexpert van de verzekering erbij wilde hebben. Onderwijl had ik wat webresearch gedaan, en bleek me dat Selden voor een soortgelijk beslag op grotere boten een recall had gedaan vanwege een vergelijkbaar probleem. Ik heb met mijn verhaal de importeur van Hallberg-Rassy benaderd en die heeft direct Zweden aangespoord om in actie te komen.

Na enkele dagen werd duidelijk dat dat hielp en dat Selden een oplossing voorstelde met een nieuw type beslag en een

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 18

14-08-15 14:54

inwendige versterking van de mast. Vrijdag - na Hemelvaart - kwam de expert en gezamenlijk met van Swaay besloten we die oplossing te accepteren. De volgende week zijn door Selden de benodigde onderdelen uit Zweden opgestuurd naar Brouwershaven, is de mast door hen opgehaald en het herstel uitgevoerd. Nog een weekend later kon de mast weer op de Lyra en is het probleem verholpen.

Het enige wat je nog kunt zien

zijn zes extra popnagels hoog in de mast en wat krassen van het voorstagbeslag.

Ik heb alleen een factuur ontvangen voor het op- en afmasten, en deze is door onze verzekeraar Kuiper coulant betaald, omdat ik er zoveel aan had gedaan om verdere schade te voorkomen. Bovendien zijn ook van Swaay en NOVA bij Kuiper verzekerd en was het dus niet zo zinvol om te gaan corresponderen over aansprakelijkheden, hoewel de expert wel had aangegeven dat deze - naar Nederlands recht - bij de importeur zouden liggen.

Al met al is de Lyra drie weken uit de vaart geweest en kunnen we zonder financiële schade terugkijken op dit ernstige voorval, dat - als het op zee was gebeurd - zeker voor meer problemen zou hebben gezorgd.

De lessen

Wat is hiervan te leren?

- dat deze vermoeidheidsbreuk eraan zat te komen zou bij nor-

male inspectie niet zijn opgevallen. Het gebrek zat op een onzichtbare plaats in de mast; - goed beslagen ten ijs komen bij werf en importeur helpt om de discussies kort te houden; - de infrastructuur rondom Bruinisse is prima in orde; dat werf, importeur van schip en mast binnen twintig kilometer afstand liggen en elkaar goed kennen en vertrouwen (en ook een vertrouwde relatie met verzekeraar en expert hebben) draagt bij aan doelgericht oplossen en snel handelen; - de importeur heeft op de juiste manier Zweden aangespoord om in actie te komen, ook dat hielp; - als schipper en bemanning: rustig en overwogen handelen!

- de vele belangstelling en steunbetuigingen van de PZVRamsgate waren hartverwarmend; Tot Ramsgate 2016, als het even kan met dezelfde bemanning die het teleurstellende voorval sportief heeft verwerkt.

Vereniging

Kanaal 77 •

•

• •

•

•

•

Opeens lag daar het nieuwe zeiljacht van Sander van Eijkern, de Dancing Queen, achter ons (Si Esta) in de sluis van Enkhuizen. Prachtschip. We hezen beide de zeilen en weg was hij!

Nogal wat boten hebben schade in de winter opgelopen: de Rosa een beschadigde kiel, de Mikmak een blikseminslag en de Lady Five maakte water. En dat was nog maar het topje van de ijsberg, denken we.

Het Lustrum is nu echt dichtbij als dit dikke nummer van Zeezeilen op uw mat ligt.

De redactie heeft geen nieuws ontvangen via Kanaal 77 over echtscheidingen en nieuwe PZV stellen!

Leuk om via Marine Traffic de PZV-ers buitengaats te volgen bij de Lofoten, Bretagne, Zuid-Engeland, Spanje, de Middelandse Zee en ....Nederland.

Een tiental leden hebben deelgenomen aan de marifonie cursus van Altaïr en zijn zich nu aan het voorbereiden op het afleggen van het SRC examen.

PZV blijft aan naamsbekendheid werken! We komen de flyers en ‘Zeezeilen’ overal tegen.

Super ook dat jullie stickers blijven plakken. Vraag het eerst wel even!

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 19

19

14-08-15 14:54

Ramsgate Annemieke Stalllaert namens de Ramsgatecommissie

Van de Ramsgatecommissie an die PZV nou geen enkele Ramsgate volgens K het boekje varen? Het ene jaar is het tochtplan te ambitieus, het volgende jaar gooien elkaar snel opvolgende fronten roet in het eten. Het is, met andere woorden, elk jaar wel weer wat met de Ramsgate. En misschien is dat ook wel de charme.

Drie fronten

Het weerbeeld was allesbepalend voor de 2015 editie van de Ramsgate Rally. Een dag verwaaid liggen voor de oversteek was met 6-7 Bf ZW nautisch onvermijdelijk. Maar het kostte ons de eerste rustdag in Ramsgate. En een dag eerder terugvaren om een tweede front te vermijden kostte ons de prachtige tocht die we langs de Maunsell-forten hadden willen varen.

Ook voor de zaterdag (waarop de vloot vanuit Scheveningen naar de thuishaven zou varen) werd inmiddels zwaarder weer voorzien (6 Bf ZW). Reden voor een deel van de Zuidvloot om Scheveningen over te slaan en rechtstreeks naar de thuishaven te varen. Gelukkig waren zij wel met de auto aanwezig!

Maar goed, als je het Captains Dinner aan deze zijde van het kanaal plant, weet je op voorhand dat de druk op het vaarprogramma toeneemt. En drie snel opeenvolgende fronten calculeer je nu eenmaal niet in in je tochtplan. Gelukkig hebben we een goede en flexibele vlootvoogd die de vloot eensgezind naar de overkant loodst. Alhoewel het zware weer uiteindelijk uitbleef op de donderdag waarop de oversteek gepland was, zijn we er ook als Ramsgatecommissie van overtuigd dat de nautische afweging tijdens de palavers zorgvuldig en juist is geweest.

Informatie en kennis zijn verschillende dingen Tijdens de napraatavond is uitgebreid stilgestaan bij het weerbeeld. En dan niet zozeer omdat we door de weersvoorspellingen ons tochtplan hebben bijgesteld; die dingen gebeuren. Maar vooral omdat theorie en praktijk, zelfs met de steeds gedetailleerder voorspellingen via de diverse online kanalen, toch soms nog ver uiteen liggen.

20

Wat deze tocht ons in ieder geval heeft gebracht is een breed gedragen behoefte aan kennis over weerpatronen, en hoe die te interpreteren als je voor de keuze staat om al dan niet over te steken. Wat is de waarde van gedetailleerde berichten, en hoe zet je die af tegen je kennis van globale weerpatronen?

Binnen onze club is veel kennis en ervaring aanwezig, en we willen graag van elkaar leren. Iets waar we een volgende editie zeker wat mee gaan doen.

Het walprogramma

Al met al is er deze editie vooral erg veel (en lekker!) gevaren, met weinig tijd voor tussentijds uitrusten.

Ook voor de onderlinge contacten en de couleur locale aan “de overkant” was er nauwelijks ruimte.

Vanzelfsprekend hadden we in Scheveningen alle tijd om het sociale element in te halen. Zeker omdat ook nog een groot aantal mensen, die (om wat voor reden dan ook) niet aan de Ramsgate konden deelnemen, de moeite namen om naar ons Captains Dinner te komen.

And the winner is...

Het Captains Dinner was weer een ouderwets feest, met dit keer eens echt lekker eten en natuurlijk de traditionele elementen. Jubilarissen Paul Horstman, Annemarieke van de Meij en Cees Molenaar voeren de Ramsgate inmiddels 10 keer, en Louis Visser en Jan Tiems hebben met 25 Ramsgates wel een heel bijzondere prestatie verricht. De 11 Zeuntjes hadden weer een fantastisch lied over de wederwaardigheden tijdens hun eerste tocht, die hen er vooralsnog niet van weerhouden om volgend jaar weer mee te gaan. De Kommer en Kwel trofee 2014 gaat naar Henri Boetzkes, die helaas niet aanwezig kon zijn; dat halen we later nog in! En tot slot natuurlijk de Navigators Trophy, die naar Harry Olie ging. Elders in deze Zeezeilen leest u waarom.

Je had er bij moeten zijn....

Niet alleen het Captains Dinner, maar eigenlijk de gehele tocht was weer bijzonder geslaagd. En dat terwijl we toch steeds meer “vaste waarden” moeten

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 20

14-08-15 14:54

missen. Gezondheid, werkverplichtingen, nautisch leed en prive-omstandigheden zijn soms nu eenmaal niet anders. Gelukkig merken we dat er nog altijd nieuwe aanwas is voor deze prachtige tocht, en de gezichten mogen dan nieuw zijn, de gezelligheid en onderlinge verbondenheid is als vanouds.

Voor hen die er graag bij waren geweest hopen we natuurlijk dat dat volgend jaar wel mogelijk is.

Reserveer in ieder geval alvast 30 april - 8 mei in je agenda!

Het thuisfront

Maar we snappen ook dat dat er bij sommigen niet (meer) in zit. Natuurlijk willen we hen zoveel mogelijk mee laten genieten van dit prachtige event.

We doen dat individueel via social media tijdens de tocht, en (in beperkte mate) op de site.

Wat in ieder geval wel heeft gewerkt is de zichtbaarheid van de vloot via Marine Traffic PZV, die Herman Van den Broeck en Joop Verboom hebben samengesteld. Erg leuk dat een aantal thuisblijvers ons actief heeft gevolgd! Het is echt super om na een vermoeiende tocht een smsje te krijgen “volhouden! nog een half uurtje naar de haven”. Je vindt de posities van de PZV vloot onder de button MijnPZV (na inloggen) onder Wie is Waar. In het afgesloten gedeelte, dus privacy gewaarborgd. Niet alleen leuk tijdens de Ramsgate, maar ook in het vakantieseizoen! De verslaglegging door middel van stukjes op de website bleek lastig. Internet in de havens in de UK is ronduit beroerd, en in combinatie met het wel heel strakke vaarschema van deze editie bleek het toch weer onmogelijk om zo goed verslag te leggen als we graag hadden gedaan. Dit tot groot verdriet van een aantal thuisblijvers.

We hopen echter wel op eenieders begrip. Misschien moeten we maar accepteren dat realtime verslaglegging niet altijd uitgebreid kan. Als commissie hebben we bovenal zelf onze verantwoordelijkheden als het gaat om onze rol aan boord. En dan valt er in de week zelf ook nog het nodige te regelen rond deze complexe tocht. En we proberen er zelf ook een beetje van te genieten...

Ondanks dat niet altijd alles is gelukt, was deze Ramsgate voor mij een mooie afsluiting van mijn periode bij de Ramsgatecommissie. Ik kijk er naar uit volgend jaar weer als “gewone” deelnemer bij te zijn.

En gelukkig hebben we de foto’s en de Zeezeilen nog! Veel leesplezier met alle verhalen van onze prachtige tocht.

Ramsgate

Zeuntjes Lied Op de melodie van: “My Bonnie” Refrein: Ramsgate, o Ramsgate, we want to see you next year, next year, Ramsgate, o Ramsgate, we komen zeker weer, ja weer.

Glissando: Ad Willemen Ik vaar nog steeds mee met Glissando, Een boot met een heel klein probleem, Het starten dat wilde niet lukken, Maar we duwen de boot er door heen.

Sundancer: Rolf Sijmonsma De Sundancer zeilt weer naar Eng’land, Deels op de motor en deels op het zeil, De voorraad is op opnieuw goed gevuld, Toch vaart zij met de YES als een pijl.

De Cher: Piet Smits De Cher die houdt niet van laveren, De Cher die doet daar niet aan mee, De Cher die houdt niet van laveren, Haar schipper gaat liefst recht door zee.

De Hellen: Bart Triki en Carlo Hazenberg Bij Hellen kwamen twee zeuntjes aan dek, Het gesnurk zorgde voor slaapgebrek, Dat zorgde voor veel spanning op zee, Schipper en baas in de clinch, ojee.

Westervaart: Bert Stroband Deze week vaarde ik met 2 mutsen Naar Engeland en ook weer terug Ook klusten wij veel aan de zeilboot maar hadden plezier voor 10, voor 10 Lady Five: Gerrit van Mourik: Schipper Hans word een dagje ouder, Hij verwart steeds Gerrit met Bert.

Dat zorgde wel voor verwarring maar leidde ook tot veel pret.

Maenkind: Ruben Weigel De Maenkind voer ook mee naar Ramsgate De Noordzee was kalm en gedwee Door Schipper Jan Otten betoverd We waren als team met hem mee op zee Met Fake, Jan, Peter op zee

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 21

21

14-08-15 14:54

Ramsgate Kees Bignel

Ramsgate 2015 met de Vegados D

it is toch wel een ander verhaal over de Ramsgatetocht dan vorig jaar.

Vorig jaar lekker meegevaren met Michel en Marja, voor het eerst met een zeiljacht naar Engeland, een heel avontuur voor mij en heel veel geleerd. Maar ook heel ontspannend.

Deze Ramsgate is wel heel anders omdat ik nu met mijn eigen boot ben gegaan.

In een overmoedige bui heb ik ingeschreven en aangegeven dat ik met mijn eigen boot wil meevaren. Het moet er toch een keer van komen.

Ik heb gevraagd of er een ervaren schipper met mij mee kon. Dat werd allemaal perfect geregeld door de Ramsgate-commissie. Arie vd Padt zou schipper zijn en Marc Swinkels zou ook met ons meevaren. Achteraf een perfecte bemanning met de vele jaren ervaring van Arie en Marc.

Maar voor dat de tocht kon beginnen vond ik het steeds spannender worden.

Er moest nog zoveel geregeld worden vooral aan de boot en uitrusting omdat ikzelf nog nooit met mijn boot zo’n grote tocht had gemaakt.

Ik moest allerlei kaarten aanschaffen, lijnen vervangen, nieuwe marifoon met ais installeren en werkend krijgen, veiligheidslijnen, een reddingsvlot regelen enz. enz.

22

Uiteindelijk konden we vertrekken

Vrijdag vanuit Stad aan ‘t Haringvliet binnendoor naar Wolphaartsdijk. Weinig wind, veel op de motor. Arie vraagt: hoe hoog is jouw mast?

Ik zeg: 13,5 meter. `Dan kunnen we gewoon tussen pijler 5 en 6 onder de brug doorvaren’. Hoe dichter bij de brug hoe minder ik ging geloven dat we er onderdoor pasten. Maar met toch wel een beetje zweet tussen de bilnaad haalden we het net. Goed gezien Arie!

Volgende dag, zaterdag, windkracht 7 op het Veerse Meer. Het plan is om binnendoor naar Vlissingen te varen. Door de harde wind twijfelde ik of we wel zouden gaan varen vandaag. De wind was het eerste stuk ook nog tegen. Arie meende dat kruisen bij windkracht 7 op het Veerse Meer een mooie gelegenheid was om mijn boot wat beter te leren kennen. Ik vond het wel spannend allemaal, maar toch vertrokken. Het ging best goed en de gangboorden zijn weer helemaal schoongespoeld. Verder door het kanaal naar Vlissingen en daar overnacht. Volgende dag, zondag, door de sluis de zee op richting Oostende.

Lekker gevaren! En aangelegd in de Royal North Sea Yacht Club Oostende. Arie en Marc zijn wat gaan hardlopen en ik heb lekker liggen suffen.

Inkopen gedaan in Oostende en achteraf gezien hadden we wel twee weken op zee kunnen blijven met de eet- en drinkvoorraad.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 22

14-08-15 14:54

’s Avonds lekker gegeten in een restaurant.

Lekker eten, daar hebben die Belgen wel verstand van.

Een mijlpaal in het zeilersbestaan

Maandag, de voor mij grote overtocht naar Ramsgate. Lekker windje en een fijne relaxte overtocht gehad. Voor mij toch een mijlpaal in mijn zeilersbestaan om zo met je eigen boot naar Engeland over te steken.

Lekker biertje gedronken in de Royal Temple Yacht Club in Ramsgate. Het heeft toch wel een hele aparte sfeer in deze Engelse clubs.

Queensborough overgeslagen en dinsdag direct naar Levington gevaren. Door de voorspelde harde wind is daar tijdens het palaver besloten om de volgende dag naar Scheveningen te varen.

Wij zijn woensdag in de morgen vertrokken. Het was eerst de bedoeling naar Scheveningen te zeilen maar zijn uiteindelijk naar Stellendam gezeild. Overdag bijna hele dag op de motor maar tegen de avond ging het steeds harder waaien. ’s Nachts meer wind en met gemiddeld 5 knopen waren we om 5 uur in de ochtend voor het Slijkgat.

Ik vind het moeilijk om je te orienteren als je in het donker het Slijkgat aanloopt door de vele rode en groene boeiverlichting die als je komt aanvaren kris kras door elkaar lijken te staan.

Maar er is ook nog GPS. Na de sluis zijn we maar gelijk doorgevaren naar mijn thuishaven in Stad aan ’t Haringvliet.

Op vrijdag met de auto naar Scheveningen voor het captains dinner.

Heerlijk gegeten, kon helaas niet te veel drinken want moest nog naar huis rijden.

Ik vond het een geweldige week, al is het compleet anders gelopen dan de planning was, maar het weer is toch altijd de bepalende factor.

Veel geleerd

Ik wil Arie en Marc bedanken voor hun fijne en gezellige gezelschap en heb erg veel geleerd.

Ook iedereen bedankt die zich heeft ingezet om deze tocht mogelijk te maken.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 23

23

14-08-15 14:54

Evenementen Leo van Leeuwen

Volvo Ocean Race 9 maanden racen tegen de klok!

De Volvo Ocean Race is inmiddels afgelopen met een mooie 2e plaats voor Team Brunel.

Via de oproep van Erik van Genugten ben ik tijdens de 2e etappe ingestapt in de Volvo Ocean Race Game. De Game is zeer realiteitsgetrouw met windvoorspellingen voor 6 dagen vooruit die natuurlijk, zoals in de praktijk, stevig kunnen wijzigen. Vindt maar eens de goede tactiek om in de voorhoede

24

van de Game te eindigen!

Naast de koers en de windhoek moet ook rekening gehouden worden met stroming. Ik heb dan ook een paar keer op het eiland gezeten net zoals Team Vestas maar met minder ernstige gevolgen, hoewel een goede klassering voor dat traject dan wel kan worden vergeten. Van de 200.000 deelnemers zijn er zo’n 30.000 zeer actief aan het zeilen en moet je stevig je best doen om onder de 2000ste plaats te komen. Dat is dus niet altijd gelukt want er zijn nogal wat professionele concurrenten actief voor de podiumplaatsen. Al doende krijg je tijdens de race de kneepjes van het vak beter onder de knie, maar het blijft noodzakelijk alert te blijven en op tijd de nodige koerswijzigingen door te voeren. Behalve dat je geografische kennis verbetert leer je ook wat de snelste koersen zijn van de VOR-boten. De laatste leg van Lorient–ScheveningenGöteborg ben ik geëindigd op de 672ste plaats, mijn beste prestatie tijdens de race. Het bezoek aan de race-village in Scheveningen was een indrukwekkende ervaring evenals de startende boten! Over 2 jaar gaat de volgende race weer van start en ik kan elke zeiler aanraden om de race mee te varen hoewel ik wel moet waarschuwen dat het enigszins verslavend werkt.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 24

14-08-15 14:54

Ramsgate Ad Willemen

Mijn eerste echte zeezeiltocht naar Ramsgate e Glissando van Henne Pauli, een Jeanneau D van 35 voet, stond afgelopen winter op de parkeerplaats van onze watersportvereniging

Haringvliet in Hellevoetsluis. Dit is de watersportvereniging waar we beiden lid van zijn. Ik ben een keer gaan kijken toen deze boot op de kant lag, omdat we toen al het snode plan hadden opgevat om met de PZV op deze boot naar Engeland te varen. De boot was erg compleet met een goede veiligheidsuitrusting voor op zee, waar we later nog complimenten voor zouden krijgen van onze vlootvoogd Rolien.

Optuigen

Eind maart werd de boot in het water gezet en zijn we gelijk bezig geweest met het optuigen van de zeilen, de schoten en de vallen. Hier heb ik alle volgende zeiltochten met deze boot nog voordeel van gehad, want met aan bakboord 7 lijnen in de stoppers onder de buiskap en aan stuurboord 4 lijnen in de stoppers, kan het wel eens heel verwarrend worden. Gelukkig heeft de schipper de stoppers later voorzien van stickers.

Henne is een schipper met vele prachtige verhalen waar je met interesse naar gaat zitten luisteren.

Samen met zijn vrouw Klara heeft hij veel tochten gemaakt met de Glissando. Henne is altijd bereid je deze boot ook van binnen te laten bewonderen en zijn ervaringen met je te delen. Ik wilde mee met deze Ramsgate-tocht omdat het zeilen mij al redelijk goed afgaat, maar van navigeren had ik totaal nog geen kaas gegeten. Dan is natuurlijk zo’n avontuur een uitgelezen kans om hier ervaring mee op te doen.

Inslingeren

Het inslingerweekend van 25/27 april was mijn eerste test met de Glissando.

Ik wist niet of ik zeeziek zou worden en wat de andere bemanningsleden in hun mars hadden. In de Roompot kwam ook Jan Tiems aan boord. Een rustige man met een schat aan zeilervaring. Hij ging dit jaar zijn 25e Ramsgate met PZV volmaken. Hij is iemand die je alles kan vertellen over stroming, getij en koers.

Een navigator in hart en nieren en het leek wel alsof hij alle getijdentabellen uit zijn hoofd kende.

Er kwam tijdens de inslingertocht nog een mankementje aan het licht. De motor wilde soms niet starten. Een los contact bij een relais naast de startmotor was de oorzaak. Voor de echte overtocht toch nog maar in orde gemaakt.

Tochtplan

We hadden afgesproken dat elk bemanningslid een tochtplan zou maken en deze plannen gingen we later met elkaar bespreken. Dus ik met mijn Navionics aan de slag, maar dat bleek niet helemaal de juiste manier. Een tochtplan maak je vanaf de kaart, met waypoints, koers, coĂśrdinaten en afstandtabellen. En dan vervolgens bepalen wat een gunstige tijd is om te vertrekken of aan te

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 25

25

14-08-15 14:54

komen in verband met de stroming en getij. Niet echt eenvoudig, maar wel heel leuk en leerzaam om te doen.

Eindelijk

Op vrijdag 8 mei stappen we met zijn vieren aan boord van de Glissando in de haven van Hellevoetsluis. Als laatste komt ook Paul Horstman aan boord. Paul is een man die uren achtereen over techniek en innovatie kan praten. Voor mij lijkt hij wel een professor, want soms gaat hij zo in zijn verhaal op dat hij alles om zich heen vergeet. Hij leert momenteel voor molenaar en de overeenkomsten tussen de korenmolen en een zeilschip worden snel duidelijk. Een geweldige kerel, zo heb ik ervaren.

De Buffel

Het was de bedoeling om de volgende dag de reis aan te vangen naar Ramsgate, maar een krachtige wind zorgt er voor dat we, net als vele anderen, een dag verwaaid blijven liggen in de haven. Een dag die wordt besteed aan de bezichtiging van Hellevoetsluis, met natuurlijk een kijkje bij de ‘Buffel’ en een bezoek aan de prachtige korenmolen in het centrum.

Zondag 10 mei 2015: Moederdag. Eindelijk vertrekken we. Bij het naar buiten varen vanuit Stellendam via het Slijkgat staat een mooi zeilwindje maar het is een beetje mistig. De zee is nog niet rustig na de storm van de vorige dag en de wind neemt langzaam af. De reis duurt bij elkaar zo’n 20 uur, waarbij het merendeel op de motor wordt gevaren. We hebben een wachtschema van 3 uur

26

op en 3 uur af. Wat opvalt, is dat er op de Noordzee altijd iets te zien is. Ankergebieden, shippinglanes, ferry’s, massa’s windmolens en natuurlijk die prachtige sterrenhemel.

Op maandag 11 mei om 04.00 uur komen we aan in de haven van Ramsgate. Er liggen al heel wat schepen van de PZV. Ramsgate is een mooie oude havenplaats met achter de haven een mooi centrum. De middag wordt besteed om de stad in te trekken en met het zoeken van een opticien, want Jan Tiems zijn bril is tijdens de reis in tweeën gebroken.

Palaver

Eind van de middag palaver met de vlootvoogdborrel bij de vlaggenmast in de buurt van de Royal Temple Yacht Club. Het is een gezellige bedoening en iedereen heeft zijn eigen verhaal betreffende de overtocht. Omdat we al een dag achterstand hebben vanwege het slechte weer, wordt besloten om de volgende dag niet naar Queenborough te zeilen, maar gelijk door naar Levington. Ook hoeven we dan niet aan de moorings te liggen.

De bedoeling is om toch nog alle geplande WOII monumenten aan te doen in de monding van de Theems.

Zeilen

Dinsdag 12 mei blijkt een uitstekende zeildag voor de hele vloot. Een mooie zuidwestenwind zorgt er voor dat we een prachtige zeildag krijgen. Van de WOII monumenten willen we er twee bezoeken, omdat ze erg verspreid liggen en de afstand erg groot is geworden nu we Queenborough over

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 26

14-08-15 14:54

gaan slaan. Uiteindelijk zien we Red Sands in de verte en Knock John van dichtbij. Bij het inrollen van de genua blijkt het zeil halverwege vast te lopen. De lijn van het rolsysteem zit vreemd naast de spoel en er zit niet anders op dan hem helemaal af te rollen en met de hand opnieuw naar de buiskap te leiden. Dit klusje neem ik voor mijn rekening.

Eind van de middag komen we aan in Levington, een mooie haven vlak bij de containeroverslag van Harwich. De wind trekt aan en het aanmeren in de jachthaven is niet gemakkelijk, ook omdat de haven erg ondiep blijkt te zijn.

Weer palaver

Om 20.00 uur palaver op het lichtschip in de jachthaven. De weersverwachting is niet zo heel gunstig en de meningen zijn verdeeld om de volgende dag wel of niet naar Scheveningen te varen.

Uiteindelijk wordt besloten om op woensdagochtend 07.30 uur opnieuw een palaver te houden.

De avond wordt besteed aan het maken van een tochtplan richting Scheveningen.

Eigen koers

Woensdag 13 mei, tijdens het vroege ochtendpalaver, wordt door bijna iedereen besloten om naar Scheveningen uit te varen. Er staat een mooie wind uit het noordwesten en die zal later doordraaien naar noordoost. Wat mij opvalt bij het naar buiten varen, is dat de boten van de PZV vloot zich heel snel verspreiden en ieder een eigen koers opzoekt. Elke twee uur worden de posities van de boten opgevraagd en als de verbinding onvoldoende blijkt, wordt die doorgegeven aan de boot met wie je wel contact hebt. Ik hoor Rolien over de marifoon zeggen dat zij, vanwege het draaien van de wind, verder noordelijker gaan doorvaren. Wij blijven op een koers van nagenoeg 90 graden, pal oost, maar vanwege de draaiende wind moeten we onze koers zuidelijker verleggen, want we willen blijven zeilen. Voor de shippinglane varen we op de motor weer noordelijker om de uiteindelijke koers weer op te pakken.

Het koken aan een slingerend fornuisje is ook een hele kunst. We bestempelen het koken als de Franse keuken volgens het systeem ‘Cloteau MarAn’ Vrij vertaald ‘kloot maar wat aan’. En toch lukt het steeds een volledige maaltijd op het bord te krijgen.

Om 04.00 uur kunnen we de vuurtorens van Katwijk en Scheveningen al zien schitteren op een afstand van meer dan 50 mijl en weer zien we een prachtige sterrenhemel.

Donderdag 14 mei op Hemelvaartsdag rond 15.00 uur komen we aan in de haven van Scheveningen.

Al van ver kunnen we de skyline van Den Haag zien en de kranen van de Tweede Maasvlakte. Na 27 uur op het water zijn we blij onze mensen van PZV weer te zien. Die avond wordt door Rolien en Micha de Glissando bekeken op de materialen en procedures die te maken hebben met veiligheid op zee. En wat ik al vermoed blijkt ook echt zo. Het zit zeer zeker goed met de veiligheid van deze boot.

Captain’s Dinner

Vrijdag 15 mei wordt besteed aan het rondsjouwen op de Boulevard in Scheveningen en voor ons als zeuntjes de voorbereiding van het lied bij het Captain’s Dinner. We hebben hier nog niet echt veel tijd voor gehad. Besloten wordt vanuit elke boot een tekst te maken op het lied ‘My Bonnie’, simpel en gemakkelijk mee te zingen. Het Captain’s Dinner is een gezellige uitwisseling van verhalen en ervaringen. De uitreiking van de bekers en het huldigen van de jubilarissen zit daar tussendoor evenals het lied van de zeuntjes.

Al met al ben ik een geweldige en indrukwekkende ervaring rijker. Veel geleerd, veel gelachen en veel nieuwe mensen ontmoet deze reis. Iets te weinig gezien van de overkant, maar dat gaan we de volgende keer ruimschoots inhalen is mij verzekerd op de napraatavond.

Commissie Ramsgatetocht en ook zeker de vlootvoogd Rolien, heel erg bedankt. Ik ga zeker weer mee!

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 27

27

14-08-15 14:54

Ramsgate Richard Fransen

Ramsgate tochtverslag an Scheveningen naar RamsV gate. Op naar Ramsgate.

Over verlichting, de Zeeuwse doldrums, vlagetiquette, de vaalroze borrelglaasjes en zware laatste loodjes.

De Ramsgatetocht van de Livnara begint vrijdagochtend om 8:30 uur in Scheveningen met de tewaterlating. Dat verloopt vlotjes. Na een goed uur ligt ze in het water, is de mast er af en is ze naar haar box gemotord. Motor loopt als een zonnetje. Nu nog een nieuw LED-toplicht installeren en verstaging inspecteren. De aanstaande North Sea Regatta zorgt ervoor dat de kraan overuren draait. Sommige bemanningen poetsen de boot - of is het aaien - een dik uur terwijl die in de banden van de kraan hangt. Frustrerend, zeker als die boot er na de tewaterlating - nadat de hangbanden 20 cm zijn verschoven - direct weer uit gaat om ook het stukje onder de hangbanden te schuren... Je bent racer of niet!

Pas om 18:30 staat de mast er op en om 19:00 ligt de Livnara weer in haar box. Nog even een test van de nieuwe verlichting en ... niets. Gelukkig weten dan al een paar dagen dat we zondag pas uitvaren, zaterdag staat er te veel wind.Â

Klaar voor vertrek

Zaterdag op ons gemak de boot ingepakt, de verlichting gefikst en de bemanning van de Sjtuf verwelkomd die Scheveningen ook als stop-over had uitgezocht. De verlichting fixen bleek eenvoudig, aan de mastvoet bleek de draad zich te hebben losgewerkt. ‘s Avonds aan boord van de Sjtuf een mini-palaver gehouden, zondagochtend vroeg weg en direct naar Ramsgate.

Van de vlootvoogd hoorden we dat de rest van de boten vanuit verschillende havens hetzelfde plan had. De Hellen lag zaterdag al in Oostende en o.a. De Beagle en Sundancer vertrokken uit IJmuiden.

28

Zondag om 9:30 losgegooid en al voor Hoek van Holland de eerste slag gemaakt. De Indusbank ton bleek net niet bezeild. Laverend tussen de zeeschepen de Maasmond over, terwijl de wind het langzamerhand liet afweten. Motorsailen dus onder het toeziend oog van een paar grijze zeehonden.

Pas na de Westerschelde kwam er wat meer wind, en bij de Thornton bank kon de motor weer uit. Nieuwe driekleurenlicht aan, en zeer tevreden met het resultaat van de nieuwe LEDverlichting. Bij de Westhinder werd de koers

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 28

14-08-15 14:54

verlegd naar het westen, waarna via de NS48 en de NS47 de shippinglane werd overgestoken. De maandag was toen al begonnen.

De laatste loodjes bleken wederom het zwaarst, de resterende 20 mijlen bleken tegen de stroom en wind in te gaan. Een directe koers op de Goodwin Knoll bleek onhaalbaar. Dan maar achterlangs het Thanet windpark en vlak onder de kust de laatste mijlen motorsailen.

Na een heerlijke 138 mijl en bijna 30 uur varen legden we tegen 15:30 uur, welkom geheten door de vlootvoogd en de bemanning van de Waterproof, vast aan de steiger van de Royal Harbour naast de Westervaart. Een Dommelsch en het stralende weer, het was rondkijken en genieten. Ook van een gastenvlaggetje dat op zijn kop hing. Na ons kwamen er nog een paar boten binnen van de Noordelijke vloot, waaronder als laatste de Beagle. Die pakte nog even een ondiepte mee, maar was al snel los.

Maandagavond op het Palaver was al besloten om direct door te zeilen naar Levington. Dit in verband met de verwachte windsterkte en richting om Scheveningen tijdig te bereiken. De pub en de verkoper van de tokens van het toegangshek tot de steiger in Queenborough zullen ons dinsdagavond gemist hebben. De PZV-ers kregen er een prachtige en op het eind actieve zeildag voor terug.

De Livnara gooide los om 07:00 uur. Met weinig wind onder kust en met hulp van de stroming ging het richting North Foreland. Onderweg een prachtig zicht op de zon beschenen krijtrotsen en veelkleurige strandhuisjes.

Het palaver en de steigerborrel waren als vanouds. Dit keer met prachtig uitzicht over de haven.

Veel warme begroetingen, locals die ons met onze met berenburg en schippersbitter gevulde glaasjes (met dit jaar een wel erg vaalroze zeil?) ietwat apart, of was het jaloers, gadesloegen, en een goede discussie over het tochtplan ingegeven door het te verwachten weer voor de latere oversteek naar Scheveningen. Met als uitkomst: dinsdag vroeg op met als doel Levington in plaats van Queenborough. De 30 uur varen hadden hun sporen achtergelaten, dus de bemanning van de Livnara lag al vroeg te kooi.

Van Ramsgate naar Levington

H

oe we Queenborough links lieten liggen, niet iedereen alle forten bezocht, we een geheime boodschap op het onderwaterschip van de Westervaart ontwaarden en de Hellen dringend werd gemaand haar snelheid te minderen.

Nadat Engeland het hoekje omging, kreeg de wind vrijer spel. Ver voor ons verdween de Hellen op de genaker uit het zicht. Ook de andere schepen lagen ver voor op ons of kwamen ons achterop.

Desalniettemin voeren we met een dikke 5kn richting het Fisherman’s Gat. De Westervaart bleef zo’n mijl voor ons uit varen en de Glissando haalde ons langzaam in. In het Black Deep kwam ons eerst een containerschip achterop, en vervolgens de Cyrano. De Cyrano en wij staken het Sunk Sand en vervolgens het Kings Channel over terwijl de Westervaart en Glissando een meer oostelijke koers bleven varen. Langzaamaan ging het wat harder waaien. Aan boord discussie, pakken we nu wel of geen fort (de Roughs Tower) mee. De doorbrekende zon en het vroege tijdstip gaven de doorslag. Afvallen dan maar om met zo’n 6kn per uur de laatste 5 mijl naar het Prinsdom Sealand af te leggen. Langzaam kwam ook de oostelijk van ons varende Westervaart dichterbij. Toen de Westervaart scherp aan de wind voor ons langs kruiste, merkten we dat iemand een boodschap op het onderwaterschip had aangebracht. Geheimtaal voor ons

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 29

29

14-08-15 14:54

Met de PZV van Levington naar Scheveningen

ver een dagje extra wachten, een nieuwe O invulling van het begrip saucijzenbroodje, een erg snelle terugtocht en hoe er vanaf volgend jaar een eigen kroegboot met ons mee vaart.

Helen is te snel

Nog een paar mooie foto’s maken van het fort, en scherp aan de wind op naar de aanloop van Harwich. Dat bleek nog een stevig stukje zeilen, waarbij de stroming ons gelukkig een beetje hielp. Toch bleek de aanloop niet helemaal bezeild, en werd het met bijna 6kn motorsailen naar Harwich. Daar werd er weer een halve genua bijgezet, en scherp aan de wind zeilden we met ruim 6kn op de Orwell. Later hoorden we dat de Hellen, onder vol tuig, door Port Control was gemaand haar snelheid direct te minderen. Kijk, dat zijn nu de berichten die je als schipper graag ontvangt! Wellicht tijd voor een nieuwe PZVaward ‘de gouden puts’ voor de snelst varende boot?!

Na 48 mijl en 9,5 uur varen lagen we weer aan de steiger naast de Sjtuf in het oude deel van de Suffolk Yacht Harbour. Biertje erbij en even het laatste nieuws uitwisselen. Ook de Sundancer en de Yes waren verkast van Shotley Marina, en lagen dicht bij ons. De rest van de schepen lagen verspreid over het nieuwe deel van de haven. Even bij de Westervaart langs om te vragen wat er nu toch op het onderwaterschip was geschreven de bemanning vertelt u het hele verhaal graag persoonlijk - en daarna wat ander schepen proberen te vinden. Bij Moniek en Huub op de Zuid West 7 rolden de balletjes en vloeide het bier rijkelijk, en vloog de tijd voorbij. In het Lighthouse smaakten bier en haddock eveneens uitstekend.

Prachtige ambiance om met wat locals te praten over hun oversteekjes naar Scheveningen.

Nadat we woensdag de rest van de vloot hadden uitgezwaaid kon de Livnara nog twee dagen rust nemen, wat klussen, terrein eens bestuderen en zaken bespreken voor de Driehoek Noordzee in juni.

Woensdag via de Levington Creek naar Levington gewandeld. Leuke wandeling op een uitstekend voetpad langs de getijdenkreek. Stukje heuvel op en daar was de beloning: de kerk en daarnaast de pub van Levington (het lijkt wel Brabant).

Om 22:00 uur Palaver op het achterdek van de Lighthouse. De meesten kozen voor een terugtocht de volgende ochtend, het weer voor donderdag werd te zwaar bevonden. De Livnara besloot echter dat het tijd was voor een vrije dag en de oversteek later te maken.

30

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 30

14-08-15 14:54

Mede door de ebstroming een beetje schuin door de erg stille deepwater route (foei) en op via Rijnveld naar de KNS boei. Tegen de ochtend trok de wind verder aan tot bij vlagen zo’n 25 knopen. De Livnara in haar element maakte een goede 6 tot 7 knopen maar had als uitschieter 9,8kn op het log met een flink gereefde genua.

Leuk kerkje, waar je zo binnen kunt lopen. De pub heet toepasselijk The Ship (en het schip voert een Nederlandse vlag!) en is zeker een bezoek waard. Al was het maar omdat je daar ook zo kunt binnenlopen (open van 11 tot 23 uur) en men er een sympathieke invulling heeft gegeven aan een saucijzenbroodje: men neme een rol gekruid gehakt van 10 cm dik, wikkelt daar een laagje bladerdeeg omheen, opsnijden in stukken van 10 cm en dan de oven in. Ook de rest van de kaart en de bar zijn uitstekend.

Donderdag bracht regen en wind. Boek erbij, verwarming aan en tochtplan maken voor de vrijdag. Gegeten in de Lighthouse op het terrein van de jachtclub. Unaniem aan de uitstekende hamburger met biertje/cider erbij en een stuk Strawberry Cheesecake toe. Mooi bodempje voor de volgende dag.

Op naar Scheveningen

Vrijdag 7:00 uur. Opstaan met een zonnetje, ontbijten, laatste eten maken voor onderweg, oliegoed aan en losgooien. Op naar Scheveningen!

Het weer was prachtig maar de wind viel wat tegen, dus motor aan en tegen de vloedstroom in de Orwell af naar zee.

De ferry van Harwich had hetzelfde idee. Een keer een slag maken tegen de toen nog noordwesten wind in, en toen over de North West Shipwash, de laatste ondiepte over naar de Gabbertjes. Uitstekend zeilweer. De wind kromp naar het westzuidwesten en nam af. Motor erbij dus en op naar de North Hinder noord. Gedurende de late avond trok de wind verder aan – en kon het gas er steeds verder af - totdat we eindelijk alleen onder zeil en voldoende snelheid konden varen.

Het begon er steeds meer naar uit te zien dat de oversteek een snelle zou worden, met een aankomst tussen 7 en 8 uur. Beetje vroeg om de PZV-ers na een avondje Captains Dinner en aansluitend nachtprogramma met de door Rolien gevraagde aubade te wekken. Scheveningen kwam pas laat in zicht, de miezer regen vormde een dissonant met de rest van de vaak zonnige week. Uiteindelijk kwamen de pieren in zicht en een eerste (niet-PZV) zeiljacht dat zich ploeterend tegen wind en stroom een weg naar het zuiden baande. Met de stroom in de rug en een bakstag windje zeilden we de havenmond in.

Om 7:40 maakten we weer vast in onze box. Tijd voor de traditionele eieren met bacon. Het eerste Ramsgate lustrum van de Livnara zit er op. Het smaakt naar nog veel meer! Snel nog een rondje langs de PZV-schepen in de passantenbak, waar de eerste luiken open gingen. Het was inderdaad een zware avond en nacht geweest. Uitstekende zeuntjes-act, de Navigators Trofee voor Harry Olie, een uitstekend diner en ook de Kommer en Kwel trofee heeft weer en jaartje een nieuw thuis. De bemanning van ‘Het Zwaantje’ kreeg de laatste kroeggangers pas om 3 uur van haar schip af. We hebben wat gemist.

Nog even de Zuid West 7 helpen losgooien die drie dik lag ingebouwd. Met bewonderende opmerkingen – ‘Nou, die weet wat ze doet. Zo zie je dat niet vaak!’ - van de schipper op het buitenste schip voor de motor manoeuvreerkunsten van Jacqueline.

Tot slot: Annemieke, Jacqueline Flink, Jacqueline Peters, Stijn en Pitojo: bedankt voor de organisatie van deze fantastische week. Het was weer genieten! Rolien - of moet ik zeggen Baroness of Sealand - dank voor het vlootvoogdschap!

Volgend jaar weer?

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 31

31

14-08-15 14:54

Ervaringsverhaal Theo Bouwman

Canal du Midi revisited oor het V eerst in jaren hadden we

de mogelijkheid om weer eens in mei/juni een reis met veel fietsen in Frankrijk en Spanje te ondernemen. Daarbij laten we ons altijd leiden door beschrijvingen van fietsroutes b.v. van Girona naar Andalusië of in Zuid-Frankrijk langs het Canal du Midi. En het moet iets te maken hebben met zee. Dus gefietst langs een stukje van het Canal du Midi, dat de Atlantische Oceaan verbindt met de Middellandse Zee, van Bordeaux naar Beziers/Sete. Ook sommige zeilers nemen deze route om de omvaart rond Portugal/Spanje te vermijden, zoals we zagen.

Canal du Midi

Maar daar moeten ze ook wel wat voor over hebben. Het kanaal is alleen al vanaf Toulouse naar Séte 240 km, in totaal bijna 600 km. Het is tot stand gebracht tussen 1667 en 1681, door 12.000 arbeiders, waarvan 600 vrouwen. Het telt 328 kunstwerken, waarvan 64 sluizen, 54 aquaducten, tunnels en nog veel meer passages.

Vandaag de dag heeft het ka-

32

naal twee functies. De eerste is het transport van water voor de irrigatie van landbouwgrond. In zijn totaliteit gaat het om 300 miljoen kubieke meter water per jaar. En ten tweede het toerisme op het water. Ruim 400 schepen, voornamelijk grote kanaalboten, zijn er actief. Vervolgens zijn er de scheepjes, motorboten en zeiljachten, die onder andere de sluizen passeren. Bij Fonserannes liggen negen sluizen aaneengesloten en die hebben 8.200 passages per jaar.

Prachtige route, maar...

Decennia geleden hebben ze langs de oevers van het kanaal 45.000 platanen en cypressen geplant. Daarom is het een prachtige route over en langs het water, met veel bescherming tegen de zon door die platanen, vaak aan weerzijden van de vaart. Je kijkt meestal aan een kant uit over het land, met een heuvel aan de andere kant. Soms ligt het land laag, soms op gelijke hoogte. Je glijdt door tunnels, vaart over wegen, beken en riviertjes. Prachtige plekken passeer je. Genoeg haventjes en aanlegplekken. En je komt veel fietsers tegen, waarvan sommigen de volledige 600 kilometer afleggen. Wij hebben maar een kort stuk gefietst tussen Olonzac en le Somail,

maar... voor diegenen, die er al vaker zijn geweest, was het dit jaar wel schrikken. Vrienden van ons, die daar in de buurt een huisje hebben, hadden ons al gewaarschuwd. De platanenziekte heeft toegeslagen en op hele delen van de route heeft men de platanen moeten kappen. Soms aan een kant, soms honderden meters aaneen.

Een vreselijk gezicht met, lijkt ons, ernstige gevolgen voor de waterbusiness. Her en der staat al wel nieuwe aanplant. De kap is nodig om te voorkomen dat de platanenziekte, die tot nu toe alleen de bomen treft die aan het water staan, overslaat op de ‘landplatanen’.

Negen sluizen van Fonserannes

Het blijft desalniettemin een indrukwekkende route. Prachtig is de tunnel onder een berg door, le tunnel du Malpas, vlak bij Beziers. Het was de eerste in zijn soort ter wereld.

Maar de kroon op het werk zijn de negen aaneengesloten sluizen van Fonserannes. Eigenlijk is het een cascadesluis, met negen verdiepingen. Hier worden schepen die van de Middellandse Zee komen, als het ware op hoogte gebracht en kunnen ze tientallen kilometers voort. Gedurende een deel van de dag kan je omlaag en ver-

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 32

14-08-15 14:54

volgens een ander deel van de dag omhoog. Scheepjes hebben het nodige te verduren, want op sommige momenten zetten ze gewoon de sluisdeuren open

en stort een bak water in de sluis waar jij ligt. Enfin, de foto’s spreken voor zich. We zagen Engelsen met hun zeilboot naast de canalboats, op weg naar Bor-

deaux en verder. En vroegen ons af welke PZV-er ooit het Canal du Midi gevaren heeft of van plan is dat te gaan doen. In het laatste geval meld ik me aan als

Club-activiteit Mariëtte Roozeveld van der Ven

Van de Commissaris Inkoop e PZV heeft veel aktieve leden. En het worden er meer. Want zo nu en dan wordt D er een nieuwe funktie officieel in het leven geroepen; onlangs de funktie van “Commissaris Inkoop”. Dit in navolging van succesvolle individuele akties, zoals het collectief inkopen van Grotamar door Carel (het preventieve spulletje voor in je dieseltank dat het curatief hengelen met tampons naar algen - de tip van Bart - overbodig maakt) en de almanakken en vaarwijzers door Herman. De funktie “inkoopcommissaris” is op dit moment een duobaan. Vanwege de opgelopen achterstand in goedkope collectieve PZV-inkopen is er werk voor twee: voor Philip en mij.

Van Reeds Almanak tot schuimblussers

Ik begon voorzichtig met iets dat ik al kende: het inkopen van de Reeds Almanak 2015.

Het aantal bestellingen was ook heel overzichtelijk: 4 stuks. Philip pakte het direct wat groter aan. In één aktie konden leden inschrijven op het aankopen van diverse veiligheidsmiddelen: odeo-flares, schuimblussers, en verschillende reddingsvesten. Na wat snuffelen op de Hiswa en bij watersportwinkels werd de aktie gelanceerd. En hier gold natuurlijk: hoe meer artikelen je bestelt, hoe hoger je korting bedraagt. Voor een nog gunstiger aanbieding hielp Horst met een aankoop uit Duitsland ook een handje.

Er werd een mooi resultaat gehaald, met een rijke variatie aan bestellingen. Dat leverde onze penningmeester Manfred tegelijk een leuke klus op aan het innen van gevarieerde “AI’s”, die dan wel handmatig ingebracht moesten worden. Ach, ook hij doet dat graag voor de leden.

Lustrum Kussenslopen

De recente aktie “kussenslopen” die samen met Chiel werd georganiseerd, is net afgelopen. In het kader van het 7de lustrum van de PZV konden alle leden een fraai rood of blauw kussensloop met PZV-logo bestellen. En dat deden veel leden. Zij zullen straks heerlijk kunnen slapen onder zeil!

Let op: wegens succes wordt deze aktie mogelijk in september nog eens herhaald.

Heeft u ook een goed idee voor een nautische groepsaankoop, waarmee een substantiële korting te behalen valt? Laat het ons weten.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 33

33

14-08-15 14:54

techn&vaarpraktijk Theo Bouwman

Windparken op de Noordzee: doorvaart?

D

e voorgenomen bouw van grote windturbineparken op de Noordzee levert ernstige veiligheidsrisico’s op voor de recreatievaart. De Nederlandse overheid houdt de windturbineparken gesloten waardoor de recreatievaart wordt gedwongen om in de nabijheid van de grote zeevaart te varen. Het Watersportverbond, het Platform Waterrecreatie en de Vereniging voor de Beroepschartervaart (BBZ) hebben gezamenlijk hun zorgen geuit en oplossingen aangedragen om de veiligheid te borgen.” Aldus deze organisaties.

Ook zorgen bij PZV

Sinds eind 2014/begin 2015 horen we binnen PZV kritische geluiden over de voorgenomen windparken op de Noordzee. De uitbreiding van die windparken is beschreven in het ontwerp Nationaal Waterplan 2016-2021 en het bijbehorende Beheer en Ontwikkelplan voor de rijkswateren. En er was een Ontwerp Rijksstructuurvisie Windenergie op zee en een Haalbaarheidsstudie Windenergieparken binnen de 12-mijls zone. Daarnaast zijn de plannen voor meer windparken ook nog eens bevestigd in het Nationale Energieakkoord. Over al die ontwerpen is eind 2014 een kennisgeving verschenen en alle betrokkenen en organisaties konden hun bezwaren kenbaar maken. Nou is PZV niet een belangenbehartigende organisatie, maar Toerzeilers met ruim 3.000 leden wel. En die zijn lid van het Platform Waterrecreatie. Daarnaast is menig PZVer ook lid van Toerzeilers. Via hen kunnen we ons mengen in de discussie over de nautische aspecten van deze plannen. Daarbij staat de veiligheid voorop.

34

Pleidooi voor doorvaart van windparken

Het belangrijkste punt dat al deze organisaties, gesteund door de HISWA en de Sportvisserij Nederland, naar voren hebben gebracht, is de openstelling van de windparken voor doorvaart. Immers, tijdens het watersportseizoen varen vele duizenden zeegaande zeiljachten, motorjachten, sportvisboten en zeilcharters op de Noordzee.

Door het verkleinen van het vaargebied worden zij gedwongen te varen in de nabijheid van grote zeevarende schepen en worden direct geconfronteerd met verhoogde veiligheidsrisico’s. Dat verzoek om openstelling is zo vreemd nog niet, want in het buitenland is de situatie vaak al zo. Zo is op het Britse deel van de Noordzee doorvaart in het belang van de veilige vaart toegestaan voor vaartuigen tot 24 meter. En ook in Denemarken en Duitsland is het toegestaan om tussen de windmolens te varen.

Maar in België weer niet! In het blad Toerzeilen van mei 2015 wordt gemeld dat in 2014 hard gewerkt is om de doorvaart door windparken op de agenda te krijgen. Jacques Pronk van de Commissie Vaarbelangen van Toerzeilen stelt vast dat vele nota’s, overleg met het ministerie, Rijkswaterstaat, de landelijke politiek, maar ook met de Kustwacht en de KNRM, er uiteindelijk toe heeft geleid dat de ‘wind geleidelijk aan omgaat’. In de ontwerp beleidsnota Noordzee 2016-2021 zijn in 2015 testen aangekondigd om te zien of de doorvaart en medegebruik geen onoverkomelijke bezwaren opleveren voor opsporing en redding (search and rescue) en voor handhaving. Verloopt dat goed, dan zal eind 2015 een definitief besluit genomen worden over doorvaart en medegebruik.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 34

14-08-15 14:54

Testen?

Dat brengt ons op de vraag waar we aan moeten denken bij die testen. Voor de watersportorganisaties blijkt dat nu toch ook een vraag. Zij hadden de hoop om mee te mogen praten en denken met Rijkswaterstaat en de KNRM. Maar die zijn, ondanks hun aanbevelingen van mei 2014, buitenspel gezet. Aldus Jacques Pronk van de Commissie Vaarbelangen van de Toerzeilers, die ik daarover belde. De Watersportorganisaties hebben in mei 2015 bezwaar tegen de plannen aangetekend, dus als de oplossing van RWS en KNRM hen niet bevalt, kunnen ze verder protest aantekenen. RWS en KNRM blijken een belangrijk punt te maken van AIS op doorvarende schepen. Zowel zendend als ontvangend. De zichtbaarheid van kleine schepen voor grote schepen die onderhoudswerkzaamheden uitvoeren, is een belangrijk veiligheidspunt.

Men verwacht in september van RWS en KNRM een mededeling over dit onderwerp.

De Watersportorganisaties hadden al aanbevelingen opgesteld. We noemen er enkele: • van tevoren goed informeren over activiteiten in windparken

• let op hoogte i.v.m. rotorbladen en afstand tot turbinepalen • positie goed bijhouden i.v.m. desoriëntatie en voortdurende uitkijk • uitluisteren VHF 16 en eventueel 13 en manoeuvreerbaar blijven • voldoende zicht hebben (AIS?) en afstand houden van werkvaartuigen • let op ankeren en kabels; en let op zichtbaarheid bij uitvaart van park • hulpverlening in park kan langer duren Tegen deze achtergrond is het toch wel interessant om te weten wat de ervaringen zijn van onze PZV zeezeilers langs de Engelse kust, maar ook in Duitsland, Denemarken en België. Zelf ben ik nog nooit door een windpark gevaren, met name omdat in België en Nederland de doorvaart niet is toegestaan. Dus...gewoontegetrouw zijn we tijdens de Ramsgatetochten bij de Engelse kust ook nooit door een park gevaren, terwijl dat wel is toegestaan. De oproep is derhalve helder: schrijf een artikel voor het volgende Zeezeilnummer over uw ervaringen.

techn&vaarpraktijk Annemieke Stallaert

WinBag even een handje erbij Als je aan boord (of in huis) iets moet positioneren of optillen, kom je vaak handen tekort.

De WinBag kan dan een handige uitkomst zijn. Dit sterke luchtkussentje kun je door zijn platte vorm tussen elke kier plaatsen, en met een eenvoudig handbediend blaasbalgje tilt hij een gewicht tot 100 kg per stuk. Niet alleen handig bij het in positie brengen van zaken die je wilt monteren, maar ook als je (voorzichtig) ruimte wilt maken tussen twee delen en geen krik, hefboom of spie wilt gebruiken. Klus geklaard? Ventiel opendraaien en het platte kussentje verwijderen. En door zijn formaat ook nog eens handig weg te bergen.

De WinBag is online verkrijgbaar voor ca. €20 per stuk. Voor meer info zie: www.winbag.eu

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 35

35

14-08-15 14:54

techn&vaarpraktijk Hans van Reenen

Het jaar van de schroeven ooit de huid verkopen voor je de beer geschoten hebt, maar tenzij er nog hele N verrassende dingen gebeuren dit jaar, gaat 2015 voor wat betreft de Lady Five de geschiedenis in als het jaar van de schroeven. Dat is overigens weer eens wat anders dan masten ……….

Klapschroef

Het begon dit voorjaar allemaal met onze MaxProp klapschroef. Die schroef was in 2010 - onmiddellijk na onze eerste wat grotere tocht van dat jaar, de Ramsgatetocht - nieuw onder het schip geplaatst. Toen wij haar kochten, had de Lady een vaste schroef waarmee ze voortreffelijk op de motor te manoeuvreren was, maar onder zeil hadden we constant het gevoel dat er een emmer achter de boot hing. Na het vervangen van de vaste schroef door een klapschroef was dat over, dacht ik. Of en in hoeverre dat suggestie was valt achteraf niet te bewijzen, maar vooralsnog ga ik er maar van uit dat m’n gevoel me niet heeft bedrogen. Echter, dat er toch iets niet helemaal goed zat, werd dit voorjaar duidelijk. Een rekening van de werf betreffende onderhoud aan motor en schroef gedurende de winterstalling bevatte enkele cryptische opmerkingen over de schroef, die mij aan het denken zetten. Er werden problemen gesignaleerd, zonder dat de ‘rootcause’ daarvan kon worden benoemd.

Contacten met de importeur van MaxProp, waarna schroefas en schroef naar de importeur zijn opgestuurd, leidden uiteindelijk tot de conclusie dat de eerste montage van de schroef op de schroefas in 2010 niet goed was gedaan. Daardoor kon de schroef niet in de vaanstand komen en dat is nou juist de reden dat je als zeiler gaat voor een klapschroef, toch? Was dat gevoel van de ‘emmer’ af te zijn dan toch suggestie geweest? Afijn, vergeleken met de veel grotere vaste schroef zal het remmend effect van de niet in de vaanstand staande klapschroef vast wel iets minder geweest zijn.

Overigens was de schroefas ‘en passant’ bij demontage beschadigd geraakt en moest er door de importeur een nieuwe, goed passende schroefas gedraaid worden. Ook ‘en passant’: bij de eerste tewaterlating na de reparatie bleek de Lady nog water te maken langs de as. Ze moest dus weer het water uit en op de kant, om er een week later, nu binnen wel helemaal droogblijvend, weer in terug te keren.

En ja, nadat we nadien al weer de nodige mijlen gevaren en gezeild hebben, constateren we dat de schroef bij het zeilen in de vaanstand gaat en - suggestie of niet - volgens mij zeilt de Lady sneller dan ooit tevoren.

Boegschroef

Toen wij ruim vier jaar geleden de gelukkige eigenaren werden van de huidige Lady Five, bleek het schip voorzien van een boegschroef, iets waar wij tot op dat moment nog geen ervaring mee hadden. Zo’n boegschroef kan op z’n tijd nuttig zijn en voor bepaalde typen schepen zelfs zeer nuttig, maar het is wel zo dat - als je er niet selectief mee omgaat - je bijna zou vergeten wat je allemaal met je gewone schroef

36

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 36

14-08-15 14:54

kunt doen.

Wat dat betreft was het leuk en leerzaam om recent, op twee verschillende momenten, nog weer eens door een instructie motormanoeuvreren te gaan. De eerste keer had ik de dag tevoren nog even contact met de betrokken instructeur om hem te vertellen dat de boegschroef defect was. Zijn reactie was ontnuchterend duidelijk: dat is geen enkel probleem, we gaan manoeuvreren op de motor en daarbij hebben we de boegschroef niet nodig.

Maar goed, er was dit voorjaar dus ook een probleem met de boegschroef. Daar ging overigens het volgende aan vooraf. Al vanaf het eerste gebruik van de boegschroef, een jaar of vijf geleden, was ik niet echt onder de indruk van wat je er mee kon. Goed, het was beter dan niets, maar met een beetje dwarswind deed ‘ie niet veel. En in de afgelopen jaren werd het niet beter op, integendeel. Reden om de afgelopen winter voor een grondige revisie te gaan. Nieuwe accu’s, nieuwe koolborstels, nieuwe aandrijfriem, nieuwe schroeven en een grondige reiniging van de schroefaskoker. En ja hoor, na de tewaterlating: wauw…, ongekende luxe, dit was het echte boegschroefgevoel! Wat een genoegen om dat ding voortaan, natuurlijk zoals gezegd ‘selectief’, echt te kunnen gaan gebruiken.

Door de vertraging, opgelopen door de perikelen met de klapschroef, zaten er maar een paar dagen tussen de tewaterlating en de Ramsgatetocht. Dat wil zeggen inschommelen, alle kritische punten nog weer even nalopen, de gebruikelijke aanloopprobleempjes oplossen, etc. Dat wat je normaliter in de weken voorafgaand aan de eerste grotere tocht doet, moest in het begin van de Ramsgate week gebeuren. Maar: aan de schroef en natuurlijk ook de boegschroef zou het niet liggen, dacht ik.

Totdat, toen we de ons toegewezen box helemaal aan het eind van de Suffolk Marina wilden indraaien, een 180-graden draai in een kleine ruimte (n.b.: typisch zo’n moment voor selectief gebruik …….), de boegschroef het vertikte. Gelukkig konden we nog zonder al te grote problemen op een andere plek afmeren, maar toch, zo’n ding moet het toch gewoon doen. En zeker na zo’n grondige revisie!

Monteurs van de plaatselijke motorenspecialist wisten me na wat heen en weer zoeken te vertellen dat er sluiting zat, vermoedelijk als gevolg van vocht, tussen de bediening op de stuurkolom en de schakelaar/circuitonderbreker van de boegschroef in de kuip, nota bene het enige stukje van het gehele boegschroefsysteem waar we niets aan hadden gedaan. Het voerde te ver om dat direct structureel te verhelpen, maar zij zagen wel kans het betreffende circuitje te isoleren door het buiten de ‘loop’ te plaatsen. De boegschroef deed het vervolgens weer, totdat we terug waren in Nederland en hij bij het afmeren voor de sluis van Bruinisse opnieuw de geest gaf.

Lang verhaal kort: monteur er bijgehaald, die veronderstelde eerst dat de breekpen kapot was als gevolg van het te snel switchen van SB naar BB of andersom (n.b.: de Engelse monteurs hadden, bij het isoleren van het eerdergenoemde circuitje ook het vertragingsrelais voor de omschakeling BB/SB van de elektromotor verwijderd), dit zou betekend hebben dat de boot weer uit het water zou moeten, maar uiteindelijk bleken de Engelsen het bij het rechte eind gehad te hebben: er zat inderdaad sluiting in het meergenoemde circuitje en met name in de schakelaar/circuitonderbreker. Toen die conclusie eenmaal getrokken was en de schakelaar vervangen werkte alles weer ‘als een fluitje’.

Heb een boot.......

Maar het eind was nog niet in zicht. Van het een kwam het ander. Bij het zoeken naar de storing in het elektrische circuit kwam naar voren dat maar één van de twee boegschroefaccu’s geladen werd, omdat beide accu’s niet doorverbonden waren. Dat moet dus vanaf het begin, vermoedelijk vanaf de oplevering, al het geval zijn geweest ………... Dit probleem is inmiddels verholpen. Er kwamen echter nog meer zaken naar voren, allemaal te maken hebbend met het elektrisch systeem. Ik zal de lezer er niet mee vermoeien. Ze zijn nog niet verholpen, ze zijn ook (nog) niet urgent, maar moeten uiterlijk komende winter wel verholpen zijn. Voor nu kunnen we echter varen en alles werkt ……….. voorlopig.

Wat mij betreft heb ik dit jaar voorlopig wel even genoeg aan m’n schroeven gehad. Maar eerlijk is eerlijk, zo’n zeilboot is een echte hobby, zij blijft je bezighouden.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 37

37

14-08-15 14:54

Club-activiteit Fake Bralts

Koppelvaren en BBQ op de Mosselbank E

en zeilschip aanleggen in een box of aan een steiger tot windkracht 3 is voor de meesten geen probleem. Het wordt anders als de wind boven de 15 knopen komt. Een mooi thema voor het Stoere Verhalenweekend, zo zal ook de organisatiecommissie bestaande uit Jacqueline Flink en Willem Triki gedacht hebben. In het weekend van 13 en 14 juni was de Mosselbank op de Grevelingen dan ook het decor voor instructie in het motormanoeuvreren en de barbecue.

De omstandigheden voor het motormanoeuvreren waren pittig, want er stond een windkracht vier met stoten boven de 20 knopen. In eerste instantie hadden zich vijf boten aangemeld, maar door blikseminslag in de week ervoor viel de Mikmak uit en ook de Nautilus moest helaas verstek laten gaan. Anke Vermeer werd met de Westervaart bereid gevonden om het botenaantal op vier te krijgen om zodoende genoeg slaapplaatsen te hebben. De andere deelnemende boten waren de Hellen, de Lady Five en de Gudrun. Voor de instructies werd zeilinstructeur Bart Kamphuis bereid gevonden. Hij geeft al jaren les en is ooit als zeilleraar bij Aquavitesse begonnen.

De zeilbootjes van deze zeilschool waren overigens ook aanwezig rond het eiland.

Ondergetekende mocht na de overtocht vanuit Bruinisse direct als eerste aan de slag om de

38

Gudrun aan ĂŠĂŠn van de aanwezige steigers aan te meren. En dat viel met een onbekende boot en de aanwezige wind niet mee. Na twee mislukte pogingen was drie keer scheepsrecht. Aangezien De Hellen en Lady Five reeds afgemeerd lagen, kon het weekend beginnen.

Veel koppel en communicatie.

Terwijl de partytent werd opgezet -Marcel en Loes nogmaals dank daarvoor- kregen we eerst theorieles over koppelvaren van Bart Kamphuis.

Hij had daarvoor een mooi lesbord bij zich, waarmee hij liet zien wat de verschillende mogelijkheden zijn om een schip met behulp van een landvast en de motor aan te leggen, dan wel van een steiger of van een sluiswand weg te varen. De belangrijkste begrippen hierin zijn koppelvaren, wielwerking, draaipunt, gecontroleerd omgaan met de gashendel, een plan en duidelijke instructie van de bemanning.

Na de theorie was het tijd om te oefenen. Verschillende pogingen werden door de deelnemende schepen ondernomen in het afmeren en wegvaren. Daarbij ondervond ook ondergetekende waarom de Hellen een boegschroef (nodig) heeft. Zonder dit hulpmiddel is dit schip nauwelijks onder moeilijke omstandigheden aan te leggen.

Na de lunch had de bemanning van de Gudrun onder leiding van schipper Roelof Kleppe er nog

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 38

14-08-15 14:54

duidelijk zin in en werd met dit schip en instructies van Bart Kamphuis ook nog geoefend in verschillende varianten in het aanmeren en afvaren van lage wal met weinig ruimte. Het werd een mooi schouwspel voor veel andere aanwezigen met hun schepen op de Mosselbank.

Tot slot van het onderdeel motormanoeuvreren werd er onder het genot van een snack en een drankje nog nagepraat over de verschillende mogelijkheden in aanleggen en afvaren. Deze kunnen overigens ook bekeken worden op de website van Bart Kamphuis (www.bartkamphuis.nl) .

Conclusie was in ieder geval dat het een bijzonder leerzame middag was.

���� ����� ������� ����

���������������� ��� ����� ����������� ������� ���� ��� Niets te kort ���������� ������ Inmiddels was de barbecue aangestoken en had chef BBQ Willem Triki de nodige voorbereidingen getroffen. Het resultaat was een gevarieerde en lekkere maaltijd voor de twintigtal PZV’ers, waarbij een drankje en de nodige verhalen natuurlijk niet ontbraken. Het werd daarna met live gitaarmuziek en zang nog gezelliger rond het kampvuur.

De���������� volgende ochtend kon een ieder terugkijken op een leuk en leerzaam weekend.

��������� �� ���� �� ���� ������ ����� ���� � ������ ���� ���� � ������ ��������� ���������������� ������ � ����������������� ��������������� ���������� ��� ��������

��������������� ������� ��� ������� ���� � ����� ���� �������� ��� ����� � ����� ���

J ACHTZEI L MAKERI J Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249 Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

Lion Sails 12

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2005

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 39

39

14-08-15 14:54

Evenementen Mariëtte Roozeveld van der Ven

OEROL: gaaf en cool G

eïnspireerd door verhalen en artikel van Theo Bouwman (in de reeks Cultuurevenementen) gingen wij dinsdag 9 juni vroeg op weg naar Terschelling..

De wind is N-NO 5 Bft, dus de beste keus vanuit Bruinisse is dan om door het Volkerak en Haringvliet bij Stellendam de zee op te gaan. Tjonge, het was flink koud. Op zee met die tegenwind viel dat wel wat tegen. Een lichte zeeziekte (eerste dag, hè), velde mij. Doorzeilen was geen optie en zo liepen we met het laatste daglicht om 22.30 uur Scheveningen binnen. De volgende dag vroeg weer weg (zeeziekte over), bij IJmuiden naar binnen, want de N-NO 5Bft staat nog steeds.

Ook leuk om weer eens door het Noordzeekanaal te varen.

De zon op het land doet je vergeten hoe koud de wind boven water is. Even zwaaien naar dochter Simone op het balkon van haar kantoor in Amsterdam. Daaag, tot overmorgen!

Want wie wil een fijne slaapplek op Oerol aan zich voorbij laten aan?

40

Oerol beleving in de duinpan

Op zeil verder naar Lelystad, waar we direct na de sluis om 23 uur afmeren. Om 5.30 uur weer verder, want het advies van Theo luidt: kom uiterlijk op donderdag aan. Dat gaat ons lukken. Na een heerlijk zonnige zeildag komen we eind van de middag in de haven van West Terschelling aan, waar dan nog voldoende plek is. Vrijdag begint de Oerol-beleving. En die is de moeite waard! Fietsen klaarmaken, tickets voor diverse voorstellingen uitzoeken en kopen, genieten van zomerse temperaturen en kijken naar al die vrolijke, leuk geklede mensen. Iedereen heeft zin in de zomer en het festival.

Om vijf uur gaan we naar een theatervoorstelling in een heuse duinpan: daar kom je voor! Simone en vriend komen ‘s avonds met het veer en we staan op de kade klaar met nog 2 huurfietsen. Om tien uur fietsen we nog naar Oost, waar we in een weiland een prachtige sfeervolle film over Terschelling bekijken. Een goede inleiding op het eiland. Er worden zorgzaam fleecedekentjes uitgereikt, want de zon is onder en de zomer bleek één dag lang. De lange terugtocht op de fiets bleek eigenlijk reuze leuk: volg de lange sliert rode ach-

terlichtjes (de huurfietsen zijn prima uitgerust).

Vol cultuur en natuur

We beleven een fantastische week. Vol cultuur en natuur. De bossen en duinen zijn heel fraai, met veel heel goede fietspaden: genieten.

De voorstellingen, optredens en exposities zijn creatief en gevarieerd. Indrukwekkende installaties op het strand, lyrische dwaalverhalen in bos en duin, geëngageerd theater in schuren, hilarische optredens op zelfontworpen podia: wat een originaliteit. Veelal innovatief en maatschappelijk betrokken toneel, waarvan de boodschap echt bij je binnenkomt.

Sommige zijn kwalitatieve top.

Er is voor elk wat wils. Ook belevingen als “Nirwana en andere zweef”, een uitdrukking die mijn zwager bezigt. Jong en oud kan er iets moois vinden.

En heel leuk: heel Nederland fietst op Terschelling. Ondanks koelte, wind en (mot)regen blijft iedereen de hele dag van West naar Oost en vise versa fietsen. Fantastisch.

Van de PZV waren ook d’Ark en volgens het “wie is waarmedium” van Herman van den Broeck ook Ribaldus op dit festivalfestijn afgekomen. Volgen anderen ook? Oerol is gaaf en cool, ook als het koel is.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 40

14-08-15 14:54

Ervaringsverhaal Docus Heringa

Hartekreet

Z

eezeilen heeft dringend artikelen nodig” las ik op de mail.

Ach, denk ik dan, net hoofdredacteur, ik zal hem een handje helpen. Ik heb begrip voor z’n situatie, ik heb zelf ook tien jaren zonder onderbreking aan ZZ bijgedragen. Het blad gaat me aan het hart, maar ik vind niet dat Theo zich zorgen hoeft te maken. Het laatste nummer, het afscheidsnummer van Hans en Bauke was heel aantrekkelijk en gevarieerd met interessante stukjes van hem.

Afscheidsnummer

En om maar in de sfeer te blijven, dit wordt ook mijn afscheidsnummer.

Nog een lustrumviering en dan per 1 januari wegwezen. Ik zeil eigenlijk al jaren niet meer in PZVverband en velen waarmee ik in het verleden optrok hebben hun lidmaatschap opgezegd. Van de tachtigers (lidnr 8000-9000) zijn er nog geen 40 over en daarvan is meer dan de helft al heel lang obscuur. Voor de negentigers is het niet veel beter. Zo komt aan alles een eind.Ik heb het bijzonder naar mijn zin gehad bij de vereniging, leuker dan bij de Kustzeilers waarvan ik ook lang lid was.

PZV onderscheidt zich als zeilvereniging omdat er zoveel ervaren zeezeilers-leden zijn zonder eigen schip. De jaarlijkse Ramsgate met de mogelijkheid voor buitenstaanders om op te stappen, zorgt voor een instroom van zeilers zonder boot en biedt hen de gelegenheid de kneepjes van het vak te leren. Ik heb veel opstappers aan boord gehad en altijd met plezier. De PZV is gastvrij. Ik vind het jammer om afscheid te nemen en misschien was ik nog wel wat gebleven als er wat meer gelegenheid zou zijn de oude maten te ontmoeten.Hoop er een paar op het lustrum tegen te komen.

Om wat inspiratie op te doen voor dit stukje heb ik flink gegrasduind in oude stapels zeildocumentatie. Dit stukje logboek is weliswaar niet van een PZV-tocht maar was wel een enorme ervaring voor mij.

De wereld is klein

Als je zo lang op zee zit, wordt je wereldje erg klein, even groot als de bolling van de aarde je toestaat te kijken. Drie mijl, zes mijl? Als het daar binnen goed gaat, is alles OK. Zijn er schepen?, en zo ja, vaar je vrij?

Is het weer stabiel, of vermoed je een verandering? Geen onverwachte buien met verraderlijke winden?

De zee is binnen je waarnemingsbereik, onder je koepel, overal hetzelfde al kan die heel snel veranderen. Weerberichten voor de Atlantische Oceaan kunnen we niet of nauwelijks ontvangen. Ze helpen je niet, maar storen je ook niet. Het zijn niet meer de notoire onrustzaaiers als op de Noordzee.

We nemen de dingen zoals ze komen. Als de wind uit de verkeerde richting waait, gaan we de andere kant op. Als de wolken de zon afdekken, weten we niet meer precies waar we zitten. Als we geen voortgang maken raken de accu’s leeg en moeten we zelf sturen.

(Dat komt omdat we een elektrische stuurmachine hebben en de accu’s geladen worden door een generator op de vrij-draaiende schroefas.)

Soms zit ik een half uur of langer te wachten op een moment dat de omtrek van de zon door de wolken zichtbaar wordt. Dan kan ik hem

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 41

41

14-08-15 14:54

Voor de Nieuwe Waterweg hebben we het moeilijk. De nacht gaat vallen en niemand heeft nog echt zin in een nacht op zee. We kunnen binnenlopen en misschien de Berghaven in, gezien de slechte omstandigheden. Maar ja, eigenlijk mag dat niet en Gerard wil het schip graag in IJmuiden hebben. Dus we gaan door. Nog een lange slag naar het noorden.

Iedere keer als we door de wind gaan, valt het in het grootzeil bevroren buiswater als scherfijs in de kuip. Gebukt en op onze knieën zoeken we bescherming tegen het neerkomende geweld. Alles krijgt een dikke laag ijs en ik verbeeld me dat we merkbaar tuitelig worden.

Het is al koud vanaf Dungeness. Ik mocht één wacht in m’n kooi blijven liggen omdat ik niet meer warm kon worden. Onderkoeling?We laten Scheveningen over stuurboord achter ons. ‘t Gaat hard.

Ik heb vellen heel grof schuurpapier met zeilringen er in om onder m’n laarzen te binden tegen de gladheid, maar dat werkt voor geen meter. schieten. Dat moet soms in 10 of 20 seconden en weg is hij weer. Twee schoten met een tussenruimte van enkele uren moet ik tenminste hebben voor een running fix. Een goede en eenvoudige manier om je plaats te bepalen. Dat is informatie waar iedereen benieuwd naar is. We weten dan hoeveel we de afgelopen 24 uur gedaan hebben en hoeveel we nog voor de boeg hebben. Hoe ver nog tot het “kruisje” dat staat op de kaart aan de ingang van het Kanaal, 49° 30’ noord, 5° west. Wat we gedaan hebben rekenen we vanaf Sombrero, de vuurtoren aan het eind van de passage tussen St. Maarten en Saba naar het noorden. Voor vandaag is dat 230 mijl. Nog tot het kruisje 539 mijl en van af Sombrero 3037 mijl. Niet verkeerd.

Winterse koude

De omstandigheden worden nu echt slecht. Het is stervens koud. Van een oude zeeman kreeg ik de raad om wollen wanten mee te nemen. Die doop je dan in het zeewater en behoeden je voor bevroren vingers. De tip is eenvoudig uit te voeren, want het schip ligt zo schuin dat ik makkelijk mijn hand in het langsstromend water kan steken. De helling is misschien wel 45 graden. We moeten opkruisen tegen een harde oostenwind. Staysail en gereefd grootzeil. De Bestevaer loopt als een speer. Omdat de accu’s plat zijn moeten we op de hand sturen, maar dat blijkt bij deze zeilvoering niet eens nodig. Het schip zeilt zich zelf.

42

De wet van Murphy

De aanloop van IJmuiden kan nog spectaculair worden, want de motor doet het niet. Hij deed het in Guadeloupe al niet en het is ons niet gelukt die onderweg te repareren. We moeten dus op het zeil naar binnen, geen sinecure bij oost 7 à 8.

Taak voor Dik. Om een uur of één krijgen we de pieren van IJmuiden in zicht. Dus klaarmaken voor de aanloop. De eerste tegenslag is dat ik geen marifooncontact kan maken. De accu’s zijn te leeg. Een sleepje vragen kunnen we dus op onze buik schrijven.

Ik ga op zoek naar een paar hamers, want de vallen die over de lieren hangen zijn één bonk ijs.

Bikken dus. Alles aangelijnd en op handen en voeten, want het dek is één ijsbaan. Jaap Eden zou daar jaloers op zijn.

Binnen de eerste pieren blijkt dat we de zeilen niet kunnen strijken want de vallen zijn zodanig opgezwollen dat ze niet de mast in willen lopen.

Nu wordt het echt een probleem. We maken nog een slag binnen de tweede pieren en dan gebeurt het onvermijdelijke, de Bestevaer loopt aan de grond, op korte afstand van de zuidwal.

Gelukkig steekt het schip zo diep dat we vrij blijven van de keien.

Zo goed en zo kwaad als dat gaat draperen we het staysail om z’n stag. Pieter presteert het om met behulp van de steps de mast in te klimmen om de snapshackle van de val van het dubbelgereefde grootzeil los te maken. Het zeil komt moeiteloos omlaag.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 42

14-08-15 14:54

Eindelijk hulp

Het duurt nog een hele tijd voor er hulp op komt dagen in de vorm van een havenbootje.

Later horen we van de mannen dat de toren ons wel had gezien en het bootje had opgeroepen om naar buiten te gaan omdat er een jachtje tussen de pieren zat. Ze dachten dat het een geintje was, want wie komt er nou de haven binnen, op 19 januari, midden in de nacht bij oost 8 Bft. en min 10 graden Celsius.

We worden de Vissershaven binnengesleept en we meren af aan een trawler. Dat bezorgt mij nog een angstig moment. Als ik daar op het achterschip sta, boven op een trap, blijkt dat ik me nauwelijks staande kan houden. Elf dagen op zee, de koude, de gladheid en uitputting maken mijn fysiek slecht beheersbaar.

In de hut van het havenbootje worden we uiterst gastvrij ontvangen. Zij hebben koffie, iets wat wij al lang niet meer in huis hadden en wij hebben rum. Zij hebben een marifoon waarmee we het thuisfront mogen bellen. Die hadden we ook sinds de Azoren niet meer gesproken. En zij hadden een kachel, een luxe die we op de singlehanded Ostar racer moesten ontberen.

Het is vroeg in de ochtend als we warm en lichtelijk aangeschoten de kooi in gaan.

Om tien uur lawaai op dek: Gerard, Marijke en Wies.

Schipper&Haven Joep Vermeulen

DE WIND Wanneer iemand in de wind gaat, betekent dat voor PZV-ers die handelen in put-opties een riskante onderneming. Maar misschien varen ze straks boven de wind, hebben zij voorspoed, echter laten zij goede raad niet in de wind slaan. Gaat het heel slecht dan zijn zij in de wind, hebben zij zich volgegoten met drank. Maar zeker gaat er dan toch weer een betere wind waaien, of misschien een andere wind. Hij heeft de wind in de zeilen gekregen en gaat het hem voor de wind. Wanneer de tegenwind te sterk wordt, loopt niet alles voor wind en stroom, maar hij wacht gewoon een voordelige wind af.

Het gevaar is wel dat een voorspoedige wind geen matroos maakt, wanneer het leven te gemakkelijk is, wordt men niet gehard. Zo nu en dan is het goed een ander de wind uit de zeilen te nemen, maar geef hem dan niet de wind van voren. Voor baarddragers geldt nog steeds wat ook voor overboordplassers geldt: Wie tegen de wind inspuwt, maakt zijn baard vol. Je moet dus weten uit welke hoek de wind waait. Nooit uit de verkeerde hoek.

Laten we zorgen niet altijd te scherp aan de wind blijven zeilen, niet teveel knijpen, want indien je het onderste uit de kan wilt hebben dan geldt: beter door de wind dan aan lager wal, want dan verzeilen sommigen toch weer in de wind.

Advies voor onze voorzitter: Houd de wind eronder.

Bron: Alles wel aan boord. F. Kerdijk

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 43

43

14-08-15 14:54

Tochtverhaal Peter Chevalier en Jacob van Arum

Vechten met de zee Op zijn tiende naar Engeland

Mijn kleinzoon Jacob is al een paar jaar een fervent zeiler. Ik heb hem beloofd dat we, als hij tien jaar is, naar Engeland zullen varen. Op 22 februari wordt hij tien en de voorjaarsvakantie begint 25 april. Dat weekeinde varen we van Brouwershaven naar Vlissingen, maandag viert Jacob de speelgoedhandel op Koningsdag in Amsterdam en woensdagmorgen 29 april steken Jacob, zijn vader Gerard en ik tenslotte van wal.

De windverwachting is ZW4-5. We volgen niet het plan om in kleine daghopjes via de Belgische kust naar Engeland te gaan maar varen direct bezeild van Vlissingen naar Lowestoft. De route wordt Vlissingen – Lowestoft – Pin Mill – Londen – Chatham – Ramsgate – Nieuwpoort – Vlissingen.

Al snel wakkert de wind aan naar 6-7 en bij het kruisen van de shipping lanes zitten we op een volle zeven met lange vlagen acht. Doordat de wind ook wat draaierig is komen de hoge golven van alle kanten. We doen de dik honderd mijl in 17 uren. Ik vraag Jacob wat hij van de harde wind, hoge golven en zeeziekte vindt. Hij zegt: ‘Ik dacht dat het misschien een beetje saai zou zijn omdat we een boek moesten meenemen, maar helemaal niet, je moet echt vechten met de zee!’

Na deze doop verloopt het vervolg rustiger. In Londen komen vrienden grote Paul en kleine Paul aan boord voor de terugtocht. De moeders en de twee maal twee jongere broertjes en zusje komen voor een paar dagen ook naar Londen.

Jacob houdt een verhalend logboek bij dat hier onverkort volgt:

een uur nadat ik had gekotst, moest Bompa ook kotsen. Het was meer dan 100 mijl varen. Om twee uur ging Pappa slapen en hij ging om zes uur de hele avond wacht lopen. Bompa ging de hele nacht slapen maar hielp Pappa hier aanleggen. Om 1 uur ’s nachts kwam ik bij Pappa wacht lopen en ik ging om drie uur weer slapen. Om 5.30 uur lagen we vast in de haven van Lowestoft. Tijdens de reis hebben we ook bliksem en een regenbui op onze kop gehad met toen windkracht 8, met halve fok voeren we al 6 knopen, Bompa was een beetje ziek toen. We hebben ook op de motor gevaren in totaal acht uur.

30 april

We zijn we allemaal in dezelfde minuut wakker geworden en zijn we gaan douchen. Ik kon niet stilstaan omdat ik niets anders deed dan op de boot. Toen we klaar waren gingen we ontbijten met een lekker gebakken ei. Daarna gingen we de boot opruimen zodat alles weer op zijn plek stond.

Daarna gingen we de stad in. We kochten nieuwe tandpasta en een voetbal. Pappa en ik gingen even voetballen en Bompa ging nog even lopen. Daarna gingen we weer terug. Ik ging op de iPad en Pappa en Bompa gingen slapen. Toen ze wakker waren was de uitlaatpot stuk. Pappa haalde mij op om te kijken hoe dat gaat. We gingen ergens naar toe om het te repareren maar ze waren er niet en we gingen dus ergens anders heen maar die laste alleen hekken en toen weer ergens anders heen maar die

Logboek Jacob 29 april

Op 29 april varen we uit onze ligplaats en om 12 uur varen we op de Westerschelde. We zijn meteen gaan zeilen. Het was windkracht 7 en we varen 7 knopen met golven van 3 meter hoog. Na 10 mijl was ik de eerste die moest kotsen. Ongeveer

44

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 44

14-08-15 14:54

was aan het verhuizen, maar hij was zo aardig ons ergens heen te brengen waar ze het konden maken, en dat deden ze toen. We gingen weer terug naar de boot. Bompa ging slapen en Pappa zette de uitlaatpot er weer in en ik keek toe. Daarna gingen we borrelen en trokken daarna onze pakken aan om te eten in de Yachtclub waar we het spel ‘Engels voor kinderen’ speelden en daarna gingen we terug om te slapen.

1 mei

We varen van Lowestoft naar de haven bij Pin Mill.

Ik werd wakker toen we er bijna waren. We waren vlakbij een grote haven voor vrachtschepen.

We moesten nog drie uur varen. Het was een hele mooie kust met prachtig landschap. Toen we er waren gingen we naar Pin Mill waar ik het heel erg naar bier vind stinken. Maar op weg daar naar toe was er prachtig landschap supermooi was dat en op weg terug ook zo.

2 mei

Pappa en Bompa staan heel vroeg op om nog met eb de rivier af te varen en dan met vloed de Theems op te varen met daarna ook een stuk stroom tegen. Om vier uur lagen we aan de binnenkant van de steiger voor de Tower Bridge. Toen we er vijf minuten lagen kwam er een vrouw die zei dat we er niet mogen liggen omdat het te ondiep zou worden, dus moesten we aan de andere kant liggen omdat het daar diep genoeg moest zijn. En morgen moesten we dan naar een andere haven een mijl van onze ligplaats vandaan omdat het bij hun vol was zeiden ze, hoewel er genoeg plek was voor ons. Daarna gingen we London verkennen.

We hebben om de Tower gelopen en over de Towerbridge en daarna gingen we eten in een pizza restaurant en op de boot slapen.

3 mei

Pappa heeft een lijst gemaakt van de dingen die ik

graag wil zien. We gingen eerst naar het Nationaal Historisch Museum waar allemaal dinoskeletten zijn. Daar brachten we wel een hele dag mee door.

Toen we klaar waren gingen we nog naar het Science Museum waar we nog een kwartier in konden zijn en daarna gingen we eten in Soho en terug naar de boot

4 mei

Om negen uur kwamen Mamma, Sophie, Reinder, Grote Paul, Kleine Paul, David, Simon en Esther aan op de boot. We brachten daarna hun koffers naar hun hotel. Daarna gingen we over de Tower Bridge naar de Tower waar we koffie dronken. Toen zijn we naar de Big Ben geweest en liepen we door naar het park waar we doorheen liepen. Bij Buckingham Palace gingen we naar het Science Museum. Daarna gingen zij met ons naar de boot. Daar hebben we allemaal pasta gegeten, en daarna Dodenherdenking gedaan en daarna een borrel gedaan. Wij gingen toen een film kijken en zij gingen toen naar het hotel.

5 mei

We gingen naar het hotel waar we de groep splitsten tussen de familie Saraber en de familie van Arum met Bompa. Wij gingen naar Greenwich waar een tentoonstelling was over Nelson. Toen we daar klaar waren gingen we een heuvel op en vanuit daar naar een speeltuin. Toen namen we de weg terug waar Paul en Paul weer bij ons kwamen met de familie. We gingen toen met zijn allen eten op de boot.

6 mei

We varen niet uit werd besloten want er was te veel wind. We gingen naar het hotel waar we hadden afgesproken met hun. We gingen toen naar de H.M.S. Belfast maar dat was te duur. Dus gingen we naar de Tower waar we alle kroonjuwelen hebben gezien. Toen we daar klaar waren gingen we lunchen en toen mochten we een souvenir uitkiezen. Toen we dat gedaan hadden gingen Pappa en ik naar de H.M.S. Belfast en gingen de anderen iets anders doen. We hebben het schip uitgebreid bezocht en gingen toen terug naar de boot waar we gingen slapen.

7 mei

Bompa gaat heel aardig even een paar dingen repareren, Pappa en ik gaan naar het Science Museum en Paul en Paul naar het Nationaal Historisch Museum. We spraken om half twee met elkaar af zodat we om twee uur bij de boot zijn om naar Chatham te vertrekken, wat goed ging. We kwa-

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 45

45

14-08-15 14:54

men er laat aan en gingen toen slapen.

8 mei

We gingen naar het Museum waar er allemaal schepen lagen. Toen we daar klaar waren gingen Pappa en Paul boodschappen doen en gingen wij even een beetje op de boot klungelen. Toen ze terug kwamen gingen we gelijk naar Ramsgate waar we ook laat aankwamen en gelijk gingen slapen.

9 mei

Er was te veel wind en varen we niet uit en gingen we in een cafe ontbijten. Daarna gingen we naar de Canterbury Cathedral. Het was een mooie kathedraal die ook een begraafplaats was. Er stond een soort bord in de muur waar tekeningen in staan van 1000 jaar oud. Pappa had nieuwe kleren gekocht voor de jacht. Toen we terug waren was er een Kapiteins Diner waar we eerst gingen borrelen in de Yachtclub en daarna eten in een Italiaans restaurant en we gingen daarna slapen.

gen we borrelen en eten in het restaurant van de Jachtclub, waar ik daarvoor moest douchen. Toen we klaar waren gingen we slapen.

11 mei

We gooien snel de trossen los want we hadden ons in het tij vergist. We hadden flinke stroom tegen maar we kwamen om vijf uur aan in Vlissingen, waar Bompa gelijk weg ging. Wij ruimden alles op en maakten alles schoon. Toen we alles af hadden gingen we naar de auto om alles in te laden. We brachten Paul en Paul weg en gingen zelf naar huis.

EINDE

10 mei

Ik werd laat wakker om half een, toen waren we halverwege, maar toen we bij Frankrijk waren draaide de wind heel erg dus was het fok in uit, in uit. Toen we hadden aangelegd bij Nieuwpoort gin-

46

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 46

14-08-15 14:54

Tochtverhaal Joep Vermeulen

Onbereikbaar H

et is als met een grote liefde..meestal is die onbereikbaar. Soms niet eens zo negatief, want het hebben van de zaak is het einde van het vermaak.

Ons doel en de weg ernaar toe

Acht weken heen en terug naar de Duitse Wadden. Althans dat was het plan. Met twee boten varen is ons goed bevallen, dus ook deze keer varen de Ribaldus

en de Kia Kaha gezusterlijk via de Staandemastroute naar het noorden. Joop heeft zijn dochter en haar vriendin aan boord.

De eerste ontmoetingsplaats is Dordrecht. Een vaak vergeten stadje. Maar wat herbergt deze oude stad een schat aan historische pandjes uit de zestiende en latere eeuwen. Wanneer je lopend door de winkelstraten naar boven kijkt, ontrollen zich de gevels met hun karakteristieke aan een stijl gebonden vormen. Het verrassende museum De Gheijn meer dan een bezoek waard. De drie havens liggen als vingers in de stad. Het uitzicht vanaf de Grote kerk is spectaculair. Vijf grote stromen aan

je voeten. De uitdrukking: Hoe dichter bij Dordt, hoe rotter het wordt, waarvan de betekenis van rotter anders is dan wat wij eronder verstaan, is minder negatief. Hoe rotter, hoe dichterbij de Rotte. Koningsdag heeft Dordt zeker weer op de kaart gezet. Onder het indrukwekkende gelui van de zware klokken in de toren van de Grote Kerk vertrokken we.

De stormvloedkering van Krimpen aan de IJssel is snel genomen, de Ribaldus moest voordien wel twee uur wachten voor de brug over de Noord.

Voordeel van een lage mast betaalt zich dan wel uit. Solidair met hem ben ik ook in een zijwater blijven liggen. Gouda met haar gotische stadhuis blijft een trekpleister. Wanneer je daar om takkenthee vraagt, de benaming voor verse thee met muntblaadjes, kun je ook typhuscola krijgen of koleirefanta. De kelner was zeer adrem. Precies op tijd lagen we voor de treinbrug die zo nu en dan opengaat.

Maar drie keer op een dag. Bij de Kaag ligt ook een treinbrug, maar de gegevens in de almanak van verleden jaar kloppen al lang niet meer. We konden er niet meer onderdoor, dus met meer schepen een stukje teruggevaren en in de haven op het Kaageiland een rustige plek gevonden. Rustig? De Kaagbaan was vandaag vanwege de wind de aangewezen vertrekbaan.

Elke minuut, lijkt het, komt er laag een immens vliegtuig over. Je zult er maar wonen.

Haarlem, het volgende doel, is ook zo’n historische stad. Onszelf lekker verwend met appelgebak met echte slagroom. Dat blijft ons favoriete vakantievoedsel. Mijn opstapper komt ook aan boord.

De tocht naar Amsterdam en de binnenkomst vind ik steeds weer een belevenis. De Sixhaven is, nu de Metro daar op zijn plaats ligt, weer groter geworden. Tevens is alles vernieuwd.

Lag je vroeger gestapeld en kon je er pas na tienen uit, nu met alleen vingersteigers heeft iedere boot een eigen plekje en heb je hoogstens met twee boten te maken bij een vervroegd vertrek. Wat een heerlijke haven, alles nieuw en goed verzorgd.

De douches vreten alleen het saldo van je kaart op. Onder de anderhalve euro krijg je jezelf bijna niet gedouched. Het weer wordt slecht en slechter. Harde wind en regen. Elke avond heb-

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 47

47

14-08-15 14:54

ben we onszelf getroost met een bioscoopje. Eye is om de hoek en daar draaien bijzondere films. Trouwens, het appelgebak is daar nog lekkerder dan waar ook. Ook KamYin op de hoek van de Warmoesstraat is zo’n ‘verplicht’ nummer. Heerlijk Chinees-Indonesisch-Surinaams eten voor een prikprijs.

Al meer dan vijftig jaar kom ik er en ze stellen me nooit teleur.

Omdat het slechte weer blijft aanhouden besluiten we even naar huis te gaan met de trein.

Naar de wadden

Na twee dagen is het weer beter en vertrekken we richting Enkhuizen. Eindelijk weer onder zeil. Een zeilboot is er tenslotte voor gemaakt. De Ribaldus loopt sneller en Joop heeft voor ons al een plekje gereserveerd in de Buijshaven.

In Enkhuizen komen nieuwe opstappers op de Ribaldus. De wind is 5/6 maar gelukkig uit het westen. Naar Makkum in een gestrekte lijn.

Naast de patserige grote motorjachten van de Vries een rustige nacht doorgebracht. Mijn verjaardagsvlag, die ik van mijn kinderen heb gekregen, wappert fier in de stevige wind.

Op tijd vertrekken we naar de Lorentzsluizen. Het tij staat mee in de Boontjes. Hier en daar kun je buiten de betonning, maar pas op in het laatste stuk vlakbij Harlingen. Daar heb je geen enkele speling.

Achter de sluis ligt het kleine rustige haventje van de watersportvereniging. In Harlingen zijn nu ook meer steigers ge-

48

bouwd, zodat je niet meer verplicht bent vast te leggen met losse lijnen i.v.m. het getij. Ik heb er wel eens een boot zien hangen aan de meerlijnen.

Vlieland is het uiteindelijke doel van dit traject. Eigenlijk was Terschelling een tussenstation, maar door Oerol lig je daar tig dik. Heel vroeg vertrekken we met de eerste brug. Met een rif in het zeil een bezeilde koers naar de Richel om daar in het Stortemelk de stroom tegen te krijgen. Alleen op het zeil is Vlieland nauwelijks te halen. De motor moet worden bijgezet.

Wat een stroming in het laatste gaatje vlakbij de haveningang.

We varen een halfvolle haven binnen. Aan de G-steiger mooie plekken gevonden. Zo hier blijven we even. De vouwfietsen hebben we niet voor niets meegenomen. We fietsen over het mooie eiland, gaan lekker uit eten, liggen aan het strand en

genieten van de rust. Heerlijk.

Onze opstappers gaan met de

veerboot terug naar de vaste wal. We hadden terug kunnen zeilen, maar gaven er de voorkeur aan het slechte weer dat op komst was, in Vlieland af te wachten. En het kwam. Spectaculair is dan het binnenlopen van de gehuurde bruine vloot.

Met de harde wind dwars op de havenmond moet je goed je koers hoog houden. Soms gaat het maar net goed. De stagen

en masten van de liggende boten geven een luid concert met mooie lange muzieklijnen.

Onbereikbaar

Het plan om naar Lauwersoog te gaan en Schiermonnikoog om vandaar via Borkum de overige eilanden aan te doen, geven we op. Met slecht weer je tijd uitzitten op een eiland zonder dat eiland te kunnen verken-

nen, lijkt ons geen goed plan. En wanneer we wachten op mooi weer, komen we tijd tekort voor de terugtocht. Dus geen Duitse Wadden. We besluiten terug te keren.

Wanneer na een paar dagen de wind tot vijf afneemt, vertrekken Joop en ik via de Boontjes naar Kornwerderzand en in een lijn naar Workum. De Kia Kaha blijft daar liggen tot eind juli wanneer mijn zoon uit Spanje en zijn gezin de boot overnemen. Ik stap nu bij Joop aan boord en vaar samen met hem terug naar Hellevoetsluis, waar mijn auto staat. De logistiek van een gezamenlijke tocht is soms heel ingewikkeld. Op mijn voorstel gaan we binnendoor naar het zuiden. De Friese meren zijn voor Joop nog onbekend en met een diepgang van 1.30 m zijn alle sloten en plassen bevaarbaar. Eerst langs het kleine Gaastmeer, dan via de Follegasloot naar Sneek. We zeilen alleen op de kleine fok vier en een halve knoop. De zon verwarmt onze verkleumde botten. Wanneer wordt het nu eens echt zomer? Ik vermoed ergens eerste Kerstdag tussen 10.00 en 14.00 uur. Alle extra

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 48

14-08-15 14:54

kleding is aangetrokken inclusief muts en sjaal.

Toeristje spelen

Sneek is buiten de Sneekweek heel aantrekkelijk. Mooie pandjes. Voor nog geen 250.000 euri heb je een tweekapper uit de jaren dertig met heel veel kamers en tuin. Maar ja, wat heb je er te zoeken zonder baan?

Via Langweer naar Echtenerbrug. Overijssel is bereikt. Heel vaak kunnen we zeilen. Zo komen we in Giethoorn. De haven is net diep genoeg. Aan de andere kant van het water ligt het pittoreske Giethoorn. De

film Fanfare heeft het dorp erg veel belangstelling opgeleverd.

Busladingen Chinezen zwermen uit over de slootjes en paadjes.

Maar ondanks de drukte genieten we van het mooie dorp.

We brengen de noodweerdag lekker aan boord door in het beschutte haventje van Vos waar we als enige gast liggen. De wind blijft onverminderd doorstaan. Soms is de route bezeilbaar. En wat is Nederland toch mooi. We komen in de avond aan in de havenkom van Blok-

zijl. Via de Rampspolbrug over het Ketelmeer en de Roggebotsluis naar Elburg. Ondanks het feit dat ik jaren in het nabijgelegen Nunspeet heb gewoond, ken ik Elburg eigenlijk nauwelijks. Een openbaring. Het mooiste bewaarde middeleeuwse

stadje met in verhouding tot het grondoppervlak de meeste oude gebouwen van Nederland.

En niet te vergeten de langste, nog in bedrijf zijnde lijnbaan van ons land. Het nieuwe orgelmuseum is een aanrader. Leuk om daar een schilderij aan te treffen dat vroeger bij ons thuis hing. Alle werkende orgels mogen bespeeld worden.

Ook Elburg gaan we verlaten en motoren naar Urk. De wind is rats tegen. Urk biedt een gastvrij welkom. Leuk is het gesprek in de avond met de Urkers die op het leugenbankje bij de haven zitten. De visvangst kent

twee gezichten elk met haar eigen waarheid. Die van de vissers en die van de milieubeweging.

Die discussie is er ook over de windmolens. Geldverslindende en in de aanmaak vervuilende technieken of een zegen voor de mensheid. Je zult er alleen maar in de buurt wonen. Ook binnen de PZV is er die tegenstelling tussen de techneuten en de idealisten. Tussen droom en werkelijkheid ligt een wereld aan mogelijkheden.

In twee grote slagen zeilen we de volgende dag naar Enkhuizen. 5 bft. NW.

Ook naar Amsterdam is het een bezeilde koers. Snelheden tot 7 knopen halen we. Het mooie weer is aangebroken. Eindelijk.

En we gaan naar huis? Wanneer je je doel niet meer kunt bereiken, stel je een ander doel. Huis.

Op de motor over het rustige Noordzeekanaal. De marina in IJmuiden loopt gedurende die dag aardig vol. Het strand is over het lage duin heen. De hitte begint door te zetten. Niets in de volle zon, de beschutting is nu de regel.

Heel vroeg, drie uur na hoogwater IJmuiden volgens de vaar-

wijzer, moet je buiten de pieren zijn om een gunstig tij in het Slijkgat aan te treffen. Ondanks het feit dat we gemiddeld meer dan vijf knopen lopen, halen we het niet. Voor welke boten is dat vaarplan eigenlijk bedoeld?

Maar wat een schitterend slot van onze zeiltocht. Zon en wind en een lekkere temperatuur.

Van de hitte op het land is niet veel te merken.

Nog een nachtje op het Haringvliet om de boot te poetsen en lekker te zwemmen. Je wordt dan wel welkom geheten door miljoenen vliegjes. Die heb je ook voor Makkum.

De boot helemaal schoon achterlaten kost toch nog meer tijd dan verwacht.

In het zweet des aanschijns zult

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 49

49

14-08-15 14:54

gij Uw boot klaren. Hier voel je de warmte erg goed.

Vijf weken duren lang en zijn heel snel voorbij. Er zit een bepaalde contradictie in de tijd.

Gelukkig liggen de Wadden er volgend jaar gegarandeerd nog.

En wat dit artikel nu met zeezeilen te maken heeft? Het is fijn dat je kunt je uitwijken indien de zee minder toegankelijk is.

50

• • • • • •

Wachten voor de brug in Haarlem Het cafe Fanfare in Giethoorn Straatje in Elburg Elburg van boven gezien Strand van Vlieland Het paard van Marken in de steigers

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 50

14-08-15 14:54

ervaringsverhaal Hans van Reenen

Een nieuwe marifoon en toen…

H

et was weer Ramsgatetijd en dat deed me denken aan het hierna beschrevene. Zeezeilen 2012/02 bevatte zoals gebruikelijk een aantal artikelen betreffende de Ramsgate van dat jaar. Daaronder de ‘Overpeinzingen van de vlootvoogd’. In dat artikel laat Max (vlootvoogd a/b Scylla) zich o.m. ontvallen: ’Natuurlijk waren er wel weer de typische begin-van-het-seizoen perikelen met marifoons die niet of slecht doorkwamen. Vroeger hadden we een elektronica-commissie; zou dat misschien een idee zijn Hans?’

Daar wil Hans – zij het misschien een beetje laat – alsnog wel op reageren. Zo’n electronica-commissie is wat hem betreft best een goed idee, maar die had onze zendproblemen gedurende de Ramsgate niet opgelost. Overigens was dan zo vóór ons vertrek al wel duidelijk geworden dat we geen ‘staande-golf-probleem hadden’, maar een ander zendprobleem. Immers, in de hoogtijdagen van de elektronica-commissie werd de marifoon van elk aan de Ramsgate deelnemend schip op de verzameldag gecontroleerd, waarbij het gebruik van een zogenaamde staande-golfmeter standaard was. Maar dit even terzijde.

Langs z’n neus weg merkte betrokkene daarbij nog op, dat reparatie van de marifoon waarschijnlijk problematisch zou worden. Bij zijn bedrijf werkten althans geen monteurs meer die met deze oude (N.B.: eind 80-er, begin 90er jaren…!) analoge technologie uit de voeten zouden kunnen. Hetgeen betekende dat het apparaat naar elders zou moeten worden opgestuurd. We kregen het advies in Suffolk langs te gaan om een en ander zeker te stellen.

De Ramsgateweek was voor ons het begin van een zesweekse reis richting Solent en Kanaaleilanden, en het leek niet verstandig om dat met een zendvermogen van maximaal 1 Watt te doen. Onze eerste halte na Ipswich was dus bij het hiervoor bedoelde elektronicabedrijf in Suffolk. Daar werd de conclusie van de monteur bevestigd.

Niet meer dan 1 Watt

Na de constatering - met name gedurende de oversteek naar Lowestoft - dat we niet of slecht doorkwamen, was er eigenlijk pas in Ipswich gelegenheid even naar dat euvel te (laten) kijken.

En het bleef helaas ook nog even bij kijken. Een toevallig op de haven aanwezige monteur van een elektronicabedrijf uit Suffolk, had - ook al weer toevallig – een staande-golfmeter in zijn auto liggen en was bereid om even naar onze marifoon te kijken. Conclusie: geen ‘staande-golfprobleem’, maar een defect in de marifoon zelf.

Die zond namelijk op geen enkel kanaal (dus ook niet op 16) met meer dan 1 Watt vermogen uit.

En ja, op een beetje afstand hoor je dat dan niet meer.

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 51

51

14-08-15 14:54

Repareren of nieuw?

Vraag was toen: Wat te doen? Het apparaat laten opsturen voor reparatie, waarbij onzeker was hoe lang dat zou duren en wat de kosten zouden zijn, of overgaan tot vervanging. Besloten werd voor de laatste optie te gaan en te kijken of we onderweg de nieuwe marifoon zelf zouden kunnen installeren. Om daarbij zo min mogelijk problemen te hebben zou de nieuwe marifoon een vergelijkbare configuratie moeten hebben als de oude, te weten een black box achter het schot bij de kaartentafel en een ‘ intelligente’ hand set in de kuip. Na enig zoeken op internet bleken Garmin en Raymarine op dat moment een dergelijk apparaat in de collectie te hebben.

Aangezien nagenoeg alle instrumenten aan boord van de Lady Five van Raymarine zijn ging mijn voorkeur daar naar uit. Helaas had de firma in Suffolk wel de nodige mooie folders, maar geen apparaten op voorraad. Het betreffende apparaat moest bij de fabriek in Hongarije besteld worden en de levertijd was 3 werkdagen.

Nu arriveerden we in Suffolk op vrijdag, d.w.z dat de levertijd in de praktijk een kleine week zou bedragen. Dat was ons te dol en dus besloten we om de volgende dag door te varen en ons geluk elders in de UK te beproeven.

Wat bleek echter, ook bij andere bedrijven in diverse op de route liggende havens had men het betreffende apparaat niet op voorraad en moest het (ja, u raadt het…) in Hongarije worden besteld. Inmiddels hadden we ook wat aan prijsvergelijking met Nederland kunnen doen en was ons gebleken dat we het in Nederland zelfs voor een iets lagere dan de in Engeland gangbare prijs zouden kunnen kopen. Een telefoontje naar Kniest in Muiderzand leerde vervolgens dat het apparaat

direct leverbaar was en dus werd besloten het daar te bestellen. Echtgenote Bep was zo lief om naar Muiderzand op en neer te rijden en het daar op te halen. En vervolgens waren onze nieuwe opstappers, die in Brighton aan boord kwamen, zo aardig om het apparaat mee te nemen naar de UK. De weersomstandigheden gedurende onze tocht dat jaar waren op zijn zachtst gezegd wisselvallig te noemen. Als het goed weer was moest je echt varen en zorgen dat je op tijd ergens binnen was, voordat de volgende storing zich weer aandiende. En na het arriveren van de nieuwe marifoon, keurig afgeleverd door Jan Statius Muller en Peter Veger, was het goed weer en dus moest er gevaren worden. Pas een dag of wat later, we lagen inmiddels in Lymington, was er tijd en gelegenheid voor de ‘operatie marifoon’.

‘Operatie Marifoon’

Die operatie werd uitgevoerd door Bauke Sijtsma en ondergetekende en daarbij kwamen – ondanks de min of meer met onze oude marifoon vergelijkbare configuratie – toch nog wel wat uurtjes ‘priegelwerk’ kijken. De ‘black box’ was snel genoeg vervangen, maar het netjes aanbrengen van bekabeling tussen black box en handset – resp. luidspreker in de kuip was met name door de moderne dikke stekkers een ‘crime’. De kabels waren met geen mogelijkheid door de bestaande kabelgoot te halen en dus moest er geboord worden en ruimte gemaakt voor een alternatieve route. Die route werd overigens al wel ‘gebruikt’ door een aantal dunne (onbeschermde) draden, wat het boren tot een riskante operatie maakte.

Immers, schoot je boor uit dan had je per definitie ‘onvoorzienbare ellende’.

Dus hééél voorzichtig geboord en voor ons gevoel geen echte uitschieters gemaakt. Maar ja, dat weet je pas zeker als alles klaar is. Tot onze opluchting bleek het uiteindelijk mogelijk verbinding te maken en de bekabeling nagenoeg onzichtbaar weg te werken. En vervolgens leerde een marifooncheck met de Coastguard ons ook nog dat de ontvangst ‘loud and clear’ was.

En toen…

Grote opluchting dus…, totdat mijn oog viel op de meters van de windset in de kuip. Die deden dus niets meer! Toch wat geraakt bij het boren?

Opmerkelijk was dat we wel spanning hadden op de instrumenten, maar geen signaal. Na enig zoeken moesten we toegeven dat de oplossing

52

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 52

14-08-15 14:54

van dit probleem, wellicht door onszelf en met name door onze booractiviteiten veroorzaakt, ons boven onze pet ging. Op naar de havenmeester dus en gevraagd naar de dichtstbijzijnde Raymarinedealer.

‘Nou dat zijn wij!’, antwoordde deze op onze vraag. Ik moest even om de hoek lopen en zou daar te rade kunnen. Zo gezegd, zo gedaan. Ik trof inderdaad iemand met kennis van zaken, maar helaas de monteur die de klus zou moeten kunnen klaren had vakantie. Mijn contactman was echter de beroerdste niet en wilde hem wel even bellen .Lang verhaal kort. Hij trof hem thuis én bereid direct naar de haven te komen om het probleem aan te pakken. En ja hoor, een kwartier later stond hij op de steiger met zijn gereedschapskist in de hand.

Systeemperikelen

Hij kwam aan boord en ging direct voortvarend aan de gang. Zijn eerste vraag was of ik er bezwaar tegen had dat hij alle verbindingen even los maakte. Dat leek mij wat bedreigend, maar de man straalde zoveel competentie uit dat ik hem zonder meer de ruimte heb gegeven om zijn gang te gaan. En wat toen volgde was een genoegen om mee te maken. Systematisch en in een hoog tempo de ene na de andere verbinding checkend en potentiële oorzaken uitsluitend, gaf hij al snel aan een idee te hebben van de echte oorzaak. En aan het eind van de rit bleek hij het inderdaad bij het rechte eind te hebben.

Het eind van het zoekproces werd ingeleid door zijn vraag over waar onze stuurautomaat zich bevond. Ik voelde al wat er ging komen en vertelde hem dus met enige aarzeling dat die zich helemaal onderin, onder het bed in de achterkajuit bevond. Om daar bij te kunnen zou ik de halve achterkajuit moeten ontmantelen. Nou, dat moest dus echt!

Maar nu komt het. Nadat hij alle verbindingen weer keurig in orde had gemaakt meldde hij me nog, dat hij weliswaar de aanleiding tot het probleem voorlopig had weggenomen, maar dat de oorzaak nog steeds aanwezig was. Die was n.l. terug te voeren op het feit dat Raymarine het door ons gebruikte systeem destijds ontwikkeld had voor gebruik met een beperkt aantal – toen gangbare – instrumenten, maar dat daar inmiddels diverse vermogen-vragende instrumenten aan waren toegevoegd. De voeding van al die instrumenten was blijven lopen, zoals destijds de bedoeling, via de voeding van de stuurautomaat.

En onder omstandigheden waarin door diverse instrumenten hard gewerkt moest worden trok die voeding het gewoon niet meer. In de praktijk werkte dat bij ons zo, dat als – met een beetje zeegang – de stuurautomaat hard moest werken, de plotter op de piekmomenten uitviel, om op de dalmomenten weer van voren af aan op te starten. Iets om dol van te worden overigens ….., maar dat terzijde. En uiteindelijk had al dat uitvallen en opnieuw opstarten kennelijk tot het uitvallen van de bedoelde zekering geleid.

De oorzaak zou kunnen worden weggenomen, vertelde hij, door de plotter van een eigen voeding te voorzien. Dat hebben we een aantal weken later, na thuiskomst, dus gedaan. En het probleem heeft zich sindsdien dan ook niet meer voorgedaan.

Dat beide problemen zich gelijktijdig voordeden had dus simpelweg te maken met coïncidentie.

En onze zorg, dat het tweede probleem een gevolg zou zijn van onze aanpak van het eerste, bleek gelukkig ongegrond.

Afijn, alles er uit en naar buiten. Ruimte gemaakt en voor ik het wist lag onze monteur op z’n buik in de krochten van de achterkajuit en klonk het (à la Harry Olie) : ‘Yes!’. Aanleiding tot de ellende was een zekering op de stuurautomaat die het begeven had. De vervanging van die zekering was natuurlijk ‘een fluitje van een cent’. En met het oog op een eventuele toekomstige herhaling van het fenomeen, drukte de monteur me nog enkele reserve zekeringen in de hand. Je weet maar nooit….

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 53

53

14-08-15 14:54

techn&vaarpraktijk Arend Jan Klinkhamer

Een gat in de kiel We hadden de Rosa de afgelopen winter in Rochefort op de kant gezet. Nette kraan, goed op een stevige bok gezet, ook al deden ze er wel erg lang over: een uur bezig met twee man! In mei gingen we weer te water en zoals altijd controleerde ik in de singels de afsluiters en de bilge.

Oeps: er komt water de bilge in, van onderen! Terug op de kant.

Wat blijkt: onder de achterkant van de kiel zit een scheur waardoor het water vrij in en uit kan stromen.

Verkeerd belast

Onze kiel is halflang: vijf meter lang, een meter hoog, scheepsdiepgang 1,5 meter. In de voorste vier meter zit de ballast, de achterste meter is een pompbilge, een holte tot helemaal onderin de kiel waar het douchewater en ankerbakwater wordt verzameld. De schade bleek te zijn ontstaan doordat de kiel op drie plaatsen met een houten blok op de bok was gesteund; de achterste ondersteuning was maar 15 cm breed en, wat het ergste was, een paar centimeter hoger dan de voorste twee.

Daardoor was zoveel van het scheepsgewicht op die achter-

54

ste plank gekomen dat dit een breuk in de onderkant drukte.

Wat niet hielp was dat de romp in delen is gemaakt: een bakboord- en stuurboord romphelft die over de middellijn met matten aan elkaar zijn gezet. De onderkant van de kiel is geheel vlak en op zijn breedst 30 cm.

Dit vlak is als derde bouwdeel gemonteerd. Na het afslijpen van het beschadigde deel van de onderkant, bleek de achterste 15 cm bijna geen glasmat te bevatten. Misschien een constructiefout, misschien ook een gebrekkige reparatie; er waren sporen van later aangebrachte glasmatten.

Geleerde les

De reparatie was redelijk simpel: de hele onderkant over 40 cm wegslijpen, ontvetten, nieuwe glasmatten, en afwerking met een waterdichte epoxylaag.

Ik had het in nood zelf kunnen doen, maar er was een werfje dat het beter deed. Het was eigen rekening want net als in de HISWA-voorwaarden nam ook de Franse haven geen verantwoordelijkheid. Wel rekenden ze niets voor de extra kraanbeurt.

Weer wat geleerd De les van dit gebeuren is dat zo’n bilge tot onderin de kiel eigenlijk een risico is. Niet alleen verkeerd belasten op de bok, maar je kunt ook op een ankerplek een steen over het hoofd zien en daar net met die achterkant op liggen bonken. We hebben wel eens in harde wind scheef gelegen op een rots achter Holy Island, maar dat was met het breedste, massieve deel van de kiel. Ook kun je bij het droogvallen op een staanplaats langs een kade net met die achterkant op een steen staan. Ik overweeg nu om de onderste halve meter van de bilge te vullen met geslotencelschuim en aan de bovenkant een plank te lamineren. Komt er een scheur onderin, dan blijft het water tenminste buiten.

Vooreerst varen we met vertrouwen door; het risico blijft erg klein. Maar ik kijk in het vervolg wel heel erg goed mee bij het opbokken in een onbekende haven!

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 54

14-08-15 14:54

Vereniging

Zeezeilvereniging voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

Bestuur Annemieke Stallaert Voorzitter voorzitter@pzv-zeezeilen.nl Henri Boetzkes Secretaris secretaris@pzv-zeezeilen.nl Manfred Paradiek Penningmeester penningmeester@pzv-zeezeilen.nl Maarten Roks Activiteiten activiteiten@pzv-zeezeilen.nl Maarten Schouten Communicatie communicatie@pzv-zeezeilen.nl ZEEZEILEN/verenigingsblad Theo Bouwman hoofdredacteur.

Carla Peeters redacteur Peter Plantinga redacteur Joep Vermeulen redacteur en vorm- gever Nynke vd Kamp vormgever website: www.pzv-zeezeilen.nl Martijn van Dijk webmaster Joop Verboom webmaster Bauke Sijtsma webredacteur Contact: Voor zowel Zeezeilen (kopij) als voor de website (berichten): redactie@pzvzeezeilen.nl Leden- en botenadministratie Deze wordt bijgehouden door secretaris en penningmeester. Het onderhoud van persoons- en bootgegevens gebeurt door de leden zelf, via de website.

Monsterrol Nieuwe leden:

Lia Schuitemaker Ignace van den Heuvel Koen Lindner Mariëlle de Groot Marcel de Groot

Tongeren Eindhoven Asten Eindhoven Eindhoven

Lidmaatschap opgezegd:

Bob van Engelen, Wim Beijnink, Paul Smolders, Frans Blom, Henriette van den Heuvel – Renema, Harrie van den Heuvel, Fiet Hagen, Kees Kersten, Martin Droogh

Nieuwe boten:

Skilge Madelon Simons Hellevoetsluis Hallberg Rassy 26 Dancing Queen Sander van Eijkern Ouddorp Vels SY484

Niet meer in de vloot: Maran III, Den Røde Båd.

Betalingen Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekends en advertenties in ZEEZEILEN gaarne overmaken met vermelding van de aard van de betaling, naar bankrekening: ING 3222325 t.n.v. PZV Zeezeilvereniging, BIC: INGBNL2A, IBAN: NL72INGB0003222325 Kopij aanleveren Kopij voor ons blad Zeezeilen aanleveren, in Word, per e-mail aan: redactie@ pzv-zeezeilen.nl. Bijbehorende foto’s van goede kwaliteit apart meesturen.

Neem even contact op met de redactie als dat om een of andere reden zo niet kan en eventueel anders zou moeten.

De redacties van Zeezeilen en van de website kunnen ingezonden artikelen wijzigen, inkorten of weigeren. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het artikel en voor de mening die er in wordt weergegeven. Die mening komt niet noodzakelijk overeen met de mening van de redactie van Zeezeilen en/of het bestuur van PZV. Ingezonden bijdragen, foto’s, illustraties en andere gegevens dienen vrij te zijn van auteursrechten. PZV zal in geen enkel geval auteursrechten vergoeden.

Het is niet toegestaan artikelen uit Zeezeilen of van de website over te nemen, anders dan met schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van de bron.

Advertenties Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen

PZV Zeezeilen, nummer 2 augustus 2015

ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 55

55

14-08-15 14:54

Individuality and performance are the passion of the vikings!

Just let it happen on your Maxi!

Welcome to an experience Your local MAXI YACHTS dealer: JONKERS YACHTS | Haven Kloosternol 1 | NL-4322 AK Scharendijke | The Netherlands T: +31 (0) 111 673 330 | F: +31 (0) 111 673 339 | E: info@jonkers.org | www.jonkers.org

www.maxiyachts.com

MaxiYachts-229x298mm.indd 1 ZZ_2015-2 Drukwerkdeal.indd 56

14-08-15 14:54

07.08.1