Zz 2015 1

PZV 35 jaar: lustrum

• Lokale windeffecten • Boot achterlaten in Frankrijk • Cultuur aan zee • Interview Tom Kipperman • Volvo Ocean Race • Oosterschelde-excursie • Reven vanuit de kuip • Carieb • Thames Estuary • Schipper en haven

Zeezeilen Jaargang 34 - nummer 1 - april 2015

Zeezeilvereniging voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

The place to be!

4 5 6 6 7 8 10 11 12 13 17 20 20 23 25 26 28 31 32 34 36 37 39 42 44 46 48 50 50 51 51 52 53 54 55

Inhoud Van de redactie Hans van Reenen Van het bestuur Herman Van den Broeck Nieuwe leden werven Huub Mol Kanaal 77 Lustrumviering 2015 Lustrumcommissie Nieuwe leden Reactie op Zeezeilen Piet Rem Interview Tom Kipperman Bauke Sijtsma en Joep Vermeulen In Memoriam Ad Verzuu Rob Riedijk Panne Joep Vermeulen Bidden om regen Herman Van den Broeck Het roer Joep Vermeulen De twee Jees Joop Bakker Thuisreis Fiore Carel Bloemen Oosterschelde-excursie

Pieter Plantinga Reven vanuit de kuip Carel Dijkmans Carieb Dico van Ooijen en Yvonne Verschure Fotowedstrijd Arjen Jeurgens Boot achterlaten in Frankrijk Ben Visser Zeilen met Mas Joep Vermeulen Cultuur aan zee Theo Bouwman Solozeilen Theo Bouwman Lokale windeffecten Arend Jan Klinkhamer Privacy Annemieke Stallaert Thames Estuary Special Defense Units: TESDU

Stijn Engelen Volvo Ocean Race Eric van Genuchten Schipper en haven: Scheveningen Richard Fransen PZV en een Goed Doel Jacqueline Flink Smoelenboek met oude smoelen Casper de Lange en Annemieke Stallaert Rosa in Rochefort Arend Jan Klinkhamer Zo zie je Zeelandpas Annemieke Stallaert Rugpijn aan de Workmate Arend Jan Klinkhamer Nieuwjaarsborrel Jan Oome PZV activiteiten Maarten Roks Colofon en Monsterrol

Kalender vr 17 za 25-27 za 9-16 za 13 -14 do 20 za 12-13 za 12-13 za 26-27

Trafalgar Pub Dommelstraat, Eindhoven PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

23

april april mei juni augustus september september september

ALV met Volvo Ocean Race Inslingerweekend Ramsgatetocht Manoeuvreren en stoere verhalen Sail Amsterdam Vrouwenweekend 8-uren van de Oosterschelde Lustrumviering!

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

3

Redactie & Bestuur

Redactie & Bestuur

Hans van Reenen

Herman Van den Broeck

Van de redactie

Van het bestuur

oor u ligt opnieuw een uitV nodigend nummer van Zeezeilen. Aanmerkelijk dikker dan we van zo’n eerste nummer in het nieuwe jaar gewend zijn. En ook meer gevarieerd.

Dat heeft enerzijds te maken met ambitie. Ambitie van bestuur en redactie om Zeezeilen, als het virtuele ‘clubhuis’ van de vereniging, nog wat meer ‘body’ te geven. En anderzijds, belangrijker nog, met betrokkenheid van steeds meer leden die positief willen bijdragen aan de inhoud van het blad. En alles bij elkaar levert dat dus een gezellig en vol clubhuis op.

Het jaar 2015 is een lustrumjaar voor de vereniging. Logisch dus dat we daar in dit eerste nummer van het lustrumjaar even bij stil staan. Zo is er bijvoorbeeld het interview met Tom Kipperman, lid van het eerste uur en deelnemer aan de Ramsgatetocht die al werd gevaren nog voordat de vereniging was opgericht.

Ook hebben we, in deze tijd van vocht en kou waarin wij onze scheepjes (neen, niet onze schaapjes) op het droge hebben, een beetje zomer in huis gehaald. Met leden die al zeilende langere tijd in warme streken vertoeven, is dat gelukkig ook niet meer zo moeilijk.

Verder vertelt de Ramsgatecommissie iets over de oorlogsmonumenten die we in mei a.s. op en om de Thames gaan bekijken. En omdat in het tochtplan van deze editie van ‘de Ramsgate’ is gekozen voor Scheveningen als plaats voor het Captainsdinner, leek de redactie een ‘Schipper en Haven’ betreffende Scheveningen ook wel op z’n plaats.

Richard Fransen zorgde daarvoor.

4

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Daarnaast is er een leuke mix van artikelen met het label ‘Techniek & Vaarpraktijk’ en komt een aantal activiteiten aan bod, dat wil zeggen zowel terug- als vooruitkijkend en is er ook ruimte voor een snuifje cultuur. En tenslotte, helemaal actueel, een virtuele kijk op de Volvo Ocean Race door Erik van Genuchten.

Kortom ‘Voor elck wat wils …!’ en alles te maken hebbend met onze favoriete hobby.

Voor ondergetekende is dit de laatste Zeezeilen waar hij in de hoedanigheid van ‘ (Hoofd)redacteur a.i.’ aan mee heeft mogen werken. En ook voor Bauke Sijtsma betekent dit nummer het einde van een periode als ‘Redacteur a.i.’.

We zijn blij, in het afgelopen jaar de kans te hebben gehad om te laten zien wat binnen PZV - als het om Zeezeilen gaat- nog steeds en misschien wel meer dan ooit, mogelijk is. We hebben weer een blad dat er mag zijn en voor de komende tijd staat een competente redactie, onder leiding van Theo Bouwman, klaar om het stokje over te nemen.

Ook voor de nieuwe redactie blijft de inbreng van velen van ons, leden van PZV, van essentieel belang. Op basis van onze ervaringen van de afgelopen maanden hebben we er echter alle vertrouwen in dat het daarmee wel goed zit.

it nummer van Zeezeilen D verschijnt kort voor onze voorjaars-ALV. Die ALV wordt mijn laatste ‘bestuursdaad’ voor PZV. Mijn houdbaarheids-datum als bestuurder is dan verstreken. Zes jaren zijn snel voorbij gegaan. Tijd voor een terugblik?

Ach, ik laat het ‘terugblikken’ liever aan jullie over.

Zes jaren. Er is veel gebeurd.

Denk maar aan de discussie-ALV, het panelgesprek over bootverzekeringen, het mannenweekend dat in het water viel, het PZV-kader, de palavers, de enquête, de vernieuwing van de website, de 8 Uren van de Oosterschelde, de film All is Lost, het Tochtplan naar de Toekomst!

Wat mij het meest voldoening heeft gegeven? We hebben met z’n allen, leden en bestuur, onze PZV klaar gemaakt voor de toekomst. We gaan niet langer lijdzaam toezien hoe onze vereniging en de watersport vergrijzen. Ons glas is niet half leeg, maar half vol. En zoals Manfred het zo mooi zei: “We zoeken samen naar de waterkraan”. Enthousiasme drijft ons vooruit, zoals de wind in de zeilen, ook al varen we soms scherp aan de wind. PZV is een vereniging met een rijk verleden en een mooie toekomst.

Heb ik ergens spijt van? Jazeker.

Ik had niet altijd even veel tijd en

aandacht voor PZV. Ja, ook buiten PZV gaat het leven z’n gangetje.

We zijn allemaal vrijwilligers die doen wat we kunnen om van onze vereniging een fijne en boeiende club te maken. Ik wil al die vrijwilligers oprecht danken voor de mooie tocht die we samen hebben gemaakt: het bestuur, de commissieleden, projectleiders.

We hebben op een heel fijne manier samengewerkt.

Wat mij ook veel plezier doet, is dat het sociale aspect bij PZV weer volop aandacht krijgt, want dat waren we even kwijt. Nautische opleiding en vorming zijn belangrijk, maar nog belangrijker is dat we het samen doen.

‘Samen’ houdt ons samen en maakt ons tot een vereniging waar mensen zich lekker voelen.

De voorbije zes jaren heb ik enorm veel mensen leren kennen. Ik weet nog dat Nicole en ik jaren geleden als eerste PZVactiviteit aan een Nieuwjaarsborrel deelnamen. We stonden eerst wat verweesd te kijken naar die kakelende bende, maar al snel werden we aangesproken en maakten we kennis met de warmte van PZV. Dat warme gevoel is sindsdien alleen maar gegroeid. Een goeie raad: als je op een fijne manier wilt integreren in de vereniging, doe er dan iets voor.

Organiseer een activiteit, word lid van een commissie of zelfs

van het bestuur.

Het is een kleine investering en je krijgt er dankbaarheid en voldoening voor terug.

En nu is het tijd voor wat rust.

Zoals elke PZV-er ga ik wel eens nadenken over wat ik nog voor de vereniging kan doen. Maar nu geef ik het ‘voorzittershamertje’ door.

Ik heb het volste vertrouwen in onze nieuwe voorzitter en de voltallige bestuursploeg. Ze dragen immers, net als ik, de vereniging in hun hart.

Beste PZV-ers, ik vond het een grote eer om jullie voorzitter te mogen zijn. Bedankt!

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

5

Vereniging

Vereniging Huub Mol

Leden werven leden! ls vereniging willen wij A natuurlijk graag dat ons ledenbestand groeit, of ten minste dat het op een behoorlijk peil blijft. Daar moeten we aan werken, met zijn allen.

Dat kan bijvoorbeeld door een lijstje te maken van potentiële leden, in je familie, onder mensen die je kent en die een zeilboot hebben en/of zeilers zijn, op je werk, onder je vrienden, en onder je medeligplaatshouders aan je steiger of verder op in de haven. Pols die personen vervolgens of ze lid willen worden van

onze club, vertel ze enthousiast over wat ze kunnen verwachten en wat alsdan van hen verwacht wordt.

Volg je vraag na een paar weken op en ga na of ze al lid zijn geworden, of dat ze nog twijfels hebben. Probeer ze over de streep te trekken. Nodig ze uit om naar de website te kijken en naar wat er zoal georganiseerd wordt. Vertel hoe gering de kosten zijn om lid te worden en vooral wat je er voor terugkrijgt, o.a. natuurlijk het blad Zeezeilen. Je kunt die persoon of personen wellicht ook eens uitno-

digen, bij jou op de boot om een dagje mee te gaan zeilen, of om een clubactiviteit mee te maken.

En vertel dan meteen dat er clubavonden zijn in de Trafalgar Pub. Goede gelegenheden om eens te proeven wat voor club we zijn, geheel vrijblijvend en gezellig.

Geef betrokkenen in ieder geval de folder/sticker die we allen hebben gekregen. En misschien wil je ze ook wel een exemplaar van ons blad Zeezeilen geven of lenen, zodat ze een nog beter idee krijgen van waar PZV voor staat en van het gevoel dat daar bij hoort.

Vereniging

Kanaal 77 •

• • •

•

• • •

•

•

6

ZeeZeilen ging in het vorige nummer in de fout: de Joint Venture werd uit de vloot geschreven!

Een ‘perzoonsverwisseling’ was daarvan de oorzaak. Ons excuus aan Jan en familie en blijdschap natuurlijk, dat ze gewoon in de vloot blijft.

PZV: 35 jaar jong ! Actief, ondernemend, veelzijdig en gezellig.

En eindelijk weer eens naar Ramsgate, waarmee het allemaal begon!

Met al die nieuwe windparken voor de deur wordt de oversteek overigens een hele onderneming!

Ramsgate is verder weg dan ooit…

Carla Auer zit straks voorgoed in de boot. Dat wil zeggen: of de Bliss, of het huwelijksbootje, of die mooie nieuwe droomboot.

Als we tijdig beginnen met inslingeren, is het lustrum ook wel om uit te houden.

Bart ontwikkelt maar door aan dieseltanktamponnades. Nu wordt het echt netjes!

Gehoord: PZV gaat een drone aanschaffen (je hebt ze al voor een paar honderd euro), om de wat oudere schippers onder ons tegemoet te komen bij het inspecteren van de mast!

Gehoord: tijdens de Nieuwjaarsborrel prees Herman alle vrijwilligers. We mochten daar best voor applaudiseren. Peter Peeters had in zijn ene hand een glas en klopte daarom met zijn andere hand op de borst. Zegt Aad Bostelaar, die naast hem stond: ‘Daarvoor hoef je jezelf niet zo op de borst te kloppen.’

De nieuwe Zeezeilen: een blad om vast te houden!

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Lustrumviering 2015

HOY leden van PZV! Onze prachtige zeezeilverA eniging bestaat 35 jaar en we vieren alweer ons 7e lustrum. Dat gaan we doen we in het weekend van zaterdag 26 en zondag 27 september a.s.

Inmiddels hebben velen van jullie zich al voor dit weekend aangemeld, waarvoor dank. Het wordt echt een heel erg gezellig weekend. Mocht je toch nog mee willen, neem dan even contact op met de lustrumcommissie, heel misschien kunnen we nog iets voor jou betekenen.

We hebben een afwisselend nautisch programma in elkaar gezet: een combinatie van actief-passief, te land en ter zee, een natje en een droogje. Voor elk wat wils dus!

• Zaterdag worden alle deelnemers om uiterlijk 10.00 uur verwacht in De Krabbershaven van Enkhuizen, waar we aan boord gaan van de bruine vloot met bestemming Texel.

• Onderweg kan er – als het weer dat toelaat - meegezeild worden. De bruine vloot maakt lange rakken, dus heel erg inspannend zal dat meezeilen waarschijnlijk niet worden. En dat geeft tijd om herinneringen op te halen en voorbereidingen voor het avondprogramma te treffen.

• Na aankomst op Texel wordt de inmiddels traditionele steigerborrel gehouden, waarna we gaan barbecueën op het strand en dansen in het zand.

• Na afloop van het avondprogramma overnachten we in twee, vier en enkele zes persoonshutten op de bruine vloot. En zondag, na een uitgebreid ontbijt, varen we voldaan weer terug naar Enkhuizen.

We gaan zelf natuurlijk weer zorgen voor enkele muzikale noten gedurende het weekend. Als je ideeën of anekdotes hebt en/of hier graag aan wilt deelnemen, meld je dan bij Hans, onze ‘chef entertainment’.

Als lustrumcommissie gaan we ervan uit dat de weergoden ons welgezind zijn, waarbij we tevens hebben aangenomen dat zelfs als het geen ‘Admiral’s sailingweather’ is, dat voor een club zeezeilers geen belemmering hoeft te zijn om van het zeilen en het samenzijn te kunnen genieten. Meer uitgebreide informatie, zoals bootindeling en dat soort zaken, volgt zo spoedig als mogelijk.

Wij kijken al uit naar het Lustrumweekend, wij hopen jullie ook!

AHOY namens de Lustrumcommissie; Rolien, Willem, Arjen, Chiel en Hans [ Mail naar: lustrum2015@pzv-zeezeilen.nl ]

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

7

Vereniging

Nieuwe leden

Gerrit van Mourik

ijn naam is Gerrit van Mourik. Ik ben 47 jaar oud en getrouwd met Marjoleine. SaM men hebben wij twee zoons, Martijn van 16 en Jeroen van 13. Ik ben van jongs af aan gefascineerd door het water. Daarom ben ik gaan duiken en zeilen. Het zeilen is me echt in het bloed gekropen. Heb mijn diploma’s en vaarbewijs 1 en 2 gehaald.

Helaas hebben wij geen eigen boot en dus ben ik op zoek gegaan naar een club om iets bij te kunnen dragen aan de zeilsport. Ik ben instructeur geworden bij de J(eugd) Z(eil) V(ereniging) Berkendonk. Hier ben ik sinds 2005 bezig met het lesgeven aan kinderen van 8 tot 15 jaar. Dat doen we in optimisten, Open BIC’s en Laser Pico’s.

Op deze manier ben ik toch bezig gebleven met de zeilsport.

Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en dus begon het te kriebelen. Zelf zeilen is toch nog net iets leuker dan lesgeven.

Dus ben ik gaan kijken naar mogelijkheden om te kunnen zeezeilen. In 2013 heb ik een week lang over het Kanaal gezworven en een oversteek naar Engeland gemaakt en was ik op slag weer

helemaal verkocht. Daarom ben ik vervolgens gaan kijken naar mogelijkheden om als opstapper mee te varen. Na wat zoeken ben ik lid geworden bij Happy Crew en bij PZV. Ik hoop via deze twee mogelijkheden meer kans te maken om op zee te zeilen.

Voor 2016 heb ik in ieder geval een mooie tocht in het verchiet.

Dan ga ik met de High Five van schipper Koen Simkens, ligplaats

te Nieuwpoort Belgie, de oversteek van Gran Canaria naar Martinique maken. Ik hoop daarom in 2015 nog wel een paar keer de zee op te kunnen, om nog wat betere zeebenen te krijgen.

Mocht een van jullie bemanning te kort komen, dan kun je altijd even contact met mij opnemen.

Ik ben - na overleg met het thuisfront - in principe altijd beschikbaar!!!

Piet Smits

ierbij wil ik mij voorstellen aan de leden van PZV. Mijn naam is Piet Smits, ik woon H in Limbricht (gemeente Sittard-Geleen) en ben getrouwd met Nellie. De gemiddelde leeftijd van de vereniging zal ik jammer genoeg niet omlaag kunnen brengen, want onlangs heb ik- tijdens een zeiltocht met de Zeezeilers van Marken vanuit het Schotse Stonehaven naar Amsterdam - mijn vijfenzestigste verjaardag gevierd.

Hoe het zo allemaal is gekomen? Nou, al heel jong wilde ik ‘naar zee’, daartoe geinspireerd door het lezen van boeken zoals o.a. Kaap Hoorn van Alan Villiers en De Wrede Zee van Nicholas Monsarrat.

Na het lezen van Hollands Glorie van Jan de Hartog wist ik het zeker: ik zou naar de zeevaartschool gaan om machinist te worden en dan gaan varen op sleepboten.

8

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Nadat gebleken was dat mijn, overigens voor de rest lieve ouders, daar heel anders over dachten, duurde het nog tot ik bijna 20 jaar was, voor ik dienst zou nemen bij de Koninklijke Marine.

Van de zes jaar dat ik daar heb doorgebracht voer ik de laatste vier jaar aan boord van onderzeeboten, als elektromonteur.

Toen die dienstvakkeuze toch niet zo gelukkig bleek te zijn en

ik er tegen op zag om leiding te gaan geven in de elektrotechniek, koos ik met een beetje pijn in mijn hart niet voor de korporaalsopleiding, maar verliet de dienst. Eerst ben ik toen gaan werken als timmerman in de bouw, en de laatste 27 jaar werk ik als lasser bij diverse bedrijven in de metaalindustrie, daarbij gebruik makend van meerdere lasprocessen.

Toen ik 50 jaar werd kreeg ik van mijn vrouw een zeilreis cadeau, en ging ik mee op een zeiltocht naar Isle of Wight. Vanaf die tocht heeft het ‘zeilvirus’ mij te pakken.

De laatste jaren heb ik meerdere zeilcursussen gevolgd bij de Zeezeilers van Marken, tot CWO 2.

Veel van mijn vrije tijd breng ik

door op de sportschool, niet in de laatste plaats omdat ik weet dat een goede conditie onontbeerlijk is voor het (zee)zeilen, maar ook omdat ik daar heel veel plezier aan beleef. Ik kan mij geweldig uitsloven op spinningfietsen, maar ook heerlijk tot rust komen tijdens yogalessen.

Verder doe ik nog wat vrijwilligerswerk, om op sociaal gebied het contact met de maatschappij waarin ik leef niet te verliezen.

Omdat mijn zeilervaring zich tot nu toe beperkt heeft tot de eerder genoemde reizen, blijven mijn zeilvaardigheden achter bij de theoretische kennis, en mis ik nog dat natuurlijke gevoel voor de wind, dat geoefende zeilers bezitten.

Overigens weet ik goed aan welke kant ik een kardinale mar-

kering moet passeren, kan ik uitrekenen hoeveel het water op onze ankerplek nog gaat zakken en gaat mijn vorige schipper zijn stuurautomaat Piet noemen vanwege mijn strakke stuurwerk.

Maar wanneer ik voor de komende uren, rekening houdend met de stroom en drift, een koers heb uitgerekend en deze enthousiast doorgeef aan de stuurman blijkt bijvoorbeeld dat die koers nauwelijks 10 graden afwijkt van de richting waar de wind vandaan komt. daar heb ik dan weer even niet aan gedacht.

Graag wil ik door meer te zeilen de diverse vaardigheden meer in overeenstemming met elkaar brengen en ik hoop daar bij de PZV-zeezeilvereniging op een prettige en ontspannen manier aan te kunnen werken.

Wolter Haverhals

amsgate 2014, of hoe een Amsterdammer lid wordt van de Eindhovense PZV. Dat R begon ongeveer 1 jaar geleden toen vriend en oud-collega Richard Fransen mij een berichtje stuurde. Of ik geen zin had om mee te gaan met de Ramsgatetocht van de PZV. PZV? Ja de Philips Zeezeil Vereniging. Maar ik werk toch helemaal niet bij Philips? Inderdaad, maar dat doen die voetballers bij PSV ook niet. Als je maar de spirit en een beetje zeebenen hebt, dan ben je van harte welkom.

Op dat moment zat ik midden in de IJspegelcompetitie in Scheveningen, dus de zeebenen begonnen te komen. Daarvoor had ik enkele jaren een Delanta, waarmee vanuit Monnickendam dag- en weekendtochtjes gemaakt werden.

Ook had ik eens een keer meegezeild met de Mae West op de Lofoten en dat beviel.

Dus om de bakens naar het zoute water te verzetten ging ik met de zeezeilschool Scheveningen mee doen aan de IJspegelcompetitie. Daar kreeg ik verschillende rollen, om zo goed mogelijke zeebenen te kweken.

Tot zover de zeebenen, maar hoe zit het met de spirit? Nou daar hadden schipper Richard en navigator Pitojo wel een antwoord op; gewoon als introducé meegaan en dan kom je daar

vanzelf achter.

Snel ontdekte ik dat de PZV daar ook een inburgeringsprocedure voor ontwikkeld had en als zeuntje kon ik aan de Ramsgate van 2014 deelnemen. Een fantastische week en menig PZVborrelglaasje later kreeg ik de indruk dat het met de spirit ook wel goed zou komen.

In de tussentijd is de Delanta verkocht (aan een gezellige Brabander, PZV’er en aspirant-zeuntje), zijn Marcom- en TKN-papieren gehaald en is in Denemarken een kleine maar dappere spitsgatter gekocht, die oorspronkelijk naar de Zweedse naam voor

spaarvarken luisterde. Om naast het zeilen het spaarpotje weer aan te vullen werk ik als zelfstandig consultant aan de verbetering van processen in de zorg en dienstverlening.

Het afgelopen jaar heb ik een uitstap gemaakt als projectmanager voor de ontwikkeling van medische bestralingsapparatuur bij Elekta. Een bedrijf waar ik overigens opvallend veel oudPhilips medewerkers tegenkom.

Zeilplannen voor de komende periode zijn dayskipper en een mijlenmaker in April, woensdagavondcompetitie en wederom een fantastische Ramsgate met de PZV!

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

9

Ad Willemen, 62 jaar, woont in Schiedam

orig jaar hoorde ik van een zeezeilvereniging uit Eindhoven, die niet in het bezit is van V een haven, geen ligplaatsen heeft en toch heel populair is onder de zeezeilers. En toen ik op zoek ging vond ik PZV. Mijn vrouw en ik zeilen nog maar enkele jaren. De kinderen wonen inmiddels op zichzelf en wij zochten iets waarvan we dachten dat we dat beiden leuk zouden vinden.

Je wordt ouder, krijgt meer vrije tijd en je gaat op zoek naar nieuwe uitdagingen. Het is dus zeilen geworden. We kochten een Schakel om de beginselen onder de knie te krijgen.

Ons zeilgebied was het Haringvliet.

We denken nog veel aan onze eerste zeilbootje, omdat we er zoveel lol mee hebben gehad.

En we zijn nog veel op het Haringvliet te vinden, maar inmiddels met een Etap 28. Deze ligt bij de WSV Haringvliet in Hellevoetsluis. Twee zomers hebben we nu in de Zeeuwse wateren doorgebracht op onze zeilboot.

Een prachtig zeilgebied met hele mooie havens.

Ik heb nog niet echt ervaring met zeezeilen, die moet je natuurlijk ook in de praktijk opdoen. En een beetje theoretische kennis is ook nooit weg. Met name het navigeren is iets waar ik nog weinig kaas van gegeten heb. Ik ben lid geworden van PZV om

heel veel te leren van het zeezeilen. Ik ben dus een onervaren opstapper en sta te popelen om de kneepjes van het zeezeilen te leren. De Ramsgate-2015 is iets waar ik dolgraag aan mee wil doen. Maar ook het Inslingerweekend in april lijkt mij geweldig om mee te maken.

Vereniging Piet Rem 78 jaar

Reactie op Zeezeilen 2014-3 at heb ik genoten van deze uitgave met dank W aan Hans van Reenen en zijn team voor de voortreffelijke uitvoering.

Een korte introduktie: Als enthousiaste zeezeiler ben ik nagenoeg vanaf de oprichting van PZV lid geweest en heb ik waar mogelijk aktief meegedaan met alle evenementen en tochten, met de Waterkater een Dufour 31’ van 1974, een prima zeiler. Door fysieke problemen was dit na ongeveer 1997 echter niet meer mogelijk. Ik bleef echter wel lid en werd dus via Zeezeilen geïnformeerd over het wel en wee van de leden en de vereniging. Verder wonen we al een aantal jaren op Malta aan de kust met veel ’bootjes’ om ons heen en genieten van de prachtige uitzichten en heerlijke klimaat. Dus ook veel terrasjes, ideale plekken om een blad als Zeezeilen te verslinden. Inderdaad verslinden, door de ongelooflijk fijne verhalen die er in staan, zowel de tocht-ervaringen als de verhalen over reparaties en problemen onderweg.

10

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Deze morgen viel Zeezeilen in de bus en dus naar een terrasje om te lezen bij 21°C , blauwe lucht en het ruisen van de golven op de achtergrond met force 3-4 NNW. Ik heb meer dan twee uur genoten en me volledig verplaatst in in de ervaringen van de vertellers en werd volledig opgeslokt door wat ze allemaal meemaakten. Ik was mijn omgeving totaal vergeten.

Herinneringen gekoppeld aan wat ik las waren er veelvuldig. De problemen met de ankerlier, dieselgelei, je geplande tocht door aanhoudend verkeerde wind niet kunnen uitvoeren, de sfeer van het zeilen op zee met de noodzaak om met een oplossing te komen als onderweg de boel kapot gaat…

Dit alles bij elkaar, de onderhoudende verhalen en mijn eigen herinneringen en ervaringen en spannende situaties inzien en oplossen, heeft mij een niet te vergeten fijne ochtend op dat terrrasje bezorgd.

Enorm bedankt hiervoor en ga zo door!

Vereniging Joep Vermeulen en Bauke Sijtsma

Interview met Tom Kipperman (lidnr. 8049) it lustrumjaar geeft aanleiding om eens iemand D van het eerste uur te vragen naar zijn kijk op zeezeilen toen en nu en wat er zo leuk is aan PZV.

‘Tom, met wat voor bootje ben je begonnen?’ is onze eerste vraag.

Alsof het de dag van gisteren was, vertelt Tom over zijn eerste ‘bootje’: ‘Dat was een ”kleine BM” in 1945. In de winter lag het ding in de winterstalling in Tilburg en in de zomer op de Kaag. Dus twee keer per jaar met een maatje een lange, moeizame reis.

Zonder BB-motortje, soms gesleept door de toen nog trage binnenschippers, jagende, en als het kon onder zeil. Jongensavonturen! Dat hebben we drie jaar volgehouden.

In 1975 kocht ik weer een”bootje”, een ETAP 22 bij Anne Wever in den Bosch, de toen bekende Trintellawerf. Twee jaar later lag er bij Wever in de verkoophaven mijn droom: een LOPER 27 ft. Inruil van de Etap was gunstig, ik had nu een “schip”, klaar voor de grote zee. De naam Girouette, in goed Nederlands Windhaan, bleek toepasselijk want voor anker lag het “bootje” steevast op een andere eigenwijze koers. ”Bootje” zo mag dat toch wel genoemd worden, vergeleken met de schepen die nu in de vloot zijn. Met de Girouette heb ik tot 2011 veel lange tochten gevaren. Hierbij in het goede gezelschap van vele tientallen PZV-vrienden en -vriendinnen en natuurlijk mijn dochter Yolanda. Gelukkig heeft “het bootje” als haar nieuwe eigenaar een enthousiaste “Loper addict” gevonden!

Het varen en navigeren is wel wat veranderd gedurende jouw PZV-carriëre.

‘Dat kun je wel zeggen’, beaamt Tom. Hij schetst in het kort wat er allemaal is veranderd. ‘Eerst alleen gegist bestek en de dubieuze hulp van een radiorichtingzoeker. Toen kwam Decca met de AP navigator. Sinds er GPS is, weet je altijd waar je bent, dat is een enorm verschil. Maar boeien blijven nog altijd een belangrijk hulpmiddel bij je navigatie!’

Volledig op de computer navigeren en plannen lijkt hem helemaal niet leuk. Daar is hij te oud voor en dat laat hij over aan de techneuten binnen PZV.

‘Toen wij rond 1980 de zee opgingen wisten wij vrijwel niets. Informatie was schaars, Internet moest nog uitgevonden worden! Wij hielpen elkaar op weg en wisselden kennis en ervaring uit. Gewoon varen maar en eigenlijk was dat niet zonder risico.

Ook de weersverwachtingen zijn nu veel betrouwbaarder geworden.

Later heeft PZV zelf een opleidingsprogramma ontwikkeld en uitgevoerd. De voorloper van CWO voor op zee’.

Waar heb je het meeste van genoten?

‘Mijn 24 Ramsgatetochten heb ik altijd weer beleefd als hoogtepunten in het verenigingsleven, maar ook de vele tochten naar Zuid-Engeland en de Zuid-Franse kusten tot aan La Rochelle waren fantastisch. En de haal- en brengtochten van de PZV-boten die wat verder weg gingen’.

Vijf jaar is Tom vlootvoogd geweest. Hoeveel overtochten er uiteindelijk niet zijn gerealiseerd als oorspronkelijk gepland, weet hij niet meer precies, maar het zat nog al eens tegen. Dat is zeezeilen.

‘We begonnen in 1978 met het idee van outwardbound. Een groepje Philipsmensen ontmoette elkaar ook in dit kader in de Pub. Sikkes de Vries was de aanjager. Ramsgate was het doel. We vertrokken uit Breskens in rotweer. Sommige deelnemers strandden al in de haven van Breskens. Schroef verloren of iets dergelijks. Een aantal boten haalde de overkant.

Uit deze ervaring is de PZV geboren. In het begin met zo tegen de vijftig leden’.

Ook over andere tochten vertelt Tom. ‘Slecht weer blijft uitdagen en levert prachtige verhalen op. Tenminste wanneer je het overleeft’.

Prachtige verhalen.

Hij vertelt over een tocht van Wight naar Guernsey.

Er was minder goed weer voorspeld en voorbij het point of no return gaf de BBC een ‘imminent gale warning’ uit. Nog net voor de storm losbarstte, lagen ze in de haven. Ook over een tocht met Jacques de Beule en Wim Braun, langs de Franse kust. Boulogne

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

11

aangelopen omdat de diesel opraakte. Daar was het een heel eind lopen naar het tankstation.

De volgende dag uitgevaren om naar Cherbourg te gaan. ‘We hadden beter moeten weten! Wanneer de vissers niet uitvaren, dan kun je veel beter binnen blijven. Na enige tijd met een kuip steeds vol water, omgekeerd en terug naar de haven. Windkracht 7 of toch iets meer over de banken. De volgende dag weer geprobeerd. Weer terug. Jacques moest terug naar huis, met de trein. Wim en Tom zijn toen, om toch wat te doen met een promotie catamaran-ferry overgestoken naar Folkestone, gewoon voor de lol.

Het waaide nogal hard. In verband met de aangewakkerde wind mochten ze Folkestone niet binnenlopen.

Toen maar door naar Dover, maar vlak voor de haven viel een van de motoren van de ferry uit. Een sleepboot uit Dover moest hen binnen brengen. Ze konden nog net met de laatste gewone ferry weer terug naar Boulogne. En de volgende dag was het prachtig weer voor het vervolg van de reis naar Cherbourg’.

Hoe moet het nou met de vergrijzing van PZV en de tanende belangstelling voor zeilen op zee? Of is dat maar een idee?

‘Langere zeiltochten maken op zee vergt het een en ander.. De boot kost wat, het wordt je vrijetijdsbesteding, je gezin moet mee willen. Dat betekent wel dat als je wat ouder bent geworden, je misschien wel langer weg kunt. Wat de jeugd betreft, die vliegt de hele wereld rond. Is veel minder geïnteresseerd in zeilen. Er zijn zoveel meer interessante uitdagingen.

‘Wat mij betreft, ik heb er vrede mee. Op een gegeven moment is het genoeg’. Dat was voor mij al een paar jaar geleden zo. Ik heb daar geen enkel probleem mee gehad. Het was goed zo!

En toen ik mijn boot verkocht, was het fijn dat er een echte Loper-liefhebber op af kwam die haar meteen flink heeft opgeknapt, zodat de boot een mooi nieuw leven is begonnen. Het voelt goed wanneer je je “liefde” uit handen kunt geven aan iemand die diezelfde passie heeft. Ze ligt nu in Hellevoetsluis’.

De Girouette is nog lang na de verkoop in de botenlijst gebleven...

‘Nee, nee. Ik kon het niet vinden. O, moet dat via “Mijn gegevens”? Maar zoeken in de smoelenlijst is ook al zo moeilijk , je kunt niemand vinden. Hoe ze dat gesorteerd hebben is me een raadsel’.

Dat gaan we voor Tom nog oplossen!

Heeft de PZV nog een toekomst, is onze laatste vraag.

Heel stellig: ‘Natuurlijk! Het is goed ervaringen uit te wisselen en kennis over te dragen.

Zeezeilen is en blijft een veelzijdige, fascinerende sport’.

Onlangs overleed op 78 jarige leeftijd Ad Verzuu, voormalig eigenaar, kastelein en gastheer van de Trafalgar Pub, die hij vanaf begin 70-er jaren uit het niets opbouwde.

Als horecaman pur sang, wegbereider en vernieuwer heeft hij onuitwisbare sporen nagelaten aan wat de Dommelstraat nu is in het Eindhovense uitgaansleven. Vanaf de beginjaren van de PZV vormde de Trafalgar Pub een gastvrije thuishaven voor onze vereniging.

Als een soort clubhuis werd de bovenverdieping van de Pub vergaderplaats en instructielokaal en werden er Ramsgate tochten voorbereid. Ad werd op een gegeven moment zelf ook PZV-lid en zeilde een aantal Ramsgate tochten mee als opstapper. Dat was voor zijn medeopvarenden een waar genoegen, mede vanwege zijn kookkunst. Nadat hij de Medway Oyster had gekocht heeft hij een aantal jaren de Nederlandse wateren bevaren en deel genomen aan een Ramsgate tocht. Na een onfortuinlijke val, waarbij hij z’n ribben ernstig kneusde, ging Ad’s gezondheid achteruit. Varen werd lastiger en een jaar of vijf geleden heeft hij z’n schip verkocht. In de frequente contacten die ik gedurende de afgelopen jaren met hem had, bleek hij die afnemende gezondheid steeds moeilijker te kunnen accepteren.

In de loop van Januari liet hij merken definitief voor anker te willen gaan. Op 30 januari jl. is hij gestorven Rob Riedijk

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Joep Vermeulen

Er komt voor iedereen een tijd dat hij niet meer de zee opgaat of zelfs helemaal niet meer zeilt. Hoe was dat met jou?

In memoriam Ad Verzuu

12

Tochtverhalen

Dat zeilen kan later altijd nog. Of niet, en dan is het jammer’.

Panne

Vijf liter diesel in tien minuten.

Het is 5 augustus. Het plan is om een weekje Zeeland aan te doen. We ontmoeten elkaar aan een steiger in de Steenbergse Vliet. De Ribaldus en de Kia Kaha. Aad en Marian, mijn buurtjes, zijn al bij Joop in Hellevoetsluis opgestapt. We hadden ook met z’n allen op Joops boot kunnen varen, maar na de lange post-Ramsgatetocht heb ik gewoon weer de behoefte aan mijn eigen boot. Overdag komt een van de vrienden bij mij aan boord. Alleen zeilen geeft vrijheid, maar is niet altijd gezellig. Na een heerlijk verfrissende duik, varen we eerst naar Steenbergen om daar de inkopen te doen en te overnachten. De winkels en ander vermaak liggen daar bij wijze van spreken naast de boot.

De volgende morgen met een heerlijk windje naar de Kram-

mersluizen die bij mij eigenlijk voor de deur liggen. Wat is er aan de hand met mijn motor?

Hij sputtert. Diesel op, is de voor de hand liggende conclusie. Liggend aan de wachtsteiger duik ik in de bakskist om de peilschaal te controleren. Niets te zien. Ik giet vijf liter bij. Dat moet meer dan genoeg zijn. We varen de sluis in. Weer sputtert de motor.

Hoe kan dat nu? Filter is schoon.

Wat is er aan de hand?

In de sluis maak ik vast aan de Ribaldus. We liggen vooraan. De sluisdeur gaat open en de bellenbaan doet zijn werk en krijgt vat op ons. Omdat Joop nog geen snelheid heeft kunnen maken en hij met mij langszij weinig ruimte heeft, worden we weggezet. Ik knal tegen de sluiswand aan. Ach het is maar een boot.

Flink afhoudend lukt het ons

toch de sluis uit te varen. Aan de buitensteiger meren we even aan. Wat is er aan de hand? Doe ik er diesel in, dan loopt hij een poosje en dan ineens weer niet.

Besloten wordt om de aanzuigslang rechtstreeks in de jerrycan te stoppen. De oplossing. Alles gaat goed. We varen naar de Grevelingen op de motor. Weer houdt de motor het na vijf minuten voor gezien. Joop sleept me de sluis in en uit. We mogen voor. Zeilers zijn gewoon aardig voor elkaar.

Gerrit de meeuw

Op de Grevelingen is het goed zeilen. We varen op een nagenoeg lege Grevelingen. Aan de windse koersen zijn niet erg prettig. De wind is hard, maar aan hogerwal, alleen op de genua is het comfortabel zeilen.

Gerrit de meeuw, zonder houten poot, komt ons bezoeken. Je schrikt je wezenloos wanneer je nietsvermoedend aan het roer zit en vlak achter je zo’n grote vogel landt. Hij wordt wat te op-

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

13

dringerig en we jagen hem weg.

Nu is de Ribaldus aan de beurt.

Ook die krijgt na verloop van tijd genoeg van hem.

Vlak voor Brouwershaven heb ik weer een sleepje nodig. We leggen, om de situatie te verkennen, eerst aan buiten de ingang.

We bellen de havenmeester en mogen voor een nacht aan de vrije kopsteiger liggen. Om met twee boten naast elkaar van lager wal te vertrekken, is een hele toer. De Etap van Joop verwaait te veel om binnen de beperkte ruimte vrij van de wal te komen. Eindelijk lukt het toch.

We varen voorzichtig naar binnen en wanneer ik losgegooid ben, drijf ik naar mijn plekje.

Eerst maar even de stad in, wel met de vraag in het achterhoofd waarom de motor zulke kuren vertoont. Een koel glas witte wijn en de ondergaande zon maken mijn kop leeg.

afvalbak. Samen met Joop de tank gedemonteerd en de oorzaak van de volgelopen bakskist wordt zichtbaar. De peilschaal, met een open bout gemonteerd in de bodem van de tank, is afgebroken. De klus is gauw geklaard. Een grote bout met pakking in de tank gedraaid en dicht is de boel. Wel geen peilschaal meer. Dan maar de vaaruren bijhouden en na elke tocht bijvullen. Toch fijn wanneer je oude spullen als bouten en moeren en slangetjes bewaart.

Eureka

Het herplaatsen van de tank is een heel wat zwaardere klus.

Liggend in een spiraalvorm zodat de rug hevig wordt belast, moeten de koperen leidingen weer precies op de tank worden aangesloten. Het gaat steeds mis. Rustig blijven, niet boos worden. Na meer dan een uur lukt het ineens. De tank vastgezet in zijn houder, volgegoten met verse brandstof en we trakteren ons zelf ‘s avonds op een heerlijke mosselmaaltijd in het restaurant aan de oude haven.

Met een gerust gevoel ga ik die avond slapen.

De volgende ochtend moeten we verhalen naar andere plekken. Haar van paal naar paal slepend komt de Kia Kaha er ook. Oude kleren aangetrokken, want de klus moet geklaard worden. Hoe kan het komen dat vijf liter diesel binnen tien minuten verbruikt is? Eureka! Wanneer je de aanzuigslang in de jerrycan steekt, moet de afvoerslang voor overtollige diesel ook daarin, anders pompt de motor het terug in de tank. En daar zit het probleem. Bij nadere inspectie blijkt de hele ruimte waar de tank in gemonteerd is, vol met brandstof te staan. De tank is leeg. Ik had ook al geen indicatie op de peilschaal.

Met het vacuümpompje de hele bakskist leeggepompt in drie jerrycans. Dat is goed voor de

14

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Volgorde in de sluis

De volgende morgen bijtijds weg om op tijd buiten de sluis van Bruinisse het tij mee te pakken naar Zierikzee, ons volgende doel. De motor loopt weer als een zonnetje. Aan de wind - er

staat een stevige wind- worden de zeilen gehesen, wel met het ‘verplichte’ rif in het grootzeil.

De Grevelingen is een heerlijk stuk water en op deze dag druk bezocht. Bij de sluis toch weer oponthoud in verband met een stremming. Waarom iedereen toch altijd achter elkaar vastmaakt is me een raadsel. Er staat toch duidelijk vooraan aansluiten in rijen van drie. Wij kunnen dus gewoon als eersten de sluis in. Ik geloof dat al die andere boten die achter ons liggen, maar eerder zijn aangekomen, het niet eerlijk vinden.

Met het tij en een zonnetje dat zowaar door de wolken kan piepen, heerlijk zeilen naar de Zeelandbrug. Joop vaart met de Ribaldus veel sneller, maar hij moet door de brug terwijl ik er onder door kan. Bijna gelijktijdig komen we bij de monding van het kanaal naar Zierikzee aan. We kunnen gewoon naar binnen zeilen. Langszij andere boten leggen we aan, vlak bij de oude stadspoort. Er wordt harde wind voorspeld. Wanneer er nog twee boten langszij de Kia Kaha komen, is het toch wel gewenst extra lijnen naar de wal te brengen. Mijn kleine bootje kan al dat geweld niet aan. Gelukkig valt de wind mee die nacht.

Zierikzee is toch een schitterend stadje. Wanneer de volgende dag de zon schijnt, straalt het middeleeuws karakter van de stad ons tegemoet. Die oude huizen uit de vijftiende eeuw. Ik ben er verliefd op. Zeker wanneer we van een dienster in een restaurant zomaar haar auto mogen lenen als we dat wensen.

Waar vind je zulke onbevangen vriendelijkheid en zulk vertrouwen?

We moeten weer op huis aan.

Althans ik moet voor een verjaardag thuis zijn. Heel vroeg weg om tij en brug te halen. De wind is hard. Ik zeil solo. Alleen op de gereefde genua zeilen we naar de brug toe. Joop moet wachten voor de opening. Gaat hij wel open? Gelukkig draait hij, naar later blijkt voor de eerste en laatste keer die dag. Ik zeil ver voorop. Even een miscommunicatie tussen mij en de rode boeien. Op zicht ontgaat het mij dat er tussen twee boeien nog een andere ligt, iets meer naar stuurboord. Gelukkig heb ik een zwenkkiel en leidt het niet tot problemen. Maar toch!

Wat een heerlijk zeilen. Gelijktijdig komen we bij de Krammer aan. Terwijl Joop recht oversteekt om naar Oude Tonge te gaan, houd ik stuurboord aan om naar het Steenbergse Sas te varen. Bijna tot in de haven kan ik zeilen. De Ribaldus zeilt de volgende dag met 33 knopen wind naar Hellevoetsluis. Zijn Etap kon het goed aan. Zowel zijn bemanning als Joop zelf waren opgetogen over zoveel zeilplezier.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

15

Tochtverhalen Herman Van den Broeck

Bidden om regen oor een D groep nietzeilers worden we wel eens gevraagd om een boot te schipperen in Griekenland. Maar waarom zou je daar op vakantie bidden om regen?

Naar Levkas Begin september 2014 vertrok ik met een groep Vlaamse vrienden naar Levkas, niet direct een uitdagend zeilgebied, maar daar hebben onze ‘opstappers’ ook niet echt veel behoefte aan. Korte dagtochtjes, af en toe een duik in het lauwe, blauwe sop, niet te veel wind, de hele dag zon en frisse biertjes tegen de dehydratatie, dat is wat de bemanning leuk vindt. Voor de schipper is de zwerftocht tussen de eilanden ook niet zo spannend. Het afmeren gebeurt wel wat anders dan in onze wateren, maar dat went snel. Ook voor de schipper is het

16

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

dus een zorgeloze vakantie.

Dit jaar waren we op een zonnige middag op weg naar de kleine haven van Spartochori op het eiland Meganissi. Dat is een prachtig, groen eiland ten zuiden van Levkas met schitterende ankerbaaien en enkele kleine haventjes. Die haventjes, vaak niet meer dan een betonnen steiger, liggen meestal achterin een baai bij de taverna’s waar het ’s avonds gezellig tafelen is.

Onweer op komst

We zitten nog tussen Kalamos en Meganissi wanneer ik zie dat Ithaka en Kefalonia in het zuidwesten achter een bruingrijze nevel verdwenen zijn. Tegelijk komt er een vochtige wind opzetten en ver weg zien we de regen neerstromen. Ik meld m’n opstappers dat er onweer aankomt. Er zijn twee opties: ofwel op zee blijven tot het onweer overgewaaid is, ofwel de 100PK motor aan en tegen 11 knopen naar de haven om daar aan te leggen voordat het onweer losbarst. Het vooruitzicht

van een gedekte tafel verleidt ons om voor de tweede optie te gaan en we starten de motor.

Op weg naar de baai van Spartochori trekt de wind verder aan en komt het gedonder dichterbij, maar het lukt ons toch om voor het onweer binnen te varen. In de baai zijn twee steigers. We willen aan de steiger achterin de baai gaan liggen, maar die ligt helemaal vol. Daarom gaan we een plekje zoeken bij Porto Spilia, de taverna voor in de baai. Ook daar ligt het bijna helemaal vol.

De broers Babis en Panos, de Griekse uitbaters van de taverna, hebben er met hun familie een drijvende steiger gebouwd, dwars op het strandje. De steiger ligt niet vast aan palen, maar bestaat uit gekoppelde, drijvende segmenten die met kettingen aan afgezonken betonblokken verankerd zijn. De jachten liggen aan beide kanten met de spiegel tegen de steiger en vooraan aan een mooringlijn. De enige plaats

die voor onze 55-voeter nog vrij is, is met de spiegel tegen de kopse kant van de steiger.

Terwijl het onweer dichtbij komt, verliezen we tijd omdat we ruimte moeten laten voor de lokale ferry die net vertrekt en eerst een rondje door de baai maakt. Dan komt ‘havenmeester’ Panos ons met een rubberbootje de mooringlijn aanreiken. Die lijn vertrekt van het eind van de steiger naar een betonblok dat in het verlengde daarvan ligt. Het lijkt ons geen slechte ligplaats: we liggen met de spiegel naar de steiger en hebben aan bak- en stuurboord geen buren. De wind trekt nog verder aan en het begint ook flink te bliksemen. Maar het afmeren lukt prima en we liggen zo vast als een huis. Laat het maar waaien…

Panos staat rechtop in z’n rubberboot en hobbelt over de golven.

Met de ene hand bedient hij de buitenboordmotor, met de andere hand houdt hij zich vast aan een touw. Hij staat daar in zijn bootje als een cowboy die rodeo rijdt en scheurt over de golven alsof het niks is. Hij heeft blonde krullen die wapperen in de wind en verder heeft hij op z’n bruine lijf alleen maar een kort, rood broekje aan. Het is leuk om te zien en de mensen lachen. Ja, nu lachen ze nog…

40 knopen wind en golven

De wind trekt vervolgens aan tot meer dan 40 knopen en golven beginnen de baai in te lopen. De

rustige, drijvende steiger, met aan bak- en stuurboord telkens zo’n 10 zeiljachten, komt in beweging. Mensen kijken bezorgd omhoog naar de bliksemflitsen en omlaag naar de binnenrollende golven, die steeds maar hoger worden. Landvasten beginnen te kraken en masten gaan flink heen en weer slingeren.

De twee broers Babis en Panos lopen zenuwachtig heen en weer.

Zijn ze bezorgd om de afgemeerde jachten? Of willen ze vooral dat hun steiger het houdt? Babis, de dikste broer, komt tegen onze ladder duwen om onze spiegel van de schommelende steiger te houden. Die ladder is een stevig exemplaar dat hydraulisch bediend wordt en dat wel tegen een duwtje kan. We zetten de ladder in een hoek van zo’n 30 graden, zodat het uiteinde op borsthoogte boven de steiger komt. Dikke broer zet er zijn volle gewicht tegen, terwijl zijn lippen constant iets prevelen dat we niet verstaan. Hij heeft misschien de vraagtekens in onze ogen gezien, want hij schakelt van zijn Griekse dialect over op het Engels. Dan merken we dat hij staat te bidden.

Zijn broer Panos, de gebronsde Adonis met de blonde lokken, heeft met hulp van een Engelse flottieljeleider een boot losgegooid. Ze varen dwars op de inkomende golven om die te breken, maar dat helpt nauwelijks.

De golven rollen onder de boten en de steiger door. Masten slaan

tegen elkaar. Gelukkig blijven ze rechtop staan. Het wordt donker, het onweer barst nu echt los met korte, scherpe donderslagen. De steiger klotst op en neer en de boten stampen en rollen. De hel breekt los en dikke broer Babis schakelt in zijn gebeden weer over naar het Grieks.

De wind zet ons schuin naar achter toe. Daar komt de steiger akelig dichtbij. Ik vraag dikke broer of ik de motor in vooruit mag zetten om zo de spiegel van de steiger te houden, maar hij verbiedt me dat met angst in zijn ogen. Hij is bang dat de steiger dan los komt en dat de hele vloot achterin de baai in een hoekje wordt geblazen. Dan steken we maar fenders en fenderballen tussen spiegel en steiger, terwijl ondertussen door twee stevige mannen tegen onze ladder wordt geduwd. Ik lig op m’n buik en houd in elke hand een stootwil vast, die ik tussen de spiegel en de steiger probeer te houden. Ze floepen er voortdurend tussen uit. Ook op de steiger staan mensen met fenderballen. Af en toe is er een knal als de druk in een bal te hoog wordt.

Er zit een zeker ritme in de golven die onder de boten en de steiger door rollen. Tussen de hoge golven zit er af en toe een serie die onhoudbaar is. Mensen roepen, spatwater waait over de boten en de steiger. Die deint op en neer en mensen kunnen zich amper staande houden. Het wordt ronduit gevaarlijk. Dikke broer

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

17

Babis kijkt bezorgd in het rond en gaat nog sneller bidden.

Eerste contact tussen polyester en hout!

En dan is er het eerste contact tussen polyester en hout. De stootwillen zijn leeggelopen, of ze zitten te hoog of te laag. De wind en de golven duwen de boot tegen de houten steiger en de stalen bouten bijten zich in het polyester van onze boot.

Er is ook het eerste contact tussen onze spiegel en die van de buurman die om het hoekje ligt.

Mensen worden bang en gillen.

En telkens opnieuw beukt onze spiegel tegen de steiger. Ik zit er met m’n neus bovenop en zie het allemaal gebeuren, terwijl ik hardnekkig probeer om een lege fenderbal en een volle stootwil tussen beide bewegende delen te houden.

Is alles losgooien een optie? Of alleen achteraan losgooien en aan de mooringlijn blijven hangen? Is die sterk genoeg voor een stampende boot van meer dan 15 ton? Of de mooringlijn en de landvasten kappen en vol gas de baai uit? Hoe krijgen we de boot verder naar voren en dus weg van de steiger? De mooringlijn

staat zo onder spanning dat we die onmogelijk van de voorste kikker zullen krijgen. Terwijl ik op m’n buik in de kuip lig, met m’n hoofd boven de spiegel en het klotsende water, spelen zich in m’n hoofd diverse scenario’s af.

Ten slotte ben ik de schipper en de enige met echte zeezeilervaring. Ik kom er niet uit, want elke optie houdt grote risico’s in en is technisch heel moeilijk uit te voeren.

We troosten ons met de gedachte dat de boot goed verzekerd is.

Zelfs het bedrag van de waarborg is gedekt. De schade zal ons dus niks kosten. We leveren vrijdag de boot in en stappen in het vliegtuig, alsof er niets gebeurd is. Toch doet elke splinter polyester en elke kras op de romp me pijn. Het is toch zonde!

Ik voel dingen op m’n rug vallen terwijl onze boot telkens weer de steiger raakt. Het zijn stukjes van toplichten, radarreflectors en antennes van andere boten. De schade aan onze spiegel wordt steeds groter. Het blijft donderen, bliksemen en waaien. Hoe lang gaat dit nog duren? Nog een uur? Uren? De hele nacht?

Bidden om regen

Dikke broer Babis roept me toe dat hij bidt om regen. Als de regen komt valt de wind weg. “Onweer duurt hier nooit lang”, zegt hij. Ik reken op hem. Hij kan het weten, want hij woont hier al heel zijn leven.

Toch duurt het bijna een uur voor de regen komt. Telkens weer slaat de spiegel tegen de steiger aan.

Het kraakt en het schuurt en af en toe is er een flinke klap. Ik lig nog altijd op m’n buik met m’n hoofd boven de spiegel en m’n benen tussen beide stuurwielen en ik doe wat ik kan om de schade te beperken. Dan voel ik druppels in m’n nek. Eindelijk regent het!

Nu het iets minder hard waait komt dunne broer Panos aan boord. Hij maakt aan de steiger een tweede mooringlijn vrij. Die wordt vooraan op de ankerlier gelegd. De motor gaat aan en maakt in z’n vrij flink wat toeren om de ankerlier te voeden. Centimeter voor centimeter komen we van de steiger los. De landvasten worden gevierd en zo creëren we achteraan ruimte. Iedereen kan weer opgelucht ademen.

De wind neemt stilaan af, de golven worden minder hoog en de schommelende steiger komt weer tot rust…

Ondertussen is de tweede boot van onze groep de baai ingelopen. Met veel moeite en wat hulp kunnen ze zich aan de steiger leggen. Achteraf horen we dat ze in een baai geankerd hadden. Op Meganissi zijn alle baaien omgeven door heuvels. De wind draaide er rondjes zodat alle geankerde boten rond zijn gaan tollen, en niet allemaal in dezelfde richting. Ankerkettingen raakten over elkaar en soms waren stootwillen nodig omdat de boten elkaar raakten. De schipper heeft het anker gelicht en heeft het ruime water opgezocht. De bijboot

18

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

is losgeslagen en weggewaaid, zijn marifoon deed het niet en bovendien ging het lampje van de oliedruk branden. De schipper is later bij mij aan boord gekomen en is in tranen uitgebarsten.

Hij had in gedachten zijn motor zien uitvallen en zijn schip op de rotsen zien slaan. Hij had een meningsverschil met z’n bemanning gehad omdat niet iedereen achter zijn oplossing stond. Toch had hij de juiste reflex: hij koos het ruime sop.

Bidden om regen, het helpt. Met de komst van de regen verdwijnt de wind en dan verdwijnen ook de golven. Maar de adrenaline giert nog een tijd door je lichaam, je mond is droog en je snakt naar een fris blikje pils. Daarna wordt je overvallen door uitputting, lichamelijk en geestelijk.Maar je bent vooral heel blij dat alles nog relatief goed afgelopen is.

Goed, er is schade aan de boot, maar niemand is gewond. Toch was het soms, vooral voor wie de schade probeerde te beperken, echt gevaarlijk. Voor je het weet raak je met je hand ergens tussen of donder je van de steiger.

Wat te doen?

We hebben die avond, onder een heldere en rustige sterrenhemel, nog gegeten in de taverna van dunne broer Panos en dikke broer Babis. Ze hadden dit nog nooit meegemaakt. En dan lig je een halve nacht wakker van de doorstane emoties en begin je na te denken over wat je anders of beter had kunnen doen. Tot op de dag van vandaag denk ik daar nog wel eens aan.

aangetrokken. Zo haalden we de boot naar voren en dus weg van de steiger.

Maar dat er een tweede mooringlijn was, wisten we eerst niet.

Ik zou me nu met een lifeline ergens op de punt van de boot vastmaken. Dan zou ik een landvast met een Prusikknoop op de gebruikte mooringlijn beleggen en zo ver mogelijk naar voor schuiven. Die landvast zou ik dan aantrekken met de ankerlier.

Daarna de ontlaste mooringlijn van de kikker halen, aantrekken en weer beleggen. Dan de landvast met de Prusikknoop opnieuw naar voor schuiven en weer aantrekken met de ankerlier, en dat blijven herhalen tot de spiegel ver genoeg van de steiger kwam.

Het was een heftige ervaring. Iedereen aan boord is rustig gebleven, dit ondanks de harde stoten tegen de steiger, de bliksem en het gedonder. Het was allemaal ook heel confronterend, want je beseft dat je tegen de natuurelementen niet veel kunt doen. Je kunt alleen proberen de schade te beperken. Ook het besef dat het onweer de hele nacht had kunnen duren, woog zwaar op iedereen. Gelukkig heeft Babis voor de oplossing gezorgd. Dus geloof me, als een Griek om regen bidt, lach er dan vooral niet mee: hij weet wat hij doet!

Het probleem was, dat de spiegel door wind en golven te dicht bij de steiger werd gedrukt en dat we vooraan de mooringlijn niet konden aanhalen. Toen het ergste voorbij was, heeft dunne broer een tweede mooringlijn (aan lij) op de ankerlier belegd en

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

19

Watertaal Joep Vermeulen

Wanneer we voor de Ramsgate iemand aan het roer brengen, dan moet die persoon zich het roer niet uit handen laten nemen. Het gebeurt soms wel dat de vlootvoogd stijf op haar roer staat, koppig bij haar mening blijft. PZV-ers luisteren dan soms niet meer naar het roer, zij gaan hun eigen weg. Gelukkig grijpen zij het roer nog zelf niet, nemen zij de leiding niet zelf in de hand. Meestal is de vlootvoogd niet flauw op haar roer, zij durft voor haar mening uit te komen. Zij blijft het roer op het schip, want als het roer van het schip zou zijn, dan is er geen orde en tucht meer. Want: zo gij geen roer hebt op Uw schip, gij moet te grond of op een klip, wie geen vaste beginselen volgt in zijn leven, zal mislukken. Bij hem zal zijn roer uit de pennen hangen, hij leidt een losbandig leven. Hij heeft zijn roer dan aan de scheg gehangen, hij doet iets verkeerd.

Dus ook bij de PZV geldt: zorg dat je roer in het water hangt, houd de boel gaande en indien nodig zul je je roer om moeten gooien, maar ergens geen roer naar draaien, je niet van je stuk laten brengen, is wel het beste. Stuurman houd je roer recht.

Een heel fijn zeiljaar toegewenst.

Bron: ‘Alles wel aan boord’ van F. Kerdijk

Tochtverhaal

De twee Jees Jeugddroom In het najaar van 2013, na enige gezamenlijke zeilervaringen, hadden wij - d.w.z. Joep Vermeulen en ik - het plan opgevat om samen de oostkust van Engeland te gaan verkennen. Jaren geleden, ik had toen nog geen boot, leek mij dat een gigantische uitdaging, waar je alleen maar van kon dromen. Ik had wat verhalen gehoord en heb toen gezegd:”Dat ga ik ook doen, op zee varen en nieuwe havens bezoeken”! Vanaf mijn kindertijd zat dat verlangen er eigenlijk al in en ik maakte toen ook al zeilbootjes van alle rommel die ik maar kon vinden.

Mijn mast was een bezemsteel en het zeil een laken, dat ik na lang zeuren van mijn moeder kreeg. Ik zeilde dan al spelende de hele wereld rond. Mijn vader, beroepsmarinier, voer overigens wel de hele wereld

20

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

rond, waarbij hij eens drie jaar onderweg was. Ik zal wel iets van hem hebben meegekregen.

Niet meer de wereld rond, maar toch…

Nou ja, de wereld rondzeilen, dat ga ik niet meer doen, maar deze reis zou toch wel heel bijzonder zijn. Net zo bijzonder als de twee keer naar Denemarken. Alleen met dat verschil, dat het weer nu fantastisch was en dat wij, Joep en ik, meer durfden te ondernemen. Hij heeft tenslotte veel ervaring opgedaan in zijn zeilloopbaan. We hadden het plan om een paar dagen vóór de Ramsgate via Scheveningen naar Lowestoft over te steken. Lekker rustig en ontspannen. Vervolgens met de club de Ramsgatetocht te maken en daarna naar het zuiden af te zakken en de oostkust te verkennen. Ik had keurig netjes al de routes in de plotter gezet. Ons plan was klaar!

Plannen zijn er om er van af te wijken Maar, inmiddels weet ik dat je als je gaat zeilen plannen maakt om ervan af te wijken. Het gaat altijd anders. Het begon al met het wegvaren uit mijn haven in Hellevoetsluis. De sluis was kapot en zou misschien pas de volgende dag draaien en dat bleek ook te kloppen. Maar daarna konden we toch beginnen aan de oversteek.

Inmiddels hadden we ons zeilplan aangepast: direct naar Lowestoft en niet via Scheveningen. Dat nieuwe plan moesten we dus ook weer bijstellen, omdat er in de nacht onweer en veel regen en wind werd verwacht. Dus dan maar via Blankenberge, Duinkerken en Ramsgate. Dinsdag 20 mei vertrokken we en donderdag lagen wij om zes uur ‘s avonds vast in Ramsgate. Onweer en heel veel regen begeleidden ons deze eerste dagen. Van Duinkerken naar Ramsgate was het echter schitterend wisselvallig weer, met zoals gewoonlijk wind tegen.

Opgaand tij en boem Vrijdagmorgen naar Woodbridge met een goede maar stevige wind uit het zuidoosten. Regelmatig liepen we zeven knopen door het water. Hierdoor kwamen we veel te vroeg voor de ingang van de Deben aan. Na een uur bijliggen was ons geduld op en waagden we het erop. Opkomend tij en dan is vastlopen volgens Joep niet erg. Ik knijp van alles bij elkaar als hij dit zegt. Daar wist hij me goed mee te plagen en dat heeft hij tijdens het vervolg van deze reis ook nog regelmatig gedaan.

Heel voorzichtig probeerden we - voor wat het was - de ingang te vinden. Er stond nog steeds een stijve bries en dan is het geultje van een paar meter breed niet zo makkelijk aan te lopen. We zaten naar bleek een paar meter teveel naar stuurboord en hadden onmiddellijk contact met de grond. Terug dus en opnieuw geprobeerd met de boeien echt precies in lijn.

Zucht, puffff. “Opgaand tij”, mompelde Joep, “dan is het niet erg.” “Joep,” zei ik toen we er doorheen waren, “we zijn gewoon te vroeg, ik vind het maar erg ondiep hier!”

Boem… daar lagen we vast. “Foutje,” zei Joep, “opkomend tij, niets aan de hand.” Na een tiental minuten begonnen we inderdaad weer te drijven en kon ik alles loslaten!!

En nog eens boem Na twee uur varen kwamen we bij de ingang van de Tidemill Harbour, met Joep op de voorplecht, kijkend of het water al hoog genoeg was om over de drempel te kunnen. “Het ken,” zei Joep… en boem, weer lagen we vast. ‘Het ken net, maar geen paniek: het is opkomend tij.’ We balanceerden op de bar.

Half binnen en half buiten de haven. Na wat wippen floepten we zo de haven in, puffff.

Lessons learned Wat is de les? Wijk niet af van het tijdplan, dat was goed. Als de waterstand aan het begin van de rivier hoog genoeg is, dan is dat nog niet het geval aan het einde van de rivier. Het water heeft tijd nodig om de rivier te vullen en met stroom en wind mee vaar je al gauw te snel en moet je heel goed manoeuvreren om alle ondieptes die op je pad liggen te omzeilen. Je haalt als het ware de ondieptes in.

Maar het was opkomend tij… en dus geen vuiltje aan de lucht, volgens Joep.

Het was een spannende en leerzame ervaring.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

21

Tochtverhaal Carel Bloemen

Thuisreis Fiore kan nog wel 20 jaar duren… e Fiore, een Najad 360, van D Carel en Maritha Bloemen is in etappes onderweg van Trogir in

lijn uit hun schroef als we ze, een beetje hulpeloos met pech onderweg, ontmoeten bij een volgende aanlegplek.

Kroatië naar Nederland. Dit verhaal beschrijft een etappe langs de noordkust van Sicilië naar Sardinië.

Palermo

Na de Straat van Messina doen we Milazzo aan en worden we in de grote jachthaven op onvriendelijke wijze weggestuurd. Daarna, direct aan de boulevard een toplocatie gevonden waar we s’morgens kunnen genieten van de locale vissers die hun nachtelijke vangst te koop aanbieden. Wel 10 eenmanstafeltjes naast elkaar. Zonder rekening, belasting, btw... Monti komt hier nooit en ook de ligplaatsafrekening gaat op z’n Italiaans. We halen een stukje verse spada (zwaardvis) bij een visser. De vis met zwaard is wel 2 m lang incl. zwaard en + 85 kg zwaar.

Vaak met bakstag wind, ook vaak met alleen de genua uit, varen we richting Palermo; de motor gaat eveneens regelmatig bij als de wind wegvalt. Het moet even gezegd worden dat we tot nu toe geen technische tegenslagen gehad hebben. Onderweg op de aanlegplaatsen wandelen we veel, bezoeken musea en kerken kunnen we niet passeren zonder even binnen te lopen. Trouwens als je in het hiernamaals beloond wordt voor het aantal kerkbezoeken, dan staan we er straks goed voor, we scoren hoog!

We kunnen vaak weinig doen met onze creditcard, alles is cash... en goedkoper als je vriendjes hebt..!

22

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Nog nooit zo’n puinhoop meegemaakt. Delen van de haven zijn compleet dicht geslibd met afval, een echte vuilnisbelt. De boten drijven in een dikke laag rotzooi en hebben dan ook aan iedere landvast een antirattenbescherming. Wij knippen uit voorzorg van plastic literflessen ook maar een geïmproviseerde protectie. Ook de eerste indruk van de stad vanuit de haven is schrikken, afval en puin van jewelste en half afgebouwde of verwaarloosde/afgebroken nog deels bewoonde huizen.

Niemand betaalt belasting …… althans dat gevoel krijgen we. We ontmoeten leuke zeilers onderweg, Spanjaarden, Engelsen, Duitsers en Nederlanders.

Deze laatsten kwamen we tegen in Palermo, net nadat ze vanuit Sardinië in recordtijd de oversteek gemaakt hadden door een Mistralstorm vanuit het noordwesten; nou die wil ik niet ‘tegen’ hebben. De ferry doet er 13,5 uur over, wij schatten toch rond de 40 uur nodig te hebben.

Zondag

Oud

Een Engels echtpaar, komende van Corfu met een als 9,90 m geregistreerde Westerly (voor de havens) maar in werkelijkheid net als wij 11,50 m lang, klagen over de slechte wifi kwaliteit en slecht bereik... heerlijke mensen, hij is 84 en zij is 82 en heeft Parkinson.

Ze varen naar Sardinië, Costa Smeralda, want daar komen kleinkinderen aan boord. Als wij tijdens een borreltje in de kuip vertellen dat wij onderweg naar huis zijn en thuis in Nederland willen zijn voordat we echt oud worden, wordt er hard gelachen en gesteld dat we dan nog wel 20 jaar Middellandse Zee te gaan hebben. Ze vertellen ons dat ze al jaren onderweg naar huis zijn, maar geen afscheid kunnen nemen.

De dag erna haal ik een compleet visnet met dikke

We praten met handen en voeten en met behulp van tekeningen met alle locals. Drie uur lang is dit onze favoriete culinaire ontmoetingsplek, midden op straat. We hebben die avond veel gelachen. Geweldig en nog mooier als je nadien de boot met alles erop en eraan weer terugvindt, zonder grijze beestjes met lange dikke staarten aan boord.

Een beetje unheimische buurt waar we doorheen moeten om in het stadscentrum te komen. Na een culturele tour door de toch zeer mooie stad zijn we in de zgn. unheimische buurt in een straatje beland met stalletjes waar lekker uitziende slakjes worden gekookt voor bij de borrel. We laten ons in de Blokker tuinstoelen zakken, eten slakjes, eten inktvis, drinken heerlijke witte wijn uit plastic bekertjes.

Op zondagmorgen, onder klokgelui, verlaten we Palermo vergezeld van een konvooi motor- en speedboten, 30 graden en strakblauwe lucht, geen spatje wind. We motoren 5 knopen in de golven van boten gevuld met families, “boegstukken” in bikini en goed gebruinde kaalgeschoren snelheidmaniakken, sturend met grote zonnebrillen op en kleine speedo zwembroekjes aan. Macho’s, genietend van veul veul pk’s die de literprijs van € 1,75 snel door de jankende uitlaatpijpen jagen in en over het schone, groene, zilte zeewater. Het boegstuk, Libelle- of Vivamodel in mini-bikini vóór op het dek, zal het worst wezen waar het naartoe gebracht wordt, als het maar bruin bakt!

Alle Sicilianen die drijvend gemotoriseerd zijn, bevinden zich vandaag op het water, na de kerk natuurlijk, om een visje te vangen of gewoon om de familie (met of zonder hond) even uit te laten.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

23

Dubbel activiteit Peter Plantinga

Oosterschelde-excursie Amusement

De kust van Sicilië is overweldigend mooi vanaf het water, enorme rotspartijen en bergformaties blijven fascineren. De tocht naar Cagliari (hoofdstad van Sardinië) is een kleine 200 mijl. We krijgen wat wind en met grootzeil en Gennaker kiezen we het ruime sop naar onze eindbestemming voor dit seizoen. De weersvoorspellingen geven rustig weer aan en onze Ipad vertelt me trouw waar we naartoe moeten.

Onze Ipod, gevuld met ‘Roaring Sixties’ en klassieke muziek, het boek ‘Wij zijn ons brein’ van Schwaab en enkele voorgebakken pizza’s en focaccia’s, geven ons het gevoel dat we een mooie trip tegemoet gaan.

behalve Utrecht, dan kan je dit waarnemen vanuit iedere uithoek in het land. Een geweldig slot van deze tour als we met windkracht 5+ halve wind, onder vol tuig, met 6-7 knopen de ruime baai binnen ‘stormen’. Omdat het zo lekker loopt laten we Villasimius liggen. Na een kleine 40 uur, varen we voldaan, tevreden en een beetje brak de haven van Cagliari binnen.

We komen terecht in haven Marina Del Sole, naast de door de Pilot aanbevolen (duurdere) haven St.Elmo.

De steigers en faciliteiten zijn nogal krakkemikkig, maar we onderhandelen een faire prijs voor de periode tot volgend seizoen, incl. stalling op de wal.

p 13 december 2014 beO zocht een flinke groep PZV’ers de Oesterij van de familie Dhooge in Yerseke. Op het programma stonden een presentatie van Nationaal Park Oosterschelde en een uitleg, rondleiding en proeverij verzorgd door Jean Dhooge, de eigenaar van de Oesterij.

Nationaal Park Oosterschelde

Bij halve wind, 5 - 6 knopen gemiddeld, uren lang geen kip meer op het water, krijgen we rond 18.00 uur enkele dolfijnen langs de boeg en 10 minuten later een show van naar wij vermoeden tonijnen, die op hun staart enkele meters over het water schijnen te lopen. Misschien op jacht of op de vlucht of misschien gewoon om voor ons een showtje weg te geven... who knows? Om 22.00 uur is het afgelopen met de wind en moeten we peddelen… gelukkig doet de Volvo Penta dit voor ons.

Een donker gat

Om de 2-3 uur wisselen we af, lifejackets aan, niet uit de kuip gaan, alleen op het water. We zien de hele nacht slechts 2 boten, een donker gat, lege zee, tot de wolken wegtrekken en de sterrenhemel zichtbaar wordt. Als ‘s morgens om 06.00 uur de wind weer opsteekt kan gelukkig de motor uit. 70 mijl voor Sardinië zie je de lichtgloed al, waarschijnlijk van Cagliari. Stel je voor dat Nederland helemaal donker is,

24

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

We liggen daar een kleine week verwaaid, door een Mistral met windkracht 7. We huren een auto, repareren nog wat kleinigheden en preparen de boot om de wal op te gaan. Ons doel hebben we na ± 1000 mijl bereikt en vanuit Cagliari kunnen we goedkoop met Ryan Air naar Weeze vliegen.

De presentaties over het Nationaal Park werden gegeven door Siebe Kramer (voorzitter bestuur) en George Koenders (gids Nationaal Park). Siebe Kramer ging vooral in op de doelstellingen van het Park en hoe die praktisch vorm worden gegeven. Park Oosterschelde is het grootste nationale park van Nederland en - vanzelfsprekend - ook het natste.

Doelstelling is het park zo te beheren dat er een duurzaam evenwicht in stand blijft tussen (bescherming van) de natuur enerzijds en het gebruik voor visserij, beroepsscheepvaart en recreatie anderzijds.

Dat is nodig omdat het een kwetsbaar evenwicht is. Overleg en samenwerking met alle belanghebbenden zijn belangrijke taken van het bestuur van

het Nationaal Park. Maar ook voorlichting - zoals in dit geval bijvoorbeeld aan ons - en onderwijs, zijn activiteiten die worden uitgevoerd om gebruik en mogelijkheden van het gebied meer bekendheid te geven.

George Koenders liet ons de dieren zien - logischerwijs veel vogels - die we in het gebied kunnen zien. Van steenloper tot brilduiker. En ook zeehonden en bruinvissen. Voor bruinvissen is er zelfs een site – www.ontdekdeoosterschelde.nl – waar bijgehouden wordt waar bruinvissen gespot zijn.

Oesters

Daarna gaf Jean Dhooge ons uitleg over het kweken van oesters en mosselen. Hoe ze gekweekt, gezaaid, verplaatst en weer opgevist en tenslotte gespoeld worden. Getoond werd een vrij nieuwe techniek om de mosselen te zaaien op “wollige” strengen die verticaal in het water hangen aan een soort waslijnen. De mosselen blijven daarbij schoner, maar het is ook efficiënter kweken.

Oesters worden, wanneer ze gereed zijn voor consumptie, enkele weken in kratten in de putten van de Oesterij bewaard: het water word er continue ver-

verst door eb en vloed. Ze worden daardoor sterker en de smaak verbetert. Ook worden ze daar schoongemaakt en gesorteerd.

En natuurlijk proeven…

Na de rondleiding werden – natuurlijk bij de Oesterij gekweekte - oesters geserveerd : de Zeeuwse Platte, en twee soorten Creuse: van de Grevelingen - minder zout - en de Oosterschelde.

Je proeft de verschillen, maar volgens mij waren ze allemaal lekker. Of was het de wijn?

De Oesterij biedt, naast de mogelijkheid om te proeven en rond te kijken, ook een winkel om verse mosselen en oesters te kopen, compleet met de gebruikelijke garnituren. Dat is zeker iets om te onthouden: even mosselen halen wanneer je in de buurt bent. Verser kun je ze niet kopen!

Al met al een boeiende middag en, varend op de Oosterschelde, kunnen we nu wat oplettender naar de omgeving kijken: er is meer leven te zien dan alleen dat aan boord van andere schepen.

In een volgende editie meer over techniek en reparaties aan boord.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

25

techniek & vaarpraktijk Carel Dijkmans

beneden te trekken. Het aantal lijnen neemt weliswaar toe, maar het gemak ook. De bijgaande illustraties laten het principe zien.

Reven vanuit de kuip waar onderbemand, singleZ handed of als oudere zeiler op zee naar het voordek moeten om even een rif te steken - wat trouwens meestal wordt uitgesteld tot het echt niet langer kan - hoeft echt geen levensgevaarlijke actie te zijn. Je moet je alleen van tevoren afvragen wat je kunt doen om het tot een karweitje van niks te maken, dat je vanuit de kuip, bijna nog vanuit je rollator kan regelen.

Voorzeilen

Om de voorzeilen te reven zijn de meeste toerschepen voorzien van een rolsysteem. In dat geval kun je vanuit de kuip reven of het zeil geheel wegdraaien.

Dat werkt redelijk betrouwbaar als er een genua is aangeslagen die de gehele lengte van de voorstag gebruikt, zodat het rollager aan de top van de Genua vrijwel bovenin zit.

Om te voorkomen dat de val zich om het voorstag kan wikkelen tijdens het reven, is het essentieel dat de val niet evenwijdig met het voorstag loopt, bovenin, maar onder een kleine hoek aangrijpt. Bij voldoende valspanning zal dan, ondanks de wrijving in het topwartel, de val zich niet om het voorstag wikkelen.

Vooral als je met licht weer bent weggegaan, dus met weinig spanning op het voorlijk, vergeet je dat wel eens als er een bui aankomt. In dat geval is er een grote kans dat de val klem komt te zitten tussen het voorstagprofiel en het voorstag. Het resultaat is vaak, dat zowel verder reven als terug ontreven niet meer mogelijk is. Dat is in een toenemende winden zeegangsituatie, geen pretje. Als je in plaats van een genua een high aspect of werkfok aangeslagen hebt, komt het wartel normaal gesproken niet meer helemaal bovenin, waardoor de val een stukje evenwijdig aan het voorstagprofiel zal lopen en de kans op deze ellende sterk zal toenemen.

Daarom moeten deze zeilen voorzien zijn van een

26

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

voorloop, zodat het wartel toch weer bovenaan komt te zitten Zo’n voorloop is eenvoudig te maken met een stukje dyneemalijn waar je op de goede lengte twee ogen insplitst. De lengte is eenvoudig te meten door de fok te hijsen tot hij bovenaan vol zit, en aan de onderkant met een takeltje het voorlijk op spanning te zetten. Daarna de dyneema lijn splitsen, ietsje korter dan het takeltje, takeltje eruit en opnieuw proberen. Als alles bevredigend werkt, het dyneemalijntje permanent aan de tophoek van de fok vastmaken en klaar is kees.

In dit geval heb ik drie reven voorzien van smeerrepen voor en achter. Die smeerrepen moeten wel zo dicht mogelijk op de mast door een oog lopen.

Anders heb je de kans dat bij het doorzetten van het onderlijk, niet de smeerreep de kracht opvangt, maar de eerste leuver na het reefoog. Wat trouwens ook prompt gebeurt als het reefoog niet midden tussen twee leuvers geplaatst is.

Veel lijnen naar de kuip

Het grootzeil

Het grootzeil echter is een ander verhaal. Op de meeste nieuwe schepen staat tegenwoordig een mast met een rolvoorziening om het grootzeil te reven door het in de mast te rollen. Echter op de wat oudere generaties schepen, gebeurt het reven nog door middel van een smeerreep in het achterlijk en vaak een oog in het voorlijk wat dan aan een haak op het lummelbeslag gehaakt moet worden. Dit is waarschijnlijk ooit bedacht door een zeilmaker met weinig begrip voor toerzeilers. Het maakt het noodzakelijk dat de lier van de grootzeilval op de mast zit, immers zodra je het voorlijk gevierd hebt om dat oog in die haak te wurmen, moet je als een speer spanning op het voorlijk zetten, anders slaat dat oog weer uit die haak. Soms lukt het om dat oog te zekeren door een slangetje op de haak te schuiven, van de ene haak naar de andere.

Bovendien als je met wat ruime wind moet reven blijft er vaak wat druk op het zeil staan, zodat je het voorlijk niet met de hand naar beneden krijgt. Het reven blijft toch een ingewikkeld verhaal en een moeizame operatie.

Eenvoud

Toch is het probleem simpel op te lossen, door het hele gedoe met die haken te vergeten en ook het voorlijk via een smeerreep vast te zetten. Dat geeft ook de mogelijkheid om via een lier het voorlijk naar

een gereefd grootzeil maar geen vlakker zeil en dat is wat je met veel wind wilt. De illustratie maakt dat duidelijk.

Met een kleine investering in een paar blokken, een organiser om de lijnen netjes te laten lopen, en een paar klemmen, is de boel geregeld en kan opa of de jonge vader weer jaren zelfstandig blijven zeilen. Die organisers (geleideblokken) kunnen meestal met meerdere lagen boven elkaar gemonteerd worden als er op het dek niet voldoende plaats is.

In mijn geval is het giekbeslag op de mast al voorzien van twee ogen waardoor de smeerrepen naar onder lopen. Vervolgens kan je de lier van de mast afslopen, bij de kuip op het kajuitdak vastschroeven, als daar nog geen lier staat, en zowel de val als de smeerrepen naar achter laten lopen.

Om het onderlijk strak te zetten moeten we ervoor zorgen dat de bevestiging van de achterste smeerrepen niet naar voren kan schuiven, anders krijg je

Overigens beginnen de meeste zeilers dan te klagen dat er teveel lijnen naar de kuip lopen. Op zich is dat een punt, er zijn dan ook handelaren die het z.g. één-lijns reefsysteem verkopen. Daar zitten mijns inziens twee nadelen aan.

Doordat de spanning op het voorlijk en achterlijk verschilt, werkt het meestal met extra blokjes in de giek, wat niet iedereen kan implementeren. En meer dan twee reven kan je zo wel vergeten.

Ook moet je je afvragen of dit te allen tijde storingsvrij werkt. Bovendien wordt die enkele lijn wel erg lang, wat ook met het uitreven niet zo lekker werkt.

De methode met smeerrepen voor en achter is relatief storingsvrij, goedkoop, en je kunt onder alle omstandigheden vanuit de kuip reven.

Met de huidige dyneema lijnen vormen gewicht en sterkte ook geen enkel probleem.

Je hoeft er ook geen nieuwe boot voor te kopen, om dan consequent met een rif in je grootzeil te moeten varen.

Het werkt op alle oudere boten, bij alle windsterktes die ik de laatste 50 jaar heb meegemaakt, dat kan ik je verzekeren.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

27

Tochtverhaal Dico van Ooijen en Yvonne Verschure

Carieb… Twee belevingen!

Van Mallorca naar Sint Thomas, met 7-star Precies een jaar geleden werd ons schip Puff the Magic Dragon, een Island Packet 40, opgeladen in Mallorca op de Sluisgracht van Sevenstar Yacht Transport. We hadden half november op de nip besloten dat we toch naar de Carieb wilden, hoewel ik (Dico) lang getwijfeld heb. We hadden beiden een lijstje van Voors en Tegens ingevuld en de Voors wonnen glansrijk.

Er kwam een weatherwindow, waardoor we vanaf Cartagena naar Ibiza konden oversteken. Bij Ibiza in de buurt ontvingen we weer internet en bleek het nog net mogelijk te zijn door te varen naar Mallorca, voordat er te veel wind zou komen. De planning was dat we eind november opgeladen zouden worden en we konden het ons niet permitteren om verwaaid te blijven liggen op Ibiza. We waren dus op tijd !

Achteraf blijkt dat we ruim op tijd zijn, want de Sluisgracht, die vlak langs Mallorca vaart, kan nog een aantrekkelijke lading krijgen in Triest, waardoor we pas op 5 januari opgeladen worden. Wel betaalt 7-Star het extra liggeld in

28

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

de dure Marina del Rey (Royal) in Palma de Mallorca.

Op 16 januari krijgen we op St.Thomas een zout schip terug; door slecht weer op de noordelijke Atlantic is het een ruige overtocht geweest. Er stond heel veel deining, waardoor het schip de oceaan over moest kruisen om de deklading stabiel te houden.

Virgin Islands

In Crown Bay Marina op St.Thomas (U.S. Virgins) maken we het schip zeilklaar en Dick, de broer van Yvonne komt voor een maandje aan boord. Vanaf Antigua zijn ook onze vrienden Irene en Theo overgekomen om ons te verwelkomen. We zullen regelmatig stukken met hen samen opzeilen en excursies op de eilanden maken.

Twee dagen later vetrekken we tegen een forse wind in naar Christmas Cove. De U.S.-V.I’s en de British Virgins lopen onzichtbaar in elkaar over, maar je moet wel steeds inchecken; van de U.S.-V.I’s naar de GB.-V.I’s hoef je niet uit te checken, de Amerikanen denken kennelijk ‘weg is weg’.

De eilandengroep is genoeglijk vaarwater. Door de vele eilanden vaar je vaak beschut en veel van de ankerplaatsen zijn rustig, zonder veel deining, hoewel de wind vaak wel Bft 5 of meer is. ‘s Avonds valt de wind vaak wel een stuk weg.

We rommelen een kleine maand tussen de eilanden, waar je gezellige beachbars vindt in o.a Trellis Bay, waar de full-moonparty veel

bezoekers trekt, Cane Garden Bay en op Jost van Dyke en Little Jost van Dyke. Ook de Gorda Sound in het westen van de GB.-V.I.’s is door een hele gordel ondieptes perfect afgeschermd voor de deining.

We gaan een paar dagen naar Saint Croix (in U.S.-dialect St. Kroj), waar we de vele restanten van suikerplantages bezoeken en begeleiding krijgen van de kustwacht, omdat de Amerikaanse vice president Joe Biden in z’n villa aan zee verblijft. Ook zeilen we naar het koraaleiland Anegada dat amper boven zee uitsteekt. Het stikt er van de kreeften, eigenlijk langoustines en gegrild smaken ze verrukkelijk!

Sint Maarten

Een dag later dan gepland, omdat we te laat zijn om uit te klaren, vertrekken we vanuit de Gorda Sound naar Sint Maarten. We zijn best wel benieuwd naar het Nederlandse overzeese gebiedsdeel. Daarvoor hebben we wel een poos op een weatherwindow moeten wachten waarin wat minder wind stond… en dan blijkt er helemaal geen wind te staan en motoren we de hele 85 mijl naar Groot Baai bij Philipsburg. We klaren in en kijken rond in Philipsburg, maar met de ca.10.000 mensen van de cruiseschepen die daar dagelijks door de hoofdstraat rondlopen vinden we het niet zo’n leuk dorp. We nemen een fastferry naar Saba dat we aan de horizon zien liggen en komen er achter dat er voornamelijk Ieren en Amerikaanse ‘health’-studenten wonen. Het heeft een grote Ame-

rikaanse medische universiteit.

Het eilandje is verder een aardige lokale gemeenschap met een weg van de haven omhoog die door de Nederlandse ingenieurs als ‘onmogelijk’ werd aangemerkt. Een eilandbewoner die een schriftelijke cursus wegenbouw op een Amerikaanse universiteit volgde lukte het wel…

We verhuizen van Groot Baai naar Simpson Baai, bij de brug naar het binnenmeer, en schaffen bij Budget Marine en Island Water World een nieuwe krachtiger buitenboordmotor en een WiFi-antenne aan. Ook bezoeken we het Franse deel van het eiland dat wij veel relaxter en gezelliger vinden dan het Nederlandse deel.

Sint Eustatius, Nevis , Guadeloupe, The Saintes, Dominica

Een goede week later vertrekken we naar Sint Eustatius, maar bij aankomst blijkt de ankerplaats te onrustig om van boord te gaan.

Het is niet mogelijk om in die zeegang de buitenboordmotor op de bijboot te krijgen en voor roeien is de wal veel te ver weg…

De volgende dag varen we door langs St.Kitts naar Nevis, waar we in redelijk rustig water achter het eiland aan een boei liggen. Het valt op dat op ieder eiland weer een volstrekt ander type mensen woont; ze hebben een heel verschillende bouw en huidskleur.

Nevis is een mooi eiland en de bewoners zijn buitengewoon vriendelijk en behulpzaam. Als we willen uitklaren blijkt het nationale sportdag te zijn en zijn alle ambtenaren ‘s middags vrij. Toch komt er één terug om ons te helpen!!

We varen op weg naar Deshayes op Guadeloupe langs het vulkaaneiland Montserrat, dat voor twee derde geëvacueerd is na de uitbarstingen van 1995 en 1999.

In de baai van Deshayes liggen we redelijk rustig op anker. We zwemmen er een keer met een familie dolfijnen en zien het tropisch regenwoud op Basse Terre (het

bergachtige deel) en uitgestrekte suikerrietvelden op Grande Terre (het vlakke westelijke deel). We vinden er zelfs een paar oude kennissen van Yvonne, terwijl we alleen hun voornamen en beroep weten… heel apart!

The Saintes, een groepje kleine eilandjes iets zuidelijker, hebben goed beschutte ankerplekken en een gezellige lokale sfeer. We gaan er nog een keer terug nadat we een vriendin van Yvonne in Point a Pitre op Guadeloupe, hebben opgehaald.

We steken over naar Dominica waar we in de Prince Rupert Bay ankeren bij Porthmouth. Met een boatboy varen we de Indian River op, waar ook delen van Pirates of the Caribbean zijn opgenomen.

Hij roeit, want je mag hier niet met de motor varen. De boatboys hebben hier een deal met elkaar: zij verdelen de jachten onderling en degene die het jacht als eerste aanspreekt regelt verder alles voor dat jacht. ‘s Nachts lopen de boatboys wacht, om inbraken te voorkomen en overdag verzorgen zij allerlei excursies. Wij doen een dagexcursie over het noordelijk deel van het eiland. Hoewel het arm is kan hier niemand verhongeren: in het oerwoud groeien mango’s, dadels, broodvruchten, bananen, kokosnoten en verder koffie, cacao, kaneel en nog veel meer andere kruiden en fruit.

De Carib indianen leven er aan de oostzijde van het eiland in een regio onder zelfbestuur.

Martinique, en het point-ofno-return

Yvonne had meer van het eiland willen zien maar een weather window geeft ons de mogelijkheid naar Martinique over te steken, waar we op tijd moeten zijn om de vriendin van Yvonne op het vliegtuig te zetten. Hier rijden we een dag rond in een gehuurde auto. Het binnenland is mooi, maar buiten de grote centra is er niet veel te beleven.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

29

Ramsgate

Fotowedstrijd Ik (Dico) kwam er in Martinique achter dat als we verder zuidelijk zouden gaan, we er nog een jaar zouden moeten blijven. Ik voelde me al een poos niet echt happy en zag het dan ook niet zitten om langer te blijven.

Dico: vanaf Sint Maarten zijn we steeds aan de wind overgestoken van eiland naar eiland. Daarvoor moet je wel een weatherwindow hebben, omdat ik bij voorkeur niet met meer dan Bft. 4 aan de wind wil varen en de passaatwind vaak harder is. Daarbij komt dat er bij de kop en de staart van het eiland altijd zo’n 1 á 2 windkrachten meer wind staat dan de opgegeven windkracht. Daarbij was er een probleem met de diesel, waardoor de motor er - ondanks toevoegingen en een nieuwe verbinding tussen de tank en het filter - vijf keer mee was opgehouden, zodat we op zeil moesten ankeren op plaatsen waar dat verre van ideaal was. Het lukte niet de oorzaak op te sporen en je kon dus niet echt op de motor vertrouwen (is nu opgelost). Verder lig je op de meeste ankerplaatsen behoorlijk te rollen en is het klimaat vochtig warm. Een T-shirt is na een paar uur doorweekt ondanks het feit dat we nooit in de zon zitten, want daar is het te warm voor.

Op de eilanden vind je ook nauwelijks cultuur (zoals rond de Middellandse Zee), afgezien van een paar suikerplantages van zo’n honderdvijftig jaar oud.

In het hurricaneseizoen (van mei tot oktober) moet je weg zijn uit de Carieb. Dan heb je eigenlijk maar twee mogelijkheden om te overzomeren: bij Grenada op an-

30

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

ker of in Trinidad in een haven.

Het water in de baai van Trinidad is echter niet schoon, het is er erg warm en vochtig en dat trok mij niet en bij Granada moet je bij de eerste tekenen van een komende hurricane oversteken naar Trinidad. Bij het overzomeren in Grenada moet je altijd met de bijboot naar de kant, waardoor gemakkelijke contacten met andere zeilers zoals je die in een haven hebt, veel lastiger zijn. Ook de mogelijkheid om eens in je eentje ergens heen te gaan is beperkt, omdat je maar één bijboot hebt voor twee personen. Je moet altijd met de bijboot naar de wal en de ander zit dan geïsoleerd aan boord zonder de mogelijkheid te hebben zelf even op pad te gaan.

Ik wilde dan ook niet verder, maar terug naar de U.S.-V.I’s en retour naar de Middellandse Zee. Yvonne had graag verder naar de Tobago Keys en de Grenadines gegaan, maar ik had het helemaal gehad in de Carieb.

Naar mijn idee is het een vaargebied voor echte zeilers (als tegenpool van kusthoppers, zoals ik) en heel geschikt voor een ‘Rondje Atlantiek’ waarbij je van Barbados naar de GB.-V.I.’s vaart en daar nog even relaxt voor je terug oversteekt naar Europa.

Heel veel mensen zetten hun boot op de kant en gaan tijdens het hurricane seizoen terug naar huis. Dat zit er voor ons niet in, de boot is immers ons huis. Ik zag wel op tegen de hitte tijdens het hurricane-seizoen, maar dat wilde ik wel voor lief nemen om zo nog een seizoen in dit gebied rond te kunnen zeilen. Natuurlijk is er veel minder cultuur, maar daar had ik me op ingesteld. Daarentegen is de natuur op eilanden zoals Dominica en Guadeloupe prachtig, het zwemwater heerlijk en je kunt er prachtig snorkelen (als je niet de bibbers krijg van barracuda’s die onder je boot hangen en je aanstaren met die enge ogen). Het hurricane-seizoen in een jachthaven in Trinidad met een gehuurde airco, dat is echt een must, zou mijn voorkeur hebben gehad. Dat zou ons de mogelijkheid hebben gegeven om te socializen en de omgeving te verkennen.

Yvonne: de reden dat ik wel in de Carieb wilde blijven was dat we er nog maar net waren en nog maar een klein gedeelte hebben gezien.

Ik ben nog steeds erg benieuwd naar de eilanden die we niet gezien hebben. Daarbij komt dat ik de zeiler van ons tweeën ben en minder moeite heb met hardere wind en deining.

Terug in de Mediterranée

Zover is het echter niet gekomen.

Als een van de twee het helemaal niet naar zijn of haar zin heeft is verder gaan géén optie. We hadden een prachtige zeiltocht vanaf Martinique naar US-Virgin Islands, zeilen met een gouden randje.

Hoewel het mij droef stemde was het wel een mooi afscheid!

Wij zijn weer terug in de Middellandse Zee met de regelmatige afwisseling van een dik half jaar kusthoppen en ankeren en een klein half jaar overwinteren en socializen in een beter klimaat dan Nederland.

oals inmiddels ongetwijfeld bekend, voert de geplande Ramsgatetocht dit jaar langs een paar gedenkZ waardige overblijfselen van de tweede wereldoorlog: de zogenaamde Maunsell-forten. Om het verslag van de tocht enige luister bij te zetten en ons mooie blad wat op te leuken met een aantal prachtige platen, lijkt het ons een goed idee om deze forten vast te leggen op wat vroeger de gevoelige plaat heette, tegenwoordig een digitaal plaatje geheten!

Als zoveel mogelijk Ramsgategangers een mooie, originele of ludieke foto maken en die in sturen hebben we als het ware automatisch een heuse fotowedstrijd. En zoals het bij een wedstrijd behoort, is er een aantal fraaie prijzen te winnen. Dus mensen, met Hasselblad of telefoon, kortom met alles waarmee je een foto kunt maken, maak er een paar. Wel bij het insturen een beetje aan zelfcensuur doen. Wij denken hierbij aan maximaal 10 foto’s per deelnemer.

In volgende nieuwsflitsen en ook op onze eigen Facebook pagina zal bekend worden gemaakt waar de betreffende foto’s naar toegestuurd kunnen worden.

Wordt vervolgd

Vaar op zeker U kunt pas écht zorgeloos van uw zeiljacht genieten als u daarvoor een goede verzekering heeft. Door onze ruim 60 jaar ervaring in het verzekeren van pleziervaartuigen zijn wij specialisten op dit vakgebied. Als geen ander kennen wij de risico’s die aan uw hobby zijn verbonden - ook ónze hobby trouwens. Wilt u een passende offerte? Bel ons, of bezoek onze website www.kuiperverzekeringen.nl.

Postbus 116 8440 AC Heerenveen

Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

31

Ervaringsverhaal Ben Visser

Boot achterlaten in Frankrijk.

Hoe werkt dat? aarin Ben vertelt over zijn W ontdekkingen op watersportgebied aan de zuidkust van Bretagne.

Het zal de meesten binnen PZV wel bekend zijn, dat wij het afgelopen jaar, na een lang en mooi zeilavontuur, onze boot hebben achtergelaten in Frankrijk, en wel in de jachthaven: Port d’ARZAl CAMOËL

Deze jachthaven ligt bij de plaats Arzal, aan de rivier La Vilaine die in zee uitmond bij Pénestin, ter hoogte van het Franse eiland “Bell Ile”, vlak bij de “Baie de Quiberon”. De Jachthaven Port d’ARZAl CAMOËL ligt ongeveer 5 NM stroomopwaarts aan de rivier, net achter de Barrage d’Arzal Camoël. In deze barrage zit een moderne sluis waarachter een heel rustig, mooi en veilig zoetwater gebied op je ligt te wachten. Over deze barrage loopt een doorgaande weg, die het plaatsje Arzal verbindt met het plaatsje Camoël. Aan de kant van Camoël ligt het rustige gedeelte van de jachthaven. Hier zijn echter weinig faciliteiten in tegenstelling tot de kant van Arzal, waar je zonder meer kunt spreken van een zeer uitgebreid nautisch centrum. De reden waarom we dit als onze eindbestemming en ‘overwinterplaats’ hebben gekozen, is niet zomaar uit lucht komen vallen. We zijn zeker ook niet

32

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

de eerste PZV-ers die deze haven hebben verkozen.

Eerder zijn ons er al een paar voorgegaan. In dit kader hebben wij al voor ons vertrek uit de eerste hand, van Henri en Ans Boetzkes, de nodige kennis verkregen.

Toch was het geen uitgemaakte zaak dat we daar zouden landen. Het reisverloop bepaalt uiteindelijk waar je uitkomt. We zijn in ieder geval verheugd, dat we daar terecht zijn gekomen en delen graag onze ervaringen en de bijkomende voordelen met jullie.

Onze haven

Jachthaven Port d’Arzal Camoël biedt in de eerste plaats veel op het gebied van allerlei jachtservices en nautische faciliteiten. Diverse nautische servicebedrijven en watersportwinkels zijn gesitueerd op het terrein bij de jachthaven. Daarnaast zijn er een paar leuke eetgelegenheden met terrassen aan de waterkant, waar het goed vertoeven is. De Jachthaven zelf is behoorlijk groot. Hij beschikt over 1159 ligplaatsen en 320 plaatsen op de wal, op een omheind, afgesloten en bewaakt terrein. In het water kunnen boten ligplaatsen krijgen tot een maximale lengte van 20 meter en een diepte van 4,5 meter (volgens beschikbare informatie). De klanten kunnen gebruik maken van een gevarieerd basisassortiment aan diensten zoals restaurant, wifi, volledig sanitair, wasserij, weerrapporten, brandstofstation, kleine winkel en afvalinzameling. De haven biedt haar klanten tevens een boothelling om zelf een trailerbare boot in het water

te leggen, een kraan en een mobiele botenlift van 35 ton. Al deze faciliteiten zijn 365 dagen per jaar in bedrijf.

Gunstige contracten tot over de grenzen

Wat ons aangenaam heeft verrast, zijn de verschillende contractvormen die ze in jachthaven-groepsverband aanbieden. Het zogenaamde “Passeport Escales” biedt een uitgebreid pakket van services en opties tegen een prijs waar we in Nederland een voorbeeld aan zouden kunnen nemen. Het contract loopt wel altijd van 01-01-NN tot 31-12-NN. Wij hebben een jaarcontract afgesloten waarin de volgende diensten zijn ondergebracht: • 10 keer in en uit water halen, inclusief botenbok en al het hellingwerk (op afroep) • Stroom- en waterverbruik • Stalling op de wal binnen het afgesloten terrein, met stroom- en wateraansluiting vlakbij de boot • Recht op 20 aaneengesloten overnachtingen in de thuishaven Arzal • Ongelimiteerd recht op telkens twee aaneengesloten overnachtingen in vele jachthavens van het vaargebied: baai van Quiberon, Golf de Morbihan en rivier La Vilaine • Recht op 5 overnachtingen per jaar in nagenoeg elke jachthaven langs de Bretonse kust tot la Rochelle, Hendaye, 5 jachthavens aan Spaanse kust van Baskenland en 18 jachthavens aan de Engelse Zuidkust en de Thames • Persoonlijke (boot)pas met code en wachtwoord, gemakkelijk om via de website of App je overnachting tijdig aan te melden (dagelijks voor 11.00 uur).

• Uitgebreide gids waarin alle jachthavens per regio afzonderlijk staan beschreven Deze diensten kosten voor onze boot evenveel als één jaar ligplaats in Middelharnis (ca 2250 Euro) La douce France Naast het voordeel van deze facilitaire zaken is het aan de rivier La Vilaine gewoon heerlijk toeven. De rivier slingert door een prachtig afwisselende omge-

ving en is met staande mast te bevaren. In de buurt ligt het pittoreske stadje “La Roche Bernard”, een soort Valkenburg aan het water. Verder op aan de rivier liggen de jachthaven “Foleux” en de oude stad “Redon”. In Redon is ook een TGV- station. Wil je naar zee, ‘uiteraard’ wil je dat, dan is het na de sluis maar 5 NM en is het ook aan die kant volop genieten. Belle Île, Île-d’Houat, Baai van Quiberon, Golf van Morbihan of een tochtje naar de Loire en Nantes aandoen, het kan allemaal in een lang weekend. Heb je langer vakantie en wil je verder, dan zijn de mogelijkheden eigenlijk onbegrensd. Wetende dat je nergens (duur) liggeld meer hoeft af te tikken, is dat natuurlijk ook een plezierig vooruitzicht. Ook in het hoogseizoen zijn er nauwelijks beperkingen, als je maar ‘s morgens voor 11.00 uur via de App, internetsite, telefonisch of gewoon ter plekke bij de havenmeester, je overnachting meldt. Dat scheelt dus heel veel vakantiegeld!

Dit jaar hopen we meerdere korte vakanties in te kunnen roosteren in voor- en naseizoen en één lange vakantie in de zomer. Daarnaast hoop ik ook een paar “sportieve“ mannenweekendjes te kunnen plannen.

We zullen wel zien. Hoe de wind blaast, zullen we zeilen!

Voor Bedrijfs Opvang Team training, lezing en supervisie Binnen zorg- hulpverleningsorganisaties, brandweer, justitie en gemeentes.

Tevens bieden wij individuele hulpverlening aan.

Carla Auer Händelhof 16 2402 GW Alphen aan den Rijn Tel: GSM: Email: Website:

0172-240690 06-21286562 info@trauma-nazorggroep.nl www.trauma-nazorggroep.nl

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

33

Tochtverhaal Joep Vermeulen

Zeilen met Mas et eerste H weekend van november, Allerzielen en Allerheiligen, muntte uit door schitterend weer. Mooi niet een ‘boot op de kant weekend’, maar zeilen.

Voor Joker

Snel heb ik de benodigde proviand bij elkaar gescharreld en binnen het uur na aankomst in Steenbergen vaar ik uit. Overvloedige zon en een heerlijke bries uit het Z.W. De Steenbergse Vliet is een rustig vaarwater met veel sijsies en drijfsijsies, zoals men in Amsterdam het gevogelte noemt.

Het is steeds weer wachten voor de open sluis van de Steenbergse Sas. De toegang is strikt om en om, ook al lig je er voor joker te wachten. Meestal houden we ons niet aan de rode lichten, kijken om de hoek om te zien of het vaarwater vrij is en varen gewoon door. Zijn wij er nu voor de verkeerslichten of zij voor ons?

Het Volkerak is een druk vaarwater, maar wanneer je aan de zuidzijde van de vaargeul blijft, heb je een zee van ruimte om ontspannen te kunnen varen.

Een halfwindse koers in T-shirt tot aan de Volkeraksluis. Wat is dat genieten. De sluis is meestal geen probleem, maar toch ma-

34

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

ken veel mensen er een probleem van. Doorvaren is er dan niet bij: men pakt de eerste de beste mogelijkheid om aan vast te maken. Dat geeft dus opstoppingen. Met mijn bootje vaar ik er dan maar omheen en maak zoveel mogelijk voor in de sluis vast. Een lijn op de middenbolder en een achter.

Keigaaf

Willemstad is het doel van deze dag. Vanuit Breda komen mijn dochter en gezin daar ook heen, zodat we ‘s avonds lekker met z’n allen kunnen gaan eten. We dineren In het Wapen van Willemstad, wel sjiek, maar desondanks heerlijk. Ik fluister mijn dochter in het oor of Mas, mijn kleinzoon misschien op de boot wil slapen om dan morgen mee te zeilen naar Steenbergen. Op de weg naar huis kan ik hem in Breda weer afzetten. Dat was een schot in de roos: ‘Ja opa, dat is keigaaf!’

Spannend zo in het donker langs de haven te lopen en over de wallen. In een T-shirt van mij gehuld kruipt hij in de slaapzak. De volgende morgen wederom stralend weer. < figuur 1>Eerst gaan we nog de kanonnen zien en de bunkers. Ik vertel hem over de geschiedenis van Willemstad.

Kinderen van zes jaar beginnen zich al een beetje te interesseren voor dingen van toen, alleen hun historisch besef reikt niet verder dan het moment dat zij

beginnen te praten. Regelmatig hoor je kleuters zeggen: ‘Vroeger, toen ik nog klein was.’

Schrik

Geen havenmeester te bekennen, dus dit is een goedkoop nachtje.

Rustig op de motor naar de sluis.

Even wachten aan de steiger en we kunnen naar binnen. Ik lig als tweede aan stuurboordzijde.

Wanneer je op de middenbolder bent aangemeerd, wil de boeg naar buiten draaien als er stroom van voren komt. Ik leg dan ook de boeg vast op een bolder met een lange lijn naar achteren. De wind waait hard op kop en wanneer de sluisdeuren opengaan maak ik de middenbolder los, dan de achterbolder en laat de voorlijn vanzelf langs de sluisbolder gaan. Dat moet je dus nooit doen: het uiteinde slaat vast tussen de lierkikker.

Met een klap lig ik weer stil. Mas schrikt van de schok, hij was naar binnen gegaan. Met veel moeite kan ik de lijn onder de kikker vandaan rukken en kunnen we weg.

loopt de boot telkens weer uit het roer. Vanuit de kajuit klinkt een klein stemmetje: ‘Opa, ik word zeemisselijk.’ Dat opkruisen tegen harde wind en hoge golven is niets met een ziek jongetje, dus zeilen neer en dwars tegen de wind in oversteken, om onder de hoge wal comfortabel verder te kunnen zeilen naar de Steenbergse Vliet. De zon schijnt uitbundig. Met Mas lekker verpakt in een deken tegen me aangevleid, oefenen we alle

sommen die hij al heeft geleerd in groep 3. Vlak voor de Vliet, mooi op koers door mijn stuurautomaat, moet ik toch even naar de wc. ‘Houd je het in de gaten Mas?’ Wanneer een grote duwboot hard op tegenkoers ligt en grote golven veroorzaakt, treffen die ook de Kia Kaha. Ik moet me vasthouden om niet ‘van de pot gerukt’ te worden. Dat was toch wel het leukste van deze korte tocht. ‘Mam, opa viel gewoon van de wc!’

Stoer

Thuis in de haven besluiten we de dag met een lekkere kop warme chocolade en een stuk appeltaart met echte slagroom. Wanneer een mijnheer ingaat op het spontaan vertelde verhaal dat Mas toch wel kwijt wil, reageert die met de opmerking dat hij hem wel erg stoer vindt. ‘Maar opa ook hoor.’ verzekert Mas. Ik denk toch dat ik mijn wilsbeschikking voor wat betreft de boot moet herzien. Zo’n kind gun je toch niet alleen een Fanta?

dus u Wilt meer uit uW boot halen? praat eerst eens met onze zeilmakers...

Leukste

Buiten blijkt pas hoe hard het eigenlijk waait. Met zuidwestenwind ligt het water voor Ooltgensplaat aan lagerwal. Hoge golven maken het hijsen van de zeilen extra moeilijk. Ik zet twee riffen in mijn grootzeil en een kleine fok, maar desondanks

We zien u graag terug in onze zeilmakerij en WatersportWinkel in made. kijk voor meer info op

by Van der Werf

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

35

Cultuurevenementen aan Zee

techniek & vaarpraktijk

Theo Bouwman

Theo Bouwman

Blankenberge,Oerol en Walcheren

Solozeilen op meren en kustwater

vorige jaargang van ZeezeiIreeksnlendemaakten we een start met de (cultuur) evenementen aan Zee. Oerol op Terschelling, The Great Wide Open op Vlieland en Theater aan Zee in Oostende passeerden de revue. In dit nummer besteden we aandacht aan het North Sea Folk & Shanty Festival in Blankenberge en Jazz by the Sea op Walcheren.

North Sea Folk & Shanty Festival in Blankenberge

Dit festival wordt tijdens de Havenfeesten van Blankenberge georganiseerd, dat wil zeggen van 14 – 17 mei. Voor PZV-ers die niét met de Ramsgate meevaren is het dus zeer aan te bevelen. De Ramsgatevaarders kunnen op hun beurt later, in de maand juni, nog opstomen naar Oerol op Terschelling, waarover zo nog meer.

Wat heeft het festival te bieden? Het is al weer de 6e editie van een internationaal maritiem festival, dat plaats vindt in de haven van Blankenberge. Daar spelen zich ook de Havenfeesten af, met roeiwedstrijden in de havengeul, reddinsgoperaties, markten met brocanterie, kermis, etc. Het festival is een onderdeel van een internationaal rondtrekkend circus van folk- en shantygroepen die je ook tegenkomt in Engeland en aan de kusten van Frankrijk, Duitsland en Denemarken. Sommige doen ook Oerol aan!

Op Zaterdag is er op diverse podia Shantymuziek, de bekende werkliederen die het eentonige werk aan boord begeleidden. Maar er zijn ook vissersliederen

van de Vlaamse kust, met als thema de IJslandvaart.

Dat alles, ook op andere dagen, in de Feesttent op de Barcadere, waar ook Jamsessions plaats vinden.

Alle soorten muziek zijn er verder te horen, van vissersfanfare, Neptunestrompetters, een Brassband, accordeonspel, etc. In diverse kroegen vindt u jazzen folkbands. Ook is er straattheater. Kortom, vier dagen festival tijdens en na Hemelvaartsdag.

Het programma 2015 vindt u op www.havenfeesten. be en www.blankenberge.info/nl/evenementen

Oerol op Terschelling

Oerol op Terschelling (zie Zeezeilen 2014/1) vindt dit jaar plaats van 12 - 22 juni. Voor wie al iets wil weten over het programma, ga naar www.oerol.nl. Om in de sfeer te geraken, kun je het poëtisch filmverslag Wadland bekijken, over het vormen van kwelders.

Een en ander refereert qua vorm aan Mondriaans ‘Pier en Ocean’ uit 1915. Het is een coproductie van Oerol en SLeM.

Jazz by the Sea Walcheren

Tot slot nog een vooraankondiging van Jazz by the Sea, dit jaar van 18 - 20 september. Het is al weer de 27-ste editie en om Louis Armstrong te citeren: “To jazz or not to jazz, there is no question.” Alles bij elkaar zullen er tientallen bands uit binnen- en buitenland optreden. Het hoofdpodium is in Domburg, maar er zijn ook optredens elders , waaronder in Vlissingen en Veere. Jazz by the Sea is al een kwart eeuw niet meer weg te denken als smaakmaker op het gebied van de tradionele jazz. Programma 2015: zie www.jazzbythesea.nl

einigen in onze vereniW ging zeilen bewust solo of single-handed, maar velen kunnen in de situatie verzeild raken dat ze solo moeten zeilen. Soms ben je met partner en/of kinderen aan boord en is het toch solozeilen. Soms zeil je met ervaren mensen, van schipper tot opstapper, die zeeziek worden. Voor je het weet is je bemanning gedecimeerd. Waar moet je rekening mee houden?

Hier volgen enkele tips en trics, opgedaan bij een lezing van Toerzeilen.

Af en toe solo

Sinds jaren zeil ik een enkele keer alleen op het IJsselmeer of delen van de Wadden. Soms om iemand op te pikken, in Harlingen op weg naar Oerol of in Den Oever op weg naar Texel.

Of soms naar Enkhuizen, vanuit mijn ligplaats in Friesland (Galamadammen/Fluessen). Meestal verloopt dat vlekkeloos, maar ik ben ook een keer bijna van boord gedonderd door een leuk golfje. Toegenomen wind op lagerwal voor de haven van Enkhuizen, met een vastzittende rolfok die handmatig geholpen moest worden. U snapt het al.

Sinds die tijd neem ik veel voorzorgsmaatregelen!

Ervaringskennis

In het blad Toerzeilen las ik onlangs de aankondiging voor een lezing in België over solozeilen:

36

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

tips en trics. Heel geschikt voor mij en wellicht nog vele anderen.

Kris Baetens schuimt al jaren de Zeeuwse wateren en kustwateren af met zijn Friendship 22 en hield een verhaal over zijn ervaringen als solozeiler. Met veel Belgische grappen en grollen, nauwelijks na te vertellen!

Aan de hand van het voorbeeld Krammersluizen zaten we direct midden in het verhaal, want je moet alles alleen voorbereiden.

Zeilen er af, motor aan, stootwillen eruit, lijnen voorbereiden en met een kleine boot zeker niet als eerste naar binnen willen, maar als ‘aanligger’ hopen op een handje. Deze korte opsomming geeft al aan dat de problemen van de solozeiler meestal niet op ruim en open water zitten, maar met name daar waar de technische manoeuvres zich afspelen: bij sluizen en bruggen en bij het aanmeren, ankeren, etc. Zijn stelling is overigens ook dat je solozeiler bent op het moment dat je alleen vaart of onervaren mensen aan boord hebt en zeker kleine kinderen.

Solozeilvlaggetje

In Nederland en België kan de solozeiler ter herkenning een vlaggetje hijsen, een langerekt driehoekig wit vlaggetje met een grote rode stip. De eerste keer dat ik dat vlaggetje in een winkel zag, vroeg ik me af wie er in Enkhuizen een Japans vlaggetje zou kopen. Maar wie in Nederland zou het solozeil-

vlaggetje wél herkennen? Kris kreeg vaak vragen over dat vlaggetje en als hij dan aangaf dat het hier een solozeilvlaggetje betrof, dan kreeg hij soms als antwoord: “Ah, maar gij zijt single…? Awel..” Gevolgd door een meelijwekkende blik.

Als het een beetje meezit herkennen enkele medezeilers, maar vooral sluiswachters en

brugwachters, het vlaggetje wel. Vooral in sluizen is dat van belang.

Een tweede punt van groot belang is het hebben van een marifoon. Want als het vlaggetje niet helpt dan moet je je gewoon melden bij sluizen, bruggen en jachthavens als solozeiler. Dat alles voor de veiligheid van jezelf…en die van anderen. Want met een beetje wind is het, na overleg met een havenmeester, gemakkelijker om langs de kant aan te meren dan tussen vier palen. Maar niet alleen een vaste marifoon is van belang, ook een additionele hand-held marifoon kan uiterst nuttig zijn.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

37

techniek & vaarpraktijk Arend Jan Klinkhamer

De meeste vaste marifoons zitten beneden in de kajuit, maar als je daar zit, aan je kaartentafel, dan zie je geen bal buiten.

Laat staan dat je tegelijkertijd handelingen kunt verrichten in de kuip of aan dek. Dat laatste geldt dus ook voor zeilers met een vaste kajuit (mijn Dartsailer) of een Deck Saloon (DS), met zicht naar buiten.

Preventief denken

Een van kerneigenschappen van de solozeiler is preventief denken: wat te doen als het fout gaat? Hoe en wat voor te bereiden?

Dat begint al bij de aanvang van het zeilseizoen. Loop rustig de

38

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

checklist na en wil niet te snel het water op. Eerst die lijst afwerken. Zie ook de tochtvoorbereidingslijst van PZV. En als je op stap gaat: de thuisblijvers of anderen inlichten dat je weg bent, eventueel met locatie.

Zeer van belang is het voorbereiden van de navigatie. Uiteraard, zal menigeen zeggen. Maar het geheim schuilt in de finesses en het hebben van een plan B. Bekijk de schetsen van havens, maar ook hoe de steigers lopen en wat bij de heersende wind een mooie landingsplaats zou zijn. Plan B moet je ook bedenken. Haven vol, andere haven?

Andere havenplaats of schuilhaven?

Ook bij de voorbereiding hoort het oefenen met je boot, ken je boot. Wat doet je boot als je alles loslaat?

Leer snel reven!

Oefen allerlei situaties en manoeuvres op de motor, met weinig wind en met veel wind.

Tenslotte, oefen vooral vaak het ankeren.

Want alleen is dat toch ingewikkelder dan met z’n tweeën. Denk maar even aan het ophalen van het anker met veel wind terwijl er schepen om je hen liggen! Oefen ook het bijliggen.

Veiligheid

Om veilig aan boord te kunnen werken is minimaal vereist dat je onder bijna alle omstandigheden een zwemvest aan hebt en dat je (platte)looplijnen aan dek hebt liggen, om direct veilig naar voren te kunnen. In mijn eigen thuishaven lag een boot van iemand, die eerder teruggevonden is op het IJsselmeer dan haar schipper! En die leefde toen niet meer.

Ook van belang is, om de rommel aan boord te beperken en op te ruimen. Want de ervaring van Kris is dat “wat in de knoop kan geraken, ook in de knoop geraakt!”.

Voor de veiligheid is het natuurlijk ook van belang om een stuurautomaat te hebben. Voor het werken op het dek, maar vooral om rust te kunnen nemen. Immers vermoeidheid is een van de sluipende gevaren voor de solozeiler.

Tot slot passeerde een hele reeks handigheidjes gedurende de lezing. We noemen er een paar: voor het aanmeren landvasten naar de kuip; middenbolder gebruiken bij aanleggen; relingnet voor werken aan dek en stootwillen; zwemtrap los te maken vanuit het water; voldoende voeding; bij harde wind aanleggen aan steiger met de kont naar achteren; goed antislip zeilschoeisel en goede zeilkleding; etc.

Hopelijk zijn dit alles bij elkaar voldoende tips en trics om veilig en gezond solo te kunnen zeilen, als de situatie zich voordoet.

Lokale windeffecten e kijken meestal naar het weer vanuit de W weerkaart en het algemene weerbericht, maar het meeste weer dat we onder zeil tegenkomen wijkt af van dit algemene beeld: het wordt bepaald door lokale effecten. Op binnenwater is het duidelijk: bomen, dijken en bebouwing veranderen de wind. Maar ook op zee zijn meer lokale effecten dan we denken: immers, als je een verandering merkt weet je niet of het overal verandert of alleen op de plek waar jij op dat moment vaart. In dit artikel wil ik een paar effecten beschrijven aan de hand van een heel grondig boek: ‘Météo Locale’ door Jean-Yves Bernot, meteoroloog, twee keer Volvo Ocean race en routeerder voor Ellen MacArthur en Michel Desjoyeaux. Helaas voor velen: het boek is wel in het Frans. Hier een paar hoofdeffecten

Windweerstand

De twee belangrijkste oorzaken waardoor het lokale weer afwijkt van de circulatie als aangegeven op de weerkaart, zijn windweerstand en verschillende opwarming van land en water. Bij elke kustlijn verandert de wind hierdoor en hoe hoger de kust hoe verder de verstoring zich uitstrekt. Achter de Canarische Eilanden is de NE-passaat honderden mijlen ernstig verstoord. Maar ook de Franse - en Engelse Kanaalkust en de lage Nederlands-Belgische kust verstoren de wind merkbaar op vele mijlen uit de kust.

De ruwheid van het aardoppervlak remt de oppervlaktewind. De zee geeft niet veel wrijving, maar toch voldoende om ervoor te zorgen dat de wind onder een hoek van 15 graden over de isobaar waait

Was er geen wrijving dan zou de wind door de Coriolisafwijking evenwijdig aan de isobaar waaien.

Boven land is de wrijving groter: de hoek met de isobaar is daar 30 – 40°. Als je bij een aflandige wind naar het land vaart, merk je dus dat de wind gaat krimpen: met je gezicht in de wind komt de wind meer van links

hij is gekrompen. Moet je dus langs een kust tegen een wat aflandige wind in, dan is het vaak bij de kust in de gekrompen wind beter bezeild. Maar niet te dicht onder de wal want daar staat weer minder wind; de windschaduw strekt zich uit tot circa 15 keer de kusthoogte.

Tussen Dieppe en Fécamp waar de kust 100 meter hoog is, vind je bij aflandige zuidelijke wind dus pas wind op meer dan een mijl uit de kust.

Bij aflandige wind kan zelfs een golfbeweging in de lucht ontstaan (fig 3), waarbij de lucht een paar keer het zeeoppervlak raakt en dan weer opstijgt om pas een paar mijl verder weer beneden te komen. Je hebt dan een of twee stroken met bijna

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

39

uit de valleien.

Vuistregels: 1. Boven zee waait de wind altijd ruimer en harder dan boven land; 2. Bij aflandige wind: blijf 15 tot 30 keer de kusthoogte van land af; 3. Wind evenwijdig aan de kust met land links (tegen de wind kijkend): zoek de kust op; 4. Wind evenwijdig aan de kust met land rechts: blijf van het land weg.

5. Leg bij draaiende wind de slagen naar het centrum van de kromming van de wind. geen wind. In de stroken met wind waait deze altijd ruimer. Als het land in een heldere nacht sterk afkoelt, kan de afstand waarop je wind vindt, verdubbelen van 15 naar 30 keer de kusthoogte. Boven het land tilt het kussen van koude lucht de isobaarwind boven de inversie en het land wordt bij wijze van spreken tientallen meters hoger. De wind komt daardoor pas verder uit de kust weer terug op het zeeoppervlak. Die afkoeling is trouwens ook de oorzaak dat op mooie zomeravonden altijd de wind wegvalt; de wind verdwijnt door sterke wrijving alleen in de afgekoelde kussenlaag vlak boven de grond, niet in de hogere luchtlaag.

Langs een eiland Als je tegen de wind kijkend het land rechts hebt treedt het tegenovergestelde op.

De boven land gekrompen wind trekt nu lucht van de kustlijn weg waardoor er 1 tot 3 mijl langs de kust juist minder wind is. Je moet de wind verder op zee zoeken. Voor een hoge steile kust is dit effect minder sterk omdat de steile kust de wind boven zee beter scheidt van de stroming boven land.

Kaapeffect

40

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

en dit is dus meestal de beste kant. Aan de andere kant hebben we divergentie met de daarbij horende afname van windsterkte. In de convergentie ontstaan opstijgende luchtbewegingen die leiden tot wolkenvorming.

Fig 9 geeft een mooi voorbeeld achter Porto Santo, maar ook de Waddeneilanden kunnen bij westenwind zo’n patroon vormen. Je kunt zo’n wolkenstraat dus ook gebruiken als herkenning van hardere wind, ook al heb je bij de Waddeneilanden geen keuze langs welke kant je wilt gaan.

Vereniging Arend Jan Klinkhamer

De grootste versnelling van 3 tot 5 knopen (0,5 tot 1 Beaufort) zit meestal op 0,5 tot 1 mijl uit de kaap.

Zowel voor de wind als aan de wind is het voordelig om bij de kaap overstag te gaan of te gijpen: dus naar het centrum van de kromming toe te varen.

Op deze manier vermijd je ook de hoeken aan loef en lij van de kaap waar de wind minder hard is door stuwings- en lijeffecten

Stabiele en onstabiele massa Zeil je tegen de wind met de kust links, dan moet dus de wal zoeken om meer wind te hebben met bovendien een beter bezeilde richting. We zagen dit vorig jaar gebeuren toen we, tussen Roscoff en l’Abervrac’h tegen een west 3 kruisend, werden ingehaald door een Franse wedstrijdvloot: ze kropen allemaal diep de baaien in om daar de hardere en ruimere wind te zoeken. Dat loonde nog meer als de kust in de baai laag was met heuvels aan beide kanten: daar kwam de wind nog verder gekrompen

Met het voorgaande kunnen we afleiden wat de beste strategie is om langs een eiland te zeilen, bijvoorbeeld Guernsey of Belle Île. Langs de kant waar we, tegen de wind in kijkend, land links hebben staat de meeste wind

Om een kaap zal de wind door stuwing meestal harder waaien en rond de kaap buigen.

Wind evenwijdig aan de kust

Een wind die op zee evenwijdig aan de kust waait, zal boven land zijn gekrompen en afgeremd. Deze gekrompen landwind waait dus in de richting van de zee; door de samenstroming (convergentie) zal het in de eerste drie mijl voor de kust harder waaien en de richting is geruimd.

stabiele massa herken je vaak aan lage stratusbewolking en matig zicht, een onstabiele massa aan blauwe lucht met losse wolken en goed zicht.

Het kaapeffect wordt versterkt in een stabiele luchtmassa. Deze ontstaat als lucht boven een kouder oppervlak komt, bijvoorbeeld in voorjaar en voorzomer bij een ZW wind over het nog koude zeewater. De wind in die afgekoelde onderste luchtlaag kan door de inversie niet over een wat hogere kaap heen en zal er dus omheen gaan, waardoor zowel de kracht als de buiging sterker worden. In een onstabiele massa heb je geen inversie als verticale begrenzing aanwezig, waardoor de lucht gemakkelijker verticaal kan ontwijken. Een

’s Werelds grootste zeilmaker strijkt neer in Kats en van onze trouwe adverteerders, Zeilmakerij Lion Sails uit Kats is het afgelopen jaar een vergaande E samenwerking aangegaan met Quantum Sails, de nummer 1 van de wereld op dit moment. Nieuwsgierig naar de achtergronden van deze samenwerking vroegen we Ton Leeuwestein, directeur van Lion Sails, naar een korte toelichting en die luidt alsvolgt: Samenwerking Lion Sails kan gebruik maken van alle know how en de productiefaciliteiten van Quantum Sails. ‘De R&D afdeling van Quantum is beroemd. Ze maken de snelste zeilen voor een concurrerende prijs. Als je tegenwoordig de snelste zeilen wilt blijven maken dan moet je eenvoudig samenwerken met dit soort partijen’, aldus Ton. Klaar voor de toekomst Hij glimt van trots als hij vertelt over de samenwerking. ‘Lion Sails is door deze samenwerking klaar voor de toekomst. Ik meet de zeilen op, Quantum voegt daar haar expertise aan toe en produceert de zeilen. Zo heb ik ook weer meer tijd voor zeilreparaties en andere werkzaamheden.’

Het is maar dat u het weet!

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

41

Vereniging

• PZV is echter niet verantwoordelijk voor hetgeen leden op hun eigen pagina plaatsen.

• Leden zijn zelf verantwoordelijk voor wat zij online plaatsen. Het bestuur van PZV bevordert het hanteren van deze vuistregels, maar wijst de leden op hun eigen verantwoordelijkheid deze na te leven en elkaar hierop aan te spreken.

• Plaats geen dingen waardoor je zelf, medeleden of onze vereniging als geheel in verlegenheid kan worden gebracht.

• Spreek respectvol over je clubgenoten en over je club.

• Controleer reacties op jouw berichtgeving en jouw kanaal, en zorg ervoor dat ze net zo correct en respectvol zijn als je eigen bijdrage.

• Respecteer elkaars privacy. Zet niks online waarvan je twijfelt of degenen die het betreft dat wel prettig vinden. Ga na of mede leden er eventueel bezwaar tegen hebben, dat jij een foto of filmpje online plaatst.

• Publiceer geen vertrouwelijke of privé-informatie van andere leden.

• Als je het ergens niet mee eens bent, vecht dat niet openbaar uit, maar neem persoonlijk contact met elkaar op.

• Online schadeherstel is haast onmogelijk, omdat social media zich snel verspreiden. Denk goed na voor je wat plaatst. Als je twijfelt of bepaalde informatie juist is, check dat dan voordat je die plaatst.

Annemieke Stallaert

Privacy?

Zo doen we dat bij PZV

H

et laatste jaar is er veel gesproken over privacy en de uitingen van PZV op het internet. In de vorige Zeezeilen zijn we uitgebreid ingegaan op wat je zelf kunt doen om je privacy te beschermen. Tijdens de laatste ALV is de discussie over privacy afgerond. In dit nummer vatten we onze huis- en vuistregels nog even samen.

Huis- en vuistregels

Als vereniging vinden we het fijn om het sociale karakter van onze fantastische club te benadrukken.

Daar horen gezichten bij. Daarom gebruiken we graag (groeps)foto’s en filmopnames van activiteiten. De Huisregels vormen het protocol, waarmee de (web)redacteuren en beheerders van de Social Media accounts van PZV Zeezeilvereniging werken wanneer zij namens PZV berichten online plaatsen.

Daarnaast hebben we een aantal Vuistregels gefor-

���� ����� ������� ����

���������������� ��� ����� ����������� Vuistregels Social Media uitingen door leden ������� ���� ��� ���������� ������

muleerd voor de eigen uitingen van de leden. Iedereen heeft daarin zijn eigen verantwoordelijkheid, maar het is goed om algemene richtlijnen te formuleren waar we elkaar binnen de vereniging aan kunnen houden.

Foto’s: de opt-out regeling

Mocht je er echt bezwaar tegen hebben dat jouw foto (zonder naamsvermelding) op de website / social media wordt gebruikt, dan moet je dat zelf aangeven. Dat doe je door binnen ‘Mijn PZV’ ‘Mijn gegevens’ te bewerken (aangeven van: ‘foto niet gebruiken’).

De webredactie checkt periodiek welke leden niet in (groeps-)foto’s geplaatst willen worden. Bij twijfel (je staat haast onherkenbaar op de groepsfoto) vragen we na. Ook leden, die een foto van een PZV-evenement willen plaatsen op hun eigen facebook of twitter-account, kunnen die gegevens inzien: in de lijsten “portretten” en “deelname foto’s” staat aangegeven wie er nadrukkelijk niet online willen.

Sociale media zoals YouTube, Twitter en Facebook bieden de mogelijkheid om ook buiten de PZV-activiteiten in contact te komen met andere PZV-ers. Bovendien is het leuk om derden – via je eigen kanalen - deelgenoot te maken van dat fantastische PZV-evenement waaraan je hebt deelgenomen. Daarnaast kan het een positieve bijdrage leveren voor het imago van onze club. ��������� ��

���� �� ���� ������ Net als in het persoonlijke contact tussen leden onderling, gelden in online communicatie bepaalde omgangsvormen die we in acht willen nemen. Dat is en blijft een verantwoordelijkheid van de leden zelf, maar ����� ���� � ������ ���� ���� � ������ ook iets waar leden elkaar op aan kunnen - en moeten spreken. ��������� ���������������� ������ � �����������������

De Vuistregels vormen een gedragscode, die het bestuur van PZV Zeezeilen bij wijze��������������� van richtsnoer aan de ���������� ���������� ��� �������� leden voorlegt, voor de wijze waarop leden op hun eigen social media kanalen communiceren over aan PZV gerelateerde zaken. ��������������� ������� ��� ������� ���� � ����� ���� �������� ��� ����� � ����� ���

Huisregels Social Media betreffende uitingen van PZV • • • • •

•

•

J A C H T ZEI L MA K E RI J

Als vereniging vinden we het fijn om ook het sociale karakter van de club te benadrukken. Daar horen gezichten bij. Daarom gebruiken we graag (groeps)foto’s en filmopnames van activiteiten.

We vermelden hier (met uitzondering van prijswinnaars etc.) nooit namen bij. Dat voegt n.l. niets toe aan de waarde van het (sfeer)beeld dat wij willen geven. In geen geval publiceren we persoonsgegevens zoals (email) adressen of telefoonnummers.

PZV hanteert bij voorkeur groepsbeelden en zo min mogelijk afbeeldingen van enkelingen (prijswinnaars opnieuw daargelaten). Niemand is “het gezicht” van PZV, en groepsbeelden geven het sociale aspect van de vereniging meer body.

De PZV hanteert bovendien geldende fatsoensnormen: dus bijvoorbeeld geen dronken mensen of (te) innige omhelzingen.

De beheerders van de verschillende social media waar PZV actief op is modereren periodiek de uitingen die geplaatst worden op PZV kanalen (eigen YouTube kanaal, eigen Facebookpagina, Forum). Zij kunnen niet 24/7 waakzaam zijn, maar zijn wel te allen tijde oproepbaar om hun moderatorfunctie op de PZV-kanalen uit te oefenen.

PZV plaatst leden nooit tegen hun wens in online. Leden worden voorafgaand aan deelname aan activiteiten gewezen op de mogelijkheid dat hiervan foto’s worden geplaatst, en dat zij kunnen aangeven (eenmalig of permanent, in de ledenadministratie) dit niet te willen. Leden kunnen hun instemming te allen tijde intrekken (zie opt-out regeling). De ledenadministratie wordt dusdanig ingericht, dat die instemming ook expliciet per deelnemer terug te vinden is.

PZV bevordert het verstandig gebruik van social media, door leden te wijzen op manieren om hun privacy te beschermen en door gedragsregels (de zogenaamde Vuistregels) voor prive-gebruik van social media in relatie tot PZV uit te dragen.

Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249 Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

Lion Sails 12

42

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2005

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

43

Ramsgate Stijn Engelen

De Thames Estuary Special Defense Units e Ramsgatetocht krijgt dit D jaar een extra historische dimensie door het aandoen van de historische overblijfselen die onderdeel uitmaakten van de Thames Estuary Special Defense Units (TESDU). TESDU is de aanduiding van een netwerk van zee forten, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door het Britse leger voor de oostkust van Engeland (in de mondingen van de rivieren Theems en Mersey) is aangelegd ter bescherming tegen de Duitse luchtmacht (Luftwaffe).

Maunsell-forten

De forten zijn ontworpen door de architect Guy Maunsell en ze zijn daardoor ook meer bekend onder de naam Maunsell-(zee) forten. De forten zijn als onderdeel van de Britse defensie tot laat in de vijftiger jaren van de vorige eeuw in gebruik gebleven. Nadien hebben de forten verschillende andere gebruikers gekend, waarover later meer.

Ondanks dat Maunsell al aan het begin van de oorlog zijn idee, om zee forten als kustverdediging te gebruiken, had voorgelegd aan de Britse Admiraliteit, kreeg hij pas in oktober 1940 daadwerkelijk de opdracht om een nieuw soort zee fort te ontwerpen.

Aanleiding hiervoor was de snelle opmars van Nazi-Duitsland

44

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

en de bezetting van Nederland, België, Luxemburg en later ook Frankrijk. De toenemende luchtaanvallen op Engeland en de scheepvaartroutes in de Noordzee vroegen om een permanente en robuuste kustverdediging.

Het ontwerp van Maunsell bestond dan ook uit een met beton versterkt zeewaardig ponton dat, eenmaal op de gewenste plaats aangekomen, met zeewater werd gevuld om het te laten afzinken naar de zeebodem. In het boven water gelegen gedeelte moest een permanente wacht worden gestationeerd om de Britse kust tegen zee- en luchtaanvallen te beschermen.

Zoals gezegd ontwierp Maunsell een netwerk van zee forten onder de noemer Thames Estuary Special Defense Units, die naast ieder een eigen naam ook bekend zijn onder de code U (Uniform) en vervolgens werden doorgenummerd. De eigen namen van de forten zijn afkomstig van de zandbanken waarop de constructies werden geplaatst.

Maunsell heeft twee verschillende series forten ontworpen, iedere serie naar de specifieke eisen van de opdrachtgever: de Royal Navy respectievelijk de Royal Army. Alle forten werden in droogdok gebouwd op de Red Lion Wharf.

3,7”-MK2c luchtafweergeschut en twee stuks 40mm Bofors luchtafweergeschut.

Op 11 februari 1942 is het eerste fort gereed gekomen op de Rough Sands zandbank (posititie: 51° 53′ 40″ NB, 1° 28′ 57″

Navy Forts

De Royal Navy gaf de eerste ontwerp opdracht aan Maunsell en verzocht hem vijf verdedigingsplatforms te ontwerpen. De platforms moesten plaats kunnen bieden aan zwaar afweergeschut en er moest ruimte zijn om aan 100 militairen onderdak te bieden, inclusief voorraden voor een periode van langer dan een maand. De bemanningen van de Navy Forts kregen als opdracht het hinderen van de Luftwaffe bij het afwerpen van zeemijnen op de vaarroutes naar Londen en het rapporteren van alle pogingen daartoe. Van de geplande vijf Navy Forts zijn er uiteindelijk vier gebouwd. Ieder fort bestond uit een met beton versterkt ponton op de zeebodem, met daarbovenop een eenvoudig platform voorzien van twee stuks

OL). Het fort is naar deze zandbank vernoemd en bekend als Roughs Tower en onder de militaire code U1.

Begin juni 1942 is Sunk Head Tower geplaatst (positie: 51° 46′ 51″ NB, 1° 30′ 21″ OL) en gecodeerd als U2. De Sunk Head Tower is ook bekend als Churchill One. Op 27 juni 1942 is vervolgens U3 in positie gebracht op de Tongue Sands zandbank (positie: 51° 29′ 55″ NB, 1° 22′ 11″ OL), waar hij als Tongue Sands Tower ook naar is vernoemd.

Het laatste Navy Fort U4 werd op 1 augustus 1942 geplaatst (positie: 51° 33′ 42″ NB, 1° 9′ 40″ OL) en staat bekend als de Knock John Tower.

Army Forts

Nadat de Navy Forts gereed waren, kreeg Maunsell een nieuwe opdracht. Deze opdracht was een direct gevolg van een aanval van de Luftwaffe, vanuit de Ierse Zee via de nauwelijks verdedigde Mersey monding, op de Liverpool Docks. Bevreesd dat de Luftwaffe ook via de Theemsmonding zou aanvallen en deze waterweg zelfs als navigatiemiddel naar hoofdstad Londen zou kunnen gebruiken, vroeg de British Army aan Maunsell om zes nieuwe constructies te ontwerpen, waarvan er drie in de monding van de Theems en drie in de monding van de Mersey waren gepland.

Deze Army Forts hadden luchtverdediging als doel en waren groter van opzet dan de Navy Forts. Het ontwerp van de Army Forts week dan ook sterk af van de platforms die Maunsell eerder had ontworpen. Het opmerkelijke ontwerp van de Army Forts werd gekenmerkt door een aaneenschakeling van torens van steeds twee verdiepingen, die door stalen loopbruggen werden verbonden. Ieder fort had zeven torens: een hoofdtoren met radarinstallatie, die omgeven was door vier torens met MK6-3,7” kanonnen en één met twee stuks 40mm Bofors geschut. Iets verwijderd van de andere torens stond nog een toren met zoeklichten. De forten konden op deze manier op dezelfde wijze opereren als de luchtafweerbatterijen op het vasteland. Een pontonconstructie zoals bij de Navy Forts was in dit geval niet mogelijk, omdat de zandbanken teveel invloed ondervonden van het tij.

Maunsell ontwierp om die reden een sokkel die beweging van het zand toeliet zonder dat de positie van de toren te sterk veranderde.

De bouw van de Army Forts in

de Theems monding werd tussen augustus 1942 en december 1943 gerealiseerd. De forten in de Mersey monding werden later voltooid.

Fort U5 met de naam Nore is tussen mei en juli 1943 gerealiseerd (positie: 51° 25′ 45″ NB, 0° 50′ 0″ OL). Tussen juli en november 1943 werden de Red Sands Towers als fort U6 gebouwd (positie: 51° 28′ 6″ NB, 0° 59′ 6″ OL).

Tot slot kwamen de Shivering Sands Towers (U6) gereed tussen september en december 1943 (positie: 51° 29′ 57″ NB, 1° 4′ 29″ OL).

De forten in de Theemsmonding vernietigden gedurende de oorlog in ieder geval een Schnellboot, 22 vliegtuigen en 31 V1bommen. Tot een maand na het einde van de oorlog waren ze in opperste staat van paraatheid.

Na de oorlog

Op 14 juni 1945 werden de werkzaamheden op en aan de forten stilgelegd en werd de bemanning tot een wacht teruggebracht. In de periode tot eind jaren vijftig zijn de forten vervolgens stuk voor stuk af gestoten. De inventaris werd afgevoerd en de bewapening gedemonteerd.

In die jaren zijn ook verschillende forten verloren gegaan. Op 1 maart 1953 beschadigde het Zweedse schip Baalbeck twee toren van U5 Nore. Toen in 1954 de Mairoula M op dezelfde plaats ook in botsing kwam, werden de overgebleven torens aangemerkt als een gevaar voor de scheepvaart. Tot 1960 werden overblijfselen gedemonteerd en versleept naar de Alpha Wharf in Kent, waar ze nog steeds te zien zijn. De betonnen funderingen werden grotendeels opgeblazen.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

45

Vereniging Eric van Genuchten

Volvo Oceanrace 2014-2015 verslavend

36.000 plekken gestegen! Wie wil dat niet? Nu even rust na deze vermoeiende derde etappe van de Volvo Oceanrace (VOR)!

Eind vorig jaar dacht ik: ‘even kijken op de site van de Volvo Ocean race’ (volvooceanrace.com). Een prachtige site waar je de boten driedimensionaal over de oceaan kan zien bewegen. Er doet ook een Nederlands schip mee: de Brunel, die lag toen derde en het was spannend. Want doordat iedereen hetzelfde schip heeft zijn de verschillen minimaal.

Na 6000 NM komen ze soms op slechts minuten afstand van elkaar de finish over.

Game

Mijn oog viel ook op een game. Het bleek dat dit spel van de Volvo Oceanrace dezelfde route vaart als de wedstrijdschepen. Je hebt ook te maken met hetzelfde weer, stromingen en eilanden, etc. Dus je kunt kijken wat jij ervan terecht brengt tegen 173.000 andere zeilers of fanatiekelingen. Want wereldwijd doen er inmiddels al zoveel mensen mee ‘and still counting’.

Het is leerzaam en spannend maar wees gewaarschuwd: het is wel heel verslavend. Wat het voor mij leuk maakt, is om de strategie te bepalen nodig om voorin te gaan varen. Je moet soms drie of vijf dagen vooruit plannen en het weer interpreteren.

Je kunt meteen zien wat het effect van je beslissingen is: je stijgt in positie of zakt als een baksteen.

Maar soms moet je 5000 posities zakken om weer voorin te komen, bij kruisen.

46

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Andere schepen om je heen kun je ook zien en volgen als je wilt. Ook hun gevaren route kun je zien. Zo zie je welke beslissingen zij nemen. Je kunt terugkijken op een hele etappe. Wat heb je goed gedaan en wat niet. Het blijkt dat wanneer je vloeiende lijnen vaart met weinig koerswisselingen, dit het beste werkt (lange termijn planning). Je eigen beslissingen kun je ook naast de keuzes van de echte wedstijdschepen zetten. De gameschepen zijn sneller omdat ze geen malheur hebben zoals netten in de kiel, zeilen die scheuren, andere onverlichte schippersbootjes die je pad kruisen of een bemanning die helemaal oververmoeid is.

Uiteindelijk volgde ik drie weersites over het komende weer op de Indische Oceaan, een goede oefening in meteorologie. Ik maak gebruik van zezo. org om te kijken wat de computer als beste route opgeeft. Je kunt hier ook je schip opgeven zodat je meteen de goede positie hebt. Ik leer ook veel over waar al die exotische bestemmingen nu precies in de oceaan liggen. Waar liggen Mauritanië of de Nicobar eilanden? Dit moet je weten om te voorkomen dat je er niet op de kust vaart. Het is een van de wedstrijdschepen trouwens al gelukt om met 17 knopen ’s nachts op een rif te varen (team Vestas).

Oorzaak: waarschijnlijk onvoldoende ingezoomd op de elektronische kaart en ook oververmoeidheid schat ik in. Zelf ben ik ook al een keer op de kust gelopen door onvoldoende in te zoomen bij het laveren tussen eilandjes voor Singapore. Ja, elke centimeter telt! Als virtueel schipper kun je

dan wel doorvaren zonder averij, tenminste als je je schip weer 180 graden omkeert en wel de goede koers opgeeft. Binnen 1 uur verlies je dan wel 3000 plekken op de ranglijst.

Hoe werkt het

Even wat uitleg: op de site kun je aangeven dat je kosteloos mee wilt doen met de game (virtual regatta). Je krijgt een eigen schip en twee zeilen: een fok en een spinnaker. Je kunt zelf invoeren welke koersen je schip moet varen. Je krijgt meteen feedback in welke snelheid dit resulteert. Op de site kun je bij de optie Virtual Eye Tracker de echte schepen volgen en hier kun je ook meer informatie krijgen over de omstandigheden (klik op environment), zoals bijvoorbeeld windrichting, stroom en isobaren.

Dit alles met de mogelijkheid van de voorspellingen van vijf dagen vooruit.

Als je de koers van je schip wijzigt, krijg je ook te zien waar je met die koers na 1,2,3,6, 12 en 24 uur bent uitgekomen met de huidige en komende wind. Ook zijn er nu ‘polars’ waarbij je kunt zien wat je snelheid wordt bij welke koers en wind.

Als fanatiekeling merk je al snel dat je op deze manier wordt ingehaald. Dit komt omdat je door 20 euro te investeren zes zeilen kunt kopen, wat iedereen doet die enige kans wil maken om een reis naar een etappevertrekplaats te winnen (de eerste prijs). Als je deze aanschaf doet krijg je ook een automatisch systeem om het bij de heersende wind juiste zeil op te zetten (handmatig blijft ook altijd een optie). Verder kun je nu ook een windhoek opgeven, bijvoorbeeld ‘ik wil 45 graden aan de wind blijven zeilen’. Het schip blijft dan deze windhoek aanhouden, ook als de wind van richting verandert.

Je kunt nu ook waypoints opgeven of kiezen voor schema’s van koerswijzigingen, bijvoorbeeld na drie uur overstag etc. Je snapt het, als je wilt winnen heb je dit wel nodig. (Als je wil slapen trouwens ook). Zie de site zelf voor verdere mogelijkheden.

Je kunt ook contact leggen met andere schepen of ze volgen. Zo volg ik nu al drie PZV’ers waarvan er een zeer succesvol is. Hij werd in de laatste etappe nr. 61: een zeer knappe prestatie. Een ander stoomde van de positie 50.000 naar 9.183.

Interne competitie?

Ik zie allerlei mogelijkheden om binnen de club een leuke interne competitie te beginnen tussen verschillende teams van PZV. Bijvoorbeeld schippers tegen PZV opstappers. Of ook een leuk thema: mannen tegen vrouwen. Er doet ook een volledig vrouwenteam mee met de race: team SCA. Tot nu toe blijkt dat het– ondanks het feit dat zij drie personen meer aan boord hebben - fysiek zo zwaar is, dat ze

tot nu toe nog niet mee kunnen met de mannen: ze bekleden de laatste positie overall. Bij de inport races doen ze het trouwens wel heel goed: twee gewonnen en overall positie drie.

Zeilen kunnen ze zeker ook, met een Nederlands olympisch kampioene aan boord. Als je de verslagen van de wedstrijdschepen leest, is het soms echt een hel aan boord. Drie dagen niet eten en slapen. Naar toilet gaan ho maar, 20 keer overstag in 12 uur. Telkens duizenden kilo’s ballast verplaatsen naar de hoge kant, een leuke work out.

Op 28 februari is de vierde etappe van Sanya (China) naar Auckland (Nw Zeeland) al weer gefinished De vijfde etappe is uitgesteld vanwege een naderende cycloon. Maar dan begint de game weer. Je kunt op elk moment nog instappen trouwens.

Ik zou het leuk vinden wat tips van ervaren mensen binnen de club te krijgen, ook al varen ze niet mee. Je kunt het wel helemaal volgen op de VOR site. Dit kan ook tot interessante discussies over de te verwachte weersontwikkelingen leiden. Dat zou voor de game schippers ook handig kunnen zijn, of het geeft de nodige onderlinge discussies over de winnende strategie. Mogelijkheden te over. Het grote voordeel van de game is dat je gewoon thuis lekker kunt eten, douchen en naar het toilet gaan. Dat is wat de echte bemanningen zo missen. En je kunt gewoon slapen!

Graag hoor ik welke dapperen er mee doen of mee willen denken. De game (virtual regatta) kun je vinden op de site volvooceanrace.com door op de home-pagina op de streepjes te klikken (voor de tijdsaanduiding) en game te kiezen.

Contact: evgenuchten@gmail. com

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

47

Vereniging

Andere voor zeilers belangrijke adressen zijn de Jumbo, de Gamma en Vrolijk Watersport. Allemaal op loopafstand van de haven.

Richard Fransen

Evenementen in 2015

Schipper en Haven: Scheveningen Scheveningen en Den Haag

Scheveningen is vooral bekend als een toeristische badplaats met wolkenkrabbers, een casino, een beachvolleybal stadion, het Kurhaus en de pier. Inmiddels maakt het deel uit van de gemeente Den Haag, al denken de Scheveningers daar anders over.

nenhaven “Het Kanaal” met een verbinding naar het achterland. Die had uiteindelijk iets zuidelijk van het Kurhaus tot een zeehaven moeten leiden.

Scheveningen is natuurlijk ook de uitvalsbasis naar al het moois wat Den Haag heeft te bieden. Een aanrader is het Panorama Mesdag, een eind 19e eeuw een door Willem Mesdag en wat vrienden van de Haagse School geschilderd cilindervormig schilderij van ongeveer 14 meter hoog en met een omtrek van 120 meter. Het schilderij is één van de oudste panorama’s ter wereld in toont het vergezicht van het Seinpostduin op de Noordzee, de duinen, Den Haag en Scheveningen.

De Jachtclub organiseert haar eigen wedstrijden, waarvan de jaarlijkse IJspegelrace (voor ORC schepen) en de IJskegelrace (voor toerzeilers) wel de bekendste zijn. Het komende vaarseizoen kun je rekenen op meer! de havenhoofden Eenmaal in de Eerste Haven wordt het water rustig.

Nog even “De Pijp” door en je ziet aan stuurboord de jachthaven. De afgelopen jaren is er flink wat verspijkerd aan en om de haven. Zo is het nieuwe Havenkantoor nu direct tegenover de opgang van de steigers gepositioneerd. En de sanitaire voorzieningen zijn meer dan uitstekend.

Scheveningen en de zeilers

Scheveningen – Als de vloot uitvaart De oudste vermelding van de naam Scheveningen dateert van eind 12e eeuw. Tot begin 19e eeuw – de opkomst als badplaats - bleef de omvang van het vissersdorp beperkt tot zo’n drie straten. De vissersschepen – bomschuiten – werden op het strand getrokken. Tot het begin van de 20e eeuw was Scheveningen zelfstandig met een eigen kuuroord, een treinstation, en - na wat gedoe tot in de Tweede Kamer - haar eigen dorpswapen.

De eerste haven werd echter pas in 1904 opgeleverd. Die is nog steeds in gebruik bij de beroepsvaart, vnl. vissers, Rijkswaterstaat en de KNRM. De ferry van de Norfolkline heeft eind 2006 afscheid genomen van Scheveningen als thuishaven. In 1924 werd de “tweede haven” gegraven. Na WOII kreeg die steeds meer een recreatieve functie. Tussen 1845 en 1970 had Scheveningen zelfs een bin-

48

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

Scheveningen ligt op de Noord – Zuid route en fungeert zodoende nogal eens als stop-over. Het heeft een uitstekende en beschutte jachthaven met tal van horeca gelegenheden aan de dorpszijde van de haven.

Houd rekening met de fikse stroming voor de havenmond en de vissers op de havenhoofden - of liever hun vistuig. Bezoekers die de Jachtclub vanuit zee willen aandoen zijn verplicht zich zo’n 0,5 NM voor de ingang van de havenhoofden op marifoonkanaal 21 te melden bij Verkeerscentrale Scheveningen, met de vermelding van bestemming “Jachthaven in de 2e haven”, en te vragen of er nog bijzonderheden zijn. De verkeerscentrale zal aangeven of er scheepvaartbewegingen zijn (in- of uitgaand) en verdere instructies geven. Ook in de Tweede Haven kan stroming staan, omdat het Verversingskanaal via een sluis kan spuien.

Als uitwijkhaven heeft Scheveningen zo zijn eigenaardigheden. Als de wind een beetje aantrekt wordt het spannend, zoals de Reeds mooi weet te verwoorden “Ent difficult in SW-N F6 winds, and dangerous in NW F6-8 which cause scend in outer hbr.” Het plaatje hieronder laat niets te raden over.

En in de winter willen de boten nogal eens onbereikbaar zijn omdat de kades onder water staan.

De tijd van de North Sea Regatta is een enorm drukke en gezellige periode die vaak samenvalt met de Ramsgate Tocht. Ik ben al eens bij terugkomst van de Ramsgate binnengehaald met een concert van Anouk.

De NSR kent een paar zee-races en een aantal inshore-races. De NSR start traditioneel met de Vuurschepen/Harwich Race voor IMS en ORC van de Club van Scheveningen naar Harwich, dit jaar op 12 mei. Op 15 mei volgt the RORC North Sea Race van Harwich naar Scheveningen. ‘Of we een beetje willen opschieten tijdens de oversteek vanuit Levington. En zaterdag bijtijds willen vertrekken…, dus.’ Mijn verwachting is dat de boten zullen binnenlopen rondom ons Captain’s Dinner. In het weekend van 22 mei tot en met 25 mei vinden dan de inshore races plaats en wordt het pas echt druk.

Op 16 mei organiseert de Jachtclub het NK Kleinbootvissen. Waarschijnlijk zo’n 60 visbootjes zullen in het zicht van de boulevard, wandelpier en Kurhaus liggen, waar dan op 16 mei rond de 60 bootjes hun hengels uitgooien. Vanaf halverwege de middag zijn ‘t Spuigat en het feestterrein geopend, en is er een D.J. en live muziek.

Op 19 juni 2015 maken de schepen een pitstop van 24 uur in Scheveningen.

O ja, nog iets over de schipper clubhuis en haven De jachtclub Scheveningen met zowel zeilers als vissers als leden - beschikt over twee clubhuizen.

“At Sea” (tijdelijk gesloten) en “’t Spuigat” dat dagelijks van 15:00 tot 24:00 is geopend. ’t Spuigat is het thuis van de ‘vissers’, dus het gezelligst. Wie de binnenlanden wil intrekken om iets te eten of te drinken: er is genoeg keuze! Mijn favoriet is het dagmenu van het Thaïs eethuisje “Toek Toek” op de hoek van de Douzastraat en de Westduinweg.

Zie ook www.toektoek.nl.

Die was het op een gegeven moment beu om in het weekeinde op en neer te rijden tussen Leiden en De Lemmer. En omdat een vakantiereis naar Denemarken – met medelid Pitojo van de Post – een zilte nasmaak achterliet, viel het oog op Scheveningen als de meest leuke dichtbij zijnde zeehaven. Na een tijd verwaaid te hebben gelegen in de Passantenbak, kreeg ik na twee jaar een vaste ligplaats.

Ik hoop jullie binnenkort op de steiger te mogen ontmoeten.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

49

Oproep

Vereniging

Jacqueline Flink

Arend Jan Klinkhamer

PZV en een Goed Doel ombineer die twee en managementgoeroes C roepen meteen: “win-win situatie”. Nu doen wij niet aan management, maar aan ons plezier: zeilen. Vanwaar dan die combinatie?

Vorig jaar vroeg Herman Van den Broeck wie zich eens kon buigen over de publiciteitsactie “recordpoging”. Ondergetekende was zo dom haar vinger op te steken. Bij de laatste ALV vroeg ik aan de aanwezigen of men geïnteresseerd was in het ombuigen van “recordpoging” naar een actie voor een goed doel. Hier wilde men zich wel voor inzetten. Mijn aanvankelijke idee was op één dag zoveel mogelijk boten te laten varen in Zeeland en mensen (tegen betaling) mee te nemen van de ene haven naar de andere. Dit bleek helaas een probleem wat betreft aansprakelijkheid. Ik ben dus weer terug bij af en heb JULLIE CREATIEVE INPUT NODIG : wat is het watersportequivalent van “Alpe d’Huzes” ?

Waar ik aan zit te denken (maar voel je vrij iets heel anders in te brengen):

• Het hoeft geen hype te worden zoals “Ice Bucket Challenge” waarbij het doel van de actie uiteindelijk ondergeschikt werd aan de sociale dwang om mee te doen.

• Het goede doel heeft liefst iets met watersport of de zee te maken. Bijvoorbeeld “Watersport voor gehandicapten” (Stichting SailWise), Plastic Soup Foundation, Greenpeace, Oceans of Hope, Ziekenboegboot, Live Your Dream Foundation, Wereld Natuurfonds, Waddenvereniging etc.

• Het liefst zoveel mogelijk mensen mobiliseren om op één dag iets te doen: PZV leden, familie en vrienden, andere zeilverenigingen.

• Indien mogelijk samenwerken met het goede doel, handig voor het genereren van publiciteit. We zouden bijvoorbeeld een zeilwedstrijd op het Wad kunnen houden maar niet om zo snel mogelijk van A naar B te gaan maar om zoveel mogelijk “wildlife” te spotten/fotograferen. Leuk voor gezinnen en als item in de nieuwsbrief van de Waddenvereniging.

Wij zijn afgelopen jaar niet met de boot teruggekomen van vakantie. De Rosa ligt deze winter op de kant in Rochefort, aan de Charente. Dat had het grote voordeel dat we afgelopen zomer niet hoefden na te denken over de terugreis; we hadden tot en met eind augustus vakantie. We zijn op ons dooie gemak langs de Franse kust naar het zuiden getrokken. Allerlei bekende en nog onbekende havens langs.

Onderweg kwamen we de Scylla tegen in L’ Aberwrac’h en later, geholpen door Herman in het AIS-blog op het PZV-forum, nog een keer in Vannes.

Een afspraak maken voor de winterstalling bleek het beste te

werken door in Rochefort in de haven langs te gaan. Toen dat half augustus soepel was geregeld, hadden we nog twee weken om op Oleron en Ré door te brengen. Eind oktober zijn we met de auto naar Rochefort gegaan; we gebruikten de boot als appartement in het water.

Daarna hebben we de Rosa winterklaar gemaakt en nu staat ze op de kant.

Komend voorjaar gaan we een soortgelijke truc doen bij het te water gaan en dan gaan we op ons gemak langs de Spaanse noordkust richting Vigo, als volgende winterstop. Omdat wij ’s zomers lang aan boord zijn en er twee periodes in voor- en najaar

Oproep

Zeelandpas

Casper de Lange & Annemieke Stallaert

Annemieke Stallaert

Sinds de start van de vernieuwde website is het papieren smoelenboek in onbruik geraakt. Voor velen een gemis, want tussen de vele oude bekenden schuilen altijd weer nieuwe gezichten. En over oude bekenden gesproken: tussen de foto’s op de website zitten wel heel veel portretten van jongelui die vaag iets weghebben van… vult u maar in.

Ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van onze vereniging willen we graag een nieuw smoelenboek uitbrengen, met recente foto’s en kloppende (boot)gegevens.

Log in op Mijn PZV en zorg dat je er picobello op staat!!!

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

aan vastknopen missen we het zeilen in lente en herfst eigenlijk niet zo. En, nee, we zijn niet van plan door te stoten naar de Middellandse Zee; dat is ons te warm.

Wie denkt mee? Wie helpt mee?

Nieuw smoelenboek met oude smoelen???

50

Rosa in Rochefort

Nieuw zeilgebied en appartement in Frankrijk en Spanje

Zo Zie je ZeelandPas! Met de ZeelandPas krijg je geweldige voordelen bij attracties, horeca en andere belevenissen. Voor slechts € 4,- per persoon krijg je meer dan € 400,voordeel. Er zijn in héél Zeeland te gekke acties te vinden en in diverse regio’s maakt ook gratis vervoer onderdeel uit van de pas. Ontdek wat er in Zeeland te beleven is; van unieke activiteiten in de Zeeuwse buitenlucht tot de rijkdom van de Zeeuwse keuken. En van spannende attracties tot leuke Zeeuwse fietsroutes.

Zo Zie je ZeelandPas!

De voordelen van de ZeelandPas:

• Meer dan € 400,- voordeel voor slechts € 4,• Gratis vervoer op diverse locaties • Handig overzicht van de leukste activiteiten op een compacte Z-card • Entreebewijzen vooraf aan te kopen via je ZeelandPas De ZeelandPas is verkrijgbaar via de Zeeuwse VVV’s of deelnemende pasuitgevers. Een volledig overzicht van alle pasuitgevers en acties vind je op www.zeelandpas.nl

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

51

Techniek & vaarpraktijk

Vereniging

Arend Jan Klinkhamer

Rugpijn aan/door de Workmate eeft u dat ook? Na een tijdje werken aan de H Workmate gaat je rug pijn doen en na een uur kom je krakend rechtop.

Daar heb ik iets op gevonden. De werkbanken in mijn garage zijn 98 cm hoog en ik merkte dat ik daaraan werkend nooit last van mijn rug had. Het blad van de Workmate (o.m. in gebruik voor bootklussen) moest dus omhoog. De Workmate zelf viel niet gemakkelijk aan te passen, er moest dus iets onder.

Ik heb een kruisvoet gemaakt, met op elke hoek een stukje balk van 45 x 45 mm en 20 cm hoog om de

Nieuwjaarsborrel

poten van de Workmate te verhogen. Rondom elk balkje aan drie kanten een verhoogd randje MDF om de poot te fixeren.

Je kunt het MDF-schroeven of lijmen, dat maakt niet zoveel uit. In het midden sluiten de twee planken van de kruisvoet halfhout in elkaar; in elke plank is een sleuf gemaakt van de halve hoogte, waar de andere plank in past. Als ze niet in gebruik zijn, hangen de planken aan een lange pen in de muur.

Het is een middag werk, maar dan heb je ook wat. Of eigenlijk, je hebt iets niet meer: rugpijn.

Een goede reis en behouden vaart in 2015 52

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

53

Vereniging

Vereniging

Zeezeilvereniging voor schippers & opstappers - www.pzv-zeezeilen.nl

Maarten Roks

De PZV activiteitenagenda

Bestuur Voorzitter: Herman Van den Broeck voorzitter@pzv-zeezeilen.nl Secretaris: Henri Boetzkes secretaris @pzv-zeezeilen.nl Penningmeester: Manfred Paradiek penningmeester@pzv-zeezeilen.nl Activiteiten: Maarten Roks activiteiten@pzv-zeezeilen.nl Communicatie: Annemieke Stallaert communicatie@pzv-zeezeilen.nl ZEEZEILEN/verenigingsblad Hans van Reenen hoofddredacteur a.i.

O

nze PZV a c t i v i te i tenagenda is goed gevuld.

We hebben in november een goed bezochte en geslaagde Pub-avond gehad, met verhalen en diavertoningen van zeilreizen door diverse leden. ‘Oosterschelde achter de schermen’ was vervolgens een leuke en interessante excursie, waarbij de natuur - en de economie in en om de Oosterschelde aan de orde kwamen.

In januari hadden we al weer de eerste goed bezochte Pub avond, tijdens welke Bram en Anja Walraven vertelden over hun rondjes Atlantic en om de wereld. Na afloop bekroop velen van ons de vraag wat wij toch fout doen. In ruil voor het opgeven van huis, haard en zekerheid krijg je wel heel veel terug…!

Op 3 maart was de tweede lezing in de Pub. Onze leden Ronald en Nicol Jansen, medio 2014 vertrokken voor een wereldreis en inmiddels met hun Fairy Queen in de Middellandse Zee, vertelden enthousiast over hun eerste ervaringen, over hoe het zo gekomen is en wat er zoal bij komt kijken.

Op 23 maart nam Arend Jan ons in de Pub vervolgens bij de hand

54

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

in een meer nautische lezing over lokale effecten van wind en stroming. Die lezing was weer typisch Arend Jan, zeer informatief.

Verder is er in de afgelopen weken aan behoorlijk wat deelnemers een marifooncursus gegeven en was er tevens een DSC-training, waarbij we in een leslokaal leerden hoe we elkaar individueel (dus zonder dat iedereen meeluistert) kunnen bellen via de marifoon. De eerder aangekondigde winterworkshop paste bij nader inzien niet zo goed in de agenda’s en ook bleken we meer tijd nodig te hebben om die tot een geslaagd evenement te kunnen maken.

Wat deze workshop betreft denken we nu aan een planning laat in het najaar van 2015.

En dan de komende tijd. Eind april gaan we inslingeren met de Koning (de datum mag geraden worden). En dan zijn we klaar voor een wel heel heroïsche Ramsgate. In juni staat het ‘ Stoere Verhalen’-weekend gepland, dit keer in combinatie met instructie in het manoeuvreren op de motor.

Vanzelfsprekend willen we dit jaar de Volvo Ocean Race niet ongemerkt voorbij laten gaan.

Aansluitend aan de voorjaarsALV zal daarom Sander Pluym, die de race in 2008-2009 meevoer op de Team Delta Lloyd,

ons iets over zijn ervaringen vertellen. In augustus gaan we met PZV naar Sail Amsterdam om echte Tall Ships te bewonderen. En dan wordt het al weer september, de maand waarin de 8-uren van de Oosterschelde plaats vindt. Die wedstrijd houden we - na de goede ervaringen van vorig jaar – in ons programma. Dit jaar vindt hij plaats op 12 september.

En ‘last but not least’ is er natuurlijk het lustrumweekend op 26 en 27 september a.s. De aankondiging daarvan heeft inmiddels via de website plaats gevonden. En ook de komende tijd zal er via de website nog verder over worden bericht. In verband met het lustrumweekend slaan we het traditionele waddenweekend dit jaar een keertje over, maar vanzelfsprekend zal dat in de volgende jaren zeker weer gecontinueerd worden.

Carla Peeters Joop Verboom Theo Bouwman Bauke Sijtsma Peter Plantinga Joep Vermeulen Nynke v.d. Kamp

redacteur webmaster redacteur redacteur a.i. redacteur redacteur/vormgever vormgever

website: www.pzv-zeezeilen.nl Martijn van Dijk webmaster Joop Verboom webmaster Chiel de Jong webredacteur Bauke Sijtsma webredacteur Contact: voor zowel Zeezeilen (kopij) als voor de website (berichten): redactie@pzv-zeezeilen.nl Leden- en botenadministratie Deze wordt bijgehouden door secretaris en penningmeester. Het onderhoud van persoons- en bootgegevens gebeurt door de leden zelf, via de website.

Betalingen Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekends en advertenties in ZEEZEILEN gaarne overmaken met vermelding van de aard van de betaling, naar bankrekening: ING 3222325 t.n.v. PZV Zeezeilvereniging, BIC: INGBNL2A, IBAN: NL72INGB0003222325

Monsterrol Nieuwe leden: Laurens Baas Ger Bakker Wolter Haverhals Piet Smits Ad Willemen

Utrecht Roermond Zwanenburg Limbricht Schiedam

Lidmaatschap opgezegd:

Hilbert Gorte, Wim Hartmans, Kees Houtzager, Michel Kuijs, Frits de Lange, Paul van Nunen, Rob Pellicaan, Rien van der Post, Hans Scholten, Han Theys, Frank Thissen, Mieke Tschammerhöll, Marianne te Veldhuis-Lagerweij.

Nieuwe boten: Bengeltje High Wind PUFF Spidsgrisen Westervaart

Charles Thomas Ad Willemen Dico van Ooijen Wolter Haverhals Anke Vermeer

Wolphaartsdijk Hellevoetsluis op wereldreis Monnickendam Den Osse

Dehler 28 Etap 28 Island Packet 40 Marsvin 22 Dufour 29

Niet meer in de vloot:

Anneclaire, Brune Bear, Sundance.

Kopij aanleveren Kopij voor ons blad Zeezeilen aanleveren, in Word, per e-mail aan: redactie@pzv-zeezeilen.nl.

Bijbehorende foto’s van goede kwaliteit apart meesturen.

Neem even contact op met de redactie als dat om een of andere reden zo niet kan en eventueel anders zou moeten.

De redacties van Zeezeilen en van de website kunnen ingezonden artikelen wijzigen, inkorten of weigeren. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het artikel en voor de mening die er in wordt weergegeven. Die mening komt niet noodzakelijk overeen met de mening van de redactie van Zeezeilen en/of het bestuur van PZV. Ingezonden bijdragen, foto’s, illustraties en andere gegevens dienen vrij te zijn van auteursrechten. PZV zal in geen enkel geval auteursrechten vergoeden.

Het is niet toegestaan artikelen uit Zeezeilen of van de website over te nemen, anders dan met schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van de bron.

Advertenties Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen.

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015

55

56

PZV Zeezeilen, nummer 1 april 2015