BASQUEZINEMA www.epe-apv.com | info@epe-apv.com | find us on facebook
Estreinaldiak
4
Films / Pelikulak
4
Baztan Bypass El cazador de dragones La dama guerrera. La leyenda de Ana de Velasco
Documentaries / Dokumentalak 12 El otro lado del espejo En un paisaje imaginado Mariposas en el hierro La Otxoa, sin complejos Memorias de un conspirador Mur-mur Pura vida Zuloak
Produkzioan Films / Pelikulak
28 28
Guernica, 33 dĂas Pos eso
Tv movieak
30
Todo se desvanece
Documentaries / Dokumentalak 31 Camaradas Pelota II
Kimuak - film laburrak Agua ! Bajo la almohada Beerbug Casa vacĂa Deus et machina Los monstruos no existen Voice over
33
index aurki-
bidea
36 Film Commissions 39 Zinemaldiak
4 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
Baztan CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua THE VALLEY / BAZTAN 98 min. / color / 2012
Art Director Arte Zuzendaria ORIOL PUIG
Cast Aktoreak CARMELO GÓMEZ, UNAX UGALDE, KANDIDO URANGA,TXEMA BLASCO, JOSEBA APAOLAZA, RAMON AGIRRE, JOSE RAMÓN ARGOITIA and many non-professional actors selected in the valley / eta bailaran aukeratutako aktore ez profesional asko Director Zuzendaria IÑAKI ELIZALDE Screenplay Gidoia IÑAKI ELIZALDE, MICHEL GAZTAMBIDE Executive Producers Produktore Exekutiboak MIKEL PRUAÑO, JAVIER PRUAÑO, JOSEBA GARMENDIA Director of Photography Argazki Zuzendaria JOAQUIM MIQUEL ALOV
Sound Soinua JAVIER ASÍN Music Musika ANGEL ILLARRAMENDI Costume Design Jantziak AITZIBER SANZ A production of Produkzio-etxeak LAZO FILMS, ORREAGA FILMAK, ERPIN 360, ETB With the collaboration of the GOVERNMENT OF NAVARRE, BASQUE GOVERNMENT Culture Department, EUSKARABIDEA and the CITY HALL OF BAZTAN NAFARROAKO GOBERNUA, EUSKO JAURLARITZAren Kultura Saila, EUSKARABIDEA eta BAZTANGO UDALAren laguntzaz
SYNOPSIS SINOPSIA In the fall of 2011 a film crew moves into the secluded valley of Baztán to make a film about some dark hidden events that took place in early seventeenth century. While filming the movie and sharing life on a daily basis – some actors in the movie - they discover that racial discrimination is still present in the life of the valley after for more than ten centuries... This is a story about people and characters like Joxe - Unax Ugalde - a young man who rebels against the discrimination suffered and which were also subjected his ancestors. Just for being Agotes. 2011ko udazkenean errodaje talde batek bidaia egindu Baztan bailara ezkutura XVII mendearen hasieran izandako gertakari ilun batzuei buruzko filma bat egiteko. Errodajea burutu eta bertako barrideekin bizitza partekatzen duten bitartean - barride horietako batzuk aktoreak dira filmean - hamar mende baino gehiago beranduago oraindik bailarako bizitzan irauten duen arraza-diskriminazioa aurkituko dute. Honako hau, Unax Ugaldek interpretatzen duen Joxe bezalako pertsona eta pertsonaien inguruko istorioa da; gizon gazte hau berak eta bere aitzinakoek Agotak izateagatik jasandako diskriminazioaren kontra altxatzen da.
LINKS ESTEKAK ORREAGA FILMAK www.orreaga.eu orreaga@orreaga.eu
w: www.baztanlapelicula.com f: Baztan (la película) | The Valley (Baztan) t: @baztanlapeli
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 5
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Iñaki Elizalde
BAZTAN comes to life as one of many universal sad and repeated stories: a majority treats a minority as animals, discriminating them all into a ghetto. What sets it apart from others is that perhaps it has remained for more than ten centuries, hidden in a small, lost valley in northern Navarre (which gives the Film its title) arriving to our days. A circular river and the perennial bounds the story of BAZTAN that drags this stigma’s fragment branded in the past. Encloses a circular river way of life of a society that lives by close ancestral customs. What happens in the valley stays in the valley. BAZTAN gives us a classical sequential glimpse of a past story. By Royal mandate, a knight of the Order of Santiago travels to the valley of Baztán to acknowledge the purity of blood of another gentleman who has applied for membership in the order to which he belongs. The gentleman of the court discovers a bloody history of racial exclusion that he will attempt to use to his advantage to get ahead in the Court of the Inquisition. BAZTAN offers a different view, less classical, to present the human and physical space. W ho discovers that the history of the Agotes, anaccursed race, far from being forgotten, is still present in the collective’s consciousness. This point of view is told through countless interwoven small stories in some type of spider web. In this way it brings together two epochs that are intersperse. BAZTAN proposes the story of people who are preparing a film about the racial discrimination of the Agotes. The people of the valley (some of them are Agotes and others are not) and the outsiders who work together to pursue a common goal.
BAZTAN mingarriki ezaguna eta errepikatzen den istorio unibertsal batetik sortu da: gehiengo batek animaliak bezala tratatzen duen gutxiengo bat diskriminatua edukitzen du ghetto batean. Behar bada, bertze batzuengandik ezberdintzen duena, honek hamar mendeetan zehar Nafarroako iparraldeko bailara txiki eta gorde batean (filmari izena ematen diona) gaur egun arte ezkutatuta iraun duela da. BAZTANek planteatzen duen istorioa iraganean suz markatutako estigma baten zatiak orainaldira herrestan dakartzan ibai zirkular eta iraunkor batek mugatzen du. Arbasoen ohituretan sakonki itxita dagoen gizarte baten bizitzeko modua gordetzen duen ibai zirkularra. Bailaran gertatzen dena, bailaran geratzen da. BAZTANek iragan horren zati bati begirada klasikoa proposatzen du. Erret- aginduz, Santioko Ordenaren zaldun batek bidaia egin du Baztan bailarara bere Ordenan sartzeko eskaria egin duen bertze zaldun baten odol garbitasuna probatzeko. Gorteko zaldunak, Inkisizio Sainduaren Tribunalean gora egiteko bere onuraz erabiltzen saiatuko den arraza bazterkeri istorio mingarri bat aurkitu du. BAZTANek giza eta espazio fisiko horren orainaldiari hain klasikoa ez den bertze begirada bat proposatzen du. Agoten, arraza madarikatu horren historia atzendu ez eta gaur egun kontziente kolektiboan presente dagoela deskubritzen duena. Begirada hau armiarma sari moduan artekatuak dauden istorio txiki aunitzek kontatzen dute. Modu honetan, tartekatzen diren bi denboretako narrazioa planteatzen da. BAZTANek Agotek jasandako arraza diskriminazioari buruzko filma prestatzen ari diren pertsona batzuen istorioa proposatzen du. Bailarako jendea (batzuk agotak, bertzeak ez) eta kanpoko jendea, helburu komun baten bila elkarrekin lan egiten dutenak.
6 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
Bypass CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua BYPASS 98 min. / color / 2012
Director of Photography Argazki Zuzendaria AITOR MANTXOLA
Cast Aktoreak GORKA OTXOA, SARA CÓZAR, BÁRBARA GOENAGA, AITOR MAZO, ITZIAR ATIENZA, MIKEL LOSADA, UNAX UGALDE
Art Director Arte Zuzendaria MARIO SUANCES
Directors Zuzendariak PATXO TELLERIA AITOR MAZO
Music Musika BINGEN MENDIZABAL
Sound Soinua IOSU GONZÁLEZ
A production of Produkzio-etxea ABRA PROD
Screenplay Gidoia PATXO TELLERIA
With the participation of EUSKALTEL and ETB EUSKALTEL eta ETBren partaidetzaz
Executive Producer Produktore Exekutiboa JOXE PORTELA Producers Produktoreak JOXE PORTELA ALBERTO GERRIKABEITIA Production Director Produkzio Zuzendaria JUANMA PAGAZAURTUNDUA
SYNOPSIS SINOPSIA When María is told that she is dying of an incurable heart condition, her friend Xabi comes from Barcelona to say his last goodbyes. On his way to Bilbao, he finds out that María is secretly in love with him. To comfort her in her final days, Xabi decides to pretend that he has always loved her too. But the days pass and María does not die. Afraid that any upset might kill her, Xabi has no choice but to fake a romantic idyll with her... which he has to hide from his real girlfriend back in Barcelona, who is now pregnant. Maria bihotzetik gaixo dago eta hiltzera doa. Xabi, lagun bat, Bartzelonatik etorriko da azken agurra ematera. Bidean, Maria beraz maiteminduta dagoela jakiten du, eta pozteko, gezurra esan eta bera ere hala dagoela kontatzea erabakitzen du. Baina Maria ez da hiltzen, eta Xabik bikote-bizitzaren plantak egitera behartuta ikusten du bere burua, atsekabeak Mariaren bihotz ahularekin amai ez dezan. Egoera horretan, haurdun geratu berri den bere benetako neskalagunari, Bartzelonan bizi den neska bati, bizkar eman beharko dio.
LINKS ESTEKAK f: Bypassfilm t: @Bypassfilm
ABRA PROD abra@abraprod.com www.abraprod.com
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 7
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIEN OHARRAK
Patxo Tellería & Aitor Mazo
Research suggests that our primate ancestors were sexually promiscuous and polygamous. No one knows for sure –and it’s hardly important now– just when homo... sapiens (?) had the bright idea of giving up that relaxed attitude and diving headfirst into monogamy, thus creating the “steady relationship” – the most unsteady invention any humankind has ever dreamed up. The tie that binds is so vague that we can’t even agree on a name for it: love?, sex?, desire?, affection?, reproductive instinct?, fear of being alone?... mortgage repayments?. Let’s just call it X. All we do know is that over the millennia that strange link, X, has brought men and women large doses of pleasure and intense joy… and just as much grief, not to mention some monumental rows. The phenomenon has been grist to the mill for story writers over the ages as they pay tribute to X or make fun of it. In our time, the predominant tone has been fairly ironic and scathing. Ours is an incredulous society. We are storytellers, and sooner or later we all end up telling a story based on X. It seems to be inevitable. As children of our times, we are reasonably incredulous and we’ve created a comedy based on an X concept that may not even exist. And it is precisely for that reason that we think we’re going to connect with our audience, because we share the same uncertainty. We really don’t know what the hell X is, and yet we all know what we’re talking about when we talk about it. And that is the reason why there will always be romantic comedies: because to some extent or another, we have all lived through X moments – intense, pleasant, painful, confusing, funny or pathetic. When you see Bypass, you’ll find it easy to identify with one or other of the characters. Because ultimately, nothing is quite as realistic as fiction.
Gure arbasoak, primate horiek, promiskuoak eta poligamoak omen ziren. Ez dakigu, eta orain ez dio inporta, noiz hartu zuen homo ¿sapiens?-ek jarrera jostagarri hori baztertzeko erabakia, monogamiaren atzaparretan erortzeko. Une horretan giazkiak inoiz burutu duen inbentorik aldakorrena sortu zuen: bikote aldaezina. Bikotea lotzen duen lokarria hain da iluna ze, izen bakarra jartzen ere ez dugu asmatu: maitasuna?, desioa?, ongi nahia?, ugaltze instintoa?, bakardadeari beldurra?, hipoteka? Deitu dezagun X. Gauza bat argi dago, ordea, X deituriko lokarri bitxi horrek eskeini dizkiela garai guztietako gizon eta emakumeei plazer eta pozezko une gogoangarriak… eta baita buruhauste, haserrealdi eta nahigabe franko. Fenomeno honek material oparoa eskeini die istorio sortzaileei. X goraipatzeko edo X-en kontura barre egiteko. Gure garaian begirada irokino eta hotzagoa nagusitu da. Gizarte sinisgabea da gurea. Gu istorio kontalariak gara, eta istorio kontalari guztiek burutzen dute, antza, noiz edo noiz X-i buruzko istorioren bat. Ezinbestekoa omen da. Bestalde, gure garaiko semeak garenez, sinisgabeak gara, eta beraz, X benetan existitzen ote duen ala ez oso argi izan gabe sortu dugu X-i buruzko istorio hau.Horrexegatik hain zuzen uste dugu publikoarekin konektatuko dugula, deskonzierto berbera konpartitzen dugulako. Ez dakigu zer arraio den, eta hala ere, denok dakigu zertaz ari garen X-i buruz ari garenean. Horregatik beti egongo dira komedia erromantikoak: denok, nork gehiago nork gutxiago, ezagutu dugulako inoiz X uneren bat, bortitza, gozoa, mingarria, sakona, iluna, dibertigarria edo patetikoa. Horregatik, Bypass ikustean, irudituko zaizu zau izan zaitezkeela pertsonaia hau edo beste hori. Izan ere, ez dago fikzioa bezain gauza errealistagorik.
8 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
El cazador de
dragones CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua THE DRAGON HUNTER DRAGOI EHIZTARIA 103 min. / color / 2012
Art Director Arte Zuzendaria ION ARRETXE
Cast Aktoreak ASIER HORMAZA, ITZIAR ITUÑO, CARLOS ACOSTA, JORGE PERUGORRÍA Director Zuzendaria PATXI BARCO
Editor Muntaketa GUILLERMO S. MALDONADO Sound Soinua XANTI SALVADOR A production of Produkzio-etxeak ZURRIOLA GROUP ENTERTAINMENT, ICAIC (CUBA)
Screenplay Gidoia ÁNGEL AMIGO Executive Producers Produktore Exekutiboak MATEO VALENCIA, TXEMA VILCHES, ION ANDER ITURRALDE, CAMILO VIVES Director of Photography Argazki Zuzendaria JAVIER AGIRRE
With the participation of ETB, TVE and collaboration of the ICAA and BASQUE GOVERNMENT Culture Department ETB etaTVEren partaidetzaz eta ICAA eta EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren laguntzaz
ZURRIOLA GROUP ENTERNTAINMENT uxue@zurriolamovies.com
SYNOPSIS SINOPSIA Thirty years after being a militant in political-military part of ETA and as well as an internationalist in Central America, Gorka faces his past when his son asks him what he used to do at that time. ETA politiko militarreko kide eta Ertamerikan internazionalista izan eta hogeitahamar urtera, Gorkak bere iraganari aurre egin beharko dio bere semeak orduan zer egiten zuen galdetzen dionean.
LINKS ESTEKAK f: ElCazadordeDragones.DragoiEhiztaria
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 9
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Patxi Barco
“The Dragon Hunter”(Dragoi ehiztaria) tells the story that in a discreet way, almost secretly, has affected thousands of Basque families for nearly twenty years. It is neither a rarity nor something unusual. It is the story that thousands of Basques who took an active part in ETA have faced or still face. The time and the degree of involvement have been different and varied. That is why there mightn’t be two identical versions of the phenomenon. In the story Gorka is a father who was politically committed to the arm conflicts in the Basque Country and Central America in the 80’s. Today his son, Aitor, questions him about what he did at that time, the same day that Gorka finds out that the guerrilla he was committed to, has just won the elections, twenty years later, in Salvador. A similar phenomenon to what happened in Nicaragua in the year 2006. All this forces him to reflect on his past life on a journey within his memories, what will make him take an irrevocable decision.
“Dragoi Ehiztaria”k modu zuhur batean, ia isilpean, orain dela berrogeita hamar urtetatik hona milaka familia euskalduni eragiten dien historia kontatzen du. Ez da egoera bakana ezta ezohikoa ere. ETAko ekintzetan parte hartu duten milaka euskaldunek aurre egin behar izan dioten historiari buruz hitz egiten da. Garaiak eta parte-hartzeak desberdinak izan dira eta askotarikoak. Horregatik litekeena da fenomeno honetan bi bertsio berdin-berdin ez egotea. Kasu honetan Gorka, 80. hamarkadan Euskadin zein Ertamerikan zeuden gatazketan konprometitua, bere iraganari aurre egin beharrean egongo da, bere semea Aitorrek garai hartan zer egiten zuen galdetzen dionean. Aitorren jakin-nahiari gertaera txundigarri bat gehitzen zaio: militartu izan zuen gerrillak hauteskundeak irabazi ditu El Salvadorren, hogei urte beranduago, 2006.urtean Nikaraguan gertatutakoaren antzera. Guzti honek Gorka hausnarketa egitera bultzatuko du oroitzapenetan barrena, behin-betiko erabakia hartzera eramango duelarik. Idealen bilakaerak ez du iragana ezabatzen, ez eta historia aldatzen ere eta honen jakitun dela, gure protagonistak uste du momentu egokia dela semeari hau azaltzeko, harentzat ezezaguna izateko arriskuan eror ez dadin. Aurrez, hala ere, Gorka bera da iragana gainditu behar duena.
10 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Pelikula
La dama guerrera. La leyenda de Ana de Velasco CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua THE LADY WARRIOR, The legend of Ana de Velasco DAMA GERLARIA, Velasco-tar Anaren kondaira 45 min. / color / 2012
Director of Photography Argazki Zuzendaria GAIZKA BOURGEAUD
Cast Aktoreak YLENIA BAGLIETTO, MIKEL LOSADA, LANDER OTAOLA, CARMEN SAN ESTEBAN, GALDER PÉREZ, PACO SAGARZAZU
Editor Muntaketa ANA MURUGARREN
Director Zuzendaria ANA MURUGARREN
A production of Produkzio-etxea BLOGMEDIA
Screenplay Gidoia AZUCENA TRINCADO
With the participation of CITY COUNCIL OF MARCILLA CONSORCIO EDER MARCILLAKO UDALA eta CONSORCIO EDERen laguntzaz
Executive Producer Produktore Exekutiboa JOAQUÍN TRINCADO
Art Director Arte Zuzendaria ELENA GARCÍA MÁRMOL
Sound Soinua SERGIO LÓPEZ-ERAÑA
SYNOPSIS SINOPSIA THE LADY WARRIOR, The Legend of Ana de Velasco is a historical tale in a tone of comedy, equally faithful to the facts as unfaithful to the forms. A small blockbuster in the line of the legendary “The Princess Bride” -which celebrates its 25th anniversary-, with its castle, its villain, the mistress lady of the castle -which is not exactly a damsel in distress-, and its minstrel, who is more than just a minstrel, and whose poems don’t always rhyme. Characters that are wrapped up by peculiar people, show us the most traditional things of a town where nothing is as it seems. LA DAMA GUERRERA, La leyenda de Ana de Velasco es un relato histórico en tono de comedia, fiel a los hechos e infiel a las formas a partes iguales. Una pequeña superproducción en la línea de la mítica “La princesa prometida”– que celebra su 25 aniversario-, con su castillo, su villano, su señora del castillo -que no es precisamente una damisela en apuros- y, cómo no, su juglar, que ni es solamente juglar, ni sus versos riman siempre. Personajes que, arropados por gentes peculiares, nos muestran lo más castizo de un pueblo donde nada es lo que parece.
LINKS ESTEKAK v: Trailer youtube f: La dama Guerrera. La leyenda de Ana de Velasco
BLOG MEDIA blogmedia@blogmediatv.es www.blogmediatv.es
Pelikula | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 11
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Ana Murugarren
When the City Council of Marcilla proposed to Joaquín and to me to make a film about Ana of Velasco, a story of the village where I was born and lived, everything takes a special meaning. It is a challenge and a responsibility. Furthermore, it is one of the most popular stories, with something of a legend, which tells the defense that the Lady Ana of Velasco mistress of our beloved castle when Cardinal Cisneros ordered to tear it down, sending Colonel Villalba, a military man who participated actively in the conquest of Navarre. The making of the film is like a little miracle. Thanks to the impulse of the people and the enthusiastic collaboration of the team and the first-rate actors, we have 45 minutes of pure medieval entertainment, which pays homage to “The Princess Bride”, where a colonel brutalized by war will have to deal on a land which is a swamp for him, a castle full of women, where Villalba fails for the first and last time. Thank you all for collaborating on this amazing and rewarding project.
Martzillako Udaletik proposatu zigutenean, Joakin eta bioi, Velasko-tar Anari buruzko pelikula bat egitea, jaio eta bizi izan naizen herriko istorioa, alegia, zentzu berezia hartzen du guztiak. Erronka eta ardura handia da. Gainera, kondaira kutsua duten istorio horien artean ezagunenetarikoa da han. Kontatzen du, zelan Velasko-tar Ana andereak gure gaztelu kutuna defendatu zuen Gaztelako Koroaren aurrean, Villalba Koronel errukigabea, Nafarroako konkistan sutsuki parte hartu zuena, Zisneros Kardenalaren izenean etorri zenean hura sutsitzera. Filma grabatu ahal izana mirari txiki bat izan da. Herriaren bultzada eta lantalde eta antzezle paregabeei esker lortu dugu 45 minutuko denborapasa erdi arokoa eta dibertigarria, non gudak zakartutako koronel batek ezohiko egoera maneiatu beharko du, emakumez beteriko gaztelua, alegia, zeinetan Villalbak, aurreneko aldiz, huts egingo duen, bai eta azkenengo aldiz ere. Mila esker guztioi proiektu miresgarri eta aberasgarria posible egiteagatik.
12 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
El otro lado del
espejo CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua THE OTHER SIDE OF THE MIRROR (Nicaragua’s secret war) ISPILUAREN BESTALDEA (Nikaraguako gerra sekretuan) 100 min. / color / 2012 Cast Protagonistak NIKOLÁI LEONOV, FABIÁN ESCALANTE, LENIN CERNA, EDÉN PASTORA, JUAN JOSÉ ÚBEDA Y VICENTE CHÁVEZ. Director Zuzendaria ÁNGEL AMIGO Screenplay Gidoia ÁNGEL AMIGO
Editor Muntaketa ALFONSO ANDRÉS (esRec) Sound Soinua ARMANDO MOREIRA A production of Produkzio-etxea ZURRIOLA MOVIES With the participation of ETB, and collaboration of the BASQUE GOVERNMENT Culture Department ETBren partaidetzaz eta EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren laguntzaz
Executive Producer Produktore Exekutiboa MATEO VALENCIA Director of Photography Argazki Zuzendaria FRANK PINEDA (Camila Films)
ZURRIOLA GROUP ENTERNTAINMENT uxue@zurriolamovies.com
SYNOPSIS SINOPSIA From the nicaraguan war of the 80’s, the KGB’s last director of analysis, Nikolai Leonov; a former general of the Cuban intelligence, Fabian Escalante; and the former chief of the Sandinist intelligence, Lenin Cerna, explain their role in secret operations and activities and the effects of the USSR crisis in the conflict, among other testimonies such as Eden Pastora, Boris Kolomiakov, Juan Jose Ubeda and Vicente Chavez. 80. hamarkadan Nikaraguan eman zen gudaren harian, KGBko azken analisien zuzendaria, Nikolai Leonov; Kubako inteligentzia jeneral ohia, Fabian Escalante; eta inteligentzia sandinista burua, Lenin Cernak, operazio eta ekintza ezkutuetan izan zuten papera azaltzen dute baita Sobietar Batasuneko krisiak bertan izan zuen eragina ere, Eden Pastora, Boris Kolomiakov, Juan Jose Ubeda eta Vicente Chavezen testigantzarekin batera.
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 13
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Ángel Amigo
In the 60’s, a small group of Central American guerrillas, inspired by the memory of Cesar Augusto Sandino, abolished the Somoza dictatorship and faced in the 80’s one of the greatest offensives triggered off by the USA, under what constituted the last great battle of the Cold War: Nicaragua. Of wars and conflicts we end up knowing everything or almost all of it except what affects the intelligence services, a secret activity by nature and therefore ahead of the curiosity of the main audience. This documentary aims to approach this unknown world, the world of spies who came from the cold, only this time the Caribbean sun will heat the memory. It is an approach to the game of spies that constitutes its activity. It is the portrait of a group of Russians, Cubans and Nicaraguans who took part in a formidable conflict from the shadow. It is also their version.
60. hamarkadan, ertamerikako gerrillari talde txiki batek, Cesar Augusto Sandinoren oroimenean inspirazioa hartuta, Somozaren diktadura kentzea lortu zuten eta 80. hamarkadan Estatu Batuek ordurarte eragin zuen ofentsibarik handienetako bati aurre egin zioten, Gerra hotzaren azken borroka handia izango zena: Nikaragua. Gerrez eta gatazkez dena edo ia dena jakiten da, inteligentzia zerbitzuei dagozkien gaiak izan ezik, ekintza ezkutua izanik ikusleen gehiengoaren jakinminetik kanpo. Dokumental honek mundu ezezagun honetara gerturatzea du xede, hotzetik etorri ziren espien mundura, nahiz eta oraingoan Karibeko eguzkiak berotuko duen oroimena. Ekintza honen ispiluen jokura hurbiltzen gaitu. Itzaletik izugarrizko gatazka baten protagonista izan ziren errusiar, kubatar eta nikaraguar talde baten erretratua da. Baita beren bertsioa ere.
14 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
En un paisaje
imaginado CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Título IMAGINED LANDSCAPE IRUDIKATUTAKO PAISAIA 90 min. / color / 2012
Directors of Photography Argazki Zuzendariak JAIME AZPIAZU RAFAEL BOLAÑOS
Cast Protagonista JOSÉ ANTONIO SISTIAGA
Editor Muntaketa NAIARA ROMÁN
Director Zuzendaria JOSU VENERO
Sound Soinua IKER SERNA, MIXER AUDIOVISUALES
Screenplay Gidoia JOSU VENERO
Music Musika WIM MERTENS
Executive Producer Produktore Exekutiboa ESTHER TERRADAS
A production of Produkzio-etxea SIGNO DIGITAL - ART FRAME
Producer Produktoreak GORKA VENERO ART FRAME Associated Producer Produkzio Kidea ELENA GOZALO (ETB)
With the participation of ETB and collaboration of the BASQUE GOVERNMENT Culture Department and ETXEPARE BASQUE INSTITUTE ETBren partaidetzaz eta EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren eta ETXEPARE INSTITUTUAren laguntzaz
SYNOPSIS SINOPSIA “I appeal to the spectator’s senses, his curiosity, his emotions, to his innermost being, to him.” Based on interviews and an exhaustive look at his work, this documentary creates a portrait of the artist from San Sebastian, José Antonio Sistiaga. Now aged 80, Sistiaga is one of the forebears of experimental cinematic art. Dokumental honek José Antonio Sistiaga artistaren obran zehar ibilbide sakona egingo du, eta elkarrizketekin osatuta, donostiarraren erretratua eskainiko digu. 80 urterekin, Sistiaga arte esperimental zinematografikoaren aitzindarietako bat da.
LINKS ESTEKAK v: Trailer vimeo
SIGNO DIGITAL s.digital@euskalnet.net www.signodigital.net
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 15
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Josu Venero
I first met José Antonio Sistiaga in 1986 at the San Sebastian Film Festival at a session of some of his films. I was really taken by his work because I had never seen hand-painted films before. I interviewed him again in 2007 at his painting studio when I was working on a documentary on Juan Huarte, the art patron. It was where that the idea of doing something together first got off the ground. From my interest in his work, I began to become fascinated by his approach to his work and above all his approach to his life. Sistiaga has seven children and he has never let himself be dictated to by market demands. He is now the only director who still hand-paints his films, frame by frame. He has had a very personal, very interesting and very independent career. I made a short film in 2009, TENER EL CORAZÓN EN EL LUGAR EQUIVOCADO [Heart in the Wrong Place], which focused on the creative process behind his film HAN (SOBRE EL SOL) [Han (About the Sun)]. IMAGINED LANDSCAPE was filmed over a 4-year period. This type of project has to be approached with a certain degree of calm; you can’t do it in 5 or 6 weeks of filming. For these documentaries I think the relationship with the artist is very important. In our case the relationship has been growing, changing, ultimately developing into a friendship. We have a great respect for each other. In the documentary, I try to examine a relatively unknown aspect of Sistiaga. I don’t just stick to the world of art; I also attempt to set out some vital and less well-known facets of the artist.
Jose Antonio Sistiaga Donostiako Zinemaldiaren 86. edizioan ezagutu nuen, bere pelikula batzuen emanaldiaren bitartean. Bere lanak nire arreta piztu zuten, ez bainuen eskuz margotutako pelikularik ikusi aurretik. Geroago, Juan Huarte mezenasari buruzko lan bat prestatzen ari nintzenean, 2007 urtean, Sistiaga elkarrizketatu behar izan nuen. Pintura estudiora hurbildu nintzen eta bertan jaio zen elkarrekin zerbait egiteko proiektua. Lanaz aparte, bere aspektu bitala interesatu zitzaidan, bizitzari eta lanari aurre egiten dien moduak. 7 seme-alaba ditu, eta hala ere, ez die inoiz merkatuaren eskakizunei so egin. Gaur egun, pelikulak fotogramaz fotograma eskuz pintatzen dituen zuzendari bakarra da. Ibilbide pertsonal oso interesgarri eta independietea du. 2009 urtean film labur bat egin nuen, TENER EL CORAZÓN EN EL LUGAR EQUIVOCADO, HAN (SOBRE EL SOL) bere pelikularen prozesu kreatiboan zentratzen zena. EN UN PAISAJE IMAGINADO 4 urteren buruan filmatu da. Mota honetako proiektuak lasaitasunarekin hartu behar dira, ezinezkoa da 5-6 astetan errodatzea. Artistarekin harremana izatea oso garrantzitsua da hau bezalako dokumentaletan. Gure kasuan, erlazioa hazi egin da, lagunak izatera heldu arte eraldatuz. Errespetu handia diogu elkarri. Dokumental honetan, Sistiagaren alde ezezagun samarra erakusten saiatzen naiz, ez dut artearen mundua soilik lantzen, artistaren aspektu bitalak eta ezezagunak ere agerian uzten saiatu naiz baita ere.
16 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Mariposas en el hierro CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Título BUTTERFLIES IN IRON TXIMELETAK BURDINAN 61 min. / color / 2012 Cast ProtagonistaK TAMARA MURUETAGOIENA, ASUN CASASOLA, MARCELA LAGARDE, IZASKUN MOYUA, MARTA URIARTE, MIREN MENTXAKA, AMPARO PIMIENTO, AINHOA AZNAREZ, IZASKUN GUARROTXENA, TERE RUIZ DE ARBULO, ARANTZA URKAREGI, CARLOS MARTIN BERISTAIN, CARMEN HERNÁNDEZ, ROSA RODERO, EDURNE BROUARD, GLORIA GUZMÁN Director Zuzendaria BERTHA GAZTELUMENDI Screenplay Gidoia BERTHA GAZTELUMENDI
Producers Produktoreak BERTHA GAZTELUMENDI PATRICIA FLORES Directors of Photography Argazki Zuzendariak ANUSKA PEÑALBA VICTOR RÍUS Editors Muntaketa CYRUS ALIAKBARI DEMETRIO ELORZ Sound Soinua FERRÁN GARCÍA BALLESTA Music Musika BERTA ROS A production of Produkzio-etxea CIINPI, Centro Internacional de Innovación en Políticas de Igualdad
Executive Producers Produktore Exekutiobak ARANTZA MADARIAGA IZASKUN MOYUA
SYNOPSIS SINOPSIA Butterflies in Iron is a collection of testimonies from women who have been victims of various forms of violence. Focusing on the Basque Country, the documentary also provides expert opinions from abroad, which contextualize the experiences of victims and the consequences of violence in a broader context. The women who participated in the documentary have in common the desire to overcome violence and the desire to experience a future of peace and justice. They are women with different ideologies, from different origins and social backgrounds, and they have all managed to transform their grief into energy, and have started their quest for peace and justice. Tximeletak burdinan dokumentalak hainbat indarkeria-motaren biktima izan diren emakumeen testigantzak biltzen ditu. Euskal Herrian oinarrituta badago ere, beste leku batzuetako iritzi adituak ere jasotzen dira bertan, eta biktimen esperientziak testuinguru zabalagoan kokatzeko balio dute. Dokumentalean parte hartzen duten emakume guztiek indarkeria gainditu nahi dute, bakean eta justizian oinarritutako etorkizunari aurpegi eman ahal izateko. Hainbat ideologia, jatorri eta maila sozialetako emakumeak dira, baina, oinazeak oinaze, indartsu agertu dira zuzenean nozitu duten era guztietako indarkeria gainditzeko bideari ekiteko.
LINKS ESTEKAK CIINPI, Centro Internacional de Innovación en Políticas de Igualdad hello@ciinpi.com www.ciinpi.com
w: www.mariposasenelhierro.com f: MariposasEnElHierro t: @Mariposashierro
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 17
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Bertha Gaztelumendi
The film deals with the present situation as experienced by women who have undergone such violence as that by ETA, by the GAL, institutional violence and violence against women. It also depicts the violence suffered by immigrant women or women who face evictions. All of them together, by means of their testimonies, provide us with experiences, initiatives, attitudes and desires that place us in a different scenario. Different kinds of violence have marked their lives, have broken their hopes for the future, but these women show us that it is still possible to mend broken glass. They also show us how they take firm steps to attain a violence-free life. The peace they pursue goes beyond political violence, as there are many different forms of oppression that are both intertwined and endorsed in our society. And none of them should go without response. The film is presented as a journey from suffering to hope. From fire and iron, to the sea portrayed as a horizon of freedom. A journey with stops in markets where women negotiate and reach agreements, through bridges linking sometimes conflicting riverbanks. A journey, which is also a dialogue between the different voices of the protagonists, who, in turn, question the viewers about issues that affect them, issues which we can all react against.
Film honetan ETAren indarkeria, GALena, indarkeria instituzionala, indarkeria matxista eta emakume etorkinek edo etxebizitzatik kaleratutakoek bizi dutena jorratuko ditugu; indarkeria horiek bizi izan dituzten emakumeak gaur egun zer-nola dauden, alegia. Guztiek elkarrekin, beren ahotsen bitartez, esperientziak, ekimenak, jarrerak eta nahiak oparituko dizkigute, eta bestelako agertoki batean kokatuko gaituzte. Biolentzia ezberdinek beren bizitzak markatu dituzte, beren ilusioak apurtu dituzte baina emakume horiek erakusten digute kristala hautsiak elkartu daitezkeela biolentziarik gabeko bizimodu baten alde lan egiteko. Biolentzia politikoaz arago dagoen bakea nahi dute, gure gizartean biolentzia ezberdin ugari gurutzatzen dira eta horiei guztiei erantzuna eman behar zaie. Sufrimendutik itxaropenera egindako bidaia da filma. Su eta burdinatik itsasoraino, azken hori askatasun-horizonte gisa ulertuta. Bidaian zehar geldialdiak egingo ditugu merkatuetan, emakumeek itundu eta adosteko aukera izan dezaten; batzuetan, elkarren aurka dauden ertzak lotzen dituzten zubien bitartez. Bidaia protagonisten ahotsen arteko elkarrizketa ere bada; ahots horiek, bestalde, ikusleei galdetuko diete beraiei ere eragiten dieten hainbat konturi buruz. Guztiok izango dugu galdera horiei erantzuteko aukera.
18 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
La Otxoa, sin complejos CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua LA OTXOA, WITHOUT COMPLEXES LA OTXOA, CONPLEXURIK GABE 52 min. / color / 2012
Directors of Photography Argazki Zuzendariak OLIVIER VAN DER ZEE JUANTXU BELOKI
Cast Protagonista JOSÉ ANTONIO NIELFA (LA OTXOA)
Editor Muntaketa MARINA PAUGAM
Director Zuzendaria JOSEBA GORORDO JAUREGUI
Sound Soinua ALAIN GARIBI MIGUEL RAMÍREZ
Screenplay Gidoia JOSEBA GORORDO JAUREGUI Executive Producers Produktore Exekutiboak ALBERTO ROJO (IDEM4) ES JEAN-MICHEL RODRIGO (MECANOS PRODUCTIONS) FR
A production of Produkzio-etxea IDEM4 MECANOS PRODUCTIONS With the participation of ETB, TLT, and RTVE ETB, TLT eta RTVEren partaidetzaz
SYNOPSIS SINOPSIA Jose Antonio Nielfa La Otxoa, with his deep weathered voice, his sense of humour, wearing his tenderness on his sleeve, tells us about his life, from his childhood years on Bilbao’s San Francisco Street to the world of show business, from Torremolinos to Barcelona, and to the crazy years of the Madrid ‘movida’ scene. La Otxoa, without complexes is a portrait of this charming, surprising, cunning and engaging character: “… a quintessentially Bilbao phenomenon”. He has learnt to laugh at himself, to play down the misfortunes and endure the dramas we all have to face. His life has been a struggle for the right to be different. Jose Antonio Nielfak (La Otxoa) bere bizitza kontatzen digu, gizon landuaren ahotsaz baina, aldi berean, adierazgarri dituen samurtasun, eta umorea erabiliz. Bilboko San Francisco auzoan haurtzaroa igaro eta gero, farandularen munduan murgildurik nola ibili zen kontatzen digu, Torremolinosetik, Bartzelonara Madrilgo movida zorotik pasatuz baita ere. “La Otxoa, sin complejos” pertsonaia xelebre honen erretratua da, harrigarria, dibertigarria eta trufaria: “… de Bilbao”. Bere buruarekin barre egiten duena, arazoei pisua kendu eta bizitzan danoi lehenago edo geroxeago datozkigun dramei aurre egiten ikasi duena. Deseberdina izatearen eskubidearen defentsan oinarritutako bizitza.
IDEM 4 comunicacion@idem4.com www.idem4.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 19
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Joseba Gorordo
Fête de la Musique, Paris, 21 June 2009. There are days in your life you never forget and this was one of them: I was presenting my first film -“Zu Zara Nagusia”- at the Reflet Médicis cinema and I was privileged to be joined by Jose Antonio Nielfa, La Otxoa, who was performing that night in a concert entitled “En la puta rúe” (On the fucking street). I thought it would be fun to have one of the forerunners of the Spanish gay movement talking passionately… about football. And he really did get emotional as he told the audience how he could have been a professional player “… if I didn’t make it, it was because I was born picturesque”. My French friends really loved the concert, with its repertoire of popular folk songs and dance rhythms against a background of pre-recorded music, all performed by a man in a pink wig, a tight sequined dress and high heels. That was when I first saw the potential of filming the life of this highly original character. José Antonio laughs affectionately at the absurdity of fate. He teaches you to live without fear, without prejudice and without fuss, to live without complexes.
Paris, 2009ko ekainak 21, Musikaren Jaialdia. Bizitzan egun batzuk ahaztezinak dira, eta hau, horietako bat izan zen: Nik nire lehen pelikula -“Zu Zara Nagusia” – aurkezten nuen Reflet Medicis aretoan eta Jose Antonio Nielfak, La Otxoa, lagundu zidan, gau hartan “En la puta rúe” (Kale gorrian) deituriko kontzertu bat izan aurretik. Interesgarria iruditu zitzaidan espainiako Gay mugimenduaren aitzindarietako bat pasioz hitzegiten edukitzea… futbolari buruz. Eta, benetan hunkitu zen jokalari profesionala izateko aukera izan zuela gogoratzean entzulegoaren aurrean, bere hitzetan: “ floklorika jaio izan ez banintz”. Nire lagun frantsesek izugarri gozatu zuten kontzertu hartaz. Aurretik grabatutako musika baten gainetik peluka larrosa zeraman gizon batek erritmo dantzagarriak eta koplak kantatzen zituen soineko estua, lentejuelak eta takoiak jantzita. Une horretan konturatu nintzen pertsonaia original honen bizitzak zuen potentzial zinematografikoaz. José Antoniok patuaren zentzugabekeriaz barre egin eta beldurrik gabe bizitzen irakasten dizu, aurreritzirik, konplexurik gabe.
20 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Memorias de un conspirador CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua MEMOIRS OF A CONSPIRATOR KONSPIRATZAILE BATEN MEMORIAK 80 min. / color / 2012 Cast Protagonista JESÚS EGUIGUREN, PELLO RUIZ, JOXE MARI TUDURI
Editor Muntaketa ALFONSO ANDRÉS Sound Soinua AITOR SARABIA A production of Proudkzio-etxea ZURRIOLA MOVIES With the participation of ETB and collaboration of the BASQUE GOVERNMENT Culture Department, ETBren partaidetzaz eta EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren laguntzaz
Director Zuzendaria ÁNGEL AMIGO Screenplay Gidoia ÁNGEL AMIGO Executive Producer Produktore Exekutiboa ION ANDER ITURRALDE Directors of Photography Argazki Zuzendaria FERNANDO SA
ZURRIOLA GROUP ENTERNTAINMENT uxue@zurriolamovies.com
SYNOPSIS SINOPSIA ETA announced a permanent ceasefire in 2011. But what is there behind it? Jesus Eguiguren, the President of the Basque Socialist Party, talks about his five years of secret conversations with leaders of Herri Batasuna party and ETA that caused the beginning of the socalled Peace process. ETAk behin betiko su etena iragarri zuen 2011n. Baina, zer ezkutatzen ote da momentu historiko honen atzean? Jesus Eguigurenek ezker abertzalea eta ETArekin ezkutuan bost urtetan izan zituen elkarrizketei buruz hitz egingo digu, ondoren “Bake prozesua” deiturikoa ekarriko zutenak.
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 21
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Ángel Amigo
The story of “Memoirs Of A Conspirator” (Memorias de un conspirador) only happened once, or in other words, ETA stopped killing definitely just once. It is an unrepeatable and unusual account. It is unusual also because Jesus Eguiguren, the protagonist, is the only one who can tell it in its entirety, for he is the one who was present in each and every states of the conversation process. Eguiguren confesses that from his disbelieve in politics, he initiated a series of contacts on his own, which he describes as typical of a conspirator. From the day in the year two thousand when he went to Txillarre country house to begin a series of conversations with Arnaldo Otegi that lasted five years, until his participation as the delegate of the Government in the so-called “peace process”, which was held in Loiola, The Vatican, Geneva and Oslo with the help of Henry Dunant Centre, specialized in the resolution of conflicts. All this cannot be done solely with clear political ideas and a representation of the Government and the Parliament. Much more is needed. This is why Eguiguren refuses to be called a “negotiator” and claims for himself the role of “conspirator” to get both the Government and ETA talk of peace.
“Memorias de un conspirador” dokumentalak kontatzen duen istorioa behin besterik ez da gertatzen, edo beste era batera esanda, ETAk behin besterik ez dio utzi behin betiko hiltzeari. Kontakizun errepikaezina eta ezohikoa da. Ezohikoa da baita ere Jesus Egiguren, protagonista, hau bere osotasunean kontatu dezaken bakarra delako, bera izan baita elkarrizketa prozesuko fase guztietan parte hartu duen bakarra. Egigurenek onartzen du politikarengandik uste gutxi zuelako hasi zela bere kabuz kontaktu batzuk egiten, bere ustez konspiradore batenak zirenak. Bi milagarren urteko egun hartan Arnaldo Otegirekin bost urte iraungo zuten elkarrizketa batzuk hasteko asmoz Txillarre baserrira joan zenetik, Gobernuko ordezkari bezala, Loiolan, Vatikanoan, Ginebran eta Oslon gatazkak konpontzen aditua den Henry Dunant zentroaren eskutik eman zen “bake prozesua”n parte hartu zuen arte. Hori guztia ez da ideia politiko argiak zein Gobernuaren eta Parlamentuaren ordezkaritza izanda soilik lortzen. Beste zerbait ere behar da. Horregatik Egigurenek “negoziatu” baino berak “konspiratu” egin zuela dio, noizbait Gobernuak eta ETAk bakeaz hitz egin zezaten.
22 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Mur-mur CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua MUR-MUR 80 min. / color / 2012
Director of Photography Argazki Zuzendaria JUANMI GUTIÉRREZ
Cast Protagonistak KATIA REINBERG, OSWALDO HERNÁNDEZ, JOSÉ MARI LARRAÑAGA, ALEJO ROLO, TOÑI MARTÍNEZ, JOAN MARIA TORNER
Editor Muntaketa JUANMI GUTIÉRREZ
Director Zuzendaria JUANMI GUTIÉRREZ
A production of Produkzio-etxea ZAZPI T’ERDI
Music Musika BEETHOVEN
Screenplay Gidoia KANY PEÑALBA JUANMI GUTIÉRREZ
SYNOPSIS SINOPSIA “The order for your release has come through”. It’s a phrase prisoners all over the world desperately long to hear. In reality, though, society is little disposed to let prisoners re-integrate. This film documents the confessions (or murmurs) of six social prisoners and people who support them on the road to inner and outer freedom. Hona hemen askatasunaren agiria! Mundu guztiko presoek esaldi hau entzuteko irrikitan daude. Errealitateak, ordea haiei onartzeko prestatuta ez dagoen gizartea erakusten du. Barneko eta kanpoko askatasunaren bidean dauden sei preso sozialen eta haiei laguntzen dietenen konfidentziak (murmurioak) jasotzen ditu dokumentalak. .
Executive Producer Produktore Exekutiboa KANY PEÑALBA
ZAZPI T’ERDI zazpiterdi@gmail.com zazpiterdi.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 23
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Juanmi Gutiérrez
The documentary tells the experience of six social prisoners and the people who help them on their road to freedom – not just the external freedom of living outside prison walls, but also the inner freedom that makes men and women free on the inside. As the documentary developed, what had started out as a long collection of confessions gradually turned into a critique of the prison system and its prospects for the future. It examines the old prison system, symbolised by the prison at Martutene and recent changes, epitomised by the new prisons of Zaballa in Araba, Iruña in Pamplona and the future Zubieta prison in Gipuzkoa. What is the future in these macro-prisons? To what extent are they going to help or, indeed, hamper the process of rehabilitation and reintegration? While still remaining a film of individual testimonies, it gradually became a critique and a protest as well. At the centre of this process and of the documentary are the men and women who are anxiously awaiting the order for their release; people looking forward with fear or apprehension to an uncertain future. Yet they are not alone in this process, they enjoy the support of other people who believe in them and want to help them — volunteers who grow together interactively in inner and outer freedom.
Dokumental honek, 6 preso sozialen bizi esperientzia eta alboan dituzten pertsonena, kanpotik eta barrutik emakume eta gizon askeak izan daitezen egunero lan egiten dutenena, biltzen du. Konfidentzia bilketa luze bat izaten hasi zena, laster bihurtu zen, dokumentalaren dinamika propioak lagunduta, gaur egungo kartzelen sistema osoaren eta etorkizuneko perspektiben analisi batean. Martuteneko espetxea sistema zaharraren sinbolo da, eta Zaballako (Araba), Iruñako eta Gipuzkoan izango den Zubietako kartzelak etorkizunarena. Zer ekarriko digute makroespetxe hauek? Zein puntutaraino izango dira lagungarri edo oztopo errehabilitazio eta birgizarteratze prozesuan? Testigantzetan oinarritutako pelikula izateari utzi gabe, piskanaka piskanaka pelikula aldarrikatzaile eta borrokalaria ere bihurtu zen. Prosezu honen eta dokumentalaren erdigunean aurkituko ditugu askatasuna ematen dien gutuna jasotzeko irrikaz dauden presoak eta. baita etorkizun ilun baten beldur direnak. Azken hauek, hala ere, lagundurik sentitzen dira prozesu honetan, elkarlaguntzaren bitartez barne eta kanpo askatasuna landuz aurrera egiten laguntzen dieten boluntarioei esker.
24 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Pura vida CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua THE RIDGE 81 min. / color / 2012
Director of Photography Argazki Zuzendaria RAÚL DE LA FUENTE
Cast Protagonistak IÑAKI OTXOA DE OLZA SEGUÍN, MINGMA SHERPA, HORIA COLIBASANU, UELI STECK, DENNIS URUBKO, ALEXEI BOLOTOV, SERGEI BOGOMOLOV, SIMON ANTHAMATTEN, ROBERT SZYMZAK, ALEX GAVAN, MIHNEA RADULESCU, DON BOWIE, NANCY MORIN, NIMA NURU SHERPA
Editor Muntaketa PABLO IRABURU MIGUELTXO MOLINA
Directors Zuzendariak PABLO IRABURU MIGUELTXO MOLINA
A production of Produkzio-etxeak ARENA COMUNICACIÓN TXALAP.ART
Screenplay Gidoia PABLO IRABURU MIGUELTXO MOLINA
With the participation of TVE, ETB and collaboration of the ICAA, BASQUE GOVERNMENT Culture Department, INAAC, GOVERNMENT OF NAVARRE and ETXEPARE BASQUE INSTITUTE TVE eta ETBren partaidetzaz eta ICAA, EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren, NAFARROAKO GOBERNUAren eta ETXEPARE INSTITUTUAren laguntzaz
Executive Producers Produktore Exekutiboak PABLO IRABURU IGOR OTXOA Associated Producers Produkzio Kideak TVE ETB
Sound Soinua ERNESTO SANTANA Music Musika MIKEL SALAS
SYNOPSIS SINOPSIA All begins in a real event that occurred in the south face of Mount Annapurna. A mountaineer, Iñaki Ochoa de Olza, sick at Camp IV, 7.400 meters. During the next four days, climbers from over ten countries strive to rescue him alive, in an operation that is unprecedented in the history of Himalayan. This film uses those four days as a structural element on which we build a message of solidarity, teamwork, honesty and intense life. This is a true story that called to live, to awaken, to not ask whys, to be honest, sincere and genuine. Dena Annapurna mendiaren hego aurpegian izandako benetazko gertaera batetik abiatzen da. Mendizale bat, Iñaki Ochoa de Olza, gaixotu egin zen zazpi mila lareun metrotara. Hurrengo lau egunetan zehar, munduko hamar herrialde baino gehiagoko mendizaleak bizirik erreskatatzen saiatzen dira, Himalayan aurrekaririk gabeko erreskate-lanak burutuz. Pelikula honek lau egun horiek egitura bezala erabiltzen ditu, bertan elkartasuna, taldelana, zintzotasuna eta bizitza intentsoari buruzko mezu bat eraikitzeko. Hau bizitzera eta esnatzera bultzatzen duen benetazko historioa da, zergatiak ez galdetzera, zintzoa, egiazalea eta benetazkoa izatera.
LINKS ESTEKAK w: www.puravidatheridge.com f: PureLIfeTheMovie t: @puravidaridge TXALAP.ART PRODUKZIOAK info@txalapart.com www.txalapart.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 25
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIEN OHARRAK
Pablo Iraburu & Migueltxo Molina
Our starting point is based on a true story: The rescue operation to save Iñaki Ochoa de Olza. Starting from the events that actually took place, we were able to construct a narrative that delves much deeper than a basic personal account. It is this aspect that particularly caught our attention, as we felt it gave us total freedom to create both in content and in form. Our aim was to portray a story that encourages people to live life to the full; a story that makes us stop and think, that makes us take time to reflect. In our view, Western societies are in desperate need of films that inject a strong dose of vitality and energy into people’s lives. Everything about Iñaki’s life and death helps us to deliver the message we want our audience to remember. Our goal is for viewers to understand what the mountains mean to these very real people. The mountaineers climb peaks in order to distance themselves from day to day life, to see everything that surrounds them more clearly. They escape to the mountains to recharge their batteries and to renew their perspectives on life. The mountains epitomize nature in its purest form, both harsh and beautiful. Their difficulties constantly present us with an opportunity to push the boundaries of our own limits. Their beauty helps us to accept the worthiness of life and start living it to the full. Western culture is generally afraid of experiencing life in all its intensity. We fear death, beauty, health, lack of resources, the risks of love and friendship. We hope this story will help people to recognize and overcome that fear of life and to learn to appreciate every moment to its full potential.
Gure abiapuntua benetako istorioa da: Iñaki Ochoa salbatzeko operazioa, Annapurna mendiaren gailurretik gertu, eta une hori bitartean haren bizitza izandakoa. Egiatan gertatu zenetik abiatuta, kontakizun bat egiteko gauza izan gara. Ikuspuntu berezi horrek sortzeko askatasun osoa eman zigula sentitu genuen, bai edukiaren eta bai formaren aldetik ere. Gure helburua zen istorio bat egitea jendea bizitza bete-betean bizitzera animatzeko, jendea geldiarazi eta pentsarazteko modukoa. Gure ustez, mendebaldeko gizarteek bizitasun dosi handia eta pertsonen bizitzan energia ematen dieten filmen premia larria dute. Iñakiren bizitza eta heriotzari buruzko guztiak laguntzen digu ikus-entzuleei eman nahi diegun mezua ematen. Gure xedea da ikus-entzuleei laguntzea ulertzen zer diren mendiak pertsona erreal hauentzat, gure protagonistentzat. Eguneroko bizimodutik aldentzeko igotzen dira mendizaleak mendietara, inguruan duten guztia argiago ikusteko. Naturaren adierazpen puru eta garbiena dira mendiak; adierazpen latz eta gogorra bezain ederra. Mendien zailtasunek etengabe ematen digute geure mugak zabaltzeko aukera. Mendien edertasunak bizitzaren duintasuna onartzen laguntzen digu, eta bai bete-betean bizitzen hasten laguntzen ere. Orokorrean, mendebaldeko kulturan beldurra dugu bizitza biziki, bete-betean, bizitzeko. Heriotzaren, edertasunaren, osasunaren, baliabiderik ezaren, maitasunaren arriskuen eta laguntasunaren beldur gara. Nahi dugu istorio honek laguntzea pertsonei bizitzaren beldurra onartzen eta gainditzen, eta une bakoitzari indar handienarekin balioa ematen. .
26 | BASQUEZINEMA ESTREINALDIAK | Dokumentala
Zuloak CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Título ZULOAK 99 min. / color / 2012
Editor Muntaketa ASIER GARCÍA DANI URDIALES
Cast Protagonistak ARRATE RODRIGUEZ, AINHOA UNZUETA, IZASKUN MURUAGA, TANIA DE SOUSA, NAIARA GOIKOETXEA, ALBA BURGOS, MAI BASS, URSULA STRONG
Sound Soinua AITOR ACOSTA ANGEL KATARAIN KARLOS OSINAGA
Director Zuzendaria FERMIN MUGURUZA
Music Musika AMANITA MUSKARIA A production of Produkzio-etxea TALKA RECORDS & FILMS
Screenplay Gidoia EIDER RODRÍGUEZ FERMIN MUGURUZA Producers Produktoreak JONE UNANUA AMAIA APAOLAZA
In co-production with MENARA PRODUCCIONES and ETB MENARA PRODUCCIONES eta ETBrekin koprodukzioan
Director of Photography Argazki Zuzendaria ARITZ MORENO
TALKA RECORDS & FILMS talka@kontrakalea.com www.talka.org
SYNOPSIS SINOPSIA The multifaceted artist Arrate Rodriguez was developing the creation of a musical group formed exclusively by girls, and the recording of all of their movements. With his peculiar and ironic sense of humour she said the following: “If Andy Warhol created the Velvet Underground, I am going to create the model of my band ZULOAK in the same way, taking care of the aesthetic details, the musical direction, etc.” However, things must have gotten twisted at some moment and she decided to abandon her “experiment”. All the material that she had recorded she gave to her sister Eider to give to the musician and filmmaker Fermin Muguruza, with a video message sent from San Francisco. Arrate Rodriguez artista poliedrikoak musika talde bat osatu nahi zuen hastapenetik: taldekideak hautatu, musika estiloa zehaztu, ñabardura estetikoak zaindu… eta prozesu guztia kamerarekin erregistratu. “Andy Warholek Velvet Underground egin zuen; nik ZULOAK egingo dut” aipatzen zuen umorez. Gauzak nonbait, okertu egin ziren, eta “experimentua” bertan behera uztea erabaki zuen. Grabaturiko material guztiari San Franciscon grabatutako bideo-mezu bat gehitu zion, eta dena bidali zion Fermin Muguruza musikaria eta zinemagileari, bere ahizpa Eiderren bidez. Materiala ikuskatzen hasi orduko konturatu zen dokumental baten bidez kontatu zitekeen istorio bat zegoela bertan.
LINKS ENLACES w: www.zuloak.com
Dokumentala | ESTREINALDIAK BASQUEZINEMA | 27
DIRECTOR’s NOTEBOOK. ZUZENDARIAREN OHARRAK
Fermin Muguruza
According to the “Real Academia Española” (the Spanish Royal Language Academy), the meaning of “Zulo” is: A hidden, closed-up space that is used to illegally hide things or kidnapped people”. In addition to the words “Akelarre”, “Jai- Alai” and “Txapela”, “Zulo” may very well be amongst the most popular Basque words to the rest of the world. Even though the Royal Academy gives a narrow definition of the word, here in the Basque Country, we use the word with a wide range of meanings: any kind of hole, also Basque people will recall the mythical record and book-store which bore the same name, Zuloa. Zuloa was a major cultural refuge in the region of Gasteiz, back in the day, also, the classic title for an album of the engaged Basque New-wave band M-ak, and the clever and ironic (in its double-entendre) title of Itziar Ziga’s book who turned Virginia Woolf’s classic title “A room of one’s own” into “A hole of one’s own”. And also, used by Oteiza as he discusses the topic of the metaphysics of the hole, as a closed-up vacuum. Today, thanks to the revival of the Riot Grrrl movement 20 years later, comes ZULOAK (HOLES). More than a nod to Courtney Love’s band, Hole, and with all of the connotations that the Word implies, being an all-girl band, this Word has a larger-than-life meaning for the Basque people, for all the reasons mentioned above. The Bratmobile recorded a version of the Runaways ’song “Cherry Bomb” and took the sentence “This summer’s going to be a girl riot” giving the Riot Grrrl movement its name. The “grrrl spelling came from the iconic fanzine “angry girls”, which putt he “punk rock chicks” on the map, in a scene that was until then dominated by men.
Zulo, RAE-ren (Real Academia Española) arabera: “Toki ezkutu eta itxia” da, “legez kanpoko gauzak edo bahituriko pertsonak ezkutatzeko prestatua”. “Akelarre”, “Jai-Alai” eta “txapela” hitzekin batera, “zulo” izango da seguraski euskaldunok gehien esportatu dugun hitza. Baina, RAE-k dioena dioen arren, geuk zuloa hitza beste gauza askotarako ere erabiltzen dugu: gogora dezagun “Zuloa” izena daukala Gasteizko disko eta liburu dendak, zeina geure kulturaren babeslekuetako bat den. Eta handik urrutira joan gabe, M-ak talde ahaztezinak izenburu existentzial horixe bera ezarri zion disko bati. Ezin gogora ekarri gabe utzi, bestetik, Itziar Zigaren “Un Zulo Propio” liburua, Virginia Woolfen “A Room of One’s Own” (Gela propio bat) liburua ironiaz gogoratzen duena. Eta zer esan, azkenik, Oteizaren barne-zuloaren metafisika eta hutsune itxiaren dialektikaren inguruan...? Baina geure ZULOAK, ordea, beste zulo mota bat da, 20 urte ondoren bizitzen ari garen Riot Grrrl revival-arekin zerikusi handia daukana, hain zuzen. Courtney Lovek gidatu zuen Hole (zulo) taldeari keinua egiten dio geure ZULOAK honek, bai inplizituki eta bai explizituki, nahiz eta amaieran denak balio duen batuketa moduan. Bratmobile taldeak, Runaways taldearen “Cherry Bomb” kantua bertsionatuz, “This summer’s going to be a girl riot” (Uda honetan nesken matxinada gertatuko da) esaldia bota zuen, eta horrexek eman zion izena Riot Grrrl mogimenduari. Kontzeptua “Angry girls” (neska haserretuak) fanzinetik hartu zuten, eta asmoa zen tradizionalki gizonezkoek menperaturiko punk-rock munduan emakumearen protagonismoa aldarrikatzea.
28 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Pelikula
Guernica, 33 días
CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua GUERNICA, 33 DAYS GUERNICA, 33 EGUN 100 min. / color / 2012
Art Director Arte Zuzendaria GIL PARRONDO Editor Muntaketa JULIA JUANIZ
Cast Protagonistak ANTONIO BANDERAS GWYNETH PALTROW
Music Musika PASCAL GAIGNE
Director Zuzendaria CARLOS SAURA Screenplay Gidoia ELÍAS QUEREJETA, LOUIS-CHARLES SIRJACQ, CARLOS SAURA Executive Producer Produktore Exekutiboa ALBERTO ROJO SAN MARTIN (IDEM4) ES Associated Producer Produkzio Kidea RAHILA BOOTWALA (CINEVEDAS) FR
A production of Produkzio-etxeak IDEM4 CINEVEDAS With the participation of ACCIÓN CULTURAL ESPAÑOLA, ETB, BASQUETOUR and collaboration of the ICAA and BASQUE GOVERNMENT Culture Department ACCIÓN CULTURAL ESPAÑOLA, ETB eta BASQUETOURen partaidetzaz eta ICAA eta EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren laguntzaz
Prod. Manager Prod. Zuzendaria MIKEL NIETO Director of Photography Argazki Zuzendaria VITTORIO STORARO
IDEM 4 comunicacion@idem4.com www.idem4.com
SYNOPSIS SINOPSIA In 1937, the government of the Spanish Republic commissioned Pablo Picasso to create a painting for the Spanish pavilion at the Paris International Exposition. On 26 April, 1937 the town of Guernica (or Gernika) was bombed. News of the atrocity spread quickly around the world. Deeply moved, Picasso began to paint the horror which he felt so closely. As the days passed, the painting developed. At the time, Picasso was romantically involved with the photographer Dora Maar, who documented the evolution of the work. 1937. urtean, Errepublikako Gobernuak koadro baten enkargua egiten dio Pablo Picassori, Parisen izango den Erakusketa Internazionaleko Espainiako pabiloian jartzeko. 1937ko apirilaren 26an, Gernika bonbardatzen dute. Bonbardaketa izugarri honen albisteak mundua zeharkatzen du eta Picasso, konmozionaturik, oso gertu sentitzen duen izua pintatzen hasten da. Margoa egunero eraldatzen da. Bitartean, Picasso, koadroaren gora-beherei buruzko argazkiak egitera etorri den Dora Maarekin amodiozko istorio bat biziko du.
Pelikula | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 29
Pos eso CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA Since the death of her husband, the great bullfi ghter Gregorio, in a domestic accident, Trini, the worldfamous fl amenco dancer, has been deeply depressed and has abandoned the stage. To make matters worse, her son Damian’s rebelliousness has begun to border on dementia. Doctors, psychologists and psychiatrists are all unable to explain the child’s worsening behaviour. Eventually the only possible explanation is a supernatural one. At this juncture, Trini gets in contact with Father Lenin, a defrocked priest who is suff ering his own crisis of faith. La Trini, mundu osoan zehar ezaguna den flamenko dantzariak, oholtzak utzi behar izan ditu sekulako depresioan murgilduta, Gregorio zezen hiltzaile handia, bere senarra, etxeko istripu batean hil eta gero. Gainera, Damián, bere semeak, erotasunetik gertuegi dagoen bihurrikeriaren seinaleak ematen hasia da. Ez da egongo umearen jokabidea azaltzeko gai den mediku, psikologo ezta psikiatrik ere, eta gaiztotzen joango da, bere egoerak naturaz gaindiko azalpen bat behar duen arte. Une horretan jarriko dira Lenin Aitarekin harremanetan, fede krisialdi bat zeharkatzen ari den eta elizak baztertu duen apaiza.
Title Izenburua POS ESO 90 min. / color / 2011
Head of Character Animation Animazio Zuzendaria SAM
Director Zuzendaria SAM
Director of Photography Argazki Zuzendaria SAM NESTOR DE LES
Screenplay Guión SAM RUBÉN ONTIVEROS Executive Producer Produktore Exekutiboa CARLOS JUÁREZ Associated Producer Produkzio Kidea RAQUEL PEREA Storyboard AITOR HERRERO
Model designs Diseinua SAM MIGUEL MARTÍNEZ A Production of Produkzio-etxea BASQUE FILMS With the collaboration of ICAAren laguntzaz
BASQUE FILMS info@basquefilms.com www.basquefilms.com
30 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Tv Movie
Todo se
desvanece CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Art Director Arte Zuzendaria MIKEL ARANBURUZABALA
Title Izenburua TODO SE DESVANECE 90 min. / color / 2012
Editor Muntaketa JUAN ORTUOSTE
Director Zuzendaria ERNESTO DEL RIO
A Production of Produkzio-etxea SENDEJA FILMS
Screenplay Gidoia JUAN BAS Executive Producer Produktore Exekutiboa MIKEL ARANBURUZABALA Associated Producers Produkzio Kideak BENITO DEL RÍO, IÑAKI GOIKOETXETA ELENA GOZALO
With the participation of ETB and collaboration of BASQUE GOVERNMENT Culture Department ETBren partaidetzaz eta EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren laguntzaz
SENDEJA FILMS sendejafilms@sarenet.es www.sendejafilms.com
SYNOPSIS SINOPSIA A story of two times: a time of fear and silence, some years which are too many years, and a time which is needed to start living as soon as possible, with no rancor but with hope. Istorio bat bi arotan: beldurra eta isiltasuna nagusi den aro bat, dagoeneko gehiegi diren urteak, eta lehenbailehen ekin beharrekoa den aroa, gorrotorik gabe eta itxaropentsu.
Dokumentala | PRODUKZIOAN BASQUEZINEMA | 31
Camaradas CAST & CREW FITXA TEKNIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA The protagonists of this documentary are people whose history and inheritance still lives on today. They fought for a “better world”, but other more powerful actors emerged to design a made-to-measure “free world” in which there was no place for those comrades, some of whom who had given their lives fi ghting against fascism while others had been pursued, rounded up and expelled. Sixty years later, we travel to one of the few places of that exile where the memory of those last witnesses is still alive. There we learn the real reasons and the details of that cruel outrage and the involvement by certain countries in their negotiation and organisation. Los protagonistas de este documental son personas cuyo legado e historia sigue vivo. Luchaban por un “mundo mejor”, pero otros actores más poderosos entraron en escena y diseñaron un “mundo libre” a su medida en donde aquellos camaradas que habían dado su vida luchando contra el fascismo y que fueron perseguidos, cercados y fi nalmente expulsados; ya no encajaban. 60 años después, desde uno de los lugares de destierro y en donde sigue viva y presente la memoria del último testigo, es hora de descubrir las verdaderas razones y entresijos de aquel acto indigno e inhumano así como las implicaciones de algunos países en la negociación y ejecución de los hechos.
Title Izenburua COMRADES BURKIDEAK 80 min. / color / 2012 Director Zuzendaria SABIN EGILIOR Screenplay Gidoia SABIN EGILIOR Executive Producer Produktore Exekutiboa CARLOS JUÁREZ SEBASTIAN MERY Associated Producer Produkzio Kidea RAQUEL PEREA
Editor Muntaketa IMANOL LÓPEZ A Production of Produkzio-etxea BASQUE FILMS In co-production with Koprodukzioan LIFE & PICTURES With the collaboration of the ICAA, BASQUE GOVERNMENT Culture Department and MINISTRY OF THE PRESIDENCY ICAA, EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren eta PRESIDENTZIA MINISTERITZAren laguntzaz
Director of Photography Argazki Zuzendaria JON D. DOMÍNGUEZ VICTOR AGUINACO Researcher Dokumentalista JOSE MANUEL JIMÉNEZ (IKUSKATU)
BASQUE FILMS info@basquefilms.com www.basquefilms.com
32 | BASQUEZINEMA PRODUKZIOAN | Dokumentala
Pelota II CAST & CREW FITXA TEKNIKOA Title Izenburua PELOTA II PILOTA II 50-90 min. / color / 2012 Directors Zuzendariak JØRGEN LETH OLATZ GONZÁLEZ Screenplay Gidoia JØRGEN LETH OLATZ GONZÁLEZ Executive Producer Produktore Exekutiboak CARLOS JUÁREZ KAROLINE LETH Director of Photography Argazki Zuzendaria DAN HOLMBERG
Editor Muntaketa IMANOL LÓPEZ Sound Soinua XANTI SALVADOR A Production of Produkzio-etxea BASQUE FILMS In co-production with Koprodukzioan SF FILM PRODUCTION With the collaboration of BASQUE GOVERNMENT Culture Department EUSKO JAURLARITZAren Kultura Sailaren laguntzaz
BASQUE FILMS info@basquefilms.com www.basquefilms.com
SYNOPSIS SINOPSIA 30 years ago, a Danish film-maker, Jørgen Leth, made a documentary on the world of Basque handball. 20 years ago, a number of Basque employers launched a project to modernise the sport of pelota and to turn it into a profitable spectacle. 10 years ago, an anthropologist unpicked the cultural significance of the game. And in 2012, Basquefilms is looking back on these landmarks in “Pelota II”, a documentary that shows the tensions that have arisen from the profound transformation in the world of pelota, and the place in which it is played, the Basque Country. Orain dela 30 urte, Jørgen Leth, Danimarkako zinegileak, eskupilotari buruzko dokumentala filmatzen zuen. Orain dela 20 urte, euskal enpresarien talde batek, pilota modernizatu eta ikuskizun errentagarria bihurtzeko proiektua hasten zuen. Orain dela 10 urte, antropologo batek joku honen zentzu kulturala xehatzen zuen. 2012. urtean, Basquefilmsek gertaera hauek berpiztu zituen “Pelota II” dokumentala egiteko, pilotaren munduan ematen ari diren tentsioak erakusten dituen lana, kirol honek zein jokatzen den tokiak, Euskal Herriak, jasan dituen eraldaketen ondorioz.
FILM LABURRAK BASQUEZINEMA | 33
SYNOPSIS SINOPSISA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
Guille and Alex don’t know each other. Each of them leads their lives in their own way. They live according to how they have been taught and raised. Although they come from different worlds, they are united by something – their passion for swimming. And today, there’s a competition.
Director Zuzendaria: Mikel Rueda Production Ekoizpena: DOSPIERRE PRODUCCIONES, BALEUKO S.L. Mikel Rueda, Eduardo Barinaga Screenplay Gidoia: Mikel Rueda Cinematography. Argazkigintza: Kenneth Oribe Music Musika: Joserra Gutiérrez, Belako Taldea Edition Muntaketa: Alex Argoitia Sound Soinua: Xabier Agirre Art Director Zuzendaritza Artistikoa: Eider Ruiz, Idoia Esteban Special FX Efektuak: Alex Argoitia Cast Intérpretes: Álex Batllori, Fernando Tielve, Álex Angulo, Patxi Santamaría, Itziar Lazkano, Reyes Moleres, Koldo Olabarri, Aida de Sárraga
Guillek eta Alexek ez dute elkar ezagutzen. Bakoitza bere modura bizi da. Erakutsi dieten bezala. Hezi dituzten moduan. Eta itxuraz bien artean mundu gaindiezin bat dagoela dirudien arren, bada biak batzen dituen zerbait: igerilari amorratuak dira. Eta gaur... norgehiagoka bat dute..
AGUA!
Drama/15 min./2012
BALEUKO | baleuko@baleuko.com | www.baleuko.com
SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
Animated documentary which uses the voices and drawings of a group of children who live in a clinic in India. The guitar, the dances, a trip out to sea, the cats Sweety and Kitty, and the sisters who look after them are just some of the treasures and dreams which the children keep hidden under the pillow.
Director Zuzendaria: Isabel Herguera Production Ekoizpena: Isabel Herguera Screenplay Gidoia: Isabel Herguera Music Musika Xabier Erkizia Edition Muntaketa: Gianmarco Serra Sound Soinua: Xabier Erkizia Art Director Zuz. Artistikoa: Isabel Herguera Special FX Efektuak: Eduardo Elosegi Animation Animazioa: Rajiv Eipe, Rajesh Takhare, Troi Vasanth, Niwesh Gurung, Isabel Herguera Animation techniques Animazio Teknikak: Ink on paper, 2D computer
Indiako klinika batean bizi den ume talde baten ahotsekin eta marrazkiekin egindako animaziozko dokumentala. Haurrok hainbat altxor eta amets dauzkate gorderik burko azpian: gitarra, dantzak, itsasora egindako txango bat, Sweety eta Kitty katuak, edota haiek zaintzen dituzten ahizpak.
ISABEL HERGUERA | isaherguera@gmail.com
BAJO LA ALMOHADA
Animation documentary/8 min./2012
34 | BASQUEZINEMA FILM LABURRAK
BEERBUG
Animation/7 min./2012
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Director Zuzendaria: Ander Mendia Production Ekoizpena: Ander Mendia Screenplay Gidoia: Ander Mendia Cinematography Argazkigintza: Mikel Egia Music Musika: Jagoba Ormaetxea Edition Mountaketa: Ander Mendia Sound Soinua: Ion Arenas Art Director Zuz. Artistikoa: Ander Mendia Special FX Efektuak: Jesus Lauzirika, Ander Mendia Animation Animazioa: Dani Ruiz, Arkaitz Alaztuei, Jesus Lauzirika, Ander Mendia, Gorka García Animation techniques Animazio teknikak: 3D Computer
Joe, who is busy running an old roadside petrol station, decides to take a break and have a beer. His efforts at enjoying his beer fail because someone is robbing him right under his nose. Joek errepide ertzeko gasolindegi batean lan egiten du. Egun batez, garagardo bat hartzeko atseden hartzea erabakiko du. Edariaz gozatzeko ahaleginak huts egingo dio, norbait lapurretan ari baitzaio muturraren aurrean.
KATUE STUDIO | info@katue.net | www.katue.net
CASA VACÍA
Documentary/20 min./2012
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Director Zuzendaria: Jesús Mª Palacios Production Ekoizpena: Jesús Mª Palacios Screenplay Gidoia: Jesús Mª Palacios Cinematography Argazkigintza: Jesús Mª Palacios Edition Muntaketa: Jesús Mª Palacios Sound Soinua: Xabier Erkizia Art Director Zuz. Artistikoa: Jesús Mª Palacios
Empty House is a journey around the ruins of this house in Irun, in which the artists Jorge Oteiza and Nestor Basterretxea lived between 1957 and the mid-1970s. While we are exploring this dark and empty space a dialogue is established between the images of the present and the materials of the past. Jorge Oteiza eta Néstor Basterretxea artistak 1957tik 70ko hamarkadaren erdialdera bitartean bizi izan ziren etxearen erorkinetan zehar eginiko ibilbidea da Etxe Hutsa. Leku ilun eta huts hau esploratu bitartean, gaur egungo irudien eta iraganeko materialen artean elkarrizketa sortuko da.
JESÚS Mª PALACIOS | palaciosjesusmaria@gmail.com
DEUS ET MACHINA Drama/8 min./2012
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
SYNOPSIS SINOPSIA
Director Zuzendaria: Koldo Almandoz Production Ekoizpena: TXINTXUA FILMS Marian Fernández Screenplay Gidoia: Koldo Almandoz Cinematography Argazkigintza: Javi Agirre Edition Muntaketa: Laurent Dufreche Sound Soinua: Alazne Ameztoy Art Director Zuz. Artistikoa: Toño Nart Special FX Efektuak: Angel Aldarondo Cast Aktoreak: Ramón Agirre, Urduri Lantegia, Anartz Zuazua, Iker Bereziartua, Koldo Almandoz
The employee comes to the factory every day. He is the only person who is qualified to do his particular job. It is precise, mundane, and repetitive work. Every morning he goes through the same drill, starting up each machine. Today, though, he has made a decision...
TXINTXUA FILMS | txintxua@txintxua.com
Langilea egunero joaten da fabrikara lanera. Eginbehar zehatz bat egin dezakeen langile bakarra da. Egunero makinak pizteko zeremoniari ekin, eta bere lan zehatz eta monotonoari helduko dio. Gaur, ordea, erabaki bat hartu du...
FILM LABURRAK BASQUEZINEMA | 35 SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
Nai is a child who lives in Phonm Penh, Cambodia. Recently, he is having nightmares about the Yeak, a Khmer monster that eats naughty children. Michael, his English teacher at school, tells him that monsters don’t exist. He assures him that they are just children’s fantasies. The truth, however, is very different. Nai Kanbodiako Phonm Penh hirian bizi den mutiko bat da. Azkenaldian Yeak munstroarekin amesgaiztoak ditu. Yeak khmer tradizioko munstro bat da, gaizki portatzen diren umeak jaten dituena. Ikastetxeko ingeles irakasleak, Michaelek, munstroak ez direla existitzen esaten dio, haurrentzako ipuinak baino ez direla. Baina egia oso bestelakoa da.
Director Zuzendaria: Paul Urkijo Production Ekoizpena: Paul Urkijo Screenplay Gidoia: Paul Urkijo Music Musika: Xabat Lertxundi Cinematography Argazkigintza: Gorka Gómez Andreu Edition Muntaketa: Paul Urkijo Sound Soinua: Ortzi Acosta Special FX Efektuak: Gorka Agirre, Paul Urkijo Cast Aktoreak: Nang Nay, Iñigo De la Iglesia, Bin Sothum, Ander Pardo
MONSTERS DO NOT EXIST Drama/9 min./2012
PAUL URKIJO | paulurkijoalijo@hotmail.com
SYNOPSIS SINOPSIA
CAST & CREW FITXA TEKNIKO/ARTISTIKOA
I-won’t-tell-you-whose voice over guides us through three extreme situations which are actually the same. Will you survive?
Director Zuzendaria: Martín Rosete Production Ekoizpena: KOWALSKI FILMS, KAMEL FILMS, VOLCANO FILMS, ENCANTA FILMS Koldo Zuazua Screenplay Gidoia: Luiso Berdejo Music Musika: Jose Villalobos Cinematography Argazkigintza: Jose Martín Rosete Edition Muntaketa Fernando Franco Sound Soinua: Ángel Fraguela, Diana Sagrista Art Director Zuz. Artistikoa: Rafael Castro Special FX Efektuak: David Heras, User T38 Cast Aktoreak: Jonathan D. Mellor, Féodor Atkine, Javier Cidoncha, Luna Montignier Peiró
Ahots batek hiru egoera limite narratzen ditu; finean egoera bakarra osatzen duten den hiru egoera. Iraungo al duzu birizik?
KOWALSKI FILMS | kozua@arrakis.es
KIMUAK kimuak@filmotecavasca.com www.kimuak.com
VOICE OVER
Drama, Science Fiction/9 min./2012
36 | BASQUEZINEMA ZINEMALDIAK
Giza Eskubideen Zinemaldia Human Rights Film Festival
Donostia Zinemaldia Festival de San Sebastián International Film Festival
Donostia-San Sebastián, APRIL APIRILA Information Informazioa: Tel.: + 34 943 481 157 cinema_cinema@donostia.net www.cineyderechoshumanos.com
Donostia-San Sebastián, SEPTEMBER IRAILA Information Informazioa: Tel.: + 34 943 481 212 ssiff@sansebastianfestival.com www.sansebastianfestival.com
Organised by the House of Peace and Human Rights and Donostia Kultura, its objective is to promote the debate and the reflection and to raise the audience awareness about the violation of the human righs in all the world through the universal language of cinema. So, the Festival aspires to inform and to form the citizens through a program as attractive as possible.
The Official Section will offer a selection of some the best contemporary films, which will compete for the “Golden Shell” and a series of prizes in other categories. Zabaltegi will offer a complete panorama of the latest cinema, with a selection of some of the best films presented at previous festivals and some interesting work by new film-makers. In addition, the programme will include other initiatives in the festival’s regular sections: Made in Spain, Zinemira, Cinema in Progress, Cinema in Motion, International Film Students Meeting. In addition, created that seek to combine cinema with pleasure and fun: Midnight Screenings and Film and Gastronomy.
Bakearen eta Giza Eskubideen Etxeak, eta Donostia Kulturak antolaturik, bere helburu nagusia, lengoaia unibertsalaren bitartez, eztabaida, hausnarketa eta ikusleen sentikortasuna bultzatzea da, munduan zehar urratzen diren giza eskubideen inguruan. Beraz, zinemaldi honek, ahalik eta egitarau erakargarrienaren bitartez, herritarrak informatu eta hezitzen saiatzen da..
Sail Ofizialean momentuko pelikularik onenak izango ditugu Urrezko Maskorra eta sail ofi zialeko gainontzeko sariak lortzeko lehian. Zabaltegin, gaurko zinearen egoeraren ikuspegi zabala eskainiko da, beste zinemaldi batzuetan aurkeztu diren fi lme aukeratuekin, eta zinegile berrien lanekin batera. Egitaraua biribiltzeko, ohiko gainontzeko sailak izango ditugu: Made in Spain, Zinemira, Zinema Eraikitzen, Zinema Mugimenduan, Zinema Ikasleen Topaketak. Gainera, Gauerdiko emanaldiak eta Zinema eta Gastronomia. Zinema, plazerra eta dibertsioa uztartzeko asmoa dutenak.
Itsaspeko Nazioarteko Zine Zikloa San Sebastian International Submarine Film Festival Donostia-San Sebastián, MAY MAIATZA Information Informazioa: Tel.: +34 943 395 476 ciclocinesub@subacuaticasrealsociedad.com www.ciclo.subacuaticasrealsociedad.com The 37th San Sebastian International Diving Film Festival, will be celebrate the 12th to the 16th of November of 2013. As every year we will do a selection of the best diving films and also we will try to invite the best directors and cameramen. For the next edition we will have several features to improve it. Donostiako 37 garren itsaspeko nazioarteko zine zikloa, 2013ko Azaroaren 12tik 16 ra ospatuko da. Urtero bezela, egitaraua itsaspeko pelikularik onenekin egingo da eta baita ere, kamararik eta zuzendaririk onenei gonbidatzen saiatuko gara. Hurrengo ediziorako berrikuntza batzuk eskainiko ditugu hobekuntza filosofiarekin jarraitzeko.
ZINEMALDIAK BASQUEZINEMA | 37
Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astea Horror and Fantasy Film Festival
ZINEGOAK Gay-Lesbo-Trans International Film Festival
Donostia-San Sebastián, NOVEMBER AZAROA Information Informazioa: Tel.: + 34 943 481 157 cinema_cinema@donostia.net www.donostiakultura.com/terror
Bilbao, FEBRUARY OTSAILA Information Informazioa: Tel.: + 34 944 156 258 zinegoak@gmail.com www.zinegoak.com
Organised by Donostia Kultura, the Horror and Fantasy Film Festival took its first steps in 1990. Horror movies, sci-fi, animation, short films, classics from all over the world… alternate with shows, exhibitions, concerts, comic-book encounters, edition of books… The Old Town becomes during some days in a big horror party.
Zinegoak, the Bilbao International GayLesbian-Trans Film Festival was launched in 2004. The aim was to bring to a Bilbao audience (and a wider Basque one) a type of cinema that was intimate, independent and socially and politically demanding and that was entirely absent from the Basque comercial circuit. Initially, it was very modest (4 days, 1 theatre, 25 films and 3000 spectators during the first staging) but it has since grown to become one of the most important GLTB festivals on the European scene.
Donostia Kulturak antolatuta, Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asteak 1990ean hasi zuen bere ibilbidea. Beldurrezko, zientzia fikziozko, animaziozko zinea, film laburrak, eta mundu osoko klasikoak aurkituko dituzue antzerki, erakusketa, kontzertu, eta komiki eta liburu argitalpen bezalako jarduladien artean. Hiriaren alde zaharra ikararen jai batean bihurtzen da egun hauetan zehar.
Zinegoak, Bilboko Zine Gay-Lesbo- Trans Zinemaldi Internazionala, 2004ean jaio zen, bilbotar ikuslegoari bereziki, eta euskaldunari orokorrean, zinema intimista, independientea, soziala, eta aldarrikatzailea eskaintzeko asmoz, Euskal Herriko erakusketa komertzialaren zirkuituan ez bait zegoen horrelakorik. Hasiera umila izan zuen (4 egun, areto bakarra, 25 filme eta 3000 ikusle bere lehen edizioan), baina gaur egun Europear panoramako GLTB zinemaldirik garrantzitsuenetariko bat da.
FANT Bilbao Fantasy Film Festival Bilbao, MAY MAIATZA Information Informazioa: Tel.: + 34 944 248 698 fant@fantbilbao.net www.fantbilbao.net Inaugurated in 1994 and organized by Bilbao Town Hall’s department of culture, Bilbao Fantasy Film Festival was born as a festival dedicated to films of this genre with the idea of making available, as much to fans as the general public (particularly the youngest film goers) releases that do not reach our screens through conventional channels of distribution and exhibition, as well as offering retrospectives of classic horror, mystery and science fiction films. Bilboko Zinemaldi Fantastikoa (FANT) genero honi buruzko erakustaldi bezala jaio zen 1994ean, Bilboko Udaleko Kultura Sailak antolatuta. Bere asmoa, bide arruntetatik heltzen ez ziren pelikulen estreinaldiak ikusleen, batez ere gazteen, eskura jartzea eta baita beldur, misterio, edota zientzia fikziozko klasikoen atzera begirakoak egitea zen.
38 | BASQUEZINEMA ZINEMALDIAK
Nazioarteko Animazio Zinemaldia ANIMABASQUE Basauri, MAY-JUNE MAYO-JUNIO Information Informazioa: Tel.: +34 944 234 611 animabasauri@animabasauri.com www.animabasauri.com After eight editions, the Festival has consolidated itself in the European panorama events around the animation. The great diversity of its program along with its uncountable satellite events, for the children, for the young people and also for professionals, make the festival a wonderful meeting point with the animation. The program covers numerous activities and sections, such as the feature film and short film competition, the workshops for children and university students, retrospectives and tributes to big figures of the animation, special screenings, and many other actions. For professionals it is organized a business encounter called ANIMABASQUE-BUSINESS Market. Zortzi edizio eta gero, Zinemaldia animazioari buruzko Europako ekitaldien artean sendotu da. Bere programaren aniztasunak, bai gazteei bai profesionalei zuzendutako ekintza paralelo ugariekin, animazioarako topaketa ezinhobea bihurtzen du Zinemaldia. Programazioak atal eta jarduera ezberdinak biltzen ditu, luzemetrai eta laburmetraien lehiaketatik, ume eta gazteei zuzendutako tailerrak arte, atzerabegirakoak, animaziozko izen garrantzitsuei egindako omenaldiak, edo proiekzio bereziak ahaztu gabe. Horretaz gain, profesionalentzako negozioetarako bilgune bat antolatzen da ANIMABASQUE-BUSINESS Merkatua izenarekin.
Ikusezin Zinema Jaialdia “Filme Sozialak” International Unseen Film Festival “Social Films” Bilbao, SEPTEMBER SEPTIEMBRE Information Informazioa: Tel.: +34 946 024 668 info@kcd-ongd.org www.kcd-ongd.org The International Unseen Film Festival ‘Social Films’ from Bilbao (Basque Country, Spain) is organized by KCD-NGO Kultura, Communication y Desarrollo. The Festival offers the chance to know the hard facts of different realities around the world where gender inequity, sistematic violation of human rights, lack of social justice, interculturality, solidarity, cooperation and environment issues are shown. Millions of people are affected by these subjects, but they are usually left aside from conventional screens. The Festival is an opportunity to continue working for a fair and sustainable Human Development. The Festival has also achieved gender parity in its participation for the third year in a row. Ikusezin Zinema Jaialdia “Filme Sozialak” Bilbao (Euskal Herria, Espainia), KCD- GKEk (Kultura, Communication y Desarrollo) antolatzen du. Zinemaldiak pantaila konbentzionaletatik kanpo geratzen diren errealitateak erakutsi nahi ditu. Munduan zehar milioi pertsonek pairatzen dituzten egoerak ikusi daitezke, hots, genero desberdintasuna, giza eskubideen bortxaketak, justizia sozialaren falta, kulturartekotasuna, solidaritatea, kooperazioa, edo ingurumenaz aritzen diren gaiak. Jaialdiaren helburua bidezko eta iraunkorra den Giza Garapena lortzea da. Hirugarren urtez jarraian, Jaialdiak gizon eta emakumeen arteko kopuru berdintsua lortu du partaidetzan.
ZINEBI Bilbao International Festival of Documentary and Short Films Bilbao, NOVEMBER NOVIEMBRE Information Informazioa: Tel.: + 34 944 248 698 info@zinebi.com www.zinebi.com Founded in 1959 and currently organized by Bilbao Town Hall’s department of culture, Bilbao International Documentary and Short Film Festival (Zinebi) recognized by the International Federation of Film Producers Associations (FIAPF) as an international competition of the highest quality has as its fundamental objectives to bring to the people of Bilbao the most recent world production of short films and documentaries, paying special attention to the Basque, Latin America and Spanish sphere, as well as to promote the Basque audiovisual industry and Bilbao as an ideal space for filming all kind of audiovisual projects through the Bilbao Film Commission (BiFiC ). 1959an sortua, eta Bilboko Udaleko Kultura Sailak antolatuta gaur egun, Bilboko Zine Dokumental eta Laburmetraia Nazioarteko Jaialdia-k (ZINEBI), bi helburu nagusi ditu. Filme Ekoizleen Elkarteen Federazio Internazionalak onartu duen bezala, kategoria goreneko lehiaketa maila duen zinemaldi honek, alde batetik, film laburren eta dokumentalen (bereziki euskal, espainiar eta latinoamerikar arlokoak) mundu mailako ekoizpen berriena aurkeztu nahi du, eta bestetik, Euskal Herriko ikus-entzunezko industria bultzatu nahi du, Bilbao Film Commission-en (BiFIC) bitartez gure hiria errodatzeko espazio ezinhobetzat aurkeztuz edozein motako proiekturako.
film film com commissions
mis
sio
ns film commissions
Bilbao BILBAO FILM COMMISSION Colon de Larreategi, 37 - 4º 48009 Bilbao Tel.:+34 944 248 698 Fax:+34 944 245 624 Email: info@bific.com www.bific.com
Donostia FILM COMMISSION DONOSTIA Alto de Errondo 2 (edif. Morlans) 20009 Donostia 48009 Tel.:+34 943 482 800 Email: filmcommission@donostia.org www.fomentosansebastian.org/filmcommission
Vitoria-Gasteiz VITORIA - GASTEIZ FILM OFFICE Correría, 70 01001 Vitoria-Gasteiz Tel.:+34 945 162 576 Email: info@filmoffice.es www.filmoffice.es
BASQUEZINEMA | 39
Collaborators | Laguntzaileak: