Zz 2003 4

ZEEZEILEN Schippers en Schip

Jaargang 22 nummer 4, december 2003 www.pzv-zeezeilen.nl

Sint Petersburg revisited

Morgen is het kerstmis

Overlevingsweekend

Inhoud

3 3 4 5 6 8 12 14 18 22 22 23 24 27 28 30 32 34 39 42 42 43

Redactioneel Hans van Reenen Van de voorzitter Philip Beekman Nieuwe leden De nieuwe leden Kanaal 77 Vanuit het kraaiennest De uitkijk Schippers en schip Ilse en Leon Bierman De Chirurgijn Aad Bostelaar Morgen is het kerstmis Docus Heringa Op eigen kiel naar de opera Adri Visser Observatie Aaldert van der Vlies Sunshine's dilemma Ab Pasman Onze website opnieuw bekeken Peter Veger Sint Petersburg revisited Piet Dijkema Sunshine's dilemma: antwoord Ab Pasman 200 Myls SOLO Jacqueline van Amstel Eindejaarsweekend Johan Kortas Zomertochten 2004 Peter Slikkerveer Overlevingsweekend Corrie van Oort Ruud Heezemans Verslag van de ALV Aite de Jong Monsterrol Colofon PZV in kleur

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur wo zo za do

17 dec 11 jan 2004 7 feb 29 jan

di 17 feb wo di di di za

Verschijnen Zeezeilen nr. 4 Nieuwjaarsborrel in de Pub Sluiting kopy Zeezeilen nr. 1 Presentatie van Rene van Es, groepscommandant waterpolitie, vanaf 20.00 u in de Pub Verslag van de aanbrengtocht Kanaaleilanden door Martin Droogh Verschijnen Zeezeilen nr. 1 Begeleiding theoretische kustnavigatie

24 mrt 16, do 18, 23, do 25 en 30 mrt 20 mrt Theorie en praktijk over polyester

Tochten Oostzee en Finse Golf

200 Myls SOLO

2

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

Morgen is het kerstmis

REDACTIONEEL

A

ls u dit leest dan is de kortste dag van dit jaar al weer nabij. Van degenen onder ons die in het gelukkige bezit zijn van een boot zullen de meesten hun scheepjes inmiddels op het droge hebben. Waar doet die zin me nu aan denken?

Ondertussen wordt er links en rechts al weer driftig nagedacht over mogelijke verbeteringen aan de eigen boot en komen voorzichtig de eerste vaarplannen voor het nieuwe seizoen op tafel.

In dit nummer vind u stof tot nadenken over het nieuwe seizoen (‘Zomertochten 2004’). De boeiende reiservaringen van onze ‘Sint Petersburg-gangers‘ van dit jaar, zoals verwoord in enkele artikelen in dit nummer, zullen zeker ook niet nalaten de plannenmakerij te bevorderen. Wie willen het komende jaar die stap ook eens wagen? Heerlijk om zo al weer een beetje met het volgende seizoen bezig te zijn. Zo blijf je ’s winters ook nog een beetje zeilen, al is het dan virtueel om dat woord maar eens te gebruiken.

H

Maar er zijn er kennelijk ook onder ons die van de winter nog eens echt willen zeilen, zie in dit verband de oproep van de Wintercommissie in haar recent rondgestuurde convocatie.

Ook als redactie zijn we voor een deel al weer met de gedachten bij het vol-

te vervallen. De eerste is ‘Sunshine’s dilemma’ . Die rubriek zult u met ingang van het volgende nummer niet meer terug vinden. De auteurs, Ciska Goedhart en Ab Pasman, hebben te kennen gegeven voorlopig even ‘hun kruit te hebben verschoten’. Begrijpelijk, na al die tijd. Ab en Ciska, hartelijk dank voor de vele, uitdagende dilemma’s waar jullie ons de afgelopen jaren deelgenoot van hebben gemaakt.

Hans van Reenen

Binnen de redactie zijn al een aantal leuke ideeën en suggesties geopperd voor nieuwe artikelen, thema’s en rubrieken, zie bv al in dit nummer de nieuwe rubriek ‘Vanuit het kraaiennest’.

We zullen die ideeën de komende tijd verder uitwerken en in onze plannen voor volgend jaar vastleggen. U zult er in 2004 vanzelf meer van zien.

gende jaar. Ook wij zijn aan het nadenken over mogelijke vernieuwingen en wel in ons aller Zeezeilen. Enkele van de bestaande rubrieken zullen de komende periode natuurlijkerwijs komen

Tot slot, dicht bij de kortste dag betekent ook dicht bij het einde van het jaar. De redactie wenst u en de uwen een goede jaarwisseling toe en voor het nieuwe jaar een behouden vaart.

Van de voorzitter

et karakter van de PZV wordt gevormd door een passie voor zeilen – op zee. Zeilen op zee vraagt conditie, kennis en ervaring. Samengevat: zeemanschap. Naast een investering in tijd ook een investering in geld. Dat kan alleen als je je echt toelegt op zeezeilen. Heb je zelf een schip dan is de ‘commitment’ aan zeilen in ieder geval vanzelfsprekend. Voor de PZV komt daar dan nog de zee bij en dat betekent van alles net wat anders en meestal wat meer. Meer golven, meer stroom, meer wind, meer navigatie, steviger en meer uitrusting. En meer bemanning.

Heb je geen schip, dan is de drempel naar zee misschien nog groter. Waar vind je betrouwbare schepen en schippers? Hoe bouw je ervaring op? Ook dat vraagt ‘commitment’. Aan boord op een wat langere tocht moet het allemaal klikken. Het vertrouwen, de werkverdeling, de gespreksstof. Vanzelfsprekend spelen persoonlijke voorkeuren mee. De chemie aan boord moet kloppen.

Voor opstappers en voor schippers is de PZV het thuishonk voor hun hobby. Binnen de PZV is er begrip voor al deze factoren en wordt vanuit dat begrip samen gezeild.

Zo een nadrukkelijke verbinding tussen schippers en opstappers vind je eigen-

lijk alleen bij de PZV. Om succesvol lange afstanden op zee te zeilen zijn opstappers net zo hard nodig als schippers met schepen. Er wordt wel gezegd: een schip is net zo goed als zijn bemanning. Daaruit blijkt maar weer hoeveel schippers en opstappers voor elkaar betekenen. De PZV heeft geen eigendommen, maar eigenlijk alleen leden.

Philip Beekman Daarom is de PZV er niet voor de leden, maar de PZV is van de leden.

Om kernachtig ons karakter tot uitdrukking te brengen, dus voortaan: PZV ZeeZeilvereniging van Schippers en Opstappers.

De afgelopen maanden hebben we gekeken of de PZV nog op alle punten op koers ligt. We vonden aanleiding tot enig bijsturen. Samengevat is er meer

behoefte aan zeilen, actie en leren.

Wel gezellig, niet gezapig. Onze activiteiten zullen met iets meer nadruk hierop inspelen. We zullen de programma’s nadrukkelijk vormgeven rondom de thema’s tocht/leren/sportief/gezellig. Dat kan op allerlei manieren en de winteren zomercommissie gaan dit in onderlinge afstemming oppakken. We zullen vorm moeten gaan geven aan de behoefte om in verenigingsverband intensiever te leren. Deze behoefte wordt met name bij de wat jongere leden gevoeld. Een commissie zal ons hier van advies gaan dienen. Zij zullen meedenkers dankbaar zijn. De communicatie zal er meer op worden gericht om de jongere leden makkelijk de weg in de vereniging te laten vinden. Naast de activiteiten en de pub, zullen e-mail en het web daarbij meer worden ingezet. Email en het web zullen onze normale communicatiekanalen worden. De website zal ons prikbord worden voor activiteiten en kennis. In de ALV bleek er brede steun voor deze aanpak.

Met de uitwerking van deze plannen zijn we al een eind op streek. Wij wensen alle leden een heel plezierig jaareinde en zijn ervan overtuigd dat we met deze bijstellingen in 2004 sportiever en dynamischer zullen worden en gezellig zullen blijven.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

3

NIEUWE LEDEN

Vier nieuwe leden stellen zich aan u voor: Sjors Janssen, Gerard Schonck, Dennis van Thiel en Marjorie Wilhelmus.

Sjors Janssen

D

it wordt niet het gebruikelijke verhaal van iemand die van huis uit met watersport is opgegroeid.

Ook heb ik niet op jeugdige leeftijd met vrienden in open boten het water en de omliggende kroegen onveilig gemaakt.

Nee, mijn eerste ervaring met zeilen heb ik als mid-twintiger opgedaan op een zeilcursus in Velden aan de WĂśrthersee. Jawel, u leest het goed, Velden in Oostenrijk! Deze door de ANWB georganiseerde vakantieweek omvatte het verblijf in een sporthotel gecombineerd met vijf dagen les in een open zeilboot.

Voor mij en mijn vriendin leek dit een aardige afwisseling in onze drieweekse trektocht door Oostenrijk. En dat was ook zo. Prachtig weer, een schitterende omgeving, een vrouwelijke zeilinstructeur en nog een vrouwelijke medecursist zorgden voor een fantastische vakantieweek. Met drie dames op een boot!

Door het vrijwel ontbreken van wind stelde het zeilen uiteraard niets voor. De enkele uurtjes dat we windkracht twee hadden waren een groot feest, want dan gingen we duidelijk vooruit. Onze interesse voor de watersport was wel gewekt.

Door drukke werkzaamheden en veel zomeractiviteiten, wielrennen en fietsvakanties in Frankrijk, had het watersportgebeuren zich bij ons maar matig ontwikkeld. Het bleef eerst beperkt tot het af en toe huren van een open zeilboot op de plassen bij Mook en Roermond. Daarna durfden we het aan om in Friesland eens een kajuitboot te huren, eerst 22, daarna 25 en ten slotte 27 voet. Vervolgens maakten we de grote

4

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

Nieuwe leden sprong naar Zeeland: een Compromis 777 op het Grevelingenmeer. Toen we ook dat leuk vonden besloten we zelf een boot te kopen. Ik was inmiddels met mijn toenmalige vriendin Leny getrouwd en we hadden twee dochters gekregen.

Dus weer met drie vrouwen aan boord.

In 1993 hebben we een Kievit 27 gekocht. Toen er een aantal jaren later ook vriendinnetjes mee mochten, stapten we over op een Fellowship 33. Door nog steeds drukke werkzaamheden bleven onze zeildagen beperkt tot twee weken vakantie en een aantal weekenden.

In 2001 heb ik een ingrijpende wijziging gebracht in mijn werkomstandigheden.

Mijn meer dan fulltime baan op een accountantskantoor heb ik ingeruild voor een zelfstandig bestaan als financieel adviseur. In dit kader ben ik bedrijfsmatig bij ondernemers actief, wat in het verlengde ligt van mijn vorige functie. Ik geef ook beleggingsadviezen aan particulieren. Omdat ik nu mijn tijdsbesteding volledig zelf in de hand heb, blijft er meer tijd over voor de zeilboot. Om al deze wijzigingen te onderstrepen zijn we in 2001 overgestapt op een Nordship 35.

Doordat we maar weinig tijd aan het zeilen hebben kunnen besteden is onze ervaring beperkt gebleven. De Zeeuwse wateren en het IJsselmeer lukt nog wel.

Maar de zee op? Ik hoop door mijn lidmaatschap van de PZV en de daarin gebundelde ervaring en kennis mijn onbekendheid met het grote water weg te werken. De tocht naar Engeland zal er voor mij volgend jaar nog niet inzitten, maar stapje voor stapje‌

Gerard Schonck

M

ijn naam is Gerard Schonck.

Ik ben gehuwd met Marijke, en samen zijn we de trotste bezitters van een Najad 331 met als thuishaven W.S.V. Bru (Bruinisse). De haven direct na de sluis als je de Grevelingen opkomt. Wij hebben een dochter Suzanne en een zoon Tim die beiden al het huis uit zijn en op eigen benen staan. In onze vrije tijd zijn wij in de zomermaanden wekelijks aan boord te vinden op de Zeeuwse wateren. Vele weekenden hebben wij de afgelopen zomer genoten.

Ons enthousiasme voor het zeilen is

eigenlijk ontstaan doordat wij met de caravan vanaf 1982 vele zomers hebben gestaan aan het Veerse Meer, op een terrein van de N.C.C. (Nederlandse Caravan Club). Dat is het langgerekte terrein aan stuurboordzijde bij binnenkomst van het Veerse Meer. Via surfplanken en een klein open bootje zijn we uiteindelijk gegroeid naar een Najad. De caravan is ook niet achtergebleven met de groei. Wel heeft de caravan terrein verloren. Enkel en alleen in de winterperiode wordt hij nog van stal gehaald, zodra de boot in de loods is ondergebracht voor winterstalling.

Wat betreft het zeilen is er enige ervaring omdat acht jaar actief is deelgenomen aan de winterwedstrijden bij Drimmelen, met eigen boot of als opstapper. Onze ervaring met zeezeilen is beperkt tot de Belgische kust. Marijke heeft M.D. (Macula Degeneratie), wat ons beperkt in het maken van langere reizen over het water. Zoals hierboven vermeld genieten wij van het leven en proberen er iets moois van te maken. De boot is nu in de stalling. De caravan staat in Moergestel klaar om morgen te vertrekken naar de koudere regionen.Die caravan is overigens ook van Zweedse makelij!

Dennis van Thiel

T

oen ik 12 jaar oud was kwam ik voor het eerst in aanraking met het fenomeen zeilen. Dit was tijdens een zeilkamp in Loosdrecht. Pastoor Holtus uit Eindhoven had daar het Holtus Eiland waarop hij in de zomermaanden zeilkampen organiseerde voor kinderen tussen 12 en 16 jaar. Na vier jaar als kampeerder op het eiland vertoeft te hebben, ben ik nog enkele jaren als zeilinstructeur mee geweest.

NIEUWE LEDEN

Van begin af aan heeft zeilen mij zeer geïnteresseerd. Tijdens mijn studie Technische Bedrijfskunde op de HTS in Tilburg behoorde een zeilvakantie dan ook tot het vaste jaarprogramma. Friesland was de vaste bestemming en alle bekende meren en havens hebben we aangedaan.

en Josje Richard aan boord, om deel te nemen aan de wedstrijd. Plusminus windkracht 6 was perfect om te kunnen starten. Helaas kwam aan die plannen een half uur voor de start een abrupt einde, toen een messing onderdeel in de verstaging knapte. Met als gevolg: de zeilen strijken en terug naar de haven.

Ook al zat het even tegen, we hebben veel plezier gehad.

Zeilen met de PZV is een ideale manier om toch te kunnen zeilen zonder dat je een eigen boot hebt en daarnaast niet ieder weekend tijd hebt. De gastvrijheid van de PZV is geweldig en ik hoop nog veel plezier te hebben met vele nieuwe zeilervaringen.

is meer een veredelde motortocht”. De laatste keer (januari 2003) zei Indra: “‘Jij moet meegaan met de Ramsgate tocht.

Dan weet je hoe het is om op de Noordzee te varen, om de weerselementen te trotseren, om wacht te lopen. Dan weet je pas wat zeilen is”. Het leek mij een prima plan! Helaas, helaas, helaas, de Ramsgatetocht 2003 benaderde de flotieljetochten in Griekenland. Hetzelfde warme weer, weinig wind. Maar wat ik

Marjory Wilhelmus

Inmiddels ben ik getrouwd en heb twee kinderen. Daarom is de laatste jaren niet veel tijd meer aan zeilen besteed.

Toen ik twee jaar geleden bij Philips ben gaan werken, werd ik door Louis en Josje Richard op de hoogte gesteld van de Philips Zeezeilvereniging: “Jij kunt toch zeilen, dan moet je mee met de PZV naar Ramsgate”. En dat was het begin van wederom enkele mooie zeilervaringen.

Aan boord van de Annies van Aite en Pieter de Jong heb ik in het voorjaar als opstapper voor het eerst deelgenomen aan de Ramsgatetocht. Een geweldige ervaring. De oversteek heen, de Engelse havens en het nachttraject terug. Het zeezeilen is voor mij een geheel nieuwe dimensie. Aite en Pieter hebben mij vele aspecten van het zeezeilen laten zien. Van een zeiltochtje zoals over de Friese meren is geen sprake. Het was een reis met vele gezellige leermomenten.

Voor het najaarsweekend was ik samen met mijn vrouw uitgenodigd bij Louis

M

ijn vriend is een fanatiek zeiler.

Ik kan niet goed zeilen, maar ik houd van de zee, van de vrijheid die het water mij biedt en van het avontuur.

Met een dochter van zes zochten we een aantal jaar geleden een combinatie om aan ieders vakantiewensen tegemoet te komen. We kwamen uit bij een flottieljetocht in Griekenland. Daar kon ik in een cursus de eerste beginselen van zeilen leren. Onze dochter kon in een Optimist oefenen. Na een week zouden we dan met het gezin op een eigen boot stappen. We vonden het een fantastische vakantie: een eigen boot in de Griekse wateren en ’s avonds waren er altijd kinderen in de haven om mee te spelen.

Op het schoolplein kwamen we Indra Rooijens tegen, al jaren lid van de PZV. Enthousiast vertelde ik over onze zeiltocht en hoe leuk ik het had gevonden.

Alleen wat weinig wind, eindigde ik. Dit patroon herhaalde zich enige jaren en elke keer eindigde ik mijn enthousiaste verhaal met: “Alleen te weinig wind, het

wel meemaakte was wat wachtlopen is en hoe geweldig het is om met een groep mensen die je niet kent te gaan zeilen. Hoe snel je elkaar leert kennen en een team wordt!

De gezelligheid in de havens, het fanatisme van de mensen om de juiste koers te zoeken, de palavers; ik was verkocht.

Ik wilde lid worden van de PZV, want ik wilde nu echt wel een keer wind meemaken. Helaas hoorde ik van Tom Kipperman dat ze tijdens de aanbrengtocht naar de Kanaaleilanden heel veel op de motor hadden gevaren. Hoe lang zal het duren voor ik echt ga zeilen. In ieder geval teken ik voor de Ramsgate 2004 in en hoop ik nog vele jaren lid te zijn van de PZV. Het uiteindelijke doel zal zijn: een eigen boot in Monnickendam!

Met dank aan de bemanning van de Suzanna (Docus, Bauke en Tom) en Indra en Margreet die mij attent maakten op jullie fantastische vereniging.

KANAAL 77 • In het huwelijksbootje na aanzoek op volle zee: Ewout de Koning en Aafke Gosses. Ze gaf hem het jawoord tijdens de tocht naar de Kanaaleilanden, onderweg van Sark naar Alderney.

• Wie neemt er nu deel aan een snertweekend? Dan moet je wel een ijskouwe zijn!

• Bijsturen volgens Van Dale: de stand van het stuur corrigeren, zodat het schip de gewenste koers nauwkeurig behoudt.

• Jacqueline: één vrouw was weer vele mannen de baas!

• Gehoord: een paar stormpjes in de loop van het seizoen, dan is het einde jaarsweekend een fluitje van een cent.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

5

VANUIT HET KRAAIENNEST

Vanuit het kraaiennest

H

et weer is voor ons, zeilers, een factor van belang. Daarom proberen we via cursussen, en in PZV-verband via onze meteo-avonden, een beter begrip van het weer te krijgen en te leren hoe we weersvoorspellingen kunnen interpreteren. Bij storm, regen of slecht zicht nemen de risico’s van het zeilen toe. Hoe risicovol het wordt, hangt van vele factoren af, maar vooral van de zeewaardigheid van schip en bemanning. Het is daarom, dat iedere schipper, rekening houdend met zijn crew, voor eigen schip en bemanning onder alle omstandigheden de risicogrenzen dient te bepalen. De persoonlijke keuze die de schipper maakt is de optelsom van veel factoren. Wat is je inschatting van de weersomstandigheden? Wat zijn je alternatieven? Hoe zeewaardig is je schip? Hoeveel ervaring, vaardigheid, conditie en uithoudingsvermogen heeft je bemanning?

Als je een groep schepen voor b.v. een overtocht of een wedstrijd bij elkaar brengt, kun je een overzicht maken van de keuzen van de schippers in die omstandigheden. Dat geeft dan een beeld van de mate waarin die groep zich tegen die uitdaging opgewassen voelt. Met dit in mijn achterhoofd, kijk ik terug op onze eindejaarswedstrijd 2003.

Plaats van handeling: de Oosterschelde.

Weersvoorspelling: NW 5-6 met buien en goed zicht (in buien matig). Deze voorspelling werd door de praktijk bevestigd. In het kraaiennest heb ik vanaf een uur voor de start, en gedurende de wedstrijd, de windsnelheid continu gemeten en iedere 30 sec. de resultaten vastgelegd. In het uur voor de start woei het gemiddeld 24 kn. Zoals meestal waren er uitschieters: in 20% van de tijd werd meer dan 27 kn geregistreerd en in 30% van de tijd minder dan 22 kn. De wind zat toen dus midden in de 6 Bf, met uitschieters naar boven. Gedurende de wedstrijd bleek de wind overigens duidelijk minder te zijn. Gemiddeld 21 kn, met vlagen tot in de zes.

Alles bij elkaar zijn dit omstandigheden die niet extreem genoemd kunnen worden en waarin, met passende voorzorgsmaatregelen, normaal gezeild moet kunnen worden. Wat gebeurde er echter? In de aanloop naar de startpositie ontstonden als het ware drie catego6

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

rieën van schepen, ongeveer zo: - door materiaalpech gedwongen van deelname af te zien - bemanning zag het na onderling beraad niet zitten - gewoon van start willen gaan De laatste categorie, met vijf schepen, heeft een lekkere wedstrijd gezeild. De stevige wind voegde aan de wedstrijd een beetje extra spanning toe, maar de ervaring was positief. Het zeilen onder ietwat spannender omstandigheden dan gemiddeld ging niet ten koste van de onderlinge sfeer, integendeel.

De uitkijk Ongeveer twee derde -de schepen behorende tot de eerste twee categorieënis echter op basis van verschillende argumenten niet gestart. Als mijn uitgangspunt juist is, nl. dat de omstandigheden zo waren dat je met passende voorzorgsmaatregelen normaal kon zeilen, waarom zagen dan zoveel schepen op het laatste moment van deelname af? En welke conclusies, if any, zou je daaraan kunnen verbinden?

De vraag is snel gesteld, maar één antwoord is nauwelijks te geven. Laat ik voor op stellen dat ik het hier niet wil hebben over individuele omstandigheden en besluiten. Ik heb met name gekeken naar het collectieve fenomeen.

Je vraagt je dan bijvoorbeeld af: laat het onderhoud van onze schepen te wensen over, waren onze bemanningen niet samengesteld met het oog op een stevig potje varen, worden we met zijn allen wat te gemakzuchtig en te zeer op ons comfort gesteld, hoeven we niet zo nodig meer een beetje uitgedaagd te worden, enz. De waarheid zal wel van alles een beetje hebben. Het marifoonverkeer, waarbij van verschillende kanten werd gemeld dat ‘het niet ver-

antwoord was voor de bemanning’ zal zeker ook zijn steentje bijgedragen hebben.

De conclusie? Neen, ik trek hieruit geen conclusie, dat lijkt me niet eerlijk. Wel heb ik een stelling: ik vind dat een zeezeilvereniging als de onze moet bestaan uit een vloot en bemanning die tegen een stootje kan.

Naar mijn mening heeft dat alles te maken met het begrip veilige marge.

Die marge moeten we op zee in ieder geval hebben om niet bij de eerste de beste tegenslag in ernstige problemen te komen. Toegegeven, op zee hebben we een ruimere marge nodig dan op de Zeeuwse wateren. Op zee is een veilige haven soms wel tien uur weg en kan het uren duren voor er hulp is.

Kennelijk was voor een groot deel van de vloot bij het eindejaarsweekend, de veilige marge beperkt. Met dat in ons achterhoofd zouden we onszelf de vraag moeten stellen hoe het staat met onze ‘veilige marge’ op zee. Beschikken we daar nog in voldoende mate over?

En als we die vraag niet volmondig met ja kunnen beantwoorden? Zouden we ons dan niet direct moeten afvragen of we daar dan met elkaar niet (nog) meer aan zouden moeten werken? Het gaat dan om het op peil hebben en houden van onze fysieke conditie, van onze techniek en van onze praktische drills.

Zouden we in dat geval dan ook niet alle mogelijkheden moeten aangrijpen om onze marges te testen, vooral als dat onder gecontroleerde omstandigheden kan? Een ieder moet die vraag maar voor zichzelf beantwoorden, ik zit er een beetje mee.

Overigens is er ook een andere kant aan de medaille. Ten tijde van onze wedstrijd heeft Jacqueline van Amstel de eer van de PZV hoog gehouden in de 200-mijls solo race. Op 4 oktober finishte Jacqueline als enige vrouw onder 80 deelnemers, en werd vijfde in de eindklassering! Chapeau!!!

I

n deze nieuwe rubriek maakt ‘de uitkijk’ ons deelgenoot van zijn observaties, vragen en soms ook zorgen. Laat ons Uw mening daarover horen. Of wilt U zelf eens als ‘de uitkijk’ in het kraaiennest klimmen?

Dat kan, laat het ons maar weten.

ADVERTENTIE

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

7

SCHIPPERS EN SCHIP

Schippers en schip Hoe Ilse en Leon aan De Robber kwamen, en hoe het water steeds zouter werd.

Ilse en Leon Biermans BOOT KOPEN? Misschien een gek idee, voor iemand die in Eindhoven woont, om te willen zeilen. Vaak hoor je van die verhalen dat het water niet echt in de buurt is, maar oké. Je houdt van zeilen of niet.

Zo ook bij ons. We wisten natuurlijk wel dat we zeilen leuk vonden, getuige de vele keren dat we een Valkje, een New Classic of een Clever gehuurd hebben.

Maar was dat ook voldoende om een eigen boot te kopen?

De aanleiding dat we de boot kochten was de cursus zeezeilen CWO-1 van De Zeezeilers van Marken. Ilse stapte, na een week van veel leren, het cursusschip af en zei meteen: “we gaan een boot kopen”. We hadden geen idee wat we precies wilden, desondanks hadden we allebei wel wat gedachten en wat vragen, zoals: - De boot moet er leuk uitzien - De boot moet in Friesland, op het IJsselmeer en de Waddenzee betrouwbaar zijn - De boot is een leerboot - Hoeveel kost een boot eigenlijk?

- Waar moet je op letten bij het kopen van een boot?

Na een beetje surfen op het internet en diverse boten bekeken te hebben, kwamen we bij de Cobra 750 uit. Het schip voldeed aan de wensen die we hadden en zag er leuk uit: breed met een smal kontje, geel, en het had ook een beperkte diepgang zodat Friesland geen probleem zou zijn. Na wat te hebben proefgevaren, besloten we dat we echt geïnteresseerd waren. Gelijk een vriend 8

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

gebeld die een boot in Balk heeft liggen en gevraagd of hij met ons de boot nader wilde bekijken. Uiteraard vond hij dat een goed plan. Vervolgens hebben we een afspraak gemaakt, waarbij we wilden dat de boot uit het water werd gehaald om eventuele problemen met het onderwaterschip te kunnen zien. Onze vriend vroeg ook om nog een stuk op de motor te varen om te voelen hoe deze het deed. Alles leek in orde te zijn, alleen de zeilen waren wat aan de oude kant. Aan het einde van de avond waren we trotse eigenaren van een schip.

EERSTE ERVARINGEN De boot was gekocht in Heeg en de vorige eigenaar had geregeld dat de ligplaats tot aan het einde van het seizoen door ons gebruikt mocht worden. Het vertrekpunt van de eerste tocht was dan ook Heeg. Gezien de wind dat week-

end, was het een mooie gelegenheid om naar Lemmer te gaan. Zaterdagochtend vertrekken, zondagmiddag terug om vervolgens ontspannen naar Eindhoven terug te rijden. Zo werd stiekem de eerste tocht toch al een beetje gepland. Maar voorlopig was het nog vrijdagavond. Daar het ons eerste weekend was, hebben we vrijdagavond eerst ettelijke Berenburgers gedronken om het feit dat we schipper waren geworden te vieren. Het werd een gezellige avond.

Toen kwam zaterdag, het grote moment, we gingen varen. Dat betekende dus ook de boot klaar maken (volgens sommige mensen in de haven moet je de boot eerst een eigen 'geurtje' geven), de motor controleren en de boot optuigen.

Bij het controleren van de motor was alles in orde, alleen stond er wat water

SCHIPPERS EN SCHIP

in de motorruimte. Op zich niet zo erg, want dat was bij het cursusschip van de Zeezeilers ook wel eens het geval.

De vorige eigenaar had immers gezegd dat de schroefas nogal oud was en dat er af en toe vet in de afdichting gepompt moest worden. Het optuigen van de boot was verder eenvoudig, ondanks het feit dat de lijnen wat aan de groene kant en stijf waren. Daar we niet in een box lagen, maar aan een langswal, ging het wegvaren volgens de regeltjes. Na een uurtje varen kwamen we bij de eerste brug, even aanleggen en wachten tot de brug open ging. Geen probleem.

Nadat we de brug gepasseerd waren, stond er iets meer water in de boot, niet overdreven veel, maar wel vervelend.

We zijn gewoon doorgevaren naar Lemmer en konden overnachten in de Gemeentelijke Jachthaven (binnenhaven).

Ook hier hoefden we geen box in te varen. Lekker makkelijk.

Nadat we aangelegd hadden, wilden we gelijk kijken waar het water vandaan kwam, maar de oorzaak was niet te vinden. Verder deed de boot wat we wilden, onder zeil was ze stabiel en de motor reageerde goed tijdens het manoeuvreren. Het weekend werd dan ook met een positief gevoel afgesloten. Het enige minpuntje: water in de boot. Dit hebben we nog enige tijd aangekeken.

Na verschillende mensen geraadpleegd te hebben moesten we concluderen dat de hoeveelheid water toch niet normaal was en een reparatie onvermijdelijk. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een watergekeerde schroefas en tot op de dag van vandaag is er geen druppel water meer gelekt. Het is heerlijk als je bij je boot komt en deze is van binnen helemaal droog!

VAARGEBIED De Robber ligt nog steeds in Heeg. Ons vaargebied is dan ook met name Friesland. Zeker in de weekends is dit heel mooi. Vaak heb je alleen een zaterdag en een zondag om te varen en niet altijd is het weer de zeilers gunstig gezind.

Als er teveel wind staat blijven we lekker op de Friese meren en kanaaltjes. Is de voorspelling echter goed, dan gaan we het IJsselmeer op. Dat betekent dan wel dat we in Lemmer, Workum of Stavoren de sluis moeten nemen.

In de vakanties gaat De Robber echter verder weg. Inmiddels hebben we drie vakanties op De Robber gehad. Van alle vakanties wordt een bijzondere ervaring belicht.

OP HET WAD Het eerste jaar zijn we volgens planning op Texel terecht gekomen, maar dat ging niet zonder slag of stoot. De dag dat de vakantie begon hadden we niet echt best weer. Maar het is je eerste vakantie met je eigen boot en je wilt toch wat gaan zien en vooral lekker zeilen.

Dus, we vertrokken met als eerste doel Makkum. Daarna werd het weer slechter. We bleven maar een dagje liggen.

Jammer maar wijs. De dag daarna nog steeds slecht. De dag daarna weer niet echt best, maar minder bar. We vertrokken met Den Oever als doel. Je wilt niet de rest van de vakantie in Makkum blijven. Goed voorbereid gingen we op weg, met één rif in het grootzeil. Op het open water merkten we dat de windkracht toenam. Het zou maximaal 5 Bf worden, maar dit was duidelijk meer.

We staken nog een rif. Alles ging goed totdat we vóór ons een bui aan zagen komen. We wisten niet wat die ons zou brengen en kozen ervoor om erom heen

te gaan. Daarna gingen we gewoon verder op onze gekozen koers. Daar kwam bui twee aan. Deze zag er een stuk vriendelijker uit. Nu bleven we op onze koers, alleen met het voorzeil nog kleiner. En dat was maar goed ook. De wind sloeg ons om de oren. De boot werd echt opgetild en weer op de golven gegooid. De Robber hield zich echter heel goed en dat gaf vertrouwen.

Het was niet echt leuk maar ook niet angstig, wel een beetje spannend. Toen we echt midden in de bui die niet op leek te houden zaten, zagen we Hindelopen in een mooi zonnetje liggen. De verleiding was te groot. We pasten onze plannen aan en gingen naar Hindelopen. Dat was overigens makkelijker gezegd dan gedaan. Het duurde toch nog even voor we echt vast lagen. Aan wal hebben we in ‘no-time’ onze zeilpakken uitgetrokken. In het eerste het beste café hebben we daarna staan bekomen, met de spanning nog in ons lijf, van deze enerverende reis. In die vakantie is het overigens uiteindelijk toch nog gelukt om het eerste eiland op eigen kracht te bereiken. En het is heel speciaal om met je eigen boot aan te komen op een eiland!

OP HET MARKERMEER Vorig jaar hadden we maar twee weken vakantie. We hebben ons toen beperkt tot het Markermeer. Deze keer hadden we bijna geen wind. Daar doe je niet echt veel aan. Op de motor varen vinden we niet leuk en dat doen we dan ook heel weinig. Alleen als het echt niet anders kan. Het gevolg: niet echt veel gezien en niet veel gezeild. Lemmer, Urk, Lelystad, Hoorn, Enkhuizen, en weer terug via Stavoren naar Heeg.

Ondanks het feit dat we deze vakantie niet veel gezeild hebben, is de tocht van

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

9

SCHIPPERS EN SCHIP

Hoorn naar Enkhuizen er toch ĂŠĂŠn geworden om te onthouden. We zagen bij het aanlopen van de sluis bij Enkhuizen het onweer al aankomen. Na een korte wachttijd konden we door naar de Compagnieshaven. We kregen daar een plek aangewezen waar we helemaal niet blij mee waren. Dus belden we de Buyshaven en vroegen of ze daar nog een plekje voor ons hadden. Dat hadden ze wel. We zagen het onweer steeds dichterbij komen, maar er viel nog steeds geen druppel. Toen we goed en wel in de Buyshaven lagen, brak het onweer los. Gelukkig dat we al binnen waren. Je hoopt nooit overvallen te worden door onweer als je geen haven in zicht hebt.

Op de dag dat we wilden vertrekken naar Stavoren was er opnieuw onweer voorspeld. Eigenlijk is die waarschuwing de hele vakantie van kracht geweest.

De dag begon met slecht zicht. Op het IJsselmeer stond een stevig briesje. De wind nam wel toe, maar verkleinen van de zeilen was naar onze mening niet nodig vanwege de gunstige NW-wind.

We liepen ongeveer 7 knopen. Bij het aanlopen van de buitenhaven van Stavoren zagen we dat de wind tot 6 Bf was opgelopen. Jammer dat we er al weer waren. Het einde van onze vakantie was daarmee ook al weer in zicht.

TERUG VAN WEGGEWEEST Het afgelopen seizoen was natuurlijk te mooi om waar te zijn. Warm en vaak voldoende wind. We hadden nog niet alle eilanden gehad, dus gingen we dit jaar weer terug naar De Wadden.

Eerst Vlieland, heel leuk in het hoogseizoen. Maar ook heel erg druk. Daarna Terschelling. Het geeft toch heel veel plezier om zelf je route te bepalen, zodat je op het meest optimale tijdstip vertrekt en de korte route kunt nemen. We zijn ook nog een paar keer terug gegaan naar het IJsselmeer. Even naar Medemblik, daarna naar Stavoren. En vandaar uit zouden we weer naar Texel gaan. 's Ochtends begon het een beetje mistig. Mooi gezicht als je zo over het IJsselmeer kunt kijken. Ik voelde me niet al te best en ging lekker verder slapen.

Leon had niet echt veel hulp nodig, want er stond bijna geen wind. Motor aan, want we wilden toch graag naar de overkant, en de stuurautomaat erop. Ik dommelde lekker verder.

Toen voelde ik dat Leon de boot draaide.

Waarom? Geen idee. Hij riep of ik even kon helpen. Er was een duif tegen de mast aangevlogen. Hoe had die duif het in hemelsnaam voor elkaar gekregen om tegen onze mast aan te vliegen?

10

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

Nou, het was haar gelukt. We visten de duif uit het water en lieten haar op adem komen.

Ze was helemaal uitgeput. Het IJsselmeer was kennelijk toch groter dan de duif had gedacht. Om te voorkomen dat ze in paniek weer weg zou vliegen en echt de overkant niet zou halen, zetten we haar in een emmer en besloten we om haar mee te nemen naar Texel.

Na onze onverwachte passagier op Texel te hebben afgezet gingen we terug naar de boot om hem verder op te ruimen. Toen we net lekker zaten en van het mooie uitzicht genoten zagen we bij de buren op de boot onze duif terug. Ze keek rustig om zich heen. Het was net of ze ons gedag zei. Of leek dat alleen maar zo? We zullen het nooit weten.

Daarna vloog ze weg. Toch speciaal!

We hebben nog steeds niet alle eilanden gedaan, dus ook volgend jaar zijn

we waarschijnlijk weer op de Wadden te vinden. Schiermonnikoog moet heel leuk zijn om binnen te lopen.

ONZE BOOT Nu is de boot echt van ons. We hebben redelijk veel vernieuwd: de zeilen, diepte- en snelheidsmeter, de stagen, veiligheidsartikelen e.d. We varen er overal mee in Friesland, Waddenzee, IJsselmeer en soms op het Markermeer.

We accepteren ook een aantal dingen van de boot, de motor is niet de jongste meer; je moet hem geen uren achter elkaar voluit laten lopen. Onder zeil wordt je regelmatig voorbij gelopen, er kunnen echt maar 4 volwassenen op slapen, etc. Maar het is wel onze boot.

De boot die ons de laatste zomervakantie naar Texel, Vlieland en Terschelling heeft gebracht via hele mooie routes die voor andere schepen vaak niet haalbaar

SCHIPPERS EN SCHIP

zijn. We hebben de tocht voor volgend jaar ook al bijna in ons hoofd zitten: Schiermonnikoog. Omdat er vele stukken met wantij zijn, is het belangrijk om het goede moment van vertrekken te kiezen. Het liefste doen we dat dan niet in het hoogseizoen, omdat het dan toch wel erg druk kan zijn. We proberen derhalve een weekje in het voor- of

naseizoen te gaan.

Maar voordat het zover is, staat eerst het jaarlijkse winterklaar maken voor de deur. We gaan altijd pas heel laat het water uit en in het voorjaar er weer heel vroeg in. Dit najaar willen we iemand naar ons dek laten kijken. Hier en daar zijn er sterren die naar onze mening te groot en te diep zijn. Zonodig moet

ook het dek gerepareerd worden. Als de boot weer winterklaar is gaat deze in onze haven op de wal. In het voorjaar wordt dan opnieuw anti-fouling en was aangebracht en hopelijk kunnen we vanaf half april weer gaan varen en een net zo mooie zomer als dit jaar tegemoet zien.

Bootgegevens Naam: De Robber, in eigendom sinds 2000 Type: Cobra 750, bouwjaar 1981 Loa: 8,06 m Breedte: 2,85 m Diepgang: 1,2 m Kleur: geel Ligplaats: jachthaven De Eendracht, Heeg Vaargebied: Friese meren, IJsselmeer, Markermeer en Waddenzee

I.M.S. Industry and Marine Supplies Importeur onderdelen scheeps- en camperbouw Blankensteijn 18 5321 GN Hedel Telefoon 073-5994703 Fax 073-5994604

KORTING 15-40% bij een minimaal aankoopbedrag van â‚Ź 50,- .

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

11

DE CHIRURGIJN

De Chirurgijn Deze keer stelt onze nieuwe chirurgijn zich voor en vertelt hij ons zijn kijk op het beroep van chirurgijn zoals het eens was.

Aad Bostelaar

D

e redactie van Zeezeilen heeft mij verzocht of ik voorlopig de rubriek ‘De Chirurgijn’ van kopij wil voorzien. Daar heb ik met enige terughoudendheid mee ingestemd, maar daarover later meer.

Alvorens verder te gaan lijkt mij een korte introductie op z’n plaats. Ik ben net als mijn voorganger Louis Richard werkzaam als anesthesioloog. Mijn rol binnen de vereniging is tot nu toe beperkt gebleven tot de jaarlijkse deelname als opstapper aan de Ramsgate tocht. Op een enkele uitzondering na heb ik deze reizen aan boord van de Joint Venture gemaakt bij schipper Jan de Vin, mijn oude overbuurman. Een belevenis waar ik elk jaar weer naar uit keek en met veel plezier en een zeker heimwee aan terugdenk. Jan, Tjits, Alfons en Han bedankt voor deze fijne tijd. Sinds twee jaar ben ik schipper van La Liberté, de voormalige Blauwpieper van Pieter van de Avoort, de oudere leden van de vereniging nog wel bekend.

Waarom mijn aarzeling om te starten met ‘De Chirurgijn’? Welnu, ik moet u bekennen dat ik niet zo’n geweldig schrijver ben. Daar komt nog bij dat het aantal medische onderwerpen, dat een raakvlak met de zeilsport heeft, beperkt is. Bovendien ben ik begin dit jaar met mijn gezin vanuit het mooie Waalre naar Hellevoetsluis verhuisd. Waar ik overigens niet slecht terecht ben gekomen.

De Helius-haven ligt op vijf minuten loopafstand en de Trafalgar Pub op 1 uur en 30 minuten rijden. Het zieken12

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

huis waar ik werk bevindt zich in Spijkenisse en de maatschap bestaat uit vier leden. Begint u mijn aarzeling te begrijpen?

Welnu, wie waren de chirurgijns eigenlijk in vroeger dagen? Het waren geen artsen zoals wij die nu kennen. Chirurgijns, letterlijk ‘handwerkers’, waren geen artsen met een universitaire opleiding. Zij werden sinds de middeleeuwen praktisch opgeleid door een erkend meester in het vak. De chirurgijns waren verenigd in gilden. Deze verenigingen hadden tot doel behartiging van beroepsbelangen en het opleiden van chirurgijns volgens een door het gilde opgesteld opleidingsschema.

De opleiding duurde minimaal vijf tot zes jaar. Men begon als leerling in dienst van een meester chirurgijn. Na drie jaar volgde bevordering tot knecht en mocht men verschillende behandelingen zelf uitvoeren. Na zes jaar kreeg de knecht een leerbrief waarmee hij examen kon doen. Het examen bestond uit een praktisch en een theoretisch deel. Dat examen was overigens niet eenvoudig en de kwaliteit van de leermeesters varieerde nogal. Daartoe bezocht men verschillende meesters. Het slagveld of de zee-oorlog was in die dagen het practicum waar de meester zijn praktische vaardigheden kon vervolmaken.

Naast de praktische chirurgijn bestond er de ‘doctor medicinae’, de academisch gevormde arts, die aan een Nederlandse of buitenlandse universiteit zijn graad had behaald. Dit waren uiterst deftige en geleerde heren met kennis van het Latijn, waardoor zij toegang hadden tot de wereldliteratuur. Latijn was immers de taal van de wetenschap.

U begrijpt dat deze heren zich niet verlaagden tot het verrichten van manuele behandelingen. Zij lieten dit over aan de ongeletterde chirurgijns. De Doctores Medicinae beperkten zich tot het beoordelen en behandelen van inwendige ziekten.

De chirurgijn was in wetenschappelijk en maatschappelijk opzicht de mindere van de geneesheer. Veelal mocht hij behandelingen van enige omvang pas uitvoeren in opdracht van of met instemming van de doctor medicinae en in het bijzijn van de laatstgenoemde.

De universitair opgeleide doctor dateert uit de tijd van de late middeleeuwen, met name in Italië. In de lage landen waren zij niet of nauwelijks aanwezig.

Wij deden het met de chirurgijns, een beroep dat veelal over ging van vader op zoon. Een diploma werd vaak gekocht. Het behandelingsarsenaal van de chirurgijn was overigens beperkt tot aderlaten, kiezentrekken, amputaties en het hechten van wonden met paardenhaar, mensenhaar of zijde. De hechtnaald was van messing. Dit geschiedde natuurlijk zonder verdoving en bij volle bewustzijn. Narcosemiddelen als opium of alruinwortel waren wel bekend, maar onbetaalbaar.

Overigens hielden de chirurgijns zich afzijdig van grote operaties als liesbreuken, het verwijderen van blaasstenen (steensnijden) en staarsteken (cataractoperaties). Deze operaties werden meestal door rondreizende kwakzalvers verricht op jaarmarkten. Dat zal wel niet voor niets geweest zijn. Het was overigens een wonder als een patiënt dit overleefde. Nu zaten de behandelaars daar niet zo mee. Het tegenovergestelde was ook een realiteit. Genas men namelijk te goed en teveel, dan zou men wel eens kunnen denken dat er tovenarij of duivelswerk in het spel kon zijn. De behandelaar belandde dan op de brandstapel.

Het beperkte behandelingsarsenaal en inzicht in de ziekmakende processen maakten dat het beroep van chirurgijn een lage maatschappelijke status genoot. Om de inkomsten aan te vullen werd dit beroep veelal gecombineerd met dat van barbier. Het beroep van barbier veronderstelde immers ook een zekere handvaardigheid. In ieder geval was de laatste ook in het bezit van een scherp mes.

Zo bevindt zich in museum Boerhaave te Leiden een Chirurgijnschot bestaande uit beschilderde houten planken. Waarvoor dit schot diende is niet geheel duidelijk maar men verondersteld dat het schot de barbiers- en chirurgijnswinkel verdeelde in een kappersdeel en een chirurgisch deel. U begrijpt hem al: aan de ene kant werd men geknipt en geschoren en aan de andere kant adergelaten. Mocht u ten aanzien van historische feiten overeenkomsten aantreffen met het heden, dan hecht ik eraan hier te verklaren dat het berust op louter toeval.

De volgende keer een meer maritiem getinte aflevering namelijk de VOC en de gezondheidszorg aan boord. Ook een waar genoegen. Voor suggesties met betrekking tot de inhoud van toekomstige columns houdt ik mij gaarne aanbevolen.

ADVERTENTIE

Een actief PZV jaar is ten einde,

Ramsgate tocht

24 uurs tocht

Overlevings weekend

IJsselmeer weekend

het nieuwe PZV jaar begint als vanouds

met de nieuwjaarsborrel, op zondag11 Januari 2004 in de

Trafalgar Pub PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

13

MORGEN IS HET KERSTMIS

Morgen is het kerstmis

Docus Heringa

M

orgen is het kerstmis en we laten het niet ongemerkt voorbijgaan.

Iedereen is het er mee eens dat we er iets aan moeten doen. Als verrassing heeft Marijke, Dik’s vrouw, zo’n opvouwbaar plastic boompje in zijn bagage verstopt. Hij heeft het vanochtend op de glazen bol van het Sestrel kompas geplakt. Dat staat op een paal midden in de kuip. We hopen dat het geen al te grote afwijking geeft. Overigens, een graadje meer of minder maakt voor ons niet zoveel uit. De variatie is hier 12 à 13 graden west en dat gaat nog heel veel meer worden. Verder laten we ons toch geheel inspireren door de wind. Dat betekent dat we de ene dag wat oostelijker varen, de andere dag wat noordelijker.

Iedere middag, na het schieten van het tweede zonnetje, bereken ik onze 12uurs positie en vandaar uit een nieuwe grootcirkelkoers naar een denkbeeldig kruisje in Het Kanaal. Niet dat we dat kunnen bezeilen, maar we proberen toch in de buurt te komen. We beginnen de NO-passaat wat achter ons te laten en gaan wat meer van de westelijke stroming profiteren. Dat komt goed uit, want voor we thuis zijn moeten we nog zo’n 4000 mijl in noordoostelijke richting afleggen.

Iedereen slaapt, of ligt in ieder geval in zijn kooi. Dat zijn Dik, Pieter en Marjan.

Ik deel de 4-uurs wacht met Pieter. Dus twee uur wacht te kooi en twee uur op.

Vannacht gaat het wat anders, want om 11:00 uur is het alle hens om de kerstnacht te vieren. De kaarsjes branden al op de kaartentafel.

Een Atlantische oversteek met de Bestevaer Een maand of twee geleden belde Dik met de vraag of ik mee wilde, de Bestevaer terug halen uit de West. Het schip was verhuurd aan een Duitser voor de Route du Rhum en zou in december terug moeten naar IJmuiden. Dik had twee vliegtickets naar Pointe-à-Pitre op Guadeloupe. Gerard, de eigenaar, was niet in het land en had geen tijd.

Even moest ik rekenen: de Bestevaer, een singlehanded OSTAR racer van 16 14

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

meter lang; een Atlantische oversteek; misschien 4500 zeemijlen. Dat moet binnen 30 dagen te doen zijn. En dertig dagen moet ik toch kunnen regelen met mijn gezin en mijn baas! Voor de realisatie van een droom! Ik zei dus ja.

Gelukkig begreep mijn vrouw hoe belangrijk dit voor mij was en bij Philips bleek het ook te kunnen. Dus kon ik aan de voorbereidingen beginnen. Dik kwam met een eenvoudige taakverdeling: hij zou verantwoordelijk zijn voor alles boven dek en ik, logischerwijs, voor alles daar onder, plus de navigatie. Dat betekende routine op doen met de astronomische navigatie en radiotelefonist worden om de officiële 100 watt middengolfzender te kunnen gebruiken.

De nachten zijn hier zó mooi. In korte broek en een T-shirtje zeilde ik met een strakke passaat achter Antigua langs.

Je kon niet zien of een bepaald licht een licht van het eiland was of een ster. Zó helder zijn de hemellichamen. Maar het is pikdonker en je moet verrekte goed uitkijken naar onverlichte locals die tussen de eilanden varen. Je krijgt ze allemaal te zien; Montserrat, Nevis, St. Kitts, St Eustatius en in de verte Saba.

St Barthélémy, St Maarten en Anquilla laat je aan stuurboord. Bij El Sombrero de oceaan op. Dat was even een unheimisch gevoel, die verdwijnende vuurtoren. We verlaten definitief de beschutting en de redding van het land en dat

MORGEN IS HET KERSTMIS

voor duizenden mijlen. Dat wordt je nog eens ingerubd met een blik op de kaart. De dieptelijnen gaan naar 1000 meter, 2000, 3000 enz, hier geloof ik 8000 meter. Buiten de scheepvaartroute, geen kip te zien.

We zitten midden in de Sargassozee aan het randje van de Bermudadriehoek. Een gebied van spookverhalen en verdwijningen. Ik heb nog snel even twee pockets daar over gelezen. Het ene is een opsomming van ellende, dat wil je niet weten, zeker op dit moment niet. Het andere, The Bermuda Triangle Mystery Solved, heeft voor iedere ondergang ogenschijnlijk een redelijke verklaring. Per vermissing een indrukwekkende referentielijst. Ik herinner me geen details, maar houd me voor ogen dat het bijna religieuze opnames in het volume van de oneindigheid zijn, die toch niet op mij van toepassing zijn. Ik ben zo weinig vergeestelijkt, laat staan dat ik getroffen wordt door een mysterie, zelfs niet in de kerstnacht.

De Sargassozee is behalve de kraamkamer van onze paling, ook de vuilnisbelt van de Atlantic. De stroming is zodanig dat de drijvende rotzooi zich hier verzamelt en niet weg kan. Columbus klaagde al over de onmetelijke wiervelden waar hij in verstrikt raakte. We hebben dat gisteren en vandaag ook gezien. Een angstig idee om hier met weinig wind vast te komen zitten. Opletten dat de loglijn niet vast loopt, want de verzeilde afstand is en goede check voor de positiebepaling. Gelukkig loopt het schip als een trein. Onze daggemiddelden zijn nog niet onder de 150 mijl gekomen.

De kaarsjes branden al op de kaartentafel, maar ik hoor nog geen engelen zingen. Alleen het regelmatige geruis van het water langs het schip. Heel geruststellend. Ik zit op m’n achterwerk op de bodem van de kuip. Of kuip, het is eigenlijk niet meer dan een put in het dek.

Dat is de beste positie om me met de hemel bezig te houden. De sterren zijn niet alleen mooi, maar ik hoop ze ook voor mijn positiebepaling te kunnen gebruiken. Het probleem is dat zo gauw de eerste sterren zichtbaar worden, ik ze nog niet herken, omdat het hele sterrenbeeld er nog niet is. Zo gauw dat beeld er wel is en ik dan ook weet welke ster wat is, is het al zo donker is dat er geen horizon meer te zien is. Dan

lukt het schieten niet meer. Avond aan avond zit ik hier met de hele rataplan: een sterrenboek, zelfgemaakte lijsten met richtingen en hoogtes van de te schieten hemellichamen, het sextant plus de chronometer. In de hoop dat ik het onder de knie krijg. Ster herkennen, terugvinden in de kijker van de sextant, op de horizon brengen en tijd aflezen.

Dan de lijsten invullen en bladeren in de Sight Reduction Tables for Air Navigation. Een grote hulp bij dit alles is de HP67 calculator met navigatieprogramma’s, belangeloos door Hewlett Packard ter beschikking gesteld.

De hemel is fascinerend. De sterren zijn zo helder en het is zo verschrikkelijk donker. Zelfs geen storende navigatie-

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

15

MORGEN IS HET KERSTMIS

verlichting. Mast en zeil bewegen in een niet aflatende cadans langs de duizenden lichtjes. De eindeloze herhaling, het veilige gevoel van een goed schip en de oneindigheid boven en beneden mij geven een heel speciaal gevoel. Moeilijk in woorden te vatten, maar heel positief en ook veilig.

Ik vergelijk de mast met de stroomafnemer van een trolleybus en vraag me af met welk soort energie wij nu opgeladen worden. Een soort “kerstenergie”?

Op weg naar het licht?

De München: spoorloos verdwenen Over het te volgen traject voel ik me allerminst gerust. Dik is bang dat, als we niet noordelijk genoeg gaan, we in het Azoren hoog verzeild raken en daar zonder wind dagen zullen ronddobberen. Onze motor, die het bij vertrek al niet deed, hebben we nog steeds niet aan de gang gekregen. Dus wind kunnen we niet ontberen.

Aan de andere kant ben ik me kapot geschrokken van de verdwijning van de München. Dat nieuwe, moderne, naar de laatste inzichten gebouwde containerschip is sinds 12 december vermist even ten noordoosten van de Azoren.

Exact op onze grootcirkel, onze kortste weg naar huis. Een Grieks vrachtschip had een heel kort noodsignaal ontvangen en verder niets, nada, niënte. Ter plekke moet een fikse storm gewoed hebben, misschien wel een orkaan.

Toen ik op de vlucht naar New York

stapte waren ze met tientallen schepen en vliegtuigen aan het zoeken. Spoorloos verdwenen. Er waren 28 opvarenden. Ik heb het thuis niet verteld, durfde ik niet. Nee, ik voel me echt niet op mijn gemak. Ik word me heel erg bewust dat ik op dit vlak alle ervaring mis. Het enige wat ik me kon bedenken is Heavy Weather Sailing in mijn handbagage te pakken. Koortsachtig scan ik het boek en kijk onder de hand uit het raampje in de hoop dat ik iets van de staat van de zee kan zien. Ieder hoofdstuk eindigt met “Conclusions” en die lees ik en herlees ik. In de hoop enig houvast te vinden, mochten wij in dit soort weer terecht komen. Dik en ik hebben samen al wel een severe gale meegemaakt, alleen niet in de Atlantic en al helemaal niet in december. Om nog maar te zwijgen van die “freak waves” die Adlard Coles in zijn boek beschrijft.

Enfin, het draagt niet bij aan een lekker gevoel, en eigenlijk word ik er een beetje depri van. Intussen zijn we wel vertrokken en stellen iedere dag het volgen van de grootcirkel tot ons doel. Maar hoe lang nog?

Weerberichten kunnen we niet meer ontvangen. Pieter haalt wel de prachtigste zilverkleurige weerkaartjes uit de Nagrafax, maar wat ze precies voorstellen wordt ons niet duidelijk. De weersvoorspelling beperkt zich tot dat wat we zelf waarnemen en interpreteren. Nou, dat is dus niet zo veel. We reageren daar op met zeilwissels en passen zo nodig de koers aan. That’s it.

‘t Wordt langzaam tijd om de rest te porren en me bezig te gaan houden met de catering. Eerst de petroleumlamp in de kuip, dan aan de sangria. Sinaasappels en limoenen uitpersen, een paar bananen, wat suiker, een fles witte wijn en een halve fles rum. Staand om de kaartentafel, de enige tafel aan boord, heffen we het glas en kijken we elkaar diep in de ogen. De gezamenlijke onderneming verloopt tot zover heel voorspoedig. We zijn dankbaar met de vorderingen. Iedereen is gezond, geen averij en we weten waar we zitten. Onderling gaat het ook goed. Marjan, vriendin van Pieter, zit voor het eerst op een schip en begint langzaam over de zeeziekte heen te komen. Ze slaat zich er dapper doorheen en is iedere middag weer fit genoeg om het avondmaal te bereiden.

Buiten is het prachtig, het is zacht. Het schip stuurt zichzelf. Het geeft een goed gevoel met z’n allen in de stilte van deze nacht bij elkaar te zijn. Niet afgeleid door al die dingen die nog gedaan moeten worden. Met z’n vieren kunnen we het karwei wel klaren, hoe ongewis de toekomst ook is.

HET VENIJN ZAT IN DE STAART Door breuk van enkele draden van het voorstag, zijn we voor reparatie de haven van Horta op de Azoren aangelopen. Na in totaal 27 zeildagen arriveerden we om 2 uur ‘s nachts in IJmuiden; met oostenwind, 7 Bft. en bij –10 °C.

Het venijn zat in de staart

16

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

ADVERTENTIE adPietrerZZ

14-04-2002

21:53

Pagina 1

SPES-JACHTELECTRO advies- en ontwerpbureau • • • • • • •

Tailormade electrical systems

Installatie- en systeemadviezen Energiesystemen Ontwerpen, tekenen en budgetteren Installatiebegeleiding Materiaallevering Navigatiesystemen Aankoopkeuringen

Voor een compleet concept in jachtelektro Leverancier van o.a.

- Energiesystemen en accu’s - Navigatiesystemen - Communicatie- en antennesystemen

- Beveiligingssystemen - Verlichting- en installatiematerialen

Partner Jachtelektro

[T/F] 0416 - 697 066 [M] 06-520 75 724 [E] p.w.stoelinga@spes-jachtelectro.nl Bennex Holland - Holland Nautic - Sim Holland - Mastervolt - Victron - Proosten Electronics - ASA - VDO Kortjacht - Exalto - Alpha - Belship - Technautic - Optima - Varta - Sonnenschein - Technische Unie

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

17

OP EIGEN KIEL NAAR DE OPERA

Op eigen kiel naar de opera Paspoorten, controles, douane, kustwacht: het passeren van de sluizen van de Oosteuropese bureaucratie vergt ook het een en ander.

Adri Visser

I

n Zeezeilen is al tweemaal een zeiltocht naar Sint Petersburg beschreven, door Docus Heringa en Piet Dijkema. Dat, en een lezing van Piet, inspireerde ons om ‘ook eens die kant op te gaan’.

Bij het lezen van ‘The Baltic Sea’, een waardevol boek voor zo’n tocht, viel ons oog op een stukje over het Finse Savonlinna, een stadje in het hart van het grootste merendistrict van Europa.

Savonlinna is gebouwd rond het Olavinlinna Castle, een 15de-eeuws kasteel dat tegenwoordig vooral bekend is vanwege het Savonlinna Opera Festival in de maand juli. Dat bracht ons op het idee om onze reis naar Sint Petersburg

18

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

te combineren met een bezoek aan zo’n opera.

Zowel van Piet als van Docus kregen we informatie die ons van nut was bij de voorbereiding. Die voorbereidingen werden besproken met de opstappers: Els Donkers, Aaldert van der Vlies, Freek Smit en Henk de Wit. Zij hebben allen een deel van deze tocht meegevaren.

Samen voeren Joke en ik het traject van Bruinisse naar Rostock. Bruinisse is de thuishaven van de Vanadjo, onze boot.

Er viel heel wat te regelen: visa, kaarten, boekwerken, mondvoorraad, kaarten voor de opera, informatie voor het passeren van het Saimaa kanaal, kasgeld en vreemde valuta. Op voorstel van Henk zijn we een aantal keren bij elkaar gekomen om de tochtplanning door te nemen en waar nodig aan te vullen. Voor dergelijke tochten is dit zeker aan te raden.

De verleiding is groot om onze reis tot in detail te beschrijven, maar om niet in het kielzog van de vorige auteurs te varen zal ik me beperken tot de kommer-en-kwel van de bureaucratie.

VOORBEREIDINGSFOUTJES Wij kregen de tip om te kijken naar gebruikte zeekaarten, dat kon de kosten drukken. Maar dat bleek zuinigheid die de wijsheid bedriegt, want enkele zeekaarten waren niet WGS-84 bestendig.

Toch hebben we geen rots geraakt, met dank aan de navigator.

De vlag van Letland, die ik bij Harri kocht, bleek van Oostenrijk te zijn. De Letten dopen hun dundoek in wijnrood (dat drinkt lekkerder), de Oostenrijkers in felrood (dat jodelt helderder).

VERTREK UIT DE EEG Aangekomen in Faresund in het noorden van Gotland - ons vertrekpunt voor de oversteek naar Letland - rees de vraag: ‘Moeten we nu wél of niét uitklaren?’

Wij vroegen het de havenmeester en zijn antwoord was: ‘Ik stuur de douane wel bij u langs’. En ja hoor, er landde een helikopter vlak bij ons jacht en de douane kwam aan boord. Paspoorten en crewlist werden bekeken, alleen de crewlist kreeg een stempel en dat was alles! Een helikopter, een piloot en een douanier voor één zeilbootje, waar doen ze het van! Maar dit was slechts een voorproefje, het zou nog veel gekker worden.

LETLAND IN EN UIT De formaliteiten in Ventspils (Letland) werden snel afgehandeld. Hier wél stempels, zowel in onze paspoorten als op de crewlist, en we konden aan wal.

Ko van Dijk en Mary Dresselhuys lieten ons al kennis maken met ‘Herfst in Riga’, nu wilden we Riga in de zomer wel eens zien. Met de bus dwars door Letland, 31⁄2 uur heen en 31⁄2 uur terug. Een eentonig landschap, voornamelijk bossen en landerijen, trok aan ons voorbij. We zagen wél veel ooievaars en ooievaarsnesten op houten lantaarnpalen.

OP EIGEN KIEL NAAR DE OPERA

‘s Avonds hebben wij de havenmeester nog gemeld dat we de volgende dag vroeg zouden vertrekken. We voeren rond de klok van zeven uur uit en waren ruim een uur buitengaats, toen een kleine zeer snelle boot ons naderde: de kustwacht. Ze kwamen langszij varen en een van de overheidsdienaren kruiste zijn armen voor de borst. Mogelijk een autochtoon gebaar, of had het iets anders te betekenen? Ja dus, we moesten terug naar de haven!

Verdere informatie werd niet verstrekt en ze bleven om ons heen cirkelen tot we weer in Ventspils lagen afgemeerd.

We werden overgedragen aan de douane. Waarom? Wij hadden ons toch keurig afgemeld bij de havenmeester?

Jawel, maar we waren niet uitgeklaard.

Fout! Praten hielp niet. Fout is fout en fouten worden bestraft. Boete: 50 latten.

Nou hadden we ons laatste latje in Riga versnoept. Dus we werden, nog net niet geboeid, in een boevenwagen naar de bank gebracht waar we buiten konden pinnen en binnen moesten betalen. Al met al een oponthoud van zo’n 5 uur.

Eén kustwachtboot, twee kustwachters, vijf douaniers en een rit in een arrestantenwagen voor een boete van vijftig latten (ongeveer 75 euro).

Bij deze hele geüniformeerde vertoning stond een persoon in burger die zich later bekend maakte als ‘het hoofd van de douane’ van het naburige Estland. Hij was daar om van de Letlandse collega’s te leren hoe het moest. Nou, dat kon nog leuk worden! Maar bij aankomst in Roomassaare, de eerste haven in Estland, stond de douane op de steiger te wachten en werkte de formaliteiten vlot af!

OP DOORREIS IN ESTLAND Varend door de Estlandse wateren hadden we weer een andere ervaring met Oostbloklogica.

De inklaring in Roomassaare was dus probleemloos verlopen, maar in de derde Estlandse havenplaats Haapsula kregen we nogmaals douane aan boord.

Alles, paspoorten en crewlist, werd in orde bevonden, maar als wij Haapsula zouden verlaten moesten we dat telefonisch doorgeven aan het locale douanekantoor. Vraag: waarom, we blijven toch in Estland? Antwoord: zo wil mijn baas dat. Zou die baas dat in Letland geleerd hebben?

De schrik sloeg ons om het hart, maar in Tallinn, een mooie en gezellige stad, verliep het in- en uitklaren zonder de geringste deining en we konden naar

Sint Petersburg vertrekken.

DE RUSSISCHE WATEREN Tijdens onze nachtelijke tocht naar Sint Petersburg ontwaarden we een groot marineschip dat diverse lichtkogels afvuurde. Wat een feestelijk begroeting!

De ‘marinekruiser’ bleek echter een groot kustwachtvaartuig te zijn, dat op ongeveer een halve mijl afstand naast ons kwam varen en wéér lichtkogels afschoot. Op marifoonkanaal 16 kwamen nogal wat slecht verstaanbare geluiden door, maar soms verstonden wij het woord ‘yachi’. We voelden ons niet happy en na overleg in de kuip meldden we ons per marifoon en kregen terstond opdracht om de zeilen te strijken.

Er zou een inspectie worden uitgevoerd.

Oei! Na een kwartier doelloos ronddobberen hebben we ze wéér opgeroepen.

Het antwoord was kort maar krachtig: ‘Wachten! Er volgt inspectie!’

Na onze ervaringen in Letland waren we gehoorzaam geworden, dus we bleven

wachten. Uiteindelijk werden we door een rubberboot geënterd, met als inhoud: zes matrozen gehuld in zwemvesten, waarmee Pieter van den Hoogenband nog zou verzuipen, en een kapitein onder een pet, zo indrukwekkend, dat onze landmacht alle groene baretten van welke tint dan ook stante pede aan de wilgen zou hangen. De kapitein en een matroos klommen aan boord en de inspectie begon: paspoortcontrole, crewlist-controle, reisdoelcontrole, land-van-herkomst-controle, verstekelingencontrole, wapencontrole, drugscontrole, inhoud-van-de-kastjescontrole, en toen wist kapitein Pettemans het ook niet meer. Hij vroeg per portofoon instructies aan het kustwachtschip. Dat reageerde totaal niet. Maar de Pet stond op zijn gouden strepen. Hij stormde naar de kuip, vergat te bukken voor de giek, brieste een commando naar een matroos, die sprong in de houding en trok zijn pistool!!! Wij kregen visioenen van Russisch roulette, deden

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

19

OP EIGEN KIEL NAAR DE OPERA

een schietgebedje. Toen schoot de matroos: in de lucht.

Zo maak je in Rusland dus portofooncontact, want het kustwachtschip reageerde prompt en gaf de instructies door. Er moest een ‘protokól-brief’ worden ingevuld. Na beantwoording van alle vragen werd het document over en weer voorzien van de nodige handtekeningen en toen wilden wij wel eens weten wát we ondertekend hadden, want de brief was in de Russische taal opgesteld. In steenkolenengels werd een en ander uit de doeken gedaan: wij hadden eerder op de marifoon oproep moeten reageren!

Na anderhalf uur konden wij de zeilen weer hijsen en de tocht naar Sint Petersburg vervolgen.

N.B. De Russische kustwacht roept je op marifoon kanaal 16 op door de ceördinaten en je koers te benoemen, je dient je dan per marifoon te melden! Gevraagd wordt: land van herkomst, reisdoel, laatst aangelopen haven, aantal personen aan boord en soms ook de maximale snelheid van je schip.

De voorhaven van Sint Petersburg is Kronstadt en daar moet je je eerst melden. Op zoek naar het douanekantoor voeren we er, echt per ongeluk, aan voorbij. Een aftands bootje, de gaten zaten rondom in het dek, kwam ons achterop en sommeerde ons terug te gaan naar dat douanekantoor. Daar werden door charmante en vriendelijke dames onze paspoorten afgestempeld, maar we dienden ons in Sint Petersburg, tien mijl verder, wéér bij de douane te melden. Dat kantoor was te herkennen aan een gouden bal op het dak. Nou wemelt het in Sint Petersburg van de gouden ballen, maar het betreffende gebouw vonden we zonder moeite. Er was een afmeerplaats voor cruiseschepen, níet voor jachten. Geen nood, opzij van het gebouw lag een auto in het water en daar konden wij afmeren. En toen begon het weer. Wachten!

Maar ons geduld werd beloond. Een vriendelijke Russische beambte in een strak rokje kwam aan boord om paspoorten en crewlist af te stempelen. Ze vroeg of ik mee wilde gaan naar het kantoor om verdere formaliteiten te vervullen. In de hal moest ik ‘even’ wachten en het strakke rokje verdween uit mijn blikveld. Na een half uur kwam Henk, in opdracht van Joke, vragen waar ik bleef, want ze hadden het rokje het gebouw al lang zien verlaten! We zijn door alle toegangspoortjes teruggelopen naar ons schip. Niemand hield ons tegen maar 20

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

we waren er toch niet gerust op. Aan boord hebben we krijgsraad gehouden en tenslotte onze Russische gastheer Vladimir gebeld. Hij adviseerde ons dringend te ‘blijven wachten’, dan zou hij contact opnemen met de douane. Wij hebben de nacht daar doorgebracht, de formaliteiten werden vervuld en het strakke rokje hebben we niet meer gezien.

Op de laatste dag in Sint Petersburg hebben we het Nederlandse consulaat bezocht omdat we niet wisten of we daar nou wél of niét moesten uitklaren. Wij wilden via het Russische Vyborg, ten noorden van Sint Petersburg, naar de ingang van het Saimaa kanaal en dan naar de Finse meren Dat is de enige mogelijkheid om varend in Savonlinna te komen. We werden correct geholpen en na wel twintig telefoontjes was het advies: ‘wél uitklaren in Sint Petersburg’. Maar, we krégen een brief mee van het consulaat om ’eventuele problemen te voorkomen’. Een prettig gevoel, hoewel dat ‘eventueel’ ons toch een beetje dwars zat.

Tijdens de nachtelijke tocht naar Vyborg zijn we meerdere malen door de Russische kustwacht opgeroepen, maar dit keer mochten we onze route zonder inspectie vervolgen.

In Vysots, een voorstadje van Vyborg, zouden we ons bij de douane moeten melden. Wij kwamen daar ‘s morgens om zes uur aan. Er was alleen een steiger, verder niets. Géén douanekantoor, laat staan douaniers.

We besloten door te gaan naar de eerste sluis van het Saimaa kanaal. Een mooie tocht. We voeren langs een Russische marinebasis, langs de haven van Vyborg, die men bezig was uit te brei-

den en langs ongelooflijk mooie en goed verzorgde landhuizen. De wachtposten hielden ons door hun verrekijkers nauwlettend in de gaten maar lieten ons ongemoeid. Uiteindelijk arriveerden we bij de eerste sluis van het Saimaa kanaal, waar de Russische douane ons reeds opwachtte. De hele papierwinkel kwam er weer aan te pas, en zelfs het geld dat we op zak hadden werd tot op de cent nauwkeurig genoteerd. Daarna mochten we de sluis in.

SAIMAA KANAAL Het Saimaa kanaal ligt deels op Russisch, deels op Fins grondgebied. Onderhoud en verkeer zijn in Finse handen en dat is duidelijk te merken. Het kanaal heeft acht sluizen, drie op Russisch en vijf op Fins gebied. Het kostte ons een hele dag om ze alle acht te passeren.

De sluizen hebben een verval van 8 tot 12 meter, worden snel bediend en hebben met de waterhoogte meeglijdende bolders. Na de laatste Russische sluis was er aan beide zijden een strook bos kaal gekapt ten behoeve van uitkijktorens.

Bij de eerst Finse sluis te Nuijama moest ik me met paspoorten en crewlist bij de douane melden. Eén douanepost voor zowel scheepvaart als wegverkeer.

Onder de wachtenden voor de kleine loketten heerste een gespannen sfeer en achter mijn rug om werd het aantal personen aan boord gecontroleerd. Desondanks verliep de procedure vlot.

Het kanaal wordt vooral gebruikt voor houttransporten van en naar Finland en in Lappeenranta, de eerste Finse plaats na het kanaal, was dat goed te ruiken.

Het hout wordt daar verwerkt, o.a. tot cellulose.

In twee dagen voeren we naar Savon-

OP EIGEN KIEL NAAR DE OPERA

den voet bij stuk: ‘geen paspoorten, dan blijven we ín de sluis’. Onze Hollandse stijfkoppigheid won het van de Russische starheid en mét onze paspoorten meerden we voor de sluis af. De volgende dag verliep zonder obstakels en toen wij op volle zee de Finse grens naderden kwam een snelle kustwachtboot naar ons toe. Nadat wij ons gemeld hadden spraken zij de woorden: ‘You are welcome in Finland’. Dát klonk ons als muziek in de oren en we hebben het gevierd, met Russische champagne!

linna, over prachtige heldere meren en langs talloze eilanden, waarop vakantiehuisjes compleet met sauna’s. Indrukwekkend waren de wel vijfhonderd meter lange houtvlotten die we soms passeerden. We zijn om het Olavinlinna Castle heen gevaren en later zagen we op de binnenplaats van het kasteel de opera Rigoletto, eveneens indrukwekkend. Men had ons erop geattendeerd dat de Finnen zich voor zo’n gelegenheid kleden, dus wij gaven gewassen en gestreken acte-de-presence, de heren met colbert en gedast, de dames op chique en gepast. Na deze feestelijke

happening maakten we ons op voor de terugvaart, wéér door het Saimaa kanaal maar nu in omgekeerde richting.

Eenmaal in de laatste -Russische- sluis werden onze paspoorten ingenomen en daarna kwam het verzoek om terug te gaan en voor de sluis af te meren. Vraag: ‘Waarom?’ Antwoord: ‘Jullie halen niet op tijd de douanepost in Vysots en daarom houden wij jullie in territoriaal gebied. Morgen kunnen jullie weer verder’. We konden praten als Brugman, maar we moesten de sluis uit. ‘Maar dan willen we wèl onze paspoorten terug’.

Dat gaf weer problemen maar we hiel-

LAATSTE VRAAG Zitten we nou thuis onze wonden te likken? Absoluut niet! Het was een schitterende, onvergetelijke tocht. Weliswaar vermoeiend, veel indrukken, veel hindernissen, maar ook héél véél plezier.

Met humor worden absurditeiten hilariteiten en de Brabanders zingen niet voor niks: Nie knieze nie zeure, da’s hartstikke fout Vergeet nie te leve, want straks bende oud Maar we hebben wél een laatste vraag: In onze thuishaven WSV Bruinisse is, tijdens onze afwezigheid, driemaal de Nederlandse douane op bezoek geweest.

Zij wilden weten waar de Vanadjo was, en wij weten nog steeds niet waarom!!

Te Koop de “Corsaro”, Friendship 28 Mk II

O

nze “Corsaro” is te koop.

Wij hebben deze Friendship de afgelopen jaren met veel plezier gezeild. Het is een snel en stabiel schip voor zijn lengte.

Specificaties: Lengte 8,70 m, Breedte 2,87 m., Diepgang 1,20 m. (gietijzeren bulbkiel), Doorvaarhoogte 11,80 m.

Bouwjaar 1982, Kleurstelling: groen.

Ligplaats: Jachthaven Naarden steiger B7-19.

Vraagprijs: € 32.500,Informatie: Huug Schenkel mobiel: 0653183712 of E-mail: Huug.Schenkel@Planet.nl

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

21

OBSERVATIE

Observatie Een kort verhaal van een opstapper in Helsinki.

laten van licht, enigszins te vergelijken met het Evoluon.

W

andelend door Helsinki, zoals een goed opstapper betaamd in het kielzog van de schipper, bekeken we de afgelopen zomer ook een in een gigantisch rotsblok uitgehouwen kerk.

De klomp steen had al heel lang weinig functioneel midden in een woonwijk gelegen en na het uitschrijven van een prijsvraag kwamen studenten met de oplossing.

Met een soort ‘appelboor’ werd een kolom steen verwijderd en een bijzondere ruimte met fraaie akoestiek was gereed. Het betonnen dak bestaat uit een bolvormig ‘deksel’ met naar binnen vallende ramen voor het indirect door-

Aaldert van der Vlies Toen ik tegen de toevallig aanwezige organiste zei dat het orgel naar mijn schatting ongeveer 3000 pijpen had antwoordde ze zuinigjes: 3001! Ook een Finse heeft gevoel voor humor.

De ligging maakte het ons mogelijk een voettocht over het dak te maken. Tot onze verbazing was op het dak tevens een zonneweide en kinderspeelplaats gecreëerd.

Op een bankje zat een oude dame een krant te lezen. Naast haar lag een stapel sterk vergeelde exemplaren. Met Hollandse vrijmoedigheid pakte ik een blad op en keek naar de jaargang. 1975! Ik liet dit aan de schipper en zijn vrouw zien en even zeiden we niets. Ik vroeg haar waarom zij anno 2003 een stapel kranten uit 1975 zat door te nemen.

“Och”, antwoordde de oude dame, “ik ben er nog niet eerder aan toegekomen en wil ze voor ik ze opruim toch nog even doorkijken”.

Desgevraagd zei ze dat ze 84 was. Het stemde ons tot diep nadenken en eigenlijk was alles gevraagd en gezegd.

Terug aan boord legden we een knoop tussen voortschrijdend inzicht en relativiteit en waren het met elkaar eens. Het was een wijze oude dame!

Sunshine's dilemma: VMG en VMC Zeiltechnisch vraagstuk nr. 13

Ab Pasman

V

MG is de afkorting voor Velocity Made Good. Mijn gebruiksaanwijzing van de instrumenten aan boord zegt letterlijk dat VMG een 'Performance measure of upwind or downwind sailing' is.

Het lukt me niet deze definitie zonder veel woorden te vertalen, maar uitleg is wel nodig.

VMG is de snelheidscomponent in de richting van de wind. Het is de de projectie van de bootsnelheid op de windrichting. Met behulp van een tweetal formules kan een computer de VMG eenvoudig berekenen uit de bootsnelheid, de schijnbare windsnelheid en de

22

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

schijnbare windrichting. De berekende waarde heeft geen teken. Kruisend is het de snelheid recht in de wind. Met de wind achterlijk is het de snelheid recht met de wind mee.

VMC staat voor Velocity Made Course.

Nu is het niet de snelheid in de windrichting maar de snelheid in de richting van het doel of de rechtstreekse koers.

VMC is de projectie van de bootsnelheid op de rechtstreekse koers. Een GPS berekent de VMC uit de koers over de grond (COG), de snelheid over de grond (SOG) en de richting naar het doel (BRG) mits het koersdoel als waypoint is ingegeven. Soms heet VMC daarom ook wel Waypoint Closing Velocity (WCV).

De North Sea Race is een wedstrijd van Harwich naar Scheveningen met een flinke omweg. 180 mijl lang. In 2002 lag na een korte aanloop het tweede rak recht in de wind en het derde, de oversteek zelf was 100 mijl met de wind iets achterlijker dan dwars. De tactiek van onze navigator was om in het tweede rak optimale VMG te varen en in het derde rak optimale VMC. Wat zijn de overwegingen die de navigator tot deze conclusie brachten?

DE OPLOSSING OP PAGINA 27

VMG

VMC

WEBSITE OPNIEUW BEKEKEN

Onze website opnieuw bekeken De website is veranderd en de webmaster geeft tips voor het surfen op de site.

Peter Veger JE EIGEN HOME SITE Veel internetters kijken na het starten van hun webbrowser tegen de home-pagina van hun provider aan. Je kunt ook automatisch de PZV-welkomspagina tot startpagina maken. Dat doe je door de Voorkeuren van je browser te wijzigen. Dit gaat met de Internet Explorer/ Verkenner als volgt. Met Extra>Internetopties krijg je een dialoogvenster met o.a. een tabblad Algemeen. Vul bij

Homepagina>Adres het adres www.pzvzeezeilen.nl in. Klik daarna op OK.

gegeven adres toegestuurd. Dat duurt normaliter minder dan een minuut.

NOOIT MEER INLOGGEN Inloggen blijft vervelend. Je kunt het jezelf gemakkelijker maken door éénmaal bij het inloggen aan te vinken dat je jouw gegevens op je PC wilt opslaan. Dan word je bij een volgend bezoek aan de site automatisch ingelogd. Waarschuwing: dit werkt onder voorwaarden, en die voorwaarden staan op de inlogpagina vermeld. Heb je problemen, neem dan contact op met de webmaster.

WAAR MOET IK NAAR KIJKEN? Een aanrader: ga er eens voor zitten, surf eens echt door de site, dat is nodig om je weg te leren vinden. Begin bij de welkomspagina: aan de rechterkant staan altijd een paar Hot Links. Actueel is de toegang tot de actualiteit, weer en getij, tv. Bij Activiteiten is vooral de Kalender belangrijk, de toegangspoort tot alle verenigingsactiviteiten. Ten slotte is er dan nog de Sitelog, waar precies staat wat er aan de site veranderd is.

HOE ZIE IK DAT IK INGELOGD BEN? Op de welkomspagina wordt je, als je ingelogd bent, verwelkomd met naam en met datum van je laatste bezoek. Als je ingelogd bent, staat onderaan onder Inloggen in kleur de tekst ‘ingelogd’.

Bovendien zie je als je ingelogd bent veel meer pagina’s - kijk maar eens onder Voor Leden.

IK BEN MIJN WACHTWOORD VERGETEN! Dat is geen probleem meer: op de inlogpagina kun je jouw e-mailadres invullen en na één klik krijg je dan je inlognaam en wachtwoord via het op-

NOG PROBLEMEN? De site is erg spaarzaam met Help, maar als u een knop ziet met die tekst klik er dan op. De geboden informatie is veelal noodzakelijk om de betreffende pagina goed te kunnen gebruiken.

Onder aan de pagina staat een blokje met Over De Site, kijk daar eens naar.

De FAQ (Frequently Asked Questions) die je daar vindt zal zeker helpen om een aantal problemen op te lossen of zelfs te voorkomen. Heb je nog vragen, zorg dat anderen het antwoord op die vraag in de FAQ kunnen vinden!

Scheepsdieselmotoren Via Rolf ® Yachtservice in goed overleg naar oplossingen op maat Wij meten de conditie van uw dieselmotor, geven objectief advies over herstel, revisie of vervanging, leveren onderdelen of complete installaties, voeren reparaties uit Wij leveren alle merken en typen scheepsdieselmotoren en aanverwante artikelen en geven indien nodig inbouwinstructie Contactpersoon: C.R. Ruijter jr Den Haag Tel 070-4275786 / Fax 070-3455365 Gsm 06-28336380 E-mail rolfruijter@hetnet.nl

Via Rolf is niet merkgebonden en is mobiel………………

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

23

SINT PETERSBURG REVISITED

Sint Petersburg revisited Piet is dit jaar voor de tweede keer naar Sint Petersburg gevaren. Hij en zijn bemanning vertellen hoe dat is bevallen en wat goed en minder goed ging.

Piet Dijkema en bemanning

H

et plan om weer naar Sint Petersburg te gaan ontstond eigenlijk al vlak na de vorige reis, twee jaar geleden. Sint Petersburg is een prachtige en indrukwekkende stad die dit jaar 300 jaar bestaat. Maar minstens zo prachtig is de zeil-motorreis ernaartoe en weer terug. Alle aspecten die jouw belangstelling hebben kun je erin zoeken en vinden, of je komt ze gewoon tegen.

Het vertrek vond plaats in Kiel. Zo was maar een beperkt aantal opstapwisselingen nodig en ging minder tijd verloren. De reis van en naar Nederland vond met familieleden plaats. Het einde van de reis was in Rostock omdat we door slecht weer Kiel niet op tijd konden halen. Het laatste laat al zien dat plannen van tijd en route van een zeilreis lastig is. Om je doel toch binnen een bepaalde tijd te behalen is gebruik van de motor, het plannen van ruimte met bemanningwissels, en flexibiliteit daarbij, onvermijdelijk. Dit moet je maar op de koop toenemen als je niet helemaal een echte zwerver wilt worden.

Begin juli vertrokken we met Jan Oome, Co en Harmke de Heus richting Sint Petersburg. In Helsinki kwam mijn dochter Daphne aan boord. In Sint Petersburg gingen Daphne, Co en Harmke terug naar Nederland en kwam Dimphy Brekoo aan boord om samen met Jan en mij de terugreis te doen. De reis ging deze keer rechtsom, met andere woorden via de Zweedse oostkust en de

24

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

Alandeilanden, en de Finse, Baltische en Poolse kust. De discussie over vooren nadelen van links- en rechtsom laat ik hier in het midden. Een goede meerdaagse weervoorspelling is bij deze discussie van essentieel belang. In principe zou je de routeplanning daaraan ondergeschikt moeten maken, of tenminste meer daarvan afhankelijk.

DE VOORBEREIDING Een reis als deze moet behoorlijk worden voorbereid. Er moet een visum worden aangevraagd, dat door de Russische ambassade pas wordt verstrekt nadat er een officiële uitnodiging is. Vladimir Ivankiv uit Sint Petersburg heeft ons daarmee ook deze keer weer prima geholpen, overigens net als bij de inklaring in Kronstadt en Sint Peterburg.

Kaarten moeten compleet zijn. Vorige keer ontbrak er een detailkaart van het gebied tussen de Estlandse westkust en de eilanden Hiiumaa en Saaremaa. Ik had een nieuwe Admirality kaart besteld maar thuis niet gecontroleerd. Er stonden alleen maar een paar aanlooptonnen op met kleine lettertjes dat je een lokale Estlandse kaart nodig had. Het is een gebied met nogal wat steentjes onder water. Gelukkig troffen wij in Haapsalu een Duits schip dat de omgekeerde route had gevaren. Het waren zeer gründliche mensen die alle waypoints netjes op een stuk papier hadden gezet. Nadat Dimphy ze allemaal in onze GPS had gebracht konden we een beetje abstract, maar veilig door het gebied komen.

Over de mee te nemen voorraad eten en drinken moet ook worden nagedacht.

Het is plezierig als je ergens aankomt

zonder dat je direct allerlei inkopen moet doen. Ik had volgens marinegebruik een matrix gemaakt van het soort eten per dag (bijv. rijst op maandag, bonen op dinsdag, enz) met per soort een aantal varianten en als uitgangspunt 20% op de wal eten. Scandinavische landen zijn erg duur. Een grootschalig bij de Sligro ingekochte voorraad kwam goed van pas, behalve dat er maar weinig terechtkwam van mijn weekmatrix. Vanaf Sint Petersburg hebben we echter meer dan 80% op de wal gegeten. Zeker in de Baltische landen is het eten geweldig goedkoop en overheerlijk. Je kunt er geen blik voor opentrekken. Maar de overgebleven zaken aan boord blijven nog jaren goed, dus dat is geen probleem. Wat erg goed uitkwam was de grote voorraad blikjes frisdrank, geleverd door een familielid dat bij Coca Cola werkt. Met warm weer drink je erg veel. Tijdens het varen wordt er bij mij niet ‘gedronken’. De beperkte hoeveelheid bier aan boord kon op de terugreis gemakkelijk goedkoop en gezellig gecompenseerd worden op de wal. Een ruime voorraad marsen, kit-kats, lions en dergelijke deed het goed als tussendoortje in de namiddag.

Over navigatie en zeilvoering c.q. motorgebruik het volgende. Behalve in gebieden met veel eilandjes en rotsen is het navigeren eenvoudig. Wachtlopen van 1 uur op en 3 af, of 1 uur op en 2 af ging bij redelijke weersomstandigheden prima. Bovendien is er weinig scheepvaart. De aanloop van havens is met behulp van kaartjes en beschrijvingen uit het Hafenhandbuch Ostsee van DSVVerlag vrij gemakkelijk. In het donker aanlopen moet redelijk volgens de aan-

SINT PETERSBURG REVISITED

loopkoers gebeuren om de veel voorkomende visnetten te ontlopen. Een verkenningston ontbreekt vaak.

Op de heenweg voeren we op met de Ex-tension, een X-jacht 38, van Daan en Judith van Beurden. Zij navigeerden elektronisch. Bij het binnenlopen van baaitjes met ondieptes en onder water liggende obstakels, voelden zij zich met hun laptop meer op hun gemak dan wij met onze papieren kaarten en GPS. Het Engels van de havendiensten in de Baltische landen en Polen is vaak zeer slecht. De antwoorden beperken zich nogal eens tot enkele uit het hoofd geleerde kreten. Toen ik bijvoorbeeld in Kleipeda, de grootste haven van Litouen, via de marifoon toestemming vroeg om binnen te lopen antwoordde de havendienst met: “Why not”.

NAVIGEREN In de scherenkusten van Zweden en Finland moet het navigeren zeer zorgvuldig gebeuren. Het barst er van de tonnen, kardinalen en zicht-lichtlijnen.

Dan moet er minimaal één navigeren (met de vinger op de kaart) en één sturen. Bij harde wind durfde ik niet te zeilen omdat je dan niet gauw kunt stoppen als je niet meer weet hoe het zit, wat ons een paar keer is overkomen. Aan een GPS heb je dan praktisch niets omdat de boeien erg dicht bij elkaar liggen.

Als je een beetje navigeert en je clubgenoot doet dat ook, dan kan het niet anders dan dat je elkaar tegenkomt. Dat gebeurde in de Finse wateren met de Vanadjo van de familie Visser. Co zag voor zich op tegenkoers een Najad aankomen en even later de Nederlandse vlag. Geweldig leuk om elkaar tegen te komen en even wat wederwaardigheden uit te wisselen.

Wat betreft de weerberichten het volgende. Als het maar enigszins mogelijk was keken we (met name Co) op internet op de Deense, Zweedse of Finse meteorologische sites, en ook altijd op de Duitse ‘Wetterzentrale’ de afdeling ‘speciale kaarten’. Hierdoor wist je precies hoe de wind zou waaien (richting, sterkte, verandering) en wat voor neerslag en temperatuur werd verwacht.

We zijn dus nooit echt verrast door onverwacht weer. De barometerlijnen waren daarbij natuurlijk ook een bruikbaar hulpmiddel, evenals de krant en de havenmeesterberichten. Het binnenhalen van weerkaarten en weerberichten aan boord blijft nog steeds een wens. Ik overweeg dan ook meer elektronische middelen (laptop) aan te schaffen, en de route van een eventuele volgende

grote reis meer van het weer af te laten hangen.

MOTORPROBLEMEN We hebben de motor veel gebruikt.

Circa 275 uren, wat neerkomt op ongeveer 40% van de totale vaartijd. Dit heeft te maken met de eerder vermelde vaste reisroute, de soms sterke tegenwind, en de toch redelijk grote dagafstanden (gemiddelde vaardag ca. 50 mijl). Ook de wens om ’s avonds zo veel mogelijk in een stadje te vertoeven, in plaats van op zee, speelde mee.

Een probleem met de motor wil ik de lezer niet onthouden. Op de terugweg vanaf Sint Petersburg naar het eerste prachtige Finse eiland Haapasaari kregen we ’s nachts, bij sterke zeegang op kop, te weinig brandstof in de tank.

Dieselolie bijvullen uit reservetankjes in het donker op een slingerend schip met links en rechts door de bliksem oplichtende wolken was een gebeurtenis op zich, maar de motor startte weer. Even terzijde: een schip van de Finse kustwacht had op de radar gezien dat we achteruit gingen in plaats van vooruit en

was intussen komen kijken of we hulp nodig hadden. Dat was gelukkig niet het geval. Ze zeiden dat we ze konden volgen naar Haapasaari. We gingen hun witte heklicht achterna dat op een gegeven moment nogal op een vast licht begon te lijken. Het bleek dat het één van de aanlooplichten van Haapasaari was. We waren zelf blijven navigeren zodat we het snel in de gaten hadden en niet klakkeloos zijn doorgegaan. Omdat we de aanwezige wirwar van onverlichte kardinalen niet konden zien hebben we overigens vermoeid en slaperig nog een paar uren rondgedobberd tot het licht werd voordat we veilig tussen de rotsen door Haapasaari konden binnenlopen.

Terug naar de motor. Hij deed het weer, hoewel het toerental zo nu en dan wat terugliep. Maar met een dot gas geven was het weer over. Toen ik het brandstoffilter wilde verwisselen bleek het reservefilter uit de verzameling reserveonderdelen van de vorige eigenaar niet te passen. Nooit gecontroleerd. Tot Riga moesten we wachten op de Volvo dealer. Daarna ging het een tijdje goed.

Bij het verlaten van de Poolse haven

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

25

SINT PETERSBURG REVISITED

Ustka, een kleine vissershaven met een smalle uitgang tussen pieren, liepen er met windkracht 5 forse rollers naar binnen. Met volle kracht in de aanloop naar buiten stonden we behoorlijk op onze kop. Even buiten de pieren sloeg de motor af. Het grootzeil was gelukkig al aangeslagen en werd door Jan zo snel mogelijk omhooggetrokken. Dimphy probeerde ondertussen, zonder resultaat, de motor te starten. Door het deels gehesen zeil konden we door de schuin inkomende wind de pieren ontwijken en vervolgens het zeil verder hijsen, waarna we met de fok erbij de kust konden vrijvaren. Doordat we kennelijk al zo veel gevaren hadden en goed op elkaar waren ingespeeld bleven we uiterst rustig en deden we gewoon wat we moesten doen. De volgende haven zou een identieke haven zijn die bovendien in donker aangevaren zou moeten worden. We besloten om de nacht door te gaan en Swinemünde, een grote haven met een brede ingang aan te lopen. Gelukkig bleef het ’s nachts lekker doorwaaien. We speerden naar het 110 mijl verder gelegen doel. Inmiddels was de accu zo goed als leeg en bracht de reserve handheld GPS goede uitkomst.

Om 10 uur ’s ochtends, ongeveer 4 mijl voor de haveningang, was de wind weg. We hadden een sleepje nodig. Er kwamen wel vissers langs maar die wilden ons niet zien, zelfs een ontstoken wit handstakellicht werd genegeerd. Om ca. 14.00 uur kwam er een klein Duits motorbootje dat ons binnen heeft gesleept. Met een opgelucht hart gaven we hem onze laatste en beste overgebleven fles Franse wijn. De havenmeester kende een dieselmonteur-taxichauffeur.

Deze kwam zaterdagochtend om acht uur. Binnen een half uur had hij ontdekt dat boven in de aanzuigpijp van de dieseltank een stukje rubberpakking zat dat

26

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

de brandstoftoevoer afsloot. Kennelijk is dit in de aanzuigpijp omhoog komen drijven tijdens het lage brandstofpeil na Sint Petersburg. Ik heb de hele winter om over de moraal van dit verhaal na te denken.

DOUANE-PERIKELEN Verwend door het mooie weer verzuimden we nogal eens bij de tochtvoorbereiding naar uitwijkmogelijkheden te kijken.

Toen we vanuit Letland de Golf van Riga (Roja) wilden verlaten, werd de wind op weg naar de westkust (Ventspils) op kop zo hard en dat we met gereefd zeil met de motor erbij nog maar nauwelijks voortgang maakten. Teruggaan ligt niet zo erg in ons karakter. Er moest dus naar een uitwijkhaven worden gezocht.

Het enige dat we op de kaart konden vinden was een ankertje bij Montu op de zuidpunt van het eiland Saaremaa.

En Estland, inclusief een aanloopkoers.

Maar een detailkaart van dit gebied, waarop rotsen en ondiepten staan, hadden we niet. Het bleek een pier te zijn waarvan alleen vissersschepen gebruik mochten maken. We konden in ieder geval veilig binnenkomen. Een ander fenomeen dat we toen tegenkwamen was de douane en de immigratiedienst van Estland. De radar vanuit de Russische periode werkt nog voortreffelijk want op de kade stonden al twee geüniformeerde personen op ons te wachten. Hun eerste opmerking was dat de haven gesloten was en we naar de officiële haven, 20 mijl verderop, moesten.

Vanwege het slechte weer en gebrek aan detailkaarten hadden we daar geen zin in. Door te stellen dat we oververmoeid waren en er te harde wind stond mochten we blijven liggen. Wat hun ook niet beviel was dat we het gastenvlaggetje van Letland nog voerden, maar ook dat was snel opgelost. Het echte

probleem ontstond toen ze toen ze onze paspoorten bekeken. We hadden een week eerder in Virtsu verzuimd ons uit hun land (Estland) uit te klaren. Virtsu is alleen maar een aanlegplaats voor binnenlandse veerboten en elk spoor van douane ontbreekt daar. Verder vonden de heren dat we illegaal het land waren binnengekomen. Na veel getelefoneer verschenen een uur later uit het 20 mijl verder gelegen Kuressaare hun baas met assistent en een prachtige vrouwelijke tolk. Eerst een uur bakkeleien.

Daarbij kwam ook het betalen van een vergoeding aan de orde. Maar dat durfden ze toch niet door te zetten. Vervolgens moest ik samen met de tolk op de achterbank van hun dienstauto een verklaring van het gebeuren schrijven en ondertekenen. Verder werd ons verboden aan land te gaan. Toen het de volgende dag nog te hard waaide wilden we het eiland bezichtigen. Doordat de naam van de baas op het formulier stond kon ik hem telefonisch bereiken.

Het enige antwoord dat ik op mijn verzoek kreeg was een diepe zucht en de mededeling dat hij druk was en pas over twee uur tijd had. Twee uur later mochten we de wal op. Les: zo lang deze landen nog niet zijn aangesloten bij de Europese Unie, alle formaliteiten netjes vervullen.

Inmiddels hebben we al weer heel wat geschreven. Ik had me eigenlijk willen beperken tot enkele hoofdpunten en zaken die mogelijk ook bij de lezer tot nadenken leiden. Als je in totaal vier maanden weggeweest bent, ca. 3000 mijlen hebt gevaren, 9 landen hebt aangedaan en 40 havens hebt bezocht, kun je een paar boeken volschrijven. Het worden zeker een paar boeken als ik begin over de prachtige natuur, het klimaat en de sfeer in en rond de Oostzee en de Finse golf. Het bezoeken van steden en dorpen, ook in het binnenland met de trein en bus, soms langs grote kolonies ooievaars. Ontmoetingen met bijzondere mensen, balletvoorstellingen, de jazzkroegen, musea, kastelen en kerkhoven die je historie tonen die wij hier niet hebben geleerd. Ik zou alleen willen zeggen: ontdek dit gebied zelf, het is de moeite waard. Neem de tijd, ga verder dan alleen Denemarken.

En plan niet te strak.

Voor meer informatie over deze reis wil ik graag verwijzen naar de website van de jeu-de-boule vereniging van Jan Oome : www.lafermeboel.nl . Op deze website vindt u onder meer ca 50 foto’s en een zeer lezenswaardig reisverslag van de hand van Jan Oome .

SUNSHINE'S DILEMMA

Sunshine's dilemma Het antwoord Ab Pasman

H

et tweede rak ligt recht in de wind. Het is een kruisrak. De tacticus verwacht kennelijk geen grote veranderingen in de windrichting.

Hij zegt; concentreer je maar zo goed mogelijk op het optimaal aan de wind varen. En dat is wanneer de VMG, de snelheid in de richting van de wind, maximaal is. We weten het allemaal.

Varen we een beetje lager dan gaan we harder. Varen we een beetje hoger dan gaan we langzamer. Maar betekent hoger ook sneller naar het doel? VMG geeft de uitslag. De snelste weg naar het doel is die koers waar de VMG maxi-

maal is. Hiernaast is het relevante deel van het polaire diagram nog eens getekend. We zien dat er één punt, één koers is waar de VMG maximaal is. Het is de kunst van de stuurman en de trimmers om de boot op dit punt van de curve te varen. Iets te ruim dan gaat de snelheid omhoog maar de VMG omlaag. Iets te hoog dan gaat de snelheid en ook de VMG omlaag. In de praktijk varen veel stuurlieden te hoog. Durf laag te varen voor een maximale VMG. In het derde rak kiest de tacticus niet voor de rechtstreekse koers, hoewel deze bezeild is.

Hij kiest voor een maximale VMC. Is dat niet hetzelfde? Nee niet altijd. In ons geval bijvoorbeeld kunnen we een aanzienlijke snelheidswinst boeken door tien graden lager te varen en de spinnaker te zetten. Niet alleen gaat de bootsnelheid omhoog maar ook de VMC, de snelheidscomponent in de richting van het doel. Ondanks dat we niet de rechtstreekse koers varen gaan we toch sneller richting doel. Bij lange rakken op zee is de beste tactiek om optimale VMC te varen in plaats van rechtstreeks. Ver-

andert de windrichting, wat hoogstwaarschijnlijk is dan passen we onze koers aan, maar de tactiek blijft hetzelfde. We blijven VMC varen. Ook al zou de wind niet draaien dan is toch eerst lager varen op de spi en later omhoog op de genua sneller dan het hele stuk rechtstreeks op de genua.

VMG en VMC zijn beide concepten die ons helpen het beoogde doel zo snel mogelijk te bereiken. Toepassing is afhankelijk van de situatie. VMG gebruiken we vooral op kortere in-de-windse of voor-de-windse rakken. VMC heeft z’n meeste waarde bij langere tochten op zee en bezeilde koersen.

Uit het goede hout gesneden

. Restauratie & reparatie met name houten schepen

. Zomer- en winterstalling met name groot onderhoud en zelfwerkzaamheden

. Jachtservice

o.a voor roestvrijstaal mast en tuigage

Hiswa-lid

. Verkoop van:

- diverse houtsoorten zoals plaatmateriaal en massief gezaagd en geschaafd - epoxy, verven, kitten, olie en lakken

- rvs-beslagen en bevestigingsmaterialen

. Professioneel advies voor de zeilerij:

± 10.000 mijl zeeraces- en ± 50.000 mijl zee en oceaanervaring.

De Biezen 5, 5298 ML Liempde. 0411-635166/06-55175482 of 06-50532838. www.eursa.nl/info@eursa.nl

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

27

200 MYLS SOLO

De achtste 200 Myls SOLO Opnieuw is Jacqueline de enige vrouw die aan deze wedstrijd deelneemt en zij wordt ook nog eens vijfde! Lees dit verslag, en kijk voor meer op: www.200myls.nl.

Jacqueline van Amstel

T

huis staat de fraaie trofee van de 200-mijls 2002 te pronken in de woonkamer. Als in maart de uitnodiging komt van Jan Luijendijk, de enthousiaste organisator van dit leuke evenement, hoef ik dan ook niet lang na te denken en geef mezelf spontaan weer op om de 8e 200-mijls te zeilen.

Al snel blijkt dat ik ook dit jaar als enige vrouw ingeschreven ben. Zijn er bij de PZV geen enthousiaste zeilsters, die volgend jaar met mij om de trofee willen strijden?

Er zijn mannen die wat afgunstig reageren en opmerken dat ik de race alleen

28

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

maar uit hoef te zeilen voor de trofee.

Dat gaat mijn eergevoel toch te na. Ik wil meer dan alleen maar de wedstrijd uitzeilen; ik wil in elk geval mijn prestatie van afgelopen jaar verbeteren. Daarvoor hebben we dus maar een sneller schip aangeschaft: de Xinia, een spiksplinternieuwe X-362, deze zomer opgehaald op de werf in Haderslev, Denemarken.

Een nieuw schip brengt echter heel wat nieuwe uitdagingen met zich mee.

Kan ik deze snelle elf meter lange boot wel alleen zeilen? Een pessimistische voorbijganger op de steiger in Muiden voorspelt dat ik de boot niet alleen zal kunnen zeilen. Dat zullen we nog wel eens zien en ik probeer stoer te kijken.

Inwendig voel ik me nog wat minder overtuigd.

Er zijn wel wat aanpassingen nodig aan de boot: - Er wordt een stuurautomaat geïnstalleerd, en met afstandsbediening nog wel.

- Als iemand denkt dat er aan een nieuw schip niets meer hoeft te gebeuren, wat ik dus ook dacht, dan blijkt dat helemaal niet waar. Blokken die slecht lopen, of te klein zijn voor het schip, worden gesmeerd of vervangen. Met name de rolfok-installatie werkt superzwaar en is een aanslag op mijn kracht. Met een beetje wind krijg ik de fok niet ingerold. Na een middagje klussen en nog wat extra investeringen werkt het soepel.

- Tijdens de 200-mijls gaat op de meeste boten de spi erop. Daarmee kan ik dus niet achterblijven. We installeren blokken en lijnen voor de asymmetrische toerspinnaker. Deze spi is wat kleiner dan een echte, maar hij is wel gemakkelijker te hanteren en zowel als halfwinder, met schoothoek op het dek, alsook als spi, op de boom, te voeren. Gijpen is door de schootvoering eenvoudiger alleen uit te voeren.

Naast de aanschaf van deze ATS hebben we een carbon spinakerboom bij de boot laten leveren. Dat scheelt een heleboel gewicht en geeft dus meer bedieningsgemak.

Naast aanpassingen aan de boot, is wat oefening ook geen onbelangrijke factor bij de voorbereiding. Belangrijk of niet, tijd om veel te oefenen is er niet, en als er al tijd is dan laat de wind het afweten.

Dit gebrek aan oefening en ervaring met de boot kan me er toch niet van weerhouden van start te gaan. Proberen kan ik het toch? Opgeven kan altijd nog. Uiteindelijk heeft het oefenen met het lichte weer van deze zomer, toch zo z’n resultaat opgeleverd.

Tijdens het palaver voor de start werden we ervoor gewaarschuwd dat het halen van de finish een uitdaging zou worden, niet vanwege harde wind, maar door gebrek eraan. Dat hebben we geweten.

Woensdag 1 oktober, de startdag, was een fantastische zeildag met zon en wind. De boot is echter zo snel en bewerkelijk, dat ik vergeet logstand en tijd op te schrijven bij het ronden van de eerste boei. De definitieve baankeuze moet in de loop van de dag gemaakt worden.

Bij deze keuze is het van belang zoveel mogelijk bezeilde rakken te hebben en mogelijk ook stroomvoordeel. Voor stroomvoordeel is er de keuze uit baan 1 (Noordzee) of baan 2 (Waddenzee).

De voorspelling van superlicht weer, van donderdag en vrijdagochtend, doen mij van deze keuze af zien. Als de stroom draait voor je een rak beëindigd hebt, heb je niets aan het stroomvoordeel. Na intensief telefonisch overleg met Wim is de keuze op baan 4 gevallen, met als reden de windvoorspelling vanaf vrijdag middag: Noordwest 4 tot 6 BFt. Dan wil je geen kruisrakken achter in de baan.

200 MYLS SOLO

Er zijn slechts weinig deelnemers die voor deze baan kiezen. Baan 3 blijkt in de praktijk favoriet.

De 2e en 3e dag van de 200-mijls kenmerkten zich door afwezigheid van de wind. Logboek: Als ik bij Urk over de dijk kijk is het water spiegelglad, een horizon is niet te zien. Eén groot blauwgrijs gat. Nu ben ik in het voordeel, maar dat blijkt echter pas achteraf. Zelf ben ik die dag erg ontevreden, zie logboek, waarin ik met grote letters schrijf: SUPER SLECHTE MIJLEN. De Xinia blijkt een geweldige boot en als om me heen de concurrentie stil ligt ga ík nog vooruit. Niet spectaculair, maar genoeg om winst te behalen. Als ik verslagen van medezeilers lees over deze windstille dagen, dan spreken die over de dikke boeken die ze, uit verveling, onderweg lezen. Op de Xinia verveel je je niet. Niets boeken lezen. Trimmen, elk zuchtje wind benutten, op het juiste moment in een windbaan overstag. De winst op die dagen heb ik echt niet kado gekregen, ik heb er hard en geconcentreerd voor gewerkt.

Regelmatig is er telefonisch overleg met Wim over de wind. Wanneer gaat het nu eens waaien? Wim kan echter ook geen wind maken. De omslag komt pas vrijdag tegen donker, als ik de spi op heb staan en een boei moet ronden! Ineens is er wind, en regen, en niet zo zuinig ook. Uit het logboek: gevecht geleverd op voordek en gewonnen van de

spi!

Vrijdagavond weet Wim te vertellen dat er, tot mijn verbazing, op dag drie al veel schepen hebben opgegeven. Zij denken de eindstreep niet op tijd te gaan halen.

Windshifts in buien Ik moet dan nog 80 mijl en heb daar dan de zaterdag en zondag tot 12 uur voor.

Het plan is zaterdag 60 mijl te zeilen en zondagochtend de laatste 20 mijl. De voorspelling van 5 tot 6 Bft komt uit, alleen zijn de weerkundigen vergeten te vertellen, dat dat alleen in de buien zo is. Tussen de buien door is het veel rustiger. Reven hebben we nog nauwelijks geoefend. Nu draai ik er mijn hand niet meer voor om. Alle gebrek aan oefening is in één dag ingehaald.

Eigenlijk ziet het IJsselmeer er op zaterdag fantastisch uit, als ik er nu thuis achter de PC zittend, aan terug denk.

Het begint zonnig, dan wordt de lucht inktzwart en verschijnt er een prachtige regenboog. Vervolgens moet ik proberen in te schatten of de bui wel of niet over me heen zal gaan en moet ik het juiste moment kiezen om te reven. Dan volgt er dus die bui, waarin alle denkbare nattigheid in striemende vlagen naar beneden komt en vervolgens keert de rust weder en is het weer zonnig.

Of dit onderdeel uitmaakte van de wedstrijd, dat heeft de wedstrijdleiding me nog steeds niet verklapt, maar de buien met regen, hagel en 25 knopen wind, vielen steeds neer bij het ronden van een boei, als een soort extra handicap.

Lastig ook waren de grote windshifts tijdens de buien. Tip van Wim: ga op een kruisrak een bui in over bakboord. Dat heb ik dus uitgeprobeerd en het klopt.

Zaterdag avond ben ik moe van de lange inspannende zeildag en het constante reven.

De geplande 60 mijlen zitten er keurig op. Liefst wil ik niet in het donker zeilen, nu het weer een omslag heeft gemaakt.

Overdag zie je de buien goed aankomen en geven ze al genoeg spanning.

De laatste dag vergt onverwacht nog het meeste van mijn zenuwen. Rond zeven uur in de ochtendschemering ga ik op weg voor de laatste mijlen.

De halve vloot lijkt zich hier op dit tijdstip verzameld te heb-

ben voor een eindsprint. Het water is vlak. Dat kan niet, er was harde wind voorspeld! Tergend langzaam dobber ik vooruit, met 2,5 knoop op de log en gefrustreerd bel ik Wim. Wat was dat voor weersvoorspelling? Ik moet me even af reageren. Arme Wim, hij zit net zo in spanning als ik. Met dreigende buien om me heen, net als de dag ervoor, durf ik niet echt de spi er op te zetten. Moet ik het risico wel nemen? Daarvoor heb ik nog niet genoeg ervaring met deze boot. Logboek: gisteren baalde ik van een bui, nu wil ik niets liever dan een bui. Een bui betekent wind, en dat is wat ik nodig heb om te finishen.

Om 11:13 uur maak ik de verlossende laatste foto van de M1 bij Muiden. Een heel blije en opgeluchte Wim staat daar op mij te wachten, dit jaar met twéé prachtige rode rozen.

Het was, net zoals vorig jaar, weer een geweldig evenement. Ik heb ervan genoten. Natuurlijk heb ik onderweg tijdens de race ook wel heel andere emoties gevoeld. Niet alleen genieten, maar ook een heleboel spanning, frustratie, hoge ups als de boot als een speer liep, diepe downs als de wind weer eens wegviel, onmacht toen de spi in een bui met harde windvlagen eraf moest, stress als er net bij een boei weer een dikke bui met veel wind over me heen kwam, onzekerheid over wat de volgende dreigende lucht brengen zou, voldoening als ik weer een etappe goed afgelegd had en trots bij de finish. Naast emoties voel ik nu spierpijn!

Ik had mezelf als doel gesteld de klassering van vorig jaar te verbeteren, maar dít is boven verwachting.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

29

EINDEJAARSWEEKEND

Eindejaarsweekend Een geslaagd weekend op een nieuwe locatie en met stof tot nadenken.

Johan Kortas

O

p 4 en 5 oktober jl. werd het inmiddels traditionele eindejaarsweekend gehouden. Plaats van handeling Sint Annaland en omgeving, aantal deelnemende schepen 17, aantal deelnemers 68.

DE VOORBEREIDING De voorbereiding is dit jaar bijna geheel per e-mail gegaan. Dat wil zeggen zowel de uitnodigingen, er waren maar 30 brieven, als de definitieve wedstrijdinformatie. Dit scheelt een hoop werk en geld. In het verzamelen van de aanmeldingen, het verkrijgen van de bijbehorende SWcijfers en de selectie van de wedstrijdbanen gaat in het algemeen de meeste tijd zitten.

WAAROM SINT- ANNALAND? Van de drie locaties die oorspronkelijk bekeken zijn voor dit jaar - Colijnsplaat, Willemstad, Sint-Annaland - bleek Sint-

30

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

Annaland het beste alternatief vanwege de ligging t.o.v de wedstrijdbanen, de aanwezigheid van een goed en gezellig restaurant, de beschikbare vrije plaatsen in de haven en ‘last but not least’ het feit dat het nieuw was in de geschiedenis van de eindejaarsweekenden!

DE WEDSTRIJDBANEN Voor deze auteur was het dit jaar een ‘one man’s job’ aangezien Wim Braun redelijk laat tot de ontdekking kwam dat dit weekend ook het weekend was waarin zijn vrouw Jacqueline meedeed aan de 200 Myls solo. Dat hij daarbij toch wel, zij het op afstand, betrokken zou zijn en in ieder geval geacht werd bij de finish te staan, was duidelijk.

In collegiale afstemming waren er tevoren drie banen gekozen. De keuze van juist deze wedstrijdbanen op het Keeten en de Oosterschelde had te maken met de mogelijke windrichtingen en sterktes en de formule waarin de SW-cijfers kunnen worden toegepast, d.w.z. volle standaard zeilvoering, 60% van de rakken met halve wind, etc. Bovendien gokten we daar op een grotere kans op wind dan we vorig jaar op de Grevelingen hadden. Het startpunt moest voor alle drie de banen hetzelfde zijn i.v.m. de aanloop van schepen zowel uit het zuiden als uit het noorden. Helaas hadden we hier, naar later bleek, door de harde wind geen mogelijkheid het start/finishschip voor anker te leggen.

DE WEERSVOORSPELLING De scheepvaartberichten van het KNMI voor de kustwateren en het IJsselmeer gaven op vrijdag 3 oktober voor zaterdag al NW 5-6 aan, met buien en goed

zicht (in buien matig). Voor de zondag werd een grotere kans op buien voorspeld. Achteraf bleek dit in de praktijk aardig te kloppen.

DE WEDSTRIJD Over de perikelen vóór de wedstrijd elders in dit nummer meer. Voor wat betreft de uitslag van de wedstrijd: zie de paragraaf ‘Prijsuitreiking’ in dit artikel.

DE AVOND Iedereen die zich voor het diner had opgegeven was ook daadwerkelijk aanwezig. Dat was bij eerdere gelegenheden wel eens anders. Enkele aanwezigen waren per eigen vervoer speciaal voor de avond gekomen. Iedereen zat vooraf al gezellig aan borrel of bier in ‘Buutengaets’, van waaruit je een fantastisch uitzicht hebt op de Krabbenkreek. Na wat inleidende woorden en wat logistieke onregelmatigheden m.b.t. het gekozen menu (wordt men wat vergeetachtig binnen de PZV??) vond het - overigens voortreffelijke - diner plaats in een gezellige en levendige sfeer.

Heel tactisch hadden we gekozen voor de prijsuitreiking na het hoofdgerecht, dit om iedereen ruimschoots de gelegenheid te geven zijn aandacht te richten op wedstrijdcommissaris en winnaars.

De prijsuitreiking werd voorafgegaan door een woord van voorzitter Philip die daarbij ‘en passant’ ook het thema ‘Wat willen we zijn als PZV? ‘ aanroerde.

Na een korte uitleg betreffende de afwezigheid van Wim Braun spraken we over het unieke feit dat van de 17 schepen die ingeschreven hadden voor de wedstrijd, er uiteindelijk maar vijf had-

EINDEJAARSWEEKEND

den deelgenomen. En toen volgde de prijsuitreiking.

PRIJSUITREIKING De poedelprijs, na SW-correctie: 2 uur en 12 min, was voor de Jonathan. Maarten van Herk, de schipper, mocht de nieuwe opblaasbare poedelzeilboot in ontvangst nemen. De test, te weten het zonder flauw te vallen opblazen van de boot werd - ondanks de genoten alcohol - glansrijk doorstaan. Daarna kreeg hij voor de crew ook nog een pak Leute bier. Maarten hield nog een verhaal over de cumulatie van problemen en pech vóór en gedurende de reis.

De 4e plaats, 1 u 55 min., was voor de Little Lass waarbij Wim Laauwen een zeer kort commentaar gaf: geen prijs, geen toespraak.

De 3e plaats, 1 u 52 min. na SW-correctie en strafseconden door een te vroege start, was voor de Brighid van de familie Rooyens. De Brighid finishte overigens als eerste ,op 1uur en 44 min., De 2e plaats, 1 u 49 min., was voor de Vanadjo van Adri en Joke Visser, die verrassend snel hadden gevaren en daarom ook de nodige alcohol te verdelen kregen.

De 1e plaats, 1 u 41 min., was na een mooie race voor de Vega van Philip en

Mariëtte Beekman. Was dit mede door het feit dat er vier schippers aan boord waren? De voorzitter mocht ditmaal de wisseltrofee in ontvangst nemen, met daarbij de uitdaging om ruimte te creëren voor nieuwe graveerplaatjes. Naast een prima fles sekt voor de hoofdschipper, kreeg de crew, d.w.z de andere drie schippers, ook een versnapering aangeboden.

TOT SLOT We kijken terug op een gezellig weekend, waarin allen het weer goed met el-

kaar konden vinden, ondanks verschil van opvatting over de wedstrijd. We gaan er vanuit dat allen goed zijn aangekomen in de diverse thuishavens; gelet op het aantal buien en het tamelijk ‘digitale’ weer op zondag, was het weer op die dag duidelijk minder goed dan op zaterdag! Ook nemen we aan dat de materiaalpech weer verholpen is, of kan worden, vóór het winterseizoen ten einde is. Met elkaar zijn we in ieder geval weer een ervaring rijker.

Tot volgend jaar en wellicht toch iets vroeger en rustiger in het seizoen?

ZEILKLEDING …te kust en te keur!

Geopend: dinsdag t/m vrijdag vanaf 10:00 uur, zaterdag vanaf 9.00 uur, koopavond donderdag

HERMAN LIEVEN ZEILKLEDING Oostwal 6 5211 RC ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6131763 Fax: 073-6130786

info@lieven.nl PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

31

ZOMERTOCHTEN

Zomertochten 2004 Een inleiding op twee zomertochten voor volgend jaar: de aanbrengtocht naar de Kanaaleilanden en de CAMrace.

Peter Slikkerveer

D

e periode rond de jaarwisseling is altijd de tijd om eens genoeglijk achterom te kijken. Dit jaar naar een echt fantastisch zomerseizoen met mediterrane trekjes. Het is echter ook de tijd om alvast vooruit te kijken naar het komende seizoen en plannen uit te broeden voor zomervakanties en kleine of grote zeiltochten. Om suggesties op te doen, ervaringen uit te wisselen en mogelijk samen tochten te plannen, zal de zomeractiviteiten-commissie samen met de website-commissie een hoekje op de website reserveren. Hier kunnen dan zomertocht-ideeën worden uitgewisseld. Dus surf naar de website, laat je eigen ideeën achter en neus de suggesties van anderen door. Wie weet komt daar een fijne, uitdagende zomertocht uit. Ik heb al suggesties gehoord over bestemmingen als Edinburgh, Newby en zelfs de Shetlands.

Als smaakmakers alvast twee tochten, waarvoor - naar goed gebruik binnen de vereniging – zich ook al projectleiders hebben opgeworpen. Is meedoen misschien iets voor jou als opstapper? Of als schipper/ eigenaar? Neem contact op met de projectleiders voor meer informatie.

AANBRENGTOCHT KANAALEILANDEN EN FRANSE KUST Dit jaar zijn vier schepen, in het kader van een aanbrengtocht naar de Kanaaleilanden, gezamenlijk naar Guernsey en St. Malo gevaren. Een uitvoerig verslag hierover is te vinden in een tweetal artikelen in het vorige nummer van Zee32

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

zeilen. Door de deelnemers, zowel de ouderen als de redelijk grote groep jongeren, werd de tocht als een succes ervaren. Inmiddels hebben er al enkele schippers belangstelling getoond voor een soortgelijke tocht volgend jaar.

Daarnaast vieren de Kanaaleilanden volgend jaar met een aantal festiviteiten dat zij zich 800 jaar geleden hebben aangesloten bij Engeland. Deze feiten geven voldoende aanleiding om ook volgend jaar weer, als PZV-zomeractiviteit, een aanbrengtocht naar de Kanaaleilanden en de Franse kust te organiseren.

Net als dit jaar zal deze weer plaatsvinden in de week voor de aanvang van de schoolvakanties. Met een bemanningswissel in een Franse haven kan er in dit mooie zeil- en ankergebied eenvoudig een gezinsvakantie aan gekoppeld worden. Dit jaar hadden we goed weer en hebben we op onze sloffen ons geplande einddoel St. Malo gehaald. Als volgend jaar het weer eventueel tegen zit lukt dat misschien niet, maar door aan de Franse kant van het Kanaal te blijven, blijft een bemanningswissel op een vooraf afgesproken datum, maar dan in een andere haven, altijd mogelijk. Door de tocht nu al vast te leggen, is het mogelijk de individuele vakantieplanningen er op aan te passen.

De tocht zal beginnen op zaterdag 10 juli, met een individuele dagtocht naar een Belgische haven. Daar kan bij goed weer in een 36 à 48-uurs tocht gezamenlijk naar Cherbourg gevaren worden. Daarna wordt op zaterdagavond 17 juli voor de bemanningswissel in dagtochten naar de Kanaaleilanden en

de Franse havens doorgevaren. De opstappers kunnen dan, indien gewenst, maandag weer terug zijn op hun werk.

De terugtocht zal op eigen gelegenheid plaats vinden.

De deelname staat open voor schippers met of zonder een complete bemanning (al of niet PZV-lid) en voor opstappers.

In gezamenlijk overleg zullen de opstappers zo op de schepen geplaatst worden, dat ieder schip voldoende bemand is voor een 36 à 48-uurs tocht.

Zoals dit jaar is gebleken, kan deze tocht ook zeer aantrekkelijk zijn voor onze jongere leden. De voorbereiding van de tocht zal in gezamenlijk overleg gebeuren met in ieder geval een avond in de Trafalgar Pub. In februari zal in het kader van de winteractiviteiten in de Pub een presentatie over de tocht van dit jaar worden gegeven.

Geïnteresseerden kunnen nu al hun belangstelling kenbaar maken bij Martin Droogh, via martin.droogh@planet.nl.

Martin zal ook komend jaar deze activiteit als projectleider trekken.

CAM-RACE 2004 De CAM-race is een tweejaarlijkse wedstrijd van Lauwersoog naar Larvik over een afstand van zo’n 450 mijl. Deze afstand moet binnen vijf dagen zijn afgelegd. Onder de 110 deelnemers aan de CAM-race 2002 waren twee schepen van PZV: de Brighid van Klaas Rooyens en de Chèr van Piet Dijkema. Beide bemanningen kijken met veel voldoening terug op die prestatietocht, zoals te lezen is geweest in Zeezeilen van september 2002. Daarnaast is in de winter

ZOMERTOCHTEN

een presentatie in de Pub gehouden.

De voorbereiding, de wedstrijd, de sfeer rondom de wedstrijd en de terugtocht kwamen daar aan bod. Nieuwe ervaringen, meerdaagse oversteken en nieuwe vaargebieden, het zijn allemaal uitdagingen die meer PZV-leden zouden moeten aanspreken.

Het is dus goed dat de zomeractiviteiten commissie van plan is om de CAM-race 2004 als een activiteit in haar programma op te nemen, mits daar voldoende belangstelling voor bestaat.

Vanwege de aard van de tocht, een wedstrijd, zal het karakter van de activiteit anders zijn dan van de succesvolle Kanaaleilandentocht van afgelopen zomer. Elk schip zal natuurlijk de wedstrijd voor zichzelf varen. Palaveren tijdens de wedstrijd is natuurlijk mogelijk, tenzij je wilt winnen van de andere PZVschepen!

Er zijn toch nog voldoende zaken die gemeenschappelijk kunnen worden aangepakt en uitgevoerd. Om maar eens wat te noemen: - het samenstellen van de bemanningen; - de voorbereiding op de veiligheidskeuring; - bespreking van wedstrijdtactieken; - een gezamenlijke wegbrengtocht naar

het vertrekpunt Lauwersoog; - een eventuele gezamenlijke terugtocht, via de Noorse kust of via Denemarken en Kielerkanaal.

Van de CAM-race 2004 is begin november nog niet veel bekend. De start is op zaterdag 10 juli 2004 en de schepen moeten uiterlijk woensdag 7 juli in Lauwersoog zijn voor de keuring. De CAMrace zal worden afgesloten met allerlei activiteiten, zoals een vlootschouw en BBQ op donderdag 15 juli. Wanneer deze Zeezeilen in de bus valt is alle

informatie te vinden op de website www.camr.nl.

Een half jaar voor de start is niet te vroeg om te beginnen met de voorbereiding. Het kost tijd om vakantieplanningen op elkaar af te stemmen en er is dan nog veel te doen. Vandaar nu al deze oproep aan ge茂nteresseerde schippers, navigatoren en opstappers, om hun belangstelling v贸贸r eind januari 2004 kenbaar te maken. Dat kan bij Jan Statius Muller, via stmuller@hetnet.nl. Jan zal als projectleider een en ander ondersteunen.

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. priv茅 0113 - 227028

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

33

OVERLEVINGSWEEKEND

Overlevingsweekend Het weekend van 13 en 14 september: noodtoestanden op vlak water in een aangenaam zonnetje. Zeer geslaagd en leerzaam.

Corrie van Oort en Ruud Heezemans HET WEEKEND De meest leerzame en de belangrijkste les van het hele weekend is dat je moet voorkomen in een situatie te raken waarin je alles, en waarschijnlijk onder moeilijke omstandigheden, werkelijk in praktijk moet brengen!

De ervaring van het weekend leert namelijk dat zowel het verlenen van EHBO als het redden van een bemanning in nood zeer moeilijk is en dat de gemiddelde zeiler daarmee niet vertrouwd is.

Ook het vertrouwen dat men in de beschikbare hulpmiddelen stelt is niet altijd gerechtvaardigd.

Lees dit artikel in zijn verschillende aspecten en huiver! De vele opmerkingen van deelnemers zijn direct in het artikel verwerkt.

Het zaterdagprogramma bestond uit EHBO-les en -oefeningen, gevolgd door

34

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

groepsgewijs oefenen in overboord gaan met gebruik van reddingsvlotten. Het was zomers zonnig weer.

Zondag was opnieuw een dag met prachtig weer. Er was een programma per schip, bestaande uit een drietal opdrachten waarover later in dit artikel meer.

De conclusie: dit weekend was heel nuttig en waardevol. De theorie is geduldig, de zaken die dit weekend aan de orde waren, leer je echter het beste door er zelf mee geconfronteerd te worden, oplossingen te zoeken, en te oefenen. Met name het in volle wapenuitrusting bestijgen van het reddingsvlot was een ervaring die we in dit verband niet licht zullen vergeten.

Alle deelnemers hielden er, behalve een nat pak, ook een diploma aan over.

Dit werd uitgereikt door het organisatiecomité bestaande uit Jacqueline van Amstel, Peter-Jan Slikkerveer, Mees Dekker en Wim van Roode.

EHBO, THEORIE EN PRAKTIJK Met mooi weer begon zaterdag 13 september ons overlevingsweekend in Herkingen.

We kregen in twee groepen een basisles in EHBO van Cora Molenbroek.

Hoe een snelverband aan te leggen, wat te doen met onderkoeling, mond op mond beademing, etc.

Daarna werden we geconfronteerd met vijf Lotus-slachtoffers aan wie in kleine groepjes hulp geboden moest worden.

De Lotus-slachtoffers waren geheel voorbereid op hun taak en maakten een zeer realistische indruk. Het lachen ver-

ging ons snel. De één had zijn hand verbrand en zijn schouder gebroken bij een gasontploffing in de kajuit. De ander had als gevolg van de gevreesde klapgijp een flinke hoofdwond opgelopen en was erg verward. Een volgende was onder helling van de trap in de kajuit gevallen, had zijn onderbeen gebroken en een flinke buil op zijn hoofd. Weer een ander had een verstuikte bloedende duim t.g.v. een slippende genua-schoot. Terwijl de vijfde patiënt behoorlijk van de kaart was door wat er met zijn maten gebeurd was, maar zelf slechts een flinke splinter in zijn hand had.

Na de diverse behandelingen en de evaluatie daarvan werd dit programmadeel afgesloten met een lunch aan boord van onze schepen, samen met de slachtoffers die wonderlijk snel genezen bleken te zijn.

Lessen - Raak een patiënt nóóit aan, voordat je een beeld hebt van zijn verwondingen.

- Aanwezigheid en contact maken en houden met de patiënt, is vaak veel belangrijker dan behandelen. Natuurlijk niet vergeten hulp in te schakelen.

- Iedere (zee-)zeiler moet over een minimaal niveau van EHBO-kennis beschikken.

- De plaats van de EHBO-koffer aan boord dient duidelijk aangegeven te zijn, b.v. door middel van een sticker.

- De inhoud van een EHBO-koffer dient regelmatig onderwerp van inspectie

OVERLEVINGSWEEKEND

te zijn. Voor vrijwel alle deelnemers waren er de onbekende ‘nieuwtjes’.

- Isolatiedekens van folie dienen aanwezig te zijn. Ze kosten vrijwel niets, gaan zonder gebruik oneindig lang mee, en hebben een dubbelzijdige functie. Tegen onderkoeling: de zilveren kant en als bescherming tegen hitte: de gouden kant.

TE WATER De zee was deze keer vervangen door een spiegelgladde Grevelingen.

In groepen van drie schepen gingen we voor anker. Het waren: Aurelia, Vanadjo, en Vega; Xinia, Lady Five en Jonathan; Rosa, Trinity en Ark Royal.

De eerste oefening was het te water gaan met een zelf te kiezen zeiloutfit, maar in ieder geval met een reddingsvest. Belangrijk advies van de organisatie: nooit duiken!

Co de Heus

I

k was in vol ornaat, dus Musto offshore jas, lange broek, offshore zeilbroek, trui, dikke sokken en laarzen.

De cilinder met een vulling van 32 gram blaast het vest (Basto) erg stijf op. Daardoor wordt de fleecekraag van de Musto offshore jas hinderlijk stijf tegen je wangen en oren geperst, blaasslangetje te drukken, maar na verloop van tijd zit dit vest echt niet prettig meer.

- voor ons was nieuw, dat er een sprayhood te verkrijgen is (Plastimo/Kniest) voor je reddingsvest, omdat je met het reddingsvest altijd naar de golven toe komt te liggen.

- er is een checklist voor je reddingsvest: http://www.bsbq/service/r_westen. html.

De reddingsvesten bleken in de praktijk soms minder automatisch te zijn dan verwacht. Op de Xinia ging van de drie vesten er slechts één af! In enkele gevallen was een ruk aan het koord voldoende, terwijl in andere gevallen een uitgebreid onderzoek nodig was om de oorzaak van het niet functioneren te achterhalen.

Zoals bij veel materiaal aan boord, is regelmatig onderhoud en inspectie een noodzaak! Dat bleek na onderzoek van het reddingsvest van de ongelukkige Mieke Hoonhout. Ze moest de lancering van haar CO2-cilinder bekopen met een blauwe kaak en tijdelijke doofheid.

Algemene opmerkingen: - een automatisch reddingsvest is ook met de mond op te blazen - een reddingsvest laat je leeglopen door het dopje omgekeerd op het op-

IN HET REDDINGSVLOT Het was stralend weer met windkracht nul. Geen echte noodsituatie wat het weer betrof.

Toch bleek het maar goed om een keer te oefenen met zo’n reddingsvlot. Hoe gaat zo’n ding open, wat komt eruit, wat

Stef Spijkerman

H

oewel we met ons vlot sinds 1978 buitengaats vertoefden en ik bij ‘Oceana’ enkele keren het vlot in opgeblazen toestand heb kunnen bekijken, realiseerde ik me zaterdag jl. pas

wat erg onplezierig is en waardoor je weinig ziet, slecht hoort en je belemmerd wordt in je zwembewegingen.

Thuis heb ik natte jas, broeken, sokken, trui en laarzen gewogen en ben geschrokken van de gewichten! Zeker 15 - 25 kg moet je extra over de rand van het vlot zien te hijsen. Je dient dus beresterk in je armen te zijn, wat bij velen niet het geval zal zijn.

Daarom ben ik opnieuw overboord gegaan, maar toen zonder laarzen, jas, trui en zeilbroek. Dus in sokken, ondergoed, spijkerbroek en dikke blouse, en met het al opgeblazen zwemvest.

Daardoor ben je veel vrijer in je bewegingen en zijn de nadelen van hierboven verdwenen!

IK ga in noodgevallen, en met een vlot, zeker ‘uitgekleed’ te water!

zit er allemaal bij en in zo’n vlot? Met je volledige zeiloutfit in het vlot klauteren?

Nu dat viel tegen, er waren maar enkele mensen die geheel op eigen kracht in het vlot kwamen!

Ontdekkingen: - De ‘Noodsignalen’, parachute etc., bleken qua fabricage- en houdbaarheidsdatum sterk verouderd. Kennelijk vervangt Oceana deze niet bij iedere keuring; ik zal ze daarover binnenkort aanspreken. N.B. Mees Dekker zal Oceana aanspreken over de te sterke krimpfolie, die waarschijnlijk de oorzaak was van het niet opblazen.

- Het knipperlicht boven op het vlot was voor mij een aangename verrassing!

hoe weinig we eigenlijk van deze strohalm weten. Een voorbeeld, iemand riep: ‘Het vlot is lek, het loopt leeg!’

Weliswaar geen paniek, maar pas na het lezen thuis(!) van de handleiding die in het in het noodpakket zit, kwam ik erachter dat onmiddellijk na het opblazen van het vlot het overtollige koolzuurgas door de veiligheidsventielen ontsnapt, en dat dit gepaard kan gaan met een fluitend geluid. Dit is niet verontrustend of gevaarlijk. Ik heb me bij mijn weten nooit gerealiseerd dat het verstandig is een kopie van de handleiding aan boord te hebben, laat staan die vooraf door te nemen: stom, slordig!

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

35

OVERLEVINGSWEEKEND

- De ‘touwladder’ aan het vlot had maar twee treden waarvan de bovenste sowieso onbruikbaar was (te hoog). Gezien de moeite die het kost je aan boord te hijsen zouden 3 of 4 treden een grote verbetering zijn!

- Er zijn geen handgrepen om je naar binnen te trekken op de opgeblazen randen.

- Met 6 personen in een vlot met alles dicht is geen pretje. Je ziet niets, voelt elk golfje, en die waren toch niet hoog met dit prachtige weer, en het stonk, terwijl er nog niemand zeeziek was!

- Opnieuw de constatering dat het knap lastig is om met je hele handel aan weer aan boord te klauteren van vlot of boot. Je kunt dus maar beter vermijden dat je overboord valt, dat wil zeggen dat je aangelijnd moet zijn! En deze constatering kwam bij de uitzonderlijk goede omstandigheden van dit weekend: mooi weer, geen wind en nauwelijks golven. Kun je nagaan wat het geweest zou zijn bij harde wind en hoge golven, om van de temperatuur nog maar te zwijgen.

Lessen uit de praktijk: - Vóór het te water gaan, aanwijzingen geven hoe in het vlot geklommen moet worden.

- Het vlot moet zo snel mogelijk droog gemaakt worden.

- De tekening van het vlot en de gebruiksaanwijzing dienen separaat aan boord te zijn en moeten tevoren bestudeerd, besproken en gekend zijn.

- Het dient bekend te zijn wat zich precies aan boord van het vlot bevindt en

36

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

Peter-Jan Slikkerveer

D

aar gaat de laatste hoop...

Het gaat bijna geheel volgens het boekje. Het vlot zit in een tas waar aan de buitenkant een lijn uitsteekt. Mees Dekker, de eigenaar van het vlot, wil zijn tas droog houden en neemt het vlot uit de tas. Het blijkt een net pakketje te vormen, ingepakt in een soort krimpfolie. De lijn dus vastgezet aan boord en het pakketje overboord gegooid: en het blijft drijven.

Eén van de dames trekt de lijn uit tot het niet verder gaat en probeert dan de gevraagde ruk te geven. Dit lukt niet.

Dan ik maar. Ik geef een ruk aan de lijn en inderdaad het gas begint te stromen, maar ook houd ik de lijn los in mijn handen. Hij is niet afgebroken of zo, maar gewoon los. Er is dus geen verbinding meer tussen vlot en schip.

Intussen zwelt het pakketje enigszins op, maar wanneer het ongeveer 30% is opgezwollen gebeurt er niets meer, dat wil zeggen behalve dat het opgezwollen pakketje met de weinige wind rustig wegdrijft. Daar gaat je laatste

waar het is, dus ook een signaalspiegeltje.

- Voor het overstappen of -springen is

hoop als het ernst was geweest, maar ook nu geeft het een vreemd gevoel.

Daar gaat 2000 euro veiligheid als een nutteloos pakketje.

De krimpfolie om het vlot houdt het opblazen van het vlot kennelijk tegen.

Met de bijboot het drijvende pakketje weer bij de boot gehaald, waar blijkt dat er een witte lijn onder de krimpfolie om het vlot gewikkeld is en dat de kous in de lijn is ingeseald in het PVC krimpfolie. Deze lijn blijkt later de vanglijn van het vlot te zijn. Moest je hier niet aan trekken om de verpakking kapot te scheuren? Maar hier zat de lijn van het vlot niet aan vast.

Dan maar met een mes voorzichtig de PCV verpakking losgesneden, maar het vlot blaast zich niet verder op. Kennelijk is de CO2 ontsnapt door een overdrukventiel.

Dan het vlot maar aan boord gehesen en geprobeerd het op te pompen met de voetpomp uit het noodpakket. Bij inspectie blijken de ventielrubbers binnenste-buiten te zitten door overdruk, maar terugdrukken is niet genoeg. In eerste instantie lijkt het vlot op te blazen, maar dan loopt de band verder leeg en is niet meer stijf te krijgen.

Beide ringen zijn niet meer op te vullen, het lijkt of het Plastimo vlot is gescheurd.

Er lekt lucht uit de rits van de buitenomhulling van het vlot. De binnenband is kennelijk lek.

Tweede vlot opgeblazen (uit 1988 en nog nooit gekeurd), dit blaast wel op, maar de bovenste ring is erg lek, en loopt leeg in een vijftal minuten.

het zeer wenselijk het vlot vlak achter het schip te houden, aan de spiegel of zwemtrap!

OVERLEVINGSWEEKEND

- Vrouwen en kinderen eerst? Zorg in tegenspraak met deze regel dat eerst een sterke man in het vlot is. Zeer nuttig bij het aan boord krijgen van de overige bemanning.

OPDRACHT 1: VERLAAT HET SCHIP! Welke handelingen en in welke volgorde onderneem je als het schip, ver uit de kust, in 15 min. moet worden verlaten.

Wie doet wat, en wat neem je mee?

De taakverdeling bij het van boord gaan is erg belangrijk; de schipper moet de checklist in zijn hoofd hebben en de leiding nemen. Er zijn fysiek zware en minder zware taken.

Op alle schepen werd een lijst gemaakt van dingen die men mee zou willen nemen.

De opmerking van één onzer, dat het handig zou zijn om zo’n lijstje al van tevoren ergens klaar te hebben, b.v. opgeborgen of opgehangen in de kast met veiligheidsmiddelen, kreeg veel bijval.

Een stapje verder is dan, dat je de betreffende dingen tevoren al zoveel mogelijk in een waterdichte container stopt en opbergt bij de veiligheidsmiddelen.

Alle spullen moet je wel ‘up to date’ houden, want als het goed is gebruik je ze niet zo vaak!

Problemen waren o.a. de hoeveelheid en het volume, want de ruimte is beperkt, en hoe de spullen droog gehouden kunnen worden: papieren, kleding, levensmiddelen, handheld marifoon en GPS, EHBO/medikit. En waar worden ze opgeslagen? In sommige gevallen kan de kajuit niet meer toegankelijk zijn!

Om spullen droog te houden, kunnen één of meer waterdichte kano-tonnetjes soelaas bieden. Natuurlijk moeten de tonnetjes met lijntjes geborgd zijn of kunnen worden.

Tip van de Rosa: gebruik waterdichte drijvende zakken van fabrikant Cascade Designs/Ierland, Sealline Drybags, die overal verkrijgbaar zijn. Wat de Rosa allemaal aan boord heeft zie je elders.

OPDRACHT 2: STUURLOOS! Het schip wordt stuurloos door uitval primaire stuurinrichting of verlies van roerblad. Dit leverde de volgende ontdekkingen en oplossingen op.

Xinia De noodhelmstok die bij de nieuwe boot bijgeleverd werd, bleek niet te passen.

Erg slordig van de werf. Maar goed dat we er nu achter komen!

Dico van Ooijen

O

mdat ik in de vakantie in Engeland het boek ‘117 days adrift’ had gekocht en gelezen -het ging over een

Aurelia Een passende en goedwerkende noodhelmstok is aanwezig. De bemanning moet hiervan echter wel op de hoogte zijn!

Lady Five Met enig nadenken zijn door ons wel oplossingen gevonden in de vorm van een noodhelmstok of een nood roer (b.v. in de vorm van de spinnakerboom). Hoe effectief of houdbaar die zijn valt echter te raden.

Ook hier dus de conclusie dat het niet onverstandig zou zijn om te zorgen dat je een noodhelmstok en een noodroer aan boord hebt. Voor wat betreft het noodroer denken we aan een soort grote roeiriem die je in een roeidol op het achterschip kunt bevestigen. Toevallig zagen we bij thuiskomst in onze haven een dergelijke roeiriem op één van de afgemeerde schepen liggen. Die lag er natuurlijk al eerder, maar we hadden hem nooit als zodanig herkend.

Vega Spi-boom als noodstuurinrichting werkt echt en is eenvoudig te maken. Zie ook: http://www.transpacificyc.org/03/FAQ. html.

Sturen met spi-boom werkte overtuigend, maar toch zou een goede uitwerking in permanente hardware wenselijk zijn, zoals bevestiging en zekering op zwemplateau, verzwaring van het uiteinde onder water, eventueel met een stuk ketting, en voldoende lange lijnen.

Puff Een belangrijker idee ontstond bij het in het ongerede raken van het roer.

We zaten met een aantal mensen te kijken hoe we een spinnakerboom met een plank daaraan gemonteerd, door onze ARIES-stuurautomaat konden steken toen Yvonne zich afvroeg waarom of we

echtpaar waarvan de boot door een walvis tot zinken was gebracht in de Pacific in 1973- had ik wel over een paar dingen nagedacht.

Ik bedacht dus o.a. dat ik geen vistuig had, dat je eisen aan de boot moet stellen, de onze is dus goed, dat je naast het reddingsvlot ook je bijboot mee moet nemen. In ‘117 days adrift’ zonk het schip in zeer rustige omstandigheden.

Voorts moet je je voornemen om je reddingsvlot eigenlijk niet te gebruiken zolang je boot nog maar een heel klein beetje drijft.

de stuurautomaat zelf niet gebruikten.

Uiteraard kon dat eerst niet, omdat het roerblad van de ARIES alleen gebruikt wordt om via lijnen het bootroer aan te sturen.

Toen we die stuurlijnen echter op de bolder hadden vastgezet konden we met de windvaan (de houder waar het blad in staat dat op de wind reageert) het roerblad iets scheef zetten en omdat de stuurlijnen vaststaan, gaat het roerblad niet zoals gebruikelijk naar links of naar rechts, maar blijft verticaal staan (de stand waarin je de stuurlijnen hebt vastgezet) en kun je de boot sturen in een cirkel van ca. 200 meter. We hebben het op de terugtocht op de motor geprobeerd, zonder wind, en dat gaat best wel goed. Dus: we hebben met onze ARIES een gratis noodstuur altijd bij de hand!

Of het met andere wind-stuurinstallaties ook gaat weet ik niet, maar ik denk dat bij alle installaties die via lijnen op de helmstok aangrijpen, je met het roerblad kunt sturen als je de stuurlijnen vastzet.

OPDRACHT 3: MAN-OVER-BOORD! Oefen verschillende Man Over Boord (MOB) manoeuvres en beoordeel ze.

Dit leverde de volgende ontdekkingen en oplossingen op.

Lady Five We hebben enkele manoeuvres een aantal keren geoefend. Op papier leek het aanmerkelijk eenvoudiger dan het in werkelijkheid was. En ook hier waren de omstandigheden dus heel gunstig.

Conclusie: regelmatig en veel oefenen dus! De MOB manoeuvre moet een automatisme zijn en dat wordt die alleen maar als je het veel doet. Voor dit onderdeel had wat ons betreft nog best wat meer tijd ingeruimd mogen zijn.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

37

OVERLEVINGSWEEKEND

Puff We hebben ook nog met de boot proberen ‘bij te liggen’ (fok bak, grootzeil strak vast, roer vastgebonden). Eerst met vol uitgerolde kluiver; die was te groot, toen deels ingerold. Dat ging eerst goed maar op een gegeven moment ging de boot toch weer zeilen. Dat moeten we dus nog een keer uitproberen. Zeker de moeite waard als je op een rustige manier wilt eten of de wacht overdragen.

Xinia Onze ervaring is: hoe sneller de motor aan is, des te sneller zijn we bij de drenkeling.

Vega De life-sling is inderdaad een buitengewoon handig hulpmiddel, als de drenkeling bij bewustzijn is. De tekeningetjes die Philip van de life-sling liet zien waren al zeer duidelijk.

De life-sling is een uitstekend hulpmiddel en zeer geruststellend als je de werking ervan hebt gezien.

We kunnen MOB niet vaak genoeg oefenen, in het bijzonder ook onder moeilijke omstandigheden.

Binnen PZV moet veel meer geoefend worden! Dit was voor mij binnen PZV de eerste keer!

Aurelia We zijn uitgebreid bezig geweest om uit te zoeken hoe het schip zich in de wind en in de golven gedraagt. Na een aantal oefeningen werd erg duidelijk dat het schip met de kont in de wind en de motor stand-by verreweg het best controleerbaar is. Er is dan relatief weinig aandacht voor het schip meer nodig.

Bij een MOB worden eerst de snel te strijken zeilen opgeruimd, en de motor gestart. Veel wind, stroming en golven maken veel MOB manoeuvres onmogelijk en zeer gevaarlijk onder zeil.

Uitrusting reddingsvlot en droogzak van de Rosa reflector 3 rode handstakellichten 2 rode parachutefakkels 1 seinspiegel (kun je niet mee seinen, maar wel aandacht trekken; oude CD voldoet prima)

Lidia Roesink en Arend Jan Klinkhamer

E

en deel van de genoemde uitrusting is in ieder vlot aanwezig, elke fabrikant heeft zijn eigen standaard. Andere zaken zijn toegevoegd om verblijf voor iets langere tijd te vergemakkelijken. Een deel kan beter buiten het vlot worden gehouden, bijv. boven in de bakskist in een waterdichte drijvende zak met een lijn eraan. Dit deel kan dan regelmatig worden geïnspecteerd en eventueel ook aan boord gebruikt.

In ons 6-persoons Plastimo Offshore vlot zitten al meeverpakt: 1 drijfanker 1 pomp met slang om het vlot bij te kunnen pompen 1 werpring met drijvende lijn 1 reparatieset voor reddingvlot 1 instructieboekje 2 peddels 1 spons 1 drijvend mes (om het vlot los te snijden van de boot) 1 hoosvat 1 overlevingshandleiding met schema reddingssignalen 3 handstakellichten 4 chemische lichtsticks 1 waterdichte zaklantaarn 36 zeeziektepillen 1 opvangzak voor regenwater Daarnaast hebben we apart in de bakskist een droogzak, voorzien van een lijn, met het volgende: 1 reserve drijfanker 4 aluminium reddingdekens 1 extra aluminium reddingdeken + plastic zak als radar-

38

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

5 afsluitbare plastic zakken met touwtje om ze in vlot vast te zetten 1 notitieblokje en potloodje (navigatie gis bijhouden, spelletjes) 1 campinghanddoek (dun, neemt veel vocht op) 2 keukendoekjes (kun je nog íéts droogmaken) paar eindjes dunne lijn (om van alles en nog wat vast te zetten, alles rolt naar midden) 1 hooszakje van flexibel materiaal (kan ook als toilet dienen) 1 hoosvat (met harde vlakken, opvouwbaar) 1 flits-toplicht op batterijen + reserve-batterijen 2 l water 2 afsluitbare drinkbekers (0,25l) 1 kg noodrantsoen 4 sesamrepen 4 energie repen 2 dextro-energy 1 eerstehulpkit, met het volgende: 1 mitella 1 set pleisterstrips in diverse maten 25 cm pleister 1 rol sporttape om verstuikingen in te tapen 1 tube lippenboter 1 flacon jodiumtinctuur (ook tegen zoutwaterzweren) 1 strip paracetamoltabletten (geen zetpillen, zijn onvoldoende houdbaar) voldoende anti-zeeziektetabletten (soort naar eigen voorkeur, min. 6 pp) 1 tube arniflor voor behandeling van kneuzingen en zwellingen 1 tube rescue cream voor behandeling van alle huidaandoeningen die niet door de huid heen gaan 1 flesje rescue druppels (Bach remedy) tegen emotioneel overreageren

VERSLAG ALV

Verslag van de ALV De afgelopen Algemene Ledenvergadering van de PZV werd gehouden op 25 oktober 2003 in het Vestzaktheater te Son.

en ander heeft geresulteerd in een aantal beleidsvoornemens waarvoor het bestuur thans de goedkeuring vraagt van de vergadering. De voorzitter presenteert de bedoelde voornemens in de vorm van een aantal sheets en geeft daarop een korte toelichting. Deze sheets zijn aan het eind van dit verslag in een apart kader weergegeven.

De voorzitter nodigt de vergadering uit te reageren op de beleidsvoornemens.

Om de aanwezige kennis binnen de vereniging in kaart te brengen en toegankelijk te maken heeft Wim van Roode aangeboden een z.g. ‘Kennisbank’ samen te stellen (Wie weet wat waarover?). Ab Pasman biedt de website aan ter ondersteuning. Eenieder wordt verzocht waar nodig zijn medewerking te verlenen aan deze actie en Wim van mogelijke bijdragen op de hoogte te stellen.

De reacties: - We worden toch geen zeilschool?

Zeker niet.

5. FINANCIËLE STRATEGIE BINNEN DE VERENIGING Philip Beekman neemt waar voor de interim penningmeester Martin Droogh en verduidelijkt de financiële strategie van de PZV.

- Ik zou wel graag advies hebben richting opleiding of diploma.

Aite de Jong

O

p de afgelopen ALV waren 45 leden aanwezig. 25 leden hadden afgezegd, waarbij de afzegging vaak vergezeld ging van een positieve wens betreffende een goede en vruchtbare vergadering.

1. OPENING De voorzitter, Philip Beekman, heet alle aanwezigen van harte welkom namens het bestuur.

2. MEDEDELINGEN, INGEKOMEN STUKKEN De voorzitter deelt mede, dat Max van Vriesland bereid is gevonden Ab Pasman als voorzitter van website commissie op te volgen. Daar dit te laat bekend werd om nog meegenomen te worden in de convocatie zal Max tijdens de volgende ALV formeel toetreden tot het bestuur, vooropgesteld dat er geen tegenkandidaten zijn. Philip Beekman bedankt Ab Pasman en zijn hele commissie voor het vele werk dat zij tot nu toe hebben gedaan.Er zijn geen ingekomen stukken.

3. VERSLAG ALV VAN 11 APRIL 2003 Er zijn geen op- en aanmerkingen t.a.v. het verslag, waarmee dit wordt vastgesteld.

4. PZV STUURT BIJ De voorzitter gaat in zijn inleiding allereerst in op de aanleiding voor dit agendapunt.

De geleidelijke vergrijzing van de vereniging heeft de laatste tijd uitgebreid aandacht van het bestuur gehad. Een

- Wat is het tijdstip waarop de commissie advies dient uit te brengen?

Voorjaar 2004.

- We hadden ooit een logboekje.

- Kan iedereen nu ‘zomaar’ via de website met de Ramsgate mee?

Nee; nog steeds alleen via anderen opgeven.

Vroeger ging de overdracht van kennis eigenlijk vanzelf.

- Niet iedereen heeft er zin in om opnieuw met opleiden te beginnen.

Geen verplichting.

- We moeten de activiteiten aanpassen aan de doelgroep.

De voorzitter antwoordt duidelijk dat het eerste doel is om uit te zoeken wat de leerbehoeften zijn en hoe daaraan binnen de PZV in enigerlei zin tegemoet gekomen kan worden. Daarbij merkt hij op dat we geen zeilschool zijn en dat ook niet willen worden. Onze sterkte is de kennis die we hebben binnen de PZV en de vraag is hoe we die zo goed mogelijk kunnen overbrengen.

Vanuit de vergadering geeft Arend Jan Klinkhamer aan dat hij uitgesproken positief is over de gepresenteerde bestuursvoornemens. Gegeven de daarop volgende reacties uit de zaal blijkt hij daarmee de mening van de gehele vergadering te hebben verwoord. De voorzitter kan dan ook concluderen dat de vergadering gaarne met de beleidsvoornemens instemt.

Eind 2002 bedroeg het eigen vermogen (alleen liquide middelen) 167 % van de contributie inkomsten. Met de contributieverhoging van 2001 werd beoogd om een eind te maken aan de jaarlijks toenemende negatieve financiële resultaten. Tevens zou daarmee het vermogen belanden op een niveau van ongeveer 100 % van de jaarlijkse contributie inkomsten. Door onverwachte meevallers in het jaar 2001, met name een groot overschot bij het lustrum, bedroeg eind 2001 het vermogen 169% van de contributie inkomsten.

Het relatieve aandeel van de kosten van communicatie (Zeezeilen) werd door de contributieverhoging teruggebracht van 47% tot 36 %. Inmiddels zijn door toenemende kosten van Zeezeilen en de oprichting van de website de kosten voor communicatie weer toegenomen en wel tot 53 %.

Wat is nu de strategie voor de toekomst waar het betreft de financiën van de PZV? Strategie Het volgende lijkt een goed financieel uitgangspunt: - Financiële reserve minimaal jaarcontributie - Begroting (kosten in % van de contributie inkomsten): . communicatie 50% . activiteiten 20% . algemene kosten 20% . lustrum 10% - Groei van activiteiten financieren uit overschot financiële reserve

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

39

VERSLAG ALV

Voorstel vanuit de vergadering: verander het woord ‘minimaal’ in ‘ongeveer’.

Je bouwt door percentages te geven een kwantitatieve norm in i.p.v een kwalitatieve norm. Leg jezelf niet vast, maar maak er richtgetallen van. Hiermee stemt de vergadering in.

6. CONTRIBUTIEVOORSTEL Het voorstel geen verhoging toe te passen wordt aangenomen.

7. COMMISSIES Website Ab Pasman bedankt een ieder voor de reacties op de enquête. De inhoud van de website blijkt hoog gewaardeerd te worden, maar ‘bekendheid’ met en ‘bezoeken van’ kunnen beter.

Plannen: - verhoging externe bekendheid - verhoging interne bezoeken (80 leden hebben ooit gekeken) - kijkdichtheid verhogen (leden die minimaal 1 x per 2 weken kijken: nu slechts 30 leden) - sleutelen aan de rol die de website binnen de PZV heeft Lidia Roesink komt met het voorstel 1 x per maand een e-mail te sturen: wat is er nieuw op de website!

Dit voorstel kan zeker een stimulans zijn om een bezoek aan de site te brengen.

Peter Veger vertelt dat nu bijna alle nieuwe leden aangemeld worden via de website.

Aan het eind van het jaar hebben we ongeveer 270 leden.( 240 hebben email, 30 niet.)

Zeezeilen Hans van Reenen wil met zijn redactie de kwaliteit en de opgaande lijn van Zeezeilen zien vast te houden en daarbij de efficiëntie verhogen. De redactie heeft een aantal nieuwe ideeën betreffende onderwerpen, rubrieken en thema’s. Die zullen de komende tijd geleidelijk aan zichtbaar worden. Omstreeks medio december verschijnt Zeezeilen 4 van dit jaar.

Zomercommissie Peter Slikkerveer blikt kort terug op het afgelopen seizoen. Er zijn veel goede activiteiten georganiseerd. Helaas is het Caribbean Summer Night Weekend niet doorgegaan. Een bijzonder weekend, waaraan 40 leden deelnamen, was het Overlevingsweekend, Plannen voor volgend jaar: wederom een aanbrengtocht naar de Kanaaleilanden met Martin Droogh als project40

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

leider. Daarnaast deelname met enkele schepen aan de Cam-race. Jan Statius Muller heeft aangeboden daarvoor als projectleider op te treden.

Voorts wil de commissie bevorderen dat alle plannen/ideeën voor grotere tochten op de website worden gezet in de vorm van: ‘Ik ga naar’.

Tenslotte doet Peter nog een oproep aan de leden om eens mee te helpen een zomeractiviteit te organiseren. Je zit er niet continu aan vast, want er wordt gewerkt op projectbasis.

Wintercommissie Yvon Holdrinet vertelt dat de informatie over de winteractiviteiten reeds is verstuurd, maar dat er een kleine wijziging in het programma is. Op 17 maart zal naast het verslag van de aanbrengtocht Kanaaleilanden door Martin Droogh, Jaqueline van Amstel iets vertellen over haar succesvolle ‘200 mijls’.

In maart wordt gedurende 5 avonden een begeleiding gegeven voor diegenen die zich voorbereiden op het TKN examen. Het is niet de bedoeling om alle TKN stof te behandelen, wel wordt er van uitgegaan dat de deelnemers zullen meedoen aan het examen op 3 april 2004. Attentie: in de informatie staat abusievelijk 4 april 2004!

Winterzeilen: Wie heeft er zin in een ‘Snertweekend’, of wie heeft zijn boot in de winter vaarklaar?

Vooraankondiging september 2004: een avond over wedstrijdzeilen. Motto: Hoe win ik de Eindejaarstrofee?

8. AANMOEDIGINGSPRIJS 2003 Dit jaar wordt de prijs uitgereikt aan Ruud Heezemans en wel met de volgende motivatie: Ruud is ruim twee jaar lid van de PZV. Als opstapper heeft hij een grote ontwikkeling doorgemaakt. Ruud doet actief mee aan zwaardere activiteiten en zoekt deze op. Aan boord valt hij op door de natuurlijke omgang met mens en materiaal. Hij beweegt zich gemakkelijk, heeft een sterke conditie. Als roerganger blijkt hij zich lang te kunnen concentreren en goed gevoel te hebben voor de trim van de boot. Hij is een sterke voordekker. Ruud neemt initiatief aan boord en versterkt de goede sfeer.

Dit is door velen geconstateerd, tijdens de Ramsgate tocht, het 48-uurs weekend en de aanbrengtocht naar de Kanaaleilanden. Bovendien wil Ruud, vaak samen met Corrie, in de vereniging de handen uit de mouwen steken bij de organisatie van activiteiten.

9. BESTUURSVERKIEZING Dirk de Graaf vertelt dat hij zich ongeveer een jaar geleden liet ontvallen dat hij waarschijnlijk wat tijd zou gaan overhouden i.v.m. het bereiken van zijn pensioengerechtigde leeftijd. Dit hoef je binnen de PZV maar één keer te zeggen. Ze vergeten dat nooit en zo werd ik penningmeester. Helaas moest ik door ziekte deze functie opgeven. Hij bedankt iedereen voor alle belangstelling die hij vanuit de vereniging mocht ondervinden.

De voorzitter bedankt hem voor zijn vriendelijke woorden en vraagt de vergadering hem, samen met Martin Droogh die het penningmeesterschap heeft waargenomen, te dechargeren. Hetgeen gebeurt. Martin wordt bedankt voor de manier waarop hij de ontstane vacature heeft waargenomen.

Gelukkig heeft Bart Lagerweij zich bereid verklaard het penningmeesterschap over te nemen. Het voorstel van het bestuur om hem tot penningmeester te benoemen wordt door de vergadering bekrachtigd.

10. RONDVRAAG EN SLUITING 1 De secretaris vraagt toestemming aan de vergadering om in de toekomst ook de convocaties van de ALV per e-mail te versturen, hetgeen geen probleem oplevert (wel geld!). De leden met e-mail kunnen desgewenst aangeven dat zij de convocatie toch per post willen blijven ontvangen.

2 De voorzitter vraagt nu reeds de aandacht voor het vijfde lustrum van de vereniging in 2005. De organisatie

VERSLAG ALV

van zo’n lustrum begint meestal met het vormen van een organisatie-comité. Eventuele suggesties aan het

bestuur betreffende namen voor de voorzitter van een dergelijk comité zijn van nu af van harte welkom.

SHEET 1: IDENTITEIT VAN DE PZV -

Passie voor zeilen op zee Actief Schippers & Opstappers Ervaring uitwisselen en overdragen/ expertise/ helpen mensen om hun grenzen te verleggen Het draait om de leden; weinig bezittingen Klein/compact/familie Gezelligheid/vriendschap Zwaartepunt rond Eindhoven/ Zeeland

PZV - Zeezeilvereniging van Schippers en Opstappers In sheet 1 wordt het karakter van de vereniging samengevat. Het draait om de leden!

SHEET 2: AANDACHTSPUNTEN - Aantrekken en behouden nieuwe, m.n. jongere leden - Beter benutten van totale potentieel van de leden - Duidelijker ambitie en grote lijn in verenigingsbeleid leeftijd < 25 25 - 35 35 - 45

karakter verkennend opbouw loopbaan en gezin ruimte voor meer activiteiten

ruim 50 nieuwe leden laatste 3 jaar 60% in en om Eindhoven 50% < 45 jaar 20% eigen schip 60% man 40% vrouw De omvang van de vereniging is goed De doelgroep waar wij ons primair op willen richten is de leeftijdsgroep van 35 tot 45 jaar.

SHEET 3: SAMENVATTING JONGEREN INTERVIEWS -

50 (nu 60) nieuwe leden 5 “jongeren” 3 gespreksgroepen van 6 - 8 mensen Zeer enthousiaste reacties en ruim 30 suggesties

Met dank voor ieders aanwezigheid sluit de voorzitter de vergadering.

SHEET 5A: CONCLUSIE -LEREN Er is een duidelijke behoefte om - te leren en ervaring op te doen - gaten in kennis en ervaring te identificeren en op te vullen - ook diploma’s te behalen De PZV heeft vijf jaar geleden besloten te stoppen met opleiden, nu een commissie vragen om te adviseren hoe we aan deze behoefte kunnen voldoen Verzoek aan de commissie is om in het voorjaar 2004 advies uit te brengen. De commissie zal bestaan uit Frans Jansen, Aite de Jong en Ruud Heezemans.

SHEET 5B: CONCLUSIE - PROGRAMMA Zomer- en winterprogramma zijn al heel goed Behoefte aan meer: - sportiviteit - intensief en gestructureerd leren Mogelijke acties - programma instellen op: tocht / gezellig / leren / uitdging - meer op zee - aanbrengtochten - inbedden leerervaringen (theorie/praktijk) - meer samenhang tussen winter- en zomerprogramma - ervaringsafhankelijke activiteiten

SHEET 6: CONCLUSIES - COMMUNICATIE Er is behoefte aan: - meer steun en hulpmiddelen om snel eigen netwerk in de vereniging op te bouwen - beter overzicht van/ inzicht in de vaarplannen van de leden - meer zichtbaarheid naar buiten van de PZV als open vereniging Mogelijke acties: - intensiveer gebruik website - opnemen vaarplannen - algemeen karakter benadrukken - systematische uitwisseling van kennis

Uit deze 30 suggesties spreekt duidelijk de behoefte aan meer aandacht voor ervaringsoverdracht.

Het blijkt voor nieuwkomers niet gemakkelijk om binnen de PZV snel een aantal mensen te leren kennen. In zijn algemeenheid zou het ‘open karakter’ van de vereniging ook meer benadrukt kunnen worden door aan de letters PZV de aanduiding ‘Zeezeilvereniging van Schippers en Opstappers’ toe te voegen.

SHEET 4: BEVINDINGEN

SHEET 7: BELEIDSVOORNEMENS

-

Meer aandacht voor leren Zeilen, actie, leren Gezelligheid ook van groot belang Verbetering communicatie

Gezelligheid ja, gezapigheid nee

Zomer- en winterprogramma’s nadrukkelijk vormen rondom kernthema’s: tocht - leren - sportief - gezellig.

Instellen commissie die uitzoekt hoe aan de leerbehoefte in de vereniging opnieuw vorm gegeven kan worden.

Intensiveren website als communicatiemiddel bijvoorbeeld: vaarplannen - kennisbank Dit voorjaar externe profilering nader bepalen.

PZV – Zeezeilvereniging van Schippers en Opstappers

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

41

MONSTERROL EN COLOFON

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Michel Symonsma Bianca Symonsma-Witzen Frank Thissen Willem Tikri Marjory Wilhelmus

Kroonhof 17, 5551 VS Valkenswaard Kroonhof 17, 5551 VS Valkenswaard Mosveld 27, 5527 BK Hapert De Wadden 44, 5691 ZG Son Jan Luykenstraat 66 - I, 1071CS Amsterdam

040-2017177 040-2017177 0497-382224 0499-460871 020-6647084

symonsma@tiscali.nl symonsma@tiscali.nl frank.thissen@hetnet.nl wtikri@hetnet.nl mwilhelmus@planet.nl

ADRESWIJZIGINGEN Een ieder die verhuist, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

NIEUWE EIGENAREN EN NIEUWE SCHEPEN Eigenaar Naam boot

Thuishaven

Opmerkingen

Een ieder die van boot of ligplaats wisselt, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

GEEN LID MEER Hans Blom; Johan Moesman; Jack Emans

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR Philip Beekman, voorzitter Aite de Jong-Ruben, secretaris Bart Lagerweij, penningmeester Yvon Holdrinet, voorzitter winteractiviteiten Peter Slikkerveer, voorzitter zomeractiviteiten Hans van Reenen, hoofdredacteur Zeezeilen COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Peter Slikkerveer, voorzitter Ramsgate tocht: Lidia Roesink Arie van der Padt, penn.m.

Henri Boetzkes Paul van der Kamp Zomeractiviteiten: Johan Kortas Haye van der Werf zac@pzv-zeezeilen.nl

Floralaan West 304 5644 BP Eindhoven Het Laar 31 5551 ZC Dommelen de Roy van Zuidewijnlaan 56 4818 GC Breda Bredestraat 160 6543 ZX Nijmegen De Vetbergen 30 5581 TZ Waalre Mauritsgaarde 16 5671 XM Nuenen

040-2122792 040-2070884 076-5427977 024-3776467 040-2218040 040-2834837

bestuur@pzv-zeezeilen.nl

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvon Holdrinet, voorzitter Arie van der Hoek, secretaris Jan Vermeulen, penn.m.

Maarten van Herk Wim van Roode Emile van Thiel

REDACTIE ZEEZEILEN Hans van Reenen, hoofdredacteur Bep Delissen, penn.m.

Willy Delissen, redacteur Boudewijn Lacroix, redacteur Bauke Sijtsma, redacteur Vormgeving: Johan Cranendonk Jan Statius Muller

WEBSITE COMMISSIE Ab Pasman, voorzitter Peter Veger, webmaster Ernst-Jan Huijbers Gerard Jorna Marja Snoeyen.

wac@pzv-zeezeilen.nl

zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl

wsc@pzv-zeezeilen.nl

INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE en BOOTADMINISTRATIE Peter Veger, Prins Hendriklaan 18, 5684 GP Best. Tel 0499-373994, e-mail: ledenadmie@pzv-zeezeilen.nl Zijn er wijzigingen in Uw adres of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door. Ze worden dan ook opgenomen in de Monstorrol.

BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectievelijke rekeningnummens. Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

Girorekeningen: Bestuur postgiro 1621722 t.n.v. PZV te Veghel Administratie: postgiro 3222325 t.n.v. PZV Contributie te Best Commissie Zomeractiviteiten postgiro 4103394 t.n.v. PZV Zomeractiviteiten te Roosendaal Commisie Winteractiviteiten postgiro 2939005 t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Best Redactie Zeezeilen postgiro 5116862 t.n.v. PZV Zeezeilen te Best KOPIJ ZEEZEILEN zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl Kopij (in Word, Arial 10 pt) inleveren bij Hans van Reenen, Mauritsgaarde 16, 5671 XM Nuenen, tel. 040-2834837, vanreenen@wxs.nl of zeezeilen@pzv-zeezeilen.nl.

Illustraties identificeren met naam en de titel van het bijbehorende artikel. Digitale illustraties weergeven met hoge resolutie in TIF, JPG, PDF, PNG, PSD, BMP, EPS, GIF of desnoods DOC (Word) formaat en bij Hans van Reenen aanleveren, bij voorkeur op floppy of CD. De redactie stelt het op prijs dat u de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen” volgt, welk document is op te vragen bij de redactie. Ook kunt u het vinden op de PZV website, onder Zeezeilen.

De redactie van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen. De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar een volgend nummer door te schuiven.

WEBSITE: www.pzv-zeezeilen.nl Nu ook met een listserver voor directe berichtgeving tussen leden onderling.

42

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

PZV IN KLEUR

Helsinki

De Cher en Vanadjo

Utlangen

Finse Scheren

in Oostzee en Finse Golf

Olland

Tallinn

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003

43

44

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2003