s’MAAK juni 2015 by FORT

ROB & BAS BATENBURG MOLENMAKERS ‘HOUT IS EEN PUUR PRODUCT WAARMEE JE MET INZICHT EN GEVOEL MOET WERKEN. ’

JUNI 2015

S’DAM MAAKT, VERMAAKT, HERMAAKT EN DROOMT Wij nemen u graag mee de Schiedamse binnenstad in. Er gebeurt daar veel. Veel meer dan we zien, meer dan we weten. Dit is het nieuwe ‘informatieblad’ over de Schiedamse binnenstad met een eigentijds uiterlijk. Een magazine om door te bladeren, te lezen en te delen. Met informatie over acties en activiteiten in de binnenstad. Met gedachtes en foto’s. Met mensen zoals u en ik. Wij zijn benieuwd.... u ook?

Heeft u complimenten of klachten over S’MAAK? Heeft u tips of denkt u: ‘Jullie moeten écht die persoon spreken voor het volgende nummer?’ We horen het graag! Dit kan via smaak@schiedam.nl of door je mening op de kaart achterin het magazine te schrijven en te versturen.

COLOFON INITIATIEF & EINDREDACTIE Gemeente Schiedam (smaak@schiedam.nl) CONCEPT, ONTWERP & BEELD REDACTIE FORT (wijzijnfort.nl) SCHRIJVERS & FOTOGRAFEN Birgit Bekker, Mirte Meeus, Geert Medema, Marjolein van Doorn, Sanne Donders, Marieke Odekerken, Bob van der Vlist COVER FOTO Bob van der Vlist DRUKKER NPN drukkers OPLAGE 40.000 (HUIS AAN HUIS) VERSPREIDING BGS UITGAVE juni 2015 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch mechanisch, door fotokopieén, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende.

LOOPJE LANGS DE LANGE HAVEN

VROEGER & NU

DEUREN HAVENKERK ZWAAIEN WEER OPEN

ÓNZE *#!-STAD!

‘EEN TIK VAN DE MOLEN’

DROMEN VANGEN DOE JE MET ELKAAR

SCHIEDAM DOOR DE OGEN VAN...

RIA KOUWENOORD

‘HANDS UP’ VOOR DE LICHTBLAUWE BRIGADE

EEN ONTMOETING

WAAROM ZIJN JULLIE HIER VANDAAG? SAM Ik ben op bezoek bij Colette in Amsterdam. We kennen elkaar doordat Colette twaalf jaar in Korea heeft gewoond. COLETTE We wilden een totaalervaring; een lokale plek bezoeken waar we zowel molens konden zien als iets konden proeven wat vanuit de historie voortkwam uit die molens, in dit geval jenever. SAM We hadden een lijstje van typische Nederlandse dingen die we wilden doen, het zien van de windmolens was er een van. En natuurlijk bitterballen: check. COLETTE Ik hou niet van de plekken waar veel toeristen samenkomen en ik was nog nooit in Schiedam geweest, zo was het een win-win voor ons allebei. Plus, deze plek is goed te bereiken met het openbaar vervoer. WAT VIND JE VAN SCHIEDAM? SAM Super. We zijn naar een bar geweest met een ontzettend vriendelijke serveerster. Ik heb de Ketel 1 en de Ketel 1 matuur geproefd. We hebben spontane gesprekken gevoerd met de mensen daar. Al met al, top. 2

TEKST MIRTE MEEUS FOTO MARIEKE ODEKERKEN

WIE ZIJN JULLIE? ZIJ Ik ben Colette uit Canada, ik woon in Amsterdam. Ik ben raw food chef en food designer. Het is heel tof om juist in Nederland dit werk te doen omdat raw food en biologisch eten hier zo in opkomst zijn. HIJ Ik heet Sam, ik kom uit Korea en studeer genderstudies in New York.

‘DE LANGE HAVEN KRIJGT ZIJN OORSPRONKELIJKHEID TERUG. TOCH ZAL ER GEEN GEKUNSTELDE ANTON-PIECKSFEER ONTSTAAN.’ TEKST BIRGIT BEKKER

LOOPJE LANGS DE LANGE HAVEN Binnenbocht of buitenbocht ? Het maakt niet uit. Aan beide zijden is geen stukje hetzelfde. Niet wat het bestaan van de bijzondere panden betreft. En niet wat de toestand van de kades betreft. Des te interessanter om er een loopje te maken, samen met Jan-Hendrik Bouman, gemeentelijk projectleider voor de herstelopdracht Lange Haven+. WAT SCHORT ER EIGENLIJK AAN DE LANGE HAVEN? De kades van de haven lijden ernstig aan uitgesteld onderhoud. De muren zijn erg verzwakt, vooral onder water.

WAT MOET ER DAN AAN DE KADES ONDERHOUDEN WORDEN? Het onderhoud aan de kades zit ‘m vooral in het herstel van metsel- en voegenwerk en de versteviging van de kadeconstructie. Wie langs de kades loopt, ziet al snel dat de wanden hier en daar uitstulpen, uit het lood staan en flinke scheuren vertonen. Op die plaatsen is de stabiliteit van de muren het slechtst. De stabiliteit is verslechterd door ouderdom en toegenomen druk van auto- en vrachtverkeer aan de straatkant van de muren. Daarom is al ruim twee jaar geen zwaar verkeer meer toegestaan en zijn op sommige parkeerplaatsen tijdelijk bloembakken geplaatst. 3

WAAR DANKT HET PROJECT ZIJN NAAM ‘LANGE HAVEN+ ’ AAN? Het herstelwerk aan de kades wordt gecombineerd met de herinrichting en -bestrating van de Lange Haven. Daarmee wordt niet alleen technisch onderhoud gepleegd, maar krijgt ook de historische waarde van de Lange Haven weer glans. Dat is de plus. WAT GAAT ER GEBEUREN MET DE HERINRICHTING? Er komt meer ruimte voor voetgangers om over de kades te kuieren. Wie nu door de Lange Haven wandelt, moet geregeld een stap opzij doen voor voorbijkomend verkeer. Auto’s gaan niet volledig uit beeld verdwijnen, maar het verkeer zal ook niet gestimuleerd worden. Vanzelfsprekend blijft de ruimte voor fietsers bestaan. Om de bereikbaarheid van de struinstraatjes aan weerszijden te verbeteren, wordt er een extra voetgangers- en fietsersbrug gebouwd.

‘Het gaat om de balans van het historische karakter, het eigentijdse en het gewenste gebruik.’ Verder zullen er (meer) terrassen en steigers aan het water verschijnen. De royale boombegroeiing blijft bestaan. En er komt een wijziging in de 4

afmeerplaatsen voor historische (woon)schepen plus aanmeerplekken voor de recreatievaart. Door de keuze van materialen krijgt de Lange Haven extra oorspronkelijkheid terug. Denk bijvoorbeeld aan klassieke gebakken waaltjes, keien en de kenmerkende hardstenen Delftse stoepen. Maar er zal geen gekunstelde Anton-Piecksfeer ontstaan. Alles bij elkaar gaat het erom dat het historische karakter, het eigentijdse en het gewenste gebruik van de Lange Haven met elkaar in balans komen. WAT VINDEN OMWONENDEN EN ONDERNEMERS AAN DE LANGE HAVEN DAAR NU VAN? Aan de definitieve plannen zijn verschillende opbouwende workshops met ondernemers en bewoners voorafgegaan. Die hebben belangrijke inbreng geleverd voor het uiteindelijke ontwerp. Een voorbeeld daarvan is de wens om te kunnen blijven parkeren aan de Lange Haven. Het is onvermijdelijk dat er parkeerplekken verdwijnen. Op verschillende plaatsen is de ruimte namelijk te krap om de toegang voor hulpdiensten en de veiligheid voor voetgangers en fietsers te waarborgen. Een andere wens is om meer te genieten van de omgeving door bijvoorbeeld aan de kade te kunnen zitten. Ook daarom zal op sommige plaatsen parkeerruimte verdwijnen. Tijdelijke parkeeroplossingen zullen er zijn op

het terrein van het Westmolenkwartier en op het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg. Daarnaast wordt gewerkt aan een permanente parkeeroplossing in de ontwikkeling op het Westmolenkwartier. De invulling van het tijdelijke terrein op het Westmolenkwartier is nog onderwerp van gesprek met de betrokkenen. HEEFT HET PROJECT NOG MEER BIJZONDERHEDEN? Er schuilt een grote technische uitdaging in het herstel en de versteviging van de kademuren. Vooraf is veel onderzoek gedaan naar de ondergrond. De oorspronkelijke muren zijn niet gefundeerd. Het zijn ‘gewichtsmuren’: vanuit het eigen gewicht keren ze de druk van de grond aan de straatzijde en blijven ze op hun plek. Later is op sommige plaatsen onder de muren alsnog betonnen fundering aangebracht. Maar ook die constructies zijn aan vernieuwing toe. Het spannende van het geheel is dat niet elk benodigd detail voor analyse boven water kon komen, omdat het niet bereikbaar was. Tegen die achtergrond ligt toch een creatieve maatwerkoplossing in het verschiet. Maatwerk is bijvoorbeeld dat er geen strakke nieuwe muren opgemetseld worden. Het rauwere karakter van de bestaande kadewanden blijft zo veel mogelijk zoals het is. Kapotte bakstenen worden vervangen door hetzelfde type stenen. HOE WORDT HET BUDGET VOOR DIT PROJECT BEWAAKT? Voor de aanbesteding voor het project is gekozen voor een ‘prestatie-inkoop’ (Best Value Procurement). De gemeente heeft aan de markt

alleen haar doelstellingen voorgelegd, in plaats van een volledig uitgewerkt ontwerp en eisenpakket. Ook het budget is bij de start van de aanbesteding aan iedereen genoemd: 12,5 miljoen. Marktpartijen konden reageren door voor dat bedrag in hun ogen de beste oplossing aan te bieden. Dus niet de laagste prijs, maar de hoogste kwaliteit van de oplossing stond voorop bij het gunnen van de opdracht. Dat is een vrij nieuwe werkwijze waarmee Schiedam voorop loopt.

‘Nu is het soms te krap voor de ambulance, moet het veiliger voor voetgangers en fietsers én komen er zit- of terrasplekken, omdat het zo leuk is om aan de kade te zitten!’ HOE VERLOOPT HET PROJECT VERDER? De planning verloopt nog keurig binnen de lijntjes. Vanaf juli start aannemer Boskalis met de concrete werkvoorbereidingen. Het bedrijf neemt de handschoen op voor een uitvoering die past bij deze tijd. Omwonenden worden op de hoogte gehouden over de planning en uitvoering van werkzaamheden. Een belangrijke taak van de uitvoerder is om overlast voor de omgeving tot een minimum te beperken. Het water biedt daarbij uitkomst voor de aanvoer van materieel en materiaal. Zo helpt ook de Lange Haven mee aan haar eigen herstel.

VROE G & NU ER

‘NA HET STOPPEN VAN DE BEURS IN DE KORENBEURS, KENDE HET PAND MOEIZAME BESTEMMINGEN. NU WORDT HET TERUGGEGEVEN AAN DE STAD.’ JAN DAVID HANRATH TEKST MIRTE MEEUS

VROEGER De Korenbeurs is de voormalige koopmansbeurs, één van de pronkstukken uit de Schiedamse jeneverindustrie. De bouw startte in 1787 onder leiding van de Rotterdamse architect Jan Giudici (1746–1819). In 1792 werd de beurs opgeleverd en vanaf dat moment trokken dagelijks honderden branders en distillateurs uit het hele land naar Schiedam. Op de binnenplaats, die toen nog niet overdekt was, werd luidruchtig gehandeld in moutwijn, granen en spoeling. Er heerste een lichte chaos die vergelijkbaar is met de beurs op Wall Street. Ruim 125 jaar bleef De Korenbeurs in gebruik als handelscentrum. Door de opkomst van de spiritusalcohol, die de moutwijn en granen overbodig maakte, moest De Korenbeurs in 1918 haar deuren sluiten. In 1920 werd boven het atrium van de Korenbeurs een glazen dakconstructie geplaatst. Sindsdien heeft het gebouw zeer diverse bestemmingen gehad. Zoals het onderkomen van tafeltennisvereniging de Korenbeurs, het Arsenaal van Jan des Bouvrie en Stichting Kunstcentrum Korenbeurs Schiedam.

NU Architect Jan David Hanrath dacht samen met de bibliotheek na over de invulling van Rijksmonument De Korenbeurs dat tot dan toe niet tot zijn recht kwam in het centrum van Schiedam. ‘We hopen dat mensen de bibliotheek anders gaan ervaren. Het is niet alleen een plek om je boeken te lenen, maar ook een plek om samen te komen.’ ‘In ons onderzoek naar de nieuwe functie van dit gebouw kwamen we erachter dat het enige groen in het centrum achter de kerk ligt, de rest is steen. Daar komt het idee van de leestuin met grote bomen vandaan. Het monumentale karakter van het gebouw dwingt je om respectvol met het gebouw om te gaan en slimme oplossingen te verzinnen voor de beperkingen die het gebouw met zich meebrengt. Met de grootste zorg hebben we de bibliotheekfunctie ingepast in combinatie met horeca en de binnentuin. Door mogelijkheden voor activiteiten, debatten en werkplaatsen in te passen hopen we dat de locatie inspireert en uitnodigt tot kenniscreatie en het delen van deze kennis voor de Schiedammers.’

[ BRON: WWW.KORENBEURS-SCHIEDAM.NL]

COLUMN —

GEERT MEDEMA Geert Medema is architectuurhistoricus en adviseur monumenten bij de gemeente Schiedam. HET HOTEL Zomer 2012. De deur staat open, de vloer is aangeveegd, de zon schijnt door de hoge ramen en ik heb een havenkerkspeldje op mijn jas: mijn collega’s en ik staan klaar voor een open dag in de Havenkerk. We praten Schiedammers en bezoekers bij over de restauratie van dit rijksmonument. We hebben veel te vertellen en te laten zien, ook over de geschiedenis en de kunstwerken van dit unieke gebouw. Een mevrouw loopt binnen en neemt het kerkinterieur goed in zich op. Ik loop op haar af om haar welkom te heten. Voor ik goed en wel van wal kan steken over dat ene kunsthistorische detail of over die jeneverbaas die dat ene kunstwerk heeft geschonken, start zij zelf het gesprek: ‘Ik kom nog maar even langs voordat ze de kerk slopen’, om vervolgens in niet mis te verstane woorden af te geven op die ‘idioten’ die hier een hotel willen bouwen. Nu ga ik een goed gesprek niet uit de weg en voel ik mij bij tijd en wijle best idioot. Ik leg dus, enigszins verbouwereerd, uit dat dit hotelidee dateert van vóór de economische crisis en al weer enige jaren van tafel is. Mijn beroepseer dwingt ook uit te leggen dat zo’n hotel nooit ten koste zou gaan van het monument of zijn interieur. Het blijkt die dag vaak te gaan over ‘gemiste kansen’, gesloopte monumenten en ‘overdreven ambities’. En ook over hoe mooi de kerk is, gelukkig, want overdreven ambities uit het verleden leiden ook tot bijzonder mooie monumenten. Bij open dagen blijft Het Hotel een terugkerend thema. Hoewel het me verbaast dat dit idee zo sterk wortel heeft geschoten in het collectief geheugen, is het - denk ik - toch vooral een teken van betrokkenheid van Schiedammers bij de monumenten in onze stad. Dat herbestemming van de kerk tot hotel ook met sloop of afbraak wordt geassocieerd, wordt verklaard door de sloopwoede in voorgaande decennia. Dat laat sporen na. Ach, een goede discussie op zijn tijd over nut en noodzaak van monumentenzorg of een hotel in onze mooie binnenstad is nooit weg. Ik poets mijn speldje maar weer op. 8

TIP VOOR

EEN LEUKE OF BIJZONDERE PLEK? Maaike (21) studeert aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. ‘Vooral omdat ik geschiedenis studeer is het erg dat ik eigenlijk niks weet van deze tuin.’ Ze neemt ons mee naar een stadstuin achter de Grote- of Sint Janskerk. ‘Beide namen kloppen’, aldus een lachende voorbijganger die ons gesprek overhoort. ’Schiedam is eigenlijk een heel historische stad. Ik denk dat veel mensen de achtergrond niet kennen van wat je om je heen ziet.’

TEKST MIRTE MEEUS FOTO MARIEKE ODEKERKEN

Ze woont zelf om de hoek bij de tuin en de kerk. ‘Je gaat er zo makkelijk aan voorbij’, zegt Maaike. ‘Ik wist zelf niet eens waar de ingang zat, maar het is een prachtige historische plek, van origine een oud kerkhof. Een tijdje terug werden er in deze tuin jazz concerten gehouden, het lijkt me heel leuk als dat weer gebeurt en misschien wat vaker. Er zit nu bijna nooit iemand terwijl het echt een oase van rust is midden in het centrum.’

‘ALS KLEIN JONGETJE MOCHT IK VAAK MET M’N MOEDER MEE NAAR DE GONZENDE BINNENSTAD.’ TEKST BIRGIT BEKKER FOTO MARIEKE ODEKERKEN

ÓNZE *#!-STAD!

Steeds meer creatieve starters strijken neer op de Hoogstraat. Samen met de volhouders die al jaren de eer van de winkelstraat hooghouden zetten ze de schouders eronder om de ziel van weleer terug te brengen. In een actueel jasje, natuurlijk. ‘We mopperen graag onvervalst mee over alles wat misgaat in Schiedam, bijvoorbeeld de leegloop van de binnenstad. Maar hé, laat anderen daar niks over zeggen. Want het is wel ónze *#!-stad!’ Bijna identiek komt deze uitspraak uit de monden van de verse ondernemers van Pro6 aan de Hoogstraat en de opgewekte uitbaters van Lucas Drinkwinkel op de Grote Markt. Verontschuldigend en trots in één adem. En deze typisch Schiedamse starters hebben nóg iets met elkaar gemeen. Allemaal zeiden ze dit voorjaar: ‘Kom op, we doen het! We beginnen híer in de binnenstad onze eigen zaak en gaan er iets moois van maken.’ Op het netvlies Luuk Elderkamp, mede-eigenaar van Lucas Drinkwinkel, heeft de Hoogstraat uit zijn kinderjaren nog op zijn netvlies staan: ‘Als klein jongetje mocht ik vaak op zaterdagmiddag met m’n moeder mee om te winkelen. In de binnenstad, op de Hoogstraat, gonsde het gewoon. Je kon over de hoofden lopen.’

‘Veel ellendiger dan vijf jaar geleden kon die gezellige oude Hoogstraat er niet aan toe zijn.’ In de verhalen van zijn moeder hoorde de jonge kroegbaas ook hoe bruisend het uitgaansleven destijds was. Hoe anders was het imago van 10

dezelfde straat zo’n jaar of vijf geleden geworden. ‘Veel ellendiger kon die gezellige oude Hoogstraat er niet aan toe zijn. Groezelige panden, meer leeg dan gevuld, in een bar slechte staat van onderhoud. Maar ach, in elke stad is wel wat. En kijk nu in 2015 nog eens om je heen. Zie je die opgeknapte zaken? Het gaat toch zeker weer de goeie kant op?!’ Welke kant op? Nog maar kort geleden keken inderdaad ook de initiatiefnemers van Pro6 op de Hoogstraat om zich heen. Michiel Gommers is één van hen: ‘Ik was net m’n baan in de transport kwijtgeraakt en stond op een zevensprong. Welke richting zou ik inslaan? Een maat van me – Richard Velthuizen – en ik speelden al langer met het idee om design-meubels uit België te gaan importeren. We bespraken onze plannen met een kop koffie bij Monopole, tegenover het Stedelijk Museum. Plotseling hadden we het: als we nu eens een combinatie van meubels en kunstexposities zouden opzetten?’

‘Kom op, we doen het! We beginnen híer in de binnenstad onze eigen zaak en gaan er iets moois van maken.’ Van het een kwam al snel het ander. De vrienden wisselden hun ideeën uit met de mensen van MET in het Monopole en zochten contact met De Winkelmeiden, bekend van de Pop-Up Shops. Ondertussen sloten nog vier professionals, ambachtsmensen, zich aan bij het spontaan ontstane plan: George Derksen, Maartje van de Water, Ike van Wageningen en Roel Pleune. ‘Vandaar de naam Pro6’, legt George tevreden uit. ‘Zes pro’s in een creatief proces om met elkaar iets moois op te zetten.

Sinds april heeft de ploeg een tijdelijke showroomwerkplaats ingericht op Hoogstraat 14-18. De club biedt onder andere ontwerpideeën aan, geeft ruimte aan creativiteit van anderen, maakt producten op maat of in serie en zet letterlijk het meubelstoffeerdersambacht in de etalage. Ook zijn er altijd aantrekkelijke retro-items te vinden in de zaak. Aanvullend ondersteunt kunstenaar Ron Weijers het collectief om exposities te organiseren die goed aansluiten bij de sfeer en variatie in de winkel.

‘Het publiek moet wel bereid zijn om in te gaan op het unieke aanbod dat we met z’n allen op de Hoogstraat bieden.’ ‘Of we slagen en ons initiatief voor langere tijd kunnen voortzetten, hangt niet alleen van óns enthousiasme af’, merkt Maartje van de Water op, terwijl ze nieuwe stof om het kussen van een vroegere leunstoel spant. ‘De deuren gaan hier voor iedereen open. Het publiek moet dan natuurlijk wel meedoen en bereid zijn om in te gaan op het unieke aanbod dat we met z’n allen op de Hoogstraat bieden. We doen er alles aan dat het werkt.’ Ondertussen op de Grote Markt Helemaal aan de andere kant van de Hoogstraat, om de hoek, geurt het ondertussen naar verse limoentaart. De melkschuimer suist, de expressomachine ratelt. Luuk van Lucas Drinkwinkel maakt een cappuccino klaar voor een vaste klant achter haar laptop. Twee andere bezoekers kiezen een plekje bij het raam, met uitzicht op een jonge bruid en bruidegom op het bordes van het oude stadhuis. De gasten joelen om het boeket. Casper van Hattum is de andere eigenaar. Hij en Luuk staan achter de bar alsof ze de zaak al jaren

draaien. Hetzelfde geldt voor de zaak zelf: vertrouwd, alsof die al jaren zo bestaat. De realiteit is anders. Het voormalige café van Diggelen sloot zijn deuren begin 2012. Vervolgens zat op deze plek nog café aan Diggelen. Daarna stond het pand leeg. Tot de twee geboren Schiedammers de sprong in het diepe waagden. Begin februari dit jaar tekenden ze het huurcontract. Met beperkte middelen, maar met goede moed en een berg energie timmerden ze in krap anderhalve maand tijd een nieuwe inrichting. ‘Elk spijkertje in deze zaak hebben we zelf ingeslagen, elk schroefje zelf ingedraaid. We bedachten zelf het ontwerp van de cafétafeltjes en zetten ze samen in elkaar. We reden naar Friesland voor een partij caféstoelen en kochten weer ergens anders de complete terrasinrichting op.’

‘Op een mooie zomerdag met een vol terras met gezelligheid, dan heb je een heel leuk stadje te pakken.’ De twee zijn zichtbaar als een vis in het water in hun kroeg. Vreemd is dat niet, gezien hun achtergrond. Casper oberde op dezelfde plek acht jaar geleden ook al, in de Van Diggelentijd. Later bij Café Dizzy in Rotterdam. En Luuk nam ruime ervaring mee als oud-bedrijfsleider van Café Sjiek. Geen wonder dat de twee vrienden elkaar hier vonden toen het begon te kriebelen om iets voor zichzelf te beginnen. Leuk stadje te pakken Lucas Drinkwinkel is open sinds 24 maart. ‘Fijn dat het lege gat op de Grote Markt eindelijk weer is ingevuld’, krijgen de twee uitbaters geregeld te horen. Casper beaamt het graag: ‘Ik zeg: als op een mooie zomerdag de terrassen hier weer vol zijn met gezelligheid, dan heb je een heel leuk stadje te pakken.’

‘LAAT ANDEREN NIETS OVER SCHIEDAM ZEGGEN, WANT HET IS WEL ÓNZE *#!-STAD!’ 13

KLEUR- EN FANTASIEPLAAT

Laat je fantasie gaan en kleur niet alleen in, maar wordt architect en maak van de Havenkerk een huis, flat, supermarkt, paleis of ... Leuk resultaat? Mail â&#x20AC;&#x2DC;m naar smaak@schiedam.nl of lever je tekening / je ontwerp in bij de VVV (Buitenhavenweg). We zijn benieuwd! De mooiste tekening of het leukste ontwerp krijgt een binnenstads goodybag.

DEUREN HAVENKERK ZWAAIEN WEER OPEN

komt dat horen, proeven en zien TEKST BIRGIT BEKKER

De Sint Jan de Doper, beter bekend als de Havenkerk, is weer open voor publiek! In 1822-1824 gebouwd met geld vanuit de jeneverindustrie, kan de voorlopige programmering niet beter van start gaan dan tijdens het jaarlijkse Jeneverfestival. En Schiedam staat nog meer te wachten. De afgelopen maanden hebben diverse programmamakers zich sterk gemaakt voor een verleidelijk cultureel aanbod tot het einde van dit jaar. De keuzes haken aan bij diverse evenementen in de stad, zoals het Liduina themajaar, de Brandersfeesten, de Nacht van de Geschiedenis en het Suikerzoet Filmfestival. In september laat het Schiedams mannenkoor Orpheus stemmen galmen. Oud en nieuw leven Het gebouw aan de Lange Haven met zijn imposante Dorische zuilen en houten torenopbouw, ontstond op de tekentafel van de Haagse architect Adrianus Tollus. De inrichting werd verrijkt met werk van verschillende Vlaamse kunstenaars. Een halve eeuw na de opening, in 1875, werd een Maarschalkerweerdorgel geplaatst.

Ruim een eeuw later, in 1967 stopten de roomskatholieke erediensten in deze kerk. De Stichting Johannes Maasbach Wereldzending nam het gebruik over. In 2010 werd het rijksmonument eigendom van de Stichting tot restauratie en instandhouding van de kerk aan de Lange Haven e.o. (SRI) die het gebouw restaureert en instand houdt.

‘Dit spectaculaire gebouw verdient het om opnieuw in gebruik te worden genomen.’ Gedurende twee jaar onderging de sterk vervallen buitenkant van het gebouw een grondige restauratie. Afgelopen jaar is het eerste deel van het interieur hersteld. Dit najaar neemt het gerestaureerde orgel zijn oorspronkelijke plaats weer in. Met het voorlopige programma ontkiemt alvast nieuw leven in de kerk. Ondertussen krijgen initiatieven voor een duurzame herbestemming de kans om zich aan te dienen.

PROGRAMMA HAVENKERK 05 SEPTEMBER Historische bridgetocht 12 & 13 SEPTEMBER Open Monumentendagen / Opera aan de Schie 19 SEPTEMBER Korenfestival 26 & 27 SEPTEMBER Brandersfeesten. Intronisatie nieuwe leden jenevergilde 10 OKTOBER Nacht van de geschiedenis 16 – 25 OKTOBER Fotofestival CBK 27 – 28 NOVEMBER Suikerzoetfilmfestival 6 - 8 NOVEMBER Liduinamusical 16 DECEMBER Kerstwandeltheater DECEMBER Orgelconcert en kerstmarkt

‘HET IS NIET ZO, DAT ALS JE EEN AMBACHTELIJK BEDRIJF HEBT, DAT JE HET DAN OP EEN STEENTIJD-MANIER AANPAKT.’

‘EEN TIK VAN DE MOLEN’ TEKST MIRTE MEEUS FOTO BOB VAN DER VLIST

Onze kennismaking bestaat uit het bekijken van een replica van de baard van een molen uit 1772; een houten sierelement dat de voorkant van een molen decoreert. De replica ligt naast het origineel in de werkplaats. Het twee meter brede ornament is uitvoerig gedetailleerd. Uitgekerfde ruiten, sterren en wapenschilden sieren het hout. ‘Dit is een klusje voor m’n pa hoor,’ zegt zoon Bas. Niet veel later vertelt hij dat hij op zijn veertiende zelf een negen meter hoge molen heeft gebouwd samen met een vriend. De molen staat nog steeds en heeft nu een educatieve functie. Het is meteen duidelijk, Rob en Bas Batenburg zijn niet zomaar molenmakers. De ambacht Ze hebben net het nationale molenweekend achter de rug en het is druk in de werkplaats maar praten over hun vak vinden ze net zo leuk als het vak zelf en dus mag ik na werktijd aanschuiven.

‘De restauraties die wij doen gaan zover als brugwachtershuisjes, kerktorens en zelfs kunstwerken, maar molens zijn de kern.’ Rob vertelt dat de oudere generatie die dit ambacht beheerst uit het vak gaat en de jongere generatie niet meer de gelegenheid krijgt om het vak in de vingers te krijgen omdat het restauratietimmerwerk steeds

zeldzamer wordt. ‘Dat maakt ons werk zo bijzonder, er zijn niet heel veel mensen die dit kunnen en mogen doen,’ voegt Bas toe. ‘En dit vak past bij de stad, bij het cultureel erfgoed, we zijn hier geworteld.’ Bezieling ‘We zijn hier in Schiedam verwend met opdrachtgevers die het net zo belangrijk vinden als wij dat we molens tot in de details restaureren,’ aldus Rob. ‘Daarbij werken we met onderaannemers die onze bezieling delen; van metselaars tot smeden. Maar bijvoorbeeld ook met de plantsoenendienst van Schiedam. We werden getipt door Iradomedewerkers dat de Iepen, in onder andere het Beatrixpark ziek waren en werden gekapt, maar het hout was nog in perfecte staat. De bomen werden na het kappen, twee, drie jaar gewaterd hier vlakbij in de Vellevest. Daarna hebben we ze in platen laten zagen en twee jaar laten drogen, maar dan heb je ook fantastisch hout. Werken met lokale producten, dat doen we het liefst.’

kan vervangen? ‘Het behoud van origineel materiaal dat is altijd het uitgangspunt. In de molenbouw is dat al een spanningsveld omdat de molen eigenlijk een machine is die moet functioneren. Dat stelt zwaardere eisen aan onderdelen. Het is zaak om zoveel mogelijk origineel materiaal te handhaven,’ zegt Rob. ‘Werken met originele materialen, originele verbindingen en smeedwerk, dat is prachtig,’ voegt Bas toe. En soms kan het inderdaad echt niet anders, dan maken ze een replica. ‘Niks heeft de eeuwigheid.’

‘Er zijn niet heel veel mensen die dit kunnen doen, dat maakt ons werk bijzonder. En dit vak past bij de stad, bij het cultureel erfgoed.’ Hoe ze de liefde voor hun vak zouden omschrijven? ‘Een tik,’ zegt Rob. Bas stemt in.

Respect voor vroeger Bas legt uit: ‘Het is niet zo dat als je een ambachtelijk bedrijf hebt dat je het dan op een steentijdmanier aanpakt. De technieken gaan mee met de tijd, ze worden steeds mooier. Objecten die tot een aantal jaren geleden nog niet te restaureren waren, zijn dat nu wel. Dat is voor bedrijven zoals wij de moeite waard om in mee te blijven gaan. Zo kunnen we zelf steeds een mooier resultaat neerzetten.’ Maar waarom zou je iets restaureren als je het ook

SCHIEDAM DOOR DE OGEN VAN ... FOTOGRAAF Bob van der Vlist Normaal fotografeer ik de kracht van mensen, maar dit keer ... Wellicht viel het me op door de lente, maar in Schiedam gaat de natuur een grote strijd aan met de stad. Achter prachtige bloesem verdwijnt het verkeersbord, straattegels worden opgeofferd voor een paar bloemen, bomen gaan onderling de strijd aan met ‘wie is de sterkste’, krokussen hebben ruzie met een grasveld, klimop overwoekerd. Soms wint de stad...

S’MAAK vraagt ieder nummer aan een fotograaf om zijn fotografische blik over Schiedam te laten gaan en een fotoserie over Schiedam te maken. Wie is de volgende?

Sc hi ed am

Broer svest

st at ion A2 0

Rotterdamsedijk

Rotterda msedijk

Ko em ar

Rotterdam

DROMEN VANGEN DOE JE MET ELKAAR

TEKST BIRGIT BEKKER

Lang e have n

ar Ko emug br

kt Bu

ite

Blijft de Koemarkt een verrommeld plein of wordt ze een uitnodigende entree naar onze binnenstad? En wat doen we met het in onbruik geraakte bedrijfsterrein aan de Buitenhavenweg? Nu lijkt het gebied nog het meest op een lappendeken. Met een drukke verkeersader als leidraad. Autoâ&#x20AC;&#x2122;s, bussen, trams, fietsers en voetgangers eisen door elkaar heen hun plek op.

Sluit je ogen en laat je fantasie werken. Misschien zie je een plein om even stil te staan en mijmerend uit te kijken op de Schie. Eet een ijsje en luister naar een groepje muzikanten. Of ga even zitten, misschien onderaan de kade. Laat je benen bungelen over de rand. Sta dan weer op en slenter de trappen op, over de brug naar de Buitenhaven. Of nee, stap op een bootje en ga varen. 24

Wie durft te dromen, ziet de kansen voor de Koemarkt en het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg. Wie een stap verder gaat, doet mee om ze waar te maken! Adaptable City Je kunt van Schiedam zeggen wat je wilt, maar aan dromen ontbreekt het in onze vermaarde jeneverstad niet. Aan geld dan weer des te meer, maar dat maakt de mens creatief. Dus nam de stad in 2013 deel aan Europan, de gerenommeerde internationale ideeënprijsvraag voor stedenbouwkundigen en (landschaps)architecten. ‘Adaptable city’ luidde het thema van de prijsvraag. Bedoeld om na te denken over veranderlijkheid: ‘hoe kan de inrichting van een stad meebewegen met de (steeds) wijzigende vragen en behoeften van haar gebruikers’. Dát sprak de gemeente aan. Ze besloot de herinrichting van de Koemarkt en het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg aan te bieden als breinkraker voor jonge architecten en stedenbouwers. Ze vroeg niets minder dan: schets een flexibele aanpak, uitgesmeerd over 20 jaar, om de historische binnenstad te verbinden met het modernere bedrijfsterrein. De uitkomst van de prijsvraag heeft geleid tot de formatie van een team van stedenbouwers en (landschaps)architecten. Ze zijn afkomstig van de bureaus Basic City en Felixx uit Rotterdam, en Studio Komma uit Den Haag. In hun uitwerking van de prijsvraag legden ze een belangrijke verbindende rol weg voor de Schie. Samen voeren ze nu de opdracht uit om Schiedam een masterplan aan te bieden dat flexibel richting geeft aan de toekomst van de Koemarkt en het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg.

We dicteren niets De ontwerpers spraken met uiteenlopende Schiedamse sleutelpersonen: ondernemers, bewoners, investeerders, strategen en anderen. Op die manier zijn de ingrediënten gevonden om scenario’s voor het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg te kneden en de Koemarkt weer een plein aan de Schie te laten zijn. Ze zijn bedoeld om reacties op te roepen, benadrukt Bart Pouw als woordvoerder van het architectenteam. ‘We willen samen de diepte ingaan en dat doen we door de verbeelding te voeden. Elke reactie daarop is een goede reactie, wij dicteren niets. We rekenen erop verrast te worden door nieuwe invalshoeken.’ Schiedammerszijn uitgenodigd om vrijuit mee te komen dromen over de mogelijkheden van bijvoorbeeld het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg: als innovatiecampus (vakopleiding, maakindustrie), werkcluster, leisure city, stadsraam (expo), stadspoort (grootschalige retail) en als wonen-aan-het-waterbuurt. Een vierdaagse brainstorm- en workshopsessie in juni, dromenlab® genaamd, geeft de aftrap. Dromen waarmaken Natuurlijk wil het architecten team vooral ook investeerders prikkelen. ‘We willen heel graag horen wat partijen nodig hebben om concreet deel te nemen aan de uitvoering van een uiteindelijk masterplan.’ In september volgt daarom een extra uitwisseling van ideeën, via een speciaal platform voor investeerders. Eind 2015 zal het zover zijn: dan presenteren de ontwerpers de vertaling van alle inzichten in een onvervalst Schiedams Adaptable Masterplan voor de Koemarkt en het voormalig VROM-terrein aan de Buitenhavenweg.

‘WIJ HEBBEN SCENARIO’S BEDACHT OM REACTIES OP TE ROEPEN. ELKE REACTIE IS EEN GOEDE REACTIE. WE REKENEN EROP VERRAST TE WORDEN.’ 25

‘DIT WAS VROEGER EEN CAFÉ. IK HEB DE OORSPRONKELIJKE LAMPEN NOG STEEDS HANGEN EN JE ZIET IN DE VLOER PRECIES WAAR DE BAR GESTAAN HEEFT. ’ 26

INTERVIEW MET EEN SCHIEDAMSE WINKELIER: RIA KOUWENOORD TEKST MIRTE MEEUS FOTO SANNE DONDERS

In de Hoogstraat van Schiedam vind je Alambic, de slijterij van Ria Kouwenoord. Het pand heeft twee voordeuren maar één ingang. ‘Ik heb van twee ruimtes mijn zaak gemaakt. Dit was vroeger een café. Ik heb de oorspronkelijke lampen nog steeds hangen en je ziet in de vloer precies waar de bar gestaan heeft. Het is de perfecte plek voor de bieren.’

gunnen je wat. En ja, het zijn ook mopperaars soms, wat wantrouwig misschien, maar als er wat gebeurt in hun stad zijn ze trots.’

Ze heeft haar pols gebroken en dus schud ik haar linkerhand. Ria is wat je een ‘prof proever’ kunt noemen. Smaken houden haar bezig. Dat en het vertrouwen van de klant. ‘Als de klant je niet vertrouwt, komt ie niet terug. Gelukkig hoor ik bijna altijd dat wat ik adviseer in goede aarde valt.’

‘De molens blijven prachtig, evenals het zakkendragershuisje. Ze zijn deel van de oude Brandersbuurt, als ik daar langskom en drie huisjes van meer dan 400 jaar oud zie dan vind ik dat bijzonder. En het is er zo stil.’

Het vak ‘Oorspronkelijk kom ik uit Vlaardingen. Ik wilde mijn eigen slijterij maar het pand mocht niet te duur zijn. Zo gaat dat dan als startend ondernemer. Ik kocht een pand hier in het centrum en knapte dat samen met mijn broers op. Anderhalf jaar later werd het pand naast mij, het café, te koop gezet. Het was een geschenk uit de hemel, ik kocht het. Om werk zit ik nooit verlegen. Mijn dag bestaat uit het doen van bestellingen, het bijhouden van de voorraad, me verdiepen in nieuwe producten en praten met leveranciers en vertegenwoordigers. Als er een nieuw biertje aan me wordt voorgelegd, ga ik dat samen met een aantal kenners ‘doorproeven’. Daarna bepaal ik of we het gaan verkopen.’ De stad Ria heeft een vriendelijke, zachte stem. Maar als ik haar vraag of ze zich Schiedammer voelt, schiet het volume omhoog ‘nou en of!’. ‘Ik hou van deze stad en van de mensen. Schiedammers zijn hartelijk, ze

Ze houdt van zowel de bruisende plekken als van de rust midden in de stad.

Kruidenbitter Het helpen van binnenwandelende klanten verweeft Ria met ons gesprek. ‘En het zit in zo’n leuk flesje hè?’ zegt ze tegen een klant die het Luduina kruidenbitter koopt. ‘Sinds ik het in de etalage heb staan, loopt het,’ wijdt ze uit. Na een hartelijk ‘tot gauw weer’, schuift ze aan. ‘Ik wilde al lang een eigen kruidenbitter maken als mooi alternatief voor mensen die niet zo van Jenever houden. Toen het Luduina jaar in zicht kwam, was het snel bekeken.’ Het recept en de productie zijn strikt geheim, over de totstandkoming van de smaak vertelt ze: ‘Je hebt bepaalde verwachtingen doordat het een ‘kruidenbitter’ heet. Je verwacht kruiden, een beetje zoet, een beetje bitter, een opkikkertje. Het veelvoud van kruiden maakt de eigen smaak.’ Ze lacht enigszins verlegen en zegt ‘meer kan ik er niet over vertellen’. Proeven dan maar.

13:00 UUR

13:20 UUR

13:22 UUR

13:25 UUR

13:30 UUR

13:30 UUR TEKST BIRGIT BEKKER FOTOGRAFIE SANNE DONDERS

‘HANDS UP’ VOOR DE LICHTBLAUWE BRIGADE De officiële benaming is ‘medewerkerToezicht en Handhaving’. In de volksmond heten ze de Lichtblauwe Brigade. Maar wat ze vooral zijn: een team professionals, mannen en vrouwen van stavast. Met een breed palet aan taken, het hart op de goede plek en bekeuringsbevoegdheid als het nodig is. Wie een middagje over hun schouder meekijkt, steekt daarna in het voorbijgaan voortaan altijd glimlachend even een hand naar ze op. Die ene bekeuring? Ja, jammer joh, die was echt verdiend. Het is WOENSDAGMIDDAG 13:00 UUR, het tijdstip voor de briefing van de ploeg die de dienst overneemt. De eerste paar minuten praat iedereen nog even na over het stormachtige weer van gisteren.

geen controle.’ Er is overlast van hondenpoep gemeld. Ergens anders staat ineens een reclamebord op de stoep. Een bewoner schrijft wanhopig over ‘rondhangend schorem op de speelplek voor mijn woning, ik heb nooit rust.’ ‘Extra aandacht voor die plek, mensen, speciaal in de avonduren.’ Tot slot is er voor morgen alvast de aankondiging van een uitvaart per schip over de Schie. Dit waren de meldingen voor nu: ‘aan de slag en veilige dienst!’ Erik-Jan en Youssef steken het Stadserf over om hun mountainbike uit de stalling te halen. Een hond blaft, de eigenaar groet van een afstand. De mannen kennen elkaar. Lachend roept Youssef: ‘Goeiemiddag, alles goed? Hou je ’t lekker rustig vandaag?’

Bij de Koemarkt gaan de mannen de Hoogstraat in. Rustig en behendig laveren ze tussen de winkelende mensen door. Iets verderop staat Carla voor haar bloemenwinkel Rosa. Zodra ze de blauwe uniformen in het vizier krijgt, vraagt ze de mannen even te kijken naar een gevaarlijk gat in de bestrating van het steegje naast haar winkel. Bezoekers van het Stedelijk Museum gebruiken het steegje geregeld als doorsteekje naar de Hoogstraat, maar kunnen lelijk verrast worden door het gat. De situatie wordt genoteerd. Carla weet uit ervaring dat de opvolging van de melding snel zal zijn. 14:00 UUR OVER DE GROTE MARKT

13:30 UUR VIA BROERSVEST NAAR Dan neemt teamleider Bianca het woord voor de meldingen voor vandaag. Een aantal parkeerautomaten werkt niet. ‘Rondom deze automaten

meteen even stoppen. Na een waarschuwing vervolgt hij z’n weg volgens de regels.

HOOGSTRAAT

EN NIEUWSTRAAT NAAR DE LANGE KERKSTRAAT

De bikers hebben de pedalen net drie keer rond of een brommer komt hen op het fietspad tegemoet. Die mag

Aan ’t eind van de Boomgaardstraat is de weg opengebroken. Eric-Jan en Youssef gaan linksaf. Een winkel-

‘JE KUNT NATUURLIJK MAAR TOT OP ZEKERE HOOGTE JE NAVIGATIESYSTEEM DE SCHULD GEVEN.’ ERIK-JAN beveiliger haast zich dezelfde kant op. Hij is op weg naar Kruidvat, waar een ruziezoekende klant niet wil afrekenen. De beveiliger vraagt voor de zekerheid de bikers om assistentie. Net als de mannen aanzetten om snel ter plaatse te kunnen zijn, ziet Youssef in zijn ooghoek een bewoonster die ook zijn aandacht vraagt: ‘We zijn zo bij u terug mevrouw.’ Hoewel de mannen binnen een minuut bij het Kruitvat arriveren, is de amokmaker al vertrokken. De handhavers bespreken de situatie na met een medewerkster en de beveiliger. De klant zorgde al eerder voor problemen, zo blijkt. Het personeel voelt zich gesterkt door de soepel gecoördineerde back-up. 14:20 UUR VAN DE LANGE KERKSTRAAT

blijft gesloten. Onverrichterzake keren Erik-Jan en Youssef bij de gedupeerde vergunninghoudster terug en leggen uit dat er later vandaag nog eens iemand langskomt. Vanwege de ongebruikelijke samenloop van omstandigheden wordt er (nog) geen bekeuring uitgeschreven. 14:50 UUR DOOR DE OVERSCHIESESTRAAT NAAR HET STATION

Een automobiliste rijdt de Overschiesestraat in, voorbij een bekend rond rood bord met witte middenbalk. Kennelijk ontdekt ze haar fout en stuurt de auto naar de kant. Met de blik op Erik-Jan gericht opent ze verontschuldigend haar raampje: ‘Mijn navigatiesysteem stuurde me deze kant op, meneer, ik zag net iets te laat dat ik hier niet mag inrijden.’

WEER TERUG

Waar was die mevrouw met een vraag? Al snel is ze gevonden. Haar vaste invalidenparkeerplaats, dicht bij haar woning, is tijdelijk verplaatst naar een vak waar al een wagen stond geparkeerd. Nu, enkele dagen later, nog steeds. Via het kenteken spoort Erik-Jan het adres van de eigenaar op en belt er verschillende keren aan. De deur van de woning

14:00 UUR

De toezichthouder glimlacht, hij hoort ‘m vaker, deze uitleg. Hij geeft de automobiliste de kans om de fout te herstellen. Was ze de straat verder in gereden dan die paar meter, dan was dat onverbiddelijk ‘een bekeuring waard geweest. Je kunt natuurlijk maar tot op zekere hoogte je navigatiesysteem de schuld geven’, zegt hij beslist.

14:20 UUR

15:10 UUR OP HET STATIONSPLEIN Een auto blokkeert een oprit naar het Stationsplein. De automobilist laat net een gezelschap met baby instappen. Erik-Jan wijst hem op de Kiss & Rideplek twintig meter verderop, precies bedoeld voor dit soort stops. Ondertussen heeft hij alweer een snelle inschatting gemaakt: een bekeuring waard of niet? Hij oordeelt van niet, maar zorgt er wel voor dat de man zich de verkeerssituatie voortaan realiseert. Iets later valt hem op dat de bewuste Kiss & Rideplek nu al bijna vijf minuten bezet wordt gehouden. ‘Als u hier langer blijft staan, dan noemen we dat parkeren, mevrouw. Dat mag niet op deze plek. Rijdt u even naar de parkeerplaats verderop.’ De duidelijke hint van de toezichthouder wordt begrepen en met een grapje beantwoord. ‘Ach, daar komt gelukkig net mijn lading aan, meneer’, wijst de vrouw naar haar zoon die uit het station komt lopen. Zijn Erik-Jan en Youssef vandaag goedgehumeurd en schrijven ze daarom geen bekeuringen uit, of is er wat anders aan de hand? De mannen

14:22 UUR 29

14:30 UUR

15:10 UUR

15:30 UUR

15:45 UUR

15:48 UUR

16:05 UUR

kijken verrast op. Ze weten wel dat toezichthouders in het algemeen als prentenschrijvers worden gezien. ‘Maar’, zegt Youssef, ‘bestraffen is voor ons helemaal geen doel. Veranderen van gedrag, daar gaat het om. Lukt dat met woorden, dan doen we dat.’ Maar vergis je niet. Met geen van beide mannen valt te onderhandelen over een boete. De uitspraak ‘u krijgt een bekeuring voor deze overtreding’ is maar voor één uitleg vatbaar, maakt Erik-Jan duidelijk. 15:30 UUR Een man stapt op Eric-Jan af. Hij vraagt of er iets gedaan kan worden aan een kapotte parkeerautomaat verderop. Elke dag als hij een kaartje wil kopen, weigert de automaat en moet hij een andere zoeken. Het is de achtste haperende automaat vandaag, weet Eric-Jan. Sinds de invoering van de nieuwe automaten, zijn dit soort meldingen dagelijkse kost. Eric-Jan bedankt de man en noteert de locatie.

15:45 UUR ONDER DE SPOORBRUG Onder de spoorbrug heeft Youssef enkele dagen terug met een andere collega vier mensen aangetroffen die er bivakkeerden. Niet alleen is het slapen op die plek strafbaar, het is vooral een mensonwaardige oplossing. De drie mannen en een vrouw hebben de adressen gekregen van het Leger des Heils en van stichting Barka, die dak- en thuisloze OostEuropeanen helpt terug te keren naar hun land. De afspraak was dat het viertal zou vertrekken en Youssef wil controleren of dat gebeurd is. Hoog op het talud, verscholen achter kreupelhout, is een ruimte die ze eerder gebruikt hebben, weet hij. Er hangen nog doeken voor de ingang. Als Youssef ze opzij houdt, deinst hij even achteruit door de stank. Met zijn zaklamp ontdekt hij twee overgebleven mannen. Hij besluit niet naar binnen te gaan, maar zegt de mannen naar buiten te komen. Minuten later komen de mannen bedeesd strompelend naar

buiten. Hun kleding slobbert om ze heen. Youssef vraagt waar de anderen zijn. Die blijken vertrokken. Youssef laat de twee overgebleven mannen weten dat ze niet langer uitstel krijgen om te vertrekken van deze plek. Ze moeten nu hun spullen bij elkaar pakken. Hij zegt het vriendelijk, maar beslist. Eric-Jan en hij zien ook hier af van bekeuren: ‘Duidelijk geen oplossing voor deze situatie.’ Het laat de bikers niet koud, slechter dan op deze plek kunnen de twee zwervers het niet hebben. Wat ze hopen, is dat deze mannen zich alsnog kunnen melden om met hulp terug te keren naar de landen die op hun papieren staan: Italië en Roemenië. 16:25 UUR TERUG NAAR DE BASIS Tijd om even terug te gaan naar de basis. Na een korte stop met koffie vervolgen Erik-Jan en Youssef hun dienst.

‘WE WORDEN MEESTAL ALS PRENTENSCHRIJVERS GEZIEN.’ YOUSSEF 30

EEN ONTMOETING TEKST MIRTE MEEUS FOTO MARIEKE ODEKERKEN

WIE BENT U? Meneer Van Splunder, J. van Splunder. Ik ben 13 jaar met pensioen. WAAROM BENT U HIER IN SCHIEDAM? Je moet ergens wonen. Het is hier betaalbaar. Ik woon hierboven. Vandaag assisteer ik hem een beetje in de salon. Hij spreekt niet zo goed Nederlands. En wijst naar de man die steeds vluchtig om ons heen loopt en niks zegt. WAT VIND U VAN SCHIEDAM? Wel aardig. Dit huis is een oud brandershuisje, maar er is niks ouds meer aan, alles is nieuw. Hier woonden ooit veertien mensen, nu niet meer. 31

UIT AGENDA ZONDAG 21 JUNI

ZATERDAG 19 T/M ZONDAG 20 SEPTEMBER

BINNENSTAD SCHIEDAM

DIVERSE ATELIERS EN GALERIES Een inspirerende beleving van de stad! Maak kennis met creatief Schiedam.

LIDUINA PROCESSIE ZONDAG 21 JUNI, 12 JULI, 23 AUGUSTUS, 13 SEPTEMBER

CULTUUR BORRELT

JULIANAPARK Vier culturele middagen met bandjes, theateracts, dans en alles voor kids.

OPEN ATELIERS

VRIJDAG 25 T/M ZONDAG 27 SEPTEMBER

BRANDERSFEESTEN 2015

ZATERDAG 27 JUNI

SCHIEDAM CENTRUM De Brandersfeesten nemen een weekend lang de binnenstad over. Met Schiedam Live, een uitgebreid kinderprogramma, de waterspelen en meer.

DAM Buiten genieten aan tafels van een high tea en muziek in het authentieke decor van de Dam.

VRIJDAG 16 T/M ZONDAG 25 OKTOBER

VRIJDAG 3 JULI T/M ZONDAG 5 JULI

SCHIEDAM CENTRUM Een verrassende foto-tiendaagse waarin alles draait om het thema Bewogen beeld.

MAASBOULEVARD Het gezelligste feest van de Rijnmond! Optredens, kermis, het befaamde voetbaltoernooi en meer.

T/M ZONDAG 13 SEPTEMBER

EEN KEER WAT ANDERS

MAASBOULEVARDFEEST

ZATERDAG 4 JULI T/M ZONDAG 18 OKTOBER

TENTOONSTELLINGEN ‘ALTENA

BOSWINKEL COLLECTIE’, ‘UNISONO 28’ EN ‘ERIK ODIJK. SCHOOL VAN HET SUBLIEME’

STEDELIJK MUSEUM SCHIEDAM Drie nieuwe tentoonstellingen in hét museum voor moderne en hedendaagse kunst van na 1945. ZATERDAG 22 AUGUSTUS

PASAR MALAM

LAND VAN BELOFTE Een reis door andere werelddelen met Oosterse geuren, kleuren en klanken in tientallen kraampjes. VRIJDAG 4 T/M ZONDAG 6 SEPTEMBER

WERELDMUZIEKFESTIVAL VERUEÑO

JULIANAPARK Braziliaanse en Kaapverdische klanken, werelds eten en de film ‘Latcho Drom’. Een werelds feestje! ZATERDAG 5 SEPTEMBER

HISTORISCHE BRIDGETOCHT

DIV. HISTORISCHE LOCATIES IN BINNENSTAD Al bridgend een molenaar aan het werk zien of varen over de Lange Haven? Het kan!

FOTOFESTIVAL SCHIEDAM

HET PAD VAN LIDUINA - KUNST WANDELING DOOR SCHIEDAM

SCHIEDAM CENTRUM Volg het pad van Liduina, aangelegd met kunstwerken van verschillende Schiedamse kunstenaars. T/M ZATERDAG 3 OKTOBER

TENTOONSTELLING LIDUINA VAN SCHIEDAM LIDUINA BASILIEK Liduina in kunstvoorwerpen, devotionalia, Liduinabeeldjes, boeken en prentjes. T/M ZONDAG 25 OKTOBER

ONTDEK SCHIEDAM MET DE FLUISTERBOOT

AFVAARTPUNT MUSEUMMOLEN DE NIEUWE PALMBOOM Bewonder Schiedam vanaf het water. Stap in de fluisterboot en luister naar de verhalen van de gids. T/M DONDERDAG 31 DECEMBER

TENTOONSTELLINGEN ‘STAPPEN

DOOR DE TIJD’ EN ‘STERKE VERHALEN’

JENEVERMUSEUM Twee tentoonstellingen in het Jenevermuseum. Het café als spiegel van de samenleving en de Delftsblauwe jeneverhuisjes.

ZATERDAG 12 T/M ZONDAG 13 SEPTEMBER

OPEN MONUMENTENDAG: KUNST & AMBACHT

IN EN RONDOM SCHIEDAM Kunst en ambacht komt samen tijdens de Open Monumentendagen. Architectuur, moeder der kunsten, wordt op speciale manier uitgelicht.

KIJK VOOR ALLE EVENEMENTEN, ACTIVITEITEN EN TENTOONSTELLINGEN IN SCHIEDAM OP WWW.ONTDEKSCHIEDAM.NU/UITAGENDA

WAT IS GOED? WAT IS LEUK? WAT KAN BETER? WAT MIS JE? Laat je fantasie werken en maak mee aan dit nieuwe magazine van Schiedam. Bedenk waarover jij graag in de volgende editie van S’MAAK leest. S’MAAK hoort het graag.

REDACTIE S’MAAK ANTWOORDNUMMER 33 3100 VB SCHIEDAM

ONTDEK SCHIEDAM Door de hoogtijdagen van de jenever- en scheepvaartindustrie kent Schiedam een binnenstad met een rijkdom aan verhalen. Het is de grootste historische binnenstad van het Rijnmondgebied. De 225 rijksmonumenten, gebouwd door welvarende branders en distillateurs, maken de geschiedenis tastbaar en zorgen voor een mooie nostalgische sfeer. www.ontdekschiedam.nu

FOTO MARCEL HOUTKAMP

‘Schiedam ónze *#!-stad!’