Zz 2012 2 by PZV Zeezeilvereniging

ZEEZEILEN

www.pzv-zeezeilen.nl. Jaargang 31 nummer 2, augustus 2012

Lauwersoog - Kopenhagen Virtueel zeilen; is dat leuk? Ramsgate 2012 Zeezeilen nieuwe stijl Jacob wordt ons jongste lid

2 x Kommer & Kwel

Ramsgate 2012

Virtueel zeilen

Jacob PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Redactioneel KALENDER - INHOUD KALENDER 1-2 8-9 13-16 21 7-7 9-10

september september september september oktober november

Stoere Vakantieverhalen Vrouwenzeilweekend Rondje Noord-Holland Shit happens Eindejaarsweekend Snertzeilen

INHOUD 2 3 4 6 9 10 13 17 18 19

KANAAL 77

24 28 32 34 36 40 42 43 44 45 46 47 48 49

Redactioneel Van de voorzitter Kommer & Kwel North meets South Stoere Verhalenweekend Lauwersoog - Kopenhagen met de Cher Voor vliegtuig of anker Vrouwenzeilweekend Sjtuf in Flevo Marina te Lelystad Ramsgate 2012 Wat ik geleerd heb van de Ramsgatetocht Ramsgate 2012 van de VV Ramsgate 2012 Bliss in action Ramsgate 2012 Zeuntje Ramsgate 2012 Zeuntjes liederen Ramsgate 2012 Mijn leermomenten Ramsgate 2012 Mijn virtuele Ramsgate Jacob Mijn eerste Ramsgate - andere tijden Inslingerweekend Big Brother Zeezeilen nieuwe stijl Een boot uitzoeken Nog meer Kommer & Kwel Schroef in de Zandkreeksluizen

• •

•

• •

Paul de Leeuw Herman Van den Broeck Annemieke Stallaert Chiel de Jong Willem Triki Aaldert van der Vlies Peter Chevalier Annemieke Stallaert Manuela en Manfred Paradiek Sandra Kalmijn Max van Vriesland Rolien Lucassen Wieb Kingma Zeuntjes Anet van den Berk Joep Vermeulen Peter Chevalier Paul de Leeuw Sjaak Homan Herman Van den Broeck Annemieke Stallaert Huub Mol Philip Beekman Rolien Lucassen

Vrouwen doen het gewoon; ze organiseren een Vrouwenzeilweekend. Wat kunnen mannen ouwehoeren over een Mannenzeilweekend. Blissy Good: 2 PZV vrouwen steken over op kleine voet.

Zet alle theorie over WK, KK, variatie, deviatie, stroom tabellen maar over boord. Er blijkt al sinds 1971 wetenschappelijk inzicht te bestaan dat wurmen in navigatie boeken niet helpt: zet Uw navigatie boeken maar op marktplaats. Maak vooral geen tochtplan, maar neem voor de tocht een paar goeie borrels en gaan met die banaan. Ich zit mich sjtuf te prakkezere mer kan d'r nondedju neet op kómme. Kan Jacob al lid worden?

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

p de laatste ALV ben ik bij verstek veroordeeld tot voorzitter van de communicatiecommissie. Communicatie, niet bepaald mijn sterkste punt, of misschien ook wel, als het om het delen van een hartstocht gaat. En zeilen en ontdekken zijn niet aflatende hartstochten sinds mijn jonge jaren. Na een door werk gedwongen pauze van bijna tien jaar komt het zeilen nu weer volop aan bod en ditmaal uitdagender dan ooit. Binnen de vereniging bruist het van de activiteiten en de ontwikkeling van kennis en kunde staan binnen PZV hoog in het vaandel. Zeezeilen leer je niet van de een op de andere dag. Het uitdagende ligt juist in de breedte: van wat je moet weten, wat je samen in de praktijk moet kunnen brengen en wat je moet kunnen incasseren. De weergoden laten zich gelukkig nog niet de wet voorschrijven.

Daar gaat het om. Op de eerste plaats staat natuurlijk het zeilen zelf, maar een aantrekkelijk, inhoudelijk clubblad en een activerende website zijn van het grootste belang om het zeilen binnen de vereniging nog leuker, uitdagender, socialer en veiliger te maken. Ideeën zijn er volop binnen de vernieuwde redacties van Zeezeilen en de website. Annemieke Stallaert geeft elders in dit nummer een aanzet welke kant we op willen. Maar we kunnen natuurlijk niet zonder uw niet aflatende inbreng. Gaat de vereniging vergrijzen? Als het aan ons ligt zeker niet. Nieuwe, jongere leden aantrekken kan niet echt lastig zijn. Zeilen als serieuze hobby zou juist in deze tijd velen moeten aanspreken. Ontsnappen aan een overmaat aan regels en betutteling: zeilen blijft een fantastische autonome bezigheid. Na tien jaar pauze viel het me op hoeveel nieuwe technologie erbij gekomen is, maar we worden er geen slaaf van. En de energie om ons naar verre oorden te brengen, ontfutselen we nog steeds voor het grootste deel zelf aan de natuur. De gezamenlijke redacties zijn ►

vast van plan ook de buitenwereld te overtuigen dat zeilen in verenigingsverband een inventieve en verslavende bezigheid is. Ik wens u allen een heel mooi en lang vaarseizoen!

Hoe was het?

Herman Van den Broeck

Mop van de voorzitter

p een mooie dag wil de dorpsdokter een tochtje maken met zijn boot op de nabij gelegen Friese meren. Hij gaat dus naar de jachthaven om te ontdekken dat zijn boot verdwenen is. Hij natuurlijk meteen naar de havenmeester, die ook verbijsterd is dat dit in zijn jachthaven is gebeurd. Samen gaan ze naar het politiebureau om aangifte te doen. Zwaar balend vertrekt de dokter weer naar huis. 's Avonds wordt hij gebeld dat zijn boot weer terug op zijn plek ligt. De dokter vertrekt vanzelfsprekend spoorslags naar de jachthaven om zijn boot te controleren. Alles lijkt in orde en er is niets verdwenen. Op het stuurwiel ziet een envelop geplakt met daarin een brief met de volgende woorden: 'Beste eigenaar, ik wilde vandaag heel graag een boottochtje maken, maar kon nergens meer een boot huren. Daarom heb ik uw boot geleend. Het spijt mij heel erg. Om het goed te maken zitten in deze envelop twee kaartjes voor een concert aanstaande zondag. Ik hoop dat u dit voldoende compensatie vindt.' Die zondag ging de dokter met zijn vrouw naar het concert. De muziek was prachtig. Maar toen de dokter thuis kwam was zijn hele huis leeggeroofd. Op de vensterbank lag een briefje, waarop stond:

Paul de Leeuw

'En? Hoe was het concert?' PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Kommer In een vereniging waar uitersten elkaar ontmoeten, bestaat meer dan één soort Kommer en Kwel…

Annemieke Stallaert

orig jaar ontving ik de Kommer en Kwel trofee uit handen van Horst Rudolf. U weet wel, de man van het vishaakin-mijn-hand-enbanaan-in-mijn-oog verhaal. Horst gaf de wisseltrofee door aan mij voor de kwestie “hangt boven in de mast aan een brekend blok” (en nog wat akkefietjes). Aan mij

en Kwel dus de eer om gedurende 2011 op zoek te gaan naar een volgende pechvogel.

Houden of doorgeven? Terwijl ik mijn ogen en oren gespitst had op eventuele kandidaten bleek dat het beeldje met de engel, die treurt om alle droefenis, geen amulet is. De engel in kwestie faalde jammerlijk als schutsengel tegen het onheil aan mijn bootje. Een bloemlezing: onvrijwillig droogvallen, doorgebrande startmotor, vuile diesel, waterslag en volledige motor revisie, gecorrodeerde stekkers in de dekdoorvoer, blokkerende gaskabel (alleen vol gas), lekkende scepters, blokkerend rolfoksysteem, lekkende brandstofslangen en tot overmaat van ramp op de dag voor de Ramsgate kortsluiting en brand aan boord. Al met al genoeg Kommer en Kwel. Ik was zelf de ideale kandidaat voor prolongatie. En och, het went, die pech. Je hebt in ieder geval geen saai leven. Maar het beeldje is wel heel lelijk…. doorgeven dus maar!

Manuela in de mast

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Op zoek naar inspiratie Het mooie van de PZV is dat je voor de meest uiteenlopende technische problemen raad kunt vragen aan bereidwillige clubgenoten. En dan raak je aan de praat en hoor je heel wat. Een kleine greep uit alle nautische kommernissen binnen onze club het afgelopen jaar: • Cher (gebrekkige navigatie, Veerse Meer in plaats van Lowestoft) • MikMak (uiteindelijk niets in de schroef) • Arend Jan en Lidia (als je de kajuittrap demonteert, meld dat dan even) • Sjtuf (met de kajuittafel door een vloerplankje gezakt) • Xinia (na alle stoppen in Zeeland te laten doorslaan, bleek de kachel kapot). Over het algemeen kent onze club echter leed van een totaal andere categorie dan het gestuntel dat je op je nek haalt als je gaat prutsen met een oude boot, zoals ik. Er zijn nogal wat (markante) leden die precies weten hoe ze hun boot willen hebben, die de zaak tot in de puntjes hebben doordacht en geen genoegen nemen met minder dan hun ideaal.

Goed bezig Wat kun je veel van deze PZV-ers leren! Dan denk ik eerst en vooral aan Arend Jan, die mij immens geholpen heeft toen ik de elektra aan boord ging vervangen en altijd bereid was om mij, desnoods vanuit de Albert Heijn, te adviseren over een (door brand verwoeste) diodebrug. Maar ook bijvoorbeeld Wim Braun, die onvermoeibaar meedacht over mijn blokkerende wartel. Of Philip Beekman, die (toen Manuela Paradiek dapper voor de tweede dag op rij de mast in ging om mijn rolfok te repareren) mij binnen een minuut van het juiste inbusboutje wist te voorzien. En dat zonder de draad te verliezen midden in zijn drie fasen-poetssysteem. Op zich verschilt de aard van onze problemen hemelsbreed. Van rudimentaire werkzaamheden om überhaupt de boot de box uit te krijgen tot het jagen naar de heilige graal van nautische perfectie.

Tegenpolen? Maar: opposites attract. Want wat we delen is de passie om het onderste uit de kan te halen. Om binnen ieders eigen grenzen van beschikbare middelen, en binnen de mogelijkheden en beperkingen die aan onze boten kleven, te blijven werken aan ons eigen schip. Met alle liefde en tijd die we in onze boten steken verschillen we eigenlijk helemaal niet zoveel van elkaar. Alhoewel onze issues verschillen, is het leed er niet minder om. Omdat ik nou toevallig niet wakker lig van een kras in mijn lakwerk (ik heb wel andere dingen om me zorgen om te maken!), is zo’n zelfde kras voor een ander een kras in de ziel. Geen reden dus om dat leed te miskennen.

And the winner is…. En zo was mijn inspiratie voor de Kommer en Kwel trofee 2011 geboren. En de kandidaat lag daarmee gelijk voor de hand. Gefascineerd heb ik een paar jaar geleden hun verhaal aangehoord over een vlekje op een lier, dat maar niet weg te

Philip en Annemieke krijgen was, alle poetssystemen ten spijt. Dit jaar moesten zij verstek laten gaan bij de Koninginnetocht. Een oneffenheid aan de schroef, met een kleine vibratie tot gevolg, was reden om het zaakje naar de werf op te laten sturen. “Wat kan er dan kapot gaan?” was mijn vraag. “Het hoort gewoon niet” was het antwoord. Ik heb het natuurlijk over Philip Beekman en Mariëtte Roozeveld van de Ven, met hun Lyra. Een schitterend schip, waarop alles tot in de puntjes is uitgedacht, uitgewerkt en onderhouden. En juist dan kun je slapeloze nachten hebben van een euvel dat, eerlijk gezegd, bij mij aan boord onopgemerkt was gebleven.

Zonder dollen Toch heb ik Philip en Mariëtte absoluut niet belachelijk willen maken. Gelukkig hebben ze het sportief opgevat! Voor iedereen die daaraan nog mocht twijfelen: de schippers van de Lyra verdienen deze prijs uit naam van alle PZV-ers die hun zaak zo goed op orde hebben dat ze zelfs geen theoretische kans maken op euvels zoals bij mij aan boord. Die zijn ze namelijk voor. Daarom staat het engeltje dit jaar bij Philip en Mariëtte op (of in) de kast uit waardering voor hun kennis en toewijding aan hun boot. En omdat, wat je ook doet, mr. Murphy je toch wel weet te vinden. Dat is ons lot als zeilers. Door hard werken en nooit opgeven kun je hooguit de aard en impact van de Kommer en Kwel inperken. Misschien dat ik (ooit?) zelf ook nog eens in die benijdenswaardige positie kom.

Een bemoedigend woord van de redac�e. Het was Hobbel Hachelbout, die heer Bommel in 1960 de bemoedigende woorden toesprak: ,,Het is alles kommer en kwel. ‘t Is hachelijk. Hiertegen helpt alleen berus�ng.’’ Met vooruitziende blik doopte Annemieke haar boot: "Bliss". As 'Bliss' can be a constant state of mind, undisturbed by gain or loss, bleek dat een goeie keuze. Dus Philip, laat je niet van de wijs brengen.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Naam

North meets

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

South

oor dit weekend had Willem Triki een mooi programma opgezet. Schepen uit de Noordelijke vloot en de Zuidelijke vloot zeilen naar Scheveningen, daar een leerzaam programma met betrekking tot het fileren van vis en het daarna nuttigen van een eenvoudige doch voedzame maaltijd. Helaas kon dit programma niet doorgaan door een beperkte inschrijving van slechts 2 schepen uit de Zuidelijke vloot, De Boester en de Zuid West 7. Vanwege de windverwachting heeft deze kleine vloot het programma ook nog aan moeten passen. Reisdoel is nu Antwerpen geworden. Op vrijdagavond in de regen naar Stellendam gereden met de hele bemanning van de Zuid West 7. Sophie, de dochter van Huub en Moniek completeerde het gezelschap, wat later erg handig bleek. De regen hield keurig een paar kilometer voor de kust op zodat we in een dun avondzonnetje aan boord konden gaan. Na het inschepen en de korte veiligheidsronde over het schip, aan de gebruikelijke borrel. Onder het borrelen kwam het zogenaamde fd nummer ter sprake, dat je nodig hebt als je een Antwerpse haven wilt aandoen. Hier kwam de ervaring van Sophie met smartphone en internet daarop goed van pas. Na enig gesurf wisten we dat fd staat voor Financiële Dienstverlening. Oeps denk je dan, dat gaat geld kosten. Gelukkig hoeven pleziervaartuigen alleen maar over zo’n nummer te beschikken en zijn vrijgesteld van de bijbehorende kosten. (Wat heeft dat dan voor zin vraag je je als nuchtere Hollander dan af…).

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

►

Willem en Chiel Het nummer telefonisch aanvragen kon niet meer op de late avond, maar per email kon dit nog wel. En dan maar hopen dat we het op tijd hebben voor we in Antwerpen zijn….. De volgende ochtend vroeg op om het tij zo veel mogelijk mee te hebben. Om zes uur opgestaan en om half zeven onder zeil. Letterlijk wel te verstaan. Op weg door de Zeeuwse wateren naar Hansweert waar we de Boester zouden ontmoeten. Ofwel South meets South en Large meets Small. Door gebrek aan zeekaarten moet ik de namen van de vaargeulen schuldig blijven. Vanwege de matige wind waren we daar een half uurtje later dan gepland. De Boester en de Zuid West 7 zijn samen geschut. Na de sluis heeft Willen of Annemieke nog een aantal foto’s geschoten van de Zuid West 7 onder vol tuig ter ondersteuning van een verhaal dat Huub of Moniek over de Zuid West 7 gaan schrijven. Omdat de Zuid West 7 toch wel een maatje groter is dan de Boester liep de eerste tijdens de tocht naar Antwerpen flink voorop. Inmiddels hadden we via de mail ons fd-nummer, dat voor altijd bij de Zuid West 7 hoort, per email ontvangen, dus de Antwerpse havens zouden voor ons toegankelijk zijn. Op de Westerschelde is er zeer veel scheepvaart waarvoor je steeds goede aandacht moet hebben. Gelukkig is er op een groot deel van de Westerschelde naast de vaargeul voldoende ruimte tussen de betonning en de gele tonnetjes. Maar af en toe moet je toch even de vaargeul

Moniek en Annemieke

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

oversteken. Bij plat voor het lapje gaan en een stroming van een knoop of 5 wordt je af en toe wat verder en sneller opzij gezet dan je denkt. Zeer dicht bij zo’n grote groene boei ….. Volgens de nieuwe planning van Willem zouden we in Antwerpen via de Kattendijk Sluis en het Kattendijkdok, door de Londenbrug naar het Willemsdok varen. Netjes de sluiswachter via kanaal 62 opgeroepen maar geen antwoord. Vlakbij de sluis zien we een groot bord: sluis voor groot onderhoud gesloten…. Even puzzelen op de kaart en er blijkt dat we via de Royerssluis ook naar binnen kunnen. Intussen is de Boester ook in Antwerpen aangekomen zodat we tegelijk de sluis, die net open gaat, binnen kunnen varen wat we natuurlijk meteen doen. Helaas zijn we vergeten ons via de marifoon voor deze sluis aan te melden. Komt er een vrij boze sluiswachter naar ons toegelopen over de kade. “wat denken jullie (‘Hollanders’ zie je hem denken) wel? Zo wordt het toch een rommeltje. Hebben jullie geen kaarten of marifoon” en zo nog wat bedenkingen van deze meneer. Moniek laat het rustig over zich heen komen en meldt even later ons fd-nummer. Na opgeven van de breedte van de Zuid West 7 worden we de sluis in gemanoeuvreerd.

Sophie en Huub Enige tijd later zijn we de Londenbrug gepasseerd en worden we opgevangen door een allervriendelijkste havenmeester in een klein motorbootje. Hij wijst ons 2 ligplaatsen zo dicht mogelijk bij elkaar. Hij verteld ons ook da de Londenbrug de volgende ochtend om 6:30 uur voor het eerst bediend wordt. In de volle zon leggen we aan en rond 3 uur genieten we van een borrel aan boord van de Boester. En nog een, en nog een, en …. Van het plan om Antwerpen in te gaan komt niks meer. Voordat we op zoek gaan naar een eettentje knappen we toch maar even een uiltje. Ondertussen komen de kinderen van Willem aan in Antwerpen als verrassing voor Vaderdag. Met een speciaal gebakken Vaderdag taart. Alles bij elkaar zijn we nu met zijn negenen en moeten daarvoor, op de drukke zaterdagavond, een tentje vinden om te eten. Dat lukt niet aan de haven, maar in een van de straatje daarachter vinden we een geschikt restaurant. Garnalen, gamba’s en andere visgerechten staan er op de kaart. Allen behalve de twee opgroeiende jongens gaan voor de schaaldieren. Kunnen we onze “fileer kunsten” nog flink op oefenen. Zie ► het resultaat op de foto.

‘s Avonds aan boord wordt het plan voor de terugreis gemaakt. Omdat we pas om 6:30 door de brug kunnen weten we al dat we een deel van het uitgaande tijd zullen moeten missen. Maar we hoeven niet zo vroeg op. Elk nadeel heb z’n voordeel. Strak op tijd kunnen we door de brug naar de sluis waar we zulke goede herinneringen aan hebben. Blijkt deze pas om 7:30 uur voor het eerst bediend te worden. Hadden we nog wat langer kunnen slapen. Helaas moet de sluis eerst nog richting de haven geschut te worden. Al met al zijn we pas om 9 uur uit de sluis (1 mijl in 2.5 uur!) waarin we ruim 2.5 meter gedaald zijn. Dat stuk tij zijn we dus al kwijt. Het zal spannend worden of we Hansweert nog kunnen halen met maar beperkt tij tegen. Ook omdat we terug moeten kruizen zal het spannend worden. De Zuid West 7 heeft het gehaald, maar wel met enige stukken met ondersteuning van de motor. Per marifoon navragen hoe het de Boester vergaat is door de grote voorsprong niet gelukt. Ook de GSM kon geen contact maken. Het laatste deel door de Zeeuwse wateren was weer smullen, gunstige wind en lekkere zon. Rond 6 uur weer in St. Annaland. Uitpakken, opruimen en terug naar

regio Eindhoven. Mooi op tijd voor de laatste EK wedstrijd van Oranje….. Conclusie over de havens van Antwerpen: neem degene die direct aan de Schelde ligt. Is wel aan de andere oever maar er is (volgens Haye) een voetgangerstunnel.

Chiel de Jong a/b Zuid West 7

Chiel de Jong

Stoere Verhalenweekend De stoerste verhalen komen het best tot hun recht in goed gezelschap onder een mooie sterrenhemel….

n het weekend van 1 en 2 september gaan we opnieuw naar de Grevelingen. Om elkaar weer Willem Triki eens te treffen na de zomervakanties, om gezellig samen te barbecueën en vervolgens bij het kampvuur bij te praten over al onze belevenissen. Ter leeringh ende vermaeck.

De opzet Er is geen gezamenlijke tocht, eenieder vaart op eigen gelegenheid heen en terug. Afhankelijk van de afstand en eventuele andere bezigheden kunnen de schippers met

hun bemanning zelf hun eigen vertrektijd bepalen. We verzamelen zaterdag tegen het eind van de middag (uurtje of vijf, half zes) op de Mosselbank. We zoeken een mooi beschut hoekje voor onze partytent en barbecues en dan spreekt de rest voor zich. We overnachten aan de steigers en worden om een uurtje of 07:00 gewekt door de dienstdoende controleur van het Grevelingenschap. Vergeet uw vignet dus niet.

Culinair Reken op een culinaire BBQ want we hebben grote plannen qua vlees en gaan ons ook behoorlijk uitleven op sla, sausjes en stokbrood. Wij zorgen voor de inkoop (bijdrage op basis van nacalculatie, max € 15 pp), maar wat hulp ter plekke bij het keren van de worstjes is van harte welkom.

Zelf meenemen / regelen: • stoere verhalen • je eigen BBQ (en kolen) • iets te drinken • borden en bestek • klapstoel en dekentje • Grevelingenvignet De inschrijving is inmiddels geopend. Schrijf u in voor 20 augustus!!!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Lauwersoog - Ko maandag, 12 juni Om 07.00 uur gooien we los en zetten koers naar Norderney. Met de stroom mee maar een mooie Bft 4 zeilwind tegen, moeten we helaas de motor bijzetten. In de loop van de dag verandert het kille weer in een prachtig zonnetje. Om 16.30 uur meren we af. De jachthaven heeft voortreffelijke faciliteiten en is ook overigens een prettige plek. Het eiland ademt uit dat het een echt eiland is en de gemoedelijke sfeer maakt dat dit voor veel Britse en Nederlandse zeezeilers een zichtbaar favoriete bestemming is. ‘Der Hafen Norderney…Immer einen Törn wert!’

dinsdag, 13 juni Aaldert van der Vlies

Een traject à la Carte donderdag 31 mei 2012

opend door de Dommelstraat op weg naar de evaluatie van de Ramsgate 2012, word ik ingehaald door Piet Dijkema. ‘Hé Aaldert, zin om half juni mee te gaan van Lauwersoog naar Kopenhagen? Dagtripjes en de motor aan bij minder dan 2 Beaufort. Jan Oome gaat ook mee.’ Ik laat me door deze laatste aanmoediging niet afschrikken en zeg hem dat nog slechts het akkoord van mijn vrouw moet worden ingewacht maar ik overigens…….. Yes! De volgende dag mail ik hem een bevestiging. Als mijn oproep voor de CAM gehoor had gevonden zou ik enkele weken later het zeilen vooropgesteld hebben. Maar als het in geen enkele andere taal te vatten begrip ‘gezellig’ een plaatsvervangende rol speelt wil ik zeker geen spelbreker zijn. If you can’t beat them, join them!

zaterdag, 10 juni Jan en ik nemen vanaf Eindhoven CS de trein naar Leeuwarden en aansluitend de bus naar Lauwersoog. De uitvinding van het wiel is een vondst en we rollen onze tassen nog een stukje naar de jachthaven. Plekje inrichten, alles klaarleggen voor morgen, bootverkenning en een kort palaver. Ik kijk uit naar methode 13 om een fender aan de railing te bevestigen. ’s Avonds kijken we in clubhuis ‘Het Roode Hooft’ naar de prestaties van het Deense elftal. Zeilen is afzien!

zondag, 11 juni Weersomstandigheden maken de zondag tot een rustdag. In de namiddag gaan we door de sluis en verkassen we naar de visserijhaven. Zodoende kunnen we de volgende ochtend vertrekken zoals het ons uitkomt.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Om 09.30 uur verlaten we Norderney en met het tij mee volgen we nauwkeurig de rode bakens. We gaan op de motor met een koers van 45° richting Helgoland en als het tij kentert steken we bij de groene boei TG 15 de shippinglane over. Vervolgens gaan we met een koers van 65° zeilend verder. Met Bft 5, scherp aan de wind en een stevige golfhoogte krijgen we enkele malen het bewijs dat je maar één golf nodig hebt om nat te worden. Wat een zeilplezier!! Heerlijk sturen en ondersteund door een zonnetje bieden we de golven wat weerwerk. Hoog aan de wind en met flinke golven kun je achteraf in de bilge ook controleren of de aansluiting van dek en romp nog optimaal is. Om 18.15 lopen we de haven van Helgoland binnen. Het is mooi om te zien hoe met name het grootste eiland uit zee oprijst. De muren van de kade tonen nog steeds kogelinslagen uit de jaren ‘40-‘45. We palaveren onder het genot van sperzieboontjes, gebakken aardappelen en een worstje, ondersteund door een Rioja. Een kleindochter van 4 belt als reactie op mijn sms-je. Het leven is goed!

woensdag, 14 juni Omstreeks 10.30 uur gaan we tanken. Diesel voor € 1,15 per liter bezorgt de schipper een nog beter humeur. Om 11.00 uur verlaten we Helgoland richting de Elbe. We laten een eiland achter ons dat behalve haar belastingvrije artikelen ook veel rust en natuurschoon te bieden heeft. De voorspelde ‘Bft 5, later aantrekkend naar 6’ blijkt te slinken naar 3-4 en komt uit de verkeerde hoek. Dus eerst slingerend op het grootzeil en later op de motor verder. Met de stroom mee spoelen we met ruim 9 knopen de Elbe op. Omstreeks 19.30 uur gaan we door de sluis bij Brunsbüttel en meren af in de jachthaven. Alweer een aantal uren per dag gezeild, niet te vroeg vertrokken en niet te laat binnen. Capucijners met spek zorgen voor een waardige afsluiting. In een café kijken we naar die Mannschaft, horen we hoe een Duitse verslaggever een voetbalwedstrijd verslaat, de naam Schweinsteiger uitspreekt en zien we lokale bewoners daarop reageren. Het maakt duidelijk waarom ‘we’ nooit een finale van Duitsland zullen winnen. In de hoofdstraat

►

g - Kopenhagen met de 'Cher' van Brunsbüttel breekt even later een waar pandemonium uit. Toeterend en vlaggend draait een stoet van auto’s rondjes door het dorp. Het vieren van een overwinning kun je aan onze Oosterburen wel overlaten! Morgen naar Rendsburg.

donderdag, 15 juni Om een uur of 10 willen de buren weg en gooien we los. Dat wil zeggen, we halen de lijnen binnen die door de diverse ogen op buurman’s schip gehaald waren. Er stond geen enkele kikker of clamp aan dek! Leuk om te zien hoe bij aankomst iemand overstapt en vervolgens verdwaasd naar een kikker zoekt. Plan B biedt uitkomst. Het Kieler Kanaal is, zoals alle lezers bekend, niet echt spannend. Kent u het niet? Dan moet u bovenstaand traject eens gaan varen. Zeer aan te bevelen! Maar wij gaan nog een mijltje verder. Lees nog even mee. Omstreeks 15.15 uur zijn we na een rustige tocht en geen oponthoud in de jachthaven van Rendsburg. Het voelt als thuiskomen. In de bilge staat enig zout water. Aangezien Piet

onlangs een nieuwe motor heeft laten plaatsen, suggereer ik dat het (ook) de grafietpakking van de schroefas kan zijn. Tijd voor zoet water, een wandelingetje door de stad en wat boodschappen. Alles op loopafstand van de haven. We kopen een Nederlandse krant die nog hoog opgeeft van onze voetbalkwaliteiten. Ja, die krant dus. Vandaag weten we beter en morgen lezen we dat in de volgende krant. Komisch! Het zonnetje is gaan schijnen en we houden een palaver over de morgen te varen bestemming en koers. Piet, als oud marineman, zorgt voor de nasi. Wij, opstappers, voor de afwas. Iedereen tevreden.

vrijdag, 16 juni De jachthaven van Rendsburg heeft sinds enige tijd een vriendelijke Hafenmeisterin en alleen WiFi ontbreekt nog. Het terrein is keurig op orde, de nabij gelegen boulevard goed verlicht en een verkorte toegang tot het stadscentrum. Een prettige tussenstop die wij, met de bestelde warme broodjes voor onderweg, om 08.00 uur verlaten. Opnieuw vrij vlot door ►

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

het KK en de sluis. Buitengekomen is de drukte voor de Kieler Woche al zichtbaar in de komst van enkele Windjammers, waaronder de Russische ‘Krutzenstern’. De windrichting is NNO en het oefengebied is in gebruik. Dat noopt ons om Heiligenhafen aan stuurboord te laten en we zetten koers naar RödbyHavn in Denemarken. De ligging van beide steden in combinatie met de windhoek van de Cher zorgen ervoor dat er nauwelijks te zeilen valt. Voor het eerst een aantal uren op de motor tegen de golven in. Om 21.00 uur meren we af in de luwte van een silo en na de gebruikelijke borrel maken erwtensoep en pizza de tocht af.

Een Nederlandse krant blijkt niet verkrijgbaar. Ook geopolitiek (b)lijkt onze rol uitgespeeld. Voor het door Jan en mij aan Piet aangeboden captainsdiner is de keus op café Wilder gevallen, gelegen aan de Wildersgade. De kwaliteit van de maaltijd kan daar ruim tegenop. Aan boord gekomen kijken we hoe laat het is en verdraaid: ‘de vijf………………………’ juist!

zaterdag, 17 juni

Ter overweging:

Om 09.30 uur trossen los en richting de sfeervolle jachthaven van Klintholm. Al vrij snel laat de wind ons in de steek en moeten we op de motor verder. Een tocht waarvan weinig meer te zeggen valt dan dat hij ons ca. 60 mijl dichter bij Kopenhagen heeft gebracht. Maar een leuke haven is het waard genoemd te worden. Morgen, de laatste dag, hopelijk wel wat meer wind!

Na de Ramsgate als opening van het zeilseizoen zijn vaak nog enkele vrije weken beschikbaar. Het is jammer dat veel PZV-ers een groot schip een kleine bestemming geven en (bijvoorbeeld) niet in clubverband met enkele andere schepen, profiterend van bestaande ervaring, richting Helgoland of verder gaan. Ook al wordt het wat later, ’s zomers ben je altijd voor donker binnen. Bovenstaand traject kan bovendien per dag worden beoordeeld op wenselijkheid en haalbaarheid van verder gaan. Maar bedenk wel:

zondag, 18 juni Om 09.15 uur verlaten we de haven van Klintholm. Het was, na een bezoek in 2003 met de ‘Vanadjo’ van Adri Visser, een mooi weerzien. Na een forse regenbui in de nachtelijke uren blijkt het ‘voor de frissigheid’ laten openstaan van de kajuit ook een nadeel te hebben. Dweilen met de kraan dicht. Voorbereid op stevige wind krijgen we buiten met een stevige Bft 6 te maken. Met een flinke golfslag ronden we de krijtrotsen van Møn en rollen de fok uit. Met een bakstagwind gaan we slingerend richting 360°. Later op de dag neemt de wind iets af en is zeilen weer wat het moet zijn. Een plezier! We zetten het grootzeil bij en mede door een koerswijziging varen we stabiel op Kopenhagen af. Dat we onder de aanvliegroute van het vliegveld nog een regenbuitje krijgen is goed tegen het zoute water en kan de pret niet drukken. Even later gaan de zeilen om 18.00 uur voor de laatste keer naar beneden. Wat een mooie dag had moeten worden werd een mooie dag. We meren om 18.45 uur af in Christianshavn. Na een telefoontje eerder die dag van Piet met de vrouwelijke havenmeester is voor ons een prachtig plekje gereserveerd. Met het uitzicht op een oorlogsmuseum en midden tussen de okergele en terra kleurige huizen heffen we het glas op de goede afloop.

maandag, 19 juni We besteden enkele uren aan schoonschip maken. Ook de zeilen worden afgespoeld. Piet duikt de machinekamer in en constateert inderdaad een lekkende pakking die hij met een paar slagen weer afdicht. Vervolgens nog een dagje Kopenhagen. De zon en vakantiegangers zorgen voor een gezellige drukte. Het is mooi om vanuit de oude havens naar het Centraal Station te lopen. Zoals in veel havensteden zijn ook in Kopenhagen de oude pakhuizen omgebouwd tot aantrekkelijke appartementen. Wat is er mooier dan zeilen te combineren met een beetje dwalen door Scandinavische architectuur en vormgeving. Waarmee niets ten nadele van het Grevelingenmeer of de Bosporus en omstreken is gezegd!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

We toosten op de ‘Cher’ en kunnen terugzien op een plezierige tocht. De volgende dag brengt de trein ons terug naar Eindhoven en de werkelijkheid van alledag.

Wie eenmaal in Deense wateren verkeert, wil niet meer terug!

Techniek & Vaarpraktijk

Voor vliegtuig of voor anker De huidige keuze aan bootmotoren loopt van lichte, geavanceerde motoren die je zo voor een vliegtuig kunt gebruiken tot traditionele bonken gietijzer die het ook als anker goed doen. Rondje Engeland

De specificaties voor mijn nieuwe motor zijn simpel. Ongeveer twee keer zoveel pk als de oude, drie cilinders voor het soepeler lopen en interkoeling voor een mooiere bedrijfstemperatuur. Daarmee gewapend bekijk ik ongeveer 30 motoren van zeven fabrikanten en ik vraag vijf offertes aan. Ik kijk naar de prijs van de motor plus keerkoppeling, het aantal kilo’s per pk, de prijs per pk, en tenslotte de kosten van uitbouw van de oude motor en inbouw van de nieuwe motor. De verschillen zijn groot. Een 10 pk Bukh blijkt 16 kilo per pk te doen. Een 27 pk Lombardini haalt vier kilo per pk en is daarmee de lichtste en prima bruikbaar als vliegtuigmotor. De prijs per pk is vooral bij één en twee cilinders erg hoog. Tenslotte is er grote variatie in de kosten van inbouw. Sommige leveranciers hanteren een simpel all-in inbouwtarief terwijl anderen daar nog van alles bij optellen zoals het reinigen van de brandstoftank, zoals vier maal kraankosten voor boot eruit, motor eruit, motor erin, boot erin. En stallingkosten gedurende de inbouw. En kosten voor het huren van een bok. Alles bij elkaar past mij het beste een driecilinder Mitsubishi van 27 pk gemariniseerd en ingebouwd door Drinkwaard. Als ik tegen Teus Drinkwaard opmerk dat de zware Scandinavische motoren me goed geschikt lijken als anker zegt hij heel serieus ja, hij heeft zelf jarenlang een grote steiger in de rivier verankerd gehad aan een DAF 8-cylinder. ►

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Techniek & Vaarpraktijk

n het jaar 2000 is mijn boot, de Dufour 31 Existence, 20 jaar oud. De 13 pk twee cylinder Volvo Penta heeft omgerekend naar kilometers er 200.000 achter de rug en reeds twee revisies. Een revisie is in mijn ervaring zinvol als je ook in de zomer ether nodig hebt om de motor te starten. Het plan is om in 2001 tegen de klok in rond Engeland te varen met in het Noorden een afsteek door het Caledonisch kanaal. Nu zijn die 13 pk prima om op vlak water goed vooruit te komen. Maar bij een steile zee en harde wind op kop valt dat terug naar één tot twee knoop. Bij slecht weer betekent dat altijd zeilen. Aan onze Atlantische kusten met vrij veel havens en veel zeeruimte is daar niets mis mee, maar uit de pilots blijkt dat rond Engeland en vooral aan de Westkust grote stukken zijn zonder havens en zonder zeeruimte en vooral bij kapen en nauwe doorgangen een mogelijke overdaad aan steile zee. ‘The Gulf of Corryvreckan has a least width of 6 cables and is free of dangers apart from its very strong tides which, in conjunction with a very uneven bottom, cause extreme turbulence.’ Dat is een goede aanleiding om een nieuwe sterkere motor te installeren.

Ruime keus aan motoren

Techniek & Vaarpraktijk

De helft van de PZV vloot meet tussen de 10 en de 12 meter LOA De vloot van PZV omvat iets meer dan 100 boten en de vraag van revisie of vervanging zal best regelmatig opkomen. Van de 100 boten waarvan de gegevens te achterhalen zijn is de helft tussen de 10 en 12 meter LOA. Vijfendertig procent is tussen de 7 en 10 meter LOA (zie grafiek).

dubbele: 59 pk (zie grafiek). Ik ga ervan uit dat bij vervanging vaak voor een zwaardere motor wordt gekozen. Voor de populaire groep boten tussen de 10 en 12 meter LOA zijn dan de specificaties van motoren tussen de 30 en de 50 pk interessant.

Een paar simpele analyses van rond 25 scheepsdiesels van circa 30 – 50 pk Op internet zijn eenvoudig de gegevens te achterhalen van ongeveer 25 scheepsdiesels van circa 30 – 50 pk van 7 leveranciers. In de eerste tabel staat een overzicht gerangschikt naar oplopend vermogen. Het valt direct op dat er weinig samenhang is tussen vermogen en prijs.

De boten van 10 tot 12 meter LOA hebben motoren met gemiddeld een vermogen tussen de 25 en 45 pk. Opvallend is de spreiding in de vermogens in een lengtegroep. Bijvoorbeeld in de groep van 17 boten met 11 meter LOA hebben de lichtste motoren 27 pk en de sterkste ruim het

SCHEEPSMOTOREN circa 30 - 50 pk, naar oplopend vermogen Type

24 27 27 28 29 29 30 30 32 33 36 38 39 40 40 40 42 42 48 50

Bukh DV24 HME Mitsubishi Drinkwaard L3E Mitsubishi Vetus 27 pk Mitsubishi Drinkwaard S3L2 Nanni N3.30 Yanmar 3YM30 Lombardini LDW 1003 M Volvo Penta D1-30 Bukh DV32 HME Mitsubishi Vetus 33 pk Bukh DV36 HME Nanni N4.38 Yanmar 3JH5E Lombardini LDW 1404 M Volvo Penta D2-40 Nanni N4.40 Mitsubishi Drinkwaard S4L2 Mitsubishi Vetus 42 pk Bukh DV48 HME Nanni N4.50

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

gewicht

cylinders

prijs in €

kilo/pk

€/pk

225 125 123 155 145 133 115 157 235 180 285 152 186 133 178 228 185 185 293 235

2 3 3 3 3 3 3 3 2 4 3 4 3 4 4 4 4 4 3 4

10.857,00 6.450,00 8.370,00 7.750,00 10.263,00 8.300,00 8.556,00 10.077,00 12.532,00 9.174,00 14.586,00 12.994,00 10.550,00 10.341,00 12.744,00 13.036,00 6.950,00 10.499,00 16.578,00 14.512,00

9,4 4,6 4,6 5,5 5,0 4,6 3,8 5,2 7,3 5,5 7,9 4,0 4,8 3,3 4,5 5,7 4,4 4,4 6,1 4,7

452 239 310 277 354 286 285 336 392 278 405 342 271 259 319 326 165 250 345 290

Techniek & Vaarpraktijk

►

Techniek & Vaarpraktijk

SCHEEPSMOTOREN (vervolg) pk

Type

52 52 54 54 55 60

Mitsubishi Drinkwaard S4L2-T Mitsubishi Vetus 52 pk Mitsubishi Drinkwaard S4Q2 Yanmar 4JH5E Volvo Penta D2-55 Lombardini LDW 2204 M

gewicht

cylinders

prijs in €

kilo/pk

€/pk

185 192 245 213 245 232

4 4 4 4 4 4

9.850,00 11.238,00 10.150,00 12.300,00 14.166,00 11.888,00

3,6 3,7 4,5 3,9 4,5 3,9

189 216 188 228 258 198

Bij een sortering op prijs blijkt inderdaad dat je voor rond € 10.000,- motoren kunt kopen van 30 pk tot 54 pk:

SCHEEPSMOTOREN circa 30- 50 pk, prijs rond € 10.000,prijs in €

Type

gewicht

cylinders

kilo/pk

€/pk

10.077,00 10.150,00 10.263,00 10.341,00 10.499,00

Volvo Penta D1-30 Mitsubishi Drinkwaard S4Q2 Nanni N3.30 Lombardini LDW 1404 M Mitsubishi Vetus 42 pk

30 54 29 40 42

157 245 145 133 185

3 4 3 4 4

5,2 4,5 5,0 3,3 4,4

336 188 354 259 250

Een 36 pk Bukh weegt ongeveer twee maal zoveel kilo per pk als een 40 pk Lombardini Veel kleine scheepsdiesels zijn afgeleid van lichte general purpose industriemotoren. Deze motoren kunnen bijvoorbeeld ook ingezet worden voor een motorpomp of een generatorset. Sommige van die motoren zijn nog heel traditioneel. Dat blijkt onder andere uit de hoeveelheid materiaal ofwel het gewicht dat je nodig hebt om een pk te leveren. Geavanceerde motoren zijn slimmer geconstrueerd voor de kracht- en hittebelastingen en hebben minder materiaal nodig. Dat materiaal is vaak ook slimmer en beter bestand tegen vooral hittebelasting.

Vijf minste en vijf meeste ‘kilo per pk’ motoren pk

gewicht

cylinders

prijs in €

€/pk

3,3 3,6 3,7 3,8 3,9

Lombardini LDW 1404 M Mitsubishi Drinkwaard S4L2-T Mitsubishi Vetus 52 pk Lombardini LDW 1003 M Lombardini LDW 2204 M

40 52 52 30 60

133 185 192 115 232

4 4 4 3 4

10.341,00 9.850,00 11.238,00 8.556,00 11.888,00

259 189 216 285 198

5,7 6,1 7,3 7,9 9,4

Nanni N4.40 Bukh DV48 HME Bukh DV32 HME Bukh DV36 HME Bukh DV24 HME

40 48 32 36 24

228 293 235 285 225

4 3 2 3 2

13.036,00 16.578,00 12.532,00 14.586,00 10.857,00

326 345 392 405 452

Traditionele motoren vertrouwen vaak op een flinke klont gietijzer als motorblok, aangevuld met een flinke klont gietijzer als vliegwiel. Dat loopt dan allemaal wel lekker langzaam en

Techniek & Vaarpraktijk

kilo/pk Type

►

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Techniek & Vaarpraktijk

rustig. En blijft vooral jarenlang lekker langzaam en rustig lopen. Het voornaamste risico van deze klonten gietijzer is dat ze vaak ouderwets direct met (zout) buitenwater gekoeld worden. Dat heeft drie nadelen: ten eerste is de zee zo koud dat de motor nooit goed op een mooie bedrijfstemperatuur komt, ten tweede is de zee zo zout dat de motor van binnen door corrosie wordt opgevreten en ten derde verstopt het zwevende zilt op den duur je koelkanalen zodat de motor veelvuldig oververhit raakt, vaak vastloopt en tenslotte de geest geeft. Maar als je bonk gietijzer door zout het leven zat is, kan je er nog goed mee ankeren!

De geavanceerde motoren geven twee keer zoveel vermogen per euro als de traditionele Een motor met een hoger vermogen wordt niet navenant duurder. Dus de prijs per pk van een sterkere motor zal lager zijn dan die van een lichtere motor. De vijf motoren uit het tabelletje met de laagste prijs per pk hebben een gemiddeld vermogen van 52 pk, en de vijf met de hoogste prijs per pk hebben een gemiddeld vermogen van 34 pk. Maar toch, voor € 165,- per pk krijg je 42 pk bij de Mitsubishi Drinkwaard S4L2, terwijl de 48 pk van de Bukh DV48 HME je € 345,- per pk kosten.

De vijf laagste en hoogste ‘prijs per pk’ motoren €/pk

Type

gewicht

cylinders

prijs in € kilo/pk

165 188 189 198 216

Mitsubishi Drinkwaard S4L2 Mitsubishi Drinkwaard S4Q2 Mitsubishi Drinkwaard S4L2-T Lombardini LDW 2204 M Mitsubishi Vetus 52 pk

42 54 52 60 52

185 245 185 232 192

4 6.950,00 4 10.150,00 4 9.850,00 4 11.888,00 4 11.238,00

4,4 4,5 3,6 3,9 3,7

345 354 392 405 452

Bukh DV48 HME Nanni N3.30 Bukh DV32 HME Bukh DV36 HME Bukh DV24 HME

48 29 32 36 24

293 145 235 285 225

3 3 2 3 2

6,1 5,0 7,3 7,9 9,4

16.578,00 10.263,00 12.532,00 14.586,00 10.857,00

Conclusie

En dat is erg prettig, bijvoorbeeld als ik toch weg wil varen van de ‘’Gulf of Corryvreckan, which is best avoided, and should never be attempted by small craft except at slack water and in calm conditions.’

Peter Chevalier

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Techniek & Vaarpraktijk

Bovenstaande kijk op motorkeuze is natuurlijk puur persoonlijk. Er is niets mis met conservatieve tradities, zeker als je alleen op zee ronddobbert zonder servicewerkplaats in de buurt. Dus ik heb wel warme gevoelens voor de grote gietijzeren Volvo Penta die nu al tien jaren in mijn schuur staat te wachten tot hij de elektromotor van de bevloeiingspomp mag vervangen. Maar ik ben wel erg blij met mijn nieuwe lichte motor die me voor minder geld twee maal zoveel vermogen geeft.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

"Sjtuf"

in te Lelystad in Flevo FlevoMarina Marina te Lelystad Hoe de “Sjtuf” aan haar naam komt en in Lelystad is beland

anfred en Manuela geboren, getogen en woonachtig in de gemeente Roermond, de stad aan de Maas en Roer met de vele grindgaten (dus water genoeg). Liefhebbers van het water en de watersport. In het verre verleden nog lid van de plaatselijke Reddingsbrigade. Nu veel te vinden op het IJsselmeer met hun Salona 37: “Sjtuf”.

Een Salona? In 2003 wilden wij graag een sportievere boot en gingen

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

op zoek. Merken als o.a.: Winner, Dehler kwamen voorbij, maar uiteindelijk kwamen wij in contact met Jascha Bach, dealer van Salona. We hadden zelf nog nooit van dit merk gehoord. Jascha zelf was erg enthousiast over het merk, maar ja hij is de dealer. Trots vertelde hij over de overwinningen in de Lenco Regatta, de goede vaareigenschappen, de werf in Kroatië, enz. Enkele weken later stond in de Waterkampioen een zeer positief artikel over Salona t.o.v. een aantal andere sportieve 37 voeters, waaronder de Arcona. Salona kwam als beste uit deze tests. Het besluit werd definitief genomen: onze oude Bavaria “Taegewind” een 32 voeter werd ingeruild voor deze Salona 37 met grijze romp. En dan nog een naam bedenken, nou die staat erop:

“Sjtuf”. Een naam waar we veel vragen over krijgen. Voor de duidelijkheid het heeft niets met Stuff te maken. Al denkt het gezag er anders over. Zowel de Franse als de Nederlandse kustwacht zijn al eens aan boord geweest, maar keer op keer laten ze ons toch verder varen.

Maar wat betekent “Sjtuf” dan wel? In Roermond kennen we Sjtuf als de stadsreus en beschermheer van de stad. Letterlijk betekent het Sint

En waarom de keuze voor een ligplaats in Lelystad? Is Zeeland niet dichterbij? Wellicht wel, maar het scheelt niet veel. We kennen Zeeland goed van de periode dat we veel gingen surfen op het Grevelingenmeer. We herinneren ons ook de files, zeker met mooie Pinksterweekenden of andere zomerse feestdagen. Lelystad is voor ons precies twee uur rijden. En zelden hebben we te maken met files. En uiteindelijk verbaast het ons ook niets dat er zelden files richting Lelystad staan. De stad zelf heeft niets te bieden. Maar de haven ligt direct aan het grote water en keer op keer maken we graag de trossen los om één van de vele plaatsen rondom het Marker- of IJsselmeer aan te doen. Alles is in een dag te bezeilen, van Amsterdam tot Den Oever. Zelfs de Waddeneilanden zijn in een dagtocht te bereiken.

Sjtuf Christoffel. Er zijn meerdere legendes over, maar wij kennen hem als de patroonheilige en beschermheer van onder andere (zee)reizigers en bewoners van de stad Roermond. In onze stad staat op de top van de kathedraal een groot beeld van hem, met Christus op zijn schouder. Hier in Roermond staat de enige Sint Christoffel kathedraal ter wereld. Voor ons een toepasselijke naam.

Manfred en Manuela Paradiek

Ramsgate 2012 Wat heb ik geleerd van de Ramsgatetocht In willekeurige volgorde: • • • • • • • • •

Dat het best knap is dat ik als zeer beginnende zeilster al bepaalde knopen kan leggen. Dat je ook met zeemansbenen wel eens van de steiger kan vallen. Dat het niet meevalt om ’s nachts door te moeten varen (met een sterk verouderde kaart). Dat de snelste boot niet altijd als eerste aankomt. Zoveel schippers, zoveel tochtplannen (met bijbehorende argumenten). Dat sommige PZVers erg hard kunnen zingen (m.n. Duitse schlagers). Dat de kachel op andere boten wel aangaat. Dat ik erg verwend ben met een grootzeil dat elektrisch wordt gehesen. En, last but not least, dat PZV een heel gezellige club is!

a n dra Kalmijn PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Ramsgate 2012 van de VlootVoogd Overpeinzingen van de vlootvoogd.

oet - toet ..... een smsje op mijn mobiel. Ik heb er maar een (kleine) misthoorn opgezet, dan weet ik dat het de mijne is. Ik kijk, ja, de Bliss heeft gebeld - nou ja, schepen kunnen niet telefoneren - maar het is Annemiek. Ik bel terug, Max, kun je een stukje over de RR 2012 schrijven? Nou, daar gaat ie dan.... Ik open het mapje PZV en zie daar een file met de titel: ‘Ramsgate 2008 – waarom de Sepia nooit in Lowestoft kwam’ (wie weet nog waarom?). Dat is in ieder geval de eerste positieve constatering: ‘Ramsgate 2012 – de Scylla kwam WEL in Lowestoft’. Maar daar gaat het nu niet over, maar wel over wat de vlootvoogd ervan vond. In drie woorden (en om het in stijl te houden): ‘piece of cake’, waar de Engelsman mee bedoelt: gemakkelijk. Het weer zat (uitermate) mee met eigenlijk steeds de

wind uit de goede hoek en meestal met het goede aantal Beauforts. We hebben ons hele plan kunnen uitvoeren, dwz. alle havens op de geplande dag aan kunnen doen. Helaas moesten Haye en Annemarieke afhaken, maar verder heeft de hele vloot de overkant gehaald, zij het in een enkel geval met een paar dagen vertraging (nietwaar Piet?) en is ook weer veilig teruggekeerd. Als vloot hebben we een nieuwe haven (Ipswich) aangedaan en dat beviel erg goed. Prima ligplaatsen voor de hele vloot, een aardig stadje dat goed is opgeknapt en een leuke, echt traditionele Engelse pub waar we konden genieten van een gezellig buffet. De gepavoiseerde vloot ter gelegenheid van Jan’s verjaardag was een echte opsteker, ook voor de haven. Ook het experiment met het doorgeven en aankleden van de stootwil verliep boven verwachting goed en zo konden mensen nog eens van hun oude ondergoed afkomen.

Schepenlijst Ramsgate 2012 Ligplaats

Schipper

Bliss

Colijnsplaat

Annemieke Stallaert

Cher

Zierikzee

Piet Dijkema

Cyrano

Wemeldinge

Leo van Leeuwen

Den Røde Båd

Ouddorp

Sander van Eijkern

Gudrun

Drimmelen

Roelof Kleppe

Joint Venture

Noordschans

Jan de Vin

La Liberté

Hellevoetsluis

Aad Bostelaar

Lady Five

Sint Annaland

Hans van Reenen

Livnara

Scheveningen

Richard Fransen

Lyra

Bruinisse

Philip Beekman

Maenkind

Stellendam

Jan Otten

Marot

Burghsluis

Frans Jansen

MikMak

Noordschans

Maarten Roks

Nautilus

Scharendijke

Herman Van den Broeck

Ribaldus

Hellevoetsluis

Joop Bakker

Rosa

Zierikzee

Arend Jan Klinkhamer

Scylla

Scharendijke

Max van Vriesland

Sjtuf

Lelystad

Manfred Paradiek

SunDancer

Lelystad

Michel Symonsma

Westervaart

Brouwershaven

Ruud Peijnenburg

Xinia

Wemeldinge

Wim Braun

l i ss

Bootnaam

h er

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

►

Ook tijdens de tocht verliep alles gladjes. De bereikbaarheid was merkbaar beter dan vorige jaren. Blijkbaar leren we goed, want ook de sms-jes, onontbeerlijk als we zo gespreid vertrekken, werden zeer gedisciplineerd uitgewisseld. Natuurlijk waren er wel weer de typische begin-vanhet-seizoen perikelen met marifoons die niet of slecht doorkwamen. Vroeger hadden we een elektronicacommissie; zou dat misschien een idee zijn Hans? Wat wel een verrassing was, speciaal als je kaarten niet had bijgewerkt, waren de windparken in de Noordzee. Als je dan AIS aan hebt staan kan het gebeuren dat je hoort: “Nautilus what are your plans?” maar Herman had zijn kaarten bijgewerkt en hield zich keurig aan de regels.

To palaver or not to palaver Waar we nog eens over moeten nadenken zijn de palavers. We hebben die ook deze keer niet echt nieuw leven in kunnen blazen. De discussie is minimaal en ik zag dat er veelal hetzelfde plan werd uitgevoerd met kleine variaties. Doel van het palaver is volgens mij nog steeds dat we onze plannen om een volgende bestemming te bereiken aan elkaar toetsen en zo mogelijk ongeveer om dezelfde tijd vertrekken dan wel zodanig plannen dat we ongeveer op

u drun

Dingen die echt NIET goed gingen kan ik gelukkig niet bedenken, behalve dat bijna iedereen vond dat het echt koud was. Daar ga ik wat aan doen want over een week vertrek ik naar Port Pin Rolland bij Toulon voor een week zeilen. Ik hoef geen truien mee te nemen! Tot volgend jaar.

MaxVV (= van Vriesland, of, zo u wilt, uw VlootVoogd RR 2012) a/b Scylla

oi n t Venture

Misschien dat het ook scheelt dat we bij de start van de RR niet meer gezamenlijk vertrekken maar samen aankomen aan de Engelse kust. Ook het nu overvloedig aanwezige arsenaal aan elektronica speelt ongetwijfeld een rol. Misschien dat de RR over enige jaren over instrumenten beschikt om de hogen en de lagen te besturen. Dat zou nog eens een interessant palaver opleveren....

y r ano

dezelfde tijd aankomen. De laatste grote discussie speelde zich vorig jaar af in Vlissingen .... maar ging niet over hoe varen we over, maar waar varen we naar toe? En dat is NIET de bedoeling van het palaver.

L iberté PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

��

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

��

The place to be!

Trafalgar Pub Dommelstraat, Eindhoven

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Ramsgate 2012 Bliss in action

ad y Five

yr a

nara

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

relaxte week met dito voorbereiding. Met z’n tweeën naar de overkant vraagt om een goede voorbereiding in uitgeruste staat. Dat laatste hadden Annemieke en ik ons echt oprecht voorgenomen, maar is er zoals het hardwerkende ambitieuze jonge meiden betaamd niet van gekomen. Maar ach, we zijn nog jong en we willen wat. Dus, dat heeft ons niet tegengehouden. De klusvaardigheden van Annemiek ook niet! Hoewel ik persoonlijk vind dat ze de “Kommer en Kwel” troffee over zichzelf afroept, heb ik ook respect voor hetgeen ze allemaal in elkaar klust. Woensdagavond voor de Ramsgate belt ze me op met de vraag of ik nog mee durf. Hoezo? Nou, door een klein binnenbrandje, wat veroorzaakte werd door een kortsluiting, is er het een en ander niet geheel werkend en moet er nog behoorlijk geklust worden om dit voortijdig op te lossen. Tja, als ie niet zinkt en we hebben leut, zie ik niet ►

ijdens de Ramsgate van vorig jaar (2011) is er naast de liefde tussen Willem en Annemiek, ook het idée ontstaan om een kleine-boten-Ramsgate te organiseren. Omdat er ook veel kleinere boten in de vereniging zijn, ontstond het plan om in ieder geval met minimaal twee scheepjes, de Boester en de Bliss, in te schrijven voor de Ramsgate. En daarmee begon de lobby naar opstappers die bereid waren mee te gaan. Toen Annemieke het idee opperde wist ik nog niet of ik überhaupt mee zou gaan met de Ramsgate. Het is al jarenlang vaste prik tijdens de Hemelvaartweek, maar dit jaar wilde ik er goed over nadenken. Het feit dat, wanneer we de overkant niet zouden halen wat in het geval van een 25 voeter niet ondenkbaar is, ik toch een heel gezellige week zou hebben aan de Nederlandse kust gaf voor mij de doorslag. Daarnaast me goed realiserend dat dit een geheel andere tocht zou worden dan de gebruikelijke redelijk

a enkind

in waarom we niet gaan. Toch? Tenslotte is het probleem van overvloedige diesel in de bilge inmiddels opgelost. Niet door de professionele lieden die Annemiek heeft ingeschakeld na het constateren van dit problemen, tijdens het inslingerweekend. Nee, door Annemieke zelf. Als ook de kink in de gaskabel, waardoor de motor alleen maar volle toeren voor- of achteruit kon. Kortom, als Annemiek dit allemaal kan fixen, waar zou ik me dan druk ommaken. Kortom, vrijdag aan boord, inschepen en zodra het weer het toelaat: “Gaan met die banaan”. Wist je overigens dat er nog meer onverschrokken opstappers zijn binnen de PZV? Het verhaal dat mij ter ore kwam tijdens het repareren van het rolreefsysteem (waar ik later misschien nog op terugkom) gaat over Ruud Hezemans, die mee zou gaan met de Boester. Ruud, die was ingedeeld bij de Sjtuf, je weet wel, van dat mooie Limburgse lied “Taegewendj”. Die viel bij vertrek tussen wal en schip. Na een droogpak en het verwisselen van zijn patroon en zouttablet in zijn reddingsvest, vertrokken ze een uur later alsnog. Kijk, dat noem ik nog eens goede opstappers: onverschrokken, niet moeilijk doen en de schipper helpen zijn doel na te streven. Op zaterdagochtend zijn we vroeg vertrokken. We lagen, na het vastzetten van de dynamo, om half tien bij de

a utilus

i b aldus

i k Mak

►

a rot

Roompotsluis en om tien uur zeilden we met vol tuig Engeland tegemoet. Negentig mijlen voor de boeg. Stroom naar het Noorden, vervolgens met eenzelfde kompaskoers en haakse grondkoers over de shippinglane richting Lowestoft. Op wat visvoer na, was het een voortreffelijke overtocht. Terecht dat Annemiek zich na zes uur afvroeg of ik het wel zou houden. We hadden immers, buiten het inslingerweekend, nog niet met elkaar gezeild. Dus, je kan wel zeggen dat je niet zo’n last hebt van zeeziekte, maar is dat ook zo? Je bent immers wel echt op elkaar aangewezen en kunt niet afhaken. Gelukkig blijf ik goed functioneren en hebben we beide voldoende kunnen rusten onderweg. Zondagochtend in alle vroegte, hopende dat we als eerste zouden afmeren, bereikten we de nieuwe Marina van Lowestoft. Helaas! De Ribaldus blijkt ons net een paar minuten voor en ook de Sundancer is reeds gearriveerd. Maar toch, we zijn trots op onze prestatie en daar moet op gedronken worden. Na een heerlijke rustdag, Captain’s borrel op de steiger en het drogen van wat kussens kunnen we ons opmaken voor de volgende trip naar Titchmarsh. Dat blijkt voor iedereen een spectaculaire tocht te worden. Met een noordelijke wind speren we met 8,8 knopen onder de kust door. In beginsel nog een beetje stroom tegen, vandaar

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

e n R�de Båd

c y lla

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

o sa

Dat zul je wel begrijpen. Na een gezellig Palaver, besluiten we onder toeziend oog van vlootvoogd Max, de tocht naar Ipswich te wagen. Goed weer, zon, matige wind. Tja, het was een lastige beslissing. Zeker omdat er een bijzondere obstakel was ingebouwd. De Ramsgate-commissie had bedacht een drijvend voorwerp al varend de vloot rond te laten gaan, waar vervolgens ieder schip een item aan moest toevoegen. Je gelooft het niet, maar iedereen heeft meegedaan, zich aan de opdracht gehouden en de boel niet gesaboteerd. Waar moet dat heen met PZV? Muiterij, afzinken, enteren. Helaas, het is er allemaal niet meer bij! Dus, het leuke initiatief is geslaagd en heeft een fantastische verzameling aan kip, bh, onderbroek, stickers, flessenpost, kruidenzakjes, petjes, plastic oranje kroon en dergelijke zooi meer opgeleverd. Heel vermakelijk! Na onze overdracht zijn we voor de late lunch gestopt bij Pinmill. Na het eten van een heerlijke salade met gevulde champignons (een echte aanrader) en een biertje met de bemanning van de Westervaart, weer vertrokken naar Ipswich. De havenmeester daar had haar uiterste best gedaan om ons, na een foutieve afzegging via de North Sea Regatta, aan dezelfde steiger te leggen. Dat is zeker voor ►

dat we dicht onder de kust zijn gekropen en vervolgens met flinke buien die over ons heen trokken, hebben we in een recordtempo ruim 40 NM afgelegd. Annemiek zat te joelen en te stuiteren van plezier. Met haar favoriete muziek op de iPad en een foto van het log op haar iPhone, spoot haar iBoot over het zoute water! Om de pret erin te houden hebben we, na goed overleg, toch de high aspect gestreken en de fok gehesen. Het moet wel leuk blijven natuurlijk. En daarmee stip ik direct een belangrijke les aan, die ik heb geleerd tijdens deze Ramsgate. Spreek je gevoel uit. Toen die buien overtrokken en de windmeter toch behoorlijk opliep gaf ik bij mijn schipper aan dat het schip met de betreffende zeilvoering en windsnelheden, voor mijn gevoel, niet meer goed te hanteren was. Dat gevoel bleken we te delen en daarmee was de keuze eenvoudig gemaakt. Het kost even wat tijd, zeker vanwege het haperende rolreefsysteem, echter was het zeker de moeite van de inspanning waard. En zoals we allemaal weten, de snelheid bleef nagenoeg gelijk en daarmee waren we alsnog in een kleine zeven uur in Titchmarsh. Daar hebben we direct Manuela (van de Sjtuf) de voorstag ingehesen om het rolreefsysteem te inspecteren, omdat we ter hoogte van Titchmarsh het zeil ook niet meer gestreken kregen en dat is lastig, als je het ook niet kunt inrollen.

u n dancer

o l ien op de Bliss

herhaling vatbaar. Het contact, waar ik zelf niet om verlegen zit, maar misschien anderen wat meer, was over een weer spontaan en heeft aan boord van vele schepen dan ook tot in de late uurtje tot gezellige taferelen geleid. Andre Hazes is herboren en Jan Otten heeft het restaurant aan de haven gekocht en op de Westervaart is het rikken opnieuw uitgevonden. Zo zie je maar waar dat allemaal toe leidt. Het Captain’s Dinner was zoals gebruikelijk weer super georganiseerd en voor ieder wat wils. Het was de eer aan onze nieuwe veurzitter Herman om dit keer de Navigator’s Trophy uit te reiken. Die werd, lang verwacht en nog veel meer verdiend, toegekend aan Jacqueline van Amstel, die hier zeer verguld mee was. Chapeau! En na zo’n week, met nog een prima terugtocht naar Nederland, kan ik niet anders zeggen dat dit wederom een zeer geslaagde Ramsgate was, met een zeer geslaagde schipperse! Ondanks alle dingen die hebben tegengezeten, kan ik met mijn ervaring aan boord van diverse schepen zeggen dat Annemiek zeer goed voorbereid was, bewust van alle dingen die mis konden gaan waarvan je niet wilt dat ze mis gaan en dat ze ook zeiltechnisch de zaken stevig onder de knie heeft. Chapeau voor haar en bedankt!

e stervaart

i n ia

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Ramsgate 2012 Zeezeilen

Ramsgate 2012 Zeuntje Wieb Kingma ‘Hé Joep, ga je weer naar Engeland met de PZV?‘. ‘Ja joh, met Hemelvaart. Ga je mee, jochie?‘.

o ongeveer begon mijn ‘uitnodiging ‘ voor de Ramsgate. Joep staat vaak naast me op het koor, trouw lid maar ook vaak níet aanwezig, dan is-ie weer zeilen, of naar Zwitserland, of Balie, of weet ik waar naar toe. Joep is vrij. Behalve nu.

De inschrijving ‘Schrijf je maar in op de website van de PZV, dan regel ik wel dat je bij mij op de boot zit ‘. Zo gezegd, zo gedaan. Website, waar staat ‘t? Oh, daar. Zeil-CV? Oeps, wat wordt er van me verwacht? Ik heb ’t met Joep af en toe wel over ’t zeilen, over z’n boot, vraag ’n adviesje voor m’n oudste zoon die drie jaar geleden zomaar pardoes zijn ‘Jaike ‘ kocht: ‘hé pa, ik heb ’n

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

‘Hé Joep, heb je actuele kaarten voor de Noordzee? Zal ik die voor de iPad aanschaffen? OK, je hebt al kaarten? Die van Navionics voor je iPhone? Wat heb ik zelf allemaal nodig? Wat zeg je? ZEUNTJE??? Wat is dat? Liedje zingen? Stukje opvoeren? Met andere zeuntjes? Tijdens het CAPTAINS-dinner? En ’t is elk jaar leuker dan het jaar ervóór? Oeps, liedje meezingen gaat ► nog wel, maar zelf creatief, Oh, néé, HELP!!

i m, Aad en Harry

n nemieke is er van af

a l aver

Vragen, vragen, vragen

a l aver

boot gekocht, ga je ‘m mee halen?‘ ‘Ja natuurlijk ‘ antwoordde ik, ‘en wat kost dat wel niet? En waar ligt-ie?‘. Opgehaald in Galamadammen, en onderweg naar het zuiden via de Staande Mast Route moest er nog een plaatsje geregeld worden in Noordschans. Sindsdien wel gevaren maar zéker niet genoeg naar mijn zin. Ik heb pas één keer eerder een zeezeiltocht gemaakt, na anderhalve dag op zee ging de grond van Brighton maar raar op en neer. Geen ‘MDL‘-klachten, alleen maar hunkering naar méér. Dus toen Joep één vinger gaf ….

Joep werd ziek, wél MDL. Later nog …roetsj een uitglijder op de haven en een fractuur erbij. Dus ginne ‘goeie roetsj‘ voor Joep.

En toen was het definitief Leo schreef dat ik wel mee kon varen op een andere boot, als ik dat wilde. Ja graag! ’t Werd de Sjtuf. Manuela en Manfred waren een prima stel om bij aan boord te zijn. Ik was niet helemáál de navigator die zij verwacht hadden, maar we kwamen toch goed aan de overkant. Mede-zeuntje Jacqueline compenseerde, kun je wel zeggen.

Leermomenten

h i lip zit er mooi mee

e e tje krap, Leo!

e Navigator's Trophy voor Jacqueline

Ik heb genoten van het zeilen, mijn boot-genoten, de contacten met de andere bemanningen, de beschaafde palavers, de gemêleerde groep, de organisatie, de Trafalgar-avonden, het captainsdinner, inclusief de prijsuitreikingen en de kommeren-kwel-uitleg van Annemieke met (voor mij) onverwachte uitkomst. Én van onze zeuntjes-act. Alleen die inzet…. tja!, heb je jezelf mét stemvork gebombardeerd tot dirigent, kun je even niet op de melodie komen, maar dat viel niet op denk ik? Voor volgend jaar de navigatie meer ter hand nemen, gegevens over stroming en wind beter in me opnemen, en misschien wat alerter aan het roer?? En Joep? Die is er, hoop ik, volgend jaar weer bij. i e b Kingma W

Geleerd heb ik er wél van. Jááhh, op weg naar Titchmarsh stond ík aan het roer. En toen de wind even ging liggen vroeg ík om een bakje koffie, dat zou er wel in gaan. Jacqueline ging ‘m zetten! Hé, komt daar een zware bui aan stuurboord? Fúúút, ’t water kookt. Manfred, geef je Wieb zijn koffie even door? Wieb, gáát dat zo met die koffie? Ja hoor, Manuela. Ehhhmmm, NEE, neem die koffie maar even terug. Manfred, pak je Wieb zijn koffie even terug aan. NÉÉ, niet terug in de kajuit, OVERBOORD ermee!!! Wieb, geef ROER! GAAT NIET VERDER Manuela!! Help, welk schip is dat aan stuurboord? Welk schip? Ja, dat daar, aan bakboord. Pffffffff, alles ging goed, volgende keer even vragen of de schoten wat losser kunnen Wieb!

Het grote genieten

nara krijgt de zak

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Scilly's

Ramsgate 2012 PZV zeuntjesliederen Het 1-ste lied Achtergrondkoor: Bom….bom….bom…. Als de ochtend gloort En de zon weer schijnt Vaart de vloot weer uit Naar de overkant

Als lid van PZV Wil je zeker mee Op de Ramsgate tocht Naar de overkant

De Ramsgate, de Ramsgate, hoezee

Wij houden van zeilen, bij PZV Wij houden van zeilen. Wij houden van zeilen Wij houden va….han zeilen

e u ntjes

Scilly's

Het 2-de lied Refrein (wijs= My Bonny is over the ocean)

de Røde Båd

Lyra

Zeuntjes, oh zeuntjes, oh zeuntjes, die varen graag mee, op zee Zeuntje, oh zeuntje, dat ben je maar één keer, met twee!

Ik zeil op een rood luxe bootje. De schipper is duidelijk de baas. T’is avonds een luidruchtig zootje. Maar de kachel blijft uit, tja, helaas, helaas. (Refrein)

Leuk varen dat kan je op Lyra. Ik leegde mijn maag in de zee. De gasten die lagen al dubbel. Toen dacht ik, ik ga nooit meer mee, meer mee. (Refrein)

Sjtuf

Marot

Westervaart

Twee zeuntjes die willen naar Ramsgate. Zij gaan met de Sjtuf dan in zee. En voor het geval u het niet weet. Geen wiet maar een heilige, die vaart mee. (Refrein)

Dit zeuntje vaart mee op een zeilschip. Dat zeilschip heet de Marot. De schipper die had een goed zeilplan. Snel varen we waren er zo, er zo. Refrein

De Westervaart ploegt door de golven. Met Ankie of Ruud aan het roer. De zeilen staan strak aan de masten. Breng dan de bemanning retour, retour. (Refrein)

Sjtuf

Scylla

Mikmak

Ons schipper die houdt niet van regen. Da’s niet goed voor zijn tere gestel. En kaas kan hij ook al niet tegen. Is dat nu een Hollander, niet of wel? Refrein

De Scylla het zeskoppig monster. De schrik van de noordelijke zee. Kon de Lyra niet meer achterhalen. Dat viel Max toch zeker niet mee, niet mee. (Refrein)

De schroef was zijn functie vergeten. Er kwam een groot komisch verhaal. Maar als je een klein beetje ziek bent. Dan is het alleen maar gebaal, gebaal. Refrein (zacht), Refrein (hard)

Ramsgate 2012 Mijn leermomenten Ramsgate 2012 Help…het uur van de waarheid: ik ben echt navigator.

i a en Annemieke

n nemieke, Manfred, Manuela

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

h e o, Huub, Jacqueline

Hé, dat is een verrassing, zie op indelingslijst dat ik als navigator vermeld sta. Ai, het uur van de waarheid dan toch. Goed dus dat ik tijdens de vorige tochten altijd goed luisterde naar de discussies, immers die zijn er veel meer dan wanneer je met z’n tweeën bent en veelal overdag vaart. Vanaf 2007 heb ik de overtochten meegemaakt als opstapper. In principe word ik niet zeeziek, maar heb wel tijden dat ik me wat onbehaaglijk voel, met in mijn achterhoofd ‘als het maar niet doorzet ‘, zodat ik liever boven/buiten blijf, en dan vooral achterop en bij voorkeur aan het stuurwiel. Vooral in het begin van het seizoen moet ik blijkbaar nog ‘inslingeren’, zeker bij de Ramsgate. Dit jaar is het zelfs onze eerste keer dat we de box uitvaren.

Ik ben niet zo wiskundig, dus altijd een slag te laat in de redeneringen die gevoerd worden, zeker als er allemaal mannen aan boord zijn. Ik onthoud wat er gezegd wordt, en ga later als iedereen bezig is, nog eens kijken op de kaart en in de Reeds, bestudeer de weerberichten en trek dan eigen conclusies (dus de tocht blijkt goed uitgezet, ha, ha). Ik ben ook eerlijk dat ik soms wat gemakkelijk leun op de kennis van Max. Maar sinds ik zelf met het vrouwenweekend als schipper meedoe (dus zonder Max), begint het afwachtende plaats te maken voor ‘en nu zal het moeten’. Durf en intuïtie heb ik genoeg (soms te veel), maar om alle ingrediënten (ik houd ook van koken) voor een tochtplanning op een juiste wijze te interpreteren, vraagt bij mij nog relatief veel tijd. Zeker het bestuderen van de Reeds: het leest toch anders dan het ‘huis en tuin Engels’ dat ik ken. Maar al doende leert men en de handigheid begint te komen. ►

a d , Rolien, Olga

Zijn vrouwen niet wiskundig ?

te mokken). Die wordt vooral ook veroorzaakt door de eigen onervarenheid en/of onzekerheid (boos op mezelf). Dit jaar heeft Max relatief veel buiten doorgebracht om op die manier mij te dwingen me als een navigator te gedragen.

Ik als docente.

Onderlinge wedijver

Wat ik ook moeilijk vind, is het uitleggen aan mijn mannelijke opstappers waarom ik, of we, nu net die bepaalde koers hebben uitgezet. Zoals gezegd doe ik veel op ‘gevoel’ en toevallig klopt dat nogal eens, maar natuurlijk moet ik het ook kunnen onderbouwen. Dus dat is zeker nog een punt van aandacht de komende zomertocht naar Bretagne. Ik heb ervan geleerd dat, omdat ik nog veel tijd nodig heb, ook de tijd moet nemen voor de uitleg. Ik vind het altijd reuze gezellig met de opstappers, maar dat betekent vaak dat ik te weinig tijd neem voor de tochtplanning. Dat moet voortaan de prioriteit zijn, dan maar later borrelen of eten en minder afwas veroorzaken (als ik kook, gaat alles in de kombuis door mijn handen). Zeker de Ramsgate is een uitgelezen tocht om op al deze zaken te oefenen, omdat je ook de uitleg van de anderen hoort. Ook heb ik geleerd, dat je als navigator er bovenop moet zitten, zodat de bemanning niet alsnog zijn eigen koers gaat varen. Met een ervaren rot als Max aan boord geeft dat geheid discussie (neen geen ruzie, hoogstens dat ik daarna wat zit

Het heeft in ieder geval tot resultaat gehad dat ik me nu meer verantwoordelijk voel om de tocht goed uit te zetten en niet ingehaald te worden door Philip en Mariëtte Beekmans met bemanning en natuurlijk hun boot. Het heeft me in ieder geval getriggerd: Als we dan niet goed aan de lijntjes trekken, dan in ieder geval proberen meer uit de omstandigheden te halen. Een mooie bijkomstigheid is, dat ik dit jaar in het geheel geen last heb gehad van verschijnselen van opkomende zeeziekte. Ik voelde me in mijn sas. Behalve toen Mathy zijn volledige ontbijt en lunch niet binnen wist te houden. Ook daar heb ik van geleerd! Mathy kwam buiten en toonde zich goed ziek. Wij eisten van hem dat hij z’n zwemvest aandeed en zijn lifeline. Dat duurde net te lang en Mathy zat aan de hoge kant, .........dus de volgende keer toch maar eerst je zieke bemanning aan de lage kant plaatsen. Trouwens Mathy was niet de enige zeezieke deze Ramsgate, begreep ik later in Lowestoft.

ra ns

a ns

Vòòr de Ramsgate heb ik als lid van het Shit Happens team veel ►

a r ry

e r man en Jan

Blijf binnenboord

Ik heb deze Ramsgate dan ook relatief veel ‘binnen’ doorgebracht of op de trap, zittend op het randje van de ingang of hangend op het schuifluik. Wij hebben (nog geen) plotter buiten, vandaar.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

geleerd over de gevolgen van overboord geraken. Voorkomen, punt. Dat betekent dat we dit jaar veel nauwlettender zijn geweest met het aanlijnen op zee, zeker in de nacht. Zwemvest uiteraard aan, maar de lifelines moeten gewoon altijd klaar liggen en worden gebruikt. Lig je buiten de boot ook al is het overdag, dan kost een reddingsoperatie al snel minstens een kwartier, en dat kan voor velen al te laat zijn. Denk aan de tocht vanuit Lowestoft naar Titchmarsh. Er zou tijdens die hagelbui of die windvlagen eens iemand buiten boord zijn geraakt. Het gebeurt relatief weinig, maar als je het hoort, zijn het meestal verhalen met een verkeerde afloop. Ook vanaf de kant kun je te water geraken!. Het is Max vorig jaar in de haven van Middelburg gebeurd (sprong te enthousiast van de boot en werd door de wiebelende steiger zo weer verder gelanceerd tussen de steiger en de kade) en dan natuurlijk zijn nachtelijke duik in Titchmarsh (neen geen drank, Arie!). Allebei de keren moest Max door tenminste twee volwassen personen uit het water gehaald worden. Als je dan met z’n tweeën bent, zoals in Middelburg, sta je als schipper machteloos. In Titchmarsh heeft Max zeker 5 minuten in het water gelegen alvorens hij werd opgemerkt en 10 minuten voor hij eruit was.

Sta er gekleurd op ! Bij deze kan ik het niet nalaten om ook iets te zeggen over de kleur van de zeilpakken. Mathy en Ruud hebben allebei een

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

zwart zeilpak. Ik weet het, een ideale kleur, want je ziet er niets op en op een zeilboot is zo’n gekleurd pak al snel goor en vlekken krijg je er niet goed uit. Op de terugtocht liepen Ruud en ik wacht. Ter hoogte van de windmolenparken was ik een tijdje beneden (op onze te oude kaarten stonden een aantal parken niet! Ook een leermoment). Ik kwam weer naar boven in de donkere nacht en schrok me lam want ik zag Ruud niet zitten. Toen ik naar beneden ging, zat hij nog ter hoogte van de kajuit. Bleek Ruud inmiddels achter het stuurwiel te zijn gaan zitten. Zijn fluorescerende strepen waren niet zichtbaar (het was donker). Gelukkig had hij zich aangelijnd. Om die reden ben ik toch ook voor een gekleurd pak (rood of geel). Stel dat hij in het water zou zijn geraakt, dan had ik hem gewoon niet (meer) kunnen zien, alleen als ik met een lantaarn op zijn pak zou hebben geschenen. Nu is dat ook met een kleurig pak, maar gezien te worden (in ieder geval overdag) heeft met rood of geel meer kans van slagen.

Verantwoordelijkheid delegeren Ook een leermoment is het laten verrichten van manoeuvres door opstappers. Sinds ik mede-eigenaar ben van onze boot (Scylla) ben ik daar attent op. Toen ik nog bij anderen aan boord opstapte, kwam het bij mij niet op of was het niet aan de orde dat ik een manoeuvre zou verrichten (denk aan ► aanleggen in sluis, haven, etc). Dat werd in eerste instantie

nemen. Kortom het was weer een leerzame Ramsgate en elk jaar word ik wat wijzer.

Een Ramsgate met een gouden randje Trouwens van alle tochten waarbij we overgestoken zijn, was dit er één met een (Ramsgate) ster. Zeker als medebemanningslid en partner van de vlootvoogd. Max en ik hebben echt kunnen genieten, mede door onze ervaren en gezellige opstappers en ook doordat iedereen van de vloot zijn verantwoording nam. Het was voor mij een tocht zoals een Ramsgate dient te zijn. n et van den Berk Chapeau voor iedereen!

ingegeven door mijn onervarenheid. Ik heb eerst catamaran gezeild en een jaar op de Roermondse plassen met een 7,5 m kajuitzeiljacht. Daarna begonnen met zeezeilen en dan meteen op boten van 30 voet en meer. Ter voorbereiding op het vrouwenweekend met ons eigen schip, heb ik de hele zomervakantie (tocht tot Honfleur) benut om de manoeuvres te oefenen. Daarbij werd ik door veel zaken verrast. We hebben die tocht harde wind en veel stroming gehad; het was echt manoeuvreren. Geleerd van eigen fouten maar ook van het kijken naar anderen. Bij de Ramsgate is het veelal dat Max en ik de sluizen nemen en aanleggen in havens. In de Roompotsluis nam ik het roer over van Mathy om aan te leggen, waarop Mathy opmerkte ‘het is jouw feestje ‘. Dat zette me wel aan het denken, ongeacht of hij dat nu positief of negatief bedoelde. Later in de pub in Lowestoft bij een pint kwam het toch weer aan de orde en werden allerlei aspecten benoemd waarom juist wel of juist niet. Het is natuurlijk het vertrouwen van de schipper in zijn bemanning: stel dat een opstapper schade vaart aan je schip? Dat jezelf schade vaart, oké, maar iemand anders. Daarentegen had jezelf ook schade kunnen varen, etc. Het is toch een flink bedrag dat je zo onder je hebt. Uit de reacties bleek dat het een dilemma is van elke schipper en dat er zeker begrip is bij de opstappers. Hoe moeten die het anders leren? In ieder geval wil ik proberen om bij rustig weer daarin meer risico te

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Ramsgate 2012 Mijn virtuele Ramsgate Helaas geveld door een leverontsteking en een gebroken schouder kan ik alleen in gedachten mee op reis. Ja wat moet je anders... ? Elke dag virtueel de tocht meezeilen.

Ik zou in ieder geval een vast rif in het grootzeil hebben, het advies van Jan de Vin ter harte nemend. Zelf zeil ik met harde wind alleen op mijn fok/genua. Het schiet even hard op en zeilt veel comfortabeler. En ik loop niet meer uit het roer bij naderende buien.

Een goede voorbereiding….

Maar ik heb gemakkelijk praten. Ik win toch nooit een wedstrijd, dus het snelheidsyndroom is uit mijn bestand verdwenen. Is dit een te gemakkelijke manier om geen frustraties meer op te lopen? Hoe dan ook, mijn zeilen is gericht op weggaan en zo prettig mogelijk zeilend aan te komen. Tijd is geen factor voor een gepensioneerde. Zal het captainsdiner lekker zijn, zullen de zeuntjes een goede act hebben ? En wordt er niet teveel gedronken opdat de terugtocht geen problemen oplevert? Gelukkig, eerst moet nog de hele Orwell worden afgevaren, dan kan het promillage wat zakken.

Speciaal voor de Ramsgate had ik een Samsung smartphone aangeschaft, want daar kun je kaarten op downloaden die heel wat goedkoper zijn dan kaarten voor mijn Meridian Marine van Magellan. En die van Navionics zijn uitstekend. Als voorbereiding op de tocht heb ik de route van elke dag in geprogrammeerd. Van het Stellendam naar Lowestoft bijna in een gestrekte lijn, een kleine zuidelijke afwijking bij het Europlatform en dan om de South Holm dicht onder de kust pal noord tot in de haven. Moet kunnen. Ook de tocht naar het zuiden kan met mijn Feeling 720 vlak onder de kust. Je zeilt dan heerlijk in de luwte van de golven. Om in Titchmarsh te komen, heb ik door mijn geringe diepgang veel meer tijd. En zo heb ik elke dag gepland met de nodige uitwijkmogelijkheden.

Welke zeilvoering? Hoe is de wind? Windguru biedt de nodige informatie. Hoe is de wind aan de kust, zes uur later, twaalf uur midden op zee en wat staat jullie te wachten onder de Engelse kust? Wetende dat de meeste boten die informatie ook aan boord hebben, kan ik toch niet nalaten Jan Oome aan boord van de Ribaldus te berichten wat hen te wachten staat tijdens de terugreis.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Snelheidssyndroom

Deo Volente…. Wanneer zeuntje Wieb mij uitvoerig verhaalt van de fantastische week, kan ik mijn gevoel daarin ook kwijt. En zeker, als in de loop van de week jullie kaart uit Lowestoft op mijn mat ligt, weet ik dat er volgend jaar weer een Ramsgate is en ik, Deo Volente van de partij zal zijn. Ge wit ’t oit noit nie.

Joep Vermeulen

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Jacob

mijn oudste kleinkind

Jacob is een klein opdondertje van een wonderkind en toevallig mijn oudste kleinkind van krap zeven jaar oud. Jacob moet zeilen

acob moet zeilen. Hij moet ook voetballen, zwemdiploma’s halen, paardrijden, Engels leren, judo, lego bouwen maar liever meccano, en schatkisten timmeren en boomhutten in het bos. En zijn zusje van vijf jaar elf maanden van zijn lijf houden en zijn broertje van twee beschermen. Maar vooral zeilen. Anders ligt de Existence maar een beetje alleen te liggen. De boot is in 2011 drie dagen gebruikt. Dit jaar gelukkig al drie weken.

Hij stuurt met de verlenger op de helmstok. Want hij is zo klein dat hij niet over de buiskap heen kan kijken. Hij kijkt dus even vooruit aan bakboord en springt dan op de andere kuipbank om aan stuurboord vooruit te kijken, en weer terug, en weer terug. En dat gaat gemakkelijker als je met de verlenger stuurt. Ik ben helemaal trots op Jacob.

Opa Chevalier

Jacob gaat later op een zeilboot wonen Mijn Watersportvereniging Brouwershaven heeft een actief jeugdprogramma met enthousiaste ouders/instructeurs, vier Optimisten met trailer en drie serieuze begeleidingsboten. Na vier lessen kan Jacob al overstag gaan, kent de achtknoop, de paalsteek en de mastworp en heeft hij uitgevonden dat je niet omslaat als je naar boven klimt en de schoot laat vieren bij een harde vlaag. Hij vindt het geweldig leuk. Een natuurtalent. Vorige week vertrouwde hij zijn Mamma, mijn dochter toe, dat hij later op een zeilboot gaat wonen. Zegt dochter Danielle: ‘moet je vriendin dat dan niet leuk vinden?’ Lijkt Jacob helemaal niet nodig. Zegt dochter Danielle: ‘Hij lijkt toch ook wel op jou, Pap’. Diezelfde Danielle vertelt me laatst trouwens dat ze een verkleedfeestje gaat geven, een retro-party. ‘Maar jij hoeft je niet te verkleden hoor Pap’.

Jacob en de paalsteek

Jacob aan het roer Bij de vorige les liggen de bootjes net in het water als Mette vraagt: ‘Jacob, kom je bij mij in de boot?’ Mette is een schattig blond Zeeuws meisje. Ik zou voordat ze uitgesproken was allang bij haar in de boot hebben gezeten. Maar Jacob zegt: ‘Nee, ik ga met Samuel in de boot.’ Wanneer ze in de sleep uitvaren, zie ik Jacob aan het roer. ‘Ja,’ zegt Jacob, ‘ik stuur heen en Samuel terug.’ Op de terugweg zie ik Jacob bij Mette in de boot. Ik denk nog, die Mette, dat is een volhoudertje. Dan zie ik dat Jacob aan het roer zit.

Jacob achter aan sleepje

Ik ben helemaal trots op Jacob Na de laatste zeilles gaat Gerard, de vader van Jacob, nog een stukje met hem varen op de Existence. Gerard doet de landvasten en Jacob op de kuipbank stuurt de boot achteruit de box uit, met windkracht 5 -6 achterop. Half naar de boxen aan de overkant springt hij naar beneden in de kuip, mindert gas, stopt, stuurt het achterschip nog even goed weg zonder wielwerking tot precies aan de overkant, en zet dan de motor op kwart gas vooruit. Ik geloof niet dat hij daarbij nadenkt. Zonder terugverlijeren vaart hij tussen de rijen boxen naar buiten. 42

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Jacob met mast en Mette

Mijn eerste Ramsgate andere tijden Met relativistische zeevaartkunde kom je er ook niet altijd

et als de twee voorgaande keren was ook deze ‘Ramsgate‘ weer een prachtige ervaring. Halverwege de terugtocht vanuit Ipswich hadden we een bekende discussie over de optimale koers. Moet je keurig langs de op een rechte lijn uitgezette waypoints varen of moet je je laten meedrijven met de stroom, ruwweg tweemaal zes uur naar het noorden en tweemaal zes uur naar het zuiden? Het goede antwoord is al bekend sinds Columbus (meedrijven dus), maar onder het dictaat van de GPS doen velen het in de praktijk volgens de eerste methode. Een omweg van een klein uur! De discussie klonk zo vertrouwd dat ik me plots realiseerde dat dit niet mijn derde Ramsgate was, maar de vierde. Het Haringvliet was net dicht in 1971. Op de open Oosterschelde en zelfs op het Volkerak kon het in die tijd enorm spoken bij harde westenwind. Met een bemanning zonder enige zee-ervaring, maar wel vertrouwd met die ruwe Zeeuwse zeegaten, vertrokken we in de zomer van dat jaar uit Willemstad richting Belgische kust met de bedoeling naar Ramsgate over te steken. Mijn vriendin Judith en ik waren opstappers op de boot van Prof. Broer, de toenmalige hoogleraar theoretische natuurkunde aan de TH. Hij heeft getracht mij de relativiteitstheorie en de kwantummechanica bij te brengen maar beschouwde me meer als een goede zeiler dan als een groot natuurkundige. De voornaam van Prof. Broer ben ik nooit te weten gekomen, wel die van zijn vrouw want daar was de boot naar vernoemd. De ‘Lienebetje ‘ was voor de gelegenheid uitgerust met een afgedankt reddingsvlot uit een marinevliegtuig, dat met één opgeblazen compartiment lag vastgesjord onder de giek. Ook de rest van de uitrusting was state of the art: twee kompassen en een radio met draaibare ferrietantenne waarmee je met verbluffende nauwkeurigheid (een graad of tien) radiobakens kon peilen. De acht meter lange Invicta (een mooi van de Stadt ontwerp) deed het voortreffelijk op zee en bracht ons in drie dagen voorspoedig naar Nieuwpoort van waar we wilden oversteken naar Ramsgate. Als voorbereiding op de reis had Prof. Broer een boek aangeschaft over kustnavigatie. De inhoud vond hij echter zo simpel dat hij er naar eigen zeggen slechts een kwartier in had gebladerd en het daarna terzijde had gelegd onder het motto: ‘dat bedenk ik onderweg zelf wel ‘. En dat maakte hij helemaal waar. Aan de vooravond van onze oversteek kregen we een gedegen les relativistische zeevaartkunde, geheel in lijn met de colleges klassieke mechanica. De kern van het betoog was dat de bepaling van de juiste koers naar Engeland sterk vereenvoudigt als niet gekozen wordt voor een coördinatenstelsel dat

vastzit aan de aarde (zoals op de zeekaart of nu de GPS) maar voor een stelsel dat verbonden is aan het water en dus meebeweegt met de stroming. Dat is even wennen want in zo’n stelsel vaart Engeland voortdurend heen en weer, tegengesteld aan het getij. Zes uur lang in totaal tien mijl naar het noorden en daarna zes uur lang dezelfde afstand naar het zuiden. Prof. Broer legde uit dat door die keuze de getijstromen onderweg totaal irrelevant zouden zijn en dat alleen bepaald hoefde worden waar Engeland zich

Prof. Broer bereid de navigatie voor zou bevinden op het tijdstip van aankomst. Vier mijl naar het noorden dus en dienovereenkomstig werd de koers bepaald. Dat bleek uitstekend te kloppen. Zodoende voeren we door het water een rechte lijn; zou je de koers op de kaart hebben uitgezet dan kreeg je een slingerlijn die bijna niemand gekozen zou hebben bij een tochtplanning. Dus het devies is: ‘Altijd recht door zee ‘, en NIET VAN TON NAAR TON. Mijn zoon had dit inzicht al toen hij een jaar of zeven was. We dobberden eens bij windstil weer op de Waddenzee en hij merkte op: ‘Paps, daar komt een groene ton aangevaren‘. Ook dit kun je weer relativeren. Misschien is het wel zo dat natuurkundigen nooit volwassen worden. Overigens hebben we Ramsgate nooit bereikt, maar dat lag niet aan ons. Met Judith is het overigens niets geworden, dat lag wel aan mij of we hadden het tij niet mee.

Paul de Leeuw

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

I Traditiegetrouw kiest PZV rond Koninginnedag het ruime sop om in te slingeren. Met dit keer een Noordvloot (de Yes) en een Zuidvloot (Bliss, Boester, Sifra, Xinia en Sjaak Homan Zuidwest 7). Een verslag van de volledig ingeklotste Zuidvloot.

et is vrijdag 15.00 uur als ik met de Xinia van Wemeldinge uitvaar . Een beetje miezerig is het, maar er staat een prima windje. Met 5 boten doen we mee aan het inslingerweekend-Zuid en vanuit de Roompot varen we naar Blankenberge. Met een 17 meter hoge mast gaan we door de brug bij Zierikzee richting Roompot, waar we samen komen die avond. Het weer begint zich al zorgelijk te ontwikkelen en dat terwijl de vooruitzichten zo gunstig leken. Het begint stevig te waaien, zelfs te spoken. De volgende morgen piekt de windmeter met grote regelmaat tussen de 30 en 36 knopen. De Yes wilde naar de Wadden, maar wacht de storm thuis af. Zij zullen 44

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

k e e w er

n s li n g

In s

e w e r kend e g n li

uiteindelijk zondag alsnog uitvaren.

Verwaaid Tot overmaat van ramp ligt de hele Zuidvloot ook nog eens met de kont in de wind. Het fenomeen “klotsboot” begint te leven en iedereen wil graag draaien. Hier maken we meteen een mooie leerzame oefening van. Lange lijnen worden buitenom van de achterzijde via de punt naar de wal aangebracht en zonder veel inspanning draait een boot van 8 ton netjes om terwijl de wind door het want fluit. De Sifra van Gerben (nieuw PZV lid) blijkt groot genoeg om te dienen als ontbijtzaal voor alle 17 deelnemers. Pannenkoeken, warme broodjes, uit alle hoeken en gaten komt iets lekkers voorbij. Echt palaveren is niet nodig. Boekje, spelletje en wat kletsen. Zo komen we de dag door met dit rotweer. Het plan naar Blankenberge te varen kunnen we vergeten. Breskens wordt het nieuwe plan en de volgende morgen varen we rond 10.00 uur uit via de Roompotsluis de zee op.

Langs de kust Een heerlijke tocht wacht ons. Er staat een mooie deining en we zetten een spinaker op. Met deze deining kun je de golven mooi op de banken zien breken. Een prachtig gezicht maar het zorgt dat we scherp de tonnetjes en kaart in de gaten houden, vooral in de geul van de Rassen waar het smaller wordt. Het gaat verder, dicht langs de kust van Vlissingen, je kunt het strand haast aanraken. Voor een vreemdeling in dit vaargebied een prachtig gezicht. ►

Schipperspraat Tijdens de tocht worden we door de schipper op de hoogte gehouden van nieuwste zeiltermen. We gaan “tacken” in plaats van overstag, we gaan “depoweren” (nee geen fitness oefening) en als je net even zit te genieten moet de “lazy Jack” (luie Sjaak) weer beter naar de tell tales kijken. De schipperspraat van de Xinia hebben we nog uitgebreid met een nieuwe scheepsterm. “tack” is gewijzigd in het commando “toe maar”. Klinkt veel vriendelijker toch? en zelfs de schipper begreep direct wat de bedoeling was.

Small ships Ondertussen ligt de Westerschelde met Breskens voor ons, en met gemiddeld 7 knopen zijn we daar snel. Te snel, want aan de overkant hebben we nog geen zin om te stoppen en we varen terug. Nog even genieten en uitkijken naar de twee “small ships” die met ons meevaren. En het geluk is met ons. We zien ze in de verte aankomen, mooi herkenbaar aan de rode en blauwe romp. Fraaie foto’s en filmpjes worden van elkaar gemaakt en met een 20 knopen

wind gaat de 25 ft lange Boester zo schuin, dat het zeewater door het gangboord bijna bij schipper Willem in zijn broek loopt. In Breskens schijnt de zon en drinken we biertjes tot we moeten plassen. Het restaurant in de haven heeft een prima kok en we genieten die avond met z’n allen van een heerlijk en gezellig diner. Met liedjes en gitaarmuziek testen we de akoestiek van de Zuidwest 7 en sluiten de avond af.

Tocht vol tegenstellingen Maandag,….. Koninginnedag! De Zuidvloot neemt afscheid van elkaar en een ieder gaat richting thuishaven. Sommigen via Hansweert, anderen via het kanaal van Walcheren en wij buiten om langs de kust van Walcheren. Op de Oosterschelde houden we amper wind over en speuren naar de rimpels . Op deze manier zien we kans zeilend Zierikzee te bereiken, maar daarna moet toch echt de motor aan naar Wemeldinge. Een weekeind vol tegenstellingen dus. Het hoort er allemaal bij. We hebben genoten en een voorproefje gehad van wat hopelijk een prachtig seizoen mag worden.

Big Brother is watching you… Herman Van den Broeck

p weg van de Shipwash naar de noordkant van het Greater Gabbard windmolenpark was het erg rustig in het verkeers scheidingsstelsel. Het leek ons dus niet zo erg om in het uiterste Noorden van die shippinglane even een ‘hoekje’ af te snijden door niet dwars over te steken. Dat zou weer enkele mijltjes schelen. Tot we opgeroepen werden door Sunk Vessel Traffic Service dat we met de Nautilus ‘in violation’ waren met ‘rule number 10’ en dat we onmiddellijk onze koers moesten verleggen. Toch fijn dat je dankzij AIS persoonlijk begeleid wordt op onze drukke en gevaarlijke Noordzee. Na mijn welgemeende excuses werd de conversatie met Britse beleefdheid afgesloten. Zo koersten we, mooi dwars, op het windmolenpark af toen er weer een oproep kwam van een ander Control Center. Of we op de Nautilus ‘aware’ waren dat we een afstand van 500 meter tot de windmolens moesten bewaren. Natuurlijk waren we daar ‘aware’ van. We zouden immers net bakboord uit gaan. Onze VHF-correspondent was duidelijk tevreden met dat antwoord, en wij alweer met al die persoonlijke en geruststellende aandacht voor ons kleine scheepje. ►

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

ZEEZEILEN NIEUWE STIJL Een nieuwe redactie, en weer met volle moed er tegenaan.

e afgelopen jaren hebben we wel eens te kampen gehad met gebrek aan kopij. We vroegen ons af of dit bij de tijdgeest hoorde, of dat we zelf als redactie anders om moesten gaan met de manier waarop ons clubblad tot stand komt. Ook de verhouding met de website, die – vernieuwd en al Annemieke Stallaert – een belangrijke rol is gaan spelen in de communicatie binnen onze vereniging, speelt natuurlijk een rol. Tegelijkertijd merken we dat veel leden ontzettend enthousiast reageren op een gedrukte Zeezeilen. Naast de enige verhalen speelt de vernieuwde opmaak daarbij natuurlijk een rol, maar ook het genoegen om ‘m op je gemakje (bij voorkeur onder het genot van een kopje koffie in de kuip) te kunnen lezen, en te kunnen bewaren (want wie weet komt die tip toch nog eens van pas).

Snelheid vs. Diepgang We kwamen tot de conclusie dat er absoluut een plek is, een noodzakelijke plek zelfs, voor een gedrukte Zeezeilen naast de digitale communicatie. Dat betekent natuurlijk wel dat de webredactie en de Zeezeilenredactie nauwer gaan samenwerken. Niemand zit er op te wachten het zelfde stuk twee keer te lezen. Waar webcommunicatie meer geschikt is voor snelle oproepen, korte verslagen en het overzicht van wie-wat-waar, moet de Zeezeilen meer achtergrond

bieden, een bredere terugblik of verdieping, en natuurlijk heel veel mooie foto’s. Ons doel is om site en clubblad elkaar te laten versterken. Niet of - of maar en - en.

Structuur Dat gaat een hoop van ons allemaal vragen. Maar als het goed is ook een hoop voordelen bieden voor de ijverig schrijvende leden! Er komt na de zomer één loket, waar u al uw pennenvruchten aan kunt bieden. Want waarom zouden we u (behoudens dit stukje) vermoeien met hoe het redactieproces er aan de achterzijde uitziet? Ook de frequentie gaan we aanpassen. Er komen drie nummers, een voorjaarsnummer met terugblik op de winteractiviteiten, een herfstnummer met terugblik op de zomer, en een winternummer met daarin veel achtergronden en lekker-lange-bij-het-haardvuur verhalen. In de zomer hebben we twee digitale brochures, eentje direct na de Ramsgate, en eentje in de zomer. Beide vooral gevuld met actuele foto’s en snellere, korte berichten. Zodat iedereen snel weet hoe prachtig je zeiltocht was.

Kopij Het gebrek aan input betekende vaak verschuivende deadlines. En dan toch vaak de vraag “wanneer verschijnt de volgende Zeezeilen?”. We hebben de proef op de som genomen en zijn zelf op zoek gegaan naar verhalen. Want die zijn er natuurlijk meer dan genoeg. Het eerste resultaat vindt u in dit nummer. Maar we kijken ook vooruit naar volgende nummers. Nu al zijn we op zoek naar leden die in het herfstnummer hun vakantieverhalen willen delen, of in het voorjaar een terugblik willen aanleveren op de winteractiviteiten of de eigen kluservaringen. Dus bij dezen dan toch weer de oproep: bedenk, als je komende zomer lekker aan ‘t varen bent, of komend najaar weer aan de altijd groeiende klussenlijst begint, gelijk ook even of je er een verhaal van zou kunnen maken voor ons clubblad. En die mooie foto’s willen we natuurlijk sowieso hebben!

Big Brother is watching you… Wat zou er gebeurd zijn zonder de hulp van Big Brother? Zouden we overvaren zijn door dat ene schip dat net buiten het VSS voor anker lag? Zouden we zoals Don Quichote te pletter gevaren zijn tegen de molens of vermorzeld door de wieken? Maar heeft Big Brother ook gezien dat we bij de tocht van de Roompot naar Lowestoft dwars door de rotonde aan de Noord Hinder gevaren zijn? Voorlopig zit er nog geen ongewenste post in onze brievenbus…

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Een boot uitzoeken. Wat mag het zijn. Zoektocht Onze zoektocht bestond uit anderhalf jaar kijken op Botenbank en andere site’s. En natuurlijk bootjes kijken in havens. Veel geluisterd naar verhalen en meningen van clubgenoten. Voldoende ballast op zee is wel zo prettig. Denk aan een kiel van minstens 1,90 m om goed aan de wind te kunnen zeilen.

Onze wensen • • • • • • • • • • • • • •

Degelijk schip van ca. 35 voet. Polyester. Goed vaargedrag op zee. Moet wat wind kunnen hebben. Niet te grote kuip, waar je je goed schrap kunt zetten. Brugdek - tegen binnenkomend water. Kaartentafel in vaarrichting. Geen langs keuken, niet gezellig, kijk je tegenaan – er zijn uitzonderingen. Geen teak dek. Wel mooi en veilig, maar duur als het aan vervanging toe is. Moet in het budget vallen. Diepstekend. Warm interieur. Alles vanuit de kuip te bedienen. Boot moet een veilig gevoel geven. Voldoende motorvermogen.

Wij hebben onder andere gekeken naar Victoire, Hallberg Rassy, Sadler, Catalina en Grand Soleil, mooi maar de laatste een beetje dun overal.

Wat is het geworden? We kwamen bij de Contest uit, voor ons de beste boot. Diepstekend, die van ons steekt 1,65 m, er is een versie van 1,90 m, maar het is ons niet gelukt die te vinden. Kiel weegt wel 150 kg meer dan de 1,90 m versie, wat resulteert in een ballast aandeel van 45 %. Boot weegt 6.900 kg schoon aan de haak. De motor voldoet met zijn 36 pk ruim aan de regel van 4 à 5 pk per ton gewicht. Zij heeft een mooi warm interieur

met mooi doorlopende houtnerven. Alles is vanuit de kuip te bedienen, makkelijk en veilig. Ook de bereikbaarheid van motor, accu’s , tanks etc. is goed. Cursus ‘bootinspectie’ van de PZV was aan ons goed besteed. Alle details geabsorbeerd en toegevoegd aan de check-list. Uiteindelijk hebben we Rob Drost gevraagd onze keuze te inspecteren.

Aanloopkosten We rekenden op wat ‘aanloopkosten’. Boot is ten slotte van 1982. Niet verwacht dat het op een bijna-revisie van de motor uit zou komen. Motor liep warm, bijna alles vervangen. Wat aan de buitenkant van de motor zat, liep soms nog warm. De drie koppen eraf laten halen; bleek de middelste de boosdoener te zijn met een volledig dicht geslibd kanaal. Stroom opbouwen of vasthouden was ook wat moeilijk voor haar, maar na de nodige ingrepen is dat ook opgelost.

De boot We kunnen ons in de boot en aan dek goed en veilig bewegen, er zijn voldoende handgrepen. Vorig jaar tijdens een rondje Wight en Kanaaleilanden hebben we hebben ons geen moment onveilig gevoeld; alleen bij de race van Alderney, hadden we twee luiken wat open staan, met als gevolg …………; stom ja. Wat ons prettig verrast heeft, is de snelheid van de boot vanaf 4 Bft bij halve- en voordewindse koersen. Dit komt mede door de masthoogte, vanaf de waterlijn 17,20 m en de flinke giek, die resulteren in een behoorlijk zeiloppervlak. De boot is verder voorzien van bakstagen en een kotterstag.

Nu komt het. We kozen voor een stoere naam bij een stoere boot: ‘Zuid West 7’. Men zegt dat je nooit een naam van een boot mag veranderen, ‘want rampspoed zal u treffen ‘. Dat hebben we dus mooi in de wind geslagen. Onze thuishaven is Sint Annaland, een open haven op Tholen.

Huub Mol

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

Nog meer Kommer en Kwel Over grommend lawaai, slapeloze nachten en spinnende poes

ls houder van de Kommer en Kwel trofee kun je zelfs in de mooiste streken, zelfs na een zeer voorspoedige overtocht, soms slapeloze nachten hebben. Vanuit het Philip Beekman kleine ankerplaatsje Laxe in het Noordwesten van Galicië/Spanje een verhaal dat ik jullie niet wil onthouden.

Klankkast Dat met een bemanning van twee de autopilot op lange tochten een bijna onmisbaar hulpmiddel is, zal duidelijk zijn. Theo Bouwman had tijdens de Ramsgate al opgemerkt dat de stuurboordbevestiging als een soort klankkast voor versterking van het gegrom van dit apparaat zorgt. Die opmerking heeft mij natuurlijk als trotse houder van de Kommer en Kwel trofee slapeloze nachten bezorgd. Ook omdat hierdoor het verblijf in de achterhut voor opstappers, maar ook voor schipper en coschipper minder aangenaam wordt, terwijl dat toch een zeer zeewaardige rustplek is. Dus was ik al aan het nadenken over geluidsdempende constructies en dit denken hield mij ook weer uit de slaap.

Uit elkaar halen is één ding… Echter gedurende onze tocht nam het gegrom van de drive toe, en begon ik me over dit lawaai echt zorgen te maken.

Wat had het te betekenen? Deze week dus maar de stoute schoenen aangetrokken en het ding eens van binnen geïnspecteerd. Nu even iets technisch: inwendig drijft een klein motortje via een planeetwielenstelsel een schroefspindel aan, die op zijn beurt de arm verlengt en verkort. Voor ik het wist had ik op mijn tafel dus heel wat onderdeeltjes liggen, waaronder 35 miniatuurkogeltjes van de kogelkringloop bij de schroefspindel. Dit bleek echter in orde. Dus weer een slapeloze nacht, die echter een idee opleverde hoe ik het een en ander weer in elkaar kon zetten.

Skeelers en scooters Met nieuwe smering klonk het al beter, maar gelukkig had ik ook nog even naar de rest van het systeem gekeken en het viel mij op dat er een forse speling zat op het kogellager van het planeetwiel. Op de ring daarvan stond een typenummer en ik besloot in ieder geval, indien mogelijk, een reservelager aan boord te nemen. Deze de volgende dag bij de tweede ijzerhandel gevonden! Voor vier euro had ik nu vermoedelijk het juiste lager, dat overigens ook vaak in skeelers en scooters schijnt te zitten.

Ingebouwd alarm Na een dag zeilen met toch nog te veel bijgeluiden vonden we het verstandig om te proberen ook dit lager te vervangen. Na anderhalf uur was de klus geklaard. Het enige probleem was dat het op het planeetwiel was bevestigd met een perspassing, maar op het fornuis voorzichtig warm stoken van het oude lager en koelen van het planeetwiel hielp. In elkaar zetten lukte met wat creativiteit ook. Het resultaat: het grommen van de drive is nu veranderd in het liefelijke geluid van een spinnende poes. Mariëtte en ik weten niet eens of het ooit zo beminnelijk heeft geklonken. Het probleem van de klankkast is nu juist geen probleem meer, maar een door Hallberg-Rassy bedacht waarschuwingssignaal om eens te kijken naar de lagers van de autopilot.

Schroef in de Zandkreeksluis Ter lering en een beetje vermaak

ijdens het laatste weekend van april hebben Harrie Olie en Annemieke Stallaert het inslingerweekend georganiseerd. Een heel nuttige activiteit waar je elkaar en je schip beter kunt leren kennen alvorens de Ramsgate-tocht van start gaat. Hoewel ik de hele winter aan

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

de Grevelingen Cup heb deelgenomen, is de zee toch altijd weer een ander vaarwater met heel andere omstandigheden. Na een verwaaide dag in de Roompot, zijn we met vijf schepen op zondag van de Roompot naar Breskens gezeild. Een heerlijk tochtje om de kop van Walcheren en dan de Westerschelde over. Het kan daar redelijk spoken, maar het was een prachtige dag met een blauwe lucht en windje 5/6. Nou is Breskens geen

geweldige haven qua gezelligheid en uitstraling, maar deze haven is eigenlijk altijd goed aan te lopen en het clubhuis met haar garnalenkroketten maakt alles goed. Bovendien, voor de fijnproevers onder ons, op circa tien kilometer van de haven ligt een sterrenrestaurant, de Kromme Watergang, waar je overheerlijk kunt eten!

Marifoongetoeter Op Koninginnedag hebben de Bliss en Boester, vanwege de richting van de stroom, besloten via het Veerse meer terug te varen naar onze thuishavens. Het kanaal van Walcheren door en bij Veere een sleepje van de Bliss aan Boester in verband met motorproblemen, die snel opgelost worden door schipper en zijn bemanning. Al kruisend het Veerse Meer over, horen we al van verre getoeter. En ook op de marifoon worden verschillende oproepen gedaan waarop door het betreffende schip niet gereageerd werd. Nog voor Kortgene worden we met hoge snelheid ingelopen door een riviercruiseschip. Al toeterend waarschuwt zij ons voor haar komst. Met een uitgekiende slag geven we haar voorrang. Als zij passeert zien we haar naam: “Scenic Diamond” uit Valletta. Aha, dus daarom reageert zij niet op de oproepen. Ofwel de marifoon staat niet op het juiste kanaal, ofwel de kapitein verstaat er geen drol van. Achteraf denk ik dat van beide sprake is.

Hekschroef Na het strijken van de zeilen, motoren we richting de Zandkreeksluis. De Boester ligt al te wachten aan de wachtsteiger en wij voegen ons bij hen. Neeltje Jans geeft aan alle wachtende (zeil)schepen aan dat beroepsvaart voorrang heeft en dat de “Scenic Diamond” als eerste de sluis binnen mag. Nadat we in eerste instantie dachten dat er geen plek meer voor ons zou overblijven, blijkt er aan de stuurboordzijde voldoende ruimte voor een enkele rij jachten. Een groot zeilschip, circa 50 voet vaart als eerste naar binnen. We zien wel het schroefwater, echter vermoedt de schipper niet zo’n sterke stroming. Zijn schip wordt bijna volop tegen de sluiswand opgestuwd. Omdat hij zeker 8 passagiers heeft, kunnen ze het schip goed afhouden en afmeren. De Boester gaat als tweede en Willem stuurt zijn schip zo hard en dicht als mogelijk langs het cruiseschip om voldoende ruimte te creëren. Ook hij wordt behoorlijk opzij geslingerd. Annemiek is een beetje zenuwachtig, en terecht. De motor kan het hele weekend alleen nog maar vol vooruit of vol achteruit en niets daar tussenin. Dan heb je sowieso al een gespannen gevoel bij het binnenlopen van haven of sluis. We overwegen om een schutting te wachten, maar zetten toch door. We volgen dezelfde route die Willem heeft gevolgd. Ook wij worden behoorlijk opzij gezet en heen en weer geslingerd. Annemiek houdt goed roer en met een beetje afhouden, ook aan de zijde van het cruiseschip, besparen we ons een nieuwe preekstoel en liggen we uiteindelijk aan de bolders. We bereiden ons vast voor op het vertrek. Aangezien de beroepsvaart ook weer als eerste mag uitvaren, besluiten we zowel een voor- als achterspring gereed te maken om vast te zetten na het schutten, met de motor standby en eventueel in zijn vooruit als het nodig is.

Kraaaaaak Een zeilschip dat als laatste arriveert heeft van dit alles niets meegekregen en vaart zonder er erg in te hebben de sluis binnen. Nou, jullie kunnen je zelf wel voorstellen wat er vervolgens gebeurde. Een knal en wat gevloek later, heeft dit echtpaar een behoorlijke schrik en averij opgelopen. Via de marifoon roepen ze het cruiseschip op, maar er komt geen enkele reactie. Neeltje Jans reageert wel, maar om nou te zeggen dat je daar iets mee opschiet. Neeltje Jans geeft aan dat men zelf besluit om de sluis binnen te varen en dat zij niet kunnen zien op het cruiseschip zijn schroef wel of niet uit heeft gezet. De schipper is kwaad. Ik kan me dit goed voorstellen, echter ben ik het wel eens met het feit dat je als schipper op eigen verantwoordelijkheid en naar eigen inzicht dit soort beslissingen dient te nemen. Na alle commotie komt ook de kapitein van het cruiseschip nog een kijkje nemen. Maar tot veel meer dan een “I’m sorry” komt hij niet. Neeltje Jans besluit echter toch om de pleziervaart als eerste de sluis te laten uitvaren en al toeterend komt onze Italiaanse weer voorbij zetten. Annemiek geeft haar naam en telefoonnummer zodat zij, wanneer nodig, kan getuigen van het incident. We wensen ze veel succes.

Hoe zit dat nou? Bij thuiskomst ben ik toch nieuwsgierig. Ik vertel het verhaal aan een vriend van mij die in de beroepsvaart heeft gezeten en hij vindt het altijd interessant om dit soort dingen vervolgens uit te zoeken. Uit artikel 6.28 lid 9 sub b van het BPR blijkt dat de schipper van zo’n groot passagiersschip verplicht is na het afmeren de schroef stil te zetten in de sluis. Zeker als er pleziervaart meeschut, geeft een coördinator bediening van Neeltje Jans mee. Ook geeft deze coördinator aan dat de jachtenschipper niet verplicht is het schroefwater in te varen en als hij net in of voor de sluis achter het schip blijft drijven hij de sluiswachter kan verzoeken maatregelen te treffen. De sluiswachter moet de schipper van het cruiseschip er toe bewegen om de schroef af te zetten (mits er marifooncontact is). Hoewel er sprake is van een overtreding, moet je als schipper dit soort situaties, zoals in alle gevallen, met verstand beoordelen. Daarbij kan kennis van de reglementen je ondersteunen bij het ondernemen van acties, het liefst voorafgaand aan het incident!

Rolien Lucassen

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

com

SCHADECoach

Uw claimexpert

Heeft uw boot schade opgelopen? U benadeelt uzelf als u de schade zelf regelt en geen gebruik maakt van onze (voor u) gratis hulp! Is uw schadeclaim afgewezen? Lees onze website zodat u niet hoeft te zeggen: â&#x20AC;&#x2122;had ik dat maar eerder geweten!â&#x20AC;&#x2122; Schadecoach.com info@schadecoach.com

Postbus 49 7037 ZG Beek

Lion Sails Holland b.v.

Kwaliteitszeilen uit eigen werkplaats Veerhaven 1b 4485 PL Kats (Zld.) Tel: 0113 - 600291 Fax: 0113 - 600249

Lion Sails

Internet: www.lionsails.nl E-mail: info@lionsails.nl Handelsregister Middelburgno. 22026358

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur, zaterdag van 10.00 - 13.00 uur 50

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Janny van Offeren Sint Gerardusplein 8, 5644 NE Eindhoven

040-2930432

janny_van_offeren@yahoo.com

GEEN LID MEER Hugo en Saskia Bakermans, Dik Joosten, Ewout de Koning, Ynze Kuiper, Ad Verzuu, Pamela van der Vleuten, Renso Vonk. NIEUWE BOTEN Hans van Reenen Lady Five Maarten Mertens Arlan Rohel

Sint Annaland

Najad 361 1120*350*160 Kustvaarder 700*244*168/76

NIET MEER IN DE VLOOT Game Alphons Dijkstra Seabert Bas Ziekenheiner WIJZIGINGEN Voor het doorgeven van wijzigingen, zie de betreffende colofonrubriek. In Zeezeilen worden alleen wijzigingen van leden en boten vermeld.

ZEEZEILEN, verenigingsblad van PZV Zeezeilvereniging (verschijnt 3 - 4 x per jaar) BESTUUR Herman Van den Broek Martien Oerlemans Sjaak Homan Martijn van Dijk Maarten Roks Paul de Leeuw

voorzitter secretaris secretaris@pzv-zeezeilen.nl penningmeester penningmeester@pzv-zeezeilen.nl voorzitter winteractiviteiten voorzitter zomeractiviteiten voorzitter communicatie

REDACTIE ZEEZEILEN / WEBREDACTIE / WEBSITE Paul de Leeuw hoofd redacteur Redactie Zeezeilen Marijke Alders Annemieke Stallaert Joep Vermeulen Peter Chevalier Piet Lucassen (vormgeving) E-mail: zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl

Web Redactie Chiel de Jong Bauke Sijtsma Maarten Roks

WEBSITE Jacques Jansen Joop Verboom

E-mail: webredactie@pzv-zeezeilen.nl

E-mail: webmaster@pzv-zeezeilen.nl

RAMSGATE COMMISSIE Leo van Leeuwen

voorzitter

E-mail: ramsgate2012@pzv-zeezeilen.nl

INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE EN BOOTADMINISTRATIE Wij verzoeken U wijzigingen in Uw contacten/of bootgegevens door te geven aan de Webmaster; deze worden dan opgenomen in adresbestanden en op de website: webmaster@pzv-zeezeilen.nl BETALINGEN Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen gaarne overmaken naar ING 3222325, ten name van PZV-Zeezeilvereniging te Veldhoven, met vermelding van de aard van de betaling. KOPIJ U kunt kopij aanleveren per e-mail aan: zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl. U kunt kopij en foto's ook aanleveren per CD en opsturen aan: Joep Vermeulen, Veluwepad 26, 5691 LP, Son. De teksten aanleveren in WORD, ZONDER OPMAAK, ZONDER ILLUSTRATIES en/of TABELLEN. Digitale illustraties identificeren met naam en titel van het bijbehorende artikel en aanleveren in hoge resolutie: minimaal 250 kB. De redactie van Zeezeilen heeft het recht de ingezonden artikelen te wijzigen, in te korten en zelfs te weigeren. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het artikel en voor de mening die er in wordt weergegeven. Die mening komt niet noodzakelijk overeen met de mening van de redactie en het bestuur van PZV. Ingezonden bijdragen, fotoâ&#x20AC;&#x2122;s en illustraties dienen vrij te zijn van auteursrechten en PZV zal in geen enkel geval auteursrechten vergoeden. Het is niet toegestaan artikelen en beeldmateriaal uit deze uitgave over te nemen. Overname kan alleen met schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van de bron. ADVERTENTIES Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen. WEBSITE: http://pzv-zeezeilen.nl

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012

- RANGE CRUISER-SERIE -

STYLE IN STEEL: MEER DAN 60 JAAR PASSIE VOOR UW VAARPLEZIER

430

450 sedan variotop �� PZV ZEEZEILEN, NUMMER 2, AUGUSTUS 2012 ��