Notes.na.6.tygodni #124 by Fundacja Bęc Zmiana

ISSN 1730—9409 / wydawnictwo bezpłatne

notes na 6 tygodni / nr 124 / Lipiec–wrzesień / 2019

Notes na 6 tygodni

nakład: 3000 egz. Wydawca

Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana Adres redakcji

ul. Mokotowska 65/7, 00−533 Warszawa nn6t@beczmiana.pl Redaktorka naczelna

Bogna Świątkowska, bogna@beczmiana.pl

Redaktorka działu „Orientuj się”

Aleksandra Litorowicz, ola@beczmiana.pl

Redaktor działu badania i raporty:

Maciej Frąckowiak, nn6t@beczmiana.pl Reklama i patronaty

Bogna Świątkowska, bogna@beczmiana.pl korekta

Agnieszka Bresińska

Promocja i dystrybucja wersji drukowanej i elektronicznej

Łukasz Bagiński, lukasz@nn6t.pl

Wersja elektroniczna

issuu.com/beczmiana notesna6tygodni.pl nn6t.pl Projekt / skład

Laszukk+s / Hegmank+s Druk

Petit Skład-Druk-Oprawa ul. Tokarska 13 20–210 Lublin +48 81 744 56 59

Informacje i ilustracje w dziale „Orientuj się” pochodzą z materiałów prasowych promujących wydarzenia kulturalne. Drukujemy je dzięki uprzejmości artystów, kuratorów, galerii, instytucji oraz organizacji kulturalnych. Kontakt z redakcją: nn6t@beczmiana.pl

Prezeska Zarządu

Bęc Księgarnia Internetowa

Departament Dystrybucji

BĘC SKLEP WIELOBRANŻOWY

Bogna Świątkowska, bogna@beczmiana.pl Ignacy Krzemień, ignacy@beczmiana.pl zamówienia, kontakt z księgarniami i wydawcami: +48 515 984 508 magazyn@beczmiana.pl Księgarnie Bęc / Zespół:

Magda Citko, Tomasz Goliński, Katarzyna Nowakowska, Józefina Tomaszewska, Julia Wrzosek

beczmiana.pl/sklep

Warszawa, ul. Mokotowska 65 pn.–pt. 11–19, sob. 12–18 +48 22 629 21 85, +48 516 802843 BĘC: KSIĄŻKI I RZECZY

Warszawa, pl. Żelaznej Bramy 1 pt.–sob. 11–21, niedz. 11–20 +48 515 985 146 Znak FNKBZ

Małgorzata Gurowska

Lokal przy ul. Mokotowskiej 65 w Warszawie jest wykorzystywany przez Fundację Bęc Zmiana na cele kulturalne dzięki pomocy Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.

okładka

Cykl Lwów – Wola Boża pochodzi od nazwy linii autobusowej, która łączy miasto Lwów z Bożą Wolią, małą wioską zagubioną głęboko wśród lasów ciągnących się wzdłuż granicy Ukrainy z Unią Europejską – obiecaną ziemią bogactwa i wiecznej radości. W języku ukraińskim „Boża wolia” oznacza dosłownie „wolę Bożą”, ale ma również powiązanie ze słowem „bożewillia”, co oznacza szaleństwo. Naiwna, wizualna subkultura obejmująca przestrzeń publiczną stała się powszechna na Ukrainie po upadku Związku Radzieckiego i późniejszej ekspansji globalizacji. Dokonywanie ulepszeń w przestrzeni publicznej ukraińskich miast i miasteczek jest dziś prawie niemożliwe ze względu na przestarzałe prawo, biurokrację i opieszałą administrację. Na stan miasta wpływają więc niestabilni emocjonalnie mieszkańcy, środowiska przestępcze zajmujące się praniem pieniędzy, a także dzika roślinność. Przy braku profesjonalnego planowania i wsparcia architektonicznego mieszkańcy robią, co mogą, aby poprawić stan swoich ulic i parków. Wszystkie te wpływy przyczyniają się do losowego ukształtowania terenu, kreują unikalną estetykę udokumentowaną w tym projekcie.

Elena Subacz i Wiaczesław Poliakow ukraiński duet artystyczny. Podróżują i pracują razem. Wywiad z nimi czytajcie w tym wydaniu NN6T na stronie 88.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

DESIGN BY ANTEK KORZENIOWSKI

RZECZY WARSZAWSKIE 7352 rzeczy w 21 gabinetach tematycznych

Wystawa gล รณwna

Komfort

Mazowieckie Centrum Sztuki WspĂłĹ&#x201A;czesnej Elektrownia w Radomiu / ul. Kopernika 1 / www.mcswelektrownia.pl

1 7. 0 5 . - 2 3 . 0 8 . 2 0 1 9

Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki

Fotografia Pawła Pierścińskiego

MITY POSTĘPU fot. P. Pierściński (z kolekcji prywatnej)

Wystawa 28 czerwca –13 września 2019 Instytut Dizajnu w Kielcach niaiu.pl/transformacja

Nr 2/2019 cena 24 zł | 5% VAT 2 (201) | rok XXXV ISSN 0867-2148 INDEX 354627

9 770867 21 419 3

Nr 2/2019

2 (201) | rok XXXV

Sztuka w technosferze We the People, czyli kto? Inside Job Fatos Lubonja

Sztuka w technosferze Sztuka i nauka w XXI wieku nie stanowią dwóch odrębnych kultur. Sztuki wizualne zawsze w znacznym stopniu korzystały ze zdobyczy techniki i nauki. Sztuka zarówno wykorzystywała nowe możliwości, takie jak fotografia i kino, jak i jako medium autorefleksyjne badała ich intelektualny, praktyczny i kulturowy potencjał. Dzisiaj nie tylko technologia cyfrowa i wirtualna rzeczywistość definiują obszary zainteresowania sztuk wizualnych. Artyści w swoich pracach łączą aspekty naukowe razem z partycypacyjnością, interaktywnością, wirtualnością i hybrydycznością, rzucają wyzwanie ustalonym konwencjom estetycznym. Przyglądamy się intrygującemu splotowi, który określa kondycję współczesnej kultury wizualnej. We the People, czyli kto? W epoce powracających nacjonalizmów, oskarżeń o populizm i weryfikacji marzeń o „społeczeństwie obywatelskim” trudno niekiedy uchwycić zbiorowy podmiot życia publicznego i określić, czym jest, a czym powinien być, kogo obejmuje, a kogo wyklucza i na jakiej podstawie. Marc Crépon, Barbara Cassin i Claudia Moatti w swoim Słowniku nieprzekładalników przedstawiają pejzaż sensów, jakie od starożytności przypisywano zbiorowościom ludzkim – od wspólnoty rodzinnej, poprzez podmiot polityczny, po plebs przeciwstawiany elitom. Te i inne sensy odnaleźć można również w późniejszych epokach i pod różnymi szerokościami geograficznymi, co ukazują kolejne teksty. Pismo dostępne w dobrych księgarniach i salonach EMPiK

Księgarnia internetowa: www.czaskultury.pl/sklep Archiwalne i anglojęzyczne wydania czasopisma w wolnym dostępie: www.czaskultury.pl

29.06–11.09.2019 BWA Tarnów

Artyści:

Kuratorzy: Krzysztof Gutfrański, Monika Weychert

Kornelia Binicewicz, Attila Csörgő, Nikolay Karabinovych, Funda Gül Özcan, Dan Perjovschi, Lia Perjovschi, Dorota Podlaska, Daniel Rycharski, Jacek Staniszewski

WIOSNA (LATO, JESIEŃ, ZIMA) LUDÓW Halklarin (Yaz, Sonbahar, Kış) Bahari Népek (Nyara, Ősze, Tele) Tavasza

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Miasta Tarnowa.

Mecenas BWA

Galeria Miejska ArsenaĹ&#x201A;

Lada Nakonechna Nikita Kadan Mykola Ridnyi

www.arsenal.art.pl

Bajka o Noworosji

21.06_1.09.2019 wernisaĹź: 21.06.2019_g. 18:00 kuratorka: Monika Szewczyk

architektura

sztuka miasto dizajn

życie

KSIĘGARNIA KSIĘGARNIA ONLINE ONLINE KSIĘGARNIA KSIĘGARNIA ONLINE ONLINE KSIĘGARNIA ONLINE KSIĘGARNIA ONLINE KSIĘGARNIA ONLINE

KSIĘGARNIA ONLINE www.beczmiana.pl/sklep

nowyteatr.org bilety.nowyteatr.org

14 â&#x20AC;&#x201D; 28 LIPCA WARSZTATY / SPEKTAKLE / FILMY PERFORMANSE / SPACERY SPOTKANIA Partner:

Pologne

Partner medialny:

Patroni medialni:

Fundacja Bęc Zmiana poleca nowość SYSTEM DO MIESZKANIA. PERSPEKTYWY ROZWOJU DOSTĘPNEGO BUDOWNICTWA MIESZKALNEGO Zamów online: beczmiana.pl/sklep

Partnerzy wydania:

Patronat medialny:

Agata Twardoch

rys. Łukasz Wojciechowski

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

ZAJAWKA

ŚLĄSKI HIP-HOP 1993–2003

8.06–1.09.2019 Wystawa czasowa Muzeum Śląskie w Katowicach

Miły oddech przePlace. strzenią wśród gęstej zabu dowy wystawa performanse wykłady dyskusje publikacja

29.06– –22.09 2019

Instrukcja użycia

Architektka wnętrz z Ursynowa o placu Piłsudskiego

WYDAWNICTWO BĘC ZMIANA POLECA W SERII Z MAPĄ Wielkie plany w rękach obywateli. Artur Jerzy Filip Kapitalizm. Kacper Pobłocki Chaos Warszawa. Joanna Kusiak

Zamów online: beczmiana.pl/sklep

W lecie gorąco a zimą wieje złem Dyrektorka centrum kulturalnego o placu Piłsudskiego

placewarszawy.pl

e Krajobraz Komuna Warszawa

Rezydencje i showcase Szczawińska Maszkiewicz Borkała Hartung-Wójciak Grudziński 2–4.09.2019

Hub kultury KW

patronat

orien

nn6t

uj siÄ&#x2122; Strona zaprojektowana krojem pisma HENECZEK / patrz s. 168

Jędrzej Hofman: Małe przyjemności – środa, 2018, dzięki uprzejmości ABC Gallery. Więcej o wystawie na s. 56

orientuj siÄ&#x2122; / sztuka i Ĺźycie

orientuj się / sztuka i życie

Justyna Chmielewska dla NN6T:

#POLSKA

Pewnie każdy z Was, drodzy czytelnicy, poczuł kiedyś na karku – może nawet nie raz ani dwa – tę ciężką i lodowatą jak ostrze topora presję: trzeba być kimś, coś osiągnąć, czymś się wsławić i wyróżnić. Zrobić szybciej, dojść dalej, wypaść lepiej. Szlifować samego siebie jak kryształ, aż wyłoni się diament. Jest lato, wakacje w pełni, może więc warto pójść za niedomalowanym jeszcze podszeptem i uruchomić wyobraźnię w poszukiwaniu luźniejszych, mniej obciążających scenariuszy. Nim na śródmiejskim murze ujawni się, co reklamodawca miał nam tym razem do powiedzenia i sprzedania, przedstawmy to sobie: można być kimkolwiek, i dopóki jest nam z tym OK, będzie dobrze.

orientuj się / sztuka i życie

Wspólna

kąpiel Ostatnia już edycja letniego Ogrodu Miejskiego Jazdów pod tytułem Dbaj o wodę i kąp się z przyjaciółmi poświęcona będzie temu, co w mieście łączy się z wodą i w jaki sposób kształtuje ona otoczenie. Pod lupę wzięta zostanie struktura miejskich, zwłaszcza warszawskich cieków, ale też teren wokół Zamku Ujazdowskiego. Zaproszone przez kuratorkę Annę Czaban architektki: Hélène Soulier i Ewa Rudnicka, stworzą wodny ogród, który jest pesymistyczną wizją przyrody – na wzór muzealnych eksponatów skatalogowane zostaną tu współczesne skamieliny, czyli śmieci – głównie plastik. Jednocześnie będzie to przestrzeń jak najbardziej funkcjonalna, paradoksalnie zapraszająca do spędzania czasu w parku. Grupa Centrala z kolei stworzy klaser mokradeł polskich, czyli model poglądowy wybranych typów bagnisk, inspirowany wielością ich poetyckich nazw. Jak te działania wpłyną na atrakcyjność miejsca? W programie również spacery i wycieczki oraz warsztaty familijne, podczas których woda będzie źródłem doświadczeń sensorycznych. 05.07–31.10 Warszawa, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, ul. Jazdów 2 u-jazdowski.pl

orientuj się / sztuka i życie

Opracowanie graficzne: Bękarty

orientuj się / sztuka i życie

Kobiece doświadczenia Kiedy patrzymy, a kiedy odwracamy wzrok? Farba znaczy krew. Kobieta, afekt i pragnienie we współczesnym malarstwie to międzynarodowa wystawa malarstwa poświęcona twórczości kobiet, która przewartościowuje stereotypy na temat uległości i dominacji. Ciało kobiece nie jest tu zniewolone, ale autonomiczne i sprawcze. To doświadczenie sugestywnie oddane jest przez wybrane przez kuratorkę Natalię Sielewicz medium, czyli malarstwo. Potrafi ono wyłuskać to, co w podświadomości – na przykład niepokojącą seksualność, obsceniczność czy zuchwałość, ale też humor czy groteskę. Artystki wpuszczają nas do prywatnych światów przyjemności i przemocy, często o niejednoznacznym wektorze. Wystawa pokazuje, że twórczość malarska kobiet niesie kluczową dziś refleksję na temat przemocy wpisanej w porządki widzenia i konsumowania obrazów – tego jak patrzymy, co dostrzegamy i jak inni patrzą na nas.

do 11.08 Warszawa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Muzeum nad Wisłą, Wybrzeże Kościuszkowskie 22 artmuseum.pl

orientuj się / sztuka i życie

Martyna Czech: Twoja na zawsze, 2018. Dzięki uprzejmości artystki

orientuj się / sztuka i życie

Matylda Awdziejczyk, z cyklu Dobrze

Odwagi!

Wystawa rzeczy, które mnie, a ciebie nie oraz wydarzenia jej towarzyszące to projekt od młodych dla młodych. Studenci i studentki Wydziału Grafiki ASP w Krakowie chcą dodać odwagi i zachęcić swoich rówieśników na początku drogi artystycznej do ważnego, ale i trudnego kroku: pokazania swoich prac światu i – co za tym idzie – poddania się ocenie. Otwarty nabór umotywowany jest różnorodnością indywidualnych upodobań – skąd się biorą, dlaczego są tak różne? Wyłonione przez jury prace będzie można oglądać na terenie dawnej fabryki tytoniu, w kompleksie Dolne Młyny. Towarzyszyć jej będą wydarzenia muzyczne, spotkania autorskie i kuratorskie, projekcje filmowe oraz ekspozycja prac organizatorów. 30.09–12.10 Kraków, Tytano, ul. Dolnych Młynów 10

orientuj się / sztuka i życie

O ciele Seria zdarzeń i wystawa Body works, kuratorowana przez Zosię Golińską i Romualda Demidenko, poświęcona jest ludzkiemu ciału zanurzonemu w różnych kontekstach związanych z cenzurą i polityką. Zmieniająca się rzeczywistość narzuca przedstawieniom ciała wciąż inne interpretacje – często radykalne, uwarunkowane politycznie i światopoglądowo. Przekraczanie granic intymności stawia je pod pręgierzem opinii i ocen. Meandry tych sytuacji są badane poprzez prace blisko 40 artystek i artystów, a także publikacje, wykład, oprowadzania, warsztaty, performansy i rezydencje. Jednym z działań w przestrzeni wystawy jest na przykład „Moment dla Ciebie”, czyli salon pielęgnacji dłoni Moniki Drożyńskiej. Prócz zrobienia sobie manicure’u, zmiany koloru lakieru i masażu dłoni, wizyta będzie może być okazją do rozmowy o emigracji zarobkowej przed i po akcesji Polski do UE.

do 11.08 Sopot, Państwowa Galeria Sztuki, plac Zdrojowy 2 pgs.pl

Monika Drożyńska: Moment dla Ciebie, 2019. Dzięki uprzejmości artystki oraz Eli Szurpickiej i Macieja Szczęśniaka

orientuj się / sztuka i życie

Niefestiwal Latem w mieście jest wiele festiwali, ale czy dużo sztuki? Szczególnie tej odnoszącej się do bieżących problemów społecznych, poszukującej różnych form komunikacji oraz nowych kontekstów? Na Dolnym Mieście w Gdańsku inauguruje swoją działalność Niefestiwal sztuki w przestrzeni publicznej, Miasto i Sztuka. Zaproszeni artyści i artystki odniosą się do tematu wolności osobistej i wolności słowa. Czy staną się głosem pokolenia, czy też wypowiedzą się przez pryzmat osobistych doświadczeń? Na okres dziesięciu dni instalacje i interwencje artystyczne wpiszą się w przestrzeń miejską – część z nich zawędruje do szkatułkowych galerii. Wokół prac odbędą się liczne wydarzenia towarzyszące, takie jak: koncerty, warsztaty, wykłady, performansy czy akcje społeczne. Działania „satelickie” będą pojawiać się na terenie całego miasta, na przykład w formie plakatowej kampanii społecznej Moja wolność rozprzestrzenią się na citylightach i słupach w całym Gdańsku. 17–28.07 Gdańsk, Dolne Miasto laznia.pl

Edgar Bąk, projekt plakatu do kampanii społecznej będącej częścią Niefestiwalu Miasto i Sztuka „Moja Wolność”

orientuj się / sztuka i życie

Projekt akcji: Zofia Kofta, fot. Justyna Chmielewska

Kapitalistycznie Jedno bezsprzecznie już jest – kapitał, i to ten najcenniejszy, bo ludzki. Powstające Radio Kapitał zdążyło zgromadzić wokół siebie liczne grono entuzjastów, a także akcjonariuszek i akcjonariuszy. Moderowana przez Komunę Warszawa i Fundację Bęc Zmiana inicjatywa chce prezentować autorskie audycje o sztuce, muzyce, kulturze, relacjach, polityce queer, literaturze, feminizmie, gender i zjawiskach internetowych. Radio budowane jest się na bazie akcjonariatu społecznościowego, a jego program powstaje między innymi w ramach naboru do audycji live i gotowych podcastów. Wesprzesz, będziesz mógł decydować o jego rozwoju na zebraniach akcjonariackich. Nic o nas bez nas!

otwarcie studia, start nadawania: 29.06 Warszawa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, ul. Pańska 3 radiokapital.pl, artmuseum.pl

orientuj się / sztuka i życie

Wiek późny W Polsce obecnie żyje ponad 4 tysiące osób w wieku ponad stu lat. Wiele z nich cieszy się dobrym zdrowiem i kondycją intelektualną. Ale co to znaczy być starym człowiekiem w tych konkretnych czasach? Kiedy zaczynamy myśleć o starości? Jaki jej obraz znajdujemy w mediach, a jaką wizję starości kreuje sztuka? Artyści i artystki zaproszeni na wystawę Historie o starości mówią o tym etapie życia, poruszając różne jego aspekty: biologiczny, ekonomiczny, psychologiczny. Mocno wybrzmiewa też ten związany z relacjami międzyludzkimi i międzypokoleniowymi. Wśród tej różnorodności zobaczymy między innymi prace grupy Pędzel, czyli sekcji malarskiej przy Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Białymstoku. do 15.09 Białystok, Galeria Arsenał elektrownia, ul. Elektryczna 13 galeria-arsenal.pl

Formy przyrodnicze

Diana Lelonek, artystka wizualna, tegoroczna laureatka Paszportu Polityki, na terenie Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu powołała do życia Centrum Żywych Rzeczy. To z jednej strony dzieło sztuki – instalacja, z drugiej działanie w obszarze społecznym, naukowym i artystycznym. Instytucja koncentruje się na zbadaniu i ukazaniu najnowszych i zarazem najbardziej widocznych przemian w obszarze biosfery. Stawia też pytania o drogę wyjścia z antropocenu – jak możemy współistnieć na tej planecie nieantropocentycznie, a międzykulturowo i egalitarnie? Nie bez znaczenia pozostaje miejsce podjętych przez przez artystkę i kuratora Marka Wasilewskiego działań – kontekst Ogrodu Botanicznego i konsultacje z jego personelem technicznym. do 1.09 Poznań, Ogród Botaniczny UAM, ul. Dąbrowskiego 165 arsenal.art.pl, obuam.robia.pl

→

orientuj siÄ&#x2122; / sztuka i Ĺźycie

Diana Lelonek: Siedlisko po-elektroniczne

orientuj się / sztuka i życie

Narysować od nowa

Borderline to rodzaj zaburzenia osobowości coraz częściej diagnozowanego, zwłaszcza w tak zwanych społeczeństwach rozwiniętych. Pojęcie to oznacza również linię graniczną, która może oddzielać rysunek i nie-rysunek. Wtedy służy za metaforę pewnej sytuacji artystycznej, emocjonalnej i społecznej. Wątki te zestawia kuratorowana przez Stacha Szabłowskiego wystawa Borderline, która poświęcona jest imaginacyjnemu, spekulatywnemu i kreacjonistycznemu aspektowi sztuki rysunkowej. W jej ramach można przyjrzeć się praktykom rysunkowym służącym do obrazowania tego, czego rysownik czy rysowniczka nie może lub nie chce zobaczyć bezpośrednio, a także tego, czego nie ma – i nie było, choć niewykluczone, że kiedyś jeszcze może się zdarzyć. Rozwijane są również wątki takie jak eksploracja indywidualnych fantazmatów, wyobrażeń, afektów i lęków czy problem przekładu osobistego wymiaru prezentowanych działań rysunkowych na sferę życia zbiorowego.

do 15.09 Wrocław, Muzeum Współczesne, pl. Strzegomski 2 a muzeumwspolczesne.pl

Kornel Janczy: Geo, 2011. Dzięki uprzejmości artysty

orientuj się / sztuka i życie

Karolina Balcer: Teren prywatny 002, 2019

Zderzenia w przestrzeni Karolina Balcer bada relacje przestrzeni prywatnej i wspólnej oraz często niewidzialne i nieostre granice pomiędzy nimi. Poprzez instalacje przestrzenne i obrazy, które balansują na granicy obiektów, a także zdjęcia i filmy wideo, mówi o przejmowaniu przestrzeni i budowaniu podziałów. Jej indywidualna wystawa Teren prywatny podkreśla jednocześnie wielką moc współpracy i zdolność do tworzenia więzi, które warunkują jakość relacji z innymi ludźmi. Młoda artystka „opowiada się za współpracą, wolnością i demokracją, za światem normalnym, bez ograniczeń i utopijnie doskonałym” – przybliża kurator Paweł Jarodzki. do 13.07.2019 Wrocław, galeria Studio BWA Wrocław, ul. Ruska 46a bwa.wroc.pl

orientuj się / sztuka i życie

Fundamentalna relacja Paulina Włostowska: bez tytułu, kolorowa odbitka, 2019

Pozorne resztki Paulina Włostowska, mimo że nie poznała swojego zmarłego sąsiada, lokalnego artysty Czesława Gendka, miała okazję zapoznać się z jego twórczością. W jego studio zetknęła się z przedmiotami, które – po śmierci właściciela – utraciły swoje pierwotne funkcje. Zainteresowała się potencjalnie nowym znaczeniem obiektów, a wynikiem tej inspiracji jest wystawa Tworzywa sztuczne, materiały malarskie i ich zastosowanie. Oglądamy na niej obrazy, grafiki, rzeźby, fotografie i rysunki. Głównym tematem tego cyklu jest więc materialność oraz próba jej archiwizacji. Jednocześnie artystka świadomie gra z potencjałem znaczenia przedmiotów. Z jednej strony eksponuje je w zaprojektowanych gablotach naśladujących muzealne meble. Z drugiej, pokazuje nam, jak łatwo mogą ulec dekontekstualizacji, uwodząc jedynie swoją formą. do 11.08 Warszawa, Miejsce Projektów Zachęty, ul. Gałczyńskiego 3 zacheta.art.pl

Mama to najnowszy cykl fotografii Anety Grzeszykowskiej. Przedstawiają jej córkę w działaniach z silikonową rzeźbą-lalką, która jest hiperrealistycznym wyobrażeniem głowy i korpusu artystki. Matka staje się więc lalką, a rola matki przypada córce. To uwodząca i niepokojąca na wielu poziomach opowieść o dynamice ludzkiego życia, ale też o dziecku w roli sprawczej. Fotografie układają się w sekwencje zdarzeń i czynności niczym stopklatki z hipotetycznego filmu, który ostatecznie zapętla się – rozpoczyna go i kończy scena pogrzebania tytułowej rzeźby w ogrodzie. Gest ten jest przywołaniem postulatu wybitnej filozofki feministycznej Luce Irigaray:„Nasze córki muszą symbolicznie pogrzebać nasze doświadczenie, aby stworzyć nową sytuację dla kobiet”. do 14.09 Warszawa, Galeria Raster, ul. Wspólna 63 rastergallery.com

→

orientuj siÄ&#x2122; / sztuka i Ĺźycie

Aneta Grzeszykowska: Mama #45, 2018

orientuj się / sztuka i życie

Dalsza podróż Kolejne artystki i artyści dołączają do grona laureatów konkursu Artystyczna Podróż Hestii, który jest okazją do przyjrzenia się młodym talentom i nagrodzenia tych najbardziej obiecujących. Tegoroczna, 18. edycja zebrała wiele propozycji zaangażowanych w aktualne problemy społeczne i artystyczne, a laureatką nagrody głównej została Barbara Gryka z pracą Architektura od środka, którą przenosi widza do przestrzeni cudzego mieszkania. Jury doceniło proces, metodę i konsekwencję działania, nawiązujące do najlepszych tradycji sztuki i architektury XX wieku. Laureatem drugiej nagrody został Mateusz Kowalczyk z pracą Szaman polski, która jest przykładem tego, że sztuka może się wydarzyć pod drzewem, na osiedlowym boisku czy chodniku, i zawsze jest na wyciągnięcie ręki. Na laureatów czekają miesięczne rezydencje artystyczne w Nowym Jorku i Wilnie. Z kolei nagrodę specjalną przyznano finaliście zeszłorocznej edycji konkursu, Brunonowi Althamerowi, a nagroda publiczności powędrowała do Ireny Zieniewicz. artystycznapodrozhestii.pl

orientuj się / sztuka i życie

Barbara Gryka: Architektura od środka, 2019

orientuj się / sztuka i życie

Jakub Ciężki: bez tytułu, 2019

Siła międzyprzestrzeni Projekt Przestrzenie międzyprzestrzeni (Hommage á Otto Freundlich) poświęcony jest postaci niemieckiego malarza, rzeźbiarza i teoretyka żydowskiego pochodzenia – Ottonowi Freundlichowi. Wystawa, konferencja naukowa i towarzysząca jej monografia przypominają koncepcję sztuki i dorobek jednego z protoplastów światowej awangardy. Dzięki ekspozycji prac współczesnych artystów i artystek, między innymi Jakuba Ciężkiego, Michała Smandka czy Natalii Załuskiej, główne wątki tematyczne i estetyczne jego twórczości zostaną ukazane w kontekście dzisiejszych praktyk artystycznych. Projekt jest inauguracją i zapowiedzią artystycznych wydarzeń związanych z twórczością artysty, które w kolejnym roku przyjmą formułę otwartego biennale sztuki. Miejsce nie jest przypadkowe – Freundlich wywodzi się ze Słupska, gdzie wciąż mieści się jego rodzinny dom. 10.07–29.09 Słupsk, Galeria Kameralna, Partyzantów 31 a Ustka, Centrum Aktywności Twórczej, ul. Zaruskiego 1 a bgsw.pl

orientuj się / sztuka i życie

Yuriko Sasaoka: Gyro, kadr z filmu, 2019

Po obu

stronach globu Celebration to projekt obejmujący serię wystaw sztuki współczesnej w Kioto, Poznaniu i Szczecinie w 100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską i Japonią. Do udziału zaproszono 21 artystów i kolektywów z obu krajów, którzy wcześniej uczestniczyli w rezydencjach artystycznych i stworzyli nowe prace. Celem projektu jest przede wszystkim stworzenie platformy do nawiązania twórczego dialogu i wzajemnych inspiracji na kolejne lata. Szczecińska, wieńcząca cykl odsłona nosi tytuł Mono no aware i bada relacje pojęciowe, estetyczne i duchowe między Wschodem i Zachodem. Sam tytuł to jedna z podstawowych japońskich kategorii estetycznych, odnosząca się do odnajdywania w świecie melancholijnego piękna. do 31.08 Szczecin, Trafostacja Sztuki, ul. Świętego Ducha 4 trafo.art

orientuj się / sztuka i życie

Płynne

zwierciadło Woda oznacza przede wszystkim życie – zarówno jego początek, jak i koniec. Prace prezentowane na wystawie Początek i koniec odnoszą się do pojęcia wody – rzek, mórz, oceanów, a także związanych z nimi kontekstów geopolitycznych i ekologicznych. To w oceanach pojawiło się życie na Ziemi, a dziś pływają w nich miliony ton śmieci, które symbolizują jego zmierzch. Dlatego woda znajduje się dzisiaj obszarze zainteresowania polityki. Jednak wodnistość jest nie tylko stanem fizycznym. Jak demonstruje współczesna refleksja krytyczna, może być także trafną metaforą naszej mentalnej kondycji. Płynność, która charakteryzuje wodę, odnosi się z kolei do zlewania się w całość relacji i narracji, które w którymś momencie zaczynają tworzyć między sobą wzajemne powiązania. Te i inne wątki rozwijają między innymi Paweł Althamer, Diana Lelonek, Honorata Martin, Ewa Partum czy Slavs and Tatars. do 10.08 Gdańsk, Gdańska Galeria Miejska 2, ul. Powroźnicza 13/15 ggm.gda.pl

Kształcenie w działaniu Szukasz studiów, które łączą teorię z praktyką? Interesujesz się kulturą, a w przyszłości chcesz pracować w teatrze, domu kultury, dziale edukacji muzeum, organizacji pozarządowej lub realizować niezależne projekty? W Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego ruszają nowe studia, które angażują studentki i studentów w projekty realizowane wspólnie poza murami uczelni, we współpracy z instytucjami i praktykami. Program studiów sztuk społecznych skupia się na badaniu i rozumieniu kultury współczesnej, posługiwaniu się różnymi formami artystycznymi w projektach zaangażowanych społecznie oraz planowaniu, organizacji i finansowaniu projektów kulturalnych. Brzmi ciekawie? Musisz mieć dyplom licencjata w dowolnej dyscyplinie, znać angielski na poziomie B2, wysłać list motywacyjny i pozytywnie przejść rozmowę kwalifikacyjną. Przesłanie listu motywacyjnego: do 11.07 Więcej o studiach i rekrutacji: ikp.uw.edu.pl/studia/sztukispoleczne

orientuj się / sztuka i życie

Instalacja Prosta tęcza Marka Sobczyka, która powstała w 1991 roku na wystawę Epitafium i siedem przestrzeni. Drogi, tradycje, osobliwości życia duchowego w Polsce odbite w lustrze sztuki pod koniec XX wieku. Fot. dzięki uprzejmości Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki

Wystawa

na placu Zeszłego lata plac przed Zachętą – Narodową Galerią Sztuki został zamknięty dla ruchu samochodowego i stał się przestrzenią dla działań artystycznych, spotkań i spędzania wolnego czasu. Niecodzienna wystawa Plac Małachowskiego 3 jest kontynuowana także w tym roku. Przed gmachem instytucji stanie replika instalacji Prosta tęcza Marka Sobczyka z 1991 roku. Weronika Pelczyńska i Aleksandra Janus w ramach cyklu Rozgrzewka zapraszają odwiedzających galerię, przechodniów oraz sąsiadów placu do pracy z ciałem, choreografią i improwizacją. Będzie można również wziąć udział w Wolnej Akademii Pawła Althamera, Romana Stańczaka i Grupy Nowolipie oraz w licznych działaniach edukacyjnych i warsztatowych – na przykład kursie polskiego języka migowego.

do 30.09 Warszawa, plac Małachowskiego 3 zacheta.art.pl

orientuj się / sztuka i życie

Labirynt kontekstów

Z dzisiejszej perspektywy zwrotu performatywnego warto wrócić do twórczości Marka Chlandy, w którego pracach elementy przestrzeni łączą się z ruchem widza i jego cielesną obecnością. Punktem wyjścia wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi jest jedna z najnowszych realizacji, tytułowe Studium posłuszeństwa. Praca powstała w Nowej Hucie w czasie demontażu Szkoły utopii, innego projektu artysty, a więc niejako na marginesie, w czasie wyprowadzki. Instalacja zaistniała w przestrzeni jednej z klas szkolnych, właściwie bez widzów. Zbudowana jest z tworzących ostre kanty dróg-labiryntów oraz wplecionych w nie fragmentarycznych postaci-figur choreograficznych. Artysta pozwala figurom na pewną swobodę – potencjalność ich ruchu mówi o kompozycji przestrzeni szkolnej klasy i istniejących w niej relacjach. W pracę wpisane są fragmenty dawnych realizacji Chlandy, które dopełniają ten labirynt kontekstów. do 13.10 Łódź, ms1, ul. Więckowskiego 36, msl.org.pl

orientuj się / sztuka i życie

Marek Chlanda: Szkoła utopii, stopklatka filmu animowanego, Łaźnia Nowa, Kraków, 2017, fot. Marek Chlanda

orientuj się / sztuka i życie

Kraina szczęśliwości? Wystawa Kraina pieczonych gołąbków zrodziła się z tęsknoty za Matissowską ideą „sztuki jak wygodny fotel”: spełniającej potrzeby estetyczne, radosnej, niosącej harmonię, będącej ucztą dla oczu i ducha. Prace zaproszonych artystów i artystek odnoszą się więc do – jak mogłoby się wydawać – bezproblemowej sfery ludzkiej aktywności: wypoczynku, zabawy i rekreacji, przyjemności i urody życia. Za zasłoną estetycznej atrakcyjności zawsze kryje jednak drugie dno. Dopełnieniem wystawy jest replika monumentalnego neonu Strzeszynek – wypoczynek autorstwa nieżyjącego już grafika i współtwórcy polskiej szkoły plakatu Zbigniewa Kai, która pojawi się w poznańskim parku rzeźby Visual Park. do 20.07 Poznań, ABC Gallery, ul. Koszalińska 15 oraz Visual Park nad Jeziorem Strzeszyńskim abcgallery.pl

Dialog kształtów

Dwie kobiety, które dzieli jedno pokolenie: artystka Alicja Bielawska oraz jej babcia Halina Bielawska, członkini Koła Inwalidów Wojennych RP, przygotowały wspólną wystawę Wycinanki. Seniorka przedstawia na niej papierowe wycinanki tworzone tradycyjną techniką żydowską, pochodzącą jeszcze z XIX wieku. W porównaniu do polskich wycinanki te ściślej związane są z religią i tradycją, a bazują na bogatej symbolice judaistycznej. Wnuczka na wystawie pokazuje rzeźby, które wzorowane są na wycinankach babci. Kształty przenosi na drewno, tkaniny i ceramikę, zmienia ich skalę, odkrywa nowe układy. Te prace również odnoszą się do codzienności, powtarzają ażurowość wycinanek w obiektach takich jak parawan czy zasłona. Alicja Bielawska swoje „wycinanki” tworzy jednak inaczej niż babcia, bo uzyskuje je za pomocą cięcia laserowego, co nie znaczy, że pozbawia je lekkości i zwiewności. Kurator Franciszek Orłowski zwraca na uwagę na „międzypokoleniowość projektu, w którym tradycja wycinanki żydowskiej wchodzi w dialog z nowoczesnością”. do 30.08 Warszawa, Wolskie Centrum Kultury, Centrum Edukacji Historycznej, ul. Wolska 46/48 wck-wola.pl

orientuj się / sztuka i życie

Lato z tkaniną i rzeźbą W przestrzeni Magdaleny Abakanowicz to wystawa, która gości w Parku Rzeźby oraz we wszystkich galeriach Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Ten rozmach ekspozycyjny, a także towarzyszące mu projekcje filmów o życiu i sztuce artystki mają za zadanie uwidocznić wielowątkowość jej twórczości. Najbardziej znanym Abakanom towarzyszyć będą rzeźby wykonane z jutowego płótna utwardzanego żywicą. Wystawa pokaże też, jak duże znaczenie miała dla artystki figura ludzka. Jednak czy można powiedzieć coś nowego o jej życiu i twórczości? To pytanie, który towarzyszy ekspozycji i być może znajdzie rozwinięcie na międzynarodowej konferencji, która odbędzie się we wrześniu w ramach Warsaw Gallery Weekend. 13.07–6.10 Orońsko, Centrum Rzeźby Polskiej, ul. Topolowa 1 rzezba-oronsko.pl

Magdalena Abakanowicz: Tur, 2006, kolekcja Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, fot. Jan Gaworski

orientuj się / sztuka i życie / Architektura i miasto

Al-Manara, główny plac Ramallah, fot. Bogna Świątkowska

CODZIENNE FORMY OPORU Na początku października w Warszawie odbędzie się kilkudniowe wydarzenie podsumowujące Everyday Forms of Resistance, program współpracy pomiędzy warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, AIR Antwerpia, Helsińskim Międzynarodowym Programem na Rzecz Artystów (HIAP) oraz Gminą Ramallah. W programie są wykłady, dyskusje oraz prezentacje artystów i artystek biorących udział w projekcie, a także kuratorów najważniejszych instytucji sztuki i architektury działających w Palestynie, takich jak Riwaq, A. M. Qattan Foundation, Khalil Sakakini Cultural Center. Mimo, że region ten często opisywany jest w mediach, wiedza o życiu codziennym w Palestynie właściwie ogranicza się do konfliktu z Izraelem. Tymczasem obraz jest szerszy i bardziej skomplikowany, co trafnie transmitują w swoich pracach artyści. Jakie są konsekwencje okupacji trwającej od dziesięcioleci? Jak w tych warunkach działa ekonomia? co jest motorem urbanizacji? Jakie są możliwości ogarnięcia kryzysu wodnego i energetycznego? Jak wszystkie te kryzysy kształtują codzienne życie społeczne? Jednym z wiodących tematów spotkania będzie potencjał wspólnoty, rola artystów, działań twórczych i instytucji artystycznych wobec permanentnego kryzysu i tymczasowości. 4-6.10.2019 Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie

orientuj się / sztuka i życie / Architektura i miasto

Nasz Dom, fot. archiwum, dzięki uprzejmości Naszego Domu

NASZ DOM 1919–2019 W tym roku mija sto lat od powstania Naszego Domu – zakładu opiekuńczo- -wychowawczego znajdującego się warszawskich Bielanach. Placówka, której twórcami byli Maryna Falska i Janusz Korczak odznaczała się postępowością metod wychowawczych i otwartością na dialog z otoczeniem. Do zbadania jej z dzisiejszej perspektywy zaprosiliśmy grupę badaczy z Pracowni Studiów Miejskich Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, realizującą działania artystyczne ze społecznościami Jaśminę Wójcik oraz grupę projektową Centrala. W ramach projektu „Nasz Dom 1919–2019” zachęcamy do refleksji nad znaczeniem praktyk naszodowomowych i ich współczesnego znaczenia. Czym była i jest egalitarność i elitarność praktyk wychowawczych? Jaki jest potencjał kształtowania nowych postaw społecznych, kto i jak go realizuje? Wypracowane przy użyciu narzędzi badawczych z pola antropologii i kultury wizualnej wnioski przedstawione zostaną na konferencji w listopadzie. Wcześniej ukaże się publikacja, odbędą się spacery inspirowane Naszym Domem. Projekt, którego kuratorką jest Zuzanna Sękowska, realizuje Fundacja Bęc Zmiana dzięki grantowi „Dziedzictwo kulturalne i współczesna tożsamość Warszawy”. wrzesień-listopad Warszawa

orientuj się / Architektura i miasto

Gościnnie w NN6T, krytyk architektury Grzegorz Piątek poleca książki o architekturze i mieście, które mogły wam umknąć w ostatnich miesiącach, a teraz miło i pożytecznie wypełnią leniwe letnie dni GRZEGORZ PIĄTEK DLA NN6T:

Zrozumieć Amerykę The Man in the Glass House. Philip Johnson, Architect of the Modern Century (Człowiek ze szklanego domu. Philip Johnson, architekt stulecia nowoczesności) to jedna z najlepszych biografii, które ostatnio czytałem – nie tylko architektonicznych. Niech was nie zwiodą okulary corbusierki, nienaganne garnitury i wyrafinowany dowcip. Philip Johnson, najsłynniejszy architekt powojennej Ameryki, był potworem. Zaczął od importowania modernizmu z Europy do USA, skończył jako nadworny architekt Trumpa. Po drodze zdążył pokibicować Hitlerowi (był nawet w Polsce przyjrzeć się wojnie), nauczył się robić lepszego Miesa niż sam Mies, a potem ogłosił śmierć modernizmu, stworzył najbardziej absurdalny wieżowiec na Manhattanie. Styl zmieniał średnio raz na dekadę, bezbłędnie wyczuwając, skąd wieje wiatr, i dbając o to, by uchodzić za tego, który dmucha. Autor biografii, Mark Lamster, nie broni swojego bohatera, ale stara się go zrozumieć, dzięki czemu dostajemy zniuansowany portret psychologiczny wiecznie niedowartościowanego narcyza, okazjonalnego antysemity i stereotypowo wręcz wyrafinowanego geja. W tle epicka opowieść o pieniądzach i władzy, o mediach i amerykańskich elitach, które jakimś cudem na własnej piersi wyhodowały sobie obecnego prezydenta Ameryki. Wydawnictwo Little, Brown & Company littlebrown.com

orientuj się / Architektura i miasto

GRZEGORZ PIĄTEK DLA NN6T:

Utopia od kuchni W poszukiwaniu zagubionego sensu W czasach nadprodukcji reportażu nikt już chyba nie wraca do książek raz przeczytanych, ale do Nowohuckiej telenoweli Renaty Radłowskiej naprawdę warto. Tom opowieści z idealnego socjalistycznego miasta wyszedł pierwszy raz w 2009 roku, teraz wraca – z okazji 70. urodzin Nowej Huty – zaktualizowany i poszerzony o nowe teksty. Renata Radłowska pisze z wielką czułością wobec swoich bohaterów. Nie jest to bowiem tekst ściśle historyczny, ale cykl prywatnych mikrohistorii, które układają się w dużą historię Nowej Huty: od likwidacji wsi stojących na przeszkodzie jej budowie przez opowieści budowniczych i osadników aż po nasze czasy, w których krakowskiego Kopciuszka odkrywają hipsterzy i społecznicy. Mądre, zabawne, miejscami wzruszające, a do tego płynie wartko jak surówka z hutniczego pieca.

„Zanim zaczniesz czytać ten artykuł, wyjdź do ogrodu i znajdź duży kamień” – od takiego ćwiczenia zaczyna się książka Tima Ingolda Splatać otwarty świat i lato jest najlepszym momentem, żeby z Ingoldem poćwiczyć. Pięć esejów antropologa to odtrutka na przelotne mody i codzienność architekta – niespieszny powrót do podstawowych pytań o naturę budowania, o dobór materiału i techniki, o współżycie z przyrodą i tworzenie przestrzeni dla człowieka. Pięć dobrze przetłumaczonych esejów leje się gładko i spokojnie, jak balsam. Na deser posłowie współautorki polskiego wydania, Ewy Klekot.

Wydawnictwo Czarne czarne.com.pl

Wydawca: Instytut Architektury instytutarchitektury.org

orientuj się / Architektura i miasto

Zofia Kofta, Cel, 2019

Plac, czyli co?

W Warszawie jest 67 przestrzeni określanych administracyjnie jako place lub rynki. W większości są one zagospodarowane i pełnią określone funkcje komunikacyjne. Czy to znaczy, że ich potencjał jest w pełni wykorzystywany przez mieszkanki i mieszkańców? A może realizuje się on zupełnie gdzie indziej? Na wystawie Place. Instrukcja użycia proponujemy nowe spojrzenie na place jako przestrzenie wytwarzane poprzez użytkowanie. Miejskie życie dowodzi, że placowy potencjał cechuje w Warszawie znacznie więcej miejsc niż tylko te wykreślone przez urbanistów, a forma opowiadania o nich pozostaje otwarta. Wystawa podsumowuje trzyletni projekt badawczy Place Warszawy (do odzyskania), prowadzony przez Fundację Puszka w partnerstwie z Fundacją Bęc Zmiana. do 22.09 Warszawa, ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury, pasaż Stefana Wiecheckiego „Wiecha” 4 pawilonzodiak.pl

orientuj się / Architektura i miasto

Typowa stacja benzynowa Esso z lat 50. XX w., proj. Willem Marinus Dudok. Fot. dzięki uprzejmości Muzeum Architektury we Wrocławiu

Na zawiłej drodze Ekspansja przemysłu motoryzacyjnego na zawsze zmieniła oblicze naszej planety. Dziś, kiedy rośnie świadomość ekologiczna, a zrównoważony rozwój i kryzys klimatyczny są na ustach wszystkich, zmienia się podejście do samochodu jako indywidualnego środka transportu. Jednak przez sto lat dla milionów aut powstały miliony kilometrów dróg, a przy nich wyrosły nowe budynki: stacje benzynowe i serwisowe, garaże, motele, restauracje, osiedla mieszkaniowe i całe miasta. Na wystawie We wstecznym lusterku: architektura spalinowa pokazywane są makiety stacji benzynowych, garaży i pojazdów. Ukazują one zmieniające się tendencje w projektowaniu architektury związanej z motoryzacją. Od ścian w kształcie kanistrów na olej Shella po dom wykonany z części furgonetki Citroëna 2CV. Wszystkie obiekty połączone są zawiłymi drogami… dla resoraków. do 8.09 Wrocław, Muzeum Architektury, ul. Bernardyńska 5 ma.wroc.pl

orientuj się / Architektura i miasto

Dzięki uprzejmości OSSA

Pojemna bajka

To już 23. edycja wydarzenia, które zgodnie z nazwą przybiera formę spotkań – często swobodnych i nieformalnych. Tematem letniej edycji Ogólnopolskich Spotkań Studentów Architektury (OSSA) jest „bajka”. Inspiracją jest zabieg stylistyczny, w ramach którego narrator używa zestawu narzędzi, by przełożyć informację (komunikat) na język czytelnika. W tym roku organizatorzy postawili na współpracę z młodymi i zdolnymi polskimi architektami i twórcami, którzy zbierają doświadczenie poza Polską, ale też na interdyscyplinarność – część warsztatów poprowadzą specjaliści z innych dziedzin, m.in. aktor, fotograf, dziennikarka czy kulturoznawczyni. Wydarzenie będzie miało miejsce głównie pośród zielonych zakamarków warszawskiego osiedla Jazdów i Laboratorium CSW – bajkowego odpowiednika warsztatowego zamku. Wykład otwierający wygłosi szwajcarski architekt i dydaktyk z Accademia Archittetura di Mendrisio, profesor Quintus Miller z pracowni Miller & Maranta. Wieczory upłyną na dyskusjach i wykładach w formie pecha kucha. W obliczu rosnących wyzwań współczesności i zmian klimatycznych OSSA zostanie przeprowadzona w duchu zero waste. 13–21.07 Warszawa ossa.com.pl

orientuj się / Architektura i miasto

Grafika: Noviki

Powierzchnia

prawdziwie użytkowa

„PUM” oznacza powierzchnię użytkową mieszkalną. To parametr, który staje się kartą przetargową w większości komercyjnych inwestycji mieszkaniowych. Inwestorzy chętnie wybierają działki, na których da się realizować budynki z jak największą liczbą mieszkań, dzięki czemu PUM osiedla jest jak najwyższy. Jednak architektura mieszkaniowa to nie tylko metry kwadratowe i płynące z nich zyski. Jak zmierzyć jakość architektoniczną, urbanistyczną i społeczną osiedla? Jakie inne kryteria decydują o tym, że w danym miejscu po prostu dobrze się mieszka? Konkurs „PUM: Przestrzeń Użytkowników i Mieszkańców” organizowany przez PFR Nieruchomości we współpracy z Fundacją PFR i Wydawnictwem Bęc Zmiana zwraca się z tymi pytaniami do młodych badaczy i badaczek, absolwentów i absolwentek studiów magisterskich i doktoranckich, którzy poświęcili swoje teoretyczne prace dyplomowe szeroko rozumianej problematyce mieszkalnictwa, a dyplom obronili między 1 stycznia 2017 a 7 sierpnia 2019. Najlepsza praca zostanie opublikowana w formie książki, a jej autor lub autorka otrzyma nagrodę pieniężną.

Termin zgłoszeń sprawdzaj na stronie nieruchomosci.pfr.pl/konkursPUM

orientuj się / dizajn

AGATA KIEDROWICZ DLA NN6T:

Negatywy

tożsamości

Lubi myśleć o rzeczach od drugiej strony, wiedzieć, co jest w środku. Lubi sprawy i rzeczy, które mają tylko ją. Wreszcie – lubi być ostatnia. Monika Patuszyńska wypowiada się za pomocą ceramiki – „przestrzeni negatywowych”, będących porcelanowymi odlewami tworzonych przez nią form gipsowych. W projekcie Genealogia historia jej rodziny zostaje użyta jako filtr, przez który artystka może przyjrzeć się na nowo całemu swojemu procesowi twórczemu. To rzecz o związkach i o pamięci, o składaniu z fragmentów skomplikowanych konstrukcji: dopasowywaniu, uwieraniu i trudnej sztuce zachowania równowagi. Patuszyńska nie szuka historycznej prawdy, większość aktorów rodzinnego teatru dawno nie żyje. Przygląda się za to sposobom przenoszenia i dziedziczenia żalów i pretensji, narracjom rodzinnym, proporcjom faktów i zmyśleń, przeinaczeń i ubarwień. Jej prace nie odtwarzają tej historii dosłownie. Artystka tworzy własną prawdę, własną strukturę tożsamości. Prace Patuszyńskiej są jak zdekonstruowany rodzinny album – złożony z negatywów i cząstek, ale istniejący, trwający w czasie, do dotknięcia tu i teraz. do 07.09 Wrocław, galeria SiC! BWA Wrocław, plac Kościuszki 9/10 bwa.wroc.pl

orientuj się / dizajn

Monika Patuszyńska, z serii Genealogia, 2018

orientuj się / dizajn

AGATA KIEDROWICZ DLA NN6T:

Posiąść przyszłość

„Traktujemy naszą pracę serio, ale siebie już nie” – mówi Chloe Parks, dywrektor kreatywna Girlboss, internetowej platformy wspierającej młode kobiety w zdobywaniu wiedzy i pewności siebie, by mogły zdobyć (i posiąść) także swoją przyszłość. Mój ulubiony, bystry i świeży niczym umysł po porannym espresso przepis na błyskawiczny makijaż „dziewczyny-szefowe” puentują słowami: „W ciągu zaledwie pięciu minut będziesz wyglądać promiennie, poczujesz się świetnie i będziesz gotowa, by wymiatać w pracy i (być może) do obalenia patriarchatu”. W istocie, komunikacja wizualna to potężne narzędzie do zarządzania marzeniami i percepcją konsumentów – jak robić to odpowiedzialnie, przekładając wartości na estetykę, a nie odwrotnie? Chloe opowie o tym na konferencji Design Matters. Jej trzy główne tematy to: Minimal Tech (jak tworzyć mniej inwazyjne, służące rozwojowi cyfrowe produkty), Design + Activism (projektowanie nie tylko dla użytkownika, ale dla społeczeństw), Are we on the same page? (jak ewokować kreatywność w dobie szybkich współprac i unifikujących szablonów). W angażującym programie dizajnerzy ze światowej czołówki digitalu (m.in. LEGO, Slack, WeTransfer, Adidas), bogaty program praktyczny i warsztatowy. 18–19.09 Kopenhaga, Lokomotivværkstedet, Otto Busses Vej 5A designmatters.io

AGATA KIEDROWICZ DLA NN6T:

Bieguny

współczesności „Każdy spór może mieć charakter pozytywny lub negatywny – kluczem jest efektywne zarządzanie nim. Tylko dialog wśród osób o odmiennych przekonaniach daje możliwość wyznaczenia nowatorskich strategii działania” – deklarują kuratorzy tegorocznej edycji Gdynia Design Days, odbywającej się pod hasłem „Polaryzacja”. Serce/rozum, online/offline, nowe/vintage, lokalnie/globalnie, w korporacji czy na własną rękę – dychotomie współczesnego świata nie ułatwiają nam wyborów, tych codziennych i tych większego kalibru. Główne wystawy festiwalowe skonfrontują nas m.in. z kwestiami cielesności (Ciało na rozdrożu Michała Bachowskiego i Agaty Nowak), relacją między jednostką a dobrem wspólnym (Ja | my Izabeli Bołoz), upcyklingiem eksperymentalnym i przemysłowym ((nie)śmieci Agnieszki Jacobson-Cieleckiej i Karola Murlaka), pokazując, jak dizajn radzi sobie z kontrastami współczesności i godzeniem sprzecznych interesów. Kluczem jest konstruktywny dialog i przepływ poglądów, a letnia Gdynia, modernistyczna i otwarta, wyjątkowo temu sprzyja.

6–14.07 Gdynia, Pomorski Park NaukowoTechnologiczny, al. Zwycięstwa 96/98 gdyniadesigndays.eu

→

orientuj siÄ&#x2122; / dizajn

Sexual Healing, proj. Nienke Helder, fot. Nienke Helder

orientuj się / dizajn

Najlepszy

dizajn wizualny Co istotnego wydarzyło się na polskiej scenie projektowania graficznego w 2018 roku? Już wiemy! W ramach organizowanego po raz drugi konkursu Polish Gra phic Design Awards 14 zespołów jurorskich rozdysponowało 34 nagrody główne oraz 51 wyróżnień. Liczba nazwisk i nazw grup cieszy, ale jest ich tak wiele, że musicie je sprawdzić na stronie konkursu. To dlatego, że jednym z podstawowych założeń konkursu jest uchwycenie jak najszerszego spektrum zjawisk i praktyk współczesnej komunikacji wizualnej, a także stworzenie platformy, w ramach której żadna z dziedzin nie jest faworyzowana na rzecz innej. Przyznane zostały także nagrody specjalne: najlepszą projektantką 2018 roku została Iwona Chmielewska, najlepszych projektantem – Ryszard Bienert, a najlepszym zespołem projektowym – grupa panGenerator. polishgraphicdesign.com

orientuj się / dizajn

Bartosz Kosowski, Kompozycje przestrzenne. Nagroda główna w kategorii plakat użytkowy

orientuj się / dizajn

Ornowski fenomen

Założona w 1949 roku w Warszawie metaloplastyczna Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO współtworzyła charakterystyczny styl powojennej polskiej biżuterii. Pół wieku jej działalności obejmuje pionierskie początki w zniszczonym mieście, okres rozkwitu i popularności w latach 60. i 70., czas kryzysu lat 80. i ich schyłek po transformacji ustrojowej. Monograficzna wystawa Spółdzielnia ORNO. Biżuteria jest przewodnikiem po tej historii, ale też po duchu kooperatyzmu i wspólnoty, które pozwoliły stworzyć unikalny model pracy – w ORNO każdy rzemieślnik mógł być jednocześnie projektantem i artystą. Zgromadzone na wystawie przedmioty pokazują również przemiany związane z modą i stylem życia. Ponad 1600 eksponatów to wyroby artystyczne, dokumenty, zdjęcia, pamiątki, opakowania i ulotki reklamowe. Wykonywane przedmioty były wyrazem silnej potrzeby odbudowy życia po wojnie oraz tęsknoty za pięknem i celebrowaniem codzienności.

do 18.08 Warszawa, Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42 muzeumwarszawy.pl

orientuj siÄ&#x2122; / dizajn

Fot. Adrian Czechowski, MichaĹ&#x201A; Matyjaszewski

orientuj się / dizajn / fotografia i film

Grafika: materiały organizatora

Z pasji do liter Kroje to konferencja poświęcona typografii, przeznaczona dla osób, które pasjonują się wszystkim, co związane jest z literami, m.in. tworzeniem krojów i wykorzystywaniem ich w projektach. Skierowana jest do profesjonalistów, początkujących, tych pomiędzy oraz wszystkich, którzy w literach i znakach widzą więcej niż tylko język pisany. Zainteresowani będą mogli uczestniczyć w wykładach i warsztatach prowadzonych przez specjalistów, wzajemnie wymienić się doświadczeniem i wizytówkami, wziąć udział w szybkich rozmowach z ekspertami i skonsultować z nimi swoje projekty, poznać przedstawicieli firm związanych z oprogramowaniem i sprzętem dla projektantów. 27 i 28.09 Warszawa, Teatr Kamienica, al. Solidarności 93

EWA DYSZLEWICZ DLA NN6T:

Pryzmat Twórczość Dory Maar przez lata postrzegana była przez pryzmat jej związku z Pablem Picassem. Swoją karierę rozpoczęła jako fotografka mody, choć jej zainteresowania wykraczały daleko poza zlecenia komercyjne. W połowie lat 30. nawiązała kontakty z francuskimi surrealistami i to w tym okresie powstały jej najgłośniejsze prace. Wówczas poznała też Picassa – na kolejne kilka lat pozostaje jej partnerem zarówno w życiu osobistym, jak i twórczym. W tym czasie Maar odchodzi od fotografii na rzecz malarstwa, któremu wierna pozostanie już do końca życia. Z jednym wyjątkiem – na wystawie Dora Maar w Centre Pompidou będzie można zobaczyć serię jej mało znanych fotogramów z końca lat 80., które badacze postrzegają jako próbę pogodzenia jej dwóch największych artystycznych pasji. do 29.07 Paryż, Centre Pompidou, Place Georges Pompidou centrepompidou.fr

→