Zz 2001 4

ZEEZEILEN Schipper en Schip

Jaargang 20 nummer 4, december 2001

Tocht Cher

Palaverplanner

Tocht Suzanna

Inhoud 3 3 4 8

11 12 14 16 20 26 27 28 29 29 30 31 32 34 35 36 38 38 39

Redactioneel Van de voorzitter Nieuwe leden Schippers en “scheepjes�

Docus Heringa Ab Pasman de nieuwe leden Arie van der Padt Paul van de Kamp Wat hoor je op een palaver?

Lidia Roesink Ile aux Moines Stef Hoonhout Oproep voor Zeezeilen # 1/2002 Redactie Met de Cher naar Sint Petersburg Willem Brouwer 3000 mijlen vakantie Docus Heringa c.s.

Symbiose Bart Lagerweij Zomeractiviteiten 2002 Peter Slikkerveer Sunshine's dilemma Cisca Goedhart Boordrecept: Wat nu weer?

Meindert Kok Kanaal 77 Chirurgein Louis Richard Meteo-avonden Arend Jan Klinkhamer Louis Richard Eindejaarsweekend Johan Kortas De startaccu Pieter Stoelinga Oplossing Sunshine's dilemma Cisca Goedhart Verslag ALV 3 november 2001 Aite de Jong Monsterrol Colofon PZV in kleur

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur wo 19 dec zo 6 jan za 19 jan di 29 jan di 5 feb do 14 feb di 19 feb za 9 mrt wo 13 mrt november

De wintercommissie brengt u zo spoedig mogelijk van de definitieve tijden en data van de winteractiviteiten op de hoogte.

Tocht Suzanna: St Petersburg

2

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Verschijnen Zeezeilen nr. 4 Nieuwjaarsborrel, Trafalgar Pub vanaf 16.00 uur Sluitingsdatum kopij Zeezeilen nr. 1 - 2002 Meteocursus, door Arend Jan Klinkhamer en Louis Richard, Trafalgar Pub Vervolg meteocursus, Trafalgar Pub Voordrachten over Franse kanalen door Hans Stevens en Sint Petersburg door Piet Dijkema, Trafalgar Pub Vervolg meteocursus, Trafalgar Pub Bezoek aan Sikkens; onderhoud schepen Verschijnen Zeezeilen nr. 1 Praktijkdag sleutelen bij Vetus

Tocht Cher: St Petersburg

REDACTIONEEL

H

et laatste nummer van het jaar is een onvermijdelijk themanummer; een kerstnummer.

We hebben ons niet uitgesloofd om u in een kerstsfeer te brengen, we hebben afgezien van takjes dennengroen, rode linten en zilveren ballen op de omslag, maar er is wel een heus kerstverhaal, Ile aux Moines. Stef Hoonhout vertelt over een heel bijzondere ervaring, vooral van zijn vrouw Mieke. Zij hoort het echt, het lied van de vrede. Dat lijkt ondenkbaar, juist nu er grote groepen onverlaten met alle haat en geweld die ze tot hun beschikking hebben aan de fundamenten van onze samenleving sjorren en proberen die omver te werpen.

We zijn nu net tien jaar af van ons bijna traditionele vijandsbeeld, het kwade rijk in het oosten. Intussen kun je er weer naar toe en het is er de moeite waard.

De Cher en de Suzanna verkenden deze zomer de kusten van de eens zo onbereikbare “Oostblok” landen. Zij doen hier verslag. Dat is dan meteen het tweede thema van dit nummer; de Oostzee en de Finse Golf.

Als je je deze dagen niet lam eet en drinkt aan alles wat je teveel in huis hebt gehaald, en je blik niet strandt in

V

een berg van hebbedingetjes die je van onder de boom hebt weggeplukt, dan vind je misschien nog gelegenheid tot enige reflectie. Per slot sluit je in deze dagen iets af en is het een goed moment om daar eens op terug te kijken. Bespiegelingen die een goede start kunnen zijn voor het maken van nieuwe plannen. Het artikel “Symbiose” van Bart Lagerweij is zo’n overpeinzing, een poging

Docus Heringa om de werkelijke assets van onze vereniging te omschrijven. Dat is belangrijk, want pas als iets een naam gekregen heeft kun je het goed hanteren. Over schippers en opstappers en over de kringloop, die van schippers weer opstappers kan maken enzovoort.

Dat is ook een belofte voor de vele nieuwe leden die zich hier voorstellen.

Zij zijn met z’n negenen. Welkom allemaal! Iris en Job ken ik al van de laatste Ramsgate en Eric van de ALV in november. De anderen hoop ik ook snel te ontmoeten. Misschien op de Nieuwjaarsborrel, bij een hapje en een drankje.

Laat dat vooral niet aan je voorbij gaan, want het is een van de weinige gelegenheden in deze zeezeilvereniging dat je lekker kunt eten zonder dat je het risico loopt dat je het er weer uit moet kotsen.

Dus nogmaals, welkom.

Terugkijkend op 2001 wil ik iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan de inhoud van de vier nummers Zeezeilen. Eigenlijk koste het de redactie geen moeite om aan kopij te komen en de kwaliteit was niet slecht. Behalve de stukjes die inherent zijn aan een clubblad waren er weer enkele, die eigenlijk een permanent plaatsje aan boord verdienen. Misschien iets voor de website die er nu echt staat aan te komen.

Nog een tip voor de jaarwisseling: stuur vrienden en vriendinnen die je wil laten delen in je enthousiasme voor de zee, een PZV folder als kerstkaart. Gezegende dagen in december.

Van de voorzitter

anochtend, 28 oktober is de Assa Abloy gefinisht.

“Waar heeft hij het over” zullen een aantal mensen zich afvragen. Ik heb het over de Volvo Ocean. Zeilwedstrijd rond de wereld voor teams op zestig voeters. De Assa Abloy is het jacht waar onze Roy Heiner schipper op is (intussen ontslagen, red.). Elke dag kijk ik even op Internet, www.volvooceanrace.org, hoe het gaat. Buitengewoon interessant.

Met name omdat ook elke dag een uitgebreide tactische analyse wordt gegeven. Het gaat dan vooral over het weer.

Hoe hoge en lage druksystemen zich vormen, verplaatsen en verdwijnen. En welke de optimale route is om zo snel mogelijk aan te komen. De kortste weg blijkt lang niet altijd de snelste te zijn.

Soms is honderden mijlen omvaren beter. Absoluut interessante stof voor geïnteresseerden in meteorologie. Misschien wel een goede voorbereiding op de meteo- avonden in januari in de Pub. En zo zijn we weer terug bij de PZV. De vereniging heeft een gestage instroom van nieuwe leden. Kijk maar

eens naar de monsterrol in de laatste nummers van Zeezeilen. Het is bekend dat onze vereniging niet de allergemakkelijkste is om je snel in thuis te voelen.

Ab Pasman Daarom wil ik hier nog eens ons mentor- systeem uitleggen.

Voor de nieuwe leden, maar vooral ook voor de bestaande leden. Een beetje promotie kan het systeem best gebruiken.

In feite kennen we twee situaties. In de eerste situatie is het nieuwe lid aangebracht door een lid van de vereniging.

Eén en ander bekrachtigd door handtekeningen op het aanmeldingsformulier.

In dit geval treedt de hoofdaanbrenger op als mentor. In het tweede geval heeft het nieuwe lid geen bekenden in de vereniging. De ledenadministrateur, Peter Veger zorgt ervoor dat uit de kringen van bestuur of commissies een passende mentor wordt aangezocht. Kortom ieder nieuw lid krijgt een mentor. Wat is de taak van de mentor. Niet meer en niet minder dan om het nieuwe lid de introductie in de vereniging te vergemakkelijken. Het nieuwe lid krijgt dus een persoon waarmee hij/zij contact kan zoeken. Daarnaast wordt de mentor geacht het nieuwe lid wegwijs te maken in de vereniging en kennis te laten maken met een aantal leden. Initiatief ligt natuurlijk aan beide zijden. Na een half jaartje, mogen we aannemen heeft het nieuwe lid z’n plaats gevonden.

De beste manier om in te burgeren is het deelnemen aan activiteiten. De wintercommissie heeft weer een mooi programma klaar gezet. De eerste twee van deze winter hebben al weer plaats gePZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

3

NIEUWE LEDEN

vonden. Een excursie naar Kats en een avondje tochtplanning in de Pub. Maar er volgt meer interessante stof in het nieuwe jaar. Zie daarvoor de agenda.

Niet te vergeten is natuurlijk de Nieuwjaarsborrel in de Pub op 6 januari. Altijd één van de hoogtepunten van het jaar.

Ook dit jaar weer opgeluisterd door een eenvoudig buffet. Aangeboden tegen

materiaalprijs door ons gewaardeerde lid Ad Verzuu en de Pub. Prachtige gelegenheid trouwens voor de mentoren om “hun” nieuwe lid te introduceren.

Niet vergeten, is belangrijk!

2001 was een succesvol jaar. Denk bijvoorbeeld maar aan: Ramsgate met veel eerstejaars deelnemers, Pete Goss lezing, kleding verkoop en de revival

Nieuwe leden

Vier oude nieuwe leden en vijf nieuwe nieuwe leden stellen zich in dit nummer voor.

E

Adri Visser

ven voorstellen, graag voor de ALV, ja....ja....ja… en dat terwijl je op 3 november 2001 viert dat je 35 jaar getrouwd bent met Joke, beiden dit jaar zestig geworden bent en ook de fysiotherapiepraktijk net verkocht hebt.

Dus Docus je moest toch even wachten hoor!

Opgegroeid ben ik in het gebied tussen de Loosdrechtse plassen en het Amsterdam Rijnkanaal. Op dat kanaal begonnen mijn eerste zeilavonturen in een zeilkano, met een door mijn moeder gemaakt zeiltje van een oud beddenlaken. Later ging ik met een kleine BM de Loosdrechtse plassen op en zonder enige theoretische zeilkennis moest ik het zelf maar uitzoeken.

Na mijn fysiotherapie-opleiding vestigden wij ons in 1967 in Eindhoven. De Biesbosch werd toen voor ons het vaargebied, waar we nog met hoog en laag water geconfronteerd werden. Echter de masthoogte van onze Mistral 33 was dusdanig dat de Moerdijkbrug in de weg stond, dus zijn we al gauw Zeeland ingetrokken. We zijn uiteindelijk bij Bruinisse bij de watersportvereniging in de sluiskom beland. Een geweldige ligplaats om de Grevelingen en verdere Zeeuwse 4

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

van het zomerprogramma. En het ledental groeit weer! Moge 2002 weer zo worden.

Tot slot. Ik wens iedereen prettige feestdagen en voorspoedig Nieuwjaar. Een goede gezondheid en veel zeilplezier.

Vergeet de Nieuwjaarsborrel niet!

wateren te ontdekken. Meestal met de kinderen, die nu 31 en 27 jaar zijn en nog maar zelden meegaan. Vanuit Bruinisse hebben we tochten gemaakt naar de Engelse zuidkust, België en Frankrijk. Sinds kort hebben we een Najad 36, “VANADJO” genaamd en een fantastisch schip. We zijn er dit jaar mee naar Bretagne gevaren en hebben daar een geweldige vakantie gehad en veel nieuwe ervaringen opgedaan.

Korte zeilvakanties hebben Joke en ik in flottieljeverband ook doorgebracht in Griekenland, Turkije en Kroatië, waarvan wij Kroatië met zijn duizend eilanden het mooiste zeilgebied vinden.

Met het lidmaatschap van de PZV hoop ik vooral mijn geringe kennis van weer, stromingen en trimmen in de wintermaanden wat te verbeteren.

D

lervaring wil ik het toch verder oppakken door regelmatig mee te zeilen. Dagjes erop uit, en met medezeilers genieten van het zeilen en de sfeer. En dan verder zien, zowel letterlijk als figuurlijk.

Voordat ik midden april weer terug kwam in Brabant vertelde Hockeyclub Rotterdam-teamgenoot Ewout de Koning (jawel, de zoon van) mij dat er in het zuiden een zeezeilvereniging is van Philips. Na een telefoontje en een korte toelichting van Wim en Marijke Laauwen ben ik lid geworden van de PZV. Ik ben een echte ‘zeun’ en inmiddels 39 jaar, maar onverveerd en enthousiast en nog redelijk fit.

Eric Wuite

onderdag 18 oktober belde Docus en herinnerde mij eraan dat het aardig zou zijn een stukje te schrijven voor ‘Zeezeilen’ en mij te introduceren bij alle leden.

Ik heet Eric Wuite en werk sinds half april in Marketing Communicatie bij Aramiska in Best, dat breedband Internet gaat aanbieden aan bedrijven in Europa via satelliet. Mijn zeilervaring is echter beperkt. Mijn enthousiasme voor watersporten is eigenlijk pas van de laatste jaren door het catamaranzeilen op Texel bij De Eilander en op het Braassemermeer. De basis die ik geleerd heb wil ik graag in praktijk brengen en tevens wil ik ervaring opdoen. Een dagtocht met goede vrienden op het Haringvliet vanaf Noordschans, heeft me ook verder aangespoord. Eigenlijk heeft het zeilen me altijd al aangetrokken, maar er is steeds iets tussengekomen.

Niet afgeschrikt door mijn geringe zei-

Het ontspannen zeilen op een kajuitjacht bevalt mij zeer goed, ‘a most devine waste of time’, om de woorden te lenen van Barry Norman, de BBC-presentator die zich ooit zo uitdrukte over cricket, in het verleden een ander gewild tijdverdrijf van mij, naast hockeyen en wildwaterkanoeën.

Jullie merken het al, ik ben waarschijnlijk een mooiweerpiraat, met de wens een verre droom te verwezenlijken en al zeilend de Middelandse Zee af te gaan in een tijd waarin dat woord zich in de toekomst beperkt tot ‘tij’.

Verwantschap met het zeilen is ook terug te vinden in mijn achternaam: ‘Wuit’ betekent haspel en dat gebruikten

NIEUWE LEDEN

schiemannen bij het vervaardigen van nieuwe touwen uit oude. De extensie -e is er naar alle waarschijnlijkheid aan toegevoegd in de omgeving van Giethoorn, gezien het accent ter plaatse.

Misschien probeer ik een band met het verre verleden te herstellen door het zeilen echt te gaan oppakken? Wie weet. Ik spiegel me daarbij graag aan anderen, die bogen op jarenlange ervaring en/of bijzondere tochten over de zeeĂŤn. Ik verheug me op nieuwe ontmoetingen en belevenissen samen met andere leden van de vereniging en hiermee zoek ik naar de zeemans- en schiemansgenen in mijn bloed.

Ernst-Jan Huijbers

in de Middellandse Zee. Met mijn vaste navigator/co-schipper en steeds wisselende, meestal totaal onervaren bemanningen van nietzeilers, wisten we daar heel goede resultaten te bereiken.

Ik hoop dat we ook met de PZV aan wedstrijden mee gaan doen. Ik houd me in ieder geval aanbevolen.

I

Franka Ruijten

k ben Franka Ruijten en heb de ambitie om binnen afzienbare tijd een langere periode op een zeilboot in zonnig water te vertoeven.

Nu ik er eens over nadenk heb ik me eigenlijk altijd aangetrokken gevoeld tot water.

D

e kiem voor mijn zeilerij is gelegd door mijn peet-oom en tante, die mij lang geleden meenamen in hun Spanker voor een tochtje op de Fluessen.

kustlijn vanaf een zeilboot. De reden dat ik me aangesloten heb bij de PZV is met name gelegen in het uitwisselen van kennis en ervaring. Dan heb ik het niet alleen over het zeilen, maar ook over zaken als kennis van motoren, navigeren enz. Dit najaar ga ik de cursus klein vaarbewijs en marifonie volgen en er ligt al een stapel zeilboeken klaar die doorgespit dienen te worden.

Naast zeilen en skaten wandel ik graag; het is voor mij de ideale manier om actief bezig te zijn en te genieten van de natuur. Tussen alle sportieve inspanningen door ben ik werkzaam als projectmanager op het Directoraat Communitie bij Rabobank Nederland waar ik met een team van deskundige en gezellige collegae probeer het dienstenpakket van de Rabobank onder de aandacht te brengen van bankierend Nederland.

Iris van Steenvoorde

H

ierbij wil ik mij bij u allen introduceren, voor zover nog onbekend. Ik ben werkzaam bij Philips Vastgoed Beheer & Diensten als personeelfunctionaris.

Soms is de wereld echter klein. Na door mijn collega Henri Boetzkes de PZV te zijn binnengeloodst, kom ik diezelfde peet-oom weer tegen als penningmeester van die vereniging. Hij is enkele jaren ouder geworden en de Maran I is nu de Maran III, maar verder is er niet veel veranderd.

Als Area Sales Manager bij PHIT ben ik regelmatig op reis en mis ik daardoor de events waar ik zo graag bij had willen zijn.

De overige weekenden verdeel ik tussen mijn zoontje van bijna vier en mijn vriendin, dus blijft er weinig tijd over om te zeilen. Zeker te weinig om zelf een schip aan te schaffen en des te meer reden om lid van een vereniging als de PZV te worden.

Ik werk nu driekwart jaar bij PMS, na zes jaar ervaring in een klein ingenieursbureau.

Ook daar werd heel wat afgezeild. Jaarlijks deden wij mee aan de Engineering Challenge Cup, een regatta tussen internationale ingenieursbureaus, meestal

In mijn middelbare schooltijd zwom ik 20 baantjes voordat ik in de schoolbanken plaatsnam om vervolgens direct na het laatste lesuur, of iets eerder, te gaan surfen. Tussen het zwemmen en surfen door was ik op de waterskies of in een zeilboot te vinden. Mijn eerste kennismaking met de zeilsport vond plaats in Zeeland op de zeilboot van de ouders van een vriendin. Ik was meteen verkocht door de combinatie van zon, water en sportief bezig zijn. Tijdens mijn studententijd heb ik me aangesloten bij een studentenzeilvereniging die bij weer en wind de zeilen hees in de Biesbosch.

In die periode heb ik ervaring opgedaan in het vastlopen aan en loskomen van de grond. Na mijn studententijd bezocht ik jaarlijks een week een zeilschool in Friesland waar het echter zo gezellig was dat we niet aan zeilen toekwamen.

Alle goede inspanningen ten spijt bleef ik een meezeilster. Daar ging ik me een jaar of drie geleden pas echt aan ergeren. Vooral de ervaring om in noodsituaties afhankelijk te zijn van anderen stond me niet aan, dus kwam er een strak plan om op CWO 3 niveau te komen, hetgeen dit jaar gelukt is. De afgelopen drie jaar heb ik veel gezeild in Friesland en op het IJsselmeer en vorig jaar verkende ik twee weken lang de Turkse

Eigenlijk ben ik nog erg groen op zeilgebied en om dit te veranderen ben ik lid geworden. Mijn eerste kennismaking met zeilen dateert van ver terug. Ik dank die aan catamaran- zeilende familie-leden. Maar zelf heb ik pas echt enkele jaren geleden voor het eerst op de Friese wateren gezeild. Dit is mij overigens erg slecht bevallen, aangezien dit in een BM was met windkracht 5 tot 6 en het gehele Sneekermeer vol lag met boten en wel op zijn kop! Ik heb mijzelf toen beloofd nooit meer het water op te gaan. Vervolgens ging ik een jaartje later toch weer overstag en dat beviel iets beter.

Daarna werd ik door Piet Dijkema uitgenodigd om een keer op zijn boot mee te gaan en dit vond ik zo leuk dat ik uiteinPZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

5

NIEUWE LEDEN

delijk ook met de Ramsgatetocht mee wilde.

Deze tocht was voor mij dus de eerste keer op zee en zeker voor herhaling vatbaar. Daarna ben ik meteen lid geworden. Inmiddels ben ik weer op zee geweest, met windkracht 6 tot 7 op de Stad Amsterdam en ondanks dat dit schip niet te vergelijken is met boten binnen de PZV en ik ook nog even zeeziek ben geweest, weet ik dat ik de goede keuze heb gemaakt, want het water is onweerstaanbaar!

Ik heb plannen om wat meer theorie te leren en ik ben blij dat dit op het programma van de Wintercommissie staat, want in PZV-groepsverband is dit natuurlijk het leukste!

hoewel de start enige tijd uitgesteld moest worden vanwege dichte mist. Met een stevige bries zijn we toen op zaterdag héén en op zondag weer teruggezeild. Door omstandigheden zijn onze zeilpartijen enigszins in het slop geraakt. Wel bevinden we ons de laatste vijf jaren wekelijks op het water, maar dan in roeiboten. De ene keer in een vier, soms in een acht en nu zijn we aan het proberen de skiff onder de knie te krijgen. Tijdens een clubetentje kwamen we in gesprek met een enthousiast lid van de PZV, Ron van Dootingh, met het gevolg dat we nu lid geworden zijn.

Jan Klinkenberg

ijn naam is Job Sanders,ik ben 33 jaar, woon samen in Eindhoven en ik ben werkzaam in het bankwezen.

G

eboren en gedeeltelijk getogen in de Zaanstreek, betekent dat je bent opgegroeid met water.

Hoewel dat betrekkelijk is. Ik ben namelijk daar niet verder gekomen dan wat roeipartijen in de polder en ‘s Winters veel schaatsen op sloten, vaarten en in wijdse polderlandschappen. Naar mijn idee kon dat toen nog elke winter. Later is daar pas het zeilen bijgekomen. Voor het eerst in Friesland, in een BM en een Vaurien. Leuke vakanties waren dat. En weer veel later zijn we kajuitjachten gaan huren in Zeeland, waar we toch redelijk veel gevaren hebben.

Vrienden van ons kochten een boot en wij waren uitverkoren om regelmatig met hen mee te varen; daarnaast huurden we ook een boot, zodat we dan samen op konden zeilen, op met name de Grevelingen en de Oosterschelde.

Mijn enige zee-ervaring is een tocht van Vlissingen naar Oostende. Ook weer met een gehuurde boot. Op deze tocht kon Jos, mijn eega, haar opgedane kennis op de cursus kustnavigatie, die zij samen met vrienden volgde, in praktijk brengen. Een prachtige tocht was dat, 6

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Job Sanders

M

Water heb ik altijd al mooi gevonden, zowel “in” als “op”. Op mijn 16e ben ik in Engeland, op bezoek bij kennissen, voor het eerst in aanraking gekomen met de zeilsport. Weer terug in Nederland bleef ik enthousiast.

Ik kom niet uit een zeilende familie, dus daar moest ik het niet van hebben. Gelukkig hadden we wel een actief zeilende buurman. Met hem kon ik regelmatig mee als opstapper op zijn BM om zo mijn eerste ervaring op te doen.

Toen ik naar Eindhoven verhuisde om te studeren kwam het zeilen op een laag pitje te staan. Het was pas na mijn afstuderen dat ik de draad weer op kon pikken. Met een stel vrienden werd tweemaal per jaar een zeilweekend georganiseerd. Daarnaast werden andere tussentijdse zeilkansen die zich voordeden met beide handen aangegrepen.

Ook door het enthousiasme van mijn vriendin kon men mij steeds vaker spotten op het water, vooral in Friesland, op het IJsselmeer en een enkele keer op de Waddenzee.

Door een goede vriend, Lourens Penning, kwam ik in contact met PZV. In

eerste instantie om bij wijze van winteractiviteit, ons vaarbewijs 1 en 2 te halen.

PZV organiseerde twee cursusochtenden en ik kon daaraan mee doen.

Ik vond het erg leuk om in Eindhoven, ver weg van water, met andere liefhebbers, met zeilen bezig te zijn. Nadat wij dit traject succesvol hadden afgesloten kreeg ik de mogelijkheid om als opstapper deel te nemen aan de Ramsgatetocht. Dit leek me geweldig en ik heb geen moment getwijfeld. De tocht hebben we inmiddels enkele maanden achter de rug en ik kan met recht zeggen dat dit voor mij een van de hoogtepunten van het jaar 2001 was. Uiteraard was de tocht ook een goede kennismaking met PZV.

Jos van der Weele

N

a een leuke onderlinge roeiwedstrijd bij Beatrix, onze roeivereniging, raakte mijn man Jan en ik in een ganimeerd gesprek met Ron van Dootingh. Zo pratend kwamen we bij het onderwerp zeilen en van het een kwam het ander. Hij vertelde erg enthousiast over de PZV, waar wij nog nooit van gehoord hadden. We kregen een folder in onze handen en nog geen 2 dagen later lag er een inschrijfformulier in de bus.

Erg snel, dus ook iets minder snel de formulieren ingestuurd met als gevolg dat ik nu achter de computer een verhaal over mezelf zit te schrijven en wie weet wat voor meer gevolgen het heeft.

Water en vooral de zee trekt me enorm aan, dat zit waarschijnlijk in mijn genen.

Mijn opa was schipper en in de vakanties gingen we met hem mee op reis.

Zelf ben ik op Borneo in Indonesië geboren, ook al in de buurt van de zee en lekker warm. Daar hou ik ook wel van. Nou denken jullie natuurlijk, die heeft Indonesische ouders, niets is minder waar. Ik ben gewoon een echte hollandse kaaskop.

De zee is natuurlijk ook heel belangrijk voor Nederland, dus misschien komt dat

NIEUWE LEDEN

verlangen daar ook wel van. Ik hou dus ook veel van sporten op, onder of in het water. Roeien, zeilen en duiken.

Een aantal jaren geleden, ik ben iemand die erg graag bezig is en geïnteresserd in heel veel dingen, ging een kennis van ons een cursus theoretische kustnavigatie doen gedurende de winter. Voor mij een mooie aanleiding om mee te doen.

De hele winter hebben we flink gestudeerd en gerekend en in de lente examen gedaan op de Zeevaart school in Amsterdam. Aansluitend meteen maar vaarbewijs 1 en 2 gehaald, want de kennis zat er vers in. Natuurlijk wilde ik de theorie in praktijk brengen en heb me ingeschreven bij een zeilschool, voor een reis naar Ramsgate, waar meteen het geleerde in de praktijk werd gebracht.

Fantastisch was het om zolang op het water te zijn en vooral op open zee. ‘s Nachts naar de sterren kijken en tijdens het wachtlopen knopen leren maken, zoals bijvoorbeeld een “Keesje”.

Het navigeren, koersen bepalen, positie bepalen kaart lezen, etc. werd natuurlijk volop geoefend.

Maar je moet natuurlijk het geleerde bijhouden, dat jaar lukte dat aardig en het jaar daarop ook met een reisje naar Oostende. Toch verwaterde het weer een beetje, boten huren is erg duur en dan komen er kinderen, kortom weinig gelegenheid om nog op zee te zeilen.

Gezien mijn geringe ervaring met zeezeilen, doe ik dat toch het liefst met vrienden en kennissen, die daar wat meer ervaring mee hebben. Toch hebben we nog een aantal jaren in Zeeland gezeild met diverse soorten weer,

vooral harde wind, leuk, maar soms erg vermoeiend en verlang je naar een relaxed briesje, zodat je heel ontspannen aan je glaasje schippersbitter kunt nippen. Het lidmaatschap van PZV opent denkt ik weer nieuwe perspectieven om mijn ervaringen uit te breiden en mijn theoretische kennis weer eens op te halen. Deze ligt ergens in een hoekje van mijn brein te verstoffen en moet eens nodig gelucht worden.

Tot ziens.

Ruud Heezemans

B

ij deze wil ik graag gehoor geven aan het verzoek van Docus Heringa om me als nieuw lid van de PZV voor te stellen. Ik ben pas erg kort lid, vanaf 10 oktober 2001, en ik ontving meteen al een hoop informatie over de vereniging en het mooie clubblad Zeezeilen.

Ik ben dus Ruud en ik woon al 20 jaar samen met mijn partner Corrie en sinds

bijna twee jaar met onze zwarte labrador Berend.

Met deze twee levensgezellen doe ik alles samen, dus ook zeilen.

Berend (Botje) is van jongs af aan op wiebelende steigers en met ruig en rustig weer aan boord geweest. Dit geld niet voor Corrie en mij.

Wij, beiden 41 jaar, zijn ruim 15 jaar geleden begonnen met een zeilcursus en we zijn sindsdien behoorlijk bezeten.

Elk jaar varen we een of twee weken met een kajuitjacht in en rondom Friesland en we brengen regelmatig masochistische bezoeken aan de HISWA en BOOT Dusseldorf. We zijn lid van de zeilvereniging van de universiteit Nijmegen (open boten op de Maas) en we deden een week cursus op zee (oversteek Calais-Dover). Het is voor ons ook vrijwel onmogelijk een watersportwinkel of jachthaven te passeren zonder uitgebreid te kijken en keuren. Wij zijn zelf in het bezit van een opblaasboot.

Het zeilen op zee is tot nu toe beperkt gebleven tot een tocht bij de Canarische eilanden en een week op de Noordzee.

Ik ben lid geworden van de PZV omdat ik mijn passie graag wil delen met lotgenoten.

Ik hoop op deze manier mijn kennis over zeezeilen behoorlijk uit te breiden, en samen met andere leden vele prettige uren door te brengen, vooral op het water. Ik kijk nu al uit naar een eerste tocht. Rustig of ruig weer maakt niet uit, maar zeker goed voorbereid en veilig!

Ik werk bij Philips in Nijmegen, 25 minuten fietsen van mijn woonplaats Malden.

VRIENDEN VOOR VRIENDEN Het relatiebemiddelingsburo bij uitstek dat sinds 1985 met succes zeilers en zeilsters helpt bij het zoeken naar een betrouwbare partner.

Voor meer informatie ga naar www.vriendenvoorvrienden.nl/zeilers of bel met Inge, 0495-651816"

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

7

SCHIPPERS EN “SCHEEPJES”

Schippers en “scheepjes” Zij hebben hetzelfde soort boot, een klein open vaartuig, en de bemanning daarvan heet stuurman, genua-man en spi-man.

Arie van der Padt en

Paul van de Kamp

E

igenlijk passen Paul van de Kamp en Arie van der Padt niet in deze rubriek want volgens ”van Dale” is een schipper de gezagvoerder op een schip en een schip is een vaartuig van enigszins aanzienlijke afmetingen.

Beide is op hen niet van toepassing.

Zij hebben dezelfde boot, een klein open vaartuig, en de bemanning daarvan heet stuurman, genua-man en spiman. Meer wordt ook niet toegelaten door het KNWV tijdens wedstrijden. Buiten de wedstrijden kun je er met je hele familie en vrienden in zeilen. Niet voor niets hebben hun scheepjes de namen Hakuna Matata en Epicuris.

VRUCHTBARE VAKANTIES We zeilen beiden van jongs af. Eerst met pa & ma en/of vrienden en later zelfstandig. Vele zeilkampen, vakanties in Friesland, Zeeland, de randmeren.

Vruchtbare vakanties, met een gezin als

8

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

gevolg.

Het plezier in het zeilen, de handigheidjes, de sfeer van het water. Van jongs af zoals ook nu voor onze kinderen. In het hele jonge gezin komt er eerst een jolletje of optimist. Zo klein als ze zijn, met dit bootje kunnen ze prima uit de voeten. Het jolletje wordt vervangen door een bootje met fok en grootzeil. En, nog iets later als ze echt zelfstandig met vakantie gaan, door een ruime open boot met spinnaker. De open boot van ons is een “Randmeer”, onze gemeenschappelijke passie.

ONTSTAANSGESCHIEDENIS Een dikke 40 jaar geleden, in 1958, schreef het Verbond een prijsvraag uit voor het ontwerp van een kieljachtje, half gedekt en zonder vaste buiskap.

In de aankondiging stelde het Centraal Bureau voor de Watersport de ontwerpeisen vast: - Geschikt voor tochten over ruime binnenwateren en overnachting voor gezin (M/Vr + 2k) - Goede manoeuvreerbaarheid en snel.

- Geschikt voor een nieuwe eenheidsklasse.

- L.O.A. 6 a 6,5 m. Diepgang maximaal 0,95 m.

- Grootzeil, fok, spinnaker.

- Fraai uiterlijk.

Wat men zich voor moest stellen bij slaap-accommodatie voor 4 personen onder een dektent was toen al duidelijk; kamperen dus. Of deze ontwerpeisen er debet aan zijn geweest vertelt de geschiedenis niet maar er waren slechts 13 inzendingen. De technische commissie van het Verbond beoordeelde de inzendingen toen maar op diegene “met de minste gebreken”. Een overigens niet geheel onverdienstelijk ontwerp werd direct terzijde geschoven omdat het was opgetrokken uit de bouwstof der nieuwlichterij: plastic.

Pas in 1961 gaf het Verbondsbestuur Rikus van de Stadt de opdracht dit terzijde geschoven ontwerp, een kielmiddenzwaardjacht, te verfijnen en te realiseren. Een typisch Nederlands ontwerp dus.

SCHIPPERS EN “SCHEEPJES”

PRODUCTIE EN VERNIEUWING. De eerste serie werd gebouwd door de werf van Van der Stadt en in 1962 werd de Randmeer als wedstrijdklasse door het KNWV erkend. In 1968 verwierf Jachtwerf Heeg (vader & zoon Gerritsma) de exclusieve rechten en begon de bouw met zeilnummer 91 (van Docus van’74-’78, red.); in 1973 werd zeilnummer 221 afgeleverd. Door de combinatie eenheidsklasse/wedstrijdboot/ uitstekende toerzeiler heeft dit ontwerp zich altijd in een grote belangstelling kunnen verheugen. Op basis van een uitgebreid marktonderzoek en in nauw overleg met de Randmeer Klasse Organisatie (RKO) heeft vader Gerritsma in 1990 het ontwerpbureau Van de Stadt & Partners opdracht gegeven de Randmeer te vernieuwen. Dit resulteerde in de volgende drie uitvoeringen.

- Randmeer Classic, de klassieke uitvoering. Standaard uitgevoerd met diepe kuip, houten kastjes, kielmiddenzwaard en zeilen.

De boot van Paul.

- Randmeer Advance, in kielmiddenzwaard uitvoering. Uitgevoerd met zelflozende kuip, opbergplaats voor benzinetank, vernieuwde mast en vele handige opties.

De boot van Arie.

- Randmeer Touring met vaste kiel en doorgestoken roer speciaal bedoeld voor zeilscholen en verhuur.

Inmiddels bouwt Gerritsma, pardon, Jachtwerf Heeg, zo’n 70 stuks per jaar.

De zeilnummers zitten nog onder de 1000.

KLASSE ORGANISATIE De RKO, Randmeer Klasse Organisatie, is een kleine maar actieve vereniging (zie www.rko.nl) met in eerste instantie alleen maar aandacht voor wedstrijden; er zijn onderlinge wedstrijden, open wedstrijden, klasse evenementen en de nationale kampioenschappen. Allengs

werd de vereniging ook steeds meer ontvankelijk voor het toerzeilen. Zo organiseert zij o.a. introductie weekeinden voor wedstrijdzeilen, toertochten door Friesland, Waddenzee tochten. Als Randmeer zeiler ben je natuurlijk lid van de RKO. Allerlei tips en tricks doen de ronde om de boot nog sneller te maken, onderhoudtips zijn ruim voor handen en de organisatie staat je altijd met raad en daad terzijde. Het recreatieve gebruik wordt gestimuleerd door het beschikbaar hebben van een verenigingstrailer.

Kortom, de spirit zoals wij die binnen PZV ook zo goed kennen.

GEEN GESCHIKTE PZV OPSTAPPERS De mogelijkheden van de boot zijn zeer divers. Een zeilgebied dat zich uitstrekt van de kleine binnenwateren, via de randmeren, de grote rivieren, het IJsselmeer en de Waddenzee tot de zee.

Ho, zult u denken. Ik zie die twee zich nog niet inschrijven voor de Ramsgate.

Het probleem hierbij echter is dat PZV geen geschikte opstappers heeft, vandaar dat we maar meevaren met de anderen.

Denkt u zich eens in: met uw eigen schip varen door bijvoorbeeld zo’n prachtig gebied als de Weerribben, de Beulakerwieden, door plaatsjes als Vollenhove, Blokzijl, via de Wetering naar Ossenzijl, Dwarsgracht, Muggenbeet en zelfs je eigen rondvaart door Giethoorn waar je met enig geluk en alleen als het heel hard vroor eens bent geweest om te schaatsen. Of van Arnhem naar het Ketelmeer, de IJssel af. Zelfs voor ons zijn daar de bruggen te laag, maar we zijn handig met de mast. Over de wantijen van de Waddenzee, de echte stilte

O

ns “vrijheid blijheid” gevoel met de Randmeer vind je terug in de namen van de boten.

Het zeilen erin is geen probleem en als je zeilt denk je niet aan problemen (als die er al zijn). De boot van Arie heet dan ook “Hakuna Matata” dat is “geen problemen” maar dan in het Swahili.

Genieten is de kern van de naam van de boot van Paul. Niet alleen genieten van alles wat het zeilen geeft maar ook “tel je zegeningen”.

Vandaar de naam “Epicuris” naar de Griekse wijsgeer en levensgenieter.

en rust, waar de meesten niet kunnen komen. Van Stellendam naar de Roompot en hier kennen we elkaar weer. Op de Oosterschelde…….Het was jammer dat de start zo ver verplaatst was anders hadden we elkaar langer gezien.

ZEILEN ZOALS ZEILEN BEDOELD IS De boot is net groot genoeg om niet echt onder water te varen en klein genoeg om de bewegingen goed te kunnen aanvoelen. Je hebt maar een (heel) klein beetje wind nodig, spinnaker erbij, goed trimmen en daar ga je al. En de sensatie om bij harde wind te planeren over de Friese meren. In de trapeze. Het bijzondere gevoel is verzekerd. Herinnert u zich ook die beelden op TV van de Whitbread races, in de Rouring Fourties of de Screeming Fifties? Surfend van de golven, snelheden oplopend naar… dát

Gegevens: Lengte overal (zonder roer) 6,50m Lengte waterlijn 5,65m Grootste breedte 2,15m Diepgang 0,55m/ 1,30m Masthoogte boven waterlijn 8,50m Totaal gewicht 600 kg Grootzeil 11,30 m2 Genua 7,70 m2 Fok 5,60 m2 Spi 19,50 m2

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

9

SCHIPPERS EN “SCHEEPJES”

bijzondere gevoel. Maar ook het manoeuvreren met alleen de zeilen, hele einden deinzen. Leuke oefeningen. Dan wordt het echt spelevaren. En dan rest nog de afdeling sterke verhalen. Inmiddels handig met de mast word je te lui de zeilen te strijken. Het gebeurde in een smalle Friese vaart, een stevige betonnen brug voor de boeg, onder spinnaker en voor de wind. Honderd meter voor de brug, voorstag los en mast omlaag met zeil en al. Helaas, door de druk in de spinnaker was er geen beweging in te krijgen. Het was aan de koelbloedigheid van de stuurvrouw te danken dat er geen ongelukken gebeurden. Wel lagen we zowat met de hele boot in het weiland. En de hele familie kan mee. Picknicken, beetje zonnen, beetje zwemmen, strandje. Maar ook actief sturen door de kinderen. Vanaf 4 jaar, eerst kleine stukjes maar rondom de zes jaar wordt er al volop gekruist tussen de jachten (papa wel in de buurt).

Het water is altijd vlakbij, handjes erin, voeten erin of helemaal erin, kortom het echte watersportleven. Vrienden kunnen ook mee, regelmatig met 9 personen op stap, de kuip is immers groot genoeg en de optimist kan erachter.

ERUIT HALEN WAT ERIN ZIT Door de kielmiddenzwaard constructie is de boot zeer gemakkelijk te traileren.

Er zijn speciale kanteltrailers beschikbaar waarmee je ook zonder helling je boot in en uit het water kunt krijgen.

Met een goede helling is het kinderspel.

Door het lage zwaartepunt is de hele aanhang achter een normale personenauto zeer stabiel en ermee rijden gaat gemakkelijk. Geschikt voor ruim water, variabele diepgang en gemakkelijk trailerbaar.

Het Veerse meer (waaraan de ligplaats van Arie is) wordt ineens veel groter als je je niet zo strak aan de betonning hoeft te houden. De trailer naast het huis (ligplaats van Paul) is het startpunt van zeilen waarheen je maar wilt.

Het ene weekend op de Oosterschelde, het andere op het IJsselmeer.

Of verre vakanties zoals Zweden, Italië, Griekenland. Voorwaarde is wel dat het weer meewerkt.

Op ruim water met windkracht 5 is het al hard werken. Op de binnen-

wateren kunnen we een of twee Beaufortjes meer aan, maar dan houdt het echt wel op. Gebrek aan comfort is tot nu toe niet echt een beperking geweest.

Echter ook van de “Randmeer” nemen we een keer afscheid om ons te storten op de genoegens van een eigen (groter?) schip. Arie’s plannen beginnen al vorm te krijgen maar het afscheid nemen van de Randmeer doet wel pijn.

De plannen van Paul zijn nog onduidelijk maar mocht het zover komen dan hebben we wel het gevoel dat we uit onze Randmeren gehaald hebben wat erin zat.

I.M.S. Industry and Marine Supplies Importeur onderdelen scheeps- en camperbouw Blankensteijn 18 5321 GN Hedel Telefoon 073-5994703 Fax 073-5994604

KORTING 15-40% bij een minimaal aankoopbedrag van fl. 120,10

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

PALAVER

Wat hoor je op een palaver?

“Ter leringhe ende vermaeck” dacht Aly van Geleuken en met haar waarschijnlijk vele nieuwkomers tijdens de laatste Ramsgate. Pas na afloop werd hen duidelijk dat het palaver serieus genomen dient te worden.

Aandachtspunten - Zijn er kritieke tijden, b.v. aankomst- of vertrektijd door diepgang, sluis- of brugtijden?

- Hoe loopt het tij? Bij vertrek, bij aankomst en onderweg?

- Hoe sterk loopt de stroom, zijn er locaties waar je er speciaal op moet letten?

- Wat is het weerbericht voor de periode van de komende etappe?

- En de dagen erna? Heeft dat invloed op je plan?

- Kunnen zeegang, wind en tij (eventueel in combinatie) problemen opleveren?

En waar?

Waar houd je rekening mee bij het maken van het plan?

Lidia Roesink

H

et afgelopen jaar was er vaak vermaak maar even-zo-vaak gêne over het chaotisch verloop van de Ramsgate-palavers en de structuurloze, soms compleet onvoorbereide presentaties. Dat kan en moet beter.

Het is noodzakelijk dat iedereen op de hoogte is van de overwegingen om tot een bepaald plan te komen, zodat hij of zij dat kan beoordelen en eventueel er iets van op kan steken.

Op verzoek van de redactie een ‘puntenlijstje’ voor het voorbereiden en presenteren van het palaver tijdens de Ramsgate-tocht.

- Welke zeilsnelheid verwacht je? Tot welke snelheid blijf je zeilen?

- Welke invloed heeft het weerbericht op de te zeilen koers en afstand voor je plan?

- Ondiepten, gerelateerd aan rijzing en daling van het tij en/of de stroomsnelheid aldaar.

- Verwacht je passage van een Verkeerscheidingstelsel (VSS)? Is dit overdag of ’s nachts? Hoe zal op dat moment de zichtverwachting zijn?

- Omstandigheden bij vertrek, b.v. weinig of veel geslapen, eventuele katers, het tij, de wind, de diepte en de sluizen.

- Omstandigheden onderweg, zoals navigatiekenmerken, het tij en de wind.

- Omstandigheden bij aankomst, b.v. navigatiekenmerken, tij en wind, zeegang, zichtbaarheid van de kust bij daglicht of ‘s nachts.

- Omstandigheden aan boord, b.v persoonlijke voorkeuren, zeeziektegevoeligheid, sterkte van de bemanning, al of geen boodschappen moeten doen etc.

- Wanneer laat je het wachtschema ingaan? En wie met wie, rekening houdend met ieders persoonlijke voorkeur, sterktes en zwaktes?

Dit leidt samengevat tot: - Een vertrektijd; - Een voorkeursroute; - Een verwachte aankomsttijd.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

11

ILE AUX MOINES

Ile aux Moines

Stef Hoonhout

H

et is stil in Paimpol om kwart over een. Aardappeltijd.

De zon schijnt en weerkaatst in de plassen en op de natte keien. Alle winkels zijn dicht en alle lichten zijn uit.

Alleen op de terrassen van de restaurantjes en de auberges zitten mensen, hun paraplu’s binnen handbereik. Nou zie je het met eigen ogen: drie maanden mooi (nou ja) en dan negen maanden water. De tijd dat de meeste luiken dicht zijn en de Parijzenaars weer naar hun echte huizen.

Tot mijn verbazing is de kapper open.

Dat wil zeggen: de winkel is leeg, op een jong meisje na, dat haar nagels aan het verzorgen is. ‘Salon Gouronnec’.

Natuurlijk hangen er een paar thoniers aan het plafond, met hun plompe rompen en merkwaardige uitstaande hengels. Maar deze zien er duurder uit, het zijn echte modellen en er zit geen stof op. De plumeau staat naast een paar vishengels, die er ook kostbaar uitzien en waar enorme, goudglimmende reels aan gemonteerd zijn.

“Monsieur?” zegt ze, “café ?”

Een moderne kapper, klant krijgt koffie.

Ze blijkt ook bereid mijn haar modern te knippen, zeer kort.

“Nou”, zegt ze, “zo kaal bent u nog niet.

Mijn vader heeft minder. En die wil het ook kort, dat maakt hem jonger.”

Ze is een en twintig, een Paimpollaise, zwart haar, lichte ogen en “ja, in mijn familie is iedereen visser.” En de mannen heten allemaal Yves en zij heet Anne, zoals haar moeder en hààr moeder. Ze komen van origine uit Pont Guennec en Kerguien en iedereen spreekt Bretons, dat spreekt vanzelf, ze zijn op de eerste plaats Breton en pas daarna Frans.

12

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

CE SONT DES FABLES Van Eric Tabarly komen we vanzelf op de zee. “l’Atlantique”, zegt ze, de Noordzee zegt haar niets. De tonijn zit steeds dieper de oceaan in, ieder seizoen meer. En in oktober en november, het seizoen van de stormen, zitten ze het verst. Dus, inderdaad, ze kijkt naar de joekels van hengels tegen de muur, er zijn nogal wat lege graven op de kerkhoven van Bretagne en zelfs van Reykjavik, want wij kwamen ver, de Gouronnecs.

Ze is aardig, vertelt over de streek, hoe mooi die is. Ze trekt haar neus op als ik begin over het bos van Brocéliande en koning Arthur.

“Ce sont des fables,” zegt ze, “dat is namaak. De echte verhalen uit onze geschiedenis zijn veel spannender.”

“Oh ja, vertel er dan eens een.”

Ze lacht en zegt “de rotsen van deze kust spreken niet. En wij zijn net zo hard, ‘pierreux’, zegt ze, ‘steenachtig’.”

DE ZEVEN EILANDEN De Atlantique is wild en raast meestal over de Zeven Eilanden, les Sept Iles.

Drie maanden is het rustig en is windkracht zeven meer uitzondering dan regel. De negen overige maanden is het raak, de westenwinden, sephyros, ze blazen, ze gieren, ze worden opgebouwd en aangejaagd vanuit de lage drukgebieden langs de randen van Groenland. Ze zorgen ervoor dat leven rond Kaap Finistère en de laagliggende eilanden voor de kust van Bretagne

somber, koud en vochtig is, dat de weinige aarde van de rotsen geblazen wordt en dat slechts konijnen en veldmuizen er overleven. Omdat ze tussen de rotsen in, hun holen in de schaarse restantjes grond graven.

Uitgerekend daar moet eeuwen geleden ene Saint Guirec, varend in een oude kogge, voor het transport van stenen aan land gaan. Er vliegen zoveel vogels rond en er bloeien zoveel madelieven, dat hij er een poosje blijft, voordat hij besluit verder te trekken om het evangelie aan het volk te brengen en zich definitief te ontschepen in Ploumanach, dat sinds die tijd zo heet, het Land van de Monniken. Hij had er beter aan gedaan ze aan de vogels en de muizen over te laten, want nu geeft hij te kennen, het is tijdens de drie maanden, hoe mooi het op de eilanden is en hoe goed het zou zijn als de Heer hier permanent in stilte wordt aanbeden en dank gezegd. Prompt vragen zijn volgelingen er te mogen blijven, prompt bouwen ze er hun eerste kerkje. Stenen en rotsen genoeg. Bidden kunnen ze er goed, verbouwen bijna niets. Wat gezaaid wordt regent of waait op den duur weg en om in leven te blijven zijn ze aangewezen op het vasteland. De eenzaamheid en de ruigte zijn er zo groot, dat niet meer dan een man of tien onder een prior het kunnen volhouden. Hun graven moeten worden uitgehakt met pikhouwelen en koubeitels.

Toch houden ze dat eeuwenlang vol, een man of tien, geen vrouwen natuur-

ILE AUX MOINES

lijk, wat schapen, in een behuizing, die toch de naam van klooster droeg. Tegen het einde van de 15e eeuw zijn het paters franciscanen, die het eiland bewonen, de strenge tak, de Cordeliers de la Stricte Observance, wat betekent stevig bidden, strikte armoede, niets overbodigs, ook niet aan voedsel of ook maar iets wat genotsmiddel zou kunnen zijn, laat staat wijn, bier of wat sterkers.

Dat redt geen mens en dus ook de paters op de sandalen niet. Het leven op de door wind en regen geteisterde zeven eilandjes voor de kust, waarvan hun eiland intussen Ile aux Moines is gaan heten natuurlijk, wordt ondraaglijk. De orde vraagt aan de paus of het klooster mag worden opgeheven.

Dat mag, maar zegt Paus Nicholaas V, waarschijnlijk nog geschrokken van de verwijten, die hij kreeg toen hij een deel van de oude Sint Pieter had laten afbreken en door nieuw renaissance had laten vervangen, “alleen als alles wat er nu staat, geheel wordt afgebroken.

Ieder spoor van uw bestaan moet verdwijnen.”

ZE ZOUDEN DE LAATSTE DAG VOOR KERST THUIS KUNNEN ZIJN. En zo komt het dat op een van de laatste dagen van het jaar, opgejut door een bezorgde prior, die weet dat de pauselijke nuntius de sloop van het klooster en andere gebouwtjes goed in de gaten houdt, een oude pinas de beschutting van het eiland verlaat. Het schip is afgedankt door de marine in St Malo, wordt al een paar jaar gebruikt voor tonijnvangst voor de kust en hoort eigenlijk ook al gesloopt te zijn. Aan boord zijn een man of tien van het gilde van timmerlieden, de prior, de oude Yves Kergroben als kapitein, zijn naamgenoot Yves Gouronnec als aankomend schipper en vier bemanningsleden, waaronder twee jongens van elf en twaalf. Aan boord is het laatste wat nog over is van het klooster, een paar zandstenen beelden van St Guirrec en de Madonna, vijf vaten voor drinkwater, en al het oude ijzerwerk van sloten en hengsels wat nog enige waarde heeft. Hun doel is eigenlijk Pors-a-Goret, wat nu Perros Guirec heet, maar ze mikken op Pen ar Krech, de haven van Ploumanach of anders het strand achter het Ile aux Lapins, als het tij niet mee zit. Het is niet meer dan zeventig kabels, zo’n mijl of zeven en Kergroben had gezegd dat ze met dit tij er niet meer dan een uurtje of twee over doen en dus voor het avondeten van de laatste dag voor Kerstmis thuis zullen zijn. Hij vond het niet nodig om de vijf beelden vast te sjorren, ze lig-

gen op een rij op wat gesloopte balken op het middendek. Hij rekent op westenwind, die staat al een paar dagen door en hij heeft net aan de oververmoeide pater prior verteld dat hij in zijn hangmat mag gaan liggen, want het zal een beetje schommelen maar met de wind achterop zal het allemaal wel meevallen.

DE RICHTING IS GOED Hij had moeten weten, met zijn ervaring, dat er met springtij meer water loopt en het tij langer doorzet. Hij had ’s ochtends ook aan de veren in de lucht kunnen zien dat er ander weer aankwam en kunnen inschatten dat het front hen ’s middags zou bereiken. Maar hij had daar de tijd niet voor genomen. Een nieuwerwetse astrolabe, kennelijk door een van de monniken gemaakt, had al een poos al zijn aandacht. Het glimmend koperen instrument had in een van de cellen gelegen en hij had het al maanden geleden achterover gedrukt en tussen de rotsen verborgen. De prior moet het bestaan gekend hebben, een franciscaan heeft geen persoonlijk eigendom en zeker niet zo iets kostbaars, maar hij durfde er nu niet meer mee voor de dag te komen. Dus was hij meer bezig geweest met een oude zak om het ding zonder dat men dat in de gaten had aan boord te krijgen, dan met het weer.

De stroom neemt hen onmiddellijk mee in westelijke richting. De jonge Yves stuurt en zegt dat het wel erg snel gaat, hij moet flink sjorren aan de roerstok en er is ook een stevige deining tussen de eilanden door. “De richting is goed”, zegt Kergroben,”stuur maar flink bij.”

Dus moet Yves nog harder trekken aan de krakende staak. De wind valt opeens gierend over het schommelende schip.

De twee grootzeilen worden de een na de ander door de vier matrozen een flink eind opgebonden, maar het gaat toch nog veel te hard en binnen de kortste keren zijn ze al voorbij Men Ruz, het verste punt van het vasteland en kunnen ze Pors-a-Goret vergeten. Kergroben begint tegen de wind in naar zijn stuurman te schreeuwen dat hij harder moet trekken, deze schreeuwt terug dat hij het niet meer alleen aan kan. De prior komt het trapje naar het stuurdek op met een asgrauw gezicht, hij wil vragen of dit allemaal normaal is, hoort de schipper brullen en ziet tot zijn schrik dat de rugspieren van de stuurman zich opeens ontspannen. Deze zegt zacht, maar hoorbaar door het geraas, “merde” en laat de stok los. Die blijft hangen in de middenstand en wiebelt daar wat na.

Een van de toch al rotte stuurtouwen naar het roer heeft het geluidloos begeven. Terwijl de schipper al schreeuwend over het hek vraagt wie van de timmerlieden het lenigst is, daalt de prior het trapje af, gaat zover mogelijk van de heen en weer schuivende beelden op het dek zitten en begint te bidden. Hij gebruikt daarbij de grote houten kralen van de rozenkrans rond zijn middel.

Het schip heeft geen roerdruk meer en wordt door het tij meegesleurd. Ze zullen het met hun rondhouten en gereefde grootzeilen moeten doen.

Op de kop van het land bij Porz ar Mor heeft Anne de Traou al lang in de gaten en ziet dat er iets mis is met het schip, dat op de rotsen van de Dé en de Gouffre aankoerst, op een manier, die nooit bedoeld kan zijn, veel te snel en veel te veel van koers af. Ze begint te huilen en rent met haar haren los het dorp in om de anderen te waarschuwen. Ze denkt tegelijkertijd dat het haar eigen schuld is. Ze is mooi, dat weet iedereen, maar al vijfentwintig en nog steeds niet getrouwd. Dat lag niet aan haar maar aan Yves Gouronnec, die zo stom was om eerst op een ander verliefd te worden en toen pas op haar. Althans dat geloofde ze, omdat ze in het kapelletje van St Guirec vurig voor diens bemiddeling had gebeden om Yves alsnog met haar voor de curé te krijgen. Toen de heilige zo stom was om haar niet meteen te helpen, was ze overgeschakeld naar St Catharine met een overmaat aan kaarsen. Maar ook had ze gedaan wat haar tante ook gedaan had, ze was teruggegaan naar St Guirec en had hem herinnerd aan haar wens door hem met een haarspeld in zijn neus te steken.

Dat had ze niet moeten doen, bedacht ze nu, eigen schuld, geen Yves met Kerstmis, geen Yves, nooit meer, hij zou met al zijn maten te pletter slaan.

De andere vrouwen zijn net zo bang als zij, ze rennen naar de roze rotsen op de kop van het land en kijken doodsbang naar het schip, dat af en toe tot aan de masttoppen in de golven verdwijnt.

Het is duidelijk dat ze de haven, lager wal of niet, nooit zullen halen. Ook de curé verschijnt in wapperende soutane, steunend “Mon dieu”, dat zijn nachtmis eraan zou gaan, maar hij begon in ieder geval te doen, wat hij moest doen, luidkeels onze vaders te bidden.

Dat veranderde niets aan de koers van het ongelukkige schip.

EEN KERSTLIEDJE Francoise Guiomar, met haar verdomde zwarte haren, haalde het uitgerekend PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

13

ILE AUX MOINES

op dit moment in haar hoofd om naast Anne te komen staan en te gaan staan jeremiëren over arme Yves, die dat niet verdiend had. En zij ook niet, want de datum van het huwelijk was al vastgesteld. Anne reageert giftig en zegt dat niemand twee keer kan trouwen en dat hij dat als eerste met haar zal doen. Dan kijken ze elkaar aan, barsten opnieuw in tranen uit en vallen elkaar om de hals.

De tante van Anne ziet het, glimlacht dan opeens, hoe haalt ze het in haar hoofd, en begint te zingen. Een kerstliedje. Het Kind in een kribbetje, achterin een donkere grot. Zijn ouders zijn zielsgelukkig, er brandt vuur, het is er warm, bij de bevalling hielp een lichtgevend iemand, die met zijn sterke handen Maria hielp, zodat het allemaal vanzelf ging. De andere vrouwen horen het eerst verbijsterd aan, zingen dan mee, de een na de ander. Tot zelfs de curé meezingt, twee octaven te hoog voor zijn doen. Over het repertoire heeft hij niks te zeggen dit keer. Op het strand en de rotsen staan honderden vrouwen te zingen en ze weten en voelen dat ze gehoord worden.

Het schip verdwijnt rond de grote rots van Ile Dhu. Aan boord heeft een van de timmerlui, al hangend aan een touw over de achterplecht, een nieuwe kabel aan het stuur gekregen en ze kunnen weer sturen. Dat zou ze overigens niet

geholpen hebben, de stroom is te sterk.

Maar ze komen in een tegenstroom achter het eilandje, de wind duwt ze naar lager wal en ze lopen met een verschrikkelijke klap bij Coz Porz op de rotsen bij het strand. Stukken hout van het dek vliegen versplinterd rond, het schip breekt onmiddellijk doormidden en het water stroomt door het dek, over de beelden. De twee St Guirecs liggen doormidden, de Madonna’s zijn onbeschadigd. De mannen zijn doornat, tot op het bot verkleumd, strompelen en klauteren over de rotsen naar het strand.

Maar zingen in de vroege uren bij de derde Nachtmis mee, allemaal, alle liederen. En de prior fluistert zacht in het oor van Kergroben “toch bedankt en je mag hem houden.”

IN EXCELSIS Bij de Sept Iles zegt Mieke nadat ze eerst een tijdje stil zat te luisteren:“hoor jij dat ook?”

“Nee, ik hoor niks, wat hoor je dan?”

“Het is prachtig, een vrouwenkoor, ze zingen ‘in excelcis’, ze zingt het voor, klinkt Gregoriaans, “er is een sopraan en een tweede stem, die steeds de boventoon voeren.”

Ze is verbaasd dat ik helemaal niets hoor. Ik vertel over de Sirenes, dat Odysseus het gevaar kende, ze zongen zo mooi, dat schepen daardoor strandden, dan aten ze de zielen van de zeelui.

Odysseus wilde hen toch horen zingen, liet zich vastbinden en gaf opdracht om hem onder geen voorwaarde nog los te maken.

“Mooi verhaal.” We verzinnen verder over Scylla en Garrybdis en de mythe dat Troje in Europa lag aan de kust van Frankrijk of misschien wel Engeland.

We zien op de kaart dat er op een van de eilanden, Ile aux Moines , vroeger een klooster gestaan moet hebben. Als we de laatste van de zeven eilandjes rechts en aan bakboord de rotsen van de Cote Granite Rose van Perros Guirec en Tregastel, gepasseerd zijn, houdt het zingen op.

“Wat klonk dat mooi”, zegt Mieke.

Oproep voor Zeezeilen #1/2002 Redactie

A

ls het lukt krijgt het eerste nummer van 2002 het thema “Uitgekiend en uitgetest”.

We willen dat nummer wijden aan uitgekiende, slimme, bijzondere en simpele verbeteringen aan schip of persoonlijke uitrusting door u aangebracht en dus uitgetest. Slim en bijzonder in de zin van niet alledaags. Uitgekiend, goed over nagedacht en dus effectief. Simpel met de gedachte dat anderen het op eenvoudige wijze ook kunnen toepassen. Er is in de vloot voldoende voorhanden om er een buitengewoon interessant nummer van te maken.

Splits uw tekst in probleemstelling en oplossing. Verduidelijk het met een schets (zwarte pen op wit papier) en stuur die separaat mee (dus niet opnemen in de tekst!). Als een foto voldoende verklarend is kan dat ook. Onder de inzen-

14

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

ders wordt de prachtige schoolplaat van Izings verloot, “Krijgsraad voor de Vierdaagse Zeeslag 1666”. Wacht met in-

sturen niet op de sluitingsdatum.

Voor vragen of overleg bel 0317 61575 of mail docus@heringa.net.

ADVERTENTIE

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

15

TOCHT VAN DE CHER

In de nacht van een hondenwacht tijdens Ramsgate 2000 is het idee ontstaan om via de Oostzee een tocht van een paar maanden naar Sint Petersburg te maken. Willem Brouwer doet verslag van 61 dagen avontuur.

Willem Brouwer

H

et moment dat Piet Dijkema de pensioengerechtigde leeftijd bereikte is voor ons het moment van de start van een lange zeiltocht geweest; een zeiltocht van ongeveer drie maanden richting het noordoosten met als verste punt Sint Petersburg. We wilden rond de langste dag van het jaar een ‘kusthoppende’ reis maken. Jan Oome is als derde bemanningslid meegevaren. De jongere nog niet gepensioneerde Harry Olie is ons nagevlogen en is gedurende twee weken van Riga tot “Piter” (Sint Petersburg) meegevaren.

Voor mij heeft deze unieke onvergetelijke tocht 3 gedeeltes: de voorbereiding, de tocht zelf en het nagenieten.

16

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Met de Cher naar Sint Petersburg Vanaf herfst 2000 zijn de eerste voorbereidingen getroffen waaronder reisbeschrijvingen bestuderen, visa regelen en nog 10 lessen Russisch volgen. In het vroege voorjaar van 2001 werd de Cher, een Contest 36 S, uitgerust met een actieve radar aan de mast. Voor een beschrijving van de Cher, zie het verhaal van Piet in de rubriek “Schipper en Schip”, Zeezeilen nr. 3, oktober 2000.

Bij Datema hebben we een enorme set zeekaarten gekocht, waarbij ons de heel bijzondere tot in de kleinste details weergegeven Zuidfinse ‘’Scherenkusten’’ het meest opvielen. De reis naar Den Haag om onze visa voor Rusland te regelen is een goede gelegenheid om het zorgvuldig uitgekiende tochtplan te bespreken. Naast de nautische aspecten van een lange zeiltocht ligt bij ons het accent op de cultuur en de geschiedenis van de bezochte gebieden, zodat we ter voorbereiding al het nodige konden lezen.

Het eerste buitenlandse gedeelte van onze tocht voert ons via het NordOstsee Kanal langs de mooie Deense kliffeneilanden Mön en Bornholm naar de vissershaven Wladislaswowo. Vanuit Wladislaswowo zijn we per dieselboemel naar Gdynia en het bruisende Gdansk gereisd. Hier zijn we in het voormalige Duitse kustgebied dat na de Kruistochten door ridders is gekerstend, waarna de Duitse landadel (de ‘’Junkers’’) het gebied heeft ingelijfd. De invloeden van deze geschiedenis lopen via de Russische enclave Kalinningrad

door tot Lithouwen, Letland en Estland en het midden van Zuid-Finland.

OP NAAR DE BALTIC! Na Wladislaswowo en Gdansk zijn de Baltische staten Lithouwen, Letland en Estland onze volgende bestemming.

Deze drie landen zijn van 1917 tot 1939

voor het eerst zelfstandig geweest. De tweede wereldoorlog heeft hier afschuwelijk, wreed en verwoestend gewoed.

In 1990 hebben Lithouwen, Letland en Estland zich los kunnen maken van de USSR. Sinds die tijd is hun blik gericht op de opbouw van het land en aansluiting bij Europa. In Letland zijn we Riga

TOCHT VAN DE CHER

aangelopen. Op 16 augustus dit jaar vierde deze stad zijn 800 jarig bestaan.

In Parnü in het zuiden van Estland ligt onze volgende aanloophaven. Hier boven de 55e breedtegraad begin je goed te merken dat je richting het hoge noorden vaart. We hebben hier een dijk van een zomer; meestal onbewolkt en heet met lange dagen van 3 uur ’s nachts tot half 12 ’s avonds. Op zo’n mooie zeildag zijn er op het water maar een paar jachten te zien en vaak voelen we ons het middelpunt in een mooie, schijnbaar tot aan de kim lege wereld.

Dan om Estland heen, naar Talinn in de Finse Golf. Tussen alle bekende grote steden hebben we ook vele kleine haventjes bezocht, soms waren we daar dan het enige jacht. Wij hebben ons hart wel verpand aan deze Baltische landen, ofschoon de natuur er niet spectaculair is. Je vindt hier vaak vlak tot licht heuvelig landschap, net als bij ons.

Talinn is een ommuurde stad. Het middeleeuwse gedeelte heeft vele witte torens met rode spitse daken. Twaalf kilometer ten noordoosten van Talinn ligt de jachthaven Pirita. In 1980 organiseerde Rusland hier het nautische gedeelte van de Olympische spelen. Wij kopen er een pikhaak van RVS, om ons schip snel en handig aan “achterboeien” vast te kunnen maken. De pikhaak is de specialiteit van Jan, met Piet aan het roer en Willem die aan wal springt. Vaak gepasseerd of opgelopen door soms héél snelle ferry’s varen we tussen de eerste rotsen door naar Helsinki. Het is opmerkelijk dat al die grote steden zoals Oslo, Stockholm, Helsinki, Talinn, Sint Petersburg op ca 60° NB liggen. Ze vormen als het ware een noordelijke stedenband.

VIA DE FINSE KUSTEN NAAR SINT PETERSBURG Nu zijn we dan in die spectaculaire werkelijk wonderschone Finse Scherenkust, die we thuis al op kaart gezien hadden.

Op school leren we over het land van de 1000 meren. We kunnen net zo goed spreken van de duizenden eilandjes met rotsen onder of boven water. Kleine eilanden, die net boven water uitsteken, zijn kaal, leeg en, als gevolg van erosie tijdens de ijstijden, plat. De grotere eilanden zijn fraai en dicht begroeid. Op de Finse vaarkaarten vinden we tussen de eilanden uitgestippelde routes, met diepgangen van 2,5 tot 14 meter.

Op naar het oosten nu. Via Porv en Kotka varen we naar de eilandenarchipel van Happasari in uiterst ZuidoostFinland, op de zeegrens met Rusland.

In de buurt van deze mysterieuze ex-

USSR-eilanden worden we geënterd door een razendsnel marineschip. Controle! Wederom blijkt onze ‘’Crewlist’’ van groot belang; wie zijn er aan boord, waar kom je vandaan en waar ga je naartoe? ‘’We are invited by mr. Ivankiv, in yacht harbour Sint Petersburg!’’ ‘’Ah, OK. We will inform our colleagues in Kronstad, on Kotlin. Welcome in our country and have a good trip’’. Net als Baltysk heeft Kronstad een grote marinehaven die pas recentelijk open is gesteld voor ons uit het westen. Ter hoogte van Kronstad zit je in de grote vaarroute naar Sint Petersburg. Wat vooral opvalt zijn de vele grote cruiseschepen.

De cruisegangers zwaaien naar beneden, wij zwaaien omhoog.

Van 18 tot 25 juli zijn we in Sint Petersburg geweest, een zeer gevarieerde belevenis vol grote contrasten. In 2003 zal het 300 jaar geleden zijn dat Peter de Grote c.s. Sint Petersburg uit de moerassen heeft gestampt. Veel gedeelten van Sint Petersburg, waaronder hun Nieuwstraat (Nevski Prospekt), worden prachtig gerenoveerd. Het straatbeeld van Sint Petersburg geeft grote contrasten tussen hyper westers/modern en bittervieze, nooit onderhouden toestanden. Je ziet er ouderen bedelen, soms met een handeltje in bijvoorbeeld wat

bosjes bloemen.

Voor ons Hollanders met een lange maritieme binding met die reuzestad, valt er wel zeer veel te beleven en te genieten. Vladimir zorgt voor tickets voor de Hermitage, ballet en concert. Via duistere achteringangen weet hij ons snel en veilig naar binnen te loodsen.

VIA HELSINKI EN HANKO NAAR ÅLAND EN STOCKHOLM Na Sint Petersburg varen we weer langs Kronstad en Happasari. Deze keer varen we over zee in plaats van tussen de scheren door naar Helsinki. Helsinki is een relatief jonge stad, gebouwd op vele rotseilanden. Ook hier maken we kennis met een intense viering van de zomertijd. In deze Scandinavische gebieden heeft men één maand vakantie bij een 40-urige werkweek. Je vindt er niet of nauwelijks deeltijdbanen. De Finnen kennen de Nederlandse situatie en verbazen zich over onze arbeidsverdeling. ‘’Die luxe kan op onze noordelijke breedtegraden helemaal niet’’.

Via de schitterendste scherengebieden varen we naar Hanko, gelegen op de zuidwestelijkste punt van het vaste land van Finland. Het is hier zéér ruig en enerverend zeilen. Bij windkracht 6 varen we door zeer smalle doorgangen, zigzag-

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

17

TOCHT VAN DE CHER

gend tussen rotsen en riffen. De route is goed bebakend met rode en groene paaltjes en verlichte betonning. Met pittige golven is het hard werken voor ons alle drie.

In de volle haven van Hanko liggen veel verwaaide schepen. We worden bij het aanleggen geholpen door een familie uit Deventer, die ons al eerder opving in Happasari. Op de 72 meter hoge watertoren van Hanko heb je een schitterend uitzicht over de Oostzee.

De Åland archipel is een ander beroemd en befaamd gebied. Het is een autonoom gebied met Maarianhamina als hoofdstad. Na een lange dag varen bereikten we Jurmo, dat 60 inwoners heeft.

Na het seizoen blijven er echter slechts 7 van de 60 over! Op 14 augustus waren we op het eveneens adembenemend schone Kökar, een’’archipelago’’ met duizenden eilandjes. De jonge enthousiaste havenmeester vertelt ons dat het seizoen op 16 augustus voorbij is. Het seizoen is er 3 maanden kort. We waren dus maar juist op tijd.

Terug op open zee komen we weer op de grote schepen route die van Sint Petersburg, Helsinki/Talinn en Hanko naar Stockholm loopt. Stockholm is een mooie oude stad, grootser dan Helsinki. Wij lagen er op het eiland Djurgården, met veel vermaak zoals Skansen, dat sterk op ons openluchtmuseum lijkt.

Verder vindt je hier Gröna Lunds Tivoli, een “Lunapark”, Nordiska Museet en het wereldberoemde Vasamuseet. In 1625 kantelde hier vlak na de tewaterlating het gloednieuwe admiraalsschip de Wasa, dat in de modder weg zonk.

Na ruim 330 jaar werd de Wasa weer boven water gehaald. Na 14 jaar conserveren werd het schip in een speciaal ontworpen en gebouwd museum binnengevaren. Voor alle PZV-ers/-sters een absolute must om te zien, minstens éénmaal in je leven!

DOOR HET GÖTA-KANAAL NAAR DENEMARKEN Via soms héél smalle doorgangen en steile rotsen kun je Stockholm in zuidoostelijke richting verlaten, terug naar de Oostzee. We treffen hier weer vele fjorden en eilandjes, een schitterend vaargebied.

Zo’n 100 km zuidwestelijk van Stockholm treffen we een fjord met aan het einde Mem gelegen. Ter hoogte van Mem begint het Göta-kanaal, dat ons dwars door Zweden naar Göteborg voert. We hebben 58 sluizen voor de boeg. Het hoogste punt, tussen de grote meren Vättern en Vänern ligt ongeveer 91 meter boven Noord/Oostzee-niveau.

18

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

gaf ons een mooi overzicht van de landen volkenkunde van de noordelijke gebieden, die we bezocht hebben.

Langs Sjælland, het eiland met een enorme brug en tunnel tussen Zweden en Denemarken, varen we terug naar het eiland Mön. Via Falster, Gedser en langs Fehmarn varen we naar Heiligenhafen met een woud van masten van maar liefst 800 jachten. Na het NoordOostzee Kanaal hebben we in Brunsbüttel een verwaaidag, die we benutten voor een bezoek aan het Kanal-Museum.

Op deze plaats kunnen zeeschepen tot 16.000 ton komen. In Marienstad groeten we er eentje uit Delfzijl. Na Trollhättan brengen 6 heel grote moderne sluizen ons weer naar beneden. In Göteborg ben je weer terug in de westerse wereld. Dat vinden zeker de bewoners zelf. Zij vergelijken Göteborg met Stockholm, “die stad aan de gestorven Oostzee, grenzend aan Siberië”.

Via de 4,2 kilometer smalle en hard stromende Sont varen we naar Kopenhagen. Kopenhagen is een levendig bruisende stad, waar veel te zien en te beleven valt. Zelf vond ik de opgravingen onder het huidige koninklijke paleis uiterst interessant. Hier liggen de resten van vestingburchten waarmee het voor Denemarken ooit begon. Het Nationaal Museum geeft een overzicht van de geschiedenis van Denemarken, IJsland en landen rond de Oostzee. Het

VIA DE ELBE-MONDING NAAR HUIS De volgende morgen varen we om 11 uur ’s ochtends met ongeveer 20 jachten door de sluis. We moeten hier het tij goed benutten, want de stroming op de Elbe is enorm. Met hoogwater gaan we er weer uit en varen naar Helgoland.

Met veel rauwer weer varen we weer via Oost Vlieland en Den Helder en IJmuiden terug naar Zeeland. Om acht uur ´s avonds liggen we als enig jacht in de Roompotsluis. In slecht weer varen we het laatste stukje naar Roompot Marina.

En dan zwelt de wind aan; windkracht 6…7…8, 35 knopen over het dek. Na een flinke schoonmaakbeurt werden we op 4 september, precies 3 maanden na ons vertrek op 4 juni, door onze geliefden opgehaald. Tijdens een vliegende storm dus!

Gedurende onze tocht van 3 maanden hadden we in totaal 4 verwaaidagen gehad. Dit was slechts een klein contrast met veelal een tekort aan wind, vanwege een dijk van een zomer met vele hoge drukgebieden. We hebben als gevolg van geen, te zwakke of te ‘’kopse’’ wind veel meer moeten motoren dan we vooraf gedacht hadden. Motorsailen hielp ons onze planning toch aan te houden.

Terugkijkend op de gehele reis komt bij mij opnieuw het idee op dat deze wonderbaarlijke belevenis geweldig zou zijn voor tientallen PZV-ers/sters. Beste mensen, vaar naar de Oostzee, vaar naar het Noordoosten en geniet je zomer daar!

ADVERTENTIE

Een aktief PZV jaar is ten einde

Ramsgatetocht

Trim- & boathandlingweekend

Manoeuvreerweekend

Eindejaarsweekend

het nieuwe PZV jaar begint als vanouds met de nieuwjaarsborrel, op zondag 6 Januari 2002 in de

Trafalgar Pub PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

19

TOCHT VAN DE SUZANNA

3000 Zeemijlen vakantie Lange tochten varen is het liefste wat hij doet. Nog mooier wanneer die reizen ontdekkingsreizen worden naar onbekende gebieden. Samen met zijn opstappers doet Docus Heringa verslag van zijn reis langs vijf, hem onbekende, landen.

Docus Heringa c.s.

D

at Ferrand Hudig en ik sámen de Suzanna bezitten is niet toevallig. Beiden houden we van flinke einden varen en samen kom je verder dan alleen. Dat ons gemeenschappelijke schip een Raider 35 werd, was mede het gevolg van de eerste zin van onze zoekspecificatie: “a boat to be able to go anywhere, anytime”. Een criterium van Rod Stephens voor een goed zeiljacht.

Intussen zijn we meer dan 10 jaar verder en werd dat “anywhere” steeds beperkt door allerlei factoren, maar vooral door tijd. Nu, zonder baan, was dat geen punt meer. Dat geldt echter niet voor mijn hartelap en de meesten in mijn omgeving. Dus op zoek naar kennissen die een deel van de tocht met me wilden optrekken. Mijn co-schipper, vond ik onverwacht snel in Bart Lagerweij. Hij was ook zonder werk; dat had hij net verkocht.

Hij was het eens met het plan naar de Oostzee te gaan. Op verkenning, naar de ook voor hem onbekende oorden als, Polen, Litouwen, Letland, Estland en Rusland. We zouden varen naar interessante plaatsen en daar de tijd nemen voor mooie dingen en om de lokale atmosfeer te absorberen. Dus veel lange trajecten op zee. Ik vind het fijn om dat met z’n vieren te doen, zodat je niet alleen wacht hoeft te lopen. Een globaal wisselschema was snel gemaakt en toen ik dat op de ALV van april aan een enkeling voorlegde ….was mijn bemanning compleet.

De reis werd verdeeld in 6 trajecten.

Bart zeilde er 4 mee, tot Stockholm.

Caty Schoup en Anna Schreuder traject 5 tot Skagen en Iacob en Ferrand Hudig deden met vrienden het 6de deel, terug naar Den Bommel. De tabel geeft een overzicht van de trajecten, de havens die we aandeden, afstanden en bemanning. Veertien opstappers had de Suzanna aan boord. Lang leve de PZV. Het is een fantastische reis geworden.

Eigenlijk een onbeschrijfelijke ervaring.

Voor ik aan dit stukje begon heb ik eerst de foto’s ingeplakt en mijn dagboek nog eens doorgelezen. Onbetwist de meeste indruk hebben de Baltische staten, Polen en Rusland op me gemaakt. Onbekende landen waar je je een beetje, tot helemaal niet, met de westerse talen kunt redden. Hoewel ik me behoorlijk had voorbereid was er toch nog veel onverwacht. De kaarten

had ik voor zover mogelijk geleend. Dat betekent dat je veelal op oude kaarten vaart. Geen probleem maar iets meer improviseren. De meest moderne pilot van die kusten stamt uit 1990. Bleek een beetje té oud, maar er was niets anders. Op Russische kaarten varen is een aparte belevenis. Iedere aanwijzing en ieder lichtje wordt een kruiswoordpuzzel. Ik had wel van tevoren met een Russin de kaarten bestudeerd en ook het cyrillisch alfabet gestampt, maar echt simpel werd het niet. Voordat we een nieuw land aanliepen lazen we elkaar in de kuip voor uit het World Fact book, gedownload van de CIA. Daarnaast waren er recente krantenknipsels en veel boeken.

Maar het meest indrukwekkende, het allermooiste, blijkt uit mijn dagboek, zijn de nachten op zee: Op weg naar Kihnu Saar in Estland: “Tot 24.00 uur gespinnakerd. Een verstilde zonsondergang. Het oranje ei zakt langzaam in het water. Jupiter staat als een straatlantaarn messcherp aan een strakke hemel. Het wordt niet echt donker en het schip vaart zichzelf. Rood/ oranje licht trekt langs de noordelijke hemel, de hele nacht. Geen schip te zien. Dan komt ook de maan op. Ze is vol, is heel groot, staat laag, blijft laag en heeft een prachtig warme gloed. Daarvoor doen we het allemaal! Ik denk aan alle vrienden en vriendinnen die niet begrijpen waarom deze manier van reizen zo de moeite waard is. Ik houd van ze en zou ze allemaal zo’n nacht bij me aan boord willen hebben. Mijn hart is zo groot maar mijn schip is zo klein. Onderhand moet er wel wat gedaan worden.

De pilot zegt dat de aanloop bezaaid is met stenen en wrakken. Het eiland is “a real ship wrecker”. Wij nemen ons voor tot de happy few te horen die heelhuids het haventje binnen lopen. We liggen vast bij zonsopgang. In acht minuten is de bal weer boven water en wij nemen een borrel op de goede afloop.”

Op deze reis deden we negen landen aan en waren we 12 weken onderweg.

Teveel indrukken voor zelfs maar een beknopt reisverslag. Daar komt bij dat ook de Cher met een verhaal komt over hun reis in deze zelfde wateren. Daarom heb ik van ieder traject een opstapper gevraagd iets van zijn of haar ervaringen voor u op papier te zetten. Hieronder hun relaas.

20

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

TOCHT VAN DE SUZANNA

NAAR HEILIGENHAFEN Yvonne Laauwen

H

et was de eerste keer dat Maarten Holdrinet, mijn vriend, een langere tijd op een boot op zee zou doorbrengen en voor ons beiden was dit spannend.

Ondanks mijn verhalen wist Maarten niet precies wat hij kon verwachten en al die stoere zeeverhalen hadden hem toch wat zenuwachtig gemaakt. Voor mij was het spannend omdat onze gezamenlijke zeiltoekomst wel eens zou kunnen worden bepaald gedurende deze week. ’s Ochtends vroeg vertrokken uit Den Helder, waarbij we de eerste uren op de motor tegen de wind in moesten varen om het Molengat uit te komen. Terwijl Bart en ik de kooi weer in mochten kreeg Docus als eerste moeite met zijn ontbijt. Niet lang daarna werd ook Maarten wat groenig. Tijdens het wisselen van de wacht zag ik hem wanhopig over de reling kijken naar de eilanden die in de verte voorbij gleden. Na wat bemoedigende woorden, een glas water om de mond te spoelen en een pil van Louis (Richard, red.) is hij zo snel mogelijk te kooi gegaan.

Samen met Bart besprak ik mijn zeiltoekomst en zag het somber in. Ik leek gedoemd om alleen op pad te gaan en later, een bootje voor het hele gezin, zag ik al helemaal niet meer zitten.

De koers was intussen naar het oosten verlegd en dat betekende dat we, met alleen de genua op, pal voor de wind van de golven surften. De stuurautomaat kon dit niet meer aan en dus moest het verder op het handje.

Toen Maarten na een aantal uur slapen weer buiten kwam leek het hem redelijk goed te gaan. Na nog wat boterhammen en veel frisse lucht zag ik zowaar een grijns. Hij vond het leuk! De wind was hard, de golven hoog en het sturen

vergde al zijn aandacht.

Eenmaal in mijn slaapzak kwamen de dromen al snel; een boot, voor twee personen, eerst nog wat opknappen, goed leren varen, de nodige diploma’s, dan een wat grotere boot, misschien eens een lange reis……

NAAR GDANSK Paul Horstman

H

et warme gevoel begint wanneer je met de auto de havenplaats Heiligenhafen binnen rijdt en op zoek gaat naar de jachthaven. Hoe is de sfeer aan boord? Is het schip nog in orde?

Masttopjes!! Daar moet het zijn. Afgesproken is dat Docus een grote Nederlandse vlag zou hijsen. Duidelijk herkenbaar wappert hij hoog in een woud van masten.

Het eerste rak voert ons naar het Deense eiland Bornholm. Toen wij een vaartuig van de Duitse kustwacht met de vlag groetten, kregen we als beloning bezoek aan boord. Gelukkig ging het alleen om controle van de paspoorten.

Het is heerlijk om wacht te lopen. Lekker zeilen en veel plezier maken. Alle normale bezigheden vinden plaats in een kleine ruimte, in constante beweging en altijd rekening houdend met de veiligheid. Zoveel facetten. Het gevoel dat je controle hebt geeft voldoening. Laat maar komen zee en wind. Wij zeilen door. We eten, we slapen, we kletsen, we wassen, we reven, we spinnakeren, we borrelen, we koken, we houden koers en we zeilen naar onze bestemming.

Veel wordt er gelachen. Vier mannen op het schip. De een ken je beter dan de ander. Een beetje balorig, anders dan thuis.

10 Mijl NO van Bornholm liggen de eilandjes Christiansø en Frederiksø resp.

22 en 4 hectare groot, onderling verbonden door een stalen loopbrug. Het

lijkt wel of de tijd er heeft stil gestaan.

Versierd met een overdaad aan bloemen, in het wild, in de tuinen en aan de bomen. Drie uur slenteren door een verloren paradijs.

We spinnakeren naar Gdansk. Het wordt ‘s nachts niet echt donker.

De scheepswerven van Gdansk waren tijdens de nachtelijke aankomst zo imposant, dat we overdag nog een rondvaart tussen deze giganten maken.

De havenwerkers maakten spontaan een kozakkendans toen ze de naam Suzanna lazen.

In de jachthaven, in het centrum van Gdansk, was de havenmeester op de eerste morgen van onze aankomst met nog 2 collega’s bezig het lusje aan de Nederlandse vlag van boven naar onder te verplaatsen. Bart die dat zag, vertelde hem dat deze nationale drie-kleur met rood boven opgehangen dient te worden. Waarop de havenmeester naar hun voorbeeld, het enige Nederlandse schip in de haven, wees: blauw boven!

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

21

TOCHT VAN DE SUZANNA

NAAR TALLINN Gillina Bezemer

N

a een rustige tocht met bijzonder weinig wind, kwamen we aan in Ventspils, Letland. Een ruime rustige haven. Meteen aan wal om even de benen te strekken en de sanitaire voorzieningen te onderzoeken. Ik was van huis gegaan met het idee twee weken lang niet te douchen en geen kleren te wassen; op avontuur met stinkende sokken. Maar nee … het zag er prima uit, de gebouwen waren vrij nieuw en de opzet was ruim.

Om van het haventerrein af te komen moesten we langs een controlepost. Het was niet meer dan een klein ‘kotje’ met als afsluiting van het terrein een touw in plaats van een hek of poort. Het touw stond strak gespannen toen we aankwamen en juist voor we er overheen wilden stappen lag het ‘plop’ op de grond.

Verbaasd liepen we door en zagen het achter ons weer strak trekken. Er zat een stevige dame in dat ‘kotje’, die er een dagtaak aan had om dat touwtje op en neer te laten. Een relikwie uit vervlogen tijden.

Terug in de haven werd ons een A-viertje, met een uitgebreid weeroverzicht in kleur, in de handen gedrukt. De man bleek een Nederlander te zijn, die betrokken was bij de bouw van een grote nieuwe haven. We hadden al gezwaaid naar Nederlandse baggeraars toen we

22

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

binnen liepen.

Hij zelf had een modern kantoor, voorzien van alle gemakken van deze tijd: computers en allerlei communicatie apparatuur.

Het contrast was groot. Een simpel touwtje als restant van het oude regime en een super fullcolour weerbericht van nu.

NAAR STOCKHOLM Jan Statius Muller Vaargebied e Suzanna is al ver gekomen, Tom Kipperman en ik zijn een kleine drie dagen per trein en ferry naar Tallinn onderweg, met een dag tussenstop in Rostock.

Rostock is de eerste van de steden rondom de Oostzee die wij zullen aandoen. Steden die allemaal wel iets van elkaar weg hebben: Rostock, Tallinn, St. Petersburg, Helsinki, Stockholm. Geen wonder, eeuwen lang is er intensief contact geweest tussen deze steden door handel, kolonisatie en oorlogen tussen Duitsers, Zweden, Russen en Finnen.

En de Oostzee? Eigenlijk geen echte zee maar een heel groot binnenmeer dat de omliggende landen bindt. Zelfs eb en vloed zijn afwezig, het water is niet zout maar brak.

Het is maar mijn impressie; zo denken de omwonenden van de Oostzee er duidelijk niet over.

onze aankomst. ‘s Ochtends is het stempels vergaren en dan varen naar St. Petersburg, langs wat ooit de trots van de Sovjet Oostzee vloot was. Roestige bakken, her en der verspreid in het water en op de wal. Een eerste teken van de hopelijk tijdelijke verloedering van Rusland.

In de olympische jachthaven van St. Petersburg worden wij opgewacht door Vladimir, onze formele gastheer want zonder gastheer kom je Rusland niet binnen. Voor Vladimir is het meer dan een formaliteit, hij is erg behulpzaam en geeft ons ook nog een snelle introductietour door St. Petersburg.

Rusland ‘s Nachts zeilen we Rusland binnen, geen Rus te zien. Dat zou tien jaar geleden wel anders zijn geweest. We meren af bij de douane in Kronstadt, een gefortificeerd eiland aan het einde van de Finse Golf en een 20 Mijl van St. Petersburg. Een slaperige douanier vindt het allemaal best, als we hem maar tot de ochtend met rust laten. Wij vieren

Jachthaven St. Petersburg De olympische jachthaven van St. Petersburg moet je gezien hebben om het te geloven. Hij doet sterk denken aan de film “The Planet of the Apes” met Charles Heston. Van verre heeft de jachtclub een aantrekkelijke architectuur, van dichtbij is hij vervallen en verveloos.

Overal tiert het onkruid welig tussen de stenen. Toch is er leven in de bouw-

D

TOCHT VAN DE SUZANNA

verkopen, huisvlijt of uit eigen garderobe? De metrostations zijn fraai met barokke versiersels van marmer en graniet.

De overgang naar de Nevsky Prospekt is groot, we zijn er een beetje stil van.

Wij vragen ons af hoe het zover is kunnen komen en wanneer het Russische leven wordt zoals wij dat normaal vinden. Ligt het aan de communisten, de Russische aard, de trage loop van de Russische geschiedenis? We komen er niet uit en zeker niet met een eensgezinde mening.

val, een kleine chandler en een restaurantje dat op een simpele barbecue vlees grilt.

Op een avond schuiven wij aan naast een groep luidruchtige Russen. Wachtend op het eten, genietend van de glaasjes wodka die automatisch op tafel komen, raken wij in gesprek. Engels en handen en voeten. Uit het niets verschijnen de flessen wodka op de tafels, wij zijn betrokken bij een typisch Russische party met veel drinken en klinken.

“To Russia”, “to sailors”, “to Putin”! Het wordt een hilarische avond, die eindigt in een wat tuttige motorboot, met nog meer wodka, kaviaar en rivierkreeften.

Hartelijke mensen, die Russen.

Gelukkig krijg je van wodka geen kater.

Russische ontreddering Sight seeing. Met een hydroplane maken we de oversteek van St. Petersburg naar Petershof, het buitenverblijf van de tsaren. Een immens park met een paleis, paviljoens en veel vijvers en beelden. Vroeger het lustoord van de aristocraten, nu het uitje van de gegoede burgerman. De terugtocht per stadsbus voert ons langs arme en verwaarloosde buurten naar het eindpunt van de metro in een buitenwijk van St. Petersburg. Veel ruimte tussen hoge flats, maar alleen gevuld met onkruid, puin en zandhopen.

In een kleine winkelmarkt bij de metro-ingang doen wij wat noodzakelijke boodschappen: afwasmiddel, brood en uiteraard wodka. Bij de meeste winkeltjes moet je bij een loket aanduiden wat je wilt hebben. Op de straat ligt een haveloos persoon in lompen en met zwerende blote benen een roes uit te slapen. “Het is een vrouw”, denk Bart.

Langs de trappen van de metro staan tientallen mensen kledingsstukken te

Musea In alle steden, die wij aandoen, bezoeken wij tal van musea in alle soorten en maten. Natuurlijk ook de Hermitage in St. Petersburg. Alleen al het gebouw is indrukwekkend, vooral de grote statietroonzaal.

Veel Russisch Orthodoxe kerken zijn zeer de moeite waard. Meestal met overdadig veel gouden ornamenten maar ook wel sober gebouwd met rood graniet. Soms erg gastvrij, soms erg commercieel voor Westerse toeristen.

Schepen kunnen ook musea zijn. Het oorlogsschip Aurora, dat het eerste schot van de Russische revolutie loste, de klipper Pommern, die tussen het Finse Mariehamn en Zuid-Amerika pendelde, en de Vasa, het onfortuinlijke

Zweedse oorlogsschip, dat op zijn proefvaart in de haven van Stockholm omsloeg en zonk. Nu gelicht en gerestaureerd biedt het een onvergetelijke beeld van wat echt zeezeilen is.

Storm in de Finse Golf Onderweg van St. Petersburg naar Helsinki komen we een aantal keren in zwaar weer, telkens als Bart en Tom de wacht hebben. Docus en ik worden wakker door een loeiende motor en het water dat langs de patrijspoorten suist.

Tom en Bart hebben de bui zien aankomen - het wordt op die breedte nooit echt donker - en de zeilen zijn op tijd gestreken. Gelukkig maar, de wind wakkert bij vlagen aan tot windkracht tien.

In de kuip zitten Tom en Bart broederlijk tegenover elkaar, met vier handen aan de helmstok Het is een aandoenlijk gezicht, we laten het stel dan ook maar met rust en draaien ons weer om in onze kooi.

De Finse Scheren Ten zuiden van Finland, vrijwel tot aan Zweden, liggen tienduizenden eilanden - soms niet meer dan een rotspunt die het navigeren over een 200 Mijl tot een full time activiteit maken. De sterk slingerende doorvaart is hoofdzakelijk aangegeven met geleidebakens die je soms van voren, soms van achter moet nemen. Zeilerssexpraat lijkt het wel. Als je na die doorvaart nog niet goed kunt navigeren, dan leer je het nooit.

Ten zuiden van Finland liggen de eilanden zo dicht op elkaar, dat elke indruk van zee verdwenen is. De tocht lijkt bijna identiek aan de tocht, die ik vorig jaar over Canadese meren, rivieren en kanalen maakte. Erg mooi dus. Midden in de Scheren overnachten wij op het eiland van Finse kennissen. Sauna, een

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

23

TOCHT VAN DE SUZANNA

duik in het koude water en borrels na.

Tegen het eind van de Scheren doen wij Jurmo aan, een laag en kaal eiland dat in open water ligt. De biervoorraad is aardig gedaald en we nemen daarom wat rode graniet als ballast mee, kan altijd ergens voor dienen. Aan het eind van de Scheren ligt het toeristische Åland met het stadje Mariehamn. Het is een voortdurend komen en gaan van grote ferry’s, soms moeten ze op elkaar wachten.

Eten en drinken Bart is de fourageur van de tocht en heeft zich met overgave van zijn taak gekweten. In elke hoek van de Suzanna kom je zijn voorraden tegen, meestal in blik maar niet alleen bierblikjes. Van de honger en dorst kunnen we echt niet omkomen. Echter “Elk voordeel heb zijn nadeel” dus de versklanten moeten hard vechten om aan hun gerief te komen.

Het devies van Bart is “Es ist bezahlt, es soll herunter” (vrij vertaald: “Een blik moet open omdat het er is”). Hij heeft al eelt op zijn handen van het blikken openen! Gelukkig hebben Joanneke en Gillina wat groenten achtergelaten en daar bouw ik op voort. Overigens zijn verse groenten moeilijk te krijgen en schandalig duur: zo’n acht gulden voor een half pond sperziebonen! Maar ja, het kan niet anders want ik heb verschillende rijsttafels gepland. Het gemopper van de bemanning verstomt snel wanneer zij de resultaten verslinden.

NAAR SKAGEN Anna Schreuder en Caty Schoup

V

oor mij begon de reis vroeg in de morgen van 26 juli in Rhenen.

Caty en ik reden Bart’s airco-Volvo richting Zweden. Met autorijden had ik geen problemen. Varen met de Suzanna daarentegen was voor mij een nieuwe uitdaging. Het begon al met het aan boord klimmen in Stockholm.

Het roer houden ging nog wel met mijn zestienkwadraat-ervaring op het Paterswoldse meer. Maar de goede lijnen beleggen op de goede manier, op de goede plek en op het juiste moment, boeien 24

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

oppikken met een oversized haaknaald in regen en ontij, boterhammen met pindakaas en sambal tevoorschijn toveren of een cup a soup op het goede moment, Docus laten tieren als je niet snel genoeg anticipeert en zo voort. Maar het ging steeds beter. Boeien onderscheiden in het duister, zomaar overdag pannenkoeken bakken en … genieten!!!

Want daar ben ik goed in en daartoe was volop de gelegenheid. Oer-oude gladde eilandjes uit de ijstijd, begroeid met berken en bosbessen. Harde wind op kop, zodat we veel op de motor moesten varen. Eeuwig zingende bossen langs de oevers van de meren. Meer dan vijftig sluizen passeerden we in het Götakanaal, waarbij we 98 meter stegen én daalden. Russische krijgsgevangenen groeven zich een ongeluk aan dit kanaal, bedoeld om de route voor de beroepsvaart door de Sont te verkorten en onafhankelijk te maken van de grillen van de Denen. Al snel ingehaald door de vooruitgang wordt het nu in stand gehouden voor pleziervaart en toerisme.

Als Anna is vertrokken gaan we met z’n tweeën verder. Eerst het enorm grote Vätteren over. Het is 40 bij 80 mijl groot en heeft een waardeloze golfslag waardoor het schip vaak stil komt te liggen.

Wind op de kop, het schiet niet op. Dan nog het Trollhättekanaal en we zijn in Götenborg. We liggen in het hartje van de stad. Drie jaar geleden waren we daar ook en dus zijn we snel weer weg.

De richting is Skagen op het meest noordelijke puntje van Denemarken. Maar eerst naar Vingö, een must werd ons gezegd. Een mini eilandje west van Göteborg. Het is en was een belangrijk baken voor de scheepvaart. Dat is ook te zien aan de vele restanten van vuurtorens en bakens. De vuurtoren die nog in werking is heeft een lenzensysteem uit 1890. Zestien bundels draaien langzaam rond. Als je op je rug naast de toren gaat liggen is het net een enorme

paraplu met de lichtbundels als baleinen. Nog onder de indruk van dit wonderlijke verschijnsel worden we door enkele vrolijke, lichtelijk aangeschoten Zweden uitgenodigd voor een bezichtiging van de toren. Het is dan middernacht. De meute zeult zich de 125 treden op en daarboven op de omloop hebben we een prachtig uitzicht. Weliswaar dekten we de bundels af, maar dat was helemaal niet erg volgens onze gids. De volgende dag, op weg naar Skagen hebben we nog uitgekeken naar gestrande schepen.

NAAR DEN BOMMEL Emma van Opstall

D

e eerste keer op zee, voor de derde keer zeilen, als enige vrouw met drie mannen mee en dat een week lang.

Daarbij nog mijn angst voor stormen en omslaan was dit een mooie optelsom om mijn moed en durf te beproeven.

TOCHT VAN DE SUZANNA

Ik heb het overleefd, en hoe. Het was een fantastische reis, een hele mooie en levende herinnering. Ik hoef maar vijf minuten op het strand van Scheveningen te staan, de zee te ruiken en te zien en alles komt terug. Met name de rust en de afwezigheid van lawaai en mensen. Ik heb uren naar het water zitten staren zonder dat iemand vroeg wat ik aan het doen was of waar ik aan dacht.

We waren met z’n vieren: Iacob, Ferrand, Frans-Jan Vergouwen en ik.

Net na vertrek uit Skagen kreeg ik al het roer. Iacob had me de schepen in de buurt aangewezen en die moest ik in de gaten houden. En dat deed ik dus.

Op een gegeven moment kwam er een vracht schip redelijk in de buurt. Wat zijn die dingen groot zeg! Dus ik heel rustig Iacob roepen en hij “Ik kom zo”. Ik probeer het heel rustig nog een keer. Even later steekt hij zijn kop uit de kajuit en schrikt zich wezenloos van de korte afstand tussen ons en het schip. Hij meteen de motor er bij. Vanaf dat moment riep ik wel op een andere manier als ik Iacob nodig had.

Het wachtlopen is me meegevallen. Alleen om 12 uur ‘s nachts opstaan, in het donker je kleren vinden, lenzen indoen of bril vinden, thermo-ondergoed aan, de rest van de kleren aan en dan in de kuip komen en ontdekken dat je reddingsvest nog in de kast hangt. Ik vond dat af en toe gewoon erg moeilijk.

Maar de beloning is goed, een mooie heldere sterrenhemel met de sterrenbeelden voor het oprapen. Met Ferrand heb ik heerlijk zitten turen. Tijdens de nacht lichten van de schepen beoordelen, wat voor een schip, welke route vaart het en gaat dat goed. De verrekijker ging heen en weer, af en toe een boek erbij en zo was voor je het wist je shift voorbij.

Het was een heerlijke reis, een hele ervaring en ik merk dat het zeilvirus bij mij heeft toegeslagen.

Overzicht van de trajecten, logafstanden en havens Traject 1, 284 mijl

Yvonne, Maarten, Bart en Docus

V Den Helder A Brunsbüttel A Holtenau A Heiligenhafen

Ma 11/6, 6.45 Di 12/6, 17.30 Wo 13/6, 19.30 Do 14/6, 18.45

Traject 2, 376 mijl

V Heiligenhafen A Rønne, Bornholm, Denemarken A Christiansø V Christiansø A Gdansk

Traject 3, 670 mijl

186 241 284

186 zm 55 zm 43 zm

Paul, Iacob, Bart en Docus Vr 15/6, 18.00 Zo 17/6, 10.00 Ma 18/6, 15.40 Ma 18/6, 17.30 Wo 20/6, 01.45

459 489

175 zm 30 zm

660

171 zm

Joanneke, Gillina, Bart en Docus

V Gdansk, Polen A Klaipeda, Litouwen A Ventspils, Letland A Riga V Riga A Kinu, Estland A Haapsalu A Lohusalu A Pirita bij Tallinn

Zo 24/6, 12.00 Ma 25/6, 11.30 Wo 27/6, 13.30 Vr 29/6, 17.50 Di 3/7, 07.20 Wo 4/7, 02.10 Do 5/7, 19.00 Vr 6/7, 20.45 Za 7/7, 21.30

Traject 4, 674 mijl

794 942 1086

134 zm 148 zm 144 zm

1178 1251 1304 1330

92 zm 73 zm 53 zm 26 zm

Jan, Tom, Bart en Docus

V Pirita bij Tallinn A Krohnstadt, Rusland A St Petersburg V St Petersburg A Helsinki A Mariehamn, Åland-eilanden V Mariehamn A Stockholm

Di 10/7, 18.00 Do 12/7, 02.10 Do 12/7, 12.50 Ma 16/7, 09.50 Di 17/7, 20.30 Zo 22/7, 19.15 Di 24/7, 08.30 Wo 25/7, 16.30

Traject 5, 396 mijl (beknopt)

Caty, Anna (gedeeltelijk) en Docus

V Stockholm A Mem, begin Götakanaal A Sjötorp, einde Götakanaal A Vänersborg V Vänersborg, begin Trollhättekan.

A Götenborg, einde Trollhättekan.

V Götenborg (Lilla Bommen) A Vinga A Skagen, Denemarken

Traject 6, 580 mijl

V Skagen A Den Helder A Den Bommel

Di 31/7, 11.15 Vr 3/8, 15.00 Wo 8/8, 18.00 Za 11/8, 22.00 Ma 13/8, 08.45 Di 14/8, 12.15 Wo 15/8, 12.00 Wo 15/8, 14.15 Do 16/8, 15.15

1514 1533

184 zm 19 zm

1720 1919

187 zm 199 zm

2004

85 zm

2125 2235 2307

121 zm 115 zm 72 zm

2349

42 zm

2362 2400

13 zm 38 zm

Frans-Jan, Emma, Ferrand en Iacob Za 18/8, 14.30 Wo 22/8, 04.30 Vr 24/8, 12.25

2854 2980

454 zm 126 zm

De bemanning Anna Schreuder Bart Lagerweij Caty Schoup Docus Heringa Emma van Opstall Ferrand Hudig Frans-Jan Vergouwen Gilina Bezemer

Iacob Hudig Jan Statius Muller Joanneke Cuperus Maarten Holdrinet Paul Horstman Tom Kipperman Yvonne Laauwen

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

25

SYMBIOSE

Wat het begrip symbiose voor de PZV-leden en PZV kan betekenen, beschrijft een enthousiaste Bart Lagerweij aan de hand van zijn recente tocht naar St Petersburg.

Bart Lagerweij

Z

oals ieder van ons weet wil PZV niet alleen het zeezeilen, maar ook de kennis van het zeilen op zee bevorderen. Degenen onder ons die op dit gebied grote deskundigheid bezitten zijn altijd bereid om aspirantleden op hun schip mee te nemen en al zeilend hun kennis aan hen over te dragen. Gewoonlijk gebeurt dit in grote harmonie en met een prijzenswaardige toewijding. De Ramsgate-tocht wordt jaarlijks juist met dit doel voor ogen georganiseerd. Dat je daardoor steeds meer mensen leert kennen die zeilen leuk vinden en die mogelijk later als bemanning mee kunnen komt daar dan nog eens bij.

Hierover nu gaat deze ontboezeming.

GROTE TOCHTEN Veel leden van de club krijgen steeds meer vrije tijd (zie de leeftijdsopbouwcurve). Dan is het maken van een grote tocht met je eigen schip een geweldige mogelijkheid om zin te geven aan deze nieuw verworven vrije tijd. Hierover hebben wij al menig spannend (en angstig) verhaal in ‘Zeezeilen’ mogen lezen.

Wat ook steeds meer toeneemt is de lengte van de zeilboten van de leden van PZV, vroeger was dat dikwijls 30 voet, thans zijn zelfs 42 voeters geen uitzondering. Het maken van steeds grotere tochten behoort dan ook voor meer schippers, die nieuwe uitdagingen zoeken, tot de mogelijkheden.

Zo is het denkbaar om met zijn tweeën langere tochten, bestaande uit trajecten van verschillende dagen of weken, te maken. Mensen die wereld-zeil-reizen maken laten zien hoe boeiend dat 26

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Symbiose is, maar toch is niet ieder stel in staat een dergelijke expeditie succesvol te volbrengen. En dan zit je met je mooie schip te hoppen met trajecten van 40 mijl per dag. Dat schiet natuurlijk niet echt op. Meestal is het overdag varen en ‘s avonds of ‘s nachts in een haven liggen, terwijl het omgekeerde toeristisch gezien eigenlijk veel aantrekkelijker is.

Bovendien is nachtzeilen een belevenis op zich. Niet alleen vanwege het soms fraaie firmament maar ook door de intimiteit van de nacht, die vaak aardige gesprekken stimuleert. Echter, een grotere bemanning is dan meestal wenselijk, zoniet noodzakelijk.

We zien om ons heen, dat het rekruteren van bemanning uit eigen gezin meestal ophoudt als de kinderen in de pubertijd raken en druk in de weer zijn met hun eigen besognes. In sommige gevallen keren ze later in het zeilwereldje terug en dan is zeilen met de hele familie een super gezellige activiteit. Als je echter je bemanning aanvult met opstappers, opent zich opeens een reeks nieuwe perspectieven, je hebt een grotere actieradius dan met zijn tweeën en bovendien brengt iedere opstapper zijn eigen sfeer met zich mee, wat verrijkend kan werken. Er zijn bij de PZV best veel leden die graag voor kortere of langere tijd willen zeezeilen, maar niet de beschikking hebben over een zeewaardig schip. In dat geval is het meegevraagd worden door vrienden uit de vereniging een goede optie om je doelstelling - het maken van bv. een grote zeiltocht - te realiseren.

NAAR ST PETERSBURG Er was eens iemand die met een zeilboot naar St Petersburg wilde zeilen en er was eens iemand zonder zeilboot die een lange zeiltocht wilde maken en toevallig komen juist die twee naast elkaar te zitten tijdens een lezing van de PZV in de Trafalgar Pub! De vonk slaat over……… Docus en ik besluiten te gaan en het thuisfront láát ons gaan.

We kunnen hier spreken van een vorm van symbiose: het verschijnsel waarbij mensen of groepen van mensen met elkaar leven of met elkaar omgaan in wederzijdse afhankelijkheid en voordeel.

Het verschijnsel samen zeilen heeft dus

een naam gekregen: Symbiose.

Het wederzijds voordeel ligt niet alleen besloten in het maken van een zeiltocht naar St. Petersburg, maar meer nog in het met veel plezier samen een fantastische reis voorbereiden, deze ten uitvoer brengen en hier plezier aan beleven.

Dan is er pas echt sprake van wederzijds voordeel.

Na een duidelijke afweging en keuze hoe de reis in te richten, in dagtrips of ook met trajecten van meerdere dagen, kon een grove planning van de reis gemaakt worden. Er werd grondig bekeken welke steden bezocht zouden gaan worden, daarbij rekening houdend met de ligging van de havens. We werkten met wisselende bemanningen, gemiddeld om de veertien dagen, die de door ons gekozen havens gemakkelijk moesten kunnen bereiken.

Voor een dergelijke tocht is het uiteraard een vereiste dat de bemanning in ieder geval aan bepaalde minimum capaciteiten voldoet.

Lang leve de PZV, lang leve het Smoelenboek, lang leve de Ramsgatetochten, waarbij je elk jaar weer circa drie leden beter dan gemiddeld leert kennen.

Zo weet je wie je mee vraagt voor je reis. Het leek beter mensen persoonlijk te vragen dan een oproep te plaatsen, je wilt toch wel graag kunnen selecteren en op die manier benadruk je het persoonlijk karakter van je uitnodiging.

De kans dat iemand hier positief op reageert is daardoor waarschijnlijk groter.

Symbiose - tot wederzijds voordeel brengt je tot in verre landen.

GASTHEER Uiteraard realiseert iedereen zich dat het samenleven in een beperkte ruimte op een zeilboot risico’s met zich meebrengt betreffende de sfeer aan boord.

Tien weken zon is weer anders dan tien weken regen, want in het laatste geval wordt er wel erg veel van het incasserings- en acceptatievermogen van de opvarenden gevraagd. Garanties voor een gezellige periode zijn niet door middel van selectieregeltjes of karakteranalyses te verkrijgen. Een week ervaring tijdens een Ramsgatetocht geeft wel enig idee omtrent iemands persoonlijkheid, maar daarnaast moet het ook nog klikken met de rest van de bemanning.

Het samenstellen van een leuke en ge-

ZOMERACTIVITEITEN 2002

zellige bemanning blijft dan ook een gok.

Aan boord ontwikkelt zich een groepsproces, dat van tevoren absoluut niet te voorspellen is, en wat eigenlijk alle kanten uit kan gaan. Het is dan plezierig, wanneer blijkt dat ieder zich persoonlijk en naar eigen kunnen inzet om het de ander naar de zin te maken. Met zo’n houding bouw je krediet op, waardoor eventueel ontstane problemen of kortstondige ruzies snel vergeten zijn.

Belangrijk voor de sfeer aan boord is de schipper, maar niet als “Schipper naast God”. Wanneer er gevaren wordt heeft de schipper natuurlijk zijn nautische verantwoordelijkheid, maar verder is de schipper eerst en vooral de gastheer van zijn bemanning.

Regels aan boord zijn uiteraard noodzakelijk, ieder moet ze kennen en

toepassen, want de veiligheid vraagt om grote duidelijkheid, maar al te veel (onnodige) regeltjes kunnen averechts werken. Er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Het naleven van de wachttijden aan boord, het nemen van voldoende rust, het dragen van veiligheidsmiddelen en het aanlijnen als het nodig is, het dient allemaal ieders veiligheid.

Natuurlijk is de schipper op zijn schip de baas en tijdens het varen zal er uiteindelijk gebeuren wat hem het beste lijkt, maar wáár wij naartoe zeilen en wanneer wij dat doen is toch altijd een gezamenlijk besluit en soms een compromis waar de schipper, nu gastheer, een bemiddelende rol moet spelen.

SYMBIOSE EN PZV Ik koester symbiose als een groot goed en gelukkig verschaft PZV de juiste voedingsbodem waar symbiose goed gedijt. Die voedingsbodem wordt gevormd door al de PZV leden, met zoveel verschillende achtergronden, karakters en vooral meningen, maar met minstens één ding gemeen: een passie voor het zeilen op zee. En dat moet zo blijven. Echter, ook een voedingsbodem

moet worden gevoed want anders verschraald de bodem en zijn er straks alleen maar herinneringen van wat oudjes op een bankje aan de waterkant.

Gelukkig maken we elk kwartaal in Zeezeilen weer kennis met veel nieuwe leden. Zolang die nieuwe leden nu maar lid blijven is ons toekomstig zeilgenot verzekerd. Dan kunnen de schippers van vandaag straks de opstappers zijn bij de schippers van morgen, die ooit als opstapper door hen op weg zijn geholpen. Maar dat op weg helpen, dat moeten we dan ook goed doen en het is de vraag of de officiële activiteiten van PZV, hoewel dat er best veel zijn, daarvoor wel voldoende zijn.

Zeezeilen, dat leer je immers niet zo maar, want het beheersen van zeezeilen is vooral bepaald door ervaring met allerlei weersomstandigheden en die zijn niet op afroep beschikbaar. Veel varen dus en hopen dat al die bijzondere omstandigheden zich dan ooit eens voordoen.

Zoek dus ook buiten het officiële PZV programma de nieuwe leden op, om ze te leren kennen en te behouden voor PZV. Bel hen eens op voor een rondje Zeeland, de boulevard van Scheveningen of mosselen in Ierseke. En nieuw lid, laat dat telefoontje soms te lang op zich wachten? Dan bel je zelf maar eens! Hierbij kan een oud initiatief van Ron van Dootingh, de bemanningspool, misschien in een moderne vorm (via de komende PZV website) een rol spelen.

Symbiose - tot wederzijds voordeel brengt je tot ver in de toekomst op zee.

Zomeractiviteiten 2002

Peter Slikkerveer

D

e zomeractiviteiten in 2001 zijn zeer succesvol geweest met een ruime deelname aan meeste

weekends. De nieuwe benadering “voor leden, door leden” lijkt daarbij een positieve invloed te hebben gehad, samen met formuleren van een duidelijk doel per weekend. Vooral de belangstelling voor de “instructie” weekends deed mij goed. Alleszins reden om de ingeslagen weg voor 2002 verder te volgen en waar mogelijk te verbeteren.

Hoe werkt het?

In het kader op de volgende pagina vind je een aantal suggesties voor het komende zomer programma om de creativiteit te prikkelen. De zomercommissie wil graag reacties op de suggesties; steunbetuigingen, aanvullende of alter-

natieve ideeën, maar ook aanbiedingen van steun bij het organiseren van een specifieke activiteit. Na de nieuwjaarsborrel zal de zomercommissie op basis van de belangstelling de weekends gaan plannen. Daarbij zal er voor de organisatie per weekend een projectleider of projectteam wordt gevormd.

We staan open voor suggesties en initiatief.

Reacties graag naar Peter Slikkerveer, De Vetbergen 30, 5581 TZ Waalre, 040-2218040, pj.slikkerveer@waalre.myweb.nl

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

27

SUNSHINE'S DILEMMA

Suggesties voor zomeractiviteiten 2002 1. Een spinnaker/storm weekend Ervaar eens de mogelijkheden en bezwaren van de verschillende typen spinnakers of, als het te hard waait, hoe te handelen bij (te) veel wind (reven, bijliggen, stormrondjes etc).

2. Een historische tocht Soms meen ik wat historische interesse te bespeuren in de vereniging, dus waarom niet een tocht combineren met wat voorstudie, historische excursies of oude zeekaarten en almanaks (“hoe zag het er vroeger uit”). Bijvoorbeeld een tocht naar het verdronken land van Saaftinghe, een lang weekend naar Chatham met een bezoek aan Upnor castle of “Zeeland van voor de Deltawerken”.

3. Een kommer en kwel weekend Alles waarvan je hoopt dat het je nooit overkomt.

4. Een 48-uurs tocht met een “doel” Breid jouw ervaring eens uit en test je zeewaardigheid eens op een leuke manier, bijvoorbeeld door een tocht langs de laatste lichtschepen of een nachtelijke aanloop van de Westerschelde.

5. Een navigatieweekend Vergeet al die elektronica en ga eens terug naar gegist bestek, tabellenboekjes en kruispeilingen.

6. IJsselmeerweekend Een ontdekkingsreis voor de Zeelandgangers, georganiseerd door de IJsselmeerliggers?

7. Een pilske pakken in Antwerpen Een leuke tocht de Schelde op en een avondje in het kloppend hart van Antwerpen, wie wil dat niet?

8. De 24 uurs tocht Zoveel mogelijk mijlen maken op een druk Ijsselmeer.

9. Iets anders?

Sunshine’s dilemma Zeiltechnisch vraagstuk nr. 6.

Deze wordt aangevuld vanuit het hogedrukgebied waar “extra” lucht wordt

W

e kijken dit keer naar lokale verschillen door onstabiliteit veroorzaakt. Een zeilwedstrijd ligt voor de boeg en het is prachtig weer: een strakblauwe lucht met een aangename noordwestenwind, kracht 4 Bft. Naar de start varend ontstaan er geleidelijk stapelwolkjes. Na de start blijken de wolken flink uit te groeien en tot grotere hoogten te komen. Aan het eind van de wedstrijd komen zelfs buien voor.

De stapelwolken ontstaan doordat de lucht geleidelijk onstabiel van opbouw wordt. Na zonsopgang wordt het water opgewarmd. Het water verwarmt de lucht erboven. Lokaal verwarmt de lucht meer dan in de directe omgeving.

Warme lucht is lichter dan koude lucht en dus stijgt de warme lucht op. Er ontstaat een zeer klein lagedrukgebied.

Wat verderop daalt de lucht weer. Daar ontstaat een zeer klein hogedrukgebied.

Waar de lucht stijgt (bij het lagedrukgebied) “verdwijnt” lucht naar boven toe.

28

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Cisca Goedhart aangevoerd door de dalende lucht. Zo ontstaat een circulatie van lucht (zie figuur 1.)

water Opwaartse pijl = warme opstijgende lucht Neerwaartse pijl = koele dalende lucht figuur 1

Tijdens het opstijgen van de lucht koelt deze af. Koudere lucht kan minder waterdamp bevatten. Op een gegeven moment stijgt de lucht zo ver op, dat de relatieve vochtigheid van de lucht 100% wordt. Het water condenseert en er ontstaat een wolk.

Gedurende de dag is de opwarming groter en dus stijgt de lucht steeds verder op. Daardoor bereikt de stijgende lucht steeds koelere luchtlagen en groeien de wolken hoger. Aan het eind van de dag zijn de wolken zo groot geworden dat er zelfs enkele buien ontstaan.

Hoe kunt u deze theorie gebruiken tijdens uw wedstrijd?

Vraag 1.

Wat gebeurt en onder een wolk met de wind en hoe kunt u dat gebruiken?

Vraag 2.

Wat gebeurt er tussen de wolken met de wind en hoe kunt u dat gebruiken?

Vraag 3.

Wat gebeurt er onder een wolk, zodra de wolk uitgroeit tot een bui?

DE OPLOSSING OP PAGINA 35

BOORDRECEPT

Boordrecept: Wat nu weer?

Meindert Kok

N

adat ik gevraagd was het boordrecept te leveren kwam al snel een e-mail met deadline en richtlijnen voor illustraties. Waar was ik aan begonnen. De week was drukker dan ooit en een culinair wonder ben ik al helemaal niet. Tijdens de langere zeiltochten met de Calanthe was het eten altijd zeer goed voor elkaar, want de familie Rooijens weet wel van keukenwanten.

Mijn inbreng kwam dan niet verder dan het eieren met gebakken spek-ontbijt inclusief de meegebakken tomaten met pizzakruiden. Wat is in godsnaam een goed boordrecept? Het moet toch onder zeegang te bereiden zijn en niet al te ingewikkeld. Mijn gedachten dwaalden rond. Ja, die gebraden ham van 10 kilo die een goede kennis meenam op een zeiltocht naar Denemarken en die in bijna alle recepten opdook, totdat ook het laatste restje op brood verdween. Of die gerookte makreel, die we altijd meenamen op onze wandeltochten in de Ardennen met gebakken spekjes en een pondje mongobonen (45 min koken) en een prei er doorheen. Nee, allemaal te lastig. Misschien tortellini, dat is makkelijk want het vlees zit er al in. Maar eens even kijken hoe de andere boordrecepten in Zeezeilen eruit zien. Oh jee er hoort nog een heel verhaal bij van stoere havens en spannende anekdotes. En tortellini valt ook af. Toch maar

afzeggen? Argumenten genoeg, maar het dode paard van Jack flitst door mijn hoofd. Nee dan gewoon dit recept voor zeewaardige tagliatelle. Dan maak ik met die digitale videocamera van mijn dochter een plaatje erbij, laad het in met Final Cut Pro, converteer het met Photoshop en mail het mee, net voor de deadline. Allemaal misschien niet volgens de richtlijnen, maar wel lekker.

Ingrediënten voor 4 personen

Bereiding

400 gr tagliatelle 1 blikje tonijn in olie (netto ca. 185 gram) 150 gr gebraden kipfilet 1 teentje knoflook 1 sjalotje 2 eetlepels olijfolie 200 ml dikke room (koksroom) of 200 ml crème fraîche met 5 el melk 3 theelepels provençaalse kruiden 2 theelepels bouillonpoeder (versgemalen) peper 15 g basilicum ook liefst vers 12 zwarte olijven zonder pit

Pasta in ruim water beetgaar koken volgens gebruiksaanwijzing.

Intussen sjalotje snipperen en in pan met hete olie 3 minuten zachtjes fruiten.

Knoflook pellen en erboven uitpersen.

Tonijn met olie, dikke room, provençaalse kruiden en bouillonpoeder toevoegen.

Mengsel al roerende aan de kook brengen en afgedekt 4 min. zachtjes laten koken.

Beetje zout en peper erbij naar smaak.

Kipfilet in reepjes snijden, basilicum fijnknippen.

Saus over de tagliatelle, bestrooien met reepjes kip en garneren met olijven en basilicum.

Groene sla naar wens toevoegen.

KANAAL 77 • Geluk gewenst Yvonne en Dico. 6 oktober hebben zij hun huwelijksboot te water gelaten en opgetuigd. Deze echt is echt een PZV-echtvereniging.

• Geluk gewenst Rob Riedijk, vlootvoogd van het jaar 2002.

• Geluk gewenst Ad Verzuu met je nieuwe schip. Blijft het de Medway Oyster heten?

• Geluk gewenst grootvader en grootmoeder!

Arm kind, staat nu al vast dat ze zeilen leuk moet gaan vinden.

Hoe is het overigens met de vader? Heb je die aan het zeilen gekregen? Heeft Peter Veger hem al een aanmeldingsformulier gezonden? Ben je al begonnen aan de bouw van een Optimist?

Stephanie Navarro is bevallen van een nieuwe zeilster, dochter Floor.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

29

DE CHIRURGIJN

In ZZ nr.3 onder het item Kanaal 77, een wat ondergeschoven kindje in ons verenigingsblad, stond dat de chirurgijn een writersblock had. Dat was natuurlijk maar een halve waarheid, waarvan U zich elders in hetzelfde nummer 3 al had overtuigd (“Stromingen op de Noordzee”).

Ook de chirurgijn vindt soms moeilijk tijd om artikelen te produceren van voldoende kwaliteit, binnen een drukke baan.

Louis Richard

H

ebben vrouwen een andere temperatuurbeleving dan mannen?

Deze chirurgijn wordt iets anders dan de vorige afleveringen. En dat komt eigenlijk omdat uw chirurgijn er door observatie achter kwam dat zijn eigen stuurvrouw een andere temperatuursbeleving heeft dan hijzelf. Als er bijvoorbeeld van de zomer op zee door de ene opvarende een dun hempie met zwembroek voldoende werd gevonden, zat partner in volledig zeilpak kou te lijden.

Navraag bij collega-zeilers leverde dezelfde resultaten.

Er bestaat kennelijk verschil tussen vrouwen en mannen in de temperatuursbeleving.

Mijn partner is er van overtuigd dat zij daardoor eerder ziek zou kunnen worden. Misschien is dit een van de redenen waarom tijdens de Ramsgate wat meer mannen meegaan dan vrouwen.

Wel zag ik laatst in een ander zeiltijdschrift dat er een zeilvereniging alleen voor vrouwen bestond. Het citaat: toch fijn voor die vrouwen die het moeilijk vinden instructie van eigen echtgenoot te krijgen is me bij gebleven. Deze vrouwen zouden eigenlijk lid van de PZV moeten worden. We zullen er vanuit moeten gaan dat in ieder geval de verwarming aan boord van die vrou30

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Chirurgein wenboten het goed zal doen. De temperatuursbeleving is voor ons allemaal verschillend, maar zelfs voor ons als individu kan het al wonderlijke sensaties opleveren, zoals U wel weet bij het te water gaan in een heet bad. Het ene been vindt de watertemperatuur al prima, terwijl het ander been nog even moet wennen.

WAT IS BIOMETEOROLOGIE? Reeds inspelend op de meteo-cursus van komende winter kwam ik de term Biometeorologie tegen. De invloed van het weer op onze gezondheid is in ons land wat minder ingrijpend dan bijvoorbeeld in de Alpenlanden. Daar wordt zelfs een Föhnweerbericht afgegeven.

In Zwitserland schijnt dit weer 33 dagen per jaar voor te komen. Het is een warme droge wind die aan de Noordzijde van de Alpen waait en al die Zwitsers o.a. hoofdpijn, hoge bloeddruk en zelfs slapeloze nachten bezorgd. In Nederland houden wij het bij de hooikoortsberichten voor mensen met last voor stuifmeel. Overigens voor de mensen die er last van hebben al erg genoeg.

Een man die om een andere reden geboeid werd door de subjectieve temperatuursbeleving was de heer Robert Steadman. Deze man raakte daarin geïnteresseerd door zijn beroep. Hij was namelijk textielfabrikant. Het grappige is, dat deze man, waarover ik nergens

Temp. grd. C

inlichtingen kon krijgen, ook niet via internet, niet alleen belangstelling had voor koud weer en koudebeleving, maar ook voor de warmtebeleving. Hij ontwikkelde de begrippen chill-index en hitteindex. De hitte-index wordt bepaald uit de combinatie van temperatuur en vochtigheidsgraad (zie tabel I). Ik had deze index onder handbereik tijdens afgelopen vaarseizoen. Het advies om regelmatig te drinken volgde ik gehoorzaam op. Een tabel om op te nemen in het logboek. Hetzelfde geldt voor de chill-index waarvan ook het tabelletje is opgenomen (tabel II, zie volgende pagina) . Zeker als U van de winter de boot nog gaat gebruiken is het goed om te weten dat bij een gevoelstemperatuur van -20º Celcius men ook met goede winterkleding makkelijk door de kou bevangen raakt. En deze gevoelstemperatuur bereikt men al bij een gemeten temperatuur van –2º Celcius en windkracht 7 tot 8. Uw chirurgein zit dan thuis bij de open haard en leest het boekje “Het weer” van Harry Geurts (ISBN90389 1082 7) waaruit veel van bovenstaande “weetjes” afkomstig zijn.

Een goede voorbereiding op de meteocursussen van a.s. winter, zie volgende pagina.

Relatieve luchtvochtigheid in % 0

10

20

30

40

50

50

44

49

56

61

45

40

43

46

40

36

38

35

32

30

60

70

80

52

59

61

40

43

46

51

56

33

34

35

37

39

27

28

28

29

30

25

23

23

24

24

20

18

18

18

19

>55 39-55 31-38 <31

groot gevaar gevaar voorzichtigheid geboden blijf alert

90

100

42

45

50

31

31

32

34

36

38

25

25

25

25

26

26

26

19

19

20

20

20

20

20

Tabel I: Hitte index volgens Steadman (KNMI)

METEO-AVONDEN

Windsnelheid kn m/s

Temperatuur in graden Celcius Bft

+8

+6

+4

+2

0

-1

-2

-3

-4

-6

-8

-10

-12

-14

-18

4

2

1à2

+8

+6

+4

+2

0

-1

-2

-3

-4

-6

-8

-10

-12

-14

-18

10

5

3

+7

+5

+3

0

-3

-4

-5

-6

-7

-9

-11

-13

-16

-18

-22

14

7

4

+6

+3

0

-2

-4

-6

-7

-8

-10

-11

-14

-17

-19

-22

-26

18

9

5

+5

+2

-1

-4

-6

-8

-9

-11

-12

-13

-17

-19

-22

-25

-30

22

11

6

+4

+1

-2

-5

-8

-9

-11

-13

-14

-16

-19

-22

-25

-28

-33

26

13

6

+3

0

-3

-7

-10

-11

-13

-14

-16

-17

-21

-24

-28

-31

-36

32

16

7

+2

-1

-4

-8

-11

-12

-14

-16

-18

-19

-23

-27

-31

-34

-39

36

18

8

+1

-2

-5

-9

-12

-14

-16

-17

-19

-21

-23

-29

-33

-37

-42

bevriezing binnen :

1 minuut

30 seconden

Tabel II: Overzicht van de gevoelstemperatuur onder invloed van de wind Berekening van Steadman; referentie windsnelheid 1,3 m/s (4,7 km/u) Voorbeeld: iemand die met ongeveer 5 km/u loopt zal -4 graden Celsius bij windkracht 5 ervaren als -12 graden Celsius.

Meteo-avonden Begin 2002 zullen Louis Richard en Arend Jan Klinkhamer een drietal meteoavonden verzorgen. Een interessante mogelijkheid uw meteo-kennis op te frissen of te vergroten.

Arend Jan Klinkhamer en Louis Richard

I

n januari en februari zullen we drie avonden wijden aan de meteorologie. De eerste twee avonden gaan over de basiskennis. Voor wie de basis al kent proberen we in de derde avond

ook nog iets nieuws te brengen.

De eerste avond leggen we uit waardoor het weer op onze breedte ontstaat. Wat zijn brongebieden, warme massa, koude massa, fronten en depressies? Wat gebeurt er in horizontale richting in de atmosfeer en wat in verticale richting? We proberen de levensduur van een depressie begrijpelijk te maken, evenals het bestaan van depressiefamilies en het ritme van elke 24 uur een nieuwe depressie. Water is de belangrijkste veroorzaker van verandering in het weer; we zullen dus ook ingaan op de achtergronden van wolkenvorming en neerslag.

In de tweede avond kijken we naar bronnen van weersinformatie voor de toerzeiler: weerberichten, weerkaarten, weerfoto’s en hoe je er het meeste nut uit haalt. Welke gegevens op een weerkaart zijn het belangrijkst en is één weerkaart genoeg? Kun je door interpretatie van de gegevens van een weerkaart informatie verkrijgen die niet direct op de kaart staat? We zullen dit met veel voorbeelden praktische inhoud proberen te geven.

Het programma van de derde avond staat nog niet vast. We hebben veel materiaal en zullen mede aan de hand van vragen van deelnemers aan de eer-

ste twee avonden een keus maken aan.

We denken aan bijvoorbeeld lokale effecten en aan vaste weerpatronen.

Het is onze bedoeling het boek “Het weer van morgen” van D. Karnetzki (ISBN 9064103550) als leidraad te gebruiken. Van dit boek zal een nieuwe (vierde) druk verschijnen.

Het is op drie dinsdagavonden: 29 januari, 5 februari en 19 februari (12 februari is carnaval), in de Trafalgar Pub in de Dommelstraat in Eindhoven, aanvang acht uur.

Gevraagd Twee kinderzwemvesten voor c.a. 3 en 6 jarigen.

Docus Heringa, 0317 615751

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

31

EINDEJAARSWEEKEND

Eindejaarsweekend Het eindejaarsweekend van 22-23 september 2001 was in alle opzichten geslaagd hoewel het niet iedereen mee zat bij de finish.

plan was om ongeveer drie uur te zeilen, zodat we op tijd voor de borrel in Zierikzee konden zijn.

D

it jaar werd het traditionele PZV eindejaarsweekend op het getijde-water van de Keeten en de Oosterschelde georganiseerd, met als afsluiting een prima diner en prijsuitreiking in het gezellige Zierikzee. Het was een aangename, spannende en door het mooie weer toch ook redelijk relaxte wedstrijd met een leuke verrassing c.g. chaos bij de finish.

Er hadden zich 19 schepen en 75 mensen aangemeld, maar een paar dagen van te voren moesten twee schepen, de Toermalijn en de Tangaroa, zich door onvoorziene omstandigheden afmelden.

De kleine dappere Hakuna-Matata, de Randmeer van Arie van de Padt, zag uiteindelijk van de wedstrijd af in verband met de afstand tot de start, maar wilde toch gaan zeilen.

Dit betekende dus 16 wedstrijdschepen en een open zeilboot, die voor de ”fun” mee zou doen.

Er waren een aantal nieuwe schepen van oude schippers bij, de Online van Wim Laauwen en de Brighid van Klaas Rooijens. En …sinds lang was er weer een heuse vrouwenboot, de Wandering Moon, onder aanvoering van Jacqueline van Amstel De meevallende weersomstandigheden, zonnetje en windkracht 3-4 uit variabele westelijke richting, waren aanleiding voor Wim Braun, de wedstrijdcommissaris, om te kiezen voor wedstrijdbaan nummer twee met een lengte van ongeveer 15 Mijl en met een goede verdeling van halve en aandewindse rakken.

De deelnemende schepen waren op tijd bij de start in de buurt van Sint Annaland en startten met volle zeilen. Een imposant gezicht.

Het traject liep van de oostkant van de Keeten in zuidwestelijke richting, beginnende met een lang aandewinds rak, waarna een viertal ruime rakken op de Oosterschelde volgden en daarna een voordewinds rak in oostelijke richting.

Al met al een goede keuze, want het 32

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

Johan Kortas Zelf deed ik mee als navigator/ roerganger op de Trinity van schipper Haye van de Werf, met Paul Hendrix als derde bemanningslid. Een succesbezetting gezien onze eindklassering.

Het wedstrijdveld was redelijk gespreid met ongeveer een uur tussen het eerste en het laatst gefinishte schip. De Marot en de Joint Venture waren al binnen twee en een half uur aan de finish.

Helaas ging de Marot daar in de fout. De finish was een denkbeeldige lijn tussen de ton KT8 en het finishschip, gelegen aan bakboord van de KT8, waarbij echter de ton KT8 aan bakboord gerond moest worden en er dus nog een bocht van 180 graden gemaakt moest worden, alvorens te finishen.

Een aantal schepen had dat pas erg laat door, wat voor een ludiek en chaotisch tafereel zorgde, maar ook voor een aantal bijnaaanvaringen, met als narrow escape die van de vreemd manoevrerende Mariken en de opkomende Trinity.

Een tweetal schepen, de Marot en de Nimloth, zijn door deze laatste “horde” helaas niet officieel gefinished. De hekkensluiters kwamen binnen

de drie en een half uur binnen. De voor de fun (tegen?) zeilende Hakuna-Matata was volgens een aantal schippers een soort “stoor”-schip bij de finish.

Het aansluitende diner en de prijsuitreiking in Auberge Maritime aan de haven van Zierikzee was op korte loopafstand van onze ligplaatsen en gunstig voor diegenen waarvoor de terugtocht ”beneveld” was.

Na het voorgerecht had de wedstrijdcommissie, bier in de hand en laptop in de aanslag, de spanning stevig opgevoerd door te beginnen met de laagste plaats, tevens goed voor de poedelprijs.

Die ging naar de Escape van Bart Lagerweij. Om de broek hoog te houden, of om de eer te redden, kreeg hij een set bretels.

Als tweede eindigde de vrouwenboot, met Jaqueline van Amstel en haar bemanning.

Onder groot gejuich werd de eerste plaats en de wisseltrofee aan Jan de Vin en zijn bemanning overhandigd. Hij prolongeerde de overwinning van 1988.

Om dit in de juiste sfeer te vieren was

EINDEJAARSWEEKEND

er een fles mousserend vocht en een aantal onvervalste CD’s van het wereldberoemde Philips Orkest voor de bemanning.

Jan bedankte de wedstrijdcommissie voor alle moeite. Voor het eerst werden de definitieve wedstrijd-info en de deelnemerslijst per e-mail naar de deelnemende schippers gestuurd. Dit bespaarde tijd en kosten. Bas van Amstel werd bedankt voor het leveren van het finishschip.

TOT SLOT Hergebruik van de wedstrijdinformatie, het schema en de deelnemerslijst met geactualiseerde SW handicapcijfers is wenselijk voor de volgende keer.

Daarom is er afgesproken om dat bij de leden/bootadministratie elektronisch bij te houden.

Samenvattend kunnen we terug kijken op een geslaagd eindejaarsweekend.

We hadden zonnig weer en er was een prima en gezellige PZV-sfeer, waarbij Uitslag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

weer de nodige sterke verhalen en vakantie-ervaringen in een goede entourage konden worden uitgewisseld.

Ook het leerzame karakter van dit weekend, waarbij menig PZV-lid wedstrijdervaring heeft kunnen opdoen in combinatie met het leren kennen van andere PZV leden, in een ontspannen sfeer en in stress-situaties, draagt bij aan de onderlinge band binnen de PZV. Op naar de winteraktiviteiten!!

Bootnaam Joint Venture Wandering Moon Trinity Vega Polar Bear Robber Lady Five Mariken Rosa Bloaser Cadans Online Brighid Escape

Boot Type Dufour 39 Contessa 32 Raider 35*1.45 Hallberg Rassy 31 Spear 30 Robber 3 Victoire 1044 Victoire 933*180 Victoire 933*180 Friendship 35 Mzw Etap 38i Oceanis 28 Aphrodite 40 Dufour 24

Rating 94 102 105.5 102 104 109 96 99 99 97 93 109 92 111

ZEILKLEDING …te kust en te keur!

Geopend: dinsdag t/m vrijdag vanaf 10:00 uur, zaterdag vanaf 9.00 uur, koopavond donderdag

HERMAN LIEVEN ZEILKLEDING Oostwal 6 5211 RC ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6131763 Fax: 073-6130786

info@lieven.nl PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

33

DE STARTACCU

De startaccu als best benutte accu Als uw accucapaciteit te krap is voor een lange tocht, ver van het stopcontact, denk dan eens aan de accumanager.

P.Stoelinga

D

e startaccu is ronduit de slechtst benutte accu aan boord. We starten er de motor mee en vervolgens laden hem onmiddellijk met de dynamo in no time weer vol. Hoe kunnen we nu die niet benutte capaciteit van de startaccu gebruiken ten behoeve van het boordnet, zonder dat we het risico lopen onverwacht de motor niet meer te kunnen starten?

De accumanager, 34

Door intelligent energiebeheer met behulp van de zogenaamde accumanager is dit mogelijk.

Dat werkt zo: De start- en boordaccu’s worden door middel van een relais parallel geschakeld op commando van de accumanager. Er brandt dan een groene led op het statuspaneeltje. De accumanager houdt permanent de toestand van de met het boordnet verbonden accu’s in de gaten. Hij proeft als het ware de spanning van de parallel geschakelde accu’s. Doordat er stroom afgenomen wordt daalt de spanning geleidelijk. Is die 12,2 Volt geworden dan zijn de accu’s voor 40% ontladen. De accumanager schakelt nu het relais uit en ontkoppelt daarmee de startaccu van het boordnet. Op het statuspaneeltje dooft nu de groene led en de oranje led licht op. De startaccu blijft nu standby met 60 % van zijn lading totdat de motor gestart wordt.

De stroomafname van het boordnet komt nu verder uit de boordaccu’s en de spanning zal daardoor langzaam tekening Maarten van der Hout blijven dalen. De accu-

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

manager blijft “proeven” en als de spanning tot 12 volt is gedaald zal de oranje led doven en een rode led oplichten ten teken dat er geladen moeten worden.

Een akoestisch alarm behoort ook tot de mogelijkheden. De startaccu bezit dan nog steeds 60% van zijn lading, voldoende om de motor vlot te starten, zodat de boordaccu’s weer geladen kunnen worden. Laden kan natuurlijk ook met de acculader.

In eerste instantie zullen alleen de boordaccu's geladen worden. De startaccu is immers nog steeds ontkoppeld. Als nu de spanning van boordaccu’s is opgelopen tot 12,2 volt, zal de accumanager het relais activeren en de startaccu weer parallel schakelen, zodat ook die geladen wordt. De voortgang van dit proces wordt aangegeven door de led’s op het statuspaneeltje.

Kort samen gevat zijn de voordelen: - de capaciteit van het boordnet wordt uitgebreid met 40% van het aantal ampère-uren van de start accu, - er is geen diodebrug meer nodig en - het is eenvoudig in de bestaande installatie aan te brengen.

De accumanager, zoals hier beschreven, is geïntegreerd in acculaders van de firma Proosten Electronics. Ik kan de accumanager echter ook separaat leveren, zonodig aangepast aan de specifieke situatie bij u aan boord.

SUNSHINE'S DILEMMA

Sunshine’s dilemma De oplossing

af. Nemen de wolken in omvang toe en wordt afstand ertussen groter, dan zullen vlagen en luwtes elkaar om de 15 minuten aflossen.

Cisca Goedhart ANTWOORD 1: Onder een wolk stijgt de lucht op, wat betekent dat de wind wat zal afnemen (zie figuur 2). Het is dus beter niet onder een wolk terecht te komen. Bovendien krimpt de wind iets; het krimpen van de wind kan een gunstige slag opleveren.

Zorg dat u richting de stuurboordzijde van het veld vaart (stuurboordslag).

ANTWOORD 3: Zodra de wolk is uitgegroeid tot een bui wordt de situatie totaal anders. De eerste neerslag - en een gedeelte van de neerslag gedurende enkele volgende minuten - verdampt in de droge lucht.

Omdat verdamping energie kost daalt

ANTWOORD 2: Tussen de wolken in heeft u te maken met dalende lucht. In hogere luchtlagen is de windkracht groter dan in lagere luchtlagen. Deze twee factoren zorgen voor een toename van de windkracht ter hoogte van het aardoppervlak. In onstabiele situaties is dit effect nog groter dan in stabiele situaties.

In hogere luchtlagen heeft de wind minder last van wrijving, wat ook invloed heeft op de windrichting. Naarmate de wind dichter bij het aardoppervlak komt neemt de wrijving toe waardoor de wind krimpt. Tussen de wolken in ondervindt de lucht minder wrijving dan onder de wolken, zodat de wind hier 10 à 20 graden ruimt. Zorg dat u tussen de wolken door naar de linkerkant van de baan vaart (over bakboord). Zo heeft u het meeste profijt van deze windschiftingen.

Zie figuur 2.

De vlagen en luwtes wisselen elkaar bij kleine wolken ongeveer elke 5 minuten

Wind Wind: NW NW

onder een wolk de temperatuur. De afkoelende lucht wordt zwaarder en daalt met de neerslag mee. Dit gebeurt echter niet zo geleidelijk als bij een “droge wolk”. In een regenbui daalt de lucht sneller en waaiert deze alle kanten op.

Dit heeft u vast wel eens ervaren: voor een bui uit zijn er opeens vlagen met koude lucht. Bij een flinke bui kan deze windvlaag de gangbare wind tijdelijk overstijgen. Meestal hebben we alleen met een winddraaiing te maken. Afhan-

Bui

Hoe meer naar NW-zijde: tel op krachtvectoren wind.

Resultaat: zwakkere wind.

NO-zijde: tel op vector wind en vector windvlaag uit bui.

Resultaat: gekrompen wind.

Hoe meer naar ZO-zijde: tel op krachtvectoren wind.

Resultaat: sterkere wind.

ZW-zijde: tel op vector wind en vector windvlaag uit bui.

Resultaat: geruimde wind. figuur 3 kelijk van de windrichting is deze dan ook te gebruiken. In onze situatie met noordwestenwind zal de wind aan de zuidoostkant van de bui het sterkst zijn.

Aan de zuidwestkant van de bui is de wind geruimd; aan de noordoostkant van de bui is de wind gekrompen. Zie figuur 3.

NNW NNW

Gradient wind (500 - 1500 meter hoogte) is NNW Aan het wateroppervlak is de wind circa 15 graden gekrompen: NW Bij dalende beweging: vlaag.

Deze is ruimer dan de grondwind, dus: OPLOEVEN!

Ten slotte blijkt dat bovenstaande in de praktijk zeer moeilijk te gebruiken is. Het is moeilijk in te schatten waar u zich precies bevindt ten opzichte van de vlagen en de luwtes. Het is dus noodzakelijk om dit veel te oefenen.

Bent u een doorgewinterd toerzeiler, dan kunt u met bovenstaande toch flink wat tijdwinst boeken tijdens een kruisrak. Zit u midden in een wedstrijd, dan kan het verschil beslissend zijn.

figuur 2

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

35

VERSLAG ALV 3 NOVEMBER 2001

ALV, 3 november 2001

Verslag van de Algemene Ledenvergadering PZV te Son.

Aite de Jong

E

r zijn 34 leden aanwezig en er werden 14 afzeggingen ontvangen, lijst verkrijgbaar bij de secretaris.

1. OPENING Mededelingen De voorzitter heet iedereen van harte welkom en verzoekt de nieuwe aanwezige leden zich voor te stellen. Eric Wuite, Boudewijn Lacroix en Huug Schenkel stellen zich voor.

Ingekomen stukken Bedankt voor lidmaatschap: John Lippinkhof, Pieter van de Avoort, Matthieu Vrolijks, Dick en Ria Nieuwenhuizen.

Harry Dams, geen zeezeilen meer i.v.m. te hoge verzendkosten.

Uitnodiging huwelijk Yvonne Verschure en Dico van Ooyen.

Marie-Jeanne te Veldhuis: informatie lezing Zuid Oost Engeland.

2. VERSLAG ALV VAN 4 APRIL 2001 Het verslag van de Algemene Ledenvergadering van 4 april 2001 wordt goedgekeurd.

3. PENNINGMEESTER De penningmeester heeft een sluitende begroting, n.l. 0,00 gulden. In voorgaande jaren is er wel iets ingeteerd op het vermogen, maar in 2001 zal het vermogen weer groeien. Daarnaast staat de 9000 gulden opbrengst van het verkoop van de kleding van Team Philips.

Voor de lezing van Pete Goss is hiervan ruim meer dan de helft weer uitgegeven. Het restant wordt gereserveerd voor een bijzondere activiteit. De voorzitter vraagt de leden te komen met suggesties. De penningmeester komt vervolgens met een voorstel om de con-

36

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

tributie vast te stellen op 30 euro. De vergadering gaat hiermee akkoord.

4. WINTERCOMMISSIE Omdat Yvonne Laauwen een jaar afwezig is, krijgt haar vervanger Wim de Roode het woord.

Het winterprogramma is als volgt: 10 november: bezoek werf en zeilmakerij in Kats. Wim verzoekt een ieder die zich heeft opgegeven voor het weekend naar Kats en toch verhinderd blijkt te zijn, zich bijtijds af te melden, zodat anderen de plaats kunnen overnemen.

21 november: tochtplanning Ramsgate 29 januari, 5 en 19 februari: drie avonden meteo door Arend Jan Klinkhamer en Louis Richard.

Lidia beveelt enkele titels van boeken aan (worden gepubliceerd in Zeezeilen) ter voorbereiding op deze avonden. Sinterklaas zou een hint kunnen krijgen.

14 februari: Hans Stevens vertelt over zijn tocht over de Franse kanalen en Piet Dijkema zal verslag doen over zijn zeiltocht naar St. Petersburg.

9 maart: bezoek aan Sikkens, onderhoud schepen.

November: praktijkdag sleutelen als vervolg op het vorige bezoek aan Vetus.

5. ZOMERCOMMISSIE Harry van Leeuwe kijkt voor de laatste keer als bestuurslid en voorzitter zomercommissie terug op het afgelopen seizoen. Van een succesvolle Ramsgate tot een zeer goed bezocht eindejaarsweekend. De formule van de zomercommissie: Voor de leden - door de leden! is goed aangeslagen. Het gevolg is geweest dat de instructieweekenden zeer goed bezet zijn geweest. Aan het weekend georganiseerd door Ab Pasman over zeiltrim en boothandling hebben vijf goedgevulde boten meegedaan, terwijl het manouvreerweekend, georganiseerd door Maarten Van Herk, de belangstelling genoot van zes boten met opvarenden. De 48-uurstocht is mager.

Het percentage deelnemers is weliswaar met 100% toegenomen, maar na enige uitleg blijkt het aantal boten van 1 naar twee te zijn gegaan. Het lijkt een activiteit die goed past binnen de doelstelling van de PZV, maar toch blijft er te weinig belangstelling. Het Antwerpenweekend is formeel afgeblazen (windkracht 8) maar er zijn toch boten die dat weekend individueel gevaren hebben.

Het eindejaarsweekend had, wat betreft de wedstrijd, een puzzelachtig karak-

ter. De finish was niet voor iedereen even duidelijk en was zeker in strijd met de wedstrijdreglementen. Het Ijselmeerweekend, wat oorspronkelijk in de planning stond, is niet doorgegaan.

Concluderend: het was een zeer succesvol jaar met een goede formule.

Volgend jaar zullen er nieuwe ideeën moeten komen met nieuwe trekkers die de nieuwe plannen gaan verwezelijken.

Boudewijn Lacroix houdt een pleidooi voor meer weekenden met een instructief karakter.

Johan Kortas vindt dat er na een instructieweekend een herhaling zou moeten komen. Door meer continuïteit creëer je een opleidingssfeer.

Henk Koning stelt een "kommer en kwel" weekend voor over ongevallen op zee. Harry geeft aan dat zo'n weekend veel voorbereiding kost in tijd en organisatie. Lidia Roesink meldt dat er in Kats een draaiboek klaar ligt van het aldaar door haar georganiseerde weekend. Een ander voorstel is het afhuren van een zwembad en dan oefenen met zeilpak, laarzen, reddingsvlot e.d.

6. ZEEZEILEN EN COMMUNICATIE Docus Heringa krijgt het woord en vertelt dat Zeezeilen als vanzelf rolt. Helaas is het wat teveel éénrichtingsverkeer.

Voornamelijk worden er stukjes geschreven op uitnodiging van de redactie. Er zou wat meer initiatief uit de lezers kunnen komen. Jan de Vin merkt op dat de aanpak van bevordering tot meer activiteit van de leden een verantwoordelijkheid is van het bestuur. Op de vraag van Paul van der Kamp hoe de leden reageren op de vraag om een bijdrage te leveren, antwoord Docus positief. Er is in de vereniging een goede cultuur om medewerking te verlenen aan activiteiten wanneer er een beroep op je wordt gedaan. Docus vraagt wederom de aandacht voor foto's en illustraties die het geschrevene kunnen verlevendigen. Lidia doet vervolgens een oproep om, indien je een leuk nautisch evenement weet dat zal plaats vinden, dit vooral aan iedereen te laten weten. Laat het in Zeezeilen zetten.

Communicatie Ron van Dootingh vraagt hoe het met de website staat.

Docus vertelt dat er in het bestuur over gesproken is en dat daar een discussie heeft plaats gevonden over de doelstelling van de website. Een website aller-

VERSLAG ALV 3 NOVEMBER 2001

eerst voor de vereniging met daarbij een etalage naar buiten, of een site om naar buiten toe aan de weg timmeren met een besloten gedeelte, alleen toegankelijk voor leden. Jan de Vin informeert waarom deze vraag niet aan de vergadering wordt voorgelegd. De voorzitter legt uit dat het vervolg door tijdgebrek is blijven liggen. Hij zegt toe in de volgende ledenvergadering met een voorstel over de website te komen.

Ger de Koning heeft kopij aan de redactie van Zeezeilen gestuurd en vraagt of er overleg met de auteur kan zijn indien zijn of haar stuk wordt geredigeerd of indien er in wordt gesneden. Docus biedt zijn excuses aan en zegt dat niet altijd alles op superrolletjes loopt. Dit ontlokt aan Jack van Tuyl spontaan de opmerking: "Blij dat er ook eens iets misgaat!"

7. BESTUURSVERKIEZING Tegen Peter Slikkerveer zijn geen tegenkandidaten gesteld. Daarom nemen de voorzitter en het bestuur afscheid van Harry van Leeuwe als voorzitter van de zomercommissie. Ab roemt de goede trend die de zomercommissie het afgelopen jaar heeft ingezet. Hij dankt Harry voor zijn bestuurlijke aktiviteiten en hoopt in het opleidingscircuit nog dikwijls gebruik van zijn kwaliteiten te kunnen maken. Harry ontvangt de bekende PZV vlag met de rode bies en vertrekt onder applaus vanachter de bestuursta-

fel. Peter Slikkerveer neemt zijn plaats in en wordt door de voorzitter verwelkomd met de profielschets waarin, oh wat een toeval, hij precies past. Leeftijd, instructeursbloed, enthousiasme, een ervaren zeiler en bovenal langer dan één jaar lid.

8. RONDVRAAG Peter Veger krijgt het woord en doet verslag van het ledenbestand. In jan 2000 hadden we 238 leden, in jan 2001 totaal 247 en in jan 2002 zullen we 252 leden hebben. Naast 24 nieuwe leden en 17 afzeggingen worden er drie leden geroyeerd. Hij legt uit dat deze leden, ondanks alle mogelijke moeite niet meer te traceren zijn. Verder merkt hij op dat meer dan de helft van het aantal leden langer dan 10 jaar lid is. Conclusie: we worden ondanks de aanwas van nieuwe en jongere leden gemiddeld ouder. Van ruim 250 leden zijn er 215 per e-mail bereikbaar.

Johan Kortas vraagt of de toegankelijkheid van het ledenbestand, b.v. via e-mail alle gegevens verspreiden, de mutaties en veranderingen in het ledenbestand niet ten goede zou komen.

Ab antwoord dat hier niet toe is besloten op grond van gegevensbescherming en ook een bescherming tegen een snelle virusverspreiding. De leden hebben een smoelenboek waarin de gegevens staan.

Jan de Vin blijkt geen smoelenboek te hebben. De originele versie is op, maar hij krijgt ter plekke een kopie overhandigd. Het voorstel om na een "herkenbaarheidsaktie" met behulp van het geld van de Pete Gossaktie een nieuw smoelenboek te maken wordt afgewezen. Eénmaal in de tweeënhalf jaar komt er een nieuw smoelenboek en daar is dat geld niet voor bedoeld.

Stef Spijkerman vraagt aandacht voor het captainsdinner tijdens de Ramsgate. Hij vertelt over gifgroene erwtjes, vreemdkleurige stukken vlees(- of kip?) en vraagt zich af op bij de bereiding van het toetje wat ruim met de azijn is omgesprongen. Duidelijk een aandachtspunt.

Wim de Roode geeft aan dat na het vertrek van Peter Slikkerveer naar het bestuur er een vacature is ontstaan in de wintercommissie.

Jan de Vin geeft een tip om op dit moment geen nieuwe Autohelm 4000 te kopen omdat er een nieuwe versie op komst is in een zwaardere uitvoering, n.l. geschikt voor schepen tot 8,5 ton.

Jack van Tuyl vraagt zich af of het kooiengeld van de Ramsgate nog voldoende is. Ab antwoordt dat in het algemeen voor alle aktiviteiten geldt dat het budget de activiteit moet dekken.

De voorzitter dankt iedereen voor de aanwezigheid en sluit de vergadering.

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

37

MONSTERROL EN COLOFON

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Jan Klinkenberg Jos van der Weele Adri Visser Eric Wuite Ruud Heezemans

Rapelenburglaan 2, 5654 AR Eindhoven Rapelenburglaan 2, 5654 AR Eindhoven Kosmoslaan 23, 5632 AT Eindhoven Hermelijnlaan 3, 5691 ES Son Egge 15, 6581 VL Malden

ADRESWIJZIGINGEN Ate Vogelsang Heelderpeel 30-32, 5097 NL Heel Een ieder die verhuist, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

040-2525051 040 2525051 040-2419844 06-52026952 024-3585692

jan.klinkenberg@iae.nl jos.design@iae.nl ericwuite@hotmail.com Ruud.Heezemans@Philips.com

0653742310

UPDATE E-MAILADRESSEN Een nieuwe lijst wordt in december verzonden aan allen waarvan het e-mail adres bekend is bij de ledenadministrateur, WIJZIGINGEN BOTENLIJST Eigenaar Naam boot Thuishaven Opmerkingen Klaas Rooijens Brighid Dintelsas Aphrodite 40 Adri Visser Vanadjo Bruinisse Najad 361 Een ieder die van boot of ligplaats wisselt, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

GEEN LID MEER Dick en Ria Nieuwenhuijsen, Pieter v.d. Avoort, Matthieu Vrolijks

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR Ab Pasman, voorzitter Aite de Jong-Ruben, secretaris Martin Droogh, penningmeester Yvonne Laauwen, winteractiviteiten Harry van Leeuwe, zomeractiviteiten Docus Heringa, Zeezeilen

Vondelstraat 25 Het Laar 31 Stationsstraat 62 Loderstraat 34 Wal 10 Acacialaan 10

5691 XA Son 5551 ZC Dommelen 5461 JW Veghel 5652 NS Eindhoven 5501 HK Veldhoven 3911 GD Rhenen

LEDENADMINISTRATIE, INFORMATIE LIDMAATSCHAP, BOOTADMINISTRATIE Peter Veger Prins Hendriklaan 18 5684 GP Best

0499-472825 040-2070881 0413-352929 040-2480029 040-2544738 0317-615751

ab.pasman@philips.com aite.dejong@hetnet.nl martin.droogh@planet.nl maarten.holdrinet@planet.nl harry.van.leeuwe@philips.com docus.heringa@12move.nl

tel 0499-373994

veger@iaehv.nl

E-MAIL REFLECTOR: pzv@dataman.nl Het medium voor directe berichtgeving naar alle aangesloten PZV-leden, zoals voor distributie van gewijzigde e-mailadressen.

Aanmelden d.m.v. e-mail met inhoud “subscribe” aan pzv-request@dataman.nl, geen subject en geen ondertekening.

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Peter Slikkeveer, voorz.

Ramsgate tocht: Lidia Roesink Arie van der Padt, penn.m.

Henri Boetzkes Paul van der Kamp Zomeractiviteiten: Johan Kortas Haye van der Werf

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvonne Laauwen, voorz.

Jan Vermeulen, penn.m.

Maarten van Herk Arie van de Hoek Wim van Roode, voorz. a.i.

Emile van Thiel

REDACTIE ZEEZEILEN Docus Heringa, voorz. en kopij admin.

Bep Delissen, penn.m.

Willy Delissen Marijke Laauwen, verzending Boudewijn Lacroix Louis Richard Vormgeving: Johan Cranendonk Jan Statius Muller

BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectievelijke rekeningnummers (zie hieronder). Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

GIRO REKENINGEN Bestuur Administratie: Commissie Zomeractiviteiten Commisie Winteractiviteiten Redactie Zeezeilen

girorekening 1621722 giro rekening 3222325 girorekening 4103394 girorekening 2939005 giro rekening 5116862

t.n.v. PZV te Veghel t.n.v. PZV Contributie te Best t.n.v. PZV Zomeractiviteiten te Roosendaal t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Best t.n.v. PZV Zeezeilen te Best

WIJZIGINGEN ADRES OF BOOT Zijn er wijzigingen in Uw adres of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door aan de ledenadministratie. Deze gegevens worden dan ook in de Monsterrol in dit blad opgenomen.

INLEVEREN VAN KOPIJ Kopij (in Word, Arial 9 pt) inleveren bij Docus Heringa, Acacialaan 10, 3911 GD Rhenen, tel. 0317-615751, docus.heringa@12move.nl.

De redactie stelt het op prijs dat u zo veel mogelijk de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen” volgt, welk document is op te vragen bij Docus. De redactie van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen.

De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar het volgende nummer te verschuiven.

38

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

PZV IN KLEUR

De tochten van de Suzanna en de Cher

Suzanna

Cher

Tallinn, Estland

Helsinki

St Petersburg

Stockholm

Gรถta kanaal, Zweden

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001

39

40

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 2001