Zz 2000 3

ZEEZEILEN Jaargang 19 nummer 3, oktober 2000

NIEUWE RUBRIEK

• PZV in kleur RAMSGATE

• De tocht • Een omen?

• Varen met gevoel REISVERHALEN

• Rondje Wright • 48 uur tocht

Omslagartikel TECHNIEK

• Sunshine's dilemma • Ervaringen met DSC

Schipper en schip: De Cher van Piet Dijkema Verder in dit nummer: • In memoriam John Coxon • Schipper en haven • Kommer en Kweltrofee • de Chirurgijn • Nieuwe leden • Kanaal 77 • Winteractiviteiten • Van de voorzitter

RUBRIEK

Inhoud 4 7 9 10 11 14 16 17 19 19

20` 22 23 24 26 27 28 29 29 30 31

Schipper en schip, Piet Dijkema Kommer en kwel trofee Peter Veger Schipper en haven Ton en Ine Molenbroek Roeiend het Kanaal over Docus Heringa Verslag van een Ramsgate Ria Tiems Varen met gevoel Arend Jan Klinkhamer Ramsgate 2000, een omen?

Docus Heringa Nieuwe Leden Sunshine’s dilemma Ab Pasman Watersport gebruikers groep Harry van Leeuwe Rondje Wight Rob Riedijk Ervaringen met DSC Koos de Laat De Chirurgijn: reanimatie Louis Richard Oplossing Sunshine’s Dilemma Verslag van een 48 uur tocht Guus en Mieke van Hoorn Kanaal 77 Van de Wintercommissie In memoriam, John Coxon Van de Voorzitter Colofon PZV in kleur

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur ma za

4 okt 4 nov

za 4 nov za 18 nov wo 13 dec do 14 dec zo 7 jan januari februari

Verschijning Zeezeilen nr.3 ALV Vestzaktheater Son Johan Haverdings(van Levkas Bound, Zeilen) Sluiting copij Zeezeilen Bezoek aan de Krammersluizen Verschijning Zeezeilen nr.4 Veiligheid aan boord, Trafalgar Pub Nieuwjaarsborrel PZV. Trafalgar Pub, vanaf 16.00 uur theorie en praktijk van dieselmotoren (zaterdagochtend) vaarbewijs (2 zaterdagochtenden)

Schipper en haven

PZV in kleur

Inleveren kopij Kopij inleveren bij Willy Delissen, Wilg 3, 5682 HB Best, tel.

0499-373789,

delissen@worldonline.nl.

Voor nadere gegevens betreffende opmaak en aanlevering, zie Colofon.

2

PZV ZEEZEILEN ZEEZEILEN 33- -OCTOBER OKTOBER 2000 2000

REDACTIONEEL RUBRIEK

N

a mijn spijkerbroek was de lustrum fleece mijn meest gedragen kledingstuk deze zomer. Na de vakantie kon je er soep van koken. Koud dat het was in juli, soms bitter, bitter koud. Veel verwaaid gelegen op de Normandische kust. Wel de tijd gehad om al die haventjes uitgebreid te bekijken, en soms ook het achterland. Ook hadden we de tijd om collega zeilers, die in dezelfde situatie zaten, te ontmoeten en ervaringen te delen. Als het me wat leek bracht ik ook de PZV ter sprake en de doelstellingen van de vereniging. Heel wat folders heb ik op die manier weg gegeven. Aan het eind van de vakantie was mijn voorraadje bijna uitgeput. Prima toch, daar zijn ze voor. Heb je ook een stapeltje aan boord?

We willen dat de PZV groeit en hopen dat vers bloed ook nieuwe initiatieven binnen brengt. Maar ook willen we dat het karakter van de club behouden blijft en voorkomen dat die verwatert door een ongecontroleerde toevloed van nieuwe leden. Hoe kun je dat nou beter waarborgen dan door de leden zelf voor de nieuwe aanwas te laten zorgen. In feite hebben we tot nu toe zo gewerkt, door van ieder aspirant lid twee handtekeningen van leden te vragen. De folder “PZV - een entree

tot de zee” is gemaakt ter ondersteuning van onze eigen inspanningen om geïnteresseerde zeilers over de streep te trekken. Dus niet als een onpersoonlijke hand-out, maar als een heel gericht werktuig. Kijk er op deze manier nog eens naar.

Misschien zijn er in je omgeving nog vergeten kontakten; kennissen met affiniteit tot het zeilen die nooit aan de zee toegekomen zijn, vrienden van je zeilende kinderen, bekenden in de thuishaven enz. Dus zorg dat je wat folders binnen handbereik hebt. Ze zijn beschikbaar bij vergaderingen en activiteiten, of, als je onze secretaris Wim Laauwen belt, 0499-472135, krijg je ze toegestuurd.

Dit nummer biedt weer een grote variëteit van zeer uiteenlopende onderwerpen. De ruimte ontbreekt me hier om daar veel over te zeggen.

Kijk maar links, onder Inhoud.

Over de Ramsgate van dit jaar drie artikelen: van Ria Tiems het verslag van haar Ramsgate, Arend Jan Klinkhamer signaleert in “Varen met gevoel” dat gevoelens van onveiligheid dit jaar een grote rol speelden en van mijzelf een stukje over het grote aantal achterblijvers.

Zij die het captain’s dinner in Ramsgate meemaakten waren getuige van

de traditionele uitreiking van de Navigators’Trophy door David Forder, commodore van de PSA. Dit jaar ging die naar “a person with continued contributions to PZV over many years.”. Hij ging naar Arend Jan, mede oprichter van de vereniging, “Mister PZV himself”. AJ, gelukgewenst en bedankt voor je inspanning.

door Docus Heringa

Tragisch is het overlijden van John Coxon. Hij had nog zoveel plannen.

Jammer dat het soms gaat zoals het gaat.

Verheugd zijn we met twee nieuwe leden, Arie van der Hoek en Machteld van Dongen. Beiden zeilden ze al de Ramsgate 2000. Welkom bij de PZV!

Monsterrol OVERLEDEN John Coxon NIEUWE LEDEN Machteld van Dongen Arie van der Hoek

ADRESWIJZIGINGEN Piet Rem Horst Rudolph

Korte Herenstraat 15rood mdongen@open.net Zeelbergseweg 11 arie.van.der.hoek@philips.com

2011 LW Haarlem

023-5320549

5555 LC Valkenswaard

040-2017445

Fabriekstraat 25 Mörikestraße 17

B-3910 Neerpelt D-78669 Wellendingen

België Duitsland

Update e-mailadressen Er is een nieuwe lijst ter vervanging van die in het smoelenboek. De lijst wordt toegestuurd, een week na ontvangst van dit nummer, aan iedereen die zich bij de mailserver heeft opgegeven. Dat doe je door een mailtje te sturen naar PZV-request@dataman.nl met als enige inhoud “subscribe”. Vul dus ook niets in achter onderwerp of subject en zet je ondertekening uit.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

3

DE SCHIPPER RUBRIEK EN ZIJN SCHIP

Piet Dijkema heeft het over zijn drijfveren en achtergronden bij de aanschaf van zijn nieuwe schip, de Cher, en verklaart zijn liefde voor comfort aan boord. Dit horen we de laatste tijd van wel meer schippers!

door Piet Dijkema

D

rie invalshoeken bij de beschrijving van dit onderwerp zijn op zijn minst van belang: de achtergrond en drijfveren van de schipper en zijn omgeving, criteria voor de keuze van het schip en de ervaringen met het schip zelf.

Het water zit al van jongsaf aan in mijn bloed. Geboren in Akkrum ging ik tot de verhuizing op mijn zesde jaar vaak met de motorboot van mijn pake het water op. Deze pake heeft twee keer een sterkere motor gekocht omdat andere schepen hem inhaalden.

Mijn dienstplicht bij de Koninklijke Marine bracht mij weer intensief bij het water. Na enkele grote reizen op een kruiser heb ik twee jaar gevaren op mijnenvegers. Vanaf die tijd is de zee mij blijven boeien.

Na mijn diensttijd had ik voor heel weinig geld zes jaar lang de beschikking over een BM van de zeilvereniging van de Amstel Brouwerij waar ik werkzaam was. Na een instructie van een uur heb ik het zeilen verder zelf moeten leren, waarbij ik ĂŠĂŠn keer heb gekozen om op een steiger te varen in plaats van op de ernaast liggende schepen.

compromissen In deze periode had ik een van de eerste confrontaties met hoe de wereld in elkaar zit. In verband met noodzakelijke bezuinigingen werden de vakantiehuisjes voor het personeel verkocht; de zeilvereniging, waar meest kaderleden lid van waren, bleef intact.

Mijn vorige leven kende nogal veel compromissen. Dat was waarschijnlijk de reden dat er een Compromis 720 kwam, waar ik een jaar of zes mee heb gevaren op zoet water.

4

Schippers en schepen

PZV ZEEZEILEN ZEEZEILEN 33- -OCTOBER OKTOBER 2000 2000

Mijn eerste Ramsgate tocht met Ger de Koning was een bijzondere ervaring, die ik graag snel zelf verder wilde ontwikkelen, waarna de Thomasvaer, een Dufour 31, werd aangeschaft. Hiermee heb ik een jaar of tien heel fijn gevaren. Naast diverse Ramsgatetochten zijn de Engelse oost- en zuidkust, de Kanaaleilanden, St. Malo en een stukje Oostzee bezocht.

meer motoren De laatste jaren begonnen de gedachten wat te sluimeren richting ander schip, waarbij elementen spelen zoals: wat grotere reizen, een jonger schip en wat meer comfort.

Langzamerhand begon het programma van eisen zich af te tekenen waarvan ik de volgende in willekeurige volgorde wil noemen: goede

slaapplaatsen tijdens het varen, stille motor (zeker 50% is bij mij moteren in plaats van zeilen), geringe diepgang, goede zit, geen giek boven je hoofd, alleen of met Ans te varen, kachel, warm en koud water en minimale grootte die toch aan alle eisen voldoet. Deze laatste eis heeft zich trouwens pas de laatste jaren enigszins bij mij ontwikkeld. Het afwegen van alle eisen en te komen tot een optimale keuze is eigenlijk een onoplosbaar probleem. Persoonlijk gevoel is mijns inziens de doorslaggevende factor.

In het najaar van 1998 zag ik een advertentie van een Contest 36S van 1993 bij de werf Conyplex in Medemblik. De volgende dag heb ik meteen een dienstreis naar Amsterdam georganiseerd, vanwaar het naar Medemblik niet ver meer was. Binnen 5 minuten had ik voor mezelf beslo-

RUBRIEK DE SCHIPPER EN ZIJN SCHIP

ten dat dit het schip was. ’s Avonds nog eens goed nagedacht en de volgende ochtend een bod gedaan, waarna binnen enkele dagen de koop gesloten was.

veiligheid en comfort We hebben nu twee seizoenen met het schip gevaren en voelen ons er erg safe op. Het comfort is geweldig.

Omdat ik een toerzeiler ben zijn er geen aanvullingen nodig. Als het me niet snel genoeg gaat zet ik gewoon de motor bij. Zonder te technisch te willen zijn moet hierover toch gezegd worden dat een aparte druklager met flexibele koppeling (Aquadrive-anti vibration system) buiten de motor het trillen tot een minimum beperkt en ook moteren bijna een waar genoegen is.

Over techniek gesproken nog het volgende. Het schip heeft een ondiepe vleugelkiel (1,45 m), Webasto heteluchtverwarming, boiler ten behoeve van warm en koud stromend water, koelkast, acculader en Brooks and Gatehous netwerk navigatie-apparatuur. De motor is een Volvo 2003 Turbo. Verder zitten er op en aan het schip veel zaken die ik zelf nooit aangeschaft zou hebben, maar die toch erg handig zijn. Hiervan zou ik willen noemen een boegschroef, elektrische lier, Magnetronic accu controle systeem en een max-prop drieblads zelfinstellende schroef. Deze laatste

is bijzonder effectief met name bij achteruitslaan. Je ligt zo stil en dat is erg gemakkelijk bij het aanleggen.

Ik had trouwens in het begin wel wat moeite om alles een beetje door te krijgen. Een instructie van de werf van een uur is wel erg gecomprimeerd.

Het voordeel van een Nederlandse werf is wel dat je gemakkelijk vragen kunt stellen. Conyplex is ook erg toegankelijk om antwoord te geven.

Vooral de eerste zeiltocht was een experiment. Gelukkig wilde Harry Olie daarbij zijn, waardoor alles ongecompliceerd is verlopen.

Tot nu toe is er één technisch probleem geweest en wel met de reefinstallatie die vanuit de kuip bediend

kan worden. In de Selden giek liep zo nu en dan de slede vast bij het aanbrengen van het eerste rif.

Het mechanisme is inmiddels bij de importeur vereenvoudigd en vernieuwd, waarna er geen problemen meer zijn opgetreden. Binnenkort moet ik wel de genua vervangen.

Deze is gemaakt van dyneema en vertoont nogal wat scheurtjes. Als iemand ervaring met deze stof heeft wil ik het graag horen.

tweede huis Zoals gezegd voelen wij ons erg safe op dit comfortabele schip. We gebruiken het ook wel als tweede huis in Wemeldinge om vandaar, in plaats van te varen, de provincie Zeeland over land te verkennen.

Na mijn aanstaande pensionering wil ik nog een paar grotere reizen maken, waarvan de eerste volgend jaar mei/juni naar Sint Petersburg zal gaan. Als een en ander gelukt is wil ik daar te zijner tijd graag verslag van doen.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

5

ADVERTENTIE RUBRIEK

Ertveldweg 5, (tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, ‘s-Hertogenbosch, Telefoon: 073-6426114, Fax: 073-6414239.

U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden ‘t dan snel naar u toe.

6

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

KOMMER RUBRIEK EN KWEL TROFEE

Peter Veger vertelt op zijn eigen wijze hoe 1999 voor hem een rampjaar dreigde te worden en hoe het allemaal toch weer ongeveer goed kwam. Hij sleepte er zelfs een prijs mee in de wacht.

D

aar zit je dan, bij de Algemene Ledenvergadering. De voorzitter houdt een vlammend betoog: dat hij betreurt dat vorig jaar de Kommer- en Kweltrofee niet is doorgegeven en dat de traditie toch niet verbroken mag worden en dat hij zelf daarom maar de trofee geeft aan .... en hij noemt dan je naam, en je begrijpt het niet, het moet een vergissing zijn. En dan, langzaam, komen de herinneringen weer, en je verwondert je over het menselijk vermogen ellende om te zetten in neutrale, zelfs positieve ervaringen. Het was natuurlijk ook allemaal niet zo erg. In de nazomer en herfst van 1998 hadden Pieter Stoelinga en ik de Medway Oyster flink onder handen genomen: water, gas, wat al niet, en ja de elektriciteit waren piekfijn in orde gebracht. Eind november werd onze dadendrang onderbroken: het gaat vervelen om ’s ochtends voor ‘t eerste bakkie de gasfles te moeten ontdooien! En natuurlijk blijven er dan een paar dingen onafgemaakt liggen. Maar die zouden in het voorjaar hoogstens een paar dagen kosten. Dan Ramsgate en in augustus met Pieter en de Nauta’s naar de zonsverduistering en Scilly Islands.

Begin maart moet dan beslist worden. Wel of niet Ramsgate; wel dus.

kleine zelfstandige Vlak daarna krijg ik — VROMer bij Philips, nu kleine zelfstandige — werk aangeboden, mijn vrije tijd verdwijnt als sneeuw voor de nog prille lentezon, ik moet bij ‘klanten’ op bezoek.

Ik begin me ernstig af te vragen of ik de boot wel tijdig vaarklaar kan krijgen. Het vertrek is al op 8 mei.

In lichte paniek bel ik Lidia om af te zeggen. Zij overreedt me. Dat kan ik

Een bewogen jaar niet maken, ik kan toch de (nog aan te wijzen) bemanning inschakelen, er is nog zoveel tijd. April blijkt dit jaar maar vier weekends te hebben, en de bemanning is in geen van die weekends beschikbaar. Haye van der Werf is bereid me een zaterdag te helpen met de anti-fouling. De techniek vordert, alleen nog de nieuwe dynamo monteren.

alleen nog de nieuwe dynamo monteren, het is wel een bijzondere Daarvoor is een nieuwe ophanging nodig en dat is meet-, smeed-, draaien paswerk. En het past natuurlijk niet de eerste keer. En dan kan op vrijdag 30 april de motor gestart worden en die loopt al na de gebruikelijke kwartseconde starttijd. Maar het lampje van de dynamo blijft branden... Schakelingen wordt gecontroleerd, verbindingen nagelopen, verslagenheid. Op zondag naar Charles Ruijter om de kwestie door te spreken. Het moet de dynamo zijn.

Het is natuurlijk wel een bijzondere dynamo: 24 volt, met geïsoleerde min, aangepast voor diodebrug.

Afspraak met Pieter voor maandagavond, we zullen de zaak nog eenmaal nalopen en anders moet de dynamo eruit. Bij het starten blijkt dan ook nog een slang van de motorkoeling gescheurd te zijn. Met slang en dynamo naar huis. Dinsdagochtend: dynamo afleveren ter controle, op zoek naar goede slang. Woensdagochtend: telefoontje, kleine vergissing, de min van de (ingebouwde) regulator was verbonden met het huis en niet met de min van de dynamo! Woensdagavond: dynamo

en slang gemonteerd, alles OK. Telefoon naar de opstappers: Ramsgate aanstaande vrijdag gaat door.

door Peter Veger

een afgewaaide hoed Zoals kenners weten heeft een schip echter ook nog een staand en lopend want en daarvoor was tijd noch aandacht geweest. En dat blijkt bij de ‘proefvaart’ op zaterdag, naar Stellendam. De huik van de fok wil er niet af. De stoppers voor de reeflijnen zijn één geheel gaan vormen, een reeflijn schiet uit de giek. Mensen wijzen. Het deksel van de radardome hangt tegen het staand want van de bezaan, als een grote afgewaaide hoed. Iemand moet de mast in onder het varen, anders zou het deksel naar beneden donderen. Op zondag moet er in het Slijkgat gekruist worden, wij halen geen hoogte, het voorstag staat veel te los. Ik merk dat ik er niet bij ben, bij het zeilen, ik ben eigenlijk blij even rustig te kunnen zitten na weken van geren. In Scheveningen wordt besloten de oversteek niet te maken maar via IJmuiden en de staandemast-route terug te keren naar Noordschans. Die tocht verloopt probleemloos, zij het dat ik in Amsterdam letterlijk op mijn bek ga, dat daar het toilet volledig verstopt raakt en dat een opstapper zijn schouder verzwikt. Na de Bekentenissen moet natuurlijk ook een Lessons Learned komen.

lessons learned Bij varen mag je je niet onder druk laten zetten door personen noch zaken. Het schip moet er helemaal klaar voor zijn. Zo ook de bemanning en zeker de schipper. Een ongeluk

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

7

KOMMER RUBRIEK EN KWEL TROFEE

komt meestal niet alleen. Dat bleek al tijdens het antifoulen, toen Haye vertelde dat zijn vakantie al enkele jaren niet was doorgegaan. Dat blijkt ook nu.

thuis zat het ook niet mee We hadden alles geregeld, ook opvang van onze bejaarde kat door de werkster. Half juli sterft die kat, in enkele dagen. Onze werkster krijgt een hartverlamming (maar overleeft dat wel). Mijn schoonmoeder van 90 valt van de trap en breekt haar heup en mijn vrouw Désirée, haar enig kind, moet alles regelen. Een kat van de Nauta’s wordt vergiftigd en moet twee weken binnenshuis verzorgd worden. Een schip moet opgeleverd worden en Pieters aanwezigheid in Nederland is wat langer nodig. Dag

zonsverduistering. Mijn schoonmoeder, net weer thuis, herstellend, struikelt en breekt haar pols. Ikzelf beland drie dagen voor vertrek, op een zondag, op de ziekenhuis-EHBO, met hartritmestoornissen. Zeilen kan even niet, vanwege bloedverdunners. Dag vakantie.

maar in 2000 gaat het nog goed Naschrift: in 2000 verloopt de Ramsgate voor schip en bemanning probleemloos.

WATERSPORTSPECIAALZAAK HERMAN LIEVEN BV

Service heeft bij ons nog betekenis In zomer en winter leveren wij de grootste HERMAN LIEVEN BV sortering voor zeil- en motorboot. Apparatuur, verf, WATERSPORT kaarten, boeken en een gespecialiseerde collectie waterdichte- en thermokleding.Informeer naar onze Oostwal 6 5211 RC Den Bosch klantenkaart voor aantrekkelijke kortingen Telefoon 073-6131763/Fax 073-6130

8

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

RUBRIEK SCHIPPER EN ZIJN HAVEN

Schippers en havens

Ton en Ine Molenbroek vertellen ons waarom Willemstad hun thuishaven is en hoe ze hun stadje langzamerhand toch wel hebben zien veranderen.

Willemstad, N 51.41.74 E 04.26.60

Door Ton en Ine Molenbroek

S

chrijven over de haven waar we al zo lang onze stek hebben valt eigenlijk niet mee, omdat alles zo vanzelfsprekend is geworden. Want waarom kies je voor een bepaalde haven? We begonnen met een box in Wijk en Aalborg, drie meter breed, dat wel, maar om uit te varen moesten we de palen uit elkaar drukken, de dames mochten niet in bikini aan dek verschijnen en op zondag mocht er niet op of aan de schepen gewerkt worden. Bovendien moesten we om op de Maas te komen eerst twee vaste bruggen passeren. Ons eerste schip had met een masthoogte van 12 meter dan wel een heel goede mast-strijkinrichting, maar dat voortdurend strijken voordat je op goed vaarwater was gaat je toch de keel uit hangen.

Dus redenen genoeg om een andere plek voor onze vrije tijd te zoeken.

Het moest in elk geval een haven aan de andere kant van de Moerdijkbrug zijn, maar het moest ook een beetje achterland hebben, een dorpje of stadje, ik bedoel maar, niet zo midden in de weilanden. En zulke wensen waren in een tijd dat de ligplaatsen niet voor het oprapen lagen, op zijn zachts gezegd vermetel! Na veel telefoontjes was er wel een box voor ons in Noordschans. Maar toen we daar op een zaterdag afmeerden bleek dat een loze belofte en konden we niet anders doen dan op de bolle bof en goed geluk op zoek gaan.

Aan het Hollands Diep, herkenbaar aan een markante skyline zoals dat zo mooi heet, ligt het vestingstadje

Willemstad. De molen, het arsenaal, het raadhuis, de koepelkerk, en van wat dichterbij de vestingwallen vormen met elkaar een monumentaal en daarom beschermd aanzicht.

skyline Eenmaal de Voorhaven ingevaren ligt recht vooruit, voor de liefhebbers onder de passanten, de Oudehaven, en aan bakboord, in een deel van de vestinggracht, de jachthaven met aan de kop van de drijvende steiger het havenkantoor. Vroeger was dat nog een oud geval, type bruin café, waar Piet Joosten de scepter zwaaide en Piet had toen geen plaats voor ons! Maar als we er genoegen mee namen dan konden we een “zwerfplaats “ krijgen, wat betekende dat we elke keer in een lege box konden gaan liggen en zodra die weer werd opgeëist, het schip naar de volgende lege plaats verlegd werd door ons of door de havenmeesters. Voor ons was dat natuurlijk een prachtige oplossing en het heeft een jaar of twee geduurd totdat er een definitieve plaats vrij kwam. Sindsdien is

deze haven ons tweede stekkie. De open deur naar het ruime sop, maar ook met het verlangde achterland.

Maar wat vertel je nu over zo’n haven wat nog niet in de VVV folders staat, want eigenlijk bestaat Willemstad niet meer. Er is veel veranderd, het gezellige havenkantoor is vervangen door een modern ponton, Piet is met pensioen, het hele gemeentebestuur is aan de dijk gezet, want Willemstad is met zeven andere gemeenten opgegaan in één Groot Moerdijk.

veel is er veranderd Dat is op zichzelf wel een verbetering. Want had vroeger de plaatselijke middenstand een stevige vinger in de gemeenteraad en kon zij zodoende elke horecauitbreiding tegen houden, de chinees mocht b.v. alleen afhaalchinees zijn, nu is het een heel goed en gezellig restaurant Paradijs. Eetcafé de Rosmolen is uitgegroeid tot een volwaardig restaurant en schuin daar tegenover is nu een nieuwe formule, het Italiaans getinte restaurant Frascati, heerlijk! Er is een flinke supermarkt gekomen maar de PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

9

SCHIPPER RUBRIEK EN ZIJN HAVEN

ovens van de goede warme bakker zijn gedoofd en vers brood komt uit Numansdorp en ook de betere sla ger, Gerard de Pender, bekend om zijn persoonlijke recepten in vleeswaren, is vertrokken. Apres sail is er voor elk wat wils. Helaas hebben geen van beide watersportverenigingen hun ultieme wens kunnen waar maken. Willemstad, de oudste van beide, heeft een tijdje een clubhuis in het archief boven het VVV-kantoor gehad, maar gebrek aan belangstelling en gebrek aan inkomsten waren het einde van de droom, omdat de vloeibare versnaperingen alleen door de naast gelegen frites-zaak verzorgd mochten worden.

De andere vereniging Op Vier Streken heeft nog steeds de droom van een drijvend clubhuis in de jachthaven en daarom zolang genoegen genomen met de bovenzaal van hotel Bellevu, ook onder PZV.ers niet onbekend, maar de wisseling van directie was funest voor de samenwerking en einde clubhuis.

De Oudehaven waar de schepen vaak zes, zeven dik liggen, is een gezellig centrum met zijn kleine terrasjes. Alleen de vrijdag- en zaterdagnacht willen de uit de wijde omtrek toegestroomde jeugdige bezoekers van de plaatselijke discotheek Het Vossehol het wel eens bont maken. Dat is echter nauwelijks een belemmering om het toch gezellig te vinden.

gezellig centrum Tot slot nog even, waarom die overdreven plaatsbepaling in de titel? Als mensen ons vragen waar wij in het weekend naar toe gaan en we antwoorden naar onze boot in Willemstad, dan ontmoeten we vaak die ongelovige blik, zo van “ja, ja”, en dan moeten we er steevast aan toevoegen ”vlak bij Moerdijk “. Er gaat een wereld voor ze open als we er dan ook nog aan toevoegen dat dit het enige echte Willemstad is. Het is zelfs voorgekomen dat inwoners van

Willemstad een dwangbevel van de belasting over onbetaalde belastingen kregen, terwijl ze nooit een aanslag hadden ontvangen. Later bleek dat, ondanks de allang in gebruik zijnde postcode, de oorspronkelijke aanslagen door Tante Pos naar dat andere Willemstad gebracht waren.

Ik wil nog wel eens een boekje open doen over het ontstaan en wel en wee van deze leuke, wonderlijke plaats en dan een beetje anders dan de VVV het belicht, maar dat voert nu te ver. Het lijkt me beter te eindigen met de wens jullie eens op de steigers te ontmoeten. Zoek niet langer naar de PEGASUS, want die is verkocht en vaart ergens op het IJselmeer met een gelukkige nieuwe eigenaar. Wij varen intussen al weer twee jaar rond in een Fellowship 33, genaamd AVALON. Ook daarover schrijven we nog wel eens, want dat is een verhaal apart. Goede vaart .

Roeiend het Kanaal over Door: Docus Heringa

Z

10

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

eeroeien is een woord waar mijn spelchecker over struikelt en dat zelfs in Van Dale niet voorkomt. Toch bestaat het want Marie-Janne te Veldhuis doet het.

Wind en weder dienende zou ze oversteken van Poole naar Cherbourg in een gestuurde vier van de Koning-

klijke Dordtse Roei en Zeilvereniging. Met een wisselbemanning, acht mannen en Marie-Janne. Het weekend van 24 juni, op zaterdag of zondag zouden ze oversteken. Een tocht georganiseerd door de zee-roeiclub van Cherbourg. Helaas, het feest ging niet door. Heel zuur, vooral omdat er

toch flink voor getraind was en omdat het een primeur voor Nederland is.

De boot, met brede boorden, onzinkbaar en met een zelflozende kuip is de eerste in zijn soort in ons land.

Maar Marie-Janne heeft beloofd dat we t.z.t. meer van haar horen.

RUBRIEK RAMSGATE, DE TOCHT

Ramsgate, de tocht Ria Tiems doet verslag van een Ramsgate-tocht die van koers veranderde, zij verslaat het deel van de tocht langs de Belgische kust.

H

et is zondagochtend, 28 mei, half zes. Gisteravond ben ik vol verwachting, bepakt en bezakt, met Jan, aan boord gestapt bij Bep en Willy Delissen.

Een opstapper dus. Een die na jaren de enthousiaste en spannende verhalen van Jan te hebben aangehoord nu zelf eens de stoute bootschoenen heeft aangetrokken om ook eens mee te maken dat de “white cliffs of Dover”in de verte zichtbaar worden.

Zeilen doen we al jaren, maar zo’n oversteek hebben we zelf nog niet gemaakt. Ik ben dus vol verwachting.

Het weer zit die zondag niet mee.

Het is donker en somber regenweer.

Er staat een stevige wind op de Volkerak als wij Dintelsas verlaten. We varen alleen op de fok en de motor is standby. In Zierikzee, zaterdagavond, waar wij met de auto naar toe gingen was de club lang niet compleet. Veel boten hadden toen al, door het slechte weer, Zierikzee niet kunnen bereiken. De mannen zitten

buiten nat te worden en ik ga maar koffie voor ze zetten.

Witte koppen op de golven, met en zonder koffie. We vliegen er met de fok overheen en zijn om zeven uur bij de Krammersluis. Een minuut later springt het licht op groen voor de eerste schutting. We zien de Barbe de Rotschild en de Vogelvrij aan de steiger liggen. Iedereen slaapt daar kennelijk nog. Twintig minuten later varen we de Oosterschelde op.

Mijn favoriete vaarwater ziet er in die vroege ochtend erg onvriendelijk uit. Een grijze, boze, binnenzee.

Het wordt een pittig stuk varen. De wind gaat van 8 naar 9. Zierikzee is voorlopig onbereikbaar. De brug blijft dicht. We wijken uit naar Kats.

de wind gaat van

De dÉlise stampt, maar de motor bromt onverstoorbaar door en laat zich niet intimideren. We naderen Kats. Nu wordt het echt spannend.

De wind is 10 geworden en de steigers liggen aan lager wal.

door Ria Tiems.

houdt deze opstapper het wel?

We worden erin geblazen, maar gelukkig staan er een paar stevige mannen ons op te wachten. Het aanmeren lukt. We drogen ons af en nemen een borrel. Bravo voor de schipper! Als we de wal oplopen zien we dat de steigers, gemaakt van kunststof, deze krachten niet konden hebben en flink gescheurd zijn.

8 naar 9 Terloops wordt naar mij gekeken.

Houdt deze opstapper het wel? Deze opstapper houdt het heel goed. Ik zit of sta hel strategisch achter de buiskap. Bep staat achter z’n stuurwiel. Jan staat voor hem om de ergste klappen op te vangen. Ze krijgen de ene klets water na de andere in hun gezicht. “Lastig met die brillen”bedenk ik.

Een warme douche en lekker eten deden alls weer een beetje vergeten. De volgende dag vertrekken we om 12.00 uur uit Kats richting Roompotmarina, waar de vloot nu zal verzamelen. Met een dubbel rif in het grootzeil en stormfok vertrekken we.

De wind is 5 tot 6 maar het water is nog erg onrustig. Toch geen onaardig weer. De zon probeert het goed te maken. Om kwart voor vier zoeken we een plaats aan de steiger tussen de andere PZV-boten.

iedereen is blij er te zijn

Witte koppen op de golven.

Het wordt gezellig. Iedereen is blij er te zijn en heeft er zin in. De vlootvoogd kijkt vanaf de Elixer tevreden om zich heen.Sigaartje tussen de vingers.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

11

RAMSGATE, RUBRIEK DE TOCHT

Er ontstaan een gevarieerd soort bedrijvigheid. Ik zie mensen sleutelen, vlaggetjes hijsen

te komen. De kust van Walcheren is altijd leuk om te zien. Ik geniet van het uitzicht. De tocht verliep voorspoedig. Wel op de motor. Het binnenvaren van Zeebrugge werd opgehouden door de uitvaart van een grote tanker. Braaf bleven we buiten het vaargebied wat dobberen.

Een PZV-boot wilde toch naar binnen, maar werd door de havenpolitie weggestuurd. We noemen geen naam.

Eigenlijk is zo’n Belgische haven niet mooi. Zelfs wel lelijk, maar je kunt er wel heerlijk eten. En dat deden we ook in de Korrebolle. Een klein restaurant op de kade. We overvielen de mensen met ons aantal, maar ons

wachten werd beloond. De ongeduldigen onder de PZV-ers kunnen spijt hebben. Dan volgt “s avonds op de steiger de laatste palaver. Gespannen sta ik op de achtergrond toe te kijken en te luisteren. Zal het wel of zal het niet doorgaan? Het gaat niet door. Voor mij geen white cliffs of Dover deze keer. Een deel van de vloot besluit niet mee te gaan naar Ramsgate, maar langs de Belgische kust te blijven. De dÉlise is daar ook bij. Het besluit wordt gerespecteerd.

Het weer is onzeker en met die 9 tot 10 op de Oosterschelde nog vers in het geheugen wordt een keuze gemaakt. We gaan naar Nieuwpoort.

Vierhonderd jaar na de slag. Ook

Reparaties uitvoeren, wasjes ophangen, snoeren uitrollen. Een ander heeft Zeeuwse bolussen en andere koek ingeslagen. Hebben ze niet in Engeland.

Maar over het algemeen wordt er veel overlegd. Heel veel overlegd.

En soms, in een eenzaam moment wordt er nagedacht . Een funny, bad girl komt dansend de steiger op. “Die komt overal”denk ik.

Het miezert weer een beetje als er een palaver wordt gehouden op een prozaische plek bij de damestoiletten. De vlootvoogd verheft zich en roept de club wat informatie toe.

Er wordt over en weer gediscussieeerd, wel of niet en wanneer en hoe. Een paar hebben duidelijk overwicht op de situatie. Er wordt naar hen geluisterd. Ik sta beschut door veel anderen en een stukje afdak me te amuseren. We gaan weer terug naar de boten Klaar voor de “grote oversteek”.

Dinsdag 30 mei vertrekken we om 12.40 uur naar de sluis. We zijn lang niet de eerste. Een aantal ongeduldigen nemen de tegenstroom voor lief. De Oosterschelde ligt er weer zo rustig en onschuldig bij. “Tot volgende week stoutert”denk ik. Om 13.15 uur worden we, samen met de Puff, Suzanna, de Vogelvrij en de Orion geschut. Met ZW 3 – 4 gaan we richting Zeebrugge. We hopen daar om ongeveer 19.30 uur aan

12

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

De vlootvoogd kijkt tevreden toe.

RUBRIEK RAMSGATE, DE TOCHT

bewonderd en de volgende morgen ging ieder zijns weegs. Wij vertrokken vrijdag om 9.20 uur uit Breskens.

Het weer was mooi, met windkracht 3 tot 4 zeilden we met grootzeil en halfwinder de haven uit, totdat de stroom ons zo tegen begon te werken, dat we de motor aandeden tot Stellendam. Daar was het een drukte van belang in het Slijkgat. Het Rotterdamse bootjesvolk wilde allemaal tegelijk naar binnen. Filevorming en ergenis. Zaterdag vertrokken we om 10.25 uur op de motor uit Stellendam naar de thuishaven Dintelsas.

Mij was gevraagd een verslag te schrijven over mijn eerste oversteek naar Engeland als opstapper. Dat is het niet geworden. Het is, zoals het gaat met zeilen, een tocht geworden vol verrassingen en andere bestemmingen. Zoals het leven zelf is zou ik zeggen.

Zeeuwse en andere koeken hebben ze niet in Engeland.

nieuw voor mij. Half twaalf vertrekken we uit Zeebrugge. De Engelandvaarders zijn dan al weg. We kunnen ze via de marifoon nog lang volgen. Het weer is mooi en zonnig. Het wordt een mooie tocht langs de Belgische kust. Zo anders dan de Nederlandse.

Grijze flats en stille stukken strand met lage duinen wisselen elkaar af.

Dan in Nieuwpoort, de laatste Belgische haven voor de Franse grens.

Een speciale sfeer tussen de houten pier met getijdewater. Scheepswrakken op eenzame stukjes oever.

eten is prima. ‘s Avonds hebben we ons verwonderd over het fluoriserende licht dat plankton veroorzaakt.

Vooral als je erin spuugt. Tot in de late uurtjes werd het schip van Louis

een tocht als het leven zelf Vanuit Nieuwpoort vertrekken we de volgende dag richting Breskens, waar ‘s avonds het captain’s dinner zal plaats vinden. Het wordt een prachtige zeildag. Met een stevige achterlijke wind is het hard werken achter het stuurwiel om te corrigeren en de anticiperen op de achter inkomende golven. Om 16.00 uur komen we in Breskens aan. We gaan de wal op, op zoek naar een pinautomaat. Ik kijk over de Westerschelde naar Vlissingen. De oude stad aan de overkant is zoveel aantrekkelijker. Het captain’s dinner is, ondanks het gehalveerde aantal, erg gezellig en het

Een funny bad girl.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

13

EEN REACTIE RUBRIEK OP DE RAMSGATE

Varen met gevoel

door Arend Jan Klinkhamer

Bij het zeezeilen moet je je verstand gebruiken, echter, soms overheerst het gevoel. Dat bleek toen de Ramsgate-tocht dit jaar begon met windkracht tien.

Arend Jan schrijft hoe hij in dat soort gevallen met zijn verstand zijn gevoel beter heeft leren kennen.

J

e vaart meestal met je verstand, maar als het er op aan komt, geeft je gevoel de doorslag. Dat bleek in de Ramsgate-tocht van dit jaar. ‘s Zaterdags was verzamelen in Zierikzee gepland. Het woei hard: zeven met vlagen van acht, waardoor er maar zeven van de 22 deelnemende boten aankwamen. Voor de zondag werd nog meer wind verwacht. Radio 1 waarschuwde zelfs voor een “maatschappij ontwrichtende storm”.

En het wérd storm: windkracht tien.

In Zierikzee maten we in de haven langere tijd 50 knopen wind, in Kats braken twee vingersteigers van de hoofdsteiger af. Er kwamen ‘s Zondags nog wel een paar boten aan, maar de hele vloot was pas maandag verzameld in de Roompot Marina.

Toen was de wind terug bij kracht vijf tot zes, met een afnemende verwachting.

VAN HUN STUK Hoewel de weerssituatie vanaf maandag stabiel was geworden, had de storm velen van hun stuk gebracht.

Op zondag vroegen enkele deelnemers al aan Lidia of ze het captains dinner op donderdag al had afgezegd. Dinsdagavond in Zeebrugge vroeg Lidia op het palaver welke schepen zeker zouden oversteken, zodat ze aan het restaurant kon doorgeven met hoeveel mensen we ongeveer zouden komen. Een aantal mensen voelde dit als druk om te besluiten om over te steken. Dat

14

PZV ZEEZEILEN ZEEZEILEN 33- -OCTOBER OKTOBER 2000 2000

was zeker niet de bedoeling van de vraag, maar het kwam wel zo over.

ONVEILIG GEVOEL Mijn indruk is dat veel mensen door het natuurgeweld (want geweld was het zeker) van de zaterdag en de zondag hun gevoel van veiligheid deels kwijt waren. Dat gevoel overheerste. En de mens zit zo in elkaar dat, als hij zich fysiek onveiligheid voelt, er bijna geen ruimte is voor redeneren, en al helemaal niet voor genieten. Dit is op zich een vast gegeven, beschreven door de psycholoog Maslow: een gevoel van onveilig zijn is overheersend en alles doordringend.

BRONNEN Er kunnen veel oorzaken zijn, waardoor je je onveilig voelt in het zeezeilen. Vaak is dat ook heel nuttig: het zeezeilen heeft gevaren en risico’s en daarvan moet je je bewust blijven. Naarmate je meer ervaring opdoet, verdwijnen er bronnen van onveiligheidsgevoelens, je verlegt je grenzen.

Onveiligheidsgevoelens ontstaan, of je nu opstapper bent of schipper, vaak door allerlei gedachten: “Blijft die mast wel staan?” “Kan het schip dat allemaal wel hebben?”

“Zullen we niet vastlopen?” “Krijgen we geen aanvaring?” “Zal ik niet zeeziek worden?” “Heeft die schipper wel genoeg ervaring?” “Gaat het wel goed als ik slaap?” “Vinden we onze weg nog wel , als het donker is?”

“Kunnen we dan die andere schepen op tijd ontwijken?”

de variatie van onlustgevoelens is eindeloos De variatie is eindeloos; ieder heeft zo zijn eigen onzekerheden. Naast gedachten kunnen er allerlei andere bronnen zijn.

Het is niet zwak, verkeerd, onvolwassen, of wat voor ander negatiefs dan ook, om je onveilig of onzeker te voelen. Als dat gevoel er is, is het er. Daar moet je vanuit gaan en daar moet je mee verder.

niet alleen het slachtoffer zijn van je gevoel Toch hoeven we er ons niet helemaal bij neer te leggen dat we ons in zo’n geval onplezierig voelen. Er is een manier om niet alleen maar slachtoffer te zijn van een vervelend gevoel, maar er iets mee te doen. Die manier werkt voor alle soorten vervelende gevoelens die je kunt hebben, niet alleen maar onveilige gevoelens.

Er zijn drie stappen. Ze werken niet in één keer, je moet er tijd voor nemen, je moet je er tijd voor gunnen.

STAP 1: ERKENNEN De eerste stap is om als je je vervelend voelt, dat te herkennen. Je voelt dat er iets niet goed zit, maar je weet niet precies wat het is. De neiging is vaak om een vervelend gevoel weg te duwen, te verstoppen. Dat helpt niet, het blijft doorsudderen. Het is beter om voor jezelf te erkennen dat je je vervelend voelt. Dat vraagt soms moed, het is niet altijd even gemakkelijk. Het is als het stellen van een ziektediagnose. Pas als je onder ogen hebt gezien dat je ergens last van hebt, kun je vaststellen wat de oorzaak is: lichamelijk, omgeving of psychisch.

Een vervelend gevoel is deel van jezelf, ga er daarom even zorgzaam mee om als je met andere aspecten van jezelf omgaat. Het klinkt misschien wat vreemd, maar toch: waarom zou je met vervelende gevoelens niet even zorgzaam omgaan als met pijnlijke lichaamsdelen?

STAP 2: BRON VINDEN Als je dat vervelende gevoel bij jezelf hebt erkend, komt de tweede stap:

EEN REACTIE OP DE RAMSGATE RUBRIEK

voor jezelf duiden waar het vandaan komt. Je kunt het doen als je in de situatie zit, het kan vaak ook heel goed achteraf door je weer in de situatie te verplaatsen waarin je je vervelend voelde en het te herbeleven.

Wat gebeurde er toen dat gevoel opkwam? Welke associaties heb je of had je er bij? Dacht je aan iets bepaalds, had je iets gegeten, was je in bepaalde fysieke omstandigheden? Het doel is om de bron, de oorzaak, van dat vervelende gevoel te vinden. Met oplettendheid en geduld komt er meestal na een tijdje duidelijkheid.

erover praten helpt Het kan enorm helpen door erover te praten met een goede vriend(in).

Er zijn dingen die een kind kan zien, maar die we zelf niet zien omdat we vastzitten in onze ideeën.

Heb je de bron gevonden, dan zul je ervaren dat je herkent wanneer het gevoel komt: o ja daar is het weer, het gebeurt weer. Je hebt de oorzaak, en dat maakt het een stukje gemakkelijker, maar je hebt het nog niet verholpen. .

STAP 3: BRON VERMIJDEN Als je de bron van je vervelende gevoel hebt ontdekt, komt het moment om te bezien of je er iets mee kunt en wilt. Kun je en wil je iets aan de omstandigheden veranderen, of aan jouw reactie op de omstandigheden? Om bij de Ramsgate terug te komen: ben je onzeker over je trajectkennis of de meteo, kun je dat verhelpen door bij te leren? Of kun je het vaarplan zo aanpassen, dat je gevoel verdwijnt? Of, als je risico nemen vervelend vindt, wil je daar deze keer overheen stappen en het proberen? Als je die uitweg hebt gevonden, en je wilt hem volgen, dan is het een zaak van jezelf aanmoedigen en doen. Je gaat een volgende keer misschien weer in de fout, je probeert het opnieuw en je moedigt jezelf aan met elke keer dat het weer goed gaat.

ERVARINGEN Ik heb zelf inmiddels goede ervaringen opgedaan met deze drie-stap-

pen-methode, en niet alleen bij het varen. Het gaat niet altijd snel, maar hij werkt altijd. De laatste keer was nog deze zomer toen we naar Noordwest Spanje gingen. Vanaf Ouessant hadden we over de hele Biscaye ZZW 5 – 6, pal tegen dus: vier dagen lang kruisen. Na een paar dagen in La Coruña gingen we naar Bayona, ongeveer 110 mijl, met een weersverwachting NE 4 – 5. Het werd een dag lang NE 7. Dat ging wel hard, 125 mijl in 21 uur, maar toch, het onrustige gevoel bleef dat ik al had sinds een dag na het vertrek uit de haven van Ouessant. Dat werd in Bayona een vervelend gevoel dat ook de dagen daarna niet wegging.

Ik dacht onderweg eerst: ach een beetje spanning van de eerste Biscaye-oversteek. Toen het niet wegging, begon ik er met meer aandacht over na te denken en kwam ik erachter dat het een gevoel van onzekerheid was.

onzekerheid, dat is een normaal gevoel Ik had, tegen mijn gewoonte in, weinig gelezen over het weer en de oceanografie van de Biscaye en de Spaanse kust. Toen het weer tegengesteld was aan het weinige dat ik had gelezen (nl. dat in de zomer de Biscaye meest rustig weer heeft met weinig zuidwesten winden), werd ik onzeker. Wat klopt er dan nog wel?

Heb ik me niet goed voorbereid? En dat laatste bleek de bron van de onrust te zijn. Ik was onrustig omdat ik bang was, dat er nog meer dingen anders zouden kunnen uitpakken.

wekenlang wind volgens het voorspelde patroon kregen; gewoonteenergieën zijn sterk. Toch was mijn ervaring dat ik op deze manier mijn gevoelsmatige reactie kon aanpassen: ik ga nu in het algemeen iets anders om met de onzekerheid dat ik niet alle boeken heb gelezen.

je hoeft jezelf niet te veranderen Je hoeft jezelf niet te veranderen, maar je kunt het jezelf wat gemakkelijker maken om met je eigenaardheden om te gaan. En mijn ervaring is ook: de meeste mensen met wie je over je “zwakke” gevoelens praat, blijken die zelf ook (gehad) te hebben of ze herkennen ze. En een ander voordeel van erover praten is: het brengt ook je omgeving duidelijkheid over je gedrag. Je denkt dat je er niets van laat merken als je het wegstopt, maar dat is meestal helemaal niet zo, je omgeving ziet meer dan je denkt.

Literatuur: Thich Nhat Hanh, Iedere stap is vrede, Ankh-Hermes.

Het onrustgevoel was niet direkt weg toen ik hierachter was. Het werd wel wat minder, omdat ik het nu begreep. Het hielp uiteindelijk vooral om erover te praten. Lidia bleek dat gevoel helemaal niet te hebben. Ze zei: het weer is zoals het is en jij en ik kunnen dat aan. Dat was waar, maar zo had ik er nog niet tegenaan gekeken. Ik begon na te denken over boekenzekerheid en hoe ik zelf omga met lacunes daarin. Mijn onrust werd daarmee al pas helemaal toen we

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

15

NOG EEN REACTIE RUBRIEK OP DE RAMSGATE

Ramsgate 2000, een omen? door Docus Heringa

De Ramsgate was dit jaar eind mei, begin juni. Dus veel kans op redelijk weer.

De dagafstanden waren niet groot. Je zou dus verwachten dat het geen al te grote inspanning van de deelnemers zou vergen. Waarom bleven er dan 8 van de 22 schepen achter op de Belgische kust?

D

e jaarlijkse tocht naar de Engelse Oostkust is het belangrijkste PZV-zeilevenement van het jaar. In een gezamenlijke inspanning gaan booteigenaren en opstappers de zee op en trotseren de elementen. Ze gaan op avontuur omdat het verloop van iedere zeereis weer ongewis is. Die onzekerheid over het verloop weerspiegelt zich in de planning; de reservedag en het palaver. Tijdens het palaver dat voor ieder vertrek gehouden wordt, komen eventuele onvoorziene zaken en risico’s royaal aan bod en vindt doorgaans een weloverwogen besluitvorming plaats. Als eerste en laatste verantwoordelijke is er dan nog de schipper. Je zou kunnen zeggen dat de Ramsgate zoals die uiteindelijk gevaren wordt de som is van de besluiten van de individuele schippers!

wat is er mis met de schippers?

En zie daar, Ramsgate 2000, zoveel schepen die afhaken, oftewel: wat is er mis met de schippers?

Het eerste weekend was er veel wind. Op zondag ging op de Suzanna de windsnelheid bij vlagen over de

16

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

60 knopen, maar maandag was het prima zeilweer en dinsdag hadden we een uiterst relaxte tocht naar Zeebrugge. Het weer was terug naar zijn normale toestand: rustig en uiteraard even onvoorspelbaar als bij iedere andere tocht. Een situatie niet anders dan op iedere voorgaande Ramsgate. Dat wil zeggen een voorspelling voor de eerste 12 uur die aardig uitkomt en een verwachting voor de volgende 12 uur die niet altijd klopt.

waarom toch die commotie Waarom dan toch die commotie dinsdagavond tijdens het palaver in Zeebrugge, met slechts een oversteek van 70 mijl voor de boeg?

Arend Jan gaat elders in dit nummer in op de invloed van de storm van zondag op de beslissingen genomen op dinsdagavond. Maar wat is de invloed van dit massale afhaken op toekomstige Ramsgates?

invloed op toekomstige Ramsgates Laat ik voorop stellen dat de beslissing van iedere individuele schipper om wel of niet te varen gerespecteerd dient te worden. Ik heb me ook niet verdiept in ieders specifieke argumenten om niet te gaan, eigenlijk omdat ik niet verwacht dat een analyse een nuttige conclusie oplevert. Wel kun je kijken naar het effect van het achterblijven van c.a. 40 % van de deelnemers.

Denk eens aan de opstappers die een week vrijaf genomen hebben om een oversteek naar Engeland mee te maken en die dit zonder dwingende reden aan hun neus voorbij zien gaan. Dat is méér dan pech alleen.

Zouden die een volgend jaar met hetzelfde enthousiasme weer inschrijven?

deze tocht is als een teamsport Als je met of zonder schip inschrijft voor deze tocht doe je dat voor de hele tocht en voor de hele periode.

Dus niet: ik schrijf maar in en ik zie wel of ik er kom. Of: ik moet wel zaterdag thuis zijn dus steek ik maar niet over. Deze tocht is als een team sport, je moet je realiseren dat je individuele belang moet stroken met het belang van het team.

Verder is een Ramsgate niet te vergelijken met een doorsnee vakantie trip. Die vaar je veelal met een minder ervaren bemanning.

grenzen verleggen Op een Ramsgate heb je de mogelijkheid je grenzen te verleggen en het argument “dat zou ik op m’n vakantie ook niet doen” snijdt dus geen hout.

Laten we het gebeurde zien als een teken. Willen we het karakter van de tocht niet teloor laten gaan dan zal het toekomstige inschrijvers duidelijk gemaakt moeten worden waar het hier om gaat en wat van ze verwacht wordt.

RUBRIEK NIEUWE LEDEN

Nieuwe leden

Twee nieuwe leden stellen zich voor. Het zijn Machteld van Dongen en Arie van der Hoek.

Machteld van Dongen

M

ag ik me even voorstellen. Ik ben Machteld van Dongen.

Afgelopen Ramsgate-tocht ben ik mee geweest als opstapper aan boord van het schip de EliXir. Eigenaar is mijn vader Pieterjan van Dongen.

Hier zaten tevens de vlootvoogd, Fons Navarro, en Alphons Drübers aan boord.

Na een hele gezellige week en na ook een aantal andere mensen c.q. lotgenoten van het opstapper-lied te hebben mogen ontmoeten, vond ik het tijd om zelf maar eens lid te worden van de zeezeilvereniging PZV.

Mijn ervaring op het gebied van zeilen is, dat ik al vanaf mijn elfde iedere week zeil. Het begon allemaal bij de zeeverkennnersgroep Isala II te Dieren. Ik heb hier leren zeilen in een stalen Lelievlet en heb alle Friese meren op deze manier leren kennen. In het jaar 1997 heb ik voor een aantal maanden in Griekenland op een zeilboot vertoefd. Hier heb ik voor OCC Yachting als flottieljeleider gewerkt. Tegenwoordig zeil ik samen met mijn vader en andere bemanningsleden (o.a. broer en zus), met de EliXir iedere woensdagavond clubwedstrijdjes op het Markermeer voor Muiderzand. Elk jaar doen wij

ook mee aan de 24-uurs wedstrijd op het IJsselmeer. Minimaal één vakantie per jaar staat bij mij in het teken van zeilen. Op dit moment ben ik woonachtig in Haarlem met mijn vriend Simme. In deze stad heb ik ook gestudeerd aan de HEAO Haarlem, studie Small Business. In 1998 heb ik mijn studie afgerond en op dit moment ben ik werkzaam als Credit Manager bij Cannock Chase.

weer werkzaam bij Philips. Ik ben verantwoordelijk voor de IT bij Medical Systems. In mijn kennismakingsgesprekken kwam ik Ab Pasman en Harry van Leeuwen tegen. De lezer kan zich voorstellen wat er als decoratie in hun kantoor hangt. Natuurlijk, foto's van mooie schepen. Het zakelijke is eerst even aan de kant geschoven en er is natuurlijk eerst gesproken over de hobby "zeilen".

Arie van der Hoek

M

ijn naam is Arie van der Hoek en ik ben zo'n 45 jaar geleden geboren in Harderwijk. Ik heb een technische opleiding.

Na mijn studie ben ik bij Philips gaan werken en ben ik samen met Evelien, mijn vrouw, naar Valkenswaard vertrokken. Wij hebben momenteel drie studerende kinderen. Bij mijn vertrek naar het zuiden, heb ik mijn Flying Junior zeilbootje weg gedaan.

We hebben het hier in het zuiden uitstekend naar onze zin maar het water blijft trekken. Als we in een weekend naar de familie in Harderwijk gaan, is het vaak eerst een "rondje boulevard" doen. Zo af en toe is er een BM-er gehuurd in Friesland of een zeilboot gedurende de vakantie.

Inmiddels ligt de aanschaf van een kleine kajuitboot in de mogelijkheden. Maar om van een open bootje over te gaan naar iets van 9 meter is een hele stap. Daarom heb ik o.a. een cursus "kajuitboot schipperen" en onlangs een cursus "kust navigatie" gevolgd (incl. oversteek naar Engeland/Lowestoft). Regelmatig stap ik ook bij een vriend op de boot om meer ervaring op te doen.

Ik hoop binnen niet al te lange tijd in het bezit te zijn van mijn eigen “zeilschip”.

Na wat omzwervingen bij andere werkgevers ben ik sinds 1 februari

Niet lang hierna kreeg ik via de interne post twee enveloppen met in ieder een mooi foldertje over PZV. Zowel Ab als Harry waren aan het werven geslagen. Wellicht dachten ze dat mijn leeftijd van 45 jaar het gemiddelde van PZV wat naar beneden zou bijstellen! Daarna kreeg ik nog een uitnodiging voor de Ramsgate tocht. Wat ik natuurlijk niet kon afslaan. Een geweldige ervaring om aan boord van de "Joint Venture" de oversteek te maken. Lid worden van de vereniging kon hierna natuurlijk niet meer uitblijven.

Met al "die grijze koppen" (waar heb ik dit eerder gezongen!), met zoveel zeemijlen aan ervaring hoop ik veel te kunnen leren. Als "jonkie" is er voor mij nog veel op te steken over bootonderhoud, motor-onderhoud, mooie tochten, gedragsregels etc. Mocht iemand zijn kennis willen delen, ik hou me aanbevolen! Ik hoop een leuke tijd mee te maken als aktief lid van de vereniging.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

17

ADVERTENTIE RUBRIEK

Mensen ontmoet je overal

maar "Oost, West, thuis best" en daarom tot spoedig ziens in de

Trafalgar Pub 18

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

TECHNIEK RUBRIEK

Watersport Gebruikersgroep

hoog 'soldeergehalte'

pel draadje van de ontvanger naar de microfooningang van de laptopgeluidskaart, keurig de weerkaarten van Offenbach kwamen binnenstromen. Dus uit pure interesse de CD gekocht, plus een handleiding voor dit programma (voor een drietal tientjes kan je zoiets niet laten liggen). Het is natuurlijk ook heel simpel, maar in werkelijkheid niet echt eenvoudig.

Zoals uit de handleiding bleek, moet de SSB ontvanger wel van enige kwaliteit zijn dus op zijn minst de LOWE 150 of beter en niet mijn simpele Sony. Via dezelfde rubriek van de Waterkampioen ben ik bovendien op een nog eenvoudiger methode gewezen.

Hun commentaar was dat de site een nogal hoog ‘soldeergehalte’ had, maar wel enkele interessante zaken bevatte. Daarbij werd ook vermeld dat deze club ook een CD uitbrengt met nautische programma’s. Begin van dit jaar had ik die CD al aangeschaft. Op een open dag van de Watersportgebruikers groep in Almere, had ik een demonstratie gezien hoe met behulp van het programma JVCOMM32 op een laptop, een SSB ontvanger, en een sim-

Via de site van ‘Meteonet’, http:/ /www.dsa.nl/weer/akt.htm, kan je ook de weerkaarten van Offenbach opvragen. En met een laptop en een geschikt ‘mobieltje’ kun je overal het Internet bereiken. Weliswaar niet midden op zee, maar voor mijn huidige vaargebied voldoet deze methode goed. Ik begrijp nu in ieder geval wat de Waterkampioen redacteur bedoelde met ‘een hoog soldeergehalte’. Ik weet zeker dat het programma goed werkt en als

http://www.watersport.hccnet.nl/ index.html

A

chter deze nogal cryptische naam, maar dat schijnt standaard te zijn voor het Internet, gaat een voor technisch onderlegde watersporters interessante site schuil. Het is de website van de HCC Watersportgebruikers groep. HCC staat voor Hobby Computer Club, een club van echte PC hobbyisten. In de vaste internet rubriek van de Waterkampioen, werd deze site besproken.

iemand het wil proberen is hij bij mij welkom.

een geschikt 'mobieltje' Overigens heb ik van de aanschaf van de CD geen spijt. Er staan 28 programma’s op; een hele serie voor fax-ontvangst, verschillende getijden berekeningen, koppeling met de GPS, logboek, etc. Verder wordt er een hele serie voor de watersporter interessante website’s met demoschermen beschreven. Mij rest nog maar één probleem; wanneer heb ik nou eens de tijd om me hier in te verdiepen?

Door Harry van Leeuwe

NASCHRIFT REDACTIE: Het adres van de WSGG is Zeelandlaan 12, 5691 KM, Son. Tel.0499-477641.

Telefonisch kunt U daar het boekje “Weerkaartenontvangst voor de beginner” door Bram Houdkamp opvragen. Zie ook over dit onderwerp “Weerkaarten op uw computer” door D.Karnetzki uitgegeven door de Scheepsboekerij.

SunShine’ dilemma Zeiltechnisch vraagstuk nr. 2.

V

orige keer hebben we aandacht besteed aan de strategie bij een veranderende wind.

We bespraken het geval waarin we een winddraaiing verwachten. Maar er zijn natuurlijk vele andere situaties.

Wie geïnteresseerd is kan ik de Internet site www.sail-online.com aanraden. Heel gestructureerd wordt daar de windstrategie-theorie besproken.

Deze keer gaat het over stroom. We nemen het meest elementaire geval.

We steken over naar Engeland in precies twee tijen. En laten we er voor het gemak maar even vanuit

gaan dat we de wind op de kop hebben en de stroom dwars. Hoe kiezen we het beste onze slagen?

Door Ab Pasmen

OPLOSSING OP PAGINA 24

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

19

RONDJE RUBRIEK WIGHT

Rondje Wight

Door Rob Riedijk

De Industry Sailing Challenge (ISC), ook wel “Rondje Wight” genoemd, is een jaarlijks terugkerend zeil evenement. Het is uitsluitend voor bedrijfsteams toegankelijk en heeft een hoog competitief gehalte.

Er wordt gevaren vanuit Cowes met identieke Sunsail Sunfast 36 feet racer/ cruisers. Rob Riedijk was erbij en geeft ons een impressie.

C

a. 120 vaak goed getrainde, overwegend Britse, bedrijfsteams schrijven elk jaar in.

Het evenement is niet alleen bedoeld als beloning voor medewerk(st)ers, ook teambuilding en samenwerken zijn belangrijke nevenfacetten. Na onze eerste ervaringen in 1998 heeft een Philips team, bestaande uit PZVleden, dit jaar opnieuw deelgenomen.

20

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

Gesponsord door Philips Lighting werd –aansluitend op onze eigen Ramsgate tocht- op 5 & 6 juni in de voorronde gezeild om de SONY Videoconferencing challenge cup.

Hoewel goed onderhouden bleek onze boot in de voorronde in een wat betere conditie te verkeren dan de boot die we hadden in de finale. Er zijn een zestal voorrondes, waaraan steeds ongeveer 20 teams deelnemen. Van elke voorronde gaan de teams die 1, 2 en 3 eindigen, door naar de finale.

ankeren op de startlijn Tijdens de voorronde ondervonden we licht weer, regenbuien en wind variërend tussen kracht 4 en 0.

Vooral bij weinig of geen wind blijkt hoe je rond Wight en met name in de Solent tijdig rekening moet houden met de stroom. Dat bleek al bij de start, waar bij zeer geringe wind enkele schepen te vroeg of aan de verkeerde kant van de startboei over de lijn dreven. Deze schepen hadden geen ander alternatief dan snel

voor anker gaan en wachten op wind om op correcte wijze de startlijn te passeren. Wij dreven ca. 5 minuten na het startschot over de lijn! Op 5 en 6 juni was het springtij en wanneer je dan nauwelijks of geen vaart door het water maakt, loop je toch nog zo’n 3 à 4 knopen over de grond.

gevolg: diskwalificatie Dat heeft veel teams toen parten gespeeld. Door daarmee niet tijdig rekening te houden bleek een aan de overkant van het vaarwater te ronden boei niet meer haalbaar, gevolg: diskwalificatie. Zo verdwenen 13 teams uit de race. Na in ca. 11 uur rond Wight gezeild te zijn, passeerden we in 5e positie voorstrooms de startlijn.

Het was toen zaak door goed zeilen tijdig, bij de kentering van het tij, de keerboei te bereiken om zodoende weer voorstrooms naar de finish te zeilen. Gelukkig trok op dat moment –omstreeks middernacht- de wind aan en door uitstekend spinnakerwerk kwamen we dichter en dichter op onze voorgangers, waarvan we

RUBRIEK RONDJE WIGHT

er 2 passeerden. In het aandewindse eindrak voeren we lange tijd in een tackingduel met nummer 2. Door één onfortuinlijke overstag manoeuvre verspeelden we daar onze potentiële 2e plaats. Met minder dan 1 minuut tussenruimte voeren de eerste 3 schepen na ruim 15 uur zeilen over de finishlijn. Niettemin vielen we met onze 3e plaats in de prijzen.

Tevens verzekerden we hiermee een plaats in de finale.

schipperen Op 15 & 16 juli werd de finale gezeild, bestaande uit 2 korte baan races op de Solent, gevolgd door een rondje Wight. SKY sports maakte uitgebreide opname’s van de finale en ook op Internet werd veel aandacht aan het evenement besteed. Zo kon de race “life” op Internet worden gevolgd m.b.v. een GSM netwerk terminal gekoppeld aan de GPS-en van de boten. (zie: www.lawton.co.uk/isc/) Al spoedig bleek wat voor kwaliteiten de overige teams bezaten. Behalve ervaring, gezamenlijke trainingen en vooral goede kennis van de lokale omstandigheden was sprake van fanatieke teamspirit. Dan blijkt ook dat 4 ervaren PZV schippers op één boot niet in alle opzichten een voordeel hoeft te zijn. Ondanks de wil om als team te opereren, blijkt dat in de praktijk niet altijd te lukken. Gelukkig tastte dit het zeilplezier niet aan, maar na in de kortebaan races bij de laatste 5 te zijn geëindigd wisten we natuurlijk al dat een hoge klassering onbereikbaar was geworden.

hoge klassering onbereikbaar Zelfs de dubbele puntentelling van het rondje Wight zou daarin weinig verschil brengen. In de korte baan races bleken we tekort te schieten m.b.t. zeilwisseling en navigatie. Ook het racen op sterk stromend en relatief onbekend water eist vooral ervaring. Het starten ging over het algemeen niet slecht. Ook nu waren de weersomstandigheden bijna ideaal. N tot NO en Oostelijke wind kracht 3 à 4 en geen regen. Om 6 uur

s’avonds werd bij Cowes met halve wind in oostelijke richting gestart voor het Rondje Wight. We maakten een vrijwel perfecte start maar verloren vrij snel terrein. Een onwillige, aanvankelijk niet weg te nemen fok, droeg er aan bij dat de spinnaker niet goed vol te zeilen was.

sur place Na gedurende de hele nacht met lichte wind onder spinnaker gevaren te hebben, arriveerden we tegen het ochtendgloren bij The Needles. Daar ontstond iets van wat men in de wielrennerij een “sur place” zou noemen.

ten. Maar zoals altijd: wijsheid achteraf is de makkelijkste wijsheid! Na zonsopkomst werd al kruisend aan de wind de finish bereikt, waar ontbijt en de nodige biertjes werden genuttigd. Aansluitend werden alle teams door de hoofdsponsor uitgenodigd voor de prize-giving lunch. Persoonlijk vond ik het een prima ervaring en we zijn niet als laatste geëindigd.

Wel kan een goede evaluatie bijdragen aan een betere klassering in 2001. Want dat er dan weer een Philips-PZV team zal deelnemen lijkt me zeer waarschijnlijk. Met deze prestatie hebben we namelijk veel ruimte voor verbetering geschapen!

vrijwel windstil Het was vrijwel windstil en de stroom liep nog westwaarts. De meeste boten bleken daar voor anker te liggen, sommigen zelfs op 15 à 20 meter diep water! Zodat er bij kentering van het tij, in theorie een soort herstart zou gaan plaatsvinden.

Sommige boten bleven zo lang mogelijk ten noordoosten van de Needles dicht onder de kust van Wight wachten op de kentering. Een enkele boot –het bleek de latere winnaar- had kans gezien zeer dicht onder de Needles, waar gedurende korte tijd en “neer” staat, toch de Solent op te kruipen. Gezien de wrakken die daar liggen vereist dat een grondige lokale kennis.

ruimte voor verbetering Achteraf bezien hebben we in tactische zin hier de kans op een betere klassering verspeeld. Ten opzichte van de andere boten arriveerden we vrij laat bij de Needles. Door te blijven zeilen (1 knoop door het water en 11⁄2 knoop achteruit over de grond) dachten we een voordeel te kunnen hebben t.o.v. de geankerde schepen. Dit bleek een misrekening die we tussen de kentering om 6 uur en de finish rond 9 uur niet meer goed konden maken. Het was beter geweest om dicht bij de Needles op relatief ondiep water (5 meter) te ankeren of ten noordoosten van de Needles dicht onder kust van Wight te wach-

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

21

TECHNIEK RUBRIEK

Ervaringen met DSC

door Koos de Laat

Digital Selective Calling op kanaal 70 is inmiddels een jaar verplicht voor noodoproepen van de beroepsscheepvaart. Koos de Laat informeerde bij de heer P.Verburg van het Kustwacht centrum naar de ervaringen van het KWC.

S

inds 1 februari 1999 is een radio-uitrusting volgens het GMDSS verplicht voor alle schepen die onder de schepenwet vallen. (plezierjachten dus niet). Als gevolg daarvan komt de verplichting tot het uitluisteren op VHF-kanaal 16 te vervallen. De IMO (Internationale Maritime Organization) bepaalde echter, dat schepen nog tot 1 januari 2005 uit moeten luisteren op kanaal 16. In feite ontstaat er zo een langere periode waarin de jachtschipper gehoord wordt op kanaal 16.

pas vanaf 2005 geen verplicht uitluisteren op kanaal 16 We hebben dus nog vijf jaar om te beslissen over de vervanging van de huidige marifoon.

Inmiddels is er sinds 1993 ervaring opgedaan met DSC en is er een registratie bijgehouden over het aantal meldingen die er zijn binnengekomen met het nieuwe systeem. Dat daarbij het aantal ongewenste meldingen erg hoog is geven de cijfers in de tabel duidelijk aan. De cijfers zijn afkomstig van het Kustwachtcentrum.

ongewenste meldingen De bemanning zelf is de oorzaak van de meeste ongewenste meldingen.

Op het moment dat wij binnen de vereniging op grotere schaal DSC apparatuur gaan gebruiken lijkt het 22

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

uitermate zinvol om de nodige aandacht te geven aan de keuze en het gebruik daarvan.

Vergelijken we deze cijfers met de meldingen van inbraakcentrales naar PAC’s (Particuliere AlarmCentrales) dan zijn er duidelijk overeenkomsten; zeker uit de beginperiode waarin de installaties nog gecompliceerd waren en de gebruikers niet of nauwelijks ervaring hadden met het gebruik van de apparatuur.

In 1998 is onder voorzitterschap van het Directoraat Generaal Goederenvervoer (DGG) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat een werkgroep gestart om te bezien of maatregelen genomen kunnen worden om het aantal onbedoelde GMDSS alarmeringen terug te dringen.

lijk of er wordt uitgeluisterd op dit kanaal.

vanaf 2005 aanroepen via kanaal 13 maar zonder uitluister verplichting!

Kanaal 13 is het navigatie veiligheidskanaal in het kader van het GMDSS.

bij misbruik wordt aangifte gedaan Indien opzet wordt vermoed of als de procedures niet zijn gevolgd zal aangifte worden gedaan bij justitie.

Als de uitluisterplicht op kanaal 16 vervalt dan is kanaal 13 het aangewezen kanaal om op zee een schip aan te roepen. Hiermee is niet gezegd dat men dan ook inderdaad wordt gehoord. De gezagvoerder van het betreffende schip bepaalt name-

Jaar

VHF

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

21 62 68 95 130 131

MF Totaal 22 43 40 102 47 115 96 191 98 232 81 212 zie opmerking

Echt 0 0 0 2 4 13

Binnengekomen meldingen op DSC Opmerking: De gegevens over 1999 zijn nog niet exact bekend maar verwacht wordt dat het aantal ongewenste meldingen procentueel gelijk is gebleven.

RUBRIEK DE CHIRURGIJN

Louis Richard gaat dieper in op de vraag waarom het reddingswezen in Nederland (en ook in de rest van Europa) zo laat op gang kwam. Het heeft toch wel iets te maken met de veranderde opstelling van overheden ten aanzien van verdrinking en natuurlijk een beter begrip van de werking van het menselijk lichaam.

P

er jaar vinden in ons land ongeveer 500 verdrinkingen plaats. Vaak betreft het kinderen. Vooral van immigranten die uit een land afkomstig zijn waar niet zoveel water in hun leefomgeving aanwezig is als in ons land. De piekfrequentie van (bijna)verdrinkingen betreft 1-2- jarigen en mannelijke adolescenten. Bij de laatste groep speelt alcohol vaak een grote rol.

Tot de andere risicogroepen horen onder anderen waterrecreanten en verkeersdeelnemers. Men mag aannemen dat dit aantal zou kunnen verminderen door bijvoorbeeld betere voorlichting, zwemlessen en beter reddingsmateriaal. Over de rol van onderkoeling bij verdrinking heb ik in een vorige “Chirurgijn� al eens geschreven.

De opvang van drenkelingen zou nog verder kunnen verbeteren door een groter deel van de bevolking te laten deelnemen aan EHBO cursussen.

Ons landje heeft nu eenmaal veel water en wij, als zeilers, zouden daar een voorbeeld mogen stellen.

verdrinking als straffe gods In het verleden dacht men anders over de opvang van drenkelingen.

In de Middeleeuwen werd verdrinking gezien als een straf en redding daarvan als een wonder. De gelovige Middeleeuwer accepteerde de dood met meer berusting dan wij dat nu doen en het grensgebied tussen dood en leven werd door hen vermeden. Bij een schipbreuk werd meer aandacht aan de belading van een

De Chirurgijn: Reanimatie schip gegeven dan aan de bemanning. Algemeen werd aangenomen dat verdronken mensen vol met water zaten en dat het water in de maag de verplaatsing van lichaamsvloeistoffen en lucht hinderde. Zo er al een poging tot redding was werd dit gepraktiseerd door pogingen het water uit de maag te verwijderen.

Tot in de twintigste eeuw bleef het, vooral onder zeelui, de gewoonte om drenkelingen ondersteboven op te hangen en ook ik kan me nog uit mijn jeugd de plaatjes met vreemde behandelingen herinneren die men toepaste om de verdronken medemens te reanimeren. Daarbij kwam nog dat de autoriteiten in vroeger tijden ook de redding van drenkelingen niet propageerden, omdat eerst wettelijk moest worden vastgesteld of een persoon was overleden door moord of mogelijk zelfmoord. Vanuit de medische wereld was er ook weinig belangstelling voor de problematiek rondom verdrinking. Dit kwam omdat men nog maar een rudimentair idee had van de wijze waarop het menselijk lichaam functioneerde.

achterhaalde concepten Men baseerde zijn kennis tot diep in de negentiende eeuw nog op toen achterhaalde vroeg-middeleeuwse concepten. Het duurde tot ver in de zeventiende eeuw dat men accepteerde dat in het lichaam het bloed een cirkelgang beschreef. Volgens de oude traditie, nog bepaald door Galenus (2e AD) en Aristotelis was er een anatomische driedeling hoofdborst-buik, waarbij iedere regio een eigen hoofdorgaan heeft, namelijk de hersenen (spiritus animalis), het hart (spiritus vitalis) en de lever(spiritus naturalis). Het bloed werd volgens dit concept gevormd uit chylus, de spijsbrij die vrijkomt uit de darm, welke dan naar boven stroomt via de lever

naar het hart, vanwaar het via de holle aders naar het lichaam stroomt.

Het linker deel van het hart zou dan gevuld zijn met schuimend bloed, een mengsel van lucht en bloed, deels afkomstig uit de rechterkant van het hart door een gat in de scheidingwand, dat verwarmd zou worden door de ingeboren warmte (calor innatus) van de linker hartkamer en aldus de spiritus vitalis verhit zodat het bloed opbruist en uitzet en zo de uitdrijving teweegbrengt. De roerige dampen die bij de verwarming van het bloed in de linker kamer vrijkomen werden dan via de longen verwijderd. U begrijpt dat vanuit dit soort concepten, waarbij het begrip voor de ventilatiefunctie van de longen nog minimaal was, weinig vooruitgang te verwachten was in de behandeling voor drenkelingen.

We moeten wachten tot 1796 toen men voor eerst een succesvolle resuscitatie op een drenkeling uitvoerde met hartmassage en mond op mond beademing. Wel werd hierbij ook de buik nog gecomprimeerd.

Hoewel de mond op mond beademing zelfs in de bijbel (Koningen) wordt vernoemd, wordt deze techniek bij de resuscitatie in de 18e medische literatuur nauwelijks vermeld.

De moderne wereld moest wachten tot 1946 toen de mond op mond beademing weer werd uitgevonden tijdens de kinderverlamming epidemie in Minnesota. Pas in 1956 is het totale concept van CPR (= cardiopulmonary resuscitation) algemeen aanvaard en tot de standaard medische behandeling van (onder andere) drenkelingen verheven. En zo wordt het reanimeren op de EHBO- cursus onderwezen.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

door Louis Richard

23

TECHNIEK RUBRIEK

Sunshine’s dilemma: de oplossing Door Ab Pasman

D

e meeste weten het wel.

Stroom onder de lijboeg is het gunstigst. Maar waarom is dit? Op voorhand wil ik heel duidelijk stellen dat er twee effecten zijn. Het eerste effect is het bekende verlijeren. De boot beweegt met de stroom mee stroomafwaarts. Het tweede effect is de invloed van de stroom op de wind richting en windsterkte.

Kijken we eerst naar het verlijeren.

In figuur 1 zou A zonder stroom na één tij in positie X zijn aangekomen.

Door de stroom wordt het echter

invloed die de stroom op de windrichting heeft. De stroom veroorzaakt over dek een wind -stroomwind- van gelijke grootte maar tegenovergestelde richting. De wind die de boot ervaart -de zeilwind- is de opstelsom van de ware wind (grondwind) en deze stroomwind. In figuur 2 is dit getekend voor een ware wind van 10 knopen en een stroom van 2 knopen.

X’. In één tij is A over een afstand XX’ verlijerd. B komt niet in Y maar Y’. In het tweede tij verlijeren beide boten noordwaarts. Totaal is het effect nul en het heeft dus geen verschil gemaakt hoe A en B hun slagen maakten.

Neen, het feit dat de stroom onder de lijboeg gunstiger is komt door de

24

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

TECHNIEK RUBRIEK

In vergelijking met de ware wind is de zeilwind 13 graden gekrompen (tij 1) cq. geruimd en 2 knopen sterker.

Het resultaat is dat A, de boot met de stroom onder de lijboeg, dichter bij de doelkoers kan varen. A kan hoger varen. B vaart verder van de doelkoers af. B vaart lager.

In figuur 3 zien we het uiteindelijke resultaat. A’s snelheid in de richting van het doel is groter. Het effect is significant. Bij de 10 knopen wind en 2 knopen stroom is A wel even meer dan anderhalf maal zo snel aan de overkant. Ook voor de wind moeten we de stroom onder de lijboeg houden. A en B kruisen af (figuur 4) omdat de rechtstreekse koers pal voor de wind is. Door de stroom wordt de zeilwind oostelijker. Voor B is dit gunstig. De wind komt dwarser in en de snelheid gaat omhoog.

Voor A blijft de wind achterlijk. Daardoor weinig schijnbare wind en lage snelheid. B kan met een redelijke wind varen terwijl A slechts lang-

zaam vooruit komt. Intuïtief kiezen velen A omdat de stroom je naar de rechte koers drukt. Uit bovenstaande blijkt dus dat dit niet juist is vanwege het windeffect.

Wie verder geïnteresseerd is in dit onderwerp kan ik van harte het boekje Tides and Currents van David Arnold, ISBN 0 906754 24 0, uitgever Fernhurst aanraden

Een toonaangevende zeilmakerij op het gebied van al uw canvaswerk

Brasem 50, 4941 SE RAAMSDONKSVEER Tel. 0162.512.537 - Fax 0162.519.511

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

25

VERSLAG VAN 48 UUR TOCHT RUBRIEK

Achteruit varen is Vooruit denken Door Guus en Mieke van der Hoorn

Nachtzeilen is voor velen een hoogtepunt van het zeezeilen. Guus en Mieke van der Hoorn maken met nachtzeilen kennis gedurende een 48 uurs tocht.

O

mdat wij nog totaal onbekend waren met nachtzeilen leek ons zo’n tocht een ideale gelegenheid om hiermee eens kennis te maken. Enkele weken nadat we ons hadden ingeschreven als redelijk onervaren opstappers kregen we samen met Haye van der Werf de uitnodiging om met Koos de Laat en Adrian Snoodijk 48 uur op hun boot te vertoeven. Aangezien zowel Haye als beide schippers vaker dit soort tochten ondernomen hadden werden wij gevrijwaard van het inslaan van voldoende levensmiddelen om de komende 48 uur op een aangename wijze door te brengen. Vrijdag om 20 uur werden we verwelkomd in de jachthaven van Dintelsas waar een mooie Hunter Legend op ons lag te wachten.

26

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

Na een vriendelijke ontvangst met koffie werd door beide schippers een rondleiding gegeven langs een aantal hulpmiddelen ter verhoging van de veiligheid op zee en werd het vaarplan uit de doeken gedaan. Een leuk plan waarbij de oostenwind en de stroming ons op een geriefelijke manier tot Scheveningen zouden brengen.

aardig zijn voor de sluiswachter Op deze prachtige zomeravond werden de trossen stilletjes losgemaakt en voeren we kalmpjes de haven uit.

Het was de bedoeling die avond nog een kort tochtje te maken naar een heel rustig haventje, het veerhaventje van Numansdorp. Alles leek goed te gaan totdat we rond 21.00 uur bij de Volkerak-sluis kwamen. We werden door de sluiswachter aangemoedigd een zeiltje bij te zetten, vermoedelijk, vrij vertaald, een dot gas te geven. Koos had ons al gewaarschuwd dat je altijd heel beleefd tegen sluiswachters moet zijn, je

weet het maar nooit in een sluis.

Dat was ook zo, het water wilde niet omhoog of omlaag toen we met lijntjes aan de sluiswand vast zaten.

Dan maar netjes even wachten. Wij waren de enigen in een bijna 100 m. lange sluis en het werd al donker. Na een uur toch maar de stoute schoenen aangetrokken en via de marifoon heel vriendelijk gevraagd of hij misschien nog voor één keertje de deuren wilde openen. ‘’De monteur is onderweg’’, was het antwoord, dat was dus duidelijk. Om 22.15 uur was het dan zover, een eenzame fietser, de monteur, maakte voor ons de uitgang open, er was blijkbaar een schakelaartje blijven hangen. Het nachtzeilen kon beginnen, weliswaar op de moter, maar het werd toch al een interessante tocht naar ons overnachtings-haventje.

heerlijk stil totdat ..

Heerlijk stil daar totdat we rond 2 uur ‘s nachts gewekt werden door, ja hoor, een house -party boot die bijna langszij kwam met 60 dB aan toppop muziek. Ook leuk, maar niet te lang. Gelukkig was het plan om de Haringvlietbrug de volgende dag niet al te vroeg te passeren, waardoor een ruime nachtrust toch nog mogelijk was. In ons enthousiasme om 48 uur te varen waren we zelfs toch nog iets te vroeg bij deze brug.

Koos en Adrian maakten nuttig gebruik van deze wachttijd om nog wat te stoeien met een onwillige log, die wel wat piepte maar niets over onze snelheid wilde verklappen. Ook het defecte lampje van het kompas wat ‘s nachts zo nuttig is, werd via een bypass weer tot activiteit overgehaald.

Vol goede moed ging het langs Tiengemeten door het Vuile Gat naar Stellendam. Zwak windje, zacht weer, af

VERSLAG VAN 48 UUR TOCHT RUBRIEK

hadden zien zakken zijn we nog wat gaan drinken op de vaste wal en om 12 uur ‘s nachts het bed in gedoken.

stroom mee naar de thuishaven

en toe zon, af en toe wat eten en drinken, wat een leven.

twee uur op, twee uur af De afspraak was overigens, 2 uur op, 2 uur rust, dan weer 2 uur op, enz. voor alle bemanningsleden. Gelukkig hielden beide schippers zich hier strikt aan, zodat er altijd voldoende deskundigheid wakker was. Deze deskundigheid was hard nodig bij het oversteken van de Nieuwe Waterweg. Grote flatgebouwen schuiven voor en achter je door. In de verte zie je een donker blokje en voor je het weet is zo’n schip alweer voor je langs gegaan. Na aanmelden via de marifoon haaks oversteken dus en snel ook. Heel leerzaam. Hierna werd door Koos en Adrian een heerlijke schotel nasi gemaakt. Mieke maakte Griekse salade. Was het de fèta waardoor ze wat wit om haar neus werd? In ieder geval ging ze vlug de kajuit uit voor wat frisse lucht met zicht op de horizon. Inmiddels waaide er een westenwindje 3 Bf, zodat we met de stroom mee ruim op tijd bij de Scheveningse haven waren. Even wachten op een uitvarende ferry en toen de haven in met

Haye als stuurman. Halverwege de haven sloegen zowel Koos als de dieptemeter op tilt, diepte slechts 1 meter volgens het display. Even later zelfs 90 cm. Hier is gezond verstand belangrijker dan een instrument, na enig redeneren kreeg de ferry de schuld. Opgewoeld bodemvuil gaf een foutieve meting. In de haven nog een wijze les van Koos,’’ achteruit varen is vooruit denken’’ waarna hij de boot netjes langszij manoeuvreerde. Nadat we zon in de zee

Vooraf nog even berekend hoe laat we zouden vertrekken om ‘s middags rond 3 uur in Dintelsas aan te komen. Om nog wat van de stroming te profiteren zou dat dus 3 uur ‘s nachts worden. Geen probleem bij deze tocht. Toch wel mooi, als enige midden in de nacht de haven uit, de feestverlichting achter latend, en speurend naar VQ(9)10s de donkere zee op. Wel jammer dat door windstilte het motorgeluid de echte stilte verstoorde. Opnieuw wat spannend de Nieuwe Waterweg over, waarna we toch maar weer even zijn gaan pitten, terwijl Adrian en Haye de wacht hielden. Rond 8 uur ‘s morgens waren we weer stand-by. Haye trakteerde ons op dubbelgeschrokken gekookte eitjes vanwege moederdag.Opnieuw door de sluis Stellendam, ‘’even wachten’’, en via het Aardappelgat, de Haringvlietbrug en de Volkeraksluis, weer ‘’even wachten’’, terug naar Dintelsas.

Het was een gezellige, leerzame tocht, waarbij je zowel een boot beter leert kennen als ook de opvarenden hetgeen een fijne ervaring was.

KANAAL 77 • Gehoord van de lustrumcommissie die alle leden heeft gebeld voor deelname: “die PZV-ers zeilen toch wel, ik heb er half juni een gesproken in Falmouth en eentje zat in het Kattegat”.

• We hoorden dat de vloot is uitgebreid met een Jongert 50 ft. We zijn heel benieuwd naar het verhaal van de tocht Brixham naar Steenbergen.

• Wist je dat je kunt reageren op artikelen in Zeezeilen?

Misschien is er ditmaal wel een aanleiding voor!

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

27

WINTERACTIVITEITEN RUBRIEK

Van de Winteractiviteitencommissie De Winteractiviteitencommissie heeft de zomer goed gebruikt en biedt een interessant winterprogramma aan.

H

oewel de data nog niet precies bekend zijn en er misschien nog wat kleine veranderingen zullen plaats vinden is er weer een interessant winterprogramma in elkaar gezet. We beginnen na de ALV op 4 november met een presentatie van Johan Haverdings. Hij is met zijn boot Levkas Bound en een hond naar het Middellands zeegebied gezeild waarna hij is terug gekomen via de Franse kanalen. Deze presentatie zal bekend worden gemaakt via de lokale media en

ook niet-leden zijn welkom. Een paar weken hierna gaan we op bezoek bij de Krammersluizen. We zien deze sluizen slechts als een grote bak water waar we zo snel mogelijk weer uit willen. Wie heeft wel eens stil gestaan hoe het nu precies werkt en wat daar allemaal voor nodig is? Het antwoord krijgt u tijdens een uitgebreide rondleiding op 18 november.

In december is op de vertrouwde donderdagavond een presentatie over veiligheid in al zijn aspecten aan boord. Dit vindt natuurlijk plaats in de “ Trafalgar Pub” Voor na de jaarwisseling zijn wij nog op zoek naar een locatie waar de theorie maar met name de praktijk van dieselmotoren kan worden eigen gemaakt.

Dit zal op een zaterdag plaatsvinden. Arend-Jan Klinkhamer en Koos de Laat zijn bereid in februari ieder

een zaterdagochtend een korte cursus voor vaarbewijs I en II te geven.

Hierna doen alle deelnemers gezamenlijk examen waarbij een hoog slagingspercentage gegarandeerd wordt. Een leerzame en gezellige manier om eindelijk dat papiertje eens te halen. Daarnaast hebben Saskia Blom en Ton van den Berg aangeboden om te vertellen hoe de tocht naar Antarctica verlopen is.

Hierbij hebben ze mooie dia’s en video-opname om hun verhaal te onderstrepen. Een geschikte avond wordt nog gezocht. U krijgt allen nog bericht over de exacte data waarbij er voor de betreffende activiteiten inschrijfformulieren zullen zijn. Mocht u nog suggesties of ideeën hebben dan zijn die natuurlijk altijd welkom bij de Winteractiviteitencommissie.

JACHTZEIL MAKERIJ Veerhaven 4485 PL Kats ZldV 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Lion Sails 28

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

IN RUBRIEK MEMORIAM

John Coxon

H

oewel al vele jaren lid van PZV viel John niet op in de vereniging. Hij had na zijn pensionering een eenmanszaak opgericht waardoor de zeilactiviteiten naar “ later “ werden verschoven.

Zijn schip een Jaguar 27 wilde hij in veilige staat brengen om daarna de oversteek naar zijn geboorteland de U.K. te maken. Vanuit Herkingen voerden zijn tochten steeds verder op de Zeeuwse wateren. Als solozeiler was hij bereid bewust gekozen risico’s te nemen.

Na eerst een kwade blaasoperatie te hebben doorstaan was hij het laatste

jaar in een strijd gewikkeld om botkanker te overwinnen. Met bewonderenswaardige moed en wilskracht deed en liet hij echt alles om te overleven. Het optimisme en de niet aflatende vechtlust om zich niet zomaar van de mat te laten vegen hebben in belangrijke mate bijgedragen tot zijn laatste levensjaar. Hij overleed op 1 juli 2000.

Als oud collega, buurman, en tennisvriend heb ik John leren kennen en waarderen als een man die zijn koers bepaalde en op zijn doel afging rekening houdend met zijn omgeving en de mensen die hem omringden.

Op 1 juli 2000 overleed John Coxon.

Hij was lid sinds 1987.

Mees Dekker schreef het in Memoriam Jammer dat hij het laatste stuk van zijn voorgenomen tocht heeft moeten laten schieten.

Door Mees Dekker

Van de voorzitter

D

e afgelopen twee maanden zijn een beetje PZV-loos geweest: in de zomer ligt het formele verenigingsleven een beetje stil. Iedereen is varend uitgezwermd naar Zweden, Frankrijk en verder.

Waar je ook bent, je kijkt altijd even of je niet een boot met een PZV wimpel in het want ziet. En dan ga je natuurlijk even een praatje maken.

De maand september kende diverse hoogtepunten. Het Lustrum natuurlijk, de Olympische Spelen en de hernieuwde tewaterlating van de Team Philips. En om wat dichter bij huis te blijven, de Breskensweek voor de Sunshine waar over de eerste plaats in de Nederlandse zeilcompetitie beslist wordt.

De vereniging is springlevend.

Andere zeilclubs hebben moeite in leven te blijven, soms kunnen ze nauwelijks bestuur- of commissieleden vinden. Ons lukt het toch maar weer zoiets groots als het afgelopen lustrum te organiseren. Het gaat goed met de vereniging. Het ledental loopt ook weer op.

Eind september is de “Team Philips” na een grondige reparatie weer te

water gelaten. Zeker 50 PZV’ers hebben meer van dit fantastische project gehoord bij de lezing van Pete Goss eind juni in het Muziekcentrum in Eindhoven. Pete vertelde het hele verhaal: van de redding van Ralph Dinelli tot de laatste nieuwtjes over de reparatie van de boot. Sommigen hebben de mogelijkheid benut om met Pete Goss persoonlijk nog even na te praten. Voor diegenen die het niet weten: Team Philips heeft een voortreffelijke website waar je alles vindt over het project en THE RACE. Zie www.teamphilips.com. Ook aan te bevelen is zijn boek Close to the Wind, ISBN 0-7472-5938-0

de voorzitter gaat sneller overstag Als ik de Olympische spelen noem dan denk ik natuurlijk vooral aan het zeilen. Eén van de Nederlandse medaille kandidaten is Roy Heiner, net zo’n zeiler/ondernemer als Pete Goss. Roy heeft enkele jaren geleden de Heiner Zeilacademie in Medenblik opgericht om het niveau van

de wedstrijdzeilerij in Nederland te verbeteren. Vele wedstrijdzeilers zijn inmiddels op cursus geweest. Ook wij van de Sunshine hebben in mei 2 dagen wedstrijdtraining gehad. We hebben geleerd hoe we sneller overstag kunnen gaan, hoe je snel en veilig gijpt. En ook hoe je beter als team kunt functioneren.

In plaats van het sluismodel, waarin de schipper z’n opdrachten naar het domme volk voor schreeuwt, volgen we nu een model van samenwerking en doelgerichte communicatie waarin alle bemanningsleden een eigen en gelijke inbreng hebben.

Dan, vooruitkijkend, de najaars ALV lezing. De afgelopen twee jaren hadden we Peter van Niekerk, bemanningslid van het Olympische Soling team van Heiner, en de scheepsontwerper Hans Körner van Van de Stadt Design. Allebei buitengewoon interessante en leerzame lezingen.

Dit jaar belooft weer iets goeds: Johan Haverdings, bekend van een aantal artikelen in Zeilen. Zie het artikel van de Wintercommissie. Noteer de datum alvast in je agenda: 4 november.

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

Door Mees Dekker

29

COLOFON RUBRIEK

Zeezeilen, het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV (verschijnt 4x per jaar)

BESTUUR

Ab Pasman, voorzitter Wim Laauwen, secretaris Martin Droogh, penningmeester Yvonne Laauwen, winteractiviteiten Harry van Leeuwe, zomeractiviteiten Docus Heringa, Zeezeilen

Vondelstraat 25 Eifellaan 8 Stationsstraat 62 Loderstraat 34 Wal 10 Acacialaan 10

5691 XA Son 5691 JW Son 5461 JW Veghel 5652 NS Eindhoven 5501 HK Veldhoven 3911 GD Rhenen

tel 0499-472825 tel 0499-472135 tel 0413-352929 tel 040-2480029 tel 040-2544738 tel 0317-615751

LEDENADMINISTRATIE, INFORMATIE LIDMAATSCHAP, BOOTADMINISTRATIE Peter Veger Prins Hendriklaan 18 , 5684 GP Best tel 0499-373994

veger@iaehv.nl

E-MAIL REFLECTOR: pzv@dataman.nl

Het medium voor directe berichtgeving naar alle aangesloten PZV-leden.

Aanmelden d.m.v. e-mail met inhoud “subscribe” aan pzv-request@dataman.nl, geen subject en geen ondertekening.

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Harry van Leeuwe, voorz.

Ramsgate tocht: Lidia Roesink Arie van der Padt, penn.m.

Henri Boetzkes Paul van der Kamp Zomeractiviteiten: Geert van der Putten Lourens Penning Eindejaarsweekend: Horst Rudolph

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvonne Laauwen, voorz.

Dick Nieuwenhuijsen, penn.m.

Reino Nauta Peter Slikkerveer Koos de Laat Adrian Snoodijk

REDACTIE ZEEZEILEN

Docus Heringa, voorz Beb Delissen, penn.m.

Willy Delissen, kopij admin.

Marijke Laauwen Arend Jan Klinkhamer Louis Richard, eindredacteur Vormgeving: Johan Cranendonk Jan Statius Muller

BETALINGEN

Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectieve rekeningnummers (zie hieronder). Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden.

Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden.

De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag.

GIRO REKENINGEN

Bestuur Administratie: Commissie Zomeractiviteiten Commisie Winteractiviteiten Redactie Zeezeilen

girorekening 1621722 giro rekening 3222325 girorekening 4103394 girorekening 2939005 giro rekening 5116862

t.n.v. PZV te Veghel t.n.v. PZV Contributie te Best t.n.v. PZV Activiteiten te Roosendaal t.n.v. PZV Opleidingen te Eindhoven t.n.v. PZV Zeezeilen te Eindhoven

WIJZIGINGEN ADRES OF BOOT

Zijn er wijzigingen in Uw adres of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door aan de ledenadministratie. Deze gegevens worden dan ook in de Monsterrol in dit blad opgenomen.

INLEVEREN VAN KOPIJ

Kopij inleveren bij Willy Delissen, Wilg 3, 5682 HB Best, tel. 0499-373789, delissen@worldonline.nl.

U kunt ons helpen door de volgende zaken: • Typ uw kopij op een tekst-verwerker in Word en verstuur uw kopie per e-mail of op een floppy.

• Beperk uw bijdrage tot een omvang van maximaal 1500 tot 2000 woorden, in één lettertype zonder opmaak.

• Stuur passende illustraties mee,vanwege de electronische scanning het liefst echte foto's, dus geen gedrukt materiaal.

• Schrijft u uw naam op de floppy en de illustraties, dan krijgt u die zo snel mogelijk weer terug.

• Heeft u tabellen in de tekst, maak die dan alleen met tabstops en niet met de tabelfunctie uit de tekst-verwerker.

De eindredacteur van Zeezeilen loopt een keer door alle artikelen, en kan daarin aanpassingen aanbrengen om de leesbaarheid te vergroten. Bij uitgebreide aanpassingen zal met de auteur contact worden opgenomen.

30

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

PZV IN KLEUR RUBRIEK

PZV in kleur De Puff op weg naar Ramsgate

De "zeuntjes" van Ramsgatee

De "zeuntjes" van Ramsgate

In the Mood met touw in de schroef

De winnaars van de Lustrum matchrace

Rondje Wight

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000

31

RUBRIEK

Watersport & Beroepsvaart

zeekaarten - boeken - instrumenten veiligheidsmiddelen - reparaties - keuringen A-agent: Nederlandse Hydrografische Dienst British Admiralty Prins Hendrikkade 176/50 (bij IJtunnel), 1011 TC Amsterdam Tel 020-427 77 27, fax 020-427 95 66 ma t/m vr 09.00-17.00 uur, za 10.00-16.00 uur van 1 april tot 1 oktober: do 09.00-20.00 uur

32

PZV ZEEZEILEN 3 - OKTOBER 2000