Zz 2016 2 by PZV Zeezeilvereniging

Zeezeilen Jaargang 35 - nummer 2 - augustus 2016

Zeezeilvereniging

voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

Rotterdam op eigen kiel Filmavond Brunel Drie maal drie tips IJsselmeer en Waddenzee

Laura Dekker Guppy Project Ramsgate Special 2016

8 Stormloop op de bioscoop

In dit nummer van Zeezeilen 4 Met zeil en treil 5 Wie doet me wat?

6 Nieuwe leden

Lustrum Oerol

7 De Palaverzaal opknappen 8 Stormloop op de bisocoop

24 Ramsgate in kort bestek

10 Mobiele AIS ontvanger 12 Lustrum Oerol 14 Maenkind binnendoor 16 DSC in de praktijk 20 Ramsgate a/b van de Sjtuf

21 Zeuntjesquiz

North Sea Festival

22 Stoomlicht van de Sundancer

42 IJsselmeer en Waddenzee

23 Dwars door de Galloper Windfarm 24 Ramsgate in kort bestek 27 Aries Windvaan naar Nederland 30 North Sea Jazz Festival 34 Rotterdam op eigen kiel

48 Naar de Carieb om de

37 Een goed meteoboek 38 Scheepsnaam Kia Kaha

noord

39 Eyon 3.0 40 3 x 3 tips

51 Breng Guppy thuis

41 Zeilen met de PZV 42 IJsselmeer en Waddenzee 46 Het is en blijft Beagle 48 Naar de Carieb over de noord

kalender

51 Breng Guppy thuis 54 Het geld ligt op straat

1 - 4 september Waddenweekend

55 Kanaal 77

10 september 8 uren van de Oosterschelde

55 Colofon

1 - 2 oktober Eindejaarsweekend

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Redactie & Bestuur

Annemieke Stallaert

Joep Vermeulen

Met zeil en treil

Wie doet me wat…

De afgelopen periode was voor ons bestuur nogal heftig. Door persoonlijke omstandigheden bleek opnieuw een bestuurswissel nodig op het zo cruciale activiteitencommissariaat. Tegelijkertijd moest onze secretaris onder het mes voor een zware operatie en werd bij mij borstkanker geconstateerd. Dat verlegt de aandacht wel even! Veel zaken, die doorlopend aandacht vragen, dreigden tussen wal en schip te vallen. Maar als de nood het hoogst is, is de redding nabij! Niet alleen hebben Manfred en Maarten S zich enorm ingezet om de andere bestuursleden in de luwte te houden, ook boden velen hun spontane hulp aan om de kar te trekken. Wat te denken van Maarten R, die terugkeerde op zijn ‘oude’ post om wat activiteiten vlot te trekken? En Micha, die de North Sea Jazz tocht uitstippelde? Chiel, die toch weer te vermurwen was om webredacteur te worden? En Harry, die ondanks een dreigend (tijdelijk) gebrek aan Noordvloot-schepen, toch weer een Waddenweekend organiseert? Philip, die (onderweg met de Lyra) de deelname aan de 8 uurs coördineert? Natuurlijk, er was wel wat gemor. En terecht. Veel activiteiten kwamen pas laat van de grond, of zijn nu nog niet helemaal uitgewerkt. Ik snap echt dat je dan baalt als je niet (meer) meekunt omdat je agenda inmiddels vol is gelopen...

Spontane hulp

Maar we zijn vooral ook blij met alle begrip en spontane hulp om dingen op touw te zetten, en met de enthousiaste deelname aan last minute activiteiten, zoals bij het Stoere Plannen Weekend. En er komt nog

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

heel wat aan; zo organiseren Marijke en Manuela het Eindejaarsweekend en komt er een weekendje Kanaalcrossen aan. Ook hebben we voor het winterprogramma al weer wat moois in petto. We zullen een en ander zo snel mogelijk communiceren via de site en nieuwsflits. Naast de vele lieve en bemoedigende reacties die we hebben ontvangen (dank!), is het vooral heel leuk om te zien hoeveel mensen zelf organiseren als een ander het niet doet... Wat te denken van de diverse wegbrengtochten die er dit jaar plaatsvinden? En de vele ontmoetingen onderweg tussen PZV schepen onderling? Op facebook zien we het allemaal voorbijkomen (en steken we elkaar een hart onder de riem als iemand met pech zit).

Meedoen en onderling contact

Daar draait het toch maar weer om, bij een club als de onze. Het gaat niet alleen om wat er ‘formeel’ georganiseerd wordt, het gaat vooral om meedoen en onderling contact houden. Het gaat om vriendschappen en meeleven. Het liefst natuurlijk op het water, we zijn tenslotte zeezeilers. Maar zeker als dat niet kan, en je om wat voor reden dan ook niet meekunt met een activiteit, is het enorm fijn om te voelen dat je er nog steeds bij hoort. Dat is de reden dat we dit jaar een ‘algeheel pardon’ hebben toegepast op de mensen, die door verschillende (vervelende) omstandigheden af moesten haken op de Ramsgate. Want ook daar was het nodige ‘lief en leed’. Zij hebben volledige restitutie gekregen van de deelnemersbijdrage, ook al had dat volgens de regeltjes niet altijd gehoeven. Want belangrijker dan geld is dat mensen een goed gevoel houden bij de PZV en de Ramsgate. Het is immers al lullig genoeg als je je bemanning in de steek moet laten. Dat doe je niet lichtvaardig. We hopen dan ook oprecht dat zij zich volgend jaar allemaal opnieuw inschrijven. En zodra het kan weer meedoen met de club. Haak aan, en houd het contact. Je wil ‘t toch niet missen?

Zo tussen twee vakantie-activiteiten door een redactioneel artikel te schrijven werpt toch wat vragen op. Moet ik het nu hebben over wat achter me ligt, of dat nog te gebeuren staat?

Windmolens en ledverlichting

Vroeg vertrekken in het jaar geeft een zee van ruimte. Letterlijk en figuurlijk. Gewoonlijk stille wateren en nog een paar maanden te gaan voor de boeg. Opvallend zijn dan de verstoringen die opdoemen. Grote lelijke windparken midden op zee en langs de kust. De windmolenlobby is druk in de weer geweest. Een paar zijn dan ook erg rijk geworden. In Frankrijk zeggen ze dan wanneer een of andere minister een nieuw besluit neemt, zoals hekwerken om elk watertje heen, dat een familielid van hem waarschijnlijk een hekkenfabriek heeft. Wat te zeggen van de zogenaamde besparing die de nieuwe verlichting zoals ledverlichting zou opleveren. Je moet eerst heel diep in je buidel tasten om daarna te bemerken dat ze veel minder lang meegaan dan op de verpakking staat. Gelukkig heb ik nog een flinke verzameling oude vertrouwde gloeilampen in de kast liggen. Milieumaatregelen hebben ook een keerzijde. Vervuilen we het milieu vooraf of naderhand? Zulke gedachten kwamen bij me op met Borkum aan bakboord en de open zee aan stuurboord.

Techniek…

We gebruiken de techniek steeds meer aan boord. Laten we wel oppassen het verbond tussen ons en de zee niet te verbreken. Techniek is een hulpmiddel, geen doel op zich. Heel fijn vind ik het zonder apparaten te varen en op eigen waarneming af te gaan. Snelheid af te lezen aan het zichtbare zog, windkracht te schatten naar het gefluit in het want, richting van de wind aan het vaantje af te lezen. Of is dat toch ook techniek ? De Ramsgate was een succes, weer en wind speelden positief mee. En er staat nog het een en ander te gebeuren, zoals het Waddenweekend.

Guppie

Het initiatief van Henne Pauli om de Guppie te behouden en aan te wenden om jonge mensen de liefde voor het zeilen en de zee bij te brengen is lovenswaardig. Alleen welk prijskaartje hangt eraan? Nu even thuis om te schrijven voor Zeezeilen, maar daarna weer het water op. We zien wel waar we uitkomen. Zwerven over het zilte nat, wie doet me wat?

Als bestuur hebben we geconstateerd: onze vereniging is meer dan de som der delen. Ook als een schakeltje een keer zwak blijkt, zijn er toch altijd hulplijnen die de vloot bij elkaar houden. En als het een keertje tegenzit, weten onze PZV-ers toch ‘met zeil en treil’ de boel gaande te houden. Daar zijn we best trots op.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Vereniging

Club-activiteit

Giel Hansen

Mariëtte Roozeveld van der Ven

Nieuwe leden

De Palaverzaal opknappen

Giel Hansen

Als nieuw lid werd me gevraagd om wat over mezelf te vertellen. Eerst even de kale feiten: Mijn naam is Giel Hansen, 44 jaar, ik woon in Weert met mijn vrouw Ivon en onze kinderen Lara en Guus. Ik werk bij DAF Trucks in Eindhoven, op de afdeling Productontwikkeling. Daar hou ik mij bezig met de achteras ophanging, het onderstel zeg maar. In ben geboren en getogen in Enkhuizen, West-Friesland, dus aan de Noord-Hollandse IJsselmeer kust. In Enkhuizen ligt het voor de hand, dat je in aanraking komt met de watersport, en dat gebeurde mij dan ook. Ik kwam terecht bij de waterscouting, de Mercury groep. Deze groep heeft een gelijknamig motorschip - een omgebouwde klipper- en een handvol Lelyvletten. Daar heb ik me de rest van mijn jeugd zo’n beetje mee beziggehouden, tot ik na mijn studie HTS Autotechniek naar het zuiden verhuisde.

Michiel van der Meij

Ik ben Michiel van der Meij. Graag word ik lid van jullie mooie vereniging. Ik ben het ‘broertje´ van Annemarieke van der Meij en mede-eigenaar van de Pion: Analyse. Ik doe al aan watersport ongeveer vanaf mijn zevende. Wij hadden

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Ik ging wonen en werken in Eindhoven, had een baan bij DAF Bus, wat tegenwoordig bij de Bus&Coach divisie van de VDL Groep hoort. Na een paar jaar ontmoette ik Ivon, onze liefde bloeide op in een Valk op de Friese meren. Even later zijn we gaan samenwonen in Weert, waar zij vandaan komt. Inmiddels hebben we samen twee kinderen van negen en elf jaar. Rond 2001 kocht een goede vriend van mij zijn eerste tjalk om daarmee chartertochten te gaan varen. Sindsdien vaar ik meerdere keren per jaar mee als bemanningslid met wedstrijden of meerdaagse tochten. Hij heeft nu een stuk of zes van dit soort schepen, dus gelegenheid genoeg om mee te varen. Helaas ga ik meestal zonder mijn gezin omdat mijn vrouw niet een echte zeilliefhebber is, alleen met mooi weer en weinig wind zeg maar… De kinderen vinden het gelukkig wel leuk. Een paar jaar geleden hebben we met ons gezin en hond Bikkel een jacht geleend van een vriend en daarmee de Maas afgezakt naar de Oosterschelde. Dat was voor het

een Catamaran, waarmee IJsselmeer, Friese meren en vele Waddentochten gemaakt zijn. En ook een vakantie naar UK, Isle of Wight, en een keer naar Denemarken gezeild. Ook houd ik van de kleinere watersporten zoals windsurfen. Door Annemarieke ben ik na een lange pauze weer gaan zeilen. Met de Analyse ook diverse wedstrijden

eerst sinds lange tijd dat ik weer eens op ander vaarwater was dan IJsselmeer en Waddenzee. Dit heeft mijn interesse gewekt voor de ‘jachtwereld’, en de behoefte om meer op zout water te gaan varen. Ik heb inmiddels mijn vaarbewijs, en ben bezig met het marifooncertificaat. Onlangs ontdekte ik de PZV bij toeval, ik had zo’n vereniging echt niet verwacht zo vlak in de buurt en was dus blij verrast. Op de website kreeg ik de indruk dat de doelstellingen van de vereniging goed bij mij zouden passen. Op het binnenwater heb ik altijd erg genoten van het samen zijn aan boord met andere echte zeilliefhebbers; dit verwacht ik ook bij de PZV te ervaren. Bij de PZV hoop ik me verder te kunnen ontwikkelen in meteorologie en navigatie op zee, en verder alles wat er komt kijken bij het varen op langere afstanden. De Ramsgate tocht van dit jaar heb ik net gemist, maar ik kijk al uit naar het eerstvolgende evenement waar ik bij kan zijn.

meegedaan zoals 24 uur; rondje Noord Holland en woensdagavond wedstrijden op het Markermeer. Ben een paar jaar geleden mee geweest met de PZV als Zeuntje naar Londen, wat ik erg leuk vond. Ik zie mezelf wat betreft het zeezeilen als opstapper die nog veel te leren heeft. Ik kijk uit naar de komende Ramsgate.

Twee jaar geleden is er tijdens een aantal inspirerende avonden het zogenaamde tochtplan PZV opgesteld. Met elkaar bespraken we plannen en manieren om PZV-leden te werven en/of te binden. Ik deed mee aan zo’n geanimeerde avond over “leden binden”.

Wat bindt??

Ik dacht al snel aan met elkaar verkeren en leren in een gezellige clubzaal! Wij leren en en verkeren met elkaar weliswaar regelmatig in de Palaverzaal, maar “ons clubhuis-gevoel” komt daar toch niet echt van harte boven drijven. Desalnietemin is het een zaal met karakter en dus met potentie. Daar moet wat meer “PZV” van te maken zijn. Zo gedacht, zo aan de slag: opknappen en meer PZVeigen maken van de Palaverzaal. Van de pubbaas Adriaan Verzuu kregen we toestemming om de zaal te verfraaien. (Ter informatie: PZV heeft niet het alleenrecht op gebruik van deze zaal, maar heeft er wel een lange en mooie traditie liggen.) Ik vond Willem Triki al snel bereid om mee te denken en mee te werken. Met z’n tweeën heb je al een projectgroepje. Fijn. We maakten plannen voor de verfraaiing en onderwijl hebben we ook wat gepoetst en de verlichting verbeterd. Daardoor viel de verlopen staat van de wandversieringen extra op. Ja, dat zou leuk zijn: een nieuwe actuele fotogalerij van PZV-schepen in de Palaverzaal.

Aanbod

Aan alle leden van de PZV werd het aanbod gedaan, dat wij de allermooiste foto van hun zeilboot, staand of liggend, zouden voorzien van een frisse nieuwe lijst om een plekje te geven aan de wand van de Palaverzaal. Aangezien het ook beetje artistiek zou moeten zijn, werd er gekozen voor één voorgeschreven formaat: 30 X 45 cm; een maat die niet echt standaard is, maar wel héél goed past bij een zeiljacht. Dat gaf de nodige sputterijen en herkansingen voor de printshops, maar streng volhardend aan de vaste maat, is er een strakke collectie voortreffelijke foto’s bijeengebracht. Op een winterse zaterdagmiddag hebben Willem en ik, met vlijtige hulp van Annemieke en met veel hilariteit en plezier, alle foto’s ingelijst en op museale wijze opgehangen.

Inmiddels is op alle muren van de Palaverzaal deze werkelijk prachtige hedendaagse PZVvloot te bewonderen!

Wall of Fame

Naast het inrichten van de fotogalerij, kwam een tweede idee boven borrelen: een heuse Wall-of-Fame van de PZV maken. Daar heeft een fantastische club als PZV echt ruimte voor en inmiddels behoefte aan. Héél leuk plan, maar: HOE en vooral ook WIE? We betrokken Anke Vermeer ook in de plannenmakerij voor de HOE-vraag en Hans van Reenen was onze adviseur voor de WIE-vraag. Over het HOE: het was al snel duidelijk, dat onze WoF afgebeeld zou moeten worden op een bootje. We hebben even gedacht aan een hele grote boot: een Tallship (veel zeilen, veel namen…). Anke heeft met haar fototechnische kennis en creativiteit een paar aardige ontwerpschetsen gemaakt. Het eind-ontwerp is zo mogelijk nog beter. Over het WIE: dat was natuurlijk het lastigst. Er kwamen fantastische namen voorbij: initiatoren van de PZV, grote leermeesters van het eerste uur, de eerste Atantische overstekers, de avonturiers van de club, de succesvolle wedstrijdzeilers, de grensverleggers, zeilvrouwen, vlootvoogden, voorzitters, … tja, wie eigenlijk niet? Onze PZV kent zoveel uitstekende, bevlogen en betrokken zeilers! We hebben het tenslotte aan het Bestuur overgelaten om de beslissing te nemen welke categoriën op de Wallof-Fame mogen prijken. In al haar wijsheid heeft zij besloten om de eer te gunnen aan de Ereleden (ja natuurlijk), de Voorzitters, de Vlootvoogden (Ramsgatetocht) en de Navigator-Trophee winnaars, en zij heeft ons voorstel om een reddingsbootje vol Kommer-en-Kweltrofee winnaars te slepen gehonoreerd. De Wall-of-Fame is tijdens de voorjaars-ALV onthuld door voorzitter Annemieke samen met het net-benoemde Erelid Arend Jan Klinkhamer. Komt allen het resulaat zien; de foto’s hier zijn slechts een impressie. De palaverzaal is ons PZV-honk: voor lezingen, diavoorstellingen, knutselpraktijken, vergaderingen, kortom voor onze clubaktiviteiten. En goed borrelen kan er ook!

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

VERENIGING Koen Lindner

Stormloop op bioscoop Verslag filmavond Team Brunel in de Volvo Ocean Race “When The Boys Became Men”

Na het succes van de thema-avond in maart 2014 rond de film “All is lost” over situaties waarin je niet verzeild wilt raken, organiseerde PZV dit jaar een filmavond rond de coaching van Team Brunel in de Volvo Ocean Race. Hoe red je het met elkaar aan boord en kom je als samengesteld team tot de beste resultaten? Op 15 maart om acht uur stroomde de foyer van Service Bioscoop ZIEN in Eindhoven in korte tijd vol met zeilliefhebbers. Een gemêleerd gezelschap van PZV-gezichten, via-PZV-lidkennissen, -collega’s en mensen die de aankondiging in het Eindhovens Dagblad hadden gelezen. Onder het genot van een glaasje in de foyer was het enthousiasme voor de voorbije Ocean Race volop merkbaar. Meningen over de nieuwe stijl van de race, ervaringen over de bezoeken aan de racevillage tijdens de stop-over in Den Haag en tactieken ten aanzien van de virtuele Ocean Race werden uitgewisseld. Het was dan ook niet erg dat we wat later dan gepland de filmzaal betraden.

Inleiding door Team Brunel

Voorafgaand aan de filmvertoning gaven producent Anton van de Koppel en Anje-Marijcke van Boxtel, mental coach van Team Brunel, een uitgebreide inleiding. Anton vertelde over de organisatiestructuur rondom de race en deelde een aantal sprekende anekdotes uit het leven van de zeilers. Aan het einde van zijn verhaal kreeg de zaal de primeur dat Sailing Holland, het samenwerkingsverband tussen de zeilers Bouwe Bekking, Gideon Messink en Gerd-Jan Poortman, in de editie van 2017-2018 weer mee zal doen. Het nieuws werd een dag later officieel bekend gemaakt. Of ook Brunel weer de belangrijkste speler in de campagne zal zijn, is op dat moment nog niet bekend.

A ship is only as strong as its crew

Anje-Marijcke, Director Coaching bij Schouten Global, vertelde ons over hoe ze als buitenstaander, niet-zeiler, het vertrouwen van de zeilers moest winnen om het team naar een hoger niveau te kunnen coachen. In tegenstelling tot veel andere sporten is mental coaching in big-boat-sailing niet

gebruikelijk. Anje-Marijcke stelt dat de psychologie achter teamcoaching in de sport dezelfde is als bij businesscoaching. Het blijkt dat de zeilpraktijk niet alleen als metafoor naar het bedrijfsleven werkt, maar andersom werkt het ook om noten binnen het zeilteam te kraken met een voorbeeld uit de boardroom. In big-boat-sailing is er van oudsher een enorme afstand tussen de schipper en het team. Voor de Volvo Ocean Race is dat niet functioneel omdat het een competitie tussen exact gelijke schepen is. Bij deze race is het van belang dat het team

net iets innovatiever en creatiever is om de boot net wat sneller te laten varen. Dan ben je als leider alleen niet meer genoeg om alle informatie te verwerken en juiste keuzes te maken. Anje-Marijcke slaat hierin nogmaals de brug naar het bedrijfsleven waar dat feitelijk niet anders is. Voor de coach was het bijzonder om zo lang en zo intensief met een team te werken. En ook nog onder intensieve omstandigheden. Ze beseft dat een race, zoals deze, grote impact heeft op ieders leven. Gedurende de race veranderen de zeilers zowel mentaal als fysiek. Mensen móeten veranderen om in het team te passen en om gezamenlijk tot maximale prestatie te komen. Haar rol was om te helpen het potentieel te ontvouwen en dat te laten groeien en de leercurve van de zeilers te versnellen. De coaching is met name gericht op de soft skills (persoonlijke ontwikkeling, sociale en communicatieve vaardigheden). Met de zeilers richt ze zich op vragen zoals : hoe werk je, hoe leef je, wie ben je, wat doe je ermee en wat heb je eraan? Door jezelf te blijven ontwikkelen, creëer je meer psychologische flexibiliteit. Daar word je niet alleen zelf gelukkiger van, maar daar verbeter je ook de wereld mee. Voor AnjeMarijcke is dat een belangrijke drijfveer in haar werk.

Kijkje in de keuken

De film volgt het team onder leiding van Bouwe Bekking vanaf de training in Lanzarote tot en met de start in Alicante en vervolgens in negen maanden en meer dan 40.000 mijl de hele wereld over. Van leg naar leg, van overwinning naar overwinning, maar ook verlies. Zoals we weten racete Team Brunel onder leiding van Bouwe Bekking rond de wereld. Uiteindelijk veroverden ze in Göteborg de tweede plek in de Volvo Ocean Race 2014‐15. Het coachverhaal in de film sluit aan op de inleiding van Anje-Marijcke en wordt afgewisseld met spectaculaire beelden, vaak van dichtbij gefilmd waardoor de kwetsbaarheid van een topteam zichtbaar wordt. Weinig slaap, andere voedingspatronen, het ontbreken van privacy, sterk wisselende weersgesteldheden en heftige zeilomstandigheden. Inspirerend hoe je een team smeedt dat langere tijd samen aan boord kan presteren. Dit onderwerp blijkt niet alleen van belang voor wedstrijdzeilers en het bedrijfsleven, maar wellicht ook tijdens langere toertochten zoals de jaarlijkse Ramsgate van de PZV waarbij je tien dagen met een samengestelde bemanning op een klein oppervlak leeft…

betrekking tot communicatie en financiën duidelijk. Ik promoveerde in no time tot projectleider en kreeg per ommegaande een uitgebreide ‘Handleiding voor PZV-projectleiders’ toegestuurd. Het is duidelijk: de vereniging juicht initiatieven als deze graag toe. En ik kan niet anders zeggen dat je als projectleider in een warm bad valt als het gaat om ondersteuning van andere leden. Met name op het gebied van communicatie (nieuwsbrief, website, persbericht, informeren van vrienden en collega’s) is dat erg waardevol. Ook het zakelijke terrein (afspraken met bioscoop, filmproducent en gastsprekers en het bemannen (m/v) van de kassa) verliepen in samenwerking met Annemieke, Anet en Manfred Paradiek erg soepel. Uiteraard dank aan iedereen die een steentje heeft bijgedragen! Maar ik schrijf deze alinea vooral ter inspiratie: Ben je nèt bij de vereniging of al 35 jaar lid en heb je een goed idee? Aarzel niet om het eens bij het bestuur of activiteitencommissie te droppen. Voordat je het weet, kijk je tevreden terug op een succesvol verhaal :-)

Heb je een idee? Het kan bij de PZV! (rijmt)

Als relatief nieuwe PZV-lid had ik geen idee hoe een initiatief als deze binnen de vereniging te realiseren. Welke commissies en mensen zijn er ter ondersteuning en met welke gebruiken en gebaande paden moet ik rekeninghouden? Na schakelen met Annemieke Stallaert en Anet van den Berk (activiteitencommissie) was er al snel groen licht en werden de lijnen met

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Techniek en vaarpraktijk Koen Lindner

MobieleReview AIS-ontvanger SEANEXX R110 Omdat ik geen eigen schip bezit, vaar ik in de regel op wisselende zeiljachten. Dat heeft natuurlijk zowel voordelen als nadelen. Een voordeel vind ik dat ik daardoor makkelijker van vaargebied wissel en een schip kan kiezen dat het beste aansluit bij de wensen en omvang van het reisgezelschap. Een van de nadelen is dat het altijd weer een verrassing is welke apparatuur je aan boord aantreft en in welke mate betreffende elektronica functioneert. Om die reden heb ik sinds enkele jaren eigenlijk altijd een eigen handheld VHF-radio en mobiele GPS-plotter met daarop een waterkaart van het gebied bij me. Erg praktisch en voor mij de investering inmiddels meer dan waard. Toegang tot AIS-informatie kan met name bij nachtelijke tochten en bij slecht zicht de veiligheid aanzienlijk vergroten. Charterschepen zijn echter vrijwel nooit met een dergelijke ontvanger uitgerust. Daarom leek het me nuttig om ook hiervoor opzoek te gaan naar een mobiele oplossing. De letters staan voor “Automatic Identification System”. Via VHF worden gegevens zoals MMSI-nummer, scheepsnaam, positie, koers, snelheid en diverse andere meta data uitgewisseld. Deze gegevens zijn met name bruikbaar als ondersteuning bij het voorkomen van aanvaringen en het leggen van radiocontact met schepen om je heen.

Bureau-onderzoek

In mijn bureau-onderzoek voorafgaand aan mijn keuze voor de SEANEXX RX110 lette ik op zaken zoals mobiliteit, praktische werkbaarheid, compatibiliteit en aanschafkosten. Aangezien ik aan boord vrijwel altijd een tablet (Windows) bij me heb, volstaat het voor mij dit apparaat te gebruiken om de ontvangen AIS-gegevens te verwerken en weer te geven. Uitgaande van deze criteria, kwam de USB-ontvanger van SEANEXX als meest voor de hand liggend uit de bus. Ik bestelde de ontvanger via de website www.seaangel.at van het Oostenrijkse bedrijf FT-TEC, de makers van de stick. In de webshop heb je de keuze uit vier verschillende ontvangers. De RX100, RX110, RX200 en de RX210. Het verschil tussen de 100- en de 200-serie is dat de 200-serie beide AISkanalen (161.975 MHz en 162.025 MHz) tegelijkertijd ontvangt, terwijl de 100-serie met een interval tussen beide frequenties wisselt. Het verschil tussen de _00- en de _10-variant is dat de laatste versie naast AIS voorzien

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

is van een GPS-ontvanger. Ik koos voor de RX110 met daarbij een losse antenne op een magneetvoet. De SEANEXX-stick stuurt de ontvangen AIS-data via de USB-poort naar een virtuele com-poort op je computer. De data kan vervolgens zowel als tekst (met Hyperterminal) als grafisch met een layer op de waterkaart (met OpenCPN) worden weergegeven. Binnen vier dagen lag het bestelde pakketje op de deurmat en kon ik aan de slag. Op de tablet installeerde ik al eerder de gratis open source navigatiesoftware OpenCPN met daarop kaarten van OpenSeaMap. Ik installeerde de bijgeleverde drivers en het programmaatje SEANEXX Connect waarmee je de verbinding kunt testen en de ontvanger naar wens kunt configureren en firmware kunt updaten. In OpenCPN was het vervolgens enkel een kwestie van de virtuele compoort als een nieuwe gegevensverbinding toevoegen en klaar. Dat ging verbluffend voorspoedig. Nu het water op!

Praktijtest

Ik kan niet anders zeggen dat de SEANEXX de eerste praktijktest tijdens de trip van Sint Maarten naar de Britse Maagdeneilanden prima heeft doorstaan. De schepen om je heen worden netjes door OpenCPN weergeven en voorzien van vectoren voor koers en snelheid. Het is zelfs mogelijk de afgelegde weg van de schepen om je heen als track op de kaart weer te geven. De CPA (Closest Point of Approach) en TCPA (Time to Closest Point of Approach) tot omringend verkeer is real time

inzichtelijk en een anti collision alarm gaat af zodra de CPA of TCPA van een schip lager is dan een ingestelde waarde. Cool!! Ik bedoel... wel zo veilig!

Voordelen

Conclusie

Wissel je regelmatig van schip of heb je maar sporadisch AIS-ontvangst nodig (bijvoorbeeld eenmaal per jaar tijdens de Ramsgate), dan kan deze stick een aardige oplossing zijn. Houd er echter rekening mee dat je de tijd moet nemen om zaken goed te installeren, te testen en de werking ervan te doorgronden. Maar dat is eigenlijk met alle instrumenten aan boord het geval. Qua mobiliteit, praktische werkbaarheid en aanschafkosten voldoet de SEANEXX geheel aan mijn wensen. Met betrekking compatibiliteit werkt de koppeling met de open source navigatiesoftware goed. Ik heb echter geen ervaring met andere navigatiesoftware die een AISlayer ondersteunen. Ook op internet heb ik hierover niks gevonden. Laat het me gerust weten als je meer wilt weten of zelf eens wilt testen.

- - - -

- -

Geen voeding nodig, klein en licht van gewicht. Software werkt met Window, Mac OS en Linux. Laag stroomverbruik (circa 60 tot 85 mA). Lange antennekabel waardoor vrijwel altijd mogelijk is een geschikte positie aan dek te vinden. Geïntegreerde GNSS ontvanger (bepaling eigen positie op basis van 72 channels (GPS, QZSS, GLONASS en BeiDou). Scheepsnamen, MMSI-nummers, Posities, koers, snelheid, (T)CPA anti collision alarm. Relatief lage kosten. Totaal inclusief magneetvoetantenne, gratis software en gratis waterkaarten (exclusief tablet): € 168 euro + € 32,63 verzendkosten.

Nadelen -

- - -

Ontvangstbereik in mijn geval beperkt tot circa 5 mijl vanwege de relatief korte antenne en het gegeven deze op het dek werd geplaatst ipv boven in de mast. Het is echter mogelijk de receiver met behulp van een splitter aan te sluiten op een bestaande VHF-antenne waarmee het bereik ongetwijfeld fors zal toenemen. Als de laptop/tablet in het dagelijks gebruik ook voor andere doeleinden wordt ingezet, kan het zijn dat de betrouwbaarheid van de werking afneemt. Sommige laptops consumeren veel stroom. Bij ononderbroken gebruik van het systeem zullen de boordaccu’s sneller leeg raken. Het is niet mogelijk een MMSI-nummer in de AIS-stick te (laten) programmeren. Hierdoor kun je enkel gegevens ontvangen en is verzenden van eigen gegevens (uiteraard) niet mogelijk.

Nuttige links - www.seaangel.at (mobiele AIS ontvangers) - www.opencpn (open source navigatie software) - www.openseamap.org (open source waterkaarten, probeer ook de gratis app OpenSeaMap eens)

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Cultuurevenementen aan zee Theo Bouwman

Lustrum Oerol Oerol, Concert at Sea en het North Sea Jazz Festival liggen al weer achter ons. The Great Wide Open en andere festivals komen er aan. Voor de liefhebbers van zeilen naar cultuur aan zee. Oerol had een feestje te vieren, na 35 jaar! Net even jonger dan PZV!

Lustrum Oerol

In 2018 wordt Leeuwarden de Culturele Hoofdstad van Europa. En dat is onder andere te danken aan het Oerol festival, dat nu voor de 35-ste keer werd gehouden. Dit jaar waren de temperaturen weer normaal, net als de wind. Vorig jaar noemde Mariëtte Oerol nog ‘cool’ in de dubbele betekenis van het woord. Onze heenreis van Stavoren naar Terschelling was in één ruk snel gepiept en wel op de maandag voor Oerol, dat op vrijdag begint. Vrije ligplaatsen genoeg en in tien dagen lagen we niet dikker dan twee! Slechts één dag drie dik. Er trok weer een bonte stoet van voorstellingen aan ons voorbij. Maar ook straattheater, performances en objecten. Erg mooi waren de vrouwenkoppen op fietssturen, kleren fladderend in de wind. Wind, een terugkerend thema op Oerol, net zoals water, duinen, zand. Leven en dood. Eén van de voorstellingen was Lutine van Orkater, op het strand met uitzicht op de Stortemelkse Gronden tussen Terschelling en Vlieland. Precies daar waar het schip de Lutine vergaan was, met aan boord honderden goudstaven. De voorstelling verhaalt over de vele pogingen die gedaan en grotendeels mislukt zijn om die baren goud te bergen. Een schier onmogelijke zaak, omdat de Stortemelkse Gronden nou net zo berucht zijn vanwege de diepteverschillen. Van drie tot meer dan dertig meter met jaarlijks grote verschuivingen van het zand.

Buitengewone wereld van patronen, kleuren en klanken

Ook erg de moeite waard waren de voorstellingen van Nynke Laverman met Wachter (over de kunst van het wachten!), Cello8ctet met Instant Happiness (over onze overconsumptie) en Ragazze Quartet/Slagwerk Den Haag met Planetary Sunrise. In dit laatste geval, een prachtige combinatie van een strijkkwartet en een slagwerkgroep, transformeert een zonsondergang het duinlandschap tot een buitengewone wereld van patronen, kleuren en

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

klanken. Indrukwekkend! Zou niet misstaan bij Glow in Eindhoven als topattractie. Erg fotografisch was het dansen in een zeecontainer met schuivende panelen, Origami, van Compagnie Furinkai. Al fietsend kwamen we een pianiste tegen in de duinen. Met een paar honderd mensen op hoge duinen rond een diepe duinpan - met daarin de vleugel en pianiste - was het adembenemend mooi. Zachte branding op de achtergrond. En verder op het strand was een project van TUD studenten samen met TNO en Rijkswaterstaat met een spel met palen die zes meter hoog waren. Vraag: hoe de verwachte zeespiegelrijzing van 6 meter het hoofd te bieden? En als dit niet genoeg is, dan kan je genieten van het kleurenspel bij zonsondergang op het Groene Strand. De laatste voorstelling was op de terugweg van Terschelling naar Harlingen. Daar kwamen we het Lampedusa bootje tegen. Gekocht van de Italiaanse marine, nadat het door hen ooit was opgebracht met vluchtelingen uit Libië. Als politieke act werd het bootje gebruikt om deelnemers aan Oerol ‘over te varen’!

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Tochtverslag Jan Otten

MAENKIND binnendoor naar de MED Er zal wellicht een aantal PZV-ers zijn die zich zal afvragen wat mij heeft bezield om op mijn 82e levensjaar nog een tocht via de kanalen en rivieren naar de Middellandse zee te varen. Wel heel eenvoudig, mijn goede herinneringen aan de jaren 2007 en 2008 aldaar met prachtige tochten naar Corsica, de Balearen, Spaanse en Franse Kust als solozeiler en met opstappers.

Nu weer mooi weer!

Daarna jaren in ons noordelijk zeilgebied naar Frankrijk, Engeland, Schotland en de Oostzee gevaren. Met name de laatste drie jaren kenmerkten de zomertochten zich door veel (tegen)wind, kou en regen; voorts de uitbreiding van windparken en shippinglanes. Veel reizen zijn gemaakt in deze wateren, zo’n 12000 zeemijlen en nu in de reste-

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

rende jaren dat ik nog op zee kan varen, graag met mooi weer. Dagtochten langs de kusten van zo’n 50 mijl geven alle mogelijkheden om in zowel baaien als havens te vertoeven. Het tochtenplan naar het zuiden is hetzelfde gebleven. De masten ook weer apart met de vrachtwagen naar Port Napoleon gelegen bij Port St Louis aan de zee laten brengen. De tocht begon op 4 april richting het zuiden tegenstrooms tot Châlons sur Sâone en daarna stroomafwaarts naar de MED. Het eerste reisdoel was Toul in Frankrijk en daar de boot een maand laten liggen. Peter Veger en Jacques Jansen zijn als opstappers meegegaan om ook eens kennis te maken met varen op de kanalen en rivieren.

Op naar Toul

‘Afzakken’ via de IJssel, daarna de Maas op naar België en dan via Canal de l’Est Frankrijk richting Toul. De reis was nat en koud met zelfs nog ijs op het dek in de Ardennen. Tot Toul tegenstrooms met veel sluizen, die we met een lijn op de middenbolder prima hebben gepasseerd. De stroom tegen was gemiddeld 3 km per uur en met de normale snelheid van 10 km per uur zonder stroom was het daggemiddelde 7 km per uur. De sluizen worden met een zendapparaatje aan boord op afstand bediend en in 10 minuten ben je er doorheen. Met 20 tot 30 sluizen per dag en varen van 9.00 tot 18.00 uur is je dagafstand niet meer dan 25 tot 35 km. Je rekent niet meer in km ’s maar in het aantal sluizen per dag. Tal van sluizen hadden mankementen door bijvoorbeeld het vastzitten van sluisdeuren door een stuk hout dat ertussen lag of iets dergelijks. Het inroepen via de telefoon voor hulp ging snel, maar het geheel gaf uiteraard vertragingen waardoor je diverse malen je doel van die dag niet kon bereiken, want klokke 18.00 uur worden de sluizen niet meer bediend.

Dwars op het kanaal!

Wat je dan moet doen is dwarsliggen op het kanaal met de punt naar de wal een lijn om een boom of paal leggen, want de kant is te ondiep om daar langszij aan te leggen. De gemiddelde diepte in het midden is ongeveer 2 meter. Er is geen beroepsvaart en je komt nauwelijks iemand tegen. Na de onderbreking in Toul, met de trein naar huis en weer terug, doorgevaren richting Châlons sur Sâone tegenstrooms om daarna stroomafwaarts te kunnen gaan varen, wat veel relaxter is. In Corre was het met de zware regenval verboden de rivier op te varen, door drijvende boomstammen, teveel water en sterke stroom. De sluizen worden minder in aantal en zijn veel hoger, 20 tot 30 meter, maar met de bolders in de sluizen die in de wand naar beneden schuiven, heel gemakkelijk. De stroom op de Sâone en Rhône was heel sterk, vooral veroorzaakt door de zware regenval. Bij Bollène heb ik gevaren met 10 km per uur stroom mee, de motor hoefde nauwelijks te draaien. Uiteraard altijd tegenstrooms afmeren en de boot rustig naar de kant laten gaan. Pas na Valence is het weer beter geworden en eenmaal aangekomen in de MED, was het prachtig weer en daar was het allemaal om te doen.

Op naar Corsica

In Port Napoleon aangekomen de masten erop, boot op de kant, polijsten, antifoulen, motorbeurt en verder zeilklaar maken voor de tocht die op 17 juli begint. Opstappers zijn Peter, Arjen en Jacques met het tochtplan: Corsica, Sardinië, de Balearen en terug. In de haven leuke zeilen motorbootvaarders getroffen en ook Carel en Marita Bloemen, die op terugreis zijn. PZV kom je altijd ergens tegen, waar dan ook. Een heel gezellige

Kleine verschillen met 2007

Er waren geen grote verschillen met de voorgaande reis in 2007. Meer geautomatiseerde sluizen en snellere hulpverlening. Ook tal van kleine dorpen en plaatsen hebben keurige aanlegsteigers gekregen met veelal water en stroom. Alle met borden erbij van gefinancieerd door de EU! In deze kleinere plaatsen geen winkels meer, maar een supermarkt aan de buitenkant, dus ver lopen en sjouwen. Als je wat havengeld moet betalen, is dit gemiddeld € 13. De natuur waar je de hele reis doorheen vaart vanaf de Franse grens is geweldig mooi en echt een belevenis, zelfs voor de tweede keer. Je komt vrijwel niemand tegen op het water, behalve op de grote rivieren. Daar varen de toerschepen van 120 meter lang, die in de plaatsen waar je ook wilt afmeren de kade in beslag nemen. Het blijft merkwaardig dat in bijvoorbeeld Lyon, Avignon en Arles, plaatsen waar je best eens wilt aanleggen en een dag vertoeven, geen aanlegsteigers zijn, bovendien de kanten een stenen bodem hebben. Voor mij nog steeds onbegrijpelijk.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

ontmoeting. Onderstaand nog enkele cijfermatige gegevens. Totaal traject - 35 vaardagen en 223 vaaruren - Afstand over de grond 1674 km - Aantal sluizen 225 - Gemiddelde snelheid 7,5 km/h - Verbruik dieselolie 667 liter à € 1,26 totaal € 840 - Transport 2 masten € 800 (offerte prijs over de weg € 7500 ) Traject Workum – Toul: - Periode: 4 april t/m 21 april - 109 vaaruren en 19 vaardagen - 796 km over de grond - Gemiddelde snelheid 7,3 km/h - Toerental motor 1800 - Diesel verbruik 3,3 l/h Traject Toul- Port St Louis - Periode 30 mei t/m 17 juni - 114 vaaruren en 16 vaardagen - 878 km over de grond - Gemiddelde snelheid 7,7 km/h - Toerental motor 1600 - Diesel verbruik 2,7 l/h

Slotopmerking

Naast de gebruikelijke controles van de motor onderweg is een paar keer sprake geweest van lichte grijze rook uit de uitlaat. Dit duidt op een verminderde aanvoer van koelwater. De oplossing is eenvoudig. De slang van buiten naar de wierpot losmaken en het vuil in de slang eruit halen. Deze slang is op mijn schip doorzichtig zodat je de rommel en takjes direct ziet zitten. De sluizen liggen vol rommel. Het is ook zaak om aan beide zijden van het schip wrijfhout aan te brengen over twee fenders. a/b MAENKIND juli 2016

Techniek en vaarpraktijk Philip Beekman

DSC in de praktijk Ervaringen van de DSC oefening tijdens de Ramsgate tocht 2016 DSC (Digital Selective Calling) is eind vorige eeuw ingevoerd als onderdeel van MMSI (Marine Mobile Safety Information). Aanvankelijk alleen voor de grote vaart en met dure – en bovendien lastig te bedienen - apparatuur. Het principe van DSC is eenvoudig. Het oproepen op kanaal 16 wordt vervangen door het oproepen en accepteren van de oproep middels een digitale code (in wezen te vergelijken met een telefoonnummer), uitgezonden op een speciaal kanaal, kanaal 70). Het “telefoonnummer”

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

daarbij is het zgn. MMSI nummer dat in ons land wordt uitgegeven door het agentschap telecom.

Voordelen

Voordelen van DSC zijn: • ontlasting van het oproepkanaal, dat daardoor beter beschikbaar blijft voor noodverkeer. • de mogelijkheid om speciale informatie mee te sturen; in het bijzonder de positie van de GPS en het gewenste werkkanaal. • het selectieve karakter van het systeem, waardoor alleen de opgeroepene een signaal ontvangt.

Wie in de zomer door het nauw van Calais vaart, kan vaak urenlang meegenieten van vooral Hollandse zeiljachten die elkaar om de haverklap oproepen. Met DSC kan dat veel handiger. Inmiddels is voor de pleziervaart de prijs van een marifoon met DSC nauwelijks hoger dan zonder en is de bediening sterk vereenvoudigd. Tijdens de laatste Ramsgatetocht was ruim de helft van de vloot uitgerust met voor DSC geschikte marifoons. Nadat ik in 2014 een keer had geprobeerd of op schepen met DSC men daarmee ook overweg kon (quod non), en nadat in 2015 een DSC cursus was georganiseerd

(met dank aan de kustzeilers) vroeg de Ramsgatecommissie mij om een oefening hiervoor op te nemen in de tocht van 2015. Door omstandigheden is die toen niet doorgegaan, maar in 2016 waren er nieuwe kansen en prijzen. Het spel bestond eruit dat de 10 deelnemende jachten ieder een eigen sleutelzin kregen om die vervolgens van alle schepen op te sparen. Daarmee was een soort kruiswoordraadsel in te vullen en kon een passend codewoord worden gevonden. Met wat vuurwater als prijs in het vooruitzicht werd er heel wat afge-DSC-ed op de Thames.

Juiste kanalen

Als 10 schepen hun sleutelzinnen moeten uitwisselen, moeten er 45 gesprekken worden gevoerd en dat is dus toch al een aardig aantal. Misschien zelfs wel meer dan voor goed fatsoen via kanaal 16 kan worden opgeroepen. Met DSC is dat echter geen enkel probleem. Althans als het allemal gaat zoals het hoort. Maar de spelleider – schrijver dezes dus – maakte al de eerste fout. Hij deed de eerste algemene oproep met als werkkanaal kanaal 69. En dat was natuurlijk onjuist, want dat kanaal wordt gebruikt door London VTS. Deze riep prompt een van de schepen op en Anet van de Scylla pikte deze waarschuwing op. Dank daarvoor. Later werden we ook nog eens van kanaal 13 weggestuurd. Zie verder het kader kanaalindeling

voor toelichting op de te gebruiken kanalen, vooral in het bereik van kuststations. Er waren ook andere problemen. Sommige schepen hebben geen klasse D marifoon, maar een klasse B (of F), die alleen maar noodverkeer aankan. Ook waren niet in alle gevallen de MMSI nummers consistent. En bij de La Liberté bleek onderweg een probleempje. DSC calls konden wel worden ontvangen maar niet bevestigd. Sportief hebben ze toch alle oproepen afgehandeld, zij het op iets traditionelere manier. Jammer, want vorig jaar in Bretagne hebben we samen heel goed met DSC contact kunnen houden. Een soms verwarrende situatie doet zich verder voor bij het reageren op de DSC oproep. Het protocol schrijft voor dat de opgeroepen partij zijn beschikbaarheid per DSC Acknowledgement doorgeeft, inclusief het te gebruiken kanaal, en dat daarna de oorspronkelijke oproeper op het werkkanaal begint te spreken. Niet op alle marifoons gaat dat even handig, en ten behoeve van de puzzel hebben we die regel iets aangepast. Maar met vreemde schepen moeten we ons toch aan het protocol houden. Zie kader DSC procedures Ten slotte waren er nog wat gewenningsproblemen met de bediening. Met wat oefenen in de haven en coaching onderweg werden die allemaal opgelost. Net na de middag kwam de eerste

melding dat alle zinnetjes bijeengespaard waren. Een klein valstrikje in de puzzel werd ook opgelost en daarmee was voor mij de prijswinnaar bekend. Vanwege DSC natuurlijk niet bij de andere deelnemers, die later dus ook vol trots hun oplossing meldden. Met als resultaat dat in Burnham de troostprijs kon worden uitgereikt aan La Liberté voor haar sportieve bijdrage en daarna met veel waardering aan de Hellen die als eerste om 12:13 NZT en door grote slimheid de goede oplossing kwam melden.

Leerpunten

Als leerpunten is het volgende mee te nemen: • het oefenen met de bediening is noodzakelijk, maar uiteindelijk niet zo moeilijk • kennis van de juiste protocollen is noodzakelijk, net zoals bij het gebruik van het gewone oproepkanaal • niet iedereen beschikt over een juist MMSI nummer; dat is niet goed voor de veiligheid • let goed op met de keuze van het werkkanaal • zeker als er behoefte is aan regelmatig contact is DSC een zeer plezierig middel Deze oefening was voor mij en de deelnemers een leuke manier om het gebruik van DSC in de vingers te krijgen.

Kanaalindeling Basis voor alle marifonie kanaalindeling op VHF is International Telecommunications Union Radio Regulations Appendix 18, kortweg ITU RR Appendix 18. De diverse landen (administrations) mogen zelf binnen bepaalde grenzen aangeven hoe de daarin geregelde kanalen gebruikt worden. Met name in verband met allerlei speciale nationale en internationale afspraken (zoals bijvoorbeeld RAINWAT, zie kader begrippen). Voor Nederland ligt dit vast in Regeling gebruik van frequentieruimte met meldingsplicht 2015, met name Bijlage2 deel 2 Frequentiegebruik in de VHF-banden. Voor Engeland is in de Reeds (2016 paragraaf 5.3.1) een goed overzicht opgenomen. Als je die tabellen en hun voetnoten bekijkt, dan kom je gauw tot de ontdekking dat het een woud van regels en uitzonderingen is.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

De simplex kanalen die gebruikt kunnen worden voor voor intership verkeer zijn in principe voor de binnenwateren kanalen 6, 8, 10, 13, 16, 72, 77. Buiten de binnenwateren komen daar nog bij 9, 15, 17, 67, 69 en 73. Maar veel van deze kanalen hebben ook andere gebruiksbestemmingen en -beperkingen Samenvattend is het beeld: Bekend is dat kanaal 77 voor sociaal verkeer gebruikt mag worden. Voor binnenlands gebruik is verder alleen kanaal 8 min of meer veilig te gebruiken voor intership communicatie. Binnen de 12 mijls zone kunnen kanaal 8 en 72 in principe ook gebruikt worden. Kanalen 9, 10, 69 en 73 zijn weliswaar wel Intership kanalen maar ook aangewezen voor havenoperaties en scheepsbewegingen en zijn dus niet altijd beschikbaar. Per land kunnen deze regels verschillend zijn. De frequentie van de kanalen 15, 75, 76 en 17 ligt erg dicht naast die van kanaal 16. Daarom mogen die alleen kanalen alleen beperkt gebruikt worden. Kanaal 6, 10, 13 en 67 hebben ook toepassingen voor veiligheids-en noodverkeer en voor SAR operaties en zijn daarom ook veelal niet beschikbaar. Samenvattend: kanaal 8, 72 en 77 zijn het meest geschikt en meestal ook kanaal 6 voor nautisch verkeer.

Begrippen IMO = International Maritime Organization (is a United Nations Agency) SOLAS = Safety Of Life At Sea, International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS); Is veel breder dan alleen communicatie, maar GMDSS maakt hier deel van uit. GMDSS = Global Maritime Distress and Safety System (uitwerking van SOLAS op het gebied van communicatie over veiligheid) MSI = Maritime Safety Information NAVTEX = NAVigational TEXt Messages is een internationale, automatische radiotelexdienst om maritieme veiligheidsberichten (MSI) zoals navigatie- en meteowaarschuwingen en spoedberichten zoals SAR-berichten te verzenden van kuststations naar schepen.

DSC operationele procedure zoals vastgelegd in Recommendation ITU-R M.541-10 (10/2015) Operational procedures for the use of digital selective-calling equipment in the maritime mobile service Voor routine operaties vinden (samengevat) we in in Annex3, paragraaf 4: 4.1. Gebruik VHF kanaal 70; dit is voor onze VHF marifoons al vast ingesteld 4.2. Prepareer en verzend de oproep (door oproeper) Prepareer de DSC oproep met MMSI nummer, type verkeer en eventueel gewenst werkkanaal; voor het aanroepen van walstations mag GEEN werkkanaal worden gespecificeerd. Verstuur de oproep 4.3. Herhalen van oproepen Als binnen 5 minuten geen reactie is ontvangen, mag de oproep eenmaal herhaald worden; daarna na 15 minuten 4.4 Bevestiging van de oproep (door opgeroepen station) Prepareer de bevestigingsoproep, geef aan of aan de oproep voldaan kan worden (type communicatie en werkkanaal) en verstuur de bevestiging. Stel de marifoon in op het gekozen werkkanaal en luister uit. 4.5 Ontvangst van de bevestiging (door oproeper) Stel de marifoon in op het gevraagde werkkanaal en begin het zenden met: <scheepsnaam> *) van het op te roepen station “this is” <scheepsnaam> *) van het eigen schip. Opmerking van de auteur: om beide statons de gelegenheid te geven het werkkanaal goed in te stellen, is enkele seconden wachten verstandig. Wanneer een opgeroepen walstation aangeeft niet te kunnen antwoorden, dan is het normaal voor het oproepende schip om het later nog eens te proberen. Wanneer een opgeroepen schip aangeeft de call niet te kunnen beantwoorden, dan is het aan dat schip om later een oproep te doen naar het oorspronkelijk oproepende schip. *) in de regeling staat: <9-cijferig MMSI nummer> of <andere identificatie>

Lion Sails

ATIS = Automatic Transmitter Identification System, vloeit voort uit “Regional Arrangement on the Radiocommunication Service for Inland Waterways (RAINWAT)”, dat geldt tussen een aantal landen op het vasteland van Europa (zie verder http://www.rainwat.bipt.be)

Kats - Zeeland

DSC - Digital Selective Calling Een technologie die het gebruik van kanaal 16 (voor VHF) als oproepkanaal vervangt door een digitale technologie met een eigen kanaal (voor VHF kanaal 70)

kwali

teits zeile n gem aakt in Ne derla nd

MMSI - Maritime Mobile Service Identity Een “telefoonnummer” voor marifoons (en ook andere toestellen) dat gebruikt wordt bij DSC. In Nederland toegekend door het agentschap telecom; De MMSI wordt toegekend aan het schip en voor hetzelfde nummer ook gebruikt op de AIS (Automatic Identification System) en EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon); voor PLBs (Personal Locator Beacons) worden afzonderlijke nummers toegekend.

Privacy

Met onze zeilen vaart u vooraan in kwaliteit

Dat DSC ook goed is voor de privacy bleek maar weer eens toen ik een DSC oproep kreeg van de Dancing Queen, die mij liet weten dat er een lijn buitenboord door het water sleepte. Een onvergeeflijke fout en keurig discreet afgehandeld.

Zeilmakerij Lion Sails Holland BV 18

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Veerhaven 1 b 4485 PL Kats

Telefoon: 0113 - 600 291 E-mail: info@lionsails.nl

w w w . l i o n s a i l s . n l19 PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

RAMSGATE 2016

Manuela Paradiek

Mechthild de Leijer

Ramsgate a/b van de Sjtuf

Zeuntjes Quiz

De bemanning van de Sjtuf bestond dit jaar uit Bert Stroband, Irene Swinkels, Manfred en mij. Zowel Bert als Irene gingen voor de tweede keer mee met de Ramsgate. Irene was goed opgeleid door Anet en Max, ze heeft ons 12 dagen lang met allerlei lekkere hapjes en drankjes verwend. Ook Bert had vorig jaar een goede opleiding gehad op de Westervaart bij Annemarieke en Anke. Hij was een prima opstapper die van aanpakken weet. Manfred was dit jaar voor het eerst vlootvoogd, hij is zeer zeevast en zo kon hij, terwijl het buiten flink tekeer ging, binnen de SMS-jes van de andere schippers beantwoorden. Gelukkig kreeg ik deze SMS-jes ook, zodat ik de rest van de bemanning op de hoogte kon brengen van het reilen en zeilen binnen onze vereniging.

Barre omstandigheden

De tocht begon koud en met veel wind. Ondanks de teleurstelling van een aantal PZV-ers hebben we besloten om Amsterdam over te slaan om hierdoor zo snel mogelijk aan aansluiting te vinden bij de Zuidelijke vloot. Door de kou zijn we echter de volgende dag gestrand in Scheveningen. Dit gaf ons wel gelegenheid om het DSC-contact te oefenen door vooraf mobiel met de Dancing Queen te bellen en aan te geven dat we een DSC-bericht gingen versturen. Zaterdag hadden we een mooie tocht (met de halfwinder) naar Oostende, waarbij wij onderweg al marifooncontact kregen met een aantal boten van de zuidelijke

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

vloot. Dit gaf Irene en Bert ook meteen de gelegenheid om te oefenen met de marifoon om goed voorbereid te zijn voor de positiemeldingen van de komende dagen. Uiteindelijk lagen 15 van de 19 boten ’s avonds in Oostende. Mark was blij dat hij Irene weer zag en wij maakten dankbaar gebruik van de uitnodiging voor een borrel aan boord van de Blind Date.

Havenmeester is een vak

Vanaf Oostende kregen we ander weer en een warmere temperatuur. We hebben genoten van de mooie tochten naar Ramsgate, Burnham en Ipswich. In Ipswich heb ik ervaren dat havenmeester ook een vak is. Probeer maar eens 19 boten te verdelen over 19 boxen als je de maat van de boten en boxen niet weet. Met behulp van de meetlat van Philip is het toch goed gekomen. Na een zeer geslaagd captainsdiners hebben we op vrijdag afscheid genomen van de zuidelijk vloot en werden wij uitgezwaaid. Op de terugweg probeerde ‘Woeste Willem’ Irene te verleiden tot een wat langer marifooncontact op kanaal 77. Maar Irene liet zich niet van de wijs brengen en hield het kort en zakelijk. ‘Woeste Willem’ heeft ons vervolgens gevolgd tot Amsterdam. Op zaterdag 7 mei hebben we met 25 graden (bijna 20 graden meer dan 11 dagen eerder) in Amsterdam een 3-gangen diner gehad: het voorgerecht op de Dancing Queen, het hoofdgerecht bij Loetje, de biefstukspecialist, en als nagerecht ‘Irish koffie à la Michel’. Vervolgens hebben we de Ramsgate afgesloten met een echte discoparty op de steiger. We zullen de laatste Ramsgate op de Sjtuf niet snel vergeten.

Als een van de zeuntjes van de Ramsgatetocht 2016 stuur ik graag de vragen en antwoorden van de zeuntjes quiz bij het captainsdiner, om te plaatsen in Zeezeilen. De vragen heb ik gevonden in een leuk boekje geschreven door Nic Compton en heb bijbehorende antwoorden genomen als leidraad. 1. Waarom zwemmen de meeste zeelui niet? Ze hebben het niet geleerd; ze geloofden dat ze toch niet gered zouden worden. 2. Waar komt de naam pikbroek vandaan? Vroeger deed men pek op kleding om deze waterdicht te maken; men noemde pek toen pik. 3. Wat is sun of a gun? Een onecht kind; het kind wordt geboren op het kanonnendek; de vader is onbekend. 4. Als je zeeziek wordt over welke kant van het dek mag je dan overgeven? Lijzijde 5. Waarom zeggen scheepslui bakboord i.p.v. links? Anders is het afhankelijk van de kant waarop de zeeman kijkt: links als hij naar voren kijkt of rechts als hij terug uit kijkt. 6. Naar wie is het beroemde reddingschip “Neeltje Jacoba” genoemd? Het schip werd in 1929 geschonken aan de KNRM door de voorzitter van de vereniging voor de effectenhandel als aandenken aan zijn overleden vrouw. 7. Wat is slampam? Amerikaans model boot begonnen als zeepkist op wielen. Er zijn meer dan 150.000 exemplaren in meer dan 100 landen. 8. Wat is het verschil tussen touw en lijn en touw? Alleen ruwe materiaal aan boord is het touw. elk touw heeft een functie dat bepaalt de schipper omdat het teveel moeite kost om elke keer te moeten uitleggen aan welk eindje touw de bemanning dient te trekken. 9. Waar komt de hulpvraag mayday vandaan? Vanuit de Franse roep om hulp m’aidez. (help me) 10. Wat betekent pan-pan? Noodoproep komt uit het Frans van het woord panne (=pech) dit wordt 3x herhaald gevolgd door de vermelding van de aard van het probleem. 11. De gedragscode voor piraterij: wanneer een man de compagnie oplichtte voor een dollar of meer, wat gebeurt met hem?

Hij wordt achtergelaten op een onbewoond eiland. 12. Hoeveel weegt de zwaarste vis ooit gevangen? 700 kg. in 1953 gevangen door Alfred Glasnell in Peru 13. Wat zijn zeemeermintranen? Microplastic 14. Avondrood mooi weer in de boot. Ochtenrood… Water in de sloot. 15. Hoeveel meter is een zeemijl? 1852 meter sinds 1929 vastgesteld. 16. Wat is het solozeilrecord in westelijke richting om de wereld? Hoeveel dagen? 122 dagen en 14 uur door Jean-Luc van den Heede 17. Wat is de gemiddelde leeftijd van de Zeuntjes? 60 18. Waarom draagt een zeeman een gouden oorbel? Om zijn eigen begrafenis te betalen. Mode 19. Hoe vaak zijn de Zeuntjes zeilend overgestoken naar Engeland? 16

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

RAMsgate 2016

TECHNIEK & VAARPRAKTIJK

Ad Willemen

Theo Bouwman

Het stoomlicht van de Sundancer Voor het vertrek van de Sundancer uit Lelystad had schipper Michel Sijmonsma al een berichtje weggedaan aan de Ramsgate-bemanning dat het stoomlicht stuk was. Een eerdere reparatie was uitgelopen op een afgebroken kabelschoentje en wat losse draadeindjes aan de binnenzijde van het stoomlicht. Een klus voor onderweg, want eerder was er nog niets van gekomen vanwege tijd en slecht weer. Michel had een mooi nieuw ledlampje gekocht en toen we de derde dag verwaaid en verkleumd in de haven van Scheveningen bleven liggen hadden we bedacht dat het moment was aangebroken om deze kleine reparatie uit te voeren. En natuurlijk aan de opstapper - ik dus - de eer om omhoog gehesen te worden. Ik kreeg een zakje mee met gereedschap, kit en de hagelnieuwe ledlamp. Gelukkig zit het stoomlicht niet in de top van de mast, dus viel het allemaal wel mee. De dradenmassa ontward, het kabelschoentje aangeknepen en het lampje in de fitting gedrukt. Het moment was daar om te zien of het allemaal werkte. En ja hoor, bij het aanzetten van de navigatieverlichting brandde het stoomlicht mooi mee. Gefikst en nog wel met een energiezuinige ledlamp.

Dwars door de Galloper windfarm

Groen!

Maar wat schetste onze verbazing toen we later in het donker de navigatieverlichting aan deden: het stoomlicht was geen wit licht, maar groen! Dat is natuurlijk raar en verwarrend. Gelukkig dat we de oversteek van Oostende naar Ramsgate bij daglicht deden, want we hadden al uitgemaakt dat het alternatief voor de verlichting bij werkende motor de driekleur in de top zou worden. In Ramsgate zijn we op zoek geweest naar een witte ledlamp, maar de Engelsen lopen met dit soort zaken echt niet voorop. Dus opnieuw de mast in en de ledlamp vervangen door een witte gloeispiraal. De groene ledlamp maar geplaatst in de navigatieverlichting stuurboordkant. Zo klopte het weer, tenminste voor wat betreft de juiste kleuren. En wat hebben we hiervan geleerd: er bestaan dus ledlampen in de navigatiekleuren. Je moet dus goed opletten als je verlichting gaat vervangen voor ledverlichting.

Vanaf begin 2017 is de doorvaart door de windparken voor de Nederlandse kust toegestaan. Op een enkele uitzondering na. En onder voorwaarden, waaronder AIS aan boord (zendend en ontvangend). In België is dat niet toegestaan, in Engeland wel. En zonder de AIS verplichting!

Prima bij goed weer

Tijdens de Ramsgate van dit jaar voerde de terugtocht van de Cyrano - van Ipswich naar Wemeldinge - ons langs de Sunk met een mooi rood lichtschip in het centrum van de Sunk-rotonde voor de scheepvaart. Vlakbij de Sunk ligt de ondiepte ‘de Galloper’, waarop de afgelopen jaren een windpark gebouwd is. Rustig weer, vlakke zee, zeil op en motor bij. Goed moment om onze koers een beetje te corrigeren én tegelijk eens door een Engels windpark te varen. Gezien onze koers lag het voor de hand om midden door een laan windmolens te varen. Dan is ook duidelijk hoever je van de windmolens vandaan blijft. Het centrale platform van het park (verdeelcentrum en transformator) bleef ook ruim meer dan 500 meter van ons vandaan. Dat is een verplichting bij doorvaart.

Bij slecht weer….?

Dichterbij de windmolens zagen we dat er toch een flinke stroming rond de fundering van de windmolens kan staan. Ook kun je bij hardere wind enige hinder ondervinden van windturbulenties. Kortom, een leuke ervaring met dit soort weer. Maar als je onder zeil bent met een stevige wind en je kunt niet precies zo’n laan pakken, dan moet je zigzaggen tussen de windmolens door. En dat lijkt me andere koek. Zeker omdat de golfhoogtes bij zwaar

weer sneller oplopen bij ondieptes. Nog anders wordt het wanneer je voor de wind vaart met gijpgevaar. Dan zou het advies worden om deze doorvaart maar te mijden. Ook bij slecht zicht lijkt het niet prettig.

Nu de Belgen nog..

Na deze ervaring voeren we verder richting Belgische kust en naderden ’s nachts de Belgische windparken. Op zicht één grote streep rode lichtjes, waar je dus níet doorheen mag zeilen. Dan wordt het weer scherp koers aanhouden en tussen de windparken door richting Zeeuwse kust koersen. Aldus geschiedde. Conclusie: we mogen ons gelukkig prijzen met de doorvaart voor de Nederlandse kust. En de Belgen kunnen nog wat leren van de Britten, zelfs na de Brexit!

Bron: Dekker Watersport

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Ramsgate 2016 Joep Vermeulen en Peter Plantinga

Ramsgate in kort bestek

Dit stuk is samengesteld uit de (web)bijdragen van verschillende deelnemers.

Ondanks de winterse omstandigheden hebben velen toch de moed gevonden mee te gaan met de PZV-vloot naar Ramsgate. Winters was het in het begin zeker. Hagel op het dek, ijskoude wind. We konden ons geluk niet op. Thermo-ondergoed in verschillende lagen, mutsen, dassen, eigenlijk alles dat de verkleumde mens een beetje warmte kon geven.

contacten te oefenen. In Oostende voegden zij zich bij de ‘hele’ vloot. Mark kon Irene toch maar moeilijk missen.

De Sjtuf en Yes pasten hun tochtplan aan op deze omstandigheden. De Yes ging vanuit Andijk eerst richting Den Oever, maar besloot alras binnendoor over het IJsselmeer naar IJmuiden te gaan. Ze waren wel gek met dit weer buitenom te gaan. Oostende lieten ze ook voor wat het was en koersten samen met de Analyse af op Burnham-on-Crouch. Deze beslissing is wel genomen - na de nodige borrels - met de bemanning van de Analyse. Ze vragen zich nog steeds af of ze nuchter deze beslissing ook hadden genomen. De Yes gebruikte de tijd daar om het stuurwiel recht te zetten: na eerder onderhoud stond het stuurwiel verdraaid t.o.v. het roer: de uitslagen naar bak- en stuurboord waren niet gelijk. De jonge zoon Robert van Harry klaarde de klus door zich als een slangenmens in de bakskist op te vouwen. De Sundancer had geen stoomlicht. Michel wachtte daar zo lang mee opdat hij anderen die klus kon laten klaren. Slim van die jongen. Laten ze nu een groen ledlampje hebben gekocht. Dat bleek toen in het donker het licht werd aangezet. In Ramsgate hebben ze maar weer het oude vertrouwde gloeilampje geplaatst. En zuinig als hij is, werd het groene ledlampje in de navigatiestuurboordlamp geplaatst. Weggooien kun je altijd nog.

Dat havenmeester een vak apart is, bleek in Ipswich. Hoe verdeel je de boten over de beschikbare plaatsen. De meetlat van Philip bracht uitkomst. Iedereen kreeg zijn plekje. Wie nu die Woeste Willem was die Irene probeerde te verleiden tot een wat langer marifooncontact en haar heeft gevolgd tot Amsterdam, weten we niet. Dit was dus een echte Blind Date. In Amsterdam hebben ze wel genoten van een driegangendiner. Voorgerecht op de Dancing Queen, daarna de voortreffelijke biefstuk van Loetje (Loetje, who the... is Loetje?) en tot slot The Irish Coffee op de Sundancer. De stad spreekt nog schande van de steigerdisco.

mening. De quizmaster was onverbiddelijk. Vragen als: Waarom zwemmen de meeste zeelui niet? Waar komt de naam pikbroek vandaan? Wat is sun of a gun? Elders in dit blad staan de vragen met antwoorden. Of daarmee de discussie beëindigd is?

een ballon zonder kaartje, een plastic bak, een heel lang blauw touw, een lekke basketbal, drie keer een vin van een ongedefinieerd waterbeest, een hoofd van een zeehond, een olieplatform en de boei van Bergues South. Ook moesten ze - ook met de nieuwe bedradingskast - toch een uurtje puzzelen voor ze de plotter weer aan de praat hadden.

Vlootvoogd

De act van de zeuntjes

De Noordzee biedt meer

8:10

Zeuntje de mast in

De Sjtuf had de vlootvoogd aan boord. Hoe daarmee om te gaan? Nu, hij is zeevast, en blijkt onder alle omstandig binnen te kunnen blijven, was daardoor continue SMS of marifoon aanspreekbaar. Daar heeft de vloot veel plezier van gehad. Ook zij bleven verwaaid liggen in Scheveningen. Van dat oponthoud hebben ze nuttig gebruik gemaakt om de DSC

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Een vak apart

De zeuntjes hebben in Ipswich zich laten zien als quizmasters. Zingen deden ze niet. Ons is dus veel leed bespaard gebleven. Hun vragen gaven stof tot overleg en verschil van

Op de Zuid West 7 lijken ze goed op te letten: naast een stuk of 25 containerschepen en een handvol vissersboten letten ze ook op andere drijvende voorwerpen; ze vonden:

Butler op de Heron

Uit het verslag van de Heron blijkt dat het ontbijt daar door Maarten goed verzorgd werd. Slimme keuze, daarmee verzeker je van een plaatsje in de basisopstelling. Met een bemanning van 5, net als op de Zuid West 7, behoorde de Heron tot de dichtstbevolkte schepen.

Uit het tochtverslag van Ramsgate naar Burnham van de Cher is te lezen dat deze altijd 10 minuten na het hele uur vertrekt. Een verklaring ontbreekt. Heb ik misschien gemist op het palaver? Met bijdragen van o.a Ad Willemen, Manuela Paradiek en anderen.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

INTERVIEW Henne Pauli

Hoe de Aries Windvaan naar Verslag Holland kwam van een overname In het najaarsnummer 2015 van Zeezeilen konden we het bericht meenemen dat PZV-er Lean Nelis de nieuwe eigenaar is geworden van het bedrijf dat de befaamde Aries Windvaan maakt. Henne Pauli zocht de kersverse eigenaar op en hoorde hoe de overname in zijn werk ging.

Once in a lifetime…

Met storm kun je de zee horen bulderen in het nieuwe thuis van de Aries Windvaan. De zelfstuurinrichting wordt nu gemaakt door een jonge PZV-Zeezeiler, Lean Nelis (36). Zijn werkplaats ligt juist achter de duinen in Noordwijk, midden in de lavendelvelden waar vriendin Frida haar kwekerij heeft. Een waardig onderkomen voor de beste vriend van menig oceaanzeiler. Het begon allemaal in het voorjaar van 2015 toen Lean voor zijn zeilschip de Trinity (een Raider 35 die hij het jaar daarvoor had overgenomen van PZV-lid Haye van der Werf) een tweedehands Aries windvaan zocht. Zwervend over het internet kwam hij toen uit bij de website van Peter Matthiesen, gevestigd op het eiland Als in Denemarken. En dáár las hij het: ‘Once in a lifetime opportunity: Aries for Sale!’.

‘Brutally strong’

Onder oceaanzeilers is de Aries een legendarische naam. De Engelse zeilschrijver John Vigor, auteur van twaalf boeken over watersport, geeft op zijn website deze omschrijving van de windvaan: “The Aries is a brutally strong piece of engineering, sculpted from stainless steel and aluminum, and even in these days of electronic autohelms it is a prized possession for ocean-going sailboats. It has no batteries to go flat, no fuses to replace, no wires to corrode. It is the Rube Goldberg of steering systems, stealing its guidance from the wind and its power from the passing water. It is a magical, 90-pound replacement for a human crewmember, but it doesn’t need to be fed three meals a day and it never steals the last cold beer. “ De Aries is uitgevonden in het roemruchte stadje Cowes (op Wight) waar zeiler, uitvinder en bakker(!) Nick Franklin in 1964 in zijn schuur begon met het ontwikkelen van een betrouwbare windvaan nadat hij tijdens een zeereis naar Noorwegen en terug als jongste aan boord urenlang de helmstok vast had moeten houden. Een kleine dertig jaar later, in 1992, had hij er ruim achtduizend gebouwd. Naar eigen zeggen zonder enige werktekening en puur werkend naar de prototypes van zijn windvaan-onderdelen die in zijn werkplaats naast elkaar aan een groot bord gespijkerd waren. In 1992 besloot Franklin dat het mooi was geweest. Hij ging weer met zijn eigen schip de oceaan op en deed zijn bedrijf over aan een andere zeezeiler, de jonge Deen Peter Matthiesen.

Op bezoek bij Aries

Bij onze Lean Nelis, begon het vorig jaar door de oproep van Matthiesen te

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

borrelen. Nelis had toen nog een loodgietersbedrijf, maar hij wilde wel wat meer weten over het bouwproces van de Aries en meldde de Deen dat hij geïnteresseerd was. Hij voegde meteen de daad bij het woord en vertrok naar het plaatsje Nordborg op het eiland Als in Zuid-Denemarken waar hij kennis maakte met een bijzondere man, die voor de verkoop van zijn bedrijf enkele simpele criteria aanhield: - de koper moet van zeilen houden - de koper moet handig zijn - de koper mag geen concurrent zijn - en hij of zij moet jong zijn

Boot geleend

Toen Peter Matthiesen zo’n dertig jaar geleden kennis maakte met Nick Franklin, speelden min of meer dezelfde criteria een rol. Matthiesen was als jongen van een jaar of twintig naar Cowes gereisd omdat hij een Aries wilde kopen met het oog op een tocht die hij na zijn afstuderen wilde maken van Denemarken naar Engeland en terug. De boot leende hij voor die zomeroversteek in 1988 van zijn vader. Maar eenmaal in Engeland nam hij als 22-jarige een drastisch besluit. Hij wilde doorvaren naar warmere streken ‘waar de wind mild is, de zee rustig en de meisjes fantastisch’. Uiteindelijk kwam hij terecht in Nieuw Zeeland - nadat hij bij een vriendin in Brazilië een kind had verwekt en pas na vijf jaar zag zijn vader zijn boot en zijn zoon terug in Denemarken.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Deense overname Aries

Op de terugweg was Matthiesen langs gegaan bij Nick Franklin om te vertellen hoeveel plezier hij aan zijn Aries windvaan had beleefd. Na een paar avonden in de pub meldde Franklin hem dat hij, Peter, zijn vakantieleventje eraan moest geven en zijn verantwoordelijkheid moest nemen. “Nu ga ík zeilen, ik zal jou alles over de Aries-vaan leren en dan kun jij het bedrijf overnemen.” Aldus geschiedde, Peter Mathiessen bouwde het op engelse maten gebaseerde product om naar een europees metrisch systeem. Franklin’s dochter Helen kreeg de verkoop van de reserve-onderdelen uitgevoerd in inches om service te kunnen blijven bieden voor de duizenden engelse Aries- vanen die intussen hun weg naar alle windstreken hadden gevonden. In Nordberg heeft Peter Matthiesen in de loop der jaren een goed lopende productielijn opgezet en een internationaal dealernetwerk. Maar hij heeft het bedrijf te koop gezet omdat hij met zijn Braziliaanse vrouw - die nooit in Denemarken heeft kunnen aarden - terug wil naar haar geboorteland. Ondanks dat de Aries door andere makers vaak in een goedkopere uitvoering is gekopieerd, blijft de uitstekende reputatie van de originele Aries onovertroffen. Op zijn verkenningstocht naar Denemarken werd Lean dan ook wildenthousiast voor het idee dat hij het bedrijf kon overnemen. Maar...dan moest er wel een overnamesom met vele nullen op tafel komen.

Aan de lijn

Terug in Nederland vertelde Lean zijn PZV-vriend Haye dat hij een investeerder zocht. Een dag later belde Haye terug dat hij iemand had gevonden: “Je hebt hem nu aan de lijn”. Toen daarmee de financiering rond was, is Lean als een speer met de Trinity naar Denemarken gevaren. Lean: “Ik heb tien weken in een haventje op Als gelegen, eerst met de

roeiboot naar de kant, dan met de fiets aan de hand de heuvel op en vervolgens in tien minuten naar de oude loods waar alle machines stonden om de windvaan mee te fabriceren. Met de klassieke muziekzender keihard aan. Zowat tien weken op en neer in de stromende regen. We hebben alle machines, waaronder een paar zware klassieke draaibanken en een computergestuurde freesbank uitgebouwd en op een dieplader geplaatst, die er mee naar Nederland is gereden. Toen ik Peter naar zijn boekhoudsysteem vroeg, diepte hij met een geheimzinnige uitdrukking op z’n gezicht een verfrommeld papiertje uit een la en stopte het er snel weer in terug. De gietmatrijzen heb ik bij het bedrijf in Denemarken ondergebracht dat al heel veel ervaring had met de aluminium gietstukken van de Aries. De afwerking doe ik in Noordwijk.”

Waren er nog tegenslagen?

Lean: “Genoeg. De dieplader die de machines naar Nederland bracht, heeft een noodstop moeten maken. Toen zijn alle machines van hun plek geschoven, min of meer de bestuurderscabine in. Enkele machines hebben zo’n klap gekregen dat ik er nauwelijks mee kan werken. Het touwtrekken met de verzekeraar loopt nog. Gelukkig doet de cnc freesbank het nog uitstekend.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

‘Uitvinder Nick Franklin overleed in 2010, 67 jaar oud...

En de toekomst?

Lean: “Ik heb een hele prettige samenwerking met de dealers. Zo kon ik op BOOT Düsseldorf op de stand van Georg Seifert staan, waar ik een leuk aantal windvaan-systemen heb verkocht. In Nederland werk ik met ROBWINK uit Lelystad. We staan ook op de Hiswa.” “Mijn doelgroep is ‘mensen met een droom’. Wereldomzeilers. Alleen al in Nederland zijn er op de Vertrekkersdag van het blad Zeilen toch altijd wel zo’n 25 schepen. Aries-vanen zie je bij oceaanvaarders in alle havens. Dus als je die vertrekkersgroep wereldwijd bereikt is dat een aardige markt.” Meer: zie kader en www.ariesvanegear.com

Hoe werkt een windvaan?

Een windvaanbesturing is een constructie aan de spiegel van een zeilboot die de taak van de roerganger overneemt. Daarom wordt het ook wel een ‘zelfstuurinrichting’ genoemd. Het geheim van de windvaan is een extra roer, waarvan het roerblad is veel kleiner dan het hoofdroer, omdat het alleen kleine aanpassingen aan de koers hoeft te maken. De kracht die nodig is om te sturen wordt door de wind geleverd. Een windvaanbesturing heeft dus geen stroom nodig. Een stuurautomaat verbruikt veel stroom, omdat een elektromotor de kracht voor het bewegen van het roer moet leveren Terwijl de elektrisch aangedreven stuurautomaat een vaste koers aanhoudt, houdt een windvaanbesturing juist de hoek ten opzichte van de wind vast. Draait de wind, dan draait de boot mee. Hierdoor hoeven de zeilen minder vaak getrimd te worden, maar is er geen zekerheid dat rechtstreeks naar de gekozen bestemming gekoerst wordt. Die eigenschap wordt niet door alle zeilers gewaardeerd. Het systeem is vooral geliefd bij zeilers die lange afstanden varen. Van alle typen windvaanstuurinrichting die in de afgelopen 40 jaar werden ontwikkeld, is die met een servo-pendulum roer het meest populair geworden. Bij die systemen wordt de uitslag van de windvaan overgebracht op een vrijhangend hulproer dat niet alleen om zijn verticale as draait, maar ook naar twee zijden kan uitzwaaien. Vergelijk de beweging maar met die van de slinger van een ouderwetse penduleklok. Je begrijpt dan ook de naam ‘pendulum’-roer. Wanneer de boot op koers ligt, wordt het vaanblad op de wind gedraaid tot het zijn verticale balans vindt. Zodra de boot van koers raakt, oefent de wind druk uit op een van de zijden van het vaanblad en zal het uit balans raken. Die beweging wordt doorgegeven aan het pendulumroer dat daardoor zijn verticale stand enigszins verdraait. Doordat het roer dan niet meer recht staat in langsstromende water, loopt het uit zijn spoor en zal het zijwaarts uitzwaaien. Het is die beweging die via lijnen naar de helmstok wordt overgebracht en de boot weer terug op koers brengt. Het grootste voordeel van het pendulumroer is, dat de feitelijke stuurkracht niet wordt opgewekt door de wind, maar door de vaart van de boot door het water. (Bronnen: Wikipedia en Ziltmagazine 2007-12)

VAKMANSCHAP ONTMOET TECHNOLOGIE Kom langs en laat u overtuigen hoe wij de beste zeilen voor u en uw boot maken.

Brieltjenspolder 24 - 4921 PJ Made 0162 68 23 16 - www.insails.com

WERF-00092 Adv zeilen februari-2015_v2.indd 1

En ook kreeg één van de concurrenten lucht van de overname en die begon mij te bestoken met advocatenbrieven, omdat Peter Matthiesen met hen een conflict uitvecht over de betrouwbaarheid van hun - slecht van de Aries nage-aapte - constructie. Gelukkig pakt Peter dat zelf op.”

‘Aries Windvaan met servo-pendulum.. Van achteren gezien... en van opzij.. ‘

27-03-15 14:03

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

CULTUUREVENEMENTEN AAN ZEE Micha Hoiting

North Sea Jazz Festival Rotterdam op eigen kiel en twee maal motorpech!

Eind april werd ik benaderd door de evenementen commissie want die waren op zoek naar een projectleider voor de activiteit ‘Rotterdam op eigen kiel’. Uitgaande van hoogwater Dover, zou het weekend van 25 en 26 juni redelijk ideaal zijn, tevens uitgaande van hoofdzakelijke deelname door zuid. Verder was er het voorstel om te kiezen voor Marina Rotterdam, een nieuwe haven, met eventueel een tussenstop in Stellendam. Helaas zou ik er dat weekend niet bij kunnen zijn, wat natuurlijk onhandig is als de projectleider er niet bij kan zijn. Daarnaast begon een ander plan al wat vorm te krijgen om met de zeilclub van ASML naar het North Sea Jazz festival te gaan. Dus waarom niet dat event te combineren met beide clubs? Rond het weekend van 9 en 10 juli hebben de PZV en ASCN samen het 4 daagse event georganiseerd naar Rotterdam op eigen kiel. Niet iedereen had een festival kaartje, maar er zou genoeg te doen zijn in de straatjes en terrasjes in het centrum van Rotterdam. Daarnaast zou de tocht op zich al een hele uitdaging zijn, want de Maasmond is een van het drukst bevaren gebieden van Europa. Vanuit de PZV waren er twee boten (de Dream en de Zuid West 7) ingeschreven en bij ASCN waren er drie schippers die met hun boot (Camparada, FLOWII en de Laetitia) meededen. Met alle opstappers was de groep in totaal 20 man groot. Deze tocht naar Rotterdam is voor mij voor de eerste keer met de Dream de zee op. In de aanloop naar het weekend heb ik al mijn TKN kennis gestopt in een meer dan 30 pagina’s tellend tochtplan met alle nautische informatie met voor elke dag een inlandse en buitengaatse optie. In grote lijnen was het plan om vrijdag te vertrekken vanaf de Roompot naar Hellevoetsluis. Biertje pakken in muziekcafé ’t Barbiertje. Op zaterdag naar

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Rotterdam en dan op zondag weer naar huis.

Donderdag: inschepen

Op de vooravond ging de bemanning van de Dream en de Zuid West 7 zich alvast inschepen, zodat er nog gewerkt kon worden aan de laatste klusjes, zoals het vastgelopen log, maar ook voor een relaxte start op de vrijdagochtend. De bemanning van de FLOW I en Laetitia hadden besloten op de vroege ochtend pas naar de haven te rijden. De Camparada, met thuishaven Stellendam, zou pas op zaterdag bij de anderen aansluiten.

Vrijdag: ‘t Groote Dok in Hellevoetsluis

Volgens het weerbericht zou het weer op zaterdag aanzienlijk slechter worden. Om in ieder geval een deel van de tocht op de Noordzee te zeilen, was er besloten om Hellevoetsluis buitengaats aan te doen. De wind zou stevig uit het zuidwesten komen, maar met stroom mee vanaf 10 uur op de Oosterschelde zou het daarna op de zee goed te doen zijn. Samen met de Laetitia vertrok de Dream vanuit Wemeldinge, de FLOW II zou vanaf de Zandkreeksluis aansluiten. De Dream kon als enige zeilend onder de Zeelandbrug door en was als eerste rond 13.30 uur bij de Roompotsluis. In de buitenhaven werd eerst nog even een stevige lunch genuttigd in de snackbar voordat er aan het tweede deel van de pittige tocht begonnen werd. Met het eerste rif arriveerde de Dream rond 21.00 uur in de Goereese sluis. Dit was voor het eerst dat ik met de Dream op de Noordzee was en we hadden de tocht goed doorstaan. Anderhalf uur later meerde de Dream af langs de kade van de ’t Groote Dokhaven in Hellevoetsluis, direct achter de FLOW II en de Laetitia. Na even een korte opfrisbeurt stond iedereen met een biertje in het muziekcafé te luisteren naar de Schiedamse band The Splinter Brothers, met een toch blijkbaar vaste groupie fan-base. Een van de laatste nautische discussie ging over een ‘curved twisted

slur tot’, maar ik weet nog steeds niet wat dat is...

Zaterdag: City Marina Rotterdam

Om een rustig dagje te hebben, begonnen de Dream en de Camparada om 9.15 uur aan hun tochtje binnendoor via het Spui en de Botlek. De FLOW II en de Laetitia moesten wel buitenom omdat de Botlek brug dit weekend in onderhoud was, waardoor er alleen schepen tot 14 m door konden. Om stroom op zee mee te hebben moesten zij om 6.00 uur vertrekken. Zoals gewoonlijk lekker vroeg na een laat feestje. Het originele plan was om in de Veerhaven te overnachten maar door de viering van het 165 jarig bestaan van de lokale roeivereniging lag deze haven vol en werd het plan gewijzigd. Op naar de City Marina Rotterdam! Het restaurant voor het captainsdiner was om 20.00 uur gereserveerd en om op tijd in de City Marina te kunnen liggen moesten we dan wel op tijd onder de Erasmusbrug door. De brug zou om 15.30 uur draaien en daarna pas weer om 19.00 uur. Dat plan viel vervolgens in duigen toen de Spijkernisserbrug een uur extra stremming had. Langs de kant gooiden we het anker uit om dat uur gezellig te ‘overbruggen’.

Marifoon uitluisteren

Vanaf de Botlekbrug beginnen dan ook voor de inlandige route de Rotterdamse VTS sectoren en moet je de VHF uitluisteren voor informatie en aanwijzingen van de Rotterdamse havenmeesters. Wel heel erg interessant, want normaliter is het stil op de marifoon en nu was er van alles te beluisteren. Via de buitengaatse route arriveerde de FLOW II op tijd bij de Erasmusburg en legde al in de middag aan in de City Marina. De Dream en de Camparada lagen om 16.30 uur bij de brug, nog even twijfelend of we er onderdoor zouden kunnen, legden we aan in de Veerhaven waar toch nog

twee aanlegplekjes bleken te zijn. In afwachting van het draaien van de Erasmusbrug om 19.00 uur vroegen we de havenmeester of we niet konden blijven liggen en besloten er te blijven. Om 19.00 arriveerde de Laetitia bij de Erasmusbrug en legde aan achter de FLOW II in de City Marina. De Zuid West 7 arriveerde pas later in de avond op de Nieuwe Waterweg. Op vrijdag waren zij door de KNRM van zee naar Stellendam gesleept voor reparatie. Ze hadden motorpech gehad door vlokken in de dieseltank. Ze werden al verwacht door de Rotterdamse VTS en werden over de radio begeleid tot de City Marina. De mensen met een North Sea Jazz ticket gingen naar de Ahoy. Voor de mensen zonder kaartje werd het captainsdiner gehouden in het Grand Café Biblio. Na een gezellig diner hebben we een leuke wandeling gemaakt langs de bekende kubushuisjes op de Blaak en via de verschillende terrasje weer terug naar de haven.

Zondag: terug naar huis, deel een

De Dream lag in de Veerhaven langszij en de buren zouden om 6.00 uur vertrekken, dus hadden wij ook maar besloten om dan met onze terugtocht te beginnen. Vanaf dat tijdstip zouden we veel stroming mee hebben, ook wel zo prettig. De Camparada zou weer binnendoor terug gaan. De FLOW II had een reservering gemaakt om de Erasmusbrug te laten draaien om 7.00 uur. De Laetitia zou wachten tot 10 uur, het eerste tijdstip van de gebruikelijke openingen. De haven van Rotterdam behoort tot een van de grootste havens van Europa en drukst bevaren in de wereld. De haven strekt zich uit over een afstand van 40 km. De haven van Rotterdam is voorzien van het geavanceerde Verkeersbegeleidingssysteem Vessel Traffic Services (VTS). De havenmeesters begeleiden hiermee alle scheepvaart waaronder ook de pleziervaart. De Rotterdamse rivieren zijn opgedeeld in verschillende VHF

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

sectoren. Ook de recreatieschippers dienen continu de marifoon uit te luisteren en eventuele navigatieinstructies op te volgen of hun intenties kenbaar te maken. Op zee hadden we wederom mooi zeil weer en hoefden maar een paar keer overstag te gaan. Onderweg ontvingen we over de marifoon van de KNMI ‘securité’ berichten dat de wind zou aantrekken tot windkracht 6 en 7 BFT.

den zijn in hun thuishaven in Stellendam en eventueel ergens onder weg konden stoppen. Onderweg hadden ze nergens oponthoud en arriveerden ze om 15.30 uur bij Stelledam, maar het was toen nog zulk lekker weer dat zij nog een uurtje op het water bleven. Later op de avond ontdekten we dat de Zuid West 7 ook in Stellendam was aangekomen en hadden we toch weer een hele gezellige avond!

Uitwijken naar Stellendam

Op de maandag begon het steeds harder te waaien. Het FLOW II team vertrok in de ochtend om ’s avonds al opkruisend aan te komen in hun thuishaven in Veere. Met een wind van al 7 bft uit het zuid-westen en omdat de Haringvlietbrug niet meer draaide kwam de ‘Zuid West’ 7 voor de terugtocht niet verder dan Middelharnis. Op de Dream zijn we aan de slag gegaan met de diagnose van de motor. Het koelsysteem functioneerde goed en het bleek de dat de dieselopvoerpomp defect was. Het was al met al een weer een zeer geslaagde tocht voor iedereen. Het heeft zo nu en dan stevig gewaaid, maar over het algemeen hebben we super goed en zonnig zeilweer gehad. Drie dagen was misschien een beetje te ambitieus geweest, maar voor de rest kwam voor mij het tochtplan toch goed uit. Om met mijn eigen boot een tocht over zee te maken was weer een droom die uitkwam, die gelukt is dankzij de PZV.

In plaats van in één keer de Roompot proberen te halen pasten we ons plan aan om naar Willemstad te gaan. Het was leuk om in het Slijkgat te zien dat wij niet de enigen waren met dit idee en voeren in karavaan met verschillende zeilboten naar binnen. Helaas kregen we motorpech met de Dream bij het verlaten van de Goereese sluis. Op zeil konden we wel Marina Stellendam bereiken maar konden niet meer verder met onze tocht. De FLOW II arriveerde eind van de middag bij Willemstad. De Laetitia had niet het volledige ‘securité’ bericht gehoord en was doorgezeild naar de Roompot. Later op de dag was de wind verder aangetrokken en hadden ze het behoorlijk pittig gehad bij de Banjaardgeul maar met de motor bij konden ze uiteindelijk afmeren in de Roompot Marina. De bemanning van de Camparada had gekozen voor de binnendoor route van 25M zodat ze op tijd terug zou-

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Maandag: terug naar huis, deel twee

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

TOCHTVERSLAG Monique Mol en Jantine Geldtelder

Rotterdam op eigen kiel Belevenissen van de ZuidWest 7 Thuis met Micha, Huub en Willem al wat doorgenomen voor de tocht ‘Rotterdam op eigen kiel’. Een idee van de activiteitencommissie. Micha heeft niets aan het toeval overgelaten. Topgeregeld Micha! De brochure ‘varen doe je samen’ geeft een goed overzicht.

Nieuw lid PZV?

Donderdagavond 7 juli 2016 ingescheept in Sint Annaland en vrijdagochtend vroeg – zonder wind – op de motor richting Neeltje Jans om op tijd te zijn voor de Erasmusbrug in Rotterdam diezelfde avond om 19.00 uur, zodat we op tijd kunnen aanschuiven voor het Captain’s Dinner. De wind trekt aan na de Zeelandbrug, maar opkruisen is vanwege de strakke planning geen optie. Buiten staat een stevige ZW6 en we besluiten het eerste rif te zetten om comfortabel te zeilen; we willen Harry tijdens zijn eerste zeiltocht namelijk strikken voor de PZV, zodat Jantine wat vaker meekan! Harry was al eens mee met de PZV op excursie naar de oesterkwekerijen in Yerseke en dus (?) is in de geest van een PZV-er een zeiltocht een logisch vervolg... Mooi dus: de eerste zeiltocht van Harry meteen de zee op: zijn collega’s waren onder de indruk van zoveel moed.

Motorpech in de Maasmonding

Hoog aan de wind lopen we het Westgat uit en ronden de Banjaard, waarna we schommelend op de golven

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

voor de wind De Bollen van Goeree op bakboord laten liggen en richting Westvoorne koersen voor het aanlopen van de Maasmonding. Jantine geniet zichtbaar van de zeiltocht; Harry twijfelt nog een beetje en zoekt een veilig hoekje in de kuip. Het schommelen wordt sterker naarmate de wind afneemt en we besluiten het rif eruit te halen ter hoogte van Hinder net even boven het Slijkgat; even motor starten voor het geval dat… De motor start prima, maar valt dan uit! Wat nu weer? De gloednieuwe accu’s verwisseld; starten ok! Motor valt uit... Vervolgens valt alle electra uit. Jammer, dit kunnen we zelf niet oplossen! En zonder motor de Maasmonding aanlopen is natuurlijk geen optie.

Hulp van de KNRM

We koersen terug richting Stellendam en hebben contact met de K.N.R.M. (via jachthaven Stellendam, want de centrale van de K.N.R.M. In Huizen wordt niet bediend). We kunnen doorvaren tot Noord Pampus (P4), waar de reddingsdienst de ZuidWest7 met een grote boot (8 man erop!) een sleepje geeft en afmeert in de buitenhaven. Die zeven jongens en een dame waren blij met ons; men zat al bijna aan een biertje op de vrijdag, want er was niet veel emplooi voor de dienst met de voorspelde zware wind.

Bekende diesel verhaal!

Monteur Erik staat al klaar als we aankomen! Oorzaak: vervuilde filters; hè, hoezo, we hebben vorig jaar nauwelijks gevaren! Nou, en dat is nu precies waar het om draait. Het bekende diesel-verhaal. Als je weinig op de

motor vaart, kan water zich in de diesel scheiden onderin de tank; op de grens van water en bio(!)diesel ontstaan de bacterieën, die zorgen voor de prut in de tank. Als je dan een ‘schommelkoersje’ vaart, dan lopen zeilboten regelmatig met de KNRM het Slijkgat in. In Stellendam worden de problemen dan ook razendsnel opgelost; men heeft veel ervaring! Nog meer bijmengen in de dieseltank dus en zeker de filters echt elk jaar vervangen! Dat betekent overnachten in de buitenhaven van Stellendam; een drankje bij Barbiertje in Hellevoet zit er dan voor ons ook niet in. Geen probleem, want Harry zorgt voor vis en wijn (Harry is echt een topkok-aanwinst voor de PZV!). De volgende ochtend – na vervanging filters – even tanken en vervolgens op naar Rotterdam. Benieuwd wat ons te wachten staat.

Op naar Rotterdam

We melden ons via Kanaal 3 met de ZuidWest7 bij Maasvlakte Oost (MVO) voor het opvaren van de Nieuwe Waterweg. Heel vriendelijk worden we welkom geheten en verzocht uit te luisteren op sectorkanaal 3. Kort daarna krijgen we advies over het oversteken van Zuid naar Noord vóór de strekdam, die de grote buitenhavens scheidt van de Nieuwe Waterweg. Topservice en uitermate vriendelijk! We halen de brug van 19.00 uur niet (het is toch echt wel 8 uur varen: Stellendam-Rotterdam) en meren tijdelijk even af in de Veerhaven. Tsjonge, wat een herrie daar! Om 20.30 uur met de laatste brug (tussen 19.00 en 20.30 uur draait de Erasmusbrug niet) naar de City Marina, waar Huub de boot mooi afmeert tussen twee andere boten in.

Gezelligheid troef

Bij binnenkomst van de haven fijn geholpen door een leuke vrouw, bleek later Yvette te zijn. Zij ligt daar met eigen boot en woont er ook. Gelijk kennisgemaakt en nu maar hopen dat ze ook nog lid wordt van PZV! Inmiddels was het redelijk laat, gegeten hadden we gelukkig al, een heerlijk quinoa-kipsalade van Moniek. We zijn gezellig met z’n viertjes, Moniek, Huub, Harry en Jantine naar de Fenix Food Factory gegaan op de Kop van Zuid, paar Harrie’s biertjes genomen bij het biercafé. Inmiddels contact met Micha en Esmeralda, en nog afgesproken bij Basement onder hotel New York. Heerlijk aan de wijn gezeten en Huub eindelijk z’n welverdiende whisky-cola. Lekker laat geworden en lekker geslapen.

Weer motorpech, nu de Dream

Zondag werd het geen dagje Rotterdam, want Monique moest toch eigenlijk terug zijn maandagavond. Dus korte metten; Harry van boord, had genoten van de tocht naar z’n eigen stad en wilde daar wel weer blijven. Jantine mee terug richting Zeeland met Monique en Huub. Lekker windje en heerlijk gezeild naar Stellendam. In Stellendam zijn we gaan liggen voor de nacht, de wind stak op, dat was het einde van het zeezeilen voor deze tocht, echt jammer. Was gelukkig gezellig in Stellendam, Micha lag er ook met z’n opstappers met, jawel, motorpech! Defecte dieselopvoerpomp. Hij bleef maandag met Esmeralda op de monteur wachten en de ZuidWest 7 met de opstappers van Micha - Nynke en Bert - voer richting Haringvlietbrug.

Nog eens harde wind

En ja hoor, windkracht 7… brug opgeroepen, draait niet! Dus we zaten klem, wat nu… maandagmorgen...

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Techniek en vaarpraktijk Arend Jan Klinkhamer

Een goed meteoboek Ik kwam dit voorjaar bij toeval via Hans van Reenen in het bezit van het boek ‘Het weer in kaart’ van Henk Huizinga, de meteoroloog van Zilt Meteo. Om de clou maar direct te verraden: dit is een boek dat je moet lezen om de kern van moderne weerkaartanalyse voor zeilers op te pikken. Het boek is stukken beter dan het boek van Karnetzki dat tot nu toe het beste Nederlandstalige boek was. wat is wijs. Aangelegd op Tiengemeten, eerst even een kerriesoepje weggewerkt, paar mensen voorzichtig gebeld, misschien lift? Uiteindelijk besloten dat het het handigste was om naar Middelharnis te varen en daar een taxibusje te nemen naar St. Annaland. En zo is het gegaan. Het was een bijzonder weekend en we hebben ervan genoten! Monique heeft de ZuidWest 7 woensdag opgehaald en met de Dream is het ook goed gekomen.

Het uitgangspunt van Henk Huizinga is om uit de weerkaart met minimale meteorologische kennis het maximale te halen. Hij schrijft zelf: ‘Het boek is te vergelijken met het instructieboek bij een auto. Daarin staat wat je moet doen als er een bepaald lampje gaat branden. Er staat niet in wat er in de motor aan de hand is en hoe dat te reparen. Zo is het ook met de weerkaart. Het boek legt uit wat de symbolen betekenen, maar niet waarom de meteoroloog die symbolen nou net daar heeft getekend. Wij, gebruikers, nemen die weerkaart en handelen zo adequaat mogelijk om niet in weerproblemen te komen.’ In korte hoofdstukken worden de weerkaart, stabiliteit van de lucht, fronten en wolken behandeld. Steeds met goede illustraties en heel dicht bij de dagelijkse praktijk van de zeiler. Daarna gaat hij in op het interpreteren van de weerkaart en op het gebruik van Grib-files. Hij staat uitgebreid stil bij de verschillen tussen de Met Office en de Wetterdienst kaarten, maar besteedt ook kort aandacht aan de Amerikaanse kaarten en aan het gebruiken van satellietfoto’s. Er is een hoofdstuk over lokale effecten bij kapen en kusten met mooie voorbeelden. En - afsluitend - in twee hoofdstukken de praktijk van het kiezen, ophalen en gebruiken van weerkaarten bij tochtplanning en voortgang. Als je op zoek bent naar een handzaam, helder boek met het minimum aan kennis om effectief te kunnen omgaan met weersinformatie, dan is dit het boek om te lezen. Ik heb er zelf van geleerd dat je heel veel kunt uitleggen zonder diep op de achtergrond van de weerprocessen in te gaan (wat mijn eigen benadering altijd was). Dit boek heeft wat je moet weten voor de vraag “Gaan we nou of gaan we niet?” Als er interesse is zouden we na het lezen van het boek een avond kunnen besteden om de onduidelijke pun-

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

ten nog eens door te nemen. Ik zal deze vraag in samenspraak met de activiteitencommissie in de winter herhalen.

Voor lezingen, training en supervisie van het BOT (bedrijfsopvangteam) Voor lezingen, training en supervisie van het BOT (bedrijfsopvangteam) Händelhof 16 2402 GW Alphen aan den Rijn Tel 0172-240690 info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

incident-trauma 111011.indd 1

11-10-2011 14:22:15

Händelhof 16 2402 GW Alphen aan den Rijn Tel. 0172-240690 info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Schipper-Schip

dit verhaal in Zeezeilen past? Ik waag het erop.

Joep Vermeulen

Mijn stelling is dan ook dat je met je grootste liefde uiteindelijk niet trouwt. Is het toch niet zo dat het hebben van de Saeck het einde van het Vermaeck is?

Kia Kaha Scheepsnaam

Of krijg ik nu heel PZV over me heen? Alweer een tijd geleden dat we begonnen zijn met een rubriekje dat de betekenis van een scheepsnaam onthulde. Laten we de draad weer oppakken. Mijn eerste boot een Sailfish van 18 voet kreeg de naam Sailing Son. Drie elkaar dekkende gebeurtenissen maakten die naam. Ik kwam wonen in Son en in 1976 kregen we een zoon. Tevens kwam het zeilende aspect van de Sailfish ook terug. Alleszins aanleidingen om voor deze naam te kiezen. Mijn huidige boot, een Feeling 720 droeg eerst de naam Papillon, toevallig dezelfde naam als mijn tussendoortje een Dufour 1800. Heel bewust koos ik voor een naamsverandering, alhoewel wordt gezegd dat daar onheil uit voortkomt. Kia Kaha. Wees sterk in de taal van de Maori in Nieuw Zeeland.

Waarom die naam?

Het begon eigenlijk al heel lang geleden. In 1965 maakte ik een scooterreis door Groot Brittannië. Mijn verloving was verbroken en ik stond open voor nieuwe avonturen. Op een Heinkel scooter is het comfortabel rijden. Via Hull door Noord Engeland naar een penvriendin in Scalby bij Scarborough. Via de Aysgarth Falls naar Liverpool. Van de Beatles had ik wel gehoord, maar de muziek van dat langharige volk kon ik niet zo waarderen. Mijn oren stonden klassiek. Dat is later wel weer goed gekomen. Zijn Michelle en Yesterday geen klassieke nummers? De Stones hebben me nooit kunnen bekoren. Te ruig. Via Wales, waar de Snowdon werd beklommen naar het zuiden. In Cornwall, in de jeugdherberg van Loswithiel ontmoette ik vier Kiwi’s die met een auto op rondreis waren. Vier leuke vrije meiden. Een van hen, Shelley, bekoorde me erg en...ja zo is het gekomen. Met vlinders in mijn buik reden we gezamenlijk verder. Elke trip een van hen achterop de scooter. We sliepen langs de kant van de weg of in een jeugdherberg. Die vrijheid voor een kleinburgerlijke Nederlander was ongekend. Ik genoot met volle teugen. Omdat ik nogal veel kwetterde noemden zij mij Chirpy. Deze bijnaam draag ik tot de dag van vandaag. Helaas kwam in Londen een eind aan dat sprookje: ik moest weer terug naar mijn eerste klas in Nunspeet. Maar Shelley kwam twee weken over om bij me te zijn. Toch ook daar kwam een einde aan. Zij besloot om terug te keren naar Nieuw Zeeland naar haar oude vriend. Ik heb sterk overwogen om te emigreren. Leerde zelfs het volkslied in de Maoritaal uit het hoofd. Aotearoa: land van de lange witte wolk. Dat wekt nog steeds verbazing bij de Nieuwzeelanders die eigenlijk alleen de Engelse tekst kennen.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Einde verhaal...?

Dus niet. Ik trouwde uiteindelijk met mijn oude verloofde. Wij kregen drie kinderen, Shelley en haar man John ook. Wij hielden contact met elkaar. Ik scheidde helaas, zij niet. Toen ik in 1994, mijn zoon was achttien jaar geworden en dus zelfstandig, een wereldronding maakte, kwam ik via de Verenigde Staten in Nieuw Zeeland aan. Ik logeerde bij Shelley en haar man. Toen we naar de bioscoop gingen om de Maorifilm “Once we were warriors” te bekijken, werd - in die film vol huiselijk geweld - het kernwoord dat de oma het bedreigde meisje inprentte, ons motto. Kia Kaha, be strong. Op weg naar Picton op het Zuidereiland om samen een van de andere Kiwi’s te ontmoeten, ontbrandde het vuur weer dat echt wel bedreigend was voor haar man. Die schopte me vervolgens uit zijn huis. Zou ik ook hebben gedaan. Toch kwam zij een paar maanden daarna naar Nederland, haar huwelijk was ook niet al te best, om bij me te zijn. Bindingsangst verlamde mij. Ik moest haar laten gaan. Toen ik later meedeed met het programma Memories en Shelley ook weer in beeld kwam, ben ik toch naar haar toegegaan om echt te weten of mijn grote liefde toch een bestendig karakter kon krijgen. Na een paar dagen moest ik echt ziek van spanning naar huis. Willen en kunnen zijn toch twee verschillende aspecten van het leven. De naam voor mijn nieuwe boot was gevonden. Het vult me soms met weemoed en een lichte pijn. Of

Techniek en vaarpraktijk Annemieke Stallaert

Eyon 3.0

Supergevoelig bootalarm Een boot, je blijft er aan knutselen. Nu onze klussenlijst wat korter begint te worden komen de gadgets in beeld. Op internet kwamen we het GPS alarm van Eyon tegen. Niet duur, eenvoudig te monteren en super accuraat. We zijn er erg blij mee! Het GPS alarm van Eyon wordt rechtstreeks op de accu aangesloten en stuurt je een sms als de boot wordt verplaatst. En als je niet meevaart, maar wilt weten waar de borrel is, of waar het geboefte je boot naartoe vaart, kun je dat zien via de app (voor IPhone en Android): binnen een paar tellen ontvang je de locatie op Google Maps. Het installeren is een fluitje van een cent: gewoon rechtstreeks op de polen van je accu, het kastje is gezekerd. De prepaidkaart activeren en je boot (via de app) registreren, en je alarm is ingesteld. Er is natuurlijk geen hond die onze boot gaat stelen, maar toch....

Zeer gevoelig

Omdat we ‘m eerst even wilden uittesten, hadden we het kastje nog niet definitief gemonteerd. Hoe gevoelig het alarm is, bleek wel toen we ‘m na een paar weken (met klittenbandtape) wilden bevestigen op een vast plekkie: nog geen meter verplaatst binnen de boot, maar we kregen gelijk alarm! De Eyon 3.0 is online verkrijgbaar bij o.a. gps-partner.nl en kost ca. € 100 plus een prepaid telefoonkaart. En tenzij je (zoals wij) iedereen steeds wilt laten zien hoe fantastisch het werkt - of vergeet het alarm af te zetten op je iPhone als je gaat varen - kun je met een tientje beltegoed heel lang toe!

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Techniek en vaarpraktijk Herman Van den Broeck

Drie maal drie tips Duiker nodig?

Op de Grevelingen, tussen de Mosselbank en Bruinisse, liepen we met de Nautilus vast op een kleine ondiepte waarvan we dachten dat die weggebaggerd was. We gooiden de fokkeschoot en de grootschoot los en konden op motor vrijkomen. Ondertussen stonden de zeilen te klapperen in een dwarswind van 4 Beaufort. Plots hield de motor er mee op. We kregen al snel in de gaten dat onze fokkeschoten ‘weg’ waren: ze waren bij het klapperen van de fok helemaal uit de leiogen van de genuarail getrokken en in het water terecht gekomen. Lijn in de schroef. Om niet te verlijeren naar de stenen dam rond de jachthaven van Bruinisse, hebben we het anker uitgezet. Zo hadden we tijd om de situatie rustig te bekijken. De lijn was niet los te krijgen, dat was snel duidelijk. Werk voor een duiker, dus. De KNRM leverde ons netjes af aan de meldsteiger van Bruinisse. We informeerden bij de havenmeester naar een duiker. We waren wat verrast door een prijs van 150 euro. Toch niet weinig! We informeerden verder en een tweede duiker vroeg de helft. Na een duik van een kwartier was onze schroef weer vrij.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Tip 1: Denk even rustig na voor je hulp accepteert. Voor je het weet betaal je veel te veel. Adrenaline is meestal niet goed voor de portemonnee. Tip 2: Het is niet verkeerd om in je eigen vaargebied proactief naar duikers en hun prijzen te informeren. Zo ben je goed voorbereid als je later een duiker nodig hebt. Tip 3: Leg een achtknoop of een andere stopknoop in je schoten zodat ze niet overboord kunnen vallen. Een paar eenvoudige knopen kosten véél minder dan de goedkoopste duiker.

Dwars op de bellen

De jachtensluis van de Krammersluizen experimenteert in één kolk met een bellenbaan als scheiding tussen zoet en zout water. Als je de sluis invaart moet je eerst door die bellenbaan. Als de sluisdeur dicht is, stopt de bellenbaan. Na de schutting begint de bellenbaan aan de andere kant. Vooral kleine, lichte jachtjes hebben het moeilijk met de stroming die door die bellenbanen wordt veroorzaakt. We hebben jachtjes dwars zien gaan. Tip 1: Vaar de sluiskolk niet te traag in en vaar ze niet te traag uit. Tip 2: Kom je als eerste in de sluis, ga dan niet helemaal vooraan liggen aan de voorste bolder. Als je bij het uitvaren los gooit en je hebt nog

geen snelheid kan je dwars gaan want dan lig je heel dicht bij de bellenbaan. Tip 3: Als de sluis bijna vol ligt en je moet achteraan aansluiten, kan je niet snel invaren. Heb je niet direct je landvasten rond de sluisbolders, dan ga je dwars door de stroming van de bellenbaan. Je kan beter niet invaren en rustig de volgende schutting afwachten. Denk dan aan tip 2…

Weekmakers

Een tijdje geleden kreeg ik van onze havenbuurman een fles Dasty cadeau: ‘Geweldig spul! Ik doe er de hele boot mee.’ Een lieve man, onze buurman, maar we zijn toch een beetje voorzichtig met zijn gulle gift… Veel ontvetters en reinigingsproducten bevatten weekmakers. Die tasten kunststof en plastic aan en dat kan je beter niet hebben. De stalen relingdraden van de Nautilus zijn bekleed met wit plastic. Elk seizoen worden die plakkerig en vies en moeten ze ‘ontvet’ worden. Ook onze fenders en de bijboot krijgen af en toe een poetsbeurt. Het ‘plakkerige’ wordt veroorzaakt door weekmakers, heb ik wel eens gelezen. Als je poetst met producten die weekmakers bevatten, wordt het plastic aangetast, voor eens en voor altijd. Er is geen weg terug. De Dasty zullen we zeker niet voor

kunststof of plastic gebruiken. Daar hebben we een speciaal reinigingsproduct voor zonder weekmakers. Kost wel ‘iets’ meer dan de spullen van de Wibra. Tip 1: Heb je een nieuwe boot, nieu-

we fenders of een nieuwe bijboot, blijf er af met weekmakers. Tip 2: Dat geldt ook voor kussens in (kunst)leder. Tip 3: Ga je met een speciaal product aan de slag, doe handschoe-

nen aan. Het is agressief spul. Denk aan je huid. Heb jij ook tips die je met je clubgenoten wil delen? redactie@pzv-zeezeilen.nl

Zeilen op zee? Dat doe je met PZV! Dit exemplaar van het magazine Zeezeilen wordt je aangeboden door de leden van PZV Zeezeilvereniging. Wij bieden je, als mede-zeiler, dit magazine aan in de hoop en de verwachting, dat je door het lezen van ons periodieke clubblad, je interesse wordt gewekt voor de PZV-Zeezeilvereniging. Als wij daar in slagen kijk dan op onze website www.pzv-zeezeilen.nl en laat een bericht achter (“Contact”). Wij nemen dan graag contact met je op!

PZV: Voor wie?

Passie voor zeilen en de zee, op je eigen boot of op een gehuurd schip, en je wilt een stapje verder. Je hoort de meest fantastische verhalen binnen je eigen thuishaven of leest ze in de media, en vraagt je af of je ook niet klaar bent voor grotere avonturen. Misschien vind je dat lastig met je eigen (beperkte) bemanning. Of je twijfelt of je boot dit wel aan kan. Wellicht wil je eerst meer ervaring opdoen. Maar het avontuur lonkt. Bij PZV Zeezeilvereniging herkennen we die hang naar avontuur en naar de zee. Zeewaardigheid en van elkaar leren staan centraal binnen de vereniging. Al meer dan 35 jaar doen we niet anders. En we dagen jou uit om met ons nieuwe avonturen aan te gaan.

PZV: Wie zijn wij?

PZV Zeezeilvereniging is een vereniging voor schippers en opstappers met een passie voor zeezeilen. Het is een club van actieve en sportieve zeezeilers, die zich richt op het vergroten en overdragen van nautische kennis en vaardigheden. Daarbij is veiligheid essentieel en

saamhorigheid een vanzelfsprekende voorwaarde. PZV leden beschikken over de basiskennis en vaardigheden van het zeilen en bouwen dit uit door zich voortdurend verder te ontwikkelen op alle deelgebieden van het zeezeilen. Dat doen we door het hele jaar door naast zeilactiviteiten ook cursussen, trainingen en lezingen te organiseren, gericht op het verhogen van de zeewaardigheid en het zeemanschap: manoeuvreren, navigeren, veiligheid, communicatie, techniek en (over)leven op zee. En, ook al ligt onze vloot verspreid over havens in Zeeland en aan het IJsselmeer, we verloochenen onze Brabantse roots (oorspronkelijk ontstaan vanuit Philips) niet: ons thuishonk blijft de oergezellige Trafalgar Pub in Eindhoven, en die sfeer nemen we mee naar alle binnen en buitenlandse havens die we tijdens onze activiteiten aandoen.

Een scala aan activiteiten

We bieden een scala aan activiteiten georganiseerd voor en door zeilers waarbij van elkaar leren, respect, gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid belangrijke waarden zijn. De kosten dragen we gezamenlijk, waarbij opstappers een kleine vergoeding per dag afdragen aan de schippers. Tegenover dit kooiengeld biedt de schipper een veilig schip en gezellige gastvrijheid. Onder andere tijdens de jaarlijkse tocht met een vloot schepen naar Engeland, de Ramsgate tocht. PZV is een actieve zeezeilvereniging met toegevoegde waarde op inhoud(educatie), uitdaging en sociaal element. Hecht en laag drempelig, maar niet vrijblijvend. Kleinschalig en bourgondisch, maar wel serieus gericht op zeewaardigheid en overdracht van kennis en ervaringen door samen met gelijkgestemden op pad te gaan. PZV is overal en voor iedereen. Vanuit elke haven, met of zonder boot, geen verplicht (duur) cursusprogramma. PZV staat open voor jouw wensen en initiatieven en lokt je de haven uit. Zeilen op zee? Dat doe je met PZV! Iets voor jou? Kijk op www.pzv-zeezeilen.nl en laat je meeslepen....

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Tochtverslag Joep Vermeulen

IJsselmeer en Waddenzee. De Kia Kaha en de Ribaldus eensgezind op zwerftocht. PZV is dan wel een Zeezeilvereniging, maar bij harde wind kan het IJsselmeer wedijveren met het zoute water. Samen met de Ribaldus zou ik met mijn eigen boot een klein rondje IJsselmeer/Waddenzee maken. Ik heb een nieuwe giek besteld bij Jachthaven Noordschans. Een giek voor de helft van de prijs t.o.v. bv. masttuigerij Stavoren. Op de boot uitgeprobeerd en daarna laten aanpassen bij Jachthaven Noordschans in Muiden. Dat ligt meer op de route naar het noorden.

meer en IJsselmeer bijna onbevaarbaar zijn. Nadat de reddingsboot in het Randmeer bij Muiden vastliep in de begroeiing en geen hulp kon bieden, is Rijkswaterstaat toch maar begonnen met maaien. Eigenlijk onbegonnen werk. Dat doet me daar een beetje denken aan professor Lupardi in een van de boekjes van kapitein Rob over de experimenten van de krankzinnige geleerde op het eiland Pampus. Regelmatig moet ik achteruitslaan om de schroef vrij te maken.

Verzamelen in Amsterdam

Monnickendam

Terwijl Joop Bakker met de Ribaldus vanuit Hellevoetsluis met Peter Plantinga als opstapper in een tij en een beetje tegentij van Stellendam naar IJmuiden vaart, zeil ik vanuit Workum naar Enkhuizen om mijn nichtje van de trein te halen. Ik kruis de hele vloot van het Rondje NoordHolland. Wat een grandioos gezicht. Om het begin van de vakantie te vieren nodig ik mijn nichtje uit om te eten bij de Paradijstuinen, een fantastisch Chinees restaurant net over de brug naar de binnenstad. Op zondag in één gestrekte lijn, waarbij nu eens niet ik maar een ander zeeziek wordt (och erm), naar de Sixhaven in Amsterdam, ons favoriete plekje om te vertoeven. Waar vind je een beter ligplaats in het hartje van de stad voor een dergelijke prijs? De Ribaldus ligt er al. Zijn AIS is weer helemaal in orde. Met dank aan Peter. De winkel van Dekker in Zaandam ligt aan het Noordzeekanaal en naast kopen kun je daar dan ook gratis liggen. Toch prettig om te weten. Vanzelfsprekend staan de verplichte bezoeken aan Eye

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

en het Surinaams Chinees Indonesisch restaurant Kam Yin in De Warmoesstraat op het programma. Aansluitend hebben we ons als echte zeelieden gedragen om toch maar even de Rosse buurt in te gaan. Wij zijn tenslotte een Zeezeilvereniging. Tattoos hebben we maar niet laten zetten. Staat zo slordig. Maandag is een verregende dag. Wat kan er toch veel nattigheid vallen.

Noordwaarts

Dinsdag varen we samen noordwaarts. De Schellingwouderbrug en Oranjesluizen stemmen goed op elkaar af en in een vloeiende beweging passeren we beide. Monnickendam is onze eerste haven. Meestal vaar je eraan voorbij omdat het stadje verscholen ligt achter de dijk naar Marken. De Gouwzee is vergeven van de waterplanten, zoals eigenlijk alle randen van het Marker-

Er is genoeg plaats in de verschillende havens. Wij gaan liggen in Hemmeland. Rustig en beschut.

Wat is Monnickendam een droom van een stadje. De rijkdom van de Gouden Eeuw zie je overal terug. Schitterende gevels, smalle grachten, een mooie kerk met een juweel van een orgel. We hebben alleen kunnen ruiken aan Monnickendam. De volgende keer moeten we echt gaan proeven. Ook vergapen we ons aan een heel groot schip in aanbouw. Bij het uitvaren denk ik toch een hoek te kunnen afsnijden. Mooi niet. Ik loop vast. Dat weet ik dan ook weer voor de volgende keer. Met rustig weer verken ik altijd de randen van de mogelijkheden buiten de betonning. Joop gruwt daarvan en blijft daarom angstvallig keurig binnen de vaargeul. Toch bekende hij mij later dat hij in het zuidoost-rak ook wat heeft afgesneden. Het volgende doel is Hoorn. Weer goed bezeilbaar. Het is zowaar lekker weer en ik ga overboord. Wanneer ik in de IJsselmeerhavens aankom, heb ik steeds weer het gevoel van een verre reis terug te komen. Wel iets minder heftig dan de zeelieden van de VOC die jaren wegbleven.

Hoorn

Ook Hoorn verdient het langer te blijven. Dat is ook wat we doen. Het West Fries Museum laat in een aparte ruimte afbeeldingen van de gestolen werken zien. De politiek van de Nationalisten in Oekraïne komt duidelijk tot zijn recht. Bijzonder in het stadje vind ik de Waagh en de twee buitenklokken aan de oude gevels. Ook het reliëf aan de Slapershaven over de zeeslag met Bossu is

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

de moeite waard. Alleen op de genua zeil ik naar Enkhuizen waar mijn opstapper weer de trein zal nemen. Joop vaart wat later weg uit Hoorn, maar we zijn weer gelijk bij de sluis. Wat word je toch in de war gebracht door de verschillende kapen van Kraaienburg, de Leekerhoek en iets noordelijker nog drie kleintjes. Op zicht denk je steeds weer, dat je Enkhuizen al kunt zien liggen om de hoek. Je kunt tot bijna aan de dijk veilig varen.

Enkhuizen

In de Buyshaven vinden we weer gastvrij onthaal. Een perfecte haven dicht bij het station. Mijn accu heeft het na de diepe ontlading verleden jaar op Vlieland erg moeilijk. Tijdens het opladen word ik ‘s nachts gewekt door het rookalarm. Alles is toch dichtgedraaid? Wanneer ik de oplader van de stroom haal, houdt het gejank op. Een cel van de accu moet kaduuk zijn. Hij laadt niet verder op dan 12,4 V. Een nieuwe accu is noodzakelijk. Wel een rib uit mijn lijf, maar voor je hobby moet je nu eenmaal geld overhebben. Mijn volgende opstapper komt zaterdag. Vlak voor het station pik ik haar op. De Ribaldus is al op weg naar Makkum, ons volgende doel. Was er eerst misschien wat teveel wind, nu laat die het helemaal afweten. Dus op de motor met de stuurautomaat bijna pal noord lekker luierend in het versluierde

zonnetje naar ons doel. Zo nu en dan moet ik uitwijken voor de zeilende broertjes en zusjes.

Terschelling

De Lorentzsluizen werken maar gedeeltelijk, maar deze zondag gelukkig de hele dag. Heerlijk weer, goede wind die het zeilen bijna het gehele rak naar Terschelling mogelijk maakt. We hebben geluk en varen zo de sluis binnen. Het schutten verloopt probleemloos. Met mijn relatief kleine boot vaar ik altijd helemaal door en leg aan bij een reeds vastliggende boot. Als laatste erin en als eerste eruit. Sommigen vinden dat niet eerlijk, maar ja wanneer je de afmeerregels ook niet kent, heb je vette

pech. Veel schepen maken vast aan de eerste de beste bolder terwijl de hele sluis nog leeg is: de sluisangst slaat dan toe. Ik vaar over het Inschot een uur na hoogwater. Er staat dan nog genoeg water onder de kiel. Joop vaart om via het Schuitenzand. Gelijktijdig komen we weer in het Zuidoostrak. Maar daarna spuit hij verder. Ik kan hem niet bijhouden. Dit heeft alles te maken met rompsnelheid. Gek eigenlijk dat zovelen het van belang vinden een snelle boot te hebben. Waarom eigenlijk? Je komt om te zeilen en wilt zo snel mogelijk op de plaats van bestemming zijn? Ik prefereer lekker ontspannen zeilen en kom dan gewoon wat later aan. Lijkt me toch eens nuttig bij jezelf na te gaan waarom je eigenlijk zeilt. Een

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

ding constateer ik wel: komt er een gelijkwaardige boot in mijn buurt, dan wil ik me toch meten. Het nieuwe Schuitengat geeft vanuit het zuiden een winst van twee mijl op de route via de Blauwe Slenk. Om het tij niet helemaal tegen te krijgen, vind ik dit voor mijn boot een betere route dan te moeten varen tussen de snelle jongens van de firma Doeksen. Wel heb ik het laatste stuk naar de haven van West Terschelling de ebstroom pal tegen. De wind is echter zo sterk, dat ik alles toch op het zeil doe, tot in de haven. Het Schuitengat is door de natuur uitgediept tot 2.70 m t.o.v. het LAT. Althans dat verzekerde de havenmeester mij. Het is weer rustig in de haven na Oerol. Op de TV heb ik elke avond het verslag gezien van de festiviteiten. Zou er graag heen willen, maar de grote drukte schrikt mij af. West Terschelling is een gezellig plaatsje en bij café-restaurant Storm kun je zo lekker en gezellig eten. Wij blijven er twee nachten.

Terug naar de Friese kust

Thuishaven Workum

Met windkracht zes op kop vaar ik op de motor over de Boontjes. Met een onervaren opstapper vind ik het te onveilig om te kruisen met deze wind. Joop en Peter zeilen tot in de voorhaven van de sluis. We hebben een aantal pogingen nodig om aan hogerwal na de sluis aan te meren. We willen het heel mooi doen. Eindelijk liggen we vast en genieten van een kop koffie. Het laatste stuk tot Workum is goed bezeilbaar en bijna met halve wind komen we bij It Soal. De sluis wordt snel bediend en zoals de gewoonte is, gaan de bruggen soepel open voor ons. In Friesland hoef je niet te wachten op groen licht om de brug te passeren. In Zeilen staat daarover ook een kort stukje. Binnen korte tijd liggen we in mijn haven. ‘s Avonds gaan we als besluit van deze twee weken heerlijk eten bij Sluiszicht in Workum. De volgende morgen is het inpakken en wegwezen wel met de bedoeling om na een week weer in te schepen voor een tocht naar de Duitse Wadden.

Het weer zou omslaan en we delen de tocht terug op in twee partjes. Eerst naar Harlingen en dan terug naar Workum. Deels is de route bezeild. Met de motor en het grootzeil als steun schiet het toch lekker op om op tijd in Harlingen te zijn. Achter de zeesluis bij de watervereniging is er altijd een plekje vrij. We liggen naast elkaar voor het sanitair. Best fijn in hoge nood. We moeten een dag extra in Harlingen blijven omdat de Lorentzsluis die woensdag niet werkt. De avonden worden gevuld met fanatieke potjes Rummikub. In Harlingen is het Hannemahuis een fijn en boeiend museum. Voor mij is de Vestdijkkamer speciaal. In de vitrine ligt de gedichtenbundel van ‘Rembrandt en de engelen’ met daarin een gedicht dat door Vestdijk eigenlijk voor mijn overleden broertje is gemaakt. Hij was een klant van mijn vader die bij hem in Doorn de vleugel stemde. Het gaat hier over de lezende Titus, de vroeg overleden zoon van Rembrandt. Onze bundel met een opdracht van Vestdijk zelf, is helaas ooit uitgeleend en nooit teruggekomen. Misschien valt het volgende een beetje uit de toon van dit zeilblad, maar tijdens mijn studietijd op de Kweekschool was ik volgens mijn leraar Nederlands te fantasierijk bij tekstbeschouwing. Weer had ik een onvoldoende gescoord voor de beschouwing van het gedicht ‘Les feuilles mortes’. van Simon Vestdijk. Mijn antwoorden heb ik toen aan hem voorgelegd en in een persoonlijk schrijven beaamde hij dat mijn uitleg de door hem bedoelde was. Toen mijn leraar heel sportief vroeg wat ik dan voor cijfer wilde hebben, heb ik om een tien gevraagd en gekregen. Heel zorgvuldig bewaar ik zijn briefkaart. Het poffertjesrestaurant bij de haven serveert echt heerlijke pannekoeken en poffertjes. Een aanrader.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Schipper-schip Arie van der Hoek

Het is en blijft de Beagle Waarom hebben we een ander schip gekocht? De Winner 11.20 was toch een fantastisch schip? Klopt, we hebben er ook een bijzonder fijne tijd mee gehad en heerlijk mee gezeild. Toch hadden we onze redenen! We hadden namelijk een droom om zo rond onze 63-jarige leeftijd te stoppen met werken en zomers maanden te gaan zeilen, de boot achter te laten in het najaar om in het voorjaar de draad weer op pakken. Doel was om uiteindelijk in de Middellandse zee terecht te komen.

Wensenlijst

Welke zaken aan boord waren voor ons belangrijk? We zijn niet van die Spartaanse zeilers, we moeten wel een beetje ruimte en comfort hebben. Dus een ruim bed, een douche, een ruime kombuis. Ja, de schipper vindt koken ook leuk! Een tocht op zee moet ook nog een beetje aangenaam verlopen. Dus een ‘stevig’ schip met een rustig gedrag op zee. We zullen regelmatig het anker moeten laten vallen gezien de liggelden in de Méditerranée. Dus water, diesel, elektra zullen we voldoende aan boord moeten hebben. Een elektrische ankerlier is eigenlijk ook wel een must. Ik herinner me nog hoe ‘kapot’ ik was toen ik bij Shark met het handje, zonder lier, het anker aan boord moest halen. Ook een bimini stond op ons wensenlijstje. We hebben gekeken wat we konden aanpassen aan de Winner 11.20. Alles kan natuurlijk dat blijkt wel uit het verhaal van de ‘Win2Win’ (ook een 11.20) die naar de Cariben geweest is. Maar één ding was duidelijk: groter wordt ze nooit, het bed niet, de kajuit niet, en zo waren er nog wat punten, zoals de overloop in de kuip die een bimini niet echt toe liet, of 200 liter extra diesel: waar laten we die?

de zomervakantie van 2015. We hebben haar door een NL-inspecteur laten keuren. Eindoordeel: een prima schip!

Koop gesloten

Toen zijn we de onderhandelingen begonnen. Wat ons hielp was dat het schip al een jaar te koop lag en er nog geen bod uitgebracht was. Dat snap ik ook wel: wie koopt er nu zo’n typisch Nederlands schip in de Middellandse zee. De Bavaria’s en Dufours gaan daar als warme broodjes, maar een Breehorn? Uiteindelijk de koop gesloten en een paar weken was er nodig om alle papieren in orde te krijgen. In september 2015 zouden we het schip in ontvangst nemen. Hoe vaak we niet gedacht hebben, toen we voor de tweede keer naar Kroatië reden, boot weg, makelaar weg, geld weg.… Maar alles is prima verlopen. Na ontvangst hebben we de boot over gevaren van Pula naar Koper in Slovenië. Dit was voor ‘van de Wetering’ een betere plaats om haar op te laden en over de weg naar Nederland te brengen. Het schip is afgeleverd bij de werf.

Droom gerealiseerd!

We hebben een aantal aanpassingen laten doen en na veel rekenwerk besloten dat we niet tot 63 jarige leeftijd wachten. Met zo’n schip wil je toch zeilen en niet wachten tot je 63 jaar bent! De naam die we aan het schip

hebben gegeven is weer ‘Beagle’ naar het schip waarin Darwin zijn tochtje naar de Galapagos eilanden maakte. Voor hem een ontdekkingsreis, maar voor ons ook! De ‘Beagle’ is het en blijft het. Op 1 juni jl. zijn we vertrokken en is onze droom werkelijkheid geworden. Onze eerste trip is een rondje Oostzee. De boot zeilt echt heerlijk. We voelen ons zeer op ons gemak op volle zee. Waar we nog wel aan moeten wennen is het manoeuvreren. De Winner 11.20 woog 7 ton, de Breehorn 44 weegt 14 ton. Met het aanleggen merk je dit verschil wel. Maar het leven aan boord gaat ons goed af. We genieten met volle teugen. Van onze beslissing om een Breehorn te kopen en te stoppen met werken hebben we nog geen moment spijt gehad. Wellicht dat we ook volgend seizoen wat noordelijker blijven varen voordat we naar het zuiden vertrekken. We nemen het zoals het komt! PS Onze belevenissen houden we bij op onze blog: arievanderhoek. blogspot.com

Zoektocht

In het najaar van 2014 begonnen we met onze zoektocht naar een mogelijke opvolger. Verschillende boten bekeken en kwamen ook bij een Breehorn uit. Naast een hoop ratio komt er zeker ook een stuk emotie bij kijken. Je stapt een schip binnen en krijgt het gevoel….. dit is haar…!! Niet onbelangrijk aspect is natuurlijk ook de prijs. Een tweedehandse Breehorn 44 paste binnen ons budget. Natuurlijk op internet veel testen en reisverslagen gelezen van mensen die een Breehorn 44 hebben. Uiteindelijk besloten dat het een Breehorn 44 zou worden. ‘Een goed gedrag op zee, een goede en fijne zeiler, echt een ‘vertrekkers’ boot’ was een veel gelezen commentaar, 500 liter water, 500 liter diesel, 800 Ah aan boord, doghouse, ruim en licht schip, plaats voor gasten, ruime eigenaarshut, elektrische ankerlier, ruime navigatiehoek etc., waren voor ons de argumenten. En dan ga je snuffelen op internet, is er iets tweedehands te koop? Ofschoon we nog 3 jaar moesten werken, zouden we ALS er iets goeds beschikbaar is, alvast ervaring kunnen opdoen met een nieuw schip voordat onze droom werkelijkheid zou worden. En ja, er stonden twee schepen in Nederland te koop. Bij één van de verkopers konden we onze Winner 11.20 inruilen. Echt een interessant voorstel. Op internet zagen we op een gegeven moment ook nog een Breehorn 44 te koop liggen in Pula in Kroatië voor een nog interessantere prijs. We besloten om naar Kroatië te rijden in

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

TOCHTVERSLAG Harry van Leeuwe

Naar de Carieb over de noord Van de redactie kreeg ik onlangs de vraag of ik “een artikel over je reis naar en/of verblijf in de Carrieb” wilde schrijven voor het zomernummer.

Niets nieuws onder de zon

Over het verblijf in de Caribische Zee zijn al zo veel verhalen verschenen in watersportbladen en het aantal blogs van ‘vertrekkers’ over dit gebied is al helemaal niet bij te houden. En deze informatiebronnen concentreren zich vooral op de toeristische informatie en een beschrijving van het drukke social life van de zeilers in met name de kleine Antillen eilanden. Over de nautische kant van het varen daar valt eigenlijk ook veel minder te vertellen. Het is er altijd warm, altijd droog, altijd genoeg wind en altijd uit dezelfde richting. Nautisch bekeken is een tochtje over de Noordzee interessanter. Dat ‘altijd’ is misschien wel wat overdreven, want in het hurricane seizoen komer er echt hurricanes voor - en tussen de eilanden wil de wind echt wel versnellen - maar op zich is dat nu niet echt verrassend.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Maar over mijn reis er naar toe valt wel wat meer te zeggen.

Noormannen achterna

Op de vertrekkers bijeenkomst die we bijwoonden eind 2010 waren er 50 boten vertegenwoordigd, die allemaal naar het zuiden gingen en waarvan het grootste deel via de Canarische Eilanden de oversteek naar Amerika wilde maken de overbekende route van Columbus volgend. Slecht twee boten melden dat ze koers naar het noorden zouden zetten. Want lang voordat Columbus Amerika ontdekte, hadden de Noormannen de oversteek al gemaakt via IJsland en Groenland naar New Foundland. Ook wij hebben die route genomen. Inspiratiebron voor die keuze was niet de geschiedenis van de Noormannen, maar een artikel dat ik ongeveer 15 jaar geleden las van een zeiler uit Muiden die met een wisselende bemanning in rap tempo via de noord route naar Florida en de Carieb was gezeild. Een rondje Atlantic maar dan andersom. Dit leek mij gelijk een goed idee. Ik houd wel van routes die niet direct gangbaar zijn en dit klonk in ieder geval anders. Overigens moet die voorliefde voor het niet gangbare in mijn genen zitten. Want toen ik begin 2010 aan mijn oudste zoon vertelde dat wij zouden vertrekken in 2011 via de noordelijke route, vertelde hij me dat hij en zijn partner net bezig waren om een stalen schip te kopen omdat zij in 2012 een rondje Atlantic wilde doen via de noord route. Zijn keuze voor staal vond ik niet echt slim, maar de route keuze had in ieder geval mijn instemming.

Overwegingen

Wat waren nu de overwegingen die meespeelden bij de route keuze. Tijd is een belangrijke factor. Weliswaar moet je tegen de stroom en tegen de depressies invaren, maar terwijl alle anderen zich nog in Las Palmas op Cran Canaria aan het voorbereiden zijn, kan ik al in Miami (Florida) wandelen. Afstand is een tweede belangrijke factor De afstanden zijn echt heel klein: Orkneys – Faroer 200 Nm, dan naar SE-Iceland 260 Nm, van Reykjavik naar zuid Groenland 650 Nm, en de oversteek van de Labrador zee is maar 500 Nm. Allemaal afstanden die kunnen worden afgelegd in een tijdsbestek waarin je de weersvoorspelling mag vertrouwen. De factor afstand gaf voor

mijn partner de doorslag. We wisten dat het in het noorden nogal fris kan zijn. We hadden al een duohanded wedstrijd gevaren via NewCastle naar Bergen en van daaruit heen en weer naar de Shetlands met behoorlijk wat wind. Maar tegen kou kun je je wel kleden zeggen ze. Daarbij is het wel positief dat het bijna de gehele dag licht blijft en op een of andere manier mooier en zachter licht.

De ervaringen.

De eerste ervaring is een bekende: wachten op een weather window. Ben je eindelijk zover, heb je die vertrekkers-borrel gegeven en ben je daarna nog 3 weken bezig met laatste klusjes en het actief krijgen van radio/zend installaties….. en dan lig je in Oudeschild te wachten tot het weer eindelijk op 1 juni beter wordt! Diezelfde ervaring onderweg lijkt dan minder storend. Een andere ervaring is dat je soms je route moet aanpassen onderweg (ook niet echt nieuw). Maar eigenlijk is dat alleen in het begin twee keer voorgekomen. Gelijk in het begin uitgeweken naar Newcastle in verband met wind en vermoeidheid. De tweede keer bij het opkruisen langs de oostkust van IJsland tegen een harde noorden wind bij 5 graden. Ik weet niet wat de gevoelstemperatuur was, maar voldoende laag om een nachtje de beschutting van een fjord op te zoeken. Daarna kwam het niet meer voor omdat we misschien beter planden, of omdat er gewoon geen uitwijkmogelijkheid bestond zoals midden op de Labradorzee bij windkracht 8.

IJslandse natuur overweldigend

IJsland is een ervaring op zich zelf, zowel wat betreft natuur als mensen. De natuur is overweldigend, we staan begin juni in de regen bij 5 graden te barbequen in een prachtige natuur camping, huren een auto en doorkruisen het noordelijk deel, maken trektochten door het onbewoonde nw-deel, en maken een meerdaagse fietstocht met de kampeeruitrusting door het achterland van Reykjavik. De mensen vragen gelijk bij het aanlopen van de

gratis havens of ze iets voor je kunnen doen, zijn uiterst behulpzaam, vriendelijk en ontspannen (je zou ze bijna hun banken crisis gaan vergeven). Ook hadden we de ervaring dat je soms kunt wachten tot je een ons weegt. De planning was om door het Cristian Sund in zuid Groenland te varen; een fjord die je de omweg rond de stormkaap Cape Farvel bespaard en bovendien als een van de must-sees te boek staat. Maar in juli is de oost monding van het fjord nog steeds versperd door ijs, maar in augustus is die praktisch altijd open. Helaas in 2011 is er zoveel ijs langs de oostkant van Groenland naar beneden gestroomd, dat het gehele jaar het fjord dicht is gebleven. We passen het plan tenslotte maar aan, zien een weather window en gaan rond de kaap varen naar ZW-Groenland. Komen trouwens toch nog terecht in een niet voorspeld veld met drijfijs, maar weten vrij snel een gaatje te vinden richting open zee. De rand van het ijsveld volgend naar het noorden vinden we de volgende morgen opening richting kust en de haven van Nanortalik.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Vereniging Kiezen uit twee kwaden: storm of storm

Midden september is wel redelijk laat om de Labradorzee van Groenland naar Canada over te steken. De depressies komen vanuit Canada en blijven dan een tijdje plakken tegen de zuidwest kant van Groenland. Tegen de tijd dat die daar weg trekt rond de punt, is de volgende al begonnen aan zijn oversteek van de Labradorzee. Dus de keuze om de harde wind te nemen in het begin of aan het eind van de oversteek. Wij kozen voor het begin en kwamen in een zeer onstuimige zeegang terecht met de voorspelde stormkracht. Konden de oversteek verder rustig afmaken en het zuidelijk deel van Labrador aanlopen. De collega zeiler die ook in Groenland lag koos voor een andere (misschien betere) strategie. Zij zeilden wat verder naar het noorden langs de Groenlandse kust en toen na een week een depressie wat lager doorkwam, konden ze langs de bovenkant ervan met ruime wind naar Labrador zeilen. Kwamen wel erg noordelijk uit, wat via de scheren route langs die kust weer een week motoren naar het zuiden opleverde.

Henne Pauli (initiatiefnemer)

Breng Guppy thuis’ Actie voor thuisbrengtocht schip Laura Dekker

solo met haar schip ‘Guppy’ als jongste zeiler ooit een wereldomzeiling volbracht. Haar plan en de voorbereiding ervan zorgden in de jaren 2009/2010 voor een diepe controverse in Nederland die internationaal de aandacht trok: ‘het zeilmeisje’ was geboren. Intussen is Laura in haar nieuwe vaderland getrouwd en haar legendarische schip ‘Guppy’ is nu te koop. Maar...het schip ligt in Laura’s nieuwe thuishaven Whangarei aan de andere kant van de wereld in Nieuw Zeeland.

Toch nog een toeristische ervaring.

Als je langs de noord-amerikaanse kust verder naar het zuiden afzakt, neem dan in ieder geval de route door de Long Island Sound om New York aan te lopen. De route leidt rondom Manhattan, onder al die bruggen door, die je kent van alle films. Verder rond de zuidpunt langs het vrijheidsbeeld de Hudson opvaren tot 79th Street Marina. Gammele zooi, maar je wandelt zo Central Park binnen!

Laura Dekker: Foto: Eric van Staten/Zeilen

Logboek 20 april - Ik lees op de Zeilen-website ‘Zeilmeisje Laura Dekker wil Guppy verkopen’. “Ik heb besloten om mijn liefdevolle huisje en reismaatje Guppy te verkopen”, schrijft Laura. ‘Ik wil naar een grotere boot verhuizen”. Spontaan schrijf ik er onder:”Is dit nu niet het moment om Laura Dekker in Nederland de eer te bewijzen die haar toekomt?” “Laten we deze Guppy met vereende (ingezamelde) gelden aankopen en ter beschikking stellen aan een scheepvaartmuseum waar we haar gedenkwaardige reis goed gedocumenteerd aan het Nederlandse publiek kunnen tonen. Een monument van wilskracht! Wie pakt deze uitdaging op?”

Hoe was het ook alweer?

Laura Dekker heeft tussen 18 augustus 2010 vanaf Portimão in Portugal toen zij 14 jaar was en 21 januari 2012 bij haar aankomst op Sint Maarten (inmiddels 16 jaar oud)

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Logboek 21 april - Zeilen-website: ene Wim zegt : “Ze heeft best een grote prestatie neergezet, maar om daar nu ook haar boot voor aan te kopen ten behoeve van een presentatie in een scheepvaartmuseum vind ik te ver gaan.” en Jan voegt daar aan toe “Veel zeilers wereldwijd zijn waarschijnlijk wel een beetje ‘gezond jaloers’ op haar geleverde prestatie, maar het zou zonde zijn om Guppy neer te poten in één of ander verduft museum. “ “Ze hebben gelijk”, denk ik, “niet in een museum, maar als een varend icoon voor het jeugdzeilen moet Guppy worden en als niemand anders het doet, zal ik zelf de bal aan het rollen moeten brengen”. Ik zoek Laura’s website op en mail haar: “Beste Laura Dekker, Ik ben maar zo brutaal om je te mailen met het volgende plannetje rond de aanschaf van jouw zeilschip Guppy. Ik zou een actie willen starten om Guppy te behouden voor Nederland en het schip in te zetten voor een campagne om het jeugdzeilen te bevorderen. Daarbij zou ik dan een reizende tentoonstelling willen inrichten die het verhaal van jouw wereldomzeiling met name aan jongeren vertelt. Ik wil een inzamelingsactie starten om dit initiatief te realiseren.” Tien dagen hoor ik niks, maar dan.. Logboek 1 mei - Laura mailt: ‘Natuurlijk zou het super zijn als Guppy gebruikt zou kunnen worden voor campagnes om het jeugdzeilen te bevorderen. Ik heb er niks op tegen als u naar anderen stapt met mijn reactie.’ Nu moet ik aan de bak, denk ik.

Tweetraps-raket

Als dit wil slagen, moet ik er organisaties bij betrekken. Dan is een enthousiast telefoontje niet voldoende. Ik moet een plan schrijven. Logboek 5 mei - ‘Het Laura Dekker Zeilproject’. Het plan ligt er. Het doel: de herinnering bewaren aan de historische wereldomzeiling van een jong Nederlands meisje. Een tocht, die alleen volbracht kon worden dankzij haar doorzettingsvermogen en wilskracht. En ook: een Nederlands rolmodel creeren voor jongvolwassenen die doormiddel van de jeugdzeilsport moei-

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

lijkheden moeten overwinnen om hun talenten te ontwikkelen. We beginnen met het veiligstellen van de aankoop van ‘Guppy’ doormiddel van een inzamelingsactie. Vervolgens moet het schip naar Nederland gebracht worden. Wat is er dan mooier om Guppy in een etappereis van elkaar afwisselende teams van jonge zeilers en zeevarenden thuis te laten brengen vanuit Nieuw-Zeeland naar Nederland. En zou dat niet een spannende televisieserie op kunnen leveren: ‘De 1000 mijl van...’? En eenmaal in Nederland begint het volgende leven van Guppy als varend middelpunt van een campagne in Nederland en België om voor de jeugd het lange-afstand-zeilen te bevorderen. Dat moeten we dan natuurlijk koppelen aan onze lange traditie van ontdekkingsreizen overzee. Het is duidelijk: als je dit van de grond wilt krijgen, moet je een organisatie uit de grond stampen, de Laura Dekker Foundation, en de medewerking krijgen van watersportorganisaties om jongeren te selecteren en op te leiden voor het zeezeilen over langere afstanden. Ik maak er een mooie powerpointpresentatie van en stuur die naar Laura.

Rechtszaken

Logboek 6 mei - Mailbericht. ‘Op 6 mei om 23:46 heeft lauradekker.nl het volgende geschreven: ‘Beste Henne, Projectplan ziet er goed uit :) ‘ Zij vindt het prima als ik ook contact opneem met haar vader Dick Dekker en advocaat Peter de Lange die haar heeft verdedigd bij de vele opmerkelijke rechtszaken die zij in 2009 en 2010 moest voeren toen zij als 13-jarig zeiltalent het plan voor haar wereldreis opvatte. Ik begin 6 mei bij de hoofdredacteur van het blad Zeilen. Hij mailt me direct dat zij over het project zullen

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

schrijven, maar dat hij het later verder met me zal bespreken als hij terug is van een zeiltrip met een klein bootje over de Noordzee en hij z’n deadline voor het blad heeft gehaald. Ja, je bent hoofdredacteur van een zeilmagazine toch...?

Tegenslagje: mijn contactpersoon bij Watersportverbond laat me weten dat er andere dingen tussendoor komen waardoor het plan nu niet besproken kan worden. “Maar ga alsjeblieft door met je actie!”

Een paar dagen eerder kreeg ik deze tekst van Laura:

Logboek 18 mei - Ik heb een contactpersoon bij het Watersportverbond gesproken. Die is meteen enthousiast. We zijn het er over eens dat het bij de terugbrengtocht moet gaan om jonge zeilers op instructeursniveau, die niet meer leerplichtig zijn. Mijn contactpersoon wil het stuk zo snel mogelijk in het bestuursoverleg brengen.

VOR-finish Den Haag

Intussen heb ik natuurlijk ook gehoord dat Den Haag/Scheveningen de finishplaats wordt van de Volvo Ocean Race 2017/2018. Wat zou er nou mooier zijn als Guppy in die periode ook vanuit Nieuw Zeeland in Scheveningen thuiskomt! Via een lieve tussenpersoon leg ik contact met de Jachtclub Scheveningen die een rol speelt in de voorbereidingen van de komende VOR.

“Guppy is voor mij heel veel dingen: ze is mijn eerste huis waar ik al zes jaar heel gelukkig in woon. Ze is ook mijn beste kameraad in het grootste avontuur dat ik heb ondernomen. Ze is natuurlijk geen levend wezen maar voor mij betekent Guppy erg veel en tijdens mijn reis was zij mijn alles. We hebben vele eenzijdige gesprekken gevoerd, die door Guppy alleen zijn beantwoord met een zacht heen en weer rollen en vele, vele zeemijlen ploegen door stille en soms niet zo stille wateren. En dus is het voor mij des te moeilijker haar nu los te laten. Maar de tijd is gekomen dat ik een nieuw avontuur wil starten waarvoor ik graag een grotere boot wil hebben. Ik kan zelf geen twee boten onderhouden en dus zal Guppy helaas een nieuw huis nodig hebben. Je kunt je waarschijnlijk goed voorstellen dat ik erg kieskeurig ben met de nieuwe eigenaar. Ik vind het idee van Henne Pauli erg goed bij Guppy & haar verleden passen.

Logboek 18 mei - Ik heb een paar enthousiaste zeilvrienden in mijn clubs Haringvliet en PZV-zeezeilers, die ook hun schouders onder het project willen zetten. Maar meteen de vraag: Wat nu als Laura een bieder krijgt die haar boot wil kopen? Logboek 24 mei - De Zeilen-redactie heeft vergaderd. Zij willen ‘mijn’ campagne graag redactioneel ondersteunen, maar zijn met te weinig mensen om zelf campagne te voeren. Wat ik erg belangrijk vind: Zeilen wil ons in contact brengen met hun community van vertrekkers en wereldomzeilers. Guppy onder zeil. Foto: Heliphotocarib.com

En..er is nog die andere belangrijke jongerenorganisatie, die zelf een vloot van jollen en wachtschepen heeft waarmee jongeren uit alle geledingen kennis kunnen maken met de watersport: de ‘waterscouts’. Laten die nu ook in 2018 een groot internationaal jongerenevenement op het water organiseren: Nawaka 2018. Bellen dus: Mag ik jullie het Laura Dekker Zeilproject presenteren? Dat mag. In die tussentijd zie ik ook dat de Guppy te koop staat op de website van een Nederlandse makelaar. Daar moet ik natuurlijk op af. Het blijkt een oude clubgenoot van vader Dekker te zijn, die het een leuke actie vindt om haar schip te koop te zetten. Gelukkig is hij ingenomen met het plan en belooft zijn medewerking om Guppy in te zetten voor het Laura Dekker-project. Ik moet door met het vinden van weldoeners en het opzetten van het crowdfunding-platform. Want wát als er een bieder komt...? Ik kabel het allemaal door naar Laura. Maar hoe gaat dat met een oceaanzeilster: Logboek 25 mei - Hi Henne, Ik ben momenteel reizende en heb zeer weinig toegang tot internet. Laura Logboek 2 juni - Hi Henne, Ik ben weer terug in de civilisatie. Sorry dat het zo lang geduurd heeft. Van Peter de Lange heb ik begrepen dat u toestemming nodig heeft om de Laura Dekker Foundation op te richten, dat is wat mij betreft prima. Het klinkt alsof het serieus aangepakt wordt, dat vind ik echt super om te horen. Ik zal aan dit project de voorkeur geven. Laura Logboek 12 juni - Ik ontmoet Laura’s zusje Kim, haar vader Dick en mr Peter de Lange op het kantoor van zijn advocatenmaatschap. Gelukkig, het klikt direct en we werken het plan verder uit. Laura met Guppy, Foto: Solaris Astrology

Wat Guppy voor mij betekent

Op deze manier zal ik altijd weten waar ze is, en dat ze (zoals ik mij wens) nog altijd driftig aan het zeilen is en veel jonge (en misschien ook oudere) mensen zal laten zien wat een mooie wereld daar buiten ligt. En hopelijk zal ze al haar nieuwe passagiers net zo veel kunnen leren als mij. Zoals, op jezelf kunnen vertrouwen, doorzetten als dingen fout gaan en moeilijk worden, vindingrijkheid en niet in paniek raken. Dat is nog maar een klein deel van erg belangrijke dingen die ik heb geleerd aan boord van Guppy.” (Laura Dekker, 7 juni 2016, Whangarei, Nieuw-Zeeland) Logboek 15 juni _ Ik tik dit stukje en denk: Wat is dit allemaal spannend! Wie mij wil helpen: mijn e-mailadres is info@hennepauli.nl

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

Anekdote

voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

Hans van Reenen

Voor een ’beetje zeiler’ ligt het geld op straat! Behalve het PZV-retourtje UK in de week van Hemelvaart, waren er voor ons en onze Lady Five dit jaar even geen buitenlandse zeilavonturen. In plaats daarvan wel het weer eens opnieuw verkennen van het moois dat de Nederlandse wateren te bieden hebben. Zo zeilde ik met enkele PZV-zeilmaten naar en op het IJsselmeer en met de Lady One op het IJsselmeer en terug naar de Zuid Hollandse - en Zeeuwse Delta. En onderweg hadden we af en toe dochters, kleindochters en een kleinzoon aan boord. Vlak voordat we van wal staken voor onze tocht naar het Noorden, hadden we nog een weekendje met de Lady Two en twee dochters van de Lady Three en het was tijdens dat weekend dat bij mij het besef ontstond als verwoord in de titel van dit artikeltje.

Boarding en ….helaas!

Wat was namelijk het geval. Bij het inschepen werd, om bagage en proviand aan boord te brengen, - zoals te doen gebruikelijk - een bagagekarretje benut. Om zo’n karretje te kunnen gebruiken is het bij ons in de thuishaven noodzakelijk om – net als bij de supermarkt – tijdelijk een euromunt aan het karretje toe te vertrouwen. Normaal is, dat die munt bij het weer op z’n plaats zetten van het karretje wederom wordt terugverkregen. Pauline, de oudste van de beide opstappende kleindochters bracht het - na gebruik lege - karretje terug naar z’n plaats. Echter, toen ze even later weer aan boord kwam, was dat zonder de betreffende euro. Die was namelijk bij terug plaatsen van het karretje uit het gleufje gesprongen en op de grond precies in een spleet tussen twee klinkers terecht gekomen en wel zo diep, dat ze die er zonder hulpmiddelen niet uit had kunnen krijgen. Omdat op het moment dat ze terug aan boord kwam de motor al draaide en we op het punt van vertrekken stonden, was mijn reactie ‘Helaas, jammer van die euro, maar we gaan nu lekker varen’. En dat hebben we het hele weekend dus ook gedaan.

Bingo!

Na zondag in de loop van de middag weer te zijn afgemeerd in de thuishaven gaf Pauline aan dat ze alsnog even ging kijken of ze de gevallen euro (waarvan ik het bestaan al lang was vergeten) misschien toch nog te pakken zou kunnen

krijgen en liep ze - nu gewapend met een schroevendraaier - richting bagagekarretjes. En ja hoor, na verloop van tijd kwam ze breed grijnzend terug met de oogst van niet slechts één, maar zelfs van vijf gevonden euro’s. De ogen van Pauline’s jongste zusje, Kim, zojuist klaar met groep acht en ‘onderweg’ naar de middelbare school, begonnen te glimmen toen ze dat vertelde. Zij sprong onmiddellijk van boord, vroeg haar zus om de schroevendraaier en begaf zich vervolgens ook richting bagagekarretjes. Daarna verstreek er best nog een behoorlijke tijd, waarin we overigens regelmatig richting bagagekarretjes keken om telkens gerust vast te stellen dat Kim nog steeds zoekende was. Maar uiteindelijk na verloop van tijd, ja hoor, ook zij keerde grijnzend aan boord terug en wel met nog eens vier euro’s. Met een totale score van negen euro’s ten opzichte van één vermiste euro, een rendement van 800% dus, leek me de titel van dit artikel ruimschoots op z’n plaats. Vindt u ook niet?

Bestuur Manfred Paradiek Voorzitter (a.i.) voorzitter@pzv-zeezeilen.nl Henri Boetzkes Secretaris secretaris@pzv-zeezeilen.nl Manfred Paradiek Penningmeester penningmeester@pzv-zeezeilen.nl Maarten Roks Activiteiten activiteiten@pzv-zeezeilen.nl Maarten Schouten Communicatie communicatie@pzv-zeezeilen.nl ZEEZEILEN/verenigingsblad Theo Bouwman hoofdredacteur Carla Peeters redacteur Peter Plantinga redacteur Joep Vermeulen redacteur vormgever Nynke van de Kamp vormgever website: www.pzv-zeezeilen.nl Martijn van Dijk webmaster Gerrit van Mourik webmaster Bauke Sijtsma webredacteur Hermine van der Horst webredacteur Contact: Voor zowel Zeezeilen (kopij) als voor de website (berichten): redactie@pzv-zeezeilen.nl Leden- en botenadministratie Deze wordt bijgehouden door secretaris en penningmeester. Het onderhoud van persoons- en bootgegevens gebeurt door de leden zelf, via de website.

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016

• • • •

• • •

Op 2 augustus 2016 lagen er spontaan 4 PZV schepen op Guernsey: een record? Ondanks een (te beperkt) maaiprogramma voor fontijnkruid, moet je op het IJsselmeer ver van de kust van Noord-Holland blijven om niets in je schroef te krijgen! Tijdens het weekend van 10 en 11 september vieren de Kustzeilers hun 70-ste verjaardag, lustrum nummer 14, in Medemblik. Er zijn 182 unieke zienswijzen ingediend met bezwaar tegen de aanleg van het Windpark Fryslan (87 windturbines) in het IJsselmeer ten zuiden van de Afsluitdijk op 6,4 km afstand van Kornwerd. Onder andere door de Waddenvereniging, It Fryske Gea, het Blauwe Hart en de Toerzeilers. Let op: in het najaar zijn er stremmingen bij de sluis en bruggen bij Den Oever. Ook zijn er (groot) onderhoudswerken aan de Staande-mast-route tussen Zeeland en IJsselmeer De astronomische navigatie is begin 2016 weer opgenomen in de opleiding van US Navy adelborsten en dat onderdeel was tien jaar geleden geschrapt! Nu PZV nog! Bron: Toerzeilen juli 2016. Voor wie dit blad leest en nog geen lid is van PZV: informeer U op www.pzv-zeezeilen.nl

Betalingen Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekends en advertenties in ZEEZEILEN gaarne overmaken met vermelding van de aard van de betaling, naar bankrekening: ING 3222325 t.n.v. PZV Zeezeilvereniging, BIC: INGBNL2A, IBAN: NL72INGB0003222325 Kopij aanleveren Kopij voor ons blad Zeezeilen aanleveren, in Word, per e-mail aan: redactie@pzv-zeezeilen.nl. Bijbehorende foto’s van goede kwaliteit apart meesturen. Neem even contact op met de redactie als dat om een of andere reden zo niet kan en eventueel anders zou moeten. De redacties van Zeezeilen en van de website kunnen ingezonden artikelen wijzigen, inkorten of weigeren. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het artikel en voor de mening die er in wordt weergegeven. Die mening komt niet noodzakelijk overeen met de mening van de redactie van Zeezeilen en/of het bestuur van PZV. Ingezonden bijdragen, foto’s, illustraties en andere gegevens dienen vrij te zijn van auteursrechten. PZV zal in geen enkel geval auteursrechten vergoeden. Het is niet toegestaan artikelen uit Zeezeilen of van de website over te nemen, anders dan met schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van de bron. Advertenties Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen

Kanaal 77

Zeezeilvereniging

“Datema Amsterdam voor een goed en persoonlijk advies en een veilige vaart!”

“Vertel ons wat in de

wereld u wilt bezoeken en wij zorgen voor

uw nautische kaarten en -boeken. Onze

naam staat borg voor kwaliteit en zorg”

Datema Amsterdam Eind 15 4201 CP Gorinchem Telefoon: +31 (0)183 - 71 20 50 Fax: E-mail:

+31 (0)20 - 427 95 66 datema-amsterdam@planet.nl

VERHUISD! Ons nieuwe adres is:

EIND 15, 4201 CP GORINCHEM.

Bij Datema Amsterdam kunt u o.a. terecht voor: • Nautische kaarten en -boeken • Instrumenten en veiligheidsmiddelen • Reparaties • Keuringen, etc. • Nautische cadeau’s

Openingstijden: Ma, do en vr: 10:00 uur – 19:00 uur Za: 10:00 uur – 17:00 uur Di, wo en zo: Gesloten Voor gewijzigde openingstijden zie:

www.datema-amsterdam.nl

PZV Zeezeilen, nummer 2 - 2016