Zz 2000 1 by PZV Zeezeilvereniging

,EILEN

Jaargang 19 nummer 1 maart 2000

REIS. EN TOCHT. VERHALEN

. Van Tahiti naar Nieuw-Zeeland TECHNIEK

,230 Volt aan boord .De schipper en zijn accu TOCHTVOORBEREIDING

Koken zonder verswinkel

Omslagartikel LOCAL KNOWLEDGE

. De oostkust van Kent o

Naar Sandwich

Schipper en schip: D'Elise van Bep Delissen Verder in dit nummer:

s Onderkoeling o Lustrum s Boordrecept @ Zomerprogramma & Van de voorzitter *

lnhoud Schipper en Schip, Bep Delissen Bekentenis, Willy Delissen Tahiti, Hans van Nielen Lustrum, Dico van Oijen Onderkoeling, Louis Richard

6 7 9 13

Jaarverslag 1999, Wim Laauwen Financieel verslag 1 999, Martin Droogh

15 16

Verslag Wintercomrn issie, Yvonne Verschure Verslag Zomercommissie, Harry van Leeuwe De oostkust van Kent, Arend Jan Klinkhamer Naar Sandwich, Lidia Roesink Boordrecept, Dick Nieuwenhuizen Koken zonder verswinkel, Lidia Roesink Programma zomer 2000, Geert van der Putten Van de voo rziller, Ab Pasman Electriciteit, 230 Volt aan boord, Pieter Stoelinga De schipper en zljn accu, een reaktie, Pieter van den Avoort

18 19 2A 21

22 23 25 25 26

ender lnformele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur

za 18 mrt

vr 7 april

Bezoek lJmuiden Rescue, Wintercommissie Algemene LedenVergaderi ng, Vestzaktheater Son, 1 9.30

wo 19 apr

Sluiting kopij Zeezeilen nr 2 Voorjaarsvakantie sch olen 48-uurs tocht. Zomercommissie" Aanmelden bij Geert van der Putten Briefing Ramsgate Tocht di 16 mei Start Ramsgate Tocht za 27 mei Terugkeer Ramsgate Tocht zo 4 juni Verschijning Zeezetlen nr 2 do 8 juni Napraatavond Ramsgate do 15 juni Team Philips in Rotterdam. Deelname PZY: 1-2 jul Aanmelden bijZomercommissie Geert van der Putten Start Colin Archer Race. Deelname PZV: 15 jul Aanmelden btjZomercommissie Geert van der Putten Tocht Antwerpen. 8-10 sep Aanmelden bij Zomercommissie Geert van der Putten vr 22-zo 24 sep Vierde Lustrum PZV. Grou. Sluiting kopij Zeezeilen nr 3 za 26 aug Verschijning Zeezellen nr 3 ma 4 okt 1-14 mei 12-14 mei

Het inleveren van kopii Kopij inleveren bij Arend Jan Klinkhamer, Andoornstraat 1 3, 5672 XA Nuenen, tel 040-2837102 kl

nkhamer.en. roesi

n k@

ieee.org

U kunt ons helpen door een of meer

van de volgende zaken:

o Typt u uw kopij op

een tekstverwerker, dan hebben wij kopij het liefst op een 3,5 inch floppy (de kleine met het metalen schuifje). WordPerfect, Word of ASCII is door ons te verwerken.

PZV ZEEZEILEN

- MAART

2OOO

Beperk uw bijdrage tot een omvang van maximaal 1500 a 2000 woorden. o Heeft u passende illustraties, stuurt u die mee. Het liefst originelen. Wij scannen die electronisch, er wordt dus niet mee geknipt of geplakt. . Schrijft u uw naam op de floppy en de illustraties, dan krijgt u die zo snel mogelijk weer terug. o Heeft u tabellen in de tekst, maak die dan all66n met tab-stops en niet

met de WordPerfect tabelfunctie.

De vormgevers maken er

een

mooie tabel van.

Maak uw stuk in 66n lettertype. Vermijd onderstrepen, cursief of vet zetten.

De eindredacteur van Zeezeilen loopt een keer door alle afiikelen, en

kan daarin

aanpassingen

aanbrengen om de leesbaarheid te

vergroten. Bij

uitgebreide aanpassingen zal met de auteur

contact worden opgenomen.

oEugtap sncoQ :Joop

0002 J.uwyu

- r N3ll3zaaz Azd

'ul.1z reES

ol1ullop Jod letu az

l6ueorBe[ ennneru uoa uen lep soo-l

ror.uunu olsJao loq upn looppuplsoq lsen uoo ullz sorssr.ur,uoc uo Jnnlsoq uen ue6e;sre1 'pJooq uee oou snp ror.lrunu llp uaop'ue6urzftnnueeJeen

gee6 elpll

ue>1ope6

laq s! lro^ reEq)luep repr\| 'uoqqoq UBE ilnl),; eOrnals uoo Jo az uollnz snp uo IeA unL{ }olu sr uana6uJon 'JO^O lAllel ap uor,uou Jallnr[ snrlPls uer ua luopuoueJc ueqor 'pnpold orootu e[ roon ue OurlJomuor.ues aulrl

ap Joo^ Uuepoq 'ufide6 uo ulolll1y1 Uag 'loor6reyl 'Brpul 's,olol ilA rupA z

'6;pou ree>llo uaqqaLl

iuooMaq rolold aJopue op sle Uooq 1[;;;aou oz ]aru ]or..l tuoJepnn ]tn

llnl ul Oelsuro uoo irelftr.usiln unq sBA '66, TOqUOCAp 'JOrrlr.UnU OlSlBBl IOH

selxnls aluessololu t )ooz eonnl rc ulv ele6srueg op uee sJotuouloop Joon

olllluorzuee uoo ua

op ur sr uef puoJv 'uoJenoq uee6 o/n orp uolsn>l op JoAo

sruoporqcse6

Fol Uoo^V uop uen Jolord uo

pJooq

ueB lrolrcrJualo Jono JopJon llouo^

e6urlools rolard'lEeLUo^ l[prnoll

op uen ilollle/rn>l op upn OuueleqJon Jnoloc

oz lrepue 1eq Jopuoz lalu UBI uoo toH 'Ourne6uron op UEA 1olllprul ap lauJ uaoq uolEr.lJ ol solle pnoqu! op uen ilailleml op lep rolem uonoq leed

'ueddol uen oleccels >llllorn ue= 'leouorsselord JBEquaISlr.uuo sem 1no-{e; op uo 6e1suo 1eq do JnoH ro

lue^ 'lom

uo sorleJlsnllr 'sJorJEoJls'sJopEI

looJr,lcs

ol ootu UEE tuo ueOeoueb uoe uo uozol al uo rerze;d uaf 'sorluopanpe

llauo^ nu 'eezp.rool\l op Jono lqcol alsJoo Jeer4 Jono uelarN uen la!lopoe

op ur uolo^ uopop lep u3

laoq u03 'crlrced op Jono lqcol olsJoo uflz rono suEH looue6tL.lco

uepale6 sraruunu

'prEEM Olreou ap laoz JOOI OzAp IOO Sr pnOLlU! Ap

uoo sle

tor,.l

leels

lrur loo71 '6u16!uoJen

'ua>lJoM

tuEADl reB[ olsJao

]aq u! lV 'p{eeure6

JeeA ',,uaJoAo; al nEonru,r'alloloq

unLl sloor,.lcsr,u!nJ oz uoqqoLl uossnlul

'ur sleegd

JEEq tueu suelroog

u[1da6 'praqcsle roploa le oA^ uotueu opuElo^ uen 'uonoz uoll!/n al Jolr.lce lund uoo Jo uono6e6 uouuol ol ueol lor.l uaoq 'repren sJor.uunu 9z 'nN ,,'u[!z lvz neonru do ualrazoaZq loopuee unq 1ep ue6erp Joon 1rczre - 6rpou JeeM pue6ueruon

Jeella - Ourllolsuoues opuolossrm ur uallnz lZ 'ryo^ s>1[;le6ep

unL{ lo} uopelq uen uenebulon uoor{oq ua^alsJalroz-}oru }or.l ul 'sueftoou EJpul uo ),loy leer6rey\

urolll6 Uog 'ueuuaddty

'Io)

apuelo1

uolom al 'leelsoq uopol ua6re lln lep Joon n UBB srene6tuJon uen [uea] uoo 'p,fiuel[;pe6a1

("') ilots uo 6utteoniln

emnelq ,uoo ur uolrazooz sloJl lau ua5 u.gsa.rd.,.ellcepal oCL, :lor,u tu!6eq pnoqU;:,','66' urJ,on opmna!uJoA leeqe6

fiJ.dffif,:fihffiz t hf uapa e6 *eet,r'"n"e66

,il

1"..;ii.iiiiiiiiii:ii::':.iiiiiiiiii'i,i,i'i;l'i'.i.:l+,.i.iiii,:;

r3rNorl3votH

,.,,,..iii:iiiiiiilllll:i:l:l:l.;

ADEVERTENTIE

z H

We willen toch allemaal een watersportwinkel waar we kunnen shoppen voor leuke en nuttige boot-accessoires, schoenen en kleding. Waar onze vragen over motortechniek, electronica, zeilen en onderhoud vakkundig Worden beantwoord.

Waar we altijd op alle aankopen een forse korting krijgen en

waar we bovendien dikwijls kunnen profiteren van hele inte-

ressante aanbiedingen. Daarom gaan we voortaan naar WATERSPORT FRED EBBEN IN DEN BOSCH die heeft tt....allemaal & voordelig.

\, =

tt H

TERSPORT fr

D EBBE

(tussen Trintella Shipyard en jachthaven de Viking) 5231 XA, 's-Hertogenbosch, Telefoon: 0736426114 Fax: 0736414299 U kunt ook telefonisch of per fax prijs opvragen en bestellen. Wij zenden 't dan snel naar u toe.

Ertveldweg

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART

2OOO

aassyae dag

toop

0002IUWt^t -

Nf-il3za3z hzd

'uoJBn

lao^

1[1geuue1

rnollnr]su!

,lauplra)

lols uoo uapuo-l u! teB[ 6uon Il

uen oJrelnqecon

ap uen leqcsuee ap uen epllt uo]

uoe uen orlooJq upz tep 1e6 s! loH 'uolr{ceJqflq uoloq uedo ut uoltoz tot.l

uauol se^ uopuo-l JeEu pueuopoN ilnuen Joloon ez uao totu tEp '1enop pllUeel ozuo uen reene6uo 'o4oor.uluo

uool uoluop uee uano lo/n sue6ueno 'JolotupJooquollnq

reep lsaou

lour V7te,nof uoo loul sen Ogpuelsren

lor.,l

uo ualosulOeq

ap uolan soz ur a[ oz JeBA u! qnlc uoo [!q 'pleor6e6]rn

sEA ueu Jorn lol

slopplulu!

urze6 suo uool 're1e; rcel reed uoo JaoM

oAA

uopuon Oursso;do oO 'lerued

ue^q ueperO iltn ep uonoq 6u;gleq op sle !;e6ou 6u;6 lep 'B[ noN elna-l

'uee6 al Jano dlqcs olsJao suo uen lEqcsuep lol tuo oproonrlor,u loq lep

olqcll uo lselord roon lep ap6roz

la/n loo IEM 'uoJale^ uouulq uoolle sem >leerds;e oC se^ olsl[p6ueleq loq reeu 'ool dool ep do euo;dlp uao 6ou ue6erl uo ut lol Ja uoppeq enn 'ur;y 'plaonouorde6 uopoqJee^ lol JnounJlsur op uen 6ur;epe^ op ur uololq ue66al ol iln uolr.lcejl pEr.l unrpels ropJao uoo ul

'uoJeru osotJl op do dtqcsreeM nnqo6 uoo 1our qede6do

JooM uolloz loLl aA uoqqaq }oru "{lll1111 pn noJle6 ;e uool sem lr 're1e1 uaJe1''

'Joarulossrl

II olp 'uo>1ez aly 'euoldtpsueuJnnls torl do slloz uo f l laq do lo/n ullru loul l! uep uapalsurze6 e6ueno ),loo Jolel suo al. 6ez lopJolsog lor.l ap do luJolrano reOrpreerqoo;e6 do a^leqog "uolsrJool ospueluolrnq

lour ueloqueEApuoJ opuaressBd op Joon lln Orpree leroo^ rc 6ez IPO '6rnpeuuo uedeo;s ur aM uopltoz lotu uol ueroq) uoprom (talu 6ou uool

lsootu uoneJOeO 6ou louunlf l ap uool reEA'IopJalsoo ostuEprolstuv laq dO 'uolroz lorl

1otu Our>leusruual

olsJoo u[lru suanol opuolo]oq 6u;p;eldolooqcsueeneoz olql 'se^ oupeyt1 ap flq 1stutqceu alp 'lseenne6 u[lz IIO r.uoo ]ooru lor{ lo ppr,l sor}eJ;dse opuaJe Aaaz sJopnoJoon ullur uen uee6 'puolaq llnr )otoz 'uo oA nlan op uen puez loq do pra^^ uoroqo6 >ll lllruat 'le6 'ue6;on uee6 ol uee^slopueq elor6 ap [;q ueurnn]s lot Oulp;eldo uoo loor4cs oJeqlapplur op eu ruo Jooruo ),1! soo>l opuorgltn ]o opuolyaon u[!ru pue.l oZ

"('uepnoq uee6 s!,, :seel) pnoLl uolloz upn loo otp uoe leuJ la^ 6ou ua uoq pmnoJle6 4eaJI uoo lour Ioo ),ll lep 'sr ldleqoou lsen loo uep [;qreep ]eM 'uopro^ puelde6 .ra]enn loq flq1el^ ]o uee loo sotluelp^ otp le lEp uollolslsp^ lr looru ualL,lceJqJoop

puaredurel 6ou sorluEIEA ozuo

o/n lep epoued ap do puollp16nre1

'rolen lor{ uen Oulttlcp

u! 1BBA re6erp ap

unnls plaoquoJJols

leu u,oz 'uaoJ>{ plooquoJrols

lor,l laur ualeu al lotl uooq 1flluftqcsreery1 'uolraz uBeO uoq ll r.uoJEPM uene6 ol uee 1[;g;eou s! ]oH 'erlelsard

uoo uen uoilazJoeu 1[;lelrampeep laLl laur lslBEl lor,l lol lElsool,u

Llcol e[ ]qcEA 6oplolslse^ uepele6 6ue1 lB uosupped sleoz 'luenn '6eetn ap s! 1a1le^q ep do peq pool^u! loa^ tep tO 'unleps6urlnls op [lq tqclp ]eM dnspllt leul 6Bl lE ']qce^ ranuo laeqe6 lolu ue^q uallazoazul louqnJ

azop UBB uoronol al e6erp[;q uoo ruo sncoc uen IoozJeA lo 'U|JPBAA UedeqCS

op lono uo 'uolloz 6ul6

ooz do [lr] ooq 'sollloz ftq upruJnnlssdooJoq uoo uen iloluolne op JoAo 'leBqJoA toor.u

uoo rlcol pllt

ouo),1

ut oproocnpold llu 'ooerpltq uoo ruo p6eeJ^o6 leBl sed ollcepoJ op uen e[1no;

uoo roop pJoA uossl|oc deg

drHSs Nflz N3 HlddtHcs

DE SCHIPPER EN ZIJN SCHIP

J--

Ze zijn er dus nog wel, die kleintjes met pit.

Pelle Petterson. Deze ontwerper is zelf een fervent wedstrijdzeiler en

ln de vijf jaren die wij met de Jouet24

bouwt, waar mogelijk, de snelheid in zijn toerschepen.

ervaring het vertrouwen in schip en

AVONTUREN

in eigen en vooral elkaars kunnen toe en daarmee ook het plezier in

beleefden vallen onder

Maxi verbeterd,

zelfs zo groot dat de afspraak "geen

buitenwater" werd opgeschort voor een experiment op de Waddenzee. Dat experiment werd ingevuld door

in het drukste weekend van het seizoen in konvooi door de sluis van Kornwerde

rzand te gaan

vervolgens uit te waaieren over het wad. Op de bestemming Vlieland stond bij de haven een rode vlag en een politieagent die jachten, die toch naar binnen wilden, een f raaie bekeuring in het vooruitzicht stelde. Dus, toen naar Terschelling om daar dertien schepen breed af te meren. Maar ja, daar was in ieder geval plaats . Deze ervaring gaf toch de faatste duw naar "zeezeilen".

ZEEZEILEN De eerstvolgende zaterdag stond de

Jouet in de vaarkrant onder de rubriek "zeilboten te koop" en de maandag daarop hadden we geen

boot meer. Nu kon ik dus zelf de

vaarkrant uitpluizen naar de gewenste specif icatie voor het beschikbare budget. Tijdens dat onderzoek maakten vrienden ons attent op een kennis met een boot

die in het kader van

een

boedelscheiding naar een koper op zoek was. Wellicht een slecht omen, toch was er iets in dat schip dat ons aantrok en na een proefuaart werd de koop gesloten.

MAXI 87 lk praat nu over de Maxi 87, d'Elise, bij sommigen bekend als dat schip met die verkeerde rating want als zij niet won zat ze toch in ieder geval vooraan. Maxi's zijn ontworpen door

PZV ZEEZEILEN

- MAART

2OOO

gezamenlijke

een

klapgijp

Jacques noodlottig werd.

De avonturen, die we met d'Elise de bekentenissen en die laat ik nu even buiten beschouwing. Wat mij nog zeer levendig bijstaat is de eerste tocht met dit schip naar

Ramsgate met een doodzieke

Bavaria met Kevlar

verschillende

vakanties totdat

gevaren hebben nam met de

deze hobby. Het vertrouwen werd

verzameld en gingen wij beiden met

de Pierewaaier mee naar Londen. Die combinatie klikte en leidde tot

navigator, en de vele liters zeewater, die bijna langs het hoofd van het slachtoffer naar binnen hevelden. Wat ik ook niet zal vergeten is het moment dat ik op een zalerdag in de winter thuiskwam en ontvangen werd met de mededeling: "Ga maar terug, want de boot is omgevallen". Die winter heb ik de Maxi goed leren kennen en ook de werf van Jachtbouw Eindhoven. Daags voor

het vertrek van de Ramsgatetocht

ik nog in Terneuzen een nieuwe mast laten plaatsen. lk houd van een krappe planning, maar deze was mij toch iets te krap. De Ramsgate experience bij PZV moest

begon voor mij overigens al eerder en wel aan boord van de Girouette. Een jaar later had Willy ook moed

GROTER

ln deze tijd, waarin het gemakkelijk

is om groter te groeien en de aandrang daartoe bijna dwangmatig wordt, kwam ook bij ons het moment om naar een ander schip om te kijken. Niet alleen om het groter, maar vooral om het jonger. Met de Maxi was een beeld ontstaan van een schipper die na het afmeren zelfs nog voor de borrel naar de gereedschapkist grijpt om te repareren, te corrigeren of om

eerdere verbeteringen

weer

ongedaan te maken. Kortom Willem Bever ten voeten uit. De specificatie was ook gericht op de secundaire aspecten. Het volgend schip moest uiteraard goed door twee man te zeilen zijn, een rolfok hebben en verder een goede koeling en verwarming en een achterkajuit. Waarom nou zdn achterkajuit? Voor het gezellige geklots onder de kont? Het geronk van de motor naast je als

aassllae

fnlU roop

0002

ruww - t N31l3za=z hzd

sle loo uep Il lol^ 'pltonno6 ueqqeq uoolle lolu sno 'uaop ol ool,u ol !oo)1 ,,u[!nr,, ]!h p;gs6uruueuoq sale uo uoleu ol JeeA e[ ueeqord plo^auoq lqcll Japue uoo of 'loJ oJopue uoe ur Llcol e[;en dlqcs

lsrao EN isnp lro^ ltlceN '6;1;eze6 oznoJ spuone-s, lotl pJoA pJeBlolln u3 'sreleC ur uadeqcs-nzd olopue ololuo aA uogoJl 6ep epue6lo^

ropue uoo do reddelsdo

Il)

uoluapootu uo uere6lneu sle uapelldo

slv 'JooJ

lor.l rolL{ce elpltt uoo l! e]s oo] uo le ue f[;q e[6oorp ue afteu u[12 uoarapo! lep Joon 1[;leproomlueJon uep 'aol loJ opu e6tozta^ op loop uoren sreddelsdo

Jo otu loon

'unaqo6 iloou sJapue aru le/n 'ptonn

>lozaaz II lep 'peo6 oZ 'p[;1eeut eurrrd uoo Joon epbroz redd;qcs ap Jeeru 'slnquol loL{ ul I! }o!u 'fttXf u,u a$olsuol puols Oannrepuo

qaq

)1oo Jeetu 'reOuBOJooJ

),IBEA

llozotu

),ll

lorJJ drqcs ue6re suo

do oA slv

'I! uo uopols6uruueuroq e1[;leuueu Z 'e6e ua reddrqcs op :pJooq UEV 'l!n uo^Eq op uo sol uassoJl euJpBo '[lq uee]ledde Ints rallol uoo ro

uale uo or#ol dol osJon uoo ualuolp oM 'pJooq uee em ua6ul6 ue reello lorl puolr.lcobep[u^ dO 'suoo JEE|U lEp lsootu uEp 6uruueurCIq op

'noN 'plopon JooI do reel ouJ pJo/rl uftz rueezJool oz noz ]oH 'ue66;1 ot lool opr,uooJn uoo ur tuo uPe oueoqoq upz lolu 1[1gue61e ro qaq uo dtqcs ue6re suo do slnql 6re 1[rlerueu ou loo^

'dlr.lcs ue6re suo upp lopue

uoo do oour reddelsdo sle 6ul6 'aop uoplaz It leM slo! poop ),1 -|

'slBlec Jeeu illcol uo3

sluoluolog op uassnl

llr.lcsJan lft;uelzuee uo3

'onssr uoo JoBuil,u spoals srnlsooz

uoo rEeu puElslp op s! uotuouool

pz \lr;uerzuee lrun roon ue6ep alun leluee laq O0Oe ul uolzo6uey 'uBe6

ol laoz JBeu JaoA r.uo uapoJ uoa suo Joon 'plollr^ luo opuooplo^uo

6ou UoJEA uouotuaue oO 'uollodeez ualossour loul [unrJenbeeez

loq s! drennluo llp ur plorluee [tu tenn 'laegdurol uep Jootu sEA uo lcolsog ug {ppeqJoyet,lc uoo }tn ruenn1 dlqcs loH 'loplle6ne;n uoa uo llazloorOlor uoe 6ou loo uelund opuooue6uenoq olle lseeu ua 'ynfelJo]r{ce louJ 'lolout O t uen 1eE BrJBneE uoo 1est13,p apoaMl ozuo oM uolr,lco}| 866 L u! 'u!lv

ozt vtuvnvg

uoo Joon pue^ Jolt4ce sle JePq)llnJq 'peqJon pue6lon uoo Joon lols Jaal/r )a>laz lep 1polq ul.lz lez pJoesg;eete6 'uoqqoL4 ol uopuoneO 1ce[ord

ilp slv

reuued epeo6 uoo slles uoll loul ';ellsod )aaz 1o ue6e1 ltqrelq luop

JooJ lor.l uo lopl op uoJem lnoz do sleeld6ll op [1z1ueq '6u;6 lue>l ep do d;qcs 1eq uaol rale^ uo^oq lllpeUet r,uEADl IeEZJOO

snilpJour lo sr uol/{ 'ploaq qcsl}sllenp uoo opro^ol sJo>leulloz opuolllL4cson

ltq Oeernep

'Jonolon.l

lEEl.UoA

lsersnoqtue uoo uepele6 uopueer!

reed uoo puols JoUA O leog ul 'uo$el olelluo^

lau

ltozloolOlor

epaq Japuo sIuPuolEM op u! Jole^ laLl uen prnla6 laq lo luaq lqce^ uen e[

lor..l

Op Uen lAOp UO3 'uotuol 6uryrer.uuee

ur 6u;1qc;r aropue ul Ouller op uen burssBduee uoo roon leetulrp aA lep sr looproon puor,uolltq

uo3 ']!a]!uelec

uao sel uotuBMI deerts ap Jono olsleel sle puolaon sreelepule olslEEl laq louJ oM lEo 'rollozJool oloqPuo|.uoc uo aJeqMnoJloq iuelqcennJon ueruo oA le/\A

pJaosrpere6 6ou elp uouueld oJopJon

uoo

A naru uCIa uen uoMnoq uolEl lotl s! 'plorlp lolu lot.l llz 'uoptonn uollnz

lot dlr.lcs suo

uo>lBr,u ua>lez

azal

'lEellolneJnnls

opuolJa^ uoo lorrJ

loour ;e lueleq ol Joon oplan ap luoH uaa6 e[ leoq JeeO '6ur1eou]uo upz do suel op loo e[ ]oor6ron 'loor6ren

'1ee6

'Ouruueqcsoq uen peer6 e6oq uoo L.lcol Ourleourluo u,oz uet lene6 loL1 u! lpolq rel^a) 'lol[lm] leeqro^ ]ep upe spoots 6ou ),ll lep ue66ez 1[;pee 1;

uoozroslroz lor.l ),ll ;ez ar6Jouo eluod o),lulll uoo ue lnge6 efueeq uoo ]oru ue Ourssoldo uoo rooruBep lotuqcol

uouEls

ap lpolq 6U>lnloe 'uolro^

preL{

e66nrqaa7 Joon sJool osputmtutnJ

uoo do lorl sr splrzrepue

lBEq op uee drqcs lot.l lep Jopuoz ualelsol ua^a 6ulp lep lunl o[ uo Joo]s

lorl leels olol op dg 'lselsnoqluo

p6lteue6 oM ullz

ronorotH

'lo!/r^rnnls loL.l s! lxEy\l ap uo eueneg

e[ e[ sle Jeeru

pa;qe6reen

uaren

Unz routeluoc uoo do e[ 1ep do ]!oou re e[ uolor 1[;pnnleN '6ul>Uolsron sle JEI^oy uo lolslool slBoz uoleualBul uo uolorurjcol ouJopor.u uen lrnrqe6

drHcs Nnrz N3 HtddrHcs

BEKENTENIS

*^-

een blok in slaap. De volgende ochtend was de chaos compleet. De

aanblik was de erfenis van een

zeiden we. Zijn reactie: "Oh, daar zaten mijn contactlenzen in". Dat was een vervelende situatie,

gezellige avond. Waar je ook keek stonden glazen en flessen. Toen de mannen waren douchen hebben we (de twee vrouwelijke bemanningsleden) schoon schip gemaakt en de afwas gedaan. Een van de opstappers kwam wat later terug met de vraag: "Waar ztjn

tegen de rand van de donkerbruine afwasbak en de andere dubbelgeklapt in de gootsteen.

Tip: laat nooit borrelglaasjes met

borrelglaasjes

kaartentafel stonden

die op

" "Afgewassen

maar uren later vonden we bij toeval beide lenzen terug. Een

staan

zonder de

bemanningsleden ervan

andere

Het was overigens een fijne

van een ander schip

geeft

inderdaad een andere, leerzame

Gelukkig konden we er achteraf

kijk op de zaken, maar ik moet ook

hartelijk om lachen.

bekennen dat

ik erg graag aan

boord ben van onze eigen d'Elise.

contactlenzen op de kaartentafel

Ueerfisryen

'l'lEs FL Hatr ild 0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Llon Sqlls 2OOO

gezellige tocht. Varen aan boord

JfiGHTI,EIL HfiHEHIJ

PZV ZEEZEILEN 1 . MAART

hoogte te stellen. Voor je het weet ben je ze echt kwijt.

Ton Leeuwestein Tel. priv6 0113 - 227028

aaplN aD^ suoH Joop

000e

lHWn - L N3-lt3z]az Azd

oropue le$qce uaa uossnl uaJoluE uo ur ,{eg looC oA uoJen BoJooyU dO

VHOS VHOS

uoo 'lq6!'l uraquoN uoallE uee^ lool^ ospuplrapoN op uen 'uelqcel

lor.l luo aun6e; op ur lr.lcol ozuo uo Mnelqleu1 room lr4cnl op s! 'rnque6e.r

1[;1a6a1'relsew-e uole]s eOrlqceld

-r{lunoq op uassnl uo uaaq puelro

osJol uoo

eu '6ep epue6;on

'uoleu

laLl Jeeu loolsJono ouol op roo^ oM uolloJuon r{cunl ap eu bepsueo1y1 VSIVIVU N3 V3UOOU\I UVVN

ao^ l uossnl lE uossoz Jono uono oM uedol ue6rour epue6lo^ oO 'uedoul

'ue66rp talz peo6 eleede6 ul uo^Eq ap leue^ e[ ]ep 'Borooy\ e[puel;e

uoJPn ueuulq uoneL.| op aA slv 'ut eolErEH uen eun6e; ap Joop sefpue;re

ol s,olol epeo6 uo leJon ol ullz az 'JoruuJef 'slool ozuo az uostnrl 1[;tu g'L p L dO 'uossrnlem ao^ l le lcoJlp oA uorz uhz tU torl uailnq lau oA slv

oM ilo/n Azdlllll taH 'uauets ]otu tt^ roloru ep :do lq6ll uroquoN ap ldeor

'uouurq reeu tq6;l urar.lloN op uede;s uo uailnq Jeeu Joo/n snp ueBF

6-L sr UepA ozuo uo uedoul

op puoJ ileeAA leesspd a0 'uorenJoop

lqceu uoo snp ue lftru OZI pue]s]V 'eolElEH reeu 6ep epue6go^ op o^ uo)ploJpon Our;epuenn ouo),1 uaa eN 'ue6eon suo lrq e6uol do sed qclz uellnz uolr.lce[ arepue oO 'do suo ]ouJ

'uo^ol

ul.lz uen lqclzJono peo6 uao

lan

Jeeru uoq uen ue[uepllr]cs uee6 ro!H 'unosnur-urnOnee toLl oA ualoozoq

),loo ilflloloo;e6uo ullz uornall

'eun6e; esronbJnl op ur on uotutuomz

uo puor

puelro oM lor.l

uep[;r

olne op loyymoJc uetu g uo roddrqcs :1ee;duroc Ordo;roon oAA ul.lz

uo prlsburuueuraq uoo 6ou uoaNJJe

rolel ue6ep reed uof

"Iaruo^

JOO^ UOIel.u Jeell SOIIB uO ueop uedolur 'uoslood looq oO 'uoze;qe6 uaIJa/rA laLl sr nN 'p1ls6uruuEr,lloq apao^ l uoo l.ouJ uo oneJnnL{ uoo }aur re 6uop ep {reH }ee}s eureep 6ep eg

'ue6nal

olton lour lerue6 ll uo or.u uonoq led treels uoz ep 'suelJ JoIIol JorL.l sr laH 'LL6 L ur roil.uosp) ocl!3 uo /96 L ur soquep[;7 snuog 'E'o ue6ege6 uoqqoLl preeueO;e uoplor4ilaz uflur uen toan JBel ope),; op s6ue; dool al olooded 64snr uo ),ll 'uouuolJon

6ep alaq uao II qoL.l 6Bp epue6go^ aO 'uedels Jnn reed uao lr p6 drqcs lar.l roop bue6puor olsJoo uoo eu uo s1eeld ue1o.rdse6le op do 16ll lolnols oO'le/n op do 6ou lepls lrlceflor.l uo - 6urlno]r]ue

onAnoru ropuoJeem - pJeoneOlrn laq UPB uopor.lweez>lJonA

drqcs

lelueE uoo llooL.l #o/n

'opupl?zuod iln lll Ellouralord ap laoz uo f o/n op puoJ laq lsr.l Jo^o urlpl Joluop lor,l ul 'uopurn ol lo^ lBeq op ue^ luelJo^o op ueE ouuEu\

!uqcol Jallueqc }aen Jno#neqcrxe}

oO 'e1eede4 u! uoztal

Jnn

6luep ouroll uoo Eu l! puel ua6rout ap ul opp lEL,l tuo Joqr.rleldas eZ dO

IIIHVI 'puelpoz /noN

- tflf - e6uo1 - spuelsl looC

- ilqel :ueuft1 alorO u! s! ueldlraz loH 'puoJ lsr,uoluooJono op sBA uenjqol

plaqa6 auuBfI lcoJJoC pulo uo II qoq 6ep apue6lo^ a6l

reeu Uarlp

',,ureoJp 6ulllllnl-llasil

uoo uen o[esrleor op uee ue6erpe6llq

puel ooz mno!N

snp uoqqaLl uolaoqltoz sraleu

lltq%

u[lUU

'Ouueruelllqerd lem aru az ueuun6 uozto)lrazplaJo^ rono uolaoq lout uoqqoq ol paone6 6uB;uere[ oru eN 'suoo oor,u JeEp

(uesser'a;on)

'ullz al

laq UoJEA uaJopull

ozuo uo

latlopog

llqroon nu Uoot.l uotuorp

uen p[tt ep :suooul

]r.lcepoq 6urze;

'suo Joon oelsJon lselsnoLlluo uoo op suopllf 'uee]sro^ o] lo/r^ lllut OOSS uen elueels uo3 'e[uee]s ]uESSaJo]u! looJr{cs llpt 'ouuEy\| lcoJJoc Joop pJoosluBoloo0 uoo [tur roon peq 666 L lFl 100z-966 L Alpu puoM ot.ll punou op lour 'clllced uenuel pulo oupey\ lcerrog f t op Jono stoJtuooJp ul.lz olleEu uololN uen sueH uen 6uop ep AreH uP^ 6ulze; o \J

ONVI]]Z MNSIN - IIIHVI

TAHITI . NIEUW ZEELAND

eilandjes door is erg fotogeniek. De

530 mijl en drieenhalve dag varen. Het wordt een pittige tocht. Koers

nooit meer weggegaan. Noemt zich "semi-retired", maar heeft nog twee

spectaculair. De voorspelde forse

237", ZO passaat BF 5-6 en voor we

"houle" (deining) slaat aan weerskanten van de doorgang

het weten gaan we meer dan

restaurants op het eiland. lk bezoek Brechin Morgan aan boord

doorgang door de "passe" in het rif is

donderend op het rif. We gaan als een speer en aan het eind van de middag ankeren we pal voor de Bora Bora Yacht Club. Dit is een gerenommeerd restaurantje dat in ieder zeiltijdschrift bejubeld wordt. lk zwem er heen om een tafeltje te reserueren. Op het terras maak ik kennis met een Frans meisje. Ze is

solo komen zeilen met een 8

jachtje dat ze in San Francisco kocht! Samen met de bemanning van Northern Light maken we een rondtocht met een gids over het eiland. Hier is de film "Typhoon" opgenomen. De lagune is erg breed

knopen.. ln de vroege ochtend meren

we af langs de kade van de ferry. lk krijg een hand van de havenwerker die de landvast opving : "hi mate". We zijn in Nieuw Zeelands gebied.

Rarotonga is een heerlijk eiland. Mooi, ontspannen en vriendelijke

van zijn 27 ft Pacific Seacraft. Hij vaart solo rond de wereld en is begonnen in New York. Hij vertelt me zijn ervaringen met dit bootje in slecht weer. Hij wil in het "Book of Solo-

circumnavigators" komen en dat zal hem wel lukken ook. Mr. W.R. Tshan komt ons zijn boek brengen met "records of visiting

mensen. We gaan nog diezelfde avond naar de "Tropic lsland Special". Een diner met dansperformance na. Wel toeristisch,

yachts". Hij heeft deze gewoonte overgenomen van de Nederlandse

maar als ik de volgende dag langs

missionaris "Father Georgâ&#x201A;Ź", die op

een school kom, wordt

het eiland Aitutaki tientallen jaren zdn

boek bijhield. We schrijven onze

en er zijn diverse prachtig

aangetrokken door muziek en daar staat op het sportveld een hele klas kinderen te zingen en te dansen en het drum-tokkel bandje van 12-jarige jongetjes speelt even goed als het

gesitueerde holiday-resorts met diverse sterren en bijbehorende

authentiek dus.

bandje

de avond ervoor.

Toch

entry en bladeren het boek door, dat

vol staat met interessante verhalen van bekende zeilers. Een Duits jacht verhaalt hoe ze door motorpech nog

aan het begin van het hurricaneseizoen op het eiland waren en hoe

de boot in zijn geheel tussen de

prijzen.

RAROTONGA Van Bora Bora naar Rarotonga, het hoofdeiland van de Cook lslands, is

ONTMOETINGEN lk krijg een biertje van een Canadees

palmen werd geblazen. Foto erbij, Het was geen gezicht!

die hier woont. Hij was 15 jaar geleden binnen komen zeilen en is

TONGA

FLOAT IIVFIATABLES B.V Bijweglaan 3 -

2l7t

GR Sassenheim - Telefoon 0252 - 215590 FaxO252 - 213954

VERKOOPVAN

o Reddingsvlotten o Reddingsvesten o Rubberboten

VERHUURVAI\T

o Reddingsvlotten

KEURII\TGY6N

o Reddingsvlotten o Reddingsvesten

ffl *I 2171 GR Sassenheim

PZV ZEEZEILEN

- MAART

2OOO

TNFTa,TABLES

Bijweglaan 3 Telefoon 0252 - 215590 Fax 0252 - 213954

0002lHWn - L N3-'il3ZAAZ hzd

'suano6e6-g69 op '^'o'l pol

uonoz lol uoo slqcals ueulrlerysod u[!ru ul.lz Ourzeqron e]or6 ullur ]oI '(OOO L 'cap uen ualazaa7 ur luon suoH uen lep Jaone6uo) eurueJ6ord -rolelncl€c-Ialcod ullu uen

puello loq uen luel op uee $r1 enng 'uoropull uo uo^ noJn 'uouueu op loru uosuep ol aou uo uollorle6 do Jooln ap uopJonn ue6uruuer.uoq op uo

lpJo^ IePSS€d op Joop a[

JEe^

Ueeuo6 lerznu lpJoM J= 'srnqsdrop lor.l uen rooln ap do ua6[;r4 r,lcunl uoo oA Jeern drop 6une1 uoo rp€p uoloozoq oM 'do rernu uao uoJen Jnn oaMI 's,ouel opJoasuoloure6 ollous

lour

puEluouutq

lor,,l Jeeu lqcol e6rlqceld uoo ualeu oM 'lU lorl rolqce leeq elor6 uoo ur Jolue Joon

-Sdg eJlxo

oa/n1 +o

ue66;1

lltf

'r.lc!z ltq ue uao 6ou uooJopor

Uaeq loM 'qrnrqe6 lroou 'u/t Jepru 'uoqqoLl ol prooq ueE luEuos uoo ualoq oJopue oon^l slr.,lcols uol[llq rolel Oeerneu [tA 'e6rue ap lo^ uoq Ir Jeeru 'rolsersnoLllus spools lpJo^

g[rur

op uen ugg ur lrnJolrlce oA

u[lz

lsr,uo1uee llq uororrrle ]oLl [tg 'uee]s puelsu€en op ul Ufllq ,,doJ4 xey\,, 'u6z

oO 'uaronol ol rennod uoa6 looJL,lcs spelq-oup op Ulllq uee6 ol uoluop do-re1ue oM

'6nJ op JolL4cE ua6ep

aUp e6uo1 leepo^ Ellaurolold oC

le srnrll eOopoq orseC uflur uen ,,ou!] lehp,, op peq >ll 'a$ooqsuoz op uen ue6urleu rorn 6ou 6ep opllozolp eop I! ua (ldotsren pao6 sern) iln lueuos op laozet plBBL.Ueq ullru do uener6 oM 'uen;o6 osJol loru JooA Orlqcerd s! lsr,,l ua JooA uoauollcunl lBessed

opuaJoruouo oup uep uoqqoq oM 'lool^ ap ue^ lsoJ op uep rolel ue6ep

dlnqeq lour lol^ 1dool ue6ulleru op uen Our>pannlln op uo laza6 311 do

oC 'uopuello -l[!J op ue^

pe]splooL,l

op 'enns reeu lltru g [t uP^ pue]sle op Jono 6ep a^ler.luooo^ l uoop oM 'uoJoluor,u ol JooA looJqcs op tuo 6;zeq Jnn oonnl Bufrq sJolrnp oo^ l op ul.lz eureeg 'looJqcs op uen llds opJluoc op do ue6uaJquee ,,lou,, oA no!u uao

(e6uo1 uee

esl!nC)

dlnu.l

loor..lcs

orlcs!ut{ca}

o>l[!1as1ee1d op Jnnleredde

uen

op uo rEPJol uoe uen dlnq loru 6ep epue6lo^ op lee6

oplnc uo

llc

unl

'uoroluouap

JOIBA

JOpUO

dord xeu

lflJ 'uopJo^ uolel uor,uol

ol ueloqe6 ue6uol unq uo

6nret rcel Jopar Jolr.l orp uossrnlem op lour uauuoMz lor,u uo lol sJouoMoq op Joop leeqluo lrrnlse6 'uollole ourol>l uee uolaozoq uen 'uelqcel oJopue ololuo upn uossrua^oloq

op ll roorl roulp uoo

suep[;1

'puelro leLl rono lrJpuor alfllueureze6

uoo uaqqarl uo {leU

pUoM

aL4I punog op uen ue6uruueuoq oJopue op louj sruuol uoleu oM paqopo I L Oepueeu suoou! s! loH 'reqoDlo Ll Oepuoz uee6 reel ilp snp suo roon 'proossede6 u[1urn]Ep op lqceuuen uftz enn "vA )eeur ue6urz Orlqcerd Jolr.l uolootu oZ 'Iro)1 op rpeu (11 nodnf 6u;uo),1 ap lor,u loueld

u[lru sue6;on o^ ua]eou ue6rour uo 6epr alez sr loH '6rpou

Apeuo-1

pJer.l oA^ uoqqoLl Jeper snld SdC op uo ur 002 lol 001 JEeru sr lr{crz }aH

'lnquots eqcsldorl uoo ur UEE e6uol oA uado; oaz do ue6ep uonoz eN

suo lseeu lqcel

ailp sr snouos

|' tol 9t6 I uE^ :lseeu

oO'uotuoue6reenn ul7,,sJolpoJq,, uederOequo uo ol[l;reene6 reEM

,,ozuo,, uo

ueels orleruosqo op uen ue;;eyeef

ap lor"u uoues pz

ooH

loL.l uen reddrqcs

oplnc

pJnnqo6 uossoll

iz66

r99^ uo dalp rolotu

uoo lol uolrnlsaq

rolor.u

op dO 'uoJen ,,qcuoJl e6uo1' adorp I op Jono aAA uollnz e6uol

ol[1or]ceq

al nelq-lqcll rBep uo rorr.l uEels uEe),|

uo uelledlInp uopjoM J3 'arleredo

o^ uo ue6[;r1 a] roleM uo^oq looq

uene6uee uasleeld olp',,selue1l!u)1,,

OOO L

OOO9

lol

gOOt

rolq s! loH 'crilced a^ nelq delp 'e6e;

uauollon uao Jono I!

JPeA lrnjelr.lce

ep uo 6u;11eq u[;;s;n ap uo pueq ap ur looq uoo lo UEBJI uee6 lau 'uoz op ul '/66 |. uB^ 0 L'Ju uolroz

rolrl s! r= 'lozluo ausruel.lcau L.lcol

lorl

>t[tteuuo),;

sr 'sEA preegle6

lous Jolrnp uoo Joop looJrlcs

ur 1coorqlAepl

ueaf uen

,,UuqcsJoon,,

leL.l sue6;on reel>l - lr4col Illr.lBI ur 'Uoor,,; ul lB ),ll olp - u[11s;n uflur leeru JeeM uoop o] r,uo p[!] Uaaq ropor

ulz

[lLl

'JnorunLl

uoo uo 6r1snr 16ll looq oO

lsaq uoo u! s! uoolopa; 'selsloulllour

op lo^ oot.l u,z do oM uoren ue6ep olsroo uo uerene6 eC "ualoml€ loq leessed op leel uolsenpuel 'lseM ;ed 'e6uol JEeu IoJUaA suo llg

ONVI33Z MNSIN . IIIHVJ-

TAHITI . NIEUW ZEELAND

. "afgezet", net als lang geleden Abel

Tasman, Schouten en Lemaire en Cook. Dit is echter wel de regenkant van het eiland en de toeristenhotels en het vliegveld liggen aan de westkant,

waar de zon schijnt. Ook als we in Suva in de regen zitten. ln het Suva Museum, in een mooi park

gelegen, ligt tot mijn verrassing het roer van de Bounty! De muiterij was ergens bij Tonga. Toen captain Bligh met enkele getrouwen door de muiters in een zeilsloep werden gezet, kon hij

alleen maar met de

passaat meezeilen. Hij is uiteindelijk 3000 mijl verder in Timor pas aan land gegaan, maar kon bij terugkomst in Londen wel precies vertellen waar de Fiji-eilanden lagen en dit heeft een rol gespeeld in

-F

de latere ontsluiting van Fiji.

en kunnen de depressies goed volgen. Een "distress call" komt

NAAR NIEUW ZEELAND

binnen van de "Libertee" - een 34ft

We zijn dit laatste traject met zes

Dehler. Haar positie ligt op onze

man aan boord en draaien voor het eerst wachten met twee man. Het is windstil als we vertrekken, maar de voorspellingen voor dit traject zijn al dagenlang slecht. De "Tonkin" is drie dagen eerder vertrokken en liet per radio weten dalze in 50 knopen wind waren plat geslagen en al 24 uur bij lagen om op adem te komen. Harry heeft de moeite genomen om bij de meteo van het vliegveld de verwachtingen te bespreken en het

koers, maar meer dan 600 mijl ten Zuiden van ons. Als we later Whangarei binnen varen, zien we hem liggen. De mast gebroken. Mijn

gedachten hierbij zijn: het zou best eens goed voor me zijn een storm

mee te maken en beter op de Pieternella dan op mijn eigen bootje.

De eerste dagen blijft het echter prachtig weer en ik krijg een paar prima "middag-bestekken" met de sextant,

ziel er haalbaar uit.

Onderweg bekijken we twee maal per dag de weerberichten van Meteo Wellington

Na vier dagen begint de wind op te zetten. We weten dat we 30 knopen wind moeten verwachten. Vanaf tien uur's avonds is het groot bal. Uit mijn journaal: "Met Dirk samen buiten. Het is fascinerend! De golven lichten op in het donker. Uit de achtersteven lijkt het water te spuiten alsof we jet-aandrijving hebben.

Bliksem verlicht de

zee

onophoudelijk rondom tot aan de horizon. Nu en dan een zo felle flits, dat het pijn doet aan de ogen en je seconden lang niets meer kan zien. Dit is spectaculair en ik geniet er echt

van." Onze hele wacht waait het 30 - 35 met vlagen tot 40 knopen, maar daar blijft het bij. De dag voor aankomst : rats, klang, de hengel staat krom,"strike"! Zal het dan toch gebeuren? Mijn maten hebben me al weken lang

uitgelachen. Deze vis zit eindelijk echt vast aan de haak en ik haal een prachtige tonijn van minstens een meter binnen. Met een tuigje aan slacht ik hem op het zwemplateau. Daarna verse tonijn-steak voor het diner! Op de achtste dag na vertrek lopen

we in het donker de rivier naar Whangarei op. De douane en de

quarantaine-officer komen ons inklaren en in de vroege schemering

meren we at in de jachthaven van Whangarei. Grootcirkel afstand 1 108 mijl en volgens de GPS 1214 mijl gevaren in Tdagen en 20 uur. Eindbestemming voor mij. Na een paar ontspannen dagen en

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART

2OOO

-fi

0002

tHWn - r Nf']r:lz11z hzd

lu'louu oz @ualroouenocrp :lreru-3 ]o

0t08 rce-ovo rooruorylls rolod oll9 fueg

snp 'uossalOuez uo uololsueuaoz

oJJor4cs Jono

VZ 6epp ur 6ep uoz tol ZZ p u one6ep [u n uen e[ uoq uo uo]!o]rn!]ce alle uee oou e[eop roorueeg 'ua]sol uee6 uoosJad red :gZL 'l+ lez unJlsn-l

laq loo uosuods o[ uo flq selduuenn Or;eproon eleOsureg op llq ro

'sefiueJp oplalsoq ilaz ap up^ loep alslooJ6 laq slpuone '6urparquee ozap uollnq llE^ sraJsnq oo '^ noJe ur uouued ep Jopuo leetu oan l uo lraz Jopuo JeoI opp suolsunu Jequeldes

NSENIIIN 3A3IIV3HC

lorl

62008?e-ovo uo^^nEE'l auuo^A

uee6

8902V99-eLO

tggeg/g-Oeg

sueftooH erpul

ualqcnre6

r3 'eruuerOord puone6epJolpz

ue6urlrn

onarleoJc

Joon ue6urpleuupe rBBd uoo ;e ulrz 13

e tZOgge-OZg ue[1o6 uen octq isuo uen 6ou Uooq a[ 1e;;;nt uen 6eer6 uoror,l oM

iplrnJqo6 uesuoru Jped uee Joop reer,lr 6ou u[lz sJor.ur.unuuoo]ola]

{ln azug 'uopnoq oou Oulualer 1[;ge6our Jo oA uouunl uep 'uaroq suo ozleq:lqoLl sorlceal ;o ue6uruotu

;

16ou runJlsn-l

llz or 'leluâ&#x201A;Źe ua leeu

:uen Ourp;euron Jopuo'er;ee1y1 "ocao;;tunJlsnl,

ol unrlsnr\zd '^'u'l

o116 do ueleur ol Jono Inls red -'gg 'llroop rooruap1lls rolod [;q 6u;p1e]sog 'lqcol-olB6sureu op r ggn reeelr l.,lcsoq

'ugoop! e[ sp uo seccns loan ),lt suonn unrlsn-l lor,l Joon ua6urploJoqJoon

lour sr 6rzeq olp

roparuaS

'y\ leer.u ap u! ree;dtuaxo uoo UoolnoJ

uen euruerbord

laq

n"Jj:":"r'#riH::^i::.i:;

lor.l uee oueuloop

uolrail^ltce-nzd [tg']euOrnrunrlsnl -AZd uo 6eer1 opol 'nnne;qroluop :pua>laq slEoz 'ocaallrunJlsnl laq roon ueOurllalsoq Og u,oz Jo ul.lz sloppnuur :uoclqoLl al luel olorcueult op Jono uono 6ou laq uO 3C331l1/[nHrSnt

,,euolsol

1 lee6 lEM,, rezfr6uer.l ]aoq uoo

wlegve

uf.lz sacaoll oplolsaq oO 'ue6[;r>q ol tlollle^^){ uo lBBr,u uen aop! uao uo

SSITCV3U 'Jooruo)Pllls ralad JEEU

otlceoJ uoo 6eerg 'puone6Bprelez

ur ue6uorq uoll!/n ploaq u! 1o eroqab

uol sJopue slo! lo poll uoo 'qclals uatlos ue*

:::,

unrlsnl loH :slBeu6oN ""'

UBO

N=IISO) '

ualqcuoq JoprerqeOlr n JanoJeep

oA uollnz Jool opuoblon snp 'uelerd puoJ puPlsauj ur ua uoIJeM ol

lrn euruerOord 1eq 6rzoq lnrp ann ulrz luauouJ l, dO 'uoplour lsenle smnoru apeo6 ilp uollm oA JBEIU 'uelo.rdsoq

puelsorJl ur uo),luouurq lpJon leB6 loo uarloq lEeruollE lBp aoH 'uorz al

suo lem lep sr unrlsnl loq suep[;1 is! lollce parqoOlrez do sd;glLld lep gee6 loH 'lunalslopuo loouoleu

UEB

sle

loarcupuu la^ oz

Azd

uEn

runrlsn'l tor.l sdlttqa lep puoloq loo sr slopprruur uo ;oodprnZ ap reeu lqcol uoo Joon sJolJomepou -sdlllqd uen buposuods rono oAA uopJooq luocol 'luesodrur sr Jl!nq rono, ueJetuelpc olsloorb ep lour SdlllHdl 1VSI rono oJnLlcorq oC iunrlsnl suo uosuods uo ;oodprn7 op rEEu llloz

sdtttqa

"u7,

sdltqa 'oceg oql uosuods sdlltqa

6rpou olllnf geeq orssrtur.uoctunJ]snl op :uo ,ocooll, slEptuoou 'ue1so),| l, lEE6 lB/rA lor,l Joon sol1uez do uosuoru uBE6 Jo 'ue1oq ouloll ug oloj6 uosuods sdlllr.ld

'runllsnl

:lsuo6 teH

uolrez uen olrsqa^

IIIHHCSVN

eupd loo AZd ftq oM orp orsuaurp

-966 I AlleU pUoM or.ll punog,, oO 'au pl[tt uetel [pqelq ]oq ]ootu reetrt 'ue;eqron lon suolsJeq 6ou ilz ),ll

'uouual

dO 'eilsqo^ ep do e[ purn uossorpv 'ualBru uouunl ol aou eddele uoo 6ou rcel pueOlon dooq II uo lse^ lE FII ue;d1qco1 oropron loH 'IJoA etor6 loq uen uonoordeeu

uouunl qoq uono lLlco l!

lep

Eruo uoa gee6 'uene6 ploq6lllezel

uo uounols Jpello olp

uoloq

aJopJoor.u lor.u lr,lcol opJoosrue6roa6 oor.u uBn lnls uoo rolrl r,uo JapeJuBE uoo lor.l s! Uooq rono roon plo6 etlaaq o!/r^ roon 'pla6ere6

louJ ue6urleouluo uen lel eln qoL.l uo uolle^oq eupd llur sl ]oH 'uo),pl!lI ,{lleU pFoM orl} puno6 op uen o6o1 1eq do urJorL.l uo uallrpuee

peob uoo uen lcedse laH 'uoletu ol

;eone6 loL{ sJoruomz-ploJan -ep-puoJ

,,s>lu!l

afanlce,,

(uroc'uolroz'Mn MI/:dUq)

uoo uo p[lt ro

6uop op fureg roop leeualoq uo Jeello ut eurgrd \lz ,,IOOZ

lpJoAA

lleqeldocce luecord pJopuoq JaoAA lrlcollroz otootu uoo uBn pulo lorl uepu lec 'uaropuPluloPl ullur uo ro]qcopuoor.lcs 'uooz u[!ur [1q

erodeOu;g ur aur do lqce^ ]orlopoe

uo leerds;e op sem

,,uopupeur

Z uep JootlJ lo!N,, 'ploA6er;n laq do puepcnv ul II Bls sdul or,lcsrlsrrool

r\lnHrsnl

DE CHIRURGIJN

Louis houdt elk jaar in de aanloop naar onze "Ramsgate-tocht" een praatje over

zeeziekte. Als veruvant ondenrverp komten daarbij altijd onderkoeling ter sprake. Begin februariwas hij als anesthesist beroepsmatig op een congres over onderkoeling, omdat het van belang is om patidnten tijdens operaties op de goede temperatuur te houden. Hijvond daar een nieuwe methode van opwarmen.

Onderkoelln door Louis Richard

Mr":'ryF#:';'"11 situaties sterk verschillen. Bij een

een

krachtsinspanning een temperatuur te meten van tegen de 390C. Onze normale ichaamstempe ratu u r wisselt de 36 en 37,50C, de I

tussen

zogenaamde circadiane variatie. Sommige mensen zijn poikilotherm:

zij nemen de temperatuur van de omgeving aan zoals amfibieEn dat doen. Dit is echter altijd abnormaal, het komt voor bij sommige

onderzoek bij TNO: Daanen

HAM et

aI,

Comparison of four non-

hersenziekten en bij intoxicaties, met name door alcohol! TEMPERATUUR METEN Een vaak terugkerende vraag is wddr je het best de temperatuur kunt

meten, â&#x201A;Źh nu we het er toch over hebben: waarmee. Wat we willen

invasive rewarming weten is de methods for mild kerntemperatuur, hypothermia. Aviat.Space Environ. Med. 1992; 63: 1070 r076.

beschreven in Koningen 1;1 + 53.

Na langdurige onderdompeling zonder dat het hoofd onder water is

meer in staat om te zwemmen door stijve spieren en moeilijkheden met

lichaamstemperatuur is. Dit is echter niet zo. De normale temperatuur kan tussen mensen in verschillende

sporter kun je

steeds aanspreekbaar. Hij is mogelijk

wel gedesori6nteerd en zeker niet

zogenaamde

dat is

de temperatuur in de hypothalamus, een deel van de hersenen dat de temperatuu rcorrecties aanstuu rt. Die kerntemperatuur meten we het nauwkeurigst vlak bij de hersenen.

de coordinatie. Tijdens de Ramsgate Tocht heeft het zeewater vaak een temperatuur rond 1 10C en men kan dan al snel matig onderkoeld raken. Bijvoorbeeld: bij een watertemperatuur van 50C zal<t de lichaamstemperatuur van iemand die gekleed zwemt met ongeveer 1 graad in 20 minuten. PREVENTIE

360C meet) bestaat echter niet zodat we het met onze ouderwetse rectale thermometer moeten doen, Deze moet low-reading zijn, tot 320C! MATIGE HYPOTHERMIE Een kerntemperatuur tussen de 34 en 350C noemen we matige

hypothermie. lemand die zo ver afgekoeld is, heeft al geruime tijd in het kouwe sop gelegen maar is nog 14

PZV ZEEZEILEN

- MAART

2OOO

naast de problemen van onderkoeling ook problemen met de bloedsomloop verwachten, maar daar kunt u zelf niets aan doen. Als het hoofd onder

water is geweest bestaat

(submersion)

mogelijkheid

dat de

drenkeling water heeft gekregen in de

longen (verdrinking). U heeft dan radiomedische hulp nodig. Aan de wal is bij gunstige afloop altijd het

Het sleutelwoord is hier natuurlijk preventie en dat betekent goed aanlijnen en zwemvest (automaat)

advies van een arts nodig. EEN NIEUWE METHODE

aan. Verder goede kleding (isolerend, drie lagen!), handschoenen en een warm hoofddeksel (via het hoofd gaat veel warmte verloren). Water geleidt 30 keer beter dan lucht, dus zorgvoor tussenlagen. Ligt iemand eenmaal in het water, dan is het van belang dat zo kort mogelijk te te laten duren. Een efficidnte man over boord procedure moet doorgesproken zijn, â&#x201A;Źr er moet een manier zijn om de drenkeling zo

drenkelingen op door de handen en

snel mogelijk, bij

voorkeur

te hijsen. Draag 's nachts een flitslicht; zo'n licht redde een over boord geslagen bemanningslid van de reddingsboot in de januaristorm 1995 het leven. OPWARMEN ls de drenkeling eenmaal weer aan horizontaal, aan boord

De trommelvlies-thermometer zou boord dan kunt u de volgende daarom beter zijn dan de rectale maatregelen nemen. Kan het thermometer, en zeker als deze slachtoffer nog bewegen (bijv. hijlzij laatste niet rectaal maar onder de rilt) en is hij goed aanspreekbaar dan oksels of in de liezen wordt gebruikt. is opwarmen door lichamelijke Een low-reading trommelvlies- activiteit goed. De temperatuur kan thermometer (een die ook beneden

geweest (immersion) kunnen we

Onze Deense buren warmen hun

te verwarmen. Dit gaf aanleiding tot een onderzoek bij TNO

voeten

waarbij naar voren kwam dat

beste manier om milde hypothermie te behandelen het verwarmen van

onderbenen en onderarmen was. Een verklaring hiervoor is dat de slagaderl ij ke-aderl ijke verbi ndi ngen i n de vingers en tenen open gaan staan

en er

daardoor een effectieve

uitwisseling van warmte plaatsvindt in onderarmen en onderbenen. Dit effect was nog te verbeteren door de verwarmbanden onderdruk te geven waardoor de vaten waarschijnlijk nog

verder gaan openstaan.

Deze onderzoekingen zijn later herhaald

door andere wetenschappers

bevestigd. Er vindt dus op dit moment veel vernieuwend onderzoek plaats

naar praktische opwarmmethoden

is, voorkomt u verdere afkoeling door

voor onderkoelden waarbij het accent ligt op opwarmen door middel van armen en benen. Op operatiekamers worden patidnten al op deze manier op temperatuur gehouden. Nu maar hopen dat deze bandjes binnenkort op de watersportmarkt komen om aan boord te kunnen gebruiken. ln de tussentijd kan het zeker geen

isolerende bescherming en actief opwarmen met warme flessen (pas

kwaad om de matig onderkoelde drenkeling met de onderarmen in

op: vermijd brandwonden door te heet water). Of gebruik uw eigen lichaamswarmte zoals in de bijbel

warm water te zetten als extra bij de boven al beschreven methoden.

aanvankelijk nog wel wat doorzakken

(afterdrop). Tevens mag u hem dan

warme dranken geven

(geen

alcohol).

Als het slachtoffer buiten bewustzijn

!d-

0002J-uwu\l - r N3-il32==z Azd

uo "uopol lorl ur

sorlelnu

reenebuo Joon

lep uo Ouueo4rn

'6e;suro e6lrnol>l uae:lee1nsog

JOIOd Jnolerlslulr,upEuopol ozuo uoor.l Jnnlsoq loq ue^ npEL.lcs op ul ^ 'apro ep uee Jolsootu6uluued (1qcer>1 opuolrenn6nrel

oJoluarcl$a'>lrenolnJp ilail lenq ereOoq

oplouoO ollE lozo6mneu raOel

'uoJosrlBil6lp al uoIIn;p laLl 1oo

op uen

'ualoJdse6uee dorerq Jnnlsoq laLl

sotlelnul

r,uo

p6eelse6 ur orlcepoJ op lau uotues ullz srane6ruJon aO 'ue6uenluo

uol lazo

lau) Ourzeryroruaq op loo lurol uo le uopolsJnnlsaq oJopue oon l 6ou uen u[;urrelsOurgrz ep 1dool pude u! nlv op

uen ep[n uol eglllq >lllte6 rao^ reel llp loo omquluoc op lEptuo ltlclllo/l/\ Uoor,l n uen pueuarN 'uailrz uanfr;q sel ep do uoon 06 sl Jolsoau6uruued

op uo suelou op ltq Out6rzllnn roon Jolqca ue6el uolnlels oO 'uopoJl uoloor.u le Jelsoeur6uruued ep

peq uolnlels ap sue61o1 'uopuone6

sleBld Jnnlsoq loLl u! usa6 ra

ue^- sJour r,un u oluessoJ olu

l,unHlsnl 30u3l^ I3H

uoqqoLl ree[ uedogeOle loH ;q uouunl e6arruetl{ce '

uanft

n lunl nlv

plJaruo^ sloppluJu!

toq loo

roau 6ou rlcol Jo uopnoz O0OZ ul 'JalLlce lE^ ap UEE pletse6rnolol toolcl renllrL.lcsur o]Bl ololua uoo uo pueruaq btpelon uorenn uedoqcs ollv 'uol'ezoo1 ur uonoJL,lcsoq Oueon1n le sr

lqcolele6sueg epbee;se6 rooz

'uauole6

uo ep;nne6 paob Jorn Jao^ Uaoq n N3-lffza=z lrepuozlrq

loaq uo eJlsnl aJopJaa uEp sJopue lrlco lpJo/r^ laLl tuBnn '[rJn puoloo^ lep pnoH 'uozolo6 ue prooqoO reeu lgg^

u[gz

uoplar]

unq uee suo Jopuo uouer,lror{d ap Ioo reel ilp uuEeAA euurerOordrelunn prerqeblrn uoo JoaAA sem J= 'ueelsaq ueref oz uoJouo!]cun] le ]osle -r olu ! M so I ss r.lj r.u oc u ol! ot!A! lcB ! ua -ror.uoz op^ noruJon 866 L u! oo I 0l N3u3A

N3il3rr^lrcvs9

lP JA^OJAIq n UAOq Sloppil,Uul ''UOlOq

ouroll 'sreddrrlcs alorC,, euoql sle lour Jeqruoldes VZ-1Z uen puoloa^ roon plo)plrmluo eurueJ6ord Inal

lor,l

uoo sr Jo uo DlJonne6 pJeLl uor.uJoqcs op Jolr,lcE uoaLl orssil,ur,uocunJlsnl oo

'uazol uoilailAllce

uere[ olo^ Joon Jao/n 1[gledoq uolez olotuJol ozap euJpen 'uelardsl!n JonoJorr4 A norudo r4clz opuor.uo),| op ur uo

ul.lz ue6ur6lzll^ oplotsobroon 'l[ ur ep rono ue6ur>lreudo 1;rde

'pJoosr;enlcee6 uopJon lsoor.u

luor,uol6eU Illlopnoqs!nH

'pJaosqptuJolo6' uelepon ol uouonaJq uoJopueJon

ozop

ournor-*ue sreddrqr"'"31"'o::: 6oo puorzaol lor.l ropuo ue6uruueuoq op JepA luplJono ap Jeeu lool^ olor,l ap lotu :lqcolole6sureg apuoOlon ep Joon oop! uoo lr.{cll106 '6urlseloqJeen

slueuelemlrnn

-!lue :luor,uoru llp do

u[12

'6ut;no;

uedrennropuo

olllloplnpuo'rEBrJ olonlce oJapuv

lono Joau n lunl sorssilur,uoc ue6e;sloruee[ ep u

op uen

'ueneOe6do

'uouonN '%iln lool-ftupr.ls uoo Joop ue6uoze6 uerepoll roop prolsrnle6do

lt.lcpnnJon uo proA e1[;pueJeqcs ur Jourp laH 'uopurn s1eeld

qoq 6ue1 lB ollec!unuuocotpeH roon lsualpslllH op uen sorlalllqnd op ue^ uozol lor.l

tep uo

>tllle>ltnrqe6

),ll

lflmro]

sleoz ]!n 666 L

oon

ozop IoyU'prnalo6peo6 ualnlels

uol[lI

enerlrsod

uen Ouuern op lor,u puEqJoA u! luen

ol uaJneqe6sbu;p;eldo 1eq uo lrnlsoq uoluouaO repJoa laLl pJoM 6ur6;zftrrn

ur puoz ue Ournluo uoolueru op lo9 a,sfepreuo]snC op uen ul.1z paolnur

ap pz 0002 u! runrlsnl

uen ureelsfs ]or1 uo

op uen Our6rzlrrn eplolso6roon op n UaoL{ ;rrde ur ue6uuepe6renuepol

eueureO;e oo^ l op suep[;1 N3$3IrArrCV 3v fllHnnl"s3g 'uelel olon oz opuernpe6 ue6uruuedsu! unLl le Joo^ uoluepoq lsenle 6e;sren ilp ul srene6ruJon uen

ueol laq

l!/rA

JEBtu 'ueurolOnrel do

LOOZ ur

sed p[p1spa^ opuoO;onpree

sftrd;esslm ep

lor.l

ap 6ou r{col

leeu 6ue1 rcel lor.f noz

loo

l 6eu 41 'uouu!/rn al Ouordsroon

orurnJ lorx d;qcs llp uen decrpueq e6oq ap sluepuo lslm ,,pooU\ oql ul,,

op uen Ouruueuoq oq 'ue6ur;anoJ9 op do pftrlspenn op laur puolaa^ -srBBlepu!o loL4 >t[ltrnn]eu uep uf 'opeeru uel[;ur olsoor.u op Joor,ulossf l

Ior,l

do srnn-?Z op

suep[;1 alp

ue6uoq uen ueleler6 uen rlx;l= op luorpran OurplotuJon oJapuozllq uo3

666 16el sronreer ol rono Uo^

alflr6ueleq

e66 L

ut6eq

itelcrlord' uolsol

ilp uo

leuen

uo!qcss!rx

lo lqcepeO ueerggp

orssr.ur.uoc -unruuallry\ u[lz

lorrj Joruurl uel pBH 'uojouollcunl loolq uoo^ oO eOO I lln Sde sdl1qa ozuo snlsn6ne Ze do ueol 'ppalsJon

Iolurlcol ep16;p op ur uol^norus^

ullur pro^ slorsrnql op

suap[;1

'ue6;11nge6 elp

lol oprooqoq I! ua uazo1o61n uappeq orlecol olsrnI ep olp ueueOerp Joo^ feJoo^ 'sluonolaq oloL.l uoo sBn [loz OuuolslnpJansuoz oO'ul.lz puenne6 oM uep re6oq plopplulaO rnnleredurol

op sBA op sluepug

OuuatslnpJansuoz

'6ur1qcu epeo6

ap lln 1een ua pu!/n plot[f^ lebuo ralq lez )no]ceporp]oorl aO 'DlJo^ o6ur nu uopJom llZ'uotuou uapuone6 preroq uftz sre-11d ilapue oon l uo 1soge6le uopJon al uro plll nN [rz uepu!^ loL,l iooL.l uo pleedeq turons6ulu[;qcsJon

ualozaaz uen

aafi{nrnrl utL toop

'uoJolue ol r.uo ploeqorde6 pua4oon uoo ur sr Jo uo lr.lcol-sJnn 09 uoo room sBM J3 'poo6 el 6ou oM uopnoq lqcol elp snp 'lenn ep do 6ou uedeqcs olsoor,u op uopuols uedrennluv reeu lr.lcol epuelde6 ep suep[;1 'ootu JooM uooropor UBI uep 'uonfur,lcsur uolootu uoloq unL{ }our sraddrL{cs

le Uoor.l srene6uron uen rueol loH

Jolr,.lce ree[;loz rootu

sEA^

J3 '6nr op

uao uoqqoLl oM

'lLlceprorl r,uou lsld Joop puo#aJl

laoL,l

pJeuJog pJoA uolrozaaz ue^-Jor,ul.rlnu e6uon loq ul 'uosseelC pJeuJog uen uauoue6 ueqqoq proqcslp Joqruonou e do oM tpp Ourpleuuon op lor,u I uouur6eq 6e1srarueelUp lt ]ootu

seeloq ue frqroon room le s! 666

'suplolcossouloluoJo^ op upn oelsJorueel loH

e>1[; ge6

666r

Nt9rlSHlAHWr

JAARVERSLAGEN 1999

-botenbestand weer bijgehouden en Het gebruik van e-mail binnen de overzichten, prssentielijsten en commissies en het bestuur is verder stickers voor de mailings verstrekt. toegenomen, evenals het misbruik Dat er toch enkele leden zijn van zakelijke e-mail adressen. Ook

2000, waarover u meer zal horen.

BORRELS Tot slot kan ik u laten weten dat er op alle eerste woensdagavonden van de maand in 1999 PZV-ers te vinden

zoekgeraakt ligt niet aan Peter, maar

de vraag over het opzetten van een

aan het niet sturen

van adreswijzigingen door deze leden. Het ledental is licht teruggelopen tot 239 leden. Zoals aangekondigd heeft uw bestuur een brochure over PZV voorbereid,

PZV-website is weer aan de orde gesteld. De discussie hierover is naar 2000 geschoven.

waren

Na de pensionering van onze vorige beschermheer ir. H. Bodt hebben we

getrakteerd. Ook de aankleding van de zaal "Het Palaver" boven de pub

die u inmiddels heeft ontvangen. De activiteiten in het nieuwe jaar, een

geen nieuwe beschermheer

krijgt steeds meer een scheeps

lustrumjaar, vormen een uitstekende aanleiding om de gelederen weer aan

ons heeft het bestuur in december toch weer contact met de Philips-

te vullen. De brochure, waarvan er

leiding gelegd. Dit contact kan leiden tot enkele interessante activiteiten in

3000 zijn gedrukt kan daar bij helpen,

aan kunnen trekken. Met het lustrum voor

in de Trafalgar Pub. ln

december heeft Ad Verzuu de aanwezigen zelfs op een maaltijd

karakter. Komt u ook eens langs op de eerste woensdag van de maand.

door Martin Droogh, penningmeester

Financieel verslag 1 999 iedereen reeds heeft ontvangen. Zeezeilen is overgegaan naar een nieuwe drukker. De verwachting is echter dat de kosten gelijk blijven aan

We hebben het verenigingsjaar 1999

die van het afgelopen jaar. De

lagere advertentie-inkomsten, eh anderzijds door hogere kosten..

jaarlijkse reseruering voor het lustrum

post De Smoelenboek vertegenwoordigt de dit jaar nieuw uitgegeven ledenlijst.

hebben we met ingang van dit jaar verhoogd naar f 3000. Het tekort van f 6250 zal ten laste komen van het momenteel ruime eigen vermogen,

Door het teruglopende ledental zijn

De nieuwe wimpels hebben f 400

dat daarmede teruggaat naar

we met onze inkomsten uit de contributie met ruim iTOO

minder gekost dan venrvacht.

redelijke grootte.

afgesloten met een negatief saldo van f 2.068. Dit is ongeveer de helft van het begrote tekort van f 4.050.

Een nadere analyse van exp

o itati

het

e-ove z icht:

achtergebleven op de begroting. Bij de Zameractiviteiten-commissie heeft de Ramsgate Tocht een kleiner overschot dan gebruikelijk. Daar de overige activiteiten weinig kosten met zich mee brachten, is er uiteindelijk nog een positief resultaat van f 1000. De Wi nteractiviteiten-commisie heeft haar budget met f 300 overschreden; dit is geheel te wijten aan de post

een

De post Algemeen/diversen is ook f 1000 lager dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het overhevelen van de reiskosten naar de commissies. Deze kosten zijn in het verslag per commissie zichtbaar

voor de nieuwe voorraad PZV-

gemaakt.

wimpels.

BEGROTING het

Uit de vermogensvergelijking kan men zien dat het vermogen het afgelopen jaar met f 430 is

millennium is weer een hoger tekort

toegenomen. Het aandeel hierin van

Voor het eerste jaar van

BALANS

De balans geeft aan het eind van 1999 een eigen vermogen van f 21 .906, waarin f

2500 is opgenomen

1998 en 1999 omvat.

voorzien, namelijk f 6250. Deze verhoging wordt voor het grootste

Zeezeilen heeft ztjn begroting met

deel veroorzaakt door de eenmalige

f2000 afgenomen. De beschikbare reservering voor het lustrum van dit

ruim f400 overscheden. Enerzijds is

post voor de PZV brochure, die

jaar is nu f 12.500.

reiskosten die de declaraties over

dit veroorzaakt door

PZV ZEEZEILEN

- MAART

2OOO

de liquide middelen is echter met ruim

0002

rHWW - L N3-lt3z=az Md

rgz'906'lz

666

I pulo red uebouren

ue6;3

runJlsnl OuuonosoJ:lB

09'Le6'Z

ffi Og'Lgt

ue6ulilVaqoueuaol uolapplr.u oprnbr; eueuool

ue6 u rp Voq o ueule/e rue u aol 966L pula rad ue6oruran ue6;3

eg'vLv'lz

nll cuSAsN3

ve'zz|Le

ve'zzl Le

ffi

socooll oplolsoE

slodrutM

uaOuguelereedg 6urOrueJon

ualazaoz

e6'88 L' L

9e'2rc'l

uoJnolrpoJc

col,uHSn

E^lICe IEEIOI

:ua6ulHzag

l8'e}/.82 99'!etz 96'892

uol!olr^rlcerouoz uolroll^llcpjolutM arlnquluoc

et'gee I [' t6e'z

00'009'e

ez'906'[z

runJlsnl 6uuoruasog ue6ouJon ue6;3

ua6uruoloJoJ!C

uolapplu eprnbrl

VAIICV

VAISSVd

666t ONIS H3d SNV-tVg 00'og4vv 00'oglvv

lz'LEa'Le

le'Leo'Le

00'09/'tt 00'09t'et

0t'890'z

00'092'9

00'009'z

00'000'e

ao'aa[z

oplesa$eiloldxg

00'090't

oo'Lez

00'009'z

68'lot'I

00'009'I

9e'e6e'I

00'009'L 00'009'z 00'000'L

00'09/

00'zge

00'09/

00'000'e

t8'899'Z

00'002

unrlsn; OuperuasoH

00'009'z

06'z99

00'009

00'001,

ornLfco)q Azd u osln u/u assepTs ed u ;ry1 6u;repeOrenuepa-l g

uolsolsJnnlsog uasJonrC/uaaue6py IAOqUOIOOT.US

ualsod a6;,reng z9'z

88'[96

00'090'L

90'6

00'09t

uosJoA!0

00'009 00'002'9

zl'lLe'g

00'00t'9

00'009'f

00'009'L

ov'Lge

00'092

ualsolorlcnpoJd so!luauo^pv uol!azaaz

00'008'L

ualso>ls!ou

uol!alr^!lcv

00'009'L o!

9L'9V9'61

00'008'ez 00'008'tz

00'92

00'098

00'00

L9'l8 l" 00'026'02

Le'zeg Le'982'Ll

uolsurolul

uene61l6

666 L lBellnsoH

ss! r,u ru ocuollol!AllcEjalu lnA

ualsolsloH uailolr^llce a6ueng

00'009'I

00'008'ez

lL.lcol ele6sueg

00'008'te a

00'008 00'000'L

uaneOlrn 00OZ 6u11ol6eg

ss! ru ru oc u oilailAllcEJolu

00'009 00'000'uL

la6illJ r4cs u yenn

oluoH oC

q Utu

uolsr,uolul uo^polrn ualsuolul 6661 Fu;lor6eg

.rH

ctzu3^o 3 lrvilo'ldx3

666r N3o\nSHSAHWr

WI NTERACTIVITEITENCOM M ISS I E

Winteractiviteitencom door Yvonne Verschure

Dit was het eerste jaar dat de WAC, (Wi nterActivite iten Co m m issie) volledig in zijn nieuwe bezetting heeft gedraaid. Een enthousiaste groep mensen met nieuwe idee6n. Al snel kwam naar voren dat de

commissieleden veel waarde hechten aan de kwaliteit van de presentaties, die de leden krijgen

De aangeboden. presentatiemiddelen kregen dan ook veel aandacht, hier ging menig uurtje

issie 1 999

in zitten. Ook werd

het

evaluatieformulier ingevoerd om zo de feedback van de leden te kunnen

volgen. Hieruit bleek dat de waardering voor de presentaties goed tot zeer goed was, maar dat de volledigheid van de presentaties voor verbetering vatbaar is. Ook bleek dat er onder de leden veel interesse bestaat voor de

onderwerpen navigatie

elektronica. De evaluatieformulieren

De Zeezeilers van Marken

zijn dus voor de WAC-leden een prima middel om te toetsen en geven input voor invulling van nieuwe winteractiviteiten. De Kennis-Canap6 is helaas niet goed van de grond gekomen, misschien sprak de wijze waarom

werd aangesproken niet helemaal aan. Slechts 66n reactie kregen wij

hierop. Toch willen wij graag de kennis borgen die er binnen de vereniging is en we komen hier zeker op terug. Over het hele jaar genomen waren er vijf activiteiten georganiseerd. Op 28 januari beet Correct Marine de spits af. Uit de evaluatieformulieren zagen we dat de verwachtingen hiervoor

hoog gespannen waren. De algemene score van deze avond was

goed, maar veel onderwerpen ziin door tijdgebrek helaas niet aan de orde gekomen.

februari was

het onderdeel

wedstrijdzeilen voor het eerste deel

:- t::.:::::t.t:::i:ffi . siii: rr: irrr: : . t-qii$l

ff;gtiii,,,,,,',,,,hffi

van de avond gereserveerd.

Pasman was zelf weer even in de

schoolbanken gaan zitten om de theorie en de berekeningen goed onder de knie te krijgen. Gezien de reacties was dat een graag gehoord onderdeel en men kon er niet genoeg van krijgen. Na de pauze werden we meegevoerd

Spetterende zeiltochten op Waddenzee en Noordzee. Professionele zeezeilopleidingen van basis tot schipper op Centurion 41'.

naar de Engelse Kanaaleilanden. Veel interesse was er voor de mogelijkheid om twee getijden achter

elkaar met de stroom mee te zeilen. Pieter Stoelinga en Camiel Richard

Voor de gevorderde zeilers: " Tactiek Noordzee oversteek .RR&P training (theorie en praktijk) . lTt an oe uvree r cu rs usse n " veiligheidstraini ngen . verkenning Kanaaleilanden en Duitse bocht I

CVUCD -

Fl5,6he@tu.i.

lwd''roFbd,F -

Zeezei lopleidingen

PAI ZEEZEILEN 1 - MAART

2OOO

info: 020 r 6813688

hadden alle aandacht van de

aan de reacties was dat er veel belangstelling is voor de

aanwezigen. Opvallend

mogelijkheden

van

dagtochten,

ankeren en navigatie in dit gebied. Daar hadden de leden nog veel meer over willen weten. De laatste avond van het winterseizoen 98-99 op 18 maart was ingeruimd voor brandpreventie. Met name was er waardering voor het feit dat het onderwerp benaderd werd vanuit het zeilen zelt. De heer

0002J.HWI/I - r N3132=AZl.E'd

'lo/n loo^^ L00z ur Jeeru '1see;unJlsnl loq e6ennuen puoloonnsleelepulo uee6 OOOZ ul

'looppftrlspo^ ]oq

uIlM uen otluolslsse lou 'qdlopnH lsJoH'olssguLuocsueuueo

JOO^ unEJg

ozuo p6.rozren JOOp puolaonn p6eelse6 )aaz uo= .Olgleze6

Ioo

leeu

sEM 'uap[!ilr4cen peq Joutp laH '(lsulnn a[ uen uoJostlelde>1 poep doo4ren op

laoq lep)

ut looq ulrz ldurord 1oo uep atp ,pooy\

or{l ul op 'leeuu!,\ e1[rleplnp

uoo

sBM rl 'olllpuereqcs reeu pltazoq elputmuolsooptnz uoo ]out ]oq

senn ue6ul;enaJg op dO 'ut uonaJqcs sJotuouloop 06 lol 0g loul ueloq 6l

:lr.lcozaq peo6 JooM plo^ Jaqrualdes g

do puoloonnsleelepul3 loH 3 I SS I U\t Ult OCSHVVTSo N t3 'laop

oeu upe le e[ sle geels uoolle loo lep leeru 'uaqqoq UpBueO nol loon ueruotq stseq do

enn lE/rA

ptutuBJoold

uoo e[ pu!^ ualazoa1 ozop ul 'uoqqoq 6uruuopoq e1[lleplnp uoo ]ootu ]qcol ueo lqcerls6u;11arluee spools 6ou Uaeq lqcol srnn-gt uoe uellod ol JoIIBM

lolu 6ou lool^ AZd op s! loul roon

:st uoqqaLl

ue11ol1e6 ilnra oM olp 6uua;

'sloopuelolO oprce^ JoA puoloan lep snq 'ue;eds ol Jo1ue uoo lorrJ LUo latu

aMnaâ&#x201A;Źrl

uet /futeg toop

leeruolor4 le ue 'do lolu le pueltez lep plooz suau leeruJou uo= 'uepled el I lr.lcEllpu!/rA loul tuJolslsf orl olsJoo op peq 'plotuo6uee uoppeLl uedeqcs

ooMl r|ctz JooruEeAA'Uoroluelqceu

'puoloo^ loH 'lsf oq

lltteptnp

loq sem ltolt^tlceJoruoz olsleel op llg 'uoltozoeT efiton ap ut uozol ol eu 6ou sl 6e;ston lsetsnoqluo ua3 ,Onrel

lou

elun op do uaaJopat 1ooue6 lee6 'gaz ,uooJls-ue6el -pu!/r^, uoe Jono plo^Aqlnos Jeeu oop lcol p 6epp r.r.l6epsu lp Uolso/rlo-l I

Jopuo Jano uolels uoloq oJopue ao

lor,l 'roeuu;essfl lot.l JoAo 'puolaoM

uopJoM

.sE^^

t,lt l,lt

oc N 3It 3I

IICVU

eqcslOleg

U\r

oC 'IoolsJono ap uen le rels{g

z8 uo ualoq g t roon ruEpuollots ur uo6eq lau g Oeplelez dg

'lerqe6sleegd lour pueqro^

uopJoA

lsaou

plelse6Jnolol

uooslad uoa lepoz 'ue6ulplauuee

allp Joon Orurenn al sla! 'uonoJqcse6ur uadeqcs g

leu

uoppeq JJ

s6uel

'plro^ o6[tq

qcsrleuolne uopJo^

uouBel

or,.lcstuolllolo ozuo uo uono OoN 'ue6[p1 otleruro;urlrannfrq e[1es uoo

pl[ttq rcel lao^oz Eu slloz l1sn11sog esle6u3 op uee pelqe6 Mnotu uoo

omnotu 1[;1e6ou

uol le6e4 Jotod uen 1[r;nslnq olsaou

elol6 uoo louJ snp '!unf u;Oeq lqcol olel uoo lorx lup1y1 'uonoJqcsa6ul tE lse^ o[lqoL{ ef ue iln rnop op p ul.lz rcel puotuol loon ue6ur6tpoultn a0 'do leenA Jo loL,l

UEEI ({erurl) ollo roon nu uoaJopot

roon^ tootu do (erluete6 uee6) suel

lez tqcognlel ep6eelse6 dlnqloloru

esle6u3 o1.lco op uen

roon ueplnulf l BlA 'ue6uruonoqcs ur lfllqlen UoI uoo Eu uapuol JBBU lsnl ap s6uel ,penn ua uopeqbrpuelsuo e6llqcesJaonnuo 'u[tz ol uauuo6eq loolslo^o ap uee lpel lun eu op]loz]or4 poap ogonoJlC

Orlqceld uoa loLl pJoM uoJenoou uapuol rlXIlS ap do olp ueue6elp

roon repyypOeze6le

ua6urplotuuee leluee uoa JoopJBEp {ennpeyl op 6ez 'u06uruonot{cs lsootu uedeqcs uonoJqcse6ur JEeu lqcol ap eN 'oJJBAeN oon ap uen uoe uen ua;;en6enn l suoJ p6oonlooln uen Ouueonuee JOpUO 'lr,lcol op slotuoulaop

lorl Joo6 'sleddelsdo uen ;eloon ,do suodser raoru >lfleptnp opJanol sem puepde6 IunI pu!o alp lrlcol srnn-gt oO 'roop lolu snp 6u;6 lqcol otq Jotuoz uee6 6ou tor'1 }ep sJo-nzd alle uapuon Eu pll u99 do 'seeloH .prde ur uadlennluv Jepu lr.lcol uoo sBA lrelrntlceloruoz apuelde6 alsJoo oO !t I s s

'uololue6eau ua uoopootu e[ leour '6ururtuolsoqunoltqnI sle ele6sueg

uo 'lsnl

reeu leel yp 6u;6,lLlcol-ole6sueH, o0

e6rzenn;e op uee Oup1taJiln Aqdoll

lotu sloop uao eN 'uetuJoddty utol

uo lauJalul Joop plpel,lo6ur juelleruon

sr puo^ellenn[lqyBel alauotllpeJ] oO 'uoputA ol ue6ututuolsoq

srole6rneN op uo Jouutq suleldeg

olauotl!pell lor,l lau uelogse6le pJa^ 110/r^16 ap upe euuey\ {egloqg Jeeu lLlcot e6llsnl ,opuollenaau, oO 'JOOISOtUIE-ISnllsoo

uo ue6utuoloolalue Joon plaopoq

Oepsueonn

666 L O|SSII,U|UOCJOIU OZ 'uBeO ol ueeue6el IF JooM rce[ llp loo Jo tuo pdur Oeoueg

'upepo6 serlse66ns osJontp ullzJo uo ;ellsod uoJen uopal op upn sotlceoJ oC 'U[ll6nte1 do plequopornol ]otrr otssl,utuoc op JeeA rcel uoo le 'uebe1 r.lcol

lp/\

uu ult

6ou

L.lcot

lor,l

Srvc s uu vu

'otsstLUtuocslBelopu!o op uo o ss| u uoc u olt olt^tlce Jowoz op 'etssluluJocoleosuleg op :otssil.utuocqns leBlsoq llu 'uontz dole )ee[ elsleo uf.lz r

oup lln

llooL,l otssil,utuocJowoz oo

ap JEeru 'ue;;nn of ut puo^e slollelpueq uo uossnlq uopuerq op plor,pl[;1e6ou uee6 >lelqe6ptrl uopol 0e lour uopuol oM .qe-l

sue6enn 6ez stnol ,,JoleeJpuell;d uo spesdeoqcs ue6to' ozug 'OgH3 puo^E uoo lorx uelo;se61e

roqruocap

L do pro^ rcel

Jor.uunu ilp ut loJqe6elurrnJ Joop lez

e1lrleprnp uoo 6ul6ruoJon op ]tnuen

'Jor.uunu opuoOlon loq ul ueullqcslon

lo!^ OgH= aqcspletd rceu 6eg Oeetn

('peu

lsuroldo op

Jo lomooH 'Jo-OgH3 loeuotsselord ';oore op 'f Joor,l op uEA tuJon ap u!

uoltoltntqepuerq oploq uen Oe;sren 1lrlepnoLlut uag) '6ep owezrool rooz uoo ),loo uep pJeAA loL,l uo ualolslE

rebueruon pluud uee puon otssl,utuoc

tEN sdt1qa 1eq do Oulue;eoroompuelq

or.fcstDleld uoo l.out ullz UBtseO roquonou AZ do uooztaslolutn

o^ notu lorl llm tep prele6 oouo uooq olluj3 uen ousetsnoqluo laq oueu loy\| 'uallouo^ ezftnn opuotaoq uoo do uopuol ,qel teN JoeA pupJq e61;lnnfun ap uen ptl

'lolql uen ollutS )a-hzd uo Joltazaoz uEtujoon pupJq-xo ,ueuooyl

Ststt/[yuocHSrloz

OOSTKUST

ln de serie Local Knowledge nu wat historische achtergrond van het Engelse stuk van de.Ramsgate Tocht van dit jagl Van Dover tot Ramsg-ate. Een aantal t<Ieine plaatsen blijken veel meer.historie te liebben dan de_naamg.ever-van de tocht. Ook worOt OriO"tUt waarom de streek rond Ramsgate lsle of Thanefheet.

De oostkust van Kent A! voor

de normandische verCIvering

van Hngeland in 1044 wa$ er een

door Arend Jan Klinkhamer

lnformele afspraak waarbij de engelse ksninE ilover, $andwlch en Ronrney speclale rechten en privileges Eaf in rui! vCICIr het beschllqbaar stellen van schepen en bernann ingen. Willenr de Veroveraar zette de afspraken vCIort en zo ontstonden de Cinque Ponts, ds "Vijf h-{aven$": HastlnEs, tdew Romfiey,

h{ythe, ilover

sn $andwich. ile

havens hadden recht op vrijhande! wfi&r ze wildeno us hadden hun eigen

rechtbanken, sfr ze rnochten het baldakijn boven de knninE en koningin dragen hij el[<e kronins. Xn ruil msesten zs 57 volbemande schepen leveren vsor gehruik door de koning voon nraxinnaa! 15 dagen per jaar" Wilde de koning ze langer, dan moest hl3 hetalen" ffis havens

kregen veel irrvloed, rond 1900 waren ze sp de top van hun rnacht.

Hr kwanren andere havens bij, Erotendeels vCIsr hun eiEen bescherming, maar ook

van de

vCIsrrechten

kri.igen ^ Za

CIrTl

esn deel

kurnnen

werden Wlnchelsea

erT

Rye volledige leden" De Cinque Ports hadden daarnnee dus zeven

leden, die l{ead Ports werden genoernd" Hlk van de Head Forts

hun prlvi!*ges uoals ['rst dragen vffin baldakijn en standaard$" ffiffiVffiffi

ln Ssver, dat altijd de belangri.jkste van de Cinqus Ports vuas, is al in de tweede eeuw esn ffiomeins kastesl gehouwd. l*let huidige kasteel starnt ilit 1 180" Hr staat nog een vuurtCIren, de Fharos, uit de #er$t# CIf tweede eeuw ns #hristus. Sp de heuvel a&n

de westkant van de haven,

de Western h{eiEhts, stond vroessr net us'n vuurtoren, evenals in tsor.lloEne. ffie Romeinsn hadden hun kustverlichtinE dus goed vCIor elkaarl De Western Helghts zijn nu SSn groot fort, rnet son netwerk van tien mster bnede en diepe Erachten, gebouwd als verdediging tegen hJapoleon. htriet tegen een invasis !n de haven, maar om in het geval van sen invasie op de kust richting Folkeetone een goede verdediging ovsr land te hehben" Niet iedersen was hli.i rnet de bsuw van dlt font: sen van de critlci uit die ti.id vond dat men met de bakstenen bster de hele bevolking van Kent oen stenen

huis had lEunnen Seven. Hr is sen

een

goed

tentCIonstelling van een leEerregiment. !n een veld achter het kasteel is de vlalcke Eranletsri vorm van esn vllegtuig aanEebracht, daar landde Louis Sl6riot in 1SCIS na zijn eerste vlucht CIver het lqanaal. ln de

verbCInden steden dost denken fian

stad is ln de Dover Gaol fie spreekt

r van

PAI ZEEZEILEN

- MAART

rsse

2OOO

rende

Hng*land" h/{arsoni deed vanuit dees vrJurtoren in 189$ de eerste proeven

mst overzssss radiotelegrafle, eer$t naar South Goodwin lichtschip en daarna naar Wirnereux bij ffioulogne" Slrect hierna zle je St. Mangaret'$ ffiay

liEgen, het dCIrp baven 0p de wltte l'{lif

, met een lange trap Rff,ar

heneden" h"let grote huis afin de nostkant van de baai was ooit van ds

schrijver hJo#l Coward, die

het

verhuurde aan de S07-schepper lan

Flerning" Fleming was een en kocs de nfr&rrl

vogelksnner,

James ffiond nffiar de auteur van een hoek sver vogels" ln $t" Margaret'$ ffiay starten de meeste Kanaalzw#rfirnsr$ smdat dit punt het dichtst bij Frankrijk ligt"

vasteland. h{et kasteel van Deal had

een aardiEe indrurk van

Foreland met een lcoolspitsbooglamp

ds serste elektrische vuurtsren van

beweEwijeerde wandeling, met ultleg

wsreldwi.ide militaire aanwezigheid van HnEeland: er !s esn vaste

sen positie van belanE ovsr. ile

$CIuth

Fcreland, de nleuwe uit tr 844 en de CIude uit "tr7S3. Herst brandde er een CIlielamp, im 18S8 werd $outh

ondenn/eE, de moeite waard. Hen beesek fifrn het kasteel geeft CIok

Ramsgate en MarEate. ile

structu

vertrek uit Dover zie je eerst

WAtfrfiHffi ffiN ffiHA8Srie rnijl verder liEgen Walrner en Deal, elk met een kasteel uit 1S4S

belangrijke Lirnbs waren "oCIrpCIrats", de rninder belangrijke "nonnarn de inv!CIed van de Cinque PCIrts

FdAAffi ffiARfi$ffiATH F{a het

toldertje van

af, mede door vereanding sn enosie van de haven$, en allsen iloorer hleld

het net eo uit als '"!ail'), de recl'rtharrk annex Sevffingsni$, een aardig living rnus$urn Seworden.

de twee vuurtorsns van

had relaties met ornllEgende haveRs, die !*imbs heetten. ffiover had Folkestone als Limb, $andwieh had barrden rnet Walrner, Dea!,

sorpsrate". Tussen "! 40CI sn 1 50S

de l{anee, dis CIsk onseveer

dezelfds ti.id haar SrCIotsts rrlasht had^ ffie f;inque PCIrts bestaan tot op de dag van vfindaag, filet een affintal van

aan de kust, tegen invasies vanuit hst

145 kanonnen, ffraar is

nooit

gebnuikt" De plaatsen zijn nu aan

eIkaar gegroeid. ffieide zijn

nCIn-

oorpCIrate limh varr $andwich, rnaar tCIen de $tcurverunndde en de haven

vaR $andwich CInbru!khaar werd, nam ffieal die rol als haven svsr. {Denk hier ffien het verhaal van $outl"lwold en ilunrruich)

ln ilea! staat &an de kust de Tlme

0002

tuwn

- r N3-il3za3z Md

sahrooq op o[ lld ]uor.uout raloz uoo dg 'lB q6noroqqclu upn suoJollao),;

H$f'fifrfintvsl

opp ep do 'ug {eg llean6e6 :uelso^^ }oq Je€u ueBA ua ole6sueg relennOooq

JOO^

Jnn lleLl uoo DloJuoA or 'Vl JHn do iln Eureep

llq Uo]srnl loozron dg 'opelspe]s

\ulseoa e!p!1 toop

op uee sr s1eeld Jo lo ue6ern ue (leels uellnucey\ ap u! uep slopue 'Zgletg-?Oe lO) uolloq qcr^ pues uen Jolsootrtuoneq op o[ unl uaJonol uen 'uol,.uol

Jo o[ unl lo),|!ue ]lp ]oLU 'lelu Jo ullz uPllil,ucBl/u JEET.U

op ur

uo6 ulzllnnueeJepn

'6eporuosoJ op roon uopor+{lllooou op uEn uoo sle puoouoo 6nle1 ue qclMpuPs JBPU olEosureu o[dUUo]B^ 6ooq uPn

,'i,",""r'g,?fr..i?g

Fi.ii::i,j' ii:ti:

i'J,# tl c I A p u e

-fr

0p ur XnoJq frp 1sfrnruen*o]Hg,o

JEBU lflll*pesr$Jsn

'qwl-l a]erodrss

FgE

r,"rs

sllse ur lssirp uep

(qcrzu\puug ur spd pJoibii l#r.{ UEA quII!

'us$usrufiA pJaffr

nfiA

spufiXJanft

ffiou

I u! lH

$lB XnJp

lssq rod usCIl

a p u o-'l l.s

r..r"t

tJr

#p$rfrJ

utsA ilaAarqcJu

ap ur

pr.ueor"ie$

tu\nao spusrilsaA fip r.rl ssd lp;CInlt us 'd"rnpsrfi$srA r.rls!)i ilaa $BJu\ *1uffisueg H"fi-WSSffiJWH

u YX n " Oc' 4 u

I,l' sJ # s n

r",l

rv\

lu.rlr"{'xsp esg: d gt4

sfi

"r4srrlftpr,Jug

Jnsl$ 8p Js'A!.| sp uee

LitlJUlpUH$

$"{#tfiftffiNws

's4ss"rsn flq slu lffu 'uo4uuq ptou,l4srdafi raiennfiwegffiuuds frq

ueSo;oaL{*JB 0p

'.rs1em uaAoq iss/v\

.rsCIpJpep

XHJr1fr

pno ups

lur04 srlrss'pusJnpl.rosA

Llslz r.rsslunld:an uffquuq

ag '{e;aputs

sp $r puwllnp ftq lqsCIqrsuurwep op) edo* ng utsA usnsr"44.,ra4sdasl{ss CI}or$ ssAAl op usA rJsa 'spuB$ uUlApsCIn op uauulffi#q u#trnq rpwu $[ln ]o lfllr"ui uo5 sffiNw$ ru[neffis$s

do uspurA #l s! Js6Fq .plsl.rs^ Buol$rr4 afulnls uofl fficu XCIo lpJorln u{cruurpuu5 JHHU }r.{ss}

op "r#Ao efltryaryilH ]or4 ul 'uausrurpJon sr 1r"{sp"rffi sp lani\sor.{ 'ua;3ennspts}s 1ou"l 'usAslqofi p.reenesq ui.rsA apnCI u[12 ug sls#pualo;S Ssu $! pul$

'quil-1 agerodJss $€Ai\ 'rnotrg 0p rL4s'zu\pJCI# LJew suJcoJlsuaAoq ifist;.r 'A.lnqrolue3 UHA uoAHr.{ sfl 'r"rpr..u CIS$

ue u*daqil$ A& az sprsAfrl /pfi t-Sff, t ueA $rele3 UBA fialaq lar4 flm 'pp]$ e4flpffiuelsq usfl usernoslapplur fip ur sHrlJt

fi u p u qJ sAt i I aJ +

dCI

.iiil

X[llrssr,"Li qeBA q"rfidut [Hp

I.HAA

slptodroc-uCIr"r sB/rA $s$-l 'sl",!od anburp

dmel sLiCIsr.rplfflo usa JCIop drue1al;o

u#.rCI#

]sr.4 UHH

$CIs

sJlBlspBOJffi UHA ilOp.l0OU uel lahtr

r.rpA qLull us0 sHru\ r$$€zu\),lsE[ffi ap UBH Basfiur11r4$IJfi Xoffi 'L4cuurpu€S

u#Ifisq spusxsq u[!u uen lss^ Js ]+sfit.l 'pussilr\a$ goeq uarut !p}r.rew usfi

[ln-{

Ja $us4crfi saliH{"4s }ppuiCI sr pusl#q

u0 ele$sweg ua$snj

s, lup

$HriHA

s UU " sHnA

ia +pioffi $.ror#o7 $, 'uouanngfiuee sslls pslsslo,rd ;Bud [Jso $lsppruJu! I,rflz ;H 's:affiwilwqos .rosp plsluraA lssA lpJoffr

: tii:i

s )ee N 'ue$[p4 s]

.rosA u#spuCI$ op u[lz stsHlsg 'i$u*rq

fip

sp LS6 L ul sed ra!L{ }Bp s! llw}sp pua$$p;Jsn [p.u rCIon LJoH 'puuXo$r,"rg ileA

s1$pn0 sp $l llffi 'puplfrrCIJ r,{ilohd ueA rnnA sp Jsn4 u,runi\),1 'pnnnoqaffi

r.rs.rstr

uspJffivr sr.JsJol.innA [osA [sn4 esXa$r.rg

op pr.rsJ 1Ep pfl1tr uaa uH^ ur$ag

'sss L u[ 'r,xoq€q]snq uss sH/xi\

"piaquuc$ aper 0p do dlqos us# ffiou

fiol up 1u otreffi"rey\ JCIon u#allu nu latu sf 'pus"r$relqre ap do srol$Hulapp spJs)1uwe$ l#L{J 'pJ6pllq*sofi ffisr; relspusJfi l+esr4 JauJ nI usAo.nJssss

$.r

LreB AsuoLu dlu,ls rewfi rad anued f L spsffls Ssu Tlpwlsq r4srzu\pJoj

l€JosA IHB eldrop r,Jss 'srregsppoJffi +Sll etre$repq

's:affi ue$artrue4err Isu"r $t r;spuga$Se ta1uffirmp4

sJauJsz

su lrsou s! [sl-.1 's]BSrpFl4 uup >,ga1Xqnd iapus;enlsnft $lsl ua& {sJ} a1uffisruug

'sffisar.{l sp JsA$ uspLrol

pu3 l$HH u

uaa J0 lepJCIoA $Bivr streugdpuq l€ +Ep oleffireyq Hu 'uepronne$ lrsJeLlepuo1 J*sA strweEdpeq

u#a l#Ll $Hfu\ s06 L puCIH .ualeors sl nhnaa spufilX+r."{su ap u! swd un$oq Is$4 'ffi1 strwugd 8p ur;uuzu\ Lrs$+oJqlu)1

'pEt{ l0r e>trfilrffiuuleq u1

'sunn$fi

uso ffiou

aql 'lHsfi

pf13

alussor suap

UEA

fipsj ap lBp

lrnJarL{ }Xflltq L{so-j- 'r"rsLuCIua$rsns p€r4

szfip orpeJ op uaCI] '[e6 I ur etrdc1s

[sJ

l$usr p

usfi ' {ue$u

ursL,rJeene}ue}xss

ueiudaq

lln

I,J8U UnX

sl ai$uag #r4$s!$BrSoaffi sCIrssrd sp r,ilo ffitpou $efifr "ro16ttiouoJt4s sfi) "p.rsslous$ pran& plll alqs+ ap u# rslaLusu0.il"{c sp ua$$n}

laL{ :usro}sJ#n

llt4$$JsA

doCIg efiltreurXe$a;

$ep 'uagez s$ flq #2" uJs "ila4fl #] $Ja]surCIuorqesdasL{s$

rJCIq

l.sll.-J

#p urn $effi pllt asalsa;d ap #pal ep do uad*qo$ alp uup l€nn 'leq pCI"fr [ dCI $ar$s.rd 'uasaqa$ sp lalA ffp prs,ln tyUS ES"f, !" tfis fiep s4ls r.!# 'uana$ slJosp p[11 ep uo dCIl ur IHq

qilrnnusal S +au; ffi r"r1pulqJen$tstsJ$oXel uao $€Ai\ JH "1$uuq islslilBrp rslaur SSn\l tlHA UAA UAOL{ulSJHBrv\ ';ee1S l0q JsrA r.r.IrnJ uos lEHl$ XBp

e$ueX

ralau

lsq d0 'fSS I u! p/urnoqo$ ';ennog lluffi

HSIMONVS

SANDWICH '

J^-

spring- en doodtij

knoop mee. Na

de Yachtclub buigt de rivier naar stuurboord en zie je Sandwich liggen. Het vaarwater in het dorp is smal en je moet voor de brug kort draaien met stroom op kont. Alle hens om dit goed te laten verlopen. Dan heb je een uurtje de tijd om het stadje te bekijken met alz'n antiekwinkeltjes en de sfeer van lang geleden"

Sandwich heeft een lange historie: Julius Ceasar landde er in 55 v.Chr.

en stichtte er zijn eerste fort

Engeland, Richborough Fort. Het verdedigde het zuidelijke einde van het Wantsum Channel, een zeearm die van Pegwell Bay naar de Thames

liep (daarom heet het gebied van Ramsgate tot Margate nog steeds het

lsle of Thanet). Het op die naar Shell Ness leiden. Je bent dan op hoogwater Dover een half uur en 2/z mijl verder bij Shell Ness. Van daar af kronkelt de Stour 3 mijl tussen ztjn hoge kanten het landschap in. Je houdt de buitenbochten (de geul zit

daar waar de modder het meest afkalft) als er geen staken zijn om je te helpen. Zo hier en daar loop je even vast, maar even later heb je weer genoeg water onder je kiel. Het

is net als het geultje naar

Wantsum

Channel was de verbindingsweg van de rede van de Downs naar de Thames, en daarmee naar Londen

dat toen al

scheepvaartverkeer aantrok. ln de Downs moest vaak worden geankerd om te wachten op

goede wind. Veertig jaar nadat de Romeinen vertrokken kwamen rond 450 de Jutten en Saxen van Hengist en Horsa er aan land. Ter herinnering

daaraan roeiden(!) Denen in 1949 een replica vikingschip naar Pegwell

Oude

Bay, het staat nog steeds op de kliffen

Tonge, maar dan met de vloed mee. Toen wij er waren liep er halverwege

aan de noordwest zijde van de baai. ln de middeleeuwen was Sandwich

Gevu

een van de 'Cinque Ports' zoals beschreven in het stuk over de oostkust in dit nummer. ln 1088 was

het in grootte de tweede stad van Kent, na Canterbury. Het verzanden van de oude haveningang en van het

Wantsum Channel bedindigden het

drukke maritieme bestaan

van

Sandwich. De achttiende-eeuwse vierde Earl of Sandwich, John Montagu, maakte de naam van de stad onsterfelijk. Deze graaf hield zo van gokken dat hij niet van de goktafel weg wilde om te eten. Hij liet zijn kok een snelle snack maken, ou bekend als de'sandwich'.

Op de terugweg ziel het landschap er heel anders uit nu het water hoger staat. Vastlopen is nu lastiger, maar je weet van de heenweg nog wel waar de ondieptes liggen. Vanaf Shell Ness de boeitjes weer volgen en daarna rechtstreeks naar de pier van Ramsgate met een achteruitpeiling op de koeltorens. Dit hele verhaal geldt voor springtij +

3 dagen en een

diepgang van 2

meter. Minder diepgang maakt een langer bezoek mogelijk. Tijdens de

Ramsgate kun je natuurlijk ook afspreken met een minder diepstekend schip mee te varen. Of je gaat met de bus (richting Deal), maar dat is toch anders. *

lde avocado

met witte broodies door Wat heb je er voor nodig met vier Dick personen aan boord? Nieuwenhuizen

4 avocado's 1 blikie krab 2 hardgekookte eieren

De avocado's halveren, de pit eruit halen en het vruchtvlees eruit lepelen. Het vruchtvlees vermeng je met de krab, de in stukjes geprakte eierefr,2 eetlepels mayonaise en tenslotte op smaak maken met peper en zout. Deze smurrie verdeel je dan zo eerlijk

mayonaise mogelijk over de peper en zout avocado's. 1 zane dipsaus Carnaval

uitgeholde

Dan is er nog een zalqe dipsaus over.

De saus maken kan iedereen. Voor

PAT ZEEZEILEN 1 - MAART 2OOO

de zekerheid heeft de fabrikant dat ook nog op het zalge laten drukken. Deze saus bij de gevulde avocado's

serveren

en er wat overheen

schenken.

Hierbij smaken eenvoudige witte puntjes, maar nog eenvoudiger boterhammen mag ook. Een glas witte wijn hierbij maakt het gerecht pas echt af. Trouwens ook zonder dit

gerecht gaat zdn wit wijntje er altijd wel in.

0002IHW[/{ - L N:l-'ll]Z==ZMd

ootu uoq luoou a[ ue lpm 6ou gl;rqcs

'uepoz ualol leLl upe prlsouruueuoq JOpOr oannrepuo uatpuo^oq lunl or 'uopq lootu llq tem o[]o uo 'uftz prooq

azog

olutrdeo op lqoL,l o[

luE^

uee 6ou Jo uep[r1leeur ollom lous ]oo^ e[ ue ']s[!l op ue^ le nuau daerls'u[l qcsJoona] uo]uerperOur

pltUe leul

op lleeq uo uole Unz 6ep olp o[tenn e[ sop,l uEruBEp sleeld ul 'uolol 1un1 e[ le/n uo),luopoq ol uo lsElpeeJJoon op ur plooq a[ ]orrl Jootu ]olu Uaoq e[ ua

pJooq uee ooru 1sfr;nueur ap urooN 'suoneq osJoAIp ep ur nnnofse6 reennz

loo^ a[ peedseq ueelsur uoJono] uen oZ 'uenfr;q ol 1[;;e>lueLlleuo uJo l;ed do JooA ool uo ;e bertruapuo enn ue6uoJq ilnrl uo ualuoor6 esren pBEJJooA oG 'tltry nuou e[ uen loap uaa suoou e[ ueq $opuv 'peerJoon aleqlrnJq ,[rJn, op upn do uepreqcse6

1[r1e6or.u leonoz uepftqeeur or.uJEA op Joon uoluotpelOur op prooq uee 6rag 'uapflileeu aruJeM op Joon ualez oJeqpnoq uo osJon uen lsftlueddeqcspooq uoo oz sueO;oruon lsfllnuou op iln uoallttsop ot' '(lueremaq lo/r^ lsfll e6rpe;;on ep) epuenfr;qreno ap luud uo s,nuau

eOpeno op Cd op do derqcs 'uo1o ll!,\ rcel.llp o[lsfll op ]!n s,nuour olla^ orluale^ op uen u16eq loq Joo^ so!) 'prooq UPP ueuosred leluee oI[11e1;nrqa6 laLl roon nuou

ole lau uo

rad uoluorperOur ezfrnns6urpro;oq

op tau 'uo1o uollrn noz plooq uee el orp s,nuou 1[;1e6ou loa^ oz uen lslr; uoo Jolurn uee ul o[leeru uepfr1;eeu

orurem op roon euopll1eeru oruJem op Joon nu lor.l ef eop ooH

'UJeruJedns

uo ldeerls e[

'roe>1

toop

JBBU

uoo 6ou ulor]

p,tfpleq e[ 't!n roem 1s[;lueddeqcspooq

e[ rotel rcel uoo ]uud Od

'Cd ap u! ehsll uoo do e[laz ]EO ']qoLl 6rpou o[uele^ aloLl op roo^ 1[;guoonne6 e[suoonozua 'spl 'Jalq 'sehoou 'sehseol 'see1 'se[xeo1 'Ileur 'o!]lo),1 loonaoq

loo^A

e[ uo 'uop[llleeu oruJEM

op ualrnq snp 'uo1ez eueue6;e uee lpnoLpono ua 1doo1[pq '1ee;sur uen[lrqcsdo solle 6ue1 alluele^

e[1enn

u93 'uoluopoq ol lEz apllozloq rool oJopor rlcol Il luoJeen oplols 6eern ap ilozauJ ),1! lol uo>lBr,u ol r,uo snH uoa reel rapar se^ 1s[;lueddeqcspooq oO

tsfllNfddvHcsooo8 ipJooq UBE looJotu

lor..l

Joon peo6 sr uola Japlo1 6ez1uo

'uolo 1[;1e1eus llezeI a[

eftodueprnJlsoz uao uaollE louJ Jepru 'rolpnn 1eq do ueredurel uoos uoo lom s! uallo7'aaw Orurnz ol loru Jo soo6

'uoqqaLl illA pJooq

UBE

a[ Ouueuos

ollo/n leeus ue6re e[ Jeeu

taH 'DlEz loor..l u99 ur sollE lEp Jopuoz ue>11ed lunl 1[;;eryeu solle 6u;11eq loo e[ lepoz 'sehoqcsuossnl

Jepuo

laur uapel ur

ue6roqe6do

ul.lz

uo uedseldeq uoo led :uor,urenndo arlalncrer.lc op uen 6eeprepelq ur sehellnds lo 'sefpoorq eppnne6 plooqroo^[lq e[ l!/r^ uo uee6 ro e[

qoq reef1 'uolleq ol selpooJq osron r.uo pJooq uee 6;pueq sr ehueno uo3 'pJeen lao^ ullz uopnoq uouunl oI lsEA peo6 yazel uo pueq6ueq uoa uo ueder6pueH 'dln>l op ilnue^ Ioo 'uo)pled ueuunl lln solp1ueJpsrJl uoo

ua uossollsor.lJotll ap I[llo)ileuoO enn JBEM

pleeuo6 efieq UBde uoo

uef puaJv 'ue66al

ra>loz

ol tuo

ro llnz e[ 'ue1[1;elleruo6ten >1ftte>pleu

uono pltUe ]olu s! ]oH

ldeqcspaereOuolnol Oupepos apeob

'IJo^

s! deqcspeeraO poog

'ohueno-runu uoo lqaLl a[ ue

'uomnofs teul

aloqqnp uoo

srnsno)

uo uenlrlo 'se[snes 'uelueceds

:sehod ur uoprnll praqloonooq aurnJ

N3(IrnH) do ueBz6ue; ued op rureM '(uepoq

llaopJo^ lep 'uoleq slnLl u! lE loruo^ Joon uolon oon l 6r1snl snp oz lunl e['reeqpnoq u[lz ueddeqcspooq

oz Ueeu o[)

do er;olunrunlJn;e 6eel uoo lotuluoJl

Uoot.l

uouun),1 ol 6ern

larqels ueOurp uo uallnds uo uolleld :uaolsloo6 uo lolsooplool upn Unnq op ul efleudrlsrlue uoo ua snp uollplro6ur;s loon 'uoqqoLl ue^ rerze;d

uolol 6ur11eq Jopuo taLl olp uolez e[6ep 6r1snr uoo do urzron lue1o1 'uen tarze;d 6ep olle lom rolL.l lqoL,l o[ reeu ']ooq ap do Joon 1doo1 roplon e[ ]e/n ]o] OurpnoLpan ur loo^ ]o!u lsol loH 'slnql uep ropuil.u loo^ lolu

uoo'uassotn edlaqcs'ueder6pnol ua suopoq o)pllp lour ueuuBd orurnH 'srnquol ap ut Joozuono 'SdC Op UO AUTLICET,UJOOq 1plo6 IEO

JPeUJ

op roon uoolle lalu oAIEL{ lor..l

oz 'sJaleulEerus oJopue uo sopeFs

Joon sehoou

Joon ualu?lparOur's;es6uouuoplnJ>l

'ueprnrl eueor6

uoo leels pJooq uee suo [;g 'uo1etu

sJoIIol slo! salle lennlun uen lun>l e[ uo uoprnJl bupeuos aurnl uaf

N3(IflI-lvvl'u 3t/llHvn

\ulsaoa elpll

lo>l

'lueJnelsoJ do uee6 ern uo ,sJon, 6ou >1frpnnleu oM uadol lsEeuJeEO 'ul.lz 6rpou uellnds osJon uee6 JooruBBM uap[;geeur e6rpeggon ue6ep uolt leerururru roon p[Rp loo uep ]â&#x201A;ŹAoq orluelpn op roon 1s[;lueddeqcspooq o0'uep[;ls6uruedolo],lul/rn uen ul.lz l!/\^ I[llaIuEq]E suoa 6ou ),loo ]olu ftt uo purm uen o^leLloq II lep le6arlols ll 'pllileeu e4[ltuoos]El

op qoq

uoa Joon uaqqoLl upp slo! pltUe

ol pJooq

uo 6r$erd

sr ]a

uoloy

ur^AsJon Jopuoz

'prooq upp uolo uouunl ol ro)plol pft1e uellnds oslon lao^ ropuoz ruo sdql.re;q gee6 elpl-l '6llsnJ ro)plol oz sr 1e;drolup op :lo 'ultz11nz uo^ELl ep ur e[roon plll u, 6ou s! ]or.{ ue ue6el ilz h teq :seeloq reell1 'prooq uee plrleeur e6rpe;1on uoo roo^ uel;nds uee6 >1[;gue6;e tqeq e[ue reBuoq $tu1 ef :loru lor] luol 016

Nlvo)r

KOKEN

bereidingswijze bij je. De houdbare maaltijdenlijst is geduldig in de PC, die hoef je niet elke keer opnieuw te

bedenken. Daarnaast kom je op vakantie natuurlijk nieuwe dingen tegen: leuk voor de afwisseling, je moet niet de hele vakantie uit de voorraad willen eten. Wat over is komt later in het seizoen wel weer

veel smakelijke varianten op dat thema, kijk op de schappen in de supermarkt. Als toetje komen de houdbare verse kaas en toetjes van de Aldi van pas.

HOUDBAAR ETEN Houdbaar eten is beter geworden, al weet ik nog steeds niet hoe de'Struik' maaltijden uit blik smaken. Liever maak ik zelf iets en voor'hondeweer' staat er altijd maaltijdsoep en Pasta y Sugo van Grand ltalia in de kast aangevuld met verse ingrediEnten. De uitvinding van zuurstofarm

verpakte vlees- en visprodukten is

een zegen. Bewaar ze onder de vloerplanken op de kiel en ze houden het lang uit. Vacuum verpakte kaas en gerookte vis liggen er ook. Diverse soorten harde worst en potjes kant en klare saus (waar later kruiden en verse groenten aan toegevoegd worden) kunnen gewoon in de kast. Voor de broodnodige afwisseling in rijst en pasta's zijn er tegenwoordig

VOORBEELDEN

Wat voorbeelden van

etenswaren in de bloedhete auto op weg naar de boot het moeilijkste

compleet houdbare maaltijden: * chorizoworst met paprikasaus van Nefeli, verse paprika en prei met pasta; * zuurkool, ananas, zuurstofarm verpakte bakbacon, pittige borrelworstjes en aardappelen ; * kaasfondue kant-en-klaar van Fromalp met een versgebakken broodje en salade; * gebakken courgette met gerookte

punt. Wij hebben in de auto een

zalmsnippers, houdbare

koelbox op een accu, die tijdens het rijden de verswaren blijft koelen, zodat ze koel onder de bilge of in de bootkoelkast verdwijnen. Die laatste staat bij ons vrijwel nooit aan, want we zeilen liever dan we motoren. Het bier ligt onder de waterlijn en de witte wijn onder in de bakskist, niet ijskoud, maar heel acceptabel.

italiaanse kruiden en mie.

Tegenwoordig is de collectie fruit in potjes en in alufolie behoorlijk uitgebreid. Een potje fruit met verse

kaas erop smaakt prima.

Langlekker-melk van Domo schept ook mogelijkheden.

van pas.

vacuumeren om de houdbaarheid te verlengen.

Eigenlijk

is het vervoer van

Een thuis klaargemaakt gerecht

Uiteraard gebruik je daarbij allerlei smaakmakers en kruiden. Soep in

een pakje is ook handig om een sausje van te maken, gebruik dan net zoveel water dat de saus een goede dikte heeft. Laat je fantasie spreken en lof bestel (Trafalgar Pub

bij Ad Verzuu

invriezen en meenemen doet dubbel

Eindhoven) hel'Zeezeilen en Koken

dienst: als koelelement en een keertje snel klaar met koken in het eerste weekend. Je kunt ook diezelfde maaltijd bij je slager laten

de PZV met veel maaltijdsuggesties. I n el ke aflevering van ZeeZeilen staat een aanvulling hierop. rJboekje' van

WAT ERSPOR ISPEC I AALZAAK H ERA/IAN LI EV EN

ln zomer en winter leveren wij de grootste sortering voor zeilen motorboot. Apparatuur, verf, kaarten, boeken en een gespecialiseerde collectie waterdichte- en thermokleding. lnformeer naar onze klantenkaart voor aantrekkelijke kortingen 24

PAI ZEEZEILEN 1 - MAART

2OOO

room,

HERMAI{ LIE\TEN BV WATERSPORT Oostwal 6 5211 RC Den Bosch Telefoon 073-6131 763 I Fax 073-6130786

0002

IHWI,I - t

N3-1l3Za=Z tr,Zd

'ue6urptoJoqJoon

olle llq soccns lao^ 6aold u[lz ua ocrq suo^ ll '6[pt >lt utz raoru eoq 'alz uen Jo I! Jootu ooH '6ur;leusJon

u;6eq 6ur;reu uoo

en 'lee[ fier.Uopue

opuor,uol loq ur uolrolr^llce olnol tpluee uoo lol uoplol plolllnnleOu o lez '6urp;eg1ce[ord uo rosuods sdlltqa op lotu pbeleO lceluoc Uoor,l Jnnlsog

leg

Orlsurolool 'ssog otad uen sdllula Joop Ouuosuods op sr 6u;1e11r^ luo oluessajolut aJopue uo3

'Er

loH ',,oceu oql' op UBE ror,uouloap

elsOooq ap rBeu ploleqcse6lono sr orssilur.uocr,unJlsn-l oc'uolo loop s[;ds uen 6uuepueJon 'sJoulrrtl 'r.uoJeen Jootu lolu 1r deus leJalL{ce nN 'uauuem

uono lsaou lnnlsog laq

loo

'srseq op JEEU 6nre1 'Inol lon tplo/rA lot.l JBEr.u lolu 1oo lorl sl Olpotrt a6rpou Joon nu lep sr reeM 'puelsotJJ ut leBruoleq

ueused qv toop

uo uoloq ue6re uoae 'otssnlltuoc op uen ueuue;d op lorx uouuon uono se^ loH 'lonoz toL.l st laa^

loq o[ Joon 'uotuoou LUnJ]snl opuotuo1 torl rolr,l ),1! llM lseol lou lnq lse-l 'puotuouoquope

ueeocg orlcsrpul e1[11ep1nz ap u! llloulg laeqdeg uen Ourpper ap uen Ournfuqcsoq oC 'ualonaquee oypr4 uen razrladde sp 1eq uel Il '0-ge6g-ZLVL -0 Ngsl 'pul6 orll ol osolc :uonorqcseO Iooq lepuozlrq uoo Ueoq ssoC olod

'e$ooq ep do

erlln[ uftz uenuel

'rEBpuEn

'ue6[tts Ufllq pltryeel optopprura6 op u= 'uedo;e66nral ueuosred U laur leluopal lor.l sr reel 6uo1 'uelorOJon

ol uolrozooz laLl

epuee6upe

opunl uo sruuol unq uo uaJesrue6lo uallrA^ slo! 1[r;ueureza6 olp uopol o^ norN 'ua;eds et 6u!6rualon op ut lot onorlce uoo tuo ullz pJoassa.lelu.le6 a!p uosuotu lEJoon '6;pou pleq

on^ uoqqoLl azoq 'uorue^ ol uopol omnoru r.uo loppluldlnq sle ploopaq

-s6urpnor,liln loq [;qteern lqcol uo3 'pluop 6nlel ueeJorr.l uotu sle

Ueetusol sorloure e6rgol4 Jotuoulaap s>1[rpee[

6rueur

'1u'sx/ur@

:llq uenaEdg gl llnls 6u;n[llr,lcsul

[lq olp ocer opuorol6nlel uee sr oceH JaL{cJV urloC oG

ilnl9L UBrs'3CVH H3HCHV NtloC

" "'p6noJn Joor.u

luv

uedr ennluv aLlcstpuo6l noq

Ourur.uolsoq sle

uftz llollnllcp ozop

loon

'ueBO

lou

Iun[

gt ]ln;s

Ournfirqcsu;

ur ueneb ecuesgld ap

olce

hzd sle [;rtn uallrm ue6rpeou a] uee llp ruo 'ueprolloH lapuoJeEM

r,uEol

leJoo^ JeBru uoqqoq ol uo Ino-'l 'ue6erle6 prnnlsa6aot ree;duroxo uoo Uaoq pll lopel 'ua;eds lBe6 lor enorlce uoo oJnLlcolq ezap 1ep dooq 'deLlcsleeruprl uoo Joon ue6ernuee

oA noru [1q uelge]s ]soour 6ur1l1{csoq

rol

rnalEJls!u!r.upeuopal

leAA

uoueqcs al uo sBA toH 'leeuolBu opJopnoJon lJals opueelsaq

lor.l uen elqcrzdo uel Ourruepelon

oJeA uo3 'uonoJqcsoq uo ls!n[ qnlc op ]pro^

JoploL.l

>,tllepnoqu!

loo Jeeru 'l!n UIIoO uaolle lolu Jo lorz [tH 'Jeeeln,lcsoq o]Etu otulnJ ur ueoJopor Joon sEA ua

plnL.lluo

pJoMJoplol Azd o^ natu oo 'ualosst^

ol l!n arlEr,uJolur uo ualaouluo al Jeello tuo pflf 'lpezuonoq op ul p6roze6 sa[deq olflpooq roon nnzon pV ua e4decalsreef,nnnotu

ppr4

toH

rad lqcol sJnn-g? op Joon ualsol ep uopJoM 6ellono 6ur;lepuo ul 'uor,uol ol uee ua^eLlslnql ap u! Joon Oepp;ur6epuoz uep mo'puone6ep[;rn

do uelloruo^ e1 bu;leopoq op s! loH 'uaJen puelloH-pJooN elpuol uoo loo uouunl ue66;1 Joor.ulossnl 1or.l upe ,o llq erp uedoqcs oC 'uaplo/r^ uouunl ueepe6uee suoneq loo uep [;qreern

lsnl aqcsrOleg lo ospuellopoN op s6ue; tqcol uoo p oaz do reeu uoelle lrlcol uoo uee ltnn uoluop ltqetU 'lpron uoJeno6 elp olnoJ ap ualedeq 6uruuBuoq

redd;r4cs 'Jolotu

op do uoJornnooueu uo uoztnls uen uouou lorl 'uedollqcem 'sueneq

-eOuee ueOu;6ep1ln

uen uadoluee 'uole6lneu

:slL{ceu

s, sle 1qcrl6ep ltq lo^ oz 'ue6[;r1 uouunl lqcepuee e6rpollon ap suoa nu orp uolrozooz laL,l uen soutldlcs;p

ullz J= 'uapro^ uouunl uee6 opuoll!r.lcsroA

uep

lr]co]

ere6uel uoo sle puoloq slollezaaz

ozug'Orzennuee puoJoulpJgoc slr.lcols ftnn

op do lon uo 6rgleze6 sE^

)olllz)oon op ue^ olsJalrn loLl lol Ouruueuoq ap uo plelse6 1prom;eord ep do ue6ourJon

9VZ6VVZ-OVO ' ; u'sx/ur @) uetu slornz' bloqebu n6uluuod suarne'l lo ote6g t0z-o?0 uegnd'eF

'ue11nd rep uen UeeC snlsn6ne

oor,l uolorz Jooru ooH 'r.uEpJallou

luv lln Oepuoz

'uonoloq ol 6eoue6 uedlennluv ur sr aploqcs op JaAo lt.lcol apuolooq

uoo lseeN 'uedro^

do 1erpe4 'OepJolpz do uedro^

lsr,uoluey'e6urplor,uoM ul uolaruez,a h

laq

dul eUoI uao Ouruueuoq ue stedd;qcs

roon sr uedrennluv JeEu lqcol oO ldes 0 !-6-9 Nf dH3n INV IHCOI lun[ eZ ]!n;s Ournlur,lcsul 'sJaruouloop oJopuE

[rqreenn lperuJou

ilnl z- t sdl-ilHd tltv3r

uopolslsnl esedorng leluee uoo 6ou lsroo sdtttqa ueol Dloozoq lu!6eq oceJ ozop lEpJoon'pJocajsploqlous loLl do ueepeO lpJom le^uee uoa [;qreenn plaJom puoJ ocel op uee loop sdlltqa rueol uen dlqcs 1aq luoou uozalo6 lo uotuouJon lp lr.lcrllo^ slpoz

lorx uolceluoc ue66e1 lo otletuJolu! uannd uen uene6roop lor.l st e6Blp[tq

rcp ueL uaec toop

;ude BZ llnls 6u;n[pLlcsul 'ue6e;se6uo 1[;leplooq dlqcs

lootu

olo^ [lq IBP]s ]qco] srnn-g? loru

vvel-zl

sHnn-g?

iuopleuluee spool nu loo qctz uouun>1 buruueuoq uo ue.reuebr3 iJorlnurolonB6do uoo louJ 'er1eu;o;ur oJoppu 6ou $;on uoozros loq upn doolep ul '0002 uen rouJoz op JooA eurure.r6o.rd reeq UooluoseJd erssrr.ur,uocuolroltnllc?Jauoz sC

0002 NfIt

fItAtIcvH

3 y\t oz

VT\l]/IVH9OHdH]1/TOZ

230 VOLT

De 230 Volt installatie ln dit artikel over de 230V installatie aan boord gaat Pieter in op nut en noodzaak van zekering en aardlekschakelaar.

isolatie venruijderd bij het aanleggen, slechte contacten ontstaat warmte die brand kan geven. Bij aanraking van spanningvoerende delen kan de stroom door ons lichaam naar aarde afuloeien. Het contact met de aarde

etc. Op plaatsen met

wordt met name door vocht verbeterd, dit is nu juist een situatie die bij ons aan boord nogal eens

door Pieter Stoelinga

Uit het artikel in het vorige nummer

krijgen waar het gevaar zich bevindt en hoe we ons ertegen kunnen

voorkomt. We zullen hier dus extra alert op moeten zijn.

waar de acculader onder de loep genomen is, blijkt dat we al gauw gebruik maken van 230 volt aan

levensgevaarlijk. Alle walinstallaties, dus ook de aansluitingen op steigers

jacht. Dit verhaal geldt voor polyester

waardoor brand kan ontstaan (Zie

jachten; voor stalen en aluminium

ook het artikel over brand elders in dit nummer, Red.). Het kan ook de kans op kortsluiting en aanrakingsgevaar met spanningvoerende delen verhogen. Bij spanningen boven 50

beveiligen gaan we eens kijken wat

allemaal gebeurt tussen de

GEVOLGEN

boord. Deze spanning, de elektriciteitscentrale en de Warmte-ontwikkeling kan walspanning, is bij aanraking eindverbruiker aan boord van ons isolatiematerialen beschadigen zijn gehouden aan

strenge veiligheidsnormen zoals vastgelegd in de Nederlandse norm NEN 1010.

jachten zijn extra maatregelen nodig die ik hier niet zal bespreken . Zij die

Elke walinstallatie moet door een

contact met mij opnemen.

er meer van willen weten kunnen

erkend installateur aangelegd zijn, en de stroom leverancie r gekeu rd.

wordt bij aansluiting door En jachten?

Nee dus. Aan boord van

onze

schepen kunnen we doen en laten wat we willen zonder dat er sprake hoeft te zijn van erkende installateurs

door Pieter Stoelinga

of keuringinstanties! Sinds juni 1996 is in de Europese Unie de CE-keuring

verplicht

voor

pleziervaartuigen met

nieuwe een

romplengte van 2,5 tot 24 meter en heeft ten dele ook betrekking op de elektrische installatie en uitrusting ervan. CE-keur gaat vooral over

en is iets minder uitgebreid dan de NEN-1010. Omdat we onze schepen met een kabel via een stopcontact aansluiten op de walspanning wordt het schip, net als thuis een koffiezetapparaat, gebruikte materialen,

gezien als een tijdelijke verbruiker.

Het valt daardoor buiten

gezichtsveld van

het

keurende

instanties. Wat overigens niet wegneemt dat werven er naar streven om de 230 volts installaties volgens de NEN 1010 te installeren,

F$s. 1. \r*itrigfu*idsxare

x. sffirringLl

ln dit artikel zullen de onderstaande ondenryerpen nader beschouwen. -Wanneer is er sprake van een onveilige situatie? -Wat kunnen de gevolgen zijn?

-Hoe kunnen we ons

optimaal

beveiligen? -Hoe werken de beveiligingen?

ONVEILIGE SITUATIE

CE-gekeurde materialen te verwerken. lk heb helaas vaak moeten constateren dat dit ook nu

Er is sprake van een onveilige situatie als er slechte contacten zijn of als je onder spanning staande delen direct

nog niet altijd het geval is.

kunt aanraken. Voorbeelden zijn

Om als leek enigszins een inzicht te

kroonstenen, stekkers, stopcontacten, snoerbreuken, te veel

PAI ZEEZEILEN 1 .

MAART 2OOO

rst*x$'drffads

enr

volt kan de stroom door het menselijk lichaam brandwonden en dood door hartsti lstand v eroorzaken. AARDE

tegenstelling tot

gelijkspanninginstallatie bij ons aan boord waar we van plus en min polen

spreken, hebben we drie begrippen bij de 230 volt installatie: a. De spanningsvoerende geleider,

benaming de fase. Kleur van de draad bruin. Symbool L1 b. De nul geleider, benaming nul. Kleur draad blauw. Symbool N; ;

0002

tHWt/\ - L Nflt3z==z hzd

uopnoz Ourleruee ur orlenlrs azop

ul oM JoouueM 'slnr.uoleuJolsuErl

lorl rBBu 6nrel N

peerp

oA nelq op en uo 'leeredde laq Joop sueO;oruon lee6 'L'l peerp ournJq

op Joop ploono6uee lpron

r.uooJls

azae 'lueaudo lV r.uoolls uoo lep uoilnlsuee lBereddB uee oM lep lols

'opJee el^ uollol6ern olp uoruoJls a^leqoq 'l!n JooM ),loo ro luJol

'6;1;en

snp otlenlts op s!

apreesploq6lllon uoo ue 6uu o\az uoo tot/{ '}pJo/r^ llrnsouluuBds lo]sool ]orl JoopJeem Joop leels Ouuelez ap uo 'loolb uoorls ap pro/\ 's! puelsJoon

Orurenn

ro lepug

'uoroolnOenn

opJeesplor.;6!llon op BlA }coJrp tuooJ}s

op pz uep 'uee1s ol lruol Ouruueds JOpUO ilnUOUUrq UEn

IUE),IUOlrnq

al uo

preone6ul apJeesp;eq6;1;en

op sr '1ee1s pree;os.ra6 peo6

pflUe

uooJopal lep uoJopuere6 tunl leru a[ tEpuJO 'slaru Ja Unoqa6 uep 'uaaee;

roqqnr epeob do

plooqroo^[lq

'relennpuor6 torl uen pree;os.reO pao6 e[ els 'srnqro]Bturolsuer] lor.l llq uedpree ap rEBu 6nral Jele/npuo,r6 loL,l eln uo 'relennpuorO uoorls tuepr{crl u[lz lor,l JEBU uedol

ErA

snp Jo uee6 uep 'use lee.redde

lorl relrnrqeO ap UBBH 'uepls ol

g'ffi!

nOgZ uen OuruuBds uea do 1ue1uailnq

r*slsryuqss{etpsv

olp

lulol upp '1ueluellnq

uolElor,u

ap lour uoleu noz lcPluoc lolsool uololso6uee uoo ur peeJp- tl ap sM ONINNVdS HSCNO IVVHVddV 'rolEr,uJolsueJl op ue^ Inu op lor,u uopuoqran Llcsuyala snp JolB^ puor6

lorl B!^ sr looq op puoJ rolE^ laH '(

I rnn6r;

op lee6u! ollelletsul uoo orp r,uooJls uo3 NSyUOHTS>{=]

uolelou u,oz nu slv

u[lz peerp

'uopuoqJo^

-opreesp;eq6lllo^

aV) lolu apreesp;eq6rp;en

'pre;e6

Jo),1lnrqronpulo

op Jeeu uopeJpredo>1 lour uopJonn lnu uo osel aO 'opreesp;aq6;g;en op sle Ouruueds opllozop sercerd snp Jo!r..; Uoaq raprola6pnu oO 'ued ua6e;se6 relernpuolO 1eq u! lol uoa

uo osel uoo ltuol {llpeqsllo}lcrJ}colo

olleu ua opJeespraL.l6;1;en op uassnl

ueeqcrl 1fr;esueu loLl Joop lelu uo

uoo lEBls uossnuarq 'lnu

a;e6-ueorO ep UEB uoloor.u uollolsool oqcsuDlolo uEn uolap ualEloy{ 'ueels 6uruueds ueeb euflq snp upl es]eBld re1 puor6

JOO^ UOpOOqOq OZ SUO UO 'UOTOOIAIE

'(z'6u olz) orlenlrs epue6loJpaqsua^ol uoo

uazorl puelsJoann alsulur op UEA 6enn

'uololse6uee

opJBpsplor.{6ll!o^

UBE UOp uOqJ On

Sr n

qJOlEr.UJ

OlSUerl lorl

llq sl lnu aO 'ilon OeZ uen OuruuBds

laLl uen

JoleruJolsueJl

uoo

lln

op snp uooJls op lez uEp lEelsJoop

lolu Ouuelez op uo uauol uopnoz Ourleruee ur lolsaol ilp louJ oM

Sulpreesprcq$rgro6

slv ipuelsJool olsunu op uen 6ern ep pflUe Uooz [;q :efier11frlesuor.u qcsld{t uoe JorcueJo^al ozuo uEn [uooJ]s op Uaoq nN 'ueer4cll llllosuor.u ]or,.l uen puelsJoenn6u;p;ele6 ep uep sr Jaurapl

uedpree ap uo apJeesplaq6r;ren ap uossnl puelsJeenns6u;p;ele6 op tep p6roze6 roon

re Jorcuelanolr.uooJls

op lloaq uedpree alla

lte

'lol rapulr,lJ snp lpuEJq duel op 'puBlsJooMJalBA puor6 ep ur uoJopon er6reue lee6 J= 'Japre;e6 lnu

ueredol op ern uep lee6 rollllrootu Jolempuor6 lor.l ErA lnu-JoleruJolsueJl

op uen

'ua1[;1eq

pEBJp a;e6-ueor6 op lpJon

doreep ue 'ue6e;sa6 JalBA puor6 1eq u! lol ued uolelou uoo lpJon^ 'srnLl llo snp 'relrnrqren e1;e lrg

Jopeu suoo llp aA^ uee6 '6u;6;1;e^oq ua opJeespreq6rl;an'opree ueddpOeq

uoo lol puaproeD se[u[;; oleluozpor4 reed uoo :looquAseprev'uool64ee6 peprp op uen rnal) 'opreesp;aq6;ggen

6uruueds rapuo lo!u

'ueBls

N uo L-l uossnl uopuerq leep dueg uoe

op ue^ ue6[p1 of aop! ro]oq uoo tug 'efieoqopp

3oHVVS0t3H0t]t=n

ap reeu 6u;p;age6 op lpp lelu lor"l oJeM 'oz >1oo lBp s! r.lcsllaJoor4l 'epree(-sp;eq6lllo^) uo Ll uossnl lo

nu o[ ]o Uepulrn llLlcsren uee6 ]or,l lep uoplope uouunl e[ noz ; rnn6;111'1

ur plooqroonlrq

ol uauol

up)1

lueluol!nq uolelotu olp lep ue6roz

rto^

Ourueueq 'repre;e6-epree oO 'c

oez

230 VOLT

komen met een spanningvoerend

Een aardlekschakelaar van 30mA

boot te nemen, en de aarddraad ook

deel van de installatie (zie fig. 3), dan vloeit via ons lichaam een stroom Al weg naar aarde. Het maakt niet veel uit of dat rechtstreeks via het gebouw naar het grondwater gaat of via de veiligheidsaarde. Deze stroom gaat

geeft veel meer veiligheid dan alleen

aan te sluiten. Gebruik aan boord

grotere

alleen stopcontacten met randaarde.

dus niet terug via de N geleider. De

een zekering. Wil je vei ligheid :

r zijn aardlekschakelaars

van 1OmA op de markt. Uit bovenstaande mag duidelijk zijn dat de aardlekschakelaar een zeer belangrijke functie heeft voor onze

retourstroom via N geleider is dan: l-Al. Omdat wij een grote weerstand hebben , zal in dit geval de zekering er niet uit gaan. Om deze gevaarlijke

persoonlijke veiligheid, voor alle

altijd voorzien van een zekering. De

waann door situaties onvolkomenheden in de installatie

zekering schakelt de spanning uit als

situatie te voorkomen is

stromen naar aarde weglekken,

installatie toestaat. Meestal is dat 6 of 16 Ampdre.

aard lekschakelaar

kunnen

Door zell een aardlekschakelaar

de ingaande en de uitgaande stroom

van de installatie. Zodra hij 30 milliAmpdre mist (dat is 0,03A) schakelt hij -binnen een kwart van de tijd van een hartslag - de spanning van de installatie af.

de boordinstallatie op te nemen bent U niet meer afhankelijk van het al dan niet goed f unctioneren van de aardlekschakelaar van de walspanning , zo die al aanwezig is.

zou bij 1OmA te vaak uitschakelen, daarom is 30 mA voorgeschreven.

WALSTROOM

De walstroom stopcontacten op de

veiligheidsaarde door altijd een 3-

aderige verbindingskabel naar de

toonaangevende zeilmakerij op gebied van al uw canvaswerk

Brasem 50, 4941 SE R/A/AMSDONKSVEER Tel. 01 62.512.537 - Fax 0162.519.51 1

2OOO

OPTIMALE BEVEILIGING

Het is

veilige

zelf

een

aardlekschakelaar en een of meer

zekeringautomaten aan boord te installeren. We kunnen dan zelf de

goede werking van

aardlekschakelaar testen (er zit een

Voor het menselijk lichaam zijn steigers behoren altijd te zijn voorzien stromen boven 10 milli-Ampdre van een veiligheidsaarde en gevaarlijk. Een aardlekschakelaar aardlekschakelaar. Gebruik die

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART

er meer stroom loopt dan de

gevoe rd.

AARDLEKSCHAKELAAR De aardlekschakelaar meet continu

Let op de aansluiting van de acculader: sommige fabrikanten hebben de behuizing aan de veiligheidsaarde gelegd. De stopcontacten op de steigers ztjn

testknop op), â&#x201A;Źn de verbruikers op de juiste stroomsterkte zekeren. De kans op warmteontwikkeling of erger in de boordinstallatie is kleiner; bovendien is het minder waarschijnlijk dat bij een storing op ons schip de hele steiger zonder spanning komt te zitten.

0002J.uwt/\ - r N3132=az Azd

uoe Jo leo 'uopBlo6 lpJo^ urooJls oleurxeu op louJ JaoM ncce op tepoz uaJosueduroc ilp Jeelo6aredns ap pz uep sorpon6uruueds la/n Jo sl '6;poqrono ozop sr uo ree;e6eradns

ap uo euonneb op uossnl 6u;1rem ur lrrlcsJon uea6 Jo sr uep 'ncce uo rolereue6 uossnl sorllans6uruueds

uea6 's! opJo ul ollellelsur op sle 'sJorurul 'laour ncce op do slooJlslqcal Ouruueds ep peeJpleou ree;e6er euede uoo lour olp

aJnpJedns uoo uen uorollelsu! lor{ lol uaplopa^ uolel lolu suo enn uaOour uep uorlrou sneuos pueJqsdeeqcs Joon Ournnnqcsreen s;olord o/rn slv

'lloqqnpJo^ + uoJnllaz

ur + snrpeJorlcElroz ap rolor.u ap uen uolle^lln llq ]ep ua uoo^leq e1da1p

on ualo^ uep

nrald

uopJoM

lleeJg

'Jnnpuo^ol uonoJLlcsoq

ol uereqord 1[gleueuuep

lelrcedecncce op uen 6u;leqqnpro^ o^ uopalsag 'lo!u elderps6ulpeltuo op uoroloqJon

Jolord Joop op llq puolequee

-s6urpelluo op lep

uoo uee plo6 loL.l

lqcepuee ue pla6

'uo>1euJ

Ourron oq

apnoq ozop pz ),ll 'ue;e6eJleeu edolpeo6 uo eO;pnonuao larlelo;

JEEU

lolu 6eoue6Bu e[ reenn uoleru

urealsAs uoo

loo ualLlcrzur opllozap lunl e[ :6ou rolrols

uen slseq do

'puadftr6u; le6ou reddrqcs oleporu op roon s! leq 'uor.uoue6do uopJon

elderps6u;pe;1uo op lproM ollellelsut

oor.l ue Ounaln neu ooH

=H]IOUO

's,ncce op upn Jnnpsuonol op lleedeq

ueelsAs lorl ur JalouslrnJqJonncce

'6ou

oroor,u

'lo

Jolor.uorqdue uao uo Jalou1on uoa Jo uoloolu ue6;on ol socordpeel 1eq uo puelsaolpeel op {Upeq leq suepllt

u9 on

'uoJalou suene6e6

6r1eur;e6er

a6unolmneu uoo're6anrunnzncce

IrnJqro^ uossnl uollolsur lrlctn uo^o uao 's! Jano 6u;peg 6ou Jo 6ue;oz 'qclz pz )e'Uoocnpord 6u;pe1 Joout

upeen leoq6olncce uoo uo JaIBA pJoollllsepe6'Jolotullon e;ey6rp

0206'etdelps6urpeltuo oplopp;ue6 op leellnsor sle lou uepel[;q uo

uoJnreEJpJolor,u leluee opllozlotl ur uo uonol tuooJlspeel era6oq uao 'sr 6ee; JopJoA ncce op oleuJeeu 'ozop lepruo llod do pltt ouol ul roa^ ,,soolr.ueelqord,, s,ncce ep qcot

roleroue6prooq aO'Ou;pegluo edalp

1[1;e6our lous oz s,ncce op ]ep Joon ro JoleJoue6 ep uen ree;a6ers6uruueds

op l6roz uep Jolor,u op

auol uoo uen uo>lBzjoo

lour uel lep u3 'uollpl o] Uooq tuo

JEEr.lr uebroz ozuo lom uolor6ren uolor,u laq uEe uopolsoq oAA oly 'uoJnJolotu arp

uo uorn ilaz uossnl OurpnoL.Uon op roop pleedeq puallnlsltn

uoo

uane6e6 uoa Joon 'uoJerls;Oer puelsaol6ulpel op

uo uolotu

Ioo oA IEBA

S.NCCV ' uaral plsur slaqel o)Pl !p :pueq op roo^ $;1 Ou;ssogdo oG 'uolep

1[;lua1zuEE luooJlspeel elBturxErrt

uel ue sorpons6uruueds uep unp ue 6ue1 Ou;pulqron

lo/r^ Ja sr

op sl 'ncce uo rolereue6 uossnl sr serUons6uruueds uee6 Jo lep lee6 oznol ozae'Iloz ncce op [tq ]olu 'Ouruuedsncce op Jeep

Un uâ&#x201A;Źn re

loauJ ua Jolpreue6 ep do pJooluorue6

sr ree;e6er aO 'uapeleO ,too4v uap ao{

toop

loornlcnrls o[ qaq looqiloz uoo dg cNtctvlrNo 3d=to

sl3gvv 3)vtcl

Fuerq

uao lau Joofn op ur

uolootu pnor.Uopuo laq Jool 'ene6do oI[l1e>11eure6 ueeO'ueOurpnoqJa^

ollo^oplarl ollB u! sleoz 'pl[llq ]pO 'uanal ol uaues 6p11n1a6 ue 6uel uo uee6uro uolootu noz ugtuolsAspeeg uo s,ncce loru reddrqcs alepour op I I I

ooq lazeOuoailn ebur;eols rolold uoor.f uerrazo

azuruarorru"

""^1

s,ncce ul.lz uo JoddlLJcs oc 'uep rorr.l lpp luool [tU 'uellpl ol Usor4 uro rpeu leru beouebeu e[ reenn uoleui ]unl uoo]sIs uee >1oo ue;eborlpeur edoypeob ue e6rpnonuoa lol]Elor lotu uolLlcrzur opllozop upn srseq do ef lep Uoo^V uop uen Jolold tez 'pree;;;lsepeb buelenn-leru 6rue ioop lr.lcrllern preerdsu.re6 'qnd op ur loroq puppur-sp-uen-6epsuoom -olsJoe ep suep[;1 's,ncce rono uonorqcse6 uola]lu" oo^ ] Uoor.l e6u;;eo1g Jolold

lllM

'sr 6oorp ue66ngd 6utilnlsueeruooJlslem

op ur n alp rollols op lEp roon pltUe ruoJEEp Jo 6to7']ruJon opJee

'sJopurqleqp)1 rnoll epuel[lmle uoa roop lo aznelJnop1 Joop 'Ourperpaq

Ael op uEn ueproqcsJopuo ol loonsrn sloqel noez

allellplsur llon

o$Bu uoo lor/J 6;1qc;zroon pJlxo sooM

uep roqqnr uen ronorl ollBlosllaqel

leu re6lols ep ue6or flq 1ep do peo6 re 1e1 'do reene6 snp Uo^al uo Joprele6

op tuo uolonaq ol uee >uals s! laH 'cnd

reeu 6u1p;e;e6 epeo6 rcez uoo uo

epeo6 uoo sr lqcon

'Ourneburo

op uo 'uaqqoq uJaI e;adeos op 'ul.lz p6ege6uee uoo loor,u loqel Zl op uen leeredas

laou orlellelsur llo^ oez oo 'loslop olueredsuerl uoa louJ plJer,u op do se[1se1 rooruorq ul.lz preepuels 'ullz JeeqlroJaq >lf1e>pleure6 uo'uepronn

pJoaluoure6 e[1se1

uoo ur

]LlcrpJo]e^

uotuJousploq6;lpen op

sue6;on uoloor.u uoler,uolne6uualoz uo JBelolPqcslolpJep oo

N=II

HCSHOONS EVINO

Y\l

s,n9cv

ACCU'S

aanztenlijk verliesvermogen

spanningsverlies x maximale stroom

+ als warrnte in de installatie

kan komen merk je pas als het brandt.

LAADTOESTAND IN RUST

Wie na een dag zeilen op de motor naar de haven koerst zal bij een goed

gedimensioneerde installatie (voldoende accucapaciteit en dikke

kabels) zien dat de spanning snel

OVERLADEN

TIJDIG VERVANGEN

Een windloze Ramsgate Tocht of

Zelfs met dit scenario van

het evenement bij uitstek waarbij accu's ter ziele gaan. De vaak oude accu's die al een f link deel van hun capaciteit zijn verloren overlijden aan overladen, laden met een te hoge spanning. Gaat bij een lange tocht op de motor het laden door ook als de accu al helemaal vol is dan wordt de

gevolgen van vaak diep ontladen

verre zomervakantie is

oploopt naar de eindwaarde. De accu is dan nog niet vol. Eenmaal aangekomen in de haven is het zaak

toegevoerde energie grotendeels

de liefdevolle verhouding te onderhouden. Dat doen we

chemische reactie heftiger wordt.

gedurende de nacht; bij de accu heet dat naladen. Naladen is laden met een beetje minder spanning dan de eindwaarde. Vaar je 's morgens op de motor weer uit dan vliegt de spanning naar de eindwaarde en zullen, voordat de zeilen staan, de accu's weer volledig geladen zijn. Voor het naladen volstaat een

met een vaste spanning. Dubbele isolatie en afzien van randaarde is aan te bevelen ter voorkoming van elektrocutie van de schipper respectievelijk elektrolyse van zijn schip. Blijft de walstroom in de thuishaven altijd aan staan dan is walstroomlader

een schakelklokje nodig om laadtijd te beperken.

voor ogen valt het niet mee, zuinig als we zijn, offi ogenschijnlijk goed

werkende accu's preventief te vervangen, ln de thuiswateren hoeft

dat ook niet. Met

een

verbindingsdraadje tussen de startaccu en de lichtaccu en met de motor aan komen we altijd wel thuis.

Voor de langere reizen ligt

omgezet in warmte. De temperatuur

dat anders. Afgezien van het risico en het

van de accu stijgt waardoor de

ongemak zul

je, voor vervanging aangewezen op het nautische adres ondenryeg, in kosten gauw twee keer

Daardoor neemt de laadstroom weer toe, de accutemperatuur stijgt verder en de catastrofe is in zicht:

verstandig gekozen, niet

thermische drift. De ontnuchtering

nautisch adres.

zo hoog uitkomen als thuis op een

komt in de vroege ochtend als alles

weer is afgekoeld. Geen spanning meer. Om thermische drift te voorkomen is de regelaar in de generator voorzien van een temperatuurcompensatie die bij stijgende temperatuur van de

WANNEER VERVANGEN? Aan de capaciteitsbeschouwingen in het artikel van Pieter is ook wel een kwantitatief criterium voor vervanging te ontlenen. Vervanging is gewenst als door veroudering de capaciteit tot

koellucht de laadspanning verlaagt zodat de laadstroom daalt" Dit werkt redelijk goed in een auto waar generator en accu door min of meer

tweederde van de initidle waarde

dezelfde luchtstroom

gedaald tot een derde van de initiEle

worden gekoeld. Op een boot staan de accu's meestal op een koelere plaats dan het motorruim en werkt de compensatie verkeerd"

gedaald; dan kan niet meer worden

voldaan aan de eis van maximaal

50% ontladen.

ls de

capaciteit

waarde dan is

vervanging noodzakelijk omdat dan de accu's heel snel geheel ontladen zijn" Een praktische grens is halve capaciteit.

De meting is

eenvoudig.

volgeladen accu belast je met een autokoplamp. Brandt de lamp minder dan tien uur (voor een 100Ah accu), dan is de accu op.

nl-I-tIl-I-II

GPS-ALARM Een andere manier om je accu in de gaten te houden is de volgende: zet aan het einde van een lange gezeilde nachttocht, het onderspan n i n gsalarm van de GPS op de spanningswaarde die de accu dan heeft. Noteer in het

logboek de op de GPS ingestelde spanning en het aantal zonder onderbreking gezeilde uren. Gaat bij

volgende nachttochten het alarm eerde

r af dan weet je hoeveel de

accucapaciteit is teruggelopen. Zokan de schipper lang, gelukkiE en zonder zorgen leven met zijn accu's.

PZV ZEEZEILEN 1 - MAART

2OOO

0002IUW[/\ - L N:lllfZ==Z AZd

'ueurouebdo pelq ilp ur loralsuoy\ ap ul loo uep uepro^ suenabeb eze6 4eeb 'looq /'i\n uen suene6eb ep ur lo serpp n ut uebut6tzltrr te uftT ^ r_oo8 Jo sluov NleNtetzflM

'arlellsrulupeuepel ep uee loop uep erp

'beernuee do ueneuelerluouonpe DleJlsron uelezeez uen erlceper eC

'uepuoze6eol uealorbldec3p usa pro^ ornquluoc op uen 6ur;e1eq roon 'uapleuiron e1 6ur;e1eq sp ue^ pree ep spoels ue6ur;e1eq lrq ener;eg 'sreuunu6urueler o^erlcedser ep uee ueepab uaproM uoloour ualazeaz ur serluaue^pe ue uepuelee^ usfoo 'uassnsrnc roon ue6ur;e1eq ue sarlnqutuoS

NleNt-lvrt8

6urue>louopuo uoo6 'lcofqns uooo p @ $ a n bat -Azd I U' U e.ttep uee*oqtJcsQfl s,, pnoqul loLu lreu-o 'n'Lu'p uoplol.uuev

'uopol- AZd

uelolsoouee olle Jeeu 6ulneolqcu -oq olcoJlp Joo^ untpau leH

lu'ueurepp@Azd

lso8 ol orlnquluoc

uo^oL.lpull ol uolazaaz AZd'n 'u'I zggg L Lg ouluelor 0116

:uolcllJlu llvl/\-l

u ! saoJ' ua' Jaure Wt u t pl

6t o' aaa

@ )t

AZd'^' u't zzLlzg;.

lor.l6on ol 6ur

ueloroilo

L9L9l9-LLe0 lol ce L L6t

I,louoL.lu

AZd'^'u'l gztzzzt outueler oil6

0 L ueelelcecv

uorezeez 'e6uuoH sncoc

Iuopuouerc ueqor :e

ltrhqeet

NtAl0y\luoA

Ja6eA :lleu-o

v66tLe-66?0 tol preLlcru srnol JorueLHulD uer puojv uoMneel olluent 'ur"uuod'uesslloc Aulnn zloo^ 'e6uuoH sncoc

Nf I|3ZAAZ

=IICVCf

StLVVSZ-oVo tel ua^oLlplon )H 1099

lso8 de t899

OL IEM uelreuAllce

ueeHupuoH surJd

re6e4 rolod :deqcsleeuprl loq Jono orleru;olul uo f lIVHlst N 1/\0vN30ll |

-Jeuoz 'oMnool ue^ fureg

llv}gz-e sooe

L0 lol

z8 Lgvv

97 ]â&#x201A;ŹellsufrJeruozou uoueuAllce

leepuesoou ol uollol!^!lcv

AZd '^'u'l t68t

-J

eJu I/1A'OJ n

qCSlOn euuOAA

olv 6urueloror0 6Z6Z9t-t Lto tol qdlopnu lsroH

uo^oqpu!=l ol ueoulploldo AZd'A' u't 9006 t6z 6urue>1eJoJ 16

ClNf

)SSMSUVVIf

CNIS

6uruued suornol

loL.t6on Mf L9t9 z9 wP-Jlssuollels Jagaaut1uruued'q6ooJc ulUeN

uailnd Jop ue^ uooe

Nf|ft_t^U_cvuft oz

>1[rpoouS uerrpV

9e LZLV-66v0 tol

duey Jop ue^ Ined solzloo8 uuoH

leel op soo)

uos Mr t699 I ueellollf

9Z8ZLV-66?0 tol

1H3O] =I]VESTNVU 'z,oaL'oA noel ue^ fure;-1 NSJf rArrSVUf l/\IOZ f lssll/\y\oc

N]I.If IIAIICVUf INIM S lssll/\lt/\oc

suepJcas 'uo^ neel LulM

"tu'uuod 'lped rop ue^ auv Iursoou e!p!l

roo^rolMs roled elneN ouroH uoMneel ouuo^A 'tu'uuod 'uesftnL{uo^ no!N

lclc

'zjoon'oJ nqcsJon auuo^A

UOS

1699

9Z lP-P'Jlslopuon J?JUZJOOA 'UerUSed qV

Hnnlsl8

sllssl1/\l/\oc

'nzd sle4or'aapaursdrlrq4

'ree[ red xy lultqcsen ua uen 0urbrue.reNtezea7 ap uen pelqsOurbrueron laq sr uolrozaoz

NOJOTOC