Zz 2001 1

ZEEZEILEN Schipper en Schip

Jaargang 20 nummer 1, maart 2001

PZV en een dood paard

Krammersluizen

Boordnet

Inhoud

3 3 4 4 9 12 14 15 16 17 18

20 22 25 26 27 30 31 32 34 34 35 36 37 38 39

Redactioneel Docus Heringa Een lintje voor Door Docus heringa Van de Voorzitter Ab Pasman Nieuwe leden de nieuwe leden Schipper en schip Alphons Dr端bers Schipper en haven Henk Koning PZV en een dood paard Jack van Tuyl Ramsgate 2000, Ron van Dootingh in case of doubt, don't Ramsgate: Fons Navarro Drossen of doorgaan Alphons Dr端bers Sunshine's dilemma Wim Braun De Chirurgijn: Louis Richard Een bejaarde Club Van groot naar klein Peter Jan de Vin Krammersluizen Co de Heus Boordrecept Tjebbe Kleijn HW en Range Dover Hans Hermans Het Boordnet Pieter Stoelinga Secretarieel jaarverslag 2000 Wim Laauwen Kanaal 77 Financieel jaarverslag 2000 Martin Droogh Winteractiviteiten Yvonne Laauwen Verslag 2000 Zomeractiviteiten Harry van Leeuwe Verslag 2000, Agenda 2001 Oplossing Sunshine's dilemma Wim Braun Monsterrol Colofon PZV in kleur

Van groot naar klein

2

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur wo 14 mrt za 24 mrt

verschijning Zeezeilen nr. 1 - 2001 theorie en praktijk van dieselmotoren bij Vetus Schiedam wo 4 apr ALV Vestzaktheater Son za 14 apr sluiting kopij Zeezeilen nr. 2 do 26 apr briefing Ramsgate za 19 t/m zo 27 mei Ramsgatetocht za 2 juni verschijnen Zeezeilen nr. 2 do 7 juni napraatavond Ramsgatetocht za 16/zo 17 juni trim- en boathandling za 22/zo 24 juni 48 uurstocht za 26/zo 26 aug manoeuvreerweekend za 22/zo 23 sept eindejaarsweekend

Afscheid van de Calanthe

REDACTIONEEL

D

e overeenkomst tussen Col. H.G. Hasler en Schipper A.M. Drübers is dat ze beiden een Scandinavische volksboot hadden*). “Blondy” Hasler stak met zijn Jester vier maal de Atlantische oceaan over in de Observer Single-handed Transatlantic Race en terug, de OSTAR van 1960 en 1964 terwijl Alphons met zijn Mariken er niet toe gekomen is de zuidelijke Noordzee over te steken tijdens een Ramsgate.

Dat spijt me bijzonder want de Volksboot is een oude liefde. Een scheepje met een geweldige reputatie wat het gedrag in ruw water betreft, eersteklas zeilkwaliteiten en met oogstrelende lijnen waar je vandaag aan de dag niet meer om moet komen. Bijzonder elegant, met een wijnglas-spantvorm en een doorlopende kiel met aangehangen roer. Het onderwaterschip heeft heel gematigde lijnen waardoor het ook onder helling en voor de wind koersstabiel is.

Nu maar hopen dat een PZV’er de Mariken overneemt en er dat mee doet wat er mee gedaan moet worden!

Hasler deed de Jester over aan Michael Richey die er vervolgens de OSTAR’s van 1968, 72, 76, 80 en 84 mee zeilde.

Dus nog eens 10 Atlantische oversteken. Wie gaat er nu voor de Mariken?

Waarom Alphons afstand doet van zijn 764 centimeter esthetiek weet ik niet, maar waarschijnlijk om de zelfde redenen waarom vele anderen groter gaan.

Comfort wordt schijnbaar met groot gemak ingewisseld voor elegance; voor de schoonheid van verhoudingen die gegroeid zijn uit de ervaring van generaties omgang met het water. Doelmatigheid en functionaliteit zijn de buzz woorden

Docus Heringa waarmee het gebrek aan stijl van de gemiddelde comfortcontainer wordt gemotiveerd. Enfin, laten we hopen dat het stijlbloempje Mariken voor ons allen behouden blijft.

Maar er is meer in dit nummer. Zo is de In the Mood definitief vertrokken. Jam-

mer, het was een gezellig schip. Ook de Calanthe staat nu officieel te boek als verkocht. Hier schijnt iets comfortabelers met welvaartsmaten voor in de plaats te komen.

Verder stellen zich in dit nummer acht nieuwe leden voor. Ik hoop dat we kennis met ze kunnen maken op de ALV van 6 april in Son. Traditioneel wordt het eerste nummer van het jaar gevuld met de jaarverslagen van de commissies en het bestuur.

Kijk er eens naar, ze zijn minder saai dan je zou denken. In ieder geval krijg je een overzicht van de activiteiten die je in 2000 hebt laten schieten en waarvan je nu terecht spijt kunt hebben. Wil je volgend jaar minder last van “dat gevoel van jammer” hebben, lees dan nu vooral de “Agenda Zomeractiviteiten 2001” en noteer meteen de data.

Met dit nummer sluiten we ook de discussie over het reilen en zeilen van Ramsgate 2000. We vroegen de vlootvoogd om een finale reactie. Hij en Alphons, zijn assistent, komen tot interessante conclusies. *) Mariken staat te koop, zie elders in dit nummer.

Een lintje voor Door Wie in Son zegt Unicef, zegt Door Kipperman. De Koningin heeft dat gehonoreerd met een onderscheiding, mede vanwege haar grote inzet voor de kinderen van de Emiliusschool.

Docus Heringa

H

et is woensdag 24 januari als Door met een smoes naar het gemeentehuis in Son gelokt wordt.

Niks in de gaten! Tom wel natuurlijk.

Hij weet dat Door daar door de directeur van Unicef gehuldigd zal worden

voor 40 jaar vrijwilligerswerk. En ja hoor, daar staat meneer Franken die Door de gouden Unicefspeld opprikt. Maar dan is daar ook de burgemeester, in vol ornaat. Onverwacht, ook voor Tom, memoreert hij behalve Door’s werk voor Unicef, ook haar inzet gedurende 30 jaar voor de meervoudig gehandicapte kinderen van de Emiliusschool. En daar hoort een lintje bij. Door wordt Lid in de Orde van Oranje-Nassau!

Door en Tom, van harte onze gelukwensen!

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

3

VAN DE VOORZITTER

V

Van de Voorzitter

aak heb ik het hier gehad over Team Philips. Helaas is het project een te vroege dood gestorven. De zeer innovatieve catamaran drijft al of niet in stukken ergens rond in de Noord-Atlantische oceaan. Of hij ooit terug gevonden wordt is de vraag. Indien dat gebeurt is het zeker bij toeval.

Zoeken is niet mogelijk. De vermoedelijke positie is te ver van land en de oceaan te groot. Wat is er fout gegaan? Lag het aan het ontwerp? Is er bij de bouw meer misgegaan dan het probleem met het afbreken van één van de rompen alleen? Jammer is het zeker. Als er niet de druk van the Race was geweest was het wellicht heel anders gelopen en had het schip wellicht te zijner tijd vele interessante prestaties kunnen leveren.

Ik zou trouwens Pete Goss nog graag eens willen spreken over zijn ervaringen van het laatste jaar. Als er zich een mogelijkheid voordoet of als we een sponsor kunnen vinden zal ik niet nalaten hem opnieuw voor een lezing uit te nodigen. Overigens zijn de andere deelnemers aan the Race ook niet zonder problemen. Op moment van schrijven (20 januari) zijn er al twee uitgevallen of kansloos door averij.

In het December nummer heb ik al aangegeven dat elektronische communicatie en het zomerprogramma dit jaar de speciale aandacht hebben. Sinds 1 ja-

nuari worden convocaties en andere mededelingen ook per e-mail verstuurd.

In december hebben we nog een extra aantal e-mail adressen bij elkaar gesprokkeld, waardoor nu meer dan de helft (140) van de leden per e-mail bereikbaar zijn. Voldoende om zo’n stap te

Ab Pasman maken. Nog niet voldoende om de post te vervangen natuurlijk. Voorlopig doen we het even naast elkaar. De website vordert ook. Naast Peter Veger die al veel voorbereidend werk heeft gedaan heeft Docus Heringa inmiddels een opstartcommissie geformeerd. Het doel is om de website op de komende ALV te introduceren.

Meer zeilen in het zomerprogramma.

Wat betekent dat eigenlijk. Met een vereniging van 250 leden betekent dat voor mij dat de zeilactiviteiten in de zomer

honderd deelnemers hebben. Ramsgate en EJW niet meegerekend. Een paar meer dan de 25 van vorig jaar. 100 deelnemers betekent 4 tot 6 evenementen. Misschien niet bereikbaar in één jaar. Maar in twee jaar moet het toch kunnen. De plannenmakerij is in volle gang. Aan de hand van de binnengekomen reacties op het artikel in het December nummer maakt de commissie nu haar plannen. Vanaf maart kunt u intekenen op de te organiseren evenementen.

Ik heb de commissies beloofd hier ook iets te zeggen over de slordigheid waarmee soms omgegaan wordt met aanmeldingen voor activiteiten. In het decembernummer vroeg de Ramsgate commissie daar al aandacht voor. Ook ten aanzien van de Krammer excursie is het e.e.a. niet helemaal goed gegaan.

De deelname aan deze activiteit was gelimiteerd. Desalniettemin verschenen 10 personen gewoon niet en blokkeerden daarmee 10 medeleden die buiten de limiet van 60 waren gevallen. Dus nogmaals een oproep voor zorgvuldigheid bij aanmelding. En mocht er iets tussen komen meld het dan svp per omgaande.

Ik hoop velen van jullie op de ALV te zien.

Nieuwe leden M

Liefst acht nieuwe leden stellen zich aan U voor. Het zijn in willekeurige volgorde: Iacob Hudig, Martien van Mil, Rob van Oeffelen, Huub Mol, Han Stevens, Pascal Lambers, Philip Beekman en Jack Emans.

Iacob Hudig 4

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

ijn naam is Iacob Hudig. Ik ben 31 jaar en woon in Amsterdam.

Via Docus Heringa en Ferrand Hudig ben ik lid geworden van de PZV. Zeilen doe ik, zij het met niet al te grote regelmaat, van jongs af aan.Totdat Docus en Ferrand samen de Suzanna kochten zeilden we op vakanties op schepen van anderen. Op die schepen heb ik dan ook leren zeilen. Bij de PZV hoop ik ook nog veel te leren. Ik ben tot nog toe één keer met de PZV naar Engeland gevaren. Dat was in 1999. Op het Palaver vond ik het buitengewoon spannend om te horen hoe de meningen uiteen liepen. Mijn voorkeur gaat uit naar het maken van iets langere toch-

ten. Het wachtlopen bevalt mij erg goed.

Een uur of tien slapen per etmaal kan eigenlijk alleen op een schip op zee.

NIEUWE LEDEN

Martien van Mil

V

an Docus kreeg ik het verzoek om mij kort te introduceren in Zeezeilen. Dat verzoekje ging vergezeld van “enkele richtlijnen” voor het schrijven. Bestudering van die richtlijnen was zeer leerzaam. Ik zal ze, ook in mijn dagelijkse werk, zeker toepas-

sen. Mijn werkgever ontkomt dan niet aan het toekennen van een flinke gratificatie vanwege de sterk toegenomen kwaliteit van mijn schriftelijke productie.

Ik ben ruim 50 jaar geleden geboren op de zandgronden in Noord Limburg en heb van thuis uit niets mee gekregen wat met water en/of zeilen te maken heeft. Ik heb nooit aan zee of zeilwater gewoond en ik ben niet werkzaam bij Philips. Vanwaar dan toch het zeilen.

Eenvoudigweg door een vriendin die wel iets van zeilen wist. Zij troonde mij een aantal jaren geleden mee naar Griekenland om samen in een flottielje mee te zeilen. Dat beviel uitstekend en hebben we een jaar later nog eens herhaald.

Die beste vriendin heeft inmiddels een beter deel van de wereld, te weten de Cariben, opgezocht. Twee jaar geleden heb ik als opstapper enkele weken in dat gebied gezeild. Het is daar werkelijk fantastisch met plekken, die het begrip “Bounty stranden”, alle eer aan doen.

Naast een dagje zeilen met Wim Braun en een aantal keren met Mees Dekker houdt daarmee mijn zeilervaring op. Via Mees ben ik ook in aanraking gekomen met de PZV. Want in de gemeente Son en Breughel, waar Mees wethouder is met onder meer financiën in zijn portefeuille probeer ik die middelen in goede banen te leiden. Samenvattend: Ik vind zeilen erg leuk; heb er nog maar weinig ervaring mee en hoop in de toekomst, mede via de PZV, er nog veel te leren en er vele mooie momenten aan te beleven.

Rob van Oevelen

I

n kort bestek wil ik, Rob van Oevelen, het volgende over mezelf kwijt. Ik ben een echte Brabander. Niemand in mijn familie is, voor zover ik het kan overzien, ooit verbonden geweest aan het ruime sop. Tijdens mijn studietijd kwam ik op het idee om naar de zeevaartschool te gaan. Het werd het Maritiem Instituut De Ruyter in Vlissingen, waar ik als Stuurman GHV afstudeerde.

Wie denkt dat op zo’n instituut een bepaald soort mensen afkomt, komt bedrogen uit. Er zat een gemêleerd gezelschap van serieuze jongens tot echte raddraaiers. Ik denk dat ik tot die laatste categorie werd gerekend.

Wat me in het varen aantrok was het voortdurend onderweg zijn van A naar B en het ontdekken van nieuwe omgevingen en al wat daarbij hoort. Mijn leukste zee-ervaring was de tijd dat ik als stagiair op de Willemskerk voer. Dat was één van de schepen van Mammoet, een dochter van Nedlloyd. Daar had ik met-

een een wereldreis van 7 maanden te pakken. Het schip had twee diepgangsmerken en dat maakte het ook mogelijk om ondiepe havens aan te doen in de vreemdste uithoeken van de wereld. Na een aantal jaren varen besloot ik over te stappen naar een walbaan. Mijn vrouw leerde ik later kennen en inmiddels zijn wij de trotse ouders van 3 meiden. We wonen nu aan de rand van Veldhoven.

Ik werk sinds april 2000 voor Philips EMT, het tegenwoordige Assembléon.

Daar leerde ik Haye van der Werf kennen die vaak smeuïg over zijn zeiltochten met de PZV vertelde. Ik wilde ook wel eens een reisje meemaken en vroeg hem hoe dat in zij werk ging. Mijn eerste ervaring na mijn aanmelding als lid, in Son in het Vestzaktheater vond ik zeer plezierig; als de sfeer bij PZV altijd zo is, dan teken ik ervoor. Dat verhaal van de spreker, die met weinig nautische ervaring naar Levkas ging, was gewoon te gek.

Af en toe trekt de zee me nog en dan zou ik best wel weer een tijdje onderweg willen zijn. Mijn gezinssituatie laat dat echter niet toe. De PZV lijkt mij echter een prima alternatief. Zeilervaring heb ik nauwelijks; ik mocht wel eens met de oom van mijn vroegere vriendin mee en op tochtjes over de Maas; daar bleef het zo’n beetje bij. Toch denk ik dat ik me bijzonder nuttig kan maken aan boord, bijv. als navigator of als iemand die helpt de boot op te knappen, winteren zomerklaar te maken.

I

Huub Mol

k ben geboren in 1950 te Waalre. Alhoewel een van mijn grote passies auto’s is (het is ook mijn broodwinning!) is het zeilen de laatste 20 jaar de grootste hobby geworden. In mijn jeugdjaren huurden we wel eens een BM en ook ben ik een keer op zeilkamp geweest. Het water trok. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een sportieve boot. Het werd een Oceaan 22 uit Ossendrecht, waar ze gebouwd werden.

Vanuit Dintelsas, nog met werkende sluis en open water, toen mijn eerste zeiltochtjes gemaakt met mijn broer, daar ik zelf nog nauwelijks zeilen kon. In de eerste zomer van dat jaar vertrokken we ’s nachts om één uur vanuit Zierikzee. Op de stroom mee, want veel wind was er niet. In de verte de vele lichten van Neeltje Jans en zo naar buiten richting Belgische kust tot aan Boulogne.

Met zo’n lichte boot met buitenboordmotor kon dat nog net. Na enige jaren een Loper gekocht. Die zette flink meer door in harde wind. Vanuit Lelystad en later vanuit Noordschans vele tochtjes gemaakt. Ook voer ik regelmatig alleen.

Later met een stalen S-spant, een Kustvaarder 4, met het gezin ook enige va-

kanties doorgebracht. Sinds zes jaar hebben we geen boot meer, maar we huren wel eens. De pegulanten waren nodig voor de aankoop van een onderkomen in Eindhoven. Na getipt te zijn PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

5

NIEUWE LEDEN

door buurman Co de Heus heb ik mij aangemeld als lid van PZV om toch ook eens mee te kunnen zeilen op het zoute water. En ik zal graag aan de activiteiten die er zijn, voor zover dat voor mij in te plannen is, deelnemen.

Hans Stevens

H

oe ik aan mijn passie voor zeilen ben gekomen weet ik nog altijd niet. Als geboren Limburger zou je eerder denken aan bergbeklimmen, walsen en vlaai bakken. Hoewel er in mijn familie van moederskant, die uit Groningen komt, een verhaal de ronde doet dat een van mijn voorvaderen nog op een vrachtzeilschoener geschipperd

heeft. Toen ik als jongen van een jaar of dertien bij mijn tantes in Groningen logeerde, fietsten we wel eens naar het Zuidlaardermeer, waar toen al zeilbootjes verhuurd werden. Ik mocht een keer met iemand meevaren en was toen gelijk verkocht. In Heerlen lagen de mogelijkheden niet voor ’t opscheppen, erger nog, ze waren er gewoon niet. Het varen bleef een tijd lang beperkt tot ‘t meevaren als opstapper tijdens vakanties met vrienden. In 1972 kon ik mij, zij het met moeite, veroorloven om een bouwpakket van een Waarschip kwarttonner aan te schaffen. De bouwplaats bouwde ik met sloophout, gekregen en geleende spullen, clandestien tegen mijn huis aan.

Je kon van de keuken uit zo de romp zien liggen. Normaal aan tafel eten was er daarna niet meer bij. Mijn toenmalige vrouw schoof de prak gewoon door ‘t keukenraam de “werf” binnen. Als er vrienden of belangstellenden op bezoek kwamen dan kregen ze gelijk een stuk schuurpapier in de hand geduwd. In oktober begon ik met de bouw en in juni daaropvolgend was het schip klaar. Een zelfgebouwde trailer bracht de boot naar een kraan. Met dit Waarschip ben ik in de schoolvakanties zowat heel Nederland doorgevaren. Van de Roermondse plassen tot aan de Friese meren, van 6

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

de Zeeuwse wateren tot het IJsselmeer .Door mijn 1,88 m lengte begon ik pijn in mijn rug te krijgen en ging ik na een jaar of drie op zoek naar iets comfortabelers. Dat vond ik op de Hiswa bij Jan Dekker namelijk een Defender 32, destijds een van de weinige schepen die als casco geleverd konden worden. Na een jaar bouwen ging ik, de boot half af, toch varen ( met kampeerspullen). Na nog een jaar ploeteren konden de zoete en zoute wateren verkend worden. Een examen kustnavigatie werd toen afgerond met een tocht van een week naar Harwich en dan de Orwellriver. In 1981 maakte ik een tocht vanaf Kampen (toenmalige ligplaats) -Zeeuwse wateren -Noordzee - Waddenzee - IJsselmeer - Kampen. In 1983 een tocht van Kampen - Vlieland - Tyboron - Lymfjord - Oostzee - Kielerkanaal - Helgoland - Vlieland - Kampen. In 1987 de sluizentocht (zoals ik hem noem) van Kampen -Maas - Canal de l’est - enz. naar de Middelandse zee. Overwinteren in Grau d’Agde en de winter daarna op Ibiza, dan naar Rovinj in Joegoslavië. Na drieëneenhalf jaar de boot weer teruggehaald naar Nederland. In het tijdschrift Zeilen vond ik een artikel over de PZV en heb me vervolgens als lid aangemeld. Ik heb altijd wel plaats voor bemanning. Alleen varen is wel avontuurlijk maar een mens wil toch ook wel eens een andere mening horen niet? Ik ben een rustige zeiler die risico’s zoveel mogelijk vermijdt, gesteld is op gezelligheid en zeker op humor en die als iets makkelijk kan geen moeilijkheden op z’n hals haalt om de “blits uit te hangen”. Als je een gele boot tegenkomt die op z’n romp een aria uit de Zauberflote in notenschrift heeft staan dan praai maar even.

Tussen haakjes, mijn e-mail adres is stevens229@zonnet.n

thousiast, recreatief zeiler als ik, bleek PZV een vereniging waar ik me prima thuis zou voelen. Het PZV lidmaatschap

werd weer actueel toen we afgelopen najaar een zeilboot kochten, waar mijn vrouw, Pien van Thiel en ik samen met onze twee dochters Sophie (5) en Babette (3) het komend zeilseizoen van gaan genieten. Vooralsnog verheug ik me op de aankomende PZV activiteit bij Vetus in Schiedam.

Philip Beekman

N

a mijn studie bedrijfskunde heb ik enkele jaren bij een organisatieadviesbureau gewerkt. Daarna 17 jaar bij Fokker en inmiddels bij Philips Componenten. Mijn vrouw Mariette en ik zijn al heel lang toerzeilers. Na jaren

Pascal Lambers

O

ngeveer anderhalf jaar geleden werd ik door mijn zwager Emile van Thiel uitgenodigd een PZVochtend bij te wonen over brandveiligheid aan boord. Het bleek achteraf niet alleen een leerzame ochtend te worden, maar ook een buitengewone plezierige kennismaking met PZV en haar leden. Na later nog een PZV activiteit te hebben bijgewoond werd het duidelijk. PZV bestaat uit gelijkgezinde bannelingen die, verstoten van water in hun onmiddellijke omgeving, op een hele ontspannen en ongedwongen manier met de zeilsport bezig zijn. Voor een en-

aan de plassen te hebben gewoond, in het “groene hart”, wonen we nu al weer vijf jaar in Eindhoven. Daar bleek onze drang naar water niet te stuiten en besloten we tot de aanschaf van een kajuitzeiljacht. Hiermee hopen we veel leuke tochten te maken. Onze ervaring op zee beperkt zich nog tot een enkele oversteek naar Engeland en een paar weken Griekenland. Maar op den duur willen we toch grotere tochten gaan maken. Daarmee verschuiven wij onze buitensport belangstelling wat meer van winter naar zomer en van hoog naar laag, want want tot nu toe maakten we

NIEUWE LEDEN

vele toerskitochten. Wat onveranderlijk blijft: goede voorbereiding, navigeren, een zijn met de natuur, werken met de elementen, verantwoord risico’s nemen en genieten.

van heb gemaakt. Deze tocht was voor mij erg leerzaam, omdat mijn ervaring zich tot dusverre beperkte tot het zeilen op het Markermeer met mijn Domp 740 en ik dus nog niet op getijdenwater ge-

Jack Emans Sinds enkele jaren woon ik te Maasbracht met mijn vrouw Saskia, waar ik al 12 jaar mee getrouwd ben.

Mijn beroep is timmerman. Naar aanleiding van een artikel over PZV in het maandblad “Zeilen” werd mijn interesse gewekt voor deze vereniging. Mijn eerste kennismaking met de leden van PZV was tijdens het vierde lustrumfeest te Grou, dat overigens optimaal verzorgd was. Hierbij dan ook nog mijn complimenten aan de organisatoren. Dit weekend resulteerde in een uitnodiging om mee te gaan met een tocht naar Antwerpen, waar ik dan ook dankbaar gebruik

hou me dan ook aanbevolen voor schippers die een helpende hand kunnen gebruiken op verre tochten. Na voldoende ervaring te hebben opgedaan is de planning zelf een zeewaardige boot aan te schaffen, zodat ik niet enkel als opstapper, maar ook als schipper kan deelnemen aan de activiteiten binnen deze vereniging. Na mijn eerste indruk tijdens het feest in Grou heb ik een positief gevoel bij PZV. Ik hoop dan ook dat deze vereniging mij veel zeilvreugde en ervaring zal opleveren in de toekomst.

varen had. Aangezien ik nog grote plannen heb voor de toekomst (wereldreis) moet ik nog heel veel ervaring op dit gebied opdoen. Hiervoor wil ik de komende jaren veel tijd vrijmaken en ik

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

7

ADVERTENTIE

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

8

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

SCHIPPER EN SCHIP

Schipper en schip Op de valreep heeft Alphons Drübers de kans gekregen en genomen om de lof te zingen over zijn oude liefde.

Alphons Drübers

D

at is pas plannen. Ik krijg onze hoofdredacteur aan de lijn met de vraag of ik aan deze rubriek mijn bijdrage wil leveren op het moment dat ik net een nieuwe boot heb gekocht, de Lady Five van Hans van Reenen.

Over de nieuwe boot zal ik wel niets hoeven vertellen. Ik moet me erg vergissen als de roem van haar en haar zusjes, Victoire 933, niet al uitgebreid door AJ en/of Lidia is bezongen.

Dit stukje gaat dus over de Mariken. Ik besef nu al dat ik, als dit gepubliceerd is, reacties zal krijgen van: “Waarom heb je haar in hemelsnaam verkocht?”

Jaren geleden werd ik lid van PZV en voor mijn eerste tocht moesten de boten op vrijdagavond verzamelen in Colijnsplaat. De schipper bij wie ik was ingedeeld, Fons Navarro, kon dat niet halen.

Ik bood aan om de boot dan alleen naar de bestemming te brengen. Tot zijn eigen verbazing hoorde hij zichzelf zeggen dat het goed was. Hij keek alleen wat zuur. Dus spraken we af eerst een soort testvaart te houden. Na terugkeer in de haven lagen daar naast elkaar 2 snoepjes van bootjes. Dat bleken Marieholms te zijn. Ik was gelijk verliefd op die lijnen. (Dat kan ook te maken

hebben gehad met de vrouwelijke bemanning). Verliefd worden op boten gebeurt me wel vaker. Als niet-eigenaar vaar je op allerlei typen en kun je zo uitzoeken waar je voorkeuren liggen. Bij mij ligt die range van een Texelse Blazer tot een X-jacht (met dank aan een tocht bij Pieter Jan aan boord).

IMPULSAANKOOP Drie jaar geleden heb ik met de schipper en Lady I hun nieuwe Lady V opgehaald uit Hoorn. Leuke tocht, vooral omdat in het Slijkgat de boot plat sloeg en met de mast door het water ging.

Aparte ervaring bij 5 Bf en ook nog eens midden in de geul. Na aankomst in de haven van Numansdorp stonden de ladies ons op te wachten. Zij kwamen om de nieuwe aanwinst te bewonderen. Bij het binnenlopen had ik weer een Marieholm gezien. Zij zag er uit als een plaatje en er was iemand aan boord.

Om wat ruimte te maken op de Lady V, ben ik maar eens een praatje gaan maken. Ik werd enthousiast ontvangen en kreeg een uitgebreide rondleiding.

In 2 minuten ben je dan overigens wel klaar. Dat is niet denigrerend bedoeld, maar dat betekent dat de boot heel overzichtelijk is ingedeeld. En terloops

liet de eigenaar zich ontvallen dat ze te koop was. Na overleg met het toenmalige thuisfront (dat wissel ik sneller dan Hans zijn boot) en een advies van vriend Toine was de koop snel gesloten. In juli, voor in het seizoen, was ze van mij.

DE LIGPLAATS Nu had ik een boot en geen ligplaats. In Numansdorp kon ze niet blijven. Daar gold een wachttijd van minimaal drie jaar. Maar je bent lid van PZV of niet.

Vanuit Scheveningen zou de noordkust van Hollands Diep of Haringvliet ideaal zijn. Dus kijken wie van onze club daar allemaal liggen en kijken of die suggesties hebben. Uiteindelijk bleek dat de voorzitter van De Put een klasgenoot van Ron was. Hij was met vakantie, maar ik kon terecht op een gastenplaats tot er een vaste plaats vrij zou komen.

Vanwege de gunstige maten van Mariken, ze is namelijk erg slank en neemt dus weinig ruimte in, had ik het seizoen daarop een vaste ligplaats.

De Put ligt ten noorden van het eiland Tiengemeten en ligt erg rustig. Boodschappen doe je in Zuid Beijerland, daar kom je langs op weg naar de haven. Er is een clubhuis dat goed geoutilleerd is

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

9

SCHIPPER EN SCHIP

Via de marifoon informeerden de gebroeders Richard of de boot lekker liep.

Toen ging me een lichtje op. Gelukkig had ik de voorgaande dag niet voor schut gevaren. Overigens knap van die knapen om op het voordek een zeil om te draaien, terwijl ik eronder lag te slapen.

en de haven zelf ligt goed beschut. Je hebt een groot vaargebied voor de deur en je ligt op twee uur van Stellendam.

Ik heb in al die tijd nooit aanlegproblemen gehad. Kom daar eens langs zou ik zeggen. Je moet wel van rust houden, want er is niet veel vertier.

DE NAAM Bij onze kennismaking heette zij nog Petrel. Geen idee. Navraag bij de eigenaar leerde mij dat het een Frans soort vogeltje was. Nu heb ik niet zoveel met Frankrijk en ook niet met vogeltjes.

Dus wat nu. Het A-team was Engels en te gewelddadig voor dit lieve bootje en ten einde raad noemde ik de naam Marietje tegen Toine. Marietje als afkorting van Marieholm. Een vrouwelijke en goed Nederlandse naam. Hij suggereerde toen Mariken. Daar zit Marieholm in en ik kom oorspronkelijk uit Nijmegen. Geweldig idee. Maar op de achterkant stond Petrel geschilderd en ik was bang de boot te beschadigen als ik die naam zou verwijderen. Daarom heb ik op de achterkant een rode plaat geplakt met daarop “Mariken Scheveningen” in zwarte letters. Rood en zwart zijn de kleuren van Nijmegen.

Mijn moeder was bereid om een eigenaarsvlag te naaien. Op een rood vlak staat in zwart het silhouet van het beeldje van Mariken.

HET VAREN Nu had ik een boot, maar kon ik haar ook nog alleen varen? Dat had ik immers nog nooit gedaan, solo zeilend met een boot op stap. Ik was niet zozeer bang voor de vaartechnische kant, maar meer voor de gedragsmatige kant.

10

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Kon ik wel alleen? Was ik niet een te sociaal dier om alleen op stap te gaan?

Dat hele seizoen heb ik hooguit vijf dagen met bemanning gevaren. Het was geweldig. Het bootje was lief voor me en straft niet snel af en het comfort is, zeker als het je eerste bootje is, ruim voldoende. Het beviel zelfs zo goed dat ik bij de eindejaarswedstrijd besloot ook alleen te varen. Uiteraard werd ik laatste, maar … ik heb wel het langst genoten van die mooie dag op het water.

Een zijsprongetje

I

k snap die wedstrijdjongens niet.

Ze zeggen dat ze van zeilen houden, maar doen hun best om weer zo snel mogelijk in de haven te liggen. Dat is toch niet logisch.

En ook nog even een complimentje voor de Sunshine. Zij zijn toch keurig blijven wachten tot ook ik gefinisht was.

De dag na de wedstrijd was ik jarig. Van AJ en Lidia stond er bij het ontwaken een fijne koffiekan op me te wachten.

Na een uitgebreid verjaardagsontbijt in de kroeg, bleek dat de wedstrijden die dag niet doorgingen vanwege gebrek aan wind. Dan maar drijvend richting Scheveningen. Ik had alle tijd. Ik had een weekje vakantie. Bij het controleren van de zeilen was er iets raars aan de hand. De top- en halshoek waren gewisseld. Dat had me gisteren toch opgevallen moeten zijn. Geen wonder dat ik de wedstrijd als laatste geëindigd was.

De tweede wedstrijd voer ik met Kevin op de Grevelingen. Direct bij de start werd ik eraan herinnerd waarom ik geen wedstrijdzeiler ben. Ik miste het 5-minutensein en dacht dat het startsein het 5-minutensein was (originele smoes vind ik wel). Kevin, een zoon van vrienden van me, had nog maar een keer eerder een weekend met me mee gezeild en had zijn pols gebroken en dus in het gips. Die knul heeft er gevoel voor. Met een minimum aan aanwijzingen zeilde hij Mariken als een scheermes over die plas. In de laatste twee rakken moest ik het overnemen, omdat hij pijn aan zijn pols kreeg. We eindigden halverwege het veld op handicap vanwege de pols van Kevin uiteraard.

Goed gedaan, Kevin.

HET UITPROBEREN VAN DE ZEILEN Het weekend voor de tweede wedstrijd voer ik met Geert naar Zierikzee. De wind was niet spectaculair en Geert zat te zeuren, dat ik een genua moest kopen. Zeker als ik een week later aan een wedstrijd mee zou doen. Ik dacht, bekijk het maar. Het voorzeil dat ik normaal gesproken gebruikte was een kleine genua en had het voordeel dat het onderlijk hoog was opgesneden. Zo kon ik er goed onderdoor kijken, en dat is wel fijn als je zonder schade solo wil zeilen. Thuis toch maar eens gekeken in de vier zakken die daar nog ingepakt op de kast lagen. Ja hoor, op een van de zakken stond “genua”. Op vrijdagavond heb ik in de haven het zeil uitgevouwen. Het zag er goed uit en ik ben met dat zeil richting Grevelingen gevaren. Onderweg had ik zo de kans om de lei-ogen in te stellen.

Ik was op donderdagavond al in de haven. Mijn baas stelde geen prijs meer op mijn tomeloze en tegelijk doordachte en intelligente inzet. Zoals J.C. al zei: “Elk nadeel heb zijn voordeel”. Ik was lekker vroeg op mijn bootje. Toch is zoiets niet leuk en om 00.30 sliep ik nog niet.

Toen ik voor een sigaretje naar buiten ging bleek het volle maan te zijn met een wolkeloze hemel en nauwelijks wind. Er was wel een waarschuwing van kracht voor later. Toch een ideaal weertje om

SCHIPPER EN SCHIP

de spi eens uit te proberen. Er voeren geen andere jachtjes, zodat ik op mijn gemak kon experimenteren of zoiets ook in je eentje kan. Alles is er, dacht ik. Daarna heb ik heerlijk gedreven met een prachtige rood-wit-blauwe ballon voorop. In de verte verduisterden de sterren een beetje, maar je kunt niet alles hebben.

De snelheid was alleen wat lager dan ik had gehoopt. Ik zou pas rond 06.00 in Stellendam zijn. Dan maar niet buitenom naar Zierikzee. Om 04.00, pal ten zuiden van Hellevoetsluis, begon het eindelijk te waaien. Maar… .. het is niet gauw goed. Binnen vijf minuten stonden er schuimkopjes en moest ik die spi kwijt zonder dat ik een ander zeil had staan om hem achter neer te halen.

Als verkennertje leerde ik al learning by doing. Heel apart, vooral als de maan zijn rekening niet heeft betaald en ook nog eens uitgaat.

Dan de motor aan en in de haven van Hellevoetsluit dekking zoeken tegen de inlopende golven achter een grote jongen. De volgende dag was de eerste die ik zag Jan de Vin. Tjits en hij lagen vlak voor mij met gasten, maar de koffie was klaar en zo begon de dag toch weer leuk, ondanks de zooi van een kletsnatte spi naast mijn kooi. Die dag bleek het nut van een neerhouder aan de spiboom.

Die nacht ben ik mijn angst voor het alleen spinakeren kwijt geraakt en dat is echt fantastisch. –De schrik sloeg me wel om het hart toen ik de maat van de spiboom aan boord van de Lady V zag.

That’s different cook.

DE VAKANTIES MET MIJN LIEF Niet te beschrijven. Ze kan met haar diepgang vrijwel overal komen en ze kan meer hebben dan haar schipper.

Hij is in ieder geval niet van plan om dat uit te proberen. Vorig jaar viel de vakantie daarom in het water. Ondanks de inmiddels op maat gemaakte vaste buiskap. Ik had me voorgenomen de riviertjes aan de Engelse oostkust te verkennen. Ik heb een paar Ramsgatetochten gemist en ben nog niet op de Deben geweest en ook Southwold vond ik mooi. Maar na mist en onweer kwam een constante BF 5 op mijn pad en steeds was het in de wind. Waar ik ook probeerde te starten. Het mooiste stuk was Vlissingen - Nieuwpoort onder spi. De schoten vast (mag niet, geloof ik) en heerlijk lezen. Fantastisch!!!

En nu is ze te koop. Ik wil grotere tochten maken. Ik wil nog rond Ierland. Ik wil weer naar de Oostzee en volgend jaar is Petersburg aan de beurt.

Mariken bedankt voor alle plezier en alle lessen die je me hebt gegeven.

Ik wens je goede vaart en ik hoop dat ik een goede schipper voor je kan vinden.

Gegevens

M

ariken is een Marieholm Folksboot, (7,85*2,20*1,21.) uit 1975. Zij is compleet uitgerust voor de zee, kijk zelf maar: Er staat een nieuwe mast op, verjongd en goed trimbaar. Zij heeft een nieuwe hoed; ze draagt sinds vorig jaar een vaste polyester buiskap, hierop zit al een uitsparing voor een zonnepaneel. Er is een toilet aan boord.

Zeilgarderobe: spinaker, G1, G2, G3, high aspect, stormfok, grootzeil en enkele reserve zeilen.

Motor: 10 pk Yanmar Apparatuur: wereldontvanger, navtex schrijver, marifoon, digitale dieptemeter en log, kompas, stuurautomaat (ST 4000) en handheld GPS op mounting.

tekening Maarten van der Hout

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

11

SCHIPPER EN HAVEN

Schipper en haven

Steenbergen

Henk Koning z/s Tangaroa

S

teenbergen is een stadje in West Brabant. Gelegen aan de Steenbergse Vliet, op zo’n 7 km afstand van het Volkerak, vormt het de thuisbasis van een behoorlijk aantal jachten.Kenmerkend zijn de rust en de gezelligheid. Het stadje herbergt veel bedrijvigheid. In het centrum vind je veel winkels en aan de buitenzijde worden intensief bedrijventerreinen ontwikkeld.

Een beetje in de schaduw van Roosendaal en Bergen op Zoom, heeft het een sterke regionale functie, waardoor mensen uit de wijde omgeving naar Steenbergen toe komen voor hun boodschappen en andere activiteiten.Er is een ruime keuze aan etablissementen om de inwendige mens te onderhouden. Steenbergen heeft verder het ‘dubieuze’ genoegen om centraal te staan in de discussies rond de verdere ontwikkeling van de A4 snelweg. Zoals Joop den Uyl vroeger placht te zeggen terwijl hij zijn bril afnam: “Ik zou twee dingen willen zeggen. Aan de ene kant ... de snelweg links om het stadje of aan de andere kant …… rechtsom. Toch heeft de uiteindelijke beslissing veel impact op de verdere ontwikkeling van Steenbergen. En niet in het minst voor de zeilers onder ons.

Komende vanaf de A4 bij Dinteloord, zie je Steenbergen op grote afstand liggen door de typische contouren van koepel en spitse toren behorende bij respectievelijk de NH Kerk en de St Gummarus Kerk. Als je via het water komt, moet je bij het plaatsje De Heen, de Steenbergse Vliet op via natuurgebied De Slikken van De Heen en de Dintelse 12

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Het uitzicht op de oude haven met achterin het nieuwe gedeelte, omstreeks 1995.

Sedertdien is er veel gesloopt en bijgebouwd.

Gorzen. Het sluisje met de woninkjes van het bedienend personeel dat je hierbij passeert, heeft als decor gediend bij de opnames van de film Merijntje Gijzen.

Nog niet zo lang geleden eindigde hier de open verbinding met getijdenwater.

Sedert de afsluiting van het Volkerak door de Philipsdam heb je hier echter zoet water en staat het sluisje vrijwel constant open. De enige obstructie die je hier tegen komt is een voetganger brug over het sluisje. Deze opent en sluit zich automatisch. Rode lichten op binnen- en buitenzijde markeren de stand van de brug. De passage is zo nauw dat je niet met twee schepen tegelijkertijd kunt passeren. Het is hier dus altijd op-

letten geblazen. De doorgang wordt niet (meer) ondersteund door de aanwezige lichtopstanden. Direct na dit sluisje passeer je jachthaven De Vlije, waarna zich een schitterend natuurgebied voor je ontvouwd. Vanaf deze plek duurt de vaart naar Steenbergen zo’n drie kwartier. Voor de natuurliefhebbers onder ons een lustoord, vooral tijdens en vlak na de broedtijd. Het gehele traject is met staande mast af te leggen. De diepgang is 2.80 meter. Je moet je alleen wel aan de vaargeul houden. Een halve meter erbuiten wordt onmiddellijk afgestraft. Na circa 5 km krijg je de afslag naar Steenbergen aan je rechterhand.

Rechtdoor gaan betekent na ongeveer 300 meter einde oefening voor de zei-

SCHIPPER EN HAVEN

lers. Hier ligt een vaste brug over de Vliet met een doorvaarthoogte van zo’n 2.50 meter.

EN DAN ......, WAT EEN ENTREE De oude loodsen van vroeger zijn vervangen door nieuwbouwwoningen in havenstijl. Het lijkt erop dat je zo het centrum van Steenbergen binnenvaart.

En als je dan afmeert en er boodschappen gedaan moeten worden, blijkt dat onze grootste Nederlandse grutter op 15 meter afstand een 3 sterren vestiging heeft. ’s Ochtends zijn hier heerlijke warme croissants te krijgen. De achtersteven van je schip ligt, als je het treft, bij de lokale havenkroeg binnen .De culinaire ontdekkingstocht kan zodoende “af schip” beginnen. Er is een ruime keuze aan restaurants van verschillende pluimage.

Mocht je iets te repareren hebben, dan kun je terecht bij de, op de Kade, gevestigde bedrijfjes.

HISTORIE Steenbergen bestaat reeds meer dan 700 jaar. In de 14e en 15e eeuw was Steenbergen een echte zeehaven met alle kenmerken die daar bij horen. De overleveringen spreken van een bruisende haven en een vooraanstaande stad, kortom het voornaamste handelscentrum in de omgeving. Steenbergen heeft dan ook stadsrechten daterend uit die tijd en vierde onlangs nog haar 700-jarig bestaan.

Restanten uit die tijd op bouwkundig gebied zijn nog duidelijk herkenbaar aanwezig.

Wie door Steenbergen wandelt, wat overigens zeker de moeite waard is, kan nog de stervormige stadswallen herkennen, omgeven door water. Binnen deze stadswallen zijn aan de Kaaistraat, de Grote Kerkstraat, de Blauwstraat en de Markt nog veel leuke gevels van de oorspronkelijke bebouwing te vinden.

Van de oorspronkelijke zeehaven zelf is weinig meer over. Je moet er echt naar op zoek. Het merendeel is gedempt.

Aan de noordzijde van Steenbergen, op twee minuten lopen van de huidige jachthaven vind je een heel oud sluisje en achter dit sluisje bevinden zich nog wat zichtbare restanten. Zoals in de meeste steden, vindt ook hier veel nieuwbouw van woningen plaats, zodat je echt goed moet zoeken.

Toch is het niet voor niets dat Steenbergen iedere twee jaar het eindpunt van een van de aanbreng races van de Dutch Classic Yacht Regatta vormt. De Engelsen zijn dus kennelijk niet alleen

verzot op Goes (“Goose”), maar ook op het traditionele karakter van Steenbergen (Stonemountain).

Op zo’n moment ligt de haven vol met “oud hout”. Met alle activiteiten er rond om heen is het dan Brabants “oer gezellig”.

TOEKOMST Als ooit door de politiek besloten wordt om de snelweg A4 aan de westelijke kant van Steenbergen aan te leggen, dan betekent dit het einde van Steenbergen haven voor schepen met een staande mast. Even ten noorden van de haven zou dan een vaste brug neergelegd worden met een beperkte doorvaart hoogte.

We weten dat de gemeente Steenbergen tegen deze zgn westvariant is en voor de oostvariant.

Maar ja, het is en blijft koffiedik kijken.

Daarom raad ik een ieder aan om niet te lang te wachten met een bezoek. Jenever can tell. By the way, havenmeester Tom is een echte whisky kenner, dus misschien weet hij het ook.

WAAROM STEENBERGEN Onze relatie met Steenbergen gaat reeds tot 25 jaar terug. Beroepshalve heb ik Tom Vermeulen toen leren kennen. Volgens mij zwerven er binnen onze vereniging nog wel wat marifoon noodantennes uit die tijd rond.Zo’n 15 jaar geleden werd Steenbergen voor ons het vaste weekendtochtje vanuit, (toen nog) getijdenhaven Oude Tonge.

Bij De Heen kon je toen nog heerlijk voor de sluis in zout water zwemmen. Zodra het tij het toe liet, schutte je naar binnen, om uiteindelijk een heerlijk Bourgondisch maal te nuttigen in Steenbergen.

Maar we genoten er vooral van de rust.

Zijn er voor ons belemmeringen voor het zeilen in verband met de ligging van de haven? Nee, niet echt. Als het een weekend kan, komen we op vrijdagavond aan boord. We doen onze boodschappen en slapen dan nog afgemeerd in de haven. ’s Ochtends vroeg douchen op de wal en dan vertrekken.

Pascale staat gedurende de tocht over de Vliet aan het roer en ik kan op mijn gemak de zeilen en het overige dekwerk klaarmaken. Na de koffie passeren we dan De Heen en ca drie kwartier later zitten we in de sluis naar de Oosterschelde. Op zondag vindt het omgekeerde ritueel plaats. ’s Avonds sluiten we af met een bezoek aan een van de plaatselijke restaurants. Een heel groot voordeel voor ons is dat het een zoetwaterhaven is, die toch min of meer directe toegang geeft tot zout water. We

hebben een stalen schip. (tegenwoordig een Jongert Trewes van 50 voet, maar daarover in een ander artikel meer) Dus behoud van het schip. Verder is het jaarlijkse liggeld, een niet onbelangrijke factor bij zo’n schip, alleszins acceptabel. In een haven als Breskens zou dit een factor twee tot drie hoger zijn.

Nadelen zijn er natuurlijk ook. Met name het beruchte blauwalg. Dat hoopt zich de laatste paar jaar ’s-zomers op voor De Heen. Als dit het geval is, wordt de sluis tijdelijk bediend. Hopelijk dat de plannen om weer gedeeltelijk tij toe te laten, hier uitkomst voor gaan bieden.

Ook is de toilet- en douchegroep wat krap bemeten. En in de maanden oktober en november kan er soms een penetrante suikerbietengeur hangen.

“Facts and Figures”

D

e (jacht)-haven van Steenbergen bestaat uit een oud gedeelte, gelegen aan de Kade en een nieuw gedeelte, gelegen tussen de reeds genoemde nieuwbouwwoningen.

Het aantal ligplaatsen is ca 110. Het overnachtingstarief is Hfl 1,50 per meter lengte.

De havenmeester, Tom Vermeulen, is tevens de eigenaar van de haven. In de zomer wordt hij traditiegetrouw waargenomen door Geert, een van de vaste zomerligplaatshouders.

Tom’s vrouw, Anneke, is uitbaatster van het cafe/restaurant Z’Onder Zeil aan de Kade. (Waar zou de Z’ voor staan) Er is een beperkte toilet- en douchegroep op de kop van het nieuwe deel van de haven.

Drinkwater in de nieuwe haven kost ongeveer Hfl. 1,-- per 100 liter, maar is gratis in de oude haven.

Er zijn in beide gedeelten elektriciteitsaansluitingen.

De lokale watersportvereniging heet WSV De Snor. Voor diegenen die Tom kennen zal dit zeker logisch overkomen.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

13

COMMUNICATIE

PZV en een dood paard Naar aanleiding van zijn bijdrage aan het communicatiedebatje op de laatste ALV hebben we Jack gevraagd om zijn gedachten nog eens voor ons op papier te zetten.

ben een mail-server om berichten door te geven, informatie uit te wisselen, discussies aan te gaan. Het resultaat van al deze pogingen is echter bedroevend, reacties komen slechts mondjesmaat.

Veel is en wordt er bedacht om erachter te komen wat er leeft en hoe daarop in te spelen, maar het wordt door de doelgroep onvoldoende benut.

E

igenlijk zijn we best trots op onze club. Elk jaar weer vele activiteiten; varend op het water of, als het te koud is, in de Pub met een borrel erbij, of thuis in een luie stoel met Zeezeilen op schoot. Kun je er ook nog over lezen toch?

Ik heb ik wel eens van die sombere momenten, dat ik moet denken aan het trekken aan een dood paard. Ik zal het proberen uit te leggen.

Dat dood-paard-gevoel kwam weer bij me boven op de laatste ledenvergadering. We hadden het over een website en wat je daar allemaal niet voor moois mee kunt doen. Als je af en toe achter een PC zit, weet je dat die bewering juist is. Met elektronische communicatie kan veel, waar tot voor kort een forse inspanning voor moest worden geleverd.

Ik kom nog uit een tijd van stencilen, adressen schrijven, postzegels plakken, enveloppen vullen en weet er dus alles van. Bovendien is elektronisch verkeer sneller, stukken goedkoper, en interactief. Ja, interactief! Of te wel, je kunt in een mum van tijd wederzijds je boodschap kwijt. Daardoor komen mensen dichterbij en stijgt de kans dat je er achter komt wat je wel en niet met elkaar wil.

Wat moet je nou met dat dode paard, zal je denken. Prima idee toch die website? Voor de centen hoeven we het niet te laten, maar werkt het?

Ooit hadden we een bemanningspool, nu maandelijkse borrelavonden, we hadden enquêtes, deden pogingen om nieuwe leden over hun wensen te bevragen (Lopend Want) en nog regelmatig worden in Zeezeilen oproepen gedaan om meningen en wensen kenbaar te maken. Veel briefjes gaan uit om activiteiten aan te kondigen en inschrijvingen los te krijgen. Bij de Ramsgate gaat onevenredig veel energie zitten in het aansporen van mensen om met de juiste gegevens op de proppen te komen: bellen, bellen, bellen. We heb14

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Jack van Tuyl Maar ook is er een constante instroom van nieuwe leden die de vereniging nog moeten leren kennen. Die niet weten, bij wie je voor wat moet zijn, of hoe dingen zoal lopen bij PZV. Zij hebben informatie nodig, want het is niet zo dat we een transparante club vormen waar je gemakkelijk je weg vindt. Over het algemeen weten deze mensen slechts moeizaam de aansluiting te vinden.

wat maakt dat een vereniging bloeit?

En dáár zit nu mijn dood paard: grote verwachtingen over wat (en ook hoe) het allemaal van de grond moet worden getrokken; maar adequaat reageren als er iets van je gevraagd wordt, blijkt een zeldzame eigenschap bij PZV. Zo ontstaat er afstand tussen de goede bedoelers en de verwachtingsvolle doelgroep: sluiten aanbod en vraag wel op elkaar aan?

Respons geven, je steentje bijdragen, elkaar helpen, samen dingen willen delen: dat maakt dat een vereniging bloeit. De goeden niet te na gesproken, zijn wij over het algemeen luie stoel consumenten van de PZV fruitschaal. De kringetjes van ons-kent-ons werken wel, maar voor een vereniging, verenigen we te weinig of op zijn minst te

langzaam.

Blijkbaar verwacht de meerderheid dat een kleine groep fanatiekelingen het gespreide bedje presenteert. Gelukkig is die groep nog niet zo klein, maar de liefde mag niet van een kant komen.

Dat is vooral bedenkelijk als ergens veel energie in wordt gestoken, er in de huid van anderen is gekropen om te bedenken wat de “likes and dislikes” zoal zijn, om tot de conclusie te moeten komen dat van de 250 leden er voor 249 de verjaardag van de neef, de halfzuster of de zwager eerst komt.

Niemand hoeft zich aangevallen te voelen. Het is goed voorstelbaar dat er soms tijden zijn waarin je even iets anders aan je hoofd hebt. Een Ramsgate overslaan omdat je de kans krijgt dan in Griekenland te zeilen, het werk je een jaartje of twee opslokt, kleine kinderen je prioriteiten een andere kant op trekken. Allemaal waar. Maar niet voor 200 van de 250 leden.

Wat ik wil zeggen is, dat we natuurlijk door moeten gaan met het openen van de weg van de elektronische communicatie. Natuurlijk moeten het bestuur en de commissies haar informatie en vragen langs die weg uitventen. Dat spaart tijd en geld. Maar de crux is dat de leden niet alleen consumentje spelen.

Het werkt alleen als zij mee doen, van zich laten horen, reageren, aanbrengen en inbrengen, elkaar informeren en actief zijn waar het gemeenschappelijke activiteiten betreft.

Je zou kunnen beginnen je e-mail adres via de mail-server open te stellen, dan wint zo’n kanaal aan betekenis. Wacht er nou niet mee, juist de per omgaande reactie levert de gewenste communicatie winst.

Kortom, als het paard leeft hoef je er niet zo aan te trekken.

RAMSGATE, EEN REACTIE OP REACTIES

Ramsgate 2000,

in case of doubt, don’t

Tijdens de Ramsgate tocht 2000 hebben een aantal schippers besloten niet over te steken. Dat heeft tot commentaar geleid in Zeezeilen van oktober 2000. Ik was een van die schippers. Ik voel me aangesproken en tegelijk onterecht bejegend door een deel van dat commentaar. Het artikeltje van Gert de Koning geeft me toch nog aanleiding tot deze reactie.

L

aat om te beginnen niemand denken dat het besluit lichtvaardig genomen is. Zowel bij het palaver in de Roompot als in Zeebrugge is uitgebreid met de complete bemanning overlegd. Primair over de vraag of uitvaren voor een oversteek verantwoord was, gevolgd door de vraag of de oversteek onder de gegeven omstandigheden “nodig” was gezien de doelstelling van PZV in het algemeen en van de opzet van deze tocht in het bijzonder, ten leste gevolgd door een blik op het groepsgebeuren en de daaruit voortkomende sociale druk om er vooral maar bij te willen horen.

WAS UITVAREN VOOR DEZE OVERSTEEK VERANTWOORD? De omstandigheden zijn genoegzaam bekend. De storm van de afgelopen dagen zat nog “tussen de oren”, en de weersituatie was van dien aard dat ik de beloofde weersverbetering nog moest zien gebeuren. De twijfel blijft natuurlijk knagen, ook bij mij. Had ik niet toch? De houding van Gert de Koning “Bij twijfel varen!” is de mijne niet. Bij twijfel vaar ik juist niet uit. Achteraf gezien heeft onze weergoeroe Arend Jan gelijk gekregen met zijn analyse van de weersituatie.

Gelukkig heeft diezelfde Arend Jan ook een artikel geschreven “Varen met gevoel” over omgaan met je eigen onzekerheden, geschreven en aangeboden vanuit de eigen subjectieve ervaring.

Het verschil is natuurlijk wel dat Arend Jan situaties beschrijft waarin hij met een ervaren partner op zijn eigen schip

zit. En dat is wat anders dan als opstapper-schipper te maken te hebben met een gelegenheidsbemanning. Dat neemt niet weg dat “Varen met gevoel” een eerlijk verhaal is waar ik wat aan heb en wat me er weer aan helpt herinneren waarom ik ook al weer lid ben van PZV.

Ron van Dootingh Dus ik blijf van mening dat we, gezien de gerede twijfel die wijzelf hadden, per saldo terecht van de oversteek hebben afgezien.

WAS ER WEL IETS MIS? Docus vraagt zich af “wat is er mis met de schippers?”. Ik geloof dat er iets mis is als een discussie over de zaak resulteert in een opmerking die op de persoon gericht is. Je hoeft het niet met mij eens te zijn met betrekking tot het besluit niet over te steken maar ik laat me niet aanpraten dat er met mij iets mis is. Laten we het er maar op houden dat wij wat anders in elkaar zitten.

Docus schrijft bovendien dat de Ramsgate tocht de mogelijkheid biedt je grenzen te verleggen, daarmee inter alia betogend dat daar onvoldoende gebruik van wordt gemaakt. Wat je daarmee bedoelt is mij volstrekt onduidelijk.

Toch niet blindelings meevaren met een vloot van 20 andere schepen, hoop ik?

Natuurlijk weet ik van situaties waarin PZV-ers elkaar te hulp zijn geschoten, variërend van een blik brandstof midden op zee tot naar huis slepen als er een tros in de schroef zit. Maar ik weet ook van achteraf gebleken bijna-noodsituaties bij een van de deelnemers die de rest van de vloot compleet zijn ontgaan; om maar niet te spreken van de echte noodsituaties waarvan we er helaas binnen PZV inmiddels enkele hebben meegemaakt en waarbij een

PZV-hulpactie volstrekt ontoereikend of onmogelijk gebleken is. Zijn dat de grenzen waar je het over hebt?

TEAMSPORT? Tenslotte het groepsgebeuren. Docus vergelijkt de Ramsgate tocht met een teamsport in die zin dat je met een besluit niet over te steken ook de andere leden van het team raakt. Op zichzelf gesproken is dat juist, maar dat geldt mutatis mutandis dus ook voor die andere teamleden. Als er gezamenlijk uitgebreid overlegd, gewikt en gewogen is, is dat iets anders dan de in het wilde weg geuite beschuldiging “ik schrijf maar in en ik zie wel of ik er kom”. Dan is er nog het sociale aspect als deelnemer aan een vloot van 20 schepen. Natuurlijk schrijf je in voor de Ramsgate tocht om ook daaraan deel te nemen. Maar dat moet niet zover gaan dat de sociale overwegingen het gaan overnemen van de nautische. En als daarbij de weegschaal doorslaat naar de voorzichtige kant, het zij zo. Gert de Koning oordeelt dat niet-nautische argumenten de hoofdrol hebben gespeeld. Dat is dus niet zo. En ik heb hierboven al betoogd dat zijn keuzes de mijne niet zijn.

TOEN EN NU Wat is er eigenlijk veranderd binnen PZV? Ik herinner me een vroegere tocht naar Londen. De weersomstandigheden waren toen zo dat het palaver op de kade in St. Catherines Dock vergelijkbaar was met het palaver deze keer in Zeebrugge: een meerderheid die zich liet verleiden tot een interpretatie van de weersverwachting die ik toen niet anders dan als onverantwoord optimistisch kon betitelen, en een minderheid (waaronder ik, ook toen) die besloten heeft een dag langer in Londen te blijven en de ontwikkelingen van het weer af te wachten voordat aan de terugtocht zou worden begonnen. Dat besluit toen heeft niet tot de polemiek geleid waar we nu mee te maken hebben. Waarom toen niet, en nu wel?

Is PZV misschien een beetje verdeeld geraakt in die zin dat er een deel is die de oorspronkelijke doelstelling “verantwoord zeezeilen” wat anders invult dan een ander deel die dat vertaalt naar grensverleggende zich zelf bewijzende stoerdoenerigheid? Ik weet het niet.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

15

RAMSGATE, HET LAATSTE WOORD

Ramsgate: drossen of doorgaan Als afronding van de “Ramsgate 2000” discussie hebben we de vlootvoogd, Fons, uitgenodigd om voor de finale te zorgen. Behalve zijn eigen ervaringen heeft hij de inbreng van Arend Jan Klinkhamer, Docus Heringa, Adriaan Snoodijk, Gert de Koning en Ron van Dootingh meewogen. Samen met de “assistent-vlootvoogd” proberen zij een trend te ontdekken, waarbij Alphons opmerkt “drossen moet altijd kunnen, maar acht schepen is wel erg veel”. Zij willen niemand aanvallen maar wel de discussie open houden.

slijtplekken. Iets wat ik met spijt constateer, want op elke tocht kijk ik met plezier terug. Dit jaar zijn 8 schepen gedrost, niet overgestoken en vervolgens ook als subgroep niet bijeengebleven.

Wat bezielt ons, of beter wat bezielt ons niet meer?

I

- De gemiddelde lengte van de schepen is toegenomen van ca 8 naar 10+ meter. Dus ook het comfort en snelheid is toegenomen.

- De gemiddelde zee-ervaring is toegenomen met zeker 10 jaar.

- De plaatsbepaling tijdens een tocht is veranderd van “gegist bestek” naar een exacte plaats - De schip-schip en schip-wal communicatie mogelijkheden zijn van 10 naar 100% gegroeid - Het aantal radar systemen is inmiddels aanzienlijk.

- De veiligheidsmiddelen aan boord zijn verbeterd.

- Het comfort door betere kleding en scheepsverwarming is veel beter.

- De weersvoorspellingen en de toegankelijkheid daarvan zijn verbeterd.

- Het “gevoel” van veiligheid aan boord is verhoogd.

n 1980 vaar ik mijn eerste Ramsgatetocht. In 2000 mijn 14e en mijn 3e als vlootvoogd.

Is er iets veranderd in die tijd? Ik dacht het wel, alleen al de uitgebreide, leuke verhalen in Zeezeilen. Maar ook de “knuppel in het hoenderhok verhalen” zoals “Ramsgate een omen?” (Els wist wat dat betekende). En natuurlijk ook de reacties daarop van onder andere van Adriaan een gezellige PZVer en uitstekende schipper. Hij beschrijft het vermeende kuddegedrag van de vloot van het eerste uur waar schippers, op zoek naar het avontuur en gespeend van elke ervaring zich naar de overkant laten jagen door een vlootvoogd. Vervolgens meldt hij dat de onvoorspelbaarheid van het weer en de onzekerheid over het verloop van de tocht essentiële onderdelen zijn van het zeezeilen.

Dit verhaal wordt vervolgd door een kort stukje van Gert, (20 Ramsgates in 20 jaar PZV), niet gespeend van een eigen mening betreffende het varen. Vooral zijn laatste zin is, zeker uit zijn mond, de moeite waard: “Je moet nooit te bang zijn om uit te varen maar ook de moed kunnen opbrengen om terug te keren” Alhoewel de inhoud niet geheel overeenkomt met de realiteit (althans zoals ik die ervaar) is de aanleiding duidelijk: Het concept Ramsgate-tocht vertoont

16

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Immers de verantwoordelijkheid van de schipper begint niet als hij aan boord stapt, maar al als hij zich opgeeft voor de tocht. Daarmee neemt hij ook een zekere verantwoordelijkheid ten opzichte van de vereniging. De ervaringen van mij en mijn “co-vlootvoogd” tijdens de af-

bijgestaan door

Fons Navarro De volgende, min of meer meetbare zaken zijn veranderd gedurende het bestaan van de Ramsgatetocht:

Stuk voor stuk argumenten waarom we nu veel beter in staat moeten zijn een voorgenomen tocht tot een goed einde te brengen dan 15 tot 20 jaar terug.

Waarom worden we dan in toenemende mate geconfronteerd met “drossende” schepen?

Het zo graag door schippers ge-/ misbruikte argument van veiligheid en hun verantwoordelijkheid voor de bemanning is in dit verband misplaatst.

Alphons Drübers gelopen drie Ramsgatetochten maakte pijnlijk duidelijk dat ondanks de verbeterde veiligheidsmiddelen aan boord de “echte” veiligheid eerder is af genomen.

Veel schippers zijn te laks om voor een tocht essentiële veiligheidszaken te controleren. Bij het aan boord komen wordt er wel verteld waar het bier ligt maar niet waar brandblussers en vuurpijlen liggen, laat staan hoe deze te gebruiken. Instructie wat te doen bij een calamiteit zoals brand, man over boord etc. is blijkbaar helemaal onzin. Wellicht kan de briefing in de Pub ook gebruikt worden om op de consequenties van het collectieve aspect van de tocht te wijzen.

Ook het feit dat de gemiddelde leeftijd is toegenomen met ca 15 jaar is op zich geen reden: De oudste schipper vaart in de kleinste boot vrijwel altijd de tocht uit.

Ik kan geen enkele zeil- en veiligheidstechnische reden vinden waarmee dit veranderde gedrag verklaard wordt. Wat dan wel?

Misschien dat het verhaaltje van Adriaan ons hierbij helpt. De beperkte ervaring van de vloot tijdens de eerste Ramsgatetochten, resulteerde zeker niet in het door hem aangegeven “kuddegedrag”.

De palavers waren minstens zo levendig als nu. Wel was het zo dat die beperkte ervaring resulteerde in meer betrokkenheid en voorbereiding van schippers en bemanning. Ook was het twee-wetenmeer-dan-een-effect meer merkbaar: we

RAMSGATE, HET LAATSTE WOORD

leerden van elkaars kennis en fouten.

De magie van Ramsgate was gezamenlijk, gezellig een tocht maken, een doel bereiken en daarmee grenzen verleggen.

Die magie is blijkbaar weg, we zijn gezapig geworden, hebben het allemaal wel gezien. De onzekerheid en spanning is weggenomen door de elektronica en het feit dat we de meeste boeien op zee al zo vaak gezien hebben dat we ze wel kunnen tekenen. De resterende ingrediënten Gezamenlijk en Gezellig zijn overgebleven.

Het gevolg is duidelijk. We bereiden ons minder goed voor (hoezo tochtplanning, dat doet de GPS toch voor ons). We schrikken van slecht weer en vergeten dat het weer een volgende dag heel anders en dus veel beter kan zijn. Hierdoor kunnen de ervaren zeilers de minder ervaren bemanningsleden niet duidelijk maken dat het uitvaren NA harde wind veilig kan zijn en mensen een kick kan geven omdat zij hun angst hebben overwonnen. Moeten we dan bemanningsleden koste wat kost pressen een oversteek te maken met het risico dat iemand voor altijd het zeilen vervloekt?

Natuurlijk niet, ook bij de start van Ramsgate 2000 zijn situaties ontstaan waardoor enkelen zich niet snel over die angstbarrière konden heen zetten. Wij denken dat dit in 25% van de gevallen

een oprecht argument was. In de restende 75% had de gezapigheid weer toegeslagen.

Wat staat ons nu te doen? Naar onze mening moeten we zorgen dat de magie weer terugkomt. Laten we naast de onmisbare elementen Gezamenlijk en Gezellig, ook weer uitdaging in de tocht terug brengen. Experimenteer met nieuwe ideeën. Gezamenlijk hoeft niet te betekenen dat we met 25 schepen achter elkaar aan varen maar kan ook betekenen dat snellere schepen een grotere tocht maken. Een wedstrijd-element brengt ook spanning en alertheid

aan boord en laat ons weer leren van elkaar. Het combineren van tour- en wedstrijd-elementen, het combineren van langere en kortere tochten en TOCH het combineren van enkele havens en het captainsdiner voor de gehele groep kan mijns inziens die magie weer terug brengen. Wellicht is het zinvol om opnieuw een discussie te voeren over de koers van de Ramsgate.

Sunshines Dilemma Zeiltechnisch vraagstuk nr. 4.

D

e Northsea Regatta bij Scheveningen wordt vaak afgesloten met een wedstrijd rond de tonnen. Ook afgelopen jaar was de laatste dag uitgetrokken voor een zeewedstrijd van ongeveer 20 mijl. De start was in verband met de west-zuid-westelijke wind (245) van 15 knopen ruim drie mijl ten NE van de haveningang. Er zijn twee tonnen, die beide aan stuurboord moeten worden gelaten. De eerste ton ligt vanaf de start op 1.5M richting 245

Wim Braun en de tweede ton ligt ongeveer een halve mijl ten NNE van de Scheveningse verkenningston op 051.08.24N, 004.14.80 O. De start was een half uur

voor hoogwater Hoek van Holland met een stroom 032 van 2 knopen.

Welk advies gaf de navigator aan de schipper?

Bedenk daarbij dat tijdens de wedstrijd nauwelijks tijd is om even binnen te gaan navigeren. Het gewicht van de navigator is op de hoge kant al gauw 0.2 knopen waard en de wedstrijdtonnetjes zijn zo klein dat je ze alleen van heel dichtbij kunt zien. Buiten kan de stuurman wel op de instrumenten de grondkoers naar het waypoint zien.

DE OPLOSSING OP PAGINA 36

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

17

DE CHIRURGIJN

De Chirurgijn: Een bejaarde club De tijd vouwt U naar binnen.

Ik breid mij om u uit Met het geheiligd linnen Mijner onsterflijkheid Er kan geen dood beginnen in deze nieuwe huid G.Achterberg

Louis Richard, 1984

T

egenwoordig siert een fotootje van de auteur het artikel van zijn hand in ons blad Zeezeilen. Sommige foto’s in het smoelenboek zijn hopeloos verouderd zoals Lidia Roesink ons meermalen laat weten. Zo ook de foto van mijn konterfeitsel dat genomen werd in jongere jaren. Dat geeft me de gelegenheid om eens iets te schrijven over de ouderdom en de gevolgen daarvan. Nu ligt mijn specialiteit weliswaar op een ander vlak en wel dat der anesthesiologie en intensive care maar ik heb binnen mijn vak met alle leeftijdsklassen te maken. Bij het schrijven van dit stukje dacht ik dat het wel aardig zou zijn om te weten hoe het met de leeftijdsopbouw zou zijn gesteld van onze vereniging. Daarvan ziet U nevenstaand een grafiekje.

Hieruit ziet dat van onze 243 leden er reeds 157 (ong.64 %) als vijftig plusser door het 18

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

leven moeten gaan en boven de zestig jaar is dat ongeveer 25 %. De Nederlandse bevolking bereikt dit laatste percentage pas rond 2040. We zijn dus een bejaarde club. Betekenen deze cijfertjes nu iets voor onze gezamenlijke hobby?

Vooropgesteld dat de gevolgen van psychische ziekten binnen onze vereniging nog geen tol hebben geheven, ten gevolge van een psychische ziekte overlijdt 1 % van de mensen tussen de 70 en 75 jaar, moet er, als de wijsheid komt met de leeftijd, een aanzienlijke kennis vergaard zijn onder onze oude knarren. Eén van onze leden heeft een aantal jaren nog eens geprobeerd om deze kennis naar boven te halen via een aparte rubriek, de kenniscanapé, maar het leverde weinig enthousiaste reacties op en stierf een stille dood.

Vooralsnog moeten we deze kennis dus aanboren via de gemeenschappelijk tochten waaronder de Ramsgate en de andere (winter)activiteiten. Ook wordt natuurlijk een ander aspect van het ouder worden belangrijk want veroudering is heel eenvoudig te definiëren als het afnemen van de reservecapaciteit van het lichaam. De functie van allerlei organen en weefsels –hart, hersenen, longen, nieren- neemt met toenemende leeftijd af. Deze veroudering gebeurt bij de een sneller dan de ander afhankelijk van erfelijke aanleg maar ook

ziekten en milieu-invloeden en vooral leefstijl met veel beweging zijn van groot belang. Wat dit laatste betreft geldt de regel “use it or lose it”. Beweging stimuleert vrijwel alle organen en weefsels van het lichaam. Maar overdaad schaadt; sommige tachtigjarigen hebben minder gewrichtsslijtage dan een topatleet van 35 jaar. En ook dienen we onze voeding aan te passen. Met de voeding krijgen we allerlei stoffen bin-

Louis Richard, 2001 nen die de veroudering kunnen bevorderen. Met name vrije zuurstofradicalen die vrijkomen bij de vertering van het voedsel zijn schadelijk doordat ze het erfelijk materiaal, het DNA, kunnen beschadigen. De echte ouderdomsziekten beginnen pas echt toe te slaan boven de 70 jaar. In deze groep worden sommige ziekten dan ook dodelijk. Vanaf 55 jaar begint het ouder worden en in deze periode tot we echt at risk zijn kunnen we nog iets doen. De grootste ‘killer’ is natuurlijk de groep hart- en vaatziekten en beroerte. Hierbij geldt een simpele regel en dat is blijf in beweging. Hierdoor beperk je de kans op een acuut hartinfarct. Natuurlijk spelen de rookgewoontes ook een rol.

Hetzelfde geldt voor de ziekten van de luchtwegen. Het is verbazingwekkend om te zien hoezeer sommige longpatiënten gebakken zijn aan hun rokertje. Het is pas kort dat verpleegkundigen in ons ziekenhuis weigeren patiënten met hun infuus (waarin

DE CHIRURGIJN

longmedicijnen) naar het rokersverblijf te brengen. Ziekten als CARA (tegenwoordig COPD= chronic obstructive pulmonary disorders genoemd) eisen onder ouderen steeds meer slachtoffers. Ook lopen ouderen steeds meer de kans om via een influenza (haal de griepprik!) een longontsteking met alle gevolgen van dien op te lopen. Een ander gevolg van het ouder worden is de toeneming van ontkalking van het botstelsel. Goede voeding en lichamelijke activiteiten kunnen dit proces sterk vertragen. Ook het aantal botbreuken vooral bij vrouwen kan hierdoor afnemen zeker omdat zij meer geneigd zijn tot osteoporose. Als we dit alles nog eens op een rij zetten dan blijkt dat we zelf veel kunnen doen aan het remmen van ons verouderingsproces dat overigens al heel vroeg kan beginnen; bij soldaten uit de Vietnam-oorlog werd op vroege leeftijd al

Als onderdeel voor het verkrijgen van het vaarbewijs dient een onderzoek naar de algemene lichamelijke geschiktheid en de geschiktheid van gezichtsvermogen alsmede gehoororganen

arteriosclerose van de kransslagaderen waargenomen. Zeezeilen zou zeker een deel van dit gezondheidsstreven kunnen zijn door onze activiteiten aan boord. Onze schepen ergonomischer inrichten met meer hulpmiddelen, door sommigen luxe genoemd, helpen ons op latere leeftijd ons schip veilig naar onze havens terug te brengen.

Misschien zou ook bij de indeling van de Ramsgate vloot wat meer rekening met de gemiddelde leeftijd aan boord gehouden moeten worden. Ik verheug me in één opzicht wel op het ouder worden want de magnetische variatie ligt tegen mijn zestigste jaar bij de nul. Voor ons allen maar zeker voor ons oudjes is dan de kompaskoers gelijk aan de ware koers. Wel moet ik na mijn 65e jaar elke drie jaar mijn vaarbewijs gaan vernieuwen op voorwaarde natuurlijk dat ik het examen binnenkort haal.

ZEILKLEDING …te kust en te keur!

Tevens hebben wij nautische kaarten van Imray en Hydrografische kaarten van Nederland.

Geopend: dinsdag t/m zaterdag vanaf 10:00, koopavond donderdag en vrijdag

HERMAN LIEVEN ZEILKLEDING Oostwal 6 5211 RC ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6131763, Fax: 073-6130786, e-mail: info@lieven.nl, website: www.lieven.nl

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

19

VAN GROOT NAAR KLEIN

Van groot naar klein Sedert juli 1998 ben ik voor de marine op Curaçao geplaatst en volg via Zeezeilen de belevenissen van de PZV-ers. Er leefde al wat langer bij mij het plan om een stukje te schrijven. Dat moet er dan nu maar eens van komen.

Peter Jan de Vin

T

ja, zoon van …, het zeilen is me reeds vanaf mijn prille jeugd bijgebracht. Zo was er eerst de Arpège, daarna de Dufour 31 en tenslotte de Dufour 39. Vanaf het Hollands Diep en de Oosterschelde via het IJsselmeer en de Waddenzee op naar de echte zee. We hebben met zijn allen de nodige avonturen beleefd in die mooie jaren. Het zou aardig zijn als mijn moeder haar logboeken eens zou bewerken voor ons clubblad.

De nieuwe Joint Venture (Dufour 39) bleek bij aankoop te zijn uitgerust met een stuurwiel. Het kompas dat in de console opgenomen kon worden zat er echter (nog) niet op. Tot het moment dat het juiste kompas aangeschaft zou worden was er aan de beschermbeugel van het stuurwiel met een touwtje een oud kompas van Piet de Zeeuw bevestigd.

Zonder AP of GPS moesten we daarmee onze eerste oversteek van Cowes naar Guernsey uitvoeren. Volgens de schipper viel het met de afwijkingen van het kompas wel mee en bovendien was volgens hem te verwachten dat we aan de andere kant toch wel weer land zouden tegenkomen. De navigator wilde Guernsey via de oostzijde aanlopen.

Toen we dachten daar gearriveerd te zijn bleek hij zich te hebben vergist in de stroom die inmiddels van west naar oost begon door te zetten. Een doodzonde in de ogen van de schipper, omdat we nu uren later op onze bestemming zouden aankomen. Bij het “land in zicht” van de roerganger heerste er even wat verwarring. Het land lag nl volgens de navigator niet op de juiste plaats! Bleken we toch aan de westzijde van het eiland te zitten! U snapt de opluchting van de navigator.

20

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

FACTOREN BIJ WEDSTRIJDZEILEN Bij het zeilen van wedstrijden zijn er volgens “Jan” eigenlijk maar drie factoren van belang,te weten de hoogte die je met je schip kunt varen(1) terwijl je maximale snelheid behoud(2) en de werking van de stroom als die aanwezig is(3). Ik schrijf met opzet wedstrijden omdat wij daar altijd mee bezig waren. Het deed niet ter zake of de schipper(s) van de andere bo(o)t(en) zich bewust waren van de wedstrijd, wij zeilden wedstrijd! Uiteraard werd gedurende al dat wedstrijdzeilen door de opgroeiende zonen nogal eens geopponeerd tegen de OODA-rage van de schipper (Observation, Orientation, Decision en Action). Maar we legden ons uiteindelijk neer bij zijn slotargument: “De schipper heeft altijd gelijk en discussie (als het dan moet) is pas na afloop van de wedstrijd geoorloofd”. Inmiddels ben ik ook wel eens schipper en heb dan regelmatig een déja-vu gevoel.

EEN GOEDE LEERSCHOOL Na aankomst op Curaçao wilde ik graag meevaren op kajuitjachten van ande-

ren, zoals dat ook bij PZV gebruikelijk is. Door drukte kwam het er niet van.

Inmiddels bleek dat de marine een prachtig watersportcentrum bezit aan het Spaanse Water “Brakkeput”. Het Spaanse water is een binnenwater met toegang tot de open zee. Op Brakkeput kun je een Centaur of een Sunfish huren. Ik heb snel mijn Centaurbrevet gehaald en ben met mijn echtgenote actief geworden in die boot (te vergelijken met een Valk). Nu is er op Curaçao bijna altijd wind (4 à 6 Beaufort), het water is 25 à 26 graden en de zon schijnt vrijwel altijd. Voor zowel kleine als grote boten een waar zeilparadijs. Al snel deden we mee met de zaterdagmiddag-wedstrijden. Daarbij bleek dat ik een goede leerschool heb gehad en dat we met de besten mee konden komen. De oude leermeester uit Waalre gaf als commentaar op de eerste zeilresultaten in de West: “ In het land der blinden, enz…”. Echt veel vertrouwen bleek daar nog niet uit!

Het “meekomen met de besten” ging wel met het nodige vallen en omslaan gepaard. Zo heb ik de Centaur tot twee keer toe plat weten te krijgen. De boot loopt dan tot de rand toe vol, richt zich daarna weer op, maar zinkt niet. Dat doet zich in het bijzonder voor als je de grootschoot vastzet en je niet tijdig maatregelen neemt om de gewijzigde omstandigheden de baas te kunnen.

WINDSCHIFTINGEN In februari 1999 ben ik bij toeval in de Sunfish terecht gekomen. Dat bootje is een beetje te vergelijken met de Laser.

VAN GROOT NAAR KLEIN

de uiteindelijke nummer drie opvaren.

Onze hoogte en bootsnelheid waren min of meer hetzelfde. Toch eindigde hij aanzienlijk hoger dan ik, omdat hij een beter inzicht had hoe te starten, wanneer te tacken en waar wel of niet te varen.

Uiteindelijk zou ik graag bij de 30 besten geëindigd zijn. Lange tijd zag het ernaar uit dat dit ook zou lukken. Slechte resultaten op de laatste dag maakten dat ik een illusie armer werd, maar wel een levenservaring rijker. 43e op je eerste WK is in ieder geval niet slecht.

Niet qua tuigage maar qua grootte. Het was wel even wennen. Toen ik er voor het eerst opstapte heb ik ervaren dat het anders is dan bij een grote boot. Ik lag er onmiddellijk naast. Na de nodige oefeningen begon ik de boot steeds beter onder de knie te krijgen. Ik deed regelmatig mee aan wedstrijden en sloot mij aan bij een groepje fanatiekelingen die hier elke zaterdag met elkaar trainen.

Dat je voor een Sunfish in dit paradijs niet jong behoeft te zijn blijkt uit de leeftijd van mijn zeilkompanen. Naast enkele jongeren, een gepensioneerde docent (62), een gepensioneerde piloot (62), een dokter (50) en een bedrijfsdirecteur (48). In eerste instantie dacht ik al die oude knarren wel achter me te kunnen houden, maar dat viel tegen. Ondanks mijn fysieke conditie (ik ben niet alleen marineman maar ook nog marinier!) werd ik er volledig uitgezeild. Mijn verwoede pogingen de juiste combinatie m.b.t. hoogte, snelheid en stroom te vinden mochten niet baten. In een kleine boot in de Caribbean speelt er namelijk nog een belangrijk aspect wil je voorin mee kunnen varen en dat is het beoordelen van windschiftingen. Ik bedoel dan je reactie(s) op de veranderende wind. Je moet er voortdurend rekening mee houden en de schiftingen kunnen wel 40 graden bedragen.

Indien er dan niet onmiddellijk “getacked” wordt is de wedstrijd eigenlijk al verloren. Die oude knarren wisten daar behoorlijk raad mee en gaven mij aanvankelijk geen schijn van kans.

ECHTE WEDSTRIJDEN Nadat ik alle tips van mijn zeilgenoten ter harte had genomen en vooral veel trucs van hen had afgekeken, begon ik ze langzaam maar zeker bij te houden. Na verloop van tijd kon ik sommigen zelfs voorblijven. Maar tijdens echte

wedstrijden wist ik nog steeds niet van ze te winnen. Want in een wedstrijd met 30 boten speelt ook tactisch inzicht een belangrijke rol. Verder moet je leren hoe boeien te ronden, wanneer je wel of geen voorrang moet geven, hoe het loefrecht in elkaar steekt, enz. Zonder al die ervaring viste ik nog regelmatig achter het net. Maar al doende leert men en inmiddels leveren we voortdurend sportieve strijd met elkaar. Uiteindelijk is dat bekroond met het winnen van het Curaçaose kampioenschap, zoals in de vorige Zeezeilen uitvoerig is vermeld.

WERELDKAMPIOENSCHAP Dankzij mijn goede prestaties mocht ik eind vorig jaar deelnemen aan het WK Sunfish in Sarasota (VS). Aan dit wereldkampioenschap deden 104 boten mee.

Het was een uiterst professionele opzet.

Iedere deelnemer kreeg een boot toegewezen en moest daarin verplicht de wedstrijden varen. Van de 8 gevaren wedstrijden mocht het resultaat van de slechtste buiten beschouwing blijven. In dat verband wil ik nog iets zeggen over een laatste onderdeel dat bij wedstrijdzeilen van belang is ,namelijk de start. Op Curaçao, waar altijd veel wind staat, heb ik meestal wel een goede start, maar hoe bereik je dat resultaat bij weinig wind en met 104 boten tegelijk? Ik kan in ieder geval zeggen dat ik na dit WK zeker weet hoe je niet moet starten. Ik heb eigenlijk nooit het gevoel gehad dat het tijdens de WK echt goed is gegaan. Gedurende één van de wedstrijden kon ik toevallig langere tijd met

VERSLAAFD AAN ZEILEN Terug in Nederland zal ik proberen om de Sunfish trouw te blijven. Er zijn zo’n acht wedstrijd-evenementen per jaar en ook vanuit Nederland blijft deelname aan de WK mogelijk. In 2001 is dat waarschijnlijk op de British Virgin Islands. Zoals u inmiddels begrepen zult hebben, ben ik dankzij mijn plaatsing in de West behoorlijk verslaafd geraakt aan het wedstrijdzeilen. Na mijn terugkeer in Nederland zal ik dan ook mijn best doen deze lijn voort te zetten. Bij voorkeur in een kleine boot! Ik ben tot de conclusie gekomen dat het zeilen in kleine boten een must is voor een optimaal zeilinzicht. Ik kan het iedere serieuze wedstrijdzeiler aanbevelen. Ook velen van u kunnen de keus nog maken.

De beste oudere zeiler in Sarasota was 67 jaar en werd overall 7e of 8e!

Overigens, volgens mij is die ouwe best wel trots op me!

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

21

BEZOEK AAN KRAMMERSLUIZEN

Krammersluizen Velen hebben de excursie naar de Krammersluizen aangegrepen om nu eens een technisch kijkje achter de schermen te nemen.

Co de Heus

O

p zaterdag 25 november is een vloot PZV-auto’s al vroeg op weg richting Krammersluizen.

Zestig personen hadden zich opgegeven, waarvan er kennelijk 15 de weg kwijt raakten en niet boven water kwamen (het enige minpunt van deze dag!).

Precies 10 uur heet Koos de Laat iedereen welkom in de knusse kantine van het sluizencomplex. Hij komt er al jaren, vroeger zelfs zakelijk, is er kind aan huis en kent Henk Bestebreur, de rayonchef Krammer van de Rijkswaterstaat directie Zeeland, dus goed. En dat is te merken in de begeleiding van de gehele dag.

Zelden heb ik een excursie meegemaakt waar de voorlichters zo enthousiast en deskundig uitleg geven en waar de bezoekers zo geïnteresseerd en leergierig reageren.

22

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Het is een zeer ongedwongen en geslaagde dag. Op mijn navraag bij andere deelnemers (ik ben per slot nog maar net lid) krijg ik dezelfde reacties.

Iedereen is enthousiast en vindt het één van de betere excursies sinds lang….

Ik overdrijf dus niet als ik hier de mannen van de sluis nog eens bedank en in de sloepenrol zet.

Henk Bestebreur, Peter Tuinman, Peter Oranje en André van Dijken, het is echt geweldig. Bij de PZV staan jullie nu ten voeten uit gebeiteld!

Tussen de middag is er een prima verzorgde lunch en men gaat pas tegen schemer weer richting huiswaarts.

De party is over. De eerste PZV-winteractiviteit van dit seizoen is succesvol afgesloten. Koos en Emile van Thiel bedankt! Iedereen weet nu wat het zoet/ zout scheidingssysteem van de sluis technisch betekent.

DELTAPLAN Om de Zeeuwse eilanden te beschermen tegen stormvloeden zoals die van de ramp van 1953 is het Deltaplan ontwikkeld. Daarbij damt men alle zeearmen in het zuidwesten van Nederland af, met uitzondering van de Nieuwe Waterweg en de Westerschelde.

Ook de Oosterschelde krijgt in de mond een 9 km lange zanddam en zal samen met het gebied Krammer-Volkerak een zoetwatermeer worden.

In de jaren 70 wint echter het milieu de strijd en is besloten in de monding van de Oosterschelde een afsluitbare doorlaatbare stormvloedkering te bouwen. Onder normale omstandigheden zijn de 62 stalen schuiven van de kering geopend, zodat het zeewater bij eb en vloed uit en in de Oosterschelde kan blijven stromen. Daarmee is ook de be-

BEZOEK AAN KRAMMERSLUIZEN

Philipsdam en de Oesterdam aangelegd. Het getijgebied is hierdoor zodanig verkleind dat eb en vloed op 85% van hun oude peil zijn gehandhaafd en er nog minimaal 3 m getijverschil is bij Yerseke.

De strijd om de scheepvaart tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen is in 1963 een beetje beslecht toen er eindelijk een verdrag tussen België en Nederland is gesloten om een getijvrije vaarweg aan te leggen voor de binnenvaart tussen de Schelde en Rijn.

SLUIZENCOMPLEX PHILIPSDAM Je hebt een sluis nodig om een dam te kunnen passeren. Om de uitwisseling van zoutwater en zoetwater te beperken zijn de Krammersluizen voorzien van een “zout/ zoet-scheidingssysteem” dat beschreven wordt in het kader op de volgende pagina.

langrijke mossel- en oestercultuur veiliggesteld.

Dat besluit houdt tevens in dat in het oostelijk bekken van de Oosterschelde twee zogenaamde compartimenteringsdammen moeten worden aangelegd .

De Philipsdam in het noordoosten en de Oesterdam in het zuidwesten. Achter deze dammen ligt een zoet randmeer ter bescherming van het achterliggende West-Brabant tegen verzilting, en om de Schelde-Rijnverbinding getijvrij te maken.

IVS Afhankelijk van de diepgang van de vrachtschepen worden de schuiven in de zijwanden van de sluis afgedekt door de scheepswanden, waardoor de dwarsflow wordt beïnvloed.

Maar daar heeft men natuurlijk ook iets op gevonden.

Alle vrachtschepen in Nederland die met een lading onderweg zijn op de Rijn en de Scheldeverbinding staan in de computer, het zogenaamde Informatie Verwerking Systeem IVS. Naam, type, afmetingen van het schip, eigenaar, adres, diepgang, vermogen, voortstuwing, opbouw, lading, vertreken aankomstpunt, route, reisduur, aantal en soort personen aan boord, je kan het niet bedenken of het is in het computersysteem ingevoerd. De sluiswachter hoeft alleen maar de naam van het schip in te geven en alle gegevens verschijnen op zijn beeldscherm. Daarmee plant hij tevoren de optimale bezetting van de sluis voor elke schutting. Op basis van het kolkplan geeft hij aanwijzingen over de plaats van afmeren in de sluis.

De relevante gegevens van de schepen worden automatisch ingevoerd in het computersysteem dat de bediening van de sluis regelt, waarna het bedieningsproces van de sluis geheel automatisch verloopt. Een ander groot voordeel van het IVS is dat het een landelijke dekking heeft en op veel plaatsen dus toegankelijk is.

Dankzij dit computersysteem zijn bij eventuele calamiteiten direct alle gegevens en dus de te nemen maatregelen bekend. Safety first in de praktijk!

Mede daardoor gebeuren er in verhouding weinig ongelukken met vrachtschepen. Vergelijk dat maar eens met de dagelijkse wegtransporten met hun mysterie van blootstelling aan gevaren…..

COMPARTIMENTERING De kosten van de open stormvloedkering in de Oosterschelde zijn verlaagd door de totale doorstromingsopening te beperken tot 14.000 m2. Daardoor stroomt er minder water dan voorheen in en uit de Oosterschelde. Maar om het verschil tussen hoog- en laagwater groot te houden en de stroomsnelheden niet te laag te laten worden zijn de PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

23

BEZOEK AAN KRAMMERSLUIZEN

Sluizencomplex Philipsdam

J

e hebt een sluis nodig om een dam te kunnen passeren. Om nu te voorkomen dat tijdens het schutten grote hoeveelheden zout water uit de Oosterschelde op het zoete randmeer terechtkomen, en omgekeerd te veel zoet water op de zoute Oosterschelde, is het sluizencomplex De Krammer uitgerust met een “zout/zoet-scheidingssysteem”.

Zoals iedere PZV-er ook wel weet, drijft zoet water boven op het zoute water door het verschil in soortelijk gewicht van zo’n kleine 3 %. En door spuiwater maar rustig, dus laminair te laten stromen, mengt het onderling ook niet. Dit simpele gegeven is nu in het groot en waterbouwkundig optimaal toegepast in de Krammersluizen. Daarbij is ook nog gebruik gemaakt van een andere natuurkundige wet, die van de communicerende vaten. In dit geval met bufferbekkens om het water dat in de sluis komt via opvangbekkens op verschillende niveaus zo economisch mogelijk terug te voeren naar de plaats waar het hoort.

De sluisbak heeft daarom een speciale constructie: de bodem is totaal lek door perforaties (1%), waardoor er ook water staat in de kelder daaronder, die natuurlijk wel waterdicht is. De kelder is door grote kanalen ondergronds verbonden met een hoog en een laag waterbekken. De zijwanden van de sluis zijn over de gehele lengte voorzien van grote rechthoekige openingen die zijn afgedicht door verticaal beweegbare schuiven. Aan de buitenkant van de sluiswanden staat óók water, namelijk het zoete water van het zoommeer. Als men nu een schuif laat zakken, stroomt zoet water door de poorten in de sluiswand over de schuif de sluis in.

Als U deze twee punten nu even onthoudt (lekke bodem en schuiven in de wand) dan snapt u de Dwarsdoorsnede van een duwvaartsluis rest van het verhaal zonder meer.

We varen, als voorbeeld, nu met onze boot vanaf de zoute Oosterschelde de sluis in. De sluis met zijn lekke bodem en dichte kelder staan nu vol met zout water. De sluisdeur gaat dicht en men laat zout water uit de kelder lopen in een laagliggend spaarbekken totdat het waterpeil in de sluis gelijk is aan het zoetwaterpeil van het zoommeer.

En dan begint de grote truc.

De hoeveelheid zout water die dan nog uit de kelder wegloopt, wordt keurig aan de bovenkant van het wateroppervlak aangevuld met dezelfde hoeveelheid zoet water die over de beweegbare schuiven in de zijwanden toestroomt.

Om het zoet/zout- grensvlak van enkele centimeters dikte over de gehele sluis netjes horizontaal te houden stroomt het zoete water toe over de gehele lengte van de twee sluiswanden. Als de laag zoet water voldoende groot is, laat men de schuiven wat sneller zakken, maar wel gelijktijdig om het schutproces te versnellen. Dat gaat zo lang door, totdat het zoete water de sluis helemaal vult en zelfs tot net boven in de kelder staat.

Vervolgens gaat de andere sluisdeur open en kan men uitvaren naar het Volkerak.

Het is dus een soort cross-flow. Zout water gaat vertikaal van onderen uit de sluis en zoet water komt er horizontaal van bovenaf en van beide zijden in.

Schutcyclus Zo bereikt men een scheidingspercentage van 97%, waardoor per dag zo’n 1 miljoen kilo zout wordt tegengehouden.

In de figuur van de schutcyclus kunt u bovenstaande nog eens nalopen. En ook eens beredeneren hoe een schutting in omgekeerde richting zal verlopen.

24

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

BOORDRECEPT

Boordrecept: Tortellini met paksoi

Tjebbe Kleijn

H

et woord boordrecept wordt niet genoemd in de Dikke van Dale, boord…... is iets dat te maken heeft met een vliegtuig of een boot. Een recept is een voorschrift voor het maken van een gerecht en/of drank.

De definitie van een boordrecept aan boord van de MINOR is iets dat je aan boord met enige moeite kunt klaarmaken. Hierbij is niet gezegd dat dit op volle zee moet gebeuren, alhoewel wij dit recept meerdere malen met succes bereid hebben op volle zee, onder zeil of op de motor varend.

De Tortellini met paksoi is een goed gerecht als voorbereiding voor een tocht.

Het is een smakelijke / voedzame maaltijd die vraagt om meer. Dat meer kan dan de volgende dag zijn op zee als tussendoortje, of als volledige maaltijd,

een en ander afhankelijk van de gulzigheid de vorige avond.

EEN ANEKDOTE HIERBIJ Een leuke herinnering hierbij is een happy hour dat niet ophield en eindigde met een gezamenlijke maaltijd aan boord, liggend in Port Chantereyne te Cherbourg. De tortellini met paksoi blijkt dan ook geschikt te zijn voor 4 personen. Pesto, parmezaanse kaas en een flesje wijn maakten de maaltijd helemaal af .

Een nadeel hiervan was wel dat de volgende ochtend het tij wat laat werd genomen. In ons geval was dat niet zo erg, want de bestemming was toch Boulogne.

Benodigdheden voor 4 personen (of 2x 2 personen) 250 gr. tortellini met vlees 200 gr. bacon in reepjes (stukjes) 150 gr. Boursin (peper) 1 pakje room culinair 2 uien (eventueel knoflook) 1 rode paprika 1 bakje champions (evt. blik) 1 struik paksoi of Chinese kool (Paksoi is meestal niet te vinden in het buitenland maar Chinese kool redelijk) oregano peper en zout.

Zo nodig: pesto en parmezaanse kaas.

Een andere bijkomstigheid was toch de conditie na zo’n happy hour en als uitsmijter van de tocht ook nog de ‘Douane Francais’ aan boord op volle zee vóór Boulogne. Deze doen een vluchtig onderzoek en wonder boven wonder ze vinden niets, de drank was toch op!

Maar hierover een andere keer meer.

Dit recept is toen zelfs goedgekeurd door mensen die absoluut geen kaas lusten. Of dit een gevolg is van de drank tijdens het happy hour, de kwaliteit van het recept of de kok is niet bekend. Nu dan toch maar het recept.

Bereiding Tortellini beetgaar koken.

Snij de uien en bak die in een beetje olie.

Doe de bacon erbij. Even laten smoren.

Voeg de Boursin, zure room, paprikablokjes, gesneden champions en het wit van de paksoi toe.

Even goed doorroeren.

Tenslotte het fijngesneden groen van de paksoi toevoegen.

Tortellini erbij en het zaakje 10 minuten laten doorpruttelen (niet koken).

Het is het lekkerste als de paksoi knapperig blijft.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

25

NAVIGATIETECHNIEK

HW en Range Dover Sommige methoden om getijstromen en –hoogtes uit te rekenen berusten op HW Dover, andere op de range van Dover. Hans Hermans heeft een tabel gemaakt om de ene uit de andere af te leiden, en “en passant” de Franse coëfficiënt meegenomen.

Hans Hermans

D

e MacMillan almanak heeft een inlegkaartje met een tabel die voor elke dag de range voor Dover geeft en een grafische indicatie voor wat de stand van de maan voor die dag betekent: doodtij, springtij of ergens er tussen in.

De stroomatlassen en zeekaarten geven meestal een gemiddelde stroomsnelheid bij spring en doodtij, maar soms een gemiddelde stroomsnelheid. De inHW Dover Range Hoogte Dover (m) +/-

26

terpolatie-tabellen in sommige stroomatlassen vragen naar de waterhoogte in Dover.

Iin Frankrijk geven de weerberichten in de jachthaven ook de “coëfficiënt” aan.

Dat is een getal dat aangeeft hoe sterk in Brest het getij van de dag is. Een coëfficiënt 100 is gedefinieerd als de gemiddelde hoogte van de twee sterkste springtijen van het jaar. Bij gemiddeld

Coefficient % van Brest gem. stroom +/+/-

% van stroom bij gem.doodtij +/-

5,0 5,2 5,4

2,5 2,9 3,3

30 35 42

55 60 73

75 80 100

5,6 5,8 6,0

3,6 4,0 4,4

53 57 66

82 86 98

112 120

6,2 6,4 6,6 6,8 7,0

4,9 5,4 6,0 6,3 6,5

78 86 95 105 110

110 120 135 140 145

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

% van stroom bij gem. springtij +/-

70 85 90 100 105 110

springtij is de coëfficiënt dan 95, bij gemiddeld doodtij 45. Met de coëfficiënt voor de dag kun je dan met Franse getijtafels de waterhoogten uitrekenen en de stroomsnelheden. (De MacMillan heeft ook een tabel met de coëfficiënt voor het hele jaar).

Als je echter alleen de range of alleen het HW Dover of alleen de coëfficiënt hebt, en je moet met een stroomatlas volgens het andere systeem werken, kom je niet veel verder.

Om dat op te lossen heb ik op de Cosinus een vertaaltabel gemaakt van HW Dover naar Range Dover en de coëfficiënt van Brest. Daaraan heb ik de stroomberekening in procenten toegevoegd om de interpolatieberekening tussen springtij en doodtij te vermijden. Met deze tabel nu kunnen we alles in alles vertalen en is interpolatie overbodig geworden.

Wie met veel kennis en gewapend met rekentuig fouten in deze tabel wil ontdekken, zal dat lukken, daarom staat er in de kolommen “ongeveer”; er moesten compromissen worden gesloten.

HET BOORDNET

Het Boordnet voor 12 en 24 volt verbruikers

Pieter Stoelinga

H

et boordnet zorgt voor de distributie van de accuspanning naar de verbruikers. De betrouwbaarheid en functionaliteit van dit net wordt door de volgende factoren bepaald.

- De kerndoorsnede van koperen leidingen van het distributienet.

- De lasverbindingen in het distributienet.

- De groepindeling.

- Beveiliging van het boordnet.

De bovenstaande punten zullen we eens nader onder de loep nemen. Bij de bespreking van deze punten gebruiken we onderstaande tabel

DE KERNDOORSNEDE VAN KOPEREN LEIDINGEN VAN HET DISTRIBUTIENET Voor geleiders in distributienetten wordt koper toegepast. Koper is een goede geleider van elektrische stroom maar biedt toch geringe weerstand aan de energie die getransporteerd moet worden; dit verlies wordt gedefinieerd door de koperverliesfactor met een waarde van 0,0175. Gelukkig staat koper zijn warmte, welke een nadelige invloed heeft op de geleiding, gemakkelijk af als we ons aan de spelregels houden.

De bovenstaande tabel is een belangrijk onderdeel van de spelregels. Hierbij mag het spanningsverlies in de leidingen tussen de accu en de verbruiker de volgende waarden niet overschrijden: Ook mogen de leidingen niet zwaarder belast worden dan in tabel aangegeven.

Met behulp van een eenvoudige formule is de draaddoorsnede in mm² te berekenen: 2 x de draadlengte in meters x de stroom in ampère x de koperverlies factor gedeeld door maximaal spanningsverlies in volt,

Germanischer Lloyds keuringseisen 5% maximaal voor navigatie verlichting. Bij 12 of 24 volt aan de accupolen.

7% maximaal voor de overige verbruikers. Bij 12 of 24 volt aan de accupolen.

waarbij de draadlengte de afstand is tussen het bedieningspaneel en de verbruiker.

Of, in formule: 2 x l (mtr) x I (amp) x 0,0175 / %(volt) Verder geldt nog steeds de volgende relatie: Stroomsterkte in ampère = Vermogen in watt / Spanningsverschil in volt Zie de twee rekenvoorbeelden op de volgende pagina.

Kabels, maximale stromen en zekeringen Kabel

Een- aderige kabel

Twee-aderige kabel

doorsnede in mm2

Maximaal toelaatbare stroom in amp.

maximale . zekeringwaarde in amp.

Maximaal toelaatbare stroom in amp.

1,5 2,5 4 6 10 16 25 35 50 70

12 17 23 30 41 54 71 86 106 132

10 16 20 25 36 50 63 80 100 125

10 15 20 25 35 45 63 71 88 110

Drie- en Vier-aderige kabel Maximale zekeringwaarde in amp.

10 16 20 25 36 36 50 63 80 100

Maximaal Maximale toelaatbare zekeringstroom in amp. waarde in amp.

8 12 16 21 28 38 50 61 74 92

6 10 16 20 25 36 50 63 63 80

Bovenstaande waarden zijn gebaseerd van op een een maximale verwarming van de geleider tot 60 graden Celsius bij een omgevingstemperatuur van 45 graden Celsius.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

27

HET BOORDNET

Voorbeelden berekening kabeldikte VOORBEELD 1: 3- kleuren licht = 25 watt Mastlengte = 20 meter Afstand schakelpaneel naar de mast = 8 meter Accuspanning = 12 volt Toegestaan spanningverlies = 5% I (= watt/voltage) = 25/12 = 2,1 AMP 5% spanningverlies = 5% van 12 volt = 0,6 volt.

In de formule geschreven: 2 x (20+8) x 2,1 x 0,0175 / 0,6 = 56 x 2,1 x 0,0175 / 0,6 = 2,058 / 0,6 = 2,94 mm² In de tabel zien we dat de berekende doorsnede niet bestaat en kiezen voor de dichtst bijzijnde waarde naar boven afgerond en vinden dan 4mm².

Opm. Het verschil in de tabel tussen de maximale stroom door enkeldraads- en meeraderige kabel komt doordat een enkele ader zijn warmte beter kwijt kan dan een meeraderige kabel die bovendien nog een buitenmantel heeft. Let ook op de noot onder aan de tabel.

VOORBEELD 2: Vuilwaterpomp = 60 watt Lengte bedieningspaneel naar vuilwaterpomp = 5 meter Accuspanning = 12 volt Toegestaan spanning verlies = 7% I = watt / voltage = 60 / 12 = 5 ampère.

7% spanningverlies = 7% van 12 volt = 0.84 volt In de formule geschreven: 2 x 5 x 5 x 0,0175 / 0,84 = 1,04 mm² De dichtstbijzijnde standaard draad naar boven afgerond zie tabel= 1,5 mm².

In beide voorbeelden zien we dat de berekende stroom ruimschoots onder de maximaal toelaatbare stroom van de tabel blijft. Het moge duidelijk zijn dat de draadlengte (=spanningsverlies en warmte ontwikkeling) een grote invloed heeft op de uiteindelijke draad doorsnede!

LASVERBINDINGEN IN HET DISTRIBUTIE NET Lasverbindingen in het distributienet leveren even als koperen leidingen een spanningverlies op. Mechanische laspunten moeten met grote zorg gemaakt worden en een periodieke controle kan geen kwaad! Wanneer deze punten een grijze of groene uitslag vertonen moeten we ze los maken en reinigen.

Hiervoor zijn spuitbusjes met een geleidende en reinigende olie in de handel.

De grootste stromen lopen door laspunten bij de accuklem, hoofdzekering, hoofdschakelaar en plus en min-verbindingen bij het bedieningspaneel. Bij slechte verbindingen kan met name hier de overgangsweerstand zorgen voor een groot spanningsverlies met als gevolg een ontoelaatbare warmte ontwikkeling. Er ontstaat een soort lasboog op een gevaarlijke plaats want meestal achter het paneel in de kajuit. Heeft U wel eens stil gestaan bij het aantal verbindingen per gebruiker? We zullen het eens nalopen met als voorbeeld de driekleurenlantaarn:

28

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

In de plus leiding: 1 x accuklem; 2 x hoofdschakelaar; 2 x plusverdeelpunt bij het bedieningspaneel;

2 x op rijgklem; 2 x naar de zekering; 1 x naar de groep; 2 x naar de paneelschakelaar; 2 x in de verbinding naar de mast; 1 x op de verbruiker.

In de min leiding: 1 x accuklem; 2 x minverdeelpunt bij het bedieningspaneel; 2 x naar de verbinding mast bedrading; 1 x op de verbruiker.

Opgeteld zijn dit 21 laspunten! Oftewel 21 overgangsweerstandjes voor elke verbruiker in de mast.

Voor de overige verbruikers zijn dat er 4 minder (minus de verbindingen naar de mast) maar toch nog altijd 17 stuks.

Reken maar eens uit hoeveel dat er in Uw schip zijn.

Mits goed uit gevoerd moet u voor het spanningsverlies in verbindingen 1% in rekening brengen. Dit betekent dat in de rekenvoorbeelden het maximale spanningsverlies ter compensatie tot respectievelijk (5 - 1) = 4% en (7 - 1) = 6% verlaagd moet worden. Het aantal verbindingspunten moet dus zo laag mogelijk gehouden worden.

DE GROEPINDELING. In een goed distributienet lopen er vanaf het bedieningspaneel een plus en min leiding rechtstreeks en ononderbroken via de kortst mogelijke weg naar de verbruiker. Bij voorkeur dus geen parallelschakeling van gebruikers toepassen.

Dit levert extra laspunten op en U weet nu wat dat betekent. Bij storingen is het zonder ook gemakkelijker zoeken dan

HET BOORDNET

wanneer er her en der lasverbindingen door het schip heen aangebracht zijn.

Wanneer de plus draden per gebruiker voorzien zijn van een nummer bij de rijgklemmen achter het bedieningspaneel wordt storing zoeken al een stuk eenvoudiger. De min leidingen worden bij het bedieningspaneel op een koperen strip samen gebracht. Bij een juiste groep indeling zal het zo zijn dat wanneer er storing in een groep optreedt de desbetreffende zekering doorslaat, de overige groepen blijven normaal functioneren. Als er meer verbruikers op een groep zijn aan gesloten en een van die verbruikers veroorzaakt kortsluiting dan werken ook de andere medeverbruikers van die groep niet meer en dat kan voor hele lastige situaties zorgen. Een goede groepindeling ziet er in grote lijnen als volgt uit: Per groep: Binnen verlichting aan b.b.

Binnen verlichting aan s.b.

Driekleuren lantaarn Navigatie verlichting TL-verlichting *) Koelkast Bilgepomp Navigatie apperatuur/stuurautomaat Radar Marifoon De overigen zoals stopcontacten, navtex, autoradio etc. onderverdelen al naar gelang de mogelijkheden. *)TL-verlichting bijvoorkeur op één groep schakelen omdat de elektronica in deze armaturen storingen op het boordnet kan veroorzaken waarvan met name de moderne navigatie apparatuur hinder kan ondervinden. Aangezien dit een onvoorspelbare factor is kan men in geval van hinder de groep uit geschakeld worden.

BEVEILIGING VAN HET BOORDNET. Het boordnet wordt door zekeringen beveiligd tegen overbelasting. We onderscheiden hierin twee soorten zekeringen: de automatische zekering en de smeltzekering (=smeltveiligheid). Bij overbelasting of kortsluiting in het circuit tussen de zekering en de verbruiker loopt door de zekering een hoge stroom die in de zekering warmte ontwikkelt. Als de ontwikkelde warmte in de zekering boven de beveiligingswaarde van de zekering uitkomt zal de automaat “eruit” springen; de smeltveiligheid “brandt dan door”. Daarnaast is veel apparatuur zoals marifoon, autoradio, radar en stuurautomaat zelf vaak voorzien van een smeltveiligheid. Elke groep, zoals hiervoor besproken, moet (!) bij het bedieningspaneel voorzien zijn van een zekering. Deze zekering dient er namelijk voor om de bedrading tussen het bedieningspaneel en de verbruiker te beveiligen tegen ongewenste warmte ontwikkeling ten gevolge van

te hoge stromen. Daarom is dan ook de maximale beveiligingswaarde behorende bij een draad doorsnede in de tabel weergegeven. Deze maximale zekeringwaarde mag nooit overschreden worden! Hoe wordt de zekering waarde bepaald? We tellen alle verbruikers per groep op b.v. acht lampen van 10 watt en twee van 25 watt. Dit geeft een totaal gebruik van 80+50=130 watt. wat betekent dat de totale stroom I=130 watt : 12volt= 10,8 ampère is. Volgens de tabel moet de draad doorsnede 2,5 mm2 zijn, en deze mag maximaal met 17 ampere afgezekerd worden. De dichtst bijzijnde standaard zekering tussen 10,8 en 17 ampère is 15 ampère. Zo wordt aan alle veiligheidsvoorschriften voldaan en een te hoge warmteontwikkeling in de installatie bedrading voor komen.

Nu nog een voorbeeld van een berekening voor de verbindingskabels tussen de accu en het bedieningspaneel, zie onderstaand kader.

Voorbeeld berekening zekering bedieningspaneel

D

e totale belasting van het boordnet is de som van alle verbruikers en is b.v. 600 watt.

De afstand tussen accu en bedieningspaneel = 6 meter.

Accu spanning = 12 volt, maximaal toegestaan spanningsverlies 5%.

De totaal opgenomen stroom is 600watt / 12volt = 50ampere; 4% spanningverlies = 0,48 volt (incl. spanningsverlies van leiding en laspunten).

In de formule geschreven: 2 x 6mtr x 50 x 0.0175 / 0,48 = 21,88mm². De eerst volgende draad doorsnede volgens tabel is 25 mm². De maximaal toelaatbare hiervan volgens tabel = 71 ampère. Dit dekt dus ruimschoots de lading. De hoofdzekering die tussen de plus pool van de accu en de 25mm² aansluitkabel van het boordnet geplaatst moet worden ligt tussen 50 en 71 ampère. Een 50 ampère zekering zal zeker voldoende zijn omdat alle verbruikers aan boord maar zelden tegelijkertijd aan zullen zijn.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

29

SECRETARIEEL JAARVERSLAG

Secretarieel jaarverslag 2000 Na de druk bezochte nieuwjaarsborrel met het voortreffelijke en ruim voorziene buffet, is het de hoogste tijd voor het schrijven van het jaarverslag.

Wim Laauwen, secretaris

H

et spijt me te moeten vermelden dat John Coxon, Ria Hempenius en Marijke van Lummel ons in het afgelopen jaar zijn ontvallen. In Zeezeilen nr. 3 en 4 en tijdens de ALV werden zij herdacht en een aantal leden hebben de begrafenis cq. crematie plechtigheden bijgewoond.

Het verenigingsjaar 2000 stond in het teken van het 4e lustrum. Daarnaast werd aandacht gegeven aan veranderingen in de interne communicatie, ledenaanwas en de verdere ontwikkelingen van ons blad Zeezeilen. Voorts zoeken we nog steeds naar een goede invulling van de zomeractiviteiten.

VERENIGINGSACTIVITEITEN Winteractiviteiten De winteractiviteiten bleken goed gekozen te zijn en vooral de bouwactiviteiten van Kees en Annelies Verweij, IJmuiden Rescue en de Krammersluizen kregen veel belangstelling. Als u dit leest hebben een aantal leden, gestimuleerd door de wintercommissie deelgenomen aan het examen Vaarbewijs 1en 2.

Ramsgate De Ramsgate- tocht die na een stormachtig weekend toch doorging, bracht ons zowaar weer eens in Ramsgate.

30

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Jammer dat na een nachtelijk palaver in Zeebrugge 40 procent van de boten de oversteek niet waagde en Nieuwpoort als alternatieve bestemming uitkoos. De discussie over deze gang van zaken gonst nog na in Zeezeilen. Positief hieraan is dat de redactie er nu zeker van is dat Zeezeilen wordt gelezen.

Tijdens het Captains Dinner werd de Navigators Trophy in dit lustrumjaar uitgereikt aan Arend Jan Klinkhamer voor het gedurende 20 jaar onafgebroken vervullen van allerlei functies binnen de vereniging. Ook werd er een nieuwe traditie geboren: de act van de eerstejaars deelnemers.

Zomeractiviteiten In het kader van de zomeractiviteiten zijn enkele boten naar Rotterdam en Antwerpen gevaren en één schip zeilde de geprogrammeerde 48-uurs tocht. In 2001 zal de commissie proberen om samen met u activiteiten te ontwikkelen waaraan meer leden deel willen nemen.

Vierde lustrum Eind september vierden we met 130 mensen in Grou ons vierde lustrum.

Het revolutionaire motto van het programma: “Grote schippers, kleine boten” riep aanvankelijk wat aarzelingen op bij de grote schippers. Naarmate de viering dichterbij kwam en meer details bekend werden, nam het enthousiasme toe. En achteraf kunnen we zeggen terecht!

Er waren in 2000 weinig weekenden met mooier weer dan het lang tevoren door de Lustrumcommissie uitgekozen weekend. De gekozen accommodatie in Grou was uitstekend, het dagprogramma zat goed in elkaar. Het varen in de kleine boten zo dicht bij of in het riet riep nostalgische gevoelens op. Daar moest het helaas bij blijven want de Lustrumcommissie hield het gezelschap en de voortgang van het programma strak in de hand.

De borrel op de boeier en de kade, het optreden van het eigen shantykoor “de Spuigaten”, het omkopen van de koster en het vervolgens vervangen van de Friese vlag door die van het Philips Team op de kerktoren van Grou, de

SECRETARIEEL JAARVERSLAG

barbecue, de voordracht over het verleden van de PZV en het vrouwenkoor zijn mooie herinneringen geworden. De sterken onder ons dansten tot diep in de nacht en waren de volgende ochtend weer fit voor het match racen. Hier greep Reino Nauta met de boot van de wintercommissie zijn kans en ging er met de wisselprijs van de eindejaarswedstrijd vandoor. De lustrumcommissie werd tenslotte met een daverend applaus bedankt. En nu gaan we weer sparen voor het volgende lustrumfeest.

BESTUURLIJKE ACTIVITEITEN Ledenadministratie.

De ledenadministrateur Peter Veger, nam dit jaar de kommer en kwel prijs in ontvangst. Dit had zeker niets met de ledenadministratie te maken want die zit beter in elkaar dan ooit.

Er hebben zich 16 leden afgemeld. Mede als gevolg van de elders in dit verslag genoemde PR- activiteiten zijn er 26 nieuwe leden aangenomen, waardoor het aantal leden op 248 is gekomen. De leeftijdsopbouw van de vereniging baart nog steeds zorgen, ondanks het grote aantal nieuwe leden.

Statuten De notaris heeft de gewijzigde statuten afgeleverd en deze zijn nu samen met het gewijzigde Huishoudelijk Reglement gebundeld en zowel op papier als digitaal beschikbaar voor belangstellenden.

Slepersborrel Begin maart hebben we een zogenaamde slepersborrel gehouden met alle leden die actief zijn in commissies en bestuur.

Bestuur Tijdens de ALV van april heeft u het goed gevonden dat de voorzitter en de penningmeester nog drie jaar doorgaan en dat Yvon Laauwen als opvolgster van Yvonne Verschure toe treedt tot het bestuur en de Commissie Winteractiviteiten gaat leiden.

Contributie De penningmeester heeft gebruik gemaakt van uw hernieuwde vertrouwen en eindelijk de contributie verhoogd tot 30 Euro respectievelijk 15 Euro voor gezinsleden.

Beschermheer Op het nieuwe postpapier, dat in de loop van dit jaar in gebruik zal worden genomen zult u de naam van de beschermheer missen. In plaats van een

site en tijdens de volgende ALV zullen we hierop terugkomen. Via het internet melden zich soms nieuwe leden aan die geen contacten hebben binnen de vereniging. We hebben de procedure voor aanmelding daarom enigszins aangepast.

beschermheer hebben we echter wel een contact in de Raad van Bestuur van Philips: namelijk de heer John Whybrow tevens Commodore van onze Engelse zustervereniging PSA. Via dit contact kreeg PZV informatie over de vorderingen van het Philips team project. Jammer dat het project zo abrupt eindigde.

Communicatie Dit jaar was voorts het jaar waar externe en interne communicatie veel aandacht kreeg. De brochure werd bij diverse gelegenheden verspreid, we hebben een website op het intranet van Philips, er verscheen een artikel over PZV in Zeilen, en niet-leden werden uitgenodigd voor de lezing “Levkas bound” na afloop van de najaars - ALV. Tijdens deze laatste ALV heeft u het bestuur gevraagd om het gebruik van internet binnen de vereniging te stimuleren en om een website voor te bereiden. We kunnen inmiddels meer dan vijftig procent van de leden bereiken via e-mail. Convocaties worden per post en per e-mail verstuurd. Achter de schermen wordt er hard gewerkt aan de web-

Een goed jaar, maar toch...

Het jaar 2000 was een goed jaar voor PZV met een groot aantal geslaagde activiteiten. Toch wil ik aan het slot van het laatste jaarverslag van mijn hand, mijn zorg aangaande de PZV met u delen: De tand des tijds knaagt aan onze vereniging. In het eerste nummer van Zeezeilen van 1997 heb ik hierover al geschreven.

De maatregelen die sindsdien zijn genomen hebben het verouderingsproces van de vereniging nog niet kunnen ombuigen tot een verjonging: de gemiddelde leeftijd van de leden is in vier jaar tijd met circa drie jaar toegenomen en ligt nu op 52,5 jaar. Ledenwerving zal dan ook hoge prioriteit moeten krijgen in de komende jaren.

KANAAL 77 Wist u dat • onze hoofdredacteur gebeld is door een redacteur van “Zeilen”. Hij was onder de indruk van onze rubriek “Sunshines dilemma”, • drie PZV-leden in het shantykoor “Dwarsgetuigd”. zingen en dat op 25 januari hun eerste CD is uitgebracht, • op de ALV in april de mooiste kleding voor de laagste prijs wordt aangeboden, en dat wie het eerst komt, het eerst maalt, • “Grote schippers kleine boten” navolging vindt: er worden nu al drie Optimisten gebouwd, door optimisten, • als u ook denkt dat dit nummer een themanummer is, u ons dan snel een recente pasfoto moet sturen, • Marijke en Wim Laauwen de In the Mood verkocht hebben om te gaan golven?

Ze zijn nu op zoek naar een ander schip, • er 14 leden in PZV-verband bezig zijn hun vaarbewijs te halen?

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

31

FINANCIEEL JAARVERSLAG

Financieel jaarverslag 2000 en begroting 2001 • De grote financiële meevaller was dit jaar het exploitatieoverschot van het Lustrum. Door de grote inzet van de lustrumcommissie, werd een veel grotere sponsorbijdrage van Philips (Drachten) verkregen. Het overschot was f 3400.

Martin Droogh, penningmeester EXPLOITATIE OVERZICHT Net als vorig jaar hebben we het verenigingsjaar 2000 met een negatief saldo afgesloten.

Dit jaar was het tekort f 2.973, wat beduidend gunstiger is dan het begrote tekort van f 6.250 Waar wordt dit verschil door veroorzaakt: • Het ledental is weer aan het oplopen, we hebben er in het afgelopen jaar bijna 30 kunnen verwelkomen. Dit heeft geleid tot ca. f 1300 aan hogere contributie- inkomsten.

• Bij de Zomeractiviteiten-commissie vertonen de resultaten van de Ramsgate voor het eerste een, weliswaar zeer klein, tekort. Dit wordt veroorzaakt door de extra kosten, nodig voor de traditionele lustrumpenningen. Hiermede hadden de zomeractiviteiten, vergeleken met het gebruikelijke nul-niveau, nu een tekort van ca.f 1200.

• De Winteractiviteiten-commisie heeft een overschot van bijna f 300.

• Zeezeilen heeft de uitgaven op de begroting met ruim f 700 overschreden.

Dit is veroorzaakt door aanloopkosten voor de nieuwe opzet en door hoger uitgevallen productiekosten.

• De kosten voor het Smoelenboek waren, mede door de verzendkosten, iets hoger (f 250) dan geraamd.

32

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

• De uitgaven voor de overige posten waren in overeenstemming met de begrote bedragen. Voor de post Algemeen/diversen vallen met name de kosten voor de slepersborrel en voor de notaris (statuten wijziging) op.

BALANS De balans geeft aan het eind van het jaar 2000 een eigen vermogen van f 18.432, waarin f 2000 is opgenomen voor de voorraad aan PZV-wimpels.

Uit de vermogensvergelijking kan men zien dat, na een reeks van jaren met een stijging, het vermogen het afgelopen jaar met bijna f 3500 is afgenomen.

Het aandeel hierin van de liquide middelen is echter met ruim f 10.000 afgenomen. Dit is veroorzaakt door de

Gegevens balans 2000 Girorekeningen Contributie Zomeractiviteiten Zeezeilen Lustrum Vereniging Spaarrekening Totaal

f

511,32 261,45 1.933,16 3.532,38 1.11256 15.412,97

f 23.920,97

uitgaven voor het lustrum.

De nieuwe reservering voor het lustrum bedraagt nu f 3.000.

In de balans, zien we ook helaas een tendens, dat in een aantal gevallen de financiële afhandeling van het lopende jaar niet per 31 december afgesloten kon worden.

Dit komt in de balans tot uiting in de posten Debiteuren voor een dubbel betaalde rekening bij Zeezeilen, en Crediteuren voor niet tijdig ontvangen rekeningen

Balans per eind 2000 Activa Liquide middelen • Girorekeningen • Spaarrekeningen Bezittingen • Wimpels Debiteuren Totaal activa

Passiva f 8.508,00 15.412,97 2.000,00 752,00 f 26.672,97

Eigen vermogen f 18.432,86 Reservering lustrum 3.000,00 Crediteuren • Lustrum 2.630,00 • Zeezeilen 1.822,94 • winteract.

787,17 Totaal passiva

f 26.672,97

Vermogensvergelijking Eigen vermogen per eind 1999 Toename/afname bezittingen • Negatief exploitatiesaldo • afname bezittingen

f 21.906,23 f 2.973,37 500,00

Totaal afname bezittingen

f 3.473,37

Eigen vermogen per eind 2000

f 18.432,86

FINANCIEEL JAARVERSLAG

Exploitatieoverzicht

Contributie/inschr. geld Rente Zomeractiviteitencommissie • Ramsgate tocht • Overige activiteiten • Reiskosten

Begroting 2000

Resultaat 2000

Begroting 2001

Inkomsten

Inkomsten

Inkomsten

Uitgaven

11.000,00

12.348,96

15.500,00

800,00

740,37

800,00

24.800,00 100,00

Winteractiviteitencommissie • Activiteiten • Reiskosten Zeezeilen • Advertenties • Productiekosten • Reiskosten • Diversen

Uitgaven

23.800,00 850,00 250,00

25.400,00 156,59

25.544,70 939,37 300,30

1.050,00 450,00 1.600,00

24.800,00 1.100,00 250,00

1.216,47 1.800,00

1.050,00 450,00 2.000,00

500,00

9,73

6.824,40 330,90 510,05

Smoelenboek

1.000,00

725,00

2.071,58

-

Algemeen/Diversen (eenmalig)

2.500,00

2.512,32

2.500,00 400,00

Bestuurskosten

1.500,00

1.379,43

1.500,00

750,00

675,00

750,00

Ledenvergadering Wimpels/dassen/mutsen

6.400,00

25.800,00 100,00

Uitgaven

200,00

480,00

Website PZV brochure

2.700,00

Resultaat lustrum Reservering lustrum

3.000,00

Exploitatiesaldo Totaal

6.250,00 44.750,00

voor het Lustrum ( fleeces), Zeezeilen (ZZ2000/4) en Winteractiviteiten ( Krammersluizen).

Deze posten zijn uiteraard wel in het exploitatieoverzicht verwerkt.

BEGROTING Voor het nieuwe jaar, is een sluitende begroting voorzien. In de vorige ledenvergadering is een contributie verhoging goedgekeurd, waardoor de inkomsten uit contributie nu f 3000 hoger begroot worden, dan de inkomsten van vorig jaar.

44.750,00

-

3.402,38

6.900,00 300,00 400,00

200,00

2.731,88

1.000,00 -

3.000,00

3.000,00

2.973,37

-

-

48.036,40

48.036,40

44.400,00

44.400,00

Bij de begrote uitgaven vallen op, de nieuwe post voor de op te richten Website en de eenmalige uitgave (in het kader van het goed verlopen lustrum) van f 400, voor het buffet tijdens de nieuwjaars borrel.

Voor de overige posten is uitgegaan van ongeveer gelijk blijvende resultaten t.o.v. het afgelopen jaar.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

33

JAARVERSLAGEN COMMISSIES

Winteractiviteiten Verslag 2000

H

et nieuwe jaar is begonnen, maar voor ons betekent dit dat we midden in het winterprogramma zit-

ten.

In het overzicht van het afgelopen jaar zie je dat de winteractiviteitencommissie steeds beter vorm gaat krijgen. De activiteiten zijn divers en de presentaties worden steeds professioneler. Was het in het begin nog zoeken naar de soort activiteiten dat de leden interesseren, nu is er al een aantal keren een wachtlijst ontstaan vanwege de vele aanmeldingen. Jammer is het dan als mensen niet naar een activiteit komen terwijl zij zich wel hebben opgegeven.

Ook het innen van de bijdrage voor de deelname levert soms problemen op.

Hierin zullen we in 2001 strenger worden!

Het afgelopen jaar begon in januari met een presentatie van Docus Heringa over zeilen via Skagerrak en Kattegat naar de Oostzee. Een prachtig zeilgebied, dat prima te halen is met hulp van wat opstappers, die de boot wegbrengen en weer halen. Dankzij een aantal kaarten

en een uitgebreide uitleg was het een duidelijk verhaal.

In februari was er een avond in de Trafalgar Pub georganiseerd over het trimmen van de zeilen. Voor iedereen een leerzame avond waarbij een aantal tips en trucjes zeker in de praktijk zijn gebracht tijdens het vaarseizoen.

Naar de KNRM in IJmuiden zijn in maart meer dan 60 personen mee geweest. De groep werd meteen in tweeën gesplitst en terwijl de ene groep binnen uitleg over de KNRM kreeg met een begeleidende video, kon de andere groep meevaren op een reddingsboot. Er stond een behoorlijk (koude!) wind dus dat was een spectaculaire rit. De warme vissoep en broodjes waren heerlijk en dit droeg zeker bij aan de flinke donatie die na afloop werd opgehaald.

Na het vaarseizoen ging het nieuwe programma van start met een lezing na de ALV in november. Deze werd verzorgd door Johan Haverdings die met weinig zeilervaring en een hond buitenom naar de Middellandse zee is gezeild en via de Franse kanalen is terug gekomen.

Deze manier van zeilen is geheel anders dan de uitgebreide palavers van de PZV. Na afloop gaf dit dan ook voldoende stof tot discussie.

Eind november gingen we bij de Kram-

Yvonne Laauwen mersluizen op bezoek. Er had zich een maximum aantal deelnemers ingeschreven en een aantal mensen stond zelfs op de wachtlijst. De dag was een succes en velen weten nu de werking van deze sluizen. Elders in deze Zeezeilen vindt u een uitgebreid verslag.

Voor het voorjaar 2001 staan nog een aantal interessante activiteiten op het programma (veiligheid op zee, tocht naar Antarctica, dieselmotoren). In september bepalen we de activiteiten voor het volgende seizoen. We hebben al een aantal leuke onderwerpen, maar als u nog ideeën heeft laat het ons dan weten.

Verder zoeken wij dringend een aantal nieuwe leden om onze commissie te versterken. Als u zin heeft actief te worden voor de vereniging in een commissie met ambitie en creatieve geesten dan is hier uw kans.

Zomeractiviteiten Verslag 2000

I

n dit jubileum-jaar, heeft de Ramsgate-commissie een tocht georganiseerd met een logisch doel, Ramsgate. En om de tocht laagdrempelig te maken ging dat deze keer in kleine stapjes via de Belgisch kust en Dover. Een behoorlijk deelnemersveld heeft zich dan ook aangemeld.

De tocht werd gekenmerkt door een bijzonder stormachtig begin op zaterdag en zondag. Voor de vlootvoogd Fons

34

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Navarro dus een moeilijke start, om de kudde verzameld te krijgen in Zierikzee.

Het deelnemersveld aan deze tocht splitste zich in twee groepen; een voor de oversteek naar Dover en vervolgens naar Ramsgate, en een andere die verder trok langs de Belgisch kust en die een eigen Captains Diner in Breskens heeft georganiseerd.

Een tocht die voor beide groepen geslaagd was, maar ook een die bij de napraatavond zelf en in het verenigingsblad tot de nodige ‘napraat’ aanleiding heeft gegeven.

Harry van Leeuwe Een ander kenmerk van de Ramsgatetocht van het afgelopen jaar was het wel erg grote aantal wijzigingen van bemanningsleden die zich op het laatst aan/ afmelden, en het werk dat dit de Ramsgate- commissie bezorgd heeft.

In de uitnodiging van de Ramsgatecom-

JAARVERSLAGEN COMMISSIES

missie heb je kunnen lezen dat beide ervaringen van het afgelopen jaar zijn meegenomen in de tochtplanning en inschrijvingsprocedure van dit jaar.

Ook dit jaar waren er weer drie zomeractiviteiten georganiseerd.

Het goede was dat ze nu alle drie doorgingen, waar er vorig jaar een moest worden afgeblazen en er een volledig verwaaide. Maar evenals vorig jaar was dit jaar de deelname niet bepaald overweldigend. Één schip voor een 48-uurs tocht, twee schepen voor een tocht naar Rotterdam, waar het Team Philips niet lag (en ook nooit meer zal liggen) en twee voor een najaarstocht naar Antwerpen, op een vereniging met meer dan 90 boten is dit voor verbetering vatbaar.

In de vorige Zeezeilen heb je al kunnen lezen dat op basis van deze ervaring dit jaar de organisatie wordt aangepast onder het motto ‘voor de leden, door de leden’.

Agenda 2001

Z

oals aangegeven in Zeezeilen nr.

4 van het vorig jaar is de aanpak voor dit jaar anders.

In de vorige uitgave van dit blad hebben we een aantal activiteiten voorgesteld.

Op basis van jullie reactie is hieruit een selectie gemaakt en is bij elke activiteit een ‘trekker’ gezocht.

De meeste respons kwam er op voorstellen voor activiteiten met een instructief karakter.

Op veel van de aanmeldingsformulieren van nieuwe leden wordt aangegeven dat men zijn vaardigheden wil vergroten, en dat blijkt ook nu uit de ontvangen reacties.

De volgende ‘zomer activiteiten’ zijn dan ook geselecteerd, met naam van de ‘trekker’, en met de geplande datum: In maart komen de ‘trekkers’ en de commissie bij elkaar om de weekenden door te praten, en vervolgens zul je per email en brief worden uitgenodigd om je in te schrijven.

Het eindejaars-weekend, gewoonlijk goed voor 18 tot 20 boten, en 80 tot 90 deelnemers, is gepland in het weekend van 22 en 23 september. Het draaiboek ligt al klaar, maar wie wil het trekken? Ik hoor graag van je.

Noteer deze evenementen nu vast in je agenda!

Zomeractiviteiten 1. Trim- & Boathandling Ab Pasman 16/17 Juni Het voorstel was een weekend met de focus op zeiltrim, maar Ab wil met ‘boathandling’ aangeven dat het om meer gaat dan de juiste spanning op de schoot/val en de positie van het ‘blok’. Het gaat ook om de op elkaar afgestemde actie van de bemanningsleden bij het gijpen (met/zonder spinnaker), en bij allerlei andere acties die hij jullie wil laten uitvoeren.

Met als plaats van handeling het Hollands Diep, en met reeds drie ‘gecontracteerde’ schepen, is dit een absolute aanrader.

2. 48 – uurs tocht Haye van der Werf 22/24 Juni Na een weekend met een puur ‘instructief’ karakter, een weekend van gewoon ‘doorzeilen’ en het maximum eruit halen.

Elk jaar is er belangstelling voor een zeezeiltocht die op vrijdagavond begint en duurt tot zondagmiddag, met een nadruk op wachtlopen, havens aanlopen in het donker, verkeersgebieden kruisen, eten klaarmaken aan de wind, etc..

Haye was tot nu toe een zeer trouwe deelnemer, maar nu met zijn eigen schip ook bereid gevonden dit te trekken.

Wil je ervaren wat zeezeilen anders maakt als gewoon zeilen, geef je dan hiervoor op.

3. Manoeuvreer weekend Maarten van Herk 25/26 augustus Gezien de reacties, kent blijkbaar iedereen het gevoel van ‘hoe krijg ik dat ding nou waar ik hem hebben wil’.

Met een Zestienkwadraat of Valk lukt dat nog wel op het handje, met een kwarttonner en bemanning gaat het ook nog wel, maar met de huidige welvaarts-maten van onze schepen en met de beperkte gezinsbemanning moet toch echt een aantal ‘trucjes’ tot je standaard bagage behoren.

Hoe leg ik aan aan lagerwal, en vooral hoe kom ik er weg, wat is die schroefwerking en hoe gebruik ik hem, even een sluisje nemen, man-over-boord, etcetera; en niet in theorie, of kijken hoe een ander dat doet, maar nu gaat het erom om zelf als ‘schipper’ op te treden en een stel ‘opstappers’ te gebruiken om veilig die boot te krijgen waar je hem hebben wil.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

35

SUNSHINE'S DILEMMA

Sunshine’s dilemma De oplossing

D

e oplossing voor dit probleem is sterk afhankelijk van de aan-dewindse eigenschappen van de boot. De Sunshine kan op vlak water een kruishoek maken van zo’n 80 graden en ruim 6 knopen halen. Bij golven wordt dat natuurlijk wat minder, zeg 90 graden en 6 knopen met een drift van 3 graden.

Uitgaande van een kruishoek van 90 graden kan de boot tegen de west-zuidwesten wind in slagen maken van 200 en 290. Hoewel de stroom en wind bijna in dezelfde richting staan, zal door de stroom de tij-wind wat ruimer zijn (bij 15 knopen wind ongeveer 2 graden), waardoor de bakboord slag in het voordeel zal zijn. Verder zal er in ondieper water aanzienlijk minder stroom tegen staan.

Dit is een goede reden om dicht onder de kust te gaan varen. We passeren de eerste ton dan meteen aan de goede kant.

Wim Braun Na enkele korte slagen langs de kant kun je vlak bij de pier dan stuurboord uit direct naar de tweede ton.

Een toonaangevende zeilmakerij op het gebied van al uw canvaswerk

Brasem 50, 4941 SE RAAMSDONKSVEER Tel. 0162.512.537 - Fax 0162.519.511

36

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

Het probleem dat overblijft is de lijn uitzoeken waarover de tweede ton kan worden aangevaren. Hier kunnen we de GPS goed gebruiken als je de positie van de ton ingeeft. De GPS geeft dan permanent de richting over de grond naar die ton aan (de zogenaamde “bearing”). Hiervoor is het nodig de stroom en de drift in rekening te brengen.

Het advies van de navigator aan de schipper zal zijn om bij het strand te blijven totdat de ton te “zien” is onder een grondkoers van 315 graden (6 knopen richting 292 , 2 knopen richting 032 plus een drift van 3 graden).

Wij waren niet de enige die zo gevaren hebben. De eenzame boot die op ruim water bleef hebben we uiteraard niet meer terug gezien in de rest van de wedstrijd.

MONSTERROL

MONSTERROL NIEUWE LEDEN Philip Beekman Dorothée van Hoof Pascal Lambers Iacob Hudig Larissa Katayeva Martien van Mil Huub Mol Rob van Oevelen Hans Stevens

Floralaan West 304 Steenstraat 45 Floralaan West 203 Witte de Withstraat 126-2 Opwettensemolen 140 Seinelaan 55 Riel 5 Goorstraat 28 Architraaf 9

5644 BP Eindhoven 5521 KP Eersel 5644 BK Eindhoven 1057 ZH Amsterdam 5612 DJ Eindhoven 5691 RA Son 5647 LB Eindhoven 5504 EG Veldhoven 6641NT Beuningen

040-2122792 0497-518614 040-2123611 020-6893850 040-2433632 0499-475314 040-2120184 040-2546062 024 6772410

p.beekman@chello.nl d.v.hoof@hccnet.nl pascal@lambers.net I.m.hudig@wxs.nl larissa.katayeva@philips.com mvanmil@wxs.nl mulkense@cuci.nl rob.van.oevelen@philips.com stevens229@zonnet.nl

GEEN LID MEER Baukje van den Berg, Huib Boelhouwer, Ronald Boetzkes, Dick van Gulik, Wendelien Heddema, Otto Klooster, Wim Reddering, Camiel Richard, Meinhard Schmidt, Rob Sterenburg, Jacqueline Sterenburg-de Jong, Theo Vonk , Jan Winkel, Egbert de Wit ADRESWIJZIGINGEN Aart van der Padt Mackaylaan 36 Nuenen Hans Hermans Port Scaldis 11-11 4511 DA Breskens Grietha Hoorn Port Scaldis 11-11 4511 DA Breskens Jon Richters Mortel 1 6121 JT Born Nico Bruin Droge Wijmersweg 5 - 271 1693 HP Wervershoof Marc Schuurkes Panterlaan 10 5691 GD Son Geert van der Schoor Hooiweg 2A 5321 JG Hedel Een ieder die verhuist, graag een adreswijziging naar de ledenadministratie!

0117-389378 0117-389378 0464-15080 0228-585818 026-3613057

WIJZIGINGEN E-MAILADRESSEN

Een nieuwe lijst wordt omstreeks 15 maart verzonden aan allen waarvan het e-mail adres bekend is bij de ledenadministrateur, zie Colofon

EMAIL REFLECTOR.

WIJZIGINGEN BOTENLIJST Eigenaar Hans Hermans Wim Laauwen Klaas Rooijens

Naam boot Cosinus In the Mood Calanthe

Type

Te koop: Jeanneau Aquila “Virginia”

Lengte

Romp

Spi

Zeilnr

Thuishaven Breskens verkocht verkocht

Overwinteren

Vraagprijs: f 47.500,Bouwjaar: 1979 Afmetingen: 8.70 x 3.00 x 1.30 m.

Motor: Yanmar 12pk diesel.

Zeilen: grootzeil, stormfok, fok, genua-1, genua-2, halfwinder, spinnaker.

Apparatuur: kompas, dieptemeter, log, marifoon, scheepsradio.

Buiskap, 5 slaappiaatsen.

De boot staat in de winterstalling in Warmond.

Voor een eventuele wedstrijdzeiler: winnaar Flevorace 1999.

Huib Boelhouwer: De Zeven Provinciën 23, 2253 XT Voorschoten tel: 071 5313918, mobiel: 06 502904S6 E-mail: h.boelhouwer@hccnet.nl

Te koop: Grootzeil en rolgenua van Breehorn Wie het eerst komt, het eerst maalt Merk Haagoord, 5 jaar oud.

Maten grootzeil: voor 13,28; onder 3,84; achter 13,90 m Maten genua: voor 14,69; onder 6,88; achter 13,50 m In ruil voor twee flessen Talisker malt.

Contact 0317 615751 of docus@heringa.net

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

37

COLOFON

ZEEZEILEN, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR Ab Pasman, voorzitter Wim Laauwen, secretaris Martin Droogh, penningmeester Yvonne Laauwen, winteractiviteiten Harry van Leeuwe, zomeractiviteiten Docus Heringa, Zeezeilen

Vondelstraat 25 Eifellaan 8 Stationsstraat 62 Loderstraat 34 Wal 10 Acacialaan 10

5691 XA Son 5691 JW Son 5461 JW Veghel 5652 NS Eindhoven 5501 HK Veldhoven 3911 GD Rhenen

LEDENADMINISTRATIE, INFORMATIE LIDMAATSCHAP, BOOTADMINISTRATIE Peter Veger Prins Hendriklaan 18 5684 GP Best

0499-472825 0499-472135 0413-352929 040-2480029 040-2544738 0317-615751

ab.pasman@philips.com wlaauwen@planet.nl martin.droogh@12move.nl maarten.holdrinet@planet.nl harry.van.leeuwe@philips.com docus.heringa@12move.nl

tel 0499-373994

veger@iaehv.nl

E-MAIL REFLECTOR: pzv@dataman.nl Het medium voor directe berichtgeving naar alle aangesloten PZV-leden, zoals voor distributie van gewijzigde e-mailadressen.

Aanmelden d.m.v. e-mail met inhoud “subscribe” aan pzv-request@dataman.nl, geen subject en geen ondertekening.

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Harry van Leeuwe, voorz.

Ramsgate tocht: Lidia Roesink Arie van der Padt, penn.m.

Henri Boetzkes Paul van der Kamp Zomeractiviteiten: Geert van der Putten Lourens Penning Eindejaarsweekend: Horst Rudolph

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvonne Laauwen, voorz.

Dick Nieuwenhuijsen, penn.m.

Reino Nauta Peter Slikkerveer Koos de Laat Adrian Snoodijk Emile van Thiel

REDACTIE ZEEZEILEN Docus Heringa, voorz Bep Delissen, penn.m.

Willy Delissen, kopij admin.

Marijke Laauwen Arend Jan Klinkhamer Louis Richard, eindredacteur Vormgeving: Johan Cranendonk Jan Statius Muller

BETALINGEN Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectieve rekeningnummers (zie hieronder). Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

GIRO REKENINGEN Bestuur Administratie: Commissie Zomeractiviteiten Commisie Winteractiviteiten Redactie Zeezeilen

girorekening 1621722 giro rekening 3222325 girorekening 4103394 girorekening 2939005 giro rekening 5116862

t.n.v. PZV te Veghel t.n.v. PZV Contributie te Best t.n.v. PZV Activiteiten te Roosendaal t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Valkenswaard t.n.v. PZV Zeezeilen te Eindhoven

WIJZIGINGEN ADRES OF BOOT Zijn er wijzigingen in Uw adres of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door aan de ledenadministratie. Deze gegevens worden dan ook in de Monsterrol in dit blad opgenomen.

INLEVEREN VAN KOPIJ Kopij (in Word, Arial 9/11 pt) inleveren bij Willy Delissen, Wilg 3, 5682 HB Best, tel. 0499-373789, delissen@worldonline.nl.

De redactie stelt het op prijs dat u zo veel mogelijk de aanwijzingen in “Enkele richtlijnen voor het schrijven van een stukje voor Zeezeilen” volgt. Dit is op te vragen bij Willy of bij docus@heringa.net. De eindredacteur van Zeezeilen kan aanpassingen aanbrengen vanwege de leesbaarheid of de omvang. Bij grote veranderingen wordt met de auteur contact opgenomen.

De redactie behoudt zich tevens het recht voor om een artikel naar het volgende nummer te verschuiven.

Mariken is te koop

M

ariken is een Marieholm volksboot, (7,85*2,20*1,21.) uit 1975.

Zij is compleet uitgerust voor de zee. Er staat een nieuwe mast op, verjongd en goed trimbaar. Zij heeft een nieuwe hoed; ze draagt m.i.v. dit jaar een vaste polyester buiskap, hierop zit al een uitsparing voor een zonnepaneel. zeilgarderobe: spinaker, G1, G2, G3, high aspect, stormfok, grootzeil en enkele reserve zeilen. motor: 10 pk Yanmar apparatuur: wereldontvanger, navtex schrijver, marifoon, digitale dieptemeter en log, kompas, stuurautomaat en handheld GPS op mounting.

Staat van onderhoud is goed.

Prijs: slechts fl. 30.000,Alphons Drübers, 06 20422470 na 18.00 uur, alphons.d@zonnet.nl

38

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

PZV IN KLEUR

Ver van zee, toch het clubhuis van PZV

en daarom tot spoedig ziens op de maandelijkse borrel in de

Trafalgar Pub PZV ZEEZEILEN 1 - MAART 2001

39