Studeerwijzer Literair vertalen by HumanitiesUU

STUDEERWIJZER

MASTERPROGRAMMA

LITERAIR VERTALEN

Beste studenten van de master Literair Vertalen, lichting 2023,

De komende anderhalf jaar zullen jullie te maken krijgen met nieuwe docenten, nieuwe vakken en nieuwe informatie. Er komt veel op je af en omdat het voorbij is voor je het weet, moet alles goed georganiseerd worden. In deze studeerwijzer hebben we alle belangrijke zaken voor je op een rijtje gezet, of beschrijven we waar en hoe je die informatie kan vinden.

Er staan namen in van docenten, een korte beschrijving van het programma en de competenties die je zult hebben als je dit programma afrondt. Verder is er op een handige manier veel praktische informatie te vinden.

Hoe de master echt is zullen jullie nog ervaren, maar Literair Vertalen geldt van oudsher als een hechte groep. Er wordt hard gewerkt, flink samengewerkt en er is een aantal gelegenheden waar we binnen en buiten het programma om meedoen aan wat er op het gebied van het literair vertalen zoal gebeurt. We noemen de excursies tijdens de diverse vakken, festivals waar studenten van ons bij betrokken zullen zijn zoals het International Literature Festival Utrecht en het festival Crossing Borders, en tijdschriften die met de opleiding verbonden zijn, zoals Filter en Terras

Een deel van de vakken zal je met de studenten van de master Professioneel Vertalen volgen, maar veel onderdelen zijn specifiek voor jullie groep ingericht. Dit is een goede kans om een hechte groep te vormen, tijdens de colleges maar ook online: we hebben een twitteraccount (https://twitter.com/uu_translation). Je kunt ook al de LinkedIngroep bezoeken waar veel alumni bij aangesloten zijn (Alumni Vertalen Universiteit Utrecht: https://www.linkedin.com/groups/7454604/) Voel je welkom!

Ik wens jullie veel succes met je studie komend anderhalf jaar en bovendien ook veel plezier in het vertalen, samen of alleen.

Onno Kosters, mastercoördinator MA Literair Vertalen.

DR . O NNO K OSTERS is Universitair Docent Engelse letterkunde en Vertalen, met specifieke interesse in Engelse en Anglo-Ierse en (poëzie) vertalen. Hij promoveerde in 1999 op het werk van James Joyce en publiceerde vertalingen van en studies over onder anderen Joyce, Samuel Beckett en T.S. Eliot. Voor zijn vertaling van Becketts roman Watt (2006) ontving hij de Filter Vertaalprijs. Zijn vertaling (met Han van der Vegt) van Seamus Heaney's District and Circle verscheen in 2013; zijn vertaling van Patti Smiths The New Jerusalem verscheen in 2018; zijn vertaling van Ocrean Vuongs bundel Time is a Mother verscheen in april 2022 bij Hollands Diep. Hij werkt op het moment aan een hervertaling van The Waste Land.

KIJK OP DE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE!

DOE JE OOK MEE?

Binnen het departement Talen, Literatuur en Communicatie is er voor de masterprogramma’s Professioneel en Literair Vertalen, Literatuur Vandaag en Neerlandistiek één gezamenlijke opleidingscommissie. Ieder jaar zijn we op zoek naar nieuwe studentleden voor de opleidingscommissie. De opleidingscommissie bespreekt de cursusevaluaties en adviseert de onderwijsdirecteur en opleidingscoördinatoren over de inrichting van het onderwijs.

De OC vergadert ongeveer vijf keer per jaar. In die vergaderingen bespreken we de cursusevaluaties en geven we op basis daarvan adviezen. Daarnaast geeft de OC advies over de Onderwijs- en examenregeling (OER) en over allerlei andere zaken die op dat moment van belang zijn. Naast de vijf OC-vergaderingen is er drie keer per jaar een vergadering met het Medezeggenschapsoverleg (MO) waarin alle OC’s van de faculteit of het departement samen discussiëren over medezeggenschapsonderwerpen, onder leiding van de faculteitsraad of de departementsassessor. Verder zijn er sporadisch vergaderingen met andere medezeggenschapsorganen.

Wil je lid worden van deze opleidingscommissie, neem dan contact op met de mastercoördinator

■ ■ ■

DR . G YS - W ALT VAN E GDOM is docent vertalen en vertaalwetenschap aan de Universiteit Utrecht. Het meeste onderzoek dat hij verricht ligt in het verlengde van het onderwijs dat hij verzorgt. Zo richt hij zich op vertaalprocessen, vertaalmethoden, de omgang van vertalers met technologie, vertaalcompetentie en kwaliteit. Sinds enkele jaren is hij medevoorzitter van het International Network of Simulated Translation Bureaus.

■ ■ ■

DR . T OON C OX is assistant professor in Interculturele Communicatie. In zijn onderzoek richt hij zich op interpersoonlijke communicatie en stressvolle meertalige omgevingen, zoals een spoedeisende hulp. Hij is medevoorzitter van de Special Interest Group in Language and Cultural Discordance in Healthcare Communication.

PROF . DR . H AIDEE K OTZE

behaalde in 2010 haar PhD in Translation Studies aan de Universiteit van Witwatersrand in Zuid-Afrika. Ze is lid van het Thematic Network on Empirical and Experimental Research in Translation (TREC) Haidee doet momenteel onderzoek naar taalvariatie en -verandering in taalcontact-situaties, met de nadruk op psycholinguistisch en sociale factoren. Binnen dit kader bestudeert ze vertalingen, verschillende soorten Engels en taal van taalverwervers.

■ ■ ■

E LBERT B ASARIS studeerde Duits in Utrecht en Leipzig en is alumnus van de master Literair Vertalen. Hij vertaalt prosa en poëzie van onder anderen MarcUwe Kling, Nora Gomringer, Hans-Jürgen Balmes en Kim de l'Horizon.

HET DOCENTENTEAM

■ ■ ■

DE STUDIEADVISEUR

De studieadviseur van ons masterprogramma is Corine den Hamer. Zij is aanspreekbaar voor persoonlijke omstandigheden die de voortgang van je studie beïnvloeden. Meld het op tijd als er persoonlijke problemen zijn. Voor contactinformatie of het maken van een afspraak kun je terecht op onze website: https://students.uu.nl/gw/lv/contact/studieadviseur

■ ■

■

C ORINE DEN H AMER

DIT MASTERPROGRAMMA

Als literair vertaler schrijf je de stem van een ander. Je maakt een nieuwe tekst op basis van een al bestaande tekst. Je wilt dat die tekst door kan gaan voor de eerdere tekst, hetzelfde is of lijkt, maar dat kun je alleen voor elkaar krijgen door er van alles aan te veranderen. Ziehier de ingewikkelde paradoxale taak waar de vertaler voor staat. Wat moet je allemaal kunnen en weten om in staat te zijn die taak uit te voeren?

Je moet kennis hebben van de taal waarin de brontekst is gesteld en van de literatuur en cultuur waarin die tekst is ingebed. Je moet over uitstekende interpretatieve vaardigheden beschikken en weten hoe literaire teksten in elkaar zitten en hoe je ze in elkaar kunt zetten. Je moet gevoel hebben voor stilistische effecten. Je moet je eigen cultuur en literatuur goed kennen. Je moet kennis hebben van methodes en trucjes die vertalers kunnen gebruiken om vertaalproblemen op te lossen. Je moet in staat zijn een professionele houding aan te nemen waarmee je je individuele, subjectieve inzichten kunt overstijgen om tot een normatief verantwoorde vertaling te komen. Bovenal moet je vaardig zijn in de eigen taal, de taal waarin je je tekst vertaalt, waarin je de stem van de ander schrijft.

In het programma van anderhalf jaar staan drie leerlijnen centraal (praktijk, theorie en beroepsoriëntatie) die in de verschillende vakken met elkaar verweven zijn In de taalspecifieke vertaalvakken worden wekelijks teksten vertaald op basis van methodische en theoretische reflectie en van actuele inzichten uit de (vooral toegepaste) vertaalwetenschap. In de taaloverstijgende vakken wordt de sociale, culturele en tekstuele praktijk van het vertalen bestudeerd vanuit relevante vertaalwetenschappelijke gezichtspunten, altijd op basis van actuele en historische voorbeelden. De beroepsoriëntatie is er op gericht je de middelen in handen te geven waarmee je jezelf kunt voorbereiden op een (freelance) bestaan als literair vertaler. Daartoe zul je ook gastcolleges krijgen van ervaren literair vertalers en van uitgevers.

Het eerste semester van de opleiding (blok 1 en 2) is inleidend van aard en wordt grotendeels samen gevolgd met studenten van het programma Professioneel Vertalen. Tijdens het tweede semester (blok 3 en 4) staat het programma volledig in het teken van literair vertalen, met als parel de ‘Intensieve cursus literair’ vertalen die wordt verzorgd in samenwerking met de Katholieke Universiteit Leuven, Campus Antwerpen. Het derde semester (blok 1 en 2 van het tweede jaar) wordt individueel ingevuld met een eindvertaling en een scriptie.

Kijk voor meer informatie ook op: https://students.uu.nl/gw/lv/onderwijs/studieprogramma

CURSUSPLANNER: Meer informatie over de vakken in je masterprogramma vind je in de Cursusplanner: https://cursusplanner.uu.nl/ study/VW-LIVM-19

L EERDOELEN

Aan het eind van de anderhalf jaar beschik je over de volgende competenties:

✓ je hebt diepgaande kennis van en inzicht in het vakgebied van vertaalwetenschap en vertalen;

✓ je kunt zelfstandig nieuwe kennis en vaardigheden op het vakgebied verwerven door eigen onderzoek en literatuuronderzoek;

✓ je hebt een kritischacademische houding met betrekking tot vertaalwetenschappelijke kennis en een professionele attitude wat betreft het functioneren binnen het beroepenveld;

✓ je kunt optreden als intermediair in communicatie tussen verschillende taal- en cultuurgebieden;

✓ je kunt de geldende normen van professionele integriteit toe te passen;

✓ je hebt diepgaande kennis van en inzicht in het veld van literair vertalen;

✓ je kunt literaire teksten uit een van de door de opleiding aangeboden vreemde talen in stilistisch passend, literair verantwoord en kwalitatief hoogstaand Nederlands vertalen;

✓ je kunt vraagstukken op het terrein van vertaling als cultureel en literair verschijnsel oplossen;

✓ je kunt kan onderzoek op het gebied van historische en literaire vertaalwetenschap en aanverwante disciplines als comparatieve literatuurwetenschap, letterkunde en contrastieve stilistiek opzetten, uitvoeren en opschrijven.

DEZE MASTER EN DE MAATSCHAPPIJ

Alumni van de master Literair vertalen kunnen terechtkomen op allerlei plekken binnen het brede veld van vertalen. Als afgestudeerde kun je bijvoorbeeld aan de slag als: freelance boekvertaler; ondertitelaar; beleidsmedewerker bij een culturele instelling; redacteur; tekstschrijver.

Na dit masterprogramma Literair Vertalen vindt 90% van de alumni een baan die met taal te maken heeft. Ongeveer de helft van de alumni werkt als vertaler, vaak als zelfstandige. Veel anderen werken als docent, tekstschrijver of als projectmanager bij een (ver)taalbureau.

BELANGRIJK OM TE WETEN ALS JE STUDEERT BIJ GW

Nieuwe studenten students.uu.nl/gw-nieuw

Praktische informatie voor als je nieuw bent bij de faculteit Geesteswetenschappen.

Jaarkalender GW students.uu.nl/gw-jaarkalender

Informatie over vrije dagen, cursusinschrijvingen en wijzigingsdagen.

De UU online

Info over de belangrijkste online systemen en hoe je inlogt: students.uu.nl/gw-online

Heb je een handleiding nodig? Kijk op: manuals.uu.nl

VRAGEN OVER INSCHRIJVEN, PROCEDURES, STAGE

Studiepunt Geesteswetenschappen students.uu.nl/gw-studiepunt

Voor studie-inhoudelijke zaken, zoals

• cursusinschrijving

• roosters

• cijfers & studievoortgangsoverzicht (Osiris)

• afstuderen

Studentenservice students.uu.nl/contact/studentenservice

Voor informatie over bijvoorbeeld:

• je inschrijving aan de UU

• collegegeld

• studeren & topsport

• handicap of chronische ziekte

TIP! Je cijfers, collegekaart en je rooster kun je vinden in de MyUU portal en de MyUU-app: students. uu.nl/myuu en students. uu.nl/myuu-app

TIP! Je moet je zélf inschrijven voor vakken die je in het tweede semester wilt gaan volgen. Dit doe je via Osiris. Als je een vak wilt veranderen waarvoor je al bent ingeschreven, dan kan dat op de wijzigingsdagen vóór de start van het betreffende blok.

Stagecoördinator students.uu.nl/gw-stagecoordinator

Voor zaken als:

• stageregelingen en -procedures

• stageplaatsen en -organisaties

VRAGEN OVER (STAPPEN NAAR) DE ARBEIDSMARKT

Career Services students.uu.nl/gw-careerservices

Advies over je stappen naar de arbeidsmarkt door workshops, CV check-ups en coaching. Je programmacoördinator vertelt je meer over specifieke evenementen.

HEB JE WAT EXTRA HULP NODIG?

Studieadviseur: students.uu.nl/gw-studieadvies

Studentenpsycholoog: students.uu.nl/psycholoog

Trainingen: Skills Lab: students.uu.nl/skillslab

WIL JE NAAR HET BUITENLAND?

International office GW: students.uu.nl/gw-io

EXTRA FACILITEITEN

Bibliotheek: students.uu.nl/gw-bibliotheek

Sportcentrum Olympos: www.olympos.nl

Cultuurcentrum Parnassos: uu.nl/parnassos

TIP! Deadlines worden altijd door de docenten gecommuniceerd en zijn terug te vinden in de cursushandleidingen die je ontvangt van je docent. Ongeveer 2 weken voor aanvang van de cursus.

TIP! Kijk voor inhoudelijke zaken over bijvoorbeeld stage of scriptie op de website van je programma bij het kopje Studieprogramma (te vinden via students.uu.nl/gw).

TIP! Kijk op students. uu.nl/gw/leven-in- utrecht voor info over wonen, werken, sporten en vrije tijd in Utrecht!