MARC Best things in life are for free
VOORWOORD
Analyseren Vereenvoudigen Verbinden
LEES HET INTERVIEW MET SIMPLY SPECIAL IN EIGEN PERSOON
ALLES WAT JE AANDACHT GEEFT GROEIT
€ Onbetaalbaar
Editie 2015
STAPSGEWIJS TERUG NAAR DE ESSENTIE
MARC Magazine | 1
VOORWOORD
2 | MARC Magazine 2
VOORWOORD
MARC Magazine | 3
VOORWOORD
Graag wil ik alle mensen die mij geholpen hebben met hun feedback, kennis, inzichten en testemonials bedanken voor het resultaat, mijn magazine. Daarbij in het bijzonder mijn lieve echtgenote Sophie en de mensen van Kairos Consultancy: Arjen, Marieke en Susan. Daarnaast gaat mijn dank uit naar Petra Muns, Anjo Kloosterman, Elles van den Berg, Gerard van Egmond, Frans Dolieslager en Jan Hardeman met hun kijk op mij als persoon (zie pagina 28/29). Ik ben zeer blij met de foto’s op de covers en pag. 8 &11 gemaakt door Henderike Vrielink van Denkbeeldig. Dit magazine is een eigen uitgave met beperkte oplage. KopiÍren mag, maar laat het even weten. Vraag ook Marc naar de digitale versie van dit magazine. Dit magazine is gemaakt in samenwerking met de Kairos consultancy. Vind, vertel, verkoop jouw ware verhaal. Wil jij ook een blad maken? Neem even contact met ons op, wij helpen je graag (susan@kairos-consultancy.com).
4 | MARC Magazine 4
Simply Special Marc van den Hoop 0614367459 marc@simplyspecial.nl www.simplyspecial.nl
VOORWOORD
Heel bijzonder en tegelijkertijd zo simpel... Maak het eenvoudig en tegelijkertijd bijzonder. Daar sta ik voor. Dat is simply special. Ik heb ervaren dat wij vanuit controlezucht, de ondersteunende processen in organisaties - meestal onbewust - steeds complexer maken. Daardoor wordt het paradoxaal genoeg nóg lastiger om grip op de zaak te krijgen. Dan raken we het overzicht kwijt, omdat het te moeilijk is geworden. In dit magazine vind je een artikel over hoe je deze spiraal kunt doorbreken. Dit magazine is ook bijzonder. Het is de resultante van een reis die ik de afgelopen zes maanden heb ondernomen. Spannend en confronterend omdat “MARC” over mij gaat. Stimulerend omdat ik onder woorden breng, waar mijn passie ligt. Passie die ik graag wil delen met anderen, in de werksfeer en privé. Daarom is dit magazine er ook voor jou. Dankbaar ben ik iedereen die geholpen heeft dit magazine te realiseren. Niet alleen het “Kairos team” maar ook de mensen om mij heen, die respectvol en vanuit hun hart feedback hebben gegeven. Dat is heel bijzonder en tegelijk zo simpel. Dát is Simply Special.
MARC Magazine | 5
iNHOUD
TELL ME AND I WILL FORGET TEACH ME AND I WILL REMEMBER INVOLVE ME AND I WILL LEARN BENJAMIN FRANKLIN 6 | MARC Magazine 6
INHOUD
8
Levenslijn Reis van de Held
10
Interview Simply Special in eigen persoon
15
Dit ben ik
17
Paarden zijn net spiegels
18
Dit ben ik ook
22
Aanraders
24
Artikel E=mc2
28
Anderen zeggen
30
Bucketlist
MARC Magazine | 7
Mijn eigen Reis van de Held 12 fasen uit het leven van Marc
4. Mentor
Joseph Campbell, de man van de Reis van de Held, waardoor ik mijn leven ben gaan begrijpen.
3. Weerstand
Mijn eerste huwelijk niet willen opgeven.
2. Oproep
Werken in de kwekerij.
1. Proloog
Een combinatie van Limburgse en Friese genen. Opgegroeid in een mijnwerkersgezin.
12. Elixer
www.devredestuin.be
8 | MARC Magazine 8
5. Selectie
De verdediging van mijn proefschrift. 21 januari 1994.
6. Ster van de dag
In 2010 ontving ik de Prijs Publiek Ondernemerschap bij het RIVM met medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt.
7. Aarding
Leren leidinggeven op de werkvloer.
8. Omslag
Teleurgesteld in de overheid als werkgever. Ik mis een hoger doel.
9. Dolk
Overlijden van familie en dierbare vrienden op veel te jonge leeftijd.
10. Terugkeer naar het licht
Inzicht in wat echt belangrijk is in het leven, zowel privĂŠ als qua werk.
11. Wederopstanding
Mijn huidige huwelijk met Sophie en de start van mijn bedrijf Simply Special.
MARC Magazine | 9
HIJ HOUDT ERVAN DE ZAKEN GRONDIG AAN TE PAKKEN INTERVIEW DOOR SOPHIE DELEU
MARC VAN DEN HOOP (1965) IS NIEUWSGIERIG, ANALYTISCH, EEN ECHTE DENKER. MAAR WEL ÉÉN DIE GRAAG DOET. OP DE VRAAG WAAR HIJ PLEZIER IN HEEFT, IS HET ANTWOORD EENVOUDIG: ʻLEKKER BEZIG ZIJN IN CONTACT MET MENSEN, VAN ALLES LERENʼ. EEN INTERVIEW MET SIMPLY SPECIAL IN EIGEN PERSOON.
10 | MARC Magazine 10
MIJN VERHAAL
Marc van den Hoop is niet van vandaag op morgen coach en trainer geworden. Een opmerkelijk loopbaanpad voerde hem langs het kweken van planten, een studie bodemkunde, een wetenschappelijke carrière en van lieverlee opklimmen - of misschien beter gezegd afdalen - tot leidinggevende in een grote onderzoeksinstelling. Intussen is hij getrouwd geweest en leeft nu samen met zijn lief, haar kinderen, een hond en twee katten. Samen hebben ze nog eens twee paarden. ‘Ik ben een gelukkig mens’ zegt hij, en hij meent het.
Voorbeeldig
Zijn aard om de dingen zorgvuldig te doen bleek al in zijn vroege jeugd. Geboren in de oostelijke mijnstreek (Limburg) begon hij als kleine jongen met het aanleggen van een serieuze postzegelverzameling en was een voorbeeldige leerling. Maar het was ook een vrolijke jongen, een nakomertje dat het genoegen had bemoederd te worden door drie oudere zussen. ‘Ze waren echt zorgzaam voor mij’ vertelt hij. Maar het was ook alsof hij enig kind was, want ze waren het huis uit voordat hij tot het besef kwam dat hij zussen had.
Geen wonder dat hij - in een omgeving waar verder weinig te beleven viel voor een jonge onderzoeker - snel op zoek ging naar een bezigheid. Het werd de kwekerij, waar hij van zijn achtste tot zijn achttiende levensjaar heeft gewerkt. ‘Ik vond het heerlijk tussen de planten en ik stond graag op de markt. Ik kon goed verkopen’ weet hij nog. ‘Ik zag het als mensen interesse hadden. Dan knoopte ik een praatje aan.’ De passie voor planten is wel een beetje uitgedoofd, hoewel hij nog steeds
MARC Magazine | 11
MIJN VERHAAL
enthousiast kan worden over varens en cyclamen. En ook zijn uitgesproken hekel aan hedera blijft hem bij. Toen de vraag zich aandiende ‘wat hij wilde worden’ borduurde hij voort op deze basis met de studie bodemkunde. ‘Ik had de planten wel zo’n beetje gezien, ik wilde wel eens weten wat er onder de grond gebeurde.’
hecht aan vaste patronen - ‘ik doe de dingen graag zoals ze zouden moeten’ - kan hij zich anderzijds ontpoppen als een echte vrijheidsstrijder. De verzoening van tegenstellingen lijkt voor hem de gewoonste zaak van de wereld. ‘Zo houd ik van uitbundig feesten, maar niet van overmatig consumeren’ legt hij uit.
‘Ook in die relatie heb ik mij voornamelijk door zorgzaamheid laten leiden.’ Wat overblijft is de les die hij heeft geleerd. ‘Ik ben een nakomer en een laatbloeier. Ik heb pas later geleerd om grenzen te stellen.’ Zijn ervaring met leidinggeven - aan mensen die het echt nodig hebben - heeft daar zeker bij geholpen.
Interactief
Zorgzaam
WE VERPRUTSEN ZOVEEL KOSTBARE TIJD MET DINGEN DIE ER NIET TOE DOEN
Studeren in Wageningen bleek een gouden greep. ‘Ik zou die studie zo weer doen’, lacht hij. Hij had leuke vakken, zoals grond- en gewasanalyse. Wat is daar nou fascinerend aan? ‘Dat je met allerlei proefjes kunt achterhalen wat er in de grond zit.’ En er waren bijkomende voordelen, bijvoorbeeld reizen naar het buitenland. Maar het was toch vooral het leren door doen wat hem aansprak. ‘Ik wil de dingen graag met eigen ogen zien’.
DE INTERACTIE TUSSEN DEELTJES VERSCHILT IN ZIJN OGEN NIET ZOVEEL VAN DIE TUSSEN MENSEN Na vier jaar en negen maanden was hij afgestudeerd, maar nog niet uitgeleerd. Er volgde een promotie bij het laboratorium voor fysische en colloidchemie: ‘Kijken hoe kleine deeltjes zich in oplossing gedragen.’ Van den Hoop is onverbeterlijk op zoek naar hoe de dingen werkelijk in elkaar zitten. Het zou hem later helpen het leven zelf beter te begrijpen; de aanleiding om simply special op te richten. De interactie tussen deeltjes verschilt in zijn ogen niet zoveel van die tussen mensen. ‘Als je een klein beetje weet van de deeltjes, weet je ook wat de principes zijn die bepalen hoe de deeltjes reageren’. Hij combineert zijn nauwgezetheid moeiteloos met een ongebreidelde nieuwsgierigheid. Hoewel hij enerzijds
12 | MARC Magazine 12
Mogen we concluderen dat hij een aards type is? Jazeker. Hij houdt van planten, van dieren en zeker ook van mensen. Hij is zorgzaam, net als zijn zussen toentertijd. ‘Ik vind het fijn om er voor een ander te zijn. Beesten reageren daar heel uitgesproken op, maar ook collega’s geven je terug wat je toegevoegde waarde is. Zorgen voor anderen is ook een valkuil,’ geeft hij toe: ‘Je moet leren dat anderen soms iets beter kunnen dan jij. Dat je kwetsbaar bent.’ Voor een eigenwijs type als Van den Hoop was het even in het stof bijten, maar samenwerken met allerlei soorten mensen geeft duurzame voldoening. Prestaties en prestige zeggen hem niet meer zoveel.
Verontrustend
Privé ging het hem niet altijd voor de wind, hoewel het vlak na zijn afstuderen alleen maar bergop leek te gaan. Loopbaan, relatie, paarden en materieel... ‘ik vond op een gegeven moment dat het mij aan niets meer ontbrak en ik was 30’. Een beetje verontrustend was het wel, en het prachtige plaatje ging dan ook aan gruzelementen toen zijn vrouw het huwelijk ter discussie stelde. ‘Achteraf kan ik begrijpen hoe het allemaal zo gekomen is, maar op het moment zelf was ik alleen maar geschokt en verdrietig.’ Later zou hij inzien dat hij zich in een keurslijf had laten persen, en dat hij zich zijn broodnodige vrijheid had laten ontnemen.
Optimistisch
Als hem wordt verzocht de balans op te maken, is hij uitgesproken positief. Het oprichten van simply special - een middel om zijn dromen te delen met anderen - doet hem goed. ‘Ik ben weer als vanouds optimistisch.’ En hij geniet van elke dag die hem gegeven is. ‘We verprutsen zoveel kostbare tijd met dingen die er niet toe doen. Dat leer ik van dierbare mensen om mij heen die helaas te weinig tijd van leven hebben.’ Hij heeft bovendien geleerd te kiezen. ‘Ik ga nu met mensen om die mij in mijn waarde laten. Anderen serveer ik kortgezegd af.’ Wel beleefd natuurlijk, het blijft een katholieke zuiderling. Is de cirkel daarmee rond? In zekere zin wel, want zijn onderneming vereist onder andere dat hij honderden filmfragmenten selecteert en ordent, wat niet anders is dan postzegels verzamelen. Het geven van lezingen laat zich vergelijken met het verkopen van planten op de markt. En de wens om grondig te werk te gaan -met de handen in de aarde- is getransformeerd tot het bewust aandacht geven. Van den Hoop: ‘Als je voor mensen iets wilt betekenen, moet je je verdiepen in wat hen beweegt en wat ze nodig hebben om te groeien.’ Hij ís de grond.
VOORWOORD
MARC Magazine | 13
VOORWOORD
14 | MARC Magazine 14
VOORWOORD
IK KAN GOED EN AANDACHTIG LUISTEREN ++ IK GEEF ZORGVULDIG FEEDBACK MET HUMOR EN RELATIVERING ++ IK KAN MENSEN MOTIVEREN EN ENTHOUSIASMEREN ++ IK BEN BETROKKEN, STA VOOR DE ZAAK EN MEDEWERKERS ++ IK BEN
TOEGANKELIJK EN MAKKELIJK BENADERBAAR ++ IK
SCHAKEL EENVOUDIG OP VERSCHILLENDE NIVEAU’S ++ IK BEN SCHERP IN DE ANALYSE ++ IK KAN MENSEN MEENEMEN IN MIJN GEDACHTEN EN DAARBIJ DIEPGANG AANBRENGEN ++ IK HEB GOEDE MENSENKENNIS ++ IK BEN STRESSBESTENDIG EN VASTHOUDEND ++ IK BEN INTEGER, BETROUWBAAR, EERLIJK EN OPRECHT ++ IK STRAAL VERTROUWEN, RUST EN OVERZICHT UIT ++ IK GA GRONDIG TE WERK ++ IK BEN RESULTAATGERICHT ++ IK BEN EEN ECHTE DOORZETTER ++ IK PAK BEVLOGEN NIEUWE UITDAGINGEN AAN ++ IK BEN OPGERUIMD ++ IK BEN MIJ GOED BEWUST VAN MIJN OMGEVING ++ IK HOU ERVAN COMPLEXE ZAKEN TE VERSIMPELEN
MARC Magazine | 15
VOORWOORD
16
SAMEN AAN HET WERK
PAARDEN ZIJN NET SPIEGELS Ik heb een fantastische hobby: paarden. Dat is ongeveer 20 jaar geleden begonnen met één uurtje per week les op een manegepaard. En ja hoor, niet lang daarna een eigen paard, een merrie (HippiH). Zij heeft 4 prachtige zonen op de wereld gezet. Op de oudste (UP) rij ikzelf, op de jongste (Gandalf zie de foto) rijdt mijn lieve vrouw. Het mooie van paarden is dat je samen aan het werk bent, je vormt letterlijk een team. Om dat te kunnen realiseren moet je verbinding maken. Als ruiter ben je dan in de lead. Het paard heeft de krachtige eigenschap om jou terug te geven hoe jij je voelt en gedraagt. Dat begint op stal: gehaast te werk gaan maakt het paard onrustig, contact maken en met aandacht poetsen geeft vertrouwen.
EENMAAL SAMEN AAN HET WERK IS HET VAN BELANG OM DIE VERBINDING IN MEERDERE OPZICHTEN VAST TE HOUDEN. Laat je de teugels los dan ben je letterlijk de verbinding kwijt en gaat je paard zijn eigen gang. Wil je teveel controle dan wordt het een strijd. Ben je niet in balans (wat al snel het geval is) dan heeft het paard de neiging om dit te corrigeren en dus niet rechtdoor te lopen. Ik heb dit gemerkt tijdens het zadelmak maken en inrijden van UP: wij leken af en toe wel een dronken stel zoals we slingerden door de manege. Ook geldt dat je consequent en precies moet zijn in je aanwijzingen anders snapt je paard het niet en doet alles behalve wat je van hem verwacht. Een paard wil graag duidelijkheid: dat heeft te maken met het leven in een kudde. Niet gek dat sommige coaches werken met paarden om managers te laten ervaren wat verbinding betekent. Naast dat ik zelf er nog dagelijks van leer, is het reuze genieten als het lekker gaat en dat doet het paard ook, het wil dan echt voor je werken. Een appel als waardering wordt dan ook écht in dank aanvaard. MARC Magazine | 17
DIT BEN IK OOK
Echtgenoot van Sophie
“Lieve Stief” van Simone en Sieger EIGENAAR VAN PAARD EN HOND Grote fan van Pink Floyd Liefhebber van CANTO OSTINATO Dr. Ir. MPA Ruiter ZWAGER GEK op groene MENTHOL snoepjes Fan van de strip DirkJan Sudoko oplosser
3 x broer
DOCENT Coach Waterman
Film liefhebber KOFFIEDRINKER AFVALMANAGER
Malbec drinker WO I “ontdekker” Gelegenheidsklusser Expert in stofzuigen
Versimpelaar Wandelaar
Zoon en schoonzoon
OPRUIMER Oom
Apple fan Trainer Scriptie beoordelaar
LEVENSGENIETER Inval paashaas Westvleteren liefhebber Werkveld examinator Verzamelaar 1ste dag enveloppen
18 | MARC Magazine 18
VOORWOORD
MARC Magazine | 19
VOORWOORD
20 | MARC Magazine
Maak het eenvoudig en tegelijkertijd bijzonder
MARC Magazine | 21
Aanraders
22 | MARC Magazine 22
INSPIRATIE
Departures
is een bijzonder mooie Japanse film uit 2008. De hoofdrol speler Masahiro Motoki is cellist in een orkest. Hij verliest zijn baan omdat het orkest ontbonden wordt. Dan begint een nieuwe fase in zijn leven. Hij solliciteert bij een reisbureau, tenminste dat veronderstelt de advertentie in de krant. Hij selectie gesprek is buitengewoon boeiend en zeer grappig. In zijn nieuwe werkomgeving leert hij de schoonheid van ultieme dienstbaarheid. Deze reis verstevigt via ups en downs de relatie met zijn vrouw en verzoent hem uiteindelijk met zijn vader. De combinatie van zachtaardigheid, subtiele humor en het ontzettend mooie traject dat het leven van Masahiro definitief verandert maakt dat ik deze film meerdere malen heb gezien en nog vaak zal bekijken.
Intouchables
vertelt het waar gebeurde verhaal van een bijzondere relatie die ontstaat tussen de Afrikaan Driss en de volledig verlamde multimiljonair Phillippe. Driss, afkomstig uit een achterstandsomgeving, solliciteert op de vacature om Philippe te verzorgen. Hij doet dit echter met de intentie om een handtekening van afwijzing te krijgen om in aanmerking te blijven voor een uitkering van de sociale dienst. Doordat Driss in het gesprek vooral niet betuttelend over Philippe praat wordt hij aangenomen. Daarna worden wij als kijkers meegenomen in een geweldige reis waarbij de vriendschap tussen beiden groeit. Ik geniet van deze film omdat het hoop uitstraalt, laat zien wat respect voor elkaar betekent, hoe belangrijk het is om anderen in hun waarde te laten, hoe je ook kunt genieten onder zeer beperkende omstandigheden en omdat de humor gewoonweg fantastisch is.
The Way
gaat letterlijk over de weg in dit geval de weg vanuit het Franse St. Jean Pied de Port naar het Spaanse Santiago de Compostela. Figuurlijk gaat het over de innerlijke reis van Martin Sheen, die hij maakt als hij de befaamde pelgrimstocht loopt. Hij doet dit ter ere van zijn zoon, die tijdens een storm op deze route omgekomen is. Martin blijkt niet de enige pelgrim te zijn. Al snel maken wij en Martin kennis met Joost (een Nederlander), Sarah (een Canadese) en Jack (een Ier). Deze metgezellen zijn elk ook met hun eigen “reis” bezig op zoek naar zingeving in hun leven. Door samen op te trekken en te delen wat hen beweegt, ontdekken zij gaandeweg de pelgrimsroute hun geheime wil. Het mooie aan deze film is voor mij de herkenning van de vraag “waar gaat het nou eigenlijk om?”. Het antwoord daarop is een proces wat je zelf moet ervaren en waardevoller wordt als je het kunt delen met anderen.
12 Angry Men
(versie uit 1957) staat niet voor niets al jaren in de top 10 van de top 250 van de Internet Movie Database (IMDb). Deze zwart-wit film vertelt het “simpele” verhaal over een 12 hoofdige jury die moet aangeven of een SpaansAmerikaanse jongen schuldig is aan de moord op zijn vader. Voor 11 juryleden is het meteen duidelijk, namelijk schuldig. Echter één jurylid heeft zijn twijfels. Dat is het begin van een zeer boeiend proces waarbij de vooroordelen van alle juryleden over de verdachte, het proces en elkaar in anderhalf uur de revue passeren. De hele film speelt zich af in één kamer en wordt op geen enkel moment saai. Ik vind het een zeer krachtige film waarbij wij op een indrukwekkende wijze geconfronteerd worden met het gevaar van het hebben van vooroordelen. MARC Magazine | 23
ARTIKEL
E=mc
2 Ik ben gefascineerd over principes van eenvoud en complexiteit en dan met name in organisaties.
EENVOUD IS MINDER COMPLEXITEIT IN HET KWADRAAT
De natuurkundige en Nobelprijs winnaar Albert Einstein is vooral bekend om zijn twee relativiteitstheorieën: de algemene en de speciale. Hiermee heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de natuurkundige inzichten aan het begin van de twintigste eeuw. De theorie is in principe best eenvoudig en kun je makkelijk uitleggen aan de hand van een vallend voorwerp in een bewegend voertuig. Van dichtbij lijkt het voorwerp recht naar beneden te vallen, van een grote afstand echter niet. Het begrijpen van de wetenschappelijke artikelen over de relativiteitstheorieën daarentegen is eigenlijk best complex. Ik ben gefascineerd over principes van eenvoud en complexiteit en dan met name in organisaties. Het adagium “de dingen simpel houden is vrij moeilijk, de dingen moeilijk maken is daarentegen vrij simpel” lijkt van toepassing bij de meer bureaucratische organisaties. Mijn eigen ervaring is, dat als het even kan, kiezen we voor complexiteit. Dat kiezen doen we onbewust en kan de eenvoudige resultante zijn van het gevoel alles onder controle te willen hebben. Een mooi voorbeeld daarvan vind ik het vraagstuk over de te hoge 24 | MARC Magazine 24
overhead in organisaties. Veelal wordt dan gekozen om het eigenlijk eerst goed in kaart te brengen. Tijdschrijven lijkt daar dan de ideale oplossing voor. Echter gaat dat gepaard met nogal wat instructies. Denk hierbij aan dat niet meer uren dan de aanstelling mogen worden geschreven. Of dat iedereen daaraan mee moet doen inclusief de beveiligers en schoonmakers. Dat tijdschrijven gebeurt dan via een mooie ICT applicatie. Uren moeten goedgekeurd worden door leidinggevenden, die daar eigenlijk te druk voor zijn. Zij laten het over aan hun secretaresses die er eigenlijk niet bevoegd voor zijn. En dat gaat zo maar door. De hele exercitie leidt uiteindelijk ertoe dat de medewerkers strategisch gaan schrijven, dat de organisatie niet meer zonder het systeem kan, dat er gemopperd wordt over deze zinloze actie en dat de overhead in de praktijk toegenomen is. Kiezen voor complexiteit is soms ook een bewuste strategie. Op deze wijze kun je het maken van keuzes relatief eenvoudig(!) uitstellen. Er is dan meer tijd nodig om inzicht te verkrijgen. Redenen om deze strategie te hanteren zijn divers van karakter. Men heeft bijvoorbeeld eigenlijk nog geen zin in het vraagstuk omdat andere zaken belangrijker gevonden worden. Of er is nog veel onduidelijk hoe het
“
VOORWOORD
A
B
A
B
De dingen simpel houden is vrij moeilijk, de dingen moeilijk maken is daarentegen vrij simpel.
probleem opgelost kan worden en we denken dat tijdswinst ons gaat helpen. Bij de bewuste strategie tot het introduceren van complexiteit wordt in bureaucratische organisaties meestal heel handig ingespeeld op de betrokkenheid van alle lagen in de organisatie. Dit wordt dan gerealiseerd via het instellen van werkgroepen, stuurgroepen en adviesgroepen. En inzichtelijker wordt het over het algemeen niet. Discussies gaan dan over wat is de doelstelling of reikwijdte van deze groep, wat is de verantwoordelijkheid, wat moet er “opge-
”
leverd” worden en ga zo maar door. En dat is nou net de bedoeling van de introductie van complexiteit want dan kan men voorlopig nog even blijven doen wat men zelf belangrijk vindt en niet zozeer waar de organisatie echt bij gebaat is. Eenvoud aanbrengen is niet sexy en stuit meestal op weerstand. Maar er is wel echt behoefte aan. De roep vanuit de maatschappij om minder regels is daar een mooi voorbeeld van. De introductie van de OV-chipkaart met alle rompslomp erom heen leidt tot de roep om de terugkeer MARC Magazine | 25
ARTIKEL
van het papieren kaartje. En als we het niet goed begrepen hebben en vergissingen maken (vergeten uit te checken met de OV kaart) komen wij in een nieuw onoverzichtelijk en complex domein terecht en groeit de frustratie enerzijds en de oproep om het weer eenvoudiger te maken anderzijds.
Stilstaan
Een tweede nuttige stap is om eerst goed stil te staan bij de probleemstelling, voordat we met oplossingen aan de gang gaan. Waar gaat het nou echt om? Wat zijn neveneffecten die de boel vertroebelen en wat moet er aangepakt worden? Wij leren studenten in het hoger onderwijs om vooral hier in hun onderzoekstraject in te investeren. Eerst denken, Opruimen doordenken en dan pas doen. Immers bij een verkeerde In mijn optiek zijn er een paar aspecten die helpen om probleemanalyse behalen wij weliswaar resultaten in de zaken eenvoudiger te maken. Daardoor worden organisauitvoering maar die hebben veelal geen betrekking op het ties effectiever, hebben medewerkers originele probleem. En in mijn optiek minder last van allerlei rompslomp en helpt het ontzettend als je eerst gaat neemt de sfeer en het welzijn binnen opruimen voordat je met deze stap aan Ruim eerst op, de organisatie toe. De eerste stap is de slag gaat. En de reden daarvoor is heel opruimen en dit gaat net als de volsta stil bij het echte simpel: door eerst op te ruimen wordt gende stappen hieronder gepaard met de situatie gewoonweg overzichtelijker. probleem, knip de uit verantwoordelijkheidsbesef. Laat ik een Het wordt dan ook eenvoudiger om de dagelijks voorbeeld nemen, namelijk te voeren acties op en probleemstelling helder te krijgen. de rotzooi die ik tegen kom als ik met stop gewoon met mijn hond door het park wandel. Het feit dat de vervuilers hun rommel niet bepaalde activiteiten Opknippen zelf opruimen (geen verantwoordelijkDe derde stap bestaat uit het opknippen heidsbesef) resulteert in het optuigen van de acties die gedaan moeten worden van een hele organisatie. Er worden gemeente werkers om het probleem op te lossen. Wil je alles in één keer doen ingezet die de rommel moeten opruimen. Bij het dumpen dan is de kans groot dat je niet het resultaat bereikt dat van afval worden zelfs “rechercheurs” en “opsporingsje graag zou willen. Het wordt dan weer te complex. Verdeskundigen” ingezet om te kunnen achterhalen wie eenvoudig tot hanteerbare uitvoerbare kleine onderdelen verantwoordelijk is voor deze actie om daar onder andere die ook meteen resultaat laten zien en zo stimulerend zijn de kosten te kunnen verhalen en boetes aan uit te delen. om door te gaan met de andere onderdelen. Ik moet hier Stel nou eens dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. vaak denken aan een lezing die ik gevolgd heb van Marc Er zijn vuilnisbakken aanwezig die regelmatig geleegd Lammers. Hij was bondscoach van het Nederlands dames worden. Vervuilers gooien hun afval in deze vuilnisbakken hockeyteam. “Om 50% verbetering te realiseren met het etc. De wereld zou er meteen een stuk mooier uitzien en wij team kun je ook 25 eenvoudigere stapjes nemen die elk kunnen het systeem vereenvoudigen tot het plaatsen van 2% opleveren”, aldus Lammers. Zijn interventies waren voldoende vuilnisbakken die tijdig geleegd worden. De kunst zeer succesvol: zilver bij de olympische spelen in Athene is om de mensen te helpen of aan te leren het zelf te doen, in 2004 en goud bij dezelfde spelen in Beijing in 2008. en de verantwoordelijkheid niet van ze over te nemen.
26 | MARC Magazine 26
VOORWOORD
Stoppen
Een laatste stap bestaat uit het stoppen met bepaalde activiteiten en te kijken wat er gebeurt. Uiteraard moet je goed voor ogen hebben welke risico’s je eventueel daarmee loopt en als deze zich voordoen in hoeverre je deze snel kunt minimaliseren. Mijn ervaring is dat er over het algemeen geen grote ongelukken gebeuren. Hoeveel mensen denken op het werk niet dat als zij er niet meer zijn het dan helemaal fout gaat. En toch kunnen ze gemakkelijk vier weken op vakantie. En mochten zij eventueel door ziekte of bij vertrek langer afwezig zijn, blijkt het heel lang goed te gaan. De organisatie is in staat om de afwezigheid op te vangen. Een uitgelezen moment om te bezien hoe dat mogelijk is. Daar kan namelijk verdere vereenvoudiging gerealiseerd worden. Onder stoppen versta ik overigens ook ‘niet beginnen’, want dan hoef je niet te stoppen. Aldus voorkom je dat je complexiteit introduceert (als strategie). Wat je vaak ziet bij wisseling van de wacht op directieniveau is, dat decentralisatie dan wel centralisatie van processen een prominente rol spelen om een nieuw tijdperk aan te kondigen. Prima, maar ook dan geldt wat mij betreft: ruim eerst op, sta stil bij het echte probleem, knip de uit te voeren acties op en stop gewoon met bepaalde activiteiten. En blijf continu stilstaan bij het nodige verantwoordelijkheidsbesef. Zou het zo simpel zijn om zaken te vereenvoudigen? Ik heb in de praktijk gemerkt dat het echt helpt om de beschreven stappen gewoon te zetten. Het is daarbij wel nodig om met beide benen op de grond te blijven staan. Je mag je in een leidende rol niet gek laten maken door wat zich allemaal aandient in de omgeving. Dat kan nog altijd. Terugkomend op onze geniale natuurkundige Einstein, hij heeft het toen enigszins anders verwoord maar wel met dezelfde strekking: eenvoud is minder complexiteit in het kwadraat.
MARC Magazine | 27
“ ANDEREN ZEGGEN
Ik heb Marc leren kennen als een erg prettig persoon. Hij weet waar hij over praat en kan op die manier mensen stimuleren. Verder is hij een rustig persoon met oog voor resultaat. ANJO KLOOSTERMAN, ICT PROJECTLEIDER
Marc weet de meeste zaken goed te ontleden en tot de kern van de zaak te komen zonder een hoop onzin er om heen. FRANS DOLIESLAGER, VRIEND
Marc heeft oog voor hoofdlijnen en details. Hij heeft het vermogen de medewerkers in hun sores te zien en te helpen zonder de hoofdlijnen van een (re-) organisatie uit het oog te verliezen. Daarbij investeert hij in de duurzaamheid zowel van de relatie als van de ontwikkeling van de medewerkers. Die investering houdt een goed evenwicht tussen bedrijfseconomische en psychologische (HRM) aspecten. GERARD J. VAN EGMOND BESTUURDER PUBLIEKE (ZORG) SECTOR
Ik ken Marc als een positief ingesteld persoon. Hij ziet vaak de upside van zaken en als er iets negatief of anders uitpakt ziet hij daarin het positieve. Hij laat zich niet snel kisten. Marc kan goed analyseren, hij begint met te luisteren, valt soms even stil en .... komt dan ineens heel snel tot de kern van de zaak. Iets vergelijkbaars zie ik ben hem als het gaat om resultaat boeken. Als hij iets in zijn hoofd heeft, denkt hij dat (vanuit ieders perspectief) goed door om vervolgens weloverwogen en met enthousiasme richting het gewenste resultaat te sturen. ELLES VAN DEN BERG, MEDE OPRICHTSTER VAN ELANBD EN “MET TEUN EN SOPHIE” Ik heb Marc ervaren als een zeer prettige coach. Hij straalt een enorme rust uit waardoor ik me meteen op mijn gemak voelde. Ook laat hij tijdens coach gesprekken merken dat hij oprecht luistert door in een gesprek of in een volgend gesprek terug te komen op onderwerpen die ik benoemd heb. Verder viel mij op dat hij goed in staat was om de echte coachvraag bij mij uit te vragen door niet meteen genoegen te nemen met de coachvraag die ik benoemde. Ook sprak hij mij aan op mijn gedrag tijdens de eerste gesprekken. Dat was even confronterend maar ik heb het als heel prettig ervaren. Als ik Marc in steekwoorden als coach moet omschrijven zijn deze: Marc straalt rust uit, kan echt luisteren, heeft oog voor detail en weet heel goed door te vragen om te komen tot de kern, de echte coachvraag. JAN HARDEMAN, AFDELINGSHOOFD HR, DIENST JUSTITIËLE INRICHTINGEN
Marc weet goed door te vragen om te komen tot de kern. De échte coachvraag. 28 | MARC Magazine 28
ANDEREN ZEGGEN
Wat Marc doet is positief labelen, mensen complimenteren zodat ze in actie komen, met geduld en humor! MENSEN EEN KANS GEVEN Bij het RIVM ontmoet ik Marc in 2005. Zijn rol is manager facilitair bedrijf en mijn rol loopbaanadviseur. Het facilitair bedrijf is aan reorganiseren en krimpen. Sommige werknemers willen daarom eens rond kijken naar ander werk. Wel vast werk, met leuke collega’s, graag ook met dezelfde arbeidsvoorwaarden! Marc legt alles uit aan zijn werknemers, is recht door zee, confronteert, blijft vriendelijk en wil graag heldere afspraken maken. Een baan is geld, structuur, een leven! Op het moment dat we daarover praten is het belangrijk dat werknemers voelen dat hun manager achter hen staat. Zeker als je weinig papieren hebt en een mager CV. Daarom werkt Marc mee aan een project waar we zeker 5-10 mensen uit zijn team aan voordragen. De ingrediënten: scholing gecombineerd met een vaste aanstelling bij de douane. We organiseren oefengesprekken, assessment-training en we hebben het voor elkaar dat werknemers uit hun comfortzone komen. Wat Marc doet is positief labelen, mensen complimenteren omdat ze in actie komen en weer meezoeken naar de volgende mogelijkheid. Hij doet dit met geduld, humor en respect, hij kan incasseren en is realistisch. Soms balen we dat iemand zich terugtrekt, toch kiest voor het bekende werk en zichzelf kleiner maakt. Het bieden van de mogelijkheden, het laten zien van een andere weg dat is wat hij doet en de kans grijpen is aan de ander. Ook een heel andere groep geeft hij de kans! Marc gaat de samenwerking aan met de BIGA-groep werkgever van mensen met een arbeidshandicap. Deze mensen komen binnen bij het RIVM. Zij zijn inmiddels niet meer weg te denken, halen papier op, maken schoon. Bovenal zorgen zij voor meer werkplezier omdat ze een praatje maken, een beroep doen op empathie en heel trots zijn op hun werk. Want een baan geeft structuur, waardering, een waardevol leven en met deze kans heeft Marc hen dat gegeven. De held in zijn eigen verhaal. Marc vertrekt bij het RIVM en gaat interimmen en lezingen geven met filmbeelden, hij is daarin inspirerend, de held in zijn eigen verhaal. Onderweg naar ondernemerschap, creëert hij kansen! Hij doet dat in samenwerking. PETRA MUNS, TULP TALENT, SAMENWERKINGSPARTNER
MARC Magazine | 29
BEFORE I KICK THE BUCKET YOU ARE FREE TO CHOOSE BUT YOU ARE NOT FREE FROM THE CONSEQUENCE OF YOUR CHOICE A UNIVERSAL PARADOX
30 | MARC Magazine 30
BUCKETLIST
EEN BOEK SCHRIJVEN OVER PARADOXEN Ik ben gefascineerd door paradoxen. Was het voorheen een soort abacadarabra voor mij. Tegenwoordig begin ik ze goed te begrijpen. Het kunnen omgaan met paradoxen is in mijn ogen essentieel voor goed leiderschap. Dat zou ik graag willen opschrijven in een boek.
SAMEN MET MIJN ECHTGENOTE IN EEN VOORJAAR EEN GROTE RONDREIS MET DE AUTO DOOR SPANJE MAKEN. In de zomer van 2008 heb ik samen met mijn lieve echtgenote en haar kinderen gedurende twee weken een groot gedeelte van de Don Quichot route in Spanje afgereisd. Het was een fantastische reis waarbij de fijne sfeer, bijzondere cultuur, het goede eten&drinken en het heerlijke klimaat een geweldige indruk op mij hebben gemaakt. Ik zou dan ook graag samen met mijn echtgenote een langere rondreis van twee maanden in het voorjaar door Spanje willen maken.
ONDERNEMEN IN BELGIĂ‹
ACCORDEON SPELEN
Sinds pasen 2011 zijn wij in de gelukkige omstandigheid om ons van tijd tot tijd terug te trekken in een familie huis in Passendale in BelgiĂŤ. Een omgeving die wereldwijd bekend is vanwege de eerste wereldoorlog. Ook een omgeving waar ik mij als Limburger zeer thuis voel. Het kriebelt in mijn bloed om ook in die streek te gaan ondernemen.
Ik ben niet echt wat je zegt muzikaal. Als ik ga zingen is iedereen snel met de noorderzon vertrokken en ik heb ook nooit echt een muziek instrument bespeeld. Wellicht ook niet omdat ik nooit noten heb leren of willen lezen. Maar ja, toch zou ik dat ene instrument wel willen leren bespelen: de accordeon. Ik geniet van het geluid dat het maakt in de nummers van Rowwen Heze. Het lijkt mij heerlijk om met de kleine variant prachtige geluiden te maken.
MARC Magazine | 31
Ben je het overzicht kwijt?
Ik ben gespecialiseerd in ondersteunende processen bij grote organisaties
Loop je vast omdat het te ingewikkeld is geworden? Behoefte aan opruimen?
Begeleiden bij de uitvoering Het opzetten van een concreet uitvoerbaar plan Individuele coaching
Ik help jou of je team oplossingen te vinden!