Zz 1999 4 by PZV Zeezeilvereniging

ZEEZEILEN Jaargang 18 nummer 4 december 1999

REIS- EN TOCHTVERHALEN

• Terug uit Portugal • De 24-uurs gewonnen • De 48-uurs • Waar was iedereen? TECHNIEK

• Antifouling

Omslagartikel

Schipper en schip: De Cadans van Louis Richard Verder in dit nummer:

• De bol als veiligheidsmiddel LUSTRUM

• Het programma • Fleece bestellen

Hondsdolheid • Verslag ALV • In memoriam Bernard Claassen • Dokter aan boord • Nieuwe leden • Boordrecept • Kanaal 77 • Op bezoek bij Kees en Annelies Verwey

Inhoud 4 7 8 9 11 12 17 19 20 20 21 21 21 22 23 24 25 26 28 28 29 31

Schipper en Schip, Louis Richard De 24 uurs, Yvonne Laauwen De Bol, Alphons Drubers Hondsdol, Louis Richard Antifouling, Reino Nauta Terug uit Portugal, Hans Hermans Verslag ALV, Wim Laauwen In Memoriam Bernard Claasen Nieuw lid Guus van der Hoorn Nieuw lid Maarten Jan van der Hout Nieuw lid Paul Horstman Nieuw lid Rob Reinders Kanaal 77 Waar was iedereen, Docus Heringa Bezoek Kees en Annelies Verwey Dokter aan boord, Arend Jan Klinkhamer Dokter aan boord, Louis Richard Boordrecept, Willy Delissen Lustrumcommissie, Dico van Ooijen Adv. Fleece Lustrumcommissie De 48uurs, Haye van der Werf Colofon

Kalender Informele clubborrel in de Trafalgar Pub: Elke eerste woensdagavond van de maand, 20.00 uur zo 9 jan do 20 jan zo 30 jan

za 5 feb do 17 feb wo 15 maart za 18 mrt vr 7 april za 20 apr 1-14 mei di 16 mei za 27 mei zo 4 juni wo 8 juni vr 22-zo 24 sep

Nieuwjaarsborrel PZV, Pub, 16.00 Tochtplanning: Kattegat, Skagerrak, Oostzee, door Docus Heringa. Pub 20.00 Bezoek ‘Perla’ in aanbouw, Kees en Annelies Verweij, Westerhoven, 14.00-16.30. Route in deze Zeezeilen. Sluiting Zeezeilen nr 1 Zeiltrim, door Pieter van Kuppenveld. Pub, 20.00 Verschijning Zeezeilen no 1 Bezoek IJmuiden Rescue, Wintercommissie Algemene LedenVergadering, Vestzaktheater Son, 19.30 Sluiting kopij Zeezeilen nr 2 Voorjaarsvakantie scholen Briefing Ramsgate Tocht Start Ramsgate Tocht Terugkeer Ramsgate Tocht Verschijning Zeezeilen nr 2 Vierde Lustrum. Grou. Zie artikel in dit nummer.

Het inleveren van kopij Kopij inleveren bij Arend Jan Klinkhamer, Andoornstraat 13, 5672 XA Nuenen, tel 040-2837102 klinkhamer.en.roesink@ieee.org U kunt ons helpen door een of meer van de volgende zaken: • Typt u uw kopij op een tekstverwerker, dan hebben wij kopij het liefst op een 3,5 inch floppy (de kleine met het metalen schuifje). WordPerfect, Word of ASCII is door ons te verwerken.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

• Beperk uw bijdrage tot een omvang van maximaal 1500 a 2000 woorden. • Heeft u passende illustraties, stuurt u die mee. Het liefst originelen. Wij scannen die electronisch, er wordt dus niet mee geknipt of geplakt. • Schrijft u uw naam op de floppy en de illustraties, dan krijgt u die zo snel mogelijk weer terug. • Heeft u tabellen in de tekst, maak die dan alléén met tab-stops en niet met de WordPerfect tabelfunctie. De vormgevers maken er een mooie

tabel van. • Maak uw stuk in één lettertype. Vermijd onderstrepen, cursief of vet zetten. De eindredacteur van Zeezeilen loopt een keer door alle artikelen, en kan daarin aanpassingen aanbrengen om de leesbaarheid te vergroten. Bij uitgebreide aanpassingen zal met de auteur contact worden opgenomen.

REDACTIONEEL

fscheid nemen hoort bij ons, maar een afvaart voor het leven van een goede vriend is niet alledaags en is pijnlijk. Bernard Claassen is vertrokken en Piet Rem herdenkt hem. Een verhaal van een moedige, markante man die ongetwijfeld bij velen nog op het netvlies staat. Een verlies voor de PZV gemeenschap. Behalve een “gaan” is er ook een “komen”. Elders in dit nummer dienen de nieuwe leden zich aan. Allemaal behoorlijk ervaren zeilers die afkomen op de zilte geur van onze club. Welkom Maarten, Guus, Paul en Rob! Jullie zijn mooi op tijd voor de viering van het vierde lustrum. Ook het uiterlijk van het blad is nieuw. Meer kleur op de omslag, een andere rug. Een oude wens van onze vormgevers is al: digitaal drukken. Het bespaart het maken van masters voor het offsetdrukken, en je kunt er een constantere en hogere kwaliteit mee halen. Met dit nummer is deze stap dan genomen. En dat voor praktisch dezelfde kosten!

Verder begint dat lustrum feest steeds duidelijker vormen aan te nemen. Dat wil zeggen, de commissie onthult ons steeds meer van hun plannen. Het eerste cadeautje kondigen ze hier aan. Het moet heel mooi zijn en bijna voor nop. Verder kun je ze bellen als je nog wensen hebt... En dan is er nog zoveel meer dat leuk, informatief, actueel, onderhoudend en dus de moeite waard is. Kijk zelf maar.

je op een HISWA of in Dusseldorf niet tegen komt. Op de stands trof ik, zonder uitzondering, steeds experts aan. Productspecialisten die je tot in het detail kunnen informeren. Een paradijselijke situatie, met mensen die tijd voor je hebben, want het was werkelijk uitgestorven vergeleken bij de watersport tentoonstellingen zoals we die gewend zijn. Parallel werd er een beroepsscheepvaarttentoonstelling gehouden, de Europoort 99. Ik was zwaar onder de indruk van wat wij in ons land aan scheepvaarthightech doen. Groots! METS en Europoort, aanraders. Je moet natuurlijk wel een bedrijfskaartje hebben, anders kom je er niet in.

Als schrijver van dit redactioneel mag ik mijn stukje als laatste inleveren. Immers je moet toch weten wat er uiteindelijk in komt voor je een intro kunt presenteren. Dat geeft me de gelegenheid een last minute ervaring over te brengen. Ik was 18 november op de METS 99 in de RAI in Amsterdam. Dit is de Marine Equipment Trade Show, een internationale vakbeurs voor scheepsuitrusting en -toebehoren. Een enorme tentoonstelling in vier hallen waar de hele industriële wereld vertegenwoordigd is. Alles wat je je op een jacht maar voor kan stellen. Het aardige is dat je producten ziet die heel specifiek voor een bepaald doel zijn en die

door: Docus Heringa

Namens redactie en vormgevers, gezegende kerstdagen, een mooie eeuwwisseling en tot ziens op de nieuwjaarsborrel-2000.

Monsterrol NIEUWE LEDEN

Guus van der Hoorn Paul Horstman Maarten van der Hout Rob Reinders

Primulastraat 41 Leliestraat 4 van Aerssenstraat 29B Borne 2

5644 LJ Eindhoven 6002 TL Weert 2582 JE 's Gravenhage 5481 XR Schijndel

040-2113042 0495-524756 070-3524045 073-5432004

Luxemburglaan 49 Eksterlaan 3 Eksterlaan 3

5625 NB Eindhoven 5595 EJ Leende 5595 BC Leende

040-2420164 040-2061841 040-2061841

ADRESWIJZIGINGEN

Bas Boels Jasper Lucassen Piet Lucassen GEEN LID MEER

John van Dongen, Loek van Dootingh, Cees Hoefnagel, Leo Tuin, Jan de Vogel WIJZIGINGEN BOTENLIJST

Eigenaar Rob Reinders Guus van der Hoorn

Naam boot Orion

Type Catalina 36MkII

Saros

Beneteau Oceanis 281

Lengte 11.00 8.60

Romp wit

Spi -

Zeilnr 1653

Thuishaven Lelystad Deko

wit

Levkas

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

DE SCHIPPER EN ZIJN SCHIP

Louis Richard vertelt over de Ilala’s, zagen en sleutelen, en natuurlijk over de Cadans, zijn comfortabele Etap 38i.

door Louis Richard

et verve vertelde mijn vader over zijn vader. Die was nog als marineman in de Oost geweest en had daar de Boxeroorlog meegemaakt (de Opiumoorlogen van de Engelsen in China). Hij was daar als bootsman aan boord van de Nautilus, een driemastklipper. Mijn grootvader, die ik jammer genoeg nooit heb gekend, eindigde zijn werkzame leven als rechercheur bij de Amsterdamse politie op het bureau Warmoesstraat.

Schippers en schepen

ZEESCHOUW Met trots vertelde mijn vader hoe ze met hún Nautilus, een 8 meter zeeschouw, onder vol zeil op de brug bij de Nieuwe Meer aanvoeren, mast naar beneden, onder de brug door, en voordat ze in de jachthaven waren stond de mast er al weer op en legden ze aan zonder motor. De zeeschouw was door mijn grootvader gebouwd zonder één spijker te gebruiken. Na de oorlog kocht mijn vader een houten karveelgebouwde Noorse motorsloep waarvan mijn herinnering niet veel verder gaat dan dat het een zeer wiebelig geval was (eenmaal stak de primus door het wankelen zelfs bijna de fik in het schip). Aan boord stond een T-Ford motor met 4 versnellingen vooruit en een achteruit. We maakten tochtjes langs de Amstel, de thuishaven lag naast de roeivereniging “de Amstel” nabij de Utrechtse Brug. Dit bootje is niet lang in familiebezit gebleven want rond mijn zevende jaar verhuisden we naar Naarden.

OOM LOUIS Zeer goede herinneringen heb ik aan de keren dat ik mee mocht met mijn oom Louis die de trotse bezitter was van een tweemast houten zeilsloep; hij is nu dik in de negentig en heeft nog steeds een motorboot aan de Nieuwe Meer. Ondanks het feit dat de zeilsloep niet veel langer was dan 8 meter was het in mijn

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

herinnering een schip van haast onmeetbare grootte. Met name het vooronder, waarin ik moest slapen samen met mijn neefje Thierry naast de geteerde touwen, had een intimiteit waar ik nog wel eens aan terugdenk. Ik denk dat uit dit soort ervaringen de watersporter ontstaat. In mijn middelbare schooljaren, inmiddels waren we rond mijn veertiende jaar verhuisd naar Baarn, kon ik gelukkig veel mee met vriendjes die boten hadden. Zo leerde ik de Loosdrechtse plassen goed kennen vanaf een vergrote BM en het IJsselmeer vanaf een Regenboog die

als thuishaven het Raboes had. En vanzelfsprekend de zeilkampen in Sneek die bijna verplicht waren. De liefde voor het water is daarna sluimerend aanwezig gebleven. Ze substantieerde zich weer toen ik na terugkomst uit de tropen op een werfje aan de Eem een Jouet Golif zag staan. Ik kon de verleiding niet weerstaan om er even in te kruipen. Het bootje met een lengte van 6.95 meter was door de eigenaar kennelijk voor verre zeereizen gebruikt want ik vond kaarten van Frankrijk aan boord, zelfs tot aan de Kanaaleilanden. Enkele keren ben ik zo stiekem aan boord van het bootje geweest om te genieten van

DE SCHIPPER EN ZIJN SCHIP

de sfeer van de besloten ruimte die zoveel vrijheid had meegemaakt. Via de werfbaas kocht ik het bootje (“een erfeniskwestie, meneer”) voor fl.6000 inclusief de BB-motor welke zich in een soort met deksel afgeschermde bun bevond. De keuring van het schip was heel simpel: als de boot bleef drijven was de koop gesloten.

DE ILALA (1) De L’Aberwrach werd herdoopt in Ilala. De Ilala is een motorschip dat vaart op Lake Malawi, het is vernoemd naar de streek waar de ontdekkingsreiziger Livingstone is overleden in het tegenwoordige Zimbabwe. Met dit bootje heeft mijn gezin vele vakanties gevaren, aanvankelijk alleen de randmeren maar daarna de Waddeneilanden. De Jouet was een licht bakdekkertje van rond 11/2 ton dat niet veel wind kon hebben maar toch goed zeewaardig was, ondanks de meestal op cruciale momenten weigerende BB-motor. Het comfort binnen was minimaal. In een spartaanse omgeving zonder wc, waar de kombuis bestond uit een eenpits uittrekbaar gasstel en waar weinig privacy was, werd de illusie van verre zeereizen gewekt. In 1985 werd de limiet van wat het gezin kon hebben bereikt na 4 dagen verwaaid te hebben gelegen in Urk. Het enige vermaak daar was het onbeperkte schol-eten in het “restaurant” op de visafslag.

DE ILALA (2) In de eerstvolgende haven, Hindeloopen, kochten we de tweede Ilala, een Tornado 31 van Engels ontwerp (Butler en Carrest); de eerste Ilala ging weg voor de aanschafprijs. De Tornado was een weinig courant schip maar de prijs was er ook naar (45000) en het had van binnen een ruimte en comfort die je niet veel tegenkwam in schepen van die lengte in die tijd (1985). Ruimte en comfort waren toen al kernbegrippen voor me. Typisch waren de gedraaide pilaartjes in het schip die de Spaanse werf in Barcelona verraadden. In de loop van de dertien jaar dat dit schip in

ons bezit is geweest is het comfort alleen maar toegenomen. Samen met Pieter Stoelinga en Mees Dekker heb ik in de loop der jaren in dit schip alles vernieuwd en ingebouwd wat maar mogelijk was.

VERNIEUWINGEN Zo kwam er een koelkast, een verwarming, een nieuwe dieseltank, een nieuwe motor (godzijdank verlost van die vervloekte Volvo Penta MD2B die altijd oververhit raakte als we Ramsgate binnenliepen); je kon het zo gek niet bedenken of we hebben het er in gebouwd. Met name herinner ik me het inbouwen van een nieuwe kombuisunit. Het vergt enige moed van een eigenaar om het polyester te lijf te gaan met een haakse slijper. Elk schroefje in de boot konden we dromen en elk soort pech dat we maar konden krijgen, kregen we. Maar het schip werd binnen de PZV toch een begrip. Vele PZV’ers hebben erop gevaren en het “bruine” kroeg gehalte was hoog. De laatste jaren dat het in mijn bezit was werd het ook frequent door mijn zoons

als de boot dreef was-ie verkocht gevaren. De Tornado had enige inherente bezwaren. Ondanks alle pogingen het dek waterdicht te krijgen, nieuwe luiken etc., was het toch nooit helemaal droog aan boord. Meestal lekte het ook nog via de schroefas, zo’n emmertje per 24 uur (een euvel van meer PZV-schepen). Maar ik merkte wel dat als ik de bilge maar regelmatig leegde, niemand dat in de gaten had. Door het gewicht van ruim 51/2 ton (aan het eind van het seizoen in de weegschaal van de Beatrix 61/2 ton!) was het schip traag met weinig wind maar als het wat meer dan 4 tot 5 begon te blazen dan kwam het schip in zijn element. Reven was eigenlijk nooit nodig behalve bij zeer zware storm en daar konden we meestal wel omheen. Een ander bezwaar

was dat het schip weinig koersvast was. Je moest enig gevoel en zeker voldoende training hebben om het schip, dat een stuurwiel met hydraulische overbrenging had (een verhaal apart!), in het rechte spoor te houden. Vele malen zijn we met het schip gesleept vanuit Engeland de Noordzee overgestoken, goedkoop en heel gezellig, vaak dankzij de Suzanna. Lieve briefjes zijn verstuurd via de sleepkabel en romances zijn ontstaan in het vooronder. De laatste jaren echter begonnen een aantal ingebouwde apparaten weer mankementen te vertonen en niets is frustrerender dan om eigen inbouw te gaan vernieuwen.

BOTENJACHT Na de veranderingen in mijn privéleven in 1997/1998 besloot ik tot verkoop van de Ilala; de koper had zichzelf al gemeld. Josje en ik gingen op botenjacht. Na vruchteloos vele jachthavens, tweedehands schepen en dito verkopers te zijn afgelopen maakte Pieter mij opmerkzaam op het bestaan van de Etap schepen. Ons droom-schip, een Etap 38i, lag te koop in Harderwijk. Dit schip voldoet aan al onze eisen. Het is een comfortabele, van alle gemakken voorziene, snelle, door één persoon te zeilen, 12 meter. Ook afgelopen winter hebben we vele weekends plezierig aan boord doorgebracht. Na twee zomervakanties en een Ramsgate kunnen we zeggen dat we de zeileigenschappen beginnen te leren kennen hoewel we de spinnaker nog niet uit de zak hebben gehad. Het is een zeer koersvast schip met een zeer moderne uitstra ling ondanks het al wat oudere concept en er is gelukkig nog maar weinig aan te sleutelen (eindelijk!). De binnenindeling is zeer praktisch met een groot keukeneiland, een ruime navigatiehoek en twee zeer comfortabele tweepersoonshutten. Natuurlijk ook douche, warm en koud stromend water. Zeer veilig is de mogelijkheid om van binnen uit de kajuit over het dek naar buiten te kunnen kijken door de vele ramen. Een nadeel is

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

DE SCHIPPER EN ZIJN SCHIP

de saildrive. De afstand tussen de schroef en het roer is zo groot dat met name de manoeuvreerbaarheid van het schip achteruit varend

pas aanvaardbaar is als het schip op zekere snelheid is. Rest mij nog mijn grote waardering uit te spreken voor mijn PZV. Dankzij deze vereniging heb ik zeer veel blijvende vrienden gekregen en mijn kennis van en over het zeilen geweldig kunnen uitbreiden. Ik bewaar mijn beste herinneringen aan de lustrumfeesten waarbij ik de laatste twee

keer nauw betrokken ben geweest. U bent allen welkom aan boord van de Cadans (een ritmische beweging, en uit Camiel en Daan), een mijns inziens waardig opvolger van de IIala.

Bootgegevens Type: Bouwjaar: Lengte over dek: Lengte op de waterlijn: Grootste breedte: Diepgang: Motor: Zeilen:

Cadans Etap 38i 1990 11.57 9.74 3.87 1.55 Volvo Penta 43 pk grootzeil 30 m2, genua I 40 m2, fok 24 m2, stormfok 10,5 m2, spi 100 m2

WATERSPORTSPECIAALZAAK HERMAN LIEVEN BV

Service heeft bij ons nog betekenis In zomer en winter leveren wij de grootste HERMAN LIEVEN BV sortering voor zeilen motorboot. Apparatuur, verf, WATERSPORT kaarten, boeken en een gespecialiseerde collectie waterdichte- en thermokleding.Informeer naar onze Oostwal 6 5211 RC Den Bosch klantenkaart voor aantrekkelijke kortingen Telefoon 073-6131763/Fax 073-6130786

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

EEUWIGE ROEM

De EliXir voer de 24-uurs met een PZV-bemanning. Pieterjan van Dongen kocht een X-Yacht omdat hij een snelle boot wilde, en dat was een goede keus: ze wonnen de tochtprijs.

24-uurs gewonnen!

e EliXir van Pieterjan van Dongen ging vrijdagavond 27 augustus met zo’n 700 andere boten van start voor de 24-uurs Race op het IJsselmeer. Machteld van Dongen, Wessel Nauta, Marcel Montigny, Bart Buizer en Yvonne Laauwen vormden met Pieterjan de bemanning. Aangezien de thuishaven Muiderzand is, gingen we bij Muiden van start. Na de gebruikelijke startperikelen was er even tijd om rustig om ons heen te kijken; we bleken geheel vooraan te liggen. Een flitsende start!

DE 24-UURS Voor diegene die het principe van de 24-uurs niet kennen, een korte uitleg. Een boot start op een van de startplaatsen op het IJsselmeer en heeft 24 uur de tijd om zoveel mogelijk mijlen te varen. Deze mijlen mogen alleen verzameld worden via van tevoren bepaalde rakken (= afstand tussen 2 boeien). Elk rak mag twee keer gevaren worden. Niet alleen snel varen is belangrijk, maar ook het kiezen van de volgorde van de rakken. En ook dit jaar hing weer veel af van het verloop van de windkracht en de windrichting gedurende die 24 uur. Iedereen finisht bij Medemblik. Het gebruik van een sluis wordt gecompenseerd met tijd, maar over het algemeen geldt dat je vanaf 23 uren na de start kan finishen. Minder dan 23 uur of meer dan 25 uur na de start betekent diskwalificatie. Finishen tussen 23 en 24 uur gaat zonder strafpunten, maar hoe eerder binnen hoe minder mijlen. Later dan 24 uur betekent strafmijlen. Er zijn wedstrijdklassen voor gemeten boten, en een toertocht zonder

eindklassement; in de toertocht is wel een beker voor de meeste mijlen.

WACHTLOPEN Al snel na de start begonnen we een ’4 uur op/4 uur af’ wachtsysteem met ploegen van 3 man. Hoewel we met de tochtklasse meededen wilden we fanatiek en zo snel mogelijk varen. In vergelijking met de Ramsgate wel even wennen. Het slapen werd bemoeilijkt door discussies over te varen rakken, het wisselen van zeilen en overstag gaan. Aangezien de Elixir nog geen slingerkooien heeft, betekende dit dat je met slaapzak en al naar de lage kant moest kruipen wilde je niet in het gangpad belanden. Gelukkig werd er over het algemeen op tijd gewaarschuwd. Tijdens het wachtlopen was het soms hard werken. ’s Nachts hielp de maan een handje door uitbun-

hierom had hij een X-Yacht gekocht dig te schijnen, wat het gebruik van een zaklamp overbodig maakte bij het trimmen van de zeilen en het zoeken van boeien. Omdat we bij Muiden gestart waren moesten we tijdens de tocht door de sluis bij Enkhuizen. Vanwege de verwachte drukte in de ochtend besloten we dit zo vroeg mogelijk te doen. Je krijgt voor deze sluis 45 minuten compensatie dus hoe sneller de sluisgang hoe beter. Tegen middernacht viel de wind weg, we lagen bij de EA2 en besloten meteen richting sluis te gaan. De wind was niet meer dan een paar knopen en rond half 3 gingen we met slechts

een handje vol boten door de sluis. Jawel, 25 minuten gewonnen! Na de sluis ging het richting Afsluitdijk in de hoop daar wat meer wind te vinden Dit klopte en in de vroege ochtenduren konden we nog flink wat mijlen maken. Jammer genoeg viel de wind na een paar uur weer weg en met man en macht probeerde we zoveel mogelijk vaart in de boot te houden. De halfwinder gebruiken als spinnaker was hierbij een goede oplossing. Net toen we ons zorgen gingen maken of we de finish wel binnen 24 uur zouden halen, nam de wind weer wat toe. In de laatste twee uur maakte iedereen hier dankbaar en fanatiek gebruik van. Alle deelnemers probeerden het uiterste uit hun boten te halen, en aangezien bijna iedereen op de korte banen in de buurt van Medemblik voer was het behoorlijk dringen bij de boeien.

door Yvonne Laauwen

FINISH Samen met velen anderen begonnen we aan het laatste rak van de WP8 naar de finish, wat een spectaculair gezicht was. Met een biertje in de hand en de geïmproviseerde spinnaker voor de boot stond de schipper met een grote grijns aan het roer. Terwijl we alle boten inliepen en voorbijvoeren vertelde hij ons dat dit de reden was dat hij een X-Yacht had gekocht. Na precies 24 uur en 45 minuten gingen we over de finish. De volgende dag bleek dat we de meeste mijlen in de tocht hadden gevaren, en daarmee de Centraal Beheerprijs gewonnen voor de meeste mijlen in de tocht. Een prima prestatie na een zeer afwisselende 24-uurs!

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

VEILIGHEID

Alphons Drübers heeft de afgelopen twee jaar tijdens de Ramsgatetocht namens de vlootvoogd schepen gecontroleerd op veiligheid. Hij beschrijft op verzoek hier waarom hij daarbij geen spullen controleert en de schipper niets vraagt.

De bol als reddingsmiddel Door: Alphons Drübers

r zijn verschillende soorten reddingsmiddelen. De eerste soort zijn de technische middelen. Ik hanteer de brede definitie. Dus niet alleen reddingsvlot, brandblusmiddelen en sleeplijn, maar ook de constructie van het vaartuig, kompas, bijgewerkte kaarten, GPS e.d. Bij veiligheid denk ik echter nooit in de eerste plaats aan techniek. Het is mijn overtuiging dat veiligheid een kwestie is van gedrag. Techniek kan er bij helpen, maar een te groot vertrouwen in de techniek geeft een vals gevoel van veiligheid. Een voorbeeld van buiten het varen. Bij de invoering van het ABS systeem in auto’s was aanvankelijk de verwachting dat het aantal kopstaart botsingen zou afnemen. Dat is niet het geval gebleken. Chauffeurs van voertuigen met ABS vertrouwen daar zo sterk op dat ze dichter op hun voorganger gaan rijden. Zo doet het menselijk gedrag de positieve effecten van de techniek teniet. Zoals gezegd: techniek kan helpen. Je moet dan wel weten waar die technische middelen zijn en hoe je ze moet gebruiken. Veel mensen rekenen erop dat de schipper alles weet, maar ook deze kan uitvallen. Ik zou als schipper, juist ook voor mijn eigen veiligheid, ervan overtuigd willen zijn dat mijn bemanning weet wat de veiligheidsmiddelen aan boord zijn en hoe ze daarmee om moeten gaan. Om die reden stel ik aan bemanningsleden (dus met uitsluiting van de schipper) een aantal vragen. Enkele voorbeelden: Hebben jul-

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

lie de procedure man-overboord geoefend en wat is je plaats daarin. (Een uitspraak als oefenen voor MOB hoeft niet, want er zijn allemaal wedstrijdzeilers aan boord is voor mij beangstigend. Ik val liever overboord bij een onervaren bemanning. Die luistert tenminste naar de schipper en er is coördinatie. Bij die eigenwijze wedstrijdzeilers die geen team zijn kan ik uren later nog in het water liggen omdat ze onderling slaande ruzie hebben over de beste methode.) Hoe lang is de ankerlijn en heeft deze een ketting voorloop? Is er een sleeplijn, hoe lang is die en waar ligt deze lijn? Waar zijn de sleeppunten? Waar is de verbandkist? Ken je de inhoud? Waar zijn de blussers? Heb je de gebruiksaanwijzing gelezen? Ken je de radioprocedures en weet je welk bericht je pas met toestemming van de schipper mag verzenden? Waar ligt het ernstvuurwerk? Weet je wanneer je dit mag gebruiken? Heb je de gebruiksaanwijzing gelezen? Waar is het vlot? Is de vanglijn geborgd? Hoe krijg je het snel in het water? Dit soort dingen hoef ik vervolgens niet te controleren. Het is de boot waar zij zelf mee oversteken. Het is mijn bedoeling dat ze gaan nadenken over veiligheid. Naast de technische middelen is gedrag een belangrijke variabele bij incidenten. Je kunt dan een onderscheid maken in gedrag voor, tijdens en na de tocht. Voor de tocht controleer je het schip, de

brandstof, je werkt de kaarten bij en luistert naar het weerbericht. Vervolgens bepaal je of je wel uit kunt varen. Tijdens de tocht navigeer je en zorg je voor goed eten en drinken. Daarnaast blijft het weer onze aandacht houden. Na de tocht controleer je het schip weer, je vult voorraden aan en doet de afsluiters dicht. Veiligheid is dus een combinatie van gedrag en hulpmiddelen. Het is een continue proces dat moet leven bij het beoefenen van onze sport. Veiligheid is niet iets aparts. Het heeft met alles te maken en alles heeft met veiligheid te maken. Zelfs eten en drinken en vergeet niet de stoelgang. Hoeveel mannen zijn er niet overboord gevallen omdat ze dachten zich wel te vast kunnen houden bij het pissen over de hekreling. Het samenbrengen van al deze elementen zowel technisch als gedragsmatig, eten, drinken, poepen, pissen, constructie, weerkunde, brandblussen, navigeren, sleeplijn, log en klok vereist een zeer krachtige computer. Zoals bij elke computer geldt ook hier dat je hem regelmatig moet gebruiken, omdat je anders je vaardigheden kwijtraakt. Deze computer is echter niet te koop. We hebben hem allemaal meegekregen. Hij staat op onze nek: het is onze bol. Mijn stelling is: bol verloren, al verloren. Nog een tip: Als er iets gebeurt is het de bedoeling dat je kalm en weloverwogen reageert. Men zegt wel eens: tel eerst tot tien. Ik heb een beter voorstel. Werk bij elk

UIT DE ZIEKENBOEG

incident het rijtje PAMAN ABS op volgorde af. Je zult zien dat het altijd toepasbaar is: Als je je al op de wal situaties voor

ogen haalt en probeert of het onderstaande rijtje werkt, ben je al bezig met veiligheid. Je kunt immers niet alles oefenen. En B. laten we vooral

Persoonlijke veiligheid (dus niet zo maar naar voren rennen, maar eerst jezelf aanlijnen.) Anderen attenderen (voorkomen dat meer mensen een ongeluk krijgen) Markeren ongeval (bijv: bepaal de exacte positie) Alarmeren Noodzakelijke hulp verlenen in de volgorde: Ademhaling veilig stellen. Bloedingen, botbreuken, brandwonden behandelen. Shock voorkomen.

Deze aflevering van de Chirurgijn gaat over hondsdolheid, u weet wel, die ziekte waar de Engelsen zo moeilijk over doen.

n de laatste week van mijn contract in Malawi, Afrika, tijdens een spelletje Bao1 met mijn medical assistant, Mr.June, werd de avond opgeschrikt door heftig hondengeblaf uit de tuin rond ons oude doktershuis. De avonden vallen snel in de tropen en het was al donker. We beschikten daar over twee herder-achtige types die het erf bewaakten. Maar dit lawaai was groter. In de buurt zwierven nogal wat zwerfhonden rond en die waren soms agressief tegenover de erfhonden. Plotseling renden onze honden de khondie (veranda) op achtervolgd door drie of vier joekeltype honden. Een van de joekeltjes zette zijn tanden in mijn toen nog gespierde pens. Ik had een pook bij de hand, en met een overtuigende zwiep was de hond (kai,kai,kai) verdwenen. Hij liet wel een flinke beet achter. Aangezien wij de week daarop met de Landrover Malawi zouden verlaten naar Nederland ontstond een probleem omdat bekend was dat de lokale honden dragers konden zijn van het rabiësvirus. De twee weken daarna moest ik dan ook dagelijks mijn onderhuidse “jab” in de buikhuid ontvangen

ons belangrijkste hulpmiddel niet vergeten. Dat is onze bol. Bol verloren, alles verloren. Veel zal neerkomen op improvisatie, maar hoe vaker je erover nadenkt hoe duidelijker het zal worden dat er meer aan boord is om problemen op te lossen dan je denkt. Je kunt een soldeerbout missen. Je kunt immers solderen met een gloeiende spijker en een geïsoleerde tang. Een theelepel kan een prima spalk zijn voor een vinger, enz.

Ik wens iedereen een goede en vooral behouden vaart in het komende seizoen.

Met het huisdier naar Engeland? om te voorkomen dat ik rabiës zou krijgen. Met hondsdolheid spot je niet.

WAT IS RABIËS? Rabiës is een van de menselijke ziekten die veroorzaakt worden door een virus. Virussen zijn in de cel levende organismen die nauwelijks met de elektronenmicroscoop te zien zijn en alleen kunnen groeien in het protoplasma van hun gastheer. Het rabiësvirus is een neurotroop virus d.w.z. het heeft een voorkeur voor de menselijke zenuwen en met name, net als het virus van polio, een voorkeur voor het centrale zenuwstelsel. Het rabiësvirus groeit, in tegenstelling tot bijvoorbeeld gele koorts, mazelen, pokken en de gewone griep, in elk warmbloedig zoogdier dat het maar tegenkomt en de manier waarop het overgedragen wordt is ook al apart. De meeste virussen worden via de ademwegen of via het darmstelsel overgedragen en soms via bijvoorbeeld muggen of vliegen die zich op hun gastheer voeden. Rabiës wordt alleen maar overgedragen via de beet van een geïnfecteerd slachtoffer; niet omdat

het dier dat bijt zich wil voeden, maar omdat de ziekte bij het slachtoffer een pathologische bijtwoede opwekt. De symptomen van rabiës waren zo afschuwelijk dat ze in de oudheid al herkend werden2. Dat hondsdolheid een besmettelijke ziekte was werd in de Middeleeuwen onderkend door Fracastorius (1546) die schreef: “altijd overdraagbaar door het speeksel van het bijtende dier en onafwendbaar leidend tot de dood”. (Fracastorius benoemde ook Syphilis als ziekte).

door Louis Richard

ZIEKTEBEELD Na een incubatietijd van 2 weken tot een jaar, afhankelijk van de plaats van de beet, krijgt het slachtoffer de verschijnselen van een griepje. Kort hierna ontstaan snijdende pijnen op de plaats van de beetwond waarna een maniakachtig ziektebeeld ontstaat waarbij de patient niet meer weet wat hij doet terwijl het speeksel hem uit de mond druipt. De patient heeft een angstaanjagend gevoel van naderend onheil. Dorst treedt op de voorgrond terwijl elke poging tot drinken hem een nieuwe aanval bezorgt. Ook het uitspreken van

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

Literatuur • Zeilen oktober 1999 no 10, Mag Uw scheepshond mee naar Engeland? • Medical Detectives, Berton Roueché, The incurable wound.

UIT DE ZIEKENBOEG

noten 1 Een spel gespeeld met behulp van steentjes of noten op een houten bord met acht of zestien kuiltjes. Het wordt door heel Africa gespeeld waarbij soms de kuiltjes gewoon in de aarde worden gevormd.

het woord water kan al een aanval uitlokken waarbij contracties van de mond- en keelspieren het ademhalen onmogelijk maken.

BEHANDELING

In 1885 werd door Pasteur, de grondlegger van de moderne infectieleer, een behandelingswijze gevonden door het in oplopende sterktes vaccineren van bijtslachtoffers. De actieve vaccinatie was hiermee uitgevonden. De passieve 2 Aristoteles 335 BC, vorm, met serumantistoffen, wordt Historia Animalium. alleen gebruikt als het slachtoffer Hondsdolheid werd gebeten is vlak bij het hoofd. Let door de Grieken wel, hiermee blijft rabiës een dodelLyssa (=razernij) ijke ziekte maar behandelbaar mits genoemd. “Lyssa op tijd onderkend.

leidt het dier tot krankzinnigheid en elk dier wordt besmet als het wordt gebeten door een besmette hond”. Rabiës komt van het latijnse rabere = woede, manie.

ENGELAND Engeland kent sedert 1900 een zeer streng verbod op de import van alle warmbloedige zoogdieren inclusief vleermuizen. Het laatste menselijke geval van rabiës in Engeland dateert van 1906. In de Verenigde Staten komen elk jaar rabiësbes-

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

mettingen voor. Deze treden niet alleen op door beten van knaagdieren en natuurlijk honden en katten maar in steeds meer gevallen van vleermuizen. In Nederland neemt het reservoir aan rabide dieren toe door toenemende immigratie van bijvoorbeeld wolven en vossen vanuit het Oostblok. Om een opportunistische reden, het trekken van toeristen, overwegen de Engelsen hun toelatingseisen aan te passen en de toelating van honden en katten onder stringente voorwaarden mogelijk te maken. Tot op heden moesten honden, katten en andere voor rabiës gevoelige dieren (alle warmbloedige zoogdieren!) zes maanden in quarantaine. Nu kan men “volstaan” met de volgende maatregelen: • De hond/kat moet een micro-chip hebben. (Tegenwoordig de meeste dieren) • Het dier moet gevaccineerd zijn met een geïnactiveerd vaccin. Het moet regelmatig gerevaccineerd worden.

• Het dier moet in een officieel aangewezen laboratorium worden getest op antistoffen. Dit moet aantonen dat het dier voldoende is beschermd; deze bloedtesten moeten minstens 6 maanden voor aankomst in Engeland zijn uitgevoerd. • Een officieel certificaat van al dit bovenstaande. • Behandeld tegen alle infecties welke honden en katten nog verder kunnen aandoen en die niet in Engeland voorkomen. Deze nieuwe regeling treedt waarschijnlijk eind 2002 in werking voor bepaalde landen, waaronder Nederland, waar in de laatste 4 jaar (1994 - 1997) slechts éénmaal iemand moest worden gevaccineerd tegen rabiës. Voor huisdieren en hun bazen uit o.a. de Verenigde Staten, een land dat niet tot de uitgekozen landen behoord, blijft het moeilijk. Toch begrijp ik die Engelsen wel!

TECHNIEK

Koperhoudende antifoulings mogen niet meer in Nederland op plezierjachten worden aangebracht. Daarmee is er geen goedwerkende antifouling meer voor zout water. Reino Nauta doet een en ander uit de doeken, en heeft een alternatief voor zoet water.

Antifouling verboden voor de recreatievaart!?

e minister van VWS heeft, in strijd met eerdere afspraken, besloten om met ingang van 1 september 1999 het wettelijk gebruiksvoorschrift van koperhoudende antifoulings te wijzigen. Dit houdt in dat het voor de recreatievaart verboden is deze antifouling nog op de schepen aan te brengen. Het is echter niet verboden deze antifouling te verhandelen. Ook is het niet verboden deze antifouling op het onderwaterschip te hebben. Als men het aanbrengen dus in het buitenland zou laten verrichten blijft men binnen de wet. Op deze wijze wordt het milieuprobleem geëxporteerd en de Nederlandse werven benadeeld. De verfproducenten en -importeurs hebben besloten onmiddellijk beroep in te stellen tegen het besluit van de minister en een schorsingsverzoek in te dienen. Ook de watersportsector zal het besluit aanvechten. Afgezien van deze juridische aspecten is de verfindustrie natuurlijk intensief bezig alternatieve aangroeiwerende verven te ontwikkelen die volgens de nieuwe normen kunnen worden toegelaten. Dit is een langdurige en dure procedure, waardoor kleinere verfproducenten gedwongen kunnen worden te stoppen met de productie van antifoulings. Op dit moment is er slechts een type toegelaten, dat is: ‘Chloorrubber antifouling 2000’ van Sikkens. Dit is een koper- en tinvrije, harde antifouling op basis van chloorrubber met als werkzaam bestanddeel dichlofluanide. Bij

uitstek geschikt voor toepassing in zoet en brak water en slechts voor beperkte perioden (tot 2 maanden) geschikt voor zout water. Er wordt nog gewerkt aan een nieuw type onderwaterverf maar dit zal op zijn vroegst in het voorjaar van 2000 beschikbaar komen.

ALTERNATIEF In de Waterkampioen nr 24-1994

is een test gepubliceerd naar de werkzaamheid van verschillende soorten antifouling. Hier in komt als alternatief naar voren, het aanbrengen van een zeer glad oppervlak, bijvoorbeeld met siliconen of een epoxy(tar) coating. Het genoemde artikel meldt nog allerlei bezwaren van de siliconen. Met de epoxycoating is mijn ervaring op zoet water heel positief, zo is ons eigen schip voorzien van 7

lagen ‘Poly pox pantsercoat’ van de firma Poly-service. Dit is een zeer gladde laag die weinig aangroei toelaat wat blijkt als het schip voor de winter op de kant wordt gezet. De aangroei laat zich gemakkelijk verwijderen en is significant minder dan de aangroei van onze Schakel die van antifouling is voorzien en in hetzelfde water ligt. Ook andere schippers werken tot tevredenheid met een epoxy coating zonder antifouling. Ook deze schepen varen op zoet water, ik heb echter geen ervaring op zout water in deze. Voor lezers die interesse hebben in de fysische en biologische mechanismen bij het groeien van fouling,staat er een aardig artikel in het tijdschrift Natuur en Techniek van augustus 1999.

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

door Reino Nauta

Adressen: Sikkens Yachtpaints, Co van Gameren, 0713 083485; Poly-service, Hoogevenenweg 83, Nieuwerkerk a/d Ijssel, 0180 314777.

REISVERSLAG

Hans beschreef in het vorige nummer hoe ze met de Cosinus naar Portugal zeilden, nu vertelt hij met Grietha hoe ze terug zeilden. En dat we een heel mooi gebied nog niet kennen….

De langste weg door Hans en Grietha Hermans

Vertrek uit Villajarcia (Ria de Arosa).

ie naar Portugal wil varen om van daaruit, al dan niet, verder te reizen, heeft verschillende mogelijkheden, waarbij het criterium is of alles in dagreizen moet, of dat we een “kleine” of een “grote” oversteek willen maken. Een aantal alternatieven is hier nader uitgewerkt, allemaal samenkomend in La Coruña, Spanje (43.20 N/8.20 W) en met vertrekpunt Stellendam. 1. Grote oversteek. Naar Falmouth (48.30 N/8.40 W) 410 M, oversteek 460 M, totaal 870 M. 2. Kleinere oversteek. Naar Audierne (Zuid-Bretagne) 560 M, oversteek 320 M , totaal 870 M 3. Kleinste oversteek. Naar Audierne 560 M, oversteek naar Gijon (43.30 N / 5.40 W) 270 M, naar La Coruña in dagreizen 170 , totaal 1000 M 4. Geen oversteek . Naar Audierne 560, in dagreizen langs de Franse en Spaanse kust naar La C. 840,

totaal 1400 M. We kozen Audierne (48 N/4.40 W) omdat de lastige en tij-gebonden navigatie rond West-Bretagne dan achter de rug is en we dus op ieder gewenst moment kunnen vertrekken. De afstanden zijn gebaseerd op dagtochten (met uitzondering van de oversteken), hetgeen de kaartafstanden al gauw met 10 à 15% verhoogt. De tocht naar Audierne gaat via de Kanaaleilanden (Alderney en/of Guernsey). Voor Audierne zijn er verschillende aantrekkelijke alternatieven, zoals Camaret en Concarneau. Wij kozen voor Concarneau. De keuze van de oversteek (over de golf van Biscaye) hangt voor ons van de volgende factoren af: Kunnen/willen we in wachten varen ? Zijn we bereid het risico van weersverandering te nemen

? Hoeveel brandstof kunnen we meevoeren resp. zijn we bereid met windstilte rond te drijven? Hebben we alle tijd? In een vorig artikel beschreven we de tocht naar Portugal volgens alternatief 3. In dit artikel een reportage over onze tocht volgens alternatief 4, maar dan in omgekeerde richting . We schreven al dat we geen dinghy hebben en dat we dus niet hebben geankerd.

WINTER We hadden de boot achtergelaten in Figueira da Foz (40 N, 9W). Een flinke provinciestad met een prachtige boulevard en met grote stranden. Er lagen nogal wat buitenlandse jachten, omdat het er veilig en goedkoop is. We lagen er 7 maanden voor fl 600. Rond de feestdagen namen we vanuit Nederland de auto en gebruikten de boot als vakantiehuisje. Bijna iedere dag zaten we aan het einde van de middag aan de boulevard heerlijk beschut in het zonnetje te genieten van het lange licht. Op deze breedtegraad is het ‘s winters twee uur langer en ‘s zomers twee uur korter licht dan bij ons. Op oudejaarsnacht hadden we in de kuip een eersterangs plaats voor het vuurwerk. Ondanks het mooie weer was de haven vele dagen voor alle verkeer gesloten, omdat de deining te gevaarlijk was! Er strandde zelfs een geankerde tanker en de bemanning werd met een helikopter van boord gehaald.

LATEN POETSEN

Op 24 maart gaan we weer definitief aan boord in Figueira da Foz.

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

REISVERSLAG

Begin april gaat de boot uit het water voor het (laten!) antifoulen en poetsen, wij gaan zolang in een hotel. Daarna geven de weerberichten meer noordelijke wind aan, zodat we voorlopig lekker blijven liggen. Eigenlijk hebben we helemaal geen zin om te vertrekken. Op 2 mei komt het er toch van. We proberen nu havens aan te doen waar we nog niet zijn geweest. De noordenwinden zijn onze vijand, er wordt heel veel gemotord en we krijgen vaak erg veel water over. Als het enigszins kan ontrollen we de fok een stuk, hetgeen op een gegeven moment leidt tot een flinke scheur in de nieuwe genua, veroorzaakt door de zaling. We zetten de kotterstag en gebruiken de achttien jaar oude fok 2. Hij is nog goed, maar ziet er niet uit. Maar het vissersman varen (met strakgetrokken fok en motor 30 graden aan de schijnbare wind varen) helpt vaak wel om nog enigszins op te schieten. We bezoeken in Spanje zoveel mogelijk ria’s, een soort fjorden waar je zo’n 5 a 15 mijl naar binnen moet voor een haven. De ene is nog mooier dan de andere en overal zijn uitstekende jachthavens en worden we gastvrij ontvangen.

het zijn droomgebieden voor een ontspannen vakantie Negentig procent van de plaatsen in de jachthavens is bezet door boten en bootjes van sportvissers, van de zeiljachten gaan er maar weinig naar buiten. Het zijn droomgebieden voor een ontspannen vakantie. In een dorpje aan de Ria de Camariñas staan we lange tijd naar de kantklosters te kijken en natuurlijk kopen we wat. Op 22 mei komen we in La Coruña aan, waar onze rolgenua in een paar uur keurig wordt gerepareerd. Voor ons ligt nu de Noordspaanse kust: ruim

400 mijl naar de Franse grens.

NOORD-SPANJE Hoewel je met harde winden uit het noorden de Noordspaanse kust moet mijden, valt er in grote delen van het seizoen heel goed te varen. Weliswaar overheersen in de zomer de oostenwinden, maar wij zijn er al aan gewend geraakt dat de wind uit de richting van ons doel komt. Het is er nooit te heet en er zijn voldoende veilige havens voor dagtochten. Een schitterende kust met indrukwekkende bergen en kapen. Wij zullen er 12 dagreizen voor nodig hebben, afgezien van de verwaaide of luie dagen. We vertrekken weer op 25 mei, maar we komen na twee uur in een zodanige tegenwind terecht, dat we terug moeten. Het betekent wel dat we voor de eerste keer heerlijk kunnen zeilen op de fok in 7 Bf. We komen terecht in Sada, een zojuist geopende prachtige jachthaven in een andere baai, zuidoostelijk van La Coruña, van waaruit we een paar leuke tochten maken met de lokale bussen. Dan naar Ribadeo, dat we moeizaam in het donker op twee sets haaks op elkaar staande geleidelichten tussen kolkende rotsen moeten binnenlopen. Dit hadden we niet gedurfd als we er op de heenweg niet bij licht waren bin-

nengevaren en bij donker waren vertrokken. Daarna doen we Luarca aan. Een schattig vissersdorp , waar we het enige jacht zijn. Op 31 mei zijn we in Gijon (43.30 N/5.40 W), waar we de reis zullen onderbreken na 550 zeemijl. We krijgen een mooi plaatsje in een van de jachthavens. Het is er echter wel duur in het seizoen. In onze vlaggenbrief staat dat we tien meter zijn en dat is fl. 230 per maand duurder dan 9,99 meter. We laten daarom in Nederland een document maken, waarin staat dat we 9,90 zijn en dat wordt achteraf met enig gemopper geaccepteerd. Uiteindelijk blijven we zes weken liggen voor 860 gulden. Gijon is een leuke stad met veel cultureel en toeristisch vermaak en we voelen ons er echt thuis. Het was destijds ook onze eerste Spaanse haven na een oversteek van 48 uur en alleen al daarom hebben we er iets mee.

De Cosinus is het enige jacht in Luarca.

VASTGROEIEN We hoorden dat een bekende ziekte van lange-afstands-zeilers is dat ze ergens vastgroeien. Je weet waar de supermarkt, de pub en het cybercafé zijn. De boot is hoe langer hoe minder zeeklaar en het vertrek wordt dus eindeloos uitgesteld. Bij ons komt daar nog de grote twijfel bij of we wel terug willen naar Nederland. Er zijn zoveel argumenten tegen en vóór, dat we

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

REISVERSLAG

Aan de ankerboei in de baai van Laredo.

er niet uitkomen. De aantrekkingskracht van de tocht langs de kusten wint het tenslotte en we zullen er ook geen spijt van krijgen.

VASTLOPER De zeven havens die we hierna aandoen zijn allemaal de moeite waard, de voorzieningen lopen uiteen van een gratis plaatsje aan een zeer hoge stadskade of een ankerboei met watertaxi tot de zeer luxe, zeer dure jachthaven, die je niet graag ziet komen. De omgeving varieert van industriestad tot waar paradijs. In somdat werd via een keten mige plaatsen hadden we wel van kromme redenerin- weken willen blijven, bijv. in de paradijselijke gen een baai van Laredo hele nieuwe motor en Santoño. Santander (43.30 N/ 3.46 W) lopen we op een wat vreemde manier aan. Na een van de zeldzame zeildagen, met negen uur achter elkaar op de tourspinaker, wat een weelde, slaan we de motor aan. Na tien minuten een klap en de motor valt binnen 0,5 seconde stil. Kennelijk iets in de schroef. We moeten eerst de spaghetti van de spinaker op het voordek klaren, voordat we de genua kunnen uitrollen en dan zeilen we Santander binnen, maar de wind valt weg en

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

het wordt nu snel donker. Hulp vragen dan maar. Binnen een half uur is er een sleepbootje dat ons met 8 knopen naar de jachthaven brengt voor fl. 200. Als Santander Traffic onze whereabouts doorgeeft aan de hulpdienst (van de overheid), horen we ze zeggen: “Hablan Español, y correctamente”. Een opsteker! Als een amateurduiker de volgende dag met het mes in de tanden naar beneden gaat, blijkt het een reusachtig, vastgesmolten net te zijn. Hij is 1 1/2 uur bezig en en vraagt fl. 130. Wonder boven wonder is er niets beschadigd. Verleden jaar, vlak voor het vertrek, ontzette een aanleglijntje de hele schroefas! Dat werd via een keten van kromme redeneringen een hele nieuwe motor en daarvan hebben we nog geen moment spijt gehad. Bilbao slaan we over en San Sebastian (43.30 N/2 W) is de laatste Spaanse haven: een schelpvormige kom, veel ankerboeien en een 24-uurs watertaxi service.

ZUID-WEST FRANKRIJK Dit gebied heeft op ons wel de grootste indruk gemaakt. Het is niet eenvoudig te beschrijven waarom, waarschijnlijk heeft het overwinnen van fikse navigatie-problemen en het gevoel dat je in het Mekka van de zeezeilerij bent er iets mee te maken. Tussen de Spaanse grens en Concarneau in Zuid Bretagne

legden we 420 M af en deden we zeven havens aan. In het hoogseizoen: augustus. Van San Sebastian naar de eerste Franse haven St. Jean de Luz is maar 20 mijl, maar ze zullen ons heugen. We hadden niet zo goed naar de weerberichten geluisterd (hierin wordt ook de golfhoogte aangegeven) en als we op 28 juli vertrekken, zien we twee jachten terugkeren, maar we zijn nog wat slaperig en varen door. De deining blijkt hier, aan lager wal in de Golf van Biscaye, enorm en komt dwars aanrollen. Voor het eerst hebben we het gevoel dat we op de rand van onze mogelijkheden zitten, maar ook niet meer dan dat. Bovendien komen er zware regenbuien, die op de radar niet weg zijn te werken. We varen echt in den blinde. Gelukkig geeft de GPS het eens niet op. Dit gebeurt anders namelijk regelmatig voor een half uur of meer. We komen vlak bij de moeilijke aanloop als de regen ophoudt en we de havenhoofden zien. Het automatisch sturen (Autohelm 4000 gekoppeld aan GPS) is toch wel een zegen, we konden “rustig” in de kajuit zitten. Uitkijken had toch geen zin. Vanuit St. Jean de Luz begint tot aan La Rochelle (230 mijl) een lastig stuk. De havens liggen nogal ver uit elkaar en de hele kust van Les Landes is een oefengebied voor het leger met fre-

REISVERSLAG

quente vaarverboden. Gelukkig zijn er pauzes: ‘s nachts, zondags en..... in de maand augustus. We hoeven ons dus geen zorgen te maken. De havens Capbreton, Ar-cachon en in mindere mate Royan, hebben een hele lijst van voorwaarden waaronder je veilig kunt aanlopen. In de Macmillan een rating 5 voor de moeilijkheid van van aanlopen. De schaal loopt van 1 tot 5.

ZEEZEILERSPARADIJS Vooral Capbreton en Arcachon hadden bloedstollende aanlopen. Maar als je precies doet wat in de almanak staat, aangevuld met aanwijzingen over de marifoon van de verkeersleiding, zo in de trant van “je vous conseille d’attendre vingt minutes”, kom je veilig, zij het niet rustig, binnen. Naar buiten varend ben je dan “ervaren”. Het Bassin d’Arcachon is een reusachtige binnenzee, voor 90 % bij laagwater onbevaarbaar. Overal liggen jachten aan boeien of in de jachthaventjes. Het zijn er vele duizenden. Om er te komen zijn er twee geulen, waarover mijn twee almanakken van mening verschilden. De Macmillan bleek gelijk te hebben. Je kunt bij rustig weer, gedurende een half uur per tij, bij daglicht en niet te hoge deining,

door één geul in of uit. Het was heel indrukwekkend en volop de moeite van de reis waard. Je wordt je ervan bewust hoe intens de zeezeilcultuur in Frankrijk is. Een enorme variëteit aan goed uitgeruste boten, prachtige watersportwinkels met een geheel eigen assortiment. Om te watertanden en/of te veel geld uit te geven. Op 5 augustus komen we in La Rochelle (46 N/ 1 W) aan. Weer zo’n zeezeilersparadijs en overvol met toeristen. Hier maken we de eclips mee en de hele kade zit vol met mensen met onwijze brilletjes. Van hieruit maken we een excursie naar het Ile de Ré, waar we een hele dag heerlijk fietsen alsof we op Vlieland zijn.

SMART Wie nu een beetje haast heeft, kan in drie dagtochten van La Rochelle via de eilanden Ile d’Yeu en Belle Ile naar bijv. Concarneau of Audierne varen. Naar Concarneau is dat 170 mijl en dan is het nog “maar” een kleine 600 mijl naar huis. Het is hoogseizoen en de eilanden zijn bomvol. Toch is er altijd nog wel een plaatsje. Op Belle Ile huren we een Smart, een gekke auto met 6 automatische versnellingen om het eiland met zijn adembenemende

rotspartijen en aantrekkelijke baaitjes te bekijken. De Smart heeft maar één pedaal, waarop ik enkele keren als reflex krachtig mijn linkervoet plaats om te ontkoppelen. Dit kost ons bijna het leven. Het is wel de power brake. Gelukonze totale reis, met kig blazen de airbags zich niet op en een ommetje langs de kunnen we het ding onbeschadigd weer invasiestranden in terugbrengen. Een hele opluchting. Normandië zal 3300 Als we op 20 augusmijl worden tus in Concarneau aankomen is een cirkel rond en hebben we heen 800 en terug 1200 mijl gevaren. Onze totale reis, met een ommetje langs de invasiestranden in Normandië zal 3300 mijl worden. Via nog drie havens in Bretagne doen we vanuit Tréguier bij springtij met 3,5 knoop dwarsstroom onder steeds wisselende hoeken de oversteek naar Guernsey. Ik zit drie uur te rekenen om de beste strategie voor de oversteek van 50 mijl (het worden er 60 op het log) te maken. Per uur schatten we de positie incl. stroomverzet, waarvoor ik speDe jachthaven van de Ria de Camarcñas.

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

REISVERSLAG

Vissershaven van Luarca.

ciale tabellen heb gemaakt. De prognoses komen wonderbaarlijk goed uit en in het donker met drie knopen stroom scheef achter, benaderen we Guernsey. Dan valt de GPS weer eens uit en moeten we het het laatste uur echt op de lichtjes varen! We hebben inmid-

herbouwd. Via Fécamp, Dieppe, Boulogne, Nieuwpoort voert de reis naar Blankenberge, steeds motorend op een volkomen vlakke zee. Pas op onze laatste dag, als we naar Stellendam willen varen, gaat het goed waaien en dus besluiten we de Roompot binnen te lopen,

dels voor 250 gulden een back-up gekocht en die doet het wel als de Philips GPS zegt geen satellieten te zien, maar daar kunnen we in het donker zo gauw niet mee overweg.

dan valt de GPS weer

NORMANDIË Op 1 september verlaten we St. Peter Port en via Alderney en Cherbourg bezoeken we nog de invasie-stranden van Normandië. Daar is het lastig dat je overal bij HW in en uit moet varen en de tochten dus zo’n 12 uur moeten duren. We doen tenslotte, precies volgens de aanwijzingen van de almanak, Grandcamp-Maisy aan. Een leuk Normandisch dorpje bij het meest westelijke invasiestrand We hadden ons nooit gerealiseerd dat deze stranden zuid-stranden waren. Dan steken we de Seinemonding over naar Le Havre. Dat is in de oorlog totaal vernield geweest en op een afschuwelijk saaie manier weer

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

eens uit en moeten we het het laatste uur echt op de lichtjes varen! waar bij 7 Bf de roomklutser nog even laat zien dat de Zeeuwse kust ook niet mis is. Op 19 september zijn we in Den Bommel, waar we half juni 1998 zijn vertrokken. Het is weer even wennen!

TOPTIEN HANDIGE DINGEN Tenslotte een top tien van handige dingen aan boord: 1 Een A-4tje met de kaart van WestEuropa en een flink deel van de Atlantische Oceaan, waarop we snel vanuit weer-, navigatie- en noodberichten (navtex) de globale plaats van bepaalde coördinaten kunnen vinden. 2 De getijdenklok, in Frankrijk overal te koop. Hier zien we hem nooit of hij is heel erg duur. 3 Roestvrij stalen veren waarmee we springen leggen in hobbelige havens. 4. Een simpele, snel te spannen waslijn rondom de boot. 5.Een oprolbare waterslang met hulpstukken voor verschillende maten kranen, en een snoer voor walstroom met verloopstukken, bijv. met Franse aardstekker met een gat voor de aardpen. 6. Doorzichtige zeiltjes die snel over de luiken kunnen worden gespannen: sterk vergrote leefbaarheid bij regen. 7. Een ontvanger voor de wereldomroep. Tot onze verbazing zijn veel z.g. wereldontvangers niet gevoelig genoeg. Ons exemplaar met bandspreiding voor de korte golf, gekocht voor twintig gulden(!), bleek verreweg het best en ontving ook de BBC op veel grotere afstand dan de autoradio. De wereldomroep geeft vele malen per dag een goed weeroverzicht voor Europa en verder is het natuurlijk leuk om het nieuws en de roddels bij te houden. Een draadje van de staafantenne naar het geïsoleerde achterstag hielp vaak. 8. Autokaarten en Michelingidsen van de bezochte gebieden. 9. Boodschappenwagen met grote wielen. Supermarkten zijn vaak ver weg en met grote wielen gaat het stukken makkelijker op stoepen en steigers. We begrijpen nog steeds niet waarom we zoveel zeilers met rugzakken zagen sjouwen. 10.Mobiele telefoon met antenne in de mast. We waren bijna altijd goed bereikbaar . We hadden de telefoon thuis doorgeschakeld.

ALV

Op 13 november 1999 was er een Algemene Ledenvergadering in het Vestzaktheater te Son. Hier het verslag van de secretaris van de vereniging.

ALV D

e voorzitter memoreert allereerst het overlijden van Bernard Claassen op 25 oktober jl. en vraagt een minuut stilte om Bernard te gedenken. Als gevolg van een vergissing in de agenda van deze ALV wordt de herverkiezing van Martin Droogh op de agenda van de volgende ALV geplaatst. De gewijzigde statuten zijn gereed en worden op verzoek aan de leden toegestuurd. De wijzigingen van het Huishoudelijk Reglement zullen aan de volgende ALV ter goedkeuring worden voorgelegd. Van de nieuwe leden is Rob Reinders aanwezig. Hij wordt in het bijzonder begroet en stelt zich voor aan de vergadering. Er zijn 29 leden aanwezig, 14 leden hebben zich afgemeld: Jacques de Beule, Mees Dekker, Otto Klooster, Andrien Ploos, Herman Racer Palthe, Piet Rem, Louis Richard, Ankie en Klaas Rooijens, Adrian Snoodijk, Cees Trouwee, Peter en Désirée Veger en Rens Vonk. Er zijn geen ingekomen stukken. De verslagen van de Algemene Ledenvergaderingen van 8 en 22 april 1999 worden goedgekeurd.

CONTRIBUTIE Voor 1999 was een tekort van circa Fl. 4000.- gebudgetteerd. De penningmeester verwacht dat het resultaat aanzienlijk gunstiger zal zijn. Omdat het vermogen van de vereniging ad Fl 21.000 hoger is dan de Fl. 15.000 die wenselijk wordt geacht, kunnen we nog interen op dit vermogen alvorens de contributie te verhogen. Het voorstel luidt dan ook handhaving van de con-

tributie op Fl. 50.-.Jan de Vin vindt het niet gewenst om het accent op het verlagen van het vermogen te leggen. De penningmeester verzekert hem dat er geen onnodige uitgaven zullen worden gedaan. Het voorstel van de penningmeester wordt goedgekeurd. In de volgende ALV zal bij de budgetbespreking mogelijk een indicering van de lustrumreservering worden voorgesteld. Ook worden er nog andere extra uitgaven in het lustrumjaar verwacht. In december vindt er een gesprek plaats met Philips over een mogelijke bijdrage voor de lustrumviering.

WINTERCOMMISSIE Yvonne Verschure geeft een opsomming van het winterprogramma (zie de “Kalender” op pag. 2). Voor de brandweeroefening op het NatLab terrein zijn nog 14 plaatsen beschikbaar. Een aantal aanwezigen meldt zich alsnog aan. Als extra aktiviteit is er op 30 januari van 14.00 tot 16.30 uur gelegenheid om bij de Familie Verweij in Westerhoven twee boten in aanbouw te gaan bekijken. De boten worden gebouwd volgens de woodcore methode (zie uitgebreide aankondiging elders in deze Zeezeilen). De commissie heeft uit de enquete nog enkele onderwerpen voor de toekomst geselecteerd. Verder streeft de commisie er naar om haar presentaties naar de leden te verbeteren, vooral op het punt van volledigheid. Frans Jansen merkt op dat het voor een aantal mensen niet mogelijk is

om maanden tevoren op te geven of zij al of niet bij voordrachten aanwezig zullen zijn. Yvonne legt uit dat de antwoorden worden gebruikt om bij benadering te weten hoeveel handouts moeten worden voorbereid maar dat aanmelding geen verplichting inhoudt.

ZOMERCOMMISSIE Harry van Leeuwe geeft een terugblik op het afgelopen seizoen en kijkt vooruit. De tocht naar Antwerpen was te vroeg gepland en kwam te vervallen. De Ramsgate tocht was een succes. Het was leuk om een nieuw gebied te bezoeken. Het aantal van 18 ingeschreven boten was wat klein, daardoor waren de schepen vol bezet en heeft de commissie een opstapper moeten afwijzen. De 50-uurs tocht is door één schip gevaren, door gebrek aan inschrijvingen van schepen moesten enkele opstappers worden teleurgesteld. Het ankerweekend werd tengevolge van de harde wind na enkele uren letterlijk afgeblazen. Voorts heeft er een schip succesvol meegevaren in de 24-uurs tocht op het IJsselmeer. In het volgend jaar valt de Ramsgate eind mei/ begin juni. De lustrumviering komt in de plaats van het eindejaarsweekend. Voor het komende vaarseizoen zullen er weer enkele aktiviteiten worden gepland. Suggesties hiervoor zijn welkom. Frans Jansen biedt aan om een tocht naar Antwerpen te organiseren. Harry vraagt geïnteresseerden voor deelname aan de Colin Archer Memorial tocht naar Larvik die begin Juli in Lauwersoog van start gaat.

door Wim Laauwen

ZEEZEILEN Docus Heringa deelt mee dat het team van vormgevers nu zes jaar Zeezeilen heeft verzorgd en wil worden vervangen. Docus heeft Jan Statius Muller bereid gevonden om dit werk te gaan trekken. Hij zoekt echter nog twee medewerkers met esthetisch gevoel en in het bezit van een computer. Zeezeilen zal binnenkort geheel digitaal worden geproduceerd. Op het gebied van

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

ALV

communicatie is de tekst van de PZV brochure vastgesteld. De brochure zal binnenkort in een oplage van 2000 stuks worden gemaakt en tijdens de nieuwjaarsborrel worden gepresenteerd. De brochure heeft een informatief karakter en het is de bedoeling hem uit te reiken aan mensen die geïnteresseerd zijn in Zeezeilen en in de PZV. Ron van Dootingh vraagt of de brochure geschikt is om aan het bedrijfsleven, potentiële sponsors en adverteerders te worden gestuurd. Ofschoon de brochure is gericht op potentiële leden kan hij volgens Docus ook voor dat doel worden gebruikt. Jan de Vin herinnert eraan dat de Algemene Leden vergadering haar fiat heeft gegeven aan een beperkte werving van nieuwe leden. Rob Reinders ziet een tegenstrijdigheid in werving middels een brochure en de bestaande selectieve toelatingsprocedure. Ron van Dootingh vraagt naar de stand van zaken betreffende website. Het al of niet maken van een website is nog in discussie. Het vraagt een professionele opzet en

vooral voortdurend onderhoud.

4E LUSTRUM De voorzitter van de lustrumcommissie Dico van Ooijen informeert de vergadering over de stand van zaken. Allereerst laat hij weten dat Peter Slikkerveer als penningmeester tot de lustrumcommissie is toegetreden De lustrumviering zal plaats vinden van vrijdagavond tot zondagmiddag 22, 23 en 24 september 2000. Het motto is “Grote Schippers, Kleine Boten”. De lokatie is Grou waar wordt overnacht in een (luxe) jeugdherberg aan de waterkant. Op zaterdag een aktief vaarprogramma met kleine boten waarna borrel en maaltijd worden gebruikt. Voor het avondprogramma is al aan de leden gevraagd om creatieve bijdragen te leveren. Het feest daarna wordt opgeluisterd met een goede band. Op zondagmorgen zijn er nog aktiviteiten, waarna het programma vroeg in de middag wordt afgesloten. Mensen die niet meer in een kleine boot passen kunnen met alternatief vervoer (b.v. fiets)

het vaarprogramma volgen en aan (een deel van) de bijbehorende aktiviteiten deelnemen. Pieter van den Avoort maakt een aantal kritische opmerkingen bij het karakter van het programma, de lokatie voor de overnachting en de grote afstand. Een aantal door hem geënquêteerde dames hebben voorkeur voor verblijf op eigen schepen. Hij vraagt om tevoren de belangstelling te peilen. Dico antwoordt dat er al gepeild is en dat het de bedoeling is om zonder eigen boten te komen. Jan de Vin vraagt of het mogelijk is om met eigen boot in Grou te komen. De kosten voor deelname excl. reiskosten zullen ± Fl. 125.-per persoon bedragen. De lustrum commissie heeft een mooie fleece trui in voorbereiding die tijdens de nieuwjaarsborrel zal worden gepresenteerd. Er was verder niets in de rondvraag waarna de vergadering wordt gesloten.

FLOAT INFLATABLES B.V. Bijweglaan 3 - 2171 GR Sassenheim - Telefoon 0252 - 215590 Fax 0252 - 213954

ZORGVULDIGE AANDACHT VOOR UW VEILIGHEID!

2171 GR Sassenheim

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

VERKOOP VAN

• Reddingsvlotten • Reddingsvesten • Rubberboten

VERHUUR VAN

• Reddingsvlotten

KEURING VAN

• Reddingsvlotten • Reddingsvesten

Bijweglaan 3 Telefoon 0252 - 215590 Fax 0252 -

IN MEMORIAM

Mijn beste vriend Bernard

ia Wim Laauwen en Harry Olie, ben ik gevraagd het In Memoriam in Zeezeilen voor jou te mogen verzorgen. Bernard behoorde tot mijn beste vrienden en voor mij is het een eer om zijn leven nog even zichtbaar te maken. Het is een mengeling van PZV en onze persoonlijke binding. Het is een video van een man die na elke tegenslag, zei: ,,jammer dan, maar..” Ik trof hem voor het eerst op de boot van Rens Vonk tijdens een oefenweekend in, ik denk 1986. Klein van postuur met steile korte haren, die met een duidelijk hoorbare stem alles over motoren wist te vertellen en dat dan ook heel graag deed en vooral lang. In die tijd werkte hij nog voor de NV, maar had reeds enkele operaties aan hart en vaatwerk doorstaan. PZV was voor hem enorm belangrijk, omdat zeilen voor Bernard een heerlijke bezigheid was. Als opstapper ging hij mee met Ramsgate, oefenweekends en zomaar, op uitnodiging van zijn zeilvrienden. Bernard was ook de opstapper die tijdens een Ramsgate oversteek ‘s morgens een enorme boutjes/ moertjesdoos tevoorschijn toverde, waarin, ipv. boutjes/moertjes allemaal veelkleurige pillen in de vakjes lagen... dat was zijn eerste ontbijt! Toen maakten we (de Waterkaterbemanning) er een lolletje om, hij ook.. Hij had nl. een enorm relativeringsvermogen maar ook een zeer sterke wil tot overleven wat zich uitte in ,,het is nu eenmaal zo, ik kan me er niet meer druk om maken, we zien wel...". In die tijd was hij alweer twee keer geopereerd aan hart en vaten (1989).

Zijn konditie was in relatie tot wat hij allemaal al had meegemaakt niet slecht, alleen een traagheid in zijn handen; alles ging langzamer... Op een andere Ramsgate, terug, waarbij de Waterkater Zeebrugge aandeed als tussenstop, (avond, BF 5/6 en veel deining) brak het kompaslampje af tijdens montage in het kompas: ”Tja, jammer dan, maar ik lijm het wel aan elkaar." (Sestrel met perspex houdertje). Na misschien een half uur in de heen en weer zwaaiende boot en in het donker had ie het toch gefikst. Dat was Bernard, nooit opgeven! Karakteristiek voor zijn verschijning aan boord was behalve zijn borstelkoppie de enorme drijver achter op zijn hoofd die met twee touwtjes aan zijn bril vast zat. De kleur was ook nog oranje... maar wel doeltreffend, ook dat was Bernard. Bernard Claassen, ik mis je enorm, terwijl ik dit schrijf. Het is een ramp als zo iemand je ineens ontvalt. Toen hij met de VUT ging of zoiets, zei zijn toenmalige baas, Pieter van de Avoort: “Bernard, jongen, je bent altijd jezelf gebleven; je hebt altijd gezegd hoe jij vond dat het was..... maar wat heeft het je een hoop geld gekost!" Als hij me belde dan was het: “Ik ga weer onder het mes; ze geven me nog 30 % overlevingskans.” Hij ging. Hij was op het laatst (16 operaties, waarvan een 12 uur lang, bij tot 25 graden onderkoeling van zijn lichaam), zoals zijn dochter Collette het verwoordde “een medisch wonder.” Een wonder omdat hij nog steeds leefde. Zelf noemde hij zijn laatste jaren “...geleende jaren". “Eigenlijk had ik allang dood moeten zijn." Hij was voor anderen

Op 25 oktober overleed Bernard Claassen. Hij was lid sinds 1987. Piet Rem schreef het In Memoriam.

een enorme steun, wanneer ze bijv. zelf met een ernstige ziekte te maken hadden. Zijn wilskracht en levenswil na zoveel te hebben meegemaakt... daar trok je je aan op. Hij heeft veel pech gehad. Ongelukken, vallen, gebroken ribben en als laatste een midscheepse aanrijding tegen zijn ligfiets door een brommer.

door Piet Rem (Waterkater)

Toch op vakantie naar Mallorca, met pijn, met pijnstillers etc. Zijn motto was: pluk de dag zolang het gaat. Daar is het mis gegaan, heeft hij uiteindelijk het landvast moeten loslaten. Tilly, jij als zijn vrouw, echtgenote, maar vooral als de enorme steun en onvermoeibare toeverlaat van Bernard hebt het nu ontzettend zwaar. Jij hebt de laatste tijd een enorm zware periode meegemaakt. Bernard is iemand die niet zomaar verdwijnt....die laat een enorme leegte achter... Tilly ,ook met dit ,,In Memoriam" gedenken we je man en grote vriend...Bernard.. Met driehonderd man hebben we van Bernard afscheid genomen tijdens de mis op woensdag 3 november 1999. Een man met zoveel vrienden heeft een heel waardevol leven gehad.

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

KENNISMAKING

Deze keer vier nieuwe leden die zich op uitnodiging van de redactie kort voorstellen: Guus van der Hoorn, Maarten Jan van der Hout, Paul Horstman en Rob Reijnders. Welkom in de vereniging!

Guus van der Hoorn

k ben Guus van der Hoorn, getrouwd en ik heb 3 kinderen. Na mijn studie ben ik bij Philips in Eindhoven gaan werken in de elektrochemie. Mijn werk heeft alles te maken met onderzoek op het gebied van etsen, galvaniseren en corrosie van metalen oppervlakken. Eigenlijk ben ik me pas enige jaren geleden echt met zeilen bezig gaan houden. Een soort late roeping dus. Hoewel ik als jochie van 10 bijna verdronken was bleef het water wel trekken. Dit beperkte zich echter tot het varen met een roeibootje en soms een dagje zeilen met een BM. Terwijl onze weekenden en vakanties werden besteed aan kamperen langs het water, keek ik toch vaak lichtelijk jaloers naar de zeilers. Enkele jaren geleden is het er dus van gekomen, waarbij mijn vrouw als eis stelde dat je in de boot ook moest kunnen kamperen. Voorlopig hebben we nu als oplossing hiervoor een Beneteau Oceanis 281 via een contract met Sunsail, en we genieten nu van heerlijke "mooi weer" zeilvakanties, in Griekenland, Frankrijk en Turkije. Toch merk je dan dat je soms iemand mist met meer ervaring, en dat je leuke en minder leuke avonturen zou willen delen met anderen. Dat zal zeker gelden als we ons op de Noordzee willen wagen, met z'n getijden, stroming en drukke scheepvaart. Afgelopen winter heb ik daarom vast de cursus TKN gevolgd. Ik denk dat ik best wat meer zelfvertrouwen kan gebruiken en hoop de kennis

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

hiervoor op te doen in onze PZV, waarvan ik nu sinds september lid ben.

Maarten Jan van der Hout

dat je ook zonder eigen boot op zee kan zeilen. Een uitgelezen kans, zeker als je op vijf minuten lopen van de Scheveningse haven woont. De keus voor de PZV was dus snel gemaakt.

Paul Horstman

ijn vader vond het in de vijftiger jaren een hele opgave, vakantie met vijf kinderen. Er werd dan ook een boot aangeschaft. Een houten barkas van de Noorse marine. De romp was van eiken en teak, koper geklonken. De stoommachine was in de jaren dertig vervangen door een AFord met Hotspot en omgebouwde versnellingsbak. De opbouw was rijp voor de sloop. Hoogtepunten uit die tijd waren: een tocht door het ApeldoornsDierens kanaal, 36 bruggen en 7 sluizen, een tocht naar Luik en droogvallen in de Biesbos toen dat nog de Biesbosch was. Bij deze romantiek van mijn jeugd hoort natuurlijk ook het water pompen, eindeloos lakken en schuren, breeuwen en als noodgreep een laag epoxy, die we tijdens een sneeuwbui trachtten aan te brengen. In de jaren zestig mocht ik dan ook nog wat zeilen bij Hepkema in Langweer.

ngaan op de vraag waar de naam Horstman vandaan zou kunnen komen is niet meer nodig omdat Horst Rudolph dit in een vorig nummer van Zeezeilen uitvoerig heeft behandeld. Ik ben Paul Horstman, 49 jaar geleden geboren in Zwolle. Inmiddels woon ik alweer 22 jaar in het Limburgse Weert, samen met mijn vrouw en 3 kinderen. Na mijn opleiding als werktuigbouwer ben ik 23 jaar geleden begonnen bij de Bedrijfsmechanisatie van Philips Lighting in Eindhoven als constructeur. Lekker tuig bouwen dat werkt (machientjes dus). Nu, na een aantal jobs en diverse plants ben ik weer terug waar ik begonnen ben: Equipment & System Engineering, business group Lamps van Philips Lighting Eindhoven. Nog steeds lekker machines bouwen.

De laatste jaren zeil ik weer. In de familie is weer een boot opgedoken, nu een houten tweemaster, eveneens 13 meter. En nu nog blank gelakt ook, hoezo onderhoud? Ieder jaar de Schipperbitterrace in Hellevoetsluis brengt dat oude gevoel weer terug. En dan staat er iemand in Andorra in een tentje naast je en die zegt,

In mijn jeugd heb ik vele zeiltochten gemaakt samen met een buurman op het IJsselmeer. Dat deden wij vanuit Harderwijk toen Zuid Flevoland nog niet droog lag. Aangezien mijn vrouw geen waterliefhebber is, behalve dan om er in te zwemmen, lag het zeilen de laatste jaren volledig stil. Vorig jaar ben ik door een klant, Arie van der Padt, in aan-

KENNISMAKING

raking gekomen met het fenomeen PZV en de "Ramsgate”. Een opdracht binnen een loopbaanondersteunende cursus bestond uit “doe iets wat je al langer graag had willen doen”. Dit gaf de doorslag om mij voor de Ramsgate-tocht van 1999 op te geven. Ik was aan boord van de Calanthe samen met schipper Klaas Rooijens, Jan Tiems en Johan Kortas. Tijdens deze fantastische belevenis stond het voor mij direct vast: ik geef mij op voor deze vereniging. Ik hoop in de komende jaren aan veel activiteiten binnen deze club te kunnen deelnemen.

Robert Jan Reinders

k ben geboren in 1940 in Indonesië. Na ongeveer 10 jaar geen boot meer te hebben gehad, zijn we er toch weer voor gevallen. Dit keer voor een Catalina 36, de Orion. In de jaren 70 ben ik begonnen met het afbouwen een motorbootje van7 m, de Trident, van de Dekabo-werf. Omdat het met 2 kinderen aan boord erg krap bleek bouwde ik er een achterkajuit op. Zo hebben we menig jaar in Zeeland en op de Middellandse Zee gevaren. Zo'n beetje van de Costa Brava de hele kust langs tot aan Elba en omgeving. Vier zomers zijn we daar geweest. Maar, zoals zo vaak, wil je wat groter en liefst wat verder. Als fokkemaatje, op een mooie klassieke 30 ft. S&S, heb ik de liefde voor het zeilen opgedaan. Dus de motorboot eruit. Daarna met een geleende mal het casco van een Catalina-Jaguar 30 ft gebouwd, in Heeze bij Oss. Na 2 jaar, stond er een vaar- en zeilklaar schip,

weliswaar niet helemaal af, maar goed genoeg voor het doel. Deze boot is eigenlijk nooit helemaal klaar gekomen. Weer werd het zeilen in Zeeland. Maar het Middellandse-Zeegebied bleef trekken. Twee jaar later kochten we een DAF-trekker met dieplader. Oud maar bruikbaar. Na een winter was die klaar voor transport. Weer naar Italië en later naar de Adriatische kant en verder door naar Joegoslavië. Na vele mooie reizen en een zware storm hebben we besloten de boot te verkopen. Geen water meer, en zeker geen zeewater!

we op het IJselmeer gevaren om de boot te leren kennen, maar ook nu willen wij weer naar de Mediterranée. Om daar te komen heb je, geloof ik, 3 opties: 1. Transport per vrachtwagen of schip, wat nogal kostbaar is. 2. Op eigen kiel, met een ervaren kapitein; eventueel zelf meegaan. 3. Zelf brengen naar Port St. Louis bij Marseille, met z'n tweeën, via de kanalen en rivieren door België en Frankrijk. Dit laatste zal het worden. Het lijkt ons erg mooi, zeker in de maanden mei en juni en we maken er meteen maar een lange vakantie van. Mocht u dit traject kennen of anderszins suggestie, hebben, dan horen we dat graag.

Nu dus weer een Catalina. Dit keer, nieuw voor mij, kant en klaar, helemaal af! Deze zomer hebben

Kanaal 77 •

•

• •

•

Nog een dr. in de vereniging! Peter Slikkerveer is gepromoveerd op technieken voor het aanetsen door zandstralen van brosse materialen. Je kon altijd al voor moeilijke vragen bij hem terecht; nu is hij gediplomeerd beantwoorder. Zeker als het gaat over schuren! In het eindejaarsweekend in Scharendijke trad onverwacht een shantykoor op, met een bijzonder gevolg: één van de redactieleden zingt nu in dat koor mee. Verontruste leden bellen ons de oren rood waar nu het verhaal van de voorzitter blijft. Op de ledenvergadering had Hans Körner van Van de Stadt een bijzonder goed verhaal over jachtkonstrukties, zeilplannen, zeewaardigheid, en dergelijke. Er waren niet erg veel leden, de meesten hebben dus echt iets gemist! De data van de Ramsgate Tocht 2000 zijn bekend. Zie de Kalender.

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

REISVERSLAG

Waar was iedereen in 1999? We zijn praktisch allemaal lid omdat we een drang hebben om op zee te zeilen en dat doe je meestal met een bestemming in je hoofd. Vanuit Nederland kun je heel veel streken bezeilen zonder een oceaan over te steken, er zijn tal van doelen om uit te kiezen. Maar de onbekendheid met een gebied kan een drempel. zijn. Daar kun je wat aan doen door er veel over te lezen. Nog meer helpt, tenminste voor mij, het horen van enthousiaste verhalen van een bekende. Dat geeft dan een gevoel van: "Dat kan ik dus ook wel".

door: Docus Heringa

m in deze richting wat voor u te doen hebben we een overzicht gemaakt van het reilen en zeilen van leden in de afgelopen lange

WIE Henri Boetzkes Henri Boetzkes 2e reis Wim en Marijke Laauwen Stef Hoonhout en Mieke Stef en Ank Spijkerman Louis, Josje en Rob Richard Arend Jan Klinkhamer en Lidia Roesink Dick en Ria Nieuwenhuijsen Jan Statius Muller Guus van Hoorn Hans en Grietha Hermans Gert de Koning Harry van Leeuwe` Wim Braun Frans Jansen Tom Kipperman en Jaques de Beule Koos de Laat Rob Reinders Pieter van de Avoort

zomer. De oproep om informatie in het vorige nummer heeft niet geleid tot de vloed van telefoontjes en mailtjes die we verwacht hadden, maar lobbyen

WAAR van R端gen (Oostzee) naar Bruinisse van Almerimar (Spanje) naar Medemblik In dagtrips naar Honfleur, Deauville In Honfleur gesignaleerd Belgische en Franse kust Belgische en Franse kust

op de ledenvergadering heeft nog wat opgeleverd. We hopen volgend jaar op meer berichten van U!

WANNEER

MET WAT

29 juli tot 4 aug

Contest 43

21 aug tot 3 sep 19 juli tot 25 aug

Hunting 45 In the Mood, Moody Zalang, Nimloth, Spirit 32 Cadans, Etap 38I

3 wk in juni en juli 4 wk vanaf half juni

Zuid Bretagne t/m Bell Ile en Morbihan. 14de juli in Vannes is een topper! Rondje Mallorca Van Muiden naar Plymouth

6 wk vanaf half juni Hemelvaartsweek (!) 2 wk in juni

Sporaden, Griekenland

3 wk, aug-sep

Rosa, Victoire 933 Huurschip stalen 11,5 m yawl, vdStadt Huurschip

van Portugal naar Den Bommel Engelse zuidkust Cornwall Londen Engelse oostkust

april tot oktober juli - aug juli - aug juli juli - aug

Cosinus, Powair, Dufour 39 White Spirit, Fast Riddler Marot, Spirit 41

sep

Girouette, Loper Temptation, Orion, Catalina 36 Blauwpieper, Victoire 34

Blankenberge Calais / IJsselmeer IJsselmeer / Noordzee Belgische kust

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

juli - aug juli - aug

TECHNIEK

Kees en Annelies Verwey bouwen aan hun tweede boot, de Perla. Een 44-voeter in woodcore. PZV-leden zijn 30 januari welkom om te komen kijken en luisteren.

De bouw van de ‘Perla’

n Zeezeilen van maart jongstleden beschreven Annelies en Kees hoe ze bezig zijn een nieuw schip te bouwen. Ze zijn inmiddels bezig met de bouw van hun tweede schip. Annelies en Kees geven in het artikel al aan dat geïnteresseerde PZV-ers de mogelijkheid om de in aanbouw zijnde “Perla” te bezichtigen. De Winteractiviteitencommissie heeft contact met hen opgenomen en afgesproken dat Annelies en Kees een inloopmiddag houden voor PZV-leden waarop ze hun inmiddels ruime ervaring met ons willen delen. De datum is 30 januari 2000, van 14.00 tot 16.30 uur. Aanmelden vooraf is niet noodzakelijk. De

datum in uw agenda zetten waarschijnlijk wel. ROUTEBESCHRIJVING: Komende vanuit de richting Den Bosch enTilburg: Via de A2 kom naar Eindhoven, dan richting Antwerpen/Eersel aanhouden. Afslag Eersel nemen (Let op, dit is de laatste afslag voor grensovergang). Boven aan de afslag links richting Valkenswaard/Bergeijk. Rotonde oversteken. Bij afslag Bergeijk rechtsaf. Bij rotonde linksaf. Als u de bebouwde kom van Westerhoven binnenkomt is dit de Heijerstraat.

Vóór huisnummer 10 (iets verder door rechts staat klokje met thermometer van Focwa) gaat u links een zandpad in . Dit pad uitrijden en u bent bij de loods. Komende vanuit de richting Eindhoven via Valkenswaard: Neem de N via Aalst. In Valkenswaard bij de eerste verkeerslichten richting Dommelen/Eersel (rechtsaf ). Richting Eersel blijven volgen (door Dommelen, langs de bierbrouwerij “Dommelsch Bier” ), u komt dan vanzelf bij de afslag Westerhoven. Hier gaat u linksaf. Weg uitrijden en bij de T-splitsing rechts (richting Bergeijk). U rijdt nu op de Provinciale weg. Deze gaat over in de Heijerstraat. Na huisnummer 10 (links staat klokje met thermometer van Focwa) gaat u rechts een zandpad in. Dit pad uitrijden en u bent bij de loods.

Door de Wintercommissie

0113 - 600291 fax 0113 - 600249

Ton Leeuwestein Tel. privé 0113 - 227028

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

DE CHRURGIJN

Arend Jan Klinkhamer vond een boekje over EHBO aan boord waarover hij enthousiast in de redactie rapporteerde. Louis Richard bleek het ook te kennen. Arend Jan beschrijft als medische leek waarom hij het goed vindt, Louis geeft als medicus commentaar bij de inhoudelijke kant.

Dokter aan boord door Arend Jan Klinkhamer

at doe je als je bij een barbecue op een afgelegen strandje een spijker door je voet trapt? Ik heb het meegemaakt, het gebeurde bij het doormidden trappen van een aangespoeld stuk hout. Er waren medisch deskundige lieden in het gezelschap, dus ik hoefde het antwoord niet te geven. Op de Rosa gaat Lidia over de medische zaken, dat gaat een IC-verpleegkundige veel gemakkelijker af dan een techneut als ik. Maar wat zou ik doen als zij me niet zou kunnen souffleren? In dit geval is het beste advies: de spijker laten zitten, en het geheel verbinden, met een ring om de punt van de spijker om te zorgen dat daar geen verband op komt wat er aan zou kunnen trekken (zie figuur). Dit is een van de praktische gevallen uit het boekje ‘Dokter aan boord’, een uit het Engels vertaald boekje in de Hollandia-reeks. Het aantrekkelijke ervan vind ik dat bij de beschreven ongevallen ook vaak wordt beschreven hoe het beschadigde lichaamsdeel normaal hoort te functioneren. Het maakt voor mij wat gemakkelijker te begrijpen waarom ik moet doen wat er staat. Ook is het boekje heel praktisch en gericht op zeilers. Op allerlei plaatsen wordt verwezen naar scheepsmateriaal dat je kunt gebruiken, hoewel op een enkele plek niet helemaal realistisch. Bij de spijker staat bijvoorbeeld dat je de ring kunt maken door een kledingstuk op te rollen of door een grommer te maken. Ik denk dat nog maar weinig PZV-ers een grommer kun-

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

nen maken, maar een sok tot een worstje oprollen kunnen we gelukkig allemaal. En de andere tips zijn wel door iedereen uit te voeren. Door het hele boekje heen staan duidelijke tekeningen die meestal niets te raden overlaten. Een paar ervan staan hier afgedrukt. Als ik

zie hoe een paar beknelde vingers bij een katrol getekend zijn, word ik vanzelf al voorzichtiger bij het vieren van de grootschoot. En dat is ook al een winstpunt. Het toepassen van de spullen in EHBO-doos die Louis in voorgaande nummers beschreef, wordt in dit boekje duidelijk beschreven.

VOLLEDIG Verder is het boekje zeer volledig. Het gaat van botbreuk tot liesbreuk, over shock, verschillende gevolgen van een giek tegen het hoofd (niet alleen hersenschud-

ding of schedelbreuk, maar ook bloemkooloor), over bevallingen, maar ook het verwijderen van vishaakjes uit mensen. De gevaren van alcohol komen aan de orde, hartproblemen en nierstenen. En nog een keer de inhoud van de EHBO-doos. Sterk aanbevolen dus. Ik ben blij

dat ik het boekje aan boord heb. Het geeft me iets meer vertrouwen dat ik bij een ongeval iets kan doen, als Lidia er niet is, of als zij degene is die uitgeschakeld is. Daarnaast geeft het me ook weer een stimulans om meer te doen aan preventie. Toch maar even een bulletalie zetten. Want een ongeluk blijft in een klein hoekje zitten….. Lees alleen maar de toelichting van Louis op dit boekje. Wat voor ellende je anders mee te maken kunt krijgen.

DE CHRURGIJN

Als u het boekje koopt, en dat wilt u!, kunt u het direct gaan aanvullen. Louis heeft het doorgenomen en geeft u een lijst van aanbevolen aanpassingen en wijzigingen.

Dokter aan boord

llereerst vind ik dat dit boekje voor f 20,- veel kwaliteit geeft, en ik denk ook dat het aan boord van elk PZV-schip naast de vanzelfsprekende Bijbel zou moeten staan (hoewel ik over de aanwezigheid van de laatste mijn twijfels heb.)

VOORBEREIDING Het is van groot belang, en ik benadruk dat altijd tijdens de voorbereidingsinstructies voor de Ramsgate tocht, dat de schippers op de hoogte zijn van de mogelijke gezondheids-afwijkingen van hun opstappers, en dat hij de opstappers over zijn eigen afwijkingen vertelt. Denk met name ook aan de bergplaats van medicijnen. Een van de grootste gevaren aan boord is de giek, zoals we ondertussen binnen de club maar al te goed weten. Bij een bewusteloze patient door een trauma zoals een klap van de giek (p. 14) is de kans aanwezig dat er een halswervelfractuur bestaat. Men moet daar dus immer op bedacht zijn. Bij neurologische beschadiging kan al een slappe quadriplegie bestaan (een 'dwarslaesie') maar die wordt niet opgemerkt doordat de patient bewusteloos is. Dat betekent dat bij het verplaatsen van zo'n patient het hoofd in het verlengde van de romp moet worden gehouden terwijl er licht aan wordt getrokken. Iemand legt dan beide handen onder het achterhoofd en nek van het slachtoffer, met de duimen langs de kin, en trekt licht tijden het verplaatsen. Kan dat niet, laat de patiĂŤnt

dan waar hij is en pak hem warm in. Afkoelen is erg, maar als je een dwarslaesie hebt die voorkomen had kunnen worden dan is de ellende niet te overzien. Het verplaatsen van bewusteloze patiĂŤnten moet dus worden afgeraden tenzij de ademweg wordt bedreigd. Diezelfde dwarslaesie kan oorzaak zijn van het ontstaan van een shock (p. 18), de zg. neurogene shock. Bij het positioneren van de bewusteloze patient is de wijze van stabiele zijligging zoals getoond in het boekje achterhaald (p. 45). De stabiele zijligging zoals deze dient te worden uitgevoerd is een echte

zijligging met het hoofd op gelijke hoogte t.o.v. de schouders en het lichaam niet getordeerd doorgedraaid. Dit kan door het bovenliggende been goed te positioneren en de handen onder het hoofd te plaatsen. Zie het plaatje.

KNEVELVERBAND Op pagina 28 is niet duidelijk over het gebruik van een tourniquet of knevelverband om grote bloedingen uit een ledemaat te stoppen. In

de tekst staat dan wel dat alleen als laatste noodmiddel, bijvoorbeeld bij amputaties, een tourniquet moet worden aangelegd, maar in de tekening staat een patient met een knevel om een volledig intact been! Het aanleggen van een tourniquet moet te allen tijde afgeraden worden, het betekent eigenlijk altijd een verloren ledemaat. Ken Uw drukpunten en heb voldoende drukverband aan boord!!

door Louis Richard

Bij verbrandingen (pag. 34) moet men ook bedacht zijn op chemische verbrandingen bijvoorbeeld door accuzuur. Denk maar eens aan een stranding op Harwich Sand waar het schip echt helemaal dwars ligt. Een argument voor gesloten accu's aan boord. Men moet deze verbrandingen goed naspoelen: meer dan 30 minuten met zoet water of zeewater. Verder dient men zich bewust te zijn van de mogelijkheid van ingeademde gassen of dampen Elke gas of damp die ontstaat bij een brand is giftig al is het alleen al door het vrijkomen van koolmonoxyde (kachelgas) De dampen die vrijkomen bij verbrand polyester kunnen zeer giftig zijn en een chemische longontsteking veroorzaken die snel aanleiding geeft tot ademwegproblemen. Vaak kan men dit soort verbrandingen herkennen aan verbrande wimpers of roet in de neusgaten. Medische hulp dient snel ter plaatse te zijn, en snelle alarmering is het enige dat je als leek kan doen. Na een vieze penetrerende wond

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

DE CHRURGIJN/BOORDRECEPT

(een penetrerende wond is altijd vies!) dient aan de wal altijd een tetanusinjectie ter profylaxe (tenzij de persoon een nog werkzame vaccinatie heeft) te worden gehaald, ook als er geen straatvuil bij een flinke wond betrokken is geweest. Een borstkasverwonding die een klaplong ten gevolge heeft (p. 94) dient door een aan drie zijden afgeplakt verband te worden afgedekt, niet vier!. De vierde open zijde werkt dan als een soort ventiel en geeft de lucht gelegenheid uit de borstholte te ontsnappen; dit voorkomt een drukklaplong (=spanningspneumothorax). Dit laatste is levensbedreigend. Door de overdruk die anders in de borstholte zou kunnen

ontstaan worden hart en longen naar opzij gedrukt met desastreuze gevolgen voor ademhaling en bloedsomloop. Verder: als u ver van de bewoonde wereld bent, en u verdenkt iemand van een ontstoken blindedarm (p. 100), dan start u onmiddellijk met antibiotica. Op langere zeereizen is het daarom verstandig om deze aan boord te hebben. Mijn voorkeur gaat dan uit naar Augmentin, een penicilline-achtig middel.

de longen geen water aangetoond doordat er direct na het over boord gaan een acute luchtwegafsluiting optreedt. Bij onderkoeling (p. 134) wordt niet vermeld dat er een goede thermometer aan boord moet zijn. Op elk zeegaand schip moet een lowreading thermometer aan boord zijn. Een kwaliteitsronde over medische hulpmiddelen tijdens de Ramsgate tocht zou interessant zijn.

Rest me nog een opmerking over verdrinking (p. 130). Het verschil tussen zoet en zout water is niet zo belangrijk als hier wordt gesteld. Bij de meeste drenkelingen wordt in

Dokter aan boord, eerste hulp gids voor watersporters, 144 pag. Dr. R.T. Counter, Hollandia, ISBN 90-6410-223-6.

Groenten-worstschotel met hellingpudding door Willy Delissen

INGREDIﾃ起TEN:

1 ui 1 prei gehakt of een rookworst 1 blik doperwten en wortelen 1 bouillonblok schepje suiker evt. knoflookpoeder Doe de boter of olie in de pan en fruit de ui en prei. Voeg worst of gehakt toe. Het blik doperwten en wortelen erbij en de bouillonblok toevoegen. Maak af met een schepje suiker en eventueel knoflookpoeder. Als je een oventje hebt kun je dit in een ovenschaal doen en afdekken met aardappelpuree. Geen oventje: dan de aardappelpuree er bij serveren. Eventueel met een salade. Een simpele en toch lekkere maaltijd. Op een van onze tochten naar de Engelse oostkust kwam spontaan het volgende toetje tot stand. Het

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

is wel aan enkele voorwaarden gebonden. Bij het aanlopen van de Orwell ligt aan bakboord de (een ieder bekende) boei Guard. Als je deze boei niet aan bakboord, maar aan stuurboord houdt kom je een grindbank tegen. Velen zullen precies weten wat ik bedoel. ALS TOEGIFT HET TOETJE. Ingrediﾃｫnten: 1 pakje Saroma pudding melk

Voorwaarden: de boot moet onder een helling van minstens 20 graden liggen er moet een vaste grind- of zandbank onder de kiel zijn en minimaal een half uur onder dezelfde helling blijven Volg de gebruiksaanwijzing op het pakje en schenk het in glazen. Bijgaande foto geeft het resultaat. Wij noemen het hellingpudding. Succes!!

6426114

6414239

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

LUSTRUM

De lustrumcommissie doet haar plannen uit de doeken. We gaan weer op zeilkamp! In september 2000 een weekend naar Friesland. Zeilen in wiebelige bootjes, en een bonte avond. De commissie noemt het riet nog nergens.

door de Lustrumcommissie

Het Lustrum W

aren we in de eerste aankondiging nog wat vaag over wat we gingen doen: nu komt er duidelijkheid! De datum kun je al in je nieuwe agenda schrijven: het weekend van vrijdagavond 22 tot en met zondag 24 september 2000. We hebben gekozen voor een héél weekend. We verwachten jullie op vrijdagavond, zodat we zaterdag de hele dag actief bezig kunnen zijn en de afronding gezamenlijk op zondag kunnen meemaken. TERUG NAAR HET BEGIN

We willen met jullie letterlijk terug naar het begin: de eerste keer dat je met

WAAR?

vriend of vriendin in een (zeil)bootje stapte in Friesland. Inmiddels varen we vaak op een dik schip met 40 PK diesel onder de kont, autopilot, GPS, NMEA en radar ....... en dat nóemen we zeilen. In het lustrumweekend gaan we samen met jullie weer terug naar waar het werkelijk om gaat: echt zeilen! Het thema van het lustrum is dan ook: “Grote schippers, kleine boten”.

Het lustrum wordt in Grou (op z’n Fries, Grouw in het Nederlands) gehouden. We hebben voor alle deelnemers daar een herberg besproken. Vervoer wordt uiteraard geregeld. Wat wij ons van het weekend voorstellen is het volgende: Op vrijdagavond komt iedereen aan. Ben je vroeger, dan heb je tijd om de omgeving te verkennen, je eet daar en maakt contact met nieuwe leden of oude bekenden. Kom je later, dan babbel je nog wat en duikt daarna je bed in. HET PROGRAMMA

We zijn ons ervan bewust dat we keuzen hebben gemaakt die wellicht wat zeeschuim doen opwaaien. Om zonder eigen schepen naar een lustrum te gaan is ongebruikelijk. Dat klopt.

Unieke lustrum fleece

Zaterdag is de kern van de lustrumactiviteiten. Overdag een actief programma op en rond het water, waarin plaats is voor iedereen. De meeste mensen gaan zeilen, maar als dat niet lukt dan ben je toch actief betrokken bij het

Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de PZV heeft de LuCie een praktische en comfortabele lustrum-fleece laten vervaardigen. U kunt deze (meerdere mag ook) fleece bij voorintekening bestellen. (Ze zijn er al bij de komende Ramsgate).

Contrasterende rode kraag De maten S, M, L, en XL ; de prijs is ƒ 65,-

PZV lustrum logo

, ik maak ..... x ƒ 65,- ...S...M...L...XL over op girorekening: 1621722 tnv. PZV te Veghel o.v.v. lustrumfleece naam

donkerblauwe basis

adres tel

Stuur de bon op naar de lustrumcommissie per adres Peter Slikkerveer, De Vetbergen 30 5581 TZ Waalre

handige steekzakken met rits

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

LUSTRUM

programma door deel te nemen aan de alternatieve fietstocht, die de zeilers zoveel mogelijk volgt. Je kunt je ook opgeven als instructeur / begeleider voor het zeilprogramma. Om weer op te kikkeren na de ervaringen en ontberingen van de dag zijn er s’ middags bij terugkomst douches, hapjes en drankjes. Na de maaltijd begint de feestavond. Daarin hebt je de kans om, alleen of samen met vrienden, je creatieve bijdrage ten gehore te brengen of uit te beelden. Er is nog ruimte voor creatieve uitingen (zie eerste aankondiging; graag contact opnemen met Dico: 070-3800213). Op het hoogtepunt van het feest wordt iedereen uiteraard naar bed gestuurd om de afronding op zondag niet te missen. Zondag gaan we per boot, fiets

of te voet nog een paar uur genieten van de schitterende omgeving, waarna het lustrumweekend met een fraai slotaccoord besloten wordt. Dit is het programma dat we voor jullie in petto hebben. FLEECE

Indra Rooijens 6763661 Yvonne Laauwen 3821535 Harry Olie 5642058 Peter Slikkerveer 2218040

0 2 00 7 00 7 20 4 0-

Om jullie op te warmen voor het lustrum hebben we een praktische ‘Lustrumfleece’ laten ontwerpen met speciaal lustrum-logo in verenigingskleuren !! De kwaliteit is groots en de prijs klein. In deze Zeezeilen vindt je hiernonder een bestelkaartje. We horen graag wat jullie ervan denken, zodat we het programma nog (meer) op jullie wensen kunnen afstemmen. Dico van Ooijen

070-3800213

De Zomercommissie organiseerde op 26 en 27 juni een 48-uurs tocht. Haye van der Werf was een van de deelnemers op de EliXir.

Een 48-uurs tocht W

e verzamelen op vrijdag aan het eind van de middag tussen 17.00 en 19.00 uur in Muiderzand op het schip De EliXir, een X-332. De eigenaar, Pieterjan van Dongen, legt op dat moment de laatste hand aan allerlei aanpassingen die het jaar ervoor al gepland waren, maar waar het nooit van was gekomen. Verder gaan mee Henri Boetzkes, als schipper, zijn zoon Ronald, Huub van de Moosdijk en ik. HET TOCHTPLAN

We wegen twee bestemmingen tegen elkaar af. Richting Waddeneilanden of Scheveningen. De weersverwachting geeft een hoog boven de Noordzee, en NO 3 tot 4. Dit hoog trekt langzaam noordwaarts en wordt gevolgd door een storing, die op dat moment nog ergens boven Frankrijk ligt. Volgens de berichten wordt deze storing zondagmiddag boven Nederland verwacht, gevolgd door een ZWstroming. Met deze berichten wordt een tocht noord-oost uitgesloten. We gaan dus richting Scheveningen. Dan:

gaan we via Den Helder of door het Noordzeekanaal. Het Markermeer en het IJsselmeer zijn prima bezeild: dus via Den Helder. Bij Den Oever begint de ebstroom morgen rond 7 uur. Tot 10 uur hebben we de tijd om de sluis te passeren en tot buiten het Marsdiep de stroom mee te hebben. De sluis bij Enkhuizen draait 24 uur, dus die kan geen problemen opleveren. Voor we vertrekken genieten we eerst nog van een heerlijke macaronimaaltijd en rond 20 uur vertrekken we. Samen met Henri zal ik de hondenwacht draaien. Dus tot middernacht kunnen we ons wat ontspannen, we lezen wat. Het Markermeer is verraderlijk. Met windkracht 4, uitschieters naar 5 en hoog aan de wind varend is het daar erger dan op de Noordzee. Ik wordt katterig. Rond 23.00 uur kijk ik eens buiten, maar daar is het niet veel beter. De boot dreigt regelmatig uit het roer te lopen. Er wordt een rif gezet, zodat het verblijf iets comfortabeler wordt. We zien Enkhuizen liggen, en na enig zoekwerk vinden we de toegang naar de sluis. Tien minuten later zijn we er al door. Wisseling van de wacht. Iedereen

voelt zich weer goed. Als we het Krabbersgat voorbij zijn kunnen we halve wind varen en wordt het grootzeil bijgezet. Het gevolg is dat we te vroeg bij de sluis in de Afsluitdijk zijn en we gaan ruim een uur heerlijk slapen. De verwachting is nog steeds N-NO, kracht 3-4, later 5, met over ongeveer 24 uur een onweersfront-passage en ruimende wind naar ZW 3-4. In werkelijkheid staat er O 3. Prima om naar Scheveningen te varen. De wind zet jammer genoeg niet echt door, maar met de stroom mee door het Marsdiep maken we toch een redelijke snelheid over de grond. Met koffie, wat snaaiwerk onder bereik en een goede sfeer is het leven op zee zo slecht nog niet. Om 12 uur komt IJmuiden in zicht. De verwachte 2 Bf toename is gewijzigd in 2 Bf afname. Hoe komt dit nu? Hoge druk trekt naar het noorden weg en het onweersfront wordt steeds vroeger verwacht. De barometer zakt met twee tot drie mbar per uur. Onze enige verklaring is zeewindeffecten boven land, die de oostenwind bijna doodslaan en het restant een steeds meer zuidelijke component

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

door Haye van der Werf

EEUWIGE ROEM

geven. De zon brandt overweldigend. De stroom komt tegen te staan. Dit is een moment om lekker te gaan rusten. Een uur of drie later wordt ik wakker en buiten kijkend zie ik IJmuiden al. Hoe gaan we verder? Toch Scheveningen? Ons doel is om tussen 19.00 en 21.00 uur vis te eten in het beste visrestaurant van Europa. Uit de bakskist halen we de halfwinder en vervangen de fok. Het wordt echter bladstil en er zit niets anders op dan de stalen genua bij te zetten. De motor aan komt goed van pas want de accu’s zijn bijna leeg. Na enige tijd blijkt dat alleen de startaccu bijlaadt. Het relais dat de startaccu parallel moet schakelen aan de andere accu’s laat het afweten. Ik zoek een noodoplossing en overbrug het relais. TOUR DE FRANCE

Om bezig te blijven speel ik nog wat met de zeilen, maar uiteindelijk ga ik

van thuiskomst willen we uiterlijk om 9.00 uur ‘s morgens daar zijn. Het bliksemt in het binnenland en tot ver uit de kust horen we nog de muziek van de boulevard. TERUG

Buitengaats is er toch nog een beetje wind. Met een schijnbare windhoek van 60 graden geeft dat een leuke voortgang. Met de wind NO maken we een slag de zee op. Voor Henri en mij begint de wacht om 04.00 uur. Half vier wordt ik wakker van mensen op het dek. Ik voel dat de boot snel loopt en kijk uit het raam. Het lijkt IJmuiden wel. De wacht aan dek bevestigt dat en vertelt dat het een prachtige zeilnacht is geweest. Jammer, dat heb ik gemist. Zelfs de vuurtoren van Den Helder is zichtbaar en ik stel nog even voor om daar naar toe te gaan. Maar gezien de tijd en de kans op ruimende wind is dat toch niet haalbaar. Bovendien neemt de bewolking snel toe, het weer gaat echt veranderen. De wind is O geworden. Er is veel scheepvaart voor de haveningang, dus we starten de motor en bergen de zeilen. We zijn nauwelijks binnen de pieren of de wind draait naar Z met een snelheid van 26 knopen. In ieder geval is met deze wind het Noordzeekanaal bezeild. HAVENDIENST

op de automaat verder en lees ik wat. Komt het van het lezen of van het bier? Ik weet het niet, maar ik val als een blok in slaap. Om 20.30 uur liggen we in de volle haven van Scheveningen. Met mijn gedachten nog bij de vis zitten we in korte tijd aan een heerlijke nasi-maaltijd. De vis hebben we niet meer gezien. In de haven is het gezellig. Het is een zwoele zomeravond met veel muziek en flanerende mensen. We strekken nog even de benen en bewonderen de complete vloot van de Tour de France a la Voile. Om 23.00 uur willen we terug zijn om het weerbericht af te luisteren. De voorspelling is NO 2-3. In de loop van zondag ruimend naar ZW 3-4, later 5. De bekende bloemkolen hangen reeds boven het binnenland. Ongeacht de windstilte vertrekken we rond 24.00 uur met de stroom mee richting IJmuiden. In verband met een redelijke tijd

PZV ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

Ik kon me moeilijk oriënteren in het donker binnen de pieren. Later bleek dat een aantal vissers met felle witte lichten op de pier zaten te vissen. Ze wandelen dan met de lamp in de hand. In de ochtendschemering passeren we de sluis. De wind neemt sterk af en de regen valt met bakken uit de hemel. We liggen een paar uur voor op ons schema, dus hijsen we de zeilen. De snelheid loopt terug tot minder dan 1 1/2 knoop. Het is doodstil. Een echte zondagochtendsfeer. Om toch zoveel mogelijk van het beetje wind te profiteren zeilen we langs de noordelijke wal. Als we dichter bij Amsterdam komen wordt de stilte verstoord door een house-party. Het is werkelijk over mijlen afstand te horen. Toch is het al na zeven uur ‘s morgens. Ik dacht even aan de feesten in onze eigen jeugd met als uiterste tijd 12.00 uur ‘s nachts. Er komt een motorbootje ons tegem-

oet. We gaan naar de correcte wal, maar het motorbootje doet hetzelfde, dus we blijven op ramkoers liggen. Het blijkt de havendienst te zijn. Ze hadden op de radar gezien dat we verkeerde wal aanhielden en dat is te allen tijde ten strengste verboden. Er komt iemand aan boord om rapport op te maken. Dat is schrikken. Normaal is de boete Fl. 400.-, maar we komen er af met een waarschuwing en een gratis registratie in het zwartboek van het havenkantoor. We starten de motor en onder zwaailichtbegeleiding worden naar de juiste oever gedirigeerd, waar de ambtenaar weer van boord stapt. Door het motorlawaai is intussen iedereen wakker. We maken een ontbijt klaar en naderen zo Amsterdam en de Oranjesluizen. Intussen is ook het weer wat opgeknapt. We krijgen perfecte wind. De X-332 loopt onder vol tuig snel en hoog aan de wind. We varen in het gebied waar Pieterjan elke woensdagavond met de vereniging wedstrijden zeilt. Ab krijgt concurrentie. Aan het begin van de middag lopen we Muiderzand binnen. We maken schoon schip en besluiten de tocht met een maaltijd. Voor mij was het een zeer geslaagd weekend en bij een volgende gelegenheid ga ik graag weer mee.

COLOFON

Zeezeilen is het verenigingsblad van de Zeezeilvereniging van Philipsmedewerkers PZV, en verschijnt 4x per jaar.

BESTUUR

Ab Pasman, voorzitter Vondelstraat 25 5691 XA Son tel 0499-472825 Wim Laauwen, secretaris Eifellaan 8 5691 JW Son tel 0499-472135 Martin Droogh, penningmeester Stationsstraat 62 5461 JW Veghel tel 0413-352929

COMMISSIES

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN Harry van Leeuwe, voorz. RAMSGATE TOCHT Lidia Roesink Arie van der Padt, penn.m. Henri Boetzkes Paul van der Kamp ZOMERACTIVITEITEN Geert van der Putten Lourens Penning EINDEJAARSWEEKEND Horst Rudolph

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN Yvonne Verschure, voorz. Dick Nieuwenhuijsen, penn.m. Yvonne Laauwen Reino Nauta Peter Slikkerveer Koos de Laat Adrian Snoodijk girorekening 2939005 t.n.v. PZV Opleidingen te Eindhoven

girorekening 4103394 t.n.v. PZV Activiteiten te Roosendaal

Yvonne Verschure, winteractiviteiten Rozemarijnstraat 26 4461 BZ Goes tel 0113-250411

het lidmaatschap:

Harry van Leeuwe, zomeractiviteiten Wal 10 5501 HK Veldhoven tel 040-2544738

Peter Veger Prins Hendriklaan 18 5684 GP Best tel 0499-373994 e-mail: veger@iaehv.nl

Docus Heringa, Zeezeilen Acacialaan 10 3911 GD Rhenen tel 0317-615751

giro rekening 3222325 t.n.v. PZV Contributie te Best

Indra Rooijens Bert Willem Kok Pepijn Rooijens Margreet Kok

E-MAIL REFLECTOR:

giro rekening 5116862 t.n.v. PZV Zeezeilen te Eindhoven

girorekening 1621722 t.n.v. PZV te Veghel

LEDENADMINISTRATIE en informatie over

pzv@dataman.nl Het medium voor directe berichtgeving naar alle aangesloten PZV-leden. Aanmelden d.m.v. e-mail met inhoud “subscribe” aan pzv-request@dataman.nl geen subject, geen ondertekening REDACTIE ZEEZEILEN

Docus Heringa, voorz Willy Delissen, penn.m. Marijke Laauwen Arend Jan Klinkhamer Louis Richard VORMGEVING:

klinkhamer.en.roesink@ieee.org

BETALINGEN

Contributies en betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen moeten worden gedaan aan de respectieve rekeningnummers. Gelieve bij betalingen steeds de aard van de betaling te vermelden. Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden. De redactie van Zeezeilen verstrekt advertentietarieven op aanvraag. WIJZIGINGEN ADRES OF BOOT

Zijn er wijzigingen in Uw adres of in de gegevens van Uw boot, geeft U die dan door aan de ledenadministratie. Deze gegevens worden dan ook in de Monsterrol in dit blad opgenomen.

PZ V ZEEZEILEN 4 - DECEMBER 1999

Watersport & Beroepsvaart

zeekaarten - boeken - instrumenten veiligheidsmiddelen - reparaties - keuringen A-agent: Nederlandse Hydrografische Dienst British Admiralty Prins Hendrikkade 176/50 (bij IJtunnel), 1011 TC Amsterdam Tel 020-427 77 27, fax 020-427 95 66 ma t/m vr 09.00-17.00 uur, za 10.00-16.00 uur van 1 april tot 1 oktober: do 09.00-20.00 uur