Zz 2012 3 by PZV Zeezeilvereniging

ZEEZEILEN Jaargang 31 nummer 3, november 2012 www.pzv-zeezeilen.nl

Henk de Velde, ik blijf nog even De Spaanse en Portugese kust Trinity gerestaureerd Zeilen als Louis in Frankrijk Gaat Annemieke echt in de boot? D'Ark naar de Azoren

Annemieke .......

Henk de Velde

Jacqueline PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Redactioneel KALENDER - INHOUD KALENDER 17 30 13 13 15 26 23 2

november november december januari januari januari februari maart

Najaars ALV Slepersborrel Wedstrijdzeilen reglement Nieuwjaarsborrel Electronische navigatie Cursus motorpech Cursus motorpech Meteo avond

INHOUD

2 3 4 10 14 15 16 17

18 19 20

KANAAL 77

27 29 30 32 35 37 39 40 44 46 48

Redactioneel Van de voorzitter Ik blijf nog even ..... Schipper en Haven Cursus motorpech WiFi aan boord Bootspullen zoeken: kinderspel Vissen met een paravaan De echte Sandra Kalmijn In memoriam: Bernd Tsjammerhöll Stoere verhalenweekend Het mannenweekend Navigator's Trophy Zeilen langs het noorden van het Iberisch schiereiland Vrouwen zeilweekend Incident met T...zeilers Trinity in een nieuw jasje Schipper en Schip Verlenging zeilseizoen Rondje Noord-Holland Eindejaarsweekend Op 25 voet naar de kanaaleilanden Shit Happens D'Ark naar de Azoren De kusten van Cornwall en Devon

• • • • • • • • •

Paul de Leeuw Herman Van den Broeck Henk de Velde Louis Richard Floris Boele Herman Van den Broeck Herman Van den Broeck Herman Van den Broeck Piet Lucassen Lidia Roesink Willem Triki Herman Van den Broeck Bestuur Philip Beekman Irene Swinkels Herman Van den Broeck Haye van der Werff Theo Bouwman Joep Vermeulen Manfred Paradiek Jan de Vin Annemieke Stallaert Peter Plantinga Henri Boetzkes Leo van Leeuwen

Hollanders kunnen nog veel van Belgen leren; ze betalen niet graag en willen dan ook nog iets van de prijs af! Er zijn K...zeilers en Toerzeilers Annemieke: ‘I love it when the plan comes together!’ Willem loves the plan! 'Shit Happens'. Maar als shit happens kom je niet snel uit de shit. Zorg dus dat je uit de shit blijft. Luister naar elke raad die in uw hoofd blijft hangen. Laat de rest het ene oor in, en het andere weer uitgaan. De eigen wil is de sterkste kracht in de mens. Kakelen, drinken en zeilen? De oplossing staat op pagina 27. Zeeziek zeuntje denkt terug aan zijn kindertijd: 'Schipper mag ik overgeven?

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Paul de Leeuw

et vaarseizoen is zo goed als voorbij. We gaan als PZV-ers niet zo extreem ver als Henk de Velde die op de aanstaande ALV komt vertellen over zijn avonturen, maar het lijkt er op dat we meer en meer gelokt worden door verre horizonten, voorbij de uiteinden van Frankrijk en Engeland. Op naar Spanje, Portugal en zelfs de Azoren of naar de warme zon op het water van de Middellandse Zee. Het verheugt de redactie dat velen onmiddellijk na thuiskomst spontaan in de pen zijn geklommen om te berichten over hun lange zomertochten, of om enthousiasme te laten blijken na deelname aan de leerrijke activiteiten of dichter bij huis, de activiteiten die vooral waren gericht op de gezelligheid en de band tussen de leden. Herman Van den Broeck meldde het reeds. Activiteiten waren er genoeg en die werden gezien de vele reacties bijna unaniem positief gewaardeerd. Maar het aantal deelnemers viel wat tegen. Kan dat beter? Waarschijnlijk staan praktische zaken in de weg. Bijvoorbeeld de drukke baan in het geval dat projectleiders een extra werkdag aan de activiteit hebben willen plakken. Het varen van en naar het event neemt immers vaak al een dag in beslag sinds er in de Zeeuwse wateren steeds meer dammen en sluizen zijn gebouwd. Ook zijn er verplichtingen of moet een ►

keuze gemaakt worden tussen zeilen en andere aangename bezigheden. De vrouwen hebben in ieder geval met hun goed bezochte weekend bewezen dat actief reclame maken in je eigen omgeving helpt om anderen over de streep te trekken. Daar kunnen we wellicht van leren. De website is nu een klein jaar in de lucht. Tijd voor evaluatie, analyse en verbetering. Daar kunnen we het komende winterseizoen prima voor gebruiken. We gaan u in de laatste maanden van dit jaar benaderen. Voor verbeteringen aan de bestaande website, maar ook voor meer vernieuwende stappen. Bezoek aan een website is passief, wellicht is er met moderne middelen meer mogelijk om u te verleiden deel te nemen aan activiteiten. De projectteams steken er vaak veel tijd in en willen u graag infecteren met hun voorpret. Er zijn zeker nog andere verbeteringen noodzakelijk, ook om het bestuur van de vereniging meer informatie en op feiten gebaseerd inzicht te verschaffen over het wel en wee van de vereniging. We blijven werken aan de toekomst van PZV!

De Voorzitter

Doelstellingen Het vorige bestuur heeft goed nagedacht over de doelstellingen van onze vereniging en over de manieren om die doelstellingen te bereiken. De krijtlijnen werden duidelijk geschetst en besproken met de leden, waardoor er voor het PZV- kader een breed draagvlak ontstond. Met het nieuwe bestuur willen we binnen dat kader volop inzetten op de activiteiten, waarbij we kiezen voor kwaliteit in plaats van voor kwantiteit.

Initiatieven en activiteiten We zullen proberen om de initiatieven van de commissies op elkaar af te stemmen. Zonder ons aan een beperkend thema te binden, zullen we niet naast maar met elkaar werken om activiteiten aan te bieden die elkaar versterken. Zo komen we tot een samenhangend en aantrekkelijk jaarprogramma. Nu we op de zomeractiviteiten terugkijken, kunnen we wel heel tevreden zijn over het gevarieerde aanbod, maar niet over de deelname. Projectleiders hebben verschrikkelijk hun best gedaan om fijne activiteiten te organiseren. Het aantal deelnemers bleef vaak ondermaats. Daar moeten we toch eens goed over nadenken. Was jij er bij op het Eindejaarsweekend..? Bij het leerrijke Shit Happens..? Bij North meets South..? Het valt op dat activiteiten waarbij de projectleiders actief naar deelnemers gezocht hebben, beter scoorden dan andere: het Vrouwenweekend, het Stoere Verhalen Weekend. Wil dat zeggen dat de website en de agenda onvoldoende bezocht worden? We zullen onze manier van communiceren aanpassen om de deelname aan onze activiteiten zo veel mogelijk te verhogen.

Communicatiestoornissen

Herman Van den Broeck

p de voorjaars-ALV namen we afscheid van onze voorzitster en van de voorzitters van WAC en ZAC. Hun termijn zat er op. Floris Boele nam de taak van voorzitter van de Winteractiviteitencomm issie op zich, Maarten Roks trad aan als voorzitter van de Zomeractiviteitencommissie, Paul de Leeuw werd voorzitter van de Communicatiecommissie en Annemieke Stallaert vertegenwoordigt de Ramsgatecommissie. Onze penningmeester Sjaak Homan wil op de najaars-ALV zijn stokje overdragen en secretaris Martien Oerlemans begint volgend jaar aan zijn wereldreis. Het PZV-bestuur werd en wordt grondig vernieuwd.

En soms gaan de dingen wel eens anders dan je zou willen. Zo werd een leuke activiteit afgeblazen door een gebrek aan communicatie, die dan ook nog helemaal fout liep. Dat creëerde een stroom aan mails en telefoons waar uiteindelijk niemand beter van werd. Het bestuur heeft daar ook goed over nagedacht. Hoe spijtig we het ook vinden dat een leuk initiatief niet doorging, er is bij het organiseren van een activiteit toch een minimum aan communicatie nodig. Daarom, wil je een activiteit organiseren, neem dan in de eerste plaats contact op met de voorzitter van de WAC of de ZAC. Zij zullen je op weg helpen en ondersteunen bij de praktische uitwerking van je initiatieven. Het bestuur en de commissies staan ten dienste van de projectleiders. Veel regeltjes en procedures zijn er helemaal niet, maar met een klein beetje overleg maken we er samen iets moois van.

Oproep Ik wil dit stukje van het bestuur besluiten met een oproep. Onze vereniging heeft een nieuwe penningmeester nodig en begin volgend jaar een nieuwe secretaris. Wil je iets betekenen voor PZV, en heb je zin om één van deze functies op te nemen, neem dan contact op met mij of een ander bestuurslid. Misschien maak jij binnenkort deel uit van een enthousiast bestuur.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Ik blijf nog even …? L x b x d = 14,0 x 6,0 x 0,75 m. Zeiloppervlak 65 m². Henk begon zijn eerste wereldreis in 1978 vergezeld door zijn vrouw Gini. Ze bezochten vele Polynesische eilanden. Na 2 jaar bleek Gini zwanger, midden op de Grote Oceaan. Bovendien werd Henk zwaar ziek; uiteindelijk was hij niet meer in staat het schip te besturen. Maar de hoogzwangere Gina wist de catamaran naar Paaseiland te brengen waar zij in 1981 beviel van zoon Stefan. Het gezin vervolgde de reis. In de Indische Oceaan kwamen ze in een cycloon terecht. Henk stuurde 44 uur achter elkaar, vastgebonden aan de helmstok. Hij streed vooral voor zijn zoon, die was immers niet vrijwillig op zee. In Zuid-Afrika besloot Gini met zoon Stefan huiswaarts te gaan. Ze had er genoeg van. Henk de Velde

Henk de Velde; een groot zeezeiler; een uniek man. Zijn ‘Never Ending Voyage’ is niet voorbij? Een collage van zijn belevenissen, tegenslagen en levensbeschouwing.

enk is iemand die bewondering afdwingt. Ongebonden, vrijheid, uitdaging, verre horizonnen, vreemde kusten, schoonheid van de zee, ontzag voor de natuur, doorzettingsvermogen.

Alem. Bij het pittoreske dorpje Alem, een vriendelijk oud plaatsje aan de Maas, ligt midden in de natuur de Jachthaven. Alem is een dorp waar de verkaveling nog niet heeft plaats gevonden en waar de schoonheid nog aanwezig is. Ik zit hier nu een kleine week aan boord van mijn nieuwe boot. De rust .. ‘s morgens vroeg de damp op het water, ‘s middags een zonnetje .. eenden, ganzen … paarden in de wei. Dit is het land van Maas en Waal. Ik blijf nog even. Mijn boot heb ik gekocht bij Jachtmakelaardij De Maas. Natuurlijk heb ik de beste gekozen. De beste en dan bedoel ik natuurlijk het beste voor het doel. Ik koop geen schip om erbij te hebben: ik woon, leef en vaar. Ik blijf hier nog even.

Is 6 x genoeg? Zes keer zeilde hij de wereld rond. Drie keer rond Kaap Hoorn. Hij overwinterde in Siberië met temperaturen tot - 56 graden; overleefde stormen, bevriezingen en ijsberen. 1-ste reis: 1978 - 1985. De eerste reis was met de Orowa, een catamaran ontworpen door James Wharram. Afmetingen van de Orowa:

Henk bleef nog een maand in Zuid Afrika om dat emotioneel te verwerken en kwam een jaar later, in 1985, alleen terug in Nederland. Een wereldreis van 7 jaar, afgelegde afstand 50.000 mijl. 2-de reis: 1988 - 1989. De tweede reis werd gemaakt met de Alisun, ontworpen door Rod McAlpine Downie. Afmetingen van de Alisun: L x b x d = 18,0 x 9,0 x 0,6/2,7 m. Zeiloppervlak 100 m². In 1989 trok Henk er weer op uit om een grote reis te maken, alleen... Hij wilde het wereldrecord ‘non-stop de wereld om zeilen’ verbreken. Dat lukte niet; hij moest stoppen in Bluff in Nieuw Zeeland, omdat het hele brugdek was weggeslagen. Het weer zat hem enorm tegen tijdens deze reis. Het wereldrecord stond op 150 dagen, Henk deed er 158 dagen over. 3-de reis: 1992 - 1993. De derde reis was het grootste Nederlandse Nautische Media project ooit, met een spiksplinter nieuwe boot: de Zeeman, ontworpen door Bernd Kohler. Afmetingen van de Zeeman: L x b x d = 18,0 x 11,6 x 1,2/2,4 m. Zeiloppervlak 150 m². Henk ging in 1992 weer op pad. Maar de reis werd een grote teleurstelling. Na Kaap Hoorn viel de stroomvoorziening uit. De generatoren hadden het begeven. Er was geen contact met de wal mogelijk en Henk werd 40 dagen vermist. De 147ste dag, 3 dagen voor aankomst in Brest knalde hij met de Zeeman op een container. Hij werd gered door een Russisch schip en met een dubbele schedelbasisfractuur opgenomen in het ziekenhuis op Madeira. In een rolstoel kon hij naar huis. De Zeeman werd geborgen en terug gebracht naar Nederland. 4-de reis: 1996 - 1997. Rhebergen Multihulls verbouwde de Zeeman. Ze kreeg een nieuwe naam: C1000. Op advies van Robin Knox Johnston en wijlen Peter Blake werd de boot verlengd en het drijfvermogen in de boeg vergroot. Afmetingen van de C1000: ► L x b x d = 21,3 x 11,6 x 1,5/2,7 m. Zeiloppervlak 220 m².

In 1996 ondernam Henk opnieuw een poging het wereldrecord solo rond de wereld te verbeteren. Fantastisch schip - naar zijn zeggen – het beste schip dat hij ooit heeft gehad. Hij zeilde de C1000 non-stop rond de wereld. Helaas had hij veel pech met de wind en deed er 119 dagen over; het record stond op 109 dagen. Later zeilde de C1000 onder de naam Simac. 5-de reis: 2001 - 2004. Vanaf 2001 deed Henk een wereldrecord poging om met de Campina, een stalen monohull, van Noordpool naar Zuidpool te varen via de Noordoost passage. Afmetingen van de Campina: L x b x d = 17,5 x 4,6 x 1,2/2,7 m. Zeiloppervlak 140 m². Ook tijdens deze reis had hij pech. In Murmansk wordt zijn visum geweigerd. Na die weigering zeilde hij 20.000 mijl via Patagonia en Hawaii naar de Bering Zee. In Providenia kreeg hij toestemming, maar moest door vroege inval van de winter 10 maanden overwinteren in Tiksi, halverwege Siberië. In 2004 kon hij verder. Maar de roeren werden door het ijs gekraakt. Met hulp van atoomijsbreker Vajgatsj en het vrachtschip Joeri Arsjenevski, werd de Campina om Kaap Tsjeljoeskin heengetrokken. Het schip werd gerepareerd in Murmansk. In december 2004 meerde hij weer af in IJmuiden met een gat in zijn schip en de zeilen aan flarden. 6-de reis: 2007 - 2011. Sommigen noemden de Juniper het beste zeilschip ter wereld. Deze trimaran werd ontworpen en

►

Juniper isn’t she beautiful

gebouwd door Chris White. De tewaterlating was 1981 maar de leeftijd van 30 jaar zag je er niet van af. Juniper was haar tijd ver vooruit. Afmetingen van de Juniper: L x b x d = 16,0 x 9,0 x 1,4 m. Zeiloppervlak 140 m². Henk vertrok op 26 september 2007 vanuit IJmuiden voor zijn ‘Never Ending Voyage’ richting Zuid-Amerika zonder verder einddoel. Hij wilde onbewoonde eilanden zien waar zelfs Boudewijn Büch nooit was geweest. Op 11 januari 2008 verliet Henk de jachthaven van Mar del Plata in Argentinië om naar het zuiden te zeilen. Op 15 januari brak de mast bij windkracht 7 tot 8 in een wilde zee, doordat het schip met een harde klap op het water terecht kwam. De motor deed het wel, maar was onbruikbaar, omdat de schroefas niet meer draaide. Henk dobberde een aantal dagen op zee in de hoop dat in de goede richting in gedreven zou worden. Op 22 januari kreeg hij een sleep van een Argentijns Marineschip en op 23 januari lag hij weer in Mar del Plata. Henk regelde een nieuwe mast en zeilde vervolgens via ►

Juniper isn’t she beautiful

Australië naar Japan, via de Beringzee naar Alaska en de west kust van Canada. Begin 2011 besloot hij door geldgebrek terug te zeilen naar Nederland, na 50.000 mijlen. De uitgeverij van zijn boeken ging failliet, de lezingen in Japan en Australië leverden hooguit een paar honderd euro op. Hij verkocht honderd aquarellen voor 25 dollar per stuk en vloog naar Nederland om er lezingen te geven. Hij had € 8.000 per jaar nodig en dat kwam er niet. Zijn laatste tocht, van het eiland Nantucket naar IJmuiden, maakte hij op geleend geld. JUNIPER is in september 2012 verkocht.

Volgende reis Iedereen vraagt: wanneer ga je weer weg? En ik ben nog maar net thuis! Maar waar ga je dan heen? Ach, korte reizen zeg ik dan. Groenland is dichtbij! Met wat voor boot? Ik heb iets totaal anders gekocht: de Vries Lentsch kotter van 13,85 m. Het pakijs komt dichterbij! De Juniper was er om nooit terug te komen. Als een vogel zou ik daarmee de rest van m’n dagen in de Pacific kunnen zwerven. Maar daar kwam ik op terug. Ik moet een go-anywhere boot hebben. Ik wil nog een keertje naar het ijs. Ik moet er ook in de winter comfortabel op kunnen wonen. Er moet een goede motor in zitten om door te dringen daar waar geen wind is en een zeiltje als thuisbrenger … anders wil ik niet. Zijn ‘Never Ending Voyage’ is zeker niet over.

Henk de Velde. Zeezeiler, filosoof, avonturier, dromer, idealist of mazzelaar of alle 6? Iets over zijn levensbeschouwing. Geboren in IJsselmuiden, 12 januari 1949, uit een streng gereformeerd gezin. De zee trok hem aan en daarom spijbelde hij nog wel eens om te liften naar de Noordzee om de zee en de boten te bekijken. Omdat alles in zijn leven in het teken stond van zeilen besloot pa de Velde om hem naar de vaart te sturen. Henk ging op zijn 15-de mee als lichtmatroos naar de koopvaardij. Op zijn 19-de haalde hij zijn stuurmanspapieren. Hij ging bij de koopvaardij en werd in 1978 gezagvoerder. Maar nam in datzelfde jaar ontslag en besloot 28 jaar oud definitief voor het zeezeilen te kiezen. De tochten leerden hem veel. Hij leerde ook dat de mens nietig is. “Wij willen zo graag nodig zijn. Wij willen gemist worden. Wij willen dat iemand aan ons denkt. Ik wil mij daarboven stellen en zeggen dat niemand mij nodig heeft. Eerlijk, ik word niet gemist als ik weg ben. Uit de Volkskrant (12/09/2011). Het idee voor altijd te vertrekken, zat al jaren in zijn hoofd; Henk droomde van de nauwelijks bewoonde eilanden in de Stille Oceaan waar het begrip ‘geld’ niet bestaat, en waar je met een 16 meter lange boot zo het strand kon opschuiven. ‘Ik ben er geweest hoor’; ‘ik heb het allemaal gezien’. Ze weten daar inderdaad nog steeds niet wat geld is. Het is er schitterend en ze vroegen me vooral te blijven. Maar het begon me tegen te staan, ik zag er de pensionado’s in hun boten en ik dacht: zo ben ik niet.’ Maar er was ook kritiek. Henk zou een egoïst zijn, een man die iedereen achterlaat om zelf gelukkig te zijn op zee. Hij liet vooral zijn moeder achter en zijn zoon Stefan. Stefan wilde niet dat Henk vertrok. Maar Henk deed het toch. ‘Ik begreep die kritiek niet. Ik heb nooit begrepen dat mensen je echt enorm kunnen missen. Bij mijn aankomst zag ik Stefan staan, met een gezicht dat ik nooit eerder had gezien. Op dat gezicht zag ik wat het met hem heeft gedaan. Ik heb die jongen te weinig aandacht geschonken’. Henk keerde eind 2004 terug in IJmuiden. Ook toen stond Stefan op de kade, met hetzelfde, bezorgde gezicht. ‘Dat heb ik toen helemaal niet gezien, weet je dat? Maar nu wel. Nu denk ik: is het wel eerlijk geweest, een vader zijn die altijd weg is? Mensen missen mij meer dan dat ik ze mis, maar dat hoeft geen reden zijn ze achter te laten’. Uit zijn de biografie. Het belangrijkste in ieders leven zijn de keuzes die hij/zij zelf maakt. Bent u tevreden met hetgeen het leven u biedt? Verander het dan niet. Klaag niet want u hebt in onze Westerse maatschappij de vrijheid om een eigen keuze te maken. Maar zijn uw ambities gefocust op het “onmogelijke”, ga er dan voor en bepaal uw eigen prioriteiten. Luister naar elke raad die in uw hoofd blijft hangen. Laat de rest het ene oor in, en het ander weer uitgaan. Relativeer voor uzelf. Ondanks dat u uzelf of uw onderneming centraal zet hoeft u geen egoïst te zijn. Er is niets nieuws onder de zon. Maar niets is onmogelijk. De eigen wil is de sterkste kracht in de mens. Zij kan mij begrijpen. Bij de zee heb ik slechts een dode vis

►

nodig om haar mijn eenzaamheid te duiden, een fles water om haar mijn behoefte aan de golven te vertellen, een spijker om haar te laten zien dat ik het gat in het schip van mijn leven ben. Bij de zee heb ik een glimlach nodig om haar mijn huilen te laten horen en een zandkorrel om mijn stilte voor haar te schrijven. Uit: ‘De maat van de eenzaamheid’ van Rodaan Al Galidi. De echte reiziger leeft van zijn verscheurdheid, van de spanning tussen het terugvinden en het weer loslaten, en tegelijkertijd is die verscheurdheid de essentie van zijn leven. Hij hoort nergens. Aan het overal, waarin hij voortdurend verkeert, zal altijd iets ontbreken. Hij is de eeuwige pelgrim van het ontbrekende, van het verlies, en net als de echte pelgrims in deze stad is hij op zoek naar iets wat toch weer verder lag dan het graf van een apostel of de kust van Finisterre, iets wat wenkt en onzichtbaar blijft, het onmogelijke. Cees Nooteboom. Vaak als ik tussen mensen sta, luister ik naar een enorm geruis. Dat noemt men met elkaar praten. Ook ik spreek. Vandaag stopte ik even bij een benzinestation. De verkeerde. Er stond een lange rij voor de toiletten. Er liepen mensen. Veel mensen. Er stonden 4 bussen geparkeerd … en ik hoorde een

C1000, de voormalige Zeeman 8

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

►

geluid als van een enorme wind. Ik draaide me om en reed verder. Ik heb nu 2 gesprekken gehad over mijn ‘pakijs2013 plan’. Via Twitter heb ik laten weten over de mogelijkheid om 2 mensen mee te nemen. En nu moet ik uitleggen dat het niet om het zeilen met Henk gaat. Nu moet ik uitleggen dat het niet om kruiend en krakend ijs gaat. Nu moet ik uitleggen dat het gaat om de Stilte … en stilte is meer dan het ontbreken van geluid. ‘Heb de stilte lief boven alle dingen: zij zal je een vrucht aandragen die in woorden onmogelijk beschreven kan worden. In het begin zijn wij het, die onszelf dwingen te zwijgen. Maar vervolgens groeit er uit ons zwijgen iets dat ons tot het zwijgen aantrekt. Dat het Leven je het gevoel mag schenken van dat iets, dat uit de stilte geboren wordt.’ Uit: ISAAC VAN NINIVÉ (Syrische woestijnmonnik, 7e eeuw). De meest angstaanjagende en belangrijkste test voor een menselijk wezen ligt in absolute isolatie. De mens is een zeer sociaal schepsel; negentig procent van wat hij doet wordt gedaan omdat andere mensen op hem letten. Alleen, zonder getuigen, begint hij over zichzelf te denken en wie hij in werkelijkheid is. Zodra je de eenzaamheidstest hebt ondergaan, heb je een absoluut vertrouwen in jezelf, en er is niets dat jou daarna kan breken. Om het even welke veranderingen, het zal je niet beïnvloeden, omdat je weet dat je het zelf aan kunt. Karl Marx zei: ‘De vrijheid is een erkende noodzaak.’ Ik leerde dit op de universiteit, maar ging het pas begrijpen nadat ik een tijd in de taiga doorbracht. Als je het begrijpt, zul in de taiga overleven. Als je denkt dat de vrijheid anarchie is, zul je het niet overleven. Het wordt als een drug; je moet het hebben. Daarom is het een vreemd gevoel wanneer je terug komt (in de beschaving) omdat in de taiga de belangrijkste dingen je kogels zijn. Maar zodra je in de bewoonde wereld bent en de bus aan ziet komen, begrijpt je dat die kogels hier niets betekenen. Plotseling, heb je geld nodig – vreemde papieren documenten waarmee je zelfs geen vuurtje aan kunt steken en er is geen kogel die je kan helpen. Deze overgang kan zeer moeilijk zijn. Uit: Vasily Solkin in The Tiger, een waar verhaal over wraak en overleving, door John Valliant. Redactie: teksten zijn overgenomen van Henk's website en enigzins bekort. PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Schipper en haven: Arzal was, richting Point Haliguen, maar met een prachtig uitzicht op de Vilaine. Aan de overkant zagen we Pen Bron met het vuurtorentje liggen en wat meer naar links Damgan. Bij laag water strekten de slikken zich tot diep in de riviermonding uit. Oude rijen met paaltjes zag je in dat slik: hier was het oogsten van de moules au bouchot niet meer mogelijk.

Louis Richard

Eind 2008 kwam het bericht: eindelijk een vaste ligplaats aan de Bretonse kust. Een verhaal vol liefde over de nieuwe thuishaven van de Cadans: Arzal-Camoel. Een blik op Arzal

et onze auto reden we de steile helling af naar Plage de Camaret, het strand aan de zuidkant van de monding van de rivier de Vilaine. Dat was najaar 2008. Een wat stenig strand waar het lastig lopen

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Het dichtslibben van de rivier was in 1970 één van de redenen voor het bouwen van de dam (de Barrage) bij Arzal. Een andere reden was de overlast die de rivier gaf bij ‘les grandes marées’ (springvloed): dieper het land in zelfs tot in Redon, kwamen de kades onder water te staan. Bij de bouw van de Barrage werden nog resten gevonden van de L’Inflexible, een groot houten oorlogschip dat was gezonken na de Bataille des Cardinaux in november 1759. Vanaf Point Haliguen was goed te zien hoe de monding van de rivier vanuit zee moest worden genaderd.

Lang wachten eindelijk beloond In de jaren voor 2009, het jaar van pensionering, hadden we al verschillende reizen naar dit deel van Frankrijk gemaakt met hulp van onze onvolprezen PZV. Door mijn werk konden we voordien niet langer weg dan een week of vier. We vroegen dan onze vrienden van de PZV de boot heen en terug te brengen en konden zelf zonder de druk van een tijdige thuisreis, genieten van de Bretonse westkust. Een uitstekend concept dat echter alleen werkt als de schipper zijn schip wil toevertrouwen aan een ander. Wij hebben daar altijd goed gebruik van kunnen maken en ►

onze Cadans is vele jaren veilig heen en weer gebracht door vrienden uit de PZV. Een paar keer naar La Rochelle, een enkele maal naar Camaret sur Mer en terug vanuit andere kustplaatsen. In september 2008 hadden we van de Capitainerie te Arzal gehoord dat we een vaste ligplaats kregen in de haven; mèt een Passeport Escales. Al vijf jaar stonden we op wachtlijsten, niet alleen in Arzal maar ook bij andere havens aan deze kust. De wachttijd was gemiddeld tien jaar! Een corps mort (liggen op een boei) werd wel aangeboden maar vanwege de nadelen hiervan zoals een permanente bijboot en vogelstront op het dek hadden we dit steeds afgeslagen.

Een prima plekje Arzal ligt op een dagreis van Helmond, de ruim 900 km doe je in tien uur. De Vilaine geeft toegang tot de Baie de Quiberon, een soort binnenzee die wordt geflankeerd door enerzijds Belle Île, Presqu’Île de Quiberon, de eilanden Houat en Houédic, en anderzijds Le Croisic. Hiervandaan zijn alle Atlantische eilanden en de Morbihan in dagtrips, een eis van Josje, te bezeilen. Trips vanuit Arzal naar kustplaatsen in de buurt zijn goed te doen in een dag als je rekening houdt met het getij dat soms een verval kent van meer dan vijf meter. Veel havens zijn dan met laag water moeilijk of niet bereikbaar. Bovendien is het achterland interessant met Nantes en St Nazaire vlakbij, en natuurlijk zijn daar de prachtige stranden van het Presqu’Île de Guerande. Inmiddels liggen we al drie jaar op onze stek in de haven van Arzal-Camoel aan de zuidelijke rivierzijde van de Barrage d’Arzal. Het grootste deel van het jaar waaien hier zuidwestelijke winden en dan ligt de boot goed beschut onder de hoge wal van Camoel.

Vaaraanwijzingen De entree van de Vilaine is goed betond met dien verstande dat men altijd het midden der vaargeul dient aan te houden. De tonnen geven namelijk de laterale zijden van de waterweg aan bij hoog water! Tot de barrage is de rivier van een grote schoonheid. Men passeert Trehiguier (het centrum van de Mitiliculture, met een klein museum) en heeft prachtige uitzichten op de beboste en heuvelachtige oevers, die doen denken aan de East Coast Rivers. Bij de barrage zijn nu voldoende steigers aan bakboord, neergelegd om de schuttingen af te wachten. De barrage heeft een beruchte sluis (85 x 13 meter) met kettingen om de boot vast te leggen en met een zeer luidruchtige sluiswachter. De Engelse Pilot geeft cryptisch aan dat men genoeg stootwillen rond de boot moet hangen. Dit is echt nodig omdat de sluis zeker op hoogtijdagen (de maand augustus) volledig wordt volgestampt.

Met de Franse slag De Franse schippers zijn niet altijd even geoefend (een vaarbewijs is nodig op motorvermogen en niet op scheepslengte) en hebben soms geen idee hoe hun schip veilig vastgelegd moet worden (‘les voileurs, ça se voit qu’ils ne sont pas habitués à naviger au moteur’). Het overkwam ons dat een aanleggende boot een wirwar van lijnen overhandigde welke niet aan het eigen schip was bevestigd en dat men daarna tevreden terugtrad. En geen stootwillen aan die boot. Schadevaren wordt in Bretagne anders bekeken dan in Nederland. Men beroept zich snel op overmacht (het waaide zo hard!) en verzekeringsmaatschappijen zijn zeer traag met uitbetalen, als het al

►

Roche Bernard PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

zover komt. Het gedoe in de sluis wekt zoveel spektakel dat het schutten door vele tientallen en soms honderden toeschouwers wordt gevolgd, ook vanaf de daartoe aangelegde tribune. De schuttingen kunnen tot een uur duren omdat de brug over het midden van de sluis is gebouwd. Als de deuren zich weer openen komt als klapstuk het “Gibraltar effect”. Het zoute water uit de sluis dringt onder zoet water van de rivier en er ontstaat turbulente kolking waar veel schippers niet op rekenen. Voorbij de sluis is de rivier ruim veertig kilometer tot aan Redon bevaarbaar. Je passeert La Roche Bernard, een eeuwenoud Bretons stadje gesticht door de Vikingen, en Foleux, een schilderachtig landelijk haventje.

De haven en zijn faciliteiten Na de sluis zie je eerst aan BB en SB de jachthavens van Arzal-Camoel, ligplaats gevende aan meer dan twaalfhonderd schepen. De Capitainerie bevindt zich aan BB samen met enkele restaurantjes, scheepswinkeltjes en maritieme bedrijfjes. Goed sanitair, geen wasserette. Het plaatsje Arzal, waar winkeltjes zijn, ligt op drie kilometer van de haven maar er is nauwelijks openbaar vervoer, ook niet vanuit Camoel. Uit het water vinden schepen een goede plek op ruime terreinen (de Cadans werd vanuit het water op de bok gezet in 15 minuten). Aan de Camoel-kant staan twee gebouwen met goede douches en een versleten wasmachine. Ook in Camoel op vijf kilometer afstand vind je winkeltjes. Op het haventerrein zijn ruim voldoende parkeerplaatsen en vanuit zowel Arzal als Camoel kun je goed wandelen

en fietsen. Bijvoorbeeld in een prachtig natuurgebied: het Nationale park ‘la Brière’ met vele soorten vogels en verstilde dorpjes. Op onze vaste ligplaats is water en elektra gratis. Wel dient men de elektraknop elk etmaal in te drukken, dus ’s winters lig je zonder stroom. Het ‘Passeport Escales’ geeft het recht om tussen juni en oktober vier weken op de kant te liggen waarbij hellingen en verblijf op de wal gratis zijn. Dit om de doorstroming van passanten te bevorderen. De jachthaven is aangesloten bij de Sagemor organisatie die nog een groot aantal andere havens langs de Bretonse- en Loire-kust beheert, zoals Trinité sur Mer en Belle Île. Daar mag je als lid twintig nachten per jaar gratis liggen als je dat meldt via het goed functionerend WiFi netwerk. Boodschappen doen we in Herbignac op 15 km en Penestin op 7 km. We hebben in de haven vele Franse en Nederlandse vrienden gevonden. Ook enkele PZV-ers liggen er nu. Door het langdurig verblijf in Arzal zijn we helemaal gewend geraakt aan de Franse manier van leven. We voelen ons er

Bon appetit

Geopende sluis 12

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

De haven

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Techniek & Vaarpraktijk

Cursus motorpech .... .... op het water veroorzaken die we ’s middags weer op moesten lossen. Dat was echt op de praktijk gericht. Behalve dat je niet op je buik met een halve slag op je rug aan het sleutelen bent. Maar volgens Frits ben je na tweemaal kotsen toch leeg en kan je weer verder sleutelen. Die motor moet hoe dan ook weer draaien! Kleppen stellen, zelf pakkingen maken, elektrische storingen verhelpen of omzeilen, storingen in de brandstofaanvoer verhelpen of een noodoplossing maken, het is allemaal geen probleem meer.

Floris Boele Floris Boele van de Winter Activiteiten Commissie

e hoort het allemaal wel eens: “hij doet het niet”. Meestal heeft dan niemand de sleutel omgedraaid. Als dat niet helpt wordt het lastiger. Je hebt van die mannen die alles weten over scheepsmotoren en storingen aan boord maar veel mannen en vrouwen krijgen in zo’n geval een lichte paniekaanval. Het zal je maar gebeuren dat je motor stil valt terwijl je net een haven wilt binnenlopen. Daar is nu een oplossing voor.

Tijdens de lunch was Frits even weg, de lesruimte in om wat te ‘rommelen’. Je begrijpt het al, hij was storingen aan het 14

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

De dag wordt afgesloten met een drankje en een lekker hapje. De catering was de vorige keer in handen van Tonnie, perfect geregeld.

Frits van Kooperen geeft uitleg

Techniek & Vaarpraktijk

Onze man Maarten Roks van de Zomeractiviteiten commissie wees me op het bestaan van het bedrijf ANF Jachtservice. Zo kwam ik een jaar geleden in contact met Frits van Kooperen, watersporter en wegenwachter in de VUT. Hij heeft nog energie in overvloed. Zo heeft hij een servicebedrijf opgericht en is gestart met het geven van cursussen voor diagnose aan motoren in pleziervaartuigen. Zo ging ik om kennis te maken op een fraaie zaterdagochtend naar Middelharnis. Een warm welkom met koffie en (zelfgebakken) cake was mijn deel. In de lesruimte staan twee motoren opgesteld van het type dieselaggregaat. Frits reikt ook bij aanvang van de les een heel handig boekje uit waarin je alles goed uitgelegd krijgt. Dit lesboek is heel duidelijk en geplastificeerd. Handig, je kunt het met vette handen gewoon beetpakken en naderhand afvegen.Die ochtend krijgen we uitleg over het motorsysteem, de brandstoftoevoer met allerlei pompjes en filters en de elektrische bedrading. De zaken worden duidelijk gemaakt aan de hand van de paar opgestelde motoren zodat je het meteen kan zien en voelen.

Ben je al een keer geweest en wil je nog een tweede keer meedraaien dan is het prima, dit keer krijgen echter de nieuwe deelnemers voorrang op herhalers. Meld je snel aan want het aantal plaatsen is dit jaar beperkt tot maximaal 20 deelnemers verdeeld over twee sessies. We hebben de volgende data gereserveerd voor cursusdeelname: 26 januari en 23 februari 2013, beide op een zaterdag. Kosten voor deelname bedragen 115 euro pp inclusief de verenigingsbijdrage voor leden. Deze cursus is een aanrader voor iedereen die wel eens de box uitkomt met zijn of haar boot, en midden op zee of net voor de haven met een probleem met de motor te kampen krijgt. Frits legt alles heel duidelijk; je moet zelf ook sleutelen en de storing opzoeken en oplossen.

Techniek & Vaarpraktijk

WiFi aan boord; Bootspullen zoeken: kinderspel

orig jaar ergerde ik me aan de slechte WiFi-ontvangst in de Franse havens. Meestal moest ik met m’n netbook in de kuip gaan zitten om überhaupt ontvangst te hebben, en was de verbinding erg traag. En niet alle havens hebben gratis internet. De netwerken van Netabord, SFR en Freewifi vind je overal, maar dan moet je betalen. En ondertussen ben ik al zo verhollandst dat ik dat niet graag doe… De oorzaak van het probleem was de beperkte capaciteit van de interne antenne van m’n netbook. Goed voor thuis op een paar meter van de router, maar niet geschikt voor in een haven. Het moest echter niet te ingewikkeld en te duur gaan worden. En zo vond ik op het wereldwijde web de omnidirectionele en actieve WiFi-antennes met een gewone USB-aansluiting. Plug and surf, dus. Eerst eenmalig de driver installeren, dan de USB-stekker er in en er verschijnt een ruime keuze aan netwerken.

Maar is daarmee het probleem opgelost? Uiteraard zijn de meeste netwerken beveiligd en daar kan je zonder sleutel niet op. Maar in de buurt van elke haven zijn wel restaurants, hotels of campings te vinden die gratis internet aan hun cliënten aanbieden. En daar kan je als toevallige ‘passant’ ook gebruik van maken. In Deauville surfte ik deze zomer op het open netwerk van een restaurant dat 300 meter verder lag. Ik kreeg zelfs een heel

Nautic Expo is een enorme online verzameling van zowat alles wat er wereldwijd op het gebied van boten, bootonderdelen en accessoires te vinden is. Onder de tab ‘Products’ kun je per type boot of onderdeel gaan zoeken. Zoek je bijvoorbeeld naar een ankerlier, een bijboot of een AIS-transponder, dan krijg je een overzicht dat gerangschikt is per merknaam. Door telkens verder te klikken kun je de keuze nog verfijnen en uiteindelijk kom je op de website van de producent terecht waar je alle details vindt.

De techniek De antenne, zo’n 45 centimeter lang, hang ik met een elastiekje aan de giek, maar je kan het ding natuurlijk ook vast monteren. Er zit een kabel aan van vijf meter met een USB-connector; er bestaat ook een versie van tien meter. Het ding is geschikt voor 802.11 b/g/n en is waterdicht voor buitengebruik (IP67). Omdat het een actieve, versterkte antenne is, verbruikt hij wat stroom via de USB-kabel, maar dat is minimaal. Voorlopig is de antenne niet geschikt voor de Ipad, maar wat niet is kan nog komen. Is er interesse voor deze WiFi-antenne, stuur me dan een mail (herman@accoteam.be) dan organiseer ik misschien weer een groepsaankoop. Ik kocht de antenne voor 89 euro, maar misschien kan ik nog wat van de prijs afkrijgen.

Herman Van den Broeck

Ook de tab ‘Catalogues’ is heel interessant. Zoek je bijvoorbeeld iets van Harken, Vetus of Raymarine, dan krijg je de volledige elektronische catalogus van dat merk (pdf). De tab ‘News’ toont alles wat recent op de markt gekomen is. Zo blijf je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. Je kunt je ook abonneren op de Newsletter, dan ontvang je periodiek een mail met de nieuwe watersportproducten. Die registratie genereert geen spam, merk ik. Je vindt de website van Nautic Expo op: www.nauticexpo.com.

Techniek & Vaarpraktijk

en tijd geleden ontdekte ik op het internet de website van Nautic Expo. Die vondst is zo interessant dat ik hem met jullie wil delen.

sterk signaal binnen van een camping op ongeveer zeven kilometer. Het gebeurt ook wel eens dat er geen enkel open netwerk te vinden is, maar dat heb ik tijdens onze 4 weken Frankrijk maar één keer meegemaakt. We namen de antenne mee naar Griekenland. Ook daar vond ik elke dag wel een open netwerk, zelfs op plaatsen waar geen 3G-ontvangst was. Ook in onze eigen haven gebruiken we de antenne. De verbinding is er een stuk sneller door geworden.

Veel plezier er mee.

Herman Van den Broeck PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Techniek & Vaarpraktijk

Vissen met een paravaan

nderweg naar Normandië zagen we af en toe groepen Jan van Genten en meeuwen die naar vis doken. Zouden we met een hengel ook niet wat visjes kunnen vangen?

een lepeltje.

We hadden vroeger al eens een tip gekregen om het met een paravaan te proberen. Toen we in Saint-Valery-en-Caux lagen vertelde onze Nederlandse buurman dat hij met zijn paravaan al heel wat makreeltjes had gevangen. Wij dus naar de lokale hengelsportzaak. We kochten ons een paravaan, in het Frans ‘une planchette japonaise’, compleet met sleeplijn, paternoster met vijf haken en op het einde een lepeltje.

Herman Van den Broeck

De snelheid van de boot moet onder de vier knopen blijven, want anders ben je de vis zo weer kwijt en de makreel zijn lip. Goeie vangst en eet smakelijk.

De proef op de som

Techniek & Vaarpraktijk

Met een 10-knopenwindje en een kalm zeetje probeerden we het ding uit. De hele toestand werd uitgerold en achter de boot aan gesleept. Na enkele minuten zagen we de paravaan boven komen, wat betekende dat we beet hadden. We haalden drie mooie makrelen boven. Even later hadden we een vol pannetje vis, en toen zijn we maar gestopt met vissen want het vangen ging sneller dan het schoonmaken. Kop en staart er af, de inhoud eruit, netjes fileren en dan een kwartiertje marineren in olijfolie en citroensap. Daarna bakken in de pan of op de BBQ.

Doe het zelf Je kan een paravaan ook zelf maken. Als je even ‘googelt’ vind je bouwtekeningen en instructies: een sleeplijn, een plankje, een lijn met paternoster (een met lood bezwaard ondertuig met een aantal zijlijntjes eraan) en op elk einde

Lustrumboek PZV, Freek Smit, 1984

De echte Sandra Kalmijn Door een slordigheid werd een verkeerde foto geplaatst bij de inbreng van Sandra in de tweede uitgave van Zeezeilen: 'wat heb ik geleerd van de Ramsgatetocht'. Hierbij dan de echte Sandra Kalmijn.

Piet Lucassen

Sandra Kalmijn

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Bernd Tsjammerhöll Bernd Tsjammerhöll overleed op 17 augustus, deze zomer, thuis.

aar hij (bij ons aan boord) op de Noordzee ernstig zeeziek werd, hadden zijn vrouw Mieke en hij het plan opgevat om het zeilen, hun beider hobby, voortaan op de Adriatische zee te gaan doen. Het mocht niet zo zijn: Bernd werd ernstig ziek, genezing bleek niet mogelijk. Hij accepteerde zijn lot en om helder te blijven nam hij minder pijnstilling dan hij eigenlijk nodig had. Hij schreef verder aan zijn roman en korte verhalen. Hij oogstte diepe bewondering van zijn gezin en zijn familie. ‘Het paste helemaal niet bij Bernd om zo ziek te zijn, niet bij zijn persoon, niet bij zijn gezonde levenswijze, bij zijn filosofische ideeën en gedachten en niet bij zijn spiritualiteit. We zijn dankbaar dat we hem hebben mogen begeleiden en voor ons is het een troost te weten dat hij op het einde van de weg het licht en de liefde gevonden heeft’, zo schreef Mieke. Bernd wilde een ‘zeebijzetting’ en die kreeg hij. Op 9 september werd de zandstenen urn met zijn as op zee overboord gezet, in het bijzijn van Mieke, zijn dochter, zus en kleinkinderen. Bernd, rust zacht en dat je spirit je geliefden mag blijven steunen.

Bernd Tsjammerhöll

Lidia Roesink

Stoere Verhalenweekend O

p 1 september kwamen de Boester, Lady Five, Nautilus, Røde Båd, Rosa, Scylla, Vrije Vogel, Westervaart en Zuidwest 7, voorzien van de nodige opstappers, samen op het Oostelijke eiland van de Mosselbank. Aan de inwendige mens was uitvoerig gedacht, de weergoden waren ons gunstig gezind en eenieder had hout meegebracht voor het traditionele kampvuur.

Aan stoere verhalen geen gebrek, maar die gaan we hier niet herhalen: dan had u er maar bij moeten zijn! Gelukkig hebben we, met dank aan Haye van der Werf, de foto’s nog.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Het Mannenweekend, .... jammer toch Ach, nu ik dit stukje schrijf denk ik weer terug aan alle mails en telefoontjes die over en weer gingen tussen een heleboel mensen die het over één ding roerend eens waren: ‘het is verdomd spijtig dat het Mannenweekend niet doorging’. Verder waren de meningen verdeeld… Gelijk of ongelijk

ie had er gelijk en wie ongelijk? Die vraag is in dit stukje niet aan de orde. Wel moeten we met z’n allen eens nadenken over de manier waarop we de doelstellingen van onze vereniging willen bereiken: het organiseren van activiteiten door onze leden. Het bestuur heeft, toen de commotie hoog opliep en ook achteraf tijdens een bestuursvergadering, het probleem grondig geanalyseerd en besproken. Want we willen niet dat het nog eens misloopt.

Regeltjes Bij PZV zouden er te veel regeltjes en procedures zijn, werd wel eens gezegd. Is dat zo? Zijn er projectleiders die zich in het verleden beperkt gevoeld hebben door een teveel aan regels? Ik denk het niet. En zijn ze er toch, dan mogen ze zich bij mij melden, dan praten we erover. Moeten we alle structuren en commissies overboord gooien? Remmen de commissies en het bestuur de initiatieven van leden af? Of proberen zij ondersteuning en hulp te bieden? Iemand schreef dat PZV een oubollige en logge organisatie is. Ik nodigde dat lid uit om me positieve voorstellen over te maken om van PZV weer een dynamische en moderne vereniging anno 2012 te maken, maar ik heb die waardevolle voorstellen nog niet ontvangen.

Teleurstelling Ik heb de indruk dat sommige leden eerder reageerden uit spijt dat het Mannenweekend in het water viel, dan omwille van de grond van de zaak. Dat begrijp ik. Ik had het Mannenweekend ook in m’n agenda genoteerd. Andere leden zagen wel duidelijk het achterliggende probleem. Een aantal leden had moeite met de communicatie die rond het Mannenweekend gevoerd werd, en ze hebben gelijk. De mails die over en weer gingen, wekten irritatie op en werkten eerder negatief dan positief. Het bestuur erkent dat er op dat vlak fouten werden gemaakt. Nogmaals 18

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

is duidelijk dat misverstanden het makkelijkst opgelost worden door een persoonlijk gesprek. Daar zullen we in de toekomst over waken.

Bestuurlijke leiding Hoewel het bestuur helemaal geen voorstander is van veel regeltjes en procedures, zullen we binnenkort op onze website toch een (korte) handleiding voor projectleiders en voor het versturen van e-mails publiceren. Zo weet voortaan iedereen, die een activiteit wil organiseren, hoe dat best aangepakt wordt. Zowel de projectleider van het Mannenweekend als het bestuur kregen vele steunmails en -telefoontjes. De meningen waren verdeeld. Maar bij iedereen leefde de spijt dat dit leuke weekend niet doorging. Er is dus duidelijk een behoefte…

Herman Van den Broeck, namens het bestuur

Navigators Trophy 2012 Pasman) werd de wedstrijd uiteindelijk beslecht in het voordeel van Frans Jansen. In 2001 is Jacqueline lid geworden van onze vereniging. Ze is dus al ruim 10 jaar lid maar al heel haar leven met (zee)zeilen bezig. Ze heeft een aantal jaren de wereld rond gezworven in tijden toen dat nog niet zo ‘gewoon’ was.

Bijzondere verrichtingen

J acqueline van Amstel

Tijdens het Captain’s Buffet in Ipswich werd de Navigator’s Trophy 2012 uitgereikt aan Jacqueline van Amstel.

ieronder de motivatie van het PZV-bestuur. Dankzij Wim Braun is Jacqueline lid geworden van onze zeezeilvereniging. Zij had een eigen zeilschip liggen in Dintelsas en Wim Braun ook, tegenover elkaar aan de steiger: Wim een Raider 35 (de voormalige boot van Frans Jansen die nu in het bezit is van Haye van der Werff) en Jacqueline een prachtige lichtblauwe Contessa 32, The Wandering Moon! Hoe mooi kan een scheepje heten? Daar is de liefde ook opgebloeid. Toen zijn beide boten ingeruild voor de Xinia. De eerste kennismaking van Jacqueline met PZV was bij het lustrum in Grou. Daar werd met kleine Valkjes een wedstrijd gezeild tussen zeer fanatieke schippers. Met protesten en een luidkeelse voorzitter (destijds Ab

Tijdens haar tienjarig lidmaatschap heeft ze veel prestaties geleverd: * Al zeker vijf keer de 200-mijls solo waarvan één keer als winnares bij de dames. * In 2005 de race Scheveningen - La Rochelle met de X-Babes: Petra de Jong, Annemarieke van der Meij, Pamela van der Vleuten, Christine van Amstel (haar schoonzus) en Rolien Lucassen. * In 2007 de 1000-mijls double-handed wedstrijd IJmuiden - Bergen - Lerwick die ze samen met Pamela van der Vleuten op haar naam heeft geschreven! * Ze is in het voorjaar 2003 lid geworden van het bestuur als voorzitter van de zomeractiviteiten commissie. Ze heeft het zomerprogramma echt vorm gegeven en ook een nieuwe vorm van organiseren binnen de vereniging gerealiseerd: projectleiders. Ieder lid die interesse had om iets te organiseren heeft ze uitgenodigd voor een middag of avond brainstormen en van daaruit werd een gevarieerd en uitdagend zomerprogramma samengesteld. In het voorjaar van 2009 zat haar 6-jarige termijn erop en heeft ze afscheid genomen van het bestuur. Jacqueline verdient de Navigator’s Trophy zeker vanwege haar verdienste en inzet voor onze vereniging, maar nog meer is ze een zeer terechte winnaar vanwege haar nautische vaardigheden. Haar grootste vaardigheid is het combineren van alle informatie (weer, stroming, capaciteit en kennis en kunde van haarzelf en bemanningsleden, ontwikkelwensen, vertrekpunt, bestemming, zeilvoering, tactiek, golfhoogte, en noem het nog maar op) tot een uitgekiend tochtplan. Ze is praktisch, zeer kundig en vaardig, ambitieus, grensverleggend, enthousiast, recht door zee. En dat zijn met recht de kwaliteiten waardoor haar naam in hoofdletters op de Navigator’s Trophy moest komen! Eigenlijk had ze hem al lang geleden verdiend, maar nu is het er dan eindelijk van gekomen.

Het bestuur

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Zeilen langs het Noorden van het

Philip Beekman

Auteur: Philip Beekman

a een mooie maar koele zomer in Schotland vorig jaar, wilden we dit jaar toch liever iets zuidelijker streken opzoeken. Maar ook wilden we aan het eind van de zomer weer terug in Nederland zijn. Het leek ons een goed idee om Noord Portugal en de Noordkust van Spanje te bezoeken omdat dit gebied relatief onbekend maar wel erg mooi is. Onze verwachtingen zijn ruimschoots uitgekomen en we willen graag hier iets over laten weten. Ook voor deze reis kiezen we weer voor de benadering zo snel mogelijk heen en rustig aan terug. Dat pakt gelukkig prima uit. Op 26 mei vertrekken we ‘s middags uit Bruinisse. Na een korte en laatste diner-stop in de Marina Roompot kiezen we het ruime sop om nog te profiteren van het gunstige weer-window dat zich aandient. Na bijna drie etmalen lopen we op de kop van Bretagne Camaret

Marriëtte Roozeveld binnen voor een soort tijstop en om even te rusten (en vers brood te kopen) voor de oversteek van de golf van Biskaye. De volgende dag rond het middaguur vertrekken we dus weer met als bestemming de noordwest hoek van Spanje. Afhankelijk van de wind willen we naar La Coruña of, als het lukt, net om de hoek naar Camarinas. Zestig uur later meren we af in Camarinas. Om twee uur ‘s nachts worden onze touwtjes aangenomen en worden we hartelijk welkom geheten door de baas van de bar bij het jachthaventje. Wie kan zich een beter welkom wensen? Zijn vrouw Ursula blijkt zelfs Duits te spreken omdat haar grootmoeder Oostenrijkse is en zij heeft er plezier in met ons te praten. We hebben bijna 800 mijl afgelegd in minder dan een week, waarvan tweederde zeilend. Heel voorspoedig! Dat we geboft hebben blijkt later als we zeilers ontmoeten die enkele dagen later vertrokken zijn en er vier of vijf

►

van het Iberisch schiereiland

weken over gedaan hebben vanwege de harde tegenwind en slecht weer. Een chronologisch verhaal over deze reis zou langdradig worden. Het hoofdschema is overzichtelijk: in nog een week verder via Vigo naar Porto, 50 mijl ten zuiden van de grens met Spanje. Vandaar terug naar het Noorden. Coastal hopping langs de Ria’s in Noordwest Spanje en dan langs de kust tot de grens met Frankrijk. Onderweg alles bekijken wat ons aantrekt. Daarna de Golf weer over, nu

Splijtstenen rotskust van Zuidoost naar Noordwest met nog een week reserve voor de kop van Bretagne (ook erg mooi) en Ouessant. Vandaar via de Kanaaleilanden en het Olympische zeilen in Weymouth weer terug. Alles bij elkaar ruim elf weken. Aan de hand van een aantal thema’s volgt hier een impressie.

Het karakter: Spanje en Portugal Spanje en Portugal verschillen sterk. In Portugal spreken veel mensen Engels en ze zijn blij dat ze zo contact kunnen leggen. In Spanje is dat anders. Maar heel weinig Spanjaarden spreken vreemde talen en dat werkt remmend op het contact. Kun je dat doorbreken, dan tref je vriendelijke en behulpzame mensen. Naarmate onze reis vordert leren we wat meer Spaans, en kunnen we hier beter mee overweg. In Portgal wordt hard gewerkt aan

de verbinding met Europa. De Spanjaarden in de kleine plaatsjes zijn daar niet mee bezig. Een Portugees zei mij desgevraagd dat de Spanjaarden te veel met hun interne problematiek bezig zijn om zich open te stellen naar buiten. Het landschap langs de kust is prachtig. De kusten zijn vaak rotsachtig met kliffen, maar in tegenstelling tot Engeland en Bretagne verrijzen er vrij hoge bergen achter. Dit wordt soms ook wel vergeleken met de Noord-Europese Fjorden. Dat geeft het landschap iets groots, en het blijft boeiend

de Torre de Hercules om zeilend langs de kust hiervan te genieten. Verschillen zijn er ook. Tussen de Portugese grens en de noordpunt van Spanje zijn er diverse diepe inhammen, Ria’s, die erg mooi zijn en prachtig zeilwater opleveren. De Costa Muerta in het noordwesten is onherbergzaam. Zodra je Galicië hebt verlaten en bij Asturië komt worden de bergen (en het achterland) liefelijker en bij goed weer kun je de besneeuwde Picos de Europa zien. Richting Baskenland beginnen de bergen wat lager te worden, maar vind je bij Zumaya weer de zeer bijzondere splijtsteen rotskust (Flysch), waar je kilometers lang het gevoel hebt in de aardschil te kijken. Van Porto tot de de Franse grens is ca 500 mijl (waarvan maar 50 langs Portugal). Daar liggen zeven groter steden, die ieder een bezoek waard zijn.

►

��

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

��

The place to be!

Trafalgar Pub Dommelstraat, Eindhoven

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

De Steden Porto is natuurlijk van oudsher bekend van de Port. De oude havenwijken (**) zijn heel schilderachtig en we genieten van de diverse monumenten met de typische blauwe tegeltjes (azulegos). De buitenwijken zijn aangenaam heuvelachtig, en het dagelijkse half uurtje fietsen van de jachthaven (Leixoes) naar het centrum geeft de gelegenheid ook die te verkennen. We sluiten ons bezoek af met een Portproeverij, die we nog graag eens opnieuw willen meemaken (*). De Spaanse havenstad Vigo (*) ligt beschut, ca 5 mijl landinwaarts aan de Ria de Vigo. De jachthaven in het centrum wordt gemoderniseerd, en ligt heel gunstig. Het centrum is interessant met mooie gebouwen en beelden, en we eten onze eerste tapas. Op zoek naar fietsspaken maken we een mooie wandeling, begeleid door een heel vriendelijke Spaanse pensionado. Zoals veel grote Noord-Spaanse kustplaatsen ligt A Coruña in een soort slakkenhuis en heeft een interessante historie, die terugvoert op de Romeinen. Uit die tijd dateert de indrukwekkende vuurtoren, de Torre de Hercules, waarvan de binnenkant nog Romeins is, en die sinds zijn constructie zonder onderbreking gebruikt is.

Porto We bezoeken verder het museum dat aan de stadsheldin, Maria Pita is gewijd (leidde met succes het verzet tegen de Engelse belegering door Francis Drake in 1589) en genieten ’s avonds van “Hogueras de San Juan”, het familiestrand, barbecue- en vuurfeest dat gehouden wordt om het begin van de zomer te vieren. Ook Gijon heeft Romeinse resten vlak bij de oude visserswijk. Het museum van de staatsman en vrijdenker Jovellanos (*) is een opsteker. Verder genieten we van de heerlijke sfeer in een van Sidrerias aan de kade (**), waar het op een zomerse avond heerlijk toeven is. We krijgen er ook een demonstratie Cider inschenken. Maar ondanks de oppepper met zuurstof vinden we de Bretonse Cidre toch lekkerder. Santander staat vooral bekend om zijn prachtige boulevards 24

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

en stranden (*), en we liggen heerlijk voor anker voor één daarvan. Mariëtte komt eindelijk weer eens op het strand, wat zij jaren heeft moeten ontberen. Ook een verderop gelegen strand aan de Atlantische kust is heerlijk, met prachtige branding. Vervolgens Bilbao, een oude stad aan de rivier Nervión. We liggen aan de kust in de jachthaven van Getxo, een half uurtje met de metro. Bilbao is alleen al vanwege zijn prachtige oude centrum (**) en het Guggenheim museum (***) een bezoek waard. We hebben geluk, want naast de wonderschone architectuur en de permanente tentoonstelling, met o.a. prachtige gigantische staal sculpturen, is er ook een overzichtstentoonstelling van David Hockney, de moderne landschapsschilder. We genieten er enorm van. De laatste grote stad die we aandoen is San Sebastian. Aan een heerlijke, schelpvormige baai gelegen, de beroemde La Concha, met een indrukwekkende boulevard langs een lang strand (drukker dan Scheveningen). De baai staat bekend om zijn gevoeligheid voor deining, maar ankeren gaat toch redelijk, als je maar een goed plekje uitzoekt. De meerboeien zijn duur en je ligt er niet rustiger door. Zumaya (zie verderop) is een goed alternatief, met goedkoop kustreintje naar San Sebastian. San Sebastian was voor de

Strand bij Santander Spaanse koningen in de 19e eeuw, en later ook voor Franco, zomerresidentie, waar het een aantal mooie paleizen aan te danken heeft. Eén ervan is nu in gebruik als een ontmoetingscentrum voor vrede (*). Naast deze grote steden zijn er nog vele middelgrote en kleine stadjes. Ik noem Viana do Castello (Portugal) met mooi centrum, Viveiro (een echte vertrekkershaven), Navia (aanloop kan lastig zijn), en Lekeitios (uiterst gezellige boulevard).

Kleinere plaatsen met goede jachthavens Ook de kleine plaatsjes hebben soms goede faciliteiten. Over Camarinas schreven we al. Muros heeft een nieuwe jachthaven (dit jaar gratis) en beide geven toegang tot een mooi kustgebied waar je kunt fietsen en wandelen.

►

Vanuit Muros bezoeken we Santiago de Compostella (*). In de Ria de Arosa: Villanova, het naastgelegen eiland Isla de Arousa heeft een prachtig natuurpark op de zuidpunt; Orteguiera aan de gelijknamige Ria, leuk plaatsje, ook prachtig wandelen en fietsen; Zumaya, net ten westen van San Sebastian, prachtige heuvels, mooi strand en bovendien de fameuze leisteenkust (**); en ten slotte Fuenterrabia, helemaal aan de grens met Frankrijk. De middeleeuwse ommuurde stad (*) is een plaatje, evenals de heuvels rondom

Pittoreske haventjes Niet altijd komt het uit om een jachthaven te bezoeken met vaste stijgers. Er zijn ook diverse heel mooie plaatsjes waar je kan ankeren, een meerboei kunt oppikken of langs een kademuur kunt afmeren. Langs een visser kan ook vaak, maar die willen wel graag om 4 uur weer uitvaren, dus dat vermijden we toch liever. Hier is het te doen om de schilderachtige plekjes en ik noem: Ria de Cedeira (ankeren) ten Zuiden van Cabo Ortegal en El Barquero net ten Oosten. Helaas hebben we van de kaap niet veel gezien, vanwege enkele dagen met kustnevel. Castropol, een heel mooi plaatsje met een erg liefelijk achterland. Het wel zeer schilderachtige Cudillero,

S taalsculpturen Guggeheim aangeleund tegen een steile rotswand. En: niet zozeer vanwege de plaatsjes zelf, maar omdat ze goede uitvalsbasis bieden voor uitstapjes: San Vicente de la Barquera, waar we aan de grote visserskade liggen en Ribadesella – de plaatselijke kademuur was bezet en we mogen bij uitzondering in de locals-only jachthaven. Dan verder, ten westen van Bilbao: Suances (alleen de moeite waard als je naar het historische stadje Santillana del Mar wil) en Castro Urdiales een heel mooi haventje met een leuk en erg gezellig stadje; tussen Bilbao en San Sebastian bezoeken we nog Lekeitios (mooie kerk en gezellige boulevard).

Uitstapjes Bij het plannen van een zeiltocht is het altijd een uitdaging om mooie zeildagen te combineren met leuke uitstapjes. Met de fietsen aan boord ben je wel flexibel, en de tijd

die je anders kwijt bent aan het uitzoeken van openbaar vervoer mogelijkheden besteden wij liever fietsend. Er zijn natuurlijk heel veel mogelijkheden. Leuke toeristische uitstapjes zijn de treinreis door de Douro vallei en een bezoek met de bus aan Santiago de Compostella. We genoten daarvan, maar laten dit graag over aan de verbeelding van de lezer. Tochtjes waar je misschien wat minder snel op komt waren: Vanuit Navia door het achterland naar de Mirador de Bustabernego, vanwaar je een prachtig uitzicht hebt op de omliggende bergen, de rivier en de haven. Op de terugweg is er nog een interessante romeinse ruïne te bezoeken (*). Vanuit Ribadasella naar de Romeinse brug in Cangas de Onis, de eerste hoofdstad van het koninkrijk Asturië en vooral ook naar Covadonga (*). In 722 verenigden zich daar een duizendtal strijders onder leiding van Don Pelajo die de oprukkende moslims tot staan brachten. Dit wordt gezien als het startpunt van de Reconquista, die ruim 700 jaar zou duren. Vanuit San Vincente de la Barquera naar de grot El Soplao. Een stevige fietstocht met aan het eind, na 500 meter omhoog, als beloning één van de mooiste druipsteengrotten die we ooit hebben gezien (**). Diverse grote kamers met een grote verscheidenheid aan vormen

Z umaya jachthaven

en kleuren, ook nog prachtig verlicht. De kust bij Zumaya, met zijn wel heel bijzondere en schilderachtige kliffen, die ook geologisch en archeologisch erg interessant zijn. Ze worden aangeduid met het Duitse woord Flysch (wellicht vergelijkbaar met flagstones). In feite is het sedimentgesteente dat door de aardkorst is opgelicht.

Nautisch Nautisch hebben we onze ervaring weer verder kunnen uitbreiden. 1. De golf van Biskaje heeft een slechte reputatie. Voor zover we hebben kunnen nagaan is deze terug te voeren op twee punten: in de wintermaanden kan het er erg spoken en door de overgang van zeer diep naar ondiep bij de kust is staat er continu een deining. ► PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

2. Het weersysteem is anders dan bij ons. Boven Spanje is vaak langdurig een vlak lage drukgebied, dat scherp oploopt langs de Noordkust. In combinatie met de depressies over Bretagne leidt dat tot moeilijk voorspelbaar weer. Wij hebben over het algemeen een zachte Noordelijke kustwind gehad, iets vaker westelijk dan oostelijk. Dat hielp natuurlijk bij ons vaarplan. 3. Rond kapen kan het vreemd toegaan: zie kader 4. Dat neemt niet weg, dat er goed te zeilen is. Met aanloop van havens hebben we weinig last gehad van de deining. De grotere havens liggen – niet voor niets – op beschutte plekken. Met het uitzoeken van ankerplaatsen moesten we soms wat rekening houden met de deining. Ook op de terugtocht moesten we even wennen aan het varen met een stevige deining, op een overigens plezierige aandewindse koers. 5. En inderdaad, zoals zoveel lange afstandszeilers ervaren: een dagje langer maakt plotseling niet zoveel meer uit. Toen we ‘s nachts bij Belle Île aankwamen was het regenachtig en hadden we geen zin om een ankerplek uit te zoeken. Dus gewoon maar verder en tegen het middaguur kwamen we bij Iles Glénans aan, waar we een fijn ankerplaatsje konden vonden te midden van de vakantievierende Fransen.

S an Sebastian

Opmerking: in de tekst zijn plaatsen / objecten gemarkeerd met *. Het zijn aanbevelingen variërend van: (*) de moeite waard, (**) zeer de moeite waard, (***) mag U niet missen. 26

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Gebroken D1 stag en revisie stuurautomaat Op de terugtocht, bij aankomst in Morgat, zagen we een gebroken draad uit de BB D1 stag steken. Genoteerd om naar te kijken. Na een stevige zeildag naar Ouessant waren het er plotseling 5. Gelukkig de volgende dag een niet al te belastende koers naar L’Aber W’rach. Daar konden we 8mm Dynema lijn kopen waarmee we een uitstekende noodstag hebben gemaakt. Met dank aan de workshop Dynema splitsen van de Jan Willem Polman (lijnenspecialist). Hiermee zijn we veilig naar Peter Port gezeild, waar we de stagen konden vervangen. De noodstag is een handzaam pakketje dat we aan boord zullen houden. In de vorige zeezeilen rapporteerden we al over de revisie van de stuurautomaat. Je merkt wel hoe afhankelijk je van de techniek bent. Inmiddels is een reserve aanboord, met dank aan marktplaats. Plotseling windkracht 7 Op 17 juni maakten we trossen los op Muros. De windverwachting was 3 Bft O en wellicht minder. Bestemming Ria de Arousa. Ik had de route wat dichter langs de kust gelegd, tussen de banco El Prageiro en het Isla Sancta door (breedte een halve mijl), juist vanwege

F estival de la Virgen Carmen de zachte wind. Plotseling, om half één stak de wind op. Binnen een kwartier uur van 8 knopen O naar 30 knopen Z op kop. Gelukkig weinig golven. Maar de motor moest wel bij. Daarna een stevige bui. Nadat we de kaap eenmaal gerond hadden bleef de wind doorstaan. We voeren nu in Noordwestelijke richting met ruime wind van stuurboord. Plotseling, om drie uur een windshift van 130 graden. De gijp met dubbel gereefd zeil loopt goed af. Wel was de wind zo gedraaid dat ik mij even opnieuw moest oriënteren. Kort daarna later loopt de wind weer terug naar 18 knopen en zeilen we gemakkelijk de laatste paar uur naar Villanova de Arousa. Dit is wel een extreem voorbeeld, maar rond kapen hebben we vaker een sterke windverandering meegemaakt, van wel twee schaalpunten Beaufort.

Vrouwenzeilweekend en meer Het is waar: zodra je op een zeilboot zit, verdwijnen alle huis- en werkgerelateerde wensen als sneeuw voor de zon! Alle tegenargumenten die ik vooraf met angst en beven bedenk, worden weggemaaid. Het is vooral mijn echtgenoot die absoluut zorg draagt dat ik toch ga zeilen met de dames van de PZV.

nmiddels weet ik dat vele dames zwaargewicht zijn en in staat om zelfstandig de zeven wereldzeeën te bereizen per zeilboot en dat ze zowel de technische als andere onverhoopte tegenslag adequaat en met bijzonder improvisatietalent weten op te lossen. Voor mij als opstapper blijft het Irene Swinkels echter steeds spannend en voel ik mij enigszins tekort schieten in mijn vorderingen. Weliswaar vorig jaar met ons gezin een fantastische zeilvakantie rondom Corfu (lees ook Zeezeilen van december 2011) genoten, maar in 2012 zou dit vrouwenweekend weer mijn eerste zeilmoment zijn. Helaas lukt het mij nog vaak niet om zeilen als prioriteit te zetten dus ga ik sporadisch naar al die interessante activiteiten welke de zomer- en winter activiteitencommissie organiseert. In elk geval hoor ik alle enthousiaste verhalen van mijn echtgenoot Marc en weet hij ook regelmatig verschillende droomverhalen te vertellen over onze toekomstige eigen boot en avonturen.

Stoere Vakantie-verhalen-weekend In het enthousiasme van Marc werd ik ook aangespoord om mee te gaan naar de BBQ op de Mosselbank nabij Bruinisse. We werden hartelijk ontvangen op de Lady Five van Hans en Bep van Reenen. Alle complimenten voor de organisatie want wat hebben we ’s avonds heerlijke, verzorgde vlees- en saladegerechten gegeten! In mijn beleving heeft de kleinste boot (denk ik…) maar met de zeer krachtige naam ‘Boester’, al het benodigde materieel (houtblokken, BBQ, koelboxen, e.d.) meegenomen om dit weekend tot een zeer geslaagd event te maken. Het rijke buitenleven zullen we maar zeggen en rondom het

kampvuur op onze klapstoeltjes is het weer even vakantie in eigen land. O ja, er wordt ook zeer goed gezongen door de jonge heren en dit betekent gezelligheid alom. Volgende keer nemen jullie de songteksten mee zodat we kunnen meezingen? Een prachtig fotoboek met bijbehorende zomerverhalen streelt je dromen. Willem en Annemieke nogmaals alle lof voor jullie!

Het vrouwenweekend Op vrijdag 7 september om 09.00 uur werd ik opgehaald van het station ’s Hertogenbosch waarna we om 11.00 uur bij de haven van Den Osse aan kwamen. Anke als schipper en Carla en ondergetekende als bemanning. Prima, een gezellig trio! Eerst onze bevoorrading aan boord gebracht. Je zou denken dat we echt de zee op gaan voor lange tijd. Nee, geen gebrek aan eten en drinken!

Vlot wordt de Westervaart vaarklaar gemaakt en terwijl ik nog in gedachten bij het thuisfront ben, zeilen we via het Grevelingenmeer, het Mastgat en de Oosterschelde naar onze eindbestemming De Roompot. Dit betekent een flinke tocht en de Zeelandbrug wil maar niet dichterbij komen, dus toch maar de motor aan. Het is inmiddels donker als we de haven binnenvaren. Een blij wederzien van alle dames, een instemmend palaver en vervolgens met veel gelach een ontspannende borrel op de boten waarna we heerlijk in slaap vallen. Ik ben weg en vergeet alles. Zaterdagochtend in kolonne via de sluis naar buiten. In de ochtend genieten we nog van windkracht 3 op de Noordzee maar deze neemt voor Westkapelle al af. Op de Westerschelde kijken we naar de dagjesmensen die genieten van een fantastische zomerse dag op het lange zandstrand van de Zeeuwse kust. Op onze boot is het eveneens goed ► toeven. Bij de sluis van Vlissingen heeft de Zuid West 7 PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

problemen met haar motor. Zij worden vakkundig bijgestaan door onze vlootleden. Het is bijzonder te zien hoe andere zeilliefhebbers met grote ogen de dames van de PZV staan aan te gapen en zien dat de adequate hulp alleen maar stoere vrouwen betreft die de gezellige boel duidelijk onder controle hebben. De Xinia helpt ze door het Kanaal van Walcheren en weliswaar met vertraging meren we aan in het centrum van Middelburg.

Middelburg Tijd om te douchen hebben slechts enkelen onder ons, want wij worden verwacht bij ‘Jos Boone Watersportartikelen’. Mevrouw Boone vertelt ons wat er zoal veranderd is met de toeleveranciers van bootonderdelen. De markt hierin is behoorlijk verschoven en zij weet precies wie welke speler is. Als opstapper weet ik eerlijk gezegd soms absoluut niet waar dit over gaat, maar ik begrijp uit de vragen welke wij vooraf konden aanleveren, dat de schippers hier wel oren naar hebben. O jee, techniekbeheersing komt dus wel degelijk om de hoek kijken als ik ooit samen met mijn man de zeeën ga ontdekken. Laat mij voorlopig maar het huishoudelijke op de boot verzorgen en over een paar jaar wellicht dan opgedane ervaring en kunde spelenderwijs toepassen? Ik geniet van de sprankelende alcohol en heerlijke hapjes welke onze Bourgondische levensgenieter Anet heeft voorbereid met haar bemanning. Het is dorstig weer en dit smaakt naar meer. Ondertussen is Moniek samen met de heer Boone op weg naar de Zuid West 7 om het euvel met de motor te repareren. Onze tocht gaat verder te voet over de eeuwenoude klinkers en langs bijzondere gevelhuizen van de Gouden Eeuw welke Middelburg tot één van de welvarendste vestigingssteden van weleer maakten. Nu geniet elke persoon van een zwoele, zomerse avond en alle terrassen zijn uitgebreid om een ieder van spijs en drank te voorzien. Wij zijn op weg naar restaurant De Mug. Ondanks dat vooraf

gekakel van 20 enthousiaste dames is door alle andere gasten niet te overstemmen.

Annemieke als stadsgids Om de stoelgang te prikkelen, wandelen we met onze gids Annemieke een sight-seeing by night door Middelburg. Annemieke woont in Middelburg en ze kent de stad op haar duimpje. Bovendien weet ze vele wetenswaardigheden te vertellen: hoe deze stad haar stadsrechten al in 1217 verkreeg, de importantie tijdens het VOC-tijdperk alsmede de ontleding van straatnamen, gevels en kenmerkende stadsgebouwen. Wat mij vooral opvalt is dat elke deur strak in de verf zit met fraaie familienamen op de deur geschilderd. Ik ga zeker nog eens terug en vraag Annemieke dan om een uitgebreide tocht bij daglicht, hierna zien we wel weer verder. Zondagochtend met het ochtendgloren staan we met vijf minuten na het openen van mijn ogen al buiten op het dek de trossen los te gooien. Dit is voor mij persoonlijk best een overwinning. Niet rustig een zondags ontbijt waarbij uitslapen geoorloofd is, maar genieten van de natuur. De schapen kijken ons dromerig aan en actieve hardlopers en fietsers zijn net als ik spiritueel aan het genieten van dit ► krachtige energiemomentum.

duidelijk gevraagd werd je menukeuze door te geven en deze vooral te onthouden, genieten we pas na een bordendans van ons driegangen menu. De eerste vraag aan onze lange tafel betreft vooral de drank: voorzie ons zo snel mogelijk van rode en witte wijn! Het tafelwater lest onze dorst en het

Zuid West 7 en Scylla 28

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Zuid West 7 blijft problemen houden Spijtig genoeg zijn de problemen voor de Zuid West 7 niet geheel opgelost. We zien bij ons vertrek dat ze graag gelijktijdig met ons weg wil. Dat is maar goed ook want de power in de motor ontbreekt. Dit keer weet de Scylla een lus te leggen en zorgen we met elkaar dat het aanroepen van de sluiswachter goed vooraf is geregeld zodat ze soepel door kunnen varen. Soms wil je het gedrag van andere niet PZVschippers bekritiseren, maar dit beschouwen we als mentale hulpverlening. De zon schijnt volop en de wind is mager. We testen de spinnaker op het Veerse Meer en in rustig tempo keren we voldaan terug in de haven van Den Osse. Het is inmiddels 19.00 uur en we maken schoon schip. Tevreden kijken we terug op drie mooie, zonnige dagen waarbij de gezelligheid met elkaar de boventoon heeft gevoerd. Met Anke rijd ik ’s avonds vanuit Scharendijke terug naar het Brabantse land. Om middernacht haalt Marc mij in Eindhoven op en ik weet eigenlijk niet waar ik moet beginnen met het reisverslag. Het

lijkt wel een lange vakantietocht en wat waren jullie ver weg in mijn gedachten. Nee hoor, ik kom ons huis binnen en ben direct weer de Irene van nu: echtgenoot, moeder van twee lieve pubers en morgen als zelfstandig ondernemer gewoon weer aan het werk. Tot de volgende keer en speciale dank aan de drie A’s (Annemieke, Anet en Anke) voor het organiseren van dit event. Volgens mij hebben wij unaniem uitgesproken dat jullie dit voorlopig blijven doen, tot in lengte van jaren. Hartelijke groeten namens alle dames van het Vrouwenweekend 2012: Jacqueline F., Mariëtte, Hanna, Petra, Truus, Jantine, Madelon, Jacqueline v.A., Manuela, Clasien, Ria, Moniek, Rolien, Jos, Jeanine, Carla, Annemieke, Anet en Anke

Incident met T... zeilers Op onze tocht langs de Normandische kust werden we ‘achtervolgd’ door een kleine groep Nederlandse T…zeilers. Je komt ze in de zomer overal wel tegen. Ook onderweg van Deauville naar Honfleur zaten we midden in hun vlootje. Het begon zo..

ls je op de Seine de sluis van Honfleur doorgaat, moet je aan de wachtsteiger wachten tot de brug naar het Vieux Bassin open gaat. Zo lagen we daar met een groep van meer dan tien schepen te wachten op de brugopening van 16.30 uur. De brug was nog niet open of één van de T…zeilers roept alle andere schepen toe: ‘Wij gaan eerst binnen want wij zijn in groep’. Dat vonden we al heel vreemd en weinig collegiaal. Ze koersten door het bruggetje en meerden zo dicht mogelijk bij de passantensteiger af. De andere schepen, waaronder een HR43, moesten er maar tegenaan gaan liggen. Ik heb altijd begrepen dat eerst de grote schepen afmeren en daarna de kleinere. Niet zo bij de T…zeilers?

Weinig respect Wat later op de avond kwam de melding: ‘Onze groep vertrekt morgenvroeg om 8.30 uur met de eerste brugopening’, en dat we dan plaats moesten maken. Toen ik de groepsleider daarop aansprak, kreeg ik geen antwoord maar alleen maar een zelfingenomen glimlach. Ik heb hem gevraagd waarom ze dan niet aan de buitenkant waren gaan

liggen zodat de andere schepen ’s morgens niet gestoord hoefden te worden. Ik heb hem gewezen op de manier waarop hij dit nieuws bracht: geen vraag maar een droge mededeling; ook geen excuses (‘sorry jongens’) of motivering (‘we hebben net gepalaverd en we willen vroeger vertrekken dan gepland want…’). Ik heb hem gezegd dat dit gebrek aan respect voor medezeilers mij erg verwondert van T…zeilers. De enige reactie was dezelfde glimlach die ik interpreteerde als ‘lazer op man met je gez…’. En die HR43 had volgens hem helemaal niet in le Vieux Bassin moeten liggen maar buiten moeten blijven.

Het blazoen van de T..zeilers beschadigd Het beeld dat ik van de T…zeilers had werd door dit voorval ernstig beschadigd, en ik ben er zeker van dat dit ook gold voor de andere Nederlandse en Belgische zeilers die bij dit incident betrokken waren. Daarom heb ik onmiddellijk een mail gestuurd aan het bestuur van de T…zeilers en aan de voorzitter van hun vakantietochtencommissie. Die laatste heeft me gemeld dat het voorval zal besproken worden op de jaarlijkse evaluatiebijeenkomst. Ik ben benieuwd of ik er verder nog iets van zal horen. Ik kan me niet voorstellen dat PZV’ers zich op deze hautaine en zelfingenomen manier zouden gedragen. Respect voor andere waterrecreanten is essentieel. Dat geldt voor elke individuele watersporter, en zeker voor groepsactiviteiten van zeilverenigingen.

Herman Van den Broeck

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Trinity in een nieuw jasje De Trinity hoort tegenwoordig bij de “Poly Classics”. Een eind jaren 60 ontwerp van Frans Maas, gebouwd bij Visser in Numansdorp in 1975.

H a ye van der Werff

oor die tijd was het een comfortabel, ruim en snel schip, maar later begon de ‘oude dame’ incontinentie verschijnselen te vertonen en het comfort werd snel minder. Een grote renovatie was noodzakelijk en dit besluit kwam toen een opstapper bij slecht weer een tent van vuilniszakken had gebouwd om zijn kooi droog te houden.

Alle kitten zijn verhard na 35 jaar en moeten vervangen worden. Zo simpel is dat. Even alles weg van het dek, zoals zes scepterpotten, hek- en preekstoel, 25 meter teaklatten, vier stuks genua rails, twee tank doppen plus vier dekdoorvoeren, acht kikkers, vier lieren, 10 m2 treadmaster, zes valstoppers, twee luiken, tien ramen (± 250 rvs schroeven in aluminium), schoorsteen en een doradekast. Voordat alle moeren bereikbaar zijn moeten kombuis, alle wandkasten en plafondplaten weggehaald worden. Dit kan je vooraf nog bedenken, maar

bij de start van de restauratie realiseer je niet (maar weet wel) dat het daar niet bij blijft. Wat kom je nog meer tegen? Veel onderdelen op de Trinity waren gelijmd met epoxy, twee genuarails moesten daardoor gesloopt worden en alle teaklatten vervangen. Mijn advies: Lijm onderdelen bestaande uit verschillende materialen NOOIT met epoxy. Water is dun. Op de lange duur begint door verschillende uitzettingen de verbinding te lekken, maar denk niet dat beide onderdelen op dat moment met simpele middelen van elkaar te trekken zijn. Slijpmachine, multimaster, koevoet, vuisthamer en zelfbedacht en gemaakt speciaal gereedschap waren er voor nodig. De sloop heeft vier maanden geduurd, elke zaterdag werk. Zie hier het resultaat.

Het wordt altijd meer Natuurlijk is de kluslijst inmiddels veel langer geworden. Bijna alle dekdoorvoeren en scepterpotten hebben jarenlang sluimerend gelekt, het balsahout is gedeeltelijk aangetast. Wat nu? Hoe ver is het vocht binnengedrongen? Tientallen gaten waren nodig in het dek ter controle en toen bleek al gauw dat het vocht parallel aan de buitenrand van de gangboorden zat. Gelukkig, de rest zag er prima uit. Op natte plekken zijn grote gaten geboord en die hebben een jaar lang gedroogd. Het rotte hout is verwijderd. Regelmatig verwarmen in de winter en met ventilator lucht verplaatsen om zo het vocht af te voeren. Een jaar rust en die tijd ga je gebruiken om spullen te bestellen, te informeren en leren hoe het dek te restaureren, welke materialen gebruiken enz. Een aanrader is het boek van Don Casey: ‘Hull & Deck repair ►

sje

(ISBN 0-07-013369-7)’, boekjes van firma ‘de IJssel Coatings’ en internet sites met informatie over kitten (Simson, construction adhesive) en natuurlijk praten met ervaren botenbouwers. Verbeteringen aan het schip bedenk je ook in dat rustjaar. Het dek en de kuip zijn kaal, het interieur is weg en je kunt overal bij. Lopende het jaar wordt de kluslijst langer en langer. Er bleef altijd water op het dek staan, dus twee extra dekafvoeren erbij met de uitgang boven de waterlijn, zodat er geen kranen nodig zijn. De kranen van de kuipafvoer stonden altijd open. Onder de waterlijn waren de slangen niet zeewaardig bevestigd en konden eenvoudig losschieten. Kraan- en slangdiameter kloppen niet. De slang had slechts 10 mm overlap, de kranen zaten met minder dan twee gangen op de doorvoer geschroefd: een zwakke verbinding met een grote kans op lekkage. Aan de mogelijke gevolgen moet je achteraf niet denken. Alles is vervangen. De kranen zijn verwijderd, de diameter van de slang is daardoor verdubbeld en alles is nu dubbel geborgd, zodat het nooit zo maar los kan komen.

Nog minstens 20 jaar

Alles weg van het dek

Wandkasten en plafondpanelen eruit

De renovatie is uitgevoerd met de gedachte dat het weer twintig jaar meegaat. Door keuze van materialen, goede kit, maar ook door robuuster maken van het schip. Door verborgen gebreken zoals de overlap van de aluminium profielen van de ramen te verbeteren. Na het verwijderen van de ramen bleek dat de gaten ooit erg ruim uitgezaagd zijn. Dus die moeten kleiner. Met polyester en de juiste glasvezels en heel veel geduld is het gelukt. De kans op lekkages is nu een stuk kleiner. Als iemand geïnteresseerd is meer in detail van de renovatie, neem dan contact met mij op. Misschien volgen er een nog paar artikeltjes in Zeezeilen, dat weet ik nog niet. En voor degenen die het nog niet weten: de Trinity is te koop. Waterdicht met een Spic & Span dek, minimaal twintig jaar geen groot onderhoud meer nodig.

Overlap ramen

Dekrot

Slangen niet zeewaardig bevestigd Het resultaat

Naam

Ons schip, een Dartsailer 30, ontworpen door de Vries Lentsch, is niet het meest voorkomende scheepje bij een zeezeilvereniging als PZV.

oit heb ik wel eens een andere Theo Bouwman Dartsailer op de botenlijst gezien, een Dartsailer 38, met een thuishaven ergens rond de Middellandse Zee. Dat is een tweemaster, kitsgetuigd, met een mooie grote kajuit. Daar was ik naar op zoek, maar alras bleek de boot 1.50 m. of meer diepgang te hebben, alhoewel sommigen het bij minder houden. We vonden dat echter teveel voor onze zeiltochten over de Friese meren en de Wadden. Dat waren de plekken waar we met onze toenmalige LM 27 het meeste kwamen. Niet in

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

de laatste plaats omdat de familie van de schipperse Friese achtergronden heeft.

Nummer 69 Uiteindelijk heb ik voor de Dartsailer 30 gekozen, met een diepgang van 1.25. Een kotterachtig scheepje, een polyester spitsgattertje, langkieler, met een kajuit met vaste stuurstand binnen en helmstok buiten, sloepgetuigd met bruine zeilen. De kajuit is afgewerkt met een houten opbouw. Verder een stevige Perkins 45 pk motor. Alles gebouwd in 1980 met het nummer 69. Een stoer scheepje, waarvan er - alle soorten bijeen - zeker meer dan honderd in Nederland varen. Enkele schepen liggen in het buitenland, waaronder de VS! Buiten de Dartsailer (27, 30, 37 en 38) is er ook nog een zusje, de Sirocco (28, 31 en 38). In het eerste decennium van deze eeuw zijn er nog exemplaren gebouwd, zelfs vrij recent. Op de ledenlijst van de Dartsailerclub staan alleen al 82 leden met schepen, maar er zijn nog heel wat schepen waarvan schippers geen lid zijn. Belangrijker nog dan de beperkte diepgang is dat het een redelijk goede zeiler is, althans voor een motorsailer. Door de scherp gesneden boeg kan het scheepje op de Wadden en het IJsselmeer nog tamelijk hoog aan de wind varen. Het verschil met de LM met zijn bolle kop is toch wel erg groot. â&#x2013;ş

Schipper en Schip Naam Niet alleen meer zeilgerief lokte ons naar deze boot, maar ook wat wildere plannen om naar Denemarken of verder te varen als we wat meer tijd zouden hebben.

Dartsailerclub We zijn nu een jaar of zeven eigenaar van deze Dartsailer, luisterend naar de naam Si Esta. Die naam suggereert luiheid door de associatie met een dutje doen, maar Si Esta schijnt iets te betekenen van ‘het is zoals het is’, wat ook al niet onze lijfspreuk is, want wij zijn juist voor verandering! Het was de naam van de vorige boot, een naam die we ook niet bedacht hadden, maar mijn marifoongegevens stonden nou eenmaal op die naam. Dus toch wel lui hebben we de naam van ons schip aangepast aan mijn marifoon roepnaam. Drie jaar voor wij de boot kochten is de Dartsailerclub opgericht (www.dartsailorclub.nl) en daar zijn we direct lid van geworden. Tijdens de voor- en najaarsbijeenkomsten met (een deel van) de vloot kan er prima informatie uitgewisseld worden. Wie de website naziet, kan dat beamen. Bouwtekeningen, diverse soorten reparaties en handigheden, hele om- en verbouwingen, etc. , maar ook reizen die er gemaakt zijn naar Denemarken, Noorwegen, Duitse Wadden, Engeland en Frankrijk. Afgelopen zomer heb ik een oude vriend van de vroegere (overleden) eigenaar ontmoet en die

meldde dat mijn voorganger met het schip onder andere een tocht naar Finland heeft gemaakt. Nou, die informatie gaan we via de weduwe toch maar eens achterhalen. Er schijnt een fotoreportage te bestaan. Het schip was daartoe ook nautisch goed uitgerust met alle toenmalige apparatuur, automatische stuurinrichting, etc. Zelf heb ik er nadien een Raymarine kaartplotter en radome aan toegevoegd. AIS zal nog volgen. En dat alles om toch eens zelf richting Denemarken te vertrekken.

Ramsgate Kort na de aanschaf van deze boot ontdekten we het bestaan van een zeezeilvereniging in ......Eindhoven! Dat kwam goed uit want Greetje, mijn Friezin, vond dat ik eerst maar eens op een echte zee moest leren zeilen, alsof het IJsselmeer al niet erg genoeg is met 6 Beaufort of meer. En dat geldt ook voor de Wadden. Verder hadden we rond de eeuwwisseling meegevaren als bemanning (delivery) van de Stad Amsterdam van St. Maarten naar de Bahamas (waarop onze dochter kwartiermeester was). Kort daarna ben ik mee teruggezeild van Lissabon naar Rotterdam met de Eendracht, ook als bemanning. Het echte motief van mijn vrouw is dat ze eigenlijk niet langer dan een uur of 4-5 over een tocht op zee wil doen en altijd land wil zien! De eilanden zijn dus ►

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

onze favoriete gezamenlijke tochten. In juni gaan we altijd naar Oerol op Terschelling en verder bezoeken we frequent alle eilanden. Ook naar Schiermonnikoog tussen de prikjes door. Zowel met de Dartsailerclub als PZV zijn we op Vlieland geweest, in het laatste geval met opstappers. De Ramsgatetochten kwamen dus als geroepen en daar heb ik nooit spijt van gekregen en ik heb er veel van geleerd. Niet zozeer het zeilen en navigeren op relatief eenvoudige schepen, zoals de onze, maar vooral hoe het er op andere zeilschepen op zee aan toegaat. Wat kan er allemaal getrimd worden, welke zeilen kun je bijzetten, etc. Maar vooral, hoe gedragen Hallberg Rassy’s, Victoire’s, Salona’s en Etap’s zich op zee? Wat doet een Etap met zuidwest windje 7 op de kont komend vanuit Londen/Ramsgate voor de Belgische kust? Zij zinkt natuurlijk niet, maar ze blijft ook prima zeilen met al die zwiepers. Nou, daar had ik met mijn Dartsailer 30 toen niet moeten zitten, want dat valt te lezen in de reisverhalen van de ‘Levine’, ook een Dartsailer 30, op de terugtocht uit Londen. Het is een prima kustzeiler en met goed weer kun je ver komen. Echter de meeste schepen van PZV zijn beter toegerust voor zeezeilen onder zwaardere omstandigheden. Zij liggen rustiger op ruw water, onder andere omdat ze veel dieper steken. Ziehier mijn dilemma.

Next generation Vanuit mijn perspectief kijk ik voor het volgende schip toch 34

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

nog met een schuin oog naar de Dartsailer 38, maar ik peins ook over Noordkaper’s en Southerly’s met hun ophaalbare kielen. Bij de Galamadammen (Koudum), onze thuishaven, liggen opvallend veel schepen die een dergelijke mogelijkheid hebben. Via Stavoren of Workum zit je zo op het IJsselmeer en via Kornwerd of Den Oever ben je rap op de Wadden of verder de zee op. Een beetje groter schip heeft ook voordelen voor de next generation, de kleinkinderen!! Ze komen er aan, de nieuwe zeilers, maar die mogen eerst oefenen in ons andere bootje, een oorspronkelijke BM 12 kwadraat met torentuig, die ik maar weer een beetje aan het opknappen ben.

Next generation

V��n��n� ��l��z�� Verlenging zeilseizoen!

eter Peeters, die mede-eigenaar is van een mooie Beneteau in Turkije, heeft ons verleden jaar al trachten over te halen ook deze ervaring te beleven: zeilen in de kustwateren van Turkije met als centrale haven Göcek. Ondanks aandringen van Leo van Leeuwen en mij, ging het toen vanwege te geringe deelname niet door. Dit jaar een herkansing.. en zowaar het is gelukt. Al lang van te voren verkneukelden wij ons erop. Wij: Leo, Carla, Angse, Chiel, Peter, Loek en Liesbeth, Joop en Joep. Het verschuldigde bedrag naar Peter overgemaakt, de vlucht geboekt, een busshuttle en voor Carla, Angse, Joop en mijzelf een hotel. Wij zijn eerder gegaan om nog wat meer te kunnen genieten van Turkije. Met Corendon naar Dalaman betekent wel erg vroeg inchecken. Om vijf uur ’s morgens rijden er nog geen treinen, dus Joop en ik nemen de laatste trein uit Eindhoven en hangen dan wat rond op Schiphol. Alle leed is wel weer geleden wanneer we na drie en een half uur vliegen in een warm Turkije landen. Het hotel ligt in een naaldbos aan de rand van het mooi gelegen havenplaatsje Göcek. De eerste dag een paradijselijke rust, de tweede nacht wordt verstoord door vakantievierende Russen die zo langzamerhand de hele toeristensector verpesten.

Het feest gaat beginnen Zaterdag 6 oktober liggen de beide gehuurde boten, een 36 voeter en een 39 voeter tegen vijf uur ‘s middags klaar in de haven van de marina Turk. Twee nog nieuwe Jeanneau’s met alles d’r op en d’r an. Peter, Chiel, Joop en Joep in de 36-er. Die middag de nodige proviand gekocht die gratis op de afgesproken tijd bij de boot wordt afgeleverd. Vlug ingeladen en op de motor weggevaren, want de eerste overnachting zal aan een jetty zijn met een restaurant.

We mogen eigenlijk niet in het donker varen, vandaar dat Peter grote haast heeft. De jongens van het restaurant lichten ons bij wanneer we achteruitvarend achter het anker aan de steiger afmeren. De eerste nacht is zwoel, maar o zo mooi. Veel meer dan in Nederland kunnen we genieten van de schitterende sterrenhemel. De volgende dag, na een heerlijke verfrissende duik in het kristalheldere water, op de motor naar de volgende ankerplaats. In de morgen is er meestal weinig wind, maar daarna kunnen we toch doorgaans profiteren van een lekkere 3 à 4 Bft. In warme gebieden is een bimini noodzakelijk. Zo zeilen we ontspannen van het ene mooie plekje naar het andere. Steeds zoeken we elkaar op.

Grote leermeester Wij krijgen er langzamerhand slag van om op de juiste manier te ankeren met een lijn naar de wal. Peter is onze grote leermeester. Onverschrokken neemt hij de lange lijn zwemmend mee naar de wal, klimt op de scherpe rotsen en met een lasso verzekert hij ons van een vast punt. In de baai van Suguksu Limani worden we geholpen met vastmaken door de eigenaar van het restaurant, heel hoog romantisch boven de ankerplaats gelegen. Die jongen heeft het handig bekeken. Hij heeft provisorisch met flessen als boei een afsluiting gemaakt in een deel van de baai. Alleen zij die bij hem komen eten, mogen er ankeren. Het pannenkoekenbootje komt direct langszij en trakteert ons op heerlijke pannenkoeken, wel na betaling natuurlijk. Het diner ’s avonds heeft een prijs van 45 TL en daarbij is het ontbijt van de volgende dag inbegrepen. Deze ankerplaats is de mooiste die we hebben gehad. Peter had die voor ons bewaard tot de laatste nacht.

Meer hoogtepunten Het bezoek aan Dalyan met de rotsgraven en opgravingen, PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

►

Rotsgraven van Kounos

Op het mooie terras

en de voorlaatste avond in de schitterende baai van Suguksu Limani met het pittoresk gelegen restaurant hoog op de bergwand en het bezoek aan Blue Lagoon (ja van de gelijknamige film) vind ik eveneens hoogtepunten. Ze zeggen dat dat strand het mooiste strand van de wereld is, gelegen aan de voet van de hoge Babadag. De startplaats voor de parapenters ligt hier1900 meter boven Ölüdeniz waarna je comfortabel kunt landen op het strand. De Turkse jochies vouwen je scherm keurig op, terwijl jij lekker kunt nagenieten van die schitterende vlucht. Mijn hart als parapenter ging wel extra te keer. Dalyan dat pas de vorige eeuw is gebouwd, ligt aan een rivier die door een brede delta, de Biesbosch van Turkije, vanuit het Koycegizmeer naar zee stroomt.. De graven van Kaunos uitgehakt in de rotswand torenen boven Dalyan uit. Lekker genietend van een maaltijd op een terras langs de rivier kun je deze graven bewonderen. Het oude stadje Kaunos, vierde eeuw voor Christus, heeft een perfect amfitheater met een geweldige akoestiek. Je wordt er naar toegebracht door een tripperboot die je vanaf jouw boot oppikt. Een beetje onderhandelen brengt de prijs terug naar 20 euro pp.

De laatste avond aan boord geeft toch een weemoedig gevoel. Gelukkig gaan we nog een keer met z’n allen uit eten. Er is keuze genoeg. Langs de hele boulevard rijgen zich de restaurants aaneen. De laatste morgen, zaterdag 13 oktober moeten we om negen uur de boot verlaten hebben. Een gedoe van jewelste. De steigers zijn bezaaid met bagage, karretjes, afvalzakken en sjouwende mensen, maar het lukt. Na een laatste koopronde in Göcek, een laatste kop koffie, nemen we afscheid van elkaar. Loek en Liesbeth vertrekken met hun auto naar hun huis driehonderd kilometer noordwaarts, de overigen wachten op de shuttlebus naar het vliegveld. Precies op tijd arriveert die. Het duurt toch nog een hele tijd eer we in het vliegtuig zitten. Door een computerfout zouden Chiel en Leo op elkaars schoot moeten zitten. Gelukkig komen zij er snel genoeg achter dat er een fout is gemaakt. De incheckdames hadden dit nog niet meegemaakt. Wij ook niet. Een kreet van ontzetting gaat door het vliegtuig wanneer de piloot vertelt dat het 9 graden is in Amsterdam en dat het regent. Een temperatuursschok van 20 graden! Waarom gingen we eigenlijk weer terug?

Onweer, regen en weemoed

Praktische informatie

Rustig terugzeilend tussen de eilanden door laat Peter ons de mooiste plekjes zien. Rustig zeilend is ook maar betrekkelijk. We worden echt onthaald op een daverend onweer en striemende regen, maar stoer varen we door. Met ons gereefd grootzeil kan er weinig fout gaan. Achter een eilandje gaan we rustig voor anker en wachten het betere weer af. Helaas moeten we weer bijtijds terugzijn in de haven, na eerst onze vuilwatertank geleegd te hebben en diesel bijgetankt. Alles heel officieel. Alleen met de Bluecard zuigen ze je tank leeg. De Turken zijn akelig zuinig op hun schitterende water. De kleinste vervuiling, al is het maar het uitspugen van je tandpasta, kan worden bestraft met hoge boetes. Geef hen eens ongelijk, behalve wanneer het jezelf overkomt.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Er zijn verschillende organisaties die boten verhuren. Wij huurden bij Sun Sail die wereldwijd opereert. Deze week kost je om en nabij de €1000: €450 boothuur, €290 vliegen en €250 eten en drinken enz.. Eigenlijk even duur als een week skiën. Jullie mogen kiezen.

Joep Vermeulen

Rondje

and oll

rd H o o N

of was het een rondje Acht (baan)? PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Een gezellig stel zeilliefhebbers Een gezellige groep bovenjarige PZV-ers; 40-ers, 50-ers, 60ers en 70-ers uit verschillende uithoeken in het land wisten donderdag 13 september jl. (IJ)Muiden te vinden. Onze Hare Majesteit had er begrip voor dat we op vrijdag (de dag na de 13de) met een windkracht 7 niet op zee wilden zijn, vandaar dat we ons hadden verzameld in de welbekende jachthaven van het voorgaand lustrumfeest, om zo ons eigen feestje zeilen in Noord-Holland te starten.

Is driemaal dan wel scheepsrecht? Het evenement heeft vanaf het moment dat Mathy het stokje van Ben heeft overgenomen de naam ‘Rondje Noord-Holland’ gekregen, met het idee om via IJmuiden buitenom naar Texel te gaan en via het IJsselmeer weer terug. De afgelopen twee jaar was er veel gezelligheid maar er werd geen rondje Noord-Holland gevaren. Zou het dit jaar dan wel een keer lukken was de grote vraag en uitdaging. Want driemaal is toch scheepsrecht? De organisatie Mathy en Haye hadden voor de zekerheid een plan B, plan C enz. achter de hand. En jawel hoor ook deel 3 werd weer een variant rondje Noord-Holland met hele mooie zeiltochten en met zeer veel PZV ingrediënten, zoals: de ‘Sterke verhalen’, ‘Zuid ontmoet Noord’ en de ‘Inslingertocht’. In plaats van een Rondje werd de tocht meer een achtbaan over het IJsselmeer en de Wadden. Het rondje Noord-Holland deed alleen de Heron, die op haar terugreis langs de kust over de Noordzee naar Scheveningen is gevaren. De overigen hebben min of meer een acht gemaakt en dit alles onder zeer verschillende weersomstandigheden.

Het kleine (kleinste) café van… De gezamenlijke start was met de welbekende borrel, dit aan boord van het enige echte bruine ‘café Yes’. Er was genoeg te drinken van bier tot Barleduc, van wijn tot en met de enige echte weduwe Joustra. Jawel hoor, de gehele vloot op de gezelligste kleinste boot van de altijd goedgemutste en gezellige Harry Olie. En nog betaalbaar ook!

Eensgezind palaver Het eerste palaver was kort, krachtig en eensgezind: ‘We gaan naar Stavoren door weer en wind met als einddoel op zaterdag Texel!’ Ondanks een enkele bui en enkele windvlagen van 7 was de tocht te doen. Het ging er hard aan toe met enkel en alleen een klein uitgerold fokje. In de gemeentelijke haven van Stavoren hadden we een uitstekende plek. We lagen naast elkaar afgemeerd met de kop in de wind in boxen. Die avond werd het in het restaurant en later nog aan boord van de Heron een soort van ‘sterke verhalen’ avond. Daarnaast werd er al wat gepalaverd over de dag van morgen: ‘Gaan we via Den Oever, de kortere route met daarbij enkele slagen maken op het IJsselmeer of via Konwerderzand dat te bezeilen is tot de sluis, maar daarna wel kruisen over het Wad met de stroom mee?’

Yes, de mooie langere variant helaas zonder Yes Uiteindelijk werd het de langere variant. Enkel en alleen de ‘Yes’ maakte de keuze om op het IJsselmeer te blijven. Een paar bemanningsleden daar waren het liefst op vrijdag 38

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

onderweg al afgestapt bij die achtbaan taferelen en keken er tegenop om op het wad te moeten kruisen. Daarop had Harry zijn tocht aangepast en maakte de keuze met ruime wind op Urk aan te koersen. Met zijn bemanning beleefde hij twee mooie zeildagen op het IJsselmeer. De rest van de vloot wilde wel graag de sfeer van het wad proeven en hadden een mooie tocht naar Texel in het vooruitzicht.

Mooie zeiltocht, kruisend over het wad Die zaterdagochtend had de één iets meer tijd nodig dan de ander om zich wrijvend in zijn ogen te vertrekken. Uiteindelijk maakte het niets uit, want bij Konwerderzand lag de gehele vloot weer samen in de sluis. Na de sluis ging heel even de 55 pk van de Heron op volle toeren blazen om ruimte te creëren voor het opkruisen. De rest van de vloot deed het direct zonder motorgeweld. Het was duidelijk dat PZV een zeeZEILvereniging is, want de gehele tocht werd zeilend afgelegd, met de stroom mee opkruisend met een windje 4-5 tot aan Texel. De zon kregen we daarbij cadeau en het werd een mooie zeiltocht op het wad. Even na drieën lag de hele vloot vast in de haven van Oudeschild, tevreden en voldaan en trappelend om aan het “EETEE” te mogen meedoen: ‘Eerste Echte Texelse Eet Estafette’. De niet-kookliefhebbers of de niet-kunnen-koken-PZV`ers van de Lady Five kregen de kookkunsten voorgeschoteld van de bemanning van de Heron. Niemand is die avond met honger of dorst van tafel gegaan. Een paar prachtwijnen zijn uit de kelder van de Heron gehaald.

Weer terug naar…. Zondag had ieder schip zijn eigen palaver: plan en route richting thuishaven. De één met tegenwind de zee op richting IJmuiden om door te gaan tot aan Scheveningen. De ander koos voor de route via het IJsselmeer om naar IJmuiden te varen. En wij van de Sjtuf kozen ervoor tegen de klok van tienen, tegen de stroom in zeilend, door het Gat van het Stier richting Den Oever te gaan. De wind stond gunstig en het werd een snelle tocht. Ondanks het oponthoud bij de sluis, lagen we om 17.00 uur na 50 mijl vast in de thuishaven Lelystad, dit alles met vier mooie zeildagen achter de rug en slechts vier motoruren die nodig waren om al de sluizen van en naar het IJsselmeer door te gaan.

Mathy en Haye bedankt, Mathy, Mathy en Haye bedankt….. We kijken terug, eenieder is enthousiast en heeft er weer zin in. Mathy en Haye bedankt, en welk plan jullie volgend jaar halverwege september dan uit de kast gaan halen, wij zijn er weer klaar voor en wellicht nog vele andere PZV-ers. Tot de volgende ronde. Manfred Paradiek

Eindejaarsweekend wedstrijd 2012 Het op 6 en 7 oktober geplande eindejaarsweekeind leek enkele dagen tevoren volledig in het water te vallen. Stromende regen en een bijzonder lage temperatuur voor de tijd van het jaar. Toch was de verwachting dat het zaterdag in de namiddag en de daaropvolgende zondag nog wel goed zou komen. Tussen twee depressies in zou de zon zelfs voor aangenaam weer kunnen zorgen.. Weinig deelnemers

e slechte weersomstandigheden, het late tijdstip in het seizoen en waarschijnlijk ook de grote afstand voor velen om Numansdorp op tijd te bereiken, had maar een beperkte deelnemerslijst opgeleverd. Hadden zich bij de sluiting van de inschrijving nog ongeveer tien boten aangemeld, bij de start bleken er maar zes op te dagen. Jammer, want de eindejaarswedstrijd is niet alleen de afsluiting van het seizoen, maar traditioneel ook één van de hoogtepunten van onze vereniging. Komen vorenstaande beschouwingen wellicht wat somber over, dan haast ik me te melden dat we een prachtig weekeinde hebben beleefd. Bij de start van de wedstrijd klaarde het weer zienderogen op en stond er een heerlijk windje. In de zon was het met voldoende kleding aan zelfs goed toeven aan boord.

SW-handicap Zoals bekend heeft de wedstrijdcommissie het besluit genomen m.i.v. dit jaar de zg. SW-handicap aan te passen met gezeilde tijden van vorige PZV wedstrijden. Een terecht besluit, al betekende dit voor de Joint Venture een verzwaring van de handicap van 90 naar 86,8. Alhoewel dit cijfer het aanzienlijk moeilijker maakte om opnieuw te winnen, vond ik het toch leuk om ook dit jaar weer mee te doen. Niet alleen was ‘Numansdorp’ min of meer een thuiswedstrijd, maar de nieuwe handicap betekende ook een extra uitdaging. En dat zeker ook omdat de Toermalijn meedeed, die met schipper Toon Zaaijer en handicap 114 voor de Joint Venture een welhaast onverslaanbare tegenstander is geworden.

Eind goed, al goed De uitslag is inmiddels bekend. De omstandigheden waren ideaal, voor iedereen , maar wellicht in het bijzonder voor de Joint Venture. Een goede bemanning, een flitsende start (6 seconden na het schot over de startlijn), het doorlopend kunnen aanhouden van een flinke snelheid bij maximale hoogte aan Jan de Vin de wind, nauwelijks drijfpartijen vóór de wind en een door Wim Braun mooi evenwichtig uitgezette wedstrijdbaan. Achteraf bleek dat Toon pas ruim 3 minuten na het schot over de startlijn ging en daarmee in feite al direct de overwinning prijs gaf. Zijn achterstand in gecorrigeerde tijd bedroeg nl maar 3 minuten en 29 seconden. Hij vertelde me later dat hij nog ontelbaar veel andere fouten had gemaakt, maar de volgende keer ongetwijfeld revanche zal nemen. pzv-sw

finish

tijd

gecorrr

86,8

16:33:30

3:03:30

3:31:24

Joint Venture

Toermalijn

114,0

17:34:58

4:04:58

3:34:53

3 4 5 6

Gudrun Lyra Zuid West 7 Lady Five

95,4 92,8 100,0 93,0

16:54:33 16:54:48 17:19:52 17:27:10

3:24:33 3:24:48 3:49:52 3:57:10

3:36:27 3:40:41 3:49:52 4:15:01

Na afloop van de wedstrijd was er een plezierig samenzijn in de haven van Numansdorp. Na de borrel aan boord verzamelden we ons in het restaurant ’t Schippershuis, waar inmiddels ook de bemanningen van de wel ingeschreven maar niet meegevaren boten waren gearriveerd. Tijdens het geanimeerde diner kregen we van Wim de wedstrijduitslag te horen en werden de schippers van alle deelnemende boten door Mariëtte in het zonnetje gezet. En daarmee werd de 25ste PZV-Eindejaarswedstrijd afgesloten.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Met een trailerbare boot kun je je vaargebied enorm verruimen. En als je het slim speelt drie weken lang vlinderen op een bakstagwindje. Een heel gedoe, maar je komt wel ergens. De voor- en nadelen op een rijtje.

Logistieke uitdaging

n 2010 ging ik voor het eerst voor mijn werk naar Flamanville. Een halve dag rijden naar Barneville-Carteret, genieten van het uitzicht en de Normandische keuken en vroeg naar bed om de volgende dag fit te zijn. Waar ik vervolgens de halve nacht lag te luisteren naar het ruisen van het opkomend tij, eerst heel ver weg en dan ineens dichtbij. En maar turen naar de vuurtoren van St. Helier. Zou ik hier met de Bliss naar toe kunnen?

Iedereen kent ze wel, die verhalen van mensen die al jaren lang naar de Kanaaleilanden willen, maar niet verder komen dan Boulogne vanwege de Zuidwestenwind tegen. Maar ook andere verhalen, van de doorzetters, van een zorgeloze terugreis, met de wind in de rug. Dat leek ons wel wat. We besloten de boot heen te traileren, en terug te varen. Daarbij konden we dan ook nog eens optimaal de stromingen benutten: het Noordgaand tij is immers de vloedstroom, zodat je bij de vele getijdenhavens aankomt met hoog water. Zelfs met 1.20m diepgang is dat mooi meegenomen. Maar dat schept wel een logistiek dilemma. Want wat doe je dan met bus en trailer, die je in Normandië achterlaat? Neef Tobias zit in de logistiek en wist niet alleen wat nuttige adresjes, maar zag ook wel de uitdaging in een wegbrengtocht. Hij zou ons wegbrengen, een paar dagen meevaren en dan terug rijden. Goed geregeld dus.

Tijd, rompsnelheid en afstand…

Zwaar materieel

Na die eerste overweldigende blik op de Kanaaleilanden volgden vele werkbezoeken. Ik leerde de Cotentin-streek steeds beter kennen, en ontdekte ook de jachthavens van Cherbourg, Dielette en Barneville-Carteret. Intussen vorderde het werk aan de Bliss gestaag. In 2011 gingen Willem en ik voor het eerst samen met Bliss naar de overkant, en een enkel leermomentje onder zestig graden helling daargelaten, hielden Bliss en bemanning zich uitstekend. Tijd dus voor een langere trip, en een verdere bestemming. De Kanaaleilanden bleven trekken. Maar ja, 360 mijl enkele reis, en op de heenreis dan geheid Zuidwesten wind tegen. En dat met een rompsnelheid van 4,5 knoop en geen ongelimiteerde vrije dagen….. En als je dan heel eerlijk bent, is meerdere etmalen doorhalen qua comfort geen optie op zo’n kleine boot. Tijdens het zoveelste tripje naar Flamanville viel het kwartje: 8 uur over de weg, voldoende kraanmogelijkheden ter plaatse, en een boot die trailerbaar is. Het reisplan was geboren.

De Bliss is een Victoire 25’ uit 1973 en weegt schoon aan de haak 1900 kg. Willem’s trailer is weliswaar weg-gekeurd maar niet voor dit gewicht. Wij vonden de dichtstbijzijnde zware kielboottrailer (tot 8 m, max 2000 kg) bij De Witte Smid in Warnsveld. Kennelijk moet men daar nog al eens een eindje rijden naar het water.

De vuurtoren van St. Helier

Naam

Een dergelijke trailer weegt al snel 500 kg. Die opgetelde ca 2500 kg konden we dus prima traileren op Willem’s rijbewijs BE. Let wel: vanaf volgend jaar is het maximum trekgewicht voor rijbewijs BE gelimiteerd tot 3500 kg. Wel moesten we op zoek naar een auto die dit gewicht kon hebben. En die bovendien voldoende bergruimte zou bieden voor alle bootinventaris en bagage. Want met het oog op de maximale trailerbelasting van 2000 kg zouden we de hele boot leeg moeten halen. Uiteindelijk viel Tobias’ oog op een Volkswagen Transporter 2.0 TDi automaat met dubbele cabine. Gelukkig kon hij ook

Op 25-voet naar de Kanaa 40

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

goede afspraken maken met het verhuurbedrijf over de vrije kilometers. Want bij dit soort afstanden moet je niet alleen naar de kale huurprijs kijken.

Kosten Over kosten gesproken, als je dacht dat zeilen een dure sport was: traileren is duurder. Gelukkig bleef het aantal huurdagen beperkt doordat Tobias goede zaken had gedaan èn het gehuurde binnen een week retourneerde. Ruwweg zag ons kostenplaatje er als volgt uit: Trailerhuur € 400,Bushuur incl. km’s € 450,Diesel en tolgelden € 450,Hotelovernachting 3 pers bij aankomst € 150,Uit- en inkranen € 250,TOTAAL € 1700,Een begrotelijk geintje dus, maar daar staat tegenover dat je in een paar dagen in een haven ligt, met zicht op je droombestemming.

Keuzes, keuzes… Op hoofdlijnen was ons plan gereed, maar de detailplanning leverde zeker zoveel uitdagingen op. Bijvoorbeeld de vraag:

waar gaan we te water? Zowel Barneville-Carteret, Dielette als Cherbourg zijn prima havens met goede kraanfaciliteiten. Cherbourg is goed bereikbaar over de weg en heeft niet alleen een paar goede chantiers, maar ook een aantal gespecialiseerde werkplaatsen en goede monteurs. Tegelijkertijd moet je dan wel direct de ‘Race of Alderney’ door, en dat vonden we niet zo’n prettig vooruitzicht om mee te beginnen. Aan de Westzijde kun je relatief rustiger wennen aan de enorme getijdenstromen. Dielette is kleinschalig en heeft nauwelijks voorzieningen, en viel daardoor voor ons af als starthaven. Barneville-Carteret heeft ruim voldoende voorzieningen, en je kunt er prima fourageren. Vervolgens waren er nog talloze grote en kleine beslissingen te nemen. Van de ene checklist in de andere. En dubbelchecken. Want uiteindelijk bleek niemand in Barneville-Carteret onze kraanreservering genoteerd te hebben. Gelukkig was het niet druk en konden we alsnog kranen.

Dag 1: boot uitladen Om onder de 2000 kg te blijven, moest de Bliss volledig worden gestript. Dan blijkt zo’n 25 voeter ineens best een hoop bergruimte te hebben. Zeilen, lijnen, ankers, reddingsvlot, gereedschap, bootvoorraad, potten en pannen: alles moet van boord. Alle tanks leegpompen, en kussens en schotten eruit. Alle beetjes helpen. De vakantiebagage (zeilpakken, linnen en kleding voor een maand) gaat ook alvast aan boord. En niet te vergeten alle dingen van de Boester die we niet kunnen missen, van nachtkijker tot bijbootje. En dat alles in zo handzaam mogelijke verpakkingen, klaar om morgen allemaal in de bus te laden. Als dat maar past.

Dag 2: uitkranen We logeren bij vrienden in het Oosten, en koppelen al om 8: 30 uur ‘s morgens de trailer achter de bus. In Ridderkerk halen we nog snel een reserve dieselfilter en rond de middag zijn we in Herkingen. Tijd om te lunchen hebben we niet, in een ►

de Kanaaleilanden PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

miezerbui die al 5 dagen aanhoudt laden we alles de Bliss uit en de bus in. De laadruimte is royaal, maar we hebben toch ook een deel van de cabine nodig om alles weg te stouwen. Willem timmert intussen ook nog even een schaar, om de mast in weg te leggen. Om 15:00 hangt de Bliss in de kraan. We ontdekken een kleine beschadiging aan de kiel. Die zal onze vakantie niet vergallen, maar voegt wel iets aan de winter kluslijst toe. Hee, en waar is de zinkanode gebleven? Nou ja, die hebben ze in Frankrijk ook wel. Eerst maar eens zorgen dat de liggers van de trailer pasmaat staan. Het is een stevige trailer dus even krachtpatsen. En vervolgens de Bliss muurvast sjorren. Spanbanden en ongeveer 3 km lijn moeten voorkomen dat de Bliss van de trailer schuift. Bij mij is de stress nu echt toegeslagen. Willem blijft er koelbloedig onder, gelukkig. Maar we hebben er goed over nagedacht. Voorzichtig trekt Willem op (blijft lastig, met een automaat en zo’n zware aanhanger) en ja hoor, ‘t rijdt.

Dag 3: op naar Frankrijk We vertrekken, uitgezwaaid door de familie, voor dag en dauw uit Roosendaal. We hebben 700 km voor de boeg, en onze combinatie rijdt ‘t best met 90 km/u. De route hebben we via de ANWB uitgestippeld; die routeplanner houdt ook rekening met zwaarbeladen caravans. Daar lijkt ‘t wel op, moeten we toegeven. Kort na de middag trekken we de Pont de Normandie over. Met een helling van 6,5 % heb ik hier nachten van wakker gelegen. Maar de Volkswagen doet wat-ie moet doen. Het brandstofverbruik schiet omhoog naar 1 op 2, maar de sportstand-automaat trekt de Bliss moeiteloos de twee kamelenbulten over. Je zou bijna overwegen om uit te stappen

Naam 42

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

voor de foto’s. Aan het eind van de middag zijn we op de plaats van bestemming. We parkeren de boot op het haventerrein en zoeken ons hotel op. Deze zin heb je vast nog niet eerder in Zeezeilen gelezen.

Dag 4: inkranen In het Frans bakkeleien over zoekgeraakte afspraken valt niet mee. Gelukkig heb ik een kopietje van de mails bij me en dan is het “pas de problème”, de kraanbaas heeft nog wel een gaatje. Daarbij blijkt dat inkranen bij laag water hier wel een extra dimensie heeft. De kraanbaas vindt dat we de mast ook wel handmatig overeind kunnen hijsen. Met een kade die 9,5 m boven water uit steekt en een mast van 10 m leek dat niet heel gek gedacht. Maar op zo’n wiebelend bootje hangt de zaak snel uit het lood, en raakt de zaling het trapje. Toch geen goed plan dus. Als de mast eenmaal staat, blijkt dat we onderweg een wantspanner zijn verloren. Die moet onderweg zijn los getrild. We hopen maar dat er niemand achter ons reed. De Bliss heeft wantspanners met fijn schroefdraad, terwijl men in Frankrijk alleen grof schroefdraad (filetage) kent. Dat blijkt althans als we bij de drie lokale chantiers zijn geweest. En vervangen is geen optie want het schroefdraad zit in het want gewalst. De mensen in de haven zijn erg behulpzaam en via-via komen we, met onze bus, op een industrieterrein terecht waar de glasvezelspecialist in een rommel la nog een wantspanner heeft liggen. Hij past, en we zijn dolgelukkig. We laden de bus leeg en de boot in, en zijn klaar voor de Kanaaleilanden!

Eindelijk vakantie… De vakantie brengt ons alles wat we hadden gehoopt. De

►

stroming blijkt, ook voor een klein bootje prima te doen, en ondanks de soms forse wind voelen we ons geen moment overweldigd. Zonder enig probleem ronden we achtereenvolgens Alderney, Guernsey, Sark en Jersey. Na ruim een week begint het te kriebelen. We hebben nog 360 mijl voor de boeg en willen wat reserve houden voor verwaaidagen. We treffen schitterend weer en kusthoppen terug. Aanvankelijk waait het niet genoeg naar onze zin, naarmate de tocht vordert trekt de wind behoorlijk aan. Maar wel altijd Zuidwest. In Boulogne worden we opgewacht door een vloot Hollanders die niet verder komen met deze wind. Bovendien komen we pas in Gravelines voor het eerst een kleinere Hollander tegen. Wij hebben drie weken lang kunnen vlinderen en voelen ons dubbel tevreden over ons tochtplan, omdat we geen dag verwaaid lagen (een unicum?). We houden volop zeildagen over, waardoor we in St. Valéry-sur-Somme, en later in Oostende, alle tijd hebben om een paar daagjes bij te kletsen met andere PZV-ers over ieders belevenissen. We zijn weer thuis.

kunnen genieten. In geval van nood hadden we altijd nog de boot in Boulogne of Oostende achter kunnen laten. Nog beter is ons plan voor volgend jaar (vinden we zelf). We zeilen Noordwaarts, met de wind in de rug, en gaan ons vermaken langs de Deense Oostkust en de honderden eilandjes daar. En als het eind van de vakantie dan in zicht komt, zoeken we in de pilot de dichtstbijzijnde haven met goede faciliteiten op het Duitse vasteland. Dan halen we opnieuw het onderste uit de kan.

Conclusie

Pluspunten

We durven er heel wat op te verwedden dat dit voor ons de enige realistische manier was om de Kanaaleilanden te bereiken. Althans, met een 25 voeter en een baas die ons graag binnen afzienbare tijd terug ziet komen. Een onweerlegbaar argument, wat ons betreft. De Kanaaleilanden zijn fantastisch, en ondanks alle stress vooraf is het traileren erg meegevallen. Ja, het is niet goed-koop en een hoop gedoe, maar goed te doen, zolang je maar na blijft denken. Toch zien we wel ruimte voor verbetering. We hadden erop kunnen gokken dat we de verwaaidagen niet nodig zouden hebben. In dat geval hadden we langer van de Kanaaleilanden

Minpunten • De forse kosten • Veel plan- en regelwerk vooraf (dubbelcheck jafspraken!) • Als je geen handige neef met BE rijbewijs hebt, heb je een behoorlijke logistieke uitdaging • Bewerkelijk in uitvoering: in- en uitladen, ontmasten, kranen • Als het misgaat: geen verzekeringspolis is hierop ontworpen, en je hebt met veel partijen te maken • Je vergroot je actieradius enorm • Een tussentijdse inspectie van het onderwaterschip is best handig • Je kunt het tochtplan inrichten naar overheersende wind en stroom • Het bespaart je (inclusief verwaaidagen) al gauw anderhalve week vakantiedagen • Je haalt gegarandeerd de doelbestemming • De uitdaging: ‘I love it when a plan comes together!’

Honfleur

Annemieke Stallaert

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Happens In het weekend van 22/23 september nam ik deel aan het oefenweekend georganiseerd door het ‘shit-happens’ team.

orspronkelijk gepland in begin juni, maar moest worden afgelast vanwege het slechte weer. Daar was nu gelukkig geen sprake van: na een bewolkte start op de zaterdag ochtend klaarde het snel op en bleef het een rustig - wel wat koel - zeilweertje met wisselende bewolking. Deel namen: de Nautilus, de Lyra, de Scylla en de Nehallennia, met aan boord in totaal 13 deelnemers. Zelf heb ik meegevaren op de Scylla. Zaterdag ochtend verzamelden we bij de Mosselbank; de deelnemers werden op de Nehallennia ontvangen met koffie en gebak. Hans, Paul en Gerard demonstreerden: “man over boord”, “ankeren op stromend water” en “navigeren op stromend water” met behulp van de presentaties zoals die al in het voorjaar waren gegeven in de Trafalgar pub. Het plan was zaterdagmiddag de oefening “man overboord” (MOB) te doen, gevolgd door het ankeren voor de havenmonding van St. Annaland. Aan het einde van de middag borrelen onder anker op één van de schepen en eten in St. Annaland bij Restaurant Havenzicht. De bijboten van Scylla en Nautilus verzorgden het transport. Zondagochtend zouden navigatie oefeningen worden gedaan. Hieronder een bloemlezing.

Nautilus MOB, Johan Kortas: wij hebben een ”droge” MOB oefening uitgevoerd. Op de aanlegsteiger van de mosselbank heb ik me als een halfbewusteloze drenkeling gedragen. Hierdoor hadden we ook beter kijk op de voorbereidingen. Herman had een alternatief idee om een takel te maken van de kraanlijn; dus de kraanlijn eerst met een snelkoppeling losmaken van de giek en dan het uiteinde van de kraanlijn, via opening in uitgezwaaide giek, doorvoeren naar drenkeling en vast maken middels snelkoppeling aan reddingsvest/gordel. Met de kraanlijn op de lier kan de drenkeling dan uit het water gehesen worden om via de (gedeeltelijk weggenomen) zeereling in de kuip te worden getrokken. Dit kost m.i. een paar blauwe plekken van de drenkeling, zeker met zware zeegang. Maar ja die is toch al blauw van de kou…. Hangend in de lifebelt aan de reddingslijn is lastig voor de drenkeling; als dat lang duurt voelt hij z’n ribbenkast goed, zeker met een paar longen vol water. Hierdoor kan hij zelfs stikken?? Dit pleit voor een zitgordel+borstgordel zoals in de klimsport, maar ja dat is lastig bewegen aan boord. We hebben geoefend met de lifesling en een kleine handsling;

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

het lijntje was te veel gedraaid en rolde niet goed uit. Puts en stootwil fungeerden als slachtoffer, maar het duurde na een noodrondje wel 5-7 minuten voordat we die aan de haak hadden. Conclusie: controleer het lijntje anders is de lifesling te kort en ligt de drenkeling te lang in het water. Navigatie, Johan Kortas: peilen in kreken en smalle wateren is lastig vanwege de korte afstanden tot die bakens; de afstand tot een baken moet toch wel minimaal 1 km zijn. Ankeren, Herman Van den Broeck: we ankerden in de Krabbenkreek bij de jachthaven van Sint-Annaland. Ongeveer vijftien meter achter de spiegel van de Nautilus stond een houten paal. Na een tijdje zagen we de paal dichterbij komen en toen de paal ons ‘voorbijstak’ wisten we dat het anker krabde. Omdat het tijd werd voor het diner, haalden we het anker op en maakten vast aan een gele meerboei. ’s Morgens hoorden wij een zacht getik tegen de romp van de Nautilus. De stroom was gedraaid en de meerboei lag langszij, met de meerlijn onder de boot. We waren over de meerlijn gedraaid. Advies: als je vastmaakt aan een meerboei, gebruik dan een drijvende lijn. De Nautilus heeft een lange ankerketting, zonder lijn. Bij het ankeren gebruiken we een kettinghaak met een lijn met rubberen demper. De haak past op de ketting en de lijn wordt op een kikker belegd. Daarna wordt de ketting iets gevierd zodat er geen spanning op ankerlier en ankerbeslag zit. Tussen het ankerbeslag en de kettinghaak hangt de ankerketting dus iets door. Het anker trekt immers via de lijn op de kikker. Dat biedt voordelen, vooral bij golfslag. Ankerlier en ankerbeslag worden ontlast. Er is geen gekraak van metaal op metaal en wie in de voorhut ligt slaapt rustiger. De bewegingen van de boot worden opgevangen door de rubberen demper. Bij gieren achter het anker kan de lijn op de middenkikker belegd worden zodat de boot een hoek maakt met de ankerlijn en zo stabieler ligt op de golven en op de wind (foto van Hans Brevé). Aanvulling Johan Kortas: We hadden eigenlijk onvoldoende scope (in ons geval 1:5). Omdat er geen markeringen op de ketting zaten veronderstelden wij dat ruim de helft van de ankerketting (lengte 40 m) in het water lag; bij een diepte van ~ 4 meter namen wij aan dat het voldoende was.

Lyra MOB, Philip Beekman: wij oefenden met reddingvest aan in het water (14 graden en met een wetsuit best uit te houden). Ervaringen: * Met reddingvest verlies je veel bewegingsvrijheid; je voelt je meteen een hulpbehoevende drenkeling * Ik heb me als een bewusteloze drenkeling gedragen. Alles wordt veel lastiger. Vanuit het gangboord kan je bijna niet bij de drenkeling; hij ligt veel te diep om hem op te tillen. Als je een lifeline aan je reddingvest hebt gehaakt, is er tenminste iets om je beet te pakken. Ook dan blijft het aan boord krijgen van de drenkeling een hele moeilijke zaak. Takelen met de giek ging wel, maar vraagt wel nogal wat ►

voorbereiding. De zeerailing moet weg. En dit was nog maar bij windkracht 3. Bij golven op zee wordt het natuurlijk nog veel moeilijker. * Mariëtte had ook nog haar zeilpak aan, maar was niet bewusteloos. We hebben haar gered met de lifesling. Dat ging eenvoudig, maar het is wel lastig dat ding over je kop te krijgen met een 275kN reddingvest aan. Ook hier is het goed eens te overdenken hoe je dat zou doen. Over de achtertrap kon ze gemakkelijk naar binnen komen, ondanks het reddingvest. Ook hier weer: met vlak water. Ankeren, Philip Beekman: Met voldoende scope (in ons geval 1:8) lukte het meteen om stevig te ankeren; zet vooral het GPS alarm op de plaats waar het anker is gedropt. Dan kun je de alarm-range, ook bij draaiend tij, kort houden. MOB, Jacqueline Flink, aanvullend op het verhaal van Philip: * Ook ik probeerde bewusteloosheid te simuleren in het brrr… ……. koude water. * Men kon vanaf de boot geen lifeline aan mij vasthaken; het vrijboord was te hoog en bovendien zat het opgeblazen reddingsvest in de weg. * Bij takelen met de giek, moet je de kraanlijn ver doorzetten zodat het slachtoffer tot in het gangboord gehesen kan worden. * We gebruikten een reddingsvest zonder kruisband. Als bewusteloze drenkeling moest ik erg mijn best doen om niet uit het reddingsvest te glijden.

Met de lifesling kom je het snelste bij de drenkeling. De lijn sluit zich dan spiraalvormig, wanneer je bovenwinds langsvaart en de snelheid laag houdt. Ankeren, Peter Plantinga: het ankeren ging zonder problemen; wel moet je in het ondiepe getijdenwater goed narekenen of de diepte voldoende blijft. Bij het uitbrengen van het anker is het handig markeringen op de ketting te hebben om de lengte te kunnen aftellen. Verder zijn werkhandschoenen handig.

Tot slot De navigatie oefeningen komen op ruimer water beter tot zijn recht. In Zeeland zijn de afstanden relatief klein en er ligt goeie betonning waardoor peilingen niet echt nodig zijn. Ik heb veel geleerd. Door 'doen' ontdek je het beste wat het betekent om iemand uit het water te vissen. Triviaal maar waar: voorkómen is de belangrijkste regel. Al met al een geslaagd zeilweekend, met goed weer, veel leermomenten en niet te vergeten een gezellig treffen. Dank en hulde aan de organisatie: Gerard de Gaag, Paul de Leeuw, Hans Brevé, Anet van den Berk en Maarten van Herk.

Stabiele ligging

Nehallennia MOB, Hans Breve: op de Nehallennia waren er leermomenten met MOB, ankeren (de haak van Herman (zie foto)) en wegslepen na vastlopen. Door even niet op te letten, liepen we vast op de Grevelingen en kwamen niet meer los. Een sympathieke schipper van een zeilboot hielp ons snel weer in de geul. De schipper bracht bovenwinds een lange drijflijn met stootwil uit, waaraan wij onze sleeplijn konden knopen; zo kwam hij niet te dicht bij de bank; slimme handeling.

Scylla We hebben geoefend met een puts als drenkeling; eerst met de Lifesling en daarna oppikken uit het water. MOB, Anet van de Berk: het zeilend naderen van een drenkeling moet je beheersen, maar ik ben er voor het zeil zo snel mogelijk te strijken, de fok in te rollen en op de motor de drenkeling te benaderen. MOB, Peter Plantinga: het oppikken van een drenkeling gaat het zekerste aan lijzijde. Bij het aanvaren kan je dan makkelijker corrigeren, en bij helling is de hoogte minder. Zeilend de drenkeling (puts) oppikken ging bij het rustige weer net zo snel als op de motor, maar het lijkt toch zekerder de zeilen zo snel mogelijk te strijken en op de motor te varen. Dan is de giek ook gelijk beschikbaar als takel. Lazyjacks zijn een geweldig voordeel. De fok onmiddellijk inrollen geeft veel rust en maakt handen vrij voor andere taken. Voor het optakelen met de giek is een goede kraanlijn nodig; het schootblok moet een snelontkoppeling hebben en het is nuttig om de zeereling snel te kunnen openen.

Peter Plantinga PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

D'Ark naar de Azoren Van 22 juni tot 8 augustus reisde D’Ark, voorzien van stevige PZVbemanning, van Bretagne naar de Azoren en terug. Een reisverslag.

rijdagmorgen half 9 zit ik op een terrasje achter het station van Breda te wachten op Henri Boetzkes Hans Broeren en Bart Lagerweij met wie ik de trip naar de Azoren ga maken. We rijden met de auto van Bart naar Arzal in Frankrijk, waar D’Ark op ons ligt te wachten. Vandaag zal de boot terug het water in gelegd worden, zodat ze in de box ligt als wij in de vroege avond aan zullen komen. De reis naar Arzal gaat voorspoedig, alleen een uur oponthoud door files in Parijs. Als we in Arzal aankomen heb ik het beloofde sms’je met het boxnummer echter nog niet ontvangen, en is het havenkantoor gesloten. Dan zelf maar op zoek. Na een half uur hebben we D´Ark gevonden, op de andere rivieroever. We laden onze spullen in de boot en gaan eerst maar eens lekker eten, natuurlijk de befaamde ‘moules’. Op zaterdag gaan fourageren we, richten de boot in en monteren alle apparatuur. ´s Avonds om 20: 00 uur gaan we door de sluis van Arzal en motoren een klein uurtje naar de monding van de Vileine.

Opboksen tegen Zuidwestenwind De weersverwachting is goed voor de nacht, maar morgen zal het harder gaan waaien, tot een 5 bft. De nacht verloopt voorspoedig en in de loop van de middag wakkert de wind aan, en ook nog uit de meest ongunstige hoek: zuidwest. En dat is precies de richting die wij op willen c.q. moeten. We zitten namelijk nog bij Belle Île en de bijbehorende rotspartijtjes en moeten daar eerst vrij van varen. Dat wordt dus hoog aan

de wind, die verder toeneemt tot een dikke 6. We zijn nog niet echt in ons ritme en zijn dan ook te laat met reven en zeilwissel. Het wordt een oncomfortabele nacht en voor Hans duidelijk teveel. Hij valt ten prooi aan zeeziekte. Bart en ik vangen de wachten voor Hans op en als we de obstakels achter ons hebben en een wat ruimere koers kunnen gaan varen, loopt het allemaal wat rustiger. Hans knapt dan ook snel weer op. Het blijft echter dagenlang een zuidwesten wind, dus toch een koers redelijk hoog aan de wind. Na drie dagen krijgen we voor het eerst dolfijnen te zien die vanaf dat moment elke vijf tot zes uur een tijdje met ons mee zwemmen. Het blijft iedere keer weer een vrolijke en stimulerende belevenis, al roepen we elkaar niet meer aan dek als we ze weer zien.

Mist, windstil en accuproblemen Dan krijgen we ´s avonds plots zeer dichte mist en geen wind. We schrijven nu dag 4 na vertrek, en sinds gisteren hebben we problemen met de accu´s, die zijn na korte tijd leeg. Daarom alleen de hoogstnodige instrumenten in gebruik. Nu met de mist gaat alles weer aan, motor, AIS, radar. De mist blijft de hele nacht en we zien onze schaduw gereflecteerd worden in de mist, het is een bizar schouwspel! Na het optrekken van de mist gaat de wind naar het noorden en kunnen we voor de wind uit met een 4 bft heerlijk zeilen.

Goed voorbereid de storm in De daarop volgende drie dagen waait de wind uit het westen om dan weer in de zuidwest hoek te blijven zitten en ook stevig aantrekt. De navtex geeft aan dat er storm verwacht wordt en wij bereiden ons daarop voor. De genua wordt gewisseld voor de werkfok en er gaan twee riffen in het grootzeil. We zitten ter hoogte van Kaap Coruña en besluiten om te kiezen voor een slag naar het Noorden i.p.v. naar het Zuiden, omdat we anders het risico zouden lopen te dicht op de Spaanse kust uit te komen. De wind trekt vrij snel aan tot 25 knopen en later in de middag gaat het naar 32 knopen. Dit houdt aan tot de volgende middag. Ondanks een koers hoog aan de wind (40 - 50 graden), was het heel comfortabel varen met deze zeilvoering en de Ariës stuurde (de hele reis) fantastisch.

Bewogen aankomst Als de wind naar het westen draait gaan we overstag onder vol grootzeil en genua op een zuidwestelijke koers. De wind draait al snel naar het noordwesten en blijft daar een paar dagen zitten waardoor we met een ruime koers richting de Azoren kunnen. We moeten wel regelmatig stroom draaien vanwege het probleem met de accu´s. Op 5 juli ´s avonds zien we voor ons uit heel vaag het silhouet van Pico da Vara, een vulkaan op Sao Miguel. Hans heeft de as van een overleden vriend bij zich, die we op verzoek van de familie in het zicht van de Azoren zullen uitstrooien. Het is een prachtige avond en we besluiten de ceremonie direct uit te

voeren. Hans spreekt een paar woorden en we proosten met een borrel op Dick terwijl de as in zee gestrooid wordt. Het is een ontroerend moment. De volgende middag vrijdag 6 Juli om 12:00 uur leggen we aan in de haven Ponta del Gada op Sao Miguel. De overtocht heeft ruim twaalf dagen geduurd.

Feest op Sao Miguel Op Sao Miguel blijken er dat weekend feesten te zijn met processies en optochten, dus we vallen met onze neus in de boter! We huren een auto, doorkruisen het hele eiland en bezoeken alle bezienswaardigheden en vulkanen. Het meest opvallende als je daar begint rond te rijden is de onvoorstelbare hoeveelheden bloemen langs de wegen. De bermen staan vol met hyacint en agapantus. Ze blijken wel allemaal aangeplant, dus het is geen natuurlijk fenomeen, en dat geldt voor alle eilanden van de Azoren. Ook indrukwekend is het kratermeer in de vulkaan, gigantisch groot. Op dinsdag vertrekken we om 14:00 uur naar het eiland Terceira, een afstand van zo´n 90 mijl. Met een wind in de rug van 18 – 20 knopen lopen we de volgende morgen om 10:00 uur de haven Angra do Heroismo op Terceira binnen. Het was een heerlijke tocht!

Stoer met stieren en scooters Op Terceira zijn we getuige van het stierenrennen. Hierbij wordt een lange straat afgezet met aan beide einden een witte streep op de weg. Dan wordt er een stier die aan een lang touw vast zit, de straat in gejaagd. Het beest moet door een zestal menners in bedwang worden gehouden. De plaatselijke macho´s moeten proberen om de stier tussen de horens aan te raken. Het is een echt volksfeest en best spannend, zeker als je jezelf plots vlak voor die stier ziet staan! Dan wil je wel heel snel een muur opklimmen of achter een poort schuilen! Dat het niet altijd goed gaat blijkt als het evenement even stilgelegd wordt om iemand die door een stier te pakken is genomen, zwaar gewond naar het ziekenhuis af te voeren. Maar daarna gaat het feest met de volgende stier weer vrolijk verder. Hans en ik besluiten op Terceira een scooter te huren en daarmee het eiland te verkennen. Dat moet je op vrijdag de 13de beter niet doen. Ik maak al gauw een flinke smak met de scooter en moet naar het ziekenhuis om mijn gezicht weer een beetje in model te laten naaien. Dat hebben ze overigens geweldig goed gedaan, je ziet er niets meer van!

Genoeg gemotord Maandag 16 juli vertrekken we om 07:00 uur voor de tocht naar het volgende eiland, Sao Jorge, op 60 mijl afstand. Er is geen wind en het wordt grotendeels motoren. Om 18:00 uur leggen we aan in de haven Velas op Sao Jorge. Het is een kleine haven met een ontzettend vriendelijke en behulpzame havenmeester. Hij verwelkomt ieder schip dat binnenkomt en staat op de steiger klaar om de lijnen aan te pakken. Daarvoor loopt hij zelfs op een draf van de ene steiger naar de andere om maar op tijd te zijn. Het is een mooi eiland, maar klein en we verkennen het te voet. We bezoeken een kaasmakerij en kopen een stuk van de beroemde Sao Jorge kaas. Ook hier weer bloemen, bloemen en nog eens bloemen. We willen nog naar het eiland Flora, het meest Westelijk gelegen eiland van

de archipel, maar de windverwachting is dusdanig ongunstig dat we vrezen niet meer op tijd terug te zijn in Arzal. Daarom schrappen we Flora en besluiten naar het eiland Faial te gaan en vandaar vanuit de haven Horta terug naar Arzal.

Horta: café Sport Donderdag 19 Juli vertrekken we om 12:00 uur naar Horta. Er is geen wind, dus we motoren in een rustig tempo naar Horta. We hangen de vislijn maar weer eens uit in de hoop iets te vangen, want dat is ons de hele reis nog niet gelukt. Maar ook vandaag hebben we geen geluk en halen voor Horta de lijn weer onverrichter zake in. We leggen aan in de haven om 17:30 na een afstand van 22 mijl. Op Faial gaan we natuurlijk naar het café Sport waar we de komende dagen nog een aantal malen op het terras van een lekker biertje zullen genieten. Boven het café is een museumpje met honderden gegraveerde en beschilderde walvistanden. Er zitten echt schitterende kunstwerken tussen. Ook bezoeken we het walvismuseum dat onlangs gerestaureerd is. We maken een rondrit met de plaatselijke buslijn om het nieuwe land dat een paar jaar geleden door een onderzeese eruptie is ontstaan, te bezichtigen. Er is inderdaad een heel stuk aan het eiland toegevoegd, waardoor de voormalige vuurtoren nu een stuk landinwaarts staat. Op woensdag 25 juli vertrekken we uit Horta, we hebben het wel gezien en willen naar huis.

Op de genua terug We vertrekken om 12:00 uur ’s middags met zeer weinig wind, maar als we een eind de haven uit zijn begint het plots behoorlijk hard te waaien. Dit is het venturi effect dat ontstaat tussen de eilanden Faial en Pico. We hebben besloten om ten zuiden van Pico naar het westen te gaan omdat in dat gebied de meeste kans bestaat dat walvissenin zicht krijgen. De noordwesten wind draait al snel naar west en dan naar zuidwest en valt vervolgens helemaal weg. Na vijf uur motoren steekt ’s morgens de wind weer op uit het noordoosten met een snelheid van 15 knopen. Tegen drie uur ’s middags draait hij naar noordwest en wakkert aan tot ruim 20 knopen. Na een paar uur draait hij weer naar noordoost en zwakt af. Drie dagen blijft het zo met 3-4 bft. Wij besluiten om zo snel mogelijk naar het noorden te varen om op die manier boven een hogedrukgebied dat naar het zuidoosten trekt te komen en daar de westelijke wind op te pakken. We moeten afgaan op de laatste gribfiles van vier dagen geleden want er is geen navtex ontvangst. Het blijkt dat het hogedrukgebied veel langzamer naar het zuidoosten trekt dan voorspeld en moeten een veel noordelijker varen dan gepland. Vanaf maandagmorgen 30 juli gaat de wind naar zuidwest en kunnen wij een oostelijke koers gaan varen. Zo gaat het bijna een hele week met alleen een genua op. Met af en toe een gijp kunnen we redelijk de koers naar Arzal aanhouden. We worden wel gek van het gerammel dat het rollen veroorzaakt, maar na een paar dagen hebben we elk kopje, glaasje of dergelijke vast staan zodat het geen geluid meer maakt. Op maandag 6 augustus komen we om 22: 00 uur aan bij de stuw van Arzal waar we aanleggen om de volgende dag door de sluis te gaan. De tocht is volbracht! Ook nu hebben we er 12,5 dag over gedaan, maar wel een grotere afstand afgelegd dan op de heenweg. Het log geeft 2762 mijl aan voor de hele tocht.

De kusten van Cornwall en Devon worden besteld. Wij zullen op de terugweg zeker weer langs Falmouth komen! We zijn via Longship bij Lands-end een paar mijl de Ierse Zee op geweest maar de wind werkte niet mee om terug te komen uit Wales met een stevige zuidwester die voor lange tijd blijft staan.

Mist maakt de wereld erg klein

Leo van Leeuwen

De 4 1⁄2 weken zomervakantie 2012 van de Cyrano staan in het teken van de Engelse Zuidkust met als optie de Ierse Zee, als het zou meezitten.

e eerste week zit mee en na zes dagen liggen we in Falmouth waarbij wel twee nachtelijke tochten inbegrepen zijn. De eerste nacht ZW tegen vanuit Zeeland brengt ons tot aan Eastbourne. De tweede nacht wordt ingepland omdat de wind zo’n 36 uur uit het oosten waait, wat natuurlijk super is als je naar het westen wilt.

Nachtelijk lichtspel Tijdens deze volledig duistere nacht heb ik het wonder van het door fluorescentie lichtgevend water mogen meemaken. Vooral in het kielzog maar ook in de overslaande golven schitteren duizenden diamantjes! Ongelofelijk, nog nooit zoiets spectaculairs gezien! Vlak voor Falmouth begeeft de stuurautomaat het en bij nadere inspectie blijkt de vertraging het loodje gelegd te hebben. Hoe kom je aan onderdelen van een 23 jaar oude Autohelm of anders een nieuwe automaat op zondag? Zonder stuurautomaat kun je de lange stukken wel vergeten en die heb je zeker nodig op de terugweg. Op maandag uitgevonden waar we een kans hebben, maar de betreffende man ligt op de operatietafel. Hij zal bellen als hij onderdelen heeft of wanneer er een nieuwe moet 48

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

Toen besloten om dan de Scilly Islands maar aan te doen. We zijn in de mist de shipping lane overgestoken en schepen alleen maar op de AIS voorbij zien komen op weg naar de New Grimsby Sound, een goede plek voor anker of boei bij ZW5. De mist blijft echter hardnekkig en de enige optie is om met de PC en de handplotter onszelf tussen de rotsen door naar binnen te loodsen. Volgens de plotters zijn we op de bestemming aangekomen en jawel plotseling zien we een zeilschip vlak voor ons aan een boei en een grote rotspartij die recht uit het water omhoog steekt. Een boei gevonden, waarna de nacht valt. De volgende morgen wordt duidelijk waar we geland zijn: vlak naast een soort kasteel en er blijken nog zo’n twaalf zeilboten te liggen. Na een extra nacht zijn we teruggevaren naar Falmouth waar zowaar reserveonderdelen zijn gevonden zodat ik mijn Autohelm weer heb kunnen repareren. Falmouth is een fantastische haven in een prachtig zeilgebied. Alles ademt zeilen en zee. Tijdens onze aanwezigheid worden regattaraces gehouden met de supermooie jachten van de J-klasse. Imposant om deze klassieke racemonsters te zien varen. De crew bestaat uit zo’n 25 man!

Varend het binnenland in We zijn de rivier de Fall opgevaren zover als de diepte het toelaat. Er is nog een steiger waar net voldoende water staat gedurende LW. We hebben Truro met zijn mooie kathedraal bekeken en geprobeerd te begrijpen wat de spelregels van een cricketmatch zouden kunnen zijn. De rivier zelf is een beauty met prachtige landhuizen op glooiende hellingen. Wat is Cornwall toch mooi, speciaal vanaf het water. Volgende haven is Fowey, weer een pareltje aan een natuurlijke fjord met leuke straatjes, pubs en winkeltjes. Door naar Plymouth het maritieme centrum van de NAVO Navies. De stad heeft een leuke maritieme wijk waar je heerlijk vis kunt eten, maar verder is het niet veel bijzonders. Behalve natuurlijk de Marina Sutton Harbour waar we de meest luxueuze badkamer aantreffen van ons hele maritieme bestaan. Doorgevaren naar Salcombe waar je alleen aan een boei kunt liggen, maar wel recht tegenover het pittoreske plaatsje. Hier wordt veel gezeild door de jeugd, een fantastische beschutte plek om het te leren! Bijna alle natuurlijke havens hier hebben een zandbank voor de deur de zgn. “Bar”. Altijd even opletten of je er nog /of al ► overheen kunt, want anders heb je een probleem!

De volgende haven wordt Dartmouth dat we op de heenweg ook al aangelopen waren. Het is een juweel van een rivier/ haven en stadje. De rivier loopt nog zo’n zes mijl door zodat er voldoende boeien voorhanden zijn. Wij kozen voor de Marina aan de oostoever die verbonden is met het stadje via een curieus pontje. Prachtige wandelingen door de stevige heuvels maken het verblijf alleen maar mooier. De monding van de Mouth is bezaaid met kasteeltjes en vestingwerken die refereren naar een roerig verleden. Leuk is dat de Engelsen niets afbreken zodat je de historie in alle facetten kunt aanschouwen. Volgende haven is Exmouth. U raadt het al: de mond van de rivier de Ex. Het is een authentieke badplaats, maar kan niet concurreren met de stad Exeter die op 20 min met de trein ligt. Exeter is het Centrum van de hele streek met nog Romeinse muren in de binnenstad en ruïnes. De kathedraal is imposant, maar we vinden ook nog een prachtig kerkje uit de 11e eeuw.

Wanneer je geen haast hebt

Dartmouth

Normaal gaan zeilers de grote baaien niet in want dat kost teveel zeemijlen, maar dan hadden we dit moois niet gezien. De stroom in de rivier is ongelofelijk tussen twee uur voor en vier uur na HW. De stroom loopt bij springtij op tot zes knots dus toch maar even wachten tot het weer afneemt naar zo’n vier knopen. Bij LW valt de hele monding droog, ergo: veel valt er niet te kiezen. Vanaf hier maken we een grote sprong van 80 mijl naar Yarmouth op het eiland Wight, om het Olympische gedoe in Weymouth te ontlopen. De woelige stromen rond Portland Bill en Sint Albans Head houden je wel geconcentreerd. Het lijkt soms of we een tijdje in de wasmachine zitten! De rest van de tocht is bekend terrein op weg naar de Solent. Wij hebben genoten van Cornwall en Devon en zullen als we de kans krijgen er zeker weer heen varen. Tot slot wil ik nog even melden dat de Autohelm heel gebleven is en tevreden blijft snorren.

Salcombe

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

com

SCHADECoach

Uw claimexpert

Heeft uw boot schade opgelopen? U benadeelt uzelf als u de schade zelf regelt en geen gebruik maakt van onze (voor u) gratis hulp! Is uw schadeclaim afgewezen? Lees onze website zodat u niet hoeft te zeggen: â&#x20AC;&#x2122;had ik dat maar eerder geweten!â&#x20AC;&#x2122; Schadecoach.com info@schadecoach.com

Postbus 49 7037 ZG Beek

Lion Sails Holland b.v.

Kwaliteitszeilen uit eigen werkplaats Veerhaven 1b 4485 PL Kats (Zld.) Tel: 0113 - 600291 Fax: 0113 - 600249

Lion Sails

Internet: www.lionsails.nl E-mail: info@lionsails.nl Handelsregister Middelburgno. 22026358

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur, zaterdag van 10.00 - 13.00 uur 50

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

MONSTERROL NIEUWE LEDEN

Voor leden die in 2012 lid werden verwijzen wij U ook naar onze website. U kunt deze vinden in de ledenlijst; het lidnummer begint met 12. Voor het lopende jaar hebben zich zeven nieuwe leden aangemeld: 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208

Gerben Welling Ruud Zwaag Kees Houtzager Pitojo van der Post Astrid de Cocq Arjen de Bruin Rene Meyboom

Eindhoven Heeze De Lier Tilburg Heeze

g.welling@spoedpost.nu r.zwaag@kpnmail.nl kees.houtzager@gmail.com pitojo@caiway.net ashaco22@yahoo.com a.debruin@rasenberg.nl r.meyboom@home.nl

www.pzv-zeezeilen.nl

ZEEZEILEN, verenigingsblad van PZV Zeezeilvereniging (verschijnt 3 - 4 x per jaar) BESTUUR Herman Van den Broek Martien Oerlemans Sjaak Homan Floris Boele Maarten Roks Paul de Leeuw

voorzitter secretaris secretaris@pzv-zeezeilen.nl penningmeester penningmeester@pzv-zeezeilen.nl voorzitter winteractiviteiten voorzitter zomeractiviteiten voorzitter communicatie

REDACTIE ZEEZEILEN / WEBREDACTIE / WEBSITE Paul de Leeuw hoofd redacteur Redactie Zeezeilen Marijke Alders Annemieke Stallaert Joep Vermeulen Peter Chevalier Piet Lucassen (vormgeving) E-mail: zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl

Web Redactie Chiel de Jong Bauke Sijtsma Maarten Roks

WEBSITE Jacques Jansen Joop Verboom

E-mail: webredactie@pzv-zeezeilen.nl

E-mail: webmaster@pzv-zeezeilen.nl

RAMSGATE COMMISSIE Leo van Leeuwen

voorzitter

E-mail: ramsgate2012@pzv-zeezeilen.nl

INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE EN BOOTADMINISTRATIE Wij verzoeken U wijzigingen in Uw contact- en/of bootgegevens door te geven aan de Webmaster; deze worden dan opgenomen in adresbestanden en op de website: webmaster@pzv-zeezeilen.nl BETALINGEN Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen gaarne overmaken naar ING 3222325, ten name van PZV-Zeezeilvereniging te Veldhoven, met vermelding van de aard van de betaling. KOPIJ U kunt kopij aanleveren per e-mail aan: zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl. U kunt kopij en foto's ook aanleveren per CD en opsturen aan: Joep Vermeulen, Veluwepad 27, 5691 LP, Son. De teksten aanleveren in WORD, ZONDER OPMAAK, ZONDER ILLUSTRATIES en/of TABELLEN. Digitale illustraties identificeren met naam en titel van het bijbehorende artikel en aanleveren in hoge resolutie: minimaal 250 kB. De redactie van Zeezeilen heeft het recht de ingezonden artikelen te wijzigen, in te korten en zelfs te weigeren. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het artikel en voor de mening die er in wordt weergegeven. Die mening komt niet noodzakelijk overeen met de mening van de redactie en het bestuur van PZV. Ingezonden bijdragen, fotoâ&#x20AC;&#x2122;s en illustraties dienen vrij te zijn van auteursrechten en PZV zal in geen enkel geval auteursrechten vergoeden. Het is niet toegestaan artikelen en beeldmateriaal uit deze uitgave over te nemen. Overname kan alleen met schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van de bron. ADVERTENTIES Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen. WEBSITE: www.pzv-zeezeilen.nl

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012

- RANGE CRUISER-SERIE -

STYLE IN STEEL: MEER DAN 60 JAAR PASSIE VOOR UW VAARPLEZIER

430

450 sedan variotop �� PZV ZEEZEILEN, NUMMER 3, NOVEMBER 2012 ��