Zz 2016 3

Jong geleerd, oud...

Succes bij 8-uren Oosterschelde Wadvaren Snel acculaden

Rondje Ierse Zee

Terug uit Portugal Interview Laura Dekker

Zeezeilen Jaargang 35 - nummer 3 - december 2016

Zeezeilvereniging

voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

13 ervaringsverhaal Panne

In dit nummer van Zeezeilen 4 Van de redactie 5 Van het bestuur 6 Nieuwe leden werven

13

6 Kanaal 77 7 Lustrumviering 2015

ervaringsverhaal Panne

8 Nieuwe leden 10 Reactie op Zeezeilen 11 Interview Tom Kipperman

13 ervaringsverhaal Panne

12 In Memoriam Ad Verzuu 13 Panne 17 Bidden om regen 20 Het roer 20 De twee Jees

13

ervaringsverhaal Panne

23 Thuisreis Fiore 25 Oosterschelde-excursie 26 Reven vanuit de kuip 28 Carieb 31 Fotowedstrijd

Kalender

32 Boot achterlaten in Frankrijk 34 Zeilen met Mas

26 nov Demo matteren, polijsten en in de was zetten te Veldhoven

2 dec Slepersborrel 3 dece ALV en lezing ‘Zelfredzaam Zeemanschap’ 8 jan17!

Nieuwjaars receptie

14 jan EHBO/AED aan boord 9 feb Pub-quizzz

36 Cultuur aan zee 37 Solozeilen 39 Lokale windeffecten 42 Privacy 44 Thames Estuary Special Defense Units: TESDU 31 Fotowedstrijd 32 Boot achterlaten in Frankrijk 34 Zeilen met Mas 36 Cultuur aan zee

15 feb Pubavond met presentaties

37 Solozeilen

18 mrt Get Wet Maritiem 1.1

44 Thames Estuary Special Defense Units: TESDU

27 april (Koningsweekend) Inslingeren

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

3

Redactie & Bestuur

Redactie & Bestuur

Theo Bouwman

Annemieke Stallaert

Jong geleerd, oud…!

Warm bad

Bijna alle verenigingen waar ik lid van ben, hebben een teruglopend ledenaantal. Mijn tennisclub Volley, de schaatsvereniging IJCE, de Brabantse Milieufederatie en mijn zeezeilvereniging PZV. Maar niet mijn vogeltjesclub KNNV Veldhoven/ Eindhoven en de Toerzeilers.

Wat te doen?

Om de terugloop van leden een halt toe te roepen en groei te bevorderen, halen al deze clubs van alles uit de kast. Onder het motto ‘de jeugd heeft de toekomst’ wordt vaak eerst gefocussed op jongeren. Het aanbod wordt verbreed en up-to-date gemaakt. De schaatsvereniging stimuleert naast langebaanschaatsen nu vooral shorttrack (Sjinkie effect), verplaatst schaatsles uren voor jongeren naar aantrekkelijker uren, stimuleert ook zomertrainingen, etc. Ook wordt alles in het teken van topsport gezet. De keerzijde is een beperking van het aantal vrije schaatsuren voor ouderen. En het ledenaantal loopt daardoor zeker niet op! Nog niet! Wellicht later.

Generatieproof

Voorgaande voorbeelden maken duidelijk dat meerdere generaties bediend moeten worden wil je een club overeind houden. En dat geldt ook voor onze zeezeilvereniging PZV. Daarbij kunnen we veel leren van de Toerzeilers, een grote vereniging van meer dan 3000 leden, van plassenzeilers met open bootjes tot de zeezeilers onder de naam Uiterton. Ze organiseren ongelofelijk veel activiteiten, waarvan vele ook voor zeezeilers. Een van die activiteiten is het zomers met een flottielje varen naar Denemarken of Zuid-Engeland door ouders met hun kinderen. Na een dagtocht of een oversteek komen ouders en kinderen weer samen en kunnen de kinderen verder met hun spel van de vorige dag en ouders aan de borrel!

Mariëlle de Groot doet in haar artikel over de reis van haar gezin met

de Amare2 naar Engeland een oproep aan PZV-ers om volgend jaar met een flottielje te gaan.

In dit nummer vindt u verder het artikel Nazomeren… een poging om van kleinkinderen zeezeilers te maken. En een interview van Henne Pauli met, jawel, Laura Dekker, onze jeugdige wereldomzeilster.

Daarnaast zijn er uiteraard verhalen van onze stoere zeezeilers, die overal naar toegaan. Portugal, Middelandse Zee, de Ierse Zee en dichterbij huis de Waddenzee en de Belgische kust.

Ook wordt er in veel wedstrijden meegezeild en goed gepresteerd, zoals de 8-Uren van de Oosterschelde.

Tot slot, de uitsmijter voor oudere zeezeilers, de hemeltergende avonturen van ons oud-lid Aaldert van der Vlies, die noodlotig vastliep met zijn motorboot ‘Spica’ op de Ems.

Een warm bad, daar is er de temperatuur wel naar.

Terwijl een enkele bikkel de winter doorzeilt, huiveren de meesten van ons bij de gedachte aan de altijd weer lange klussenlijst en eindeloze zaterdagen schuren en bikkelen op een winderige werf. Dan wil je na afloop wel in bad om op te warmen.

niet meer hebben meegedaan en ineens weer opduiken. Op het Waddenweekend, tijdens de 8 Uurs, bij het Eindejaarsweekend.... ineens zijn ze er weer. En ondanks dat je een hoop hebt bij te praten, is het net alsof ze nooit zijn weggeweest.

Nou, dat warme bad heb ik afgelopen periode meer dan ervaren bij PZV. Niet alleen persoonlijk, met alle lieve berichtjes die ik van jullie mocht ontvangen, maar ook in het bestuur, waar met name Manfred er alles aan heeft gedaan om mij uit de wind te houden als het even niet ging. Vanaf deze plaats: Manfred, bedankt!

Ik kan me geen betere of prettiger vice-voorzitter voorstellen.

PZV als een warm bad

Juist doordat Manfred en al die andere vrijwilligers zoveel werk hebben verzet, kon ik, op die dagen dat ik me goed genoeg voelde, met een gerust hart meedoen met PZV-activiteiten. Zonder rol, zonder verantwoordelijkheid, veel tukjes doen, en alleen aanschuiven voor het sociale deel van de activiteiten. Dat gaf me de kans om op mijn gemak bij te praten met mensen die ik al heel lang niet meer gesproken had.

Want tot mijn blijde verrassing zie ik steeds meer ‘oude bekenden’ terug op onze activiteiten. Gewaardeerde leden, die - om wat voor reden dan ook - een tijdje

Ook zij ervaren de PZV weer als een warm bad: ‘Misschien moet ik toch weer eens wat vaker meedoen....’, ‘Het is nog altijd even gezellig’, ‘Weet je nog...’, ‘Hoe is het met die-en-die?’ en ‘Wanneer valt de Ramsgate eigenlijk komend jaar?’

Nou, beste mensen, Hemelvaart is op 25 mei 2017. De Ramsgatecommissie is al weer druk aan de slag met het programma. Mochten we naar Ramsgate gaan, daar hebben ze in ieder geval warme douches. In andere havens weet je het nooit...., maar een warm bad is sowieso gegarandeerd binnen PZV. Dus ook al ben je een tijdje niet meer mee geweest, schrijf je in. In ieder geval voor de Ramsgate. En met onze goedgevulde activiteitenkalender voor komende maanden hoop ik jullie eigenlijk al eerder tegen te komen....

Badder ze!

Bij mijn tennisvereniging zie je eenzelfde beweging, maar de ouderen nemen het heft ook zelf in de hand.

Er wordt veel getennist op de ochtenden, bardiensten worden door alle leden gedraaid en sinds kort worden de banen in eigen beheer onderhouden door voornamelijk de ouderen.

4

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

5

Club-Activiteit Joep Vermeulen

Waddenweekend Met een cultureel tintje Dat is het voordeel van een boot in het noorden van het land. Het Waddenweekend is onder handbereik. En wat voor een weekend. Het eerste weekend van september. Het was vreemd geweest wanneer het weer het had laten afweten. Alleen de harde wind op zondag zou roet in het eten kunnen strooien.

De deelnemende schepen zijn de Annies, Ribaldus, Yes, Sundancer, Heron, Caran en de Kia Kaha.

Enkhuizen

Vertrokken uit Workum samen met de Ribaldus en met Bert Stroband als opstapper, zeilen we in twee gestrekte lijnen naar Enkhuizen. De westenwind is met 12 knopen precies genoeg. Eerst koers 210 om langs Stavoren te geraken en daarna 180 graden om precies in Enkhuizen uit te komen. Met het mooiste weer van de wereld is het IJsselmeer een schitterende plas. In de Buitenhaven heeft de Ribaldus al een mooi plekje gevonden vlak voor de vistent. Met hand en tand moeten zij verhinderen dat anderen bij hen langszij komen. Eindelijk arriveren wij en wat later de rest van de vloot, nou.... vlootje.

Zelfs Aitske en Ruben varen even om vanuit de Buishaven om zich bij ons te voegen. Een gezellige avond met het mooiste weer van de wereld. De volgende morgen vertrekken we al vroeg om op tijd in Den Oever aan te komen. We kunnen vanaf ongeveer twaalf uur het tij meekrijgen naar Oudeschild. Het verschil in lengte komt tot uiting door de verschillende aankomsttijden bij de sluis. Maar terwijl zij allen moeten wachten, kan ik zo de

6

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

sluis invaren. De sluismeester zag mij nog aankomen en liet toch nog even groen licht zien.

Oudeschild

De Caran van Angse en Carla met Jacqueline als opstapster, gaat nog even aan de remming liggen. Even de tijd nemen om wat te eten. Wij volgen het voorbeeld, want we hebben nog tijd genoeg. Het meegaand tij keert pas tegen vijf uur en dan hebben we meteen de stroom mee naar Oudeschild. Zo zeilen we de Boereplaat en Middelplaat het Marsdiep op. Ooit vond ik dat Marsdiep een gevaarlijk water. Elke keer wanneer ons gezin op vakantie ging naar De Koog op Texel en dat was al in 1946, (Texel uitgesproken als Teksel) en wij met het Ms. Marsdiep of de Dokter Wagemakers overstaken, was het water zo zwart. Nu kleurt het water met een donkere lucht ook zwart, maar mijn boot kan alles aan.

De wind wakkert aan. Een rif is snel gelegd. We moeten een paar slagen maken om op de Bollen te komen. De Caran loopt op ons uit. Ik kan wat afkorten, zodat we toch nog vlak na elkaar binnenlopen. Fijn een opstapper te hebben die van wanten weet. Frans Janssen ligt er ook met zijn boot. PZV-ers vind je overal.

Oudeschild, de oude kern is in al die jaren niet veel veranderd. ‘s Avonds is de borrel door de regen verplaatst naar het havengebouw. Wat een heerlijke hapjes zijn er weer klaargemaakt. De Ribaldus komt wat later; 18.00 uur hadden zij als acht uur opgevat. We moeten hen uit de kroeg sleuren. Een gezellige avond die ook in het teken staat van mijn dubbele bedoeling om deel te ne-

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

7

Michael Maarschalkerweerd (1838 - 1915)

men aan deze Waddentocht. We zouden in den Helder gaan liggen in het Willemsdok.

Bestekboek voor Marinemuseum

Ik ben in het bezit van het orginele bestekboek voor de renovatie in 1853 van het dok dat uit 1820 stamt. De ingenieur Michael Maarschalkerweerd had ook ingetekend op dit project. Met zijn aantekeningen wordt dit boek een kostbaar bezit. UIteindelijk is de opdracht gegund aan de Firma Visscher uit Sliedrecht voor het bedrag van 289.000 gulden. Dit boek wil ik aan het Marinemuseum overhandigen. Ik weet zeker dat mijn kinderen hier de waarde niet van inzien en om zo’n kostbaar bezit toch van de ondergang te redden, is schenken aan een museum de beste oplossing. Ik laat de schenking vergezeld gaan van onderstaande brief.

Dit bestekboek is uit de nalatenschap van Michael Maarschalkerweerd.

Hij was de orgelbouwer in Utrecht aan de Zuylenstraat wiens werken ondermeer staan in het Concertgebouw, de kathedraal in Utrecht en de Paterskerk in Eindhoven.

Mijn vader, Johan Vermeulen, was getrouwd met Josephina van Brussel, dochter van de meesterknecht Kees van Brussel.

Tijdens de ziekte van Maarschalkerweerd en ook na zijn dood leidde Kees van Brussel het bedrijf.

Na zijn dood heeft mijn vader, orgel- en pianotechnieker en stemmer uit Utrecht, enige tijd de zaak voortgezet en lopende zaken afgerond en is de naam Maarschalkerweerd verdwenen toen de firma Blank na de oorlog uiteindelijk het bedrijf overnam.

In ons huis slingerden de mooie oude boeken van Michael Maarschalkerweerd, ingenieur in Utrecht. Mooi met een sierlijke hand geschreven opdrachten in de geschenkboeken na een afgeronde studie. Ik heb veel kunnen redden. Ook van het Willemsdok vond ik dit onderhavige boek met het bestek en enige aantekeningen.

Omdat wij gastvrij ontvangen zijn als leden van de PZV, lijkt het me een goed gebaar om dit boek daar te laten waar het thuishoort in de hoop dat dit een waardevolle aanvulling zal zijn van de reeds aanwezige collectie.

8

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Met vriendelijke groet, Joep Vermeulen Veluwepad 27 5691LP SON vermeulenjoep@hotmail.com

Willemsdok

Zaterdag steken we met het mooiste weer van de wereld over naar Den Helder. De Yes en de Sundancer zijn al eerder vertrokken om de eerst sluisopening van het Willemsdok te halen, de rest volgt later. Drie uur is vroeg genoeg. In twee, sommigen zelf in een slag meren we tenslotte af voor de sluis van het Willemsdok.

Onderweg heb ik de Ribaldus nog even de stuipen op het lijf gejaagd door onverstoorbaar met de zeilen over stuurboord op hem af te blijven koersen. Hij dacht ik vaar over bakboord en wijk niet uit... vlak achter hem langs passeer ik.

We moeten nog een uurtje wachten, maar het manoeuvreren door een groot bevooradingsschip van de olieplatforms, is een spektakel. De Heron van Rob moet verleggen. Ondanks alle negatieve berichten van Harry over de sluismeesters, valt de onze honderd procent mee. Er is wel heel wat gedoe wanneer een groot Engels motorschip met een echtpaar probeert aan te meren in de sluis. Alles dat maar verkeerd kan gaan, gaat verkeerd. De vrouw op de voorplecht krijgt natuurlijk de schuld. Wat is dat toch met die mannen?

We liggen dicht bij elkaar in het Willemsdok. Ik ga direct naar het museum om de conservator nog aan te treffen.

Hij is in zijn nopjes met mijn gift. Een uniek boek en een echte aanwinst voor het museum. Missie volbracht. Blij dat het op een goede plek is terecht gekomen s’ Avonds een heerlijk diner in restaurant Kade 60. Even dachten we in een rotherrie terecht te zijn gekomen wanneer de muziek keihard wordt gezet, maar het is van korte duur ter gelegenheid van een verjaardag. De rest van de avond gezellig met elkaar kunnen buurten.

gaat terug naar Oudeschild om vrienden te treffen. Tot twaalf uur zou de sluis en brug niet bediend worden in verband met een evenement op de Afsluitdijk. Doch ‘s morgens vroeg krijgen we te horen dat het evenement is afgelast wegens de kans op onweer en de harde wind.

We kunnen dus gewoon eerder door de sluis. De Kia Kaha blijft wat achter en haalt de sluis net niet. Gewoon weer wachten aan de remming. Op het IJsselmeer is er van de anderen geen spoor meer te bekennen. Alleen op de genua koersen we in een gestrekte lijn naar Workum. Althans dat is het plan, maar we moeten kruisen voor de westenwind opdat de wind niet steeds het zeil laat klappen. De lucht breekt uiteindelijk open, maar de

wind wakkert aan in vlagen tot 7 bft. Regelmatig lopen wij uit het roer. Dus een rif gezet en de rust keert terug.

De golven zijn vrij hoog, zeker aan lager wal. Soms kletst er een tegen de zijkant en worden we nat tot in de nek.

Op het zeil it Soal opgevaren. We moeten nog wachten tot de rustpauze van de sluiswachter voorbij is, maar die wachttijd gebruiken we om de zeilen droog te bergen en de hoezen aan te brengen. Dan heel voorspoedig door de sluis en de bruggen van Workum. In een half uur zijn we in mijn haven.

Het Waddenweekend, minstens zo fijn als de Ramsgate.

Misschien nog fijner?

Harry dank voor de goede zorgvuldige organisatie.

Onstuimige terugtocht Zondagnacht gaat het flink tekeer met veel regen. We vertrekken met vier boten om acht uur naar Den Oever. De Ribaldus en de Heron zeilen buitenom naar het zuiden en vertrekken pas maandag. En de Annies

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

9

Tochtverhaal Familie de Groot

Amare 2 Oproep naar de Engelse Oost-kust flottielje van families met kinderen Laten we beginnen met het heuglijke nieuws dat we een geweldige vakantie hebben gehad.

Ons doel was daarnaast om tijdens deze reis in flottielje onze actieradius flink te vergroten, zodat ook andere vaargebieden binnen ons bereik komen.

Voor ons een spannende opgave, omdat we ook nog drie kleine kinderen aan boord hebben. Onze doelstellingen zijn ruimschoots gehaald. Hieronder geven we jullie een inkijkje in wat er bij familie de Groot (Marcel, Mariëlle, Toon (8), Jaap (7) & Pien (5)) gebeurd is tijdens onze reis.

Heel veel ruimte

De eerste ontdekking was dat onze boot, de Amare 2, echt groot genoeg is voor vijf personen. Tijdens de voorlichtingsdagen kwamen we erachter hoeveel voorraad er mee aan boord moest. Wij hadden het idee dat de boot al aardig vol was. Met het nodige gepuzzel lukte het om maar liefst vijf volle auto’s aan boord te stouwen. We hebben dan ook regelmatig de hele bakskist in- en uitgepakt. Daar zijn we heel vaardig in geworden.

Geen enkele probleem om even de gennaker van de bodem te halen, een stepje op te vissen of de bijboot te voorschijn te toveren. Wij stonden zelf verbaasd.

Leuke dingen gedaan en gezien

Het bezoek aan de Historic Dockyard in Chatham is een hoogtepunt. Verder hebben we een seinvlaggen-spel gespeeld, overgeroeid met een sterke stroom, gelopen over de drempel van de haven, door de modder gesjouwd in Brightling Sea, een zwemmende zeehond gespot in de haven van Suffolk, gemotord met het bijbootje, genoten van het uitzicht vanuit de mast bij Heybridge Basin en de vele barbeques. De lijst is zeker niet compleet. Als wij alleen waren gegaan, was ons dit nooit gelukt. De groep heeft ons gedragen van de ene naar de andere plek. Zeker op momenten dat onze energie als ouders van drie kleine kinderen na een lange tocht eindig bleek. Speciale dank dan ook aan de andere kinderen voor het vertier, voor het lenen van de potten pin-

10

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

dakaas voor de overtocht en voor de vele wasknijpers toen de Amare 2 zich ontpopte tot een lekkende tobbe.

Veel geleerd!

Voordat we vertrokken, hebben we heel veel vragen en opmerkingen gehad van de mensen om ons heen: of het wel verantwoord was, of de kinderen dit wel aan konden en waar we eigenlijk mee bezig waren? Wij realiseerden ons dat we na onze eerste overtocht naar Engeland op een lesschip in een jaar tijd al veel geleerd hadden. We hebben daarbij zeker heel veel baat gehad van de avonden bij PZV. Deze stap was voor ons een spannende stap, maar zeker niet onvoorbereid of een onverantwoord avontuur. Dat is ons tijdens de tocht bevestigd. Allereerst omdat onze Amare 2 de zee prima aan kan. Wij hebben een heerlijk schip dat ook bij steviger weer goed onder controle te houden is. We hebben dan ook genoten van de race naar Ramsgate. De kinderen vonden de golven geweldig: voor hen was het vaak net een Eftelingattractie. En zelfs toen we met windstoten tot 40 knopen het Slijkgat binnen denderen, zagen we bij de kinderen alleen maar lachende gezichten aan boord. Ook prettig voor ons traffic-control-center vanuit Nijmegen en Volkel: voor iedere aankomst ontvingen we van het thuisfront een appje met ‘Welkom in…’.

Ook om 03:30 uur in Scheveningen.

De grenzen opgerekt

Uiteraard was het bij ons aan boord niet altijd prettig.

Marcel had voor de tocht een doomscenario op zijn netvlies: dat hij de gehele overtocht solo zou moeten varen omdat Mariëlle vanwege zeeziekte uit zou vallen. Op de terugtocht werd dat de waarheid. We hadden vooraf een hele taakverdeling gemaakt, opschreven en op de deur geplakt met een prachtig wachtsysteem. Drie uur uit de kust kon dat plan de prullenbak in: Mariëlle en Jaap waren tot weinig meer in staat. Gelukkig kwam de oplossing redelijk snel: boot op de autopilot, Toon op de uitkijk met de opdracht om te roepen bij ieder schip en iedere boei die in beeld kwam, Mariëlle liggend er naast en Marcel onderdeks meekijkend op de AIS. Dit werkte prima. Tegen die tijd dat het donker werd, knapten de zeezieken weer op en kon het team dat doorgebuffeld had even bijkomen. Genietend van de sterren voeren

we Scheveningen binnen. Een hele mooie ervaring rijker, die ons heel veel zelfvertrouwen gegeven heeft. En uiteraard direct een reserve autopilot gekocht, want die blijkt onmisbaar. En volgende keer plakt Mariëlle ook haar pleisters, want drie weken inslingeren geeft nog steeds geen garantie dat je op zee op de been blijft.

Oproep!

Wij kijken terug op een mooie reis: we hebben genoten en zijn enorm gegroeid in onze zeilervaring en pakken sommige zaken echt anders aan. Komend jaar gaan we weer de zee op en zijn nu op zoek naar andere ervaren gezinnen die met ons deze avonturen willen beleven.

Wie wil er met ons mee? Mochten jullie gezinnen met jonge kinderen kennen die reisgenoten zoeken, laat het ons dan zeker even weten. (marielle.degroot@on.nl / 06-25534578).

Tochtverslag Dico van Ooijen en Yvonne Verschure

Ciske ..... !

Als je aan boord leeft zoals wij, hebben familie en kennissen de overtuiging dat je altijd een vakantiegevoel hebt en wellicht zouden ze gelijk moeten hebben, maar dan alleen in de vergelijking met hun eigen ‘agenda-geplande’ leven .....

We rommelen wat langs de zuidkust van de Peloponnesos, langs Methoni, Finikounda naar Koroni. Daar draait om 07.00 uur de wind en liggen we aan lagerwal te stuiteren zodat we acuut vertrekken, via een tussenstop aan de zuidkant van de kaap, naar Petalidi, ten oosten van Kalamata. (De stad van de heerlijke bruine en een beetje kromme olijf).

Een luizenleven met soms even een onvolkomenheid.

Hoge prijzen

We willen het schiereiland Mani bezoeken, maar de kosten voor de Marina in Kalamata zijn nog ‘high season’ eind september, dus varen we om het schiereiland heen en meren af in Gythion.

We moeten van de Coast-guard ‘Mediteranian style’, voor ons “stern-to” aanleggen aan de kade omdat er op woensdag twee cuise-schepen tegelijk komen en dan moet de kade vrij zijn voor de tenders van beide cruiseschepen. Voor één nacht mogen we langszij afmeren en de volgende ochtend halen we de dinghy weg die we altijd achterop hijsen en gaan “stern-to.”

We huren een auto voor twee dagen en rijden het schiereiland de “Mani” rond, zien eindelijk Porto Kagio vanaf een terras op het strand (een kade heeft het niet eens, maar het is wel leuk).

We herinneren ons nog dat we hier vijf jaar geleden lagen, dat het begon te regenen en dat de intense geur van rozemarijn, tijm en oregano langs de berghelling naar beneden rolde ... Heerlijk !

Vier dagen haven Gythion, vlak bij de vuilcontainers (inclusief geur), is weer genoeg. We hebben hier water kunnen vullen en zelfs elektriciteit gehad en met de huurauto boodschappen gedaan bij de Lidl. Klaar voor verder richting onze winterhaven op Kreta.

Raar geluid

Rond 5 uur ’s ochtends worden we wakker van een raar geluid. Als ik het dek controleer, zie ik dat we de loopplank niet hebben opgehaald, maar bijna alles is dicht op de twee kleine luiken onder de buiskap na, en die staan op een klein kiertje. Nog even terug naar bed.

Na nog een vers brood gehaald te hebben worden de achterlijnen gevierd, bijboot achterop gehesen, zeil

12

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

aangeslagen, lazyjack open geritst ....... Héé, wat ligt daar, dat lijken wel kleine keutels. In het grootzeil zitten er meer…. Grootzeil gehesen, giek gecontroleerd maar de tijdelijke bewoner wordt niet gesignaleerd. Mogelijk was dat dus het geluid dat we gehoord hebben. Uit voorzorg toch maar even naar de hardwarestore om vallen te kopen. Helaas die blijken zij niet te hebben en ook niet te weten waar die wél te koop zijn.

We besluiten toch te vertrekken naar Plitra aan de andere kant van de baai 15 mijl verder en kunnen zeilen op een langzaam aantrekkende wind van 4 tot 12 knopen. Als Yvonne haar hoofd in de kajuitingang steekt ziet zij tot haar grote schrik dat de komkommers zijn aangevreten .... EEN RAT ?? shit…..

Ducktape

Nadat we in de baai voor anker zijn gegaan, zwemmen we ter controle weer even over het anker, dat ligt OK. Als Yvonne naar bed gaat (met slaappil!) blijf ik op, omdat ik in een bak met duck-tape, die ik met de plakkende kant naar boven heb gelegd, een stukje kaas en vlees heb gelegd. Ik heb nog pepperspray uit Turkije en die moet ook werken op ratten.

We hebben inmiddels alle etenswaren, die we in plastic bakken en bakjes hebben zitten, buiten in de kuip gezet.

Alle losse etenswaren gaan in grote plastic zakken en die hangen we aan de handgrepen op het plafond. .....

Niets meer te eten voor Ciske.....

Tot een uur of één zit ik te wachten, hoor hem wel rommelen, maar weet ook niet precies waar hij zit.... ik hoor dat hij aan de duck-tape vastzit, maar hij trekt zich weer los..... het vlees is verdwenen.

Ik duik in bed en zie morgen wel, ik weet echt niet wat ik moet doen.

Om een uur of vier ‘s ochtends maakt Yvonne me wakker omdat ze denkt dat hij aan de opgehangen plastic zakken zit. Hij blijkt te rommelen in het kastje in de toilet. Ook dat maken we leeg. Inmiddels is ook de kaas verdwenen en een stukje komkommer opnieuw aangevreten en heeft Ciske in het geheel geen last van de duck-tape.

We besluiten meteen naar Gythion terug te varen en hulp te zoeken. Dit is niet te doen en je hebt geen idee wat voor schade hij met z’n knaaggedrag kan aanrichten aan de kilometers electriciteitskabels en de waterleiding.

In de pitch-dark night varen we terug en om half acht komt de zon op; om acht uur liggen we vast en een kwartier later zijn we bij de coast-guard om hulp te vragen. Twee mannen discussiëren met elkaar op de manier van ‘laat ze het maar uitzoeken’ en een vriendelijke dame helpt ons aan een telefoonnummer dat niet reageert en een adres. We lopen er heen en de vrouw is helemaal verbaasd: Ja, je moet m’n zus hebben, die komt zo met koffie, maar hebben jullie dat hele stuk gelopen ? We krijgen een glas water om bij te komen en ze belooft met haar zus, die ongediertebestrijding doet, langs te komen bij de boot.

Ze zegt ook dat we zelf vallen en dat soort spul bij een agrarische shop kunnen kopen en vertelt waar we die winkel kunnen vinden.

Even rust

We lopen terug en gelukkig heeft Ciske zich niet verder kenbaar gemaakt in de boot.

We kopen Stick-On strips, die beter zouden moeten werken dan duck-tape en twee vallen om ze levend te vangen en twee ‘muizenvallen’ van een stevig soort. Alle soorten die de winkel heeft hebben we nu aan boord. Ik denk dat de ‘kooi-vallen’ te klein zijn voor een behoorlijke rat, die tot 25 a 30 cm lang kunnen worden !!

Dan krijgen we een sms dat ‘haar zus vandaag niet beschikbaar is’ met een telefoonnummer van een collega die ook niet reageert. We balen behoorlijk van de Grieken die kennelijk zaterdag als privacy zien en absoluut onbereikbaar zijn.

We zetten twee ‘kooi-vallen’ met kaas en pindakaas, drie Stick-On strips en één ‘muizenval’, maar het is wel een stevige.

We gaan uit eten om een uur of zes ‘s avonds omdat we niet op de boot willen zijn en ratten het meest actief

zijn in het begin van de avond en de morgen Van de ober, die we vertellen dat we niet echt ‘happy’ zijn, krijgen we nog aanwijzingen voor als we hem zelf niet vangen. We geven de rat tot 21.00u de tijd om te ‘happen’.

Als we terug komen, is er niets veranderd. Alles is zoals we het hebben achtergelaten. De stemming, die al niet best was, wordt ronduit depressief. Gaat het überhaupt nog lukken ??

Wat kan het beest in al die tijd niet doorknagen aan elektriciteitkabels, waterleidingen of de kwetsbare kabels van het navigatiesysteem ??

Een zeemansgraf

Redelijk uitgeput gaan we naar bed, Yvonne zegt nog dat als we hem morgen niet hebben, ze in een hotel gaat. Ze heeft de griezels van ratten, omdat ze ze ooit in haar huis zag toen ze terugkwam van vakantie; ze is nooit meer in dat huis geweest ......

Rond één uur maakt Yvonne me wakker en zegt dat hij in de toilet achter zit ..... we horen gerommel en het gerommel houdt aan. Dat is niet normaal .... Ook als ik naar de toilet loop en m’n busje pepperspray pak, gaat het gerommel in het kastje in de toilet door ....... maar daar heb ik ook een val neergezet .... !!!!

Ik schuif het kasje langzaam open en daar zit een jong ratje van ca. 12 cm in de val. Zijn eetlust is over en het is eigenlijk best een mooi beestje. Volgens de vele beschrijvingen die ik inmiddels heb gelezen, is het een ‘zwarte rat’, omdat de staart langer is dan z’n lijf en hij grote kale oren heeft, maar hij is hartstikke bruin.

Ik maak er een paar plaatjes van en volg het advies van Yvonne. De hele val overboord, een zeemansgraf. Ik was al niet van plan hem levend achter te laten en dit is vergeleken met de Stick-On strips een snelle dood.

We pakken een borrel en een kop thee voor de opluchting en slapen daarna weer best goed.

Ciske zorgt ervoor dat we de volgende ochtend grote ‘najaar schoonmaak’ houden, vervolgens worden alle dozen met eetwaren die buiten stonden gecontroleerd en bijgewerkt in de computer, zodat we weer weten wat we aan boord hebben. ‘Ieder nadeel hep se voordeel’.

Als we ‘s middags in dezelfde baai liggen als gisteren, durft Yvonne weer in de keuken te gaan. ...... HET SCHIP IS WEER VAN ONS ........

Je hebt geen idee wat voor een opluchting dit is ....… en weer een ervaring rijker …….!

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

13

Club-Activiteit Arie van der Padt

De 8 Uren van de Oosterschelde PZV en Lyra winnaars Op 10 September vond de 27e editie van de 8 Uren van de Oosterschelde plaats.

Vorig jaar voor de PZV een groot succes voor de PZV en vooral voor de Scylla, Anet met vrouwenteam, die de eerste prijs in de wacht sleepte in de toer klasse. Voor ons een extra stimulans om dit jaar ook van de partij te zijn.

Jammer dat Anet en Max dit jaar door om standigheden niet mee konden doen.

Niet kruisen en op tijd binnen!

De PZV was goed vertegenwoordigd met 6 boten in de klasse Toer, waaraan in totaal 25 boten deelnamen. De PZV vloot bestond uit de Lyra, Cyrano, Hellen, Westervaart, Gudrun en de Blind Date. Onze Blind Date bemanning bestond uit Erik van Genuchten, mede-eigenaar Jan en een vriend van hem, Frans. Jan en Frans zijn zeer bekend met het vaarwater en hebben vroeger samen ook vele wedstrijden gevaren.

Kortom dat moet goed komen. Philip was zo goed om met name de nieuwkomers voor te lichten over de do’s en don’ts van de wedstrijd. Hoofdboodschap: ‘Niet kruisen en op tijd finishen!’

Dit leek mij zo logisch; daar had ik Philip niet voor nodig!

Véél mijlen maken

Doel van deze wedstrijd is om zoveel mogelijk mijlen te maken, waarbij voorgeschreven is welke rakken je mag varen (max. 2 maal hetzelfde rak). Op de website van de 8UvdO kun je de rakkenkaart vinden. Tevens moet je voor 6 uur finishen, daarna krijg je een forse tijdpenalty.

Een van de redenen waarom de Scylla had gewonnen was omdat ze om 17.56 uur over de finish ging. Tevens zijn er verschillende startplaatsen waar je uit mag kiezen. De Hellen en de Blind Date kozen voor de Zandkreek de rest voor de Bergse Diepsluis.

Lokale kennis?

De windverwachting voor die dag: ‘Niet al teveel wind, die ook nog tegen de avond af zou nemen.’ Bij de start bleek er gelukkig meer wind te zijn dan voorspeld, met een redelijke vaart gingen wij richting Bergse Diepsluis.

Leuk was om de andere clubgenoten tegen te komen.

Wat ik persoonlijk jammer vind aan de opzet, is dat je relatief weinig tegen elkaar vaart en absoluut geen zicht hebt op hoe het gaat. Dat mocht de pret echter niet drukken. Met prachtig zomers weer zeilen we verder.

Soms valt de wind weg, daarna trekt de wind weer aan.

We besluiten naar het westen te gaan naar het open water. De wind neemt toe en met 6 tot 7 knopen schieten we door het water. Dat gaat goed! Ai toch niet goed opgelet, we worden gedwongen om 1 rak te kruisen, Philip had nog zo gezegd…..

14

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Bij de Keeten B moeten we een belangrijke beslissing nemen, naar de Keeten A of naar de finish. We varen op dat moment bijna 7 knopen en moeten gemiddeld 4 knopen varen om op tijd te finish als we besluiten om naar de Keeten A te varen. De bemanning is verdeeld, wat zou de wind het komende uur doen? Ons geheime wapen, de lokale kennis neemt het besluit. “Deze wind gaat niet liggen” en “de dood of de gladiolen”. Met 7 knopen stuiven we op de Keeten A af. De rest van de PZV’ers blijken achteraf stuurboord uit naar de finish te gaan.

Weg wind!

Vlak voor de Keeten A valt de wind plotseling geheel weg. Met veel moeite kunnen we de ton nog ronden.

Zo plotseling heb ik zelf de wind nog nooit zien afnemen. De snelheid zakt van 7 naar 1 knoop, te weten de stroom die we mee hebben. In de verte zien we tandenknarsend de spinakers nog vol staan. Naast ons hangen de spinakers als slappe vaatdoeken naar beneden. We speuren naar elk zuchtje wind, maar het is afgelopen, op de stroom komen we heel langzaam vooruit. Ai, Philip had nog zo gezegd…..

Na 19.00 uur finishen betekent een “Did Not Start”. Om 18.50 uur glijden we over de finish net op tijd om geen DNF te krijgen. Tot onze verrassing zijn we niet eens laatste, er eindigen nog 4 boten achter ons. De steigerborrel is bijna afgelopen als we afmeren bij de rest van de vloot.

PZV en Lyra winnaars

‘s Avonds is er een uitgebreide barbecue en feest. De benen gaan los van de vloer, met name de dames gaan er vol voor. Dan is de prijsuitreiking. De Lyra krijgt een prijs omdat ze om 1 seconde voor zes uur zijn gefinisht, de ideale finish tijd. Hoe doe je dat?

Dan blijkt dat de PZV de verenigingsprijs heeft gewonnen! De PZV vloot is geëindigd op de plaatsen 4,5,14,15,17,21 (zie 8UvdO website). De beste klassering volgens de website is de Cyrano. Bij nader inzien heeft Leo, tot grote ontsteltenis van de navigator, een ton verkeerd gerond. Leo gunt dan ook Philip, die vlak achter hem eindigde, de eer van beste PZV’er.

Tot slot: Koen Lindner heeft alle boten van een GPS tracker voorzien. Je kan dan ook het verloop van de wedstrijd nakijken op http://tinyurl.com/achturen. Heel leuk en leerzaam, en zeker voor herhaling vatbaar. Koen de complimenten!

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

15

CLUB-ACTIVITEIT

Tochtverslag

Philip Beekman

Leo van Leeuwen en Marijke Alders

Closest finish ever!

Philip antwoord Arie: hoe?

Een rondje Ierse Zee met de Cyrano

Op tijd finishen is altijd spannend. De vuistregel: beter 10 minuten te vroeg dan 4 minuten te laat. Maar hoe lang doe je over dat finishrak?

In de briefing van de 8 Uren van de Oosterschelde had ik vermeld: “tijd van de Lyra: 22 (in 2011), 32 (2012), 18 (2013), 12 (2014) en 28 (2015) minuten”. Maar in 2014 was er stevige wind, dus daar mochten we nu in ieder geval niet mee rekenen.

Dit jaar zou de stroom bij de finish licht mee zitten. Met de vuistregel in gedachten besloten we dat de uiterste tijd om aan het finishrak te beginnen 17:30 moest zijn.

Je zorgt er natuurlijk voor om ongeveer een half uur eerder in de buurt van de Krabbenkreek te zitten.

Daar zijn nog voldoende kleine rondjes in het parcours te maken om op het juiste moment aan het finishrak te beginnen. En iedere mijl die je extra kunt pakken is er één!

Maar hoe liep dit in de praktijk?

In de praktijk

De KT27/KR2, het eindpunt van ons 23e rak, passeerden we om 16:12. Deze scheidingston is het begin van het finishrak, maar geeft ook allerlei mogelijkheden om extra mijlen te maken. Een rondje terug naar KT21 zat er zeker nog in. En wel het handigst via de KT20, dan waren alle rakken precies bezeild. Bij elkaar 1.76 + .31 + 1.77 = 3.84 mijl. Dat moest in ieder geval in een uur kunnen. Om 17:14 waren we opnieuw bij de KT27/KR2.

Te vroeg om al naar de finish te varen. Je hebt dan nog veel keuze: op en neer naar de KT28 levert .6 mijl op.

Maar daar doe je geen kwartier over. Een rondje via KT31 en KT28 leek het meest in aanmerking te komen (goed voor 1.6 mijl). De wind stond er nog, dus daar gingen we! Maar dat viel tegen! Nog geen 5 minuten later zakte de wind dramatisch weg. En inmiddels dobberden we al aardig richting KT31. Wat nu? Omkeren en terug naar het finishrak: 0 mijl? rondje afmaken: 1.6 mijl? of naar de KT31 en daar opnieuw besluiten? Het werd dat laatste. Ondertussen zagen we boten op de andere rakken van dit rondje al aardig stilvallen. Maar - en nu komt het - het lot was ons gunstig gezind!

16

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Windshift

Wim Braun zag een windshift! Razendsnel wendde Jacqueline het roer bij de KT31 en gingen we terug naar de KT27/KR2. Bezeild!! En zo toch nog 1.2 mijl erbij gepakt. De andere boten hadden het nakijken en om 17:33 begonnen we aan het Finishrak. Zo ruim hadden we het nog nooit bemeten. Maar het bleef razend spannend. Zeker toen de wind nog meer inkakte. Terwijl de navigator de pikhaak als fokkeloet hanteerde, loodste Wim ons subtiel naar de finishlijn, altijd het ragfine midden zoekend tussen de kortste weg en niet te veel in de windschaduw van dijk en andere boten komen. Om 17:59:59 werden we afgetoeterd. Het finishrak had 27 minuten geduurd en was goed voor de closest-finishever trofee. Die mag een ruime plaats krijgen in de Pub.

Dit jaar waren we voor het eerst in de gelegenheid om een lange zeilvakantie te kunnen houden. De bestemming werd de Ierse Zee. Het gebied was voor ons nog redelijk onbekend maar het leek ons aantrekkelijk om zowel de Ierse oostkust, de Engelse westkust als Wales te bezoeken.

We besloten om zowel heen als terug via de Engelse zuidkust te varen.

We waren al wel eens tot de Scilly’gekomen, maar echt de hoek om bij Land’s End zat er eerder qua tijd niet in. De tocht uit en thuis heeft in totaal bijna 9 weken geduurd wat ons voldoende tijd gaf om hier en daar van de stadjes en omgeving te genieten en rekening te houden met dagen waarbij er teveel wind zou staan. Met een nieuwe motor en een nieuwe stuurautomaat die

vorig jaar waren geïnstalleerd, leken we goed voorbereid op deze langere tocht. We besloten op de heenweg niet veel extra tijd te besteden aan de zuidkust van Engeland en redelijk snel door te varen naar Falmouth.

Binnengesleept

die ons professioneel binnensleepte. Later tijdens de reis hebben we nog een paar keer ellende met de diesel gehad maar met extra filters aan boord en een filterhouder die Leo intussen verplaatst had, zodat hij ook op zee een filter kan verwisselen, konden de problemen wor-

Dat plan lukte niet helemaal. De frisse wind midden juni kwam consequent uit het zuidwesten en vervuilde diesel bedierf het feestje de eerste week. Voor de shipping-lane richting Dover stopte de motor ermee. Gelukkig nam de wind toe, waardoor we al kruisend richting Dover konden varen. De wind, de golven, tegenstroom en de mist namen snel toe, maar zeilend ging het prima met als tegenvaller dat Dover exact in de wind lag. Binnenzeilen was geen optie met deze wind, stroming en een overdosis aan ferry’s.

Op 2 nm afstand van Dover toch maar assistentie gevraagd via de Kustwacht en binnen 20 minuten kwam een RNLI lifeboat opdagen

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

17

den opgelost.

Tegenwind

Met consequent wind tegen hebben we het in een week toch tot Falmouth geschopt. Vandaar werd het leuker omdat we daar niet vaak geweest waren. Eerst naar Newlyn waar we tussen een demonstratie optocht van vissersboten terecht kwamen die allen voor de Brexit zijn. De tocht naar Newlyn verliep in stevige mist rond Lizard Point waardoor we deze kaap met veel stroming niet gezien hadden op de heenweg, maar de AIS hielp ons om ongeschonden in Newlyn te komen.

Vanuit Newlyn voeren we richting Padstow dus de hoek om bij Land’s End en langs Longships wat bestaat uit een paar rotseilandjes met een vuurtoren erop. Padstow is een leuk en toeristisch stadje waar je alleen

18

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

in kunt tussen 2 uur voor en na HW. Dat betekent dat je goed moet plannen bij een tocht van 70 nm.

Ben je te laat dan heb je pech gehad want andere havens zijn er niet. De wind bleef in de westhoek wat goed van pas komt in onze tocht noordwaarts. Het aantal vispotjes rond Padstow bereikte wel een hoogtepunt wat ‘s nachts aanvaren riskant zou maken. De volgende dag weer 70 nm naar Milford Haven in Wales aan de noordkant van de Bristol Channel. Tijdens deze tocht hebben wij wel acht verschillende groepen dolfijnen om onze boot gehad wat een feest was om te zien. Prachtig windje met 15 kn en de Cyrano met bemanning voelde zich opperbest.

Van Milford Haven overgestoken naar Kilmore in Ierland.

Ierse kust

Toch wel een kick om in Ierland met de boot aan te komen. Daarna via de oostkust van Ierland omhoog richting Howth bij Dublin. Hier begaf de startaccu het maar met hulp van een Ier met een truck was dat probleem snel opgelost. De Ierse oostkust is vrij vlak maar de stadjes en bewoners zijn buitengewoon vriendelijk. Verder naar het noorden kom je in Ulster waar de natuur indrukwekkender wordt.

Carlingford Lough is prachtig en zeilers zie je hier nauwelijks meer, behalve kleine zeilboten van de lokale jeugd. Daarna Ardglas wat een dot van een vissersplaatsje is met super aardige mensen. Hier nemen ze tijd voor een praatje en ze zijn blij als er boten voorbij komen voor de afwisseling. Daarna een keuze maken hoe verder. Naar Belfast of oversteken naar Schotland. Wij hebben

voor Schotland gekozen omdat we eerder met het vliegtuig Belfast bezocht hebben. Maar eerst wilden we Isle of Man bezoeken. Wij zijn naar Peel gevaren aan de westkust en hebben het eiland bekeken met de bus. Daarna door naar Kirkcudbright, een haven aan de zuidkust van Schotland aan de snel stromende rivier Dee.

Vastgelopen

Net iets te vroeg de rivier op waardoor we vastliepen. Maar met een HW rijzing van zo’n 6 m kom je snel weer los. Dit was het meest noordelijke punt van onze trip. Verder in de richting van de Engelse kust naar Mary Port waar twee havenmensen ons stonden op te wachten omdat er bijna geen bezoekers langskwamen. Hier zit je ter hoogte van het Lakedistrict dat we zeker nog eens met de auto gaan bezoeken. Via Whitehaven waar we een mooie wandeling gemaakt hebben, ondernamen we een stevige tocht (85 nm) met harde wind precies op kop naar Holyhead. Hiervandaan gingen de ferry’s die van groot belang waren in het pre-vliegtuigtijdperk. Die tijd is vervlogen, maar het stadje bood allerlei verrassingen zoals een kunstcentrum, een maritiem museum over o.a. het verblijf van de Nederlandse marine tijdens WW2

en een drie km lange breakwater.

Tijdens onze tocht naar Holyhead bij het motor-sailen viel de motor stil. Weer vuile diesel? Dit keer was er een stevige duimdikke lijn in de schroef beland. Zo’n 40 nm uit de kust het water in met een mes in de aanslag om al duikend de lijn te verwijderen. Dat ging gelukkig voorspoedig. Toch fijn om dat niet in het donker of in een haveningang te krijgen al hadden we het liever helemaal gemist. We zitten weer in Wales. Na 3 dagen luwt de wind en gaan we de kust van Wales af. Dit is meer dan fantastisch, zo ongerept en van grote schoonheid. De trots van de Welsh kom je overal tegen en werkt aanstekelijk.

Via een prachtige ankerplaats in Fishguard door de Ramsey Sound, waar we met een stroom van 5 kn doorheen schieten, varen we weer terug naar Milford Haven. Het rondje Ierse Zee zit er tot onze spijt weer op. We hebben ons voorgenomen om de Ierse Zee later weer aan te doen, maar dan via Schotland. De stilte, uitgestrektheid, overweldigende natuur en hartelijkheid van de bewoners van dit gebied hebben ons hart gestolen.

Land van de medeklinkers

In Caernarfon dat in de Menai Straight ligt, het kasteel bezocht waar Prince Charles tot Prince of Wales geslagen werd. Daarna hebben we weer een prachtige zeiltocht via de Bardsey Sound naar Pwllheli.

Pwllheli ligt in een prachtige baai en is ook bij de Engelsen in trek als vakantiebestemming. Na een verwaaidag, met een mooie wandeling, afgezakt naar Aberystwyth. Dit is een klein en gezellig universiteitstadje met kasteelruïnes en overblijfselen van de Vikingen die in dit gebied veel sporen hebben achtergelaten.

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

19

Tochtverslag Mariëtte Roozeveld van der Ven

Retour naar Lissabon

deining. Net na zonsondergang varen we de haven van Nazaré binnen. Een authentiek stadje, waar de zeebodem nèt ten noorden van de prachtige strandbaai een enorme diepe kloof vormt: plots ruim 200 m diep. In het donker meren we af naast een aardige Schot, die na jaren Méditerranée op de terugweg naar huis is. Hij is de eerste maar niet de laatste die zich verbaast, dat wij een retourtje Lissabon gaan doen.

Weer lekker vroeg uit de veren en op weg zuidwaarts.

Noordenwind en deining: dat is het credo hier. De bijzondere steenformatie in zee op de punt van Peniche lijkt sterk op een Golem of een beschermengel van het gelijknamige stadje op de steile kust. We gaan eraan voorbij, want vandaag willen we de monding van de Taag bereiken. Er staat een prettige wind en tegen het eind van de middag kunnen we oploeven en oostwaarts de Taagmonding op varen. De wind steekt plots aardig op! Schuimkoppen op zee en na het eerste rif komt al snel het tweede. Tjonge; dat zouden best eens valwinden (31 – 36 kn) kunnen zijn van de hoge bergen van Sintra uitlopend op de Cabo da Roca. In de verte zien we een aantal boten in alle rust voor anker liggen. Uhhh? Ja, na drie kwartier is de harde wind ook plots weer geluwd tot normale proportie; dat is een goed vooruitzicht voor ons ankerplan. In de baai van Cascais is het heel goed ankeren voor het leuke stadje en het mooie zandstrand.

De wind is hier een prettige warme föhn. We zijn niet de enigen die hier genieten. Maar, zoals vaak, blijft er slechts een handjevol ankeraars voor de nacht liggen: lekker rustig. In de ochtend hebben zich flinke onweersbuien boven de bergen gevormd, maar deze trekken niet zuidwaarts. Het blijft zonnig.

Bestemming bereikt Het is onder zeilers een vaak gewenste bestemming: ‘op eigen kiel naar…’. Vul… maar in.

Een zeer uitdagend doel (Noordkaap) of een overzichtelijk doel (Rotterdam). En van alles daartussen in. Als je die bestemming maar bereikt op je eigen zeilboot!

Zo hadden wij ons deze zomer voorgesteld op de Lyra zo’n ‘daartussen in’-doel te bereiken: Lissabon.

Dat is gelukt en hier volgt een kort verslag van onze ervaringen langs de Portugese kust op en neer.

We verlaten in de vroege ochtend onze prettige en rustige ankerplek in de baai van Bayona, net ten zuiden van de grote marina. Bayona is de zuidelijkste Spaanse havenstad op de zuidoever van de Ria de Vigo. Het is al weken mooi weer, maar deze nacht horen we continu de misthoorns van de boeien op de oceaan: altijd tamelijk onbehaaglijk.

Toch lichten we het anker volgens plan en gaan zuidwaarts richting Portugal. Vanaf nu zullen we een paar

20

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

dagen pal zuid gaan varen langs de Portugese kust, waar de overheersende noordenwind meestal flink staat en de oceaandeining altijd aanwezig is. Na enkele uren is de zon helemaal terug en genieten we van de mooie kust die links voorbijtrekt. De combinatie van een voordewindse koers en toppen en dalen in de golven maakt het varen onrustig; arme zeilen denk ik wel eens. Natuurlijk kun je wat kruisen voor de wind, maar weglopen voor de deining kan niet.

We maken wel lekkere voortgang; dat komt ook door de meestroom. Na een flinke dag zeilen komen we in de vroege avond aan in Leixoes, de havenplaats aan de kust net West van Porto. Aangezien we Porto en de port al eens bezocht hebben, is dit voor ons nu slechts een overnachtingshaven. Vanuit deze haven kun je trouwens heel goed Porto bezoeken en het tarief is uitermate redelijk. De nieuwe marina in Porto aan de Douro is daarentegen behoorlijk duur, maar wellicht leuker.

Wij zeilen ons laatste traject, nog 5NM naar Oeiras.

Een groot dorp met marina, stranden en een treinsta-

tion met elke 20 minuten de trein naar hartje Lissabon.

Reistijd: 10 minuten fietsen en 20 minuten trein. We zijn 7 nachten in Oeiras gebleven, waarvoor we 5 nachten hoefden te betalen. Een heel prettige uitvalsbasis: voor bezoeken aan Lissabon en voor fietstochten in het binnenland en langs de kust.

Lissabon: Fantastische stad! Hoewel er zeer veel toeristen zijn heb je er gewoon geen last van. Het beweegt prettig. De temperatuur is heerlijk zomers, altijd zon, en door het windje is het ook heel behaaglijk. Er is héél veel moois te zien, maar een beschrijving daarvan gaat dit bestek te buiten.

Vanuit Oeiras hebben we een drietal mooie en flinke fietstochten gemaakt, onder andere naar het beroemde stadje Sintra. Ook erg de moeite waard met z’n veelkleurige, overdadige sprookjespaleizen.

Terugtocht lastig?

We bereiden ons voor op de lastige terugtocht. We lezen o.a. het volgende advies om de harde tegenwind te trotseren op deze onvermijdelijke noordelijke koers: ‘s ochtends om 4 uur uitvaren (dan is de wind het zwakst) en dan op het grootzeil motorzeilen tot vroeg in de middag. En zo elke dag een kusthop maken. Nou, dat wordt een nieuwe zeilervaring voor ons: in pal tegenwind motorzeilen. En: het werkt! Vanuit Oeiras eerst in westelijke richting door die op andere tijden van de dag heel heftige zee. Dan noordwaarts; dat ging heel goed.

En met de haven op 10NM in zicht gaat de motor uit en gaan we nog even kruisend zeilen: heerlijk. ‘s Middags heb je gelegenheid om die aardige kuststadjes te bezoeken. Het lijkt trouwens wel of de havens langs de kust zijn neergezet om deze afstanden mogelijk te maken. Je moet dan ook niet proberen er één over te slaan om grotere voortgang te maken. Dat maakt je zeildag tot een heugenswaardige ellende (kregen we te horen

Deining, deining

De volgende dag vroeg verder, ja flinke noordenwind en

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

21

Tochtverslag Peter Plantinga

van een 35-meter superjacht, dat dacht dat z’n professionele crew dat wel aankon).

Het was heel prettig dat er toch ineens een dag met weinig wind was; wij werden daar weer erg vrolijk van.

Zeker toen we aan het eind van deze dag vóór het strand van Leixoes het anker konden laten vallen. Zo’n rust.

Tot slot nog één dag tot Bayona. Totaal maakten we vijf flinke trajecten langs de kust: Oeiras – Peniche – Nazaré – Figueira de Foz – Porto – Bayona. M’n vrees was ongegrond: het was fijn zeilen! Het zicht op de Portugese kust is altijd prachtig en soms echt spectaculair. Op sommige stukken is de branding in combinatie met de wind zo sterk, dat er een heftige nevel boven het witte strand hangt. Fraai! Waar je wel rekening mee moet houden zijn de talrijke visboeitjes! Overal, ook ver uit de kust, en zéér veel. Dus ben je steeds bezig met kleine uitwijkmanoeuvres. En hoe gaat dat in het donker? Als je deze allemaal niet ziet? Gewoon: keep your fingers crossed!

Zo nu en dan hoor je een bonk, onheilspellend, maar er gebeurt verder niets. Blijkbaar glijdt de boot langs de boei en touw weg. Poehh, goed zo.

We hebben erg genoten: retour Lissabon was zeer geslaagd. En eerlijkheidshalve vermeld ik ook nog even, dat de prachtige Ria’s van de Spaanse Westkust wel een verrukkelijk toetje waren

Vereniging

Kanaal 77 • In 2017 verdwijnen 27 afmeerboeien op enkele locaties rond de Oosterschelde; volgens Rijkswaterstaat passen de afmeerboeien niet meer in de uniforme landelijke aanpak van vaarwegmarkering!

• Provincies, gemeenten en waterschappen willen gebruikers laten (mee)betalen aan het maaien van fontijnkruid in IJsselmeer en Randmeren; de regiegroep Recreatie en Natuur (RNN) onderzoekt of op de zorgplicht van deze overheden ingevolge de Waterwet ook het profijtbeginsel van toepassing is.

• Dus, voorlopig ruim buiten deze gebieden met waterplanten blijven!

• De stremmingen van de Haringvlietbrug en de sluizen in de Afsluitdijk zijn verleden tijd; laat het nu maar gaan vriezen! Op naar de Elfstedentocht!

• Per 1 april 2017 (géén grap) wordt de doorvaart door huidige en toekomstige windparken in de Noordzee (nu drie: Amalia, Noordzeewind en Luchterduinen) onder voorwaarden toegestaan. Uitzondering is het Geminipark boven Ameland. De beperkingen voor verminderd zicht, windkracht en verplichte AIS staan nog ter discussie! Bron Drietand september 2016 • Op 20 mei 2017 vieren De Toerzeilers hun 45-jarig bestaan in Rotterdam.

• Tussen 9 juni en 8 september verwelkomden de Toerzeilers (ruim 3000 leden van plassenzeilers met open bootjes tot zeezeilers) ruim 40 nieuwe leden! De Kustzeilers hebben er twee nieuwe leden bij en 7 kandidaatleden.

• Voor wie dit blad leest en nog geen lid is van PZV: informeer u op www.pzv-zeezeilen.nl

22

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Ontdekking Marker Wadden In weekend van 24 en 25 september werd éénmalig het Marker Wadden project van Natuurmomenten voor het publiek opengesteld. Reden voor de Yes! om op ontdekkingsreis te gaan en het eerste ontstane eiland te verkennen.

Tochtplan

Ons tochtplan was simpel: vrijdag aan boord in Andijk, zaterdag via Enkhuizen naar de Marker Wadden. Later op de dag door naar Hoorn, en zondag dan weer naar Andijk.

Heel veel zand

informatiemarkt bezocht, en de gelegenheid genomen om de PZV vlag te planten om onze ‘ontdekking’ te markeren. Terug aan boord zijn we op de motor naar Hoorn gevaren waar we in de binnenhaven de Sundancer zouden treffen om samen te eten. De haven was overvol en de schepen lagen tot 4 rijen dik: dat was natuurlijk ook wel te verwachten wanneer de weersverwachting al een week stabiel mooi weer aangeeft. Maar de sfeer was zeer gemoedelijk en de maaltijd uitstekend.

Zondagochtend stond er al stevige bries - later op de dag zouden er buien volgen - en zijn we in record tijd naar Andijk terug gezeild. Zelfs de sluis bij Enkhuizen ging vlot. Al weer een prachtig naseizoen weekend!

We vertrokken zaterdag vanuit Andijk met een rustige oostelijke wind, waarmee Enkhuizen ruim, en ook de Marker Wadden nog net bezeild was. In Enkhuizen pikten we Robert op en zetten we gedrieën de tocht voort.

De organisatie had ons slechtS één coördinaat gegeven (52°34.5’ N 05°22.0’ O) en dat betekende dat we na de sluis zuid oost moesten varen.

Nog geen aanlegmogelijkheid

Bij het eiland is nog geen aanlegmogelijkheid en dus moesten we ankeren voor het strand aan de zuidoost kant. Dat ging uitstekend, het was er wel druk, maar toch ruim plaats. Het wegvallen van de wind en de hoge temperatuur gaf het geheel een mediterraan karakter: zon, water en zand. Aangekomen op het strandje werden we welkom geheten door vrijwilligers van natuurmonumenten. Die gaven ons uitleg over het project en wezen ons de weg. Die liep over de zanddijken - heel veel zand - en langs het haventje. Bij het haventje was een informatiemarkt ingericht, werd er muziek gemaakt en er lag een schip aan een ponton waar wat gedronken kon worden. Prima verzorgd. Het eiland bestaat nog geheel uit zanddijken die een aantal waterbekkens vormen. Bekkens die geleidelijk gevuld worden met slib uit het Markermeer, waarna er vanzelf begroeiing zou moeten ontstaan. Maar het enige groen dat er nu was, bleek een rieteilandje dat op het water dreef, en dat die ochtend officieel onthuld was als “het eerste groen”.

We hebben een uurtje rondgebanjerd in het zand, de

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

23

liefhebbers en watersporters.

Het project Marker Wadden is een initiatief van Natuurmonumenten en wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdragen van de Nationale Postcodeloterij, de Rijksoverheid en de provincie Flevoland.

In 2016 is gestart met de eerste fase: de aanleg van vijf eilanden. Samen met het onderwaterlandschap zal het oppervlakte 750 hectare groot worden. Onze ambitie is van de Marker Wadden een grote archipel te maken van in totaal 10.000 hectare. Het is daarmee een van de grootste natuurherstelprojecten van West-Europa.

De Marker Wadden in het kort Bron: Vereniging tot behoud Natuurmonumenten www.natuurmonumenten.nl

Het project Marker Wadden

Het Marker Wadden project zorgt voor natuurherstel van het Markermeer door de aanleg van eilanden met zand, klei en slib uit het Markermeer. Door de afsluiting van het Markermeer met de Houtribdam in 1976 is de natuur in het Markermeer enorm achteruitgegaan: er komen steeds minder vissen, waterplanten en schelpdieren voor.

24

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Watersporters welkom Natuurmonumenten vindt het belangrijk dat het eerste eiland goed toegankelijk is voor mensen zodat ze zelf de Marker Wadden kunnen beleven. Het is het visitekaartje voor de vervolgeilanden. Daarom is er in het ontwerp veel aandacht besteed aan de haven. De brede havenmond is goed toegankelijk. De lengte van de haventoegang houdt de golven tegen en de kom is ruim genoeg om tegen de wind in te draaien. Er komt een lange steiger voor jachten, een aantal meerboeien in de havenkom en een paar plekken voor de bruine vloot. Verder

realiseren we een toiletgebouw en komt er in de toekomst een bezoekerscentrum. Buiten de haven wordt er op het eiland geen recreatievaart toegestaan.

Op het eerste eiland zijn er legio mogelijkheden om het bijzondere karakter van Marker Wadden te ervaren en te genieten van de natuur. Nabij de haven komt een zandstrand. Voor de wandelaars wordt er een 10 kilometer lang wandelpad aangelegd dat naar verschillende kijkhutten leidt, met als landmark een 12 meter hoge uitkijktoren die een spectaculair uitzicht biedt over de Marker Wadden. Ook komt er speelgelegenheid voor kinderen.

Natuurmonumenten hoopt van harte dat er bijzondere vogelsoorten komen broeden op de Marker Wadden. Bij de aanleg en inrichting van het eiland wordt zoveel mogelijk de balans gezocht tussen rustgebieden voor vogels en natuurbeleving voor bezoekers. Als het noodzakelijk is, kan een deel van het gebied tijdelijk wordt afgesloten, bijvoorbeeld om een broedend paartje bijzondere vogels rust te geven. Maar met een oppervlakte van bijna 300 hectare is er ruimte genoeg voor zowel recreatie als voor natuurontwikkeling.

Doordat het meer niet langer verbonden is met de zee en rivieren is de natuurlijke productiviteit afgenomen en er een dikke slibdeken ontstaan die het bodemleven verstikt. Ook zijn er weinig natuurlijke oevers en ondieptes.

Met de aanleg van Marker Wadden wordt een groot deel van deze problemen aangepakt. Zand, klei en slib uit het Markermeer worden gebruikt om op grote schaal paaiplaatsen, eilanden en natuurlijke oevers te maken. Bedreigde dieren en planten profiteren daarvan. Het hele Markermeer wordt aantrekkelijker. Het grootste eiland wordt straks toegankelijk voor natuur-

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

25

Club-Activiteit Peter Plantinga

Eindejaarsweekend op de Lyra De laatste keer dat ik deelnam aan het Eindejaarsweekend is alweer enkele jaren geleden als opstapper op de Jonathan. Er was toen te weinig wind – of eigenlijk meer stroom tegen dan wind mee - waardoor de wedstrijd voortijdig beëindigd werd. Tijd voor een revanche dacht ik.

Ik voer als enige opstapper mee op de Lyra van Philip en Mariëtte. Een schip waarvan je veel verwacht, en die we dit weekend gelukkig ook waar kon maken: we werden eerste in de eindejaarswedstrijd.

Aanloop

Na vrijdagavond in Bruinisse aan boord te zijn gegaan zeilden we in de avondzon naar St Annaland om daar aan een boei te overnachten. We hadden geluk, er was nog één van de 3 boeien vrij. Jammer dat de er, op zo’n geschikte plek, nog maar 3 van de 6 boeien liggen die er lagen. Toch handiger dan ankeren. De avond en nacht bleef het heel rustig en we konden zaterdag bij het eerste daglicht dan ook uitgerust vertrekken naar Wemeldinge. Met enkele slagen - gelijk goed om het overstag gaan even in te slijten - konden we Wemeldinge ruim op tijd zeilend bereiken.

Om 11.00 uur verzamelden zich daar de bemanningen op de steiger. We zijn met 9 schepen in totaal.

Het weer was intussen perfect: een zuidenwind van 1015 knopen en een lekker zonnetje erbij!

26

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Er waren 3 parkoerslengten uitgezet, en bij de briefing werd aangegeven dat gekozen was voor het middelste parkoers van 12 mi, omdat voor het einde van de middag buien voorspeld waren. De Doemelaar, een introducee schip, was het startschip; eigenaren Silvia en Henk hadden op heel korte termijn (dank!) die rol op zich genomen, wegens het uitvallen van de Sea Cloud.

Koen Lindner had de wedstrijdleiding perfect geregeld en schitterde ook nog als scheepsfotograaf zo bleek achteraf.

De Lyra gelijk op stoom

Met de Lyra verkenden we de startlijn, om de beste positie te bepalen naar de eerste boei.

Mariëtte stuurde, Philip navigeerde en zou de start doen, en ik was fokkenist.

We startten om 13:30. We planden over bakboord langs de startlijn (in ZO-richting) te varen om bij het startsein in het midden over stag te gaan en over stuurboord (ZW) naar de eerste boei te varen. De meeste andere schepen kozen er juist voor om ruim over stuurboord langs de startlijn te varen vanaf de ZO oostkant. Voordeel daarvan was dat we het eerste rak dan minder hoog hoefden te varen. Onze timing was te krap want we waren nog vrij dicht bij het startschip toen het startsein klonk. Dat pakte echter goed uit: nu konden we zonder manoeuvre doorstomen naar de eerste boei via de kortste route volgend. Gunstig ook omdat drift en

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

27

Club-Activiteit Henne Pauli

Laura Dekker thuis stroming elkaar compenseerden.

We kwamen zo als eerste bij de eerste boei en hebben die positie alleen af moeten staan aan de Vrije Vogel, die ons op het 4e rak - benedenwinds! - inhaalde.

PK3

De strijd werd denk ik beslist bij de 7e boei: de PK3: halverwege de race leek het erop dat wij de enige waren die boei PK3 aan gingen doen. Dit was de boei die het onderscheid maakte tussen de korte en lange route. Het leek of een deel van de schepen deze boei niet gingen ronden. Zowel sociaal als tactisch leek het goed om de wedstrijdleiding per marifoon onze zorg door te geven. Toch kozen wij als enigen de route ten ZO van de mosselbanken over de ondiepte (0.4 op kaart) waar genoeg water zou staan. Dat bleek niet zonder risico, want door iets te zuidelijk te koersen liepen we bijna vast op de uitloper van de zandbank. Mariëtte riep ‘dit is niet leuk meer’ toen de meter 1.8 m aangaf en draaide vervolgens razendsnel een stormrondje. We waren weer in veilig water. Nog op tijd om de rest van de boten - die via het diepere water de Pietermanskreek waren opgekruist - voor te blijven bij de PK3.

Vanaf dat moment was het parkoers ruimer bezeild en konden we de voorsprong houden, alhoewel de Vrije Vogel bij het laatste aandewindse rak naar de finish ons

weer zeer dicht naderde.

Als eerste finishen wil niet zeggen dat je gewonnen hebt; dat is pas duidelijk na verrekenen van de handicap. ’s Avonds bleek echter dat onze voorsprong voldoende was voor de eerste prijs. Bravo!

Betekent wel dat de handicap voor de Lyra volgend jaar weer een beetje zwaarder word.

Wat maakt het verschil

Wat - naast een dosis geluk - draagt naar mijn gevoel nu bij aan de winst van de Lyra? Ik denk o.a. het volgende: • Perfect op elkaar en het schip ingespeelde stuurman en navigator • Onderwaterschip kort geleden gepoetst • Perfecte nog nieuwe laminaatzeilen • Veelvuldig trimmen • Parkoersen in plotter (Seaclear) ingevoerd, waterhoogte en stroming bekeken.

• Handicap lijstje bij de hand zodat we onze eindpositie konden inschatten. ‘s Avonds een gezellige borrel en prima buffet, met tussendoor de prijsuitreiking. Zondags, gereefd wegens de vele buien weer vlot naar Bruinisse gezeild. Voor mij was het een perfect Eindejaarsweekend!

Als het beroemde zeilmeisje je thuis opzoekt, is dat wel even kippenvel. Eind september stond ze voor mijn deur.

In het vorige nummer schreef ik dat dit voorjaar haar schip Guppy te koop werd gezet. Dat was voor mij het startsein een actie te starten om het schip weer naar Nederland te halen en in te zetten als icoon van het jeugdzeilen. Laura woont na haar wereldomzeiling op 14-16-jarige leeftijd in Nieuw Zeeland, dus dat wordt een halve wereldreis.

Dat haar schip Guppy hier in Nederland voor jongeren weer een belangrijke rol gaat spelen, vindt Laura zelf ook een goed plan. Vandaar dat we konden afspreken tijdens haar korte verblijf in Nederland. Ze is nu 21 jaar, maar toen ik mijn voordeur opende stond daar een pril meisje met haar moeder achter zich. Maar vergis je niet in haar meisjesachtige voorkomen. Zij is helemaal zichzelf. Bij binnenkomst gingen haar Nieuwzeelandse laarzen uit en met blote voeten in kruiszit nam ze plaats op mijn driezitsbank. ‘Hier zit iemand’, dacht ik.

Toekomstplan

Die dag had ze een presentatie op de internationale school, een radio-interview met BNR-Newsradio, en een presentatie bij een bedrijf.

Maar zenuwachtig? Ho maar. De volgende dag zou ze naar haar aangetrouwde familie in Berlijn reizen.

We hebben tal van zaken over de actie besproken. En ook over haar toekomstplan: een groter schip kopen en met betalende passagiers

28

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

verre reizen maken.

In Nederland doen we wat zuinig over haar prestatie, maar in het buitenland wordt haar wereldomzeiling als 14-jarige erkend als topprestatie. Dat blijkt ook uit de stroom internationale reacties op de Facebookpagina van onze nieuwe stichting: Laura Dekker World Sailing Foundation. Intussen is er ook een website: www.lauradekkerworldsailingfoundation.nl, ook in Engelstalige versie beschikbaar.

Mensen kunnen zich daar aanmelden als donateur, en als vrijwilliger voor de (zee)zeiltraining voor jongeren.

formulier in op de bovengenoemde website van ons Laura Dekker initiatief.

Activiteiten

Laura aan mijn voordeur…

Intussen is er ook een aantal activiteiten in ontwikkeling: - Samen met Carla Auer en Joep Vermeulen bereiden wij een PZVdiscussieavond voor over het thema ‘(Zee)zeileducatie’ - wat is een goede aanpak om jongeren warm te maken voor zeezeilen. Daar willen wij ook de Zeezeilers van Marken voor uitnodigen. Zij leiden op tot de licentie Yacht Master Ocean.

Ook Laura Dekker heeft die licentie verkregen.

- Enkele schippers hebben zich bereid verklaard om hun schip ter beschikking te stellen voor een jeugdzeilopleidiing in het kader van de Laura Dekker World Sailing Foundation. De eerder genoemde PZV-avond moet helpen om dit plan operationeel te maken. Heb je interesse om ook met jouw schip aan te haken vul dan het Vrijwilligers-

Doelgroep Foundation

Wat kunnen vrijwilligers doen: Laura Dekker kwam uit een arm gezin. Zij heeft als jonge scholier de aankoop van haar schip en de kosten van de wereldomzeiling zelf moeten verdienen met allerlei bijbaantjes. In deze geest werken wij.

- Je kunt sponsoracties organiseren door bijvoorbeeld je opstappers om een Guppy-bijdrage te vragen.

- Je kunt je inzetten voor het geven van (zee)zeiltraining aan jonge mensen uit arme gezinnen.

- Je kunt je schip beschikbaar stellen voor deze zeiltrainingen.

- Je kunt helpen met het onderhoud van Guppy en de andere opleidingsschepen.

- Je kunt helpen onze organisatie te laten draaien met fondsenwerving, marketingondersteuning en het aansturen van vrijwilligersafdelingen.

Bedenk wel dat we nog een heel jonge organisatie zijn. We verkeren in de opbouwfase. Wie zich aanmeldt als vrijwilliger doet dat met de intentie om bij te dragen aan de groei van ons initiatief. meer: www.lauradekkerworldsailingfoundation.nl er is ook een gelijknamige Facebookpagina

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

29

Techniek & Vaarpraktijk Philip Beekman

Snel acculaden hoeft niet duur te zijn Wie langer vaart zonder aan de walstroom te liggen herkent de noodzaak van een betrouwbare alternatieve energievoorziening aan boord. In de presentatie van Eltjo Rugge over rondje Atlantic kwam het nut van een snellaadregelaar aan de orde, en ook Pieter Stoelinga ging hier op in tijdens de workshop bootonderhoud dit voorjaar.

Ook ik was al langer van plan dit probleem op te pakken en ben me gaan oriënteren over de mogelijheden.

De adviezen liepen sterk uiteen: koop een tweede alternator om de serviceaccu afzonderlijk te voeden; koop een snellaad regelaar van een bekend merk, die zijn betrouwbaar; koop een snellaad regelaar van een minder bekend merk, die hebben daar al ruim 20 jaar ervaring mee.

Allemaal oplossingen die tussen de 200 en 1500 Euro zouden kosten.

Dat zijn dure kilowatturen.

Kan het ook anders, dacht ik. Mijn alternator kan bij 1300 toeren al 115A leveren. Alleen hij doet dat niet, want de regelaar die daarop zit is conservatief afgesteld om zeker te zijn dat de accu niet overladen wordt. Het is wel een moderne reglaar, die voorzien is van een zgn.

Sense-aansluiting, waarmee hij zijn laadgedrag rechtsstreeks afstemt op de spanning van de accupolen, en dus ook bij wat onderbemeten accuvoedingskabels de accu toch oplaadt. Deze sense doet hetgoed,

30

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

maar begint bij 14V de laadstroom al flink te knijpen, zodat vanaf 70% lading er nog ca 3 uur nodig is om de accu te laden.

Ik kwam op het idee om deze Sense ingang te “foppen” en een lagere spanning aan te bieden dan de accuspanning. Dat blijkt prima te werken. Door de aan de alternator getoonde spanning te verlagen van 14V naar 13.5V blijft de alternator hoog vermogen leveren.

Boost knop Ik heb nu in de Lyra een knopje bijgebouwd. Als er behoefte is aan een snellere lading, dan druk je dat knopje in en gaat de acculading ongeveer twee keer zo snel. Als beveiliging houdt deze snellading automatisch op als de accuspanning 14.35V bereikt. Dan is de accu bij mij ca. 80% vol. Dit is voor gewone loodaccu’s, voor gel-accu’s zou dat uitschakelpunt bij een wat lagere spanning moeten zijn. Voor ca 25 euro en wat uurtjes knutselen een

kosteneffectieve oplossing die precies levert wat nodig is.

Een voorbeeld uit de praktijk: Op 19 juli gingen we met volle accu voor anker bij Bayona. Na twee dagen zeilden we naar de Islas Scies, waar we opnieuw ankerden. Beide plekken zeer de moeite waard. Maar na drie etmalen was onze accu nog maar 55% gevuld. De volgende dag was er geen wind en motorden we in een klein uurtje van Islas Scies naar een leuke baai aan de noordkant van de Ria de Vigo: Ensenada de Barra, een tochtje van net geen uur.

Met behulp van de Alternator Booster was in die korte tijd de accu weer 83% vol en konden we weer geruime tijd voort. Zie verder figuur 1.

Is dit nu slechter dan met de duurdere oplossingen?

Moderne regelaars bieden ook nog een andere functie: de absorptielading, die met name is bestemd om sulfatering van de platen tegen

te gaan. Daarom wordt na de bulk lading overgeschakeld op een lagere laadstroom, maar wel bij een wat hoger spanning. En als de accu helemaal vol is wordt overgegaan op een onderhoudslading om de interne lekkage van de batterij te compenseren. Deze fases worden door de oorspronkelijke regula-

tor al verzorgd, zij het wat minder nauwleurig geregeld dan bij een moderne drietaps lader. En natuurlijk alleen als de motor loopt. Het is niet nodig dat bij iedere lading de arbsorptielading wordt uitgevoerd en je moet ook wel heel veel uren motorvaren om aan die absorptielading compleet door te voeren.

Daar zorgt de walstroomlader wel voor als ik weer eens in een haven ben. Overigens is bij goed beheer van je accu’s het zeker niet nodig om dagelijks te desulfateren.

Details en verdere toelichting zijn bij de schrijver te verkrijgen.

Vervolg artikel volgende pagina

Enige opmerkingen over accu-techniek en laden: Soorten accu’s De klassieke loodaccu heeft nog altijd de beste prijs-prestatieverhouding en levert ook veel capaciteit voor zijn gewicht. Batterijen die voor golf-karretjes of heftrucks worden gebruikt zijn ook voor ons gebruik erg geschikt, tenzij de start-accu en de licht-accu gecombineerd zijn.

Het voordeel van de gel-accu is eigenlijk alleen dat die ook blijft werken als je hem op zijn kop houdt. Een goed opgestelde natte accu kan ook de helling tot 30 graden van een zeilboot makkelijk aan.

Lithium batterijen leveren een betere performance maar zijn nog erg duur en vragen een complete vernieuwing van de installatie. Eigenlijk alleen te overwegen bij nieuwbouw.

De accumonitor Een van de belangrijkste instrumenten aan boord! Met de voltmeter is het - in onze praktijk - nagenoeg ontmogelijk om een goede schatting van de ladingstoestand van de accu te krijgen. Alleen na een rusttijd zonder enig stroomverbruik geeft een nauwkeurige voltmeter een bruikbare indicatie. Eeen zuurweger is prima, maar geeft risico op zuurspetters. De accumonitor kost ruim 150 euro, maar is zijn geld dubbel en dwars waard, vooral omdat bij zorgvuldig batterijbeheer de levensduur van batterijen werkelijk verlengd wordt.

De laadcurve fase 1. de ideale laadcurve laadt tot 80% met een groot vermogen, waarbij enig gassen niet verkeerd is om de circulatie van accuzuur te bevorderen. In deze fase zijn in eerste instantie de reacties aan de oppervlakte van de platen belangrijk, die relatief snel verlopen. fase 2. Daarna moet de laadstroom worden verlaagd omdat de laadreacties die verder van het oppervlak plaatsvinden langzamer gaan. fase 3. Zo nu en dan moet ervoor gezorgd worden dat de ladingstoestand van de cellen gesynchroniseerd wordt.

De walstroomlader doet dat prima en eens per maand is in de praktijk voldoende. fase 4. Als de accu’s vol zijn moet een kleine laadstroom, liefst druppelsgewijs, worden toegevoerd om de zelfontlading van de accu te compenseren. opmerking: De literatuur geeft geen uitsluitsel over de invloed van snelladen op de levensduur en de meningen hierover lopen uiteen. Of we nu een dure of een goedkope snellader gebruiken, deze vraag blijft open en pas over enkele jaren kan ik beoordelen of hier een probleem opgetreden is.

Enige literatuur http://batteryuniversity.com http://www.evdl.org/pages/hartcharge.html http://www.powerstream.com/SLA-fast-charge.htm https://sterling-power.com (het drop-down menu “Information” en dan you-tube)

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

31

Figuur 1: Een laadcurve in de praktijk: Eerste 32 minuten 41Ah, gevolgd door 12Ah in 16 minuten Toelichting: Op 21 juli 2016 was ‘s middags de accu na drie dagen varen en ankeren nog slechts 55% (paarse lijn) geladen. De motor ging aan om 14:44 en de laadbooster werd ingeschakeld. De laadstroom begon bij 95A (blauwe lijn) en zakte terug naar 70A terwijl de spanning opliep van 13.9V (rode lijn) naar 14.35V. Na een half uur (32 minuten) was de accu 73% vol en schakelde de Booster af - langer doorladen met hoge spanning zou leiden tot gassen van de accu. De laadstroom loopt terug naar 45A, afzakkend naar 40A. Om 15:32 (16 minuten) gaat de motor op stationair om later te worden uitgeschakeld. In dit tweede half uur loopt de lading nog op van 73% naar 78%.

Club-Activiteit Manfred Paradiek

Ramsgate: Plan B Een terugblik Daar zit ik dan gewapend met een rugzak met ervaringen en tips, meegekregen van Rolien, bij de meeting over het tochtplan “Ramsgate 2016”. Er lag een concept klaar later bekend onder tochtplan “B”.

Oversteken naar Lowestoft, Southwold aandoen en dan richting Ipswich.

Rondje met de klok mee

Mede doordat ik deelnemers van de Noordvloot gesproken had, die dit keer bereid waren eerder te starten en wel op woensdag met Koningsdag, stelde ik voor om ergens aan de Belgische kust een gezamenlijke oversteek met zowel Noord als Zuid te organiseren en een rondje met de klok mee te varen.

Complimenten voor de commissie. Zij willen graag democratie in de vloot en gaan polsen. Ojee..... Vele wensen opmerkingen etc. etc...... Dit alles met argumenten veelal die met het weer te maken hebben.

We hebben vervolgens maar eens de statistieken er bij gehaald. Zeer interessant en voorspelbaar. Maar statistieken zijn geen garantie voor de toekomst. Vergelijk deze met de Ramsgatetochten die ik zelf de afgelopen 6 jaar heb gedaan, was het met name kruisen op de terugweg. Uiteindelijk is de keuze gemaakt om het plan

VAKMANSCHAP ONTMOET TECHNOLOGIE Kom langs en laat u overtuigen hoe wij de beste zeilen voor u en uw boot maken.

Brieltjenspolder 24 - 4921 PJ Made 0162 68 23 16 - www.insails.com

WERF-00092 Adv zeilen februari-2015_v2.indd 1

32

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

rondje met de klok mee uit te werken met een gezamenlijke oversteek naar Ramsgate. Met een alternatief achter de hand “plan B”.

Bad weather

We naderen “Koningsdag” met belabberde weersvoorspellingen. Wat is wijsheid? Veel telefonisch palaver met veel verschillende meningen zelfs met nog meer alternatieve plannen. Het besluit staat uiteindelijk vast.

We laten plan “B” links (of beter gezegd letterlijk rechts) liggen.

Mede door de Siberische weeromstandigheden met zelfs ijs in de kuip, lukte het niet de gehele vloot in Oostende te krijgen voor een gezamenlijke oversteek. Het zat niet mee bij de start. Naast de belabberde weersomstandigheden speelde de beperkte bediening van de brug bij Amsterdam parten. De oversteek van Oostende naar Ramsgate verliep rustig, met de nodige motoruren. De tocht erna naar Burnham was wederom rustig en daar troffen we de Yes en Analyse die uiteindelijk vanuit IJmuiden waren overgestoken.

Een geslaagd captainsdiner met spel en vermaak en een complete vloot. Het weer was inmiddels stukken beter, maar wederom een terugreis met kruisen……

27-03-15 14:03

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

33

Tochtverslag Arend Jan Klinkhamer

De Rosa terug in Bretagne Ik heb vorig jaar beschreven hoe we van Rochefort aan de Charente naar Combarro in Noord-Spanje waren gereisd. Dit jaar zijn we in drie maanden in omgekeerde richting gevaren, de boot ligt nu in Zuid-Bretagne.

Mooi weer, veel op de motor

De tochten van vorig jaar en dit jaar waren erg vergelijkbaar. Terwijl het zomerweer in juni en begin juli rond de Noordzee maar niet op gang wilde komen hadden wij in het gebied rondom Santiago de Compostela goed weer. Het is door de invloed van de oceaan heel aangenaam weer, rond de vierentwintig graden, met soms even echt heet weer. Er was dit jaar minder wind; we hebben veel meer gemotord dan we gewild hadden. Boven de Biscaye lag een groot deel van deze zomer een uitloper van het Azorenhoog waardoor de wind vaak minimaal was. Het weer was gemiddeld beter weer dan vorig jaar, we hebben voor de kust van Asturias zelfs de Picos de Europa zien liggen.

We hebben maar een keer dichte mist gehad: aan de noordkust kwam een solide bank op ons toe rollen. We waren net op tijd in de haven waar we in de zon lagen terwijl de binnenrollende mist boven het warme land oploste.

Lyra ontmoet

We zijn in een week of vijf van de Portugese grens naar A Coruña gevaren en hebben daarbij een genoeglijke dag doorgebracht met de Lyra die op weg was naar Lissabon. We kregen een iets andere blik op het scheepsverkeer toen we in de lokale krant lazen dat een 20 meter lange snelle motorboot op zijn kop was aangespoeld aan de Costa del Morte. De boot was custom-built, had vier buitenboordmotoren van 400 pk en bevatte honderden kilo’s cocaïne. De twee eigenaren uit een vissersdorpje zijn spoorloos, mogelijk verdronken nadat er iets misging tijdens het overzetten van de lading vanaf een vrachtschip. Dat was een stukje van een heel kapitaalkrachtige bende!

Ik had weer een paar cursussen Spaans gedaan, nu bij een commercieel instituut, Fuentes, dat werkt volgens de Europese vaardigheidsniveaus. Het is mij enorm

34

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

goed bevallen, hard werken met veel huiswerk, maar ook met veel resultaat. Ik heb me veel beter dan vorig jaar met de Spanjaarden kunnen onderhouden.

Bretagne, dichter bij huis!

De laatste maand hebben we doorgebracht tussen La Rochelle en de Baie de Quiberon waar we een aantal havens nog niet kenden. We zijn de laatste jaren elke zomer ruim drie maanden aan boord geweest en hebben daarbij niet gemist dat we in voor- en naseizoen niet varen. Misschien is het een factor dat we in totaal nu meer dagen aan boord zijn dan voorheen in een heel jaar. We hebben een onderhoudsarme tuin zonder gras en met een automatische sproeier; dat levert eigenlijk niet veel werk op als we thuiskomen.

De boot ligt nu in Redon aan de Vilaine. Dat is een dag rijden, gemakkelijker dan dat je moet vliegen. We hebben wel steeds naar het openbaar vervoert gekeken.

Redon heeft ook een TGV-station, Combarro had een snelbusverbinding naar het vliegveld van Porto.

Verschillende PZV-ers kennen Arzal aan de Vilainemonding als ligplaats; Redon ligt een paar uren varen de rivier op; het is lange tijd de overslaghaven geweest van zeeschepen naar binnenschepen voor de Bretonse hoofdstad Rennes. Die rol is al lang uitgespeeld; het is nu een aardig stadje met een marina in de oude handelshaven. We liggen daar nu op een jaarcontract en hopen volgend jaar op ons gemak door Bretagne te gaan scharrelen. Tijd voor een cursus Frans!

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

35

Vereniging Hans van Reenen

Als beloning: een spetterende finishfoto!

Het eindejaarsweekend was ondanks het geringe aantal deelnemende boten een succes van de bovenste plank met de Dommelaer als redder in de nood.

Als het Einde-Jaars-Weekend daar is, dan weet je vanzelfsprekend dat het einde van het vaarseizoen nadert. Afgelopen 1 en 2 oktober was het weer zo ver. De weersomstandigheden tijdens dit traditionele PZV-event willen nog al eens verschillen. Wat wil je ook, zo tegen het einde van het seizoen? Maar dit keer mochten we wat dat betreft niet mopperen. De temperatuur was goed, er was regelmatig wat zon en ook heel belangrijk, voldoende wind om te zeilen. Verder was het grotendeels droog en dat is ook niet onaardig. We waren met ruim 30 deelnemers, verdeeld over 9 deelnemende schepen (jammer dat niet nog meer PZV-schepen konden deelnemen ……..!) en daarbij nog het startschip, de ‘Dommelaer’ met bemanning en wedstrijdleiding. Een aantal schepen arriveerde al op vrijdag in Wemeldinge, de rest kwam daar zaterdagmorgen aan.

Charmant duo

We ontmoetten elkaar zaterdagmorgen omstreeks 11.00 uur op de meldsteiger en zoals gebruikelijk was het weer een heel gezellig gebeuren daar. Je zou bijna de tijd zijn vergeten, maar ‘de plicht riep’ en op een gegeven moment was het toch even nodig om de aandacht

36

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

op organisatie en wedstrijdregels te focussen.

Dat gebeurde ter zake en charmant door Manuela en Marijke, organisatoren van het weekend. Zij maakten onder meer bekend dat we een ander dan het eerder aangekondigde start-/finishschip zouden hebben, te weten de eerder genoemde Dommelaer, die net aan kwam varen met als bemanning Henk en ………… Ligthart en dat niet Wim Braun, die door familieomstandigheden verhinderd was aanwezig te zijn, maar Koen Lindner de wedstrijd zou leiden. Vervolgens gaf Koen aan dat we baan 2 zouden varen en gaf hij alle schippers een GPS-tracker mee, met daarbij de instructie om die een kwartier voor de wedstrijd aan te zetten en aan het eind van de wedstrijd, dus na te zijn gefinisht, weer uit. Daarna ging een ieder zich aan boord voorbereiden op wat ’s middags komen ging.

De wedstrijd leverde aan boord van de diverse schepen de gebruikelijke mix van adrenaline, zeilgenoegens en een beetje sensatie op. Zo tussen de twee en een half en drie uur werd, soms op het scherpst van de snede, gestreden om een goede klassering. Zo waren er onder meer boeiende gevechten tussen de Lyra en de Vrije Vogel, tussen de Cyrano en de Hellen en ‘last but not least’ tussen de Vegados en de Dream.

Winnaar

Al snel tekende zich echter een winnaar ’op gevaren tijd’ af, t.w. de Lyra, die zo halverwege de wedstrijd duidelijk de leiding nam en

die niet meer afstond. Haar voorsprong was uiteindelijk zodanig, dat ze ook op handicap de onbetwiste nummer 1 werd. Gefeliciteerd Philip, Mariëtte en Peter, en zeker ook Lyra! Met de Lady Five hadden we toevallig recent nog een wedstrijdje gevaren. De herinnering daaraan zat nog vers in ons geheugen t.w. heel weinig wind, te laat gestart en aan het eind van de baan helemaal geen wind meer om dus achter in het veld te eindigen. Onze verwachtingen bij de start van de PZVwedstrijd waren derhalve, waar het betreft een eventuele klassering, realistisch en onze ambitie dus ook: zo goed mogelijk varen, de kwalificatie DNF vermijden en minimaal 1 voor laatste op handicap worden.

We hebben een heel comfortabel schip dat lekker kan zeilen, maar door haar zeilvoering t.w. een rolgenua en een HA-rolfok kort achter elkaar, is ze bij de relatief korte wedstrijdrakken, in het bijzonder bij lichter weer wat in het nadeel.

Als we de genua voeren moeten we deze namelijk bij het overstag gaan steeds eerst aan de ene kant inrollen, om hem daarna aan de andere kant weer uit te rollen. Dat kost dus wat snelheid en extra tijd.

Gaat het wat doorwaaien, zo vanaf windkracht drie à vier, dan vervalt dit probleem, omdat dan de HA-fok voldoende rekt om de boot te laten lopen.

Gedurende de wedstrijd waren wat dat betreft de omstandigheden wat wisselend, t.w. van in het begin net niet tot later voldoende voor de HA-fok. We hebben aanvankelijk

dus best vaak de genua moeten in- en uitrollen, maar naarmate de wedstrijd vorderde, konden we de HA-fok zetten en laten staan. Het laatste rak was super lekker zeilen en als een streep naar de finish. En de beloning was daar: reglementair gefinisht, een 6de plaats op handicap en een spetterende finishfoto!

Spetterende foto

Complimenten aan fotograaf (zulke foto’s van onze Lady heb ik nog niet veel!) en wedstrijdleider Koen (naadloos ingevallen bij plotselinge afwezigheid van Wim!). Complimenten zeker ook aan de organisatoren van het weekend, Manuela en Marijke, die naast het normale geregel voor zo’n weekend ook nog

aan enkele onverwachte ontwikkelingen het hoofd moesten bieden.

En vanzelfsprekend ook een groot compliment aan de bemanning van de Dommelaer, die (nog) geen lid zijnde van PZV, bereid waren om op korte termijn in te vallen.

Namens alle deelnemers denk ik te kunnen zeggen: dank jullie allemaal, we hebben genoten!

Techniek & Vaarpraktijken Arend Jan Klinkhamer

LUIKJE-luikje Als je in warm weer op anker ligt, wil je wel eens een frisse bries door de boot; maar helaas, het scharnier van het puntluik zit aan de voorkant , dus die draait de verkeerde kant op. Onderweg zagen we een creatieve oplossing: twee luiken op elkaar monteren met de scharnieren tegengesteld. Kun je altijd de gewenste stand kiezen. Het was natuurlijk een Franse boot, want de Fransen blijven wel de echte creatievelingen bij bootonderhoud...

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

37

Vaarpraktijk Theo Bouwman

Nazomeren...

etc. opgezocht, buitenboordmotortje uitgeprobeerd en die deed het zowaar. Ruim voor die week heb ik het bootje op de trailer naar Friesland vervoerd en naast mijn Dartsailer gelegd. Nou, voordat de naden van zo’n houten bootje dichtgetrokken zijn, ben je weken verder. Motortje bleek onbetrouwbaar, dus toch maar een electrisch motortje aangeschaft. Alsook een wat grotere rubberboot om te leren roeien.

stelde helmstok beweging ten opzichte van de richting waar je heen wil.

Familieweekend

Twee weken later hadden we ons familieweekend en hebben we alle bootjes bij elkaar gelegd aan de steigers naast het gehuurde huisje. Daar konden Thijs en Nynke

Eerst roeien..en dan de BM In het staartje van de zomer hebben we de laatste jaren de kleinkinderen een kleine week aan boord van de Si Esta, onze Dartsailer 30. Ondertussen zijn ze 7 en 9 jaar oud.

Thijs en Nynke. De watervrees voorbij en dan richting leren zeilen. En wie weet ooit zeezeilen!

Eerste stappen

In de afgelopen jaren zijn ze dus diverse keren aan boord geweest. Zwemdiploma’s hebben ze ondertussen op zak en stapje voor stapje leren we ze iets bij.

Uiteraard eerst zwemmen achter de boot aan de steiger. Zwemvestjes aan, trapje af, niet te koud water, dat natuurlijk veel donkerder is dan in het zwembad waar ze les kregen. Greetje met hen in het water en ik bedien de lijnen waar de reddingsband of een klein opblaasbootje aan vast zitten vanuit de kuip. Lekker hard trekken als ze erin zitten. Spannend en leuk. Ze moeten vooral lol hebben.

Daarom gaan we ook met onze boot naar Stavoren (zeilend en motorend) en dan kunnen ze aan het strandje in het zand en het water spelen.

Kastelen bouwen.

Vorig jaar hebben we ze beloofd dat we de eerste zeilstapjes zouden doen, misschien wel op les met Optimistjes bij de Kuilart in Koudum (naast onze ligplaats, de Galamadammen). Leek ze wel leuk. Ook de skilessen waren goed bevallen.

Vorig jaar hadden ze ook al een beetje geoefend met roeien. Lastig die koördinatie, vooruit en achteruit, bijsturen, links rechts..etc. Ze pakten de draad vrij snel op, eerst nog met een hulplijntje tegen het wegwaaien, vervolgens zonder lijntje in een groot zwembassin en tot slot los met die hap…

Volgende stap was het even wennen aan zo’n klein zeilbootje dat zo wiebelt. Eerst zijn we zonder zeil met het electromotortje overal naar toe getuft.

hun kunsten vertonen aan onze kinderen plus aanhang.

Trots roeiden ze hun ouders, Daan en Monique, rond.

En even ontspannen zaten ze in de BM bij het zeilen en kregen tips van Sanne, onze dochter die ooit zeilinstructrice bij zeilschool het Stekelbaarsje aan de Fluessen was.

Optimistjes ….of…

Naar mate hun weekje boot naderde vroeg ik me af of les in een Optimist niet wat te snel was voor met name Thijs. Mijn dochter Sanne (het zijn niet haar kinderen, maar die van zoon Daan) is zeilinstructrice geweest met o.a. Optimisten. Haar advies: net iets te jong voor hem.

OK, maar wat dan wel? Gelukkig heb ik nog een geheim wapen. Al zeven jaar ligt ons andere bootje, een BM 12m2 met torentuigje, het originele BM-etje!) in een garagebox. Ik heb in het begin van die zeven jaar de onderkant afgekrabd (ja, ja allemaal houten latjes) en opnieuw in de verf/lak gezet. Verder nada! Geen tijd en zin.

Kort en goed: bootje verder opgelapt, zeilen, lijnen,

38

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Daarna alleen het grootzeil gehesen en opa die het sturen voordoet en dan het roer overgeeft aan de kleinkinderen. Diverse rondjes gezeild met overstag gaan en gijpen. En vooral goed sturen, beetje naar je toe, nu van je af….Gelukkig stond er maar weinig wind, 2 tot 3 Bft. Maar ze leren het verrassend snel. Vooral die tegenge-

Voor onze kinderen was het een hernieuwde kennismaking (na een jaar of tien) met de BM, waarin ze veel hebben rondgezeild met ons, maar vooral met vrienden. Sanne is later nog een tijdje scheepsmaat op de bruine vloot geweest en is met de Stad Amsterdam op haar maidentrip rond de wereld gezeild. Eerst als lichtmatroos de ra’s in, later als kwartiermeester, de verantwoordelijke voor de bediening van de crew voor één mast. Dus, wie weet wat er nog komen gaat……

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

39

Via Lelystad/Bataviahaven met een buitje regen naar Lemmer. Halverwege loopt het toerental terug en varen we Urk binnen om dit op te lossen. Een gevolg van diesel die te lang heeft stil gestaan. Maar dat is wijsheid die ik pas in de loop van het traject opdoe.

Getijden

Onze oudste kleinzoon Sam komt aan boord. Opstapper voor 4 weken. Dan via Lemmer door naar de Oosterhaven in Groningen, altijd weer een plezier om te liggen. Vervolgens naar Delfzijl om met opkomend tij ‘zo ver mogelijk’ zien te komen. Dörpen, achter de sluis dus.

Een leuk plaatsje en zeker de moeite van een kleine wandeling waard.

Opstomend naar Bremerhaven leren we dat als er in Duitsland ‘hoogte 2.70 m.’ wordt aangegeven, er ook 270 centimeter wordt bedoeld.

En geen 271! Dat kan je snel een schijnwerper kosten.

Het is prettig om in de ochtenduren te profiteren van het tij. Je kunt dan een mooie afstand afleggen. Op de heenweg hebben we daar goed gebruik van gemaakt. In Bremerhaven zijn de winkels op loopafstand.

Tochtverslag Aaldert van der Vlies

Aan het ponton afgemeerd vallen we vrijwel droog. Het getijdenspel staat op de wagen, tevens rekening houdend met vaste (spoor)bruggen en hun doorvaarthoogte.

De sprong naar de ingang van het Kieler Kanaal is mij niet onbekend.

Als voormalig lid van PZV Zeezeilen, de voormalige Philips Zeezeilvereniging, voel ik me redelijk thuis in deze regio. Dus rondjes blijven draaien tot we wit licht krijgen. Na de sluis stoppen we in Brünsbuttel.

Echtgenote, kleinzoon en Belgen kijken hun ogen uit naar de passerende zeeschepen. Zo dichtbij lijken ze nog groter. We liggen aan de steiger waar geen stroom is en verhuizen naar de walkant. Bij herhaling moeten we op de steiger de schakelaar omzetten. Onze Belgische vrienden ontdekken dat 4 Watt zich de luxe van een diepvriezer én stofzuiger niet kan permitteren. Water? Ja, ergens in een hoek staat een kraan met waterbak voor de huisdieren.

Als je je eigen slang aansluit heb je water. Toch een tikje pover voor een haven die een begrip op zich is en waar enkele dagen verwaaid liggen niet ongewoon is.

De volgende ochtend steekt Eddi

zijn hoofd uit het luik en roept: “We gaan verkeerd, we moeten de andere kant op!”. Ik denk eerst aan Belgische humor. Maar naar blijkt heeft hij zijn navigatieprogramma op z’n kop op het scherm staan. We gaan dus door!

Zonder verplichte stop zien we de nodige containers aan ons voorbij trekken. Rendsburg is op 2/3 de volgende haven. Ilse, de blonde havenmeester, ZZP-er, wijst ons een box.

Een vriendelijke vakvrouw die elke avond de steigers afloopt alvorens naar huis te gaan. Een prima plek om je voor te bereiden op de Kieler Bocht en alles daar voorbij. De stationskiosk is het enige adres waar je nog een Nederlands dagblad kunt kopen.

Deense fjorden

Na enkele rustdagen, waarop nog wat aandacht aan het brandstofsysteem wordt besteed, gaan we naar Holtenau en varen door naar Laboe.

Een leuke haven waar we een wandeling maken naar de te bezichtigen onderzeeër. Voor onze Belgische vrienden een mooie stop omdat ze even hebben kunnen wennen aan de ruimte en drukte buiten de sluis.

De laatste reis van de ‘Spica’ Het is een geluid alsof ik in een Amsterdamse gracht over een berg oude fietsen vaar. Dat wil je niet horen als je door Amsterdam vaart, maar al helemaal niet op getijdewater waar het eb is en vervolgens vast komt te liggen.

Met onze ‘nieuwe’ boot, een Linssen Classic Sturdy 35 AC uit 1994 varen we in 2015 naar Denemarken. Het zou de laatste vaartocht van dit schip worden, want op de terugweg ging het mis.

Omdat mijn logboek onbereikbaar is, put ik vooralsnog uit mijn geheugen. In de lente van 2015 ruilen we onze Stevens Columbus kotter in en worden we eigenaar van een Linssen Sturdy 35 AC, lengte 10.55 m, diepgang 1.10 m, bj.1994. Enkele maanden later vertrekken we rich-

40

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

ting Denemarken, vergezeld van Eddi en Dina, een Belgisch echtpaar met een net iets grotere, mooiere en vollediger uitgeruste Sturdy 36.

We hebben hen via een oproep op de site van de Linssen Owners Group leren kennen.

Vianen is ons gezamenlijke vertrek-

punt. We volgen de route die ik onder andere aan de hand van een Duitse Vaarwijzer en de Gewasserkarte Deutschland Ost-Nordwest heb samengesteld en getoetst aan wat PC Navigo mogelijk acht. Voor diepgang en de hoogte van vaste bruggen wel zo handig.

Het Amsterdam Rijnkanaal is niet de vrolijkste vaarweg. Met plezier ga ik er bij Weesp vanaf en vaar het laatste stukje over de Vecht naar Muiden. Onze Belgische vrienden kunnen het waarderen. Tanken in Muiden is, gezien hun prijs per liter diesel, een noodzakelijk kwaad.

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

41

De volgende dag via de Leuchtturm bakboord uit naar Sonderborg. Een leuke haven waar de omgeving de moeite waard is. Vervolgens door de fjord naar Dyvig.

Dina had een Noorse voorstelling van het begrip ‘fjord’.

Die moet worden bijgesteld. En verder naar Faaborg, waar een Deense fjord nog steeds breed genoeg blijkt om voor enige golfslag te kunnen zorgen. Typisch Deense huisjes met stokrozen voor de deur. Alle huizen hebben een trapje naar de voordeur. De hoogte van winterse sneeuwval maakt dat noodzakelijk.

Op de kade verzamelt zich een groot aantal oldtimers.

Sam en ik bewonderen de goed geconserveerde auto’s.

Hier begint ook het mooie weer. Omdat we enige achterstand hebben opgelopen besluit ik om Middelfahrt te laten voor wat het is.

Er is een plan B voor het geval tijdnood in zicht zou komen. We gaan naar Soby op het eiland Aro. Voor het eerst zien we dat de Denen de zomer vieren. Na een nat voorjaar wordt er nu buiten de deur volop gegeten en gedronken. De openbare barbecues zijn tot middernacht in gebruik. En worden de volgende ochtend schoon aangetroffen, net als het grasveld! Marstal is onze volgende bestemming. Om hem moverende redenen kiest Eddi er voor om onderlangs het eiland te gaan, een omweg. Ik zie in een route met enige ondiepten geen bezwaar omdat de kaart ze helder aangeeft.

Uit solidariteit volg ik. Met ‘de’ kaart bedoel ik de kaarten van Verlag, serie 1 en 2. Absoluut onmisbaar! Een volledige set 2014 kon ik op Marktplaats kopen voor de helft van de prijs, goed besteed geld.

Verminderd vermogen

Het weer is ons niet goed gezind. Stevige golven en (daardoor) opnieuw een opspelend brandstofprobleem met gereduceerd toerental. Iets wat je liever niet hebt als er golfslag is. Ik ben blij dat we in Marstal afmeren.

Een leuke plek met goede voorzieningen. Ook hier een uitbundig buitengebeuren. Na een vrije dag besluiten we om via een oversteek naar Maasholm weer de Duitse wal op te zoeken. De weersvoorspelling blijkt te

42

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

optimistisch. Een zekere golfhoogte doet het brandstof probleem opnieuw opspelen en ik besluit om te keren.

De vraag komt op hoe je in de verhouding ‘golfhoogte: verminderd vermogen’ het juiste moment kiest om te keren. Ik weet niet dat deze casus in de Waterkampioen van april 2016 besproken gaat worden en besluit om hem op gevoel op te lossen. ’t Gaat goed! Eddi besluit om door te varen naar Maasholm.

In Marstal is een Volvo-dealer, dus weer een monteur aan boord. Hij helpt me eindelijk van een hardnekkig probleem af. ’t Kost wat, maar dan heb je tenminste niets meer. Om weer in balans met de voorsprong van Eddi en Dina te komen, besluit ik om via Bagenkop naar Holtenau te gaan. De iPhone zorgt dat we elkaar kunnen informeren over plannen en het bijstellen daarvan.

De oversteek van Bagenkop naar Holtenau is een traject van zo’n zes uur. Een kompaskoers, betonning en een drukke vaarweg zorgen er gezamenlijk voor dat we de goede kant op gaan. De door Eddi op zijn kaart genoteerde graden check ik nog even. Ik kies voor de keerzijde. Spitsbergen kan altijd nog! Bij aankomst in Holtenau blijkt de Puffin nog niet gearriveerd. Ik stuur enkele sms-jes maar krijg geen reactie. We denken nog steeds een achterstand te hebben en besluiten naar Rendsburg te gaan.

Daar nemen we opnieuw contact met hen op. Ze zijn verrast dat we, overigens zonder competitie, onze achterstand in een voorsprong hebben omgebogen. De volgende dag lopen ze binnen. Een rustdag in Maas-

holm na een woelige oversteek was de oorzaak. Dus beter ten halve gekeerd dan...! We gaan samen weer terug naar Brunsbuttel en bekijken daar het weer en tij voor de komende dagen. Wat heen een voordeel in de ochtenduren was, wordt terug een nadeel rond de middag en later. We accepteren dat voor de oversteek van ruim water de ochtenduren ‘verloren’ gaan en de uren die we kunnen benutten met afgaand of opkomend tij beperkt worden door invallende schemer. Het is geen punt van discussie dat we om veiligheidsredenen niet in het donker doorvaren. Dus wat kortere afstanden. Op de Weser staat een stevige wind. Een klein (vis)bootje vaart midden in de vaarroute en met enige regelmaat steekt de schipper zijn bovenlijf uit het raam. Merkwaardig, in het zicht van een aanstormend zeeschip.

Behoorlijk gevaarlijk ook! Ik krijg de indruk dat de man problemen heeft en stuur op hem af. Volgens de schipper ‘niets aan de hand’. Hij is te ver weg om te ruiken of hij gelijk heeft. Ik stuur bij en vervolg mijn weg. Wat ze op de brug van het naderende vrachtschip hebben gezegd laat zich raden. Het loopt goed af.

We gaan weer het traject van Duitse kanalen in. De krapte onder de bruggen is wat minder en dat maakt het passeren wat prettiger. In Oldenburg maken we een stop. We hebben een goed zicht op de scheepswerf van de Fa. Meier en een giga groot passagierschip in aanbouw.

leuk.” Achteraf zijn we die gevreesde regenbuien erg dankbaar.

De volgende dag is het rond 15.00 uur hoog water en een prima tijd om richting Delfzijl te gaan. Het is kalm weer, niet al te zonnig. Zoals gebruikelijk zijn dan alle patrijspoorten dicht, de zwemvesten bij de hand en na het verlaten van de sluis de marifoon afgestemd op Emden Control. Ik heb de kaart voor mijn neus, meerdere malen bekeken en weet dat ik na de oversteek van de vaargeul evenwijdig richting Delfzijl kan.

Ik focus mij op de tonnenlijn binnen mijn gezichtsveld.

En zie niet dat de eerste tonnenlijn direct buiten de sluis enkele tonnen op de wal dan wel in de wal heeft! Ik zie niet dat ik al aan het oversteken ben en doe dat voor mijn waarneming/gevoel pas als ik de zichtbare (tweede) tonnenlijn passeer. Daarmee rechtstreeks ondiep water binnen varend.

Na enkele tientallen meters hoor ik in mijn achterhoofd een bel rinkelen en gelijktijdig ook een geluid alsof ik in een Amsterdamse gracht over een berg oude fietsen vaar. Maar het geluid duurt slechts kort en we liggen stil. De motor is afgeslagen. Ik duik de kajuit in, open een luik en controleer of we water maken. Niet voor zover ik kan zien of horen. Ik herstart de motor en probeer aanrollende golven te gebruiken om achteruit te varen.

Tevergeefs! Het tij zakt snel en drukt me zijwaarts weg.

De marifoon zou uitkomst moeten brengen.

Een berg oude fietsen

PanPan

Eddi wil zijn vetpot vullen en daarbij valt de dop in de bilge. Nu blijkt het nadeel van een volgebouwde machinekamer. Het is lastig om ergens bij te komen.

We zetten ons geheime wapen in. Sam! Maar ook hij, slanke 13-jarige, ziet niets. Eddi doet een beroep op een Linssen dealer in de omgeving, maar het is zondag dus wordt het een dag later. In overleg volg ik zijn raad om alvast naar Emden te gaan. Sam wordt daar door zijn ouders opgewacht. De ‘aflos”, zijn zusje Sophie, zegt op de valreep dat ze toch maar niet mee gaat. “De komende dagen gaat het regenen en dan is meevaren minder

Kanaal 16: “PanPan, PanPan,PanPan!” Voor een ‘Mayday’ is geen reden. Voor een reactie kennelijk ook niet.

Ook al blijkt de marifoon het te doen, anderen doen het blijkbaar niet. Zelfs geen relais.

Een opgeladen telefoon moet, naast het gebruik van de marifoon, uitkomst brengen. De sluis zegt dat ze geen rol kan spelen maar zal Emden Control informeren. Emden Control laat weten dat er in Emden niet is voorzien in het redden van schipbreukelingen. Een gewaarschuwde politieman zegt dat hij op het bureau zit.

Ooit ‘zat’ ook ik op een Bureau. “Hulp verlenen aan hen

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

43

die dat behoeven” was toen het devies. Het handelen naar bevind van zaken werd niet voor de voeten gelopen door het wachten op een protocol en/of leidinggevende. Dat werkte. Toen! Ik bel ‘na kantoortijd’ mijn assurantiekantoor en krijg een 06 nummer. Dat gebeld zegt een mevrouw dat ze al thuis is en niets kan doen.

Klantgegevens niet voorhanden. Inzicht in het verlenen van ondersteuning ook niet. Of ik morgen om 09.00 uur het kantoor wil bellen? Ik word een beetje ‘narrig’ en zeg dat ik dat zal doen, met de boodschap dat onze relatie gelijktijdig met het opzeggen van de dekking zal worden beëindigd. Emden Control zegt vervolgens een lokale visser te kennen die wel eens een klus doet.

Ik hoor dat z’n vrouw haar man zal informeren zodra hij thuis komt. Als alternatief zou de KNRM uit Delfzijl (lees: Eemshaven) iets kunnen doen. Deden ze wel vaker! Ik zeg dat ze die moeten bellen. Narrig is inmiddels opgeschaald naar ‘pissig’.

Een passerend loodsbootje vraagt via de microfoon of ik hulp nodig heb. In mijn beste Duits roep ik hard JA. Ze varen weg en hebben mijn reactie vermoedelijk op het bureau van hun chef gedeponeerd. Ietwat later komt een tweede loodsboot poolshoogte nemen. Inmiddels is ons schip gaan kapseizen en voorover gaan hangen.

Lopen we naar bakboord, dan helt het schip naar links.

44

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Lopen we naar stuurboord, dan helt het schip naar rechts. Ik laat ons bijbootje zakken en koppel het los van de davits. Mijn vrouw stapt er met zwemvest aan in.

Ik spring nog even de kajuit in en pak mijn rugzak met paspoorten en laptop. Het risico dat ik aan lager boord het kapseizen zou versterken maakt dat ik niets anders meer pak en meeneem. Doordat de neus in de bagger zakt komt het achterdek snel hoger. Ik ga, als contragewicht, niet over de middentrap naar het zwemplatform maar via de hoge hoek van het schip en de kabelaring.

Vervolgens stap ook ik in de bijboot. Ik roei ons naar het loodsbootje en beiden worden we naar het loodsenonderkomen naast de sluis-ingang gebracht. Niets heroïsch, hooguit sullig. Desgevraagd (!) kregen we een kopje koffie.

Nasi en droge kleren

De gewaarschuwde KNRM komt vrij snel. Ik zie hen professioneel de situatie verkennen en vervolgens met hun RIB naar de wal varen. We stappen aan boord en varen mee naar ons schip.

Met onze bijboot, diepgang 15 centimeter, gaan twee bemanningsleden op onderzoek. Tot hun knieën door de modder wadend slepen ze zich naar het anker. Vervolgens werd het anker uit de modder getrokken en enkele meters verder uitgebracht. Een korte inspectie van de kajuit leert dat er water in staat. Jammer genoeg kan een map met documentatie en het logboek niet worden veilig gesteld. Op dat moment besef ik dat we ons schip kwijt zijn en wordt het me even te machtig. Met 29 knopen gaan we vervolgens naar het KNRM-station Eemshaven. Een wok met nasi staat op het gas. Mij vrouw krijgt droge kleren met logo KNRM. (Die geven we nooit meer terug, mannen!) Een lokaal B&B in Uithuizermeeden heeft nog een kamer vrij. We nemen afscheid van een behulpzame dame en zeven keien van kerels!

In hun voor de nachtrust bestemde tijd gaan ze omstreeks hoog water met 2 pompen terug om te zien wat er te redden valt. Helaas niets!

De volgende dag word ik suf gebeld door Duitse diensten die wel een sleepboot hebben die ons schip vlot kan trekken. “De situatie wordt steeds slechter!” Ja, dat had ik 24 uur eerder, in mijn zwemvest staande op de kabelaring, ook al vastgesteld. Mijn Nederlandse verzekeraar reageert vlot. Een expert met lokale bekendheid wordt ingeschakeld. Er is niet direct materiaal voorhanden maar Wagenborg zal een bok beschikbaar

stellen. Als de verplichte contacten zijn gelegd kunnen we naar huis. Net voor het verlaten van ons B&B krijg ik een visioen. “Twee oudjes op een NS-perron, hij sjofel en ongeschoren, beiden met een zwemvest onder de arm wachtend op een trein. De ijlings gewaarschuwde hulpverlener probeert hen van het perron richting de dichtstbijzijnde ‘opvang’ te praten.” We hebben daarom de zwemvesten maar even achtergelaten.

Condoleancebezoek

Op vrijdag gaan we weer terug naar Delfzijl. Samen met de expert bekijken we het/ons op een ponton gehesen schip. Een soort condoleance bezoek aan een dierbare, waarbij je ook nog mag helpen bij het afleggen van de overledene. Normaliter drijft je schip. Nu drijft de gehele inboedel. Enkele persoonlijke eigendommen halen we er doorweekt uit en nemen we mee. Van veel maak ik een foto. Als laatste haal ik de vlag weg. Als je in de shit verzeilt, doe het dan waardig.

En onherroepelijk komt het moment waarop we bonnetjes, aankoopnota’s of ander bewijs ter zake de aanschafwaarde en ouderdom moeten overleggen. In ieder geval zullen we iets ‘aannemelijk’ dienen te maken. Dat kan alleen als je afstand neemt van de emoties. Dag vouwfietsen van de Hema, dag verrekijker van 25 jaar oud maar o zo dierbaar. Dag bootje waar we zo blij mee waren!

Nadat we afscheid genomen hebben van de SPICA, wordt nog diezelfde dag een bod op het casco ontvangen en door de verzekeraar geaccepteerd. Het verschil met de aankoopwaarde is ons binnen enkele weken vergoed. Aanvullend een door ons aangetoond bedrag voor de waarde van aan boord gebrachte persoonlijke zaken.

Unigarant heet die verzekeringsmaatschappij! Het kost wat, maar dan heb je in geval van nood ook nog wat-

Fraude?

Een week later word ik gebeld door de Politie. De Jonge man zegt een verklaring nodig te hebben. Ik vraag hem in welke hoedanigheid ik gehoord ga worden. ‘Als verdachte!’ Ik vraag hem van welk artikel en hij blijft het antwoord schuldig. Feiten en omstandigheden weet hij ook niet. Op een influistering zegt hij dat het verzekeringsbedrog zou kunnen zijn. Daar is echter geen aangifte van gedaan.

Ik constateer dat van alle mislukte veranderingen bij de Nederlandse Politie er tenminste 1 geslaagd is. Eind zeventiger jaren van de vorige eeuw diende de samenstelling van de Nederlandse Politie wat meer een dwarsdoorsnede te worden van onze samenleving. Daarin is men geslaagd! Enkele dagen later rij ik, de boosheid de baas, naar Grou en leg ik als ‘betrokkene’ een verklaring af.

Nooit te oud

Tot slot: Denemarken is met een goede tochtvoorbereiding aanbevelenswaardig. 2e Kerstdag is voor de keuze en planning veelal ons vertrekpunt. Grotere schepen kunnen buitenom en besparen wellicht wat tijd. Binnendoor vraagt de tocht een goede studie van doorvaarthoogten en diepgang. Neem ruim de tijd. Voor de gedachtebepaling: enkele maanden? Verwaaid liggen hoort er bij. De Duitse kanalen zijn niet spannend, eerder inspannend door hun eentonigheid. Kijk daar dagelijks even naar je wierfilter. Als je nog nooit een impeller hebt vervangen dien je daar vooraf enige oefening in te krijgen. Tijd en plaats zijn nooit voorspelbaar. En als je het reserve exemplaar gebruikt, dan heb je geen reserve meer, dus aanvullen! Dat geldt ook voor brandstoffilters. Verdeel de taken zodat er routine ontstaat.

Standaard in de sluis over het zelfde boord afmeren op de middenbolder schept rust. Roepen naar, in plaats van schreeuwen tegen, je vrouw ook. Een extra lijn neem ik als schipper voor mijn rekening. Begin ruim voor vertrek met het binnenhalen van de walstroom, het zo nodig aandraaien van de vetpot, controle oliepeil, marifoon op de juiste frequentie en kijk gewoon even hoe stroom en wind staan om soepel van wal te steken. Het sluiten van patrijspoorten, luiken etc. hoort

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

45

Naschrift van de redactie: dit artikel is overgenomen uit het blad Motorboot van september 2016, met goedkeuring van de auteur en de uitgever van het blad. De auteur heeft het geschreven om motorbooteigenaren met soms geringe nautische ervaring te wijzen op potentiële gevaren.

tot de vaste taken van een aangewezen bemanningslid. Kortom, organiseer je vertrek en aankomst. Dat er desondanks wel eens iets mis kan gaan is gebleken. Een mens is nooit te oud om te leren. Er is inmiddels (opa’s laatste kunstje) een nieuwe Spica. Opstappers hebben zich inmiddels weer gemeld. ’t Is goed!

0 km

DENEMARKEN

100

Fyn Faaborg

Dyvig

Lang elan d

N

Route Soby Also

Sønderborg

Sylt

Flensburg Maasholm

Æro

KIELER BOCHT

Holtenau Rendsburg

Bagenkop

Marstal

N O O R D Z E E

Laboe KIEL

Helgoland

be

Brunsbuttel Lübeck

ng

La

El

Cuxhaven

r

HAMBURG

Delfzijl

Wilhelmshaven Emden

Bremerhaven

Elbe

©HdB 040816

ese W

og

Eems

Leeuwarden

eo

ist

m

g

nd

o ko

ni

ku

on ela

Ju

m

r Bo

er

hi

Sc Am

Dörpen

Dollard GRONINGEN

Assen

NEDERLAND

Hunte

Weser

Küstenkanal Oldenburg

Eems

BREMEN

DUITSLAND

Club-Activiteit Johan Kortas

Oktober Pubavond

© Henk de Bruin 3 augustus 2016 Rampreis Denemarken 100 × 70 mm Woensdag 19 oktober was er weer een Trafalgar Pub avond georganiseerd door de activiteitencommissie, ditmaal met 3 presentaties.

1/1 gebruiken!

Met een opkomst van ruim 30 leden was de palaverzaal boven de Pub goed bezet. Het was weer een ouderwetse PZV avond, buiten guur

46

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

N

Rondje Ierse zee

Na een korte intro van Maarten trapte Leo van Leeuwen af en had prachtige foto’s en spannende verhalen over hun rondje Ierse Zee. De voorkeur lag duidelijk bij de schoonheid van de westkust van Great Britain (Wales) met veel onontdekte plekjes, nauwe doorgangen en ondieptes. De uitslag van de Brexit was een mooie gelegenheid voor de lokale vissers om er een feestje van te maken waaraan Leo en Marijke zeker moesten meedoen!

Ierland heeft zijn charmes van pubs, oude stadjes, flinke windmolen parken etc.

Leo noemde nog een probleem met de autopilot koppeling aan het roer. Dat deed me denken aan de gebroken roerketting tijdens de Ramsgate terugtocht uit London in 2013 midden op de shipping lane…..

Ervaringen op een koopvaardijschip Kasper Roks vertoonde mooie plaatjes van verre oorden gelardeerd met stoere zeemanspraat over zijn leven als tweede stuurman op de koopvaardij.

De zee gezien vanuit de brug van een koopvaardijschip deed de ogen open voor zeilers, want worden wij als zeilers nog wel op tijd gezien op de brug?

Met alle scheepsautomatisering, het inperken van bemanning en groter wordende schepen valt dat toch niet mee. Het romantische van vroeger en lange reizen maakt plaats voor meer efficiëntie, geen deftige uniformen en 12 weken op en 6 weken af. Dat laatste lijkt mij ook wel wat in het werk!

Wel wat anders dan wat mijn opa als kapitein deed op de wilde vaart voor de Rotterdamsche Lloyd in de jaren

1920-30: 1,5 jaar weg naar b.v. Zuid-Amerika en met nieuwe vracht via Azië terug. Ik had alleen de zwartwit plaatjes gezien maar kon daarin wel het vlekkeloos witte officierstenue herkennen. De sextant, gegist bestek en veel bemanning waren een must.

De Rosa langs Ria’s Na een korte pauze had Arend Jan Klinkhamer prachtige dia’s en interessante uitleg over zijn ‘steeds verder naar het zuiden’ reizen langs de kusten van Portugal, Spanje en Frankrijk. Hij heeft de reis van vorig jaar al besproken in ZZ en dit jaar komt ook nog. (red.: elders dit nummer). Dus ik zal de reisbeschrijving hier niet herhalen.

Ze hebben een pracht tijd gehad rondom Santiago de Compostela, goed weer, slecht eenmaal dichte mist aan de noordkust maar wel veel meer gemotord dan gewenst. Cursus Spaans is zeer aan te bevelen want de Spanjaarden daar spreken nauwelijks Engels. Ook het aanmeren in de haventjes in de Ria’s wordt ondersteund door ervaren havenhulpjes die beter niet kunnen worden tegengesproken bij het aanleggen.

Al met al deed dit me denken aan vroeger toen ik als student en vriendin met een oude Citroen DS (ja de dame!) door Portugal en Spanje trok. Zeker rond La Coruna was het ruig volk die alleen Spaans sprak en het maar vreemd vond dat zo’n jong stel in een mooie Citroen DS rond reed!

Kortom, weer een gezellige en geslaagde clubavond met voldoende gespreksstof.

Dank aan de activiteiten commissie (Maarten), Leo, Kasper en Arend Jan. Op naar de volgende clubavond!

nat weer en binnen de warmte en sfeer van een gezellige PZV groep met passie voor de zee en dito verhalen.

De gemeenschapszin werd nog verder bevorderd door het circuleren van een lijst bestellingen van bier en wijn die tijdens de korte pauze genuttigd konden worden. Ook het kleingeld had een sociale rol! Tijd voor de pauze wordt hierdoor korter en de groep blijft door keuvelen.

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

47

Tochtverslag Annemieke Stallaert

RetourPZVCherbourg taxiservice Het ‘stoere plan’ voor een gezamenlijke PZV taxiservice blijkt in de uitvoering toch iets minder briljant.

Maar och, ‘t was wel gezellig!

Stoere Plannen BBQ heet niet voor niets zo

Opstappers die meehelpen een boot op weg naar (of terug van) de vakantiebestemming te brengen, het is al jarenlang een traditie binnen PZV. Tijdens de Stoere Plannen BBQ van begin juli bleek, dat zowel de Xinia als de Zuid West 7 in het zelfde weekend een bemanningswissel in Cherbourg zouden hebben. Precies zoals de bedoeling was ontstond daar bij het kampvuur een stoer plan: de PZV taxiservice.

Omdat Willem onderdeel is van de wegbrengbemanning van de Zuid West 7, en ik dat weekend verwacht in topvorm te zijn, bied ik aan Jacqueline van Amstel en Moniek Mol naar Cherbourg te brengen. Daar kunnen we dan een paar dagen samen zeilen, waarna ik met de wegbrengbemanning terug rijd naar Nederland, precies op tijd voor de volgende chemo.

Stoer plan wordt uitgevoerd

De taxirit begint voorspoedig. 3 meiden in de auto, een hoop bij te kletsen natuurlijk. Onderweg hebben we al contact met de Xinia.

Wim en Maarten Schouten zullen voor een borrel en hapjes bij aankomst zorgen. We vreten kilometers en vlak na de middag verwennen we onszelf met oesters in Honfleur.

48

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Het goede leven!

Wel maken we ons een beetje zorgen over de voortgang van de Zuid West 7. Huub, Jacqueline Flink en Willem waren later uit Nederland vertrokken dan de Xinia, en waren in zwaar weer terecht gekomen bij Dover. Na een paar dagen verwaaid gelegen te hebben moesten ze nu vaart gaan maken om op tijd weer aan de Franse kust te komen. We hopen maar dat we ze vanavond in Cherbourg zullen treffen!

Maar wat als het Stoere Plan niet werkt?

Terwijl wij in Honfleur zitten bij te komen van een copieuze lunch, en ons opmaken voor de laatste kilometers, krijgen we bericht van de Zuid West 7: koelproblemen bij de motor. Al kruisend tegen stroom hadden ze die nacht ternauwernood Eastbourne kunnen bereiken.

Op een half kokende motor waren ze het laatste stukje de sluis door gekomen. Voor van een oversteek sprake kon zijn moest eerst het koelprobleem worden opgelost.

Jacqueline, Moniek en ik rijden met bezwaard gemoed verder naar Cherbourg. Gastvrij als altijd biedt de Xinia ons een bedje voor de nacht. Moniek kan, bij gebrek aan eigen slaapzak, zich warmen aan de PZV-dekentjes!

Taxirit wordt roadtrip?

Een mooie zonnige dag in de haven van Cherbourg. De Xinia is klaar om aan de vakantie te beginnen, en verwacht die dag Jacqueline’s broer, schoonzus en kinderen, die

een paar daagjes mee zullen varen.

Maar intussen zitten Maarten Schouten, Moniek en ik nog aan boord, in afwachting van de Zuid West 7. Halverwege de middag hebben we contact. Het is de bemanning gelukt een nieuwe impeller en pakking te plaatsen, maar helaas krijgt de motor nog altijd geen koelwater. De Zuid West 7 weet het ook niet meer....

Moniek en ik willen toch iets van ons weekend maken, en bovendien: de Xinia krijgt een boot vol gasten, en de PZV-opstappers moeten weer naar Nederland. We beginnen plannen te maken voor een heuse road trip: met de autoferry van Cherbourg naar Portsmouth, vervolgens een mooie route door het Engelse kustlandschap (met pubs) naar Eastbourne, om daar de bemanning te wisselen, en dan vanuit Dover terug met de autotrein het kanaal over naar huis.

Rond borreltijd leggen we ons plan voor de roadtrip voor aan de mannen van de Zuid West 7. Willem en Huub vinden het maar onzin. Dat geintje gaat flink in de papieren lopen, ze gaan nog één keer naar de motor kijken..!

Een half uurtje komt het een tweede telefoontje uit Engeland: de afsluiter had dicht gezeten!

Ook aan boord van de Zuid West 7 was al geborreld dus van oversteken kon geen sprake meer zijn. Dus nog maar een nachtje op de gastvrije Xinia. Gelukkig kunnen we er allemaal om lachen!

Uiteindelijk komen de doorzetters van de Zuid West 7 op zondag alsnog aan in Cherbourg. Kort daarna komen ook de gasten van de Xinia aan, het is even wat heen en weer gesjouw, maar uiteindelijk ligt alle bagage in de juiste boten danwel achterin mijn auto.

We gaan gezellig met zijn twaalven uit eten, en na een laatste over-

nachting (dit keer ieder in zijn eigen nestje) worden we uitgezwaaid door Wim, Jacqueline, familie van Amstel, Huub en Moniek. Voor hen kan de vakantie nu echt beginnen!

Na een uur of 8 zijn Maarten, Jacqueline, Willem en ik weer thuis.

Dat deel van de taxirit loopt dan weer wel volgens plan. Maar als er echt iets grondig mis was geweest

met de Zuid West 7 hadden we ons (aan weerszijden van het kanaal) mooi in de nesten gewerkt...

We zijn het er allemaal over eens: een gezamenlijke taxiservice voor zeilers is een slecht plan. Je weet met zeilen immers maar nooit wat er mis gaat. Maar het was wel weer ouderwets gezellig!

In memoriam Han Theys Op 15 oktober 2016 hebben we in de aula van het crematorium in Heeze afscheid genomen van onze zeilvriend Han Theys.

Hoewel Han al langere tijd leed aan een slopende ziekte, was zijn toestand gedurende een aantal jaren tamelijk stabiel. De laatste weken verslechterde zijn toestand evenwel snel en hij overleed op 10 oktober jongstleden.

Han werd 72 jaar. Hij werd in 1985 lid van PZV en voer daarna enkele jaren op eigen kiel de Ramsgatetocht mee. Zijn schip, de Red Bouncer - zo genoemd omdat het rood geschilderd was na een ongelukkige val van de bok in de winterstalling in Noordschans, bij velen van ons de ‘beroemde’ Piet de Zeeuw - was in de jaren tachtig een bekende verschijning in de PZV-vloot.

Han was in totaal 30 jaar lid van PZV. Nadat hij zijn schip had verkocht, voer hij nog vele malen mee met de Ramsgate- en andere tochten. Vaak als bemanning bij Jan de Vin op de Joint Venture. Hij beëindigde zijn lidmaatschap van de vereniging in 2015, omdat hij niet meer aan zeilen toekwam.

Han had zowel technische- als commerciële talenten, was een doorzetter en iemand waarop je kon rekenen, een ‘family man’ ook, met een passie voor zeilen. We verliezen in hem een goede zeilvriend en zullen hem geheid missen.

We leven mee met zijn echtgenote Mary, dochter Chantal en familie en wensen hen sterkte om dit verlies te dragen.

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

49

Techniek & Vaarpraktijken Joep Vermeulen

Wadvaren Wanneer je vast komt te zitten op het Wad, heb je dat meestal aan jezelf te danken. Of je hebt je diepgang verkeerd ingeschat omdat je verkeerd gerekend hebt. Of je bent van je koers afgeweken en zit je net buiten de tonnenlijn. Het is me allemaal al overkomen.

De diepte verkeerd ingeschat. Ach, ik heb een ophaalbaar midzwaard en kom dus bijna overal overheen.

Dus niet. Meestal kon het net, maar soms blijf ik gewoon in de blubber steken.

Bijvoorbeeld: van Vlieland via het Inschot naar Kornwerderzand. Je kunt dan niet overal de stroom mee hebben.

Ofwel heb je de uitgaande stroom vanuit de haven van Vlieland wanneer je twee uur voor LW vertrekt en pak je op het keerpunt bij de Richel de ingaande stroom en ben je na vier uur en een uur voor hoogwater over het wantij van het Inschot heen. Geen vuiltje aan de lucht.

Soms lukt het niet om op deze ideale tijd te vertrekken. Hetzij, je komt in de nacht bij Kornwerd aan, dan wel moet je in de nacht vertrekken uit Vlieland.

50

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Terschelling - Kornwerderzand

Vertrek je van Terschelling dan komt er nog een probleem bij. Er zijn twee routes. Via het Schuitengat of via de Slenk. Voor- en nadeel.

Via het Schuitengat is het twee mijl korter. Zelfs voor mijn niet diepstekende boot was het Schuitengat bij laagtij en een gemiddelde golfslag niet zo’n goed idee. De diepte varieerde dan van 0.8 tot 1.80 m. Wanneer je niet heel nauwkeurig binnen de tonnenlijn voer, kwam je in de problemen. Voor diepstekende boten was deze route alleen bevaarbaar tussen een uur voor en na hoogwater. Dit is gerekend vanaf de gegevens op de kaarten. Wel verandert de diepte regelmatig. Nu is de diepte groter geworden door een natuurlijk proces en kunnen ook diepstekende schepen langer door het Schuitengat. Maar blijf binnen de tonnen.

De adviesvertrektijd naar Kornwerd via het Inschot is drie uur voor HW Terschelling. Via Harlingen en de Boontjes een uur na LW tot drie uur voor HW en geeft dus meer speling.

In afstand langer, maar doordat je meer en langer stroom meekrijgt niet veel langer in tijd.

Ga je dus via het Schuitengat, dan

heb je eerst de stroom tegen om hem in het Stortemelk weer mee te krijgen.

Ga je via de Slenk, dan heb je wel de ingaande stroom mee, maar op de Meep pal tegen. Iets moet je op de koop toenemen. Op het Wad kun je bijna nooit de stroom altijd meehebben.

Het uiteindelijke doel is het wantij van het Inschot, daarna is er geen probleem meer met de diepte.

De stilte van het wad

Mijn boot is niet al te snel: 4,5 knopen gemiddeld. Iets te laat vertrokken kwam ik na HW bij het Inschot en liep vast. Er stond nog maar 0.8 m. Dat is met mooi weer geen enkel probleem. De stilte van het Wad is oorverdovend. We lagen er met drie boten die ook net te laat waren. Wanneer je dan geluk hebt, zwemmen de zeehonden naast je boot.

Je kunt met behulp van prachtige tabellen precies uitrekenen hoe laat er hoeveel water staat. Maar van die rekenarij komt niets terecht wanneer de sluis bijvoorbeeld stagneert en je een uur later wordt geschut.

Vaar je alleen, zoals ik, dan heb je gewoon geen tijd om de diepte opnieuw te berekenen. Eigenlijk moet

je dan gewoon een tijdschema maken waarin de verschillende dieptes staan aangegeven. Nu weet ik uit ondervinding dat ik 1.20 m heb tot anderhalf uur voor en na HW. Een heel handig hulpmiddel is de kaart van Navionics waarop exact de dieptes staan aangegeven tijdens de verschillende momenten van hoog- en laagwater. Zie ook bijgaande screenshots. Het programma is simpel te installeren op elk Android toestel en kost minder dan de papieren versie. De update elk jaar kost de helft van de nieuwprijs. Je klikt op de peilschaal bij een haven of een sluis, op de afbeeldingen Terschelling, en verschuift de tijd. Precies kun je dan op de wat uitvergrote kaart van het betreffende gebied de juiste dieptes zien, die steeds veranderen naarmate je de tijd verandert. Je weet de verhoging t.o.v. het NAP en in een oogopslag weet je of je het haalt of niet.

Bij afgaand tij duurt het echt langer om weer vrij te komen, je kunt meer wagen bij opkomend tij. Maar dat zal een ieder wel bekend voorkomen.

Velen van ons huiveren bij de gedachte vast te lopen, maar op het Wad hoort dat er gewoon bij.

Mits.... de wind zich rustig houdt en je vastloopt op een zachte plaat.

Regelmatig vergaan er schepen die vastgelopen zijn en door de hoge golfslag zo hard op de harde plaat stampten, dat de kiel de boot in kwam.

Varen op het Wad heeft ook als voordeel dat je bijna nooit zeeziek wordt en dat is mij heel wat waard.

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

51

Evenement Marja Snoeijen

De 24-uurs van het IJsselmeer met een PZV topteam!!

Op het verlanglijstje van Michel stond al langer om een keer met de SunDancer mee te doen aan de 24-uurs van het IJsselmeer. Dit jaar is het dan eindelijk zover. In het voorjaar is de ‘bemanning geworven’, zeilvrienden Harry Olie, Manuela en Manfred Paradiek.

Natuurlijk gaat schipper Michel zelf ook mee evenals de schrijver van dit artikel. Stuk voor stuk ervaren zeilers met, behalve Michel, ook allemaal meer of minder 24-uurs ervaring. Dat heeft natuurlijk zo zijn voor- en nadelen!!

waarts en gaat de rest voor een regenachtig en winderig tochtje met de SunDancer terug naar Lelystad. Op naar het 24-uurs weekend, de afspraken zijn gemaakt, de bemanning is op elkaar ingespeeld, de waypoints van de rakken staan in de plotter en de voorspellingen zijn goed. Alle ingrediënten voor een succesvolle 24uurs de week erna.

Eerst oefenen

We hebben een oefenweekend georganiseerd om elkaar ook als bemanning in een wedstrijdsituatie beter te leren kennen, te oefenen, de taken te verdelen en natuurlijk een gezellig weekend weg te zijn. Dit werd geprikt op 20 en 21 augustus. Iedereen weer terug van vakantie en er staan geen andere PZV-evenementen op de kalender. Op vrijdagochtend schepen Michel, Manfred en Marja in voor een eerste tochtje naar Enkhuizen. Daar zal einde dag Manuela aan boord komen en Harry de volgende ochtend. Er is nauwelijks wind, maar de volgende dagen is anders voorspeld: regen en dikke windkracht 6! Lekker om te oefenen maar nogal heftig voor een tocht van 24 uur! Uiteindelijk besluit Harry ook op vrijdagavond al te komen, hij is er natuurlijk veel te graag de hele rit bij!

Op zaterdag waait het inderdaad een dikke 6. De taken worden verdeeld: Michel schipper, Manuela opperhoofd navigatie, Harry hulpnavigator, Manfred en Marja ‘manusje van alles’. We gooien in de loop van de ochtend los en varen een aantal rakken op het IJsselmeer. Na het varen van een mooie ruit van ca 24 NM in harde wind en regen besluiten we dat het wel mooi is geweest. Terug naar Enkhuizen voor een evaluatie, vervolgafspraken, borrel en gemeenschappelijk diner bij de Mastenbar. Een altijd gezellige ‘vreetschuur’ op de Compagnieshaven. Daarna blijkt er nog een soort festival met live muziek op de Gependam. Gezellig, maar de vermoeidheid slaat al snel toe.

De volgende ochtend vertrekt Harry met de auto huis-

52

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

Het echte werk

Dan is het eindelijk zover. Meer dan 600 boten hebben zich ingeschreven voor deze 24-uurs. Op vrijdag 26 augustus schepen Michel, Manuela en Manfred in de loop van de ochtend in, Harry volgt ’s middags en Marja pas einde middag. Het weer is fantastisch zomers en het belooft zo te blijven. Er wordt hard gewerkt aan de planning, het verwijderen van overtollige spullen, zoals een buitenboord motortje, het maken van een wachtschema, en het in orde maken van de boot. De waypoints worden nog even gecontroleerd maar i.p.v. er één te

verwijderen verwijdert Manuela ze allemaal waardoor Michel en Manuela 1 uur voor vertrek beginnen met opnieuw definiëren van de waypoints. Heel knap dat dit zonder al te veel stress nog gelukt is!!

Er wordt goed nagedacht over de vertrekstrategie en Lelystad Zuid blijkt de meest strategisch keuze.

Na een lekkere nasi maaltijd vertrekken we om 18.15 uur in Lelystad Haven om vervolgens om 19.00 uur te starten. We hebben gekozen voor 3-uurs wachten.

De teams worden gevormd door 1) Michel en Harry.

2) Manfred en Marja. Manuela overlapt als navigator, geassisteerd door Harry en Marja. Bij de start staat er een noordoostenwind en daarom blijven we lang op het Markermeer, halvewindse rakken genoeg. We zetten al snel de genaker op (en ook weer af…) De wind ruimt verder naar het Oosten en helpt ons steeds beter om richting Enkhuizen te komen. Pas rond half zes in de ochtend gaan we bij Enkhuizen door het Naviduct om onze tocht op het IJsselmeer voort te zetten. Het Wad is niet haalbaar. Het gaat als een tierelier ook al slaat de vermoeidheid wel toe gedurende de dag. Het blijft continue opletten want het is erg druk op het water. Daarnaast is er overleg over het kiezen van de juiste rakken.

Een rustpauze op z’n tijd, voldoende eten en het mooie zomerweer houdt ons op de been. Het weer blijft de hele dag prachtig met wind uit Oostelijke richtingen. De ronding van de laatste boei was een uitdaging van alle kanten kwamen boten maar we wisten net het juiste gaatje te vinden om een gijp rondom de boei te maken.

Daarna varen we met 600 boten tegelijk op de finish af, een prachtig gezicht! Rond 18.45 uur en 136 NM verder komen we over de finish. En dan wacht ons, en natuurlijk alle wedstrijdboten, een geweldig warm en feestelijk onthaal in Medemblik. Een mooi gezicht al die mensen die je al klappend verwelkomen, wauw. Koude rillingen krijg je ervan. We krijgen een mooi plekje toegewezen midden in de stad. Stapelen minstens 6 dik!

En het is feest in town!! Dan wij ook maar aan het feesten. Ook Haye en zijn zoon blijken in Medemblik te zijn en komen op de borrel. Het is maar goed dat Manfred al een heerlijke maaltijd heeft meegenomen, anders was het van eten niet meer gekomen!!

Na een gezellige en feestelijke avond zijn we allemaal moe maar voldaan. Na het ontbijt de volgende ochtend wordt Harry opgehaald door vrouwlief en vaart te rest van de bemanning terug naar Lelystad. Een tochtje van 25 mijl, peanuts. Maar niet voor een zeeziek bemanningslid…..toch dat glaasje wijn en/of toch die vermoeidheid????

Voordat we in Lelystad Haven aanleggen verricht de bemanning nog een goede daad, door een boot met een lijn in de schroef, vlak voor de haveningang, op te slepen. Dat komt ons op een lekkere fles rosé te staan.

Een mooie afsluiting van een top weekend!

Het resultaat

We blijken uiteindelijk 202ste te zijn geworden! Bij de beste 35% dus!! Is dit slecht? Nee, helemaal niet. Onze navigator Manuela heeft uitgerekend dat het met de handicap die de SunDancer was toebedeeld ook niet veel beter had gekund!!! En slim met plezier uitvaren van zo’n race is natuurlijk ook een verdienste!! Daar mogen we als bemanning hartstikke trots opzijn.

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

53

Wat hebben we er van geleerd

• Met meerdere schippers aan boord kun je prima een 24-uurs varen!

• Een goede voorbereiding is het halve werk.

• Maak goede afspraken, zowel zeiltechnisch als over praktische zaken.

• Een goede bemanning met ervaren zeilers is een must.

• Zorg dat je bij aanvang bent uitgerust!

• Gedurende de tocht is goede communicatie over het tochtplan essentieel.

• Zorg gedurende de tocht voor een goede administratie van de gevaren rakken.

• Houd je aan het wachtschema, probeer te rusten.

• Zorg voor voldoende eten en drinken (ook voor zaterdag avond).

• Dit is een mooi PZV-evenement, maar niet voor elk jaar.

Facts en figures

• Dit was de 52ste Delta Lloyd 24 Uurs Zeilrace.

• Deze wordt georganiseerd door de Kustzeilers.

• Er doen doorgaans zo’n 700 zeilboten mee, waarvan ca 600 in de toerklasse.

• Deze race vindt altijd plaats op het Markermeer, IJsselmeer en Wad. • Altijd in augustus.

• De SunDancer was dit jaar de enige boot uit de PZVvloot.

• De SunDancer heeft 136 NM gevaren in een kleine 24 uur.

• In 2017 wordt de 53ste 24-uurs zeilrace gevaren op 25 en 26 augustus.

Meer info: www.kustzeilers.nl/cms/24uzr

Kats - Zeeland

kwali

teits zeile n gem aakt in Ne derla nd

Met onze zeilen vaart u vooraan in kwaliteit Veerhaven 1 b 4485 PL Kats

54

Telefoon: 0113 - 600 291 E-mail: info@lionsails.nl

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

Bestuur Annemieke Stallaert Voorzitter voorzitter@pzv-zeezeilen.nl Henri Boetzkes Secretaris secretaris@pzv-zeezeilen.nl Manfred Paradiek Penningmeester penningmeester@pzv-zeezeilen.nl Maarten Roks Activiteiten activiteiten@pzv-zeezeilen.nl Maarten Schouten Communicatie communicatie@pzv-zeezeilen.nl

www.lionsails.nl

Voor lezingen, training en supervisie van het BOT (bedrijfsopvangteam) Voor lezingen, training en supervisie van het BOT (bedrijfsopvangteam)

ZEEZEILEN/verenigingsblad Theo Bouwma hoofdredacteur Carla Peeters redacteur Peter Plantinga redacteur Joep Vermeulen redacteu vormgever Nynke van de Kamp vormgever website: www.pzv-zeezeilen.nl Martijn van Dijk webmaster Gerrit van Mourik webmaster Bauke Sijtsma webredacteur Hermine van der Horst webredacteur

Lion Sails

Zeilmakerij Lion Sails Holland BV

Zeezeilvereniging

Händelhof 16 2402 GW Alphen aan den Rijn Tel 0172-240690 info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

incident-trauma 111011.indd 1

11-10-2011 14:22:15

Contact: Voor zowel Zeezeilen (kopij) als voor de website (berichten): redactie@pzvzeezeilen.nl

Händelhof 16

Leden- en botenadministratie Deze wordt bijgehouden door secretaris en penningmeester. Het onderhoud van persoons- en bootgegevens gebeurt door de leden zelf, via de website.

Tel. 0172-240690

2402 GW Alphen aan den Rijn info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

Betalingen Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekends en advertenties in ZEEZEILEN gaarne overmaken met vermelding van de aard van de betaling, naar bankrekening: ING 3222325 t.n.v.

PZV Zeezeilvereniging, BIC: INGBNL2A, IBAN: NL72INGB0003222325 Kopij aanleveren Kopij voor ons blad Zeezeilen aanleveren, in Word, per e-mail aan: redactie@pzv-zeezeilen.nl.

Bijbehorende foto’s van goede kwaliteit apart meesturen.

Neem even contact op met de redactie als dat om een of andere reden zo niet kan en eventueel anders zou moeten.

De redacties van Zeezeilen en van de website kunnen ingezonden artikelen wijzigen, inkorten of weigeren. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het artikel en voor de mening die er in wordt weergegeven. Die mening komt niet noodzakelijk overeen met de mening van de redactie van Zeezeilen en/of het bestuur van PZV. Ingezonden bijdragen, foto’s, illustraties en andere gegevens dienen vrij te zijn van auteursrechten. PZV zal in geen enkel geval auteursrechten vergoeden.

Het is niet toegestaan artikelen uit Zeezeilen of van de website over te nemen, anders dan met schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van de bron.

Advertenties Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen

“Datema Amsterdam voor een goed en persoonlijk advies en een veilige vaart!”

“Vertel ons wat in de

wereld u wilt bezoeken en wij zorgen voor

uw nautische kaarten en -boeken. Onze

naam staat borg voor kwaliteit en zorg”

Datema Amsterdam Eind 15 4201 CP Gorinchem Telefoon: +31 (0)183 - 71 20 50 Fax: +31 (0)20 - 427 95 66 E-mail: datema-amsterdam@planet.nl

VERHUISD! Ons nieuwe adres is:

EIND 15, 4201 CP GORINCHEM.

Bij Datema Amsterdam kunt u o.a. terecht voor: • Nautische kaarten en -boeken • Instrumenten en veiligheidsmiddelen • Reparaties • Keuringen, etc.

• Nautische cadeau’s

Openingstijden: Ma, do en vr: 10:00 uur – 19:00 uur Za: 10:00 uur – 17:00 uur Di, wo en zo: Gesloten Voor gewijzigde openingstijden zie:

www.datema-amsterdam.nl

PZV Zeezeilen, nummer 3 - 2016

55