BASQUEZINEMA 2019 www.epe-apv.com | info@epe-apv.com | facebook & twitter
Estreinaldiak Films / Pelikulak
5 6
1. El Hoyo 2. El increíble finde menguante 3. La trinchera infinita 4. Padre no hay más que uno 5. Ventajas de viajar en tren 6. Soinujolearen semea 7. 70 Binladens
Documentaries / Documentalak 20 8. BD13 [Bihar Dok 13] 9. Glittering misfits 10. Las letras de Jordi 11 Lurralde hotzak 12. Meseta 13. Muga deitzen da pausoa
Produkzioan Films / Pelikulak
32 32
14. Akelarre 15. El Santa Isabel 16. Hil kanpaiak 17. Lur & Amets 18. Mi abuelo (O meu avó) 19. Nora 20. Upon entry 21. 918 gau
Documentaries / Documentalak 41 20. Amores trashumantes 21. Averiguaciones sobre una mujer ausente 22. My way out 23. 2 urte 4 hilabete
index Film laburrak 1. Khuruf 2. Laatash 3. Makun (no llores) 4. No es coma 5. Ártiko 6. El infierno 7. Labo 8. Leyenda dorada 9. Lursaguak (escenas de vida) 10. Mateoren ama 11. Medvedek
46
51 Film Commissions 58 Zinemaldiak
Estreinaldiak | Feature films
6 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
El Hoyo CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua EL HOYO/ THE PLATFORM 94 min. / color / 2019
Production design and costume Produkzio eta jantzi diseinua AZEGIÑE URIGOITIA
Cast Aktoreak IVÁN MASSAGUÉ, ANTONIA SAN JUAN, ZORION EGUILEOR, EMILIO BUALE ALEXANDRA MASANGKAY
Edition Muntaketa HARITZ ZUBILLAGA, ELENA RUIZ
Direction Zuzendaritza GALDER GAZTELU - URRUTIA Screenplay Gidoia DAVID DESOLA, PEDRO RIVERO SOBRE UN ARGUMENTO DE DAVID DESOLA / BASED ON THE PLOT BY DAVID DESOLA Production Produkzioa CARLOS JUÁREZ Coproduction Koprodukzioa DAVID MATAMOROS, ÁNGELES HERNÁNDEZ Executive Production Produkzio Exekutiboa RAQUEL PEREA, CARLOS JUÁREZ
Sound Soinua JOSHUA DURÁN Music Musika ARANZAZU CALLEJA A production by Produkzio-etxea BASQUE FILMS Co-produced by Koprodukzioa MR MIYAGI FILMS, PLATAFORMA LA PELÍCULA AIE With the participation of TVE, ETB -en partaidetzarekin With the support from ICAA, Gobierno Vasco -en laguntzarekin
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza JON D. DOMÍNGUEZ
BASQUE FILMS www.basquefilms.com info@basquefilms.com
SYNOPSIS SINOPSIA Two people per level. An unknown number of levels. One platform with food for them all. Are you one of those people who think too much when they´re at the top? Or are you one of the ones who has no guts when they´re at the bottom?. Find out too late and you won´t get out of the pit alive. Bi pertsona maila bakoitzan. Maila kopuru ezezaguna. Plataforma bakarra haientzako janariarekin. Gehiegi pentzatzen duzu gohian zaudenean? Edo behean zaudenean bihotzik ez duzu? Beranduagi jabetzen bazara, zulotik ez zara bizirik aterako.
LINKS ESTEKAK @ElHoyoLaPeli facebook.com/elhoyomovie @elhoyolapelícula
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 7
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Galder Gaztelu - Urrutia
THE PLATFORM is a project which intends, through a very simple metaphor, to confront the audience with the dimensions and limits of solidarity. We generally react showing our most sincere support to any tragedy victims, which might translate into effective support or not, but we tend to forget to take our day to day responsibility for the building of a more balanced and fair world. This comes out each time we live a collective crisis situation, as the one which has recently been ravaging our society. We don’t feel it is convenient to extend ourselves in a speech about our social behaviour beyond what the plot itself reflects, but it does look a proven fact that when we fall into the “pit”, whatever the cause may be, we lose any perspective of what surrounds us and we go by our most immediate necessities. THE PLATFORM establishes these necessities at the most elementary level, food as a good for survival, and lays out a simple simile for the different ways of confronting it: a construction similar to a prison in which each person gets what the one in the immediate higher level has left, and at the same time leaves leftovers to the ones on the lower level. We could expand this allegory to the level we want: families, social classes, wealthy countries and poor countries… Doesn´t matter, because the possibility of common survival depends in all cases on creating sustainable relationships.
EL HOYO filmaren intentzioa, metafora oso sinplearen bidez, ikusleak elkartasunaren dimentsioen eta mugen aurrean jartzea da. Orokorrean, zorigaitz baten ondorioz kaltetua izan den edonori aurkezten diogu gure bermea, horixe bera euskarri eraginkorra izan ala ez. Hala ere, badugu mundu zuzen eta orekatuagoa sortzeko dugun eguneroko erantzukizuna ahazteko joera. Eta agerian gelditzen da talde krisi egoerei aurre egiten diogun bakoitzean, azkenaldian gure gizarteak bizi duenaren modukoa. Ez dugu uste gure giza joerari buruz luze hitz egitea aproposa denik, ez argudioak islatzen duenaz haratago gutxienez. Baina jada agerian gelditu da “zuloan” erortzen garenean, dena delakoagatik, gure inguruan dugunaren ikuspegia galtzen dugula eta oinarrizko beharrek gidatzen gaituztela. “EL HOYO” filmak behar horiek era oinarrizkoan ezartzen ditu; esaterako, janaria bizirik jarraitzeko baliabide gisa. Halaber, aurre egiteko era ezberdinen artean konparazio erraza aurkezten du: espetxe antzeko baten eraikuntza, non bakoitzak goiko mailan dagoenak utzitakoa jasotzen duen eta, aldi berean, soberan duena azpiko mailan dagoenari uzten dion. Alegoria horren eskailera hori edozer mailara eraman dezakegu: familiak, gizarte-mailak, herrialde aberats eta txiroak… Berdin dio, bizirik jarraitzeko aukera harreman jasangarrien menpe baitago.
8 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
El increíble finde menguante CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua The incredible shrinking wknd / Asteburu jaitsiz sinestezina 93 min. / color / 2019 Cast Aktoreak IRIA DEL RÍO ADAM QUINTERO NADIA DE SANTIAGO
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza Tânia da Fonseca Edition Muntaketa Miguel A. Trudu Sound Soinua Roberto Fernández
Direction Zuzendaritza JON MIKEL CABALLERO
A production by Produkzio-etxea MONTREUX ENTERTAINMENT TREPAMUROS PRODUCCIONES
Screenplay Gidoia JON MIKEL CABALLERO Executive Production Produkzio Exekutiboa Belén Estevas-Guilmain Pedro de la Escalera Jon Mikel Caballero
With the participation of GOBIERNO DE NAVARRAren partaidetzarekin
SYNOPSIS SINOPSIA Alba is ready to enjoy a weekend in a cottage with her friends. But the events start looping again and again. Although something is different, each repetition lasts one hour less than the previous one. It is not infinite, but a countdown. What will happen to Alba when the time runs out? Alba prest dago asteburuetan gozatzeko bere etxeko lagunekin. Baina gertakariak behin eta berriz hasten dira. Zerbait ezberdina den arren, errepikapen bakoitza aurrekoarekin baino ordu bat gutxiago irauten du. Ez da infinitua, atzerako kontaketa baizik. Zer gertatuko zaio Alba ordua amaitzean?
LINKS ESTEKAK facebook.com/findemenguante @findemenguante youtu.be/5qXS35s97dU www.findemenguante.com
TREPAMUROS PRODUCCIONES www.trepamuros.es contacto@trepamuros.es
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 9
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Jon Mikel Caballero
When the turning 30 crisis arrives, it does it unexpectedly but forcefully. You feel that plans, responsibilities, and big decisions do not longer have an infinite deadline to be fulfilled as it seemed in your 20s. It is then that you, as a director, wonder how you can possibly reflect that feeling cinematographically. The answer came to me as a film of temporal loops. With a new turn, however: what seems a never-ending reiteration, is actually not; it is in fact a countdown with which we have to learn to deal with. This is why I wanted to tell this generational story, so local and so up-to-date. I wanted to look at ourselves in the mirror as a generation, avoiding ornaments and myths. At the same time, there was a need to be innovative regarding the obvious examples of temporal loops in movies. That’s why we ventured reformulating the usual rules: the loops would last one hour less each time, we added character´s death, the remaining of physical consequences as wounds, scars, hangovers... What travels with you, stays with you. It’s really complicated for our generation to enter the labour market, and the new generation of directors I belong to is not exception. There was the possibility of waiting, writing commercial scripts waiting for the green light. But if what we wanted to show was the waking up from lethargy and the start of a new stage of life, the way of doing this movie had to go accordingly. This is how “The incredible shrinking weekend” originated.
Hogeita hamarreko hamarkadaren krisia era ustekabean baina sendoan heltzen da. Hogeiko hamarkadan ez bezala, planek, erantzukizunek eta erabaki garrantzitsuek ez dute epe mugagabea. Orduan, zuzendari bezala, zeure buruari galdetzen diozu: nola adieraz dezakezu sentsazio hori zinematografikoki? Erantzuna heldu zitzaidan: denbora bukleen filma. Baina bira berri batekin, hori bai: etengabe errepikatzen dela ematen du, baina ez da hala; izan ere, kudeatzen ikasi behar den atzerako kontaketa da. Horregatik guztiagatik kontatu nahi izan nuen belaunaldien arteko istorio hau, hain hemengoa eta hain gaur egungoa. Ispiluaren aurrean belaunaldi gisa agertzea nahi nuen, apaindurarik eta mitorik gabe. Aldi berean, beharrezkoa zen denbora bukleen filmetan agerikoak diren erreferenteei dagozkien formulak ez errepikatzea. Horregatik ausartu ginen arau ohikoak berradieraztera: errepikapenak jaso ahala, ordu bat gutxiago iraungo zuten; pertsonaiaren mortaltasuna eta zauriak, markak eta ajeak bezalako ondorio fisikoak gehitzen ditugu. Zurekin bidaiatzen duen hori zurekin geldituko da. Gure belaunaldiak gorriak ikusi behar ditu lan munduan sartzeko, eta ezagutzen ditudan belaunaldi berriko zuzendariak ez ziren gutxiago izango. Itxaron genezakeen, asmo ekonomikoak baino ez zituzten gidoiak idaztea egun batean argi berdea pizten den arte. Baina letargiatik esnaera eta bizitzako kapitulu berriaren irekiera kontatu nahi bagenituen, filma grabatzeko era horrekin bat etorri behar zen. Horrela jaio zen ‘El increíble finde menguante’.
10 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
La trinchera infinita CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Edition Muntaketa LAURENT DUFRECHE RAUL LOPEZ
Title Izenburua THE ENDLESS TRENCH / LA TRINCHERA INFINITA 145 min. / color / 2019
Art Direction Arte Zuzendaritza GIGIA PELLEGRINI MIKEL SERRANO
Cast Aktoreak ANTONIO DE LA TORRE BELÉN CUESTA
Sound Soinua XANTI SALVADOR
Direction Zuzendaritza AITOR ARREGI JON GARAÑO JOSE MARI GOENAGA
A production by Produkzio-etxea IRUSOIN, MORIARTI PRODUKZIOAK, LA CLAQUETA PC, TRINCHERA FILM AIE, MANNY FILMS
Screenplay Gidoia LUISO BERDEJO Jose Mari GOENAGA Executive Production Produkzio Exekutiboa IRUSOIN, MORIARTI PRODUKZIOAK, LA CLAQUETA PC, TRINCHERA FILM AIE MANNY FILMS Direction of Photography Argazki Zuzendaritza JAVIERI AGIRRE ARAUSO
With the participation of TVE, ETB, CANAL SURen partaidetzarekin With the support from GOBIERNO VASCO, ICAA, JUNTA DE ANDALUCIA, DIPUTACIÓN DE GIPUZKOA -en laguntzarekin
IRUSOIN berzosa@irusoin.com
SYNOPSIS SINOPSIA Spain, July 1936. Higinio Blanco, a man who, out of fear of reprisals, shuts himself up in his house, never suspecting that he won’t come out again until 1969, 33 years later. 1936. Espainiako Gerra Zibila hasi da. Errepresalien beldur denez, Higinio Blanco etxean eraikitako gordelekuan ezkutatzen da. Higinio 1937ko martxoaren 23an babestu zen “lubaki” horretan. Baina ez zuen askatasuna lortu 1969ko apirilaren 1era arte. Hogeita hamabi urte beranduago.
LINKS ESTEKAK @latrincherafilm
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 11
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Aitor Arregi, Jon Garaño & Jose Mari Goenaga
This is a tale about fear in an allegorical and metaphorical way. A prevailing topic: fear to take the initiative, to split up, to get out of the closet, to leave your job...Fear to be exposed,to step out your doorstep, and shout “here I am!”. Fear as a metaphor for those who had and have to live in hiding, maybe not physically, but psychologically... A kind of fear that doesn’t ease off over the years, as it gets so deeply into oneself that becomes part of you, paralysing you completely.
Beldurra era alegoriko eta metaforikoan jorratzen duen kontaketa da hau. Indarrean den gaia: banantzeko pausoa emateko beldurra, armairutik ateratzeko beldurra, lana uzteko beldurra… Norbaitek aurkitzeko beldurra, etxeko atalasea gurutzatzeko eta “hemen nago!” oihukatzeko beldurra. Beldurra metafora gisa, ezkutatuta bizi behar izan zuten eta behar dutenen metafora; agian ez fisikoki, baina bai psikologikoki… Urteekin leuntzen ez den beldurra, barneraino sartzen baita eta zure izaeraren parte bilakatzen da, zeharo geldiarazi arte..
12 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
Padre no hay más que uno CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua PADRE NO HAY MÁS QUE UNO 95 min. / color / 2019 Cast Aktoreak SANTIAGO SEGURA, TONI ACOSTA, SILVIA ABRIL, LEO HARLEM Direction Zuzendaritza SANTIAGO SEGURA Screenplay Gidoia MARTA GONZÁLEZ DE VEGA SANTIAGO SEGURA Executive Production Produkzio Exekutiboa MARÍA LUISA GUTIÉRREZ
Edition Muntaketa Fran Amaro Art Direction Arte Zuzendaritza SONIA NOLLA Sound Soinua Lucia Loiseau, Fabio Huete A production by Produkzio-etxea BOWFINGER INTERNATIONAL PICTURES., SONY PICTURES ENTERTAINMENT, IBERIA SPAIN, MAMÁ SE FUE DE VIAJE LA PELÍCULA A.I.E, CINDY TEPERMAN, ATRESMEDIA CINE With the support from ICAA -en laguntzarekin
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza Ángel Iguacel
SYNOPSIS SINOPSIA Javier is what we have named as “bossy-daddy”. This means that without any knowledge about what taking care of the kids and home means, he considers that his overwhelmed wife makes a storm in a teapot. Javier will have to face reality when his wife decides to go on a trip and leave him alone while he tries to manage five kids. This will provoke a chaotic situation at home that will start as a funny situation and end as a completely disaster, but at the same time will give father and children the opportunity to get to know each other and enjoy their company for the first time. Javier “senar-koinatu” bezala bataiatu dugu. Etxearen eta umeen zaintzaz arduratu gabe, jakin badaki zer egin behar den, gainezka dagoen bere emaztea putzu txikian itotzen baita. Javierrek aurre egin beharko dio bere seme-alabekin jo eta ke ibiltzearen errealitateari, bere emazteak bidaia baten abiatzea eta haiekin bakarrik uztea erabakitzen duenean.Etxean sortzen den egoera kaotikoa era komikoan garatuko da hondamendi hutsean amaitu arte; hala ere, aldi berean, lehenbizikoz elkar ezagutzeko eta elkarrekin gozatzeko aukera emango die.
LINKS ESTEKAK youtu.be/itle-bgCbsE
Bowfinger International Pictures exl@bowfinger.es www.bowfinger.es
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 13
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Santiago Segura
In my second comedy after “Torrente”, I wanted to make a movie that the whole family could enjoy, a simple and daily film that my daughters could see within several decades and will make them remember their childhood with a smile, which is what happens to me with “La gran familia” by Fernando Palacios.
Torrenteren sagaren ostean egiten dudan bigarren filma da. Beraz, familia osoak goza zezakeen filma sortu nahi nuen. Film erraza eta kostunbrista, hamarkada batzuen ondoren nire alabek ikus zezaketena, eta beren haurtzaroa gogoraraziko eta irribarrea eragingo ziotena. Hori gertatzen zait Fernando Palaciosen “La gran familia” ikustean.
I have enjoyed shooting this film (although I started with some resentment because of Master Hitchcock’s warning about working with children) fortunately children have shown to have more professionalism, grace and naturalness than some professional actors.
Asko disfrutatu dut film hau grabatzean (erreminarekin hasi bazen ere Hitchcock maisuak haurrekin lan egitearen erronkaz ohartarazi ondoren) eta zorionez erakutsi dute iraganean gurutzatu ditudan aktore batzuek baino profesionaltasun, grazia eta naturaltasun gehiago.
Working again with Toni Acosta, Silvia Abril, Leo Harlem or Anabel Alonso has also made the family atmosphere of the shooting will go beyond the screen.
Toni Acosta, Silvia Abril, Leo Harlem edo Anabel Alonsorekin berriz lan egitean, filmazioko giro familiarra pantailan islatu da.
For the first time I will release a movie in summer, season I do not know but witch excites me precisely for its mystery and ignorance. In short, it’s a pleasure to be able to continue doing things that, until now, I had not done, discovering and experimenting, ... the wonder of cinema and life. Of course, within comedy, I still think that without a sense of humor, laughter and smiles, we would be even worse than we are.
Film bat udan estreinatzen dudan lehen aldia da. Ez ditut data horiek ondo ezagutzen, baina izan ere inkognita eta misterio horrek poza ematen dit. Azken finean, orain arte egin ez ditudan gauzak egitea plazer hutsa da. Aurkitzen, frogatzen, esperimentatzenjarraitzeko aukera. Zinemako eta bizitzako miraria. Hori bai, beti komediaren markoan, jarraitzen dudalako pentsatzen humorerik, barrerik eta irribarrerik gabe are okerrago egongo ginatekeela.
14 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
Ventajas de viajar en tren CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua ADVANTAGES OF TRAVELING BY TRAIN / TRENEZ BIDAIATZEAREN ABANTAILAK 105 min. / color / 2019 Cast Aktoreak LUIS TOSAR, PILAR CASTRO, ERNESTO ALTERIO, QUIM GUTIERREZ, BELEN CUESTA, MACARENA GARCIA, JAVIER BOTET, JAVIER GODINO, STEPHANIE MAGNIN, GILBERT MELKI, RAMON BAREA, ALBERTO SAN JUAN Direction Zuzendaritza ARITZ MORENO PEREZ Screenplay Gidoia JAVIER GULLON
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza Javier Agirre Erauso Edition Muntaketa RAÚL LÓPEZ Sound Soinua ALAZNE AMEZTOY A production by Produkzio-etxea MORENA FILMS, SEÑOR Y SEÑORA, LOGICAL PICTURES With the support from ICAA, GOBIERNO VASCO -en laguntzarekin
SYNOPSIS SINOPSIA “Would you like me to tell you about my life?” Helga is addressed with this baffling question while travelling by train. This encounter will mark her future. “Nahi duzu nire bizitza kontatzea?” Helgari galdeara harrigarri hau zuzentzen daiote treneko bidai batean zehar. Elkarretaratze honek bere etorkizuna erabakiko du.
LINKS ESTEKAK
Executive Production Produkzio Exekutiboa PILAR BENITO
@VDViajarEnTren facebook.com/ventajasdeviajarentren
SEÑOR Y SEÑORA info@senorysenora.es www.senorysenora.es
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 15
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Aritz Moreno
“Advantages of travelling by train” is a unic project. A frantic, intelligent, intriguing and funny film. It’s an adaptation in the hands of Javier Gullón (Enemy, 2013, Denis Villeneuve) of the XV Premio de Andalucía de Novela winner novel “Ventajas de viajar en tren”, by Antonio Orejudo. I’m aware of the originality of the proposal and of the topics it addresses. They are rare, prickly and very delicate. But it is that, precisely, what motivated me to focus all my efforts into my work on this so special project. When dealing with the adaptation of the novel, we wanted to respect its narrative structure to the maximum, a kind of literary “russian doll”, in which, paraphrasing the author: The account “multiplies and it turns into a sea of stories”, with unfathomable and mysterious characters placed as a “matrioska” in a conspiracy-paranoiac thriller that surfs between genres mindlessly.
“Ventajas de viajar en tren” proiektu berezia da. Istorio arina, bizkorra, intrigazkoa eta dibertigarria da. Javier Gullónek (Enemy, 2013, Denis Villeneuve) egokitu du Antonio Orejudoren “Ventajas de viajar en tren”, XV. Andaluziako Eleberri Saria jaso duen liburua. Jakin badakit originala dela proposamena eta bertan ukitzen diren gaiak. Oso gai ezohikoak, korapilatsuak eta sentiberak dira. Baina horrek motibatu nau nire lana eta esfortzu dena hain proiektu berezianzentratzera. Eleberriaren egokitzapenari heltzean, narratibaren egitura ahal beste errespetatu nahi izan dugu. Izan ere, “panpina errusiar” literarioa baita. Bertan, idazlea parafraseatzen, narrazioa “ugaritzen doa eta istorio ugari sortzen dira”; hortaz, pertsonaia ulergaitz eta misteriotsuak “matrioska” batean bezala kokatzen dira, konspirazioz jositako thriller bat sortuz eta gai batetik bestera lasaitasunez mugituz.
16 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
Soinujolearen semea CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua The accordionist´s son / Soinujolearen semea 95 min. / color / 2019
Edition Muntaketa RAÚL LÓPEZ
Cast Aktoreak AITOR BELTRÁN, IÑAKI RIKARTE, CRISTIAN MERCHAN, BINGEN ELORTZA, ENEKO SAGARDOY, JOSEBA APAOLAZA, MIREIA GABILONDO, FRIDA PALSSON MIREN ARRIETA, LAIA BERNUES, JOSÉ RAMÓN ARGOITIA, JOXEAN BENGOETXEA Direction Zuzendaritza Fernando Bernués Screenplay Gidoia PATXO TELLERÍA Executive Production Produkzio Exekutiboa JOXE PORTELA, ANE ANTOÑANZAS
Art Direction Arte Zuzendaritza PEIO VILLALBA Sound Soinua Pablo Bueno A production by Produkzio-etxea SOINU ABRA AIE, ABRA PROD SL, LA TENTACIÓN PRODUCCIONES SA With the participation of EITB -en partaidetzarekin With the support from DEPARTAMENTO DE CULTURA Y POLÍTICA LINGÜÍSTICA DEL GOBIERNO VASCO, MINISTERIO DE CULTURA Y DEPORTE DEL GOBIERNO DE ESPAÑA, CREA SGR -en laguntzarekin
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza Gonzalo Berridi “Kalo”
SYNOPSIS SINOPSIA Accused of betrayal by his own people, David Imaz was forced to flee the Basque Country in the mid-1970s. Now, despite the happiness he has found in California, he is still haunted by his past and a feeling of guilt that prevents him from living out his last days in peace. David’s childhood friend, Joseba Altuna, flies out to bid his last farewell— and in passing to get some things off his chest. The two haven’t seen each other for many years, but the time has come to face the truth. Daviz Imazek Euskal Herritik alde egin behar izan zuen hirurogeita hamargarren hamarkadan, bere kideek arbuiaturik. Kalifornian zoriontasuna aurkitu duen arren, iraganak eta erru sentimenduak ez dio bere bizitzako azken egunak lasaitasunez pasatzen uzten. Joseba Altuna, umetako laguna, azken agurra ematera doa eta bide batez aspaldiko kontu batzuk argitzera. Urte asko pasa dira azken aldiz elkar ikusi zutenetik. Heldu da egiari aurre egiteko ordua.
LINKS ESTEKAK vimeo.com/329551965
Abra Prod, SL agerrikabeitia@abraprod.com www.abraprod.com
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 17
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Fernando Bernués
I think that more than any other story, “The Accordionist’s Son” (“Soinujolearen semea”) , reflects the tense and complex dynamic that existed in Basque society, politics, culture and everyday life between the mid-twentieth century and the late 1990s. It does so by looking through the still adolescent—and thus radically revealing—eyes of its protagonist, at a turbulent collective past, still half-concealed, which was to be decisive for the fate of generations born in the 1950s (just as the bombing of Guernica and the Civil War were). Rather than taking a historicistic approach, “The Accordionist’s Son” operates at a narrative level, within the framework of of an awkward reunion between two friends after a twenty-five year silence. In what might well be a metaphor for society at large, this may be their last chance to speak of the past and put an end to their silence.
Nire ustez, Soinujolearen semea-k beste edozein istoriok baino hobeto azaltzen du zer-nolako pultsio konplexu eta tirabiratsua izan genuen Euskal Herriko gizartean, politikan, kulturan, bizimoduan eta emozioetan joan den mendearen erdialdetik 90eko hamarkadaren amaierara bitartean. Horretarako, iragan kolektibo ilunera zuzentzen gaitu artean nerabea den protagonistaren begiradak (nerabetasunak dakarren erabateko adierazgarritasunarekin), amarruz eta sekretuz betea dagoen iragan nahasi horretara, alegia. Hain erabakigarria izan dena 50eko hamarkadan jaiotako belaunaldien patuan, hala nola, Gernikako bonbardaketa eta Gerra Zibila. Narrazioari dagokionez, kontakizun «historizista» bat eskaini beharrean, sentimenduetan jartzen du indarra Soinujolearen semea lanak; hain zuzen ere, bi lagunek, hogeita bost urtez elkarren arteko harremana drastikoki etenda izan ondoren, berriz topo egingo duten unean. Iraganaz hitz egiteko eta sozialki metaforikoa izan daitekeen isiltasuna apurtzeko azken aukera izan dezakete aspaldiko lagun min hauek.
18 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
70 Binladens CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua 70 BIG ONES / 70 BINLADENS 100 min. / color / 2019
Edition Muntaketa JOSU MARTÍNEZ Art Direction Arte Zuzendaritza MÓNICA AUSÍN
Cast Aktoreak EMMA SUAREZ NATHALI POZA HUGO SILVA
Sound Soinua XANTI SALVADOR
Direction Zuzendaritza KOLDO SERRA Screenplay Gidoia ASIER GUERRICAETXEBARRIA, JAVIER ECHÁNIZ, JUAN GIL BENGOA Executive Production Produkzio Exekutiboa NAHIKARI IPIÑA CAROLINA BANG Direction of Photography Argazki Zuzendaritza UNAX MENDIA
A production by Produkzio-etxea SETENTA INVISIBLES L.P. AIE SAYAKA PRODUCCIONES POKEEPSIE FILMS LA PANDA PRODUCCIONES With the participation of TVE, ETB, MOVISTAR -en partaidetzarekin With the support from ICAA, BASQUE GOVERNMENT-en laguntzarekin
SAYAKA PRODUCCIONES www.sayaka.es contacta@sayaka.es
SYNOPSIS SINOPSIA Set up as a thriller, where nothing (or almost nothing) is what it seems at the start of the movie, the narrative crescendo is centered around the 24 hours that Raquel, a customer of the bank, has to get a loan of 35,000 euros (or 70 Big Ones). Raquel (Emma Suarez) desesperatua dago. Bere egoera pertsonalak 35.000 euro (“70 binladen” hizkera arruntean) lortu behar izatera eraman du, eta hurrengo 24 orduen barruan izan behar du. Bere azken esperantza bankuan mailegu bat lor tzea da. Baina, eragiketa bukatzeko puntuan daudenean azalduko diren atrakadore biren agerraldiak Raquelen muturreko egoera areagotuko du. Diruarekin alde egin behar du bertatik, kosta ala kosta, eta denborak bere kontra egiten du aurrera.
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 19
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Koldo Serra
When the “70 Big ones” scrip was sent to me, I read it in one go. It had everything I like in a movie of this genre: a robbery, suspense, action, mystery, a countdown, script turns and brilliant dialogues and characters. On top of that, the leads are women, something difficult to see especially in this cinematographic genre.
“70 Binladens” filmaren gidoia jasotzean, etengabe irakurri nuen. Estilo honetako film batean gogoko dudan guztia dauka: lapurreta bat, suspensea, akzioa, misterioa, atzerako kontaketa, gidoi birak, elkarrizketak eta aparteko pertsonaiak. Gainera, protagonistak emakumeak dira; ez da oso ohikoa, batez ere zinematografia-genero honetan.
Far from being a technological robbery thriller, our “70 Big ones” will be more classical, with a more personal staging, esthetic and identity. Daily real life is one of the keys of the movie. Nothing to do with hyper technology, perfect blows, computer experts hacking the system, or guys hanging from ropes in impossible missions. Our robbery takes place in a recognizable local bank office, looking for some realism that makes the story closer to the audience. Both police officers and robbers (two loose cannons) are “real” people, escaping from some purely cinematographic archetypes.
Lapurreta teknologikoaren thrillerrak ez bezala, gure “70 Binladens” klasikoagoak izango dira, propio dugun eszenaratze, estetika eta identitatearekin.Kostunbrismoa filmaren gakoetariko bat da. Hiperteknologiarik gabe, kolpe perfektuekin, sistema “hackeatzera” sartzen diren informatikariak edo ezinezkoak diren misioak lortzeko soketatik zintzilikatzen diren pertsonak. Gure lapurreta auzoko banketxe batean gertatzen da, erraz ezagut daitekeenaeta errealismo kutsu bat duena istorioa hurbilekoa suertatu dakiokeen ikusleari. Poliziak eta lapurrak (bi txorigaldu) “benetako” pertsonak dira, arketipo zinematografikoetatik urrunduz.
“70 Big ones” is a 100% Koldo Serra, it’s the type of movie I´d like to watch as an audience. Moreover, from a personal point of view this is the movie I have enjoyed the most during the creative process, shooting and working with the actors. I shot close to home and something happened, which is unusual in shooting: we shot practically the whole film in chronological order, which was a big help for the actors and for myself.
“70 Binladens” %100 Koldo Serra da, ikusle bezala ikusi nahiko nukeen filma. Gainera, maila pertsonalean, hau da gehien disfrutatu dudan filma prozesu sortzailean, filmazioan eta aktoreekin lan egitean. Etxetik hurbil grabatu dugu eta filmazioetan ez ohikoa den zerbait gertatu da: filma ia osoa orden kronologikoan grabatu dugu, oso lagungarria izan dena bai aktoreentzat bai niretzat.
I fancied a lot working with female leads that give the thriller a new approach, which has generally been - I don´t know why - a traditionally masculine genre.
Banuen emakumezkoen protagonistekin lan egiteko gogoa, thrillerrari ikuspegi berria emateko, genero hori gizonezkoena izan baita orokorrean, ez dakit zergatik.
20 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
BD13 [Bihar Dok 13] CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua BD13 / Bihar Dok 13 74 min. / color / 2019
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza Jon Goitia
Cast Aktoreak CHEN WEI, MARIA TORRECILLA, PAU RULL, JORDI BROSS, MARIANA ZIBARA, JOSE MARI AIZEGA, JUAN MARI ARZAK, JON ECHEVARRÍA, OREKA TX, ENERITZ FURYAK, ANDONI EGAÑA, JOSEBA IRATZOKI, ION LÓPEZ, MIKEL AZPIROZ, ELENA SETIÉN, JOHN BERKHOUT, JABI MORENO, MIKEL CHILLIDA, JOSE LUIS ZUMETA, DELOREAN
Edition Muntaketa Ander Iriarte, Aitor Bereziartua
Direction Zuzendaritza Aitor Bereziartua, Ander Iriarte Screenplay Gidoia Izaskun Arandia, Aitor Bereziartua, Ander Iriarte Executive Production Produkzio Exekutiboa Jose Luis Rubio, Ander Iriarte
Art Direction Arte Zuzendaritza JON GOITIA Sound Soinua Unai Gimenez A production by Produkzio-etxea MIROKUTANA, REC GRABAKETA ESTUDIOA With the participation of EITB, BASQUE CULINARY CENTER, BASQUE TOUR, IZAR FILMS, IRIZAR -en partaidetzarekin With the support from GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA -en laguntzarekin
Associated Production Produkzio Elkartua NEREA LOIOLA, JULEN ROBLES, KIMETZ SUSPERREGI
Mirokutana www.mirokutana.com info@mirokutana.com
SYNOPSIS SINOPSIA At the Basque Culinary Center, 5 young talented students of cuttingedge gastronomy from all over the world will go back to the past to create the menu Bihar dok 13. With five special events, we will discover the movements Gaur, Ez dok amairu and the spiritual father of the BCC, the Basque Nouvelle Cuisine. Mundu guztitik etorritako Basque Culinary Centerreko 5 ikaslek iraganera bidaiatuko dute “Bihar Dok 13” menua sortzeko. Bost ekitaldi berezien bidez Gaur, Ez dok amairu eta BCC-en jatorria izan zen Euskal Sukaldaritza Berria ezagutuko ditugu.
LINKS ESTEKAK vimeo.com/295979985 www.mirokutana.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 21
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Aitor Bereziartua & Ander Iriarte
2016 saw the 50th and 40th anniversaries of the Basque cultural movements GAUR, EZ DOK AMAIRU and THE NEW BASQUE CUISINE. At first we didn’t piece together a connection between the three but with the perspective time gives, we asked ourselves: What happened in the Basque Country between 1967 and 77 that set the foundation for the main Basque cultural references and symbols we have today? There hasn’t been a decade that has defined the modern Basque in contrast with the traditional Basque. When we observe the art work in Basque town squares and institutions, when we sing modern lyrics that sound traditional and when we see what our chefs have achieved we realised that their generation’s legacy is immeasurable. As if we were looking for a mathematical formula, we tried to take these three movements to some basic principles, and in an anthropological exercise, we placed them in the context of the society at that time. That’s when we realised, probably accidentally but not by chance, that the three movements were the amalgam of values of a specific society. We identified some characteristics that placed these movements closer to each other than was expected to start with: Modernisation, team work and the work to revive Basque language.
2016eko urtearen hasieran “Brainstorming” prozesuan ginen murgildurik Mirokutanako kideak. Ariketa horietan izaten diren burutapenen artean, alde batetik EZ DOK AMAIRU eta bestetik GAUR mugimenduen 50. urteurrena ospatzen zela aipatu zen eta beharbada bietako batean sakondu genezakeela otu zitzaigun. Hasiera batean ez genuen elkarren arteko loturarik sortu, baina hamarkada berean euskal sukaldaritza berria ere gauzatu zela ikusteak, galdera bat jarri zuen mahai gainean: Zer pasatu zen 1967-77 hamarkada horretan, gure ikur, leinu eta erreferente kultural nagusien oinarriak sortzeko? Eta galdera horrek beste bat ekartzen zuen... Eta gaur egun zer? Ez da egon hamarkadarik, euskaldun tradizionalaren kontraposizioan, euskaldun modernoa horren garbi definitu duenik. Euskal herriko plaza, eraikuntza eta instituzioetan dauden arte lanetan erreparatzean, betikoak diruditen letra modernoak kantatzean eta gure sukaldariak zer bihurtu diren ikustean, konturatzen zara, utzi zuten ondarea kalkula ezina dela. Formula matematiko baten bila bagina bezala, printzipio basikoetara eramaten saiatu ginen hiru mugimenduak. Une horretan konturatu ginen, seguruenik nahi gabe baina ez kasualitatez, hiru mugimenduak gizarte konkretu bateko baloreen amalgama zirela. Ezaugarri batzuk, zeinek hasiera batean diruditen baina hurbilago kokatzen dituzten hiru mugimenduak: Modernizazioa, talde lana eta Euskararen babesaren aldeko borroka.
22 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Glittering misfits CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua GLITTERING MISFITS 74 min. / color / 2019
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza IBAN DEL CAMPO
Cast Aktoreak DIRTY MARTINI, TIGGER!
Edition Muntaketa Domi Parra, Benito Macías Cantón, Iban del Campo
Direction Zuzendaritza IBAN DEL CAMPO
A production by Produkzio-etxea LIMBUS FILMAK
Screenplay Gidoia IBAN DEL CAMPO Executive Production Produkzio Exekutiboa IBAN DEL CAMPO
LIMBUS FILMAK
SYNOPSIS SINOPSIA Burlesque is the new punk rock according to Dirty Martini and Tigger!. Both artists are the headliners of the new burlesque that has come back to the night clubs and cabarets in New York’s off-off Broadway scene, from where the revival of burlesque as a form of mass popular entertainment is exported to the rest of the world. Dirty Martini-ren eta Tigger-en arabera, burlesquea da gaur egungo punkrocka!. New Yorkeko off-off Broadway unibertsoko underground izar hauen eskutik, performer hauen bizitza publikoa eta pribatua ezagutuko dugu.
Limbus Filmak limbusfilmak@gmail.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 23
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Iban del Campo
I came across burlesque by chance, in the summer of 2008 in New York.I was invited to a performance one night and I was able to enjoy my first burlesque show in the Galapagos hall of Brooklyn. It was fascinating. Burlesque is tricky and very hard to define. It originated at the end of the nineteenth century and it has evolved in different ways, periods and contexts in which it has adopted several names such as vodevil, cabaret, music-hall, and so on. It can also be a sophisticated form of striptease with a retro aftertaste combined with fetish, latex and the 50´s pin-ups naive eroticism. And from the late twentieth century on, it has come back as neo-burlesque precisely in New York, updating all those references to the new post-feminist and LGTB vindications together with a lot of social criticism and political-religious satire. It has got everything. According to art critic Mery Cuesta, “Burlesque is the most absolute spectacle regarding sexual power and moving flesh in movement”. The challenge has been to capture the essence of all this on camera and to bring it to the big screen. One of the satisfactions that this project has given me so far is to get to know, thanks to Dirty Martini, a lot of the performers involved in the come back of the neo-burlesque and to film some of their most representative shows for the movie. Artists such as Tigger!, Julie Atlas Muze, Bunny Love, Jo Boobs, Rose Wood or Mel Frye among others. They are the ones that have made this scene possible and they are renowned for it throughout the world.
Burlesque kasualitatez ezagutu nuen, 2008ko udan New Yorken. Gau batean ikuskizun batera gonbidatu ninduten eta lehen aldiz gozatu nuen burlesque show batez Brooklyneko Galapagos aretoan. Txundituta utzi ninduen. Burlesque irristakorra da eta definitzeko oso zaila, XIX. mende bukaerakoa da eta era ezberdinetan garatu da izen ezberdinak jaso ditzakeen garai eta testuinguruetan: vodevil, cabaret, music-hall... Bestalde, kutsu retroa duen striptease sofistikatua ere izan daiteke, konbinatzen dena 50. hamarkadako pin-upsen fetisch, latex eta erotismo naive horrekin. XX. mende amaieratik, New Yorken berragertu da neo-burlesque gisa, eguneratuz aldarrikapen post-feminista, LGTB, kritika sozial eta satira politiko-erlijioso berrien erreferentziak. Denetarik dauka. Mery Cuesta arte kritikoaren arabera: “burlesquea existitzen den ikuskizunik osoena da botere sexuala eta mugimenduan den mamiari dagokionez”. Horren funtsakamerarekin jasotzea eta pantailan erakustea izan da erronka handiena. Proiektuak orain arte eskaini didan poztasun handienetariko bat izan da, Dirty Martiniri esker, neo-burlesquea berriz agertzean lotura duten performersak ezagutu ahal izan ditudala eta filmerako beren ikuskizun adierazgarrienak filmatu ahal izan ditudala. Artisten artean: Tigger!, Julie Atlas Muze, Bunny Love, Jo Boobs, Rose Wood, Mel Frye... Haiek egin dute eszena hori posible eta horregatik dira ezagunak mundu osoan zehar.
24 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Las letras de Jordi CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Edition Muntaketa VIRGINIA GARCIA DEL PINO
Title Izenburua JORDI´S LETTERS / JORDIREN LETRAK 70 min. / color / 2019
Sound Soinua AMANDA VILLAVIEJA
Direction Zuzendaritza MAIDER FERNANDEZ IRIARTE
A production by Produkzio-etxea SEÑOR Y SEÑORA
Screenplay Gidoia MAIDER FERNANDEZ IRIARTE VIRGINIA GARCÍA DEL PINO Executive Production Produkzio Exekutiboa LEIRE APELLANIZ
SYNOPSIS SINOPSIA Jordi was born 51 years ago with cerebral palsy. Now he feels like he has lost his faith in God. Maider, the film director, is a 28 year old girl who wants to know what does it mean to believe in the intangible. One day, both their paths and their questions cross. What is stronger, the faith in God or the friendship? Jordi duela 51 urte jaio zen garuneko parlesiarekin. Gaur egun, jainkoarenganako fedea galdu duela sentitzen du. Maider, filmaren zuzendaria, ukiezinean sinistearen esanahia jakin nahi duen 28 urteko gazte bat da. Egun batean, beraien bideak eta zalantzak elkartu ziren. Zer da indartsuagoa, Jainkoarenganako fedea edo adiskitedasuna?
LINKS ESTEKAK vimeo.com/315449564
SEÑOR Y SEÑORA info@senorysenora.es www.senorysenora.es
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 25
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Maider Fernández Iriarte
When my grandmother died three years ago, a very strong and deep feeling came to me. I felt a kind of love I had never felt before. A transcendental connection somehow. Something unexplainable that I have never felt since then. From that day on, my perception of life has changed and I think that somehow, I understood the value of spirituality. This event made me think about faith and some people´s way of living. I understood that due to the frantic pace at which we live, it’s difficult to connect with ourselves. I understood that my grandmother´s death made her the most important thing in my life for a few days. Her death made me focus all of my senses on our love. I think the faith experience is something similar. That’s why I have become obsessed with it since then. Cinema is useful for me to get close and get to know the unknown, that otherwise I wouldn’t dare to know. Using the camera as an excuse, I get to know people like Jordi. This contact with Jordi is something that pierces me and that touches me at the deepest level. Through the camera and the relationship we are building, I reach a space of reflection that I can’t get in any other way. When I am filming with Jordi I focus totally on the here and now. It´s a moment of honest conversation that takes place under the shelter of that machine that records. This connection with him prevents me from victimizing him. This way, Jordi becomes a character with the capacity to act, and therefore, with autonomy.
Orain dela hiru urte, nire amama hil zenean, sentimendu gogorra eta sakona jabetu zen nitaz. Ordura arte sentitu izan ez nuen maitasuna sentitu nuen. Nolabaiteko lotura transzendentala. Zerbait ulertezina eta ordutik hona berriz sentitu ez dudana.Egun horretatik, nire bizitzaren hautematea aldatu zen eta, nolabait ere, espiritualtasunaren balioa ulertu nuen. Gertaera horrek bultzatu ninduen fedeari buruz eta zenbait pertsonek bizitzeko duten erari buruz hausnartzera. Ulertu nuen denok dugun erritmo frenetikoa dela bide, zaila dela geure buruarekin konektatzeko aukera izatea. Ulertu nuen nire amamaren heriotzak lortu zuela, egun batzuez, bera bilakatzea nire bizitzako ardatz. Bere heriotzak elkarrekiko genuen maitasunean ardaztu zituen nire zentzu guztiak. Nire ustez, fedearen esperientzia antzeko zerbait da. Eta horregatik sartu zait buruan ordutik hona. Zinema baliogarria zait beste era batera ausartuko ez nintzatekeen ezezagun den hori ezagutzeko eta gerturatzeko. Kameraren bidez, eta kamera aitzakia gisa erabiliz, Jordi bezalako jendea ezagutu dut. Jordirekin izan dudan harreman horrek zeharkatzen nau eta nire barrenekin konektatzen nau. Kamera eta berarekin jorratu dudan harremana direla bide, beste era batera izango ez nukeen hausnarketa gunea lor dezaket. Jordi grabatzen dudanean, hemen eta orain kontzeptuetan kontzentratu naiteke. Grabatzen ari den makina horren menpe dagoen elkarrizketa zintzoa da. Berarekin dudan konexio honi esker, ez dut era biktimistan aurkeztu behar. Hortaz, Jordi jokatzeko eta, beraz, lortzeko gaitasuna duen pertsonaia da. .
26 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Lurralde hotzak CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Direction of Photography Argazki Zuzendaritza IRATXE FRESNEDA
Title Izenburua COLD LANDS / Lurralde Hotzak 66 min. / color / 2019 Cast Aktoreak HELENE MEDINA, LAIDA MEDINA Direction Zuzendaritza IRATXE FRESNEDA
Edition Muntaketa RAUL LÓPEZ Sound Soinua REC, Txelu Medina, Iratxe Fresneda
Screenplay Gidoia IRATXE FRESNEDA
A production by Produkzio-etxea JOSE LUIS MEDINA ARBIDE, PIMPINELLAFILMS
Executive Production Produkzio Exekutiboa TXELU MEDINA IRATXE FRESNEDA
With the participation of EITB, BFA, OTXOA DE BARANDIKA, AZKUE FUNDAZIOA, ZENTROPAren partaidetzarekin
Associated Production Produkzio Elkartua EITB
SYNOPSIS SINOPSIA Cold Lands makes a personal journey through the images and cinema, guided by filmmakers and artist like, Theo Angelopoulos, Bego Vicario, Wim Wenders or Rut Hillarp among others. In this non-fictional road-movie their vision of what cinema is, of what is hidden behind the images, intersects with the world of beekeeping, architecture and the human landscape. LURRALDE HOTZAK barru barrenetatik hasten den bidaia pertsonala da. Begiratzeko modu bat da. Zer gertatzen da, baina, norbere joan-etorriek: Theo Angelopoulos, Bego Vicario, Win Wenders edota Rut Hillarp zinegileen begiekin topo egiten dutenean? Euskal Herrian hasi eta Eskandinabian barrena, lurralde hotzetan barna, norbere lorratzak poema bilakatzen dira. Ez-fikziozko roadmovie honetan, sortzaileen ikuskera, irudien barruan ezkutatzen dena, erlezaintzaren, arkitekturaren eta pertsonen paisaiarekin batera uztartzen da.
LINKS ESTEKAK @lurraldehotzak facebook.com/LurraldeHotzak www.coldlandsfilm.com
Pimpi & Nella films pimpinellafilms@gmail.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 27
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Iratxe Fresneda
Through the words and works of different directors and artists, we journey in the first part through landscapes linked to light and the colour of honey. AragĂłn and Basque Country are part of the itinerary that gradually starts to look northwards from the maritime landscapes to reach as far as Sweden, Germany, Denmark and Iceland guided by artists like Eduardo Chillida, Lars Trier, Bego Vicario, Wim Wenders, Eulalia Abaitua or Rut Hillarp.
Hainbat zuzendari eta artistaren hitzen eta lanen bitartez, argiarekin eta ezti-kolorearekin lotutako paisaietara bidaia egingo dugu formalki eta metaforikoki; Aragoi aldea eta Euskal Herriko itsas-paisaietatik abiatuta iparraldera begira jartzen den ibilbidea hasten da, Alemania, Suedia, Danimarka eta Islandiara helduz. Eduardo Chillida, Lars Trier, Bego Vicario edo Rut Hillarp moduko artisten eskutik Suedia eta Danimarkara heltzeko.
In formal terms, the film works with archive images which interact with contemporary images filmed in search of what is fresh and unexpected in the real world. Inquiring into the connection between the past and the present, everyday reality and fiction, Cold Lands seeks to establish discursive links with the spectators, inviting them to think and simultaneously enjoy the image in a context of reflection and audiovisual play.
Filmak, formaren trataerari dagokiola, artxibozko irudiak lantzen ditu, freskuraren eta errealitatearen ezustekoen bila filmatutako egungo irudiekin aurrez aurre jarrita. Iraganaren eta orainaldiaren arteko loturaz, egunerokotasuna eta fikzioa, Lurralde hotzak filmak ikusleekin lotura diskurtsiboak sortzea du jomuga, pentsatzeko eta aldi berean irudiaz gozatzeko gonbitea nahi du izan, gogoeta dakarren ikus-entzunezko jolasaren testuinguruan.
In attempting to preserve everyday experiences in an unconventional way, far removed from the norms, the film links together cinematographic traditions and cultures, sharing and contrasting visions, playing an anti-documentary game. It breaks with spatial and temporal conventions to sketch and, and keep them united. In short, it aims to match spaces inhabited by the cinema with the territory of fiction and spaces different register.
Egunerokotasunaren bizipenak ez-ohiko moduan gordetzeko ahaleginean, arauetatik urrun, filmak, zinematografiak eta kultura desberdinak uztartu nahi ditu, mundu ikuskerak partekatuz, aurrez aurre jarriz. espazioari eta denborari buruzko zinemagintzaren ohitura zurrunak alboratuz.
28 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Meseta CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Direction of Photography Argazki Zuzendaritza JUAN PALACIOS
Title Izenburua INLAND / MESETA 90 min. / color / 2019 Cast Aktoreak CLEMENTE PÉREZ, JUAN MANUEL SOTO, ANGEL CRESPO, PRUDENCIO DÍEZ, LARA MANÍAS
Edition Muntaketa JUAN PALACIOS Sound Soinua Fatema Abdoolcarim
Direction Zuzendaritza JUAN PALACIOS
A production by Produkzio-etxea DOXA PRODUCCIONES, JABUBA FILMS
Screenplay Gidoia JUAN PALACIOS
With the help of FATEMA ABDOOLCARIM -en laguntzarekin
Executive Production Produkzio Exekutiboa Ainhoa Andraka, Zuri Goikoetxea, Cristina Hergueta
SYNOPSIS SINOPSIA Somewhere in inland Spain, a shepherd dreams of visiting Lake Titicaca, a retired musical duo recall their golden age, two young sisters search for Pokémons without any luck and an old man counts the empty houses of the village in order to fall asleep at night. The characters of this film emerge as geographical features of a territory whose culture and lifestyle appear to be vanishing in time. Through an observational tone and an almost surreal manner, INLAND is configured as a film-map to navigate through the past, the present and the future of the Spanish rural world. En algún lugar de la meseta española un pastor de ovejas sueña con viajar al Titicaca, un dúo musical retirado recuerda su época dorada, dos niñas buscan pokemons sin suerte y un abuelo recuenta las casas vacías del pueblo para quedarse dormido. Los personajes de esta película aparecen como accidentes geográficos de un territorio cuya cultura y estilo de vida parecen desvanecerse en el tiempo. En tono observacional y de costumbrismo casi surrealista MESETA se configura como una película-mapa para navegar por el pasado, presente y futuro del medio rural español.
LINKS ESTEKAK @doxaproduc facebook.com/doxaproducciones vimeo.com/333809578 Doxa Producciones giuseppe.nesma@doxaproducciones.com www.doxaproducciones.com
www.juan-palacios.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 29
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Juan Palacios
The meseta is a place that seems strange to me and attracts me at the same time. It’s a landscape with enormous skies and distant horizons, beyond the picturesque. A western movie, cinematic, ancestral and lonely. One gets smaller here and time seems to pass more slowly, remaining indifferent to the world´s vicissitudes.
Meseta bitxia eta aldi berean oso erakargarria iruditzen zaidan tokia da. Zeru erraldoiez eta pintoreskotik haragoko horizonte urrutiez osatutako paisaia da, mendebaldeko pelikulen antzekoa, zinematikoa, aintzinakoa eta bakartia. Bat txikiagoago egiten da bertan, eta denbora geldiago doala dirudi, munduaren gorabeheren ezaxolekin.
With icy temperatures in winter and a torrid sun in summer, it can seem a hostile and unwelcoming land, but thousands of farmers have lived off it for centuries. A rural culture of traditional knowledge that prevailed until not long ago. However, for some it is now an abstract transit area which they cross at full speed to go from one city to another. For others, it is the origin of the family myth.
Tenperatura hotzekin neguan eta eguzki beroarekin udan aurkako lurralde ez oso erosoa izan daiteke, baina bertan milaka nekazari bizi izan dira mendetan zehar. Duela gutxira arte nagusia izan den nekazarien jakituria tradizionaleko kultura bat. Hala ere, gaur egun batzuentzat beste hiri batera joateko ziztu bizian zeharkatzen duten leku abstraktu bat besterik ez da. Beste batzuentzat familia mitoaren jatorria da.
My grandparents´ village is a meseta village like any other. There, I spent the summers and holidays of my childhood. I lived in a house made of adobe, I slaughtered a pig, I drank water from a well, I caught pigeons from a dovecote and they soaked my genitals with wine in some kind of initiation ritual. Genuine experiences, some of which are illegal nowadays, that belong to a culture and way of life on its way to extinction.
Nire aitona-amonen herria mesetako beste edozein bezalako herri bat da. Bertan pasatu nituen haurtzaroko udak eta oporrak. Adobeko etxe batean bizi izan nintzen, txerri bat hil nuen, ur-potzu batetik edan nuen ura, usategitik usakumeak hartu nituen eta iniziazio erritual baten antzera genitalak ardoarekin buzti zizkidaten. Esperientzia peto-petoak, batzuk legez kanpokoak gaur egun, desagertzear dagoen kultura eta bizi modu baten parte direnak.
30 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Muga deitzen da pausoa CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua Stepping into the Boundary/ Muga Deitzen da Pausoa 79 min. / color / 2019 Cast Aktoreak MIREN TIRAPU
Associated Production Produkzio Elkartua EITB Edition Muntaketa Pello Gutierrez Sound Soinua Luca Rullo
Direction Zuzendaritza MAIDER OLEAGA
A production by Produkzio-etxea IZAR FILMS, REC GRABAKETA ESTUDIOA, GARIZA FILMS
Screenplay Gidoia MAIDER OLEAGA Executive Production Produkzio Exekutiboa Izaskun Arandia, Maider Oleaga, Jose Luis Rubio, Lara Izagirre
SYNOPSIS SINOPSIA Two women will meet at an apartment in San Sebastian, one is alive and she is the filmmaker, the other one is called Elvira Zipitria, and she died in 1982. The filmmaker will find out that Elvira run the first Basque clandestine school in that same apartment, for 30 years, under the harsh Franco dictatorship. She made a huge effort to protect Basque language and culture in different fields. And despite her pioneering work, she is not much known in the Basque Country. The filmmaker, hungry to know more, starts researching to learn about her. Donostiako etxe batean 2 emakume elkartuko dira, bat bizirik dago eta zinemagilea da, bestea 1982an hil zen eta Elvira Zipitria deitzen da. Zinemagileak laster jakingo du: Elvirak euskal eskola klandestinoa sortu zuen bere etxean, 30 urtez eta diktadurapean. Bere garaian izugarrizko lanak hartu zituen arlo ezberdinetan euskara eta euskal kultura babesteko. Halere, ez da ezaguna Euskal Herrian. Zinemagilea, harritua eta jakinminez, ikertzen hasiko da, emakume hori nor izan zen antzemateko. Bilaketa ez da batere erreza izango eta modu ezberdinetako bilaketak jarriko ditu martxan. Hauen artean funtsezkoena filma bera egitea izango delarik.
LINKS ESTEKAK @MugaPausoa facebook.com/MugaDeitzenDaPausoa vimeo.com/255947936 IZAR Films info@izarfilms.com www.izarfilms.com
www.izarfilms.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 31
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Maider Oleaga
If you don’t go through the experience, you will not know. There are many boundaries that need to be crossed. Stepping into the frame is the first one.
Inork ez daki igaro barik. Eta muga asko daude zeharkatzeke zerbait antzeman nahi bada. Enkoadraketa gurutzatzea lehenengo muga litzateke.
The film is an invocation in order to get closer to the now deceased woman that used to live in the house. Because I have no chance of meeting her in the flesh. That’s why I must research, use my imagination, place my body.
Filma bera saiakera bat da hilda dagoen emakume batengana gerturatzeko. Bi emakumeak ez baitira haragitan ezagutuko. Horregatik miatu, azterka egin, irudikatu behar da, gorputza ezarri.
Elvira Zipitria, Ira, was a pioneer in many ways. An extraordinary woman who lived the greater part of the XX century and who had to break many stereotypes in order to defend herself, her Basque language and culture. Daughter of her time, she paved her way amongst multiple contradictions, and remained firmly standing in the underground movement she had to live through. I myself have gone through her lights and shadows, and my own. The aim was not only to understand her story, her fight, what she did, but above all, an attempt to understand what was her internal life experience.
Elvira Zipitria, Ira, emakume aitzindaria da zentzu anitzetan. XX. Mendeko emakume aparta, garaiko moldeak apurtu behar izan zituen euskara eta euskal kultura defendatzeko, bizi irauteko. Guztiok bezala bere garaiko pentsamoldeen menpe, kontraesanen artean egin zuen bidea. Isilean eta ilunpetan, sendo. Bere argi-itzaletan barne murgildu naiz filma egiteko, nireak propioak ere erabiliz, halabeharrez. Bestalde, Iraren ekinak eta borrokak izan ditut bilaketaren ardatz betiere nor izan zen antzemateko, barne bizipena konprenitzeko.
PRODUKZIOAN | in production
Pelikula | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 33
Akelarre CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Title Izenburua AKELARRE 100 min. / color / 2019
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza JAVIER AGIRRE
Basque Country, 1609. The men from the region have gone out to see. Amaia takes part in a party in the woods with other girls from the village. Judge Rostegi, entrusted by the King to purify the region, arrests them and accuses them of witchcraft. He decides to do whatever it takes for them to confess what they know about the akelarre, a magic ceremony in which supposedly the Devil initiates his servants and mates them. Amaia resists to get into the judge´s game at first. Indomitable and astute, she takes control of an increasingly intimate duel at the end of which the Judge himself, victim of his own ghosts, will start fretting about his reasoning...
Cast Aktoreak AMAIA ABERASTURI, ÁLEX BRENDEMÜHL, GARAZI URKIOLA, IRATI SAEZ DE URABAIN, JONE LASPIUR, LOREA IBARRA, YUNE NOGUEIRAS
Art Direction Arte Zuzendaritza MIKEL SERRANO
Direction Zuzendaritza Pablo Agüero
Sound Soinua Josefina Rodríguez
Screenplay Gidoia Pablo Agüero, Katell Guillou
A production by Produkzio-etxea SORGIN FILMS A.I.E. , KOWALSKI FILMS, LAMIA PRODUCCIONES, GARIZA, TITA PRODUCTIONS, LA FIDÈLE
Euskal Herria, 1609. Eskualdeko gizonak itsasora joan dira. Amaiak, herrixkako beste neskekin basoan egindako festa batean parte hartzen du. Rostegi Epaileak, Erregeak eskualdea purifikatzeko ardura emanda, atxilotu eta sorgintzat salatzen ditu. Akelarreari buruz, ustezko Deabruak bere zerbitzariak sarbidatzen dituen eta estaltzen dituen erritu magikoari buruz, dakiten guztia aitor dezaten beharrezkoa egingo duela erabakitzen du. Amaiak epaileari aurre egiten dio, bere jokoan parte hartu aurretik. Hezigaitza eta azkarra, gero eta intimoagoa den dueluaren agintea hartzen du. Honen amaieran, Epaileak berak, bere mamuen biktima, bere arrazoimena zalantzan jarriko du…
Executive Production Produkzio Exekutiboa Koldo Zuazua, Iker Ganuza Associated Production Produkzio Elkartua FRED PREMEL, JOKIN ETCHEVERRIA, NICOLAS AVRUJ 1st Assistant director 1o ayte. Dirección Sara Mazkiaran
Edition Muntaketa Teresa Font
With the participation of EITB-en partaidetzarekin With the support of Gobierno Vasco, Diputación Foral de Gipuzkoa, ICAA, Région NouvelleAquitaine, Région Bretagne, INCAA argentino, San Sebastian Gipuzkoa Film Commission, Bilbao Bizkaia Film Commission, Navarra Film Commission -en laguntzarekin
LINKS ESTEKAK @AkelarreF facebook.com/akelarrefilm
SORGIN FILMS A.I.E. akelarrefilma@gmail.com
34 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Pelikula
El Santa Isabel CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua EL SANTA ISABEL 100 min. / color / 2019 Cast Aktoreak NEREA BARROS, DARÍO GRANDINETTI, AITOR LUNA, LEYRE BERROCAL Direction Zuzendaritza PAULA CONS Screenplay Gidoia PAULA CONS, LUIS MARÍAS Executive Production Produkzio Exekutiboa JUAN DE DIOS SERRANO, EDUARDO CARNEROS, VICTORIA AIZENSTAT Direction of Photography Argazki Zuzendaritza AITOR MANTXOLA
HISTORIAS DEL TÍO LUIS, S.L. luismarias20@gmail.com
Edition Muntaketa JULIA JUANIZ Sound Soinua XABIER AGIRRE A production by Produkzio-etxea AGALLAS FILMS, HISTORIAS DEL TÍO LUIS, S.L., ALEPH MEDIA With the participation of TVE, EITB, TVG -en partaidetzarekin With the support of ICAA, INCA, IBERMEDIA -en laguntzarekin
SYNOPSIS SINOPSIA In 1921, the “Santa Isabel” boat, with 260 immigrants aboard, 98 of them from the Basque Country, sank down in front of the Salvora island. Only three women went to the rescue and saved the life of 50 persons. A heroic gesture they paid heavily form then on. 1921ean, Santa Isabel baporea, Amerikako 260 emigranterekin, hauetako 98 euskaldunak, Salvora uhartearen aurrean hondoratu zen. Hiru emakumek soilik hartzen dute parte erreskatean eta 50 persona salbatzen dituzte. Oso garesti ordainduko duten ekintza heroikoa suertatuko da.
Pelikula | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 35
Hil kanpaiak CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA A skeleton is found buried at the Garizmendi farmhouse. Fermín and Karmen, call their son Néstor, who reports the matter to the authorities. However, when the police turn up, the bones are gone. Suddenly, the bell on the nearby chapel begins to peal. There they find Fermín lying dead, his shotgun by his side. The incident opens old wounds within the family; the couple’s other son, Aitor (Néstor’s twin brother) also died in tragic circumstances. Karmen blames her brother-in-law Estanis for both deaths. She tries to persuade Néstor that they will be next if they don ‘t do something about it.
Title Izenburua Tolling the Knell / Hil kanpaiak 90 min. / color / 2019 Cast Aktoreak ITZIAR ITUÑO, ENEKO SAGARDOY, YON GONZÁLEZ, ASIER HERNÁNDEZ, IÑIGO ARANBURU, JOXEAN BENGOETXEA, DORLETA URRETABIZKAIA Direction Zuzendaritza Imanol Rayo Screenplay Gidoia Joanes Urkixo
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza JAVIER AGIRRE Art Direction Arte Zuzendaritza PEIO VILLALBA Edition Muntaketa Raúl López Sound Soinua Pablo Bueno A production by Produkzio-etxea ABRA PROD, SL, KANPAIAK A.I.E
Executive Production Produkzio Exekutiboa Joxe Portela
Garizmendi baserrian giza hezur batzuk agertzen dira. Zer egin ezean, Fermin eta Karmen senar-emazteek Nestor semeari deitzen diote eta honek, berriz, Ertzaintzari. Baina hauek datozenean hezurrak desagertu dira. Segidan, hil-kanpaiak joka hasten dira auzoko baselizan. Han, Fermin hilda aurkituko dute, eskopeta alboan daukala. Gertaera latz honek familiaren eta ingurukoen garai bateko zauriak irekiko ditu, aspaldi Nestorren anaia bikia ere, Aitor, modu tragikoan hil baitzen. Orduan bezala orain, Karmenek Estanis koinatua erruduntzat jo eta Nestor bultzatuko du horri aurka egitera.
Abra Prod, SL agerrikabeitia@abraprod.com www.abraprod.com
36 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Pelikula
Lur & Amets CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua LUR & AMETS / LUR ETA AMETS 85 min. / color / 2019 Cast Aktoreak PELÍCULA DE ANIMACIÓN Direction Zuzendaritza Imanol Zinkunegi Joseba Ponce Screenplay Gidoia Eneko Olasagasti Carlos Zabala Executive Production Produkzio Exekutiboa Miren Berasategi
Edition Muntaketa Imanol Zinkunegi Joseba Ponce Aitor Etxebeste Sound Soinua IN Grabaketa Estudioa A production by Produkzio-etxea LA EKOIZPENAK AIE
SYNOPSIS SINOPSIA The parents of Lur and Amets have a wedding this weekend and have left the twins at the grandmother’s house to spend the weekend. But thanks to the powers of Andere and his cat Zang-Targ-Claws this weekend will not be ordinary. They will be immersed in a journey and, living bittersweet adventures in different times and centuries, they will travel in time through our history. Lur eta Amets-en gurasoek asteburu honetan ezkontza dute eta bikiak amona Andereren etxean utzi dituzte asteburu pasa. Baina Andereren eta bere katu Baltaxarren boterei esker ez da asteburu arrunta izango. Bidaia batean murgilduko dira, gara eta sasoi desberdinetan abentura gazigozoak bizituz, gure historian zehar bidaiatuko dute.
LINKS ESTEKAK www.loturafilms.eus
LA EKOIZPENAK AIE info@loturafilms.eus www.loturafilms.eus
Pelikula | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 37
Mi abuelo CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Title Izenburua O MEU AVÓ 90 min. / color / 2019
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza CÉLIA BENAVENT
Rosa, a successful designer who lives in a big city, discovers one day that her existence has become meaningless. The sudden death of the grandfather who raised her, and the feeling of not having returned the love of her family, takes her back to the house where she grew up. When she returns to her ancestors´ home Rosa gets into a world full of fantastic creatures made of clay, wild animals and a life in which the rhythm of the seasons and mutual help are the most important thing.
Cast Aktoreak PELÍCULA DE ANIMACIÓN
A production by Produkzio-etxea BASQUE FILMS CARETOS FILMS AIE SARDINHA EN LATA (Portugal)
Rosa, hiri handi batean bizi den diseinatzaile arrakastatsua, egun batean ohartzen da bere existentziak ez duela zentzu askorik. Hezi zuen aitonaren heriotzak eta familiaren maitasun hori itzuli ez izanaren sentsazioak txikitako etxera darama berriz ere. Rosa, bere arbasoen etxera itzultzean, barneratzen da basazko izaki fantastikoen eta animalia basatien munduan, eta bizitza batean non urtaroen erritmoa eta elkarrekiko laguntza beste ezer baino garrantzitsuagoak diren.
Direction Zuzendaritza NUNO BEATO Screenplay Gidoia POSSIDONIO CACHAPA CRISTINA PONS
With the support of ICAA, AGADIC -en laguntzarekin
Executive Production Produkzio Exekutiboa CARLOS JUÁREZ XOSE MANUEL ZAPATA DIOGO CARVALHO
BASQUE FILMS www.basquefilms.com info@basquefilms.com
38 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Pelikula
Nora CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua NORA 90 min. / color / 2019
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza GAIZKA BOURGEAUD
Cast Aktoreak ANE PIKAZA HÉCTOR ALTERIO NAIARA CARMONA
Edition Muntaketa Ibai Elorza
Direction Zuzendaritza Lara Izagirre Screenplay Gidoia Lara Izagirre Executive Production Produkzio Exekutiboa Garazi Elorza Jokin Etchevarria
Art Direction Arte Zuzendaritza IZASKUN URKIJO Sound Soinua Jean Minondo A production by Produkzio-etxea GARIZA FILMS, LA FIDÈLE PRODUCTION
SYNOPSIS SINOPSIA Nora is thirty years old and lives with her grandfather, Nicolás. She writes the horoscope for the local magazine, and takes care of her friend Meri’s children every other day. Her life isn’t going the way she pictured it. Nora wants to be a travel writer. Nora is stuck. An unfortunate event turns into an opportunity for her. The death of his grandfather Nicolás leaves her with a pile of cash and an orange Dyane 6. Nora sets off on a road trip along the Basque coast, traveling aimlessly and with no set purpose, because sometimes you need to get lost to find yourself. Norak hogeita hamar urte dauzka, Aitite Nikolas-ekin bizi da, herriko aldizkarian horoskopoa idazten du eta bere lagun Meriren haurrak zaintzen ditu lantzean baino gehiagotan. Bere bizitza ez da berak imajinatu bezalakoa. Ezbehar bat aukera berri bilakatuko zaio ordea Norari. Aitite Nikolas-en heriotzak billete sorta bat jarriko dio poltsikoan. Bitan pentsatu gabe, bidaia bat abiatuko du Norak. Hala abiatuko du zentzu eta norabide argirik gabeko bidaia bat. Baina, zer egingo du inoiz libre izaterik izan ez duenak? Galdu, azkenean bere burua aurkitu eta zaila suertatzen den hori egiteko: zoriontsu izateko aukera bat hartzea.
LINKS ESTEKAK facebook.com/NoraFilma www.garizafilms.com Gariza Films info@garizafilms.com www.garizafilms.com
Pelikula | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 39
Upon entry CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Title Izenburua UPON ENTRY 90 min. / color / 2019
After a lot of paperwork and numerous interviews, the couple formed by Elena - native to Barcelona - and Diego - born in Caracas - arrives at JFK airport from Spain to get into the United States as immigrants. Believing the process has been completed and approved, they are unpleasantly surprised to find that they have to go through a last unexpected inspection. During the interrogation, the officer in charge of the interview won’t be the only one to reveal information about the couple. They will both feel forced to reveal secrets they had never shared before, risking their entrance in the country and bringing into question the nature of their relationship.
Cast Aktoreak LAIA COSTA ALBERTO AMMANN Direction Zuzendaritza ALEJANDRO ROJAS JUAN SEBASTIAN VASQUEZ Screenplay Gidoia ALEJANDRO ROJAS JUAN SEBASTIAN VASQUEZ
Executive Production Produkzio Exekutiboa CARLOS JUÁREZ CARLES TORRAS A production by Produkzio-etxea BASQUE FILMS ZABRISKIE FILMS UPON ENTRY AIE With the support of GOBIERNO VASCO, MEDIA EUROPA -en laguntzarekin
Izapide eta elkarrizketa askoren ostean, bikote bat ‒Elena, Bartzelonakoa, eta Diego, Caracasen jaioa‒ JFK aireportura heltzen dira Espainiatik, AEBetan immigrante bezala sartzeko. Prozesua bukatua eta onartua zegoelakoan, oso sorpresa ezatsegina aurkitzen dute azken ikuskapen bat jasan behar dutela ikustean. Galdeketan zehar, ofiziala ez da bikoteari buruz informazioa agerian jartzen duen bakarra izango. Orain arte partekatu ez dituzten sekretuak azaltzera behartuta egongo dira, herrialdera sartzeko aukera arriskuan jarriz eta zer nolako harreman mota duten zalantzan jarriz.
BASQUE FILMS www.basquefilms.com info@basquefilms.com
40 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Pelikula
918 gau CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua 918 NIGHTS / 918 GAU 60 min. / color / 2019 Cast Aktoreak ARANTZA SANTESTEBAN
Edition Muntaketa MARIONA SOLÉ Art Direction Arte Zuzendaritza IKER ALVAREZ
Direction Zuzendaritza ARANTZA SANTESTEBAN
Sound Soinua ALAZNE AMEZTOY XABIER ERKIZIA
Screenplay Gidoia ARANTZA SANTESTEBAN
A production by Produkzio-etxea HIRUKI FILMAK, TXINTXUA FILMS S.L.
Executive Production Produkzio Exekutiboa MARIAN LAMEIRO MARIAN FERNANDEZ PASCAL
With the support of GOBIERNO DE NAVARRA, IKUSMIRA BERRIAK -en laguntzarekin
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza MADDI BARBER
HIRUKI FILMAK / TXINTXUA FILMS S.L. txintxua@txintxua.com www.txintxua.com / www.cargocollective.com/hirukifilmak
SYNOPSIS SINOPSIA In the minuscule cell of a police van, a woman that has spent many years in prison told me: to be able to explain what prison is like, you need to have slept in one. Nearly a decade ago, I spent 918 nights in prison. Polizia-furgoi baten gelaxka txikian, kartzelan urte luzeak zeramatzan emakume batek hau esan zidan: kartzela zer den kontatzeko, beharrezkoa da bertan lo egin izana. Duela ia hamarkada bat, 918 gau egin nituen kartzelan.
Dokumentala | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 41
Amores trashumantes CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA It is June in the warm and dry Ribera, in Navarra. Fran, as every year, climbs his sheep to the fresh meadows of the Pyrenees, on the border with France. In September it goes down again. Fran reflects on his loneliness. The welfare of the sheep is above his own needs for human contact. He worries about the future of transhumance. Since this millennia-old lifestyle may be about to disappear, Fran explores new possibilities to continue living in contact with nature. Ekaina da Nafarroako Erribera lehor eta beroan. Fran, urtero bezela, Pirineotako larre freskoetara igo ditu bere ardiak, Frantziako mugatik urbil. Irailean berriz jeitsi ditu. Franek bere bakardadeaz hausnarketa egin du. Ardien ongizatea beste pertsonekin harremantzeko dituen beharren gainetik dago. Trashumantziaren etorkizunak kezkatzen du Fran. Milaurteko bizimodu hau desagertzear dagoenez, Franek, naturarekin loturik bizitzen jarraitzeko, dauzkan aukerak aztertu ditu.
Title Izenburua Nomadic Loves / Aintzineko ardibideak 90 min. / color / 2019
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza David Lopez Fonseca Iban Ayesta Aldanondo
Cast Aktoreak FRANCISCO FUERTES DOMINGO URZAINQUI
Edition Muntaketa JULIA LANCHAS
Direction Zuzendaritza Iban Ayesta Aldanondo Screenplay Gidoia Iban Ayesta Aldanondo
Sound Soinua Luca Rullo A production by Produkzio-etxea EMANA FILMS , SONORA ESTUDIOS
Executive Production Produkzio Exekutiboa Loreto Agirre Miguel Gomez-Tejedor
LINKS ESTEKAK ď„Ş vimeo.com/208690709 vimeo.com/user42354944
Emana Films mgomeztejedor13@gmail.com
42 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Dokumentala
Averiguaciones sobre una mujer ausente CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua Inquiries about an absent woman Emakume absent bati buruzko miaketak 70 min. / color / 2019 Cast Aktoreak CRISTINA EZQUERRA Direction Zuzendaritza Ernesto del Río Screenplay Gidoia Luis Eguiraun, Ernesto del Río Executive Production Produkzio Exekutiboa Mikel Aranburuzabala Associated Production Produkzio Elkartua Benito del Río, Iñaki Goikoetxeta
SENDEJA FILMS S.A. sendejafilms@sarenet.es www.sendejafilms.com
Direction of Photography Argazki Zuzendaritza Guillermo Julián Edition Muntaketa Guillermo Julián Art Direction Arte Zuzendaritza Mikel Aranburuzabala Sound Soinua Xanti Salvador A production by Produkzio-etxea SENDEJA FILMS S.A / CALLE FALSA
SYNOPSIS SINOPSIA In the Havana of the 90s, a man found the job of his life by chance. Now, back in Bilbao, he seeks his travelling companion during that trip that marked the end of their relationship. She must return something very valuable but she seems to have vanished from the face of the Earth. A girl ponders her fate whilst working as a housekeeper in two wealthy upmarket homes, one of which belongs to the missing woman. There is hidden treasure, some scenes depicting class conflict and a novel that must be read through the images of the film. 90eko hamarkadako La Habanan, gizon batek bere bizitzako lanbidea aurkitu zuen kasualitatez. Orain Bilbora itzuli da bidaia hura bizi zuen emakumearen bila, haien arteko harremana bukatzeko oinarria izan zena. Emakumeak berarentzat oso garrantzitsua den zerbait bueltatu behar dio eta badirudi lurrak irentsi duela. Neska batek etorkizunean pentsatzen du jende oso aberatsen bi etxebizitzetan neskame lanetan dihardun bitartean, horietako bat aldendutako emakumearena. Ezkutuko altxor bat dago, gizarte-mailen arteko borrokaren eszena batzuk eta zinemaren irudien bitartez irakurri beharreko eleberri bat
Dokumentala | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 43
My way out CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA Legendary transgender club The Way Out in London has just celebrated its 25th anniversary. We look back at the London trans scene, discovering the club’s impact on the transgender community. The film will cover a Saturday night at the club as we follow owner Vicky Lee as she organises everything, she tells us about the effect that her club has had on the lives of many transgender people. We will also interview Vicky’s wife of 45 years, Leslie, as well as some club regulars who recount how the club has helped them overcome some very traumatic issues: abuse, family and social rejection, health issues (physical and mental) and bullying.
Title Izenburua MY WAY OUT 85 min. / color / 2019 Cast Aktoreak VICKY LEE LESLIE GERI LOVE KAM ANGEL ANDIE WATKISS Direction Zuzendaritza Izaskun Arandia
Screenplay Gidoia Izaskun Arandia Edition Muntaketa DEMETRIO ELORZ Sound Soinua Maitane Carballo A production by Produkzio-etxea IZAR FILMS, REC GRABAKETA ESTUDIOA
My Way Out trans dantzaleku ospetsuak 25 urte bete ditu. Londreseko trans eszenaren atzera begirada egingo dugu dantzalekuak komunitate honetan izan duen eragina aztertuz. Filma larunbat gau batean garatzen da dantzalekuan. Vicky Lee jabea jarraituko dugu, dena antolatzen duen bitartean dantzalekuak pertsona trans askoren bizitzetan izan duen eragina azalduko digularik. Bere 45 urtetako emaztea Leslie eta dantzalekuko ohiko bezero batzuk ere ezagutuko ditugu. Dantzalekuak beraiek sufritutako hainbat arazo traumatiko (gizarte eta familia errefusa eta osasun arazoak -fisiko eta mentalak) gainditzen nola lagundu dien azalduko digute.
LINKS ESTEKAK @MyWayOutFilm facebook.com/mywayoutfilm
IZAR Films info@izarfilms.com www.izarfilms.com
44 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Dokumentala
2 urte 4 hilabete CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua 2 Years 4 Months / 2 Urte 4 Hilabete 80 min. / color / 2019
Executive Production Produkzio Exekutiboa Izaskun Arandia Gaizka Aranguren
Cast Aktoreak IÑIGO BALBAS JAXINTO GOMEZ JUAN KRUZ LAKASTA GAIZKA ARANGUREN TONINO CAROTONE FERNANDO MENDIOLA
Edition Muntaketa Amaia Merino
Direction Zuzendaritza LANDER GARRO Screenplay Gidoia LANDER GARRO
Sound Soinua Maitane Carballo A production by Produkzio-etxea IZAR FILMS, LABRIT MULTIMEDIA
SYNOPSIS SINOPSIA A prisoner, years after leaving the Pamplona prison, returns to his cell. That day the prison building will be demolished. He should be happy, but instead he starts crying. The prisoner spent 2 years and 4 months of his life in that cell because he was a draft dodger. The director conducts a political, social and intimate research on the 90s movement against compulsory military service in Spain. He will speak to this draft dodger and some others: all of them were prisoners, and although all of them subsequently have led successful lives, they still have insubordinate personalities. Preso bat, Iruñeko kartzela utzi eta hainbat urte geroago, bere ziegara itzultzen da kartzela betiko eraitsia izango den egunean. Pozik behar luke, baina presoa, ziegan dagoela, negarrez hasi da. Bertan eman zituen presoak, intsumitu izateagatik, bere bizitzako 2 urte eta 4 hilabete. Zuzendariak, irudi horretatik abiatuta, 90 hamarraldiko derrigorrezko zerbitzu militarraren kontrako mugimenduaren azterketa bat egingo du: politikoa, soziala, eta intimoa. Horretarako, ziegara sartu zen intsumitu hori eta haren hainbat kide erabiliko ditu: beren bizitzak berregin zituzten arren, beren baitan intsumitu izaten segitzen dute.
LINKS ESTEKAK @2Urte facebook.com/2urte4hilabete youtu.be/FSD9fQtyb4o IZAR Films info@izarfilms.com www.izarfilms.com
www.2urte.com
FILM LABURRAK | SHORT films
46 | BASQUEZINEMA FILM LABURRAK CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
KHURUF
Fikzioa / 13 min. / 2019
Languages Hizkuntzak: Es, Árabe Subt Azpitituluak: Sp / En / Fr Direction Zuzendaritza: Kepa Sojo Production Ekoizpena: Sonia Pacios Cast Aktoreak Abdelatif Hwidar, Farah Hamed, Taha El Mahroug Sceenplay Gidoia: Kepa Sojo Edition Muntaketa: Josu Trocaola Sound Soinua: Ion Arenas Music Musika: Joseba Beristain
SYNOPSIS SINOPSIA BRAHIM is a man of Moroccan origin who, keeps his religious beliefs intact. The family has to travel to France but crossing the border will be complicated because France and Spain are on alert for a possible terror attack. BRAHIM marroki da eta bere sinesmenak kontserbatzen ditu. Familiak Frantzia joan nahi dute , baina muga zeharkatzea zaila izango da. Frantzian eta Espainian terroristaren atentau erne direlako.
Kuttuna filmak | distribucion@banatufilmak.com | www.kuttunafilmak.com
LAATASH Fikzioa / 14 min. / 2019
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Languages Hizkuntzak: Árabe Subt Azpitituluak: En / Sp
The Saharawi women face the thirst of the hamada every day. For more than forty years they’ve been holding out and taking care of their people there. They ensure every drop of water is distributed according to the needs of each family
Direction Zuzendaritza: Elena Molina Production Ekoizpena: Raquel Calvo Cast Aktoreak Larosia Moh Fadel, Jadiya Mohamed Bilal, Aziza Mohamed Lamin, Aicha Babait, Aya y Laila Jalil, Fatata Jerchi, Salca Deh, Jaruba Sidi Buyamaa, Fatimetu Andala Sceenplay Gidoia: Elena Molina Edition Muntaketa: Begoña Ruiz, Elena Molina Sound Soinua: Lafdal Med Salem Music Musika: Maitane Carballo, Fernando Martínez
Saharar emakumeek hamadako egarriari, basamortuko madarikazioari, aurre egiten diote egunero. Bertan berrogei urte baino gehiago igaro ondoren familien beharizanen arabera ur tanta bakoitza banatzeaz arduratzen dira… eta itxaroten dute.
Arabako SEADen Lagunen Elkartea Asociación de Amigas y Amigos de la RASD de Álava | distribucion@banatufilmak.com | www.laatash.com
MAKUN (NO LLORES) Dibujos en un C.I.E
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Languages Hizkuntzak: Es Subt Azpitituluak: En
Immigratnts Detention Centers are prisons for innocents, and that is why our governments hide them from us. Having been able to document thousands of drawings on the walls, MAKUN narrates several stories about dreams and nightmares.
Dokumentala, Animazioa / 30 min. / 2019
Direction Zuzendaritza: Emilio Martí Production Ekoizpena: Emilio Martí Cast Aktoreak Himbo Samb, Mor Diagne, Vivian Ntih Sceenplay Gidoia: Emilio Martí Edition Muntaketa: Cristina Valero Sound Soinua: Arturo Arias López Music Musika: Arturo Arias López
Immigrazio Atxiloketa Zentroak errugabeentzako espetxeak dira eta horregatik ezkutatzen gaituzte gure gobernuek. Milaka marrazki dokumentatu ahal izan ondoren C.I.E. baten hormetan, MAKUNek ametsetako eta amesgaiztoen zenbait istorio kontatzen ditu.
Emilio Martí Lopez | distribucion@banatufilmak.com | www.emiliomarti.com
FILM LABURRAK BASQUEZINEMA | 47 SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
José Ramón, victim of a serous accident, receives the visit of Agustín, who takes the opportunity to talk about old times.
Languages Hizkuntzak: Es Subt Azpitituluak: Sp / En / Fr
José Ramón istripu handi baten biktima izan da. Agustinen bisita jasotzen du. Honek garai zaharren inguruan hitz egiteko aukera aprobetxatuko du
NO ES COMA Fikzioa / 15 min. / 2019
Direction Zuzendaritza: Tamara Lucarini Production Ekoizpena: BANATU FILMAK Cast Aktoreak Jon Plazaola, Josu angulo, Raquel Olmos Sceenplay Gidoia: Tamara Lucarini y David Caiña Edition Muntaketa: Joseba Hernández Sound Soinua: Ion Arenas Music Musika: Karlos Ekai Sound postproduction Soinu postprodukzioa: Klap Estudio Image Postproduction Irudi postprodukzioa: Iñigo Gómez
BANATU FILMAK | info@banatufilmak.com | www.banatufilmak.com SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
Resting on the table is the map of my last trip to the Svalbard archipelago, at the North Pole. That map, crumpled and broken, has become a form of mental cartography, a territory of painting and drawing, a new and exciting space for the imagination. Mahaiaren gainean, Ipar poloko Svalbard artxipelagora egin nuen azken bidaiaren mapa dago. Mapa zimurtu eta apurtu hori adimen-kartografia da orain, margolaritza eta marrazkigintzaren eremua, asmamenaren esparru berri eta kitzikagarria.
Languages Hizkuntzak: Eu Subt Azpitituluak: Es / En / Fr / It / De / Pt
ÁRTIKO Dokumentala / 17 min. / 2019
Direction Zuzendaritza: Josu Venero, Jesus Mari Lazkano Production Ekoizpena: SIGNO DIGITAL, Josu Venero, Jesus Mari Lazkano Sceenplay Gidoia: Xabi Paya Photography Argazkia: Eric Esterle, Adam Laity, Iyán Altube Edition Muntaketa: Naiara Román Sound edition Soinu muntaketa: Naiara Román Music Musika: Misha Mishenko
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
Chennu committed his first crime when he was 15 years old: being a street kid. And he entered hell: Pademba Road. The adult prison in Free¬town. In hell, Mr. Sillah is in charge, and there is no hope. Chennu got out after four years. Now he wants to go back.
Languages Hizkuntzak: En, Krio Subt Azpitituluak: Eu / Es / En / Fr / It / De / Pt
Chennuk 15 urte zituela egin zuen lehen delitua: kaleko ume izatea. Horren ondorioz, infernura eraman zuten, Pademba Road kartzelara, Free¬townen. Mr Sillah da infernuko nagusia eta ha¬rekin ez dago itxaropenik. Chennuk lau urteren ondoren lortu zuen ateratzea. Orain bertara itzuli nahi du.
Direction Zuzendaritza: Raúl de la Fuente Production Ekoizpena: KANAKI FILMS, Amaia Remírez Sceenplay Gidoia: Raúl de la Fuente, Amaia Remírez Photography Argazkia: Gorka Gómez Andreu, Raúl de la Fuente Edition Muntaketa: Raúl de la Fuente Sound Sonido: Natxo Leuza Sound edition Soinu muntaketa: Oriol Tarragó Music Musika: Mikel Salas
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com
EL INFIERNO Dokumentala/ 21 min. / 2019
48 | BASQUEZINEMA FILM LABURRAK
LABO
Dokumentala / 14 min. / 2019
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Languages Hizkuntzak: Es Subt Azpitituluak: Eu / En / Fr / It / De / Pt
Labo is a stroll through the memory of the former Francisco Franco Labour University of Tarragona – not only through its buildings but also the memory of those who inhabited them. It is a journey into our past that will enable us to better understand the present and the future.
Direction Zuzendaritza: Jesus Mª Palacios Production Ekoizpena: UTS ZERO FILMES, Jesus Mª Palacios Sceenplay Gidoia: Jesus Mª Palacios Photography Argazkia: Jesus Mª Palacios Edition Muntaketa: Jesus Mª Palacios Sound Soinua: Juan Gabriel Gutiérrez Music Musika: Tzesne Sound edition Soinu muntaketa: Juan Gabriel Gutiérrez Special effects Efektu bereziak: Unai Guerra
Labo Tarragonako garai bateko Francisco Franco Lanbide Unibertsitatearen memorian ibiliko da, eraikinetan eta han egon zirenen oroitzapenetan. Iraganerako bidaia honek oraina eta etorkizuna hobeto ulertzen lagunduko digu.
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com
LEYENDA DORADA Fikzioa / 11 min. / 2019
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Languages Hizkuntzak: Es Subt Azpitituluak: Eu / En / Fr / It / De / Pt
It is a summer day at the municipal swimming pool of Montánchez (Cáceres). From up on high, the Virgen de la Consolación del Castillo keeps her watchful eye open.
Direction Zuzendaritza: Chema García Ibarra, Ion de Sosa Production Ekoizpena: APELLANIZ & DE SOSA, Leire Apellaniz Sceenplay Gidoia: Chema García Ibarra Photography Argazkia: Ion de Sosa Edition Muntaketa: Chema García Ibarra, Ion de Sosa Sound Soinua: Julio Manuel Hortas Sound edition Soinu muntaketa: Haritz Lete Special effects Efektu bereziak: Mikel Herrera
Udako egun bat da Montánchezeko (Cáceres) udal-igerilekuetan. Mendi gainean, Gazteluko Kontsolamenduaren Andre Maria zelatan dago.
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com
LURSAGUAK. ESCENAS DE VIDA Animazioa / 12 min. / 2019
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Languages Hizkuntzak: No dialogues
As Hélène Cixous said, we live in a time when millions of voles of an unknown species are undermining the conceptual basis of an age-old culture.
Direction Zuzendaritza: Izibene Oñederra Production Ekoizpena: Izibene Oñederra Sceenplay Gidoia: Izibene Oñederra Animation Animazioa: Izibene Oñederra, Alots Arregi, Upamanyu Bhattacharyya Digital composition Konposizio digitala: Eduardo Elosegi Edition Muntaketa: Tamara García, Carolina Cruz, Begoña Vicario Sound edition Soinu muntaketa: Javier Ucar (Amsia) Music Musika: Javier Ucar (Amsia)
Hélène Cixous-ek zioen moduan, inoiz ezagutu ez den espezieko milioika lursagu, milaka urteko kulturaren oinarri kontzeptuala birrintzen ari diren garai horretantxe bizi gara.
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com
FILM LABURRAK BASQUEZINEMA | 49 SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
After a period of time without seeing his mother, Angel Mari decides to bite the bullet and go and visit her at the nursing home to which she has been admitted. He doesn’t like seeing how his mother has disappeared under the skin of a senile old woman who does not recognise her own children.
Languages Hizkuntzak: Eu Subt Azpitituluak: Es / En / Fr / It / De / Pt
Denboraldi batez ama ikusi gabe egon ostean, Angel Marik indarrak hartu eta hura dagoen zahar-etxera bisitan joatea erabakitzen du. Gogorra egiten zaio ama horrela ikustea; seme-alabak ezagutzen ez dituen amona baten moduan.
MATEOREN AMA Fikzioa / 14 min. / 2019
Direction Zuzendaritza: Aitor Arregi, Jose Mari Goenagai Production Ekoizpena: MORIARTI PRODUKZIOAK, Jon Garaño Cast Aktoreak Iñigo Aranburu, Itziar Aizpuru, Mariasun Pagoaga, Aitziber Garmendia Sceenplay Gidoia: Jose Mari Goenaga, Aitor Arregi Edition Muntaketa: Aritz Moreno, Jose Mari Goenaga Sound Soinua: Iñaki Diez Music Musika: Pascal Gaigne
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com
SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
The arrival of two Slovenian bears in the Pyrenees of Navarre alters their balance. The bear has been a natural inhabitant of the Pyrenees for millions of years. However, its disappearance led to the transformation of the area. The presence of these new inhabitants brings old conflicts back to the fore. Esloveniako bi hartz emeren etorrerak Nafarroako Pirinioetako oreka irauliko du. Milioika urtez hartza Pirinioetako biztanlea izan da, eta haren desagertzeak ingurua eraldatu zuen. Bi biztanle berri hauen presentziak iraganeko gatazkak azaleratuko ditu.
Languages Hizkuntzak: Eu, Es Subt Azpitituluak: Eu / Es / En / Fr / It / De / Pt Direction Zuzendaritza: J Ainhoa Gutiérrez del Pozo Production Ekoizpena: PIRENAIKA, Maddi Barber Gutiérrez Sceenplay Gidoia: Ainhoa Gutiérrez del Pozo Photography Argazkia: Peru Galbete Labiano Edition Muntaketa: Ainhoa Gutiérrez del Pozo Sound Soinua: Paxkal Irigoyen Etxeberri Music Musika: Svetlana Makarovič
KIMUAK | kimuak@filmotecavasca.com| www.kimuak.com SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
MEDVEDK Dokumentala / 13 min. / 2019
ZINEMALDIAK | FESTIVALS
ZINEMALDIAK BASQUEZINEMA | 51
Festival Internacional de cine Documental Musical International Music Documentary Film Festival Donostia / San Sebastiรกn, enero january Information Informaciรณn: Tel.: + 34 697 911 789 info@dockofthebay.es www.dockofthebay.es Dock of the Bay is an event focused on publicising music documentary film work, both Spanish and international. The films may approach the topic of music in terms of different thematic or formal aspects. Dock of the Bay musika dokumentalei eskainitako jaialdi bat da, eta estatuko nahiz atzerriko lanak onartzen ditu. Lan horiek hainbat alderditatik landu dezakete musikaren mundua, alderdi tematikoak nahiz formalak.
ZINEGOAK
Thinking Football Film Festival
Bilbao, FEBRUARY FEBRERO Information Informaciรณn: Tel.: + 34 944 156 258 zinegoak@zinegoak.com www.zinegoak.com
Bilbao, MARZO MARCH Information Informaciรณn: Tel.: + 34 946 612 004 g.reguera@athletic-club.eus www.thinkingfootballfilmfestival.com
Zinegoak, Bilbao international LGTB+ film festival was launched in 2004. The aim is to bring to the Basque audience a type of cinema that is independent, social and vindicatory, that is entirely absent from the Basque commercial circuit. Its end: to denounce the violation of Human Rights on the LGTB+ community all over the globe, to show the sexual and affective diversity and to become a meeting point throughout high-quality films. It has become one of the most important European LGBT+ film festivals, with an average of 10.000 people attending its dozen venues and 100 films programmed, only in Bilbao. It also curates cinema and awareness-raising activities throughout Basque Country.
The Thinking Football Film Festival is a football film festival organised by the Athletic Club Foundation with the collaboration of Sala BBK and the sponsorship of Euskaltel. Every year, between twelve and twenty films are presented at Sala BBK in Bilbao, in which human and social stories are told through football. On the whole, the Thinking Football Film Festival programme aims to help raise key issues on understanding the global social phenomenon that football has become over the last one hundred years.
Zinegoak 2004an jaio zen Bilboko eta Euskadiko ikusleei zinema independentea, soziala eta aldarrikatzailea eskaintzeko asmoz, erakusketa komertzialaren zirkuituan ez delako aurkitzen horrelakorik. Helburua: mundu osoko LGTB+ biztanleriaren giza eskubideen bortxaketa salatzea, sexu-afektibitate aniztasuna ezagutaraztea eta kalitateko zinearen bitartez bilgune bilakatzea. Hasiera umila izan zuen baina gaur egun Europako panoramako LGTB+ zinemaldirik garrantzitsuenetariko bat da; 10.000 ikusle biltzen ditu Bilboko 12 egoitzatan, 100 film inguru proiektatzen ditu eta zinema eta sentsibilizazio jarduerak antolatzen ditu Euskal Herri osoan.
Thinking Football Film Festival zinemari eta futbolari buruzko jaialdia da. Antolatzailea Athletic Club Fundazioa da, laguntzailea BBK Aretoa eta babesle nagusia Euskaltel. Jaialdiak hamabi eta hogei film bitartean aurkezten ditu urtero Bilboko BBK Aretoan. Futbolaren bidez, giza eta gizarte-historiak kontatzen dituzte film horiek. Azken mendean futbolaren inguruan sortu den fenomeno soziala eta globala ulertzeko gakoak eman nahi ditu, oro har, Futbol Thinking Football Film Festivalek.
52 | BASQUEZINEMA ZINEMALDIAK
18
GIZA ESKUBIDEEN ZINEMALDIA FESTIVAL DE CINE Y DERECHOS HUMANOS HUMAN RIGHTS FILM FESTIVAL DONOSTIA / SAN SEBASTIÁN / 2020
argazkia / foto / photo: SISU 360º Jotta Zubiría & Uxue Montero
23 - 30 apirila / abril / April
Antolatzaileak / Organizan / Organizers
Babesleak / Patrocinan / Sponsors
Parte-hartzaileak / Participan / Participants
BILBOKO ZINEMALDI FANTASTIKOA FESTIVAL DE CINE FANTÁSTICO DE BILBAO BILBAO FANTASY FILM FESTIVAL
Laguntzaileak / Colaboran / Collaborators
Festival de Cine y Derechos Humanos Human Rights Film Festival
ANIMAKOM FEST Bilbao International Animation Community Festival
FANT Bilbao Fantasy Film Festival Festival de Cine Fantástico de Bilbao
Donostia / San Sebastián, APRIL ABRIL Information Información: Tel.: + 34 943 481 157 cinema_cinema@donostia.eus www.zinemaetagizaeskubideak.eus
Bilbao, APRIL APIRILA Information Informazioa: Tel.: +34 650 015 184 info@animakom.com www.animakom.com
Bilbao, MAY MAYO Information Información: Tel.: + 34 944 204 870 fant@fantbilbao.eus www.fantbilbao.eus
Organised by the Office of Human Rights of the city of San Sebastian and Donostia Kultura, its objective is to promote the debate and the reflection and to raise the audience awareness about the violation of the human rights in all the world through the universal language of cinema. So, the Festival aspires to inform and to form the citizens through a program as attractive as possible.
Animation film festival with two international competitive sections of short films (one professional and one student), with a special focus on animation films directed by women and complementary training activities master class for professionals, workshops for children.
Originally born in 1994 as a film exhibition by the hand of a group of Fantasy films lovers, and currently organized by the Department of Culture of Bilbao Town Council, Bilbao Fantasy Film Festival FANT is dedicated to films of this genre with the idea of making available, as much to fans as the general public releases that do not reach our screens through conventional channels of distribution and exhibition, as well as offering retrospectives of classic horror, mystery and science fiction films.
Bakearen eta Giza Eskubideen Etxeak eta Donostia Kulturak antolaturik, bere helburu nagusia, lengoaia unibertsalaren bitartez, eztabaida, hausnarketa eta ikusleen sentikortasuna bultzatzea da, munduan zehar urratzen diren giza eskubideen inguruan. Beraz, zinemaldi honek, ahalik eta egitarau erakargarrienaren bitartez, herritarrak informatu eta hezitzen saiatzen da.
Nazioarteko animazio zinema jaialdi honek film laburren lehiaketa sail bi dauzka; bata profesionala eta, bestea, ikasleei zuzendutakoa. Arreta berezia jasotzen dute emakumeek zuzendutako animaziozko filmak eta prestakuntza osagarriak antolatzen dira, hala nola, profesionalentzako masterrak, haurrentzako tailerrak, e.a.
FANT Bilbaok 25 urte betetzen ditu 2019n. Bilboko Zinemaldi Fantastikoa (FANT) erakustaldi bezala jaio zen 1994ean zale batzuen eskutik eta gaur egun Bilboko Udaleko Kultura Sailak antolatzen du. Bere asmoa, bide arruntetatik heltzen ez ziren pelikulen estreinaldiak ikusleen, batez ere gazteen, eskura jartzea eta baita beldur, misterio, edota zientzia fikziozko klasikoen atzera begirakoak egitea zen.
Design: www.tga.eus
ZINEMALDIAK BASQUEZINEMA | 53
2019 Iraila Septiembre 20/28 Babesle Ofizialak Patrocinadores oficiales
SSIFF19_Cartel_Oficial_48X68_DEF.indd 1
Laguntzaile Ofizialak Colaboradores Oficiales
Instituzio Kideak Instituciones Socias
30/4/19 16:13
CAOSTICA
Animadeba festival internacional de cine de animación
Donostia Zinemaldia Festival de San Sebastián International Film Festival
Bilbao, JUNE JUNIO Information Información: Tel.: + 34 946 853 626 info@caostica.org www.caostica.com
Deba, JUNE JUNIO Information Información: Tel.: + 34 943192112 ainara@animadeba.com www.animadeba.com
Donostia / San Sebastián, SEPTEMBER SEPTIEMBRE Information Información: Tel.: + 34 943481200 ssiff@sansebastianfestival.com www.sansebastianfestival.com
Caostica International Short Film and Videoclip Festival is a reference event in the trangressive audiovisual culture that has been striking NeoBilbao since 2003. It programms the most bizarre projections in unusual (and unique) spots of the city, as well as music and art performances, audiovisual installations, and the most freaking stuff, for free!! In the international scene, Caostica has colaborated with film festivals such as FICUNAM and Macabro (Mexico City), or Zinema Zombie Fest (Colombia).
Animadeba is an animation film festival that takes place in Deba, located in the province of Gipuzkoa. The main objective of the festival is to promote independent animation films for adults. The programme highlights the international short film competition and the feature film exhibition. In addition to the film screenings, the festival is completed with parallel activities such as animation workshops, master classes, presentation of animation projects and musical performances, among other things.
San Sebastian is a non-specialized competitive film festival. The Festival consists of the Official Section, New Directors, Horizontes Latinos, Zabaltegi - Tabakalera, Perlak, Culinary Zinema, Nest. Film Students, Zinemira and Made in Spain. There are also a classic and/or a contemporary retrospective. In its endeavour to become a reference platform for the Latin American and European film worlds. The Industry Club carries out several activities such as the Europe-Latin America Co-production Forum, Films in Progress and Glocal in Progress.
CAOSTICA film labur eta bideoklipen nazioarteko jaialdia 2003 urtean hasi zen Neo-Bilbao astintzen. Ikus-entzunezko kultura transgresore eta lotsagabearen erreferentea da maila nazional zein nazioartekoan. Caostikak proiekzio bizarroenak antolatzen ditu hiriko txoko berezietan, musika kontzertuak, performanceak, ikus-entzunezko instalazioak eta mota guztietako xelebrekeriak doako sarrera dute publiko guztiak gozatu dezan. Caostikak beste nazioarteko jaialdi batzuekin kolaboratu izan du, hala nola, Mexikoko Ficunam eta Macabro eta Kolonbiako Zinema Zombie Fest jaialdia.
Animadeba, Deban ospatzen den animaziozko zinemaldia da. Helburu nagusia, helduentzako animazio independientea bultzatzea da. Bere egitarauan aipagarrienak diren ekitaldietan, nazioarteko film labur lehiaketa eta film luzeen mostra daude. Zinema proiekzioez gain, Bestelako hainbat jarduerek osatzen dute zinemaldia: animazio tailerrak, maisu eskolak, proiektuen aurkezpenak eta musika emanaldiak besteak beste.
Sail Ofizialak urteko ekoizpen zinematografiko berrienen eta argitaratu gabekoen aukeraketa eskainiko du. Film horiek Urrezko Maskorra lortzeko lehiatuko dira, baita gainerako Sari ofizialak eskuratzeko ere. Horrekin batera, Zuzendari Berriak lehiaketak nazioarteko zinemagileen lehen lanak eskainiko ditu, eta Horizontes Latinos sailak berriz, Latinoamerikako film onenak. Programan hurrengo sailak egongo dira ere: Zabaltegi-Tabakalera, film sorta ugari, harrigarri eta erakargarriekin; Perlak, kritikak goraipatutako eta nazioarteko zinema jaialdietan saritutako lanekin; Culinary Zinema; Zinemira; Made in Spain, Nest. Film Students… Gainera, programan bi atzera begirako egongo dira: klasiko bat eta tematiko edo garaikide bat..
54 | BASQUEZINEMA ZINEMALDIAK
Semana de Cine Fantástico y de Terror Horror and Fantasy Film Festival
Bilbao Seriesland
Festival Internacional de Cine Invisible International Unseen Film Festival
Donostia / San Sebastián, OCTOBER OCTUBRE Information Información: Tel.: + 34 943 481 157 cinema_cinema@donostia.eus www.sansebastianhorrorfestival.eus
Bilbao, OCTOBER OCTUBRE Information Información: Tel.: + 34 946 571 060 info@seriesland.eus www.seriesland.eus
Bilbao, OCTOBER OCTUBRE Information Información: Tel.: +34 946 024 668 administracion@kcd-ongd.org www.kcd-ongd.org
Organised by Donostia Kultura, the Horror and Fantasy Film Festival took its fi rst steps in 1990. Horror movies, sci-fi , animation, short films, classics from all over the world… alternate with shows, exhibitions, concerts, comic-book encounters, edition of books… The Old Town becomes during some days in a big horror party.
Bilbao Seriesland is the first International Digital Series Festival in the Basque Country. A center of union for the Best Indie Content and its creators coming from all corners of the world. October; Season of Series in Bilbao, Season of “Wolves” in Bilbao … The Bilbao Seriesland Market it is the first Marketplace which is specifically dedicated to the Digital Series, oriented to professionals that want to make deals during the festival.
Core activity of KCD NGOD. It is an annual celebration that aims to show a diverse range of films full of social commitment, normally excluded from conventional cinemas. Its content revolves around 4 themes: Sustainable Development, Human Rights, Interculturality and Gender Equality. Over its first 10 editions, more than 66,000 people have attended. Currently spread over 25 venues between Bilbao, Barakaldo, Erandio, Portugalete, Mungia, Iurreta, Getxo, Leioa, Elorrio and Vitoria-Gasteiz, (11 of them high schools). Main venues are Alhondiga Bilbao and Golem Cinemas. The Festival conducts positive action in order to promote gender equality.
Donostia Kulturak antolatuta, Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asteak 1990ean hasi zuen bere ibilbidea. Beldurrezko, zientzia fikziozko, animaziozko zinea, film laburrak, eta mundu osoko klasikoak aurkituko dituzue antzerki, erakusketa, kontzertu, eta komiki eta liburu argitalpen bezalako jarduladien artean. Hiriaren alde zaharra ikararen jai batean bihurtzen da egun hauetan zehar.
Bilbao Seriesland Euskadiko Serie Digitalen Nazioarteko lehen Jaialdia da. Ekoizpen independiente onenerako eta mundu guztitik datozen sortzaileentzat bat-egite puntua. Urria; Bilbon Serie Sasoia, Bilbon “Otso” Sasoia… Bilbao Seriesland Market serie digitalei espezifikoki bideratutako lehen Merkatua da. Jaialdian zehar akordioak itxi eta sarearen edukirik berrienak ezagutu nahi duten profesionalei orientatuta dago. Izango ditugun jarduerak “Keynotes”, “Workshops”, Estudio Kasuak,Pitching-a, “One to One” bilerak, “Screenings”, Ekoiztetxeekin Mahai-Inguruak eta “Matchmaking” dira.
KCD GGKE elkartearen ekimen nagusia , eta ohiko zinemek bazter utzitako zine anitza eta gizarte-konpromisoz josia hedatzen. 4 ardatz inguruan oinarrituta: garapen iraunkorra, giza eskubideak, kulturartekotasuna eta generoberdintasuna. Aurreneko 9 edizioetan, 55.000 ikusentzule baino gehiago izan ditu. Egun, 25 egoitzetan hedatzen ditu lanak -10 institutuetan- Barakaldo, Erandio, Portugalete, Mungia, Iurreta, Getxo, Leioa, Elorrio eta Gasteizen artean banatuak. Egoitza nagusiak Bilboko Alhondiga eta Golem Zinemak dira. Jaialdiak aukera-berdintasuna bultzatzen du, ekimen positiboen bidez pertsona guztien berdintasun-inklusioa indartzeko.
ZINEMALDIAK BASQUEZINEMA | 55
ZINEBI Bilbao International Documentary and Short Film Festival
Bilbao International School Zinema Fest
CIMASUB Ciclo Internacional de Cine Submarino S.S. Int. Submarine Film Series
Bilbao, NOVEMBER NOVIEMBRE Information Información: Tel.: + 34 944 248 698 info@zinebi.eus www.zinebi.eus
Bilbao, NOVEMBER AZAROA Information Informazioa: Tel.: + 34 944 050 565 info@begira.eu www.bilbaoschoolfest.com
Donostia / San Sebastián, NOVEMBER NOVIEMBRE Information Información: info@cimasub.com www.cimasub.com
ZINEBI – the only international Class A festival in Spain in the documentary and short film category recognised by FIAPF since 1974, accredited by the Hollywood Academy as a qualifier for the Oscars and by the Spanish Academy for the Goya Awards. ZINEBI is a festival that firmly supports emerging authors. The international short film contest and the ZIFF-Zinebi First Film section, are its most obvious signs of identity. It also features Mikeldis of Honour, which are awarded to acknowledge the careers of distinguished directors, and it has carefully selected Beautiful Docs and Bertoko Begiradak sections. ZINEBI INDUSTRY is yet another part of the festival, intended to promote the Basque audio-visual industry.
Bilbao International Zinema School Fest celebrated its 2019 edition from 25 to 29 November with the participation of some of the most important film schools worldwide. Film students from all over the world will present their short films in the categories: experimental, fiction, documentary, animation and Basque cinema. Additionally, the festival will have master classes, workshops, mentoring sessions, student meetings, cultural events and much more.
Organised by the Underwater Activities Section of the Real Sociedad Donostia - San Sebastian since 1975, the objective of the International Submarine Film Series is to show the audience the wonders of the submarine world that surround us in this blue world, and divers can see and enjoy. The program includes conferences by submarine filming professionals and underwater field experts.
ZINEBI, film labur eta dokumentalen kategorian A Klaseko nazioarteko zinemaldi bakarra Espainian, FIAPFek 1974az geroztik aintzat hartua, Hollywoodeko Akademiak Oscar eta Goya sarien kalifikatzaile gisa akreditatua. ZINEBI zinegile berrien aldeko apustu sendoa egiten duen jaialdia da. Film laburren nazioarteko lehia eta bertako ZIFF-Zinebi First Film atala, nortasun ikur nabarmenetakoak dira. Ohorezko Mikeldiak ere aipatzekoak dira, zuzendari ospetsuen ibilbidea aitortzen dutenak, bai eta Beautiful Docs eta Bertoko Begiradak ataletan eginiko hautapen zorrotza ere. Horretaz gain, ZINEBI INDUSTRY daukagu, ikusentzunezkoen euskal industria sustatzeko lanera eskainitakoa.
Bilbao International Zinema School Fest zinemaldiak 2019ko edizioa azaroaren 25etik 29ra ospatuko du nazioarteko zinema-eskola garrantzitsuenetakoren parte-hartzearekin. Mundu guztiko zinema ikasleek bere film laburrak aurkeztuko dituzte esperimentala, fikzioa, dokumentala, animazioa eta euskal zinemaren kategorietan. Horretaz gain, zinemaldiak klaseak, lantegiak, aholkulkaritza saioak, ikasle-topaketak, ekitaldi kulturalak eta beste hainbat aktibitate izango ditu.
1975. urtetik aurrera Erreala Donostia - San Sebastián hiriko futbol taldearen itsaspeko aktibitateen sailak antolaturik, Itsaspeko Nazioarteko Zinema Zikloak gure mundu urdina inguratzen duen edertasuna hurbildu nahi dio publikoari, urpekariek itsaspean gozatzen dutena erakutsiz. Dokumentalen eta itsaspeko gaiak jorratzen dituzten pelikulen emanaldiez gain, hitzaldiak antolatzen dira itsaspeko irudien gaineko profesionalen eta, oro har, itsaso-adituen eskutik.
56 | BASQUEZINEMA ZINEMALDIAK
CORTADA Festival de Cortometrajes CORTADA Short Film Festival
BBK Mendi Film Bilbao Bizkaia Mountain Film Festival
Vitoria - Gasteiz (UPV-EHU), NOVEMBER NOVIEMBRE Information Información: Tel.: + 34 945 013 657 cortadakulturcampus@gmail.com
Bilbao, DECEMBER DICIEMBRE Information Información: Tel.: + 34 657719668 press@mendifilmfestival.com www.mendifilmfestival.com
CORTADA is a short film festival that started in 1997 that takes place in the city of Vitoria-Gasteiz. Sponsored by the Campus of Alava in the Basque Country University (UPV / EHU), is a national contest that rewards works of fiction, animation and documentary, not forgetting the local proposals GUREAK grouped in sections (Basque shorts) and HEMENGOAK (Alava shorts). Two other sections are UNILABUR (from university students) and EHULABUR (UPV/EHU students). From the 2015 edition CORTADA festival qualifies for Goya Awards and for the Forqué Awards of EGEDA. In December of 2019, the XXIII edition took place.
A high-mountain festival at sea level. In December, Bilbao is full of alpinists, adventurers, sport men, filmmakers, producers and artists of international renown. Since its beginning in 2008, Bilbao Mendi Film Festival has become one of the international benchmarks within the series of film festivals related to mountaineering, climbing, adventure and extreme sports. It has also become, in record time, one of the main lures within the sector. But BMFF is way more than just cinema. Due to the numerous parallel activities, it keeps growing every year and bringing to everybody’s reach creativity, inspiration, spreading, training and, above all, fun.
CORTADA 1997 urtean hasitako Vitoria- Gasteizko film laburren jaialdia da. UPV/EHUko Arabako Campuseko babesarekin antolatuta. Film labur nazionalentzako zuzenduta dago jaialdia. Animazio, Dokumental eta fikziozko lanak onartuta daude, hemengo lanak ahaztu Gabe: GUREAK (Euskal filmak) eta HEMENGOAK (Arabakoak). Bi atal berri ditugu: UNILABUR (Unibertsitateko ikasleek zuzendutako film laburrak Estatu mailan) eta EHULABUR (EHUko ikasleen lanak). 2015 urteko ediziotik espainiar zinemaren Goya Sarietarako jaialdi kalifikatzailea da CORTADA.
Mendi goietako festibala itsas mailan. Mundu mailako sona duten alpinistak, abenturazaleak, kirolariak, zinegileak, ekoizleak eta artistak biltzen dira abenduan Bilbao Mendi Film Festivalean. 2008an abiatu zen, eta mendia, eskalada, abentura eta muturreko kirolen gaiak jorratzen dituzten festibalen nazioarteko erreferente nagu-sienetakoa da gaur egun. International Alliance for Mountain Film (IAMF) elkargoko kide da BMFF. Zineaz batera beste hainbat jarduera eskaintzen dituen festibala da, eskaintza zabala, eta horrek egiten du gaitegi horretako nazioarteko ardatz. Sormena, inspirazioa, dibulgazioa, formazioa, eta batez ere, dibertsioa jartzen ditu bisitarien eskura.
film commissions
BILBAO BIZKAIA FILM COMMISSION Plaza Circular, 1 - 1ยบ 48001 Bilbao T: +34 944 20 53 97 / +34 944 20 53 34 info@bifilmcommission.com www.bifilmcommission.com
DONOSTIA / SAN SEBASTIร N FILM COMMISSION San Roque Kalea, 120 20009 Donostia T: +34 943 48 28 00 filmcommission@donostia.eus www.fomentosansebastian.eus/ filmcommission
VITORIA - GASTEIZ FILM OFFICE Pintor Teodoro Dublang, 25 01001 Vitoria-Gasteiz T: +34 945 16 16 16 ext. 4381 filmoffice@vitoria-gasteiz.org www.vitoria-gasteiz.org/filmoffice
Photos | Argazkiak | Fotos: Film Commssions: MCC BY-3.0-ES 2012/EJ-GV/Irekia-Gobierno Vasco/Mikel Arrazola
With the collaboration of: | Con la colaboraciรณn de: